zaman kesultanan melayu melaka

ZAMAN KESULTANAN

MELAYU MELAKATajuk: Bincangkan sumber-

sumber awal Kesultanan Melayu Melaka.

04/09/23 2

• Menurut "Suma Oriental", Parameswara ialah seorang raja Palembang yang menggantikan ayahandanya, Raja Sam Agi. Beliau diserang oleh Raja Jawa, Batara Tamavill, sewaktu beliau menggelarkan dirinya sebagai Mjeura "orang yang berani"

04/09/23 3

• Dengan seribu pengikutnya, beliau menuju ke pantai barat Semenanjung Melayu untuk mencari tempat perlindungan yang baru.

• Menurut Sejarah Melayu "Malay Annals" yang dikarang oleh Tun Sri Lanang pada tahun 1565, Parameswara melarikan diri ke Muar tetapi diganggu oleh biawak yang tidak terkira banyaknya.

• Penetapan di tempat yang kedua di Kota Burok juga gagal kerana kubu pertahanan yang mereka cuba mendirikan runtuh dengan serta merta.

04/09/23 4

• Kemudian Parameswara berpindah ke Sening Ujong. Setelah berada di sana, beliau melantik seorang menteri untuk mewakili dirinya dan kemudiannya beliau tiba di Sungai Bertam, iaitu suatu kawasan persisiran pantai. Ketika itu, orang-orang Seletar mendiami di situ dan mereka meminta Parameswara menjadi raja.

04/09/23 5

• Semasa berburu di muara Sungai Bertam, Parameswara ternampak seekor pelanduk menendang salah seekor daripada anjing-anjing burunya. Parameswara tertarik dengan kegagahan pelanduk itu lalu beliau memutuskan membina sebuah penempatan di kawasan tersebut. Selepas menanyakan nama pokok (Pokok Melaka) yang diteduhnya, Parameswara menamakan tempat itu "Melaka".

04/09/23 6

TEMPOH KESULTANAN MELAYU MELAKA

• Sultan Iskandar Shah 1400 – 1424

• Sultan Muhammad Shah 1424 – 1444

• Sultan Abu Syahid 1444 – 1445

• Sultan Muzaffar Shah 1445 – 1459

• Sultan Mansur Shah 1459 – 1477

• Sultan Alauddin Riayat Shah 1477 – 1488

• Sultan Mahmud Shah 1488 – 1511

04/09/23 7

Sumber tempatan tentang Kesultanan Melayu Melaka

• Sumber-sumber tempatan ertinya sumber-sumber mengenai Melaka yang ditulis dalam bahasa Melayu dan telah menjadi klasik dalam korpus kesusasteraan Melayu tradisional.

04/09/23 8

Sulalatus Salatin (Sejarah Melayu) merupakan satu karya sejarah mengenai kebangkitan, kegemilangan dan kejatuhan zaman Kesultanan Melayu Melaka yang ditulis oleh beberapa orang pengarang Melayu. Namun terdapat pendapat yang mendakwa apabila (Portugis) menakluk Melaka, salinan Sejarah Melayu telah dibawa ke Goa.

04/09/23 9

• Terdapat sekurang-kurangnya 29 versi tetapi versi yang paling mashyur adalah versi Shellabear. Menurut pengenalan Sejarah Melayu naskah Shellabear, Yang diPertuan Raja di Hilir Sultan Abdullah Mu'ayat Syah ibni'l Sultan Abdul Jalil Syah telah mengutuskan Seri Nara Wangsa Tun Bambang untuk memerintah Bendahara Paduka Raja Tun Muhammad@Mahmud (Tun Sri Lanang) pada hari Khamis, 12 Rabiul Awal 1021 bersamaan 13 Mei 1612 agar menyunting salinan Sejarah Melayu yang dibawa oleh Orang Kaya Sogoh dari Goa/Gowa.

