Νησιωτικό Αγρόκτημα 1

∞ÁÚfiÎÙËÌ·νησιωτικό ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2008 ΤΕΥΧΟΣ 1Ο

Îτο περιοδικό των παραγωγών του Αιγαίου

√‰ÔÈÔÚÈÎfi ÛÂ ÈÛ·ÓÈÎfi ÂÏ·ÈÒÓ·√‰ÔÈÔÚÈÎfi ÛÂ ÈÛ·ÓÈÎfi ÂÏ·ÈÒÓ·

∞ºπ∂ƒøª∞: °∞§∞

ŒÓ·˜ ÛÙÔ˘˜ Ù¤ÛÛÂÚÈ˜ÂÁÎ·Ù¤ÏÂÈ„Â ÙËÓ ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›·

∞ºπ∂ƒøª∞: °∞§∞


ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΣ ΚΟΝΤΟΣΥπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων ΑΝ∆ΡΕΑΣ ΚΟΡΑΚΑΣΠρώην γ. γ. στο υπ. Γεωργίας ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΟΛΙΟΣΥπεύθυνος αγροτικού του ΣΥΝ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣΚτηνίατροςΝΙΚΟΣ ΒΕΡΒΕΡΗΣΠροϊστάµενος του Εργαστηρίου Ελέγχου Ποιότητας Γάλακτος Λέσβου

ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΣ ΚΟΝΤΟΣΥπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων ΑΝ∆ΡΕΑΣ ΚΟΡΑΚΑΣΠρώην γ. γ. στο υπ. Γεωργίας ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΟΛΙΟΣΥπεύθυνος αγροτικού του ΣΥΝ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣΚτηνίατροςΝΙΚΟΣ ΒΕΡΒΕΡΗΣΠροϊστάµενος του Εργαστηρίου Ελέγχου Ποιότητας Γάλακτος Λέσβου

ƒ∂¶√ƒ∆∞∑

∏ ÚˆÙÈ¿ ÙÔ˘ «AegeanGold» ·ÓÔ›ÁÂÈ ‰ÚfiÌÔ˘˜

™∂§∞Ã∞™ ∞.µ.∂.∂. ¶ÚfiÙ˘Ô ÛÊ·ÁÂ›Ô

·¤ÎÙËÛÂ Ë §¤Û‚Ô˜

∏ ˙¿¯·ÚË Î¤Ú‰ÈÛÂ ÙÔ ÌÔ‡ÛÙÔ ÛÙË Ì¿¯Ë ÙÔ˘ ÎÚ·ÛÈÔ‡

ƒ∂¶√ƒ∆∞∑

∏ ÚˆÙÈ¿ ÙÔ˘ «AegeanGold» ·ÓÔ›ÁÂÈ ‰ÚfiÌÔ˘˜

™∂§∞Ã∞™ ∞.µ.∂.∂. ¶ÚfiÙ˘Ô ÛÊ·ÁÂ›Ô

·¤ÎÙËÛÂ Ë §¤Û‚Ô˜

∏ ˙¿¯·ÚË Î¤Ú‰ÈÛÂ ÙÔ ÌÔ‡ÛÙÔ ÛÙË Ì¿¯Ë ÙÔ˘ ÎÚ·ÛÈÔ‡

∞ƒ£ƒ∞

ÂÚÈÂ fiÌÂÓ·

...ÙË Û‡ÓÙ·ÍË

ÂÈÎ·ÈÚfiÙËÙ· ...............................................................................................................5-7ÚÂÔÚÙ¿˙ Οδοιπορικό

στον Ισπανικό Ελαιώνα...................8-15Η πρωτιά του Αegean Goldανοίγει δρόµους....................................................16

·ÚÔ Û›·ÛË Πρότυπο σφαγείο απέκτησε η Λέσβος........................................17

ÚÂÔÚÙ¿˙ Η ζάχαρη κέρδισε το µούστο στη µάχη του κρασιού.................18-19

ÔÏÈÙÈÎ‹ Η άλλη γεωργία. .........................................20-21

·ÊÈ¤Ú Ì· Ένας στους τέσσερις εγκατέλειψετην κτηνοτροφία....................................22-31

Συνέντευξη: Νίκος ΒασίβαγληςΆρθρο Νίκου Βερβέρη Άρθρο Γιάννη Τσακίρη

‰È¿ÏÔÁÔ Η επιτυχία της ΚΑΠ έφερε προβλήµατα.............................32-38Άρθρο Αλέκου ΚοντούΆρθρο Ανδρέα ΚόρακαΆρθρο Γιάννη Τόλιου

ªªε το τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας, το «νησιώτικο Aγρόκτη-µα» ξεκινάει το ταξίδι του στον τοµέα της ενηµέρωσης των αγρο-τών και των παραγωγών των νησιών του Αιγαίου. Η πρωτογενήςπαραγωγή στα νησιά, όπως και κάθε άλλη δραστηριότητα, είναιτελείως διαφορετική από αυτή στην ηπειρωτική Ελλάδα. Το κό-

στος παραγωγής, οι εδαφολογικές και κλιµατολογικές συνθήκες, ακόµη και οι καλ-λιεργούµενες ποικιλίες διαφέρουν σηµαντικά, κάτι που, σχεδόν πάντα, είναι δύσκο-λο ως αδύνατο να το αντιληφθεί κάποιος που δεν ζει στα νησιά µας. Αυτά τα δεδο-µένα καθιστούν απαραίτητο ένα διαφορετικό πλαίσιο ενηµέρωσης των αγροτών καιπαραγωγών µας. Ταυτόχρονα, η δηµιουργία του περιοδικού έρχεται να απαντήσειστην ανάγκη για βαθύτερη µελέτη και παρουσίαση των ζητηµάτων της αγροτικήςπαραγωγής. Ζήτηµα που είναι αδύνατον να γίνει από τον ηµερήσιο τύπο, που είναιαναγκασµένος να παρακολουθεί τις εξελίξεις από µέρα σε µέρα. Έτσι αποφασίσα-µε να δηµιουργήσουµε ένα ειδικό περιοδικό, που θα απευθύνεται σε όλους εκεί-νους και εκείνες που παράγουν ή µεταποιούν αγροτικά προϊόντα, σε όσους και ό-σες ζουν στην ύπαιθρο και αναπτύσσουν τις οικονοµικές τους δραστηριότητες κά-τω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Το εγχείρηµα είναι δύσκολο, γιατί ένα α-γροτικό περιοδικό απαιτεί βαθιά γνώση των ζητηµάτων της αγροτικής οικονοµίας.Πιστεύουµε, όµως, ότι κατέχουµε αρκετή γνώση ώστε να πούµε ότι δεν είµαστεγενικοί επί του γενικού, αλλά ειδικοί επί του ειδικού. Επιδίωξή µας είναι να φέρουµε στη δηµοσιότητα τα προβλήµατα και τις αδυναµίεςτης αγροτικής οικονοµίας των νησιών µας, επιχειρώντας συγχρόνως να αναδείξου-µε και να στηρίξουµε τις πρωτοπόρες και ιδιαίτερα ελπιδοφόρες προσπάθειες πουαναπτύσσονται στα νησιά µας. Θέλουµε το «νησιώτικο Αγρόκτηµα» να γίνει ο δίαυ-λος που θα φέρει κοντά στους παραγωγούς των νησιών µας όλες τις τεχνολογικέςκαι επιστηµονικές εξελίξεις, κάνοντας ακόµα πιο αποδοτικές τις αγροτικές εκµε-ταλλεύσεις τους. Σε αυτή µας την προσπάθεια θεωρούµε ότι ιδιαίτερο ρόλο έχουνκαι οι επιστήµονες, που επέλεξαν να ζουν στα νησιά µας και οι οποίοι καθηµερινάβιώνουν τα προβλήµατα της αγροτικής οικονοµίας.Μέσα από τις στήλες του περιοδικού µας παρουσιάζουµε τις νέες µεθόδους παρα-γωγής, αλλά και τις τάσεις που διαµορφώνονται σε κάθε κλάδο της αγροτικής οικο-νοµίας. Μια ακόµη πολύ σηµαντική πτυχή της θεµατολογίας του περιοδικού µας είναι το ά-νοιγµα του διαλόγου σε ζητήµατα αγροτικής πολιτικής, καθώς, όπως µπορείτε ναδείτε, από το πρώτο τεύχος φιλοξενούµε τις απόψεις ορισµένων πολύ σηµαντικώνπαραγόντων του χώρου. Κάτι που δύσκολα µπορεί να το συναντήσει κανείς σε πε-ριφερειακά έντυπα.Σε τούτο το πρώτο τεύχος επιλέξαµε να κάνουµε ένα εκτενές αφιέρωµα στο αιγο-πρόβειο γάλα της Λέσβου και της Λήµνου. Έναν τοµέα εξαιρετικά ελπιδοφόρο, πουόµως βιώνει το δικό του Γολγοθά, αφού στο µόνο νοµό του Αιγαίου που επιτρέπε-ται η παραγωγή φέτας, αλλά και αρκετών άλλων τυροκοµικών προϊόντων Π.Ο.Π.,οι τιµές παραγωγού του πρόβειου και του κατσικίσιου γάλακτος είναι καθηλωµένεςσε εξαιρετικά χαµηλά επίπεδα, που δεν καλύπτουν ούτε το κόστος παραγωγής.

νησιωτικό ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ

TEYXOΣ 1O

ΙΙΑΑΝΝΟΟΥΥΑΑΡΡΙΙΟΟΣΣ -- ΜΜΑΑΡΡΤΤΙΙΟΟΣΣ22000088

Eκδότης - ∆ιευθυντής: MMααννόόλληηςς MMααννώώλλααςς

Yπεύθυνος σύνταξης: ΝΝίίκκοοςς ΜΜααννάάββηηςς

Σε αυτό τεύχος συνεργάστηκαν: ΑΑλλέέκκοοςς ΚΚοοννττόόςς

ΑΑννδδρρέέααςς ΚΚόόρραακκααςςΓΓιιάάννννηηςς ΤΤόόλλιιοοςς

ΓΓιιάάννννηηςς ΤΤσσαακκίίρρηηςςΝΝίίκκοοςς ΒΒεερρββέέρρηηςς

∆ιόρθωση κειµένων: ΣΣττεεφφααννίίαα ΜΜππαακκάάλληη

Φωτογραφίες: ΦΦωωττοογγρρααφφιικκόό ααρρχχεείίοο ««EEMMΠΠPPOOΣΣ»»

Art Director: XXρρήήσσττοοςς ΠΠααρραασσκκεευυααΐΐδδηηςς

Yπεύθυνη Eµπορικού Tµήµατος: AAνναασστταασσίίαα MMππααµµπποούύλλαα

Yπεύθυνοι ∆ιαφήµισης: ΜΜααρρίίαα ΚΚοορρδδεερράά,,

KKααλλλλιιόόππηη ΠΠααππααββαασσιιλλεείίοουυ

Παραγωγή - Eκτύπωση - Bιβλιοδεσία: EEΠΠIIKKOOIINNΩΩNNIIAA ΛΛEEΣΣBBOOYY AA..EE..

KKααρράά TTεεππέέ,, 8811110000 ΜΜυυττιιλλήήννηηΤΤηηλλ.. 2222551100 4411661199 FFaaxx 2222551100 2277330000

ee--mmaaiill:: iinnffoo@@eemmpprroossnneett..ggrrUURRLL:: hhttttpp::////wwwwww..eemmpprroossnneett..ggrr

t

ÂÈÎ·ÈÚfiÙËÙ·

3 ΒΒιιοολλοογγιικκήή ΓΓεεωωρργγίίαα3 ΒΒιιοολλοογγιικκήή ΚΚττηηννοοττρροοφφίίαα3 ΝΝέέοοιι ααγγρρόόττεεςς3 ΣΣχχέέδδιιαα ββεελλττίίωωσσηηςς3 ΕΕππεεννδδύύσσεειιςς ΑΑγγρροοττοουυρριισσµµοούύ3 ΣΣύύµµββοουυλλοοιι ΑΑγγρροοττιικκώώνν εεκκµµεεττααλλλλεεύύσσεεωωνν3 ΕΕππεεννδδύύσσεειιςς ΜΜεεττααπποοίίηησσηηςς3 ΠΠιισσττοοπποοιιήήσσεειιςς IISSOO 99000011::22000000,, IISSOO 2222000000::22000055,,

HHAACCCCPP//GGHHPP//CCooddeexx AAlliimmeennttaarriiuuss,, BBRRCC,, IIFFSS,,

IISSOO 1144000011::22000044))∫∞∆™∞µ∂§§∏™ - ∫√∆∆π∫∞∆™∞∫√°§√À - º§øƒπ¢∏™ √.∂.

ª˘ÙÈÏ‹ÓË ™Ì‡ÚÓË˜ 1 ∆∫ 81100∆ËÏ 22510 44226 fax 22510 44362 ∫ÈÓ. 6978331590 - 92

& ∞Á›· ¶·Ú·ÛÎÂ˘‹ §¤Û‚Ô˘www.agro.agrlesvos.gr e-mail [email protected]

επενδύουµε στην γεωργίαπροστατεύουµε το περιβάλλον στηρίζουµε τα νησιά µας

«Ã·ÌËÏ¤˜ Ù‹ÛÂÈ˜» ÁÈ· ÙÔ ‚ÈÔÏÔÁÈÎfi Ï¿‰È

¶¶ροβλήµατα στη διάθεση του βιολογικού ελαιολάδου τηφετινή χρονιά. Οι παράγοντες της αγοράς στη Λέσβο α-

πό τον περασµένο ∆εκέµβριο έλεγαν ότι η τιµή παραγωγούτου βιολογικού ελαιολάδου είναι µόλις κατά 25% υψηλότερηαπό την τιµή του συµβατικού ελαιολάδου. Στη Μυτιλήνη, οι τι-µές παραγωγού για το βιολογικό ελαιόλαδο στα µέσα του Ια-νουαρίου κυµαίνονταν από 3,80 ως 4,00 ευρώ το κιλό. ΣτηΜεσσηνία, µια περιοχή µε µεγάλη παραγωγή βιολογικού ε-λαιολάδου, η τιµή παραγωγού κυµαινόταν, κατά τη διάρκειατου Ιανουαρίου, από τα 4,10 ευρώ το κιλό ως τα 4,20 ευρώ

το κιλό, ενώ µέχρι πέρυσι η µέση τιµή στον παρα-γωγό διαµορφωνόταν στα 4,5 ευρώ το κιλό. Η αύξηση της παραγωγή βιολογικού ελαιολά-

δου, το περιορισµένο µέγεθος της αγοράς τωνβιολογικών προϊόντων στην Ελλάδα και η µείω-

ση της αγοραστικής δύναµης των καταναλω-τών είναι οι βασικές αιτίες που ρίχνουν τηντιµή του προϊόντος.Ή αν το θέλετε διαφορετικά, λειτουργεί ο νό-µος της προσφοράς και της ζήτησης. Άραγε,τι έχουν να πουν σήµερα όλοι εκείνοι πουχρόνια και χρόνια πρόβαλαν τη στροφή στη

βιολογική ελαιοκοµία ως πανά-κεια για την επίλυση όλων των

προβληµάτων;

§Èfi‰ÂÓÙÚ· ÛÙÔ˘˜ ˘ÚfiÏËÎÙÔ˘˜ ÙË˜ Ã›Ô˘

TTην Κυριακή 27 Ιανουαρίου, κλιµάκιο µε επικεφαλής το νο-µάρχη Χίου, ΠΠοολλύύδδωωρροο ΛΛααµµππρριιννοούύδδηη, και τον πρόεδρο του

Νοµαρχιακού Αθλητικού Οργανισµού, ΣΣττέέφφααννοο ΦΦααρρααττζζήή, επισκέ-φθηκαν τους οικισµούς Ποταµιάς και Πισπιλούντας, όπου παρα-χώρησαν στους πληγέντες από τις πυρκαγιές ελαιοπαραγωγούς,2.000 ελαιόδεντρα. Το πρώτο ελαιόδεντρο φυτεύτηκε συµβολι-κά στην Ποταµιά από το νοµάρχη ΧίουΗ διοίκηση του Νοµαρχιακού Αθλητικού Οργανισµού, µε το πέ-ρας της πρωτοβουλίας ευχαρίστησε όλους όσοι συνέβαλαν στονα συγκεντρωθούν αυτά τα χρήµατα, από τα οποία έχουν αγορα-στεί τα ελαιόδεντρα.

ÂÈÎ·ÈÚfiÙËÙ·√ÈÓfiÚ·Ì· 2008

∏∏φετινή έκθεση «Οινόραµα» επιδιώκει να είναι η µε-γαλύτερη από κάθε άλλη φορά. Πρόκειται για τη διε-

θνή έκθεση Οίνων, Αποσταγµάτων και Αµπελοοινικού Ε-ξοπλισµού, που οργανώνεται κάθε δύο χρόνια στην Αθή-να. Φέτος, το Οινόραµα περιµένει τους επισκέπτες τουτο τριήµερο 28 - 30 Μαρτίου 2008, σε ένα χώρο 30%µεγαλύτερο από πρόπερσι, στο εκθεσιακό κέντρο MECτης Παιανίας. Τα 16.350 τ.µ. του Οινοράµατος θα φιλοξενήσουν περί-που 250 εκθέτες, µε οίνους και αποστάγµατα απ’ όλητην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και µε ό,τι πιο σύγ-χρονο υπάρχει στο χώρο του αµπελοοινικού εξοπλισµού.Περισσότεροι από 15.000 επισκέπτες αναµένεται να επι-σκεφθούν την έκθεση, 70% επαγγελµατίες και 30% κα-ταναλωτές. Τα πιο γνωστά οινοποιεία της χώρας έχουν ήδη δηλώσεισυµµετοχή, µε µεγαλύτερα περίπτερα απ’ ό,τι συνήθως,δείγµα της δυναµικής του οινικού κλάδου της Ελλάδας.Στην έκθεση έχουν προσκληθεί δηµοσιογράφοι από τηΡωσία και την Κίνα, σηµαντικές αναδυόµενες αγορές γιατο ελληνικό κρασί, καθώς επίσης δηµοσιογράφοι και α-γοραστές από τις πιο ώριµες αγορές της δυτικής Ευρώ-πης. Την έκθεση αναµένεται να επισκεφθούν και πολλοίεπαγγελµατίες του κρασιού από τη Βόρεια Αµερική, πουαναµένεται να γίνει η πιο σηµαντική αγορά για το ελληνι-κό κρασί µέσα στα επόµενα χρόνια.

«ºÚ¤ÓÔ» ÛÙÈ˜ ÂÏÏËÓÔÔÈ‹ÛÂÈ˜

¡¡α σταµατήσει το φαινόµενο των πα-ράνοµων «ελληνοποιήσεων» φρου-

τολαχανικών επιχειρεί να βάλει το υ-πουργείο Ανάπτυξης, που προχώρησεστην τροποποίηση της αγορανοµικήςδιάταξης 14/89, απαγορεύοντας οποια-δήποτε ανάµιξη φρουτολαχανικών µε ο-µοειδή προϊόντα διαφορετικών ποιοτι-κών κατηγοριών, ποικιλιών, τόπων παρα-γωγής και χωρών προέλευσης. Συγκε-κριµένα:α) Απαγορεύεται για οποιονδήποτε λόγοκαι µε οποιονδήποτε τρόπο η ανάµιξηπροϊόντων µε οµοειδή προϊόντα διαφορετικών ποιοτικών κατηγο-ριών, ποικιλιών και χωρών προέλευσης ή τόπων παραγωγής. β) Απαγορεύεται στους εισαγωγείς-χονδρεµπόρους, χονδρεµπόρουςκαι λιανοπωλητές να προβαίνουν µε οποιονδήποτε τρόπο στην ανα-συσκευασία των προϊόντων.γ) Η εµπορία – διακίνηση – διάθεση οπωρολαχανικών από εισαγω-γείς-χονδρεµπόρους και χονδρεµπόρους διενεργείται υποχρεωτικάαπό τις αρχικές συσκευασίες εισαγωγής ή προµήθειας.Καλές και χρήσιµες οι νοµοθετικές παρεµβάσεις των υπουργείων, ό-µως χωρίς ελέγχους η κατάσταση στην αγορά δεν πρόκειται να αλ-λάξει. Και οι ελεγκτικοί µηχανισµοί έχουν τόσο λίγο προσωπικό, πουδεν µπορούν να πείσουν κανέναν ότι θα κάνουν αποτελεσµατικούςελέγχους.

°°ÈÈ·· ÙÙËËÓÓ ÔÔÏÏÔÔÎÎÏÏËËÚÚˆÌÌ¤¤ÓÓËË ÏÏ››··ÓÓÛÛËË ÙÙËË˜ ÂÂÏÏÈÈ¿¿˜ ÙÙÔÔ ··ÛÛ˘ÓÓ··ÁÁÒÒÓÓÈÈÛÛÙÙÔÔ°°ÈÈ·· ÙÙËËÓÓ ÔÔÏÏÔÔÎÎÏÏËËÚÚˆÌÌ¤¤ÓÓËË ÏÏ››··ÓÓÛÛËË ÙÙËË˜ ÂÂÏÏÈÈ¿¿˜ ÙÙÔÔ ··ÛÛ˘ÓÓ··ÁÁÒÒÓÓÈÈÛÛÙÙÔÔ

∞fi ÙË YARA ÁÈ· ÙË §¤Û‚Ô: °∂ø¶√¡∂π¡-°∞§§√™-∆™∂™ª∂∆∑∏™ √.∂∆∏§:2251042960, ™Ì‡ÚÓË˜ 3 ª˘ÙÈÏ‹ÓË

°°ÈÈ·· ÙÙËË ‚‚ÈÈÔÔÏÏÔÔÁÁÈÈÎÎ‹‹ ııÚÚ¤¤„„ËË ÙÙËË˜ ÂÂÏÏÈÈ¿¿˜::

BBIIOOEELLEEAA°°ÈÈ·· ÙÙËË ‚‚ÈÈÔÔÏÏÔÔÁÁÈÈÎÎ‹‹ ııÚÚ¤¤„„ËË ÙÙËË˜ ÂÂÏÏÈÈ¿¿˜::

BBIIOOEELLEEAA8-5-12+1,4MgO+2,8CaO+0,5B+πÃ¡.+20%Ã.√.

