YARATICILIK NEDİR?

Sorunlara, bozukluklara, bilgi eksikliğine, kayıp öğelere, uyumsuzluğa karşı duyarlı olma; güçlüğü tanımlama, çözüm arama, tahminlerde bulunma ya da eksikliklere ilişkin denenceler geliştirme, bu denenceleri değiştirme ya da yeniden sınama, daha sonra da sonucu ortaya koymadır.

Yaratıcılık; düşüncenin ve eylemin özgünlüğü

Yaratıcı düşünme, yeni fikirler ortaya

çıkarmak için zihnini kullanma, zihnine yeni

bir biçim verme, zihnini kullanarak yeni bir

şeyin olmasını sağlama, yeni bir şeye neden

olma, yeni bir şey yapma, hayal gücünü

kullanarak yeni fikirler etme, yeni bir şeyler

tasarlama, yeni bir şey icat etme.

Daha önce hiç yapılmamış,

düşünülmemiş, yeni olan bir

düşünceyi ortaya koyan kişiye

yaratıcı denir.

Bir şeyin yaratılmış olması için

yeryüzünde ilk defa ortaya çıkmış

olması şart değildir. Yaratıcı kişiye

ve çevresine yeni olması yeterlidir.

1) Dinamik ve kapasiteli bir hafıza

2) Anlama ve düşünme hızı

3) Sorunlara karşı duyarlılık

4) Soru soran veya şüpheci tutum

5) Yorumlarda esneklik

6) Alışılmış kalıpların dışına çıkabilme

7) Soruna değişik açılardan bakabilmek

8) Olumlu tutum, açık fikirlilik.

YARATICILIĞI ETKİLEYEN KİŞİSEL NİTELİKLER

Çevrenin Yaratıcılığı Etkileyen Nitelikleri

1) Aile ve toplum yapısı

2) Eğitim olanakları

3) Amaçlara yöneltici, özendirici ve özgürlükçü ortam

4) Yaşam düzeyi

1) Mantığımızın erken devreye girmesi, hemen yargılama ve sonuçlandırma eğilimleri

2) Risk almaktan, hata yapmaktan korkma, dışlanma kaygısı veya çevreye uyum çabaları

3) Belirli kalıplar, sınırlar ve düşünce biçiminde ısrar etme, alışkanlıklar ve kanıksama

4) İdeal model, davranış biçimi, popüler doğrular ve moda akımların dışına çıkamama

YARATICILIĞIN ÖNÜNDEKİ ENGELLER

5) Ezbere ve kesin doğrulara dayanan eğitim, doğru/yanlış, iyi/kötü gibi iki kutuplu mantık

6) Sol beyin fonksiyonlarının (fen, matematik ve mantık gibi) sağ beyin fonksiyonlarından (resim, müzik ve edebiyat gibi) üstün tutulması

7) Aşırı ciddiyet. Oyun ve hayal kurma gibi çocuk benliğine özgü davranışların küçümsenmesi.

8) Engelleyici gelenekler, değer yargıları, tabular.

YARATICILIĞIN ÖNÜNDEKİ ENGELLER

DÜŞÜNME BİÇİMLERİ

SOL BEYİN

MatematikMantıkSayılarKonuşmaLineerAnalizDizilerDetay

SAĞ BEYİN

HayalŞekilBoyutRitmMüzikSanatRenkBütün

ENGELLEYİCİ / YIKICI DEYİMLER

İyi fikir ama... Şirket politikasına aykırı Teoride doğru Pratik ol Çok masraflı Şimdilik bir şeye başlama Üstünde daha çalışılmalı Bütçeye konmadı Yeteri kadar iyi değil Senin/benim iş tanımımda

böyle bir şey yok işimin bir parçası değil Önce bir inceleyelim Komite bu konuya bir

bakacak

Bunu bir süre bekletelim Bizim sorunumuz değil Patron bunu onaylamaz Eskiler bunu kullanmaz Bunu anlamaları için deneyim

gerekir Çocukluk etmeyin! Eski köye yeni adet, bu da nereden

çıktı? Biz hep böyle yapıyoruz ve işliyor Madem iyi fikir de, daha önce niye

kimse görmedi? Çok ütopik görünüyor Hemen uygulanması zor Çeşitli zorluklar var

Sizin aklınıza gelen var mı?

YARATICILIĞIN GELİŞMESİNDE GEREKLİ İDEAL ORTAM

•Açık fikirlilik Esnek ve yaratıcılık yönünde izleyenlerinizi cesaretlendirin.

•Sezginizi kullanın Olayları izleyenlerinizin bakış açısıyla görmeye çalışın.

•Eşitlikçi olunHerkese genele kattıkları özelliklerden dolayı saygı duyun

•Geliştirici olun Fikirlerin serbestçe ortaya konulmasını teşvik edin

•Açıklayıcı olun Ne yapmaları gerektiğini açıkça belirtin ve yerinde eleştiriler yapın.

YARATICI TUTUM VE DAVRANIŞLAR

• Farklı Olmayı Göze Alabilmek

a) Özgüven

b) Mükemmelcilik

Esnek Düşünebilmek

a) Kalıpların dışına çıkabilmek

b) Değişik açılardan bakabilmek

c) Değişik yöntem ve araçları

kullanabilmek

d) Sezgi

e) Mizah

Çabuk Düşünebilmek (Spontanlık)

Hayal gücü

Konuya Odaklanabilmek

a) Sınırları doğru çizmek

b) İlgi ve çocuksu merak

c) Özdisiplin

d) Yeniyi yakalayabilmek

YARATICI VE MANTIKSAL DÜŞÜNCE ARASINDAKİ FARKLAR

Yaratıcılık düşünmenin birinci evresini, mantık ise ikinci

evresini oluşturur. Son sözün sahibi olarak mantık hem her

türlü yeniliği dışlayabilir, hem de zamanından önce devreye

girerek yaratıcı süreci kesebilir.

Yaratıcılık kavramlar ve olaylar arasında yeni ilişkiler arar,

mantık ise bilinen ilişkileri kullanarak değerlendirme yapar.

Hepimiz bildiklerimizin daha iyi olduğuna inanma

eğilimindeyiz.

Yaratıcılık yeniliğin, mantık ise birikimin temsilcileridir.

Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgudan olmak istemeyiz.

Yaratıcılık için önceden belirlenmiş kurallar yokken,

mantık tümüyle kural, kabul ve sınırlardan oluşur.

Bu yüzden daha kesin ve kolaydır.

Yaratıcılık tümüyle bireyseldir. Oysa mantıksal

kuralların çoğunu diğer insanlarla paylaşırız. Bu

nedenle toplum bizi sürekli mantıksal düşünmeye

iter.

Yaratıcılık düşünme alanını “genişletmeye”, mantık

ise “daraltmaya” çalışır. Yani birincisi işimizi

zorlaştırırken ikincisi kolaylaştırır.

Yaratıcılık “kaos” yaratır, mantık ise “düzen” ister.

Belirsizlik ve kaostan hoşlanmayız.