04/09/23 10

• Sehingga hari ini, sekurang-kurangnya 29 salinan Sejarah Melayu, yang terdiri daripada pelbagai versi telah dijumpai. Ini membuat perkara-perkara yang lebih kompleks seperti yang mereka berbeza dari segi penyampaian kandungan dan pendekatan, walaupun subjek dan tema penceritaan yang sama iaitu raja-raja Melaka.

04/09/23 11

• Sejarah Melayu Sulalatus Salatin dianggap penting kerana ia memberikan adat istiadat kerajaan, susunan raja Melayu dan sejarah kerajaan Melayu dan boleh dikatakan menyerupai konsep Sejarah Sahih China, di mana pada setiap pertukaran Dinasti di China, sejarah Dinasti sebelumnya akan ditulis dan disimpan di arkib negara tersebut.

04/09/23 12

• Kandungan pada ilmu bahasa yang berbeza telah menyebabkan banyak kekeliruan dalam kalangan ahli sejarah yang menggunakan Sejarah Melayu untuk memahami penulisan sejarah Melaka.

• Sebagai contoh, beberapa versi mendakwa bahawa jawatan Laksamana diperkenalkan di Melaka semasa pemerintahan Sultan Muhammad Shah (Raja Kecil Besar). Versi lain menyatakan bahawa ia dibuat semasa pemerintahan Sultan Shah Muhammad.

04/09/23 13

• Terdapat juga versi Sejarah Melayu yang menyatakan bahawa Hang Tuah berasal dari Duyung di Melaka, manakala yang lain mengesahkan bahawa dia adalah seorang Bugis dari Sulawesi.

• Cara terbaik dan hanya untuk ahli sejarah adalah dengan menggunakan Sejarah Melayu sebagai cara yang berhati-hati dan sebagai objektif yang mungkin di dalam batas-batas pentaksiran dan penulisan sejarah dan memahami masalah pertembungan dalam ilmu bahasa

04/09/23 14

“Tiada teks satu (Sejarah Melayu) boleh diterima sebagai, prioriti, lebih tepat mencerminkan badan tradisi yang terletak di belakang Sejarah Melayu atau lebih dekat kepada kebenaran sejarah. Nilai sejarah tradisi sejarah Melayu terletak tidak dalam mana-mana teks tertentu, tetapi dalam kajian perbandingan semua versi varian.”

04/09/23 15

Dua teks yang ditulis dalam genre undang-undang termasuk Undang-undang Melaka (Undang-Undang Melaka) atau Hukum Kanun Melaka (Undang-undang Kanun Melaka), dan Undang-undang Laut Melaka (Undang-undang Maritim Melaka) yang terdapat dalam beberapa versi.

04/09/23 16

Sumber Hukum Kanun Melaka & Undang-undang Laut Melaka

• Hikayat Hang Tuah, sastera klasik yang paling penting di Malaysia, tidak membentangkan tentang sejarah tetapi ini tidak bermakna bahawa ia tidak boleh digunakan sebagai rujukan untuk menulis sejarah.

• Walaupun buku ini ditulis beberapa abad selepas kejatuhan kesultanan Melayu Melaka, ia masih berjaya dalam memelihara, projek dan mencerminkan beberapa idea mengenai masyarakat Melaka

04/09/23 17

Sumber Hikayat Hang Tuah

• Seperti Sejarah Melayu, Hikayat Hang Tuah dengan jelas mentakrifkan orang Melayu sebagai mempunyai hubungan etnik, tradisional dan politik yang sangat kuat dengan beberapa kawasan di pantai timur Sumatera seperti Palembang, Kampong Koh, Asahan, dan lain-lain. Pires Tome dirujuk kepada kawasan-kawasan ini sebagai 'wilayah Melayu'.

04/09/23 18

• Sumber rujukan yang lain termasuk sumber-Sumber Lisan terutamanya di kalangan orang tua di negara ini serta tinggalan sejarah di Melaka.

