Минбари халќ30 апрели соли 2013№18 (893)

30 апрели соли 2013,сешанбе,№18 (893)

www.minbari.halk.tjE-mail: minbarihalk@hhdt.tj

www.tribun.tjbk.ru

НАШРИЯИ МАРКАЗИИ ЊИЗБИ ХАЛЌИИ ДЕМОКРАТИИ ТОЉИКИСТОН

Барои созандагї ва рушдибосуботи Тољикистон

Президенти Љумњурии Тољикистон ЭмомалїРањмон ба Маљлиси Олии Љумњурии Тољикистон,

шањри Душанбе, 26 апрели соли 2013ПАЁМИ

Сањ. 2

МУЊТАРАМ АЪЗОИМАЉЛИСИ МИЛЛЇ ВАВАКИЛОНИ МАЉЛИСИНАМОЯНДАГОН!

ЊАМВАТАНОНИ АЗИЗ!Мо дар љараёни тањавву-

лоти босуръати љањони муо-сир ва марњалаи навини руш-ди иљтимоиву иќтисодии киш-варамон ќарор дорем. Сиёса-ти давлат дар ин марњала баон равона карда мешавад, китавассути фаъолияти самара-ноки тамоми сохтору маќомо-ти давлатї барои њар як шањ-рванди кишвар шароити арзан-даи зиндагї таъмин кардашавад.

Бо ин маќсад соли гузаш-та Стратегияи баланд бардош-тани сатњи некўањволии мар-думи Тољикистон барои со-лњои 2013 - 2015 тањия гарди-да, аз тарафи Маљлиси намо-яндагони Маљлиси Олии Љум-њурии Тољикистон тасдиќ кар-да шуд. Барои татбиќи стра-тегия беш аз 18 миллиард со-монї пешбинї шудааст. Ило-ва бар ин, барои маблаѓгузо-рии барномаи мазкур аз буље-ти давлат беш аз 12 милли-ард сомонї равона карда ме-шавад ва маблаѓи он дармаљмўъ 30 миллиард сомони-ро ташкил медињад.

Мо итминон дорем, ки дарнатиљаи амалї гардиданињуљљати барномавии мазкуррушди иќтисодии мамлакат,идоракунии самаранок ва тат-биќи афзалиятњои кишвар таъ-мин гардида, сатњу сифатизиндагии ањолї хеле баландбардошта мешавад.

Дар ин марњалаи рушд ис-тифодаи самараноки имкони-ятњое, ки ба шарофати пайва-стани Тољикистон ба СозмониУмумиљањонии Савдо ва дарнатиљаи ворид шудан ба низо-ми байналмилалии тиљоратмуњайё мегарданд, бисёр му-њим мебошад. Узвияти Тољи-кистон дар ин созмони бону-фуз ба истењсоли мањсулотитайёри дорои сифати балан-ди мутобиќ ба стандартњоиљањонї ва ќобили раќобат та-кони љиддї бахшида, инчунинба зиёд шудани гардиши сав-дои хориљї, фоидаовар гарди-дани истењсоли молњои вата-

нии ба содирот нигаронидашу-да, болоравии маърифатнокиисоњибкорони ватанї ва афзо-иши сармоягузории хориљїмусоидат менамояд.

Њамзамон бо ин, тамою-лњо ва хусусиятњои мушахха-си рушди љањони муосир азњар кадоми мову шумо наза-ри санљидаву масъулона, бар-расии амиќ ва муайян наму-дани роњњои њалли масоиликалидии њаётро таќозо меку-нанд.

Дар замони муосир, ки ра-вандњои љањонишавї босуръ-ат пеш мераванд, сарчашмаихатарњои нав, аз ќабили ма-вљњои нави буњрони молиявиюиќтисодї вуљуд доранд. Ноу-стувории нархњо дар бозориљањонї, мушкилоти кишва-рњои алоњида, натиљаи дилхоњнадодани чорабинињои ин мам-лакатњо ва созмонњои байнал-милалии молиявї, инчунинпайваста зиёд шудани масъ-алањои њассоси иљтимої баиќтисодиёти мо низ ба тавримустаќим ё ѓайримустаќимтаъсири манфии худро расон-да истодааст. Бо вуљуди чо-рањои аз љониби кишварњои та-раќќикарда андешидашудавазъи имрўзаи иќтисодиљањонї њанўз ташвишоварбуда, њоло дар як ќатор дав-латњо ављи бекорї ва шиддатгирифтани проблемањои дига-ри иљтимої идома дорад.

Дар чунин вазъият морозарур аст, ки бо дарназардош-ти дастовардњои солњои гу-зашта ва таљрибаи аз раван-ди татбиќи ислоњоти иќтисодїандўхтаамон вазъи иќтисоди-ёти кишварро мунтазам вањамаљониба тањлил намуда,онро ба озмоишњои эњтимолиидарпешистода омода соземва навсозии иќтисодиву иљти-моии оѓозкардаамонро пайги-рона идома дињем. Яъне за-рур аст, ки барои нигоњдориисуръати пешрафт, инчунин бахотири таъмин намудани руш-ди минбаъдаи устувори иќти-соди миллї ва дар ин заминабаланд бардоштани сатњу си-фати зиндагии ањолии кишваромилњои зикргардида ба ино-бат гирифта шаванд.

Сарфи назар аз таъсири

манфии буњрони молиявиюиќтисодии љањонї ва дигармушкилоти мављуда Њукума-ти Тољикистон тавонист, кииљрои барномањои ќабулкар-даи худ ва рушди тадриљиииќтисоди миллиро дар њафтсоли охир таъмин намояд.Маљмўи мањсулоти дохилїаз 9,3 миллиард сомониисоли 2006 то ба 36,2 милли-ард сомонї дар соли 2012афзуда , суръати афзоишивоќеии солонаи он ба њисобимиёна 7 фоизро ташкил дод,ки ин аз рушди устувори иќти-содиёти мамлакат шањодатмедињад. Дар ин давра, маљ-мўи мањсулоти дохилї ба њарнафар аз 1335 то 4580 со-монї ё 3,4 баробар зиёд гар-дид.

Даромадњои пулии ањолї4,2 баробар, њаљми пасандо-зњо чоруним ва маоши миёнаивоќеии як корманд панљунимбаробар афзоиш ёфт. Њаљмиумумии даромад ва харољотибуљети давлатї дар њафт солиохир аз 1,7 миллиард сомонїто ба 12,2 миллиард сомонїдар соли 2013 афзоиш ёфт, кинисбат ба соли 2006-ум бешаз 7 баробар зиёд мебошад.Ин нишондињандињанда дар

муќоиса бо соли 2000-ум, ки226 миллион сомониро ташкилдода буд, 54 баробар зиёдмебошад.

Аз тањлилњо бармеояд, киагар таносуби даромади буље-ти давлатї нисбат ба маљмўимањсулоти дохилї дар соли2000-ум ба 12,6 фоиз баробаргардида бошад, пас ин нишон-дињанда дар соли 2006-ум ба19,4 ва дар соли љорї ба 22фоиз мерасад.

Пайваста бо афзоишињаљми буљети давлатї маб-лаѓгузории соњањои иљтимоїзиёд карда мешавад ва дарсоли љорї он 6,4 миллиардсомонї ё зиёда аз нисфи бу-љети давлатиро ташкил ме-дињад. Агар дар соли 2006њаљми умумии харољотисоњањои иљтимої 903 милли-он сомониро ташкил кардабошад, пас ин раќам дар соли2013-ум нисбат ба соли 2006-ум 7 баробар зиёд мебошад.Аз љумла маблаѓгузориисоњаи маориф 6,7 баробар,тандурустї 8,6, њифзи иљти-моии ањолї 6,8, фарњангуварзиш ва хизматрасонињоба ањолї 7,1 баробар афзо-иш ёфтааст. Агар њаљми уму-мии харољоти соњањои иљти-

мої соли 2000-ум њамагї 106миллион сомониро ташкилдода бошад, пас он дар солиљорї 60 баробар зиёд гарди-дааст.

Инчунин аз соли 2006 саркарда, то соли 2012 муздимењнати кормандони соњањоибуљетї , стипендия, кўмак-пулї ва љубронпулї ба њисо-би миёна шаш баробар зиёдгардид.

Дар соли 2012 музди мењ-нати кормандони муасси-сањои иљтимої, аз љумла ма-оши кормандони муассисањоитомактабї, муассисањои тањ-силоти умумї, хона - интер-натњо барои пиронсолонукўдакони маъюб зиёда аз 60фоиз, соњаи тандурустї 40,илм ва фарњанг 30, инчунинстипендия 50 фоиз зиёд кар-да шуд. Илова бар ин , азсоли 2006 то соли 2013 андо-заи нафаќа чоруним баробарзиёд гардида, њаљми маблаѓ-гузории он аз 212 миллионсомонї ба 1,6 миллиард со-монї расидааст, яъне њафту-ним баробар афзоиш ёфтааства ин сиёсат дар оянда низидома дода мешавад.

Минбари халќ30 апрели соли 2013

№18 (893)2 ПАЁМ-2013

Президенти Љумњурии Тољикистон ЭмомалїРањмон ба Маљлиси Олии Љумњурии Тољикистон,

шањри Душанбе, 26 апрели соли 2013ПАЁМИ

сањ. 1

Дар натиљаи амалишавиичорањои зикргардида сатњикамбизоатї дар мамлакат аз81 фоизи соли 1999-ум то 38фоиз паст гардид, яънеќариб 45 банди фоизї коњишдода шуд. Паст шудани са-тњи камбизоатї асосан на-тиљаи рушди иќтисодї ва таъ-мин гардидани суботи макро-иќтисодиву иљтимої мебо-шад.

Дигар далели бењтар шу-дани вазъи иљтимоиву иќти-содии мамлакат ин аст, ки ба-ланд шудани сатњу сифатизиндагии мардуми кишвар бо-иси тадриљан камшавии ни-шондињандањои фавти мода-ру кўдак, зиёд шудани даро-зумрї ва афзоиши табиииањолии мамлакат гардидааст.Агар дар соли 2000-ум даро-зумрии сокинони мамлакат бањисоби миёна 68,2 солро таш-кил дода бошад, пас ин ни-шондињанда дар соли 2011-ум ба 72,5 сол баробар шу-дааст.

Инчунин тибќи тањќиќотигузаронидашуда нишондињан-даи фавти модарон дар соли2010 нисбат ба соли 2005 12фоиз паст гардида, фавтикўдакони навзод дар ин дав-ра ду баробар кам шудааст.Њамзамон бо ин , агар дарсоли 2000-ум беш аз 167њазор нафар кўдак таваллудшуда бошад, пас ин нишонди-њанда дар соли 2012 ба 220њазор нафар баробар гарди-дааст, ки 25 фоиз зиёд мебо-шад.

Дар натиља шумораиањолии мамлакат аз 6 ,1миллион нафари соли 2000-ум то ба имрўз беш аз 30фоиз афзоиш ёфта, ба зиё-да аз 8 миллион нафар ра-сидааст . Вале бояд зикр

намуд, ки бо дарназардош-ти талаботи замон њамаи индастовардњо моро њанўзњам ќаноатманд карда наме-тавонанд. Яъне зарур аст,ки љињати афзун карданинишондињандањои иќтисо-дии кишвар ва дар ин зами-на фароњам овардани шаро-ити арзандаи зиндагииањолї тадбирњои иловагиисудмандро амалї намоем.

ДЎСТОНИ АЗИЗ!Њадафњои стратегї ва

љории сиёсати иќтисодї, ме-ханизмњои татбиќи онњо дарсилсилаи асноди барномавїва меъёриву њуќуќї муфас-сал инъикос ёфтаанд, кионњо ќаноатбахш амалї ме-шаванд.

Дар баробари ин, таъкидбояд кард, ки маќсади асосиимо - таќвияти пайгиронаи руш-ди босуботи иќтисодии Тољи-кистон ва дар ин асос баландбардоштани сатњи некўањво-лии мардум, бахусус тавассу-ти таъмини истиќлолиятиэнергетикї, амнияти озуќа-ворї ва баровардани мамла-кат аз бунбасти коммуникат-сионї, њамзамон бо ин, инки-шофи босуръати соњањои бу-нёдї дар заминаи рушди бах-ши хусусї мебошад, ки дар

давраи гузариш рушди усту-вори иќтисодиёти моро таъ-мин менамояд.

Хотирнишон месозам, кибарои таъмин намудани аф-залиятњои муайяншуда варушди минбаъдаи кишвара-мон манбаъ ва иќтидорњои бу-зурги захиравї мављуданд.Тањлилњои вобаста ба дурна-мои рушди иќтисоди миллїбарои ояндаи миёнамуњлатва дарозмуддат нишон меди-њанд, ки сатњи зиндагии ањолїтадриљан баланд гардида, та-баќаи миёнањол афзоиш ме-ёбад. Тољикистон аз давлатикамдаромад ба ќатори давла-тњои бо даромади миёна ар-зёбишаванда ворид мегар-дад. Ба њисоби миёна суръа-ти афзоиши солонаи иќтисодї

дар сатњи 7 - 9 фоиз пешбинїмешавад ва маљмўи мањсу-лоти дохилии мамлакат дарсоли 2020 нисбат ба солиљорї беш аз 80 фоиз афзоишмеёбад. Њамзамон бо ин, дарин давра шумораи ањолиимамлакат тадриљан афзоишёфта, ба 10 миллион нафармерасад.

Бинобар ин, ба татбиќиафзалиятњои миллї тавас-сути тањкими идоракуниидавлатї , диверсификат -сияи иќтисодиёт , бењбуд

бахшидан ба фазои сармо-ягузорї, рушди бахши ху-сусї ва нерўи инсонї , кидар маљмўъ суботи иќти -содї ва пешрафти кишвар-ро таъмин менамоянд ,ањамияти аввалиндараљадода мешавад.

Бо ин маќсад зиёд карда-ни иќтидори содиротии киш-вар тавассути рушди истењсо-лоти саноатї ва коркарди пур-раи ашёи хоми ватанї, бењтарнамудани инфрасохторе, киба тараќќиёти соњањои саноат,аз љумла истихрољ ва коркар-ди маъдан, металлургияи ран-га, саноати сабук ва хўрок-ворї равона шудааст, зарурмебошад.

Дар бахшњои воќеии иќти-содиёти кишвар бояд бо исти-фода аз технологияњои муо-сир ва таљрибаи пешќадамиљањонї истењсоли мањсулотиватании ќобили раќобат таъ-мин карда шавад. Инчунинљињати таъмини нишондињан-дањои устувори макроиќти-содї ва меъёри барномавиитаваррум бояд чорањои зарурїамалї гарданд.

Мо бояд вазни ќиёсии да-ромад ва харољоти љории бу-љети давлатиро нисбат ба маљ-мўи мањсулоти дохилї то соли2020-ум ба 24 - 25 фоиз расо-нем. Маблаѓгузории соњањоииљтимої то соли 2020 - ум аз12 то ба 16 фоизи маљмўи мањ-сулоти дохилї расонида ме-шавад. Ин имконият медињад,ки музди мењнати кормандо-ни соњаи буљетї, нафаќа вастипендия дар ин давра аздуюним то се баробар зиёдкарда шавад.

Вобаста ба амалї наму-дани ин маќсад дар марњалаи

аввал аз 1-уми сентябри солиљорї музди мењнати корман-дони соњањои буљетї, азљумла маоши вазифавии кор-мандони муассисањои томак-табї ва тањсилоти умумиисоњаи маориф ба њисоби миё-на ба андозаи 30 фоиз, кор-мандони дигар ташкилоту му-ассисањои аз буљети давлатїмаблаѓгузоришаванда , азљумла илм, фарњанг, танду-рустї, варзиш ва муассисањоињифзи иљтимої, музди мењна-ти хизматчиёни давлатї, кор-

мандони маќомоти њифзињуќуќ ва сохторњои низомї,инчунин њамаи намудњои на-фаќа ва стипендия ба андо-заи 20 фоиз зиёд карда меша-вад.

Дар Паёми соли 2011 модар назди худ вазифа гузош-та будем, ки дар давраи миё-намуњлат музди мењнати кор-мандони соњањои буљетиробеш аз ду баробар баланд бар-дорем.

Ин иќдомро мо аллакайдар солњои 2011 - 2012 амалїнамудем ва бо дарназардош-ти зиёдшавии музди мењнатдар соли љорї афзоиши ин ни-шондињанда ба се баробармерасад. Њол он ки ин чора-бинї бояд то соли 2014 амалїкарда мешуд. Умуман, дарњафт соли оянда даромадњоивоќеии ањолї то 4 баробарзиёд хоњанд гардид. Дар на-тиљаи татбиќи чорабинињоизикршуда ва мутобиќи Страте-гияи баланд бардоштани са-тњи некўањволии мардуми То-љикистон барои солњои 2013-2015 сатњи камбизоатї ба са-тњи 30 фоиз расонида хоњадшуд.

Пешрафти иќтисодимиллї ба афзоиши маблаѓгу-зорї ва таъминот бо воси-тањои гардон вобастагї до-рад ва ин нишондињанда, кињамзамон сатњи бо пул таъ-мин будани иќтисодиётро инъ-икос менамояд, дар давоми7 соли охир нисбат ба маљм-ўи мањсулоти дохилї аз 14фоиз то 23 фоиз афзоишёфтааст. Таљрибаи љањонїнишон медињад, ки нишонди-њандаи мазкур дар кишварњоимутараќќї на камтар аз 30фоизро ташкил медињад ваморо зарур аст, ки љињатиноилшавї ба ин нишондињан-да тадбирњои мушаххас ан-дешем.

Дар соли 2012 нисбат басоли 2006 њаљми ќарзњои пеш-нињоднамудаи ташкилотњоиќарзии ватанї 3,4 баробарзиёд гардида, сатњи дороиионњо 4,4 ва сармояи тавозунї6 баробар, њаљми ќарзњои хурд6 ва љалби маблаѓгузориихориљї 4 баробар афзоиш пай-до кард.

Пешгирї кардани боло-равии сатњи таваррум ва тат-биќи сиёсати мутавозини пу-ливу ќарзї дар њамоњангї босиёсати андозу буљет имкондод, ки дар давоми 6-7 солиохир сатњи таваррум аз 19,7фоиз то 6,4 фоиз, яъне бешаз 3 баробар коњиш дода ша-вад . Њол он ки дар соли1995-ум меъёри таваррумќариб ба 1000 фоиз ва ќарзиберунии мамлакат ба 130фоизи маљмўи мањсулотидохилї баробар шуда, соли2000-ум сатњи таваррумќариб 61 фоизро ташкилдода буд.

Сарфи назар аз таъсири манфии буњрони молиявию иќтисодии љањонї вадигар мушкилоти мављуда Њукумати Тољикистон тавонист, ки иљроибарномањои ќабулкардаи худ ва рушди тадриљии иќтисоди миллиро дар

њафт соли охир таъмин намояд. Маљмўи мањсулоти дохилї аз 9,3 миллиардсомонии соли 2006 то ба 36,2 миллиард сомонї дар соли 2012 афзуда,

суръати афзоиши воќеии солонаи он ба њисоби миёна 7 фоизро ташкил дод,ки ин аз рушди устувори иќтисодиёти мамлакат шањодат медињад. Дар индавра, маљмўи мањсулоти дохилї ба њар нафар аз 1335 то 4580 сомонї ё 3,4

баробар зиёд гардид.

Минбари халќ30 апрели соли 2013№18 (893) 3ПАЁМ-2013

сањ. 4

Дар ин раванд, ќабл азњама, вобаста ба вазъи мак-роиќтисодї паст кардани фо-изи бонкї, фаъол намуданибозори ќарзї, бозори асъор вакоѓазњои ќиматнок, татбиќибосамари сиёсати пуливуќарзї, баланд бардоштанисатњи таъминнокии иќтисоди-ёт бо пул ва афзун намуданизахирањои байналмилалї на-ќши муассир гузоштанд.

Њаљми муомилот дар бо-зори байнибонкии асъор дарњафт соли охир 836 баробарафзуда, њаљми захирањои асъ-орї 4,3 баробар зиёд гардида-аст. Бо вуљуди ин, зарур аст,ки ислоњот дар низоми бонк-дории кишвар идома дода,љињати васеъ љорї намуданихизматрасонии электронї вашаффофияти фаъолият назо-рати бонкї ва амалисозии мо-ниторинги молиявї пурзўркарда шавад. Ин амал баљалби фаъолияти њамаисубъектњои хољагидор ба иќти-содиёт, пастшавии сатњи иќти-соди пинњонї ва коњиш ёфта-ни сатњи коррупсия дар љомеамусоидат менамояд.

Дар баробари амалисозиисиёсати пулї ва андозу буљетзарур аст, ки сиёсати макро-иќтисодии њамоњангшуда вамутавозин татбиќ карда ша-вад. Њамзамон бо ин, боядљињати афзун намудани шаба-каи филиалњои ташкилотњоиќарзї, њаљми ќарздињї, азљумла ќарзњои дарозмуддатва баланд бардоштани сифа-ти хизматрасонии бонкїчораљўї карда шавад.

Таъкид менамоям, ки бамасъалаи дастгирии субъек-тњои соњибкории мањалњоидурдасти кўњистон, хусусансоњибкории истењсолї ва зиёднамудани њаљми ќарздињиихурди имтиёзнок ба онњо дароянда низ ањамияти махсусдода мешавад.

ЊОЗИРИНИ ГИРОМЇ!Бояд зикр намуд, ки маќ-

сади нињоии мо таъмини зин-дагии шоиста барои њар як со-кини мамлакат мебошад ва ит-минони комил дорам, ки мо баин њадафи худ тадриљан му-яссар мегардем.

Бо дарназардошти ин, кидар соли 2030 ањолии мамла-кат ќариб ба 13 миллион на-фар мерасад, афзоиши маљ-мўи мањсулоти дохилї нисбатба соли љорї сеюним баробарва ба њар сари ањолї дуюнимбаробарро ташкил хоњад дод.Аз ин рў, бо вуљуди њолатиноустувори иќтисодиётиљањони муосир, заиф гардида-ни механизмњои идоракуниинизоми молиявї дар бозориљањонї моро зарур аст, киљињати таъмини суботи иќти-содї ва дар њамин асос ба-ланд бардоштани сатњи зин-дагии мардум ва афзоиши та-баќаи дорои даромади миёнаиањолї чорањои мушаххасроамалї намоем.

Дар робита ба ин, хотир-нишон месозам, ки дар њаллуфасли масоили вобаста батаъмини татбиќи њадафњои

стратегї ва афзалиятњои му-айянгардида бояд њар як фар-ди кишвар сањми ватандўсто-наи хешро гузорад. Татбиќимуваффаќонаи ин маќсадибузург дар марњалаи кунунїва таъмини рушди дарозмуд-дат дар самтњои зерин амалїхоњад гардид:

Якум, таќвият бахшиданва такмили сохтори таш-килї ва соњавии иќтисодикишвар

Иљрои ин вазифа дар су-рате имконпазир мегардад, кимо бо истифодаи васеъ аз да-стовардњои илм ва техноло-гия, навоварињои истењсолїва нерўи сатњи муосириаќлонї навсозии соњањои иќти-соди миллиро амалї намоем.

Коркарди ашёи хом ва ис-тењсоли мањсулоти нињої дарсоњањои воќеии иќтисодимиллї, идома додан ба тат-биќи барномањои соњавї дарбахшњои афзалиятноки иќти-сод, хусусан саноат ва кишо-варзї, бунёд ва ба истифодадодани иќтидорњои нави ис-тењсолии дорои технологияњоимуосир дар ин раванд мавќеимуњимро ишѓол менамояд.

Дар замони истиќлолиятикишварамон дар соњањои гуно-гун, аз љумла дар соњаи сано-ати сабук, мошинсозї, химия,коркарди маъдан ва металлњо,масолењи сохтмон ва саноатихўрокворї зиёда аз 2200 кор-гоњ ва корхонаи нав бо беш аз58 њазор љойњои нави корї сох-та, ба истифода дода шуд.Агар њаљми мањсулоти саноатїдар мамлакат соли 2000-ум 1,4миллиард сомониро ташкилдода бошад, соли гузашта иннишондињанда ба 9,7 милли-ард сомонї баробар шудааст.

