1 / 2

แปลโดย ดร.นําชยั ชีวววรรธน์ิ , สาํนักงานพฒันาวทยาศาสตรแ์ละเทคโนโลยีแหงชาต ิ ิ่ (สวทช.) จากส่วนหนึ�งของ press release จากเวบ็ไซตอ์ยา่งเป็นทางการของการมอบรางวลัโนเบล 6 ต.ค. 2014, ดาวน์โหลดฉบบัเตม็ (ภาษาองักฤษ) ไดท้ี�http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2014/press.pdf

รางวลัโนเบล 2014 สาขาสรีรวทยาหรือการแพทย์ิ

มอบครึ�งหนึ�งแก่ จอห์น โอคีฟ และอกีครึ�งหนึ�งที�เหลอืรว่มกนัระหว่าง

เมย-์บรตต ์โมเซอร์ิ และ เอดวารด์ ไอ. โมเซอร ์ สาํหรบัการที�พวกเขาคน้พบเซลลซ์ึ�งเป็นส่วนของระบบการรบัรูต้ําแหน่งในสมอง

เรารูไ้ดอ้ยา่งไรว่าเราอยูท่ี�ใด ? เราหาทางจากที�หนึ�งไปอกีที�หนึ�งไดอ้ย่างไร ? และเราเกบ็ขอ้มลูนีNไดอ้ยา่งไร เราจงึสามารถคน้หาทางเดมิไดท้นัทใีนคราวหน้า ? ผูไ้ดร้บัรางวลัโนเบลในปีนีNคน้พบระบบการระบุตําแหน่ง "GPS ภายในตวั" ซึ�งอยูใ่นสมอง ทาํใหส้ามารถจดัวางตําแหน่งตวัเองไดใ้นพืNนที�ว่างรอบตวั โดยแสดงใหเ้หน็ว่ามเีซลลท์ี�เกี�ยวขอ้งกบัหน้าที�ของการรบัรูช้ ั NนสงูของสมองในรปูแบบนีN ในปี 1971 จอหน์ โอคฟี คน้พบองคป์ระกอบแรกของระบบระบุตําแหน่งนีN เขาพบว่ามเีซลล์ประสาทชนิดหนึ�งในบรเิวณของสมองที�เรยีกว่า ฮปิโปแคมปส ั (hippocampus) ซึ�งจะแสดงอาการถูกกระตุน้เสมอ เมื�อหนูที�ใชท้ดลองอยูต่ําแหน่งจาํเพาะตําแหน่งหนึ�งในหอ้ง เซลลป์ระสาทเซลลอ์ื�นๆ ที�เหลอืจะถูกกระตุน้ เมื�อหนูตวัดงักล่าวอยูต่ําแหน่งอื�นๆ โอคฟีสรปุว่า "เซลลบ์อกตําแหน่ง" เหล่านีNสรา้งแผนที�ของหอ้งขึNน

2 / 2

กว่าสามทศวรรษใหห้ลงั ในปี 2005 เมย-์บรติต ์และเอดวารด์ โมเซอร ์คน้พบองคป์ระกอบหลกัอกีชนิดหนึ�งในระบบระบุตําแหน่งในสมอง พวกเขาจดัจาํแนกเซลลป์ระสาทอกีจาํพวกหนี�งซึ�งพวกเขาตั Nงชื�อว่า "เซลลก์รดิ (grid cell)" ซึ�งสรา้งระบบพกิดั ทาํใหเ้กดิการระบุตําแหน่งอยา่งเที�ยงตรง และทําใหก้ารคน้หาเสน้ทางเป็นไปได ้งานวจิยัในเวลาต่อมาของพวกเขาแสดงใหเ้หน็ว่า เซลลก์รดิและสถานที�ทําใหเ้กดิการระบุตําแหน่งและการนําทางไดอ้ย่างไร การคน้พบของจอหน์ โอคฟี, เมย-์บรติต ์โมเซอร ์และเอดวารด์ โมเซอร ์ช่วยไขปญหาเรื�องที�นกัั

ปรชัญาและนกัวทิยาศาสตรข์บคดิกนัมานานนับศตวรรษ นั �นกค็อื - สมองสรา้งแผนที�ของพืNนที�ว่างรอบๆ ตวัเราไดอ้ยา่งไร และเรานําทางตวัเองในสิ�งแวดลอ้มอนัซบัซอ้นไดอ้ยา่งไร ?