∞fi ÙË §∏¢ƒ∞ ∂¶∂ ÁÈ· ÙË §¤Û‚Ô: °∂ø¶√¡∂π¡-°∞§§√™-∆™∂™ª∂∆∑∏™ √.∂∆∏§:2251042960, ™Ì‡ÚÓË˜ 3 ª˘ÙÈÏ‹ÓË

Το πλήρες βιολογικό λίπασµα της ελιάς

™Â 25 ∫π§∞, Ãøƒπ™ ∂¡™øª∞∆ø™∏

10 ‰È˜ Â˘ÚÒ ÂÙËÛ›ˆ˜ Ô Ù˙›ÚÔ˜ ÙË˜ ·Ú¿ÓÔÌË˜ ·ÏÈÂ›·˜

™™το µικροσκόπιο της Επιτροπής Αλιείας του ΕυρωπαϊκούΚοινοβουλίου επανήλθε το ζήτηµα της παράνοµης αλιείας,

αφού το φαινόµενο κάθε άλλο παρά έχει αντιµετωπιστεί. Ο Έλ-ληνας ευρωβουλευτής της Ν∆ κ. ΓΓιιάάννννηηςς ΓΓκκλλααββάάκκηηςς τόνισε σεπαρέµβασή του, ότι «αν και δεν είναι δυνατόν να εκτιµηθεί ε-παρκώς το µέγεθος των δραστηριοτήτων παράνοµης αλιείας,σύµφωνα µε τα στοιχεία που προκύπτουν από τις επιχειρήσειςελέγχου, εκτιµάται ότι πρόκειται για ένα εµπόριο της τάξεωςτων 3 – 10 δις ευρώ παγκοσµίως κατ’ έτος. Αν υπολογίσουµε ότι η αξία των νόµιµων κοινοτικών εκφορτώ-σεων, δηλαδή η αξία των ειδών που αλιεύθηκαν από κοινοτικάαλιευτικά ανέρχεται ετησίως σε περίπου 7 δις ευρώ, τότε αντι-λαµβανόµαστε το µέγεθος του εγκλήµατος. Αυτού του είδους η αλιεία αφορά είτε σε δραστηριότητες πουπραγµατοποιούνται κατά παράβαση νόµων (παράνοµη), είτε σενόµιµες δραστηριότητες που έχουν δηλωθεί µε εσφαλµέναστοιχεία (αδήλωτη), είτε σε δραστηριότητες που ασκούνται απόσκάφη “χωρίς εθνικότητα” (ανεξέλεγκτη). Το φαινόµενο έχει σηµαντικές οικονοµικές επιπτώσεις για τουςευρωπαίους αλιείς, αφού προκαλεί στρέβλωση του ανταγωνι-σµού και απώλεια µεριδίων στην αγορά. Παράλληλα, έχει καικοινωνικές συνέπειες, καθώς τα περισσότερα πλοία που βρέ-θηκαν να αλιεύουν παράνοµα ήταν, κυρίως, σκάφη µε σηµαίεςευκαιρίας και οι αναφορές έδειξαν ότι δεν τηρούσαν τους στοι-χειώδης όρους εργασίας και ασφάλειας επί του σκάφους».

ºø

∆√: °

π∞¡

¡∏

™ °π

∞¡

¡∂§

√™

8 νησιωτικό ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ

∏ ÁÏ˘ÎfiÈÎÚË ÁÂ‡ÛË ÙÔ˘ ÂÏ·ÈÔÏ¿‰Ô˘

ÚÂÔÚÙ¿˙

νησιωτικό ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ 9

ŸŸπποοιιοοςς ννηησσιιώώττηηςς εελλααιιοοππααρρααγγωωγγόόςς δδιιααββάάσσεειιττοο οοδδοοιιπποορριικκόό µµααςς σσττοονν ιισσππααννιικκόό εελλααιιώώνναα,,θθαα ππιισσττέέψψεειι όόττιι ηη εελλααιιοοκκααλλλλιιέέρργγεειιαα σστταα

ννηησσιιάά µµααςς δδεενν έέχχεειι µµέέλλλλοονν.. ΚΚααιι εείίννααιι ααλλήήθθεειιαα όόττιι,, αανντταα ππρράάγγµµαατταα µµεείίννοουυνν ωωςς έέχχοουυνν ααυυττήή ττηη σσττιιγγµµήή,,σσύύννττοοµµαα οοιι εελλααιιώώννεεςς ττηηςς ΛΛέέσσββοουυ,, ττηηςς ΧΧίίοουυ κκααιι ττηηςςΣΣάάµµοουυ θθαα ααπποοττεελλοούύνν χχέέρρσσαα γγηη.. ΌΌµµωωςς ηη πποορρεείίααααυυττήή δδεενν εείίννααιι µµοοννόόδδρροοµµοοςς,, ππρρώώτταα ααππ’’ όόλλαα,, γγιιααττίίααυυττόό µµααςς δδεείίχχννεειι ηη µµαακκρρααίίωωννηη ιισσττοορρίίαα ττηηςς εελλααιιοοκκοο--µµίίααςς σστταα ννηησσιιάά ττοουυ ΑΑιιγγααίίοουυ,, ααλλλλάά κκααιι γγιιααττίί σσττιιςςµµέέρρεεςς µµααςς,, ππααρράά ττιιςς εεξξααιιρρεεττιικκάά ααννττίίξξοοεεςς σσυυννθθήήκκεεςςπποουυ ββιιώώννοουυνν τταα λλιιόόδδεεννττρραα,, ααννττέέχχοουυνν,, ααννθθίίζζοουυνν,, κκααρρ--ππίίζζοουυνν κκααιι σσττέέκκοουυνν όόρρθθιιαα.. ΜΜιιαα µµααττιιάά σσττοο µµιικκρρόό εελλααιι--ώώνναα πποουυ ββρρίίσσκκεεττααιι ααππέέννααννττιι ααππόό ττηηνν εείίσσοοδδοο ττοουυΑΑννάάββααττοουυ σσττηη ΧΧίίοο,, εείίννααιι ααρρκκεεττήή γγιιαα νναα ααλλλλάάξξεειιγγννώώµµηη κκιι οο ππιιοο δδύύσσππιισσττοοςς γγιιαα ττηηνν εελλααιιοοκκοοµµίίαα σσττηηννηησσιιωωττιικκήή ΕΕλλλλάάδδαα.. Μια πιο προσεκτική µατιά στην ελαιοκοµία των νη-σιών µας και η ταυτόχρονη σύγκρισή της µε τα όσασυµβαίνουν στην Ισπανία, µπορεί να µας δώσει πολ-λές και ενδιαφέρουσες απαντήσεις. Το πρώτο πλεονέκτηµα που διαπιστώνει κανείς είναιότι οι δικοί µας ελαιώνες έχουν διπλάσια απόδοση σελάδι από τους ισπανικούς, αλλά και από πολλούς άλ-λους ελληνικούς. Αν µετατρέψουµε τους ελαιώνεςµας σε ποτιστικούς (κάτι που είναι εφικτό), η µέση α-πόδοση σε ελαιόλαδο θα µειωθεί, αλλά η αύξηση τηςπαραγωγής καρπού θα αντισταθµίσει και µε το παρα-πάνω την πτώση της απόδοσης. Το λάδι που παράγεται στα νησιά µας έχει µια λεπτήκαι εξαιρετικά ευχάριστη γεύση, όχι µόνο για µαςπου το έχουµε γευτεί, αλλά και για τους λαούς πουτώρα γνωρίζουν το ελαιόλαδο, όπως αυτοί που κατοι-κούν στη βόρεια Ευρώπη, την Αµερική, την Άπω Ανα-τολή, την Ινδία, τη Ρωσία κ.α. Τα εξαιρετικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του λα-διού µας µέχρι σήµερα δεν έχουν αναδειχθεί και εί-ναι βέβαιο ότι πολλά από αυτά δεν έχουν καν εξερευ-νηθεί. Όµως στην ελαιοκαλλιέργεια των νησιών µας δεν εί-ναι όλα τέλεια. Έχουµε πολύ µικρά κτήµατα, έχουµεγερασµένα δέντρα, µειονεκτικά εδάφη και πολλά άλ-λα προβλήµατα. Εδώ αρκεί να κάνουµε ό,τι έκαναν οιπρόγονοί µας. Όταν δεν είχαν γη να καλλιεργήσουνκαι να φυτέψουν τα δέντρα τους, την έφτιαξαν µε τιςπεζούλες (τα σέτια), όταν ο παγετός τσάκισε τα δέ-ντρα τους, έφεραν νέες ποικιλίες ελιάς, πιο ανθεκτι-κές. Ας κάνουµε κι εµείς το ίδιο. Ας αξιοποιήσουµετις νέες µεθόδους συγκοµιδής και έκθλιψης του καρ-πού που αναπτύσσονται στην Ισπανία και την Ιταλία,ας βρούµε µεθόδους να ξεπεράσουµε τα προβλήµα-τα της κατάτµησης του αγροτικού κλήρου. Στο βάθος του τούνελ υπάρχει φως, αρκεί να ανοί-ξουµε όσο χρειάζεται τα µάτια µας για να το δούµε.

ÂÏ·ÈÔÏ¿‰Ô˘


∫∫ οοιιννόό µµυυσσττιικκόό όόλλωωνν,, όόσσοοιι αασσχχοολλοούύ--ννττααιι µµεε ττοο εελλααιιόόλλααδδοο,, εείίννααιι όόττιι ηηΙΙσσππααννίίαα εεδδώώ κκααιι µµεερριικκάά χχρρόόννιιααέέχχεειι κκάάννεειι σσττρροοφφήή σσττηηνν ππααρρααγγωωγγήήπποοιιοοττιικκοούύ εελλααιιοολλάάδδοουυ.. ΤΤοο

««ΝΝηησσιιωωττιικκόό ΑΑγγρρόόκκττηηµµαα»» εείίχχεε ττηηνν εευυκκααιιρρίίαα σσττιιςς 1166ττοουυ ππεερραασσµµέέννοουυ ΝΝοοεεµµββρρίίοουυ νναα εεππιισσκκεεφφθθεείί έέννααννσσύύγγχχρροοννοο εελλααιιώώνναα,, ααρρκκεεττάά χχιιλλιιόόµµεεττρραα έέξξωω ααππόό µµιιααιισσττοορριικκήή ππόόλληη ττηηςς ΙΙσσππααννίίααςς,, ττοο ΤΤοολλέέδδοο.. ΕΕκκεείί γγννωωρρίί--σσααµµεε έένναα άάλλλλοο ππρρόόσσωωπποο ττηηςς εελλααιιοοκκοοµµίίααςς,, πποολλύύδδιιααφφοορρεεττιικκόό ααππόό ααυυττόό πποουυ ββλλέέπποουυµµεε κκααθθηηµµεερριιννάάσσττιιςς ππεερριισσσσόόττεερρεεςς εελλααιιοοππααρρααγγωωγγιικκέέςς ππεερριιοοχχέέςς ττηηςςχχώώρρααςς µµααςς.. ΗΗ δδοουυλλεειιάά ττοουυ εελλααιιοοππααρρααγγωωγγοούύ σσττηηννΙΙσσππααννίίαα φφααίίννεεττααιι όόττιι εείίννααιι ααρρκκεεττάά εελλκκυυσσττιικκήή,, κκααθθώώςςττοο ααγγρρόόκκττηηµµαα πποουυ εεππιισσκκεεφφθθήήκκααµµεε ααννήήκκεειι σσεε εελλααιιοο--ππααρρααγγωωγγόό πποουυ µµππήήκκεε σσττοο εεππάάγγγγεελλµµαα µµεεττάά ααππόόµµεεγγάάλληη κκααιι εεππιιττυυχχηηµµέέννηη κκααρριιέέρραα κκττηηµµααττοοµµεεσσίίττηη..ΠΠρρόόκκεειιττααιι γγιιαα ττοονν κκ.. IInniiggoo VVaallddeenneebbrroo ddeePPoollaavviieejjaa.. Το αγρόκτηµα περιλαµβάνει έναν ελαιώνα 1.200στρεµµάτων, µια µεγάλη έκταση µε αµπέλια (περί-που 300 στρέµµατα), ένα µικρό και εξαιρετικά σύγ-χρονο ελαιοτριβείο δύο φάσεων, ένα µικρό οινοποι-είο, αποθήκες ελαιολάδου, αίθουσες ωρίµανσηςκρασιού σε βαρέλια, ένα µικρό τυποποιητήριο για τοκρασί και το ελαιόλαδο και µια δεξαµενή προσωρι-νής αποθήκευσης των αποβλήτων του ελαιοτριβεί-ου, όπως επίσης υπάρχουν και αποθηκευτικοί χώροιγια τα εργαλεία και τα µηχανήµατα που χρησιµοποι-ούν οι εργάτες. Μέσα σε αυτό το αγρόκτηµα βρίσκε-ται και σπίτι του κ. Polavieja, όπου ζει ο ίδιος και ηοικογένειά του. Τα 1.200 στέµµατα νέων ελαιόδεντρων (µόλις επτάετών) δίνουν ελαιόλαδο εξαιρετικής ποιότητας. Ο κ.Polavieja µας εκµυστηρεύτηκε ότι σε ετήσια βάσηπαίρνει περί τους 100 τόνους ελαιολάδου. Η οξύτη-τα του ελαιολάδου που παράγει είναι εξωπραγµατι-κή, µόλις 0,2 βαθµοί. Ο ίδιος θα µας πει ότι «τα µη-χανήµατα που ελέγχουν την οξύτητα δεν έχουν χα-µηλότερη διαβάθµιση. Aν υπήρχε, τότε σίγουρα η ο-ξύτητά µας θα ήταν ακόµη χαµηλότερη».

Σηµαντικό ρόλο στην ποιότητα του ελαιολάδου παί-ζει ο τρόπος συγκοµιδής του καρπού, ο χρόνος συ-γκοµιδής του και φυσικά ο τρόπος και ο χρόνος έκ-θλιψής του. Την επίσκεψη στο αγρόκτηµα οργάνωσε ο αντιπρό-σωπος της Alfa Laval στη Μυτιλήνη, ΣΣττρρααττήήςς ΜΜππλλάά--ννηηςς, και οι συνεργάτες της εταιρείας στην Ισπανία,µε την ευκαιρία της βράβευσης της οικογένειαςΠΠρρωωττοούύλληη µε το πρώτο βραβείο Mario Solinas στηνκατηγορία «µεσαία φρουτώδες ελαιόλαδο». Αναφε-ρόµενος στους λόγους που η Alfa Laval οργάνωσεαυτή την επίσκεψη, ο κ. Μπλάνης δήλωσε: «Η AlfaLaval είναι µια εταιρεία που πρωτοπορεί στον τοµέατης τεχνολογίας. Βοηθάει στη σωστή παραγωγή τουελαιολάδου, ενός προϊόντος που είναι χρυσάφι γιατον τόπο µας, αλλά δυστυχώς δεν έχει την αντιµετώ-πιση που του αξίζει. Πιστεύουµε, λοιπόν, ότι η ενη-µέρωση για τις νέες µεθόδους παραγωγής συµβά-λει στη βελτίωση της ελαιοκαλλιέργειας στο νησίµας και µε αυτή τη σκέψη οργανώσαµε την επίσκε-ψη σε µια πρωτοποριακή µονάδα παραγωγής ελαιο-λάδου. Η φιλοσοφία της εταιρείας µας είναι ότι έ-χουµε συνεχή σχέση µε τους πελάτες µας. Η συνερ-γασία µας µαζί τους δεν τελειώνει µε την πώλησητων προϊόντων µας, αντίθετα, µε την πώληση αρχί-ζει η συνεργασία, αφού βρισκόµαστε πάντα δίπλατους σε ό,τι µας χρειαστούν».

√ ÂÏ·ÈÒÓ·˜Στον ελαιώνα συναντήσαµε τους εργάτες λίγο πριντο τέλος της δουλειάς τους. Ήταν 30 εργάτες, οι πε-ρισσότεροι από οποίους κρατούσαν ραβδιστικά µεµπαταρίες λιθίου, και που ανά οµάδες τεσσάρων ήπέντε ατόµων ράβδιζαν ένα δέντρο. Μια άλλη οµά-δα ράβδιζε το επόµενο ή το απέναντι δέντρο, ενώ οιελιές έπεφταν πάνω στα ελαιόδιχτα που ήταν απλω-µένα από µια άλλη οµάδα εργατών. Εκείνοι που ρά-βδιζαν δεν ασχολούνταν µε το άπλωµα ή το σήκωµατων πανιών. Όταν τελείωνε το ράβδισµα των πρώ-των δέντρων οι ραβδιστές συνέχιζαν στα επόµενα.Εκεί όσοι άπλωναν τα πανιά είχαν ήδη κάνει τη δου-λειά τους. Πίσω από αυτούς ακολουθούσαν άλλοιεργάτες που σήκωναν τα πανιά και έκαναν µικρούςσωρούς µε τις ελιές πάνω σε τετράγωνες λινάτσες.Κάθε λινάτσα είχε από ένα κρίκο σε κάθε γωνία της. Μόλις οι εργάτες έριχναν τις ελιές πάνω στις λινά-

ÚÂÔÚÙ¿˙

ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ: Νίκος Μανάβης

√‰ÔÈÔÚÈÎfi ÛÂ ÈÛ·ÓÈÎfi ÂÏ·ÈÒÓ·

∂ÎÂ› Ô˘ ‰ÂÓ Û˘˙ËÙÔ‡Ó ÁÈ· ÂÈ‰ÔÙ‹ÛÂÈ˜


τσες µάζευαν τα ελαιόδιχτα και έφευγαν, µε αποτέ-λεσµα να δηµιουργείται µια σειρά από σωρούς µε ε-λιές. Ακολουθούσε ένα µικρό φορτηγό µε τρεις ερ-γάτες που φόρτωναν τις ελιές στην καρότσα τουφορτηγού. Ένας ήταν ο οδηγός, άλλος ένας ήτανστην καρότσα που χειριζόταν τον µικρό γερανό και οτρίτος, το µόνο που έκανε ήταν να πιάνει τους τέσ-σερις κρίκους και να τους βάζει στο γάντζο του γε-ρανού. Μόλις η λινάτσα ασφαλιζόταν στο γάντζο, οεργάτης που ήταν στην καρότσα, τη σήκωνε µε τηλε-χειρισµό και την ανέβαζε στην καρότσα του φορτη-γού. Έβγαζε δύο κρίκους και ο σωρός έπεφτε πάνωστην καρότσα. Ήταν µια µικρή αλυσίδα παραγωγής µε σαφή και ξε-κάθαρο καταµερισµό εργασίας για κάθε οµάδα ερ-γατών. Η δουλειά προχωρούσε πολύ γρήγορα, ανκαι θα πρέπει να πούµε ότι η συγκεκριµένη µέθο-δος δεν είναι η πιο σύγχρονη που χρησιµοποιείταιγια τη συγκοµιδή της ελιάς σε οργανωµένους ελαιώ-νες όπως αυτός.Όπως σε κάθε σύγχρονο ελαιώνα, τα δέντρα είχανµικρή απόσταση το ένα από το άλλο. Όµως σε καµία

περίπτωση τα κλαδιά του ενός δεν έµπλεκαν µε τακλαδιά του άλλου. Σε αυτό βοηθούσε και το πολύκαλό κλάδεµα που γινόταν στα δέντρα κατά την επο-χή του κλαδέµατος. Ήταν επίσης εµφανές ότι το ύ-ψος των δέντρων δεν ξεπερνούσε τα τρία µέτρα πε-ρίπου, κι αυτό γιατί έτσι διευκολυνόταν το ράβδισµα. Η προσεκτική οργάνωση του ελαιώνα και της διαδι-κασίας συγκοµιδής, είχε ως αποτέλεσµα την πολύγρήγορη συγκοµιδή του καρπού µε χαµηλό κόστος.Συγκεκριµένα, η µέση ηµερήσια συγκοµιδή καρπούανά εργάτη είναι ένας τόνος ελαιόκαρπου, δηλαδή30 εργάτες συγκέντρωναν 30 τόνους καρπού. Η α-µοιβή για κάθε εργάτη ήταν 60 ευρώ την ηµέρα, γιαεργασία οκτώ ωρών. Για να έχουµε ένα µέτρο σύ-γκρισης µε το κόστος συγκοµιδής στα νησιά του Αι-γαίου µπορούµε να πάρουµε το παράδειγµα της Λέ-σβου, όπου ένας ραβδιστής και µια µαζώχτρα παίρ-νουν περίπου 90 ευρώ την ηµέρα, ενώ ο καρπόςπου καταφέρνουν να συγκεντρώσουν είναι περίπου150 µε 160 κιλά, γεγονός που οφείλεται στον τρό-πο οργάνωσης των ελαιώνων, τη µορφολογία του ε-δάφους και τη µορφολογία των δέντρων (ψηλά δέ-

Μετά το ράβδισµαοι ραβδιστέςαποχωρούν.Άλλοι εργάτεςσηκώνουν τα ελαιόδιχτακαι ρίχνουντις ελιές πάνωστις λινάτσες.

ντρα µε µεγάλο κλάδωµα). Το κόστος συγκοµιδήςστον ισπανικό ελαιώνα που επισκεφθήκαµε ανά κιλόελαιόκαρπου είναι 0,06 ευρώ, ενώ στη Λέσβο τοκόστος συγκοµιδής ανά κιλό ελαιόκαρπου είναι0,56 ευρώ περίπου. Η τιµή αυτή διαφοροποιείταιαρκετά, αν συνεκτιµήσουµε κι ένα άλλο στοιχείο,δηλαδή την απόδοση σε λάδι που έχουν οι ισπανι-κές ποικιλίες και την απόδοση σε λάδι που έχουν οιποικιλίες που καλλιεργούνται στη Λέσβο. Όπως µαςεξήγησε ο κ. Polavieja, οι ποικιλίες του έχουν µιαµέση απόδοση σε λάδι της τάξης του 12%, ενώ στηΛέσβο η απόδοση σε ελαιόλαδο κυµαίνεται από 22ως 30% (εκτός από χρονιές όπως η φετινή, που γιαέκτακτους λόγους υπάρχουν χαµηλές αποδόσεις),µε µέση απόδοση 25%. Έτσι το κόστος συγκοµιδήςανά κιλό λαδιού διαµορφώνεται στην Ισπανία στα0,50 ευρώ ενώ στη Λέσβο το κόστος συγκοµιδήςδιαµορφώνεται στα 2,24 ευρώ ανά κιλό ελαιολά-δου. ∆ηλαδή το κόστος συγκοµιδής του καρπού στηΛέσβο είναι 4,5 φορές µεγαλύτερο από τον ισπανι-κό ελαιώνα. Η ψαλίδα αυτή θα µπορούσε να είναιπολύ µικρότερη, αν οι ελαιώνες της Λέσβου ήτανποτιστικοί όπως ο ισπανικός που επισκεφθήκαµε. Ε-πίσης, το κόστος θα µειωνόταν σηµαντικά αν οι ελαι-ώνες αναδιαρθρώνονταν και οργανώνονταν µε δια-φορετικό τρόπο. Αν δηλαδή τα µεγάλα και γερασµέ-να δέντρα αντικαθίσταντο µε νέα δέντρα των τοπι-κών ποικιλιών, που µε το κατάλληλο κλάδεµα θα πα-ρέµειναν σε χαµηλό ύψος. Τα ίδια στοιχεία ισχύουνκαι για τους ελαιώνες των άλλων νησιών του Αιγαίουκαι ιδιαίτερα για τους ελαιώνες της Χίου και της Σά-µου, οι οποίοι κατά κύριο λόγο είναι ξερικοί και µεπολύ µεγάλα δέντρα αραιής φύτευσης.

∆Ô ÂÏ·ÈÔÙÚÈ‚Â›ÔTο ελαιοτριβείο που επισκεφτήκαµε ήταν δύο φάσε-ων και σε αυτό εργάζονταν τέσσερις εργάτες, η κύ-ρια δουλειά των οποίων ήταν η παρακολούθηση τηςδιαδικασίας και η επέµβαση στα στάδια έκθλιψηςτου καρπού όταν αυτό θεωρείται απαραίτητο, ενώ ο


Ακολουθεί το φορτηγό µε

το γερανό στην καρότσα

του οποίουαδειάζονται

οι µικροίσωροί µε τις

ελιές πουβρίσκονται

στις λινάτσες.Το φορτηγό

µεταφέρει τιςελιές στο

ελαιοτριβείοκαι τις

αδειάζει στηχοάνη

υποδοχής.Ακολουθεί

το καθάρισµααπό τα φύλλα

και τοπλύσιµο.