Тибќи ќарори ЊукуматиТољикистон дар давраи миёна-муњлат бунёди зиёда аз 200корхонаи нави саноатї ба маб-лаѓи ќариб 4 миллиард со-монї пешбинї гардидааст.

Фаровонии бозори истеъ-молии мамлакат, пеш аз њама,бо роњи таъмин намудани та-раќќиёти устувори соњаи кишо-варзї тавассути истифодаитехнологияњои њозиразамон,тањкими фаъолияти корхо-нањои коркарди мањсулот, ба-ланд бардоштани самарано-кии захирањои обу замин, ин-кишофи соњаи тухмипарварїва зотпарварї бояд амалї гар-донда шавад.

Барои њарчи бештар бомањсулоти кишоварзї ва уму-ман бо маводи ѓизоии истењ-соли ватанї таъмин намуда-

ни ањолии мамлакат андеши-дани тадбирњои мушаххас за-рур аст. Бояд гуфт, ки њолодар бозори истеъмолии мам-лакат фаровонии молњои озу-ќаворї ба мушоњида мерасад.Тањлилњо нишон медињанд, кисоли 2012 тавассути истењсо-лоти дохилии мамлакат тала-боти воќеии ањолї бо молњоиасосии хўрокворї, аз љумлагўшт ва мањсулоти гўштї 80фоиз, тухм 75, ѓалладона ваорд 50, биринљ 80, картошка,сабзавоту полезињо ва мева-љот беш аз 100 фоиз таъминкарда шудааст.

Аммо чунин вазъ њанўзњам ќонеъкунанда нест, зероТољикистон натанњо метавонадањолии худро бо мањсулоти

озуќаворї таъмин намояд, бал-ки имкониятњои васеъ дорад,ки њаљми содироти мањсулотикишоварзиро афзоиш дињад.Аз ин лињоз, зарур аст, ки ис-лоњоти сохтории соња њарчизудтар ба анљом расонда, дармарњалаи миёнамуњлат фаъо-лияти бахши кишоварзии мам-лакат ба талаботи муосир му-тобиќ гардонда шавад.

Илова бар ин, иљрои пур-раву сариваќтии барномањоиќабулкардаи Њукумати мам-лакат дар самти таъмини ис-лоњоти соњаи кишоварзї варушди он вазифаи муњимта-рин мебошад. Њамчунин зарураст, ки ба масъалаи мадания-ти заминдорї, истифодаи ва-сеи тухмии хушсифат, ба гар-диши кишоварзї ворид карда-ни заминњои холимондавупартов, азхудкунии заминњои

нави обёришаванда, бунёдибоѓу токзорњои нав ва баландбардоштани њосилнокии зиро-атњо, инчунин васеъ ба роњмондани кишти такрорїањамияти аввалиндараљадода шавад. Дар ин равандбарои зиёд кардани номгў вањаљми молњои содиротии киш-вар, инчунин пайдо намуданибозорњои нави минтаќавиюљањонии фурўши онњо анде-шидани тадбирњои иловагиротаќвият бояд бахшид.

Маќсад аз идома доданидигаргунсозињо ва татбиќиамалњои дар боло зикргарди-да таъмини рушди иќтисоди-ёт, зиёд кардани љойњои навикорї, њалли масъалањои иљти-мої, баланд бардоштани не-

кўањволии мардум ва рушдињамкорињои судманд бо киш-варњои хориљї мебошад. Аз инрў, мо љињати идома доданиислоњот дар самтњои гуногу-ни иќтисодиёт, љалби њарчибештари сармояи хориљї вататбиќи лоињањои сармоягу-зорї њамкорињои худро бо ша-рикони рушд ва ташкилоту со-змонњои байналмилалии мо-лиявї таќвият медињем.

Љумњурии Тољикистон 2марти соли љорї 159 - уминдавлати узви комилњуќуќиСозмони Умумиљањонии Сав-до гардид. Бо њамин равандињамроњшавии кишвар бањамаи созмону ташкилотњоибонуфузи байналмилалї баанљом расид. Манфиатњо азузвият дар ин созмони бону-фуз дар назди мо вазифањоимуњим мегузоранд.

Аввалан, моро зарур аст,ки дар кори Созмони Уму-миљањонии Савдо фаъолонаиштирок намуда, манфиа-тњои кишвари худро њимоянамоем.

Барои ин ба мо мутахас-сисони соњањои иќтисод вањуќуќ лозиманд, ки донишивасеъ ва сатњи баланди кас-бии байналмилалии барои иннамуди фаъолият заруриродошта бошанд.

Дар баробари ин, воридшудан ба низоми байналмила-лии тиљорат моро водор месо-зад, ки такмили ќонунгузорїва ислоњотро дар соњањоидахлдор идома дињем, то та-вонем аз имкониятњои ин со-змони бонуфуз бањравар гар-дем. Бо ин маќсад њоло мобарномаи мутобиќгардониииќтисодиёти кишварамонро башароити нав омода карда ис-тодаем. Вобаста ба ин, зарураст, ки дар муњлатњои кўтоњ-тарин Комиссияи байниидора-вии татбиќи ин барнома таъ-сис дода шавад.

Дуюм, рушди босуръатисоњаи гидроэнергетика

Пешравињо дар ин самтинкишофи устувор ва босуръ-ати иќтисодиро таъмин месо-занд, иќтидори умумии иќти-содии кишварро љиддан таќви-ят мебахшанд ва дар нињоятикор ба њалли масоили иљтимо-иву иќтисодї мусоидати фаъ-ол менамоянд.

Тавре ки ман борњо иброздоштаам, рушди имрўзу фар-дои тамоми соњањои иќтисо-ди миллї аз истифодаи бои-гарии асосии мамлакатамон,яъне захирањои гидроэнерге-тикї вобастагии бузург до-рад. Зеро ягон кишвари дунёбе рушди энергетика, инчу-нин коммуникатсияи њозира-замон тараќќї карда намета-вонад. Аз ин лињоз, мо бунё-ди нерўгоњњои барќи обирокалиди њалли мушкилотииќтисодиву иљтимої ва афзо-иши нерўи содиротии кишвармешуморем.

Маќсади асосии мо - таќвияти пайгиронаи рушди босуботииќтисодии Тољикистон ва дар ин асос баланд бардоштанисатњи некўањволии мардум, бахусус тавассути таъмини

истиќлолияти энергетикї, амнияти озуќаворї ва бароварданимамлакат аз бунбасти коммуникатсионї, њамзамон бо ин,инкишофи босуръати соњањои бунёдї дар заминаи рушдибахши хусусї мебошад, ки дар давраи гузариш рушдиустувори иќтисодиёти моро таъмин менамояд.

Минбари халќ30 апрели соли 2013

№18 (893)4 ПАЁМ-2013

Президенти Љумњурии Тољикистон ЭмомалїРањмон ба Маљлиси Олии Љумњурии Тољикистон,

шањри Душанбе, 26 апрели соли 2013ПАЁМИсањ. 3

Тољикистон дорои захи-рањои бузурги барќарорша-вандаи гидроэнергетикї ваоби тоза мебошад, ки истифо-даи оќилонаи онњо натанњо баманфиати мардуми мамла-кат, балки ба нафъи кишва-рњои минтаќа низ хоњад буд.Бо ин маќсад, танњо дар њафтсоли охир љињати бунёдииќтидорњои нави истењсолиќувваи барќ, таљдиду барќа-рорсозии иќтидорњои мављу-да ва умуман рушди соњаиэнергетика ќариб 12 милли-ард сомонї равона гардида-аст. Њоло дар соњаи энерге-тикаи кишвар татбиќи 10лоињаи сармоягузорї ба маб-лаѓи 6 миллиард сомонї идо-ма дорад.

Бояд гуфт, ки сарбан -дњои иншооти гидроэнерге-тикї ва обанборњо љараёнимавсимии оби дарёњоро тан-зим карда, барои пешгирїнамудани њолатњои фавќу-лодаи табиї , аз ќабилиселу обхезї ва кам карда-ни таъсири хушксолї наќшибузург мебозанд. Бо ин маќ-сад танњо дар 7 соли охирзиёда аз 400 миллион со-монї равона карда шуда-аст. Инчунин бунёди хатњоиинтиќоли барќи баландшид-дат ва кашидани лўлањоинафту газ наќши иќтисоди-ву транзитии кишварро басатњи сифатан нав хоњандрасонид.

Солњои охир дар асосинаќшаву тадбирњои стратегїбо љалби сармояи дохиливухориљї лоињањои њаётан му-њими энергетикї, ба монан-ди неругоњи барќи обии"Сангтўда -1", хатњои инти-ќоли барќи "Љануб-Шимол"ва "Лолазор-Хатлон", хаттиинтиќоли барќи байни Тољи-

кистону Афѓонистон, корњоибарќарорсозии нерўгоњи Ро-ѓун, таљдиду навсозии иншо-оти амалкунандаи энергети-кии Норак, Ќайроќќум, Сар-банд , Помир ва Варзобамалї гардида истодаанд.Њамзамон бо ин, якљо бо ша-рикони рушд, аз љумла боБонки Љањонї корњои тањќи-ќотии лоињаи нерўгоњи Ро-ѓун, инчунин тањияи лоињаихатти интиќоли барќи бай-налмилалии "CASA -1000"идома доранд.

Неругоњи барќи обии "Сан-гтўда - 2" дар нимсолаи авва-ли соли љорї мавриди исти-фодаи пурра ќарор мегирадва сохтмони навбати якумиМаркази барќу гармидињии"Душанбе-2" бо иќтидори 50мегаватт то охири сол ба анљ-ом расонида мешавад.

Дар давоми дањ соли охирдар натиљаи бунёди неру-гоњњои хурду миёна ва таљди-ду барќарорсозии неругоњњоимављуда иќтидори энергети-каи мамлакат ќариб њазор ме-гаватт зиёд карда шуд. Гузаш-та аз ин, бунёди хатти интиќо-ли барќи баландшиддати"Љануб - Шимол" имкон дод,ки дар Тољикистон шабакаиягонаи энергетикии кишварташкил карда шавад.

Ислоњоти низоми истењ-сол ва интиќоли ќувваи барќяке аз масъалањои заруриињалталаб мебошад, ки татбиќион боиси бењшавии вазъи мо-лиявии соња ва мутобиќсозиифаъолияти њамаи зинањои онба талаботи иќтисоди бозорїхоњад гардид.

Дар соњаи энергетикаикишвар таъмини пурраи та-лаботи мамлакат бо неруибарќ ва гармї дар фаслњоитирамоњу зимистон тавас-сути барќарор намудани

иќтидорњои мављуда, исти-фодаи манбаъњои алтерна-тивии истењсоли ќувваибарќ ва ба кор андохтанииќтидорњои нав , инчунинтатбиќи сиёсати самарано-ки сарфаи неруи барќ, пасткардани талафоти он, ама-лисозии лоињакашї ва бу-нёди марказњои барќу гар-мидињї ва дар ин асос ра-сидан ба истиќлолиятиэнергетикї аз љумлаи вази-фањои аввалиндараљаи момебошад.

Сеюм, идомаи ислоњотииќтисодї ва таъмини рушдибосуботи минтаќањои киш-вар

Дар давоми солњои истиќ-лолият татбиќи муваффаќо-

наи ислоњот дар аксарисоњањо ба рушди бонизомииќтисодиву иљтимоии мамла-кат мусоидат намуд.

Бо дарназардошти ман-фиатњои миллї тараќќї дода-ни шањру ноњияњо яке азроњњои муайянкунандаи сиё-сати иќтисодии кишвар бањисоб меравад. Бинобар ин,зарур аст, ки дар доираи тат-биќи њуљљатњои стратегиимиллї барномањои рушдииљтимоиву иќтисодии ма-њаллї тањия ва амалї кардашаванд.

Дар солњои истиќлолиятба рушди дењот афзалияти ав-валиндараља дода мешавад,ки татбиќи аксари лоињањоисармоягузории давлатї дарсоњањои энергетика, наќлиётуроњсозї, кишоварзиву обтаъ-минкунї ва маорифу танду-рустї дар њамаи шањру дењо-ти мамлакат аз он шањодатмедињад. Бо ин маќсад то баимрўз 42,5 миллиард сомонїравона гардидааст, ки 82 фо-изи он маблаѓњои буљети дав-лат мебошад. То ба њол ќариб90 фоизи лоињањои сармоягу-зории давлатї дар њудудишањру ноњияњои мамлакат тат-биќ шуда истодааст.

Дар ин давра, барои руш-ди шањру ноњияњои ВилоятиМухтори Кўњистони Бадахшон4,8 миллиард сомонї, вилоя-тњои Хатлон 10,7 миллиард,Суѓд 12 миллиард, шањри Ду-шанбе 7 миллиард ва шањруноњияњои тобеи љумњурї 8миллиард сомонї равона гар-дидааст.

Бо вуљуди ин, зарур аст,ки барномањои рушди иќтисо-диву иљтимоии шањру ноњияњобо дарназардошти боз њамбењтар ва самаранок истифо-да намудани захираву имко-ниятњои онњо тањия карда ша-ванд.

Инчунин љињати баландбардоштани масъулияти роњ-барони сохтору маќомоти дав-латї доир ба дастгирї ва ин-кишофи бахши хусусї дарсатњи идоракунии мањаллїчораљўї карда шавад, то кибарои истифодаи имкония-тњои то њанўз истифоданашу-даи ба шуѓл фаро гирифтаниањолї ва бо њамин роњ боз

њам бењтар гардондани сатњизиндагии ањолии шањруноњияњои мамлакат шароитимусоид фароњам оварда ша-вад.

Љойгиршавии ќуввањоикорї ва афзоиши табиииањолї дар шањру дењоти мам-лакат моро водор месозад, кињар сол беш аз сад њазорљойњои нави корї муњайё на-моем. Вобаста ба ин, зарураст, ки бо истифода аз сармо-ягузорињои дохиливу хориљїљињати ташкили корхонањоинави истењсолї, воридоти тех-нологияњои њозиразамон ватаъсис додани љойњои навикорї тадбирњои мушаххас ан-дешида шаванд.

Чорум, татбиќи сиёсатисамараноки молиявї

Њукумати мамлакат мин-баъд низ сиёсати молиявироба пешгирї намудани таъси-ри омилњои беруна ба иќтисо-диёти кишвар, хусусан дарсамти таѓйирёбии нархи молуашёи хом ва маводи хўрокворїдар бозори љањонї, инчунин бабаланд бардоштани самарано-кии истењсолот ва густаришимуносибатњои байналмилалиимолиявї равона менамояд.

Дар ин љода, бояд истифо-даи самараноки маблаѓњои бу-љетї бо дарназардошти гузаш-тан ба маблаѓгузории хизмат-расонии давлатї дар асосифармоишњои давлатї ва меъ-ёрњои маблаѓгузории сарика-сиву суроѓавї, гузариш баусулњои замонавии амалї на-мудани сармоягузории дав-латї, татбиќи сариваќтии бар-номањои миёнамуњлат ва да-розмуддат аз њисоби буљетидавлатї таъмин карда шавад.Илова бар ин, љињати таќвиятбахшидани сифати идоракунїва самаранокии дороињои дав-латї, такмили минбаъдаи му-носибатњои байнибуљетї дарасоси принсипњои иљрои уњда-дорињои байнињамдигариииштироккунандагони он, ба-ланд бардоштани ваколатимаќомоти иљроияи мањаллиињокимияти давлатї оид баиљрои буљет ва таъмини маб-лаѓгузории уњдадорињоиќабулкардаи онњо чорањои за-рурї амалї гардонда шаванд.

Мо бояд сиёсати буљетроњамчун яке аз воситањои му-њими батанзимдарорандаи ни-шондињандањои макроиќти-содї амалї намоем, мувози-нати рушди иќтисодиёт, инчу-нин устувор нигоњ доштанинаќши буљетро дар болоравиииќтисодиёт ва баланд бардош-тани сатњи зиндагии ањолїтаъмин намоем.

Панљум, љалби њарчибештари сармоя ва рушдибемайлони соњибкорї њам-чун самти афзалиятноки та-раќќиёти мамлакат

Дар солњои истиќлолият ба рушди дењот афзалияти аввалиндараљадода мешавад, ки татбиќи аксари лоињањои сармоягузории давлатї

дар соњањои энергетика, наќлиёту роњсозї, кишоварзивуобтаъминкунї ва маорифу тандурустї дар њамаи шањру дењотимамлакат аз он шањодат медињад. Бо ин маќсад то ба имрўз 42,5миллиард сомонї равона гардидааст, ки 82 фоизи он маблаѓњоибуљети давлат мебошад. То ба њол ќариб 90 фоизи лоињањоисармоягузории давлатї дар њудуди шањру ноњияњои мамлакат

татбиќ шуда истодааст.

Минбари халќ30 апрели соли 2013№18 (893) 5ПАЁМ-2013

сањ. 6

Имрўз дар мамлакат ко-рњои бунёдкориву созандагїбосуръат идома ёфта, њаљмисармоягузории дохилї дар инсамт танњо аз њисоби буљетидавлатї аз 231 миллион со-монии соли 2006 ба 2,3 мил-лиард сомонї дар соли 2013расонда шуд, ки афзоиши он10 баробарро ташкил меку-над.

Дар њафт соли охир бамасъалаи бунёдкориву созан-дагии шањру ноњияњои мамла-кат диќќати махсус дода, та-нњо аз њисоби буљети давлатїчандин њазор иншооти таъино-ти иљтимоиву иќтисодї бамаблаѓи беш аз 10 миллиардсомонї сохта, ба истифодасупорида шуд.

Агар соли 2006 дар Тољи-кистон якљо бо ташкилотњоибайналмилалии молиявї 33лоињаи муштараки сармоягу-зорї ба маблаѓи 409 миллионсомонї амалї шуда бошад,њоло 60 лоињаи сармоягузо-рии давлатї ба маблаѓи 10миллиард сомонї амалї гар-дида истодааст. Дар давомисолњои 2006-2012 сармоягузо-рии хориљї ба иќтисодиётикишвари мо беш аз 20 милли-ард сомониро ташкил дода-аст.

Барои боз њам афзоишдодани сармоягузорињоихориљї рушди соњаи туризмомили муњим ба шумор мера-вад, зеро Тољикистон имкони-ятњои бузургеро доро мебо-шад, ки аз мављудияти ёдго-рињои гуногуни таърихивуфарњангї, мавзеъњои мусои-ду нодири тиббиву муоли-љавї, кўњнавардї ва дигар до-роињое, ки табиат барои мододааст, бармеоянд.

Омўзиши таљрибаи давла-тњои дигар нишон медињад, кирушди туризм њамчун яке азсарчашмањои даромадиањолї, ѓанигардонии буљетидавлат ва ташкили љойњоинави корї дар рушди иќтисо-диву иљтимої сањми назаррасмегузорад. Муњайё сохтанишароити мусоид барои сармо-ягузорону сайёњон ва пешни-њоди лоињањои љолиб бароињамкорињои судманд ва бо инмаќсад ба роњ мондани мада-нияти баланди хизматрасонїзарур мебошад.

Дар њафт соли охир бароифаъолияти бахши хусусїљињати рушди соњибкорї вадар навбати аввал соњибкорииистењсолї фазои мусоид фа-роњам оварда шуд.

Чорабинињои дар ин муд-дат амалигардида , махсу-сан ќонунигардонии молумулк ва маблаѓњои шањр -вандон , эълон гардиданимораторий ба санљиши фаъ-олияти субъектњои соњибко-рии истењсолї, татбиќи ис-лоњоти низоми иљозатдињї,таќвият бахшидани њамко-рии байни давлат ва бахшихусусї ва ќабули Барномаидастгирии давлатии соњиб-корї барои солњои 2012-2020 ба рушди соњибкоривусармоягузорї такони љиддїбахшиданд.

Дар доираи иљрои супо-

ришњои Паёми соли гузаштааз 1-уми январи соли љорїКодекси андоз дар тањриринав мавриди амал ќарордода шуд. Ин сиёсат дар оян-даи миёнамуњлат, дар баро-бари таъмини даромади бу-љет, инчунин ба навсозиииќтисодиёт, рушди сармоягу-зорї, воридоти техноло -гияњои њозиразамон, таъсисикорхонањои нав, муњайё на-мудани њазорњо љойњои ило-вагии корї ва зиёд намуда-ни иќтидори содиротии мам-лакат мусоидат хоњад на-муд. Бинобар ин, дар Кодек-си андоз барои фаъолиятисоњибкорї, истењсоли мол вахизматрасонї, таъсиси кор-хонањои муосири истењсолїва хољагињои фермериву де-њќонї зиёда аз 240 имтиёзпешбинї гардидааст.

Танњо дар соли љорї маб-лаѓи имтиёзњо беш аз 3,6 мил-лиард сомониро ташкил меди-њад. Яъне ин маблаѓ имсол бабуљети давлатї ворид нагар-дида, барои фаъолияти моли-явию хољагидории худи корхо-нањо равона мешавад. То соли2017 андоз аз истифодабаран-дагони роњњои мошингард пур-ра бекор ва меъёри андоз азфоида 2 банди фоизї кам кар-да мешавад.

Дар баробари ин, боядгуфт, ки баъзе муќарраротиКодекси андоз њоло њам тањ-лили њаматарафаро талабменамоянд ва сохтору маќо-моти дахлдорро зарур аст, киљињати омўзиш ва такмилионњо чорањои зарурї анде-шанд.

Бо истифода аз имкония-ту заминањои муњайёгардидасоњибкорони ватанї танњо дарсоли гузашта 332 корхонаинави истењсолї сохта, ба ис-тифода додаанд. Дар соли2013 дар мамлакат 209 кор-хонаи нави саноатї бо 8 њазорљойи корї сохта, ба истифо-да дода мешавад. Аз инњисоб аллакай дар семоњаиаввали соли љорї 79 корхо-наи истењсолї ба истифодасупорида, ќариб 1400 љойњоинави корї таъсис дода шуда-анд.

Дар давоми њафт солиохир дар мамлакат зиёда аз1600 корхонаи нави саноатї бо50 њазор љойи корї, аз љумлакорхонањои саноати коркардимаъдан ва дигар намудњоиашёи хоми саноат бунёд кар-да шудаанд ва ин раванд боядсуръат бахшида шавад. Бовуљуди ин, зарур аст, ки им-

кониятњои то њанўз истифода-нашуда барои ба кор андохта-ни иќтидорњои нави истењ-солї, тавлидоти мањсулотиќобили раќобат ва ба содиротнигаронидашуда, коркардинињоии ашёи хоми ватанї боядњарчи бештар љалб карда ша-ванд.

Ташкили Фонди дастгириисоњибкорї ба таъмини мин-баъдаи рушди босубот, таш-кили љойњои нави корї, афзо-иши иќтидори содиротии киш-вар ва дар ин замина амалїнамудани њадафњои миллиимамлакат мусоидат менамо-яд. Ваќти он расидааст, киљињати таќвият бахшидан бафаъолияти фонд ва назоратиистифодаи маќсадноки маб-лаѓњои аз буљет људошавандафаъолияти њамаи муасси-сањои маблаѓгузорї, ки ба да-стгирии соњибкорї равона гар-дидааст, мукаммал гардондашавад.

Аз ин лињоз, бояд шаф-фофият ва самаранокии исти-фодаи гранту маблаѓњои дав-латї, ки барои дастгирии фаъ-олияти соњибкорї равона ме-гарданд, таъмин ва љињатиљалби маблаѓњои иловагї азњисоби дигар сарчашмањоимаблаѓгузорї чораљўї кардашавад.

Шашум, инкишофи им-кониятњои коммуникатсио-нии мамлакат

Тољикистон чанде ќабл бокушодашавии наќби "Шањрис-тон" аз бунбасти коммуникат-сионии дохилї пурра рањоёфта, ба як сарзамини воњидтабдил ёфт. Акнун зарур аст,ки доир ба њалли масъалаибаромадан ба бањр ва банда-рњои тиљоратї низ чораљўїкарда шавад.