• Kemuliaan kerajaan lama dan sejarah Melaka sendiri sudah pasti meninggalkan kesan mendalam kepada sastera lisan tradisional.

• Ia berkaitan tentang raja-raja Melayu, bangsawan dan pahlawan-pahlawan, bersama-sama dengan peristiwa-peristiwa menarik yang berlaku sepanjang sejarah.

04/09/23 19

Sumber Lisan

• Kandungan atau Hikayat Siak terbahagi kepada dua bahagian. Yang pertama meliputi tempoh masa Kesultanan Melaka-Johor (yang sebenarnya adalah salinan daripada teks Sejarah Melayu).

• Yang kedua meliputi tempoh masa yang berikut, berkenaan dengan kaedah-kaedah Siak atau Minangkabau yang bermula dengan kisah Raja Kechil dan terus bersama-sama orang-orang keturunannya, dan peranan mereka dalam politik selat Melaka.

04/09/23 20

Sumber Hikayat Siak

PITOS 104/2Malaysia : Melaka Hingga Negeri-Negeri Melayu Baru

SUMBER-SUMBER AWAL KESULTANAN MELAYU MELAKA

Sumber Sejarah Melaka Dari China

Ada 4 sumber:

A. Ming shih

B. Ming Shih-lu

C. Ying-yai Sheng-lan

D. Hsing-cha Sheng-lan



Ming Shih dan Ming Shih-lu

sumber rujukan penting pengkaji-pengkaji Sejarah



Di dalam buku Ying-yai Sheng-lan, Ma Huan mengatakan Megat Iskandar Shah iaitu pewaris Parameswara :

• memeluk Islam pada usia yang tua.

• dipengaruhi pedagang Arab, India, Pasai



Pada tahun 1433, apabila Ma Huan datang ke Melaka bersama-sama dengan ekspedisi Laksamana Cheng Ho, beliau menulis laporan mengenai keadaan sosial di Melaka



W.P.Greeenveldt turut mengambil beberapa petikan dari laporan Ma Huan



Secara asasnya, sumber-sumber dari China ini adalah sebahagian dari koleksi daripada laporan rasmi yang disusun semasa ekspedisi dan misi politik yang di ketuai oleh Laksamana Cheng Ho



Ekspedisi pertama bermula pada 1404 dan diikuti pada tahun 1413–1415, 1421–1422, dan 1431–1433



Sumber laporan penulis dari China dengan jelasnya berbeza dari laporan dari pencatat Melayu mengenai Melaka.



Sir Richard Winsteadt’s menyatakan yang jika kita ingin mengetahui bagaimana dan bilaMelaka menjadi pelabuhan perdagangan yangpenting, kita perlu merujuk kepada sumber sumber penulis dari China.



Rujukan yang paling boleh di percayai :

• Ma Huan iaitu Ying-yai Sheng-lan • Fei Hsin iaitu Hsing-ch’a a Sheng–lan

yang merekodkan ekspedisi Laksamana Cheng Ho (1405 -1433),



Kajian terbaru menganalisa persoalan bagaimana perhubungan

di antara kerajaan Ming dan Parameswara bermula iaitu pada

tahun 1403-1405



Bukti-bukti bernilai terdapat : pada Yung-lo Shih-lu pada 130 chuan iaitu pada Rekod-Rekod Lampau Maharaja Yung Lo (1402-1424) :

• adalah sumber awal yang mencatatkan aktiviti di Melaka.

• Juga, ia adalah rekod harian pemerintahan Yung Lo



Rombongan pertama ke Melaka muncul di

dalam rekod China :

apabila sida-sida Yin Ch’ing diarahkan oleh Maharaja melawat ke Melaka pada 1403



Pedagang-pedagang Muslim :

• bertanggungjawab memberitahu ataupun memujuk Maharaja menghantar misi ke Melaka.

• berasal dari kawasan Lautan Hindi iaitu di selatan benua India.