ÚÂÔÚÙ¿˙

45Ô Ã§ª. ∂£¡π∫∏™ √¢√À ∞£∏¡ø¡ - §∞ªπ∞™ 190 11 ∞À§ø¡∞∆∏§.: 22950 42980, FAX: 2295 42981, ∫π¡.: 6974884111, [email protected]

À¶√∫∞∆∞™∆∏ª∞: §.∞£∏¡ø¡ 332 ¶∂ƒπ™∆∂ƒπ ∆∏§:210 5780082

έλεγχος της παραγωγής γινόταν από έναν κεντρικόπίνακα που υπήρχε στο κέντρο του ελαιοτριβείου. Ο αντιπρόσωπος της Alfa Laval, Στρατής Μπλάνης,µας εξήγησε τη λειτουργία της γραµµής παραγωγής.Η ελιές ξεφορτώνονται από την καρότσα του φορτη-γού στη δεξαµενή υποδοχής τους. Από εκεί, µε έ-ναν ιµάντα µεταφοράς, οι ελιές πηγαίνουν στο µηχά-νηµα αποφύλλωσης, όπου καθαρίζεται ο ελαιόκαρ-πος από φύλλα, µικρά κλαδάκια και πέτρες. Στη συ-νέχεια, ο καρπός οδηγείται στο πλυντήριο όπου πλέ-νεται, ενώ αµέσως µετά και πάλι µε ιµάντα µεταφο-

ράς, οδηγούνται στον σπαστήρα. Όλα αυτά τα στά-δια της έκθλιψης συντελούνται έξω από τον κυρίωςχώρο, στο υπόστεγο του ελαιοτριβείου.Ο διαχωρισµός της έκθλιψης σε δύο στάδια γίνεταιγια να αποφευχθεί η εισχώρηση σκουπιδιών ή άλ-λων ανεπιθύµητων υλικών στον κυρίως χώρο του ε-λαιοτριβείου. Αν και εµείς διαπιστώσαµε ότι το υπό-στεγο του ελαιοτριβείου ήταν εξαιρετικά καθαρό, σετέτοιο βαθµό µάλιστα, που πολλά ελαιοτριβεία τηςΛέσβου θα το ζήλευαν.Kατά το δεύτερο στάδιο, που συντελείται µέσα στονκύριο χώρο του ελαιοτριβείου, γίνεται η επεξεργα-σία του καρπού στους µαλακτήρες. Ο κ. Μπλάνηςµας είπε ότι στο συγκεκριµένο ελαιοτριβείο έχουντοποθετηθεί (µε παραγγελία του ιδιοκτήτη του) κά-θετοι µαλακτήρες κλειστού τύπου, που λειτουργούνσε κενό, δηλαδή χωρίς αέρα, µια τεχνική που χρησι-µοποιείται γιατί δίνει λάδι καλύτερης ποιότητας. Στησυνέχεια ακολουθούν τα επόµενα στάδια και η εξα-γωγή του ελαιολάδου από το φυγοκεντρικό. Στο εσωτερικό του ελαιοτριβείου εντυπωσιάζει το α-πόλυτα καθαρό βιοµηχανικό δάπεδο που µοιάζει ναµην έχει πατηθεί από κανέναν άνθρωπο. Το ίδιο ε-ντυπωσιακά καθαρά είναι και τα πλακάκια στους τοί-χους του ελαιοτριβείου.Ο χρόνος έκθλιψης κάθε παρτίδας ελαιοκάρπου

tΤο κόστος συγκοµιδής στον ισπανικό ελαιώνα

που επισκεφθήκαµε ανά κιλόελαιόκαρπου είναι 0,06 ευρώ,

ενώ στη Λέσβο το κόστοςσυγκοµιδής ανά κιλό

ελαιόκαρπου είναι 0,56 ευρώπερίπου

s

...ποιότητα & ευθύνηστην παραγωγή

ζωοτροφών!µπ√ª∏Ã∞¡π∞ ¶∞ƒ∞°ø°∏™ ∫∞π ¢π∞∫π¡∏™∏™ ∑ø√∆ƒ√ºø¡ ∞.∂

15o Ã§ª. ªÀ∆π§∏¡∏™ ∫∞§§√¡∏™ 81100 §∞ª¶√À ªÀ§√π §∂™µ√™∆∏§.: 22510 96269 - 270 FAX: 22510 96277

e-mail: [email protected]

κρατάει περίπου τρεις ώρες. Μεγάλο πλεονέκτηµατου ελαιοτριβείου είναι ότι σε κάθε στάδιο της παρα-γωγής χρησιµοποιείται το µάξιµουµ της δυναµικότη-τας των µηχανηµάτων, κι αυτό γιατί κάνει έκθλιψη ό-λου του καρπού που συγκεντρώνεται, ενώ µε τηνπρακτική αυτή µειώνεται το κόστος έκθλιψης τουκαρπού στο ελάχιστο δυνατό επίπεδο. Ο ίδιος ο κ.Polavieja µας υπογράµµισε ότι επέλεξε να συνεργα-στεί µε την Alfa Laval για την εξαιρετική ποιότητατης τεχνολογίας που του προσφέρει, αλλά και για τησυνεχή τεχνική στήριξη του ελαιοτριβείου του.∂Ï·ÈÔÎÔÌ›· ·fi ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓΤο πρώτο στοιχείο που διαπιστώνει κανείς στο αγρό-

κτηµα του κ. Polavieja, που ονοµάζεται Alma Zara –Bodega, είναι η αποδοτικότητα µιας καθετοποιηµέ-νης µονάδας, αφού εκτός από την παραγωγή και ε-λαιοποίηση του καρπού, γίνεται και τυποποίηση τουελαιολάδου. Έτσι το ελαιόλαδο φεύγει από το χωρά-φι τυποποιηµένο µέσα σε ένα εξαιρετικό µπουκάλι.Το ολικό κόστος παραγωγής για κάθε κιλό ελαιολά-δου είναι 5 ευρώ. Το κόστος συσκευασίας ανέρχε-ται στο 1,5 ευρώ το κιλό, δηλαδή το ολικό κόστος α-νά λίτρο ελαιολάδου είναι 6,5 ευρώ το κιλό. Η τιµήπου πουλιέται το συγκεκριµένο ελαιόλαδο στον χον-δρέµπορο ή το σούπερ-µάρκετ είναι 7,5 ευρώ το κι-λό. Συνεπώς, ο παραγωγός έχει καθαρό κέρδος 1

ÚÂÔÚÙ¿˙

Στουςεσωτερικούςχώρους του

ελαιοτριβείουεντυπωσιάζει

η καθαριότητατου χώρου.

∂¡ø™∏ ∞°ƒ√∆π∫ø¡™À¡∂∆∞πƒπ™ªø¡

§∂™µ√À∞§∫∞π√À 21, ªÀ∆π§∏¡∏

∆∫ 81100 - §∂™µ√™ ∆∏§. 22510 28636

& 22510 29224 FAX: 22510 23135

www.lesel.gr e-mail: [email protected]

ευρώ ανά κιλό ελαιολάδου. Ο κ. Polavieja παράγει πε-ρί του 100 τόνους ελαιόλαδο το χρόνο δηλαδή έχεικαθαρό κέρδος 100.000 ευρώ το χρόνο µόνο απότην παραγωγή ελαιολάδου, ενώ στα κέρδη αυτά πρέ-πει να προστεθούν και τα κέρδη από την παραγωγήκρασιού. Στις δύο ώρες που µείναµε στον ελαιώνα Alma Zara –Bodega δεν έγινε καµία απολύτως συζήτηση για τις ε-πιδοτήσεις του ελαιολάδου.Αρκετό καιρό µετά την επιστροφή από τον ισπανικό ε-λαιώνα, µε έκπληξη διαπίστωσα ότι ο κ. Polavieja, κα-τά την επίσκεψή µας, είχε τη δυνατότητα –σχεδόν ταυ-τόχρονα– να απαντάει από τη µία στις ερωτήσεις πουτου έκανε στα γαλλικά η προϊσταµένη της ∆ιεύθυνσηςΓεωργίας, ΧΧρρυυσσοούύλλαα ΤΤζζααννννήή, και από την άλλη στα αγ-γλικά, σε ερωτήσεις που απηύθυνε ο γράφων και η ΙΙ--φφιιγγέέννεειιαα ΠΠρρωωττοούύλληη. Αλήθεια πόσους ελαιοπαραγω-γούς µπορεί να συναντήσει κανείς στην Ελλάδα, πουνα γνωρίζουν µε σχετική επάρκεια δύο ξένες γλώσ-σες;Επίσης, είχαµε την ευκαιρία να διαπιστώσουµε ότι έχειπολύ καλή γνώση γεωπονικής, αν και δεν είναι γεωπό-νος, κι επιπλέον ότι διαβάζει επιστηµονικά συγγράµµα-τα για να εφαρµόζει τις όσο το δυνατόν καλύτερεςκαλλιεργητικές και φυτοπροστατευτικές µεθόδους στοαγρόκτηµά του.

Ο αντιπρόσωποςτης «ALFA LAVAL» Στρατής Μπλάνηςεπιδεικνύει τους κάθετουςµαλακτήρες πουκατασκευάστηκανειδικά γι’ αυτό το ελαιοτριβείο και λειτουργούν σε κενό αέρος.


ÚÂÔÚÙ¿˙

∏∏15 Νοεµβρίου 2007 έχει περάσειστην ιστορία, ως η µέρα που τολεσβιακό ελαιόλαδο στο όνοµα τουAegean Gold απέσπασε το χρυσόβραβείο του διαγωνισµού Mario

Solinas στην κατηγορία «µεσαίο φρουτώδες ελαιό-λαδο». ∆ικαίως η κ. ΜΜααρρίίαα ΡΡααφφττέέλλλληη - ΠΠρρωωττοούύλληηπου παρέλαβε το βραβείο για την οικογένειαΠρωτούλη το επιδεικνύει στο φωτογραφικό φακόµε το χαµόγελο της επιτυχίας ζωγραφισµένο στοπρόσωπό της. Η ίδια όµως, κατά τη διάρκεια τηςτελετής, φρόντισε να µη φανεί στο φακό, ενώ λίγεςώρες αργότερα δήλωνε για το βραβείο αυτό: «Είναιµια δικαίωση των κόπων και των προσπαθειών πουέχει κάνει η οικογένειά µας. Είµαι πολύ συγκινηµέ-νη που το δικό µας λάδι πήρε το πρώτο βραβείοστον Παγκόσµιο ∆ιαγωνισµό Ελαιολάδου MarioSolinas».Το συγκεκριµένο βραβείο πέρα από µια σηµαντικήεπιτυχία για την επιχείρηση «Πρωτούλη», αποτελείταυτόχρονα και µεγάλη επιτυχία για το λεσβιακό λά-δι. Τώρα πια, κανείς δεν να µπορεί να ισχυριστεί ότιτο λάδι της Λέσβου είναι υποδεέστερης ποιότηταςσε σχέση µε τα ελαιόλαδα των άλλων περιοχών τηςχώρας. ∆υστυχώς, η επιτυχία αυτή ως σήµερα δενέχει αξιοποιηθεί στο βαθµό που θα έπρεπε απότους φορείς της Λέσβου ώστε να προβληθεί στο ε-ξωτερικό και στην υπόλοιπη Ελλάδα (π.χ. σε τουρι-στικές και εµπορικές εκθέσεις).Θυµίζουµε µόνο, ότι την πρόταση αυτή είχε κάνειµέσα από τη συνέντευξη που παραχώρησε στην ε-φηµερίδα «Εµπρός» ο γενικός διευθυντής του ∆ιε-θνούς Συµβουλίου Ελαιολάδου HHaabbiibb EEssssiidd τον πε-ρασµένο Νοέµβριο. Συγκεκριµένα, ο κ. Habib είχεπροτείνει η χώρα µας να στήσει µια διαφηµιστικήκαµπάνια και να προβάλει σε όλο τον κόσµο τα βρα-βεία Mario Solinas που έχουν αποσπάσει τα ελληνι-κά ελαιόλαδα από την καθιέρωση του διαγωνισµού,ως αποδεικτικό της εξαιρετικής ποιότητας που έχειτο ελληνικό ελαιόλαδο.Είναι κρίµα µια τόσο σηµαντική ευκαιρία για τηνπροβολή του λεσβιακού και ελληνικού ελαιολάδουνα χαθεί, επειδή κανείς δεν φρόντισε να την αξιο-ποιήσει. Είναι κρίµα το πρώτο βραβείο MarioSolinas που απέσπασε λεσβιακό ελαιόλαδο, να απο-τιµηθεί µε την αύξηση των πωλήσεων ελαιολάδου

του Aegean Gold (οι πληροφορίες µας λένε ότι ήδηείναι σηµαντική).Για κάθε αρµόδιο, η Ρόδος είναι µπροστά µας…

∏ ÚˆÙÈ¿ ÙÔ˘ «Aegean Gold»·ÓÔ›ÁÂÈ ‰ÚfiÌÔ˘˜

¡· ·ÍÈÔÔÈËıÂ› ÙÔ ÚÒÙÔ ‚Ú·‚Â›Ô «Mario Solinas» Ô˘ ·¤Û·ÛÂ ÏÂÛ‚È·Îfi ÂÏ·ÈfiÏ·‰Ô

Η κ. Μαρία Ραφτέλλη - Πρωτούλη επιδεικνύει το χρυσό µετάλλιο στην αίθουσα του ∆ιεθνούς Συµβουλίου

Ελαιολάδου στη Μαδρίτη

tΤώρα πια, κανείς δεν θα µπορεί

να ισχυριστεί ότι το λάδι της Λέσβου είναι υποδεέστερης

ποιότητας

s


·ÚÔ Û›·ÛË

∏∏εταιρεία «Σελάχας A.B.Ε.Ε.» δηµιούρ-γησε ένα νέο σφαγείο στα όρια τωνδήµων Καλλονής και ΑγίαςΠαρασκευής. Πρόκειται για µια επέν-δυση το κόστος της οποίας άγγιξε τα

2,7 εκατοµµύρια ευρώ και που συγχρηµατοδοτήθη-κε από το πρόγραµµα ενίσχυσης µεταποιητικώνµονάδων του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.Σηµαντικό πλεονέκτηµα του νέου σφαγείου είναι ότιδιαθέτει δική του µονάδα αδρανοποίησης των υπο-προϊόντων σφαγής, η οποία µπορεί να χρησιµοποιη-θεί και για την αδρανοποίηση των υποπροϊόντων καιάλλων σφαγείων που βρίσκονται στη Λέσβο(Καλλονής, Σκαλοχωρίου, Ερεσού, Μανταµάδου καιΣκοπέλου). Πολύ σηµαντικό ζήτηµα είναι επίσης ότιτο νέο σφαγείο αυξάνει τη δυναµικότητα των σφα-γείων που λειτουργούν στη Λέσβο, δίνοντας έτσιστους κτηνοτρόφους και τους εµπόρους κρέατοςτης Λέσβου τη δυνατότητα να τροφοδοτούν τηναγορά της Αθήνας µε µεγαλύτερες ποσότητες κρέα-τος κατά τις περιόδους αιχµής. Και µάλιστα άριστοποιοτικά.Στο σφαγείο λειτουργούν τρεις γραµµές παραγω-γής, µία για αιγοπρόβατα, µία για χοιρινά και µία γιαβοοειδή. Τα σύγχρονα και µεγάλα ψυγεία που διαθέτει τοσφαγείο εξυπηρετούν την καλύτερη διατήρηση τωνσφαγίων σε άριστες συνθήκες υγιεινής µέχρι να το-ποθετηθούν στα οχήµατα – ψυγεία µεταφοράς τουςείτε στα κρεοπωλεία της Λέσβου είτε στην αγοράτης Αθήνας.Μαζί µε το σφαγείο δηµιουργήθηκε και µια µονάδαεπεξεργασίας και τυποποίησης προϊόντων σφαγείουόπως είναι έντερα, συκωταριές, κεφαλάκια κ.λ.π.Όλη η µονάδα φιλοξενείται σε µια έκταση 12,5στρεµµάτων, η έκταση του σφαγείου καταλαµβάνειένα χώρο 1.136 τ.µ., ενώ η έκταση που καταλαµβά-νει η µονάδα αδρανοποίησης είναι 236 τ.µ.Ο πρόεδρος της εταιρείας ΠΠααννααγγιιώώττηηςς ΣΣεελλάάχχααςς, α-ναφερόµενος στο νέο σφαγείο, δήλωσε: «Πρόκειταιγια µια µεγάλη επένδυση που πραγµατοποιήσαµε σεµια εποχή που η κτηνοτροφία του νησιού µας δοκι-µάζεται. Στόχος µας είναι µέσα από ένα σύγχρονοσφαγείο, που πληροί όλους τους κανόνες υγιεινής,να δώσουµε στους καταναλωτές ποιοτικά προϊόντα,

απολύτως ασφαλή και υγιεινά. Πιστεύω ότι αυτός οστόχος έχει επιτευχθεί. Τα οφέλη από την επένδυσηαυτή θα είναι σηµαντικά πέρα από την επιχείρησήµας και για τους κτηνοτρόφους µε τους οποίους συ-νεργαζόµαστε».∏ ÌÔÓ¿‰· ·‰Ú·ÓÔÔ›ËÛË˜Η µονάδα αδρανοποίησης του νέου σφαγείου είναιη πρώτη που δηµιουργείται στη Λέσβο, και αναµένε-ται να καλύψει τις ανάγκες όλων των σφαγείων. Ηµονάδα αυτή είναι υποχρεωτική συνοδευτική δρα-στηριότητα κάθε σύγχρονου σφαγείου και η λειτουρ-γία της έχει επιβληθεί από τους κοινοτικούς κανονι-σµούς που ορίζουν τις προϋποθέσεις λειτουργίαςτων σφαγείων.Ουσιαστικά, λοιπόν, η µονάδα αδρανοποίησης δια-σφαλίζει τη νόµιµη λειτουργία όλων των σφαγείωντης Λέσβου, µέχρι να καταστεί εφικτή η δηµιουργίααντίστοιχων µονάδων αδρανοποίησης σε όλα τασφαγεία.Τα υπολείµµατα της σφαγής που οδηγούνται σε αυ-τή είναι αίµα από τα σφάγια, κοιλιές, οστά και διά-φορα άλλα υποπροϊόντα. Η επεξεργασία τους κρα-τάει περίπου δύο ώρες και γίνεται σε θερµοκρασία133 βαθµών σε υψηλή πίεση (3 bar). Το υλικό πουπαράγεται από τη µονάδα αδρανοποίησης είναι έναοµοιογενές υλικό στο οποίο έχουν νεκρωθεί όλα ταµικρόβια και οι µικροοργανισµοί, ενώ όταν ξηραθείµπορεί να χρησιµοποιηθεί ως εδαφοβελτιωτικό σεαγροκτήµατα.

¶ÚfiÙ˘Ô ÛÊ·ÁÂ›Ô ·¤ÎÙËÛÂ Ë §¤Û‚Ô˜

™ÙÔ ÛÊ·ÁÂ›Ô ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÁÚ·ÌÌ¤˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÁÈ· ·ÈÁÔÚfi‚·Ù·, ÁÈ· ¯ÔÈÚÈÓ¿ Î·È ÁÈ· ‚ÔÔÂÈ‰‹

Το νέο σφαγείοτης «ΣελάχαςΑ.Β.Ε.Ε.»


ÚÂÔÚÙ¿˙

ŒŒχχεειι ππεερράάσσεειι εεννάάµµιισσηηςς µµήήννααςς ααππόό ττηησσττιιγγµµήή πποουυ ψψηηφφίίσσττηηκκεε ηη ννέέαα ΚΚοοιιννήήΟΟρργγάάννωωσσηη ΑΑγγοορράάςς ((ΚΚΟΟΑΑ)) ττοουυ κκρραασσιιοούύ,,κκααιι ηη δδιιααµµάάχχηη πποουυ έέχχεειι ξξεεσσππάάσσεειι σσττηηννΕΕλλλλάάδδαα σσυυννεεχχίίζζεεττααιι.. HH ααννττιιπποολλίίττεευυσσηη

κκααττηηγγοορρεείί ττηηνν κκυυββέέρρννηησσηη όόττιι ααπποοδδέέχχθθηηκκεε µµιιαακκαατταασσττρροοφφιικκήή γγιιαα τταα εελλλληηννιικκάά σσυυµµφφέέρροονντταα σσυυµµφφωω--ννίίαα,, όόµµωωςς κκααιι ηη σσυυµµπποολλίίττεευυσσηη ααππόό ττηηνν ππλλεευυρράά ττηηςςκκααττηηγγοορρεείί ττηηνν εευυρρωωββοουυλλεευυττήή ττοουυ ΠΠΑΑΣΣΟΟΚΚ ΚΚααττεερρίίννααΜΜππααττζζεελλήή όόττιι υυππεερρψψήήφφιισσεε ττηη ρρύύθθµµιισσηη πποουυ δδιιααττηηρρεείίττοο κκααθθεεσσττώώςς ππρροοσσθθήήκκηηςς ζζάάχχααρρηηςς σσττοο κκρραασσίί.. ΟΟππρρόόεεδδρροοςς ττοουυ ΣΣΥΥΡΡΙΙΖΖΑΑ ΑΑλλέέκκοοςς ΑΑλλααββάάννοοςς σσττιιςς 2288∆∆εεκκεεµµββρρίίοουυ,, µµεεττάά ττηη σσυυννάάννττηησσήή ττοουυ µµεε ττοονν δδιιοοιικκηη--ττήή ττηηςς ΚΚΕΕΟΟΣΣΟΟΕΕ δδήήλλωωσσεε:: ««ΟΟ κκίίννδδυυννοοςς δδεενν εείίννααιι ππιιααππρροο ττωωνν ππυυλλώώνν,, έέχχεειι ππεερράάσσεειι κκααιι µµέέσσαα ααππόό ττιιςςππύύλλεεςς.. ΠΠάάρραα πποολλλλοοίί ααµµππεελλοουυρργγοοίί εεγγκκααττααλλεείίπποουυννττιιςς κκααλλλλιιέέρργγεειιέέςς ττοουυςς»».. Αντίθετο µε τη νέα κοινή οργάνωση αγοράς του κρα-σιού είναι και το ΚΚΕ, ενώ η ΚΕΟΣΟΕ, σε µια πρώτηαντίδρασή της αµέσως µετά την ψήφιση της νέαΚΟΑ κρασιού σηµείωσε: «Mε θετικό τρόπο για τα ελ-ληνικά συµφέροντα, καθώς υιοθετήθηκαν µέτραπου απηχούν τις θέσεις του αµπελουργικού κόσµου,έκλεισε η συµφωνία για την αναθεώρηση της ΚΟΑΟίνου. Στην ίδια ανακοίνωση µάλιστα επισηµαίνεταιότι για πρώτη φορά προβλέπεται η δυνατότητα χο-ρήγησης αποδεσµευµένης ενιαίας ενίσχυσης στουςαµπελουργούς µέσω των εθνικών φακέλων, ενώ αυ-ξάνεται κατά επτά εκατοµµύρια η ετήσια πίστωση».Η ΠΑΣΕΓΕΣ τοποθετήθηκε για τη νέα ΚΟΑ κρασιούστα τέλη του Ιανουαρίου. Έκανε λόγο για θετικές,αλλά και αρνητικές πτυχές και επιφυλάχθηκε να το-ποθετηθεί επί του θέµατος σε επόµενη φάση. ∆ηλα-δή όταν θα γίνει γνωστό το τελικό κείµενο και θεσπι-στούν οι εφαρµοστικοί κανονισµοί της Kοινής Oργά-νωσης Aγοράς. Η ΠΑΣΕΓΕΣ κάνει εκτενή αναφοράστα θετικά και τα αρνητικά σηµεία της νέας ΚΟΑ, µι-λάει για διαπραγµατευτικές αστοχίες, όµως το στοι-χείο που παρουσιάζει το µεγαλύτερο πολιτικό ενδια-φέρον είναι η πλήρης κάλυψη που παρέχει στην ευ-ρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ Κατερίνα Μπατζελή. Λίγεςµέρες νωρίτερα, η τελευταία είχε δεχθεί δριµείακριτική από τους βουλευτές της Ν.∆. στη συνεδρία-ση της Επιτροπής Παραγωγής και Εµπορίου τηςΒουλής, γιατί είχε ψηφίσει τη χρήση ζάχαρης για τονεµπλουτισµό των κρασιών.