Дар дањ соли охир љињатирањо ёфтани кишвар аз бунба-сти коммуникатсионї ва баро-мадан ба бандарњои обииљањонї 23 лоињаи сармоягузо-рии давлатї ба маблаѓи уму-мии ќариб 3,2 миллиард со-монї амалї карда шудааст.Дар натиља 1650 километрроњњои мошингард таљдидубунёд гардида, 109 пул ва 27

километр наќб сохта, маври-ди бањрабардорї ќарор ги-рифтаанд. Њоло дар соњаинаќлиёт 11 лоињаи сармоягу-зории давлатї ба маблаѓиумумии 5,5 миллиард сомонїамалї шуда истодааст.

Таљдиду барќарорсозиироњњо идома дошта, то соли2015 сохтмону барќарорсозии

роњи мошингарди Айнї-Панљ-акент, Душанбе-Турсунзода,Кўлоб-Ќалъаихумб, сохтмонитерминали замонавї дар фу-рудгоњи байналмилалии Ду-шанбе, хатти роњњои оњаниДушанбе-Ќурѓонтеппа (ќитъаиВањдат-Ёвон) ва Ќурѓонтеппа- Панљи Поён дар назар дош-та шудааст.

Дар баробари ин, масъа-лаи бунёди роњњои алтерна-тивї таќозо менамояд , киЊукумати кишвар доираи њам-гироии иќтисодиро тавсеабахшида, дар доираи созмо-нњои минтаќавї љињати пай-васт шудан ба шабакањои бай-налмилалии коммуникатси-онї ва ташкили шабакањоинави мутобиќ ба меъёрњоимуосир чорањои зарурї анде-шад.

Бо ин маќсад љињати ама-лисозии лоињаи сохтмонироњи оњани Тољикистон-Афѓо-нистон-Туркманистон, ки оми-ли муњими рушди иќтисодииТољикистон ва давлатњои мин-таќа хоњад гардид, андешида-ни чорањои зарурї идома до-рад.

Дигаргунсозињо дар соњаиавиатсияи гражданї низ амалїгардида, барои ширкатњои ави-атсионии ватаниву хориљї фа-зои раќобати озод ва бозорихизматрасонињои авиатсионїфароњам оварда шуд. Њолозарур аст, ки љињати тањкимбахшидани заминањои модди-ву техникии ширкатњои њавоииватанї, таъмини бехатариипарвозњо, баланд бардоштанисатњу сифати хизматрасонї ваќобилияти раќобати ширкатњоиватанї мунтазам чораљўї кар-да шавад.

Соли 2011 Барномаи маќ-садноки давлатии рушди ком-плекси наќлиёти ЉумњурииТољикистон то соли 2025 ќабулгардид. Тибќи барномаи маз-кур бунёду таљдиди беш аз чорњазор километр роњ ва 576 пулба маблаѓи 4,4 миллиард со-монї дар назар дошта шуда-аст.

Дар марњалаи кунунї за-рур аст, ки барои боз њам беш-тар ва сифатан бењтар гарди-дани тиљорати наздисарњадї

шароити мусоиди инфрасох-торї, гузаргоњњои замонавї вахизматрасонињои логистикїмуњайё карда шаванд.

Њафтум, таќвият доданинизоми њамоњангсозии сиё-сати рушд бо маќсади таъ-мин намудани самаранокииидоракунии давлатї

Ин вазифа аз љумлаимасъалањои муњимест, ки дарнавбати аввал рушди бомаро-ми иќтисоди миллї бо роњибаланд бардоштани самарано-кии низоми идоракунии дав-латї тавассути таъмин наму-дани шаффофият, њисобот-дињї ва мукаммалсозии кор-гузории давлатї аз он вобас-та мебошад. Бинобар ин, со-лњои охир сохтори идораидавлатї пайваста мавридитакмил ќарор дорад.

Дар марњалаи имрўза боистифода аз усулњои "њукума-ти электронї" њарчи васеътарљорї намудани коргузорї ва басатњи сифатан нав бардошта-ни масъулияти хизматчиёнидавлатї аз љумлаи вазифањоимуњимтарин ба њисоб мера-вад.

Бо маќсади пешбурди си-ёсати самарабахши интихобикадрњои роњбарикунанда вабењтар гардонидани иљрои ва-зифањои давлатї масъалањоитарбия, интихоб ва љобаљогу-зории кадрњои касбии соњаиидоракунии давлатї имрўздар радифи масъалањои умдаќарор дорад. Дар робита баин, зарур аст, ки њайати сифа-тии кадрњои хизмати давлати-ро бо роњи љорї намудани усу-лњои нави хостагирї ва ба-ланд бардоштани сатњи омо-дасозии онњо куллан бењтарнамуда, дастгоњи идоракуниикасбиеро ташаккул дињем, кибарои онњо хизмати содиќонаба халќу Ватан аз њама му-њимтар бошад.

Њангоми хостагирї ваљобаљокунии кадрњо мањз да-раљаи баланди касбї, дони-шњои васеи муосир, дар са-тњи хуб донистани забонидавлатї, забонњои хориљї ватехнологияњои замонавї, да-раљаи баланди масъулиятши-носиву ватандўстї, поквиљ-донї ва оштинопазирї нисбатба њолатњои коррупсионїбояд меъёрњои асосї гар-данд.

Ба роњ мондани хизматра-сонињои босифати давлатїяке аз вазифањои муњимтари-ни низоми хизмати давлатїбуда, татбиќи он метавонадба танзими масъалањои мух-талифи соњањои иќтисодивуиљтимої тавассути фаъолия-ти самараноки хизматчиёнидавлатии соњибкасб ва риояиќатъии интизоми иљроия му-соидат намояд. Сатњу сифа-ти хизматрасонињои давлатїва дастрасиву шаффофиятионњо бояд ба талаботи имрў-за ва арзу ниёзи мардум му-вофиќ ва наздик гардонидашавад.

Дар натиља љомеаи шањр-вандї ва бахши хусусї дар та-њияву ќабули ќарорњои стра-тегї љињати рушди иќтисодимиллї торафт фаъолона шир-кат намуда, дараљаи њавас-мандї ва эътимоди онњо бадастгоњи идораи давлатї боломеравад, ки ин омил дар на-вбати худ яке аз василањоибењтар намудани сатњу сифа-ти зиндагии мардум хоњадшуд.

Соњаи тандурустии кишвар тањти таваљљуњи доимии Њукуматимамлакат ќарор дорад. Соли равон барои маблаѓгузории соња зиёда аз

900 миллион сомонї пешбинї шудааст, ки ин нишондињанда нисбатба соли 2000-ум 47 баробар зиёд мебошад. Музди мењнати

кормандони муассисањои тандурустї дар њафт соли охир 12 баробарзиёд карда шуд. Давлат ва Њукумати мамлакат бо маќсади њифзисаломатии мардум андешидани чорањои заруриро барои боз њам

бењтар ба роњ мондани фаъолияти муассисањои тандурустї минбаъдниз идома хоњад дод.

6 Минбари халќ30 апрели соли 2013

№18 (893)ПАЁМ-2013

Президенти Љумњурии Тољикистон ЭмомалїРањмон ба Маљлиси Олии Љумњурии Тољикистон,

шањри Душанбе, 26 апрели соли 2013ПАЁМИсањ. 5

МУЊТАРАМ АЪЗОИМАЉЛИСИ МИЛЛЇ ВАВАКИЛОНИ МАЉЛИСИНАМОЯНДАГОН!

Дар шароити нињоят печи-даи љањони муосир ва тањав-вулоти босуръати солњои охиртакмилу таќвият бахшидан бафаъолияти тамоми сохторумаќомоти давлатї, таъминнамудани рушди устуворииќтисодиву иљтимоии мамла-кат ва бо њамин роњ фароњамовардани шароити зиндагиишоиста барои њар як фардиљомеа њадафи асосии мо ме-бошад.

Вазифаи муњимтарини мољињати татбиќи ин њадаф тар-бияи шахсияти худшиносу ва-тандўст, дорои масъулиятибаланди иљтимої, соњиби до-нишу љањонбинии муосир ванињоят шахсияте мебошад, киќобилияти шинохти равандњоимураккаби љањони имрўзародошта бошад. Бинобар ин, мораванди таълиму тарбияросамти афзалиятноки сиёсатииљтимоии давлат ќарор дода,њамаи тадбирњои заруриродар ин самт амалї гардонидаистодаем.

Зинаи аввали таълимутарбия, ки раванди тўлонїмебошад, бо фаъолияти му-ассисањои томактабї вобас-тагии мустаќим дорад. Валебояд гуфт, ки бо вуљудикўшишњои пайгиронаи Њуку-мати мамлакат дар самти бароњ мондани шаклњои навуалтернативии муассисањоитањсилоти томактабї, азќабили марказњои инкишофикўдакон, боѓчањои бачагонаихонагї ва монанди инњоимрўз њамагї дањ фоизикўдакони синни томактабї баин зинаи тањсилот фаро ги-рифта шудаанд.

Аз ин лињоз, зарур аст, кибо истифода аз тамоми во-ситаву имкониятњо дар хусу-си бунёди муассисањои то-мактабї ва фаро гирифтанишумораи њарчи бештарикўдакон ба чунин муасси-сањо мунтазам чораљўї кар-да шавад.

Зинаи дигари ташаккул-дињандаи шахсияти кўдако-ну наврасон муассисањоитањсилоти умумии миёна ме-бошад. Њукумати мамлакатдар ин самт низ њамаи тад-бирњои заруриро амалї кар-да истодааст. Масалан, дарзарфи 10 соли охир дар мам-лакат беш аз 1000 мактабиљавобгў ба талаботи меъё-рњои замони муосир бунёдгардидааст.

Соли љорї маблаѓгузории

соњаи маориф дар њаљми думиллиарду 131 миллион со-монї пешбинї гардидааст,ки ин раќам дар муќоиса босоли 2000-ум 57 баробарзиёд мебошад. Танњо соли2012 аз њисоби њамаи ман-баъњо 248 муассисаи тањси-лоти миёнаи умумї бо 44њазор љойи нишаст ба маб-лаѓи умумии 320 миллионсомонї ба истифода додашуд.

Яке аз масъалањое, кибисёр муњим аст, тарбияикадрњои коргарии љавобгў баталаботи бозори мењнати до-хилї ва хориљї мебошад. Бодарназардошти муњимиятиин масъала мо аз соли 2010-ум инљониб зинаи тањсилотиибтидої ва миёнаи касбиросамти афзалиятнок эълонкардаем. Дар ин давра бар-номаи давлатии рушди муас-сисањои тарбияи кадрњои кор-гарї ќабул гардида, наќша-ву барномањои таълимиионњо таљдиди назар кардашуданд.

Имрўз зарур аст, ки зами-нањои моддиву техникї ва им-кониятњои кадрии ин муасси-сањо ба таври љиддї бењтаркарда шаванд ва бо дарназар-дошти он, ки талаботи бозоримењнати дохиливу хориљї мун-тазам таѓйир меёбад, бояддар ин самт чорањои сариваќ-тиву муассир андешида ша-ванд.

Тањлилњо нишон меди-њанд, ки солњои охир њазороннафар хатмкардагони муасси-сањои тањсилоти олии касбїбекор монда, бо фаъолиятемашѓуланд, ки ба ихтисосигирифтаашон умуман мутоби-ќат надорад.

Мо њар сол дар макта-бњои олї њазорон нафарњуќуќшиносу иќтисодшино-сонро омода менамоем, валекишварамон имрўз ба муњан-дисону бинокорон, энергети-ку технологњо, барномасозонва табибони баландихтисосисатњи байналмилалї ниёзибештар дорад. Тибќи маълу-мот дар давоми солњои 2008-2012 муассисањои тањсилотиолии касбии кишварро 9њазору 300 нафар бо ихтисо-си њуќуќшинос ва беш аз 40њазор нафар бо ихтисосњоигуногуни иќтисодї хатм кар-дааст. Аз ин рў, зарур аст,ки бо маќсади таъмин наму-дани эњтиёљоти воќеиисоњањои гуногуни иќтисодимиллї ба мутахассисони до-рои донишу малакаи муоси-ри сатњи байналмилалї на-ќшаи дурнамои тарбияи кад-рњоро дар муассисањои тањ-силоти олии касбии мамла-

кат ва хориљ аз он тањия на-муда, њамзамон бо ин ,љињати њарчи зудтар ба тала-боти имрўза мутобиќ гардо-нидани барномањои таъли-мии мактабњои олии кишвартадбирњои иловагї анде-шанд.

Соњаи тандурустии киш-вар тањти таваљљуњи доимииЊукумати мамлакат ќарор до-рад. Соли равон барои маб-лаѓгузории соња зиёда аз 900миллион сомонї пешбинї шу-дааст, ки ин нишондињанданисбат ба соли 2000-ум 47баробар зиёд мебошад. Муз-ди мењнати кормандони муас-сисањои тандурустї дар њафтсоли охир 12 баробар зиёдкарда шуд.

Давлат ва Њукумати мам-лакат бо маќсади њифзи сало-матии мардум андешиданичорањои заруриро барои бозњам бењтар ба роњ монданифаъолияти муассисањои тан-дурустї минбаъд низ идомахоњад дод.

Дар баробари ин, таъкидмесозам, ки татбиќи самара-ноки Стратегияи миллии соли-мии ањолии Љумњурии Тољики-стон барои солњои 2010 - 2020ва дигар барномањои ќабул-шудаи давлатї, бунёди муас-сисањои нави тандурустї, таъ-миру таљдиди муассисањоимављуда ва бо таљњизоти муо-сири тиббї таъмин намуданионњо, баланд бардоштани са-тњу сифати хизматрасониитиббї ба ањолї, таблиѓу таш-виќи доимии тарзи њаёти со-лим, инчунин тарбияи кадрњои

муосир вазифаи Њукуматикишвар, аз љумла Вазоратитандурустї мебошад.

ВАКИЛОНИ МУЊТАРАМ!Њукумати кишвар бо маќ-

сади њалли масоили љавононва насли наврас аз оѓози ис-тиќлолият то имрўз њамаи чо-рабинињои заруриро амалїкарда истодааст. Зеро љаво-нони солим ва соњибкасбу их-тисосманд давомдињандаикору фаъолияти насли калон-сол, неруи созанда ва иќтидо-

ри воќеии пешрафти љомеа,хулоса ояндаи миллат ва дав-лат мебошанд.

Дар баробари ин, њолодар назди љавонон масъа-лањое ќарор доранд, ки дарзамони љањонишавї даркуњалли онњо аз љавонони модониши амиќ, љањонбинии за-монавї ва муњимтар аз њама,њисси баланди миллї, худо-гоњиву худшиносї ва самимо-на дўст доштани Ватанро та-лаб менамояд.

Мо ният дорем, ки моњимай ба ифтихори Рўзи љаво-нон бо намояндагони љавоно-ни кишвар мулоќот ороста,рољеъ ба масоили њалталаб вавазифањои онњо дар марњалаиминбаъдаи рушди кишвара-мон ибрози назар намоем.

Доир ба масъалањои воба-ста ба дастгирии њамаљонибаиташаббусу ибтикороти занон,ки аз љониби давлат ва Њуку-мати Тољикистон амалї мегар-дад, инчунин љињати боз њамбењтар намудани вазъи иљти-мої ва наќшу маќоми онњо дарљомеа њангоми мулоќот бонамояндагони занону бонувонба муносибати Рўзи модар дарназди вазорату идорањои мар-бута супоришњои дахлдор гу-зошта шуданд.

Хотирнишон месозам, кииљрои сариваќтии онњо бои-си боз њам фаъол гардиданизанону бонувони мо дарњаёти љамъиятї, пешрафтиљомеа ва афзудани сањмионњо дар раванди ободкориикишварамон мегардад. Њоломехоњам доир ба яке аз

масъалањои муњимтарин, киба њифзи иљтимоии ањолї во-баста мебошад, изњори анде-ша намоям.

Тољикистон дар роњи тат-биќи њадафњои стратегии худба хотири баланд бардошта-ни сатњу сифати зиндагии мар-дум имрўз бо ќадамњои усту-вор пеш меравад. Дар ин ра-ванд масъалаи њифзи иљти-моии ањолї яке аз самтњоиафзалиятноки сиёсати Њуку-мати мамлакат мебошад.

Љумњурии Тољикистон ти-

бќи Конститутсия давлатииљтимої мебошад. Аз ин рў,Њукумати Тољикистон уњдадо-рињои хешро дар самти њифзииљтимоии ятимону бепарасто-рон ва маъюбону камбизоатонњамеша иљро менамояд. Агардар соли 2006 кўмакњои гуно-гун аз буљети давлатї ба инќишри љомеа 85 миллион со-мониро ташкил дода бошад, инраќам дар соли љорї ба 170миллион расидааст. Яъне дарњафт соли охир ин нишонди-њанда ду баробар зиёд гарди-дааст.

Илова ба ѓамхорињои ди-гар барои кўдаконе, ки аз са-робон мањрум шуда, дар таъ-миноти пурраи давлат мебо-шанд, ба андозаи 100 фоизињадди аќалли музди мењнат,яъне 105 сомонї нафаќаи мо-њона муќаррар карда шуда, басуратњисоби депозитии бароиин кўдакон дар Бонки давла-тии "Амонатбонк" кушодашу-да пардохт карда мешавад.Њоло дар кишварамон 3300нафар кўдаконе, ки на падарва на модар доранд, инчунинбеш аз 102 њазор нафар, ки ёпадар ё модар надоранд, баќайд гирифта шудаанд. Њам-чунин тибќи маълумоти Вазо-рати мењнат ва њифзи иљти-моии ањолї 180 њазор оилањоикамбизоат дар ќайди ин маќо-мот ќарор доранд.

Дар чор соли охир аз та-рафи маќомоти давлатї ва со-њибкорону тољирон хатнасури48 њазор нафар кўдакон ватўйи арўсиву домодии 2800љуфт љавонон аз оилањои кам-

бизоат гузаронида шудааст.Яъне ба шарофати ин иќдомисаховатмандона ба зиёда аз300 њазор нафар кўмакњоимоддиву маънавї расонидашудаанд.

Ман ба њамаи љавонмар-дони баору номус ва шахсо-ни саховатпешаву хайрхоњ,ки ба ятимону бепарасторон,маъюбону камбизоатон мун-тазам кўмак мерасонанд, ба-рои ин њимматбаландиву на-кўкориашон миннатдорї баёнменамоям.

Ќонун бояд дар навбати аввал инсон ва њуќуќу озодињоиўро њамчун арзиши олї эътироф ва њифз намояд, яъне барои

зиндагии хубу шоистаи афроди љомеа, фаъолиятипурсамари ташкилоту корхонањои давлативуѓайридавлатї, соњибкорону тољирон, пешрафти

иќтисодиёти кишвар, сулњу субот, оромии сиёсї шароитимусоид фароњам орад ва самтњои мухталифи њаёти

љомеаро њаматарафа танзим намояд.

7Минбари халќ30 апрели соли 2013№18 (893)

ПАЁМ-2013

сањ. 8

Њукумати Тољикистон бовуљуди таъсири буњрони мо-лиявию иќтисодии љањонїдоир ба иљрои пурраи уњдадо-рињои иљтимоии худ њамаитадбирњоро амалї карда исто-дааст.

Татбиќ намудани тарти-би нави кўмакпулињои унво-нии иљтимої барои та-баќањои ниёзманди ањолї азљумлаи масъалањои муњимеба њисоб меравад, ки њада-фи он бењтару шаффоф гар-донидани низоми пардохтикўмакпулињои иљтимої баоилањои камбизоат мебо-шад.

Ањолии Тољикистон солба сол меафзояд ва чунон кизикр намудам, мувофиќидурнамо шумораи он то соли2020 ба 10 миллион нафархоњад расид. Бинобар ин,масъалаи муњайё намуданиљойњои нави корї яке азмасъалањои муњимтаринирушди минбаъдаи иќтисоди-ёти кишвар мебошад. Дар инљода, танњо дар ташкилотумуассисањои буљетї дарњафт соли охир ќариб 100њазор љойњои нави корї таш-кил карда шудаанд. Лекинбояд гуфт, ки бо вуљуди руш-ди бомароми иќтисодимиллї ва андешидани чо-рањои зарурї шумораиањолии аз љињати иќтисодїфаъол солњои охир дар бо-зори мењнат ќариб бетаѓйирмонда , њоло 50 фоизиањолии синни ќобили мењнат-ро ташкил медињад. Раван-ди таъсиси љойњои нави корїниз аз афзоиши босуръатитабиии ањолї ва захирањоимењнатї ќафо монда, алњолбозори мењнати дохилї им-кони пурра бо љойи кор таъ-мин намудани корљўёнро на-дорад. Њар сол ќариб 150њазор нафар хатмкардагонимактабњои миёнаи умумї вамиёнаи махсус ба бозоримењнат ворид мегарданд ваимрўз ба як љойи кори холие,ки дар маќомоти давлатиишуѓли ањолї ба ќайд гириф-та шудааст, њафт нафар дов-талаб рост меояд. Аз ин рў,таъсиси љойњои кории сифа-тан нав ва таъминот бо муз-ди мењнати арзанда имрўз баяке аз масъалањои аввалин-дараља табдил ёфтааст.

Таъкид менамоям, ки инмасъала тањти назорати дои-мии Роњбари давлат ќарордорад. Дар баробари таъсисдодани љойњои кории нав бамасъалаи касбомўзї, бахусустаќвият додани низоми такми-ли ихтисос ва фаъолияти мар-казњои касбомўзии калонсо-лон диќќати љиддї додан за-рур аст.

Мо бояд, пеш аз њама си-фати таълимро бењтар намо-ем, то малакаи касбии хатм-кунандагони муассисањои кас-бомўзї ба талаботи бозоримуосири мењнат љавобгў бо-шад.

ЊАМВАТАНОНИ АЗИЗ!Мо њанўз дар оѓози эъмо-

ри давлати демокративуњуќуќбунёд ва ташаккулиљомеаи шањрвандї ќарор до-рем. Таљрибаи таърихии дав-латњои пешрафтаи љањон со-бит месозад, ки бунёди чуниндавлат раванди тўлонї мебо-шад.

Њарчанд ки аз замони баистиќлол расидани давлатимо њанўз давраи зиёд нагу-заштааст, вале мо аллакайшоњиди густариши равандигуногунандешии сиёсї, руш-ди босуръати фаъолиятиањзоби сиёсї ва нињодњои гу-ногуни љомеаи шањрвандїдар кишварамон њастем вадар ин самт аз љониби дав-лат ва Њукумати Тољикистонбарои фаъолияти озоди онњоњамаи шароити мусоид фаро-њам оварда шудааст. Яънемо дар як замони начандонтўлонї тавонистем, ки аз та-риќи Конститутсия ва дигарсанадњои ќонунгузорї меъё-рњои бунёдии фаъолиятидавлати демократї - асо-сњои сохти давлатдории де-мократї, аз љумла моњиятидунявї ва иљтимоии он, му-ќаддас будани њуќуќу озо-дињои инсон ва шањрванд,гуногунандешии сиёсї, таъ-сиси парламенти касбї, ка-фолати адолати судї ва ба-робар будани њамаро дарназди ќонун, инчунин озодиивиљдонро эълон ва таъминнамоем.

Дар Конститутсияи давла-тамон дарљ гардидааст, кимафкураи њељ як њизб, итти-њодияи љамъиятї, динї, њара-кат ва гурўње наметавонад бањайси мафкураи давлатїэътироф шавад.

Албатта, њар њизб тибќибарномаи амали худ мавќеихоси сиёсиву аќидавї до-рад. Вале дар шароити ку-нунї зарур аст, ки њамаиањзоби сиёсї ва иттињо-дияњои љамъиятї манфиатњова арзишњои волои милли-амон, ба монанди истиќло-лияти давлатї, тамомиятиарзї, суботи иљтимої ва вањ-дати милливу њамбастагиитамоми сокинони кишварромуќаддас донанд ва ба хо-тири њифз кардану таќвиятбахшидани онњо саъю талошнамоянд.

Бори дигар хотирнишонмесозам, ки њизбњои сиёсї вадигар нињодњои иљтимої бояднамунаи эњтирому риояи ќону-нњои давлати демократї вамактаби тавсеаи маърифатисиёсиву њуќуќии мардум бо-шанд.

