เรื่องที่ 1...
TRANSCRIPT
![Page 1: เรื่องที่ 1 การนับเวลาและการเทียบศักราช](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051516/55b061021a28ab08198b45a8/html5/thumbnails/1.jpg)
: รายวชา ประวตศาสตรไทย รหสวชา ส.32103
โดยอรรถพล พลวฒน
![Page 2: เรื่องที่ 1 การนับเวลาและการเทียบศักราช](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051516/55b061021a28ab08198b45a8/html5/thumbnails/2.jpg)
ค าวา “ประวตศาสตร” หรอ “History” เปนศพทภาษาองกฤษ มาจาก
ภาษากรกเดมวา “Historeo” ค าวา “Histor” หมายถง พยาน ผ
ตดสนหรอใครกไดทรเหน สวนค าวา “Historeo” “แปลวา การ
สอบสวน การคนควา ไตถามหาความจรง
![Page 3: เรื่องที่ 1 การนับเวลาและการเทียบศักราช](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051516/55b061021a28ab08198b45a8/html5/thumbnails/3.jpg)
การศกษาประวตศาสตรจงเปนเรองของการแสวงหาขอเทจจรงเกยวกบ
ชวตมนษยทผานมาในอดต
ทมความส าคญในชวงระยะเวลาใดเวลาหนงหรอสมยใดสมยหนง
ซงจะตองอธบายเหตการณ ตางๆทเกดขนนนไดอยาง มเหตผลและ
ถกตองตามความเปนจรง โดยผานกระบวนการ ไตสวน คนควา
พจารณา วเคราะหอยางละเอยดถถวน และไมมอคต
![Page 4: เรื่องที่ 1 การนับเวลาและการเทียบศักราช](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051516/55b061021a28ab08198b45a8/html5/thumbnails/4.jpg)
การนบเวลาและการเทยบศกราช
เฮโรโดตส (HERODOTUS)นกปราชญ
ชาวกรก ไดรบการยกยองใหเปนเปนบดา
แหงวชาประวตศาสตร
การนบเวลาและการเทยบศกราช
สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระ
ยาด ารงราชานภาพ ถอไดวาเปนบดา
แหงประวตศาสตรไทย
![Page 5: เรื่องที่ 1 การนับเวลาและการเทียบศักราช](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051516/55b061021a28ab08198b45a8/html5/thumbnails/5.jpg)
เวลาเปนสงเชอมโยงอดตกบปจจบน เนองจากยคสมยทางประวตศาสตรของ
มนษยชาตมพฒนาการมาอยางยาวนานหลายพนป การศกษาความตอเนอง
ระหวางยคสมยในประวตศาสตรชวงตาง ๆ จงตองอาศยเวลาทปรากฏอยใน
หลกฐานทางประวตศาสตรประเภทตาง ๆ ในการล าดบเหตการณ เพอสามารถ
เชอมโยงถงปจจบน ดงนนเวลาจงมความส าคญตอการศกษาประวตศาสตร
อยางมาก
![Page 6: เรื่องที่ 1 การนับเวลาและการเทียบศักราช](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051516/55b061021a28ab08198b45a8/html5/thumbnails/6.jpg)
การนบเวลาของประเทศไทยในปจจบน นยมใชการนบเวลา
ดวยกน 2 แบบ คอ
◦ การนบเวลาแบบสรยคต
◦ การนบเวลาแบบจนทรคต
![Page 7: เรื่องที่ 1 การนับเวลาและการเทียบศักราช](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051516/55b061021a28ab08198b45a8/html5/thumbnails/7.jpg)
