wytyczne projektowania, budowy i odbioru sieci trakcyjnej ... · wytyczne projektowania, budowy i...

Wytyczne projektowania, budowy i odbioru sieci trak cyjnej oraz ukadw zasilania 2 25 kV AC

dla linii kolejowych o pr dkoci do 350 km/h

Iet-6

Warszawa, 2010 rok

Zacznik do zarzdzenia Nr 14/2010 Zarzdu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z dnia 10 maja 2010 r.

Waciciel: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.

Wydawca: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Centrala Biuro Energetyki

ul. Targowa 74, 03-734 Warszawa tel. 22 47 320 70

www.plk-sa.pl, e-mail: [email protected]

Wszelkie prawa zastrzeone. Modyfikacja, wprowadzanie do obrotu, publikacja, kopiowanie i dystrybucja

w celach komercyjnych, caoci lub czci wytycznych, bez uprzedniej zgody PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. s zabronione

PKP POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A.

3 stan na dzie 15 maja 2010 r.

SPIS TRECI

1 WSTP ................................................................................................................................... 9

1.1 Podstawa opracowania ................................................................................................................ 9

1.2 Przedmiot opracowania ............................................................................................................... 9

1.3 Zakres zastosowania .................................................................................................................... 9

1.4 Okrelenia ................................................................................................................................... 10

1.5 Symbole i oznaczenia ................................................................................................................ 10

1.6 Informacje dodatkowe ................................................................................................................ 10

1.7 Przepisy zwi zane dokumenty i normy ................................................................................. 10

1.7.1 Dokumenty .................................................................................................................................. 10

1.7.2 Normy .......................................................................................................................................... 14

1.8 Ocena zgodno ci i zