Երևանի <<Մխիթար Սեբաստացի>>

կրթահամալիրի քոլեջ

Հեղինակ՝ Նաիրա Գաբրիելյան

Թեմա՝ Շարժուն խաղերի դերը ֆիզիկական զարգացման գործում(3-5տ.)

Ղեկավար՝ Հռիփսիմե Առաքելյան

Երևան - 2013

Ներածություն Հիմնական մաս

Ենթահարցեր

Շարժուն խաղերի դերը երեխայի ֆիզիկական զարգացման. :գործում տեսակները

: Շարժախաղերը որպես ֆիզիկական դաստիարակության մաս 3-4 ., 4-5 . : Շարժողական ոլորտ տ տ

: Ինչպես ճիշտ ընտրել և կազմակերպել խաղերը : Խաղի անցկացման վայրն ու պարտադիր պայմանները

Ամփոփում Հավելված

Օգտագործված գրականության ցանկ

Բովանդակություն

Ներածություն Մանկապարտեզում շարժախաղերի

նպատակն է. պահպանել ևամրապնդել

երեխայիառողջությունը ապահովել ֆիզիկական և

հոգևոր ներդաշնակ զարգացումը զարգացնել կենսական

նշանակություն ունեցող, , շարժումները ճարպկությունը

, արագաշարժությունը : ճկունությունն ու դիմացկությունը

Տվյալ աշխատանքը լուսաբանում 3-5 է տարեկան երեխաների

շարժման բնույթի և շարժախաղերի կազմակերպման

, առանձնահատկությունները դրանց դերը երեխայի

ֆիզիկական զարգացման:գործում

Հիմնական մաս

Շարժախաղերի դերը երեխայի ֆիզիկական

. զարգացման գործում.տեսակները

Շարժախաղերը ամբողջությամբ կազմված լինելով տարբեր բնույթի շարժումներից՝ ակտիվ աշխատանքի մեջ է ընդգրկում երեխայի օրգանիզմը՝ բարելավվում է գլխուղեղի աշխատանքը, սրտի և շնչառության համակարգերի գործունեությունը, արագանում է նյութափոխանակությունը, ամրանում են հոդակապերը , ջլերը, մեծանում է ողնաշարի ճկունությունը:

Շարժունխաղերիտեսակները• <<Ծուղրուղու>>, <<Զիլինա>>,

<<Խնոցի-հարոցի>>, <<Ալիս պալիս>>, <<Աղջիկ փախցնոցի>>, <<Թզուկներ և հսկաներ>>, <<Գործնագործ>> և այլն:

Ազգային շարժախա

ղեր • <<Օղակների միջով>>,

<<Վերցրու գնդակը>>, <<Բասկետբոլ>>, <<Գնդակը պարկում>>, <<Ծափով վազել>>, <<Նստարանների վրայով>> և այլն:

Մարզական խաղեր

Ձեռնախաղեր

• Մեծ շարժողականություն պահանջող են համարվում այն խաղերը, որոնք կառուցված են հիմնականում այնպիսի շարժումների հիման վրա, ինչպիսիք են վազքը և ցատկը:

• Միջինշարժողա կանություն պահանջող խաղերը առանձնանում են ֆիզիկական համեմատա բար քիչ ծանրաբեռնվա ծությամբ (քայլք, առարկաների փոխանցում և այլն):

• Այն խաղերը, որոնք ավելի քիչ շարժումներ են պահանջում, կատարվում են համեմատա բար դանդաղ տեմպով: Բացի այն , դրանց ներգործությունը գրեթե աննշան է:

Շարժախաղերը որպես ֆիզիկական .դաստիարակության մաս

Կարևորելով երեխայի ֆիզիկական զարգացումը՝ պետք է հիշել, որ չափից ավելի կամ միակողմանի ֆիզիկական ծանրաբեռնումը շատ ավելի վտանգավոր է, քան դրա բացակայությունը:

Ֆիզկուլտուրայի յուրաքանչյուր պարապմունքի հիմնական մասում պետք է տրվի մեկ շարժախաղ՝ մեծ կամ միջին շարժունակության: Հիմնական մասի տևողությունն է 15-20 րոպե:

Շարժուն խաղերի

հիմնական խնդիրն է

Զարգացնել կամքը և

ուշադրությունը

զարգացնել

շարժողական

ակտիվությունը

արագ կողմնորոշվել

ու, դժվարություն

ները հաղթահարել

ու ընդունակությ

ուններ

ընկերներին օգնելու,

համագործակցելու

կարողությունները

Զարգացնել

համարձա կությունը

մշակել արագաշարժություն,

ճկունություն

Շարժողական ոլորտ 3-4 տարեկան

3-4 տարեկան երեխան դրսևորում է խոշոր շարժումներով պայմանավորված հիմնական հմտությունները՝ ցուցաբերելով հավասարակշռության, կորդինացիայի զարգացնող ունակություններ՝ կանգնելու, քայլելու, վազքի, ցատկելու, մագլցելու, աստիճաններով իջնելու և բարձրանալու ժամանակ:

1. Ցատկում է մեկ ոտքի վրա 2 և ավելի անգամ: 2. Ոտքերը միասին պահելով՝ կանգնած տեղից ցատկում է առնվազն 20 սմ

հեռավորության վրա: 3. Առանց որևէ բանից բռնելու, կանգնում է մեկ ոտքի վրա առնվազն 2 վայրկյան: 4. Ուղիղ գծով քայլելով՝ անցնում է առնվազն 1 մետր տարածություն: 5. Քայլում է՝ շրջանցելով խոչընդոտները: 6. Քայլում է ոտքերի մատների վրա: 7. Վազում է առնվազն 8 մետր տարածություն: 8. Ինքնուրույն բարձրանում է աստիճաններով՝ հերթագայելով ոտքերը: 9. Մեծահասակի օգնությամբ իջնում է աստիճաններով՝ հերթագայելով ոտքերը: 10. Ցատկում է մոտ 20սմ բարձրությունից երկու ոտքի վրա: 11. Վարում է եռանիվ հեծանիվ: 12. Բռնում է մեծ գնդակը մոտավորապես 1,5 մետր հեռավորությունից: 13. Նետում է գնդակն ընկերոջը ճիշտ ուղղությամբ: 14. Ֆուտբոլ խաղալիս ոտքը ետ տանելով հարվածում է գնդակին:

ՆՈՒՐԲ /մանր/ ՇԱՐԺՈՒՄՆԵՐ Երեխան ցուցաբերում է ձեռքի և մատների շարժումների կառավարման տարբեր հմտություններ.

1. Կատարում է պարզ գործողություններ փոքր առարկաներով (թերրթում է գիրքը էջ առ էջ, հավաքում է գլուխկոտրուկներ, պտտելով կափարիչը՝ բացում և փակում է շիշը, խոշոր կամ միջին չափսի ուլունքներով հավաքում է շղթա):

2. Կառուցում է միջին բարդության շինություններ (խորանարդիկներից կառուցում է կամրջակ, պատ):

3. Ծեփում է պարզ՝ կլոր, տափակ, պարանաձև առարկաներ:

4. Երեխան դրսևորում է նկարելու հմտություններ (բռնում է մատիտը ձեռքի առաջին երեք մատներով, արտանկարում է երկրաչափական պատկերներ):

5. Ցուցաբերում է մկրատով կտրտելու պարզ հմտություններ:

6. Կատարում է ինքնասպասարկման առօրյա գործողություններ (արձակում և կոճկում է մեծ կոճակները, արձակում է կոշիկի քուղերը, ինքնուրույն օգտվում է սպասքի որոշ տեսակներից):

4-5 տարեկան Ցատկում է մեկ ոտքի վրա առնվազն 5 անգամ: Ցատկում է գետնից 15սմ բարձրության վրայից՝ ոտքերը : միասինԿանգնում է մեկ ոտքի վրա առնվազն 10 վայրկյան: Կարող է հաղթահարել 50-60սմ բարձրության արգելքը: Քայլում է ոտնաթաթերը դնելով կրունկ-թաթ հաջորդականությամբ: Խաղում է ակտիվ, շարժուն խաղեր, ցատկում է փոսերի և իր մարմնի չափսերին համապատասխան այլ արգելքների վրայով, թռչկոտելով առաջ է շարժվում:

ինքնուրույն բարձրանում և իջնում է աստիճաններով: Գնդակը հարվածում է գետնին, այնուհետև բռնում երկու ձեռքով: Երեխան ցուցաբերում է ձեռքի և մատների շարժումների կառավարման հմտություններ (կառուցողական առարկաներովկառուցում է 10 և ավելի կտորներից բաղկացած շինություններ ՝ աշտարակ, կամուրջ):

Աշխատում է մանր առարկաներով (միջին կամ փոքր չափսի ուլունքներով հավաքում է վզնոց):