Тавре ки медонед, солиљорї дар кишварамон маъра-каи муњими сиёсї - интихо-боти Президенти ЉумњурииТољикистон доир мегардад.Интихобот њамчун падидаимуњимтарини демократиярўйдоди муњими сиёсїбуда, натиљаи он рушди мин-

баъдаи кишварро муайянмекунад.

Конститутсия ва ќонунгу-зории кишварамон дар баро-бари кафолати њуќуќу озо-дињои сиёсии шањрвандон,инчунин барои баргузории ин-тихоботи демокративу шаф-фоф заминаи мусоидињуќуќиро муњайё намуда, иш-тироки озодонаи мардумродар њаёти сиёсї ва идораку-нии давлат кафолат медињад.Мањз ба њамин хотир, яке азсамтњои афзалиятноки демок-ратикунонии љомеа дар Тољи-кистон таъмин намудани изњо-

ри ихтиёрии иродаи халќ њан-гоми баргузории интихоботмебошад.

Ќонунгузории мо кафолатмедињад, ки дар байни субъек-тњои раванди интихобот ваиштирокчиёни ин маъракаимуњими сиёсї барои бањсу му-коламањои созанда ва изњоруифодаи маќсаду мароми онњофазои орому озод ва имкони-ятњои баробар фароњам овар-да шаванд.

Корро тавре бояд ташкилнамуд, ки шањрвандон дарнавбати аввал аз њуќуќњоиќонунии худ воќиф гардида,иштирокчии фаъоли ин маъ-ракаи сиёсї будани худроэњсос намоянд ва масъули-ятро оид ба амалисозиињуќуќњои конститутсиониихуд дарк кунанд.

Дар ин замина, њизбњоисиёсї ва дигар иштирокчиёниинтихобот бояд фаъолиятихудро танњо дар чорчўбаиКонститутсия ва ќонунгузо-рии мамлакат роњандозї на-моянд.

Бо дарназардошти ин,Комиссияи марказии интихо-бот ва раъйпурсї, инчунинтамоми субъектњои равандиинтихоботро зарур аст, кидар љараёни омодагї ва бар-гузории интихобот муќарра-роти ќонунњои амалкунандаикишварро ба роњбарї гириф-та, барои бењтар ба роњ мон-дани фаъолияти комис-сияњои интихоботї, дар са-тњи баланди ташкилї, ба тав-ри шаффофу демократї ваозод баргузор гардидани ин-тихобот тадбирњои зарурїандешанд.

Мо чун њамеша љонибдо-ри ба таври шаффоф ва ош-кор баргузор шудани маъра-каи интихобот њастем ва ман

њамчун њомии Конститутсия,ќонунњо ва њуќуќу озодињоишањрвандони мамлакат бомасъулияти баланд ва эъти-моди комил кафолат меди-њам, ки интихоботи дар пеши-стода ба таври демократї ваозоду одилона баргузор хоњадшуд.

МУЊТАРАМ АЪЗОИМАЉЛИСИ МИЛЛЇ

ВА ВАКИЛОНИ МАЉЛИСИНАМОЯНДАГОН!

Љумњурии Тољикистон азрўзњои нахустини фаъолиятихуд њамчун давлати демок-

ратї, њуќуќбунёд ва дунявїдар Конститутсия ва дигарќонунњо принсипњои ба-шардўстї ва озодона кору зин-дагї кардани инсонњоро дарљнамуда, љињати дар амал тат-биќ гардидани онњо пайвастакўшишњои судмандро ба харљдода истодааст.

Ќонун бояд дар навбатиаввал инсон ва њуќуќу озо-дињои ўро њамчун арзиши олїэътироф ва њифз намояд,яъне барои зиндагии хубу шо-истаи афроди љомеа, фаъоли-яти пурсамари ташкилоту кор-хонањои давлативу ѓайридав-латї, соњибкорону тољирон,пешрафти иќтисодиёти киш-вар, сулњу субот, оромиисиёсї шароити мусоид фаро-њам орад ва самтњои мухта-лифи њаёти љомеаро њамата-рафа танзим намояд.

Маќомоти ќонунгузорикишвар ва субъектњои ташаб-буси ќонунгузорї њамасолабарои рушди соњаи ќонунгу-зорї корњои хубу босамар ан-љом дода истодаанд ва муво-фиќи маќсад аст, ки фаъоли-яти ќонунгузорї боз њам гус-тариш дода шавад.

Бо маќсади такмилињифзи манфиатњои иљтимоиишањрвандон ва муќаррар на-мудани кафолатњои иловагїоид ба њифзи мењнат ва ман-зил зарурати дар тањрири навтањия ва ќабул намудани ко-дексњои мењнат ва манзил бамиён омадааст.

Њамчунин бо маќсади баталаботи замони муосир му-тобиќ намудани танзими муно-сибатњои муњими љамъиятїЊукумати Тољикистонро зарураст, ки кодексњои гражданї ваљиноятиро низ дар тањрири навтањия ва пешнињод намояд.

Дигар масъалае, ки њалли

нињоиро таќозо мекунад, му-айян намудани муносибат бањукми ќатл мебошад. Чунон-ки шумо медонед, аз моњииюни соли 2004 инљониб тат-биќи љазои ќатл дар Тољикис-тон боздошта шудааст. Воќе-ан, њаёти инсон асоси њастїва неъмати бебањо буда, мањ-рум кардан аз он маънии ќатъгардидани мављудияти фард,шахсият ва узви љомеаро до-рад.

Дар тамаддуни инсонї азљониби давлат татбиќ накар-дани љазои ќатл, пеш аз њама,чун нишонаи башардўстї, ша-

фќат ва пешравии љамъиятэътироф карда мешавад. Азин лињоз, ваќти он расидааст,ки масъалаи мазкур бо дарна-зардошти афкори љомеа мав-риди баррасии маќомоти дах-лдор ќарор дода шуда, аз на-тиљаи он љињати муайян наму-дани мавќеи давлат нисбат бањукми ќатл таклиф пешнињодкарда шавад.

Дигар масъалаи мубрамирўз мубориза бо коррупсиямебошад. Коррупсия ба пеш-рафти иќтисодиёт халал ме-расонад, бунёди љомеаи де-мократиро заиф месозад ваба рушди демократия таъси-ри манфї мегузорад. Гузаш-та аз ин , коррупсия дарљомеа ба риоя нашуданињуќуќњои конститутсиониишањрвандон замина фаро-њам меорад ва ба пояи ахлоќзарба мезанад. Аз ин рў,пешгирї ва мубориза бо кор-рупсияро мо яке аз самтњоиаввалиндараљаи сиёсатињуќуќии давлат њисобида,дар чанд соли охир корро дарин самт хеле таќвият бахши-дем. Масалан, Фармони Пре-зиденти мамлакат "Дар бо-раи тадбирњои иловагии таќ-вияти мубориза бо корруп-сия" ва Стратегияи мубори-за бо коррупсия барои панљсоли охир ќабул ва амалїкарда шуданд.

Мутобиќи санадњои зикр-шуда чорабинињои зиёди таш-килї, иќтисодї ва њуќуќиимубориза бар зидди коррупсиясурат гирифтанд. Аз љумлаљињати таъмини њамкории ма-ќомоти давлатї ва љомеаишањрвандї дар пешгирии кор-рупсия Шўрои миллии муќо-вимат бо коррупсия таъсисдода шуд.

Мо - тољикон таърихи куњану фарњанги пурѓановат дорем ва аз ин сарватибебањои миллии худ ифтихор мекунем. Вале, мутаассифона, ашхосе низњастанд, ки ё бо сабаби маълумоти кофї надоштан ё огоњона аз тариќирасонањои хабарї расму ойин ва суннатњои волои миллии моро нодида

мегиранд ё тањти шубња ќарор медињанд. Чунончи, дар арафаи љашни Наврўзбаъзе сару садоњое баланд шуданд, ки гўё он барои мардуми мо ойини бегонааст ва аз нигоњи дини ислом љашн гирифтани Наврўз мамнўъ мебошад. Инфикр мутлаќо хатост ва барои раванди худшиносии миллї, ки мо мехоњемнаслњои љавонро дар њамин рўњия тарбия кунем, хатари љиддї дорад.

Минбари халќ30 апрели соли 2013

№18 (893)8 ПАЁМ-2013

Президенти Љумњурии Тољикистон ЭмомалїРањмон ба Маљлиси Олии Љумњурии Тољикистон,

шањри Душанбе, 26 апрели соли 2013ПАЁМИсањ. 7

Дар вазорату идорањо вамаќомоти иљроияи мањаллиињокимияти давлатї равандитатбиќи барномањои дохили-идоравии пешгирии корруп-сия идома дорад. Ба ин маќ-сад дар ин маќомот љойи-вазкунии хизматчиёни дав-латї гузаронида шуда, сох-торњои махсуси пешгириињуќуќвайронкунињои корруп-сионї таъсис дода шудаандва барномањои таълимї во-баста ба пешгирии коррупсияљорї гардидаанд.

Бо маќсади сарфакоронава босамару маќсаднок исти-фода намудани маблаѓњои бу-љет мо Палатаи њисоб таъсисдодем. Итминон дорам, кироњбарият ва кормандони ма-ќомот барои ошкор ва пешгирїнамудани амалњои коррупси-онї такони љиддие хоњанд бах-шид.

Ќонун дар бораи экспер-тизаи зиддикоррупсионии са-надњои меъёрии њуќуќїќабул карда шуда, барои бе-кор кардани дахлнопазириикормандони њифзи њуќуќ,прокурорњо, судяњо ва ваки-лони маљлисњои мањаллиивакилони халќ лоињаи ќону-нњо тањия гардида, њоло мав-риди баррасї ќарор доранд.Махсус таъкид менамоям, кипешгирї ва мубориза бар зид-ди коррупсия дар оянда низњамчун яке аз самтњои авва-линдараљаи сиёсати њуќуќиидавлат боќї мемонад. Бо инмаќсад Агентии назоратидавлатии молиявї ва мубо-риза бо коррупсия, Вазоратиадлия, Прокуратураи гене-ралї, Палатаи њисоб ва ди-гар субъектњои муќовимат бокоррупсия вазифадоранд, киСтратегияи нави пешгирї вамубориза бар зидди корруп-сияро барои њашт соли оян-да тањия ва пешнињод намо-янд.

Мехоњам таъкид намоям,ки терроризм, экстремизм,гардиши ѓайриќонунии маво-ди мухаддир, хариду фурў-ши одамон ва дар маљмўъљиноятњои муташаккили фа-ромарзї имрўз ба хатариљиддї табдил ёфта, боиситашвиши љомеаи љањонї гар-дидаанд.

Мо муборизаро бар зид-ди гардиши ѓайриќонунии ма-води мухаддир самти афза-лиятноки сиёсати давлатихуд эълон кардаем. Бо маќ-сади таъмин намудани на-тиљаи њарчи бештари фаъо-лият дар ин самт моњи фев-рали соли љорї бо Фармони

Президенти мамлакат Стра-тегияи миллии мубориза барзидди гардиши ѓайриќонуниимаводи мухаддир дар Љумњ-урии Тољикистон барои со-лњои 2013 - 2020 тасдиќ гар-дид.

Бо дарназардошти хата-рњои зикршуда ва дар соли2014 аз ќаламрави Афѓонис-тон хориљ гардидани нерўњоибайналмилалии зиддитерро-ристї роњбарияти маќомотињифзи њуќуќ ва сохторњои ни-зомиро зарур аст, ки дар сам-ти мубориза бар зидди терро-ризм, экстремизм, муомило-ти ѓайриќонунии маводи му-хаддир, баланд бардоштанииќтидори мудофиавии мам-лакат ва њифзи сарњади дав-латї тадбирњои зарурї анде-шанд.

Њамчунин дар самти љоба-љогузории дурусти кадрњо,баланд бардоштани сатњитайёрии касбї, њисси масъу-лиятшиносї ва омодабошиидоимии онњо мунтазам чора-андешї намоянд. Воќеан, ра-ванди ташаккули ягон давла-ти муосирро бе фаъолиятисамараноки маќомоти судї,ки асоси таъминкунандаи адо-лати иљтимої мебошад, та-саввур кардан ѓайриимконаст. Чунин њолат моро водор

менамояд, ки ислоњотро дарсамти такмили сохтор ва руш-ди минбаъдаи фаъолиятимаќомоти судї идома бах-шем.

Њамчунин зарурати риояињатмии ќонунњо "Дар бораитанзими анъана ва љашну ма-росимњо дар Љумњурии Тољи-кистон" ва "Дар бораи масъ-улияти падару модар дартаълиму тарбияи фарзанд"-ро бори дигар таъкид месо-зам.

ЊАМВАТАНОНИ АЗИЗ!Сиёсати хориљии Љумњу-

рии Тољикистон аз оѓози со-њибистиќлолии кишвар то баимрўз яке аз василањоиасосї ва муњимтарини муар-рифии кишварамон њамчундавлати пешбарандаи сиёса-

ти "дарњои кушода" дар арсаибайналмилалї мебошад вамо бо дарназардошти манфи-атњои миллиамон ин сиёсат-ро минбаъд низ идома хоњемдод.

Њамаи шумо - њозиринигиромї ва кулли мардумикишвар огоњанд, ки ман чан-де пештар њангоми ифти-тоњи бинои нави Вазоратикорњои хориљї дар мулоќотбо кормандони дипломатияитољик доир ба самтњои сиё-сати хориљии давлати Тољи-кистон ва вазифањои мин-баъда муфассал изњори на-зар кардам ва фикр мекунам,ки имрўз ниёз ба такрори оннест.

Мо вазифадорем, ки бахотири њифзи истиќлолиятидавлатамон ва таъмин наму-дани рушди бонизоми иќти-содиву иљтимоии кишвара-мон сиёсати давлати худробо дарназардошти манфиа-тњои миллї, имконияту захи-рањои воќеї, таљрибаи дав-латдории миллї ва тибќимеъёрњои пазируфташудаибайналмилалї тањия ва ро-њандозї намоем.

Вобаста ба ин, лозим ме-шуморам, ки андешањои худ-ро доир ба њадафњо ва сам-тњои асосии марњалаи имрў-

заи рушди давлатдориамонбори дигар хотирнишон со-зам.

Њадафи якум ва му-њимтарини мо њифз кар-дан ва тањким бахшиданидавлатдории миллї мебо-шад.

Масъалаи њифзи ин дас-товарди бузург, яъне њимояидавлату давлатдории миллїва тањкими аркону пояњои онхусусан дар шароити пурта-зоду печидаи солњои охир,яъне рўз аз рўз мураккаб шу-дани вазъи геополитикии мин-таќа ва љањон, шиддат гириф-тани раќобат ва бархўрдиманфиатњои кишварњои аба-рќудрат ва тањти таъсири ра-вандњои љањонишавї осебпа-зир гардидани истиќлолияти

давлатњои миллї ањамиятиторафт љиддии њаётї пайдомекунад.

Аз ин лињоз, вазифаиљонї ва ќарзи виљдонии њаркадоми мост, ки њатто яклањза њам масъалаи њифзидавлату давлатдорї, таъ-мини амнияти кишвар ванигоњ доштани суботу оро-мии љомеаро фаромўш насо-зем.

Њамаљониба густаришбахшидани худшиносиву ху-догоњии миллї, њисси ватан-дўстиву ватандории мардумва баланд бардоштани маъ-рифати сиёсиву њуќуќииањолии кишвар, бахусус на-врасону љавонон њадафи ду-юми мо мањсуб мешавад.Зеро њар кадоми мо солњоиохир шоњиди њодисањое ме-бошем, ки баъзе доирањоибайналмилалї тавассути ра-сонањои иттилоотї ва бо ис-тифодаи моњирона аз ноого-њиву бехабарии мардум, мах-сусан гурўњњои алоњидаиљавонон, равандњои сиёсивуиљтимоии як ќатор кишварњ-оро ба чї роњи харобиоваррасониданд.

Мардум бояд моњияти ра-вандњои сиёсии дохиливухориљї, маќсади нерўњоиѓаразноки берунї ва њадафи

наќшаву барномањои давлатихудро мустаќилона ва ба тав-ри дуруст дарку ќабул кардатавонанд.

Љомеаи мо бояд донад, кињадафи стратегии давлатуЊукумати Тољикистон дар за-минаи тањкими истиќлолиятидавлатї баланд бардоштанисатњи зиндагии мардум мебо-шад.

Дар атрофи ѓояи "Тољики-стони озоду соњибистиќлол -Ватани мањбуби њамаи мо"муттањид намудани тамомигурўњњо ва ќишрњои љомеаикишвар њадафи сеюми момебошад. Ба андешаи ман,мањз њамин ѓоя нуќтаи пай-ванд ва њалќаи бањамова-рандаи тамоми мардуми киш-вар, сарфи назар аз милла-ту забон, дину мазњаб ва

аќидаву мавќеи сиёсї буда,дар айни замон василаи му-ассиртарини њифзи Тољикис-тони озоду соњибистиќлолњамчун вазифаи мењварї ваасосии мо ба шумор мера-вад.

Њадафи чорум њарчибештар густариш доданифарњанги сулњ ва реша-дор сохтани вањдату ризо-ияти миллї њамчун дасто-варди нодиртарини мар-думи Тољикистон мебо-шад.

Халќи тољик сулњу њамди-гарфањмиро ба ивази азиятузањмати сахту сангин ва му-њимтар аз њама, ба бањои љонидањњо њазор ќурбониёниљанги тањмилии шањрвандї бадаст овард ва имрўз шукргу-зор аст, ки дар фазои неъма-ти бузурги суботи сиёсї ваоромии љомеа кору зиндагїдорад.

Бинобар ин, мо вазифа-дорем, ки ба хотири тарбияинасли наврас ва љавонониимрўза дар рўњияи ватанд-ўстиву сулњхоњї ва ободко-риву созандагї, инчунин ба-рои наслњои ояндаи халќа-мон ба мерос гузоштани индастоварди муќаддасу но-дир фарњанги сулњро њам-чун љузъи доимии фарњан-ги зиндагии мардум густа-риш бахшем.

Њадафи панљум фаъо-лияти тамоми сохтору ма-ќомоти давлатї ва њар ка-доми моро доир ба њаллимасоили љавонон дарбармегирад.

Дар роњи расидан ба инњадаф мо бояд , пеш азњама, барои њарчи бењтаргардонидани шароити руш-ди маънавию ахлоќї, тањ-сил ва кору фаъолиятиљавонон заминаву имкония-тњои муносибро фароњамоварем.

Дар ин раванд мо бояд дарзењну шуури насли наврас ваљавонони мамлакат њисси ба-ланди миллї, эњсоси худши-носиву ватандўстї, ахлоќињамида, эњтироми падару мо-дар ва калонсолон, сабру та-њаммул, омўзиши илму донишва касбу њунарњои муосир,мењнатдўстї ва риояи волои-яти ќонунро тарбия намоем, тоонњо дар оянда њамчун фар-зандони шоистаи мо кору пай-кори насли имрўзаро идомабахшида, Ватани азизамонроба љањониён муаррифї кардатавонанд.

Њадафи шашум њифзињуввияти миллї ва арзи-шњои волои халќи куњанбу-нёдамон дар шароитиљањонишавист.

Бо дарназардошти хатарњои зикршуда ва дар соли 2014 азќаламрави Афѓонистон хориљ гардидани неруњои

байналмилалии зиддитеррористї роњбарияти маќомотињифзи њуќуќ ва сохторњои низомиро зарур аст, ки дар самтимубориза бар зидди терроризм, экстремизм, муомилотиѓайриќонунии маводи мухаддир, баланд бардоштани

иќтидори мудофиавии мамлакат ва њифзи сарњади давлатїтадбирњои зарурї андешанд.

Минбари халќ30 апрели соли 2013№18 (893) 9ПАЁМ-2013

Раванди љањонишавї дарбаробари пањлуњои мусбатихуд имрўз башариятро даррўбарўи омезишу бархўрдиарзишњо ва фарњангњои гуно-гун ќарор додааст. Мо њам-чун миллати ќадима ва фар-њангї њаргиз мухолифи њам-дигарро шинохтани фарњан-гу тамаддунњои мухталифнестем.

Баръакс, мо љонибдоригуфтугўи тамаддунњо ваистифода аз сарватњоиилмї ва дастовардњои фа-рњангии халќњои ЃарбуШарќ ба хотири тањкиминизоми дунявии давлатихуд мебошем.

Мањз бо дарназардоштичунин воќеият фарњангу ар-зишњо ва њуввияти миллиимо ба дастгирии њамаљони-баи љомеа ва давлат ниёз до-ранд.

Њадафи њафтум арљгу-зорї ва эњтироми забонидавлатї, яъне забони зебо-ву шево ва ширину шоиро-наи тољикист. Зеро забонитољикї дар баробари дигармуќаддасоти миллии морамзи давлатдорї, њуввия-ти миллї, кафили мављуди-яти фарњанги оламшумул вамояи ифтихори мо - тољиконаст.

Забони мо дар марња-лањои њассоси таърихи халќ-амон њамеша наќши таќдирсозбозида, аљдоди бошарафу та-маддунсози моро аз гирдобињаводиси пуртазоди асрњоимиёна то ба имрўз эмин нигоњдоштааст.

Ин аст, ки мо дар зарфисолњои соњибистиќлолї оидба эњё ва густариши забонидавлатиамон силсилаи тадби-рњои судмандро амалї наму-дем.

Дар баробари ин, мо бо-рњо иброз доштаем, ки дони-стани забонњои дигар, махсу-сан забонњои русї ва анг-лисї барои наврасону љаво-нони мо зарурати воќеии рўзаст. Аммо ин тамоюл набо-яд сабаби ба забони шевоитољикї роњ ёфтани унсурњоинозарури бегона гардад. Азин рў, мо дар оянда низ дарсамти њифзу гиромидошт,тозагии забони давлатї варушди њамаљонибаи онњамаи иќдомоти зарурироамалї хоњем кард.

Бо истифода аз фурсатмехоњам таваљљуњи шуморобоз ба як масъалаи њассосљалб намоям.

Чунон ки огоњед, ватанд-ўстиву худшиносї ва ифти-хори миллї, пеш аз њама,маънои гиромї доштануњифз намудани таърих ваанъанаву суннатњои миллїмебошад. Бе ин ягон халќумиллат љавњар ва асолатихудро мањфуз дошта наме-тавонад ва ботадриљ дар гир-доби таърих беному нишонмешавад.

Мо - тољикон таърихи ку-њану фарњанги пурѓановатдорем ва аз ин сарвати бе-бањои миллии худ ифтихормекунем.

Вале, мутаассифона ,ашхосе низ њастанд, ки ё босабаби маълумоти кофї на-доштан ё огоњона аз тариќирасонањои хабарї расмуойин ва суннатњои волоимиллии моро нодида меги-ранд ё тањти шубња ќарор ме-

дињанд. Чунончи, дар ара-фаи љашни Наврўз баъзесару садоњое баланд шу-данд, ки гўё он барои марду-ми мо ойини бегона аст ва азнигоњи дини ислом љашн ги-рифтани Наврўз мамнўъ ме-бошад. Ин фикр мутлаќо ха-тост ва барои раванди худ-шиносии миллї, ки мо мехо-њем наслњои љавонро дарњамин рўњия тарбия кунем,хатари љиддї дорад.

Наврўз љашни муборакуњуљастаи мо - тољикон ва та-моми мардуми ориёї буда,ниёгонамон барои њифзи рас-му русум ва ойинњои неки ондар мушкилтарин лањзањоитаърихї истодагарї карда-анд.

Аслан Наврўз љашне бармабнои низоми кайњон аст, баибораи дигар расидани соатудаќиќаест, ки назми кайњон бањолати эътидоли олї меоядва нишонаи эњёи табиат, рам-зи пирўзии некї бар бадї ме-бошад. Ин кашфиёти бузург,ки мањсули тафаккур ва му-шоњидањои аљдоди хирадман-ди мост, беш аз шаш њазорсол ќабл аз ин ба вуќўъ пай-вастааст.