การนบเวลาแบบสรยคต สรยคต คอ การนบโดยถอเอาต าแหนงดวงอาทตยเปน
หลก
◦ วนทางสรยคตคอวนท 1,2,3...30 หรอ 31
◦ เดอนทางสรยคตม 12 เดอนใน 1 ป คอ มกราคม กมภาพนธ มนาคม
เมษายน พฤษภาคม มถนายน กรกฎาคม สงหาคม กนยายน ตลาคม
พฤศจกายน และธนวาคม
◦ 1 ปม 365 วน เปนปปกตเรยกวา ปปกตสรทน ถาปใดม 366 วนคอเพม 1
วนในเดอน กมภาพนธจาก 28 วน เปน 29 วน ซงทก 4 ปจะมคร ง เรยกวาป
อธกสทน
![Page 8: เรื่องที่ 1 การนับเวลาและการเทียบศักราช](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051516/55b061021a28ab08198b45a8/html5/thumbnails/8.jpg)
จนทรคตหมายถง การนบโดยถอเอาดวงจนทรเปนหลก วนทางจนทรคต นบเปนวนขนกค า
และแรมกค า มชอเรยกวา “การนบดถ” การนบแบบนเกดจากคนในสมยโบราณสงเกต
ดวงจนทรทมองเหนในแตละคนวาเปลยนไปจากคนกอนอยางไร
◦ วนขน...ค า เรมจากเหนดวงจนทรเปนเสยวเลกๆจนเหนเตมดวงในวนขน 15 ค า
◦ วนแรม...ค า เรมจากเหนดวงจนทรเตมคอยๆแหวงหายไปจนไมเหนเลยในแรม 14-
15 ค า
◦ เดอนทางจนทรคต ม 12 เดอน เรยกเดอนอาย เดอนย เดอน 3,4...ไปจนถงเดอน
12 เรมตนเดอนวนขน 1 ค า แตวนสนเดอนจะแตกตางกนเปน 2 แบบ ดงน
◦ เดอนค คอ เดอนอาย, เดอน 3,5,7,9,11 สนเดอนวนแรม 14 ค า
◦ เดอนค คอ เดอนย เดอน 4,6,8,10,12 สนเดอนวนแรม 15 ค า
![Page 9: เรื่องที่ 1 การนับเวลาและการเทียบศักราช](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051516/55b061021a28ab08198b45a8/html5/thumbnails/9.jpg)
![Page 10: เรื่องที่ 1 การนับเวลาและการเทียบศักราช](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051516/55b061021a28ab08198b45a8/html5/thumbnails/10.jpg)
![Page 11: เรื่องที่ 1 การนับเวลาและการเทียบศักราช](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051516/55b061021a28ab08198b45a8/html5/thumbnails/11.jpg)
พทธศกราช(พ.ศ.) ในประเทศไทยเรม
นบเมอพระพทธเจาปรนพพานแลว 1 ป
พทธศกราชเขาสดนแดนประเทศไทย
พรอมกบพระพทธศาสนาจากอนเดย
สนนษฐานวาคงเรมต งแตเมอพระเจา
อโศกมหาราชแหงแควนมคธสงพระเถระ
เขามาเผยแผพระพทธศาสนาในภมภาค
น
![Page 12: เรื่องที่ 1 การนับเวลาและการเทียบศักราช](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051516/55b061021a28ab08198b45a8/html5/thumbnails/12.jpg)
จลศกราช (จ.ศ.) จดต งขนโดยสงฆราชมนโสรหน แหงอาณาจกรพกาม เมอป
พทธศกราช 1181 โดยไทยรบเอาวธการนบเวลานมาใชในสมยอยธยา เพอการ
ค านวณทาง โหราศาสตร ใชบอกเวลาในจารก ตานาน พระราชพงศาวดาร
จดหมายเหต ตางๆ จนมาถงสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว
(รชกาลท5 ) จงเลกใช
มหาศกราช(ม.ศ.) การนบศกราชนจะพบในหลกฐานทางประวตศาสตรในสมย