• Yin Ch’ing di katakan dihantar ke Melaka pada 28 Oktober 1403 dari empat misi Maharaja Yung-lo untuk mencari kawasan perdagangan di luar

• Melaka adalah negara luar yang pertama menerima pengiktirafan dari Maharaja China diikuti Jepun, Brunei dan Cochin

Sumber Barat

• G. Ferrand dalam artikelnya “Melaka. Le Melayu et Malayur” dalam Journal Asiatique Mai-Juin et Juilet-Aout,1918, mengatakan bahawa Melaka telah wujud sejak kurun ke-8 Masihi lagi.

• Beliau mengatakan kerajaan Malayur (Malayu) yang disebut oleh Marco Polo itu sebenarnya Melaka.

Sumber Portugis• Tome Pires

• Joao de Barros

• Alfonso de Albuquerque

• Manuel Godinho de Eredia

• Diego de Couto

→ Suma Oriental

→ Asia

→ Commentaries of the Great Alfonso Dalboquerque, Second Viceroy of India

→ 2 laporan :→ Report on the Golden Chersonese→ Description of Malacca,

Meridional India and Cathay)

→ Decada.

Catatan Tome Pires tentang Melaka :

• “Melaka” berasal daripada perkataan malayo bermaksud “persembunyian pelarian”.

• Pelabuhan Melaka tiada tolok bandingnya di dunia pada masa itu.

• Semua jenis barang dagangan dari timur dan barat boleh diperoleh di Melaka.

• Tidak kurang daripada 50 bangsa dan suku kaum yang berkunjung dan berdagang di Melaka.

• Di pelabuhan Melaka juga dikatakan sebanyak 84 bahasa dipertuturkkan dan setiap satunya berbeza.

Suma Oriental

• sumber terawal menceritakan Kesultanan Melayu Melaka.

• maklumat yang diperoleh secara lisan daripada pemberi maklumat kerana pada ketika itu tiada sebarang penulisan tentang Melaka oleh penulis tempatan yang boleh dijadikan bahan rujukan.

• Kebanyakan penulisan barat lebih cenderung memperlihatkan kehebatan Portugis yang menjajah Melaka kerana semua penulis merupakan rakyat Portugis.

Sumber Arab

• Pedagang dan pelaut Arab sudah pun datang dan berada di sekitar Asia Tenggara sejak sebelum lahirnya Islam.

• Menurut sumber Arab, pedagang-pedagang Arab memanggil Melaka dengan nama “Mulaqah” yang bermaksud pertemuan. Selain itu Melaka juga disebut sebagai “Malakat” iaitu “perhimpunan segala dagang”.

• Paramesrawa dikatakan berkahwin dengan seorang puteri Islam dari Pasai pada 1414.

• Seorang pedagang Arab bernama Ahmad ibn Majid menyatakan bahawa dia tidak dapat membezakan yang mana satu orang Islam di Melaka dalam kitabnya Hawiyat al-Ikhtisar Fi’llm al-Bihar, tertulis sekitar 866 Hijrah (1462 Masihi)

• Tome Pires mengatakan bahawa Sultan Alauddin telah mengajar Raja-raja Pahang, Kampar dan Inderagiri serta keluarga mereka tentang hal-hal agama Islam

SUMBER-SUMBER ARKEOLOGI

Pengenalan

• Istilah arkeologi berasal dari perkataan Grek “αρχαίος” yang bermakna kuno, purba atau lama dan “λόγος” yang bermakna perkataan atau ucapan.

• Arkeologi turut bermaksud satu disiplin ilmu yang mengkaji dengan menggunakan teori dan praktikal secara saintifik terhadap kegiatan manusia pada masa lampau.

Tujuan

• adalah untuk memahami bagaimana manusia masa lalu berinteraksi dengan persekitarannya, dan memulihara sejarah mereka untuk kajian pada masa akan datang.