Яъне ин андешаи некусозанда се њазор сол пеш азпайдоиши дини зардуштї вачоруним њазор сол ќабл аззуњури дини мубини исломпањн шудааст ва тибќи маъ-лумоти сарчашмањои таъ-рихї њанўз дар њамон дав-рањои бостон Наврўз дарќаламрави 23 кишвар таљлилмегардид . Бо дарки инњаќиќати мусаллам фарзан-дони хирадманду фарзонаимиллат барои пойдорї ва азбайн нарафтани Наврўз љон-нисорона талош кардаанд ваасолати онро њифз намуда-анд.

Яке аз онњо фаќењи бузур-ги олами ислом Имоми Аъзам

мебошад, ки тавассути урф,яъне додани фатвои шаръї баислом ва суннатњои исломїмухолифат надоштани расмуоинњои наврўзиро собит наму-да, ба суннатњои наврўзї за-минаи њуќуќї ва умри љовидо-на бахшидааст. Аз ин рў, моњамеша бо итминони комилизњор медорем, ки Наврўз баягон дин иртибот надорад вадар айни замон ба ягон динумазњаб мухолиф нест.

Вобаста ба ин масъаламехоњам боз як нуктаи дигар-ро хотирнишон созам. Баъдиба даст овардани истиќлолидавлатї имконият пайдошуд, ки фаъолияти иттињо-дияњои динї ва муносибатионњо бо давлат дар доираиталаботи ќонун ба роњ мон-да шавад. Баъдан мо саъюталош кардем, ки бо тамомисозмонњои бонуфузи байнал-милалии исломї њамкорињоидуљониба ва бисёрљонибароба роњ монда, дар навбатихуд њамчун узви коми-лњуќуќи онњо изњори андешакунем.

Аз љумла, бо СозмониЊамкории Исломї, Бонки Ис-ломии Рушд ва кишварњоиолами ислом њамкорињои са-марабахшро роњандозї наму-дем, ки имрўз онњо ба бисёрљабњањои иќтисодиёти миллиимо манфиат оварда истода-анд.

Бояд ёдовар шуд, ки дарњафтод соли даврони Шўравїдар Тољикистон њамагї 17 ма-сљид фаъолият мекард. Имрўздар кишвари мо ќариб 4000масљид расман сабти ном шу-дааст ва Тољикистон дар инмасъала нисбат ба шумораиањолї миёни давлатњои ОсиёиМарказї дар маќоми аввалќарор дорад.

Мисоли дигар, дар давро-ни Шўравї њамагї 30 нафаршањрвандони кишвари мо ма-носики њаљро адо карда бу-данд, аммо дар зарфи бистсоли истиќлол беш аз 200њазор нафар шањрвандоникишварамон ба зиёрати хонаиХудо мушарраф гардидаанд.

Илова бар ин, мо дар ба-робари арљгузорї ба арзишњоиволои таърихиву фарњангї баарзишњои динии худ низ эъти-бори љиддї медињем. Азљумла, чор маротиба китобимуќаддаси Ќуръони карим ба

забони адабии тољикї чопшуда, ба таври ройгон ба мар-дум таќсим гардид.

Инчунин китобњои"Сањењ"-и Имом Бухорї, "Таф-сири Табарї", "Кимиёи сао-дат" - и Имом МуњаммадЃазолї, тарљумаи "Муснад" -и Имом Абўњанифа, "Њидояишариф" - и Аллома Марѓелонїва дањњо китобњои дигаридинї аз њисоби буљети давлатнашр шуда, барои баланд бар-

доштани маърифати диниишањрвандони кишварамон му-соидат карданд.

Хусусан, дар сатњи балан-ди сиёсиву фарњангї љашн ги-рифтани 1310 - солагии поягу-зори мазњаби њанафї ИмомиАъзам афкори динии љомеаисуннатии моро вусъат ва ну-фузи Тољикистонро дарљањони ислом таќвият бах-шид.

Имрўз мо Кумитаи оид бакорњои дин, Донишгоњи ис-ломї дорем ва дар назди Пре-зиденти мамлакат Марказиисломшиносї таъсис додаем.Њоло ба шарофати истиќлолидавлатї мо тамоми шароитродар доираи ќонун муњайё кар-даем, ки мардуми кишварамонсуннатњои динии худро озодо-на иљро кунанд.

Њамзамон бо ин, ќатъи-ян таъкид месозам, ки роњипешгирифтаи мо - бунёдидавлати дунявї, њуќуќбунёдва демократї аст. Ин меъёрдар Конститутсияи Љумњу-рии Тољикистон таљассумгардидааст ва таѓйирнопазирмебошад. Ба ибораи дигар,мо дар радифи арзишњоимилливу диниамон ба арзи-шњои дунявии умумибашарїарљ мегузорем ва равандњоидемократиро фаъолона вапайгирона дастгирї менамо-ем.

Озодии сухан, озодии виљ-дон ва гуногунандешї, ки рук-нњои асосии давлати демок-ратї мебошанд, бояд дар до-ираи ќонун сурат гиранд ва бањељ ваљњ суботи љомеаро ха-лалдор насозанд.

Мутаассифона, дар оламиислом равияњое низ арзи ву-људ кардаанд, ки баъзе амал-њояшон ба фитнакориву таф-риќаандозї равона гардида-анд. Ин ба моњияти дини му-бини ислом мухолиф аст ваба он иснод меорад.

Мо бояд аз ин воќиф бо-шем ва ба фитнаљўиву тахриб-корї дар љомеа роњ надињем.Зеро сулњу субот, њамдигар-фањмї ва аъмоли неку созан-да барои мо аз њама афзал-таранд.

Дар баробари ин, њифзисодиќонаи манфиатњои мил-ливу давлатї, аз тамоми ман-фиатњои дигар болотару аф-зал донистани манофеи дав-лат ва миллат, саъю талошипайгирона ба хотири тањкимипояњои давлати соњибистиќ-лоли миллї, чун неъмати бе-бањо њифз кардани соњибихти-ёрии Ватан, сулњу суботииљтимої, амнияти давлат ваљомеа, вањдати миллї ва таќ-вияти иќтидори иќтисодии дав-лат вазифаи љонї ва ќарзивиљдониву имонии њар якимову шумо - аъзои Њукумат,вакилони мардумї, роњбаронумасъулони идорањо ва ташки-лоту муассисањо, хизматчиё-ни давлатї ва умуман тамо-ми халќи Тољикистон мебо-шад.

Њамаи мо вазифадорем,ки ба шукронаи соњибдавлати-ву соњибихтиёрї мардуми ша-рифу зањматпеша ва ободко-ру фарњангсолори тољикродар роњи бунёдкориву созан-дагии Ватани мањбубамон -Тољикистон ва боз њам ободузебо гардонидани сарзаминиаљдодиамон сарвариву рањна-мої кунем.

Мо медонем, ки дар зин-дагии љомеаи мо ва њаёти киш-варамон њанўз њам мушкило-ту масъалањои зиёди њалта-лаб мављуданд. Лекин ман баазму иродаи мустањкам, ния-ти неку хиради азалии марду-ми солору сарбаланди тољикитминони комил дорам ва дил-пурона изњор медорам, кињамаи мо - фарзандони ин сар-замини муќаддасу бостонїдар солњои наздик мушкило-ти мављударо бартараф кар-да, Тољикистони мањбубамон-ро ба як мулки ободу пешраф-та табдил медињем ва рўзго-ри босаодати сокинони онротаъмин мекунем.

Бовар дорам, ки халќишарафманду сарбаланди моминбаъд низ љињати расиданба њадафњои стратегии Тољи-кистони соњибистиќлол азмуталоши бештар менамоянд вадар раванди татбиќи наќшавуниятњои неки давлату Њуку-мати кишвар сањми арзанда-ву шоистаи худро мегузо-ранд.

Дар раванди созандагииВатани муќаддасамон ва тањ-кими иќтидору обрўи Тољики-стони азизамон ба кулли мар-думи шарифи кишвар вањамаи шумо - њозирини гиромїбарору комёбињои рўзафзунорзу менамоям.

Њамеша тансињату хона-обод ва пирўзу сарбаландбошед!

Дар баробари ин, њифзи содиќонаи манфиатњои милливу давлатї, азтамоми манфиатњои дигар болотару афзал донистани манофеи давлат вамиллат, саъю талоши пайгирона ба хотири тањкими пояњои давлати

соњибистиќлоли миллї, чун неъмати бебањо њифз кардани соњибихтиёрииВатан, сулњу суботи иљтимої, амнияти давлат ва љомеа, вањдати миллїва таќвияти иќтидори иќтисодии давлат вазифаи љонї ва ќарзи виљдонивуимонии њар яки мову шумо - аъзои Њукумат, вакилони мардумї, роњбаронумасъулони идорањо ва ташкилоту муассисањо, хизматчиёни давлатї ва

умуман тамоми халќи Тољикистон мебошад.

Минбари халќ30 апрели соли 2013

№18 (893)10

РОЊБАРИЯТИ парлу-мон, аъзои Маљлисимиллї ва вакилониМаљлиси намояндагони Маљлиси Олии

Љумњурии Тољикистон муќарра-роти оѓози љаласаи якљояи Маљ-лиси Миллї ва Маљлиси намоян-дагони Маљлиси Олии ЉумњурииТољикистонро дар толори кало-ни бинои Маљлиси Олї ба љооварда, барои шунидани Паёминавбатии Президенти кишвар баКохи Вањдат ташриф оварданд.

Ба ин муносибат дар толор,њамчунин Сарвазир ва аъзоиЊукумати кишвар, мушовиронидавлатии Президенти ЉумњурииТољикистон ва масъулони Даст-гоњи иљроияи Сарвари давлат,роњбарони вазоратњо ва куми-тањои давлатї, идорањои наздиПрезидент ва Њукумат, маќомо-ти марказии судї ва дигар идо-рањои њифзи њуќуќу тартибот,Академияи илмњо, муассисањоиолии таълимї, раисони вилоятњова шањру ноњияњо, марказњои тат-биќи лоињањои инвеститсионї,аъзои Шўрои љамъиятї, Њарака-ти Вањдати миллї ва эњёи Тољи-кистон ва вакилони як ќатор итти-њодияњои љамъиятї, сиёсї, эљодї,роњбарони корхонаю муасси-сањои љумњуриявї, бонкњо, шир-катњои фаъолу соњибнуфузи ху-сусї, намояндагони њайати дип-ломатї, воситањои ахбори умумва дигарон, дар маљмўъ зиёда аз1300 нафар љамъ омаданд.

Пре з и де н ти к ишварЭмомалї Рањмон нахуст нишон-додњои рушди иљтимоию иќтисо-дии љумњуриро дар 7 соли охирмавриди тањлилу баррасии амиќ

ПАЁМИ НАВБАТЇ - БАЁНГАРИПЕШРАФТ БА СЎИ ФАРДО26 апрел Президенти кишвар Эмомалї Рањмон зимни љаласаи чоруми якљояи Маљлиси миллї ваМаљлиси намояндагони Маљлиси Олии Љумњурии Тољикистон даъвати чорум, ки дар Маљмааидавлатии Кохи Вањдат баргузор гардид, Паёми навбатии худро ба парлумони кишвар ирсол

намуда, самтњои асосии сиёсати дохилию хориљии давлатро муайяну мушаххас намуд.ќарор дода, аз љумла изњордошт, ки сарфи назар аз таъси-ри манфии буњрони љањониимолиявию иќтисодї рушди иќти-соди кишвар ба њадди 7% расон-да шуда, сатњи таваррум аз 19%то 6,4% коњиш дода шуд. Зикргардид, ки маљмўи мањсулотидохилї аз 9,3 миллиард сомо-нии соли 2006 то ба 36,2 милли-ард сомонї дар соли 2012 аф-зуда, ба њар нафари ањолї аз1335 то 4580 сомонї ё 3,4 баро-бар зиёд гардид. Даромадњоипулии ањолї 4,2 баробар, њаљмипасандозњо чоруним ва маошимиёнаи воќеии як корманд панљ-уним баробар афзоиш ёфт.

Њаљми умумии даромад вахарољоти буљети давлатї дарњафт соли охир аз 1,7 миллиардсомонї то ба 12,2 миллиард со-монї дар соли 2013 афзоишёфт, ки нисбат ба соли 2006-умбеш аз 7 баробар зиёд мебо-шад. Ин нишондињандињандадар муќоиса бо соли 2000-ум, ки226 миллион сомониро ташкилдода буд, 54 баробар зиёд ме-бошад. Инчунин аз соли 2006сар карда, то соли 2012 муздимењнати кормандони соњањоибуљетї, стипендия, кўмакпулї ваљубронпулї ба њисоби миёнашаш баробар зиёд гардид. Ило-ва бар ин, аз соли 2006 то соли2013 андозаи нафаќа чорунимбаробар афзудааст.

Бо вуљуди њамаи ин дасто-вардњо, Сарвари давлат Эмо-малї Рањмон изњор дошт, ки "иннатиљањо њанўз моро ќаноат-манд карда наметавонанд" вабарои расидан ба нишондодњоибештару бењтар дар назди масъ-

улон вазифањои мушаххас гу-зошт. Аз љумла изњор гардид, киминбаъд маошу нафаќа ва ид-рорпулии донишљўён боз њамзиёд карда мешавад.

Тавре зикр гардид, бо маб-лаѓгузории соњањои иљтимої тосоли 2020 музди кори корман-дони соњањои буљетї, нафаќа вастипендия аз дуюним то се ба-робар бояд зиёд карда шавад.Дар марњалаи аввали татбиќи инњадаф аз 1-уми сентябри соли2013 музди кори кормандонисоњањои буљетї, аз љумла мао-ши вазифавии кормандони му-ассисањои томактабї ва тањси-лоти умумии соњаи маориф бањисоби миёна ба андозаи 30фоиз, кормандони дигар ташки-лоту муассисањои аз буљети дав-латї маблаѓгузоришаванда, азљумла илм, фарњанг, тандурустї,варзиш ва муассисањои њифзииљтимої, ходимони давлатї, кор-мандони маќомоти њифзи њуќуќва сохторњои низомї, инчунинњамаи намудњои нафаќа ва сти-пендия ба андозаи 20 фоиз зиёдкарда мешавад.

Таваљљуњи зиёд ба бунёдикорхонањои нави саноатї, барќ-арорсозии иќтидорњои мављуда,истифодаи босамари заминњоикорам, рўёндани ду ва зиёдањосил аз зиминњои обї, муњайё-созии љойњои нави корї ва дармаљмўъ баланд бардоштани са-тњи некўањволии мардум зоњиркарда шуд. Тавре зикр гардид,тайи 7 соли охир дар љумњурї1600 корхонаи нави саноатї бо50 њазор љойи нави корї сохта,ба кор дароварда шудааст.

Бо ёдоварї аз ќабул ва мав-

риди амал ќарор гирифтани Ко-декси нави андоз, ки тибќи онномгўйи андозњо аз 24 то 10 на-муд коњиш дода шуд ва њамчу-нин дигар сабукињое, ки бароидастгирии соњибкорию сармоя-гузории хусусї дода шудааст,идомаи бомароми ин равандзарур шумурда шуд. Бо таваљљуњба имкону захирањои фаровонбарои љалби њарчи бештари сай-ёњон, амалї намудани тадби-рњои бештар барои бунёди ин-фрасохтори зарурї ва фазои му-соид матлуб дониста шуд.

Зимни баррасии мушки -лу монеањои соњаи энергети-каи кишвар Сарвари давлатЭмомалї Рањмон норасоии не-рўи барќро, ки дар Тољикистонњамасола давоми 6 моњ љой до-рад, монеаи асосии љалби сар-мояи мустаќими хориљї ва уму-ман рушди иќтисодї номид. Дарробита ба ин таъкид гардид, кибарои таъмини истиќлоли энер-гетикии кишвар имкону захи-рањои мављуда мавриди истифо-да ќарор мегиранд. Тавре зикргардид, тайи 7 соли охир ба иќти-дори умумии њазор мегаватт не-рўгоњњои барќї бунёд ёфт ва инкор минбаъд низ собитќадамо-на идома дода мешавад. Боќаноатмандї зикр гардид, кисоли гузашта бо ифтитоњи наќбиШањристон Тољикистон аз бун-басти дохилии наќлиётї рањоёфта, аз љињати коммуникатси-онї, ба кишвари воњид табдилёфт.

Дар робита ба рушдисоњањои иљтимої, аз љумла мао-риф, тандурустї ва њифзи иљти-моии ањолї низ арќоми љолиби

оморї садо дод. Аз љумла итти-лоъ дода шуд, ки дар зарфи 7соли охир дар кишвар беш азњазор мактаби нав сохта, ба ис-тифода дода шуд.

Сарвари давлат ЭмомалїРањмон ба мардуми саховатпе-шае, ки пайваста ба ятимону бе-парасторон, оилањои камбизоатва дигар ниёзмандон дастикўмак дароз мекунанд, арзи си-пос карда, таъкид дошт, ки "ингуна табаќањои ањолї бояд тањ-ти ѓамхории доимии сохторњоимасъули давлатї ва мардумисарватманду саховатпешаќарор дошта бошанд". Таврезикр гардид, њоло дар Тољикис-тон 3300 кўдаки бепадару модарва 102 њазор кўдаконе, ки ё па-дар ё модар надоранд, мављу-данд. Њамчунин 180 њазор оилаикамбизоат ба кўмаки пайвастаниёз доранд.

Дар робита ба омодагї баинтихоботи навбатии Президен-ти Љумњурии Тољикистон Сарваридавлат Эмомалї Рањмон изњордошт: "Ман, њамчун Президен-ти кишвар, ки кафили амалиКонститутсия аст, кафолат ме-дињам, ки интихоботи Прези-денти Љумњурии Тољикистон дарфазои озод, шаффоф ва демок-ратї баргузор мегардад".

Зимни тањлилу баррасиимасоили вобаста ба њифзи њуќуќутартибот ва амнияти љомеа,пурзўр намудани мубориза бокоррупсия масъалаи мубрам но-мида шуд. Вазифањои мушаххас,њамчунин доир ба таъмини воло-ияти ќонун, адолати судї, таќви-ят додани омодагии њарбии Ќув-вањои Мусаллањ ва сатњи касбиикормандону ходимони ин соњањомуайян карда шуд.

Зимни баррасии самтњоиасосии сиёсати хориљии давлат,пеш аз њама таъкид гардид, киТољикистон стратегияи "дарњоикушода"- ро идома дода, боњамаи кишварњои љањон њамкорїхоњад кард. Њифзи истиќлолият,давлатдории миллї, асолатуњуввияти миллї, амнияту суботва пешрафту тараќќиёти кишвараз вазифаи муњимтарини сиёса-ти дохилию хориљии давлатиТољикистон номида шуд.

www.president.tj

Пас аз ироа шудани ПаёмиПрезиденти Љумњурии ТољикистонЭмомалї Рањмон ба Маљлиси Олї,аз љониби Кумитаи иљроияи ЊХДТдар шањри Кўлоб дар тамомиташкилотњои ибтидоии њизбїљињати баррасии нуктањои Паём-2013 наќша-чорабинии фаврїтањия ва тасдиќ гардид.

26-уми апрел баъд аз зуњр, дар таш-килоти ибтидоии ба номи Лоњутии наздиКИ ЊХДТ шањри Кўлоб бо њузури беш азсад нафар аъзою љонибдорони њизб бар-расии Паём сурат гирифт. Раиси КИ ЊХДТдар шањри Кўлоб Зулайхо Њаќназарова,натиљањои ба дастовардаи њукумати киш-варро, ки дар Паёми Президенти Љумњу-рии Тољикистон зикр гардида буданд, со-занда унвон намуд. Мавсуф бо оварданииќтибос аз Паёми мазкур гуфт: "Паст шу-дани сатњи камбизоатї асосан натиљаирушди иќтисодї ва таъмин гардидани су-боти макроиќтисодиву иљтимої мебошад.Дигар далели бењтар шудани вазъи иљти-моиву иќтисодии мамлакат ин аст, ки ба-

БАРДОШТИ АЪЗОИ ЊИЗБ АЗ ПАЁМ

Њамовозї

ланд шудани сатњу сифати зиндагии мар-думи кишвар боиси тадриљан камшавиинишондињандањои фавти модару кўдак,зиёд шудани дарозумрї ва афзоиши та-биии ањолии мамлакат гардидааст".

Номбурда афзуд, ки Паёми мазкур,мо мардуми кишварро ба ояндаи дурах-шони халќу ватанамон бовар кунонида,љињати расидан ба сатњи њарчи баланд-тари иљтимоиву иќтисодї мужда расонид.

Њамзамон, Зулайхо Њаќназарова дарраванди суханрониашон аз дигар нук-тањои дар Паём зикрнамудаи Президен-ти кишвар ёдовар шуда, раванди сиёса-ти бисёрсамтаи давлату њукуматро дарпешрафту шукуфоии хонаи умеди тољи-кони тамоми љањон - Тољикистони азиз,устувору созанда унвон намуд.

Сарвари ташкилоти ибтидоии баноми Лоњутї, Садбарг Сангова ва ди-гар аъзою љонибдорони њизб ба суханбаромада, бардошти худро аз Паёминавбатии Президенти кишвар иброздоштанд.

Дар охири чорабинї ба нуњ нафардар фазои тантанавї шањодатномањоињизбї супорида шуд.

Б.МАЪРУФ

ПОЯИ ДАВЛАТ НАБОШАДБЕ МАОРИФ УСТУВОР

Оре, мањз ин суханони воло дарњаќќи меросбарои миллати бофарњангва тамаддунофари тољикон - ЭмомалїРањмон мебошад. Ваќте ки соли 2011 баифтихори 13-умин солгарди Вањдатимиллї дар маркази ВМКБ - шањри Хоруѓ

бо ибтикори Сарвари бохиради мо Кохиилму дониш ва маърифат -Муассисаитаълимии давлатии "Мактаби Прези-дентї барои хонандагони болаёќат"дари худро ба рўйи толибилмони до-ништалаб боз намуд, ман њам аз та-риќи озмун ба ин макони муќаддас до-хил шудам. Ва насли нињоят хушбахтам,ки дар ин мактаби зебову замонавї азтаълимдињии омўзгорони варзидавусоњибтаљриба илму дониш, дарси худо-гоњию хештаншиносї, ватандўстию ме-њанпарастиро меомўзам.

Мањз, мењнати шабонарўзии устодо-нам буд, ки дар байни толибилмони мак-табњои вилоят дорандаи идрори прези-дентї гардидам. Моњи январи соли ра-вон дар озмуни љумњуриявии даставї, ки

дар ноњияи Данѓара гузашт, иштирок на-муда, аз фанни алгебра сазовори љоиякум ва соњиби медали тилло гардидамва вазири Маорифи Љумњурии Тољикис-тон, профессор Нуриддин Саидов ме-далро ба ман таќдим намуд.

Њамаи ин комёбињо ба ман рўњу илњ-оми тоза бахшиданд ва ман шабу рўз азин шукргузорї менамоям. Шукронаи индавлату ин сарзамини бињиштосо, шук-ронаи Ватани азизам - Тољикистон,шукронаи меъмори Вањдату пешвоимиллат, Сарвари азизамон муњтарамЭмомалї Рањмон мекунам. Чаро ки ба ду-нёи илму маърифат роњамонро кушод.

Ва ман мехоњам тањсиламро дарфакултаи биржаи асъорї дар хориљикишвар давом дода, барои кишвари ази-зу халќи азизам тамоми илму дониш, аќлузаковати хешро сарф намоям.