Երեխան ցուցաբերում է նկարչական և գրի պարզագույն հմտություններ (արտանկարում է տառեր, թվեր, երկրաչափական պատկերներ, մարմնի մասեր):

Նուրբ /մանր/ շարժումներ1. Ցուցաբերում է ծեփելու հմտություններ, ծեփում է ծանոթ առարկաներ: 2. Ցուցաբերում է կտրտելու հմտություններ, կտրում է ուղիղ կամ կոր գծերով ոչ ճշգրիտ: 3. Երեխան ցուցաբերում է ինքնասպասարկման որոշ հմտություններ (կոճկում և արձակում է հագուստի կոճակները, շղթաները, ուտելիս օգտվում է սպասքից): 4. Կարողանում է ասեղ թելել և կարել: 5. Հմտորեն ներկում է նկարները, շրջագծում է տարբեր պատկերներ:

Ինչպես ճիշտ ընտրել և կազմակերպել խաղերը

Խաղերն ընտրելիս պետք է հաշվի առնել հետևյալ պայմաններն ու պահանջները.

Խաղը պետք է լինի մատչելի տվյալ տարիքի ամեն մի երեխայի համար՝ իր կանոննոերի բարդությամբ, ծավալով ու գործողությամբ:

Ամեն մի տարիքի համար խաղ ընտրելիս պետք է ելնել մանկավարժական ընդհանուր սկզբունքներից, աստիճանաբար բարդացնելով՝ հեշտից անցնել դժվարին , պարզից՝ ավելի բարդի:

Խաղը պետք է բավարարի տվյալ տարիքի երեխաների հետաքրքրությունը:

Խաղի անցկացման

վայրն ու պարտադիր

պայմանները.

Խաղն անցկացնելիս պետք է հաշվի առնել նաև կլիմայական պայմանները, տարվա եղանակները:

Ամփոփում 3-4 տարեկանների համար

Ոտքերի մկանների զարգացման համար՝ <<Թաքնվել-երևալ>>, <<Ոտքի բարձրացում>>, <<Կարճ և երկար ոտքերը>>:

<<Թռչունները թափահարում են թևերը>> , <<Ճոճանակ>>, <<Գնացք>>, <<Գրկել Մայրիկին>>, որոնք նպաստում են ձեռքերի և ուսագոտու մկանների զարգացմանը:

<<Քամին ճոճում է ծառերը>>, <<Թաշկինակի փոխանցում>>, <<Թաքցնել գլուխը>>, <<Ստուգել շոգեքարշի անիվները>> , <<Հեծանիվ>>, <<Նավակ>>: Որոնք նպաստում են իրանի զարգացմանը:

4-5 տարեկան երեխաների համար նպատակահարմար են հետևյալ

շարժախաղերը՝

<<Որսորդը և նապաստակները>>, <<Մկան թակարդ>>, << Անտուն նապաստակը>>, որոնք զարգացնում են ցատկելու, վազելու, հավասարակշռությունը պահպանելու կարողությունները, ամրանում են ջլերը, ոտքերի մկանները:

Մարզական խաղերից՝ <<Ով ավելի լավ կցատկի>>, <<Յոթ քար>>, <<Գնդակը նետիր օղակի մեջ>>, <<Ով ավելի արագ օղակը կգլորի մինչև դրոշակը>>: Մարզական խաղերը նպաստում են վազելու, մագլցելու կարողությունների ամրապնդմանը, որոնք ձևավորում են երեխայի մոտ ճարպկություն, արագաշարժություն, ճկունություն, արագ կողմնորոշվելու կարողություն:

Ազգային խաղերից՝ <<Թզուկներ և հսկաներ>>, <<Գործնագործ>>, <<Ծուղրուղու>>, <<Աղջիկ փախցնոցի>> և այլն:

Հավելված Օգտագործված գրականության ցանկ

 <<Ծուղրուղու>> զարգացնող նյութերի ժողովածու 2-6

տարեկանների համար/ ՀԵղինակներ՝ Աիդա Պետրոսյան, Գոհար Բադալյան, Ռուզան Խաչատրյան, Աննա Ադամյան, Անի ժամհարյան/:

Նախադպրոցական կրթական համալիր ծրագիր /Երևան – 1999/ Նախադպրոցականի զարգացումը նախակրթարանում 3-5

տարեկաններՄխիթար Սեբաստացի կրթահամալիր  / Երևան – 2009/ <<Շարժուն խաղեր>> /Մ. Մամիկոնյան, Երևան-1974/