Jenis-jenis Kajian Arkeologi

• Meliputi tinggalan •artifak•ekofak •fitur

Artifak

• bermaksud sebarang benda yang dibuat atau diubahsuai oleh manusia misalnya tembikar tanah, arca, manik, pecahan porselin, pecahan tembikar, damar, anak panah, alat batu, gendang dan gangsa.

Ekofak

• bermaksud hasil tinggalan aktiviti manusia yang dapat dilihat dalam bentuk kulit siput, sisa tulang binatang, flora dan fauna, dan bekas pembakaran.

Fitur

• bermaksud objek atau mana-mana data yang tidak boleh dipindahkan dan berada kekal ditempatnya seperti bekas saluran air, struktur candi, struktur bangunan, dan makam.

• Kebiasaannya bukti fitur yang ada hanya dilukiskan semula ataupun diambil gambarnya sahaja.

Kaedah Arkeologi

• Melalui kaedah arkeologi, fakta yang diperolehi didapati dengan proses gali cari bahan- bahan purba yang tertanam di dalam tanah atau dasar laut.

• Kaedah arkeologi juga merupakan kaedah saintifik.

Kesultanan Melayu Melaka

• Melaka sememangnya sebuah negeri yang kaya dengan kesan-kesan sejarah tanah air.

• Salah satu kawasan penting di bandar Melaka ialah di sekitar Bukit St. Paul, yang pada satu ketika dahulu pernah menjadi pusat Empayar Kesultanan Melayu Melaka.

Sumber-sumber Arkeologi

Dinar Emas Sultan Iskandar Syah

Dinar Emas di awal zaman Kesultanan Melayu Melakamilik Sultan Iskandar Syah (Parameswara) yang digunakan pada 1400 -1414 masihi. Dinar ini telah berusia 600 tahun

Pontoh

Matawang Era Pertengahan Kerajaan Melayu Melaka .Di namakan Pitis . Digunakan pada zaman Muzaffar Shah.

Huruf Arab tertulis Muzaffar Al-Adil. Wang ini berusia 560 tahun

Duit syiling yang digunakan di zaman Sultan Mansur Syah (1459-1477). Dinamakan Pitis.

Seberat 1 tahil kini berusia 550 tahun.

Yan Pow dalam bahasa cina bermaksud matawang

Makam Hang Jebat

Makam Hang Tuah

Tumbuk Lada

Perkembangan perdagangan di Kepulauan Nuasantara pada Zaman Kesultanan Melayu Melaka merupakan salah satu faktor utama penyebaran dan penggunaan tumbok lada di Tanah Melayu.Ia berasal dari Sumatera

TekpiTekpi merupakan sejenis senjata Melayu yang biasa terdapat di Tanah Melayu. Rekabentuk senjata tekpi banyak dipengaruhi oleh orang Hindu yang telah lama bertapak sebagai kerajaan awal di Tanah Melayu.

Keris Sundang

Sundang merupakan senjata terbesar dalam keluarga keris. Ianya dipercayai berasal dari Sulawesi.

Kelewang

Kelewang dikatakan berasal dari Indonesia dan kawasan yang dikenalpasti menggunakannya ialah Sumatera Barat, aceh dan Bali.

Paku Laris

Keris Tradisional

Replika Istana Kesultanan Melayu Melaka

Kesimpulan• Sumber-sumber awal mengenai Kesultanan

Melayu Melaka seperti sumber tempatan, sumber dari China, sumber dari Arab, sumber dari Barat dan sumber arkeologi dan lain-lain lagi memainkan peranan yang amat penting dalam penerokaan pensejarahan zaman lalu khususnya Kesultanan Melayu Melaka.

• Tanpa sumber-sumber ini, maka sukarlah ahli sejarah mengenalpasti situasi yang sebenar pada masa silam.

• Bukti-bukti yang diperolehi sentiasa mempengaruhi penulisan fakta sejarah dari masa ke semasa mengenai keadaan masa lalu.

zaman kesultanan melayu melaka

Documents