Азиз ШАРОФОВ,хонандаи синфи 11-и мактаби Президентї

барои хонандагони болаёќати Хоруѓ

Минбари халќ30 апрели соли 2013№18 (893) 11ДАРСИ ХЕШТАНШИНОСЇ

ЭМОМАЛЇ РАЊМОН ДАР БУНЁДИМОДЕЛИ НАВИ ДАВЛАТДОРЇ

(Аввалаш дар шумораигузашта)

НАЌШИЯке аз муњимтарин усули дав-

лати дунявї бетарафии он бамасъалаи куфру имон, яъне озо-дии виљдон ва муносибати якхе-лаи давлат ба њамаи афродиљомеа, сарфи назар аз чигунагииэътиќоду љањонбинї, мафкуравудини онњост. Яъне тањмил нашу-дани њељ навъе ё гунае аз динубоварї аз тарафи давлат ва вогузоштани он ба интихоби виљдо-ни шањрванд аст. Дар ин мавридАњмади Дониш бењтарин ќиёсроовардааст, ки далолат ба усулидавлати дунявї дорад. Ў мефар-мояд: "њамчунон ки Офаридгоркофиру мўъминро рўзї медињадва фарќ намегузорад, подшоњниз сиддиќу зиндиќ, олиму љоњилва орифу оммї њамаро ба рањ-мати хеш мустаъмал дорад". Инљо ба равшанї ишора ба он шу-дааст, ки дар ќаламрави салтана-ти илоњї њамон фармудаи Худо-ванд дар ояти "Ло икроња фї ад-дин" риоя шудааст ва Парварди-гор сарфи назар аз чї боварїдоштани бандагонаш њамаро чїкофиру чї мўъмин ба рањмати ху-даш фаро гирифта, касеро дарин асос дар ин њаёти дунё бена-сиб накардааст. Ё шароитро чу-нин накардааст, ки њамаи банда-гонаш маљбур бошанд, ки ба якдину боварї дароянд, њол он кичунин ќудратро Худованд дорад.Ањмади Дониш мегўяд: "Подшоњњељ њукме љуз ба адолат нафар-мояд, ки салтанат ба куфр му-љомаат дорад, аммо бо зулмне". Ва њамчунин меафзояд:"Султон њамчу боѓбон аст дармулки љањон. Љањондори Таолобоѓи љањонро ба касе медињад,ки љањонро обод дорад. Ва куф-ру имон дар он шарт нест, бал-ки шарт он аст, ки боѓбон мардедонишманд бувад, то маслиња-ти ободии боѓро бидонад вахасу хошоки музирру мухиллибоѓро барчинад". Чунон ки ме-бинед, Ањмади Дониш умури си-ёсиро аз умури мазњабї људо ваафзалтар ва адолатро гаравиасосии боќои мулк ва ободии онмешуморад. Дар воќеъ Худованддар Ќуръон аз љумла фармуда: "ЁДовуд инно љаъалнока халифа-тан фї ал-арзи фањкум билњаќќива ло таттабиъил-њаво" "Эй До-вуд, ба ростї ки мо туро дар за-мин пошоњ сохтем, пас дар байнимардум ба ростї њукм кун ва хо-њиши нафсро пайравї макун...".

Ислом њаќмењвар ва адолат-мењвар аст. Дар ин мавридрўшанфикри исломии эронї Аб-дулкарими Суруш нигоњи љоли-бе дорад. Ў дар љавоби суоли"Њукумати ояндаатон динист ёсекулор аст?", фармуда: "исти-лоњи динї ва ѓайри динї бароя-мон ањмияте надорад. Он чї ба-рои мо муњим аст, машруъиятињукумат мебошад, ки машруъия-ти њукумат њам аз адолат меояд,њамин ва бас. Ин кофї нест, кибигўем њукумати мо динї аст,вале адолат наварзем, ин кофїнест, ки бигўем њукумати мо шиъїаст, лизо машрўъ аст. Њукуматчи ба ном шиъї ва чи ба номсуннї бошад, ва чи ба њар номидигаре бошад, агар одил набо-

шад, машрўъ нест, Њељ яке аз инномњо, агар он машруъият наме-оварад, мо ба дунболи адолатњастем ва бояд бошем. Худовандњам њаминро хоста аст, Паёмба-ри Худо њам њаминро хоста". Во-ќеан, барои шинохти муносиба-ти дину давлат, вањдат ва тафо-вути онњо, ба фикри банда њамдонистани моњияти худи он динва њам донистани моњияти дав-лат зарур аст. Ба фикри ман асо-си дини ислом, чун њар як динидигар бар пояи озодї ва адолатмебошад ва асоси давлат низтаъмини озодї ва адолат бароињама медошад. Барои љавлон до-дани фикри шумо, сомиъини ги-ромї, таваљљуњатонро ба як нук-тае аз дидгоњи файласуфи маш-њури асри 19-и Аврупо Његел дарин маврид љалб мекунам.

"Давлат мисоли њаќиќиивоќеият аст: дар он иродаи ах-лоќии њаќиќї ба воќеъият та-љассум меёбад ва зиндагиирўњ дар њаќиќати худ аст. Диндониши илоњї, дониши инсондар бораи худо ва донистанихуд дар худо... Умуман дин вабунёди давлат-њамон як чи-занд: онњо дар худ ва барои худвањдат доранд, вале онњо дарњамон як ваќт гуногунанд; дарраванди рушди таърихї онњоќатъан аз њам људо меша-ванд..." Воќеан, давлати дунявїмоњиятан њамон тањаќќуќи озо-дии дин ва озодии виљдони ин-сон дар амал аст. Озодии дин,дар таъбири хеле фишурда,озодї аз ба хизматгори сиёсаттабдил ёфтан аст. Озодии виљ-донии инсон, доштани имкони азрўи таќозои виљдони худ баргу-зидани дину эътиќод ва мафку-ра мебошад.

ДУНЯВИЯТИ ЊУЌУЌЇ-СИЁСЇБЕ ДУНЯВИЯТИ

ФАЛСАФИЮ МАФКУРАВЇЊоло агар муњимтарин нуко-

ти назари секуляризми исломи-ро ташхис карданї бошем, ониборат аз мавориди зерин аст:

1. Онњо секуляризмро ба се-куляризми сиёсї ва секуляризмифалсафї таќсим намуда, љониб-дори секуляризми сиёсї мебо-

шанд ва секуляризми фалсафи-ро носозгор бо олами ислом ме-донанд. Хулоса, хусусияти муњи-ми секуляризми исломї дар онаст, ки дар баробари ќабули мар-љаъияти дин дар фањми арзи-шњои динии иљтимої-маънавиюахлоќї; марљаъияти динро дартанзими умури зиндагии сиёсиинафї, яъне инкор мекунанд.Яъне давлати дунявї (секулярї),ки дар љомеаи исломї бояд пиё-да шавад, бояд марљаъияти ди-ниро дар умури арзишиву ахлоќїќабул дошта бошад, вале марљ-аъияти динро дар умури сиёсїнафї-рад кунад. Ин назари секу-ляристони исломист. Аммо дар инробита назари банда ин аст, кимо бояд дар мавриди сирф секу-ляризми њуќуќї ё дунявияти њуќуќїбањс кунем ва дар бораи људоиииттињодияњои динї аз рукн ваљиноњи њокимияти давлат сухангўем. Давлат танњо аз лињозињимояти њуќуќи инсон, њамаи шањ-рвандони худ ба њељ нињоди динї,бо људо кардани иттињодияњоидинї аз њокимияти давлатї, яънеќудрат имкони корбурди ќудратидавлатиро барои амалисозииманофеъи худ иљоза намедињад.Њадафи асосии давлати дунявие,ки њадафи динситезї надорад,вале дар кори идораи давлат бомеъёрњои куфру имон амал на-мекунад, ба гуфти Ањмади Донишкуфру имон дар он шарт нест, та-нњо шарт њифзи адолат, њаќќуњуќуќи баробари шањрвандон аст,нињодњои динї аз давлат, танњорасман аз лињози њуќуќї људоянд

2. Дуввумин бардошт азбаррасии дидгоњи равияи секу-ляристони исломї он аст, ки во-ќеан дар кишвари мо њамон мо-дели давлати дунявї, ки марљаъ-ияти арзишмењварии динроќабул дорад, пиёда шудааст.Бурњон барои исботи ин ќазиятамоми иќдомњо ва баёнияњоирањбари давлат шуда метавонад.

Њанўз 8 сентябри соли 1996дар маљлиси ботантана бахши-да ба рўзи истиќлолият Прези-денти кишвар гуфта буд: "Мо бадини мубини ислом, чун ба яксарчашмаи покизаи маънавї,рўњонї ва ахлоќї эњтиром мегу-

зорем. Воќеан, гузаштагони бу-зурги миллати мо, мисли ИмомБухорї, Имом Муњаммад Ѓазолї,Љалолуддини Балхї, Бањовадди-ни Наќшбанд, Наљмиддини Куб-ро, Мир Сайид Алии Њамадонї,Мавлоно Яъќуби Чархї ва дањњошахсиятњои мўътабар дар ривољугустариши дини мубини ислом,рушду нумўи маънавиёти покиисломї сањми бебањо гирифта-анд. Ба ибораи дигар, ислом рук-ни муњими љањонбинї, маънави-ёт ва ахлоќи љомеаи мост".

Воќеан ислом, чун њар динидигар, арзишмењвар аст, яънемаънавиёт ва ахлоќиёт муњим-тарин рукни ислом буда, дарбаробари аќоид ва ањком ќарордорад. Дар китобњои фиќњї ваањкоми шариат ањкоми имоматва султонї сиёсат аз њама охирва љузъи хеле хурди онњо мебо-шад. Дар њељ маврид ислом сиё-сатмењварї, яъне касби њокими-ят ва ќудрати сиёсиро дар мад-ди аввал нагузошта аст.Хулоса, Сарвари давлат

бо ибрози он ки "ислом рукни му-њими љањонбинї, маънавиёт ваахлоќи љомеаи мост", њатто тоандозае он нуктаи муњиме, кимавриди њароси рўшанфикронисекулори динии ислом аст, яъневуљуди њадафи пиёда карданисекуляризми фалсафиро низхунсо мекунад. Тамоми 21 солидаврони истиќлолият ба рав-шанї шањодат медињад, ки бай-ни давлат ва дин дар кишваримо ягон људоие нест, балки Сар-вари давлати мо аз минбарњоибаланди байналмилалї њамунњомии ислом аз арзишњои ис-ломї људо кардани њисоби ра-дикализми динї ва падидањоивобаста ба он аз исломи асилбаромад карда меояд.

Дар мавриди дурустии ќазияизикршуда, оид ба људоии иттињо-дияњои динї аз рукни њокимиятидавлатї, на аз рукни рањбарї оншуда метавонад, ки секуляристо-ни исломї аз Алї Абдурозиќ тоАбдулкарими Суруш ва Муљтањи-ди Шабустарї њама мегўянд, ки па-ёмбарон масъули ташкили њуку-мати динї ва ба даст гирифтаниќудрат набуданд. Дар сарчаш-

мањои исломї далоиле ба рав-шанї нест, ки далолат бар њоки-мияти Паёмбар кунад, балки баръ-акс оёте, ки вазифаи Паёмбарротанњо вазифаи роњнамої ва ан-дарзгўи мардум донистаанд, хелезиёданд. Абдурозиќ таъкид карда-аст, ки агар Худованд мехост, киПаёмбар, гузашта аз рањбариидин, рањбарии сиёсии мусалмо-нонро низ дошта бошад, дарЌуръон он њама оят дар таъкидиин маънї намеомад, ки Паёмбартанњо вазифаи роњнамої ва ан-дарзгўи мардумонро дорад ва ва-килу соњиби ихтиёри онон нест. ЎДар таъйиди ин матлаб оятњоеромеорад, ки ба равшанї далолатба ин маънї мекунанд. Аз љумла:(Юнус:108-109; Шўро:48-49;Ѓошия 21-22; Ќ.Анъом:67-70;) "Ќулё айюуњон-носу ќад љоакуммул-њаќќу миррабикум фа манињта-до фаиннамо яњтадо линафсињифаман залла фаиннамо язиллуалайњо ва мо ано ъалайкум бивакилин" (Юнус; 108-109). Тарљу-ма: Бигў: "Эй мардум, ба дурустї,ки аз Парвардигоратон ба шумоњаќ омадааст; пас њар ки роњ ёфт,љуз ин нест, ки барои худ роњёфт; ва њар ки гумроњ шуд, љуз иннест, ки ба зиёни худ гумроњ ме-шавад; ва ман ба шумо нигањбоннестам".

Ё "Нањну аъламу би мояќулуна ва мо анта алайњим би-љабборин..." Тарљума: "Мо медо-нем он чиро ки мегўянд ва ту баонњо маљбуркунанда нестї..."("Ќоф":45). Сониян, дар ањодисниз омадааст: «Ласту маликанва ло љабборан ва иннамо аноибну имраатин конат таъкулуал-ќадира би-Маккати». "Мансоњибмулк (подшоњ) нестам вазолим њам, њамоно ман писаризане њастам, ки дар Маккагўшти ќоќ-хушкшуда мехўрд".

Халифаи сонї Умар чунинмефармояд: "Мардум! Ман под-шоњ нестам, ки шуморо бо ма-дади ќувваи љабрия ва салта-нат ба бандагии хеш дарова-рам. Ман фаќат як тан аз мар-думам, робитаи ман бо шумова дороиатон шабењи робитаисарпарасти ятим бо ў ва амво-лаш мебошад".

Дар андешаи рўшанфикронимусулмон, аз љумла МуњаммадМуљтањид Шабустарї, ислом босекуляризм пайвандии хос пайдомекунад. Ислом ба унвони як дин,зотан ѓайри сиёсї аст. Ѓайрисиёсї будани дини ислом, ба ма-фњуми адами таъйини навъи хосеаз њукумат буда, манофоте ботаъкиди он бар арзишњои сиёсїва иљтимоии хос надорад. Ё худислом арзишњои сиёсии хос, бавижа "адолат"-ро мавриди таъкидќарор додааст. Аммо ин ба маф-њуми таъкид ба навъи хос аз њуку-мат нест. Бино бар ин, ислом ба-ёнгари машрўъияти њукумати хосенест. Њатто, ваќте ки Довудро њам-чун подшоњ -халифаи замин ме-хонад, аз ў бо њаќќ- адолат њаллуфасл карданро талаб мекунад, нањукмрониро. Хулоса, нуктаи му-њим дар тањлили секуляристониисломї он аст, ки дар ањкоми ќуръ-онї ва шариат дар бораи чигуна-гии шаклу созмони њукумат чизегуфта нашудааст.

Шерзот АБДУЛЛОЗОДА

Минбари халќ30 апрели соли 2013

№18 (893)12 ЊАЁТИ ЊИЗБ

АЪЗОИ ЊХДТ ЭлмираМирзоматова дартаърихи мактаб дую-мин зани мањаллиест,

ки таълимгоњи дењаро сарварїмекунад. То вай солњои 70-умиќарни гузашта аз занони ма-њаллї Холбибї Манонова сар-вари мактаб буд.

Элмира Мирзоматова даст-парвари факултаи забон ва ада-биёти руси Донишгоњи давлатииХуљанд буда, фаъолияти педа-гогиашро дар ин мактаб ба њайсимуаллимаи забон ва адабиётирус соли 2000-ум оѓоз кардааст.

Мудири шуъбаи маорифи

ЧОРАБИНИИ мазкурромуовини Раиси ЊизбиХалќии Демократии То-љикистон Асрор Лати-

пов ифтитоњ намуда, оид ба ар-зишњои миллии тољикон, рушдунумўи мафкураи миллї ва зира-кии сиёсї, пешгирии роњи бегона-парастии динии љомеа, дар хиз-мати халќу ватану миллат гузош-тани дин ва нињодњои динї, инчу-нин истифодаи љавњари ахлоќиидини мубини Ислом суханронїнамуд. Аз љумла зикр карда шуд,ки вазъияти сиёсї дар њама дав-ру замон ба нерўњои гуногуне, кионњо дар њаёти сиёсиву иљтимоїва фарњангии давлат наќши му-ассир доранд, такя мекунад. Чу-нин нерў имрўз дар кишвар -Њизби Халќии Демократии Тољи-кистон бо сарварии муњтарамЭмомалї Рањмон мебошад.

Иброз карда шуд, ки бо зањ-матњои пайвастаи ПрезидентиЉумњурии Тољикистон муњтарамЭмомалї Рањмон дар тўли со-лњои соњибистиќлолї дар кишварбо омезиши љањонбинии мухта-лиф, тафаккури арзишмандупешрафта фазои устуворисиёсї, маънавию ахлоќї ва иљти-мої фароњам оварда шудааст.

Дар мизи мудаввар бо маър-ўзањои пурмуњтаво М. Мухторов -муовини Раиси Кумитаи оид ба

Мизи мудаввар «ДИН ВА ЉОМЕА»Бо ибтикори ДастгоњиКумитаи ИљроияиМарказии ЊизбиХалќии ДемократииТољикистон рўзи 25апрели соли 2013бахшида ба яке азарзишњои миллї - динимубини Ислом мизимудаввар дар мавзўи"Дин ва љомеа" бољалби коршиносонисоња ва масъулинуфаъолони њизбїбаргузор гардид.Њадаф аз созмондодани мизи мудаввар,ин тавзењи масоилидинї ва воќифгардонидани мардум азумќи масъалањоимарбут ба дин буд.

корњои дини назди Њукумати Љум-њурии Тољикистон, А. Шамолов -Директори Институти фалсафа,сиёсатшиносї ва њуќуќи Акаде-мияи илмњои Љумњурии Тољикис-тон ва Ќ. Нурулњаќов - кормандиМуассисаи давлатии Маркази ис-ломшиносии назди ПрезидентиЉумњурии Тољикистон баромаднамуда, вобаста ба муносибатидин ба давлат, буњрони идеологїва маънавие, ки барои пайдо шу-дани фазои холї, холигии тафак-кур замина гузошта метавонад,эътироф ва тасдиќи њуќуќи њар касба озодии виљдон ва озодии пай-равї ба дин, баробарии њама дарназди ќонун, эњтиром ва тањаммулба тамоми дину мазњабњо, эъти-рофи наќши махсуси мазњабињанафии дини мубини ислом даринкишофи фарњанги миллї вањаёти маънавии халќ суханронїнамуданд.

Њамзамон, зикр гардид, кимањз мавќеъгирии ПрезидентиЉумњурии Тољикистон ЭмомалїРањмон дар њимоят аз арзишњоидини Ислом ва интиќодњояш азмавридњои исломситезї дарљањони Ѓарб ва пуштибонии ў азњалли мусолињатомези ќазияиАфѓонистону Фаластин ва дарсатњи байналмилалї таљлил гар-дидани љашнвораи Бузургдош-ти 1310-умин солгарди мавлуди

поягузори мазњаби Њанафї Имо-ми Аъзам ба шомил шуданиисми ў ба ин Фењристи "500 му-сулмони бонуфузи љањон" боисгардидааст. Бояд тазаккур дод,ки ба ин Фењрист аз миёнаи ула-мои исломї ва роњбарони дав-латњое, ки дар эътиќоду эътимодва андешањои мусулмонон асаргузоштаанд ва ё барои бењбудивазъи иќтисодию иљтимоии му-сулмонон хидмат кардаанд, ин-тихоб мешаванд.

Имрўз дар олам ќуввањоииртиљої ва ифротї бештар баќувваи љавонон такя мекунандва мутаассифона, дар гирдобитаблиѓу ташвиќи чунин гурўњњонаврасон ва љавонон меаф-танд, ки аз лињози сиёсї њанўзпухта нашудаанд. Вобаста баин, дар мизи мудаввар дар раф-ти музокирот иштирокчиён бамасъалаи ифротгарої, киимрўз ба амнияти Осиёи Мар-казї тањдид менамояд, фикруаќидањо иброз намуданд. Ќайдгардид, ки на њар як андеша,аќида, таълимот ва амалу фаъ-олиятро њамчун таълимоту ан-дешаи њошиявї маънидод на-мудан мумкин аст. Имрўз иф-ротгарої дар аксари мин-таќањои љањон дар зери шио-рњои динї, таълимотњои илоњїмасъалањои воќеан сиёсиро

мавриди баррасї ќарор дода,даст задан ба њокимияти дав-латї ва кўшиши ѓасби онро ме-кунад. Ифротгарої дар ин роњяккаву танњо набуда, ќуввањоитањрикдињандаю маблаѓгузорионњо дар дохил ва хориљи њаряк давлатњои муосири олам ву-људ доранд.

Тавре Сарвари давлат муњта-рам Эмомалї Рањмон зимни су-ханронии худ чунин изњор кардабуданд: "Ислом барои мо манбаиболидарўњии маънавї, ахлоќї вафарњангї мебошад. Њамаи мовуШумо шоњиди он мебошем, кизиддияти муосири байни дин ваэътиќод, ба хусус Ислом ба сифа-ти воситаи мубориза барои њоки-мият ва гирифтани он бурда ме-шавад, бебањс њамин гуна гур-ўњњои экстремистии хоине вуљуддоранд, ки манфиати он бароиоромї, сулњу субот ва созгорї дарљомеа љавобгў нест".

Зикр намудан ба маврид аст,ки тўли солњои истиќлолияти дав-латї туфайли њидоятњои пайвас-таи Президенти мамлакат ва да-стгирии Њукумати Љумњурии То-љикистон заминањои мусоидињуќуќї фароњам омаданд, ки ба-рои эњё, њифзу гиромидошт, ри-вољу равнаќи арзишњои фарњан-ги миллї равона гардидаанд. Бомаќсади эътироф ва тасдиќи

њуќуќи њар кас ба озодии виљдонва озодии пайравї ба дин, баро-барии њама дар назди ќонун,эњтиром ва тањаммул ба тамомидину мазњабњо, эътирофи на-ќши махсуси мазњаби њанафиидини ислом дар инкишофи фар-њанги миллї ва њаёти маънавиихалќ - Ќонуни Љумњурии Тољикис-тон "Дар бораи озодии виљдон ваиттињодияњои динї" ќабул гар-дид. Инчунин, бо таќозои рушдиљомеа, танзими анъана ва љашнумаросимњо, њифзи арзишњоиасили фарњанги миллї ва эњти-ром ба суннатњои мардумї,љињати баланд бардоштани са-тњи иљтимоию иќтисодии њаётишањрвандон Ќонуни ЉумњурииТољикистон "Дар бораи танзимианъана ва љашну маросимњо дарЉумњурии Тољикистон" ва бо маќ-сади таълиму тарбияи фарзанддар рўњияи инсондўстї, ифтихо-ри ватандорї, эњтироми арзи-шњои миллї, умумибашарї вафарњангї, инчунин њифзи њуќуќуманфиатњои фарзанд ЌонуниЉумњурии Тољикистон "Дар бо-раи масъулияти падару модардар таълиму тарбияи фарзанд"мавриди амал ќарор доранд.

Иштирокчиёни мизи мудда-вар ба њама саволњои худ љаво-бњои сањењ гирифта, зикр наму-данд, ки вазифаи асосии мо њиз-биён - дар байни мардум буданва пайравї намудан аз мавќеъ-гирии Раиси њизбамон ЭмомалїРањмон нисбат ба дини мубиниИслом мебошад ва танњо дарчунин сурат мо метавонем натанњо насли љавон, балки наслимиёна ва куњансолро ба љонибихуд љалб намоем.

Њамзамон, дар љараёнимизи мудаввар, аз љониби ишти-рокчиён баромади телевизио-нии яке аз сиёсатмадорони рус,муовини Раиси Думаи давлатииФедератсия Россия, Раиси Њизбилиберал-демократии РоссияВладимир Жириновский, ки нис-бати миллати тољик суханонитањќиромез гуфта буд, инчуниннисбати филми њуљљатии "Шай-тан-поезд", ки вобаста ба њолатиќаторањои Тољикистон ва вазъимуњољирони тољик дар барномаи"Специальный корреспондент"аз тариќи шабакаи телевизонииРоссия бо тањлили якљониба на-моиш дода шуда буд, фикру ан-дешањо иброз гардида, мањкумкарда шуданд.

Дар ин росто, ба унвонииЊизби умумироссиягии "ЕдинаяРоссия" изњорот ќабул карда шуд.

Хуршед НИЗОМОВ

Иќдоми ватандўстонаи аъзои ЊХДТ

БА ЊАР КОРЕ, КИ ЊИММАТ БАСТА ГАРДАД...

ноњия Бахтиёр Турсунов гуфт, кихушбахтона, мо хато накардем.Аз таъин шуданаш ба ин вази-фа њамагї моњњои башумор гу-зашта бошад њам, чандин иќдо-мњои ватандўстона бањри обо-дии мактаб ва корњои созандагїзоњир намуд, ки њам дар самтисозандагї ва њам корњои таъли-му тарбия такони љиддї шуд.