ŒÍˆ Ô ÌÔ‡ÛÙÔ˜ Ì¤Û· Ë ˙¿¯·ÚËΑπό τις αντιδράσεις που υπήρξαν είναι φανερό ότιτα συµφέροντα των Eλλήνων αµπελουργών δέχθη-καν ισχυρό πλήγµα, ενώ οι συνέπειες θα είναι γί-νουν εµφανείς σταδιακά από το καλοκαίρι του 2008

∏ ˙¿¯·ÚË Î¤Ú‰ÈÛÂ ÙÔ ÌÔ‡ÛÙÔÛÙË Ì¿¯Ë ÙÔ˘ ÎÚ·ÛÈÔ‡

tΟ εµπλουτισµός µε ζάχαρη

στρεβλώνει την αγοράτου κρασιού και παραπλανεί

τους καταναλωτές

¡¤· ÎÔÈÓ‹ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ·ÁÔÚ¿˜ ·ÌÂÏÔÔÈÓÈÎÒÓ

και µέσα στα επόµενα τέσσερα χρόνια. ∆ιότι, µετά τηνπαρέλευση της τετραετίας, προβλέπεται η απαγόρευ-ση χρήσης µούστου για τον εµπλουτισµό των κρασιών,µια πρακτική που θα έχει ιδιαίτερα αρνητικές συνέπει-ες για τους αµπελοκαλλιεργητές και τις οινοποιίες τωννησιών του Αιγαίου. Εύστοχα η ΠΑΣΕΓΕΣ υπογραµµίζει ότι «ο εµπλουτισµόςµε ζάχαρη αποτελεί µια πάγια οινολογική πρακτική στηβόρεια Ευρώπη, λόγω των µεγάλων γερµανικών, κε-ντροευρωπαϊκών και γαλλικών συµφερόντων, και δενυπήρχε περίπτωση να καταργηθεί», όπως επίσης θεω-ρεί ότι «για το ζήτηµα αυτό η κριτική που έγινε, χαρα-κτηρίζεται από υπερβολές και είναι εν πολλοίς παρα-πλανητική, µια και αποσιωπά το γεγονός της απώλειαςτου δικαιώµατος εµπλουτισµού µε µούστο, µετά τη µε-ταβατική περίοδο, πρακτική που ακολουθείται από τιςνότιες χώρες και φυσικά από τη χώρα µας. Το δικαίω-µα αυτό το χάσαµε στη διαπραγµάτευση, ενώ δυστυ-χώς παρέµεινε και θα συνεχίζεται ο εµπλουτισµός µεζάχαρη. Αυτό αποτελεί µια διαπραγµατευτική αστοχία,που οφείλεται να καταγραφεί.Ο εµπλουτισµός µε ζάχαρη αποτελεί στρεβλωτικό µέ-τρο της αγοράς και της οικονοµίας του τοµέα, και πα-ραπλανητικό σε ό,τι αφορά στη γνησιότητα του κρασι-ού και παραµένει σαν στοιχείο στρέβλωσης του αντα-γωνισµού στον κλάδο, πολύ περισσότερο που δεν έγι-νε κατορθωτό να αναγράφεται στην ετικέτα». Επίσης, άγνωστες είναι οι επιπτώσεις που θα επιφέρειη νέα ΚΟΑ στα νησιά του Αιγαίου µε µέτρα όπως είναι:

Η εκρίζωση αµπελώνων.Η δυσκολότερη χρήση µέτρων προστασίας των τι-

µών του κρασιού.Το άνοιγµα της αγοράς του κρασιού σε εισαγόµενα

προϊόντα.

ªÂÙ·‚·ÙÈÎfi Î·ıÂÛÙÒ˜Το βασικό χαρακτηριστικό της νέας ΚΟΑ κρασιού είναιη προσπάθεια προσαρµογής του κλάδου σε νέο και ε-ξαιρετικά ανταγωνιστικό περιβάλλον. Η προετοιµασίαγια το άνοιγµα της αγοράς οδηγεί την Ευρωπαϊκή Ένω-ση στη σταδιακή προσαρµογή του κλάδου σε πρακτι-κές που δίνουν τη δυνατότητα να παράγονται φθηνάκρασιά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έτσι ώστε τα φτη-νά κρασιά των τρίτων χωρών να µην αποκτήσουν πρω-ταγωνιστικό ρόλο στην ευρωπαϊκή αγορά. Ουσιαστικάδηλαδή, η επιλογή που γίνεται είναι οι ευρωπαϊκές οι-νοποιητικές επιχειρήσεις να προσανατολιστούν στηνπαραγωγή φθηνών κρασιών ώστε να κρατηθούν στηναγορά. Εγκαταλείπεται εποµένως η τακτική που βασι-ζόταν στην ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικώνπου έχουν τα ευρωπαϊκά κρασιά και ως σήµερα θεω-ρούνταν συγκριτικά ποιοτικότερα. Η πολιτική αυτή δεναναπτύσσεται πλήρως µε τη νέα κοινή οργάνωση τηςαγοράς, καθίσταται όµως σαφές ότι η κατεύθυνση εί-ναι αυτή, γι’ αυτό και από πολλές απόψεις η νέα ΚΟΑχαρακτηρίζεται ως µεταβατική.


ÔÏÈÙÈÎ‹

OOυυπποουυρργγόόςς ΑΑγγρροοττιικκήήςς ΑΑννάάππττυυξξηηςς κκααιιTTρροοφφίίµµωωνν,, ΑΑλλέέκκοοςς ΚΚοοννττόόςς,, έέχχεειι εειισσάάγγεειιττοονν ττεελλεευυττααίίοο κκααιιρρόό µµιιαα ννέέαα οορροολλοογγίίααγγιιαα τταα ααγγρροοττιικκάά ππρράάγγµµαατταα ττηηςς χχώώρρααςς,,ττηηνν ««άάλλλληη γγεεωωρργγίίαα»».. ΤΤοονν ππεερραασσµµέέννοο

ΟΟκκττώώββρριιοο εεππιισσκκέέφφθθηηκκεε ττηη ΛΛέέσσββοο κκααιι ππααρροουυσσίίαασσεε ττοοββιιββλλίίοο ττοουυ ««ΗΗ κκααρρπποοφφοορρίίαα µµιιααςς ππρροοσσππάάθθεειιααςς»»,, έέννααµµεεγγάάλλοο µµέέρροοςς ττοουυ οοπποοίίοουυ εείίννααιι ααφφιιεερρωωµµέέννοο σσττηηνν άάλλλληηγγεεωωρργγίίαα..Με τον όρο περιγράφονται µια σειρά αγροτικά προϊόνταπου δεν επιδοτούνται, που µέχρι σήµερα βρίσκονταιστο περιθώριο της αγροτικής παραγωγής, αλλά που α-ντιστοιχούν σε παραδοσιακές καλλιέργειες της χώραςµας. Συνήθως είναι προϊόντα άγνωστα στο ευρύ καταναλωτι-κό κοινό, αλλά συγκεντρώνουν όλες τις προϋποθέσειςγια να αναδειχθούν δυναµικά στην εγχώρια και διεθνήαγορά.Η άλλη γεωργία έχει ως αντικείµενο προϊόντα και παρα-γωγές, ήσσονος µέχρι πρότινος σηµασίας, σηµαντικούόµως οικονοµικού, διατροφικού και τοπικού ενδιαφέρο-ντος. Προϊόντα, σε µικρή έκταση, που αποτελούν την τοπική,παραδοσιακή γεωργία και που συγκεντρώνουν όλα ε-κείνα τα στοιχεία και τα χαρακτηριστικά που τα κάνουνµοναδικά και που έχουν τη δυνατότητα για υψηλή, µετους κατάλληλους πολιτικούς και οικονοµικούς χειρι-σµούς, οικονοµική απόδοση και προστιθέµενη αξία.Το µεγάλο «στοίχηµα» για την ανάπτυξη του αγροτικούτοµέα της χώρας µας εξαρτάται από την ικανότητά τηςνα ανταποκριθεί στις προκλήσεις που διαµορφώνονταιδιεθνώς, στις νέες διατροφικές ανάγκες και συνήθειες,αλλά και στο να αποκτήσει ευελιξία, προστατεύονταςτον κοινωνικό ιστό της υπαίθρου, εκµεταλλευόµενηπλήρως το συγκριτικό πλεονέκτηµα των άριστων κλιµα-τολογικών και εδαφολογικών συνθηκών που διαθέτει. Σε πρόσφατο άρθρο του, ο υπουργός Αγροτικής Ανά-πτυξης και Τροφίµων, ΑΑλλέέκκοοςς ΚΚοοννττόόςς, έδωσε ένα παρά-δειγµα για το πώς ο ίδιος αντιλαµβάνεται την άλλη γε-ωργία. Συγκεκριµένα αναφέρει: «Πριν από τρία χρόνιαδέχτηκα στο γραφείο µου αγρότες από την Οµάδα Πα-ραγωγών Φασολιών στις Πρέσπες. ∆εν µπορούσα ναφανταστώ πόσο παραγκωνισµένοι και εγκαταλειµµένοιστη µοίρα τους ήταν, αλλά ούτε και να αντιληφθώ πλή-ρως το «θησαυρό» της παραδοσιακής, τοπικής γεωρ-γίας και τις προοπτικές της, µε την απαιτούµενη στήριξηαπό την πολιτεία. Έβλεπα απέναντί µου ανθρώπους νέ-ους, σε απόγνωση. Καλλιεργούσαν φασόλια – µονοκαλ-

λιέργεια στη συγκεκριµένη ευαίσθητη εθνικά περιοχή –και είχαν σχεδόν ολόκληρη τη σοδειά τους αδιάθετη.Προστατευόµενης γεωγραφικής ένδειξης και εξαιρετι-κής ποιότητας τα προϊόντα τους, µοναδική πηγή εισοδή-µατος για τις οικογένειές τους, παραµένοντας όµως σεαποθήκες. Οι ίδιοι, εξαιτίας της µεγάλης παραγωγής και των αθρό-ων εισαγωγών από τρίτες χώρες, είχαν φτάσει στο ση-µείο να µη µπορούν να καλύψουν βασικές ανάγκες καινα αποπληρώσουν τα δάνεια, που είχαν πάρει για να κα-λύψουν τα έξοδα της καλλιέργειάς τους. Ζήτησαν βοή-θεια για να απορροφηθεί η παραγωγή τους. Εκείνη τη στιγµή, η µόνη λύση που εµφανίστηκε ως σα-νίδα σωτηρίας ήταν να διοχετευτούν τα προϊόντα αυτάως επισιτιστική βοήθεια στο εξωτερικό. Τα στείλαµε, λοιπόν, µέσω της Εκκλησίας της Ελλάδοςστην Αρχιεπισκοπή της Ρουµανίας.Σταθήκαµε δίπλα στους ανθρώπους αυτούς, τους φέρα-µε σε επαφή µε µεταποιητικές εταιρείες της χώρας, ώ-στε µέσω της συµβολαιοποιηµένης µορφής να υπάρχειπλήρης διασφάλιση των προϊόντων που παράγουν. Τους ενηµερώσαµε και τους παροτρύναµε µέσω της ο-µάδας τους να δηµιουργήσουν συσκευαστήριο και τυ-ποποιητήριο, ώστε να αποκτήσει το προϊόν τους προστι-θέµενη αξία και σε συνεργασία µε το υπουργείο Εθνι-κής Άµυνας τους δώσαµε τη δυνατότητα να διαθέτουντο προϊόν τους στον ελληνικό στρατό. Όταν επισκέφθηκα το καλοκαίρι τις Πρέσπες, ένιωσα ι-διαίτερη συγκίνηση. Νέοι άνθρωποι µου έδωσαν τη διαβεβαίωση ότι αισθά-νονται σιγουριά για το µέλλον και δεν σκέφτονται πλέοννα εγκαταλείψουν τον τόπο τους. Πρόσφατα δε, όταν εκείνοι µε επισκέφθηκαν στο γρα-φείο µου, µου είπαν ότι από την εσοδεία του 2006 δεντους έµειναν φασόλια ούτε για τις οικογένειές τους, ότιτα διέθεσαν σε πολύ καλές τιµές και ότι το διαλογητή-ριο – συσκευαστήριο, που µε το Μέτρο 2.1. τους ε-γκρίθηκε από το υπουργείο, θα είναι έτοιµο σε λίγουςµήνες. Όταν οι νέοι αγρότες από τις Πρέσπες πέρασαν το κα-τώφλι του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφί-µων έγινε η αρχή για την ήδη επιτυχηµένη εφαρµογή,σε επιµέρους προϊόντα, της πολιτικής του υπουργείουΑγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων για τη στήριξη και α-νάδειξη της «άλλης γεωργίας».Άλλα παραδείγµατα αυτής της πολιτικής είναι οι καλ-λιεργητές της πατάτας στο Νευροκόπι, που κατάφεραννα κατασκευάσουν και να εκσυγχρονίσουν τις υποδο-

∏ «¿ÏÏË ÁÂˆÚÁ›·»

√ÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË ÔÏÈÙÈÎ‹ ÛÙ‹ÚÈÍË˜ ÛÙ· ÙÔÈÎ¿ ÚÔ˚fiÓÙ· ·fi ÙÔ ˘Ô˘ÚÁÂ›Ô ∞ÁÚÔÙÈÎ‹˜ ∞Ó¿Ù˘ÍË˜


µές τους. Με τη βοήθεια των κρατικών φορέων, τοπροϊόν τους προβλήθηκε στην εγχώρια αγορά, όπου εί-χε περιορισµένη διεισδυτικότητα, µε τη λήψη των κα-τάλληλων µέτρων προστατεύθηκε από τις αθρόες εισα-γωγές από τρίτες χώρες και τις παράνοµες «ελληνοποι-ήσεις», και µε τη µεσολάβηση του υπουργείου επιτεύ-χθηκε η ένταξή του σε συµβολαιοποιηµένη µορφή γε-ωργίας. Σήµερα η πατάτα του Νευροκοπίου απορροφάται πλή-ρως και οι παραγωγοί της απολαµβάνουν τιµές πολλα-πλάσιες εκείνων που είχαν στο παρελθόν. Οι παραγωγοί της µαστίχας στη Χίου, µε την κατάλληληστήριξη σε επίπεδο υποδοµών, αλλά και προβολής τουπροϊόντος τους στην εγχώρια και τη διεθνή αγορά, αλλάκαι µε την ένταξή τους στα ενισχυόµενα προϊόντα τωννησιών του Αιγαίου, έχουν αποκτήσει µεγάλη δυναµικήκαι σηµαντικό εξαγωγικό προσανατολισµό.Οι παραγωγοί κερασιών στη Ράχη Ολύµπου, δραστηριο-ποιούνται δυναµικά στην καλλιέργεια εξαιρετικής ποιό-τητας κερασιών (προϊόν ΠΟΠ), έχοντας µάλιστα φτιάξεικαι ένα δυναµικό συνεταιρισµό, έλαβαν την απαραίτητηστήριξη από την πολιτεία για να κάνουν επέκταση στοδιαλογητήριο – συσκευαστήριό τους και το προϊόν τουςνα αποκτήσει προστιθέµενη αξία και να τύχει εντυπω-σιακής απήχησης στην αγορά. Τα καρπούζια της Μεσσηνίας και οι φράουλες της Ηλεί-ας, τα κάστανα της Λακωνίας και της Αρκαδίας, τα σπα-ράγγια του Έβρου, της Καβάλας και της Πέλλας, τα ό-σπρια της δυτικής Μακεδονίας, και άλλες, σε µικρότε-ρες εκτάσεις, αλλά µε ισχυρή την γεωγραφική και πα-ραδοσιακή «ταυτότητα» καλλιέργειες, όπως η φάβα τηςΣαντορίνης, τα αχλάδια της Λέσβου κ.α. περιµένουνπολλά χρόνια την πολιτεία να τις ανακαλύψει, να ασχο-ληθεί οργανωµένα µαζί τους και να λάβει τα απαραίτηταµέτρα για να βοηθήσει να αποκτήσουν την αναγνώρισηκαι τη θέση που τους αξίζει στην αγορά.

∞fi ÙÔ ÂÚÈıÒÚÈÔ ÛÙÔ ÚÔÛÎ‹ÓÈÔΣτόχος του υπουργείου είναι να φέρει στο προσκήνιοτην περιθωριοποιηµένη, µέχρι πρότινος, «άλλη γεωρ-γία», να την αναδείξει σε σηµαντικό δείκτη της αγροτι-κής οικονοµίας της χώρα µας, αλλά και σε «όχηµα» γιατη συγκράτηση νέων ανθρώπων στην ύπαιθρο.Τα µέτρα που έχουν ληφθεί σε αυτή την κατεύθυνση εί-ναι:

∆όθηκε έµφαση σε έναν πολύ σηµαντικό παράγονταγια την ανάδειξη αυτών των καλλιεργειών, την καταγρα-φή τους και την άµεση επαφή του υπουργείου Αγροτι-κής Ανάπτυξης µε τους παραγωγούς των συγκεκριµέ-νων καλλιεργειών.

Έγιναν επισκέψεις πολιτικών και υπηρεσιακών στελε-χών του υπουργείου στις περιοχές που παράγονται ταπροϊόντα αυτά και στις Oµάδες Παραγωγών τους, προ-κειµένου να εξεταστούν από κοντά οι όποιες δυνατότη-τες.

Στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έγιναν συναντή-

σεις µε εκπροσώπους περίπου 250 Οµάδων Παραγω-γών, που δραστηριοποιούνται σε καλλιέργειες της «άλ-λης γεωργίας», στις 13 συσκέψεις (µία ανά περιφέρεια)που έχουµε κάνει έως τώρα.

Έγινε καταγραφή εκατοντάδων καλλιεργειών που ε-ντάσσονται στο πλαίσιο της «άλλης γεωργίας» και διε-ρευνόνται οι δυνατότητες στήριξής τους στην παραγωγήκαι διάθεση των προϊόντων τους.

Επιδιώκεται η ένταξη όλων αυτών των καλλιεργειώνσε συστήµατα Ολοκληρωµένης ∆ιαχείρισης και προ-γράµµατα στήριξής τους, τόσο εθνικά όσο και της Ε.Ε.,για επενδύσεις στη συσκευασία και την τυποποίησήτους.

Παροτρύνονται να κινηθούν συλλογικά µέσα από Ο-µάδες Παραγωγών, που µπορούν να έχουν καθοριστικήσηµασία για το µέλλον των καλλιεργειών τους.

∆ηµιουργήθηκε στο υπουργείο ειδική επιστηµονικήοµάδα, η οποία, µε το απαραίτητο στελεχικό δυναµικό,θα ασχολείται αποκλειστικά µε την «άλλη γεωργία». Με τα µέτρα αυτά, αλλά και άλλα που θα αναπτυχθούντο επόµενο διάστηµα, το υπουργείο εκτιµά ότι σε λίγαχρόνια η «άλλη γεωργία» θα είναι αυτή που θα έχει τορόλο της κύριας γεωργίας στη χώρα µας.

tΗ «άλλη γεωργία»

έχει ως αντικείµενο προϊόντα και παραγωγές,

ήσσονος µέχρι πρότινοςσηµασίας, σηµαντικού όµωςοικονοµικού, διατροφικού και τοπικού ενδιαφέροντος


·ÊÈ¤Ú Ì·°¿Ï·



§ÈÁfiÙÂÚ·, ·ÏÏ¿ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· Ù· ÎÔ¿‰È·

™™ύύµµφφωωνναα µµεε ττιιςς εεκκττιιµµήήσσεειιςς ττηηςςΕΕυυρρωωππααϊϊκκήήςς ΕΕππιιττρροοππήήςς,, ηη ππααρρααγγωωγγήήααιιγγοοππρρόόββεειιοουυ κκρρέέααττοοςς κκααιι γγάάλλαακκττοοςςσσττιιςς χχώώρρεεςς ττηηςς ΕΕυυρρωωππααϊϊκκήήςς ΈΈννωωσσηηςςππααρροουυσσιιάάζζεειι µµεείίωωσσηη,, εεννώώ σσυυγγχχρρόόννωωςς

µµεείίωωσσηη εεµµφφααννίίζζεεττααιι κκααιι σσττηηνν κκααττααννάάλλωωσσηη.. ΑΑππόότταα ττέέλληη ττοουυ ππεερραασσµµέέννοουυ κκααλλοοκκααιιρριιοούύ κκααττέέσσττηησσααφφέέςς όόττιι οοιι υυψψηηλλέέςς ττιιµµέέςς σσττιιςς ζζωωοοττρροοφφέέςς ήήρρθθααννγγιιαα νναα µµεείίννοουυνν.. ΗΗ ΚΚοοιιννήή ΑΑγγρροοττιικκήή ΠΠοολλιιττιικκήή κκααιι οοιιππααρράάλλλληηλλεεςς µµεε ααυυττήή δδιιααττάάξξεειιςς ((ππ..χχ.. ΠΠοολλλλααππλλήήσσυυµµµµόόρρφφωωσσηη,, ΚΚώώδδιικκεεςς ΟΟρρθθήήςς ΓΓεεωωρργγιικκήήςςΠΠρραακκττιικκήήςς)) έέχχοουυνν θθεεσσππίίσσεειι έένναα εεξξααιιρρεεττιικκάά ααυυσσττηη--ρρόό ππλλααίίσσιιοο γγιιαα ττοουυςς κκττηηννοοττρρόόφφοουυςς κκααιι ιιδδιιααίίττεερρααγγιιαα ττοουυςς µµιικκρροούύςς ππααρρααγγωωγγοούύςς.. ΈΈνναα ααππόό ααυυττάά ττααµµέέττρραα εείίννααιι ηη υυπποοχχρρέέωωσσηη ττωωνν κκττηηννοοττρρόόφφωωνν ννααεεκκδδώώσσοουυνν οοιικκοοδδοοµµιικκέέςς άάδδεειιεεςς γγιιαα ττιιςς σσττάάννεεςςττοουυςς κκααιι νναα δδιιααθθέέττοουυνν εεγγκκεεκκρριιµµέέννεεςς µµεελλέέττεεςςππεερριιββααλλλλοοννττιικκώώνν εεππιιππττώώσσεεωωνν.. ΣΣττηηνν οουυσσίίαα,, οοιι ννέέοοιικκααννοοννιισσµµοοίί ααννττιιµµεεττωωππίίζζοουυνν µµιιαα σσττάάννηη µµεε 220000ππρρόόββαατταα σσαανν νναα εείίννααιι ββιιοοµµηηχχααννιικκήή µµοοννάάδδαα..ΕΕππιιππλλέέοονν,, οοιι κκττηηννοοττρρόόφφοοιι ττηηςς ΛΛέέσσββοουυ κκααιι ττηηςςΛΛήήµµννοουυ έέρρχχοοννττααιι ααννττιιµµέέττωωπποοιι µµεε οολλιιγγοοππωωλλιιαακκέέςςκκαατταασσττάάσσεειιςς κκααιι έέττσσιι ααννααγγκκάάζζοοννττααιι νναα πποουυλλάάννεε ττοογγάάλλαα ττοουυςς σσεε ττιιµµέέςς πποουυ οούύττεε ττοο κκόόσσττοοςς ππααρρααγγωω--γγήήςς δδεενν κκααλλύύππττοουυνν.. ΕΕιιδδιικκάά σσττηη ΛΛέέσσββοο,, ηη κκααττάάσστταα--σσηη εείίννααιι ττρρααγγιικκήή κκααιι ααππόό χχρρόόννοο σσεε χχρρόόννοο εεππιιδδεειι--ννώώννεεττααιι.. ΗΗ ππααρρέέµµββαασσηη ττοουυ σσυυννεεττααιιρριισσττιικκοούύ κκιιννήή--µµααττοοςς εείίννααιι ππεερριισστταασσιιαακκήή,, ττοουυλλάάχχιισσττοονν τταα ττεελλεευυ--ττααίίαα 1155 χχρρόόννιιαα ηη κκρρααττιικκήή ππααρρέέµµββαασσηη ααννύύππααρρκκττηηκκιι ααςς εείίννααιι οοφφθθααλλµµοοφφααννέέςς όόττιι σσττηηνν ααγγοορράά ττοουυγγάάλλαακκττοοςς έέχχεειι ππααγγιιωωθθεείί έένναα οολλιιγγοοππώώλλιιοο..