สโขทย และอยธยาตอนตน โดยคดขนจากกษตรยของอนเดย (พระเจากนษกะ)
ซงพอคาอนเดยและพวกพราหมณน าเขามาเผยแพรในขณะตดตอการคากบไทย
จะมปรากฏในศลาจารกเพอบนทกเรองราว เหตการณตางๆ ทเกดขน ซงถอวาป
มหาศกราชท 1 จะตรงกบปพทธศกราช 621
![Page 13: เรื่องที่ 1 การนับเวลาและการเทียบศักราช](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051516/55b061021a28ab08198b45a8/html5/thumbnails/13.jpg)
รตนโกสนทรศก (ร.ศ) การนบเวลาแบบน
พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว
(รชกาลท 5) ทรงต งขนในปพทธศกราช
2432 โดยก าหนดใหก าหนดใหนบปท
พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลก
มหาราช สถาปนากรงรตนโกสนทร เมอป
พทธศกราช 2325 เปนรตนโกสนทรศกท
1 และใหเรมใชศกราชนในทางราชการ
ต งแตวนท 1 เมษายน ร.ศ.108
(พ.ศ.2432) เปนตนมา
![Page 14: เรื่องที่ 1 การนับเวลาและการเทียบศักราช](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051516/55b061021a28ab08198b45a8/html5/thumbnails/14.jpg)
ครสตศกราช (ค.ศ.) ซงเปนศกราชของ
ครสตศาสนา เรมนบเมอพระเยซประสต (25
ธนวาคม) หลงพทธศกราช 543 ป ซงพระ
เยซ เปนศาสดาของครสตศาสนา เรม
นบเปนครสตศกราช 1 (ค.ศ.1) หรอ A.D.1
ยอมาจากค าวา “Anno Domini” การนบ
ศกราช กอนท พระเยซประสต เรยกวา
before christ เขยนยอ ๆ วา B.C.
ตวอยาง 1,000 ป กอนครสตศกราช เขยนว
า 1,000 B.C. หมายความวา เปนชวงเวลา
1,000 ป กอนพระเยซประสต
![Page 15: เรื่องที่ 1 การนับเวลาและการเทียบศักราช](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051516/55b061021a28ab08198b45a8/html5/thumbnails/15.jpg)
นครเมกกะ ประเทศซาอดอาระเบย
ฮจญเราะหศกราช (ฮ.ศ.) เรมต งแต พ.ศ. 1165 เมอ
ปท ทานนบมฮมมด อพยพจากเมองเมกกะ (มก
กะห) ไปยงเมองเมดนา (มะดนะห) โดย ฮ.ศ. 1 ตรง
กบ พ.ศ. 1165 แตการเทยบรอบป ของ ฮ.ศ. กบ
พ.ศ. มความคลาดเคลอนไมตรงกน โดยทก ๆ 32 ป
ครง ของ ฮ.ศ. จะเพมขน 1ป เมอเทยบกบ พ.ศ.
ปจจบน ฮ.ศ. นอยกวา พ.ศ. 1122 ปและนอยกวา
ค.ศ. 579 ป ฮจญเราะหศกราช (ฮ.ศ.) นยมใชใน
ประเทศทนบถอศาสนาอสลาม ชาวไทยมสลมต งแต
อดตจนถงปจจบนใชฮจญเราะหศกราชเพอประกอบ
ศาสนกจ โดยฟงประกาศจากส านกจฬาราชมนตร
![Page 16: เรื่องที่ 1 การนับเวลาและการเทียบศักราช](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051516/55b061021a28ab08198b45a8/html5/thumbnails/16.jpg)
ตารางการเปรยบเทยบศกราช
จากศกราชอนเปลยนมาเปน พ.ศ. จาก พ.ศ. เปลยนเปนศกราชอน
ร.ศ. + 2324 = พ.ศ. พ.ศ. - 2324 = ร.ศ.
จ.ศ. + 1181 = พ.ศ. พ.ศ. - 1181 = จ.ศ.
ม.ศ. + 621 = พ.ศ. พ.ศ. - 621 = ม.ศ.
ค.ศ. + 543 = พ.ศ. พ.ศ. – 543 = ค.ศ.
ฮ.ศ. + 1122 = พ.ศ. พ.ศ. – 1122 = ฮ.ศ.