Дар ин маврид раиси љамо-ати дењоти "Ќирќќудуќ" Абудња-мид Ќаюмов иброз дошт, ки му-аллима бо чанд ташаббусњоиватандўстона оиди ободии мак-таб баромад кард. Ошёнаи яку-ми таълимгоњ иборат аз 16 син-

фхона ва утоќњои таълимї дарсатњи баланд таъмир карда шуд.Иловатан оид ба сохтмони би-нои нав барои синфњои ибти-дої, ки дар њолати садамавїќарор дорад, таклиф пешнињодкард. Пешнињоди ўро ањолиидења хуб пазируфтанд ва деренагузашта халќ ќадри имконуњимматаш маблаѓ љамъ кард.Дар оѓози зимистон тањкурсиибинои нав иборат аз 8 синфхо-на рехта шуд ва масъулин ниятдоранд рўзњои наздик корњоисохтмонро оѓоз намоянд.

Ба сохтмони бинои нав му-аллими фанни физика ва мате-

матика Анорбой Ќулиев роњбарїмекунад.

-Муаллима шахси ташаб-бускору ободгаранд,- мегўяд со-биќадори маориф, муаллимаитахассуси дараљаи олї Симма-той Холматова,- мехоњанд мак-табро ба яке аз муассисањоитаълимии намунавї табдил ди-њанд. Ин иќдоми созанда бањриободоии диёрамон аст.

Сарвари љавон дар майдо-ни пеши мактаб, ки дуруст кор-кард намешуд, боѓи нав бунёдкард. Имрўзњо 100 бех нињолимевадињандаю ороишї сарсабзшудааст. Хатти обро барќароркарда, толори варзишии мактаб-ро, ки бинобар њолати њузнан-гез доштанаш истифода наме-шуд, аз таъмир баровард вањоло дарсњои тарбияи љисмонїдар он љо мегузаранд. 3 синф-

хонаи фаннї бо техникаи њози-разамон муљањњаз гардида, ош-хонаи мактабї низ барќарормешавад.

Сарвари љавон ЭлмираМирзоматова низ ба монандињамон роњбари мактаби мо аст,ки дар нињодаш њисси ва-тандўстї ва таъмини пешрафтикорњои таълиму тарбия љўш ме-занад. Кору пайкори сарвариљавон бори дигар гуфтањои Пре-зиденти мамлакат, Раиси ЊХДТ,Љаноби Олї Эмомалї Рањмон-ро исботгар аст, ки фармудаанд:"љавонон ояндаи Ватан, созан-даи имрўзу фардои рўзгори мо-анд". Ин аст, рисолати созанда-гии аъзои њизби пешбариљомеа- Њизби Халќии Демокра-тии Тољикистон.

М.МАЌСУДОВ

Дар дењаи дурдасти "Ќирќќудуќ"-и ноњияи Ашт мактаби тањсилоти њамагонии№8 амал мекунад. Мактаб соли 1936 таъсис ёфта дар он асосан омўзгорон аздењоти атроф фаъолият мебурданд. Дертар на танњо омўзгорон аз њисобидастпарварони худи мактаб, балки сарварон низ ба камол расиданд.

Минбари халќ30 апрели соли 2013№18 (893) 13

«РЎЗЊОИ ЊИЗБ» ДАР ЗАФАРОБОДТибќи наќшаи корииКумитаи иљроияиЊХДТ дар вилоятиСуѓд рўзи гузашта дарноњияи Зафаробод"Рўзњои Њизб"гузаронида шуд.

Њамовозї ба Паём

Њаёти њизб

Дар оѓози Паёми хеш Роњ-бари давлат аз дастовардњоисоњањои иќтисоду иљтимоиётёдовар шуда, дар баробари он,нисбати муаммоњои мављуда вароњњои њалли онњо аќидањоихешро иброз доштанд.

Дар њаќиќат, њар як инсонибеѓараз бояд ифтихор намояд,ки дар тўли солњои Истиќлолияттањти сарварии Президенти мо,чї ќадар дигаргунињои куллїбобати ба эътидол оварданивазъи сиёсию иќтисодии мамла-кат, дарёфт намудани роњњоирушди босуботи иќтисодию иљти-моии кишвар ва дар ин асос,баланд бардоштани сатњи зин-дагии мардум ба амал омадааст.

Нодида гирифтани амали-шавии њадафњои асосии страте-гии Њукумати Љумњурии Тољики-стон, зина ба зина њал гардида-ни дигар мушкилоти мављудаисокинони мамлакат ва рўз аз рўзободу зебо гардидани мин-таќањои гуногуни давлати тољи-конро танњо душманони дохи-лию хориљии кишвари мо ба худраво диданашон мумкин аст.

Њамчун шоњиди бевоситаивоќеањои солњои 90-уми асригузашта, суханони Президентикишвар Эмомалї Рањмонро бо-бати он ки дар он солњои бароимардуми тољик дањшатбор, хата-ри аз байн рафтани давлат ву-људ дошту имкониятњои молия-вии мамлакат хеле ночиз бу-данд, пурра тасдиќ менамоям.

Шукрона аз он бояд кунем,ки имрўз давлати моро дар ар-саи љањонї эътироф намудаанд.Воридшавии Тољикистон ба Со-змони умумииљањонии савдољињати рушди бонизоми иљтисо-дию иљтимоии мамлакат, пади-даи нек аст.

Хурсандиовар он аст, ки дарПаёми имсолаи Президентикишвар низ давом додани исло-њотњои иќтисодию иљтимої пеш-бинї гардида, аз љумла, аз 1сентябри соли равон аз 20 то 30фоиз зиёд намудани музди мењ-нати кормандони соњањои бу-љетї дар назар дошта шудааст.

Мунтазам зиёдшавии музди

ПАЁМ - ДАРСИХУДШИНОСИИ МИЛЛЇЧанд рўз ќабл тавассути оинаи нилгун Паёми навбатии Президенти мамлакат,Љаноби Олї Эмомалї Рањмонро ба Маљлиси Олии Љумњурии Тољикистон тамошокарда, бори дигар њисси ватанпарварию адолатпешагии Сардори давлатамон,

хирадмандию тањаммулпазирии он касро дарк намудам.

мењнат ва дигар харољотњои бу-љети давлатї, алалхусус, басоњањои иљтимої, далели раван-ди иљтимої доштани сиёсатидавлату њукумат буда, аз рушдибонизоми иќтисодиёти мамла-кат шањодат медињад.

Дар њаќиќат, солњои охирроњбарияти љумњурї ба масъа-лаи самаранок истифодабариипотенсиали истењсолї, таъсисдодани корхонањои хурду бу-зург, дастгирии рушди соњиб-корї дар мамлакат эътибориљиддї дода истодаанд, ки доирба онњо дар тањлилњои нињоятдаќиќи дар Паёми Президентзикргардида, хеле муфассалбаён карда шудааст.

Аз љумла, чуноне ки Прези-денти кишвар таъкид доштанд,њангоми тањияи Кодекси навиандози Љумњурии Тољикистон бамасъалаи дастгирии молиявиирушди бонизоми соњибкорїэътибори махсус дода шуда,барои ин тадбирњо додани 240имтиёзњои андозї муќарраргардидааст, ки коњишёбии даро-мадњои буљети давлатї аз инњисоб дар соли равон 3,6 млрд.сомониро ташкил дињад њам, онбањри бунёд намудани зами-нањои устувори молиявии буље-ти давлатї дар оянда мусоидатхоњад намуд.

Дар Паём хеле бамавридќайд гардид, ки баъзе моддањоиКодекси нави андоз низ такмилдоданро таќозо доранд.

Аз љумла, дар муќарраро-ти тартиби фаъолият бо соњиб-кории хурд дар асоси патент хубмебуд сартарошони дар шањруноњияњои дурдаст фаъолият-дошта ва баъзе дигар соњибко-рони даромадашон на он ќадар

зиёдбуда , муваќќатан иловакарда шаванд, зеро гузаришионњо ба фаъолияти соњибкорїдар асоси Шањодатнома дарњолате ки нархи хизматрасони-ашон нисбатан паст аст, алњолбоиси баъзе мушкилињо шудаистодааст.

Роњбари давлат дар Паёмиимсолаи хеш ба масъалаи так-мил додани сиёсати буљету ан-доз бањри рушди минтаќањоиалоњидаи љумњурї, тањия ва тас-диќи барномањои дигаргунсо-зињои иљтимоию иќтисодии шањ-ру ноњияњои мамлакат эътиборимахсус дода, дастур доданд, киваколат ва масъулияти маќомо-тњои мањаллии њокимияти дав-латї дар ин самтњо зиёд кардашавад ва амалигардонии чунинтадбирњо хеле самарабахш хо-њад буд.

Дар њаќиќат, њаллу фаслибисёр масъалањои иљтимої ваободонии шањру ноњияњоимамлакат, баррасии арзу дар-хостњои шањрвандон бевоситааз фаъолияти кормандони ма-ќомотњои мањаллии њокимиятидавлатї вобастагї дорад, аз инлињоз, хуб мебуд, агар ќонун-гузорињои дар ин самтњоиамалкунандаи љумњурї такмилдода шуда, њуќуќњои идораку-нии молиявию буљетии ин ма-ќомотњо, васеътар гардонидашавад.

Дар баробари ин, дар тамо-ми сатњњои њокимият, алалхусусдар раванди тањия ва тасдиќибуљетњои давлатию мањаллїњарчї бештар таклифу пешнињо-дњои мушаххаси шањрвандон вадигар созмонњои љамъиятї баинобат гирифта шавад, ки он башаффофияти буљет ва самара-

нок истифодабарии захирањоимолиявии он мусоидат менамо-янд ва љињати њарчї тезтар фаъ-ол гардонидани рукнњои љомеаишањрвандї дар мамлакат ман-фиатнок мебошад.

Дастурњои Сардори давлатнисбати пурзўр намудани назо-рат оид ба истифодаи маќсад-ноки захирањои молиявї, алал-хусус грантњо ва дигар кўмакњоимолиявии ташкилотњои байнал-милалї, љилавгирї намудан азтамоми зуњуроти коррупсионїдар љомеа, таъмини иљрои тала-ботњои ќонунњои амалкунандадар њамаи сатњњо ва аз тарафикулли сокинони кишвар пешгирїнамудани таъсири манфиибўњрони молиявии љањонї баиќтисодиёти мамлакат, хеле са-риваќтї ва муњим мебошанд.

Давлати мо дар арсаиљањонї њамон ваќт шоистаи об-рўю нуфузи баланд мегардад, кииќтисодиёти рушдкардаистодава захирањои моддию зењнии баталаботњои байналмилалїљавобгўро дошта бошад.

Бењуда нест, ки Сарваридавлати мо њамеша ба масъа-лањои худшиносии миллї ва ба-ланд бардоштани њисси ватан-дўстии њар фарди љомеа, тар-бияи кадрњои бомасъулияту ла-ёќатнок эътибори махсус додан-ро таъкид менамоянд, зеро ра-вандњои љањонишавї њар якиморо ба имтињонњои љиддии њаётрў ба рў карданаш мумкин аст.

Дар њолате ки мардуми моаз раванди корњои ободонию со-зандагии дар кишвар амалишу-даистода бештар воќиф мегар-данд, сиёсати пешгирифтаи до-хилию хориљии давлату њукумат-ро дуруст дарк мекунанд, ба

њодисањои дар манотиќи гуногу-ни љањон ба вуќўъ омадаистода,дурандешона бањо медињанд вабањри рушди босуботи иќтисо-дию иљтимоии ватани хеш бево-сита сањмгузор мешаванд. Ва-гарна , чуноне ки дар ПаёмиПрезидент ошкоро зикр гардид,хољагони хориљии баъзе ашхо-си мансабталош ё худ, дигаргурўњњои ѓаразнок њаракат меку-нанд дар манотиќи давлати мобоз нооромињоро ба амалоранд, вале онњо бояд дарк ку-нанд, ки мардуми оддии кишвартарафдори сулњу оромї буда,хоњони зиндагии осудањолонамебошанд.

Љињати фарќкунандаи Паё-ми имсолаи Президент боз дарон буд, ки Сардори давлат боридигар таваљљуњи сокинони љумњ-уриро ба њалли масъалањоииљтимої, роњ надодан ба тамо-ми зуњуроти зиёдаравињо ва ис-рофкорињо њангоми гузаронида-ни тўю маросимњо љалб намуда,ба кулли мардуми кишвар тав-сия доданд, ки ба љои харољо-тњои бесамар, ба бењтар наму-дани шароити зисту зиндагииоилаи худ, тарбияи фарзандон,бунёд намудани хонањои исти-ќоматии замонавию харидорииасбобу анљоми зарурии рўзѓор,эътибор дињанд.

Ин суханон ва насињатњоипадарона ва дурбинонаи Сарва-ри давлат ба куллан бењтарша-вии сатњи зиндагии мардум ни-гаронида шудааст, аз ин лињоз,њамаи моро зарур аст, ки њарчизудтар аз пайи амалигардониион шавем.

Дар маљмўъ, Паёми имсо-лаи Президенти мамлакат њаряк сокини кишварро њушдор ме-дињад, ки худшиносии миллї ваватанпарастиро шиори доимиихеш ќарор дода, бањри ободиюустувории давлати соњибистиќ-лоламон сањми арзандаи хеш-ро гузошта, нагузоранд, ки ягоннерўи носолиму ѓаразнок, тешаба решаи пойдории вањдатимиллию рушди иќтисодии дав-лати мо занад.

Карамулло ОДИЛОВ,раиси комиссияи молиявии

КИ ЊХДТ дар вилояти Суѓд

Гурўњи корї тањти роњбариироњбари Дастгоњи кории КИВЊХДТ Наимљон Назаров ба ку-миљроияи ноњиявии њизб таш-риф овард. Гурўњи кориро раи-си ноњия Рустам Рањматов бањузур пазируфт. Мулоќоти гармусамимї байни мењмонон ва роњ-барияти ноњия баргузор гардид.

Раиси ноњия мењмононро азвазъи корњо дар ноњия шиноскарда афзуд, ки соли равон бодастгирии бевоситаи Сарваридавлат, Љаноби Олї ЭмомалїРањмон барои таъмири пойгоњиасосии обкашии ноњия беш аз10 млн. сомонї маблаѓ људо шуд,ки он барои сариваќт ба мавси-

ми нави обрасонї омода карда-ни пойгоњњои обкашї мусоидаткард. Дар ноњия кишти пунбадо-на босуръат идома дорад. Тайичанд соли охир бори нахуст на-ќшаи љамъоварии андоз дармоњи март иљро гардид. Даъва-

ти бањоронаи љавонон ба сафиЌуввањои Мусаллањи љумњурїхуб идома дорад. Рустам Мир-зоевич зимни суханрониаш из-њор дошт, ки МИЊД ноњия кумиљ-роияи њизбиро дар њама иќдом-њояш дастгирї мекунад ва њам-

кориашро бо њизби пешбариљомеа вусъат мебахшад.

Гурўњи корї баъдан ба аёда-ти иштирокчии Љанги БузургиВатанї Истам Муњаммадиеврафт. Мавсуф солњои 70-умиќарни гузашта бо амри таќдир баМирзочўли тољик омад ва боњамин дар корхонаву ташкило-тњои гуногун мењнат карда, дарпешрафти хољагии халќи ноњиясањми худро гузошт.

Пайроњаи љангї Истам Му-њаммадиевро ба шањри ќањра-мон Ленинград овард. Тайи 900рўз дар муњосираи аскаронифашистї бар зидди душманмардонавор љангида, соњибиордену медалњо гардидааст.

Зимни суњбат Истамбобо азташрифи мењмонон арзи сипоскарда, дар њаќќи њизби пешбариљомеа -ЊХДТ дуои нек кард.

Сипас гурўњи корї тибќи на-ќша аз ташкилоти ибтидоииМаркази саломатии ноњия ди-дан кард. Роњбари ташкилотиибтидої Одинамањмад Одина-ев мењмононро бо фаъолияти

ташкилоти ибтидої шинос кар-да, гуфт,ки дар ташкилоти онњобеш аз 80 нафар њизбиён дарќайд меистанд, ки аксарашон-ро љавонон ташкил медињанд.Аъзои ЊХДТ аз Маркази сало-матї дар тамоми чорабинињоињизбї фаъолона иштирок ме-кунанд.

Љамъбасти чорабинии "РўзњоиЊизб" дар ноњияи Зафаробод бочорабинии калони фарњангї ваиштироки зиёди сокинон дар вар-зишгоњи ноњия баргузор гардид. Дарќисмати расмии он раиси ноњия Ру-стам Рањматов ва раиси КИ ЊХДТдар вилояти Суѓд Даврон Зоњидовбаромад карда, оид ба заруратигузаронидани чунин чорабинињо ванаќши њизби пешбари љомеа дарпешрафти соњањои хољагии халќандешањои нек баён доштанд.

Ќисмати фарњангии чораби-ниро њунармандони маъруфиноњия ва вилоят бо суруду таро-нањои дилангез шукўњу шањома-ти хоса бахшиданд.

М.МАЌСУДОВ

Минбари халќ30 апрели соли 2013

№18 (893)14

НОЊИЯИ Балљувон мин-таќаи туризми байнал-милалї эълом гардида-

аст. Вай дорои табиати нотак-рор, сарватњои зеризаминї,ёдгорињои фарњангию бостонїбуда, маќбарањои шахсиятњоимаъруфи асрњои миёна мебо-шад.

Ёдгорињои нодири босто-нии Балљувон таърихи хелеќадима дорад. Дар гузашта якеаз ќисматњои кўчаки бекигарииБалљувон ин Сари Хосор буд.Ин минтаќа ягона маконест, киномњои ќадимаи суѓдиро то баимрўз нигоњ доштааст. Сари Хо-сор тибќи сарчашмањо аз соли1936 њамчун ноњияи алоњидаарзи вуљуд дошт. Дар он солњоба њайати ин ноњия дењањои Ай-лонї, Афардї, Вахинак, Гулда-ра ва Зувайр шомил буданд, кито имрўз вуљуд доранд. Табиа-ти Сари Хосор хеле зебою дил-каш ва иќлими салќину муъта-

Тољикистон - љаннати рўи замин

Мавзеъњои сайёњии ТољикистонЉумњурии Тољикистон аъзои комилњуќуќи Созмони умумиљањонии туристї буда,мероси бойи таърихию фарњангї ва захирањои табиї дорад. Тибќи маълумоти

љойдошта 2200 ёдгорињои таърихї дар кишвар мављуд аст.

Сайид Алии Њамадонї мебошад, ки дар мар-кази шањр воќеъ аст. Олим ва орифи бузургидунёи ислом Мир Сайид Алии Њамадонї зо-даи шањри Њамадони Эрон буда , њангомибозгашт ба Хатлон дар Афѓонистон вафоткард. Тибќи васияташ ўро дар Кўлоб ба хоксупориданд. Дар бораи Њамадонї наќлу ри-воятњои зиёди мардумї мављуд аст, ки аз мањ-бубияти ин ориф дарак медињанд. Вай дарОсиёи Марказї , Њиндустону Покистон низмаълуму машњур буда, њамчун тарѓибгаридини мубини Ислом шинохта шудааст. Мег-ўянд, ки вожаи "Кашмир"-(музофоти Кашмир- минтаќаи бањсангези байни Покистону Њин-дустон) аз он баромадааст, ки кафши мубо-раки Мир ба он љо расидааст.

Табиати дилфиреб ва мардуми мењмоннаво-зи диёри Хатлон боис шуд, ки ин абармард инмаконро љои зисти худ ќарор дињад. Имрўз баоромгоњи ў аз гўшаю канори мухталифи љумњурїва кишварњои хориљ муридонаш меоянду ба ар-воњи неки вай фотења мехонанд.

МЕРОСИ таърихиибостонии моЌалъаи Њулбук

дар шоњроњи Кўлоб-Душан-бе, дар дењаи Ќурбоншањи-ди ноњияи Восеъ воќеъ аст,ки бо санъати баланди меъ-морї дубора таљдид гашта-аст. Масоњати ќалъа 16,5 гек-тар мебошад. БозёфтњоиЊулбук шањодати он аст, кидар гузашта ин мавзеъ шањ-ри ободу зебое будааст.Пайдо шудани ашёи рўзгор-дорї, сохтори обёрї, хатњоигармидињї ва ѓайра ифода-гари он аст, ки мардуми то-љик асрњо пеш дорои фарњ-анги баланди шањрдорї бу-данд. Ин мавзеъ барои сай-ёњон љолиб аст.

БАЛЉУВОН - МАРКАЗИ НАВИ САЙЁЊЇдил дошта, њамеша сабзу ху-рам аст. Аз дењањои Дошмандїва Боѓи зоѓон сар карда, муњта-шамї ва дилнишинии табиатисалќину форами Сари Хосоршўруъ шуда, то мавзеи СангиСабз рафта мерасад. Њама љодарахтони сояафкани шунг,ќараѓай, зеранг, чинор ва да-рахтони мевадињандаи тут,дўлона, чормаѓз, олуча, себ, ге-лос ќад кашида, онро ба як боѓињамешасабз табдил додаанд.Гиёњњои шифобахши ин маконборњо зери тањќиќи олимони ва-танию хориљї ќарор гирифта-аст. Инчунин, аз њар як дараион чашмаю обњои мусаффољорї шуда, ба дарё табдил ме-ёбад.

Шар - шараи Сари Хосор якгўшаи афсонавии табибатромемонад ва њар сол мењмононаз дохил ва хориљи кишвар баин минтаќа ташриф меоранд.Њамчунин гулу гиёњњои шифо-

бахши талу теппањои он ба ак-сари беморињо шифо мебах-шад. Дар љангалњои Сари Хосорхирс, хук ва ѓайра мављуданд.Аммо барои рушди туризм дарин ноњия боз њам корњои зиёде-ро бояд ба итмом расонид, тољалби сайёњони дохилиюхориљї њар чї бештар гардад.

МАЌБАРАИ МИР САЙИД АЛИИ ЊАМАДОНЇ

КЎЛОБ яке аз шањрњои бостонии мо таърихи2700-сола дорад, дар гузашта бо фарњангибаланди меъморию шањрдорї маълуму ма-

шњур буд. Яке аз ёдгорињои фарњангию меъмо-рии ин шањр, ки макони зиёрати мењмонон вабоиси љалби сайёњон гаштааст, маќбараи Мир

ЌАЛЪАИ ЊУЛБУК

Ба ин савол сарвари Хадамо-ти назорати давлатиифаъолияти фарматсев-тии назди Вазорати танду-рустии Тољикистон, номза-ди илми фарматсевтї Ба-њодур Холназаров посух дод.

Њанўз 10-уми июни соли1996 дар назди Вазорати тан-дурустии Тољикистон Марка-зи давлатии илмии эксперти-за, сертификатсияи мањсу-лоти фарматсевтї, техника-ву таљњозоти таъиноти тиббїва ѓайра таъсис ёфта буд.Шуъбањои он дар вилоятњоиСуѓд, Хатлон, Бадахшон ваминтаќаи Кўлоб ба фаъоли-ят шурўъ карданд. Вазифаиасосии он амалї гардонданибарномаи рушди соњаи дав-латии экспертиза, стандар-тонї, сертификатсия ва сан-љиши сифати доруворї, оро-ишоти воситањо ва таљњизо-ти тиббї, маводи санитариюгигиенї ва ѓайра мебошад.Дар давраи 16 соли фаъоли-яти худ Хадамоти мазкур бакомёбињои зиёде ноил шуда-аст. Аввалан, соњаи дорухо-надорї ба як низоми муайянворид гашта, фурўши дору азкўчаву бозор бардошта шудва ба дорухонањо интиќолёфт. Сифати хидматрасонїниз сол то сол бењтар шуда,њама дорухонањо бо мебелимахсус, яхдонњои фармат-севтї ва компютер таљњизо-нида шудаанд.

Агар соли 1996 њамагї 86дору аз ќайди давлатї гузаш-та бошад, соли 2006-ум вайба 372 номгўй расид ва тосоли 2011 њам санљиши дорува њам додани сертификатимувофиќат чандин маротибазиёд шуд. Ба ин дастовард,албатта, таъминоти техникїва озмоишгоњњои замонавїмусоидат намуд. Озмоиш-гоњњои санљиши сифати дору-ворї ва молњои тиббї; санљи-ши сифати маводи санитарї-гигиенї, мањсулоти ѓизоии та-бобатию профилактикї, ило-вањои биологї; бактериологїва микробиологї, шуъбаиташхиси њуљљатњои клиникїва токлиникї, бахши стандар-тонии мањсулоти фармат-севтї ва ѓайра амал меку-нанд.