∂∂ίναι φανερό ότι το πλαίσιο µέσα στο οποίοκαλούνται να κινηθούν οι κτηνοτρόφοι, οδη-γεί σε αδιέξοδο, ενώ έχει γίνει συνείδηση σε

όλους τους κτηνοτρόφους εδώ και πολλά χρόνια.Αυτός είναι ο λόγος που παρατηρείται µια ραγδαίαµείωση του πληθυσµού των κτηνοτρόφων στο νοµόΛέσβου. Συγκεκριµένα, το 1998, στη Λέσβο υπήρ-χαν 5.087 κτηνοτρόφοι ενώ δέκα χρόνια αργότερα,το 2007, είχαν περιοριστεί στους 3.879. ∆ηλαδήµέσα σε µία δεκαετία είχαµε µείωση του αριθµούτων κτηνοτρόφων (ή των κτηνοτροφικών εκµεταλ-λεύσεων, όπως το αναφέρουν οι επίσηµες στατιστι-κές) κατά 1.208 άτοµα ή ποσοστό 23,75%. Όσοιµένουν στο επάγγελµα του κτηνοτρόφου αλλά και οµικρός αριθµός νέων κτηνοτρόφων που εισέρχεταιστο επάγγελµα, για να αντισταθµίσουν τη µείωσητων εσόδων τους αναγκάζονται να προχωρήσουν σεαύξηση του ζωικού κεφαλαίου τους. Έτσι, παρά τηµείωση των κτηνοτρόφων ο αριθµός των εκτρεφό-µενων αιγοπροβάτων έχει αυξηθεί, µε αποτέλεσµα,από 361.800 αιγοπρόβατα που είχαµε στο νοµό το1998, σύµφωνα µε τα στοιχεία του µητρώου πουδιατηρείται στη ∆ιεύθυνση Κτηνιατρικής τηςΝοµαρχίας Λέσβου, το 2007 φθάσαµε στα406.157 ζώα. ∆ηλαδή έχουµε µια αύξηση του ζωι-κού πληθυσµού κατά 44.357 ζώα. Το πιο σηµαντι-κό στοιχείο είναι η µεγάλη αύξηση που παρουσιάζε-ται στο µέσο όρο των εκτρεφόµενων ζώων ανάεκµετάλλευση. Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, το1998 κάθε κτηνοτρόφος κατά µέσο όρο είχε στοκοπάδι του 71,12 πρόβατα και κατσίκες. Το 2007το µέσο µέγεθος του κοπαδιού στη Λέσβο και τηΛήµνο έχει διαµορφωθεί στα 104.70 ζώα. Αν επα-ληθευτούν οι εκτιµήσεις των κτηνοτρόφων, τότε το

2008 αναµένεται για πρώτη φορά µετά από πολλάχρόνια να έχουµε µείωση του ζωικού κεφαλαίου,διότι για πολλούς κτηνοτρόφους έχει καταστεί ασύµ-φορο η διατήρηση των κοπαδιών τους. Τα στοιχείαγια το 2008 θα γίνουν γνωστά στα µέσα της άνοι-ξης, όταν θα ολοκληρωθεί η ετήσια καταγραφή τουυπάρχοντος ζωικού κεφαλαίου.Ταυτόχρονα, αναµένεται να αποτυπωθεί και µια µε-γάλη µείωση του αριθµού των κτηνοτρόφων. ∆ηλα-δή, η κρίση στην κτηνοτροφία θα οδηγήσει σε ακό-µη γρηγορότερη συγκέντρωση του ζωικού κεφαλαί-ου σε λιγότερα χέρια.

∑ˆÈÎfi ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ Î·È Á¿Ï·Στη Λέσβο εκτρέφονται 302.973 πρόβατα και34.357 κατσίκες (συνολικά 337.330 αιγοπρόβατα).Στη Λήµνο εκτρέφονται 55.466 πρόβατα και13.361 κατσίκες (συνολικά 68.827 αιγοπρόβατα). Από αυτά τα ζώα, στη Λέσβο υπάρχουν 255.283 γα-λακτοπαραγωγικά πρόβατα και 29.803 γαλακτοπα-ραγωγικές κατσίκες, ενώ στη Λήµνο τα γαλακτοπα-ραγωγικά πρόβατα φθάνουν στα 52.766 και οι κα-τσίκες τις 12.593. Οι κτηνίατροι δίνουν µέσο όροπαραγωγής γάλακτος 150 κιλά ανά πρόβατο και250 κιλά ανά κατσίκα σε ετήσια βάση. Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, η παραγωγή γάλα-κτος στο νοµό ανέρχεται στους 46.207 τόνους πρό-βειο γάλα και 10.599 τόνους κατσικίσιο γάλα. Oπροϊστάµενος της ∆ιεύθυνσης Κτηνιατρικής εκτιµάότι σε ηµερήσια βάση, η παραγωγή γάλακτος ανέρ-χεται στους 300 τόνους περίπου.Στη Λέσβο περίπου 50 τόνοι γάλακτος απορροφώ-νται σε ηµερήσια βάση από την τυροκοµική επιχεί-

·ÊÈ¤Ú Ì·

∂. £Àª∂§∏™ ∞.µ.∂.∂.¶·Ú·ÁˆÁ‹ - ∂ÌÔÚ›· - ∆˘ÚÔÎÔÌÈÎÒÓ ¶ÚÔ›fiÓÙˆÓ

ÕÓÙÈÛ· §¤Û‚Ô˘ 811 [email protected]

∆ËÏ. °Ú·ÊÂ›Ô˘: 22530 56201, ∆ËÏ. ∆˘ÚÔÎÔÌÂ›Ô˘: 22530 56383Fax: 22530 56238

Προϊόντα µε ταυτότητα!Κασέρι Π.Ο.Π. Λαδοτύρι Μυτιλήνης Π.Ο.Π. Γραβιέρα Μυτιλήνης Φέτα Π.Ο.Π.

βούτυρο

°¿Ï·ρηση του κ. ΓΓρρηηγγοορρίίοουυ ΡΡόόδδοουυ και άλλοι 50 τόνοι α-πό τον όµιλο «Κολιός». Η υπόλοιπη ποσότητα πηγαί-νει στα περίπου 16 µικρά τυροκοµεία του νησιούκαι ένα µέρος αυτής τυροκοµείται από τους ίδιουςτους κτηνοτρόφους στα σπίτια τους. Η ποσότηταπου απορροφάται από τα πολύ µικρά τυροκοµείακαι από τους ίδιους τους κτηνοτρόφους δεν κατα-γράφεται, κι αυτός είναι ο λόγος που ένα µέρος τηςπαραγωγής γάλακτος δεν εµφανίζεται στις στατιστι-κές.

∏ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ‹ ·Í›· ÙÔ˘ Á¿Ï·ÎÙÔ˜Αν υποθέσουµε ότι η τιµή του πρόβειου γάλακτοςστη Λέσβο διαµορφωθεί στα 0,90 ευρώ το κιλό (ό-πως και στη Λήµνο) και η τιµή του κατσικίσιου γάλα-κτος στα 0,56 ευρώ το κιλό, τότε η αξία του παρα-γόµενου γάλακτος στο νοµό διαµορφώνεται στα41,6 εκατοµµύρια ευρώ για το πρόβειο και στα5,94 εκατοµµύρια ευρώ για το κατσικίσιο. Συνολικάδηλαδή, η τρέχουσα αξία του παραγόµενου γάλα-κτος είναι 47,54 εκατοµµύρια ευρώ. Το µέγεθοςαυτό δείχνει το µεγάλο ειδικό βάρος που έχει η κτη-νοτροφία για το νοµό Λέσβου. Μια αύξηση της τιµής του πρόβειου γάλακτος στο 1ευρώ και το κατσικίσιου στα 0,60 ευρώ θα διαµορ-φώσει την αξία του γάλακτος –πρόβειου και κατσικί-

σιου– στα 52,55 εκατοµµύρια ευρώ. ∆ηλαδή, µιααύξηση της τιµής του γάλακτος κατά 0,1 ευρώ αυ-ξάνει τα έσοδα των κτηνοτρόφων σε Λέσβο και Λή-µνο κατά πέντε εκατοµµύρια ευρώ. Αυτός, λοιπόν,είναι και ο λόγος που οι τυροκοµικές επιχειρήσειςµετρούν κάθε λεπτό του ευρώ που δίνουν για να α-γοράσουν το γάλα των κτηνοτρόφων.Από τα παραπάνω οικονοµικά στοιχεία, προκύπτει α-βίαστα το συµπέρασµα ότι µια αύξηση της τιµής τουγάλακτος σε επίπεδα τέτοια, που να καλύπτεται τοκόστος παραγωγής και να µένει ένα ικανοποιητικόεισόδηµα στους κτηνοτρόφους (1,2 ευρώ ανά κιλόπρόβειου γάλακτος), θα αναζωογονήσει την ύπαι-θρο και θα δώσει νέα πνοή στα χωριά της Λέσβουκαι της Λήµνου.

tΤο 1998 στη Λέσβο υπήρχαν 5.087

κτηνοτρόφοι, ενώ δέκα χρόνιαµετά είχαν µείνει 3.879

κτηνοτρόφοι

s


∫∫τηνοτρόφος, µέλος της πρόσφατα δηµιουργη-θείσας Συντονιστικής Επιτροπής τωνΚτηνοτρόφων της Λέσβου, πρόεδρος του

Συνεταιρισµού Κλειούς και άνθρωπος µε έντονηδράση στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης. O λόγοςγια τον ΝΝίίκκοο ΒΒαασσίίββααγγλληη.Μιλάει στο περιοδικό µας για τα προβλήµατα που α-ντιµετωπίζουν οι κτηνοτρόφοι της Λέσβου και λέει ταπράγµατα µε το όνοµά τους. Με απλό και ξεκάθαρολόγο δείχνει ποιοι κατά την άποψή του φταίνε για τησηµερινή κατάσταση της κτηνοτροφίας της Λέσβου.Αποδίδει ευθύνες στην Ένωση Αγροτικών Συνεταιρι-σµών Λέσβου αλλά και στους πρωτοβάθµιους συνε-ταιρισµούς, γιατί δεν έχουν γίνει τα βήµατα που απαι-τούνται, ώστε να δηµιουργηθεί το εργοστάσιο επεξερ-γασίας του γάλακτος. Θυµίζει την πρωτοβουλία πουείχε πάρει ο Συνεταιρισµός Στύψης πριν ένα χρόνοπερίπου για τη δηµιουργία συνεταιριστικού εργοστα-σίου γάλακτος και η οποία φαίνεται ότι βάλτωσε µετάτις αρχικές συζητήσεις. Όµως, πέρα από το ποιος φταίει για τη σηµερινή κα-τάσταση, ο Νίκος Βασίβαγλης µας περιγράφει το χρο-νικό της εγκατάλειψης της κτηνοτροφίας στη Λέσβο. ΚΚύύρριιεε ΒΒαασσίίββααγγλληη,, χχρρεειιάάσσττηηκκεε θθαα φφττάάσσοουυµµεε σστταα µµέέσσααττοουυ ΙΙααννοουυααρρίίοουυ γγιιαα νναα αανναακκοοιιννωωθθεείί όόττιι θθαα ααννοοίίξξεειι ττοοττυυρροοκκοοµµεείίοο ττοουυ οοµµίίλλοουυ ««ΚΚοολλιιόόςς»» σσττηηνν ΚΚλλεειιοούύ.. ΜΜεεττάάττοο άάννοοιιγγµµαα ττοουυ εερργγοοσστταασσίίοουυ ππώώςς έέχχοουυνν δδιιααµµοορρφφωωθθεείίτταα ππρράάγγµµαατταα σσττηηνν ααγγοορράά ττοουυ γγάάλλαακκττοοςς;;

«Βρισκόµαστε στη φάση που κοροϊδεύουν τους κτη-νοτρόφους. ∆ηλαδή δεν έχει αλλάξει τίποτα όσον α-φορά στην προοπτική και τη ζωή των κτηνοτρόφων.Προς το παρόν, δεν φαίνεται κάποια τιµή και ήδη απότην παραγωγή έχει διατεθεί γάλα δύο µηνών στουςτυροκόµους, αλλά τιµή δεν έχει δοθεί στο προϊόνµας. Όλα είναι στον αέρα. Παίζουν µε την παραγωγήτου γάλακτος οι τυροκόµοι. Για να εξυπηρετήσουν τασυµφέροντα των επιχειρήσεών τους δεν δίνουν τι-µή.».ΠΠλληηρρωωµµέέςς ττοουυ γγάάλλαακκττοοςς πποουυ ππααρρααδδίίδδοουυνν οοιι κκττηηννοο--ττρρόόφφοοιι εεδδώώ κκααιι δδύύοο µµήήννεεςς έέχχοουυνν γγίίννεειι ήή όόχχιι;;«Όχι, πληρωµές δεν έχουν γίνει. Εµείς στο Συνεταιρι-σµό της Κλειούς έχουµε κόψει ένα τιµολόγιο µε µιαενδεικτική τιµή 0,80 ευρώ το κιλό το γάλα. Όµως τι-µές για το γάλα δεν έχουµε, απλά κόψαµε ένα τιµολό-γιο για να το κόψουµε. Στην ουσία, εµείς οι κτηνοτρό-φοι είµαστε ένα µπαλάκι ανάµεσα στους τυροκόµους.Eίµαστε έρµαια στις διαθέσεις του καρτέλ, τόσο γιατην τιµή που θα πουλήσουµε το γάλα, όσο και σε ποιοτυροκοµείο θα το δώσουµε.∆υστυχώς, αυτές οι καταστάσεις που ζούµε, είναιπραγµατικά τριτοκοσµικές. ∆εν υπάρχει ούτε ζωή, ού-τε µέλλον για µας τους κτηνοτρόφους.Το µόνο που άλλαξε τις τελευταίες ηµέρες, είναι ότικάποιοι συνεταιρισµοί µπορούν να καθίσουν και νασυζητήσουν µε τους τυροκόµους. Όχι για να κερδί-σουν κάτι, απλά να συζητήσουν. Κι αυτό αποτελεί αλ-λαγή, γιατί µέχρι τώρα δεν είχαµε ούτε αυτή τη δυνα-τότητα. Και είναι αλήθεια ότι αυτή η κατάσταση από χρόνο σεχρόνο χειροτερεύει.».ΓΓιιααττίί σσυυµµββααίίννοουυνν όόλλαα ααυυττάά;;«Γιατί εµείς οι κτηνοτρόφοι δεν έχουµε κάπου να στη-ριχθούµε. Εκτός από δύο µικρά συνεταιριστικά τυρο-κοµεία που υπάρχουν στο νησί, δεν έχουµε άλλα τυ-ροκοµεία για απορροφήσουν το προϊόν µας και ναδώσουν µια καλή τιµή. Ούτε η Ένωση Συνεταιρισµώνµας βοηθάει σε αυτό τον τοµέα. Κι όταν λέω να µαςβοηθήσει, εννοώ να µας βοηθήσει µε τη δηµιουργίαενός µεγάλου συνεταιριστικού εργοστασίου γάλακτοςστη Λέσβο, το οποίο θα λειτουργεί µε την εποπτείατης Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισµών. Η Ένωση πρέπει να πάρει την πρωτοβουλία αυτή, για-τί είδαµε ότι η πρωτοβουλία που πήρε πέρυσι ο Συνε-

™˘˙‹ÙËÛË ÌÂ ÙÔÓ N›ÎÔ B·Û›‚·ÁÏË, ÚfiÂ‰ÚÔ ÙÔ˘ ™˘ÓÂÙ·ÈÚÈÛÌÔ‡ ∫ÏÂÈÔ‡˜

·ÊÈ¤Ú Ì·

™˘ÓÂÙ·ÈÚÈÛÙÈÎfi ÂÚÁÔÛÙ¿ÛÈÔÁ¿Ï·ÎÙÔ˜ ‹ ¯¿Ô˜

√È ÎÙËÓÔÙÚfiÊÔÈ Ô˘Ï¿ÓÂ Ù· ÎÔ¿‰È· ÙÔ˘˜

ταιρισµός της Στύψης έµεινε στο επίπεδο των συζητήσεωνκαι τίποτα πέρα από αυτό. Κατά την άποψή µου, αυτή είναιη µόνη η ελπίδα για µας τους κτηνοτρόφους. ∆υστυχώς, µέχρι σήµερα δεν έχει γίνει τίποτα από την ΕΑΣΛέσβου πέρα από ορισµένες σπασµωδικές ενέργειες, ό-πως είναι να φέρουµε έναν τυροκόµο για να εκτονωθεί ηκρίση, ή να ανοίξουµε ένα τυροκοµείο.Στον τοµέα του ελαιολάδου η Ένωση έχει κάνει σηµαντικάβήµατα κι αυτό πρέπει να το αναγνωρίσουµε, αλλά στηνκτηνοτροφία δεν έχει κάνει τίποτα ουσιαστικό.».ΜΜιιλλήήσσααττεε γγιιαα ττιιςς εευυθθύύννεεςς ττηηςς ΈΈννωωσσηηςς.. ΌΌµµωωςς ππέέρραα ααππόό ττηηννΈΈννωωσσηη,, υυππάάρρχχοουυνν κκααιι οοιι ππρρωωττοοββάάθθµµιιοοιι σσυυννεεττααιιρριισσµµοοίί.. ΑΑνν ηηΈΈννωωσσηη δδεενν ααννααλλααµµββάάννεειι ττιιςς ππρρωωττοοββοουυλλίίεεςς πποουυ ππρρέέππεειι,, γγιιαα--ττίί δδεενν ττοο κκάάννοουυνν οοιι ππρρωωττοοββάάθθµµιιοοιι σσυυννεεττααιιρριισσµµοοίί;;«Οι περίπου δέκα συνεταιρισµοί που συµµετείχαν στηνπρωτοβουλία της Στύψης είχαµε συναντηθεί τον περασµέ-νο Μάιο µε την Ένωση για να δούµε τις δικές της προθέ-σεις. Αν µας έλεγε ότι δεν ενδιαφέρεται να συµµετάσχειστην πρωτοβουλία, θα προχωρούσαµε µόνοι µας. ∆εν έγι-νε κάτι τέτοιο. Μετά την πρώτη συνάντηση, είχαµε συµφω-νήσει να γίνει δεύτερη συνάντηση τον Ιούνη, η οποία δεν έ-γινε ποτέ. Σε αυτή θα βλέπαµε το ζήτηµα πολύ πιο συγκε-κριµένα. Σίγουρα, ευθύνες έχουν κι οι πρωτοβάθµιοι συνεταιρισµοί,όπως κι εγώ που συµµετείχα σε αυτή τη σύσκεψη. Όµωςκάτι πρέπει να γίνει, δεν µπορεί να µένουµε άπραγοι.». ΓΓιιααττίί όόµµωωςς δδεενν ππρροοχχώώρρηησσεε ααυυττήή ηη ππρρωωττοοββοουυλλίίαα;;«∆εν γνωρίζω για ποιους λόγους σταµάτησε. Ίσως να φταί-νε οι άνθρωποι ή οι σχέσεις που έχουν µεταξύ τους. Όµωςπέρα από όλα αυτά, πρέπει να ξεκαθαρίσουµε αν έχουµεστόχο τη δηµιουργία εργοστασίου γάλακτος ή όχι. Αν δεν έ-χουµε αυτό το στόχο, τότε πρέπει να κατανοήσουµε ότι ηκτηνοτροφία έχει τελειώσει για τη Λέσβο.». ΤΤοο ζζήήττηηµµαα ττοουυ σσυυννεεττααιιρριισσττιικκοούύ εερργγοοσστταασσίίοουυ γγάάλλαακκττοοςς πποουυθθέέττεεττεε,, εείίννααιι µµιιαα λλύύσσηη µµεεσσοοµµαακκρροοππρρόόθθεεσσµµηη γγιιαα ττοουυςς κκττηη--ννοοττρρόόφφοουυςς ττηηςς ΛΛέέσσββοουυ.. ΓΓιιαα ττηη φφεεττιιννήή χχρροοννιιάά φφααίίννεεττααιι όόττιιθθαα δδιιααµµοορρφφωωθθεείί µµιιαα ττιιµµήή γγύύρρωω σστταα 00,,9900 εευυρρώώ ττοο κκιιλλόό γγιιααττοο ππρρόόββεειιοο γγάάλλαα.. ΑΑυυττήή ηη ττιιµµήή κκααλλύύππττεειι ττοο κκόόσσττοοςς ππααρρααγγωω--γγήήςς;;«Πέρυσι πουλούσαµε το γάλα µας στα 0,77 ευρώ το κιλό,φέτος λένε ότι θα πουλήσουµε στα 0,90 ευρώ το κιλό.Προσωπικά, δεν πιστεύω ότι οι κτηνοτρόφοι θα πάρουµε0,90 ευρώ, αλλά ακόµα κι αν φθάσουµε στην τιµή αυτή,πάλι το κόστος παραγωγής δεν καλύπτεται. Σε όλα τα πράγ-µατα οι τιµές έχουν ανεβεί κατακόρυφα, πώς λοιπόν να κα-