Мувофиќи њисоботирасмї, Хадамот дар соли2012 фаъолияти 1184 муас-сисаи фарматсевтї ва 2 му-ассисаии табобатию профи-

Пурсишу посух

Барои сињатии тани инсон олимони наслњову асрњоигуногун њазорњо доруву дармонро ихтироъ кардаанд. Тавреки аз рекламањои сершумор мебинем, як доруи дар назароддї ба бисёр дардњо дармон мебахшад. Бинобар ин,фурўши доруворї дар тиљорати љањонї маќоми баланддорад. Вале дар зиндагї баъзан акси онро мушоњидамекунем. Чунин њам шудааст, ки бо дорую дармон чандинрўз табобат мегирем, лекин натиљаи дилхоњ намедињад.Дертар маълум мегардад, ки доруи ќалбакї будааст, ёмуњлати истифодааш гузашта. Ваќти барои муолиљамувофиќ мегузарад, илова бар он, саломатї бадтармешавад. Инчунин, дар мавриди ошкор шудани муњлатигузашта на њамеша доруфурўшон дуруст рафтормекунанд. Оё муассисае онро назорат мекунад ва бароичунин рафтор ќонун љавобгарї пешбинї кардааст?

Дору гање зањр шавадлактикиро зери назоратќарор дод. Њангоми санљишва назорат аз муассисањоифарматсевтии љумњурї 864номгўй маводи доруворї вамаводи тиббї ба миќдори98425 адад аз муомилот ги-рифта шуданд , ки аз он 4номгўй маводи доруи ќал-бакї, 171 номгўй маводи до-рувории муњлаташон гузаш-та, 705 номгўй маводи дору-вории бо сертификати муто-биќат ва сифат, 14 номгўймаводи тиббии ба тавриќочоќ воридшуда аз муоми-лот гирифта шуданд.

Моддаи 110, 121, 122 Ко-декси њуќуќвайронкуниимаъмурии Љумњурии Тољики-стон оид ба вайрон карданиќоидањои фаъолияти фар-матсевтї љарима ва дигарнамуди чорањои муассирропешбинї мекунад. Соли 2012Хадамоти мо 254 протоколуќарор тартиб дод ва љамъ бамаблаѓи 325 њазору 240 со-монї љарима ба буљаи давлатсупорида шуд. Љамъ бо дигарнамудњои њуќуќвайронкуниимаъмурї дар љумњурї 365протоколу ќарор тартиб додашуд ва дар натиља 481 њазо-ру 215 сомонї ба буљаи дав-лат ворид гардид. Инчунин,25 869 адад маводи ороишїва мањсулоти табобатию про-филактикї низ ташхис шуда,аз онњо 23 271 адад аз вори-дот, 2850 адад аз муомилотва 13 адад аз истењсолот ги-рифта шуданд…

Барои бењбудии вазъиятмебояд, ки њар кадоми мо низсањми худро гузорем. Тољиро-ни бахши дорувориро ба ин-соф даъват кунем. Онњо боядэњсос кунанд, ки истеъмол-кунандаи доруворї модарупадар, хоњарону бародаронионњо мебошанд.

Натиљаи нињоии назора-ти давлатї ин аст, ки дар да-воми соли 2012 аз тарафишуъбањои дахлдори Хада-мот 43 њазору 153 килограмммаводи доруворї ва молњоитиббии муњлаташон гузашта,ќалбакї, бе сертификатсўзонда нобуд карда шу-данд. Ин миќдори андакнест. Ва ин тадбирњои муас-сир барои пешгирии ќочоќидорувории ќалбакї ва муњ-латашон гузашта сањми му-вофиќ мегузорад.

Нусратулло ГУЛОВ,Љумъа ЌУДДУС

Тањияи Љумъа ЌУДДУС

Минбари халќ30 апрели соли 2013№18 (893)

СокинипойтахтиАфѓонис-тон

Саг-пар-вар

(бай-налх.)

Пинњонї,махфї

Номихалќ вараќсиќафќозї

Дарбайнибета ваделта

Воњидима-соњат

«…и бад- балоиљон»

Нишондоданбо

ангушт

Беморї,касалї,дард

Гули ни-луфарба русї

Ѓам,кул-фат

... умулк

Мако-ни

Оллоњ

Моеибебўюранг Сўзиш-

ворї азчўб

Муќоби-ли

«љуфт»

Њарфи«ќ»-иарабї

Додар(лањља)

Њаво-дор,дўстдо-ри њунар

Та-мом,анљом

Одам

Њиссачаиишора-тии

лањљавї

Да-розї

Вас-футаъ-риф

Бе-мориисиро-ятиимар-говар

... Фай-зуллоев,нави-санда

Ќањр,ѓазаб

Шарм-дошта Си-

там,зулм

ЗодгоњиФир-давсї

Майл, азмуирода

Майимашњуритољикї азин ангурбуд

Пурра,комил

Дод-сито-ни … -проку-роригене-ралї

Ташкилотиварзишї

ШањриЌизил-…дар

Ќазоќистон

Забо-ни

сунъїДовар

Аз ин ..., аз онмонда

Ро-ман,њикоя,по-вест

Мўњта-рам,

арљманд

Шеъ-ри мо-тамї

Сихихўшаигандум

Ра-сонаихаба-рииЭрон

Узвибадан

ХалќиятдарОсиё

Хирсакиавстра-лиягї

Сарпўшиоњанини сар-

боз

Фоида,ман-фиат

Ноњиядарвило-ятиСуѓд

Номи яке аздўстони Мауг-

ли

НомипешинаиМянма

Парран-даи хонагї

...Маркс

Тамѓаимошиниборкаш

Ѓизоисабзичор-воДилбар …,

актрисаи тољик

Номи саг азсериалиолмонї

Дидор,суроѓ

Мошиниаввали-ни

шўравї

НабераиТемурланг

Дарё дарСибир

Зотиморипечон

Гурўњиэстрадїдар

љумњурї

Самбўсаибањорї

Њељгоњ,њаргиз

ВоњидипулииЉопон

Су-лола

Љоитавал-луд

Санљишихаттїдар мак-таб

... -Фран-сиско,шањр дарИМА

Давлатдар Осиё

Мор аз китобиР.Киплинг«Маугли»

Ба ў шо-на ло-зим нест

Брюс ...,шоњикаратэисинамо

Моњисол

Майдонидаврашак-ли вело-сипед-ронњо

Фарзандипадар

Шањр -марказичехњо

Навъикон-фет

Шањрдар

љазираиСахалин

Олотимоњидорї

Чемпио-ни Русияоид бафутбол

Муќоби-ли

«ист!»

Зарафшон,Њисор

Зинатдодан

Дарёдарвилоя-ти

Архан-гелск;

Ши-реш

Моњишўрбоирусї

НомиќадимииАмударё Дард

азоташСоф,

тоза,пок

Насронї Васоитиахбори омма

Афт,андом

Љамъиасар,ёдгорї

Муа-йян,сањењ

Тамѓаитайёра

Шарм-гин

Рас-таниидавої

Бозии до-нишљўён даршабакаи ОРТ

Гу-нањгор

Бай-нан…айн

Гиёњ азљинсишоњтутизаминї

15

Љавоби «СКАНВОРД»-и шумораи25 апрели соли 2013, №17 (892)

ДОНИШАТРО БИСАНЉ...

Њ А М Д А Р С У Р Н А С И М

А И Н П И Т Т А Н И И

Д М М А Љ Р О О Б Г Р Е Ш

А Л И О Р А Ѓ Б А Т О А Р

Г К М О Т У С Б Р И Т Н И

Ш И К А М З О Р И Т Е

А И А Я Р А П О Р А Р

Ъ Т Д О Г А А У Р Д У Н

Н А Ф А Ќ А О Л А Т Ш К У И

Р Ш Н О З М У Н М Я

П А Ш Ш А М А Њ А Л Р Б А Х Т

О О К И Л А М Б А Д А О

К О Н Г О Н Ф О Ё Н

Е О И С Ф А Њ О Н А Н Б О Р

Р А С В О А И Г У Л О А

Њ Л О И Ќ А Н Т Л О К Ъ

М О К У О Я Т К О С А С У Й

А Б У Н К О Њ

Б Р У Н О О К С О Р Д

Е Р Л У Ч О Љ А

Л У У О Ш Н О И М

Г Е С С А Р Б А

Р А К А Д И Д А С

А Д У К У И

Д А Д О А Л И Д О Д О В

Љамъ

Њамса-баќ Њара-

катњоирўй

Охир,поён

Вар-зиш

(русї)

"Мантиќ-.. . -

тайр "-иАттор

Алоќа ,пай-вандї

Наќш,тасвириороишї

Бодисубњ

Хислат,хулќу хўй,муќобили

«сурат»

«Ахил-лес»-и

ГолливудБред …

Бар-дошт,тоќат

Шањриќади-маи

арманї

10 смСам-ти об

Захм,яра

... -Ланка

ДомодиРасулиАкрам

(с)

Њавас,майл

Ѓилофиболоипахта

Сада

Ѓалабадар

шоњмот

Њаёт(ло-тинї)

Саро-яндаиамри-кої … Спирс

... -ТАСС

ПадариИндираГанди

Ша-раф

Узвињазмитаом

Аз дутара-фигар-дан,дўш

Њолатиногу вор ,

…угирён

ЊамномТанњо,якка,тоќ

Захм

Мўйињайвон

Дарида, чок-шуда, канда-

шуда

Су-тун,поя

Зотисаг Таоми

субњонаитољикї

ДавлатдарШарќиНаздик

ЉоикориЖи-ри-новс-кий

Майл,азмуиро-да

Њаќќи пирубарљомон -дагон

Мако-ни

Оллоњ

Асбоб,даст-гоњ

«Кон-курс» батољикї

Нидоиљангова-рони русњангомињуљум

Навъиќарта-бозї

Магас

Эшон,онњо Ба-

ро-дар

Юбкаикўтоњ

Љой,

Њарфи якумиалифбоиюнонї

Арз,иброз

Иќбол

Хон-да-ша-ван-да

Раќси як замонхеле машњурибразилиягї

Садои ба-ланд

Номи дуюмидарёи Заир

Њайво-ни хо-нагї

Шањр дарЭрон

Тўбча азљисми сахт

Ваќт,њангом

Сурудимодарбароитифл

Љои ни-гањдорииѓалладо-на

ВарзишиМавзунаЧориева

Фикр,анде-ша

Беобрў ,шар-манда

Љамъи-яти

Њилоли...

МеваНаргис,садбарг,насрин

Шоир ... Шералї

...Муњаммадљонов,актёри тољик

ТайёраиАнто-нов

Ширкати«… -

Мобайл»

Рангиялаќќосиипойафзол

Ќисмиэњтиётиимошинаидарздўзї

Ќисми су-раи Ќуръон

Ба хок …кардан –чаппакардан

Зарфбароита-

омхўрї

Та-раф,љониб

Бех,асос

Нои-лољ

Ѓизоичорво

ЊаљкунандаПой-тахтиСербия

Љордано... , му-наљљимиИталия

Рус(лањља)

НомиќадимииАмударё

Хокаиган-дум

Мо-шини«тан-гем»-шакли«Дэу»

Ба-рањна,урён

Муќобили«бегонагї»

Муќобили«лалмї»

Ситораи «По-мир»-и с. 70-ум Эдгар …

Багўш«ме-даро-яд»

Парран-даидумда-роз

0,1 га

Фирмаис арули-боси

варзишї

Нишо-наи ота-шу

сўхтор

Назар, ни-гоњ

Олотиќадимаиришта -бофї

Падар(лањља)

Хуршед… - са-рояндаитољик

Минбари халќ30 апрели соли 2013

№18 (893)16

Рўзнома моњи декабри соли 1994 тањти раќами 309 дар Вазоратифарњанги Љумњурии Тољикистон ба ќайд гирифта шудааст.

Ба хотири гуногунандешї матолибе низ нашр мешаванд, ки идораирўзнома зимнан метавонад бо муаллифон њамаќида набошад ва

масъулияти онро ба дўш нагирад.

НИШОНИИМО:

734018, ш. Душанбе,хиёбони Саъдии

Шерозї, 16. Индексиобуна: 68910

Макони чоп:нашриёти

«Шарќи озод».

Теъдоди нашр:49288 нусха

ÁÀÐÎÈ ÌÀÚËÓÌÎÒ:Дастгоњи КИМ ЊХДТ -

тел: 224-23-90, 224-83-72, 224-49-29,221-63-21. факс: 224-27-59

Идораи рўзнома

тел. 238-72-10, 238-54-61, 238-79-07,факс: 227-44-94

www.tribun.tj E-mail: minbarihalk@bk.ru

Котиби масъул: Маъруфљон МањмудовМуњаррири масъул: Шариф ЊусейновХабарнигорон: Љумъа Ќуддус,Алиљон Љўраев, Толиби Луќмон,Аслия Саломатшоева, Моњрухсор РањимоваМасъули чоп: Мирзоалї ЮнусовЊуруфчинон: Љамила Ањмадова,Гуландом РаљабоваМусањњењ: Сабоњат Худоёрбекова,Суратгир: Тўхтамурод РўзиевСањифабанд: Фирдавс Таушаров

ЊАЙАТИ ЭЉОДЇ:

Муовини сармуњаррир оид ба тиљорат:Хусрав Дўстов

www.minbari.halk.tjE-mail: minbarihalk@hhdt.tj

Сармуњаррир

Бахтиёр ЊАМДАМОВ Навбатдор: Т.Луќмон

Таъсир: Маљмўи растанигии ин даво барои бењтар намудани вазъи функсионалии гурда вароњњои пешобгузар таъсир расонида, инкишофи илтињоб ва боќимондаи пешобро нест меку-над. Таъсири антисептикї ва хусусияти нарми пешобронї дошта, , пайдоиши сангро пеш-гирї мекунад.Хунукии гурда пешобдонро аз байн мебарад.Фитомаљмўъ мубодилаи моддањоро ба меъор дароварда, организмро аз токсинњо ва дигармоддањои зараррасон тоза намуда, вазъи умумии шахсро бењ мегардонад.Истифода: ба калонсолон 1-2 њаб 3 бор дар як рўз, њангоми хўрок. Давомнокї 1 моњ.Шакли барориш: №60 њаб. Нарх: 40 с.Тел.: Душанбе 95-178-85-08, в. Суѓд ва ноњияњои он 927-49-33-47Аз дорухонањои шањр пурсон шавед!

"УРОЛЕЗИН ФОРТЕ" - њабњои тавоно (ѓайриоддї, афсонавї) барои гурдањо

Таъсир: Унсурњои растанигии "Ором бош!" таъсири нарми оромибахш дорад ва ба меъёршавии љињатњоимуњимтарини хоб мусоидат намуда бо нармї ором мекунад.Ба бењшавии равандњои омўзиш, бахотиргирї, фикрронї мусоидат намуда, ба ин тариќ фаъолияти зењнї ва корисистемаи марказии асабро баланд мебардорад ва ба инкишофи стресс монеа мешавад.Хоболудии рўзонаро ба вуљуд намеорад, фаъолнокї ва ќобилияти кориро зиёд мекунад. Дар бештар аз 40 муассисаибонуфузи табобатї ва илмии Русия - марказњои илмии, гинекология, перинатология курортология ва ѓайрањо азсанљиш гузаштааст. Натиљањои тањќиќу омўзиш таъсирнокии баланди фитомаљмўъро исбот кардаанд. Мањсулоти"Ором бош!" одатнадињанда ва безарар зери санљиш бањо дода шуд."Ором бош!" дар таркибаш спирт ва Ќанд надорад, бинобар ин барои гирифторони як ќатор беморињо аз ќабилидиабет, атеросклероз, фарбењї ва ѓ., зарар надорад.Истеъмол: ба марду зан аз 10-12 сола боло 10-20 чакрагї се маротиба дар як рўз.

Тел.: Душанбе 918 47 93 93, 95 178 85 08. вил. Суѓд ва ноњияњои он; 927 49 33 47.Аз дорухонањо дастрас намоед! нархаш 22 сомонїИстењсолкунанда Руссия, мањсулот бо фармоиши ширкати Фармасевтии љ.Тољикистон тайёр шудааст

ОРОМ БОШ! - (ВИТАМИНЊОИ ЗИНДАИ ТАБИАТ)

Тандурустї Саломатї гавњари ноёб аст

БАРЊАМ МЕХЎРАД

Кооперативи истењсолии "Чаган"-и ноњияи Балљувон фаъолия-ти худро ќатъ мекунад. Њама гуна арзу шикоятњо дар муддати думоњ ќабул карда мешаванд.

ЧИСТОТЕЛ - малњами гиёњїДардро таскин медињад ва захмњоро шифо мебах-шад.ТАЪСИР; њамагуна намуд варамњои безарарипайдошуда дар пўст, озахм, папилломањо, ваэкземањо (малњамро ба љои осебдида молед. Даррўю бадан 8-10 даќиќа ва боќимондаи малњамробо салфеткаи нам пок карда гиред)-пучакњо, панаритсийњо (ним ќошуќча малњамродар 100 мл. об омехта там пони докагиро ба он таркунед ва дар љои бемор ба муддати 5-10 даќиќамонед).-хоришак ва сили пўст (аз 2 ќошуќ, малњам дар100 мл. мањлул тайёр намуда, онроба ванна резед ва хуб омехта кунед).Бартарии малњами (бальзам) ЧИСТОТЕЛ азЧИСТОТЕЛИ-спиртї дар он аст, кибаъди истифода- ягон доѓе боќї намемонадИстењсолкунанда Россия

АЗ ДОРУХОНАЊО ПУРСЕД !

Боиси ифтихору шукргузо-рист, ки имрўз дар асоси на-ќшаи чорабинињои маќомотииљроияи мањаллии њокимиятидавлатї ва беморхонаи марка-зии шањри Роѓун бо маќсадипешгирии беморшавии ањолїва баланд бардоштани фарњ-анги тиббии љомеа дар асосидастуру њидоятњои ПрезидентиЉумњурии Тољикистон муњтарамЭмомалї Рањмон, дар доираитатбиќи њадафњои бунёдии"Барномаи миллии пешгирї,ташхис ва муолиљаи беморииишемии дил дар давраи со-лњои 2007-2015" ва Дурнамоипешгирї ва назорати бемо-рињои ѓайриосебпазирї ваосеббардорї дар ЉумњурииТољикистон барои соли 2013мутобиќи банди 10-и Низомно-маи Вазорати тандурустии Љум-

њурии Тољикистон, ки бо ќаро-ри Њукумати Љумњурии Тољики-стон аз 28 декабри соли 2006тањти №63 тасдиќ шудааст, са-наи 13 апрели соли 2013 ало-ќаманд ба Рўзи умумиљањониитандурустї, ки соли равон бамавзўи бемории фишорба-ландї бахшида шудааст, зеришиори "Фарди солим-миллатисолим" доир гардид.

Аввалин машварату масли-њатњо дар маркази худфаъоли-ятии љамъиятию фароѓатї, дарякљоягї бо сокинони шањри Ро-ѓун дар фазои сулњу вањдатимиллї, бо як умеду орзу ваэњсоси баланди шањрвандиюватандорї баргузор гардид.

Маќсади асосии вохўриинавбатї бо сокинони шањриРоѓун, ин маълумот додан оидиБарномаи миллии пешгирї,

ташхис ва муолиљаи беморииишемии дил ва бемории фи-шорбаландии шараёнї буд. Дарљумњурї беморињои хун дар бай-ни ањолї мутаносибан баландшудааст, аз љумла бемории фи-шорбаландии шараёнї ва бемо-рии ишемии дил.

Бемории ишемии дилу ра-гњо дар навбати аввал дучоритаѓйирот мешаванд, шинохтистенокардия ва сактаи миокарддар пирон ва куњансолон аз са-баби љараёни ба худ хоси бемо-рии ишемии дил мушкилї дорад.Дар ин асно одатан шаклњои бе-морї мушоњида мешаванд.

Муодилаи (экивалентии)дард аксар ваќт дамкўтањї ме-бошад. Набудани шикоятњо даряк ќатор маврид бо таѓйирот дарњавзаи равонї вобастагї дорад.Шакли гастрологии сактаи мио-кард дар љавонон бо хала суратмегирад. Куњансолон бо њиccиногувор дар мавзеи эпигастрї ёќисмати поёнии шикам дар баъ-зе маврид бо ангеза ва пешоб-кунї баён мегардад. Аснои љой-гиршавии дард, дар ќафасисина, мавзеи гардан ва бахусусдар буѓуми китфи чап эњтимоливайроншавии гардиши хуни ко-ронариро дар назар дорад. Сак-таи миокард бештар бо арит-мияи дил (фибрилиятсияи дањ-лезчавї экстрасисталия) нора-соии дилу рагњо оризадор мегар-дад. Аз ин рў ЭКГ (сабти барќиидил) ањамияти ташхисии калондорад. Аломатњои асосии бемо-рии фишорбаландии шараёнїбошад, бо сустии умумї (бема-дорї), садо дар гўш, ноустуво-рии роњгардї (каловидан), дар-ди сар, кашишхўрии мушакњоипушти сар мушоњида мешавад.

Аз мардум хоњиш кардашуд, ки њангоми пайдошавииаломатњои беморињои дар болозикршуда, њатман ба табибонмурољиат намоянд. Чунки сало-матї гавњари ноёб аст ва солим

будан эњтиёљи њар як шахс боядбошад. Санаи 13.04.2013 дармарказњои саломатии шањрї,марказњои саломатии дењотїва бунгоњњои тиббї хизматрасо-нии тиббї ба тариќи ройгон су-рат гирифт.

Бояд ёдовар шавем, кимаќомоти иљроияи мањаллиињокимияти давлатии шањриРоѓун бо маќсади бењтар гар-донидани шароити беморхо-нањо ва љалб намудани мутаха-сисони ботаљриба ба хотири бе-морињои гуногун пайвастачораљўї менамояд.

Имрўз мо шукргузор азонем, ки бо шарофати барака-ти Истиќлолияти давлатии То-љикистон, рўз аз рўз ватани ази-зу мањбуби мо рў ба инкишофнињода, сатњи зиндагии сокино-ни кишварамон дар њама љан-бањо тадриљан бењ гардида ис-тодааст. Сохта ба истифодадодани иншоотњои боњашама-ту замонавї, таъсиси беморхо-наву муассисањои гуногун вадигар навоварињои зарурї дарсаросари љумњурї аз дастовар-дњои истиќлолият аст.

Боиси ифтихор аст, ки бо та-шаббусу ѓамхорињои маќомоти

иљроияи мањаллии њокимиятидавлатии шањри Роѓун дар 12-марказњои љамъиятию фароѓатїимрўз чорабинињои умумишањрїдоир гардида истодааст. Марка-зњои худфаъолиятии љамъиятиюфароѓатї љињати васеъ намуда-ни љањонбинии сокинон, пеш азњама ба хотири баланд бардош-тани вазъи фарњангии ањолї, огањнамудани мардум аз рўйдодњоињаёти љамъиятї, тарбияи љавонондар доираи њуввияти миллї, эминнигоњ доштани љавонон аз тарѓи-ботњои ифротгароёна ва гарави-дан ба равияву њаракатњои гуно-гун, пешгирї намудани ин ё он зу-њуроти номатлуб, мусоидат кар-дан дар њалли масъалањои иљти-мої, иќтисодї, экологї ва њифзисаломатии мардум, инчунин ба-ланд бардоштани сатњи шуурно-кии мардум ва эњёи осори миллїравона карда шудааст.

Сокинони сарбаланду бо-фарњанги шањри Роѓун дар њамакорњои созандагию бунёдкорїсарљамъона ширкат намуда,бањри ободии кишвари азиза-мон сањми арзандаи худро ме-гузоранд.

Б. НАЗАРОВА,Ш.ЊУСЕЙНЗОДА