°¿Ï·t

Η Ένωση πρέπει να πάρει την πρωτοβουλία για τη δηµιουργία

συνεταιριστικού εργοστασίουγάλακτος

λυφθεί το κόστος παραγωγής. ∆είτε την άνοδο των τιµών των ζωοτροφών και θα κα-ταλάβετε τι σας λέω. Η µέση αύξηση στις ζωοτροφέςείναι 70% ως 80%. Από τη στιγµή που δεν έχουµε α-νάλογη αύξηση στις τιµές του γάλακτος, πώς να καλυ-φθεί το κόστος;».ΤΤαα δδεεδδοοµµέένναα ααυυττάά έέχχοουυνν εεππιιππττώώσσεειιςς σσττηηνν ππααρρααγγωωγγήήγγάάλλαακκττοοςς σσττηη ΛΛέέσσββοο;;«Φυσικά και έχουν. Όλοι το λένε, αλλά το βλέπω κι ε-γώ στο συνεταιρισµό µας. Έχουµε µείωση της παρα-γωγής γάλακτος κατά 30% ως 40% το φετινό χειµώ-να. Αρκετοί κτηνοτρόφοι πούλησαν τα κοπάδια τους.Άλλοι µείωσαν τον αριθµό των ζώων που εκτρέφουνκαι πάρα πολλοί είναι εκείνοι που δεν ταΐζουν τα ζώατους όπως πρέπει. Έτσι οδηγηθήκαµε σε αυτή τη µε-γάλη µείωση της παραγωγής. Η µείωση της παραγωγής δεν έχει επιπτώσεις µόνοστον κτηνοτρόφο, αλλά και στην οικονοµία όλου τουνησιού. Γιατί η κτηνοτροφία είναι ένας κρίκος της οι-κονοµικής αλυσίδας. Μείωση της παραγωγής γάλα-κτος σηµαίνει και µείωση των ζωοτροφών που κατα-ναλώνουν τα κοπάδια. ∆ηλαδή, µείωση των φορτίωνπου µεταφέρουν τα εµπορικά καράβια. Λιγότερο γά-λα, σηµαίνει ότι λιγότεροι εργαζόµενοι θα δουλέψουνστα τυροκοµεία του νησιού. Γενικά, µείωση της παρα-γωγής γάλακτος, σηµαίνει µείωση του παραγόµενουπλούτου σε όλους τους κλάδους της οικονοµίας τουνησιού µας.».ΑΑνν οοιι ττιιµµέέςς ττοουυ γγάάλλαακκττοοςς ππααρρααµµεείίννοουυνν κκααιι τταα εεππόόµµεεννααχχρρόόννιιαα σστταα σσηηµµεερριιννάά εεππίίππεεδδαα,, πποούύ ββλλέέππεεττεε νναα οοδδηηγγεείί--ττααιι ηη κκττηηννοοττρροοφφίίαα ττηηςς ΛΛέέσσββοουυ;;«Στη συρρίκνωση, πού αλλού; Κι αυτό δεν χρειάζεταινα περάσουν ένα ή δύο χρόνια για να φανεί. Από τώ-ρα έχουν φανεί οι διαθέσεις των κτηνοτρόφων. ∆ηλα-δή όσες προβατίνες δεν γέννησαν φέτος, κατευθείανπάνε στο µαχαίρι (σ.σ.: εννοεί στο σφαγείο), δεν τουςδίνουµε χάρη για µία χρονιά όπως συνηθίζαµε. Νασας δώσω κι άλλο ένα παράδειγµα. Στο δικό µου τοχωριό την Κλειού, είχαµε µπει στο πρόγραµµα ηλε-κτρονικής σήµανσης των αιγοπροβάτων 17 άτοµα.Μία από τις υποχρεώσεις όσων ενταχθούν σε αυτό,είναι να διατηρήσουν τον αριθµό των ζώων που δή-λωσαν για µια πενταετία. Με την κατάσταση που έχειδιαµορφωθεί, κανένας από τους 17 κτηνοτρόφουςπου µπήκαν στο πρόγραµµα δεν πήρε τους βόλους η-λεκτρονικής σήµανσης. Κι όταν µας φωνάζουν στοκτηνιατρείο για να υπογράψουµε για την εφαρµογήτου προγράµµατος, λέµε ότι κανείς µας δεν πρόκειταινα διατηρήσει τα επόµενα χρόνια τον αριθµό των ζώ-ων που διαθέτει σήµερα.Γενικά, εγώ δεν βλέπω µέλλον για την κτηνοτροφία έ-τσι όπως πάνε τα πράγµατα.».ΗΗ ίίδδιιαα κκααττάάσστταασσηη εεππιικκρρααττεείί κκααιι σσττοο ααιιγγοοππρρόόββεειιοο κκρρέέ--ααςς;;«Ακριβώς η ίδια. Έχουµε φτάσει στο σηµείο κάποιοι

ζωέµποροι να µας παίρνουν τα αρνιά και τα κατσίκιακουτουράδα, ούτε καν τα ζυγίζουν. Πάνε στο κοπάδι,βλέπουν τα ζώα και δίνουν µια τιµή για να πάρουν ό-λα τα αρνιά. Ίσως να σας φαίνεται ακραίο αυτό πουσας λέω, αλλά αυτή είναι η πραγµατικότητα. Επίσης, φέτος τα πρώιµα τα αρνιά (σ.σ. εννοεί αυτάπου σφάχτηκαν στα τέλη του Οκτωβρίου και στις αρ-χές του Νοεµβρίου) τα πουλήσαµε προς 5 ευρώ το κι-λό. Ένα χρόνο πριν, τα πρώιµα αρνιά τα είχαµε πουλή-σει προς 6 ευρώ το κιλό. ∆εν ξέρω τι ακριβώς συµβαίνει, αλλά αυτό που διαπι-στώνω είναι ότι ο κτηνοτρόφος είναι απροστάτευτος.Το κράτος δεν κάνει τίποτα απολύτως, ο ανταγωνι-σµός δεν λειτουργεί. Οι τυροκόµοι είναι τέσσερις - πέ-ντε και συνεννοούνται µεταξύ τους, οι ζωέµποροι εί-ναι επίσης τέσσερις - πέντε και συνεννοούνται µεταξύτους, κι οι κτηνοτρόφοι οδηγούµαστε σε αφανισµό.».ΤΤιι ππρρέέππεειι νναα γγίίννεειι γγιιαα νναα ααλλλλάάξξεειι ηη σσηηµµεερριιννήή κκααττάάσστταα--σσηη;;«Πρέπει να δούµε ξανά το θέµα του αγροτικού συνδι-καλισµού. Αυτή τη στιγµή υπάρχει η Οµοσπονδία Α-γροτικών Συλλόγων που είναι απλά µια σφραγίδα. Υ-πάρχουν και οι πρωτοβουλίες παλιότερα της ΣΕΑ καιτώρα των κτηνοτρόφων. Βλέπουµε ότι όταν οργανώ-νονται κινητοποιήσεις, κάποιοι συµµετέχουν και κά-ποιοι όχι. Με αυτή την τακτική δεν προχωράµε µπρο-στά. Πρέπει να βάλουµε τα πράγµατα κάτω και να πά-ρουµε µια απόφαση. Να ανασυγκροτήσουµε και να ε-µπλουτίσουµε τους αγροτικούς συλλόγους και τουςσυνεταιρισµούς. Να συµµετέχουµε στις κινητοποιή-σεις και να γίνουµε πιο διεκδικητικοί.».

tΦέτος θα έχουµε µείωση στην παραγωγή γάλακτος

κατά 30%


·ÊÈ¤Ú Ì· °¿Ï·


∏∏σωστή διατροφή των αιγοπροβάτων είναι πρωταρχικήςσηµασίας για την παραγωγικότητα των ζώων. Αποτελεί τοµεγαλύτερο κόστος διαχείρισης της εκµετάλλευσης που

πολλές φορές ξεπερνάει το 80% και διαδραµατίζει πρωτεύονταρόλο στις αποδόσεις του κοπαδιού (αναπαραγωγή, γαλακτοπαρα-γωγή, πάχυνση). O τελευταίος µήνας της εγκυµοσύνης και η γαλα-κτοπαραγωγή είναι οι πιο κρίσιµες περίοδοι για τη διατροφή τωναιγοπροβάτων. Ζώα που δεν διατρέφονται ισορροπηµένα, είναι πιοευαίσθητα σε αρρώστιες και η παραγωγή τους είναι µικρότερη απότις δυνατότητες που ορίζει το γενετικό τους δυναµικό.Μια σωστή διατροφή πρέπει να εξασφαλίζει στα ζώα ισόρροπα καιεπαρκή τα βασικά θρεπτικά συστατικά, όπως οι κυτταρίνες (ινώδειςουσίες), η ενέργεια, οι πρωτεΐνες, τα µεταλλικά άλατα, οι βιταµίνεςκαι το νερό. Η ενέργεια (θερµίδες) µε τα έως τώρα δεδοµένα του νησιού µας εί-ναι σε περίσσεια, ενώ παρατηρείται έλλειµµα στη χορήγηση επαρ-κούς ποσότητας ινωδών ουσιών και πρωτεϊνών. Συνήθης, επίσης, είναι η έλλειψη µεταλλικών αλάτων και βιταµινών,η οποία εκδηλώνεται µε διάφορες στερητικές νόσους και µείωσητης γαλακτοπαραγωγής. ∞·Ú·›ÙËÙË Ë ‚fiÛÎËÛËΟι κυτταρίνες, και µάλιστα αυτές σε αδρή µορφή, εξασφαλίζονταιµε τη χορήγηση χορτονοµών ή τη βόσκηση και είναι αναγκαίες γιανα διατηρούν υγιές το περιβάλλον στη µεγάλη κοιλία, να εξασφαλί-ζουν και να προάγουν το µηρυκασµό, ώστε να γίνεται πλήρης εκµε-τάλλευση της χορηγούµενης τροφής και να προλαµβάνουν δυσπε-πτικές καταστάσεις. Η σηµασία της χορήγησης χορτονοµών συχνά υποβαθµίζεται απότους κτηνοτρόφους, όπως η διάθεση στα ζώα επαρκούς ποσότηταςκαλής ποιότητας νερού, 5 - 7 λίτρα ηµερησίως ανά προβατίνα.Οι ανάγκες της διατροφής των ζώων επηρεάζονται από πολλούς πα-ράγοντες, όπως η παραγωγική κατάσταση (γαλακτοπαραγωγή, ε-γκυµοσύνη), η δραστηριότητα και οι περιβαλλοντικές συνθήκες.Σαν γενικός κανόνας ισχύει ότι το πρόβατο πρέπει να καταναλώνειτο 2% - 4% του βάρους του σε ξηρά ουσία τροφής. Η ακριβής ποσότητα ποικίλει ανάλογα µε το βάρος του ζώου, την η-λικία, την κατανάλωση ενέργειας λόγω µετακινήσεων, τις καιρικέςσυνθήκες (σε ψυχρό καιρό τα ζώα απαιτούν περισσότερη τροφή γιανα διατηρούν σταθερή τη θερµοκρασία του σώµατός τους) και τηνπαραγωγικότητά τους (υψηλή γαλακτοπαραγωγή ή κυοφορία διδύ-µων απαιτεί µεγαλύτερη ποσότητα και καλύτερη ποιότητα τροφήςγια να µπορέσουν τα ζώα να αντεπεξέλθουν. Οι διατροφικές απαιτή-σεις των ζώων µπορούν να καλυφθούν µε τη χρήση µιας ποικιλίαςτροφών, σε ισόρροπες αναλογίες. Η σύνθεση σωστής και οικονοµι-κής τροφής πρέπει να λαµβάνει υπ’ όψιν εκτός από τις διατροφικέςανάγκες, τη διαθεσιµότητα των πρώτων υλών, το κόστος των θρεπτι-κών συστατικών και την ελκυστικότητα των τροφών από τα ζώα. Η βόσκηση είναι, ή θα έπρεπε να είναι, ο φθηνότερος και κυριότε-ρος τρόπος διατροφής των αιγοπροβάτων, πλην όµως στο νησί µας,λόγω πληθώρας ζώων και άγονων εδαφών, δεν επαρκεί, κι έτσι α-ναγκαζόµαστε να εισάγουµε µεγάλη ποσότητα χορτονοµών (άχυρα-σανά, τριφύλλι) από την ηπειρωτική Ελλάδα.

Όπου υπάρχει η δυνατότητα, τα ζώα πρέπει να βόσκουν σε χόρτοµέτριας ανάπτυξης (ούτε πολύ νεαρό, ούτε πολύ µεστό) και αυτό ε-πιτυγχάνεται µε την εναλλαγή των βοσκότοπων. Όταν η βοσκή δενείναι επαρκής, µισό έως ένα κιλό ξηράς χορτονοµής είναι απαραί-τητο για τη λειτουργία των συµβιωτικών φαινοµένων της µεγάληςκοιλίας. Οι χορτονοµές εξάλλου είναι απαραίτητες κατά τη χειµερινή περίο-δο, όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα βόσκησης, και γι’ αυτό οι κτηνο-τρόφοι θα πρέπει να φροντίζουν έγκαιρα για την προµήθεια επαρ-κής ποσότητας χορτονοµών τους καλοκαιρινούς µήνες που µπο-ρούν να τις βρουν σε καλή τιµή. ¡·È ÛÙÔ ÙÚÈÊ‡ÏÏÈΤο τριφύλλι είναι η φυσική τροφή των αιγοπροβάτων, ισορροπηµένησε θρεπτικά συστατικά, ασβέστιο και βιταµίνες, καθώς τα ενσυρώ-µατα µπορούν να υποκαταστήσουν µέρος των χορτονοµών, αλλά ητιµή τους πρέπει να είναι το ένα τρίτο της τιµής του ξηρού τριφυλλι-ού για να συµφέρει οικονοµικά η χορήγησή τους, αφού περιέχουνυψηλό ποσοστό υγρασίας (70%). Άλλα χόρτα, σανό ή άχυρα µπο-ρούν να χορηγηθούν, µε την προϋπόθεση ότι συµπληρωµατικά χο-ρηγείται και ένα καλό ισόρροπο µίγµα συµπυκνωµένων τροφών. ™˘Ì˘ÎÓˆÌ¤ÓÂ˜ ÙÚÔÊ¤˜Οι συµπυκνωµένες τροφές είναι αυτές στις οποίες κυρίως βασίζε-ται η διατροφή των αιγοπροβάτων στον τόπο µας. Τις διακρίνουµε σε δύο κατηγορίες, τις ενεργειακές και τις πρωτεϊ-νικές. Οι ενεργειακές περιέχουν µικρό ποσοστό πρωτεΐνης (λιγότε-ρο από 10%) και είναι κυρίως τα δηµητριακά (καλαµπόκι, κριθάρι,σιτάρι, βρώµη κ.λ.π.). ∆ιατροφή των ζώων µε περίσσεια ενεργειακών τροφών τείνει να ταπαχύνει και να δηµιουργήσει προβλήµατα αναπαραγωγής, µείωσηγαλακτοπαραγωγής, δυσπεπτικών οξεώσεων, καθώς επίσης και υ-πασβεστιαιµίες µια και περιέχουν πολύ φώσφορο και λίγο ασβέ-στιο. Οι πρωτεϊνικές συµπυκνωµένες τροφές µε υψηλό επίπεδο πρω-τεΐνης (µεγαλύτερο του 20%), είναι συνήθως προϊόντα επεξεργα-σίας ελαιούχων σπόρων (σογιάλευρο, βαµβακόπιτα, ηλιόπιτακ.λ.π.). ∆ιατροφή των ζώων µε περίσσεια πρωτεϊνικών τροφών δη-µιουργεί ανώφελο κόστος, αφού η περίσσεια πρωτεΐνη δεν αποθη-κεύεται στα ζώα, αλλά αποβάλλεται σαν άζωτο µε τα ούρα. ∆ιάφορα µεταλλικά άλατα είναι επίσης απαραίτητα στη διατροφήτων ζώων, από τα οποία τα πιο σηµαντικά είναι το αλάτι, ο φώσφο-ρος και το ασβέστιο. Σίδηρος, κοβάλτιο, ψευδάργυρος, ιώδιο, σελή-νιο κ.λ.π., είναι απαραίτητα σε µικρότερες ποσότητες και η έλλειψήτους δηµιουργεί προβλήµατα στην ανάπτυξη και την παραγωγή. Από τις βιταµίνες, απαραίτητες είναι οι A-D και Ε, αφού οι βιταµίνεςτου συµπλέγµατος Β συντίθενται στη µεγάλη κοιλία. Από όσα εκτέθηκαν παραπάνω, φαίνεται ότι η διατροφή των µικρώνµηρυκαστικών είναι µια ιδιαιτέρως σύνθετη υπόθεση. Σφάλµατα καιπειραµατισµοί έχουν αντίκτυπο στο κόστος, στην παραγωγή καιστην υγεία των ζώων. Για το λόγο αυτό, οι κτηνοτρόφοι θα πρέπει να συµβουλεύονται τουςειδικούς, ιδίως τώρα που το κόστος των ζωοτροφών έχει διπλασια-στεί

∆Ô Î·Ïfi Á¿Ï· ··ÈÙÂ› ÛˆÛÙ‹ Û›ÙÈÛË ÙˆÓ ·ÈÁÔÚÔ‚¿ÙˆÓ∏ ‚fiÛÎËÛË Â›Ó·È ˘ÁÂ›· ÁÈ· Úfi‚·Ù· Î·È Î·ÙÛ›ÎÂ˜, Î·È ÔÈ ÎÙËÓÔÙÚfiÊÔÈı· Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Ì‚Ô˘ÏÂ‡ÔÓÙ·È ÙÔ˘˜ ÂÈ‰ÈÎÔ‡˜, È‰›ˆ˜ ÙÒÚ· Ô˘ ÙÔÎfiÛÙÔ˜ ÙˆÓ ˙ˆÔÙÚÔÊÒÓ ¤¯ÂÈ ‰ÈÏ·ÛÈ·ÛÙÂ›

ΑΡΘΡΟτου Γιάννη Τσακίρη

Κτηνίατρου

·ÊÈ¤Ú Ì·


ŒŒχει τύχει πολλές φορές, καθώς περιδιαβαίναµε τοδυτικό µέρος του νησιού µας µε φίλους ή επιστηµονι-κούς συνεργάτες, να µας εκδηλώσουν όλοι τους την

ίδια απορία: «...Μα πώς ζουν οι άνθρωποι εδώ; Με τι πόρουςεπιβιώνουν σ’ αυτά τα αποκοσκινίδια γης;»Στην απάντησή µας «κατά κύριο λόγο από την κτηνοτροφία»,συναντάµε τη δυσπιστία τους, ενώ προβάλλει αµέσως το ε-ρώτηµα «µα, µε τι θρέφονται αυτά τα ζώα; Πού είναι τα λιβά-δια και οι βοσκότοποι;». Πράγµατι, µόνο για Θεία οικονοµία θα µπορούσε να µιλήσεικάποιος για να δικαιολογήσει το πώς παράγονται οι πάνω από200 τόνοι γάλα ηµερησίως κατά την ανοιξιάτικη περίοδο. Εί-ναι άξιον θαυµασµού το πώς αυτό το «βιοχηµικό εργαστήρι»,το µυτιληνιό πρόβατο και η λιτοδίαιτη κατσίκα µετατρέπουντις αστοιβές και τα γαϊδουράγκαθα στο πολύτιµο και εύγευ-στο αυτό προϊόν. Είναι εξαιρετικά αξιόλογες οι οργανοληπτικές ιδιότητες τουλεσβιακού γάλακτος, που οφείλονται κατά κύριο λόγο στη γε-νετική σύνθεση του µυτιληνιού προβάτου, καθώς και στη µε-γάλη ποικιλία αρωµατικών φυτών που εµπλουτίζουν τη χλωρί-δα της περιοχής. Από την επαγγελµατική θέση που κατέχουµε, µπορούµε νασχολιάσουµε τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του λεσβιακού γάλα-κτος, παραθέτοντας τους παρακάτω πίνακες µε στοιχεία τουεργαστηρίου ελέγχου ποιότητας γάλακτος του Ελληνικού Ορ-γανισµού Γάλακτος (Ε.Λ.Ο.Γ.)

Eξεταζόµενα δείγµατα γάλακτος Εκτός προδιαγραφών ως προς την ΟΜΧ* %> 1.500.000 µικροβ/ml

2004 4.527 28,672005 6.180 24,272006 19.489 14,952007 23.000 11,53*OMX: Oλική Μεσόφιλη Χλωρίδα. ∆είκτης καθαρότητας και συντηρισιµότητας του γάλακτος

Eξεταζόµενα δείγµατα ως προς % θετικά σε αντιµικροβιακές την ύπαρξη αντιµικροβιακών ουσίες

ουσιών*2004 4.875 4,162005 6.182 1,002006 12.837 0,512007 12.100 0,17 * Αντιβιοτικά Απολυµαντικά κ.λπ.

Από τα παραπάνω στοιχεία είναι φανερό ότι έχει γίνει σοβαρή

προσπάθεια για την παραγωγή ποιοτικού γάλακτος απ’ όλους

τους συντελεστές (κτηνοτρόφους µεταποιητές γάλακτος και

εµπλεκόµενες κρατικές υπηρεσίες). Ειδικότερα, ο περιορι-

σµός στη χρήση γάλακτος που προέρχεται από υπό θεραπεία

ζώα, βοηθάει σε υψηλό βαθµό στην αποτελεσµατικότητα των

θεραπευτικών σχηµάτων που χορηγούνται σε ασθενείς κατα-

ναλωτές. (Είναι γνωστό ότι η συχνή χρήση τροφίµων που πε-

ριέχουν αντιβιοτικά καθιστούν τα µικρόβια (παθογόνα) ανθε-

κτικά στα θεραπευτικά σχήµατα που χορηγούνται σε ασθε-

νείς). Τα στοιχεία χηµικής ανάλυσης του γάλακτος (περιεκτι-

κότητα σε λίπος, πρωτεΐνη, λακτόζη, βιταµίνες-ιχνοστοιχεία),

το καθιστούν από τα πλέον συµφέροντα για µεταποίηση σε ε-

πίπεδο χώρας.

Ελπιδοφόρα για τον οικονοµικό αυτό πνεύµονα του νησιού

µας είναι η αυξηµένη επενδυτική δραστηριότητα στον τοµέα

µεταποίησης του γάλακτος. Επενδύσεις γίνονται κυρίως στην

άγονη αυτή πλευρά του νησιού µας, διασφαλίζοντας θέσεις

εργασίας και οικογενειακά εισοδήµατα κτηνοτρόφων.

Η προσπάθεια πρέπει να είναι συνεχής ώστε:

- Να διασφαλίζεται συνεχής παραγωγή ποιοτικού γάλακτος.

- Να δηµιουργηθούν υποδοµές υποστήριξης (οδοποιίας, ηλε-

κτροπαροχές στους στάβλους, σταβλικές εγκαταστάσεις

κ.λ.π.).

- Προσπάθεια διαφύλαξης της γενετικής καθαρότητας του

ντόπιου πληθυσµού κυρίως προβάτων.

Το µυτιληνιό πρόβατο έχει αξιόλογα χαρακτηριστικά στο γενε-

τικό του κώδικα, κυρίως όσον αφορά στην αυθεντικότητά του

στις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης και σίτισης στη λεσβιακή

ύπαιθρο. Η εισαγωγή προβάτων ξένων φυλών θα πρέπει να

αποτραπεί. Πάντοτε ελλοχεύει ο κίνδυνος άρσης της άδειας

παρασκευής ΠΟΠ (Προστατευόµενης Ονοµασίας Προέλευ-

σης) προϊόντων.

- Τέλος, από τους µεταποιητές και κυρίως τους τυροκόµους

θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στην παραγωγή προϊ-

όντων µε σταθερό ποιοτικό χαρακτηριστικό.

∆Ô ÏÂÛ‚È·Îfi Á¿Ï· Â›Ó·È ·fi Ù· Î·Ï‡ÙÂÚ· ÁÈ· ÙË ÌÂÙ·Ô›ËÛË ∂Í·ÈÚÂÙÈÎ¿ ·ÍÈfiÏÔÁÂ˜ ÔÈ ÔÚÁ·ÓÔÏËÙÈÎ¤˜ È‰ÈfiÙËÙÂ˜ ÙÔ˘ ÏÂÛ‚È·ÎÔ‡Á¿Ï·ÎÙÔ˜ Ô˘ ÔÊÂ›ÏÔÓÙ·È ÛÙË ÁÂÓÂÙÈÎ‹ Û‡ÓıÂÛË ÙÔ˘ Ì˘ÙÈÏËÓÈÔ‡ ÚÔ‚¿ÙÔ˘ Î·È ÛÙË ÌÂÁ¿ÏË ÔÈÎÈÏ›· ·ÚˆÌ·ÙÈÎÒÓ Ê˘ÙÒÓ

ΑΡΘΡΟτου Νίκου Βερβέρη Κτηνίατρου, Προϊστάµενου του Εργαστηρίου Ελέγχου

Ποιότητας Γάλακτος Λέσβουτου ΕΛΟΓ

°¿Ï·


‰È¿ÏÔÁÔ

∏ ÂÈÙ˘¯›· ÙË˜ ∫∞¶ ¤ÊÂÚÂ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·


¤ÊÂÚÂ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·

√È ÙÈÌ¤˜ ÙˆÓ ÙÚÔÊ›ÌˆÓ ÂÎÙÈÓ¿ÛÛÔÓÙ·È ÛÙ· ‡„Ë, ÂÓÒ ÙËÓ ›‰È· ÛÙÈÁÌ‹ ÙÔ ·ÁÚÔÙÈÎfi ÂÈÛfi‰ËÌ· Î·Ù·ÁÚ¿ÊÂÈ Î¿ıÂÙË ÙÒÛË

ªªιιαα αακκόόµµαα ααννααθθεεώώρρηησσηη ττηηςς κκοοιι--ννήήςς ααγγρροοττιικκήήςς πποολλιιττιικκήήςς ββρρίί--σσκκεεττααιι µµππρροοσσττάά µµααςς,, εεννώώ ππρρόό--κκεειιττααιι γγιι’’ ααυυττόό πποουυ χχοοννττρροοκκοοµµ--µµέένναα οοννοοµµάάσσττηηκκεε ««έέλλεεγγχχοοςς

υυγγεείίααςς»».. ΟΟιι θθέέσσεειιςς πποουυ εεκκφφρράάσσττηηκκαανν ααππόό ττηηννΕΕυυρρωωππααϊϊκκήή ΕΕππιιττρροοππήή δδεείίχχννοουυνν όόττιι οοδδηηγγοούύµµαασσττεεσσεε µµιιαα ππιιοο σσκκλληηρρήή πποολλιιττιικκήή γγιιαα ττοουυςς µµιικκρροούύςςααγγρρόόττεεςς,, εεννώώ ηη ππρρώώττηη εελλλληηννιικκήή ππρροοσσέέγγγγιισσηη,,όόππωωςς δδηηµµόόσσιιαα εεκκφφρράάσσττηηκκεε ααππόό ττοο υυπποουυρργγεείίοοΑΑγγρροοττιικκήήςς ΑΑννάάππττυυξξηηςς,, ήήτταανν ααρρννηηττιικκήή.. Mέσα στους επόµενους µήνες θα ανοίξει η συζή-τηση για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), γιατο µέλλον της, για το µοντέλο γεωργίας που θέ-λουµε στην Ευρώπη, κι όλα αυτά σε συνδυασµόµε την αναµενόµενη και βαθύτερη φιλελευθερο-ποίηση του διεθνούς εµπορίου.Στις αρχές της τρέχουσας δεκαετίας, όταν συζη-τούνταν η Κοινή Αγροτική Πολιτική, που σήµεραεφαρµόζεται, ετίθεντο ως στόχοι η µείωση τωναποθεµάτων αγροτικών προϊόντων, η τιθάσευσητων δαπανών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τονπρωτογενή τοµέα, η κατάργηση σχεδόν όλωντων προστατευτικών πλαισίων, όπως επίσης, µέ-σα στους στόχους συµπεριλαµβανόταν και η δια-µόρφωση παραγωγικών δοµών, πιο φιλικώνπρος το περιβάλλον. Με εξαίρεση τον τελευταίο στόχο, όλοι οι άλλοιεπιτεύχθηκαν. Τα αποθέµατα αγροτικών προϊό-ντων µειώθηκαν, οι προστατευτικές πολιτικέςσχεδόν εξαφανίστηκαν και οι δαπάνες για επιδο-τήσεις έχουν παγώσει. Μόνο που δηµιουργήθη-καν νέα προβλήµατα, καθώς βρισκόµαστε µπρο-στά σε µια νέα πραγµατικότητα, όπου οι τιµές

του Νίκου Μανάβη


‰È¿ÏÔÁÔ

των τροφίµων εκτινάσσονται στα ύψη. Εδώ στην Ελ-λάδα, για παράδειγµα, οι αυξήσεις στις τιµές τωντροφίµων είναι σχεδόν καθηµερινές, αλλά δεν πρό-κειται µόνο για ελληνικό φαινόµενο, αφού όλα ταδιεθνή µέσα ενηµέρωσης υπογραµµίζουν ότι µπαί-νουµε σε µια εποχή ακριβών τροφίµων. Στη γειτονι-κή Ιταλία, το καλοκαίρι που µας πέρασε οι κατανα-λωτικές οργανώσεις διαµαρτύρονταν για την αύξησηστις τιµές των ζυµαρικών, οργανώνοντας µάλιστακαι µια πανεθνική ηµέρα αποχής από την κατανάλω-ση ζυµαρικών. Την ίδια στιγµή, όµως, το αγροτικό ει-σόδηµα καταγράφει κάθετη πτώση, ενώ παράλληλαπαρατηρείται ραγδαία µείωση του αγροτικού πληθυ-σµού.Εξαίρεση αποτελούν τα κέρδη των πολυεθνικών µο-νοπωλίων που δραστηριοποιούνται στην παραγωγήτροφίµων, φυτοφαρµάκων, κτηνιατρικών φαρµάκωνκαι αγροτικών εφοδίων, που παρουσιάζουν τεράστιακαι αλµατώδη άνοδο.∆εν είναι όµως µόνο η ΚΑΠ που διαµορφώνει τις ε-ξελίξεις. Κρίσιµο ρόλο παίζουν και οι διεθνείς εξελί-ξεις, καθώς η εµφάνιση των βιοκαυσίµων και η α-ξιοποίηση τεράστιων φυσικών πόρων σε αυτή τηνκατεύθυνση, µεταβάλει τα δεδοµένα στην αγροτικήπαραγωγή, ενώ τα επόµενα χρόνια οι µεταβολές α-ναµένεται να είναι ακόµη πιο έντονες. Ακόµη, βλέπουµε να βρίσκονται σε εξέλιξη κερδο-σκοπικά παιχνίδια µε το σιτάρι και τα άλλα δηµητρια-κά που έχουν φέρει τα πάνω κάτω, όχι µόνο στηνπρωτογενή παραγωγή, αλλά σε πολλούς κλάδουςτης οικονοµίας.

∏ ÓËÛÈˆÙÈÎ‹ ‰È¿ÛÙ·ÛËΗ ΚΑΠ δεν είναι ένα τεχνοκρατικό πλαίσιο µε στενάοικονοµικό ενδιαφέρον. Η ΚΑΠ είτε το θέλουµε είτεόχι, παίζει καθοριστικό ρόλο στα νησιά µας. Από αυ-τή εξαρτάται αν ο ελαιώνας της Λέσβου θα παραµεί-νει παραγωγικός ή θα εγκαταλειφθεί, από αυτή ε-ξαρτάται αν οι αµπελοκαλλιεργητές της Λήµνου καιτης Σάµου θα µπορέσουν να επιβιώσουν στα χωριάτους, από αυτή εξαρτάται αν επιβιώσουν και οι µι-κρές κτηνοτροφικές µονάδες που υπάρχουν σε όλατα νησιά. Πέρα από το στενό οικονοµικό πεδίο στανησιά του Αιγαίου, η κοινή αγροτική πολιτική παίζεικρίσιµο ρόλο και στην κοινωνική ζωή, καθώς αν ο-δηγηθούν σε µαζική εκρίζωση οι αµπελώνες των νη-σιών µας, αν οδηγηθούµε σε µεγάλη µείωση τωνκτηνοτρόφων και των ελαιοπαραγωγών, τότε θα ε-ρηµώσουν τα χωριά. Κατά την εφαρµογή της ΚΑΠ το 2005, χάθηκε µιαευκαιρία να διαµορφωθεί ένα ειδικό πλαίσιο για τηναγροτική οικονοµία των νησιών. Τώρα υπάρχει µια α-κόµη ευκαιρία, µέσα από τη διαδικασία της περιφε-ρειοποίησης των επιδοτήσεων να µπουν οι βάσεις

για τη στήριξη της αγροτικής παραγωγής στα νησιά.Πέρα όµως από τις αγροτικές επιδοτήσεις, είναι α-ναγκαίο να διαµορφωθεί ένα πλαίσιο για τη µεταφο-ρά τεχνογνωσίας και νέων µεθόδων παραγωγήςστους αγρότες των νησιών.

∫¿ÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÏÏ¿ÍÂÈΤι µπορεί να γίνει λοιπόν; Η σταθερή κοµµουνιστικήάποψη για την ΚΑΠ, είναι ότι δεν µπορεί να βελτιω-θεί γιατί καθορίζεται από τα µεγάλα πολυεθνικά καιπολυκλαδικά µονοπώλια του αγροτοδιατροφικού το-µέα, και το µόνο που επιδέχεται είναι ανατροπή. Η µη κοµµουνιστική αριστερά πιστεύει ότι σήµεραείναι αναγκαία η ριζοσπαστική µεταρρύθµιση τηςΚΑΠ. Την άποψη αυτή εκφράζει µε το άρθρο του καιο ΓΓιιάάννννηηςς ΤΤόόλλιιοοςς, µέλος του πολιτικού γραφείου τουΣυνασπισµού και υπεύθυνος αγροτικού του κόµµα-τος. Ο ΑΑννδδρρέέααςς ΚΚόόρραακκααςς, πρώην γενικός γραµµατέαςτου υπουργείου Γεωργίας και ο άνθρωπος που χειρί-στηκε τα ζητήµατα της νέας κοινής αγροτικής πολιτι-κής το 2003, δίνει µια άλλη διάσταση. Καταγράφειτην ανάγκη να καταρτιστεί ένας σχεδιασµός για τανησιά του Αιγαίου και την αγροτική παραγωγή που υ-πάρχει σε αυτά, υπογραµµίζοντας ότι η επιδοτήσειςδεν µπορούν να λύσουν τα προβλήµατα από µόνεςτους.Μια άλλη διάσταση για την ΚΑΠ, τους στόχους τηςχώρας µας, αλλά και για την αγροτική πολιτική στανησιά δίνει ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, ΑΑλλέέ--κκοοςς ΚΚοοννττόόςς, σε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθροτου.Στόχος µας είναι, µέσα από τις σελίδες του περιοδι-κού µας, να ανοίξουµε τη συζήτηση για την ΚΑΠ, γιατις επιπτώσεις της στα νησιά µας και για τους στό-χους που θα πρέπει να τεθούν τόσο για την ενδιάµε-ση αναθεώρηση της όσο και για τη νέα ΚΑΠ που θαεφαρµοστεί µετά το 2013. Σε αυτή την κατεύθυνσηπιστεύουµε ότι τα άρθρα που δηµοσιεύουµε σήµεραείναι µια πολύ σηµαντική συµβολή στο διάλογο πουµόλις τώρα ανοίγει.

tΚατά την εφαρµογή της ΚΑΠ το 2005, χάθηκε µια ευκαιρία

να διαµορφωθεί ένα ειδικόπλαίσιο για την αγροτική

οικονοµία των νησιών

s


‰È¿ÏÔÁÔ

∏∏εφαρµογή της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, αλλάκαι η συζήτηση που έχει ανοίξει γύρω από το «HealthCheck», µε τις τελικές προτάσεις να τοποθετούνται

χρονικά την άνοιξη του τρέχοντός έτους, σηµατοδοτούν τη νέασελίδα στην οποία έχει υπεισέλθει η αγροτική ανάπτυξη στιςχώρες της Ε.Ε. Βασικός «παρονοµαστής» των νέων δεδοµένων είναι η αλλαγήνοοτροπίας του Eυρωπαίου αγρότη, η αλλαγή του ρόλου τουκαι η δυναµική του παρουσία ως αγρότης-επιχειρηµατίας, πουξέρει, διεκδικεί και εξασφαλίζει το καλύτερο για το προϊόν τουκαι το εισόδηµά του. Θα πρέπει να επισηµάνω, ωστόσο, ότι αυτός ο «δρόµος» δενπερνάει από τη λογική της εξάρτησης της παραγωγής µε τιςεπιδοτήσεις.Στόχος λοιπόν του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης καιΤροφίµων είναι να απεµπλακεί ο Έλληνας αγρότης και κτηνο-τρόφος από τη νοοτροπία του χθες και να λειτουργήσει µέσαστο νέο διεθνές περιβάλλον και στους κανόνες που επιβάλλειαυτό, έχοντας ως γνώµονα το συγκριτικό πλεονέκτηµα τηςποιοτικής υπεροχής του προϊόντος που παράγει. Σε αυτό το σηµείο, θα πρέπει να ξεκαθαρίσω κάτι: Στο κείµε-νο της Επιτροπής για τον έλεγχο Υγείας της Κοινής ΑγροτικήςΠολιτικής, η φιλοσοφία της Κοµισιόν κινείται στην κατεύθυνσηµεταφοράς πόρων από τον 1ο Πυλώνα στον 2ο Πυλώνα. Αυτόδεν σηµαίνει ότι οι προτάσεις αυτές γίνονται αποδεκτές από τακράτη-µέλη. Η χώρα µας, και γι’ αυτό µπορώ να σας διαβεβαιώσω, θαδώσει µάχη, όπως ήδη δώσαµε και κερδίσαµε στην περίπτω-ση της µεταρρύθµισης του αµπελοοινικού τοµέα, µε µια πολι-τική συµφωνία που εξασφάλισε, µεταξύ άλλων, πρόσθετουςπόρους, ύψους 70 εκατ. ευρώ. Είναι σίγουρο, λοιπόν, ότι στις διαπραγµατεύσεις που θα ακο-λουθήσουν επειδή υπάρχουν ισχυρές συµµαχίες που ταυτίζο-νται µε τις δικές µας θέσεις, ότι θα δοθεί µάχη για τη διατήρη-ση του συνόλου των ενισχύσεων από τον 1ο Πυλώνα µέχρι το2013. Έτσι, µέσα σε αυτή την περίοδο, ο Έλληνας αγρότης θα µάθεινα λειτουργεί µακριά από τη νοοτροπία της «στενής εξάρτη-σης» της παραγωγής του µε την κοινοτική ενίσχυση και θα έχειτο περιθώριο να δηµιουργήσει τον «µηχανισµό» εκείνο, που θατου εξασφαλίσει µία επάξια θέση στην ενιαία διεθνή αγορά, µεπροϊόντα ανώτερα ποιοτικά και ανταγωνιστικά. Ο χρόνος αυτός ουσιαστικά θα λειτουργήσει, και ήδη, λειτουρ-γεί, προκειµένου να µετεξελιχθεί ο Έλληνας παραγωγός σεέναν ευέλικτο αγρότη-επιχειρηµατία, που µπορεί να διαπραγ-µατεύεται µε τους καλύτερους δυνατούς όρους τη θέση πουδιεκδικεί. Σε αυτή την κατεύθυνση λοιπόν τόσο τα προηγούµενα τρεισή-µισι χρόνια όσο και σήµερα, δουλέψαµε και δουλεύουµε, προ-

κειµένου να εξασφαλίσουµε τους όρους και τις προϋποθέσεις,που εγγυώνται όχι µόνο την αντιµετώπιση των καθηµερινώνπροβληµάτων που απασχολούν τον αγροτικό κόσµο της χώραςµας, αλλά κυρίως τοποθετούν τις βάσεις για το µέλλον καιανοίγουν προοπτικές ανάπτυξης στο νέο, έντονα ανταγωνιστι-κό, περιβάλλον, που διαµορφώνεται όχι µόνο στη χώρα µας,αλλά και διεθνώς.Θέλουµε τους αγρότες του αύριο ενηµερωµένους, να παρακο-λουθούν τις εξελίξεις, να µπορούν να ανταπεξέρχονται σεαυτές, αλλά και να αναδεικνύονται µέσα από αυτές, και µε ορί-ζοντα πολλά χρονιά µετά το 2013.Η ποιότητα και η ανταγωνιστικότητα των προϊόντων µας είναιµονόδροµος για το µέλλον και αυτό προσπαθούµε να το αντι-ληφθεί όσο το δυνατόν πιο γρήγορα ο αγροτικός κόσµος τηςχώρας µας. Έχω τονίσει αρκετές φορές πως θέλουµε τους αγρότες να λει-τουργούν ως «επιχειρηµατίες». Να εκσυγχρονιστούν, αφήνοντας πίσω τους τις παλιές και λαν-θασµένες πρακτικές και να καταλάβουν πως τα κελεύσµατατων καιρών για τη γεωργία απαιτούν σωστή αναδιάρθρωσητων καλλιεργειών, προδιαγραφές ποιότητας, τυποποίηση καικαλό µάρκετινγκ των προϊόντων στις ευρωπαϊκές και διεθνείςαγορές. Πλέον, µέσα από µέτρα και πρωτοβουλίες µας, κατευθύνουµετους αγρότες σε αυτήν την πορεία και παράλληλα δηµιουργού-µε το κατάλληλο περιβάλλον, ώστε να τους στηρίξουµε και νατους προστατέψουµε, όπου χρειάζεται και παράλληλα νασυγκρατήσουµε τον αγροτικό πληθυσµό στην περιφέρεια. Εγώ θέλω να επιµείνω σε ένα πράγµα: Πιστεύω ότι υπάρχειµέλλον. Ότι υπάρχουν προοπτικές και ευκαιρίες. ∆είτε, γιαπαράδειγµα, τι απήχηση έχουν αυτά τα ξεχωριστά προϊόνταπου παράγει η Ελλάδα, αυτά που ονοµάζω ως προϊόντα της«άλλης γεωργίας».Η ελληνική γεωργία και κτηνοτροφία µπορούν να έχουν δυνα-µική ανάπτυξη, αφού όπως όλοι ξέρουµε οι εδαφοκλιµατολο-γικές συνθήκες στη χώρα µας όχι µόνο επιτρέπουν αυτή τηνπροοπτική, αλλά σε ένα βαθµό και την εξασφαλίζουν.Από κει και πέρα, πρέπει όλοι να αντιληφθούν πως οι επιδοτή-σεις δεν είναι το «κλειδί» που θα µας ανοίξει την πόρτα τουαύριο.Το «κλειδί» είναι η ποιότητα και αυτό πρέπει να το κατανοή-σουν όλοι.Εµείς, ως υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων,εντάσσουµε στις επιδιώξεις µας τη διατήρηση µιας ανταγωνι-στικής, δυναµικής, συνεκτικής, απλουστευµένης, αλλά καιφιλικής προς το περιβάλλον ΚΑΠ, η οποία θα διασφαλίζει τηνισορροπηµένη στήριξη των αγροτών και θα επιτρέπει τη συνέ-χιση της γεωργικής δραστηριότητας σε κάθε περιοχή της Ε.Ε.

√ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ˘ÁÂ›·˜:

∆È ÛËÌ·ÙÔ‰ÔÙÂ› Ë Û˘˙‹ÙËÛË Î·È ÔÈ ·ÏÏ·Á¤˜ ÁÈ· ÙÔÓ ŒÏÏËÓ· ·ÁÚfiÙË∏ ÔÈfiÙËÙ· Î·È Ë ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ Ì·˜ Â›Ó·È ÌÔÓfi‰ÚÔÌÔ˜ ÁÈ· ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ

ΑΡΘΡΟτου Αλέξανδρου ΚοντούΥπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης

και Τροφίµων


‰È¿ÏÔÁÔ

∆∆οο ζζήήττηηµµαα του ειδικού καθεστώτος για τη στήριξη της α-γροτικής οικονοµίας των νησιών του Αιγαίου ήρθε πρό-σφατα και πάλι στο προσκήνιο της δηµοσιότητας. Nα θυ-

µίσουµε ότι το ζήτηµα έχει αντιµετωπιστεί δύο φορές από τηνΕυρωπαϊκή Ένωση. Προηγήθηκε η διακήρυξη του Ευρωπαϊ-κού Συµβουλίου το 1988 στη Ρόδο, και επακολούθησαν ταπρογράµµατα «Στήριξης των µικρών νησιών του Αιγαίου πελά-γους», ενώ η µεταρρύθµιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικήςτο 2003 ήταν η δεύτερη φορά. Οι πολιτικές αποφάσεις και οκανονισµός που ψηφίστηκε τότε, επέτρεπαν στην Ελλάδα γιατα νησιά του Αιγαίου, και στις Ισπανία, Γαλλία, Πορτογαλία γιατα υπερπόντια εδάφη τους, να εφαρµόσουν κατά παρέκκλισηειδικά µέτρα ενισχύσεων. Ευθύς εξαρχής ίσχυσε η απαλλαγήτων παραγωγών από το παρακράτηµα της «διαφοροποίησης».Για τις άλλες ωστόσο παραµέτρους των ειδικών καθεστώτων,οι ενδιαφερόµενοι έπρεπε να συνεννοηθούν µε την Κοµισιόν.Τα άλλα τρία κράτη µέλη διεµήνυσαν έγκαιρα το ενδιαφέροντους και στη συνέχεια συνεργάστηκαν µε τους Κοινοτικούς γιατη διαµόρφωση των ειδικών καθεστώτων. Η πολιτική ηγεσίατου δικού µας υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης απάντησε το2004, έγκαιρα, ωστόσο αρνητικά, δηλαδή ότι δεν την ενδια-φέρει το ειδικό καθεστώς. ΗΗ ααννααγγννώώρριισσηη του ιδιαίτερου χαρακτήρα και των προβληµάτωντου νησιωτικού χώρου από την Ε.Ε. αποτελεί αναγκαίο και θε-τικό βήµα, που ωστόσο δεν είναι επαρκές. Πέρα από τις χρη-µατοδοτήσεις και τις παρεµβάσεις της Ένωσης, απαιτούνταικαι ανάλογες εθνικές συνοδευτικές πολιτικές στο θεσµικό καιοργανωτικό πεδίο, στις υποδοµές καθώς και στις χρηµατοδο-τήσεις, ενώ απαιτείται ακόµη καλύτερη ανάγνωση και αξιοποί-ηση των κανονισµών, και πιο αποτελεσµατικές παρεµβάσειςστα όργανα της Ε.Ε. ΗΗ πποολλύύχχρροοννηη εγχώρια και ευρωπαϊκή εµπειρία εφαρµογής α-ναπτυξιακών πολιτικών διδάσκει ότι στις κλασικές συνταγές α-ποτυχίας πολιτικών για την ανάπτυξη συγκαταλέγονται και οι α-κόλουθες:ΠΠρρώώττοονν,, οοιι ααππόόππεειιρρεεςς εεππίίλλυυσσηηςς δδιιααρρθθρρωωττιικκώώνν ππρροοββλληηµµάάττωωννµµεε ππρρόόσσκκααιιρρεεςς µµόόννοονν εεππιιδδοοττήήσσεειιςς,, πποουυ ααννααββάάλλλλοουυνν ττιιςς µµοοννιι--µµόόττεερρεεςς λλύύσσεειιςς κκααιι δδιιααιιωωννίίζζοουυνν ττιιςς ββααθθύύττεερρεεςς ππααθθοογγέέννεειιεεςς.Κρίσιµα προβλήµατα, για παράδειγµα, της κτηνοτροφίας στηΛέσβο και σε άλλα νησιά, είναι η επιβάρυνση από τα µεταφορι-κά του κόστους των ζωοτροφών, η στρέβλωση της αγοράς γά-λακτος, όπου οι κτηνοτρόφοι αντιµετωπίζουν αβοήθητοι τακαρτέλ, τα προβλήµατα ρύπανσης από τα τυροκοµεία, η υπο-βάθµιση των βοσκότοπων, η µεγάλη ανεπάρκεια στην παραγω-γή επιτόπιων στα νησιά κτηνοτροφικών φυτών, η ανύπαρκτη υ-ποστήριξη των κτηνοτρόφων µε ενηµέρωση και τεχνογνωσία,

σχετικά µε τις πιο οικονοµικά αποδοτικές µεθόδους εκτρο-φής. H επιδότηση της Ε.Ε για τα µεταφορικά των ζωοτροφών,λέγεται ότι δεν µετακυλίεται στους κτηνοτρόφους, αλλά ότιτην καρπώνονται ενδιάµεσοι. Αν αυτό ευσταθεί, τότε πρέπει τοσύστηµα να µετατραπεί σε άµεση επιδότηση στον κτηνοτρόφο,στη βάση αντικειµενικών, ελέγξιµων κριτηρίων. Σοβαρό καιτεκµηριωµένο αίτηµα από το υπουργείο στην Κοµισιόν, µπορείνα γίνει δεκτό. Ως προς τα καρτέλ, την πρώτη ευθύνη φέρουνοι κρατικές αρχές που δεν τα ελέγχουν αποτελεσµατικά. Απότην άλλη µεριά όµως, είναι αδιανόητη η απουσία των συνεται-ρισµών από την αγορά ως αντίβαρο στα καρτέλ. Ως προς ταάλλα διαρθρωτικά ζητήµατα, αφορούν σε αναγκαίες υποδο-µές (π.χ. κεντρικές µονάδες αξιοποίησης αποβλήτων των τυ-ροκοµείων), αλλά και στην εφαρµογή ολοκληρωµένων σχε-δίων ανάπτυξης της κτηνοτροφίας των νησιών.

∞ÔÛ·ÛÌ·ÙÈÎ¤˜ ÔÏÈÙÈÎ¤˜ ∆∆εεύύττεερρηη σσυυννττααγγήή ααπποοττυυχχίίααςς,, εείίννααιι ηη ααπποοσσππαασσµµααττιικκήή εεφφααρρµµοογγήήσσεε ππεερριιφφεερρεειιαακκόό κκααιι ττοοππιικκόό εεππίίππεεδδοο,, ααννααππττυυξξιιαακκώώνν ππρροογγρρααµµ--µµάάττωωνν κκααιι άάλλλλωωνν µµέέττρρωωνν ααγγρροοττιικκήήςς πποολλιιττιικκήήςς.. Να επισηµάνου-µε ότι εφαρµόζονται ξεχωριστά και καθοδηγούνται από διαφο-ρετικές υπηρεσίες των Αθηνών, από τη µια µεριά το ειδικόπρόγραµµα για τη στήριξη του αγροτικού τοµέα στο Αιγαίο, καιαπό την άλλη µεριά τα αγροτικά προγράµµατα του Γ΄ και ∆΄ΚΠΣ. Να σηµειώσουµε ότι ακόµη και οι κανονισµοί για τις ατο-µικές ενισχύσεις των αγροτών («δικαιώµατα») επιτρέπουν προ-σαυξήσεις υπέρ αγροτών που µετέχουν σε προγράµµατα πα-ραγωγής ποιοτικών προϊόντων ή συντελούν στη διατήρησηκαλλιεργειών γενικότερης περιβαλλοντικής αξίας. ∆ιάταξη πουφωτογραφίζει τα νησιά του Αιγαίου και συµπληρώνει τα µέτραυπέρ της ποιότητας των προϊόντων και του περιβάλλοντος πουπροωθούν τα ΚΠΣ.ΤΤαα ππρροογγρράάµµµµαατταα και τα µέτρα πολιτικής που επισηµάναµε,µπορεί να εδράζονται σε διαφορετικούς κανονισµούς τηςΕ.Ε., ωστόσο, επιδέχονται και επιβάλλουν συνθετική και συν-δυασµένη εφαρµογή κατά τόπους, καθώς τα επιµέρους προ-γράµµατα έχουν µεταξύ τους συνάφειες και επικαλύψεις.Η συντονισµένη εφαρµογή όλων των προγραµµάτων και χρη-µατοδοτήσεων αγροτικής πολιτικής σε περιφερειακό και τοπι-κό επίπεδο, σηµαίνει καλύτερη αξιοποίηση των πόρων και θε-τικές συνέργειες. Αντίθετα, η αποσπασµατικότητα και έλλειψηολοκληρωµένης αντίληψης των πραγµάτων, συσκοτίζει τα προ-βλήµατα αλλά και τη συνθετική αξιολόγηση της αγροτικής πο-λιτικής για το Αιγαίο και τα επιµέρους νησιά.

∂ÁÎ·Ù¿ÏÂÈ„Ë ÙË˜ ·ÁÚÔÙÈÎ‹˜ ÁË˜ ΗΗ ττρρίίττηη σσυυννττααγγήή ααπποοττυυχχίίααςς έέχχεειι δδύύοο όόψψεειιςς.. ΑΑππόό ττηη µµιιαα ππλλεευυρράά

™˘ÓÙ·Á¤˜ ·ÔÙ˘¯›·˜ ÔÈ ·ÁÚÔÙÈÎ¤˜ ÔÏÈÙÈÎ¤˜ ÁÈ· ÙÔ ∞ÈÁ·›Ô¢ÂÓ ‰È·ı¤ÙÔ˘ÌÂ ÛÔ‚·Úfi Î·È ÙÂÎÌËÚÈˆÌ¤ÓÔ ÎÚ·ÙÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ‰Ú¿ÛË˜ ÁÈ· ÙÔ ∞ÈÁ·›Ô, Ô‡ÙÂ ÁÈ· ÙËÓ ·ÛÎÔ‡ÌÂÓË ·ÁÚÔÙÈÎ‹ ÔÏÈÙÈÎ‹ ÛÙ· ÓËÛÈ¿ ÙÔ˘

ΑΡΘΡΟτου Ανδρέα Κόρακα

οικονοµολόγουπρώην διευθυντή στην ΕΕ.

πρώην γ. γ. στο υπ. Γεωργίας

ΤΗΛ. : 210 6683500, FAX: 210 6683580

έέχχοουυµµεε σστταα ννηησσιιάά σσυυρρρρίίκκννωωσσηη κκααιι εεγγκκααττάάλλεειιψψηη ττηηςς ααγγρροοττιικκήήςςγγηηςς κκααιι ττηηςς ππααρρααγγωωγγήήςς ππααρρααδδοοσσιιαακκώώνν ππρροοϊϊόόννττωωνν,, εεννώώ ααππόόττηηνν άάλλλληη ππλλεευυρράά έέχχοουυµµεε σσππααττάάλλεεςς πποολλύύττιιµµωωνν φφυυσσιικκώώνν,, ααγγρροο--ττιικκώώνν κκααιι πποολλιιττιισσµµιικκώώνν ππόόρρωωνν.. Το σηµερινό σκηνικό διαµορ-φώνουν η εκτός σχεδίου άναρχη δόµηση, η εκτεταµένη οικο-πεδοποίηση παράκτιας γεωργικής γης, η υποβάθµιση των βο-σκότοπων, η ανύπαρκτη δηµόσια διαχείριση του αρδευτικούνερού, η άνευ σχεδίων αγροτική οδοποιία που τραυµατίζει το-πία υψηλής αισθητικής αξίας, η υπερεκµετάλλευση των αλιευ-τικών πόρων εις βάρος της παράκτιας αλιείας. Να επισηµάνου-µε ακόµη την καταστροφή παραδοσιακών κτηρίων και κτισµά-των που συνδέονται µε την αγροτική ζωή και την αγροβιοµηχα-νική ιστορία των νησιών, καθώς και τη συνεχή αλλοίωση τηςοικιστικής τους φυσιογνωµίας. Το αποτέλεσµα, αν συνεχιστείγια καιρό αυτή η καταστροφική πορεία, θα είναι η απαξίωσητων νησιών.

ªË Â¤Ó‰˘ÛË ÛÙÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ ‰˘Ó·ÌÈÎfi ΤΤέέττααρρττηη σσυυννττααγγήή ααπποοττυυχχίίααςς σσυυννιισσττάά ηη µµηη εεππέέννδδυυσσηη σσττοο αανν--θθρρώώππιιννοο δδυυννααµµιικκόό κκααιι εειιδδιικκόόττεερραα σσττηη γγννώώσσηη κκααιι σσττηηνν οορργγάάννωω--σσηη.. Σήµερα η τεχνογνωστική στήριξη των αγροτών είναι ανύ-παρκτη, η κατάρτιση επιφανειακή, η εφαρµοσµένη αγροτική έ-

ρευνα απούσα. Το Πανεπιστήµιο Αιγαίου αναξιοποίητο. Οι γεω-τεχνικές υπηρεσίες είναι φορτωµένες µε διαδικαστικά τρέχο-ντα ζητήµατα και οι συνεταιρισµοί λειτουργούν ως επί το πλεί-στον σαν προέκταση της κρατικής γραφειοκρατίας. ΗΗ εεφφααρρµµοογγήή ειδικών καθεστώτων στήριξης για τα νησιά του Αι-γαίου επιβάλλεται, πρώτον, για αντιστάθµιση των προβληµάτωνπου δηµιουργεί η νησιωτικότητα, δεύτερον, λόγω της γεωπο-λιτικής σηµασίας του αρχιπελάγους για την Ελλάδα, και τρίτον,διότι το αρχιπέλαγος µπορεί να καταστεί προνοµιακός γεωγρα-φικός χώρος οικονοµικής ανάπτυξης, ποιότητας ζωής και πολι-τισµού µε παγκόσµια ακτινοβολία.ΑΑκκµµααίίοοςς ααγγρροοττιικκόόςς ττοοµµέέααςς συνιστά κεντρική και αναγκαία συν-θήκη ευηµερίας των νησιών, στο πλαίσιο βιώσιµης οικονοµικά,κοινωνικά και περιβαλλοντικά, ισόρροπης πολυτοµεακής ανά-πτυξης. ΠΠρροοςς ττοο ππααρρόόνν δδεενν δδιιααθθέέττοουυµµεε σσοοββααρρόό κκααιι ττεεκκµµηηρριιωωµµέέννοοκκρρααττιικκόό σσχχέέδδιιοο δδρράάσσηηςς γγιιαα ττοο ΑΑιιγγααίίοο,, οούύττεε γγιιαα ττηηνν αασσκκοούύµµεεννηηααγγρροοττιικκήή πποολλιιττιικκήή σστταα ννηησσιιάά ττοουυ..Οι απόψεις που εκθέσαµε δεν έχουν κίνητρα αρνητισµού, ού-τε, εκ συστήµατος, απαισιοδοξίας. Εύστοχο και επίκαιρο είναιαυτό που έχει ειπωθεί από τον ΖΖαακκ ΝΝττεελλόόρρ, ««ηη ττύύχχηη ββοοηηθθάάεειισσππάάννιιαα,, ττοο κκοουυρράάγγιιοο σσυυχχννάά,, ηη ααλλήήθθεειιαα ππάάνντταα»»..


‰È¿ÏÔÁÔ∂ÓÙ·ÊÈ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Î‹ ÁÂˆÚÁ›·ÃÚÂÈ¿˙ÂÙ·È ÚÔÒıËÛË Ó¤Ô˘ ·Ú·ÁˆÁÈÎÔ‡ ÌÔÓÙ¤ÏÔ˘, ÌÂ ÌÂ›ˆÛË ÙˆÓ ·ÁÚÔ¯ËÌÈÎÒÓ, ÚÔÛÙ·Û›· ÙË˜ ‚ÈÔÔÈÎÈÏfiÙËÙ·˜ Î·È ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜

ΑΡΘΡΟτου Γιάννη Τόλιουµέλους της ΠΓ του ΣΥΝ

υπεύθυνου αγροτικού του ΣΥΝ

√√λεγόµενος «διαγνωστικός έλεγχος» της ΚΑΠ (ΚοινήΑγροτική Πολιτική) ήταν στο πρόγραµµα. Ωστόσο, το προ-καταρτικό πόρισµα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν είναι

πιστοποιητικό «υγείας», αλλά «πιστοποιητικό θανάτου» για τηνοικογενειακή γεωργία. Σε όλες τις χώρες και ιδιαίτερα στηνΕλλάδα, τα τελευταία χρόνια βιώνουµε δραµατικά αδιέξοδα σεπολλούς τοµείς παραγωγής και εµπορίας προϊόντων.Ειδικότερα, στην Ελλάδα είχαµε µεγάλη µείωση της παραγωγήςσε βασικά προϊόντα (λάδι, βαµβάκι, τεύτλα, καπνός, κρασί,οπωροκηπευτικά, κ.α.), παράλληλα µε τη µείωση των κονδυ-λίων στήριξης, τις ανατιµήσεις αγροεφοδίων, αύξηση κόστουςπαραγωγής και δραµατική µείωση αγροτικού εισοδήµατος. Σεαπελπιστική κατάσταση βρίσκονται οι κτηνοτρόφοι, κυρίως αιγο-προβάτων, µε τις ανατιµήσεις ζωοτροφών κατά 80-100%, ενώοι τιµές στο γάλα και το κρέας παραµένουν στα ίδια και χαµη-λότερα επίπεδα µε πέρυσι, παρότι οι καταναλωτές τα πληρώ-νουν ακριβότερα. Με τις νέες προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η κατάστα-ση θα επιδεινωθεί, καθώς µε τον αποκλεισµό των µικρών παρα-γωγών (µέχρι δέκα στρέµµατα) από κάθε εισοδηµατική ενίσχυ-ση, σηµαίνει αποκλεισµό 220.000 ελληνικών αγροτικών νοικο-κυριών (40% του συνόλου). Από την άλλη, η προωθούµενη«ολική αποσύνδεση» σε όσα προϊόντα παραµένει «µερική»(λάδι, βαµβάκι, καπνός, κ.α.), τα αυστηρότερα κριτήρια «πολλα-πλής συµµόρφωσης», οι περικοπές των εισοδηµατικών ενισχύ-σεων από ένα ύψος και πάνω θα κάνουν πιο δύσκολη τη συνέ-χιση της αγροτικής δραστηριότητας. Φαίνεται ότι τελικός στόχοςτης Επιτροπής είναι η δραστική περικοπή των κονδυλίων στήρι-ξης και της λειτουργίας του αγροτικού τοµέα µε όρους αγοράς,που εξασφαλίζει την επιβίωση µόνο σε µεγάλους παραγωγούς.Ο ΣΥΝ και ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνουν ριζοσπαστική µεταρρύθµισητης ΚΑΠ, µε ανακατανοµή κονδυλίων στήριξης υπέρ των µικρο-µεσαίων αγροτών και των µεσογειακών προϊόντων (λάδι, φρού-τα, λαχανικά, κ.λ.π.), καθώς και την εφαρµογή κοινοτικής προ-τίµησης στα ελλειµµατικά προϊόντα. Επίσης, αύξηση των κονδυ-λίων στον αγροτικό τοµέα και ειδικά στην αγροτική ανάπτυξη(υποδοµές, γεωτεχνική στήριξη κ.α.), στήριξη της παραγωγήςποιοτικών προϊόντων (τοπικά παραδοσιακά, ονοµασίας προέ-λευσης, βιολογικά, ολοκληρωµένης διαχείρισης) και απαγόρευ-ση µεταλλαγµένων. Ειδικότερα, στα βιολογικά είναι απαράδεκτονα περικόπτονται οι επιδοτήσεις. Στήριξη της απασχόλησηςκυρίως των νέων αγροτών, προστασία του εισοδήµατος τωνπαραγωγών µε διαµόρφωση τιµών στη βάση του κόστους καιένα µικρό κέρδος. Έλεγχος των διαφόρων «καρτέλ» σε όλο τοκύκλωµα παραγωγής, επεξεργασίας και εµπορίας αγροτικώνπροϊόντων και εισροών (αγροεφόδια κ.α.). ƒÈ˙ÔÛ·ÛÙÈÎ‹ ÌÂÙ·ÚÚ‡ıÌÈÛË ÙË˜ ∫∞¶Η πρόταση του ΣΥΝ για ριζοσπαστική µεταρρύθµιση της ΚΑΠ,βρίσκεται σε αντιστοιχία µε την αρχή της «αυτοδυναµίας τωνλαών» σε βασικά τρόφιµα (παραγωγή για τοπικές και εθνικέςανάγκες αντί για εξαγωγές). Ο ΠΟΕ (Παγκόσµιος ΟργανισµόςΕµπορίου) και οι πολυεθνικές δεν πρέπει να παίζουν κύριο

ρόλο στη διαµόρφωση της αγροτικής πολιτικής. Χρειάζεται προ-ώθηση νέου παραγωγικού µοντέλου, µε µείωση των αγροχηµι-κών, προστασία της βιοποικιλότητας και του περιβάλλοντος.Όσο για τις προτάσεις αντιµετώπισης των κινδύνων από τις κλι-µατικές αλλαγές, για αποτελεσµατικότερη διαχείριση υδάτωνκ.α., δεν έχουν ουσιαστικό αντίκρισµα, τη στιγµή που η κεντρι-κή κατεύθυνση πλήττει τη µεγάλη πλειοψηφία των µικροπαρα-γωγών της Ε.Ε. Από την άλλη, το υπουργείο ΑγροτικήςΑνάπτυξης βρίσκεται σε κατάσταση ηµιδιάλυσης, όντας ανίκανονα αντιµετωπίσει σύνθετα προβλήµατα αγροτικής και περιφερει-ακής ανάπτυξης. Αξίζει να τονίσουµε ότι η κυβέρνηση είχε υπο-σχεθεί εκπόνηση 13 περιφερειακών µελετών (για αντιµετώπισητων προβληµάτων της ΚΑΠ) και δηµιουργία «τοπικών κέντρωναγροτικής ανάπτυξης» για τη στήριξη των παραγωγών. Τίποτααπό αυτά δεν έγινε, ούτε διαφαίνεται να γίνει. ∆Ô ·ÁÚÔÙÈÎfi Úfi‚ÏËÌ· ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ Όσον αφορά στη νησιώτικη διάσταση του αγροτικού προβλήµα-τος, είναι πολύ κρίσιµη. Σε πρόσφατη περιοδεία µου στη Λέσβο,µε αφορµή τις κινητοποιήσεις των κτηνοτρόφων, είχα επαφέςµε την Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισµών, εκπροσώπους αγροτι-κών οργανώσεων και άλλων φορέων. Τα φαινόµενα παρακµήςείναι έντονα, παρότι υπάρχουν δυνατότητες αγροτικής και περι-φερειακής ανάπτυξης. Για παράδειγµα, η διατήρηση της κτηνο-τροφίας προϋποθέτει την εξασφάλιση τιµών στους κτηνοτρό-φους που να υπολογίζουν το κόστος και ένα µικρό καθαρό όφε-λος. Η επιδότηση της µεταφοράς ζωοτροφών, θα ήταν έναάµεσο µέτρο ανακούφισής τους. Επίσης, πρέπει να στηριχτεί ηελαιοκαλλιέργεια, ένα εθνικό προϊόν, µε τυποποίηση και προβο-λή και εξασφάλιση λογικών τιµών στους παραγωγούς.Αντίστοιχα, πρέπει να παρθούν µέτρα στήριξης της παράκτιαςαλιείας. Η Ελλάδα έχει ποιοτικά και παραδοσιακά προϊόντα πουχρειάζεται να αναδειχτούν και να συνδεθούν µε τη µεσογειακήδίαιτα και το τουριστικό κύκλωµα. Στον αγροτικό τοµέα δεν µπο-ρεί να ευδοκιµήσει η πολιτική της ελεύθερης αγοράς, η οποίαισοπεδώνει του µικρούς παραγωγούς, διαλύει τις τοπικές κοι-νωνίες, ενισχύει τα διάφορα «καρτέλ», τις αγροτο-βιοµηχανίεςκαι τις αλυσίδες super-markets, ενώ γεννάει ανεργία και υπο-βαθµίζει το περιβάλλον.Μεγάλο ρόλο στην αξιοποίηση των αναπτυξιακών δυνατοτήτωντων περιφερειών και των νησιών του Αιγαίου, µπορούν να παί-ξουν οι πρωτοβάθµιοι συνεταιρισµοί (παραγωγικοί, προµηθευτι-κοί, καταναλωτικοί κ.λ.π.), οι ενώσεις βιοκαλλιεργητών καιάλλες συλλογικές µορφές δράσης, όπως επίσης η αυτοδιοίκη-ση, µε ευαισθητοποίηση και συντονισµό των αναπτυξιακώνπρωτοβουλιών. Ταυτόχρονα, ο ΣΥΝ και ο ΣΥΡΙΖΑ επισηµαίνουντην ανάγκη της αγωνιστικής παρέµβασης και διεκδίκησης, µεενωτικές πρωτοβουλίες των φορέων που θέλουν µια άλλη αγρο-τική πολιτική, σε όφελος των µικροµεσαίων αγροτών και τωντοπικών κοινωνιών. Γι’ αυτό, πέρα από τις παρεµβάσεις στηΒουλή, αναπτύσσει αυτοτελείς κινηµατικές δράσεις εκεί πουυπάρχουν προβλήµατα στηρίζοντας τις αγωνιστικές κινητοποιή-σεις για την επίλυσή τους.

Νησιωτικό Αγρόκτημα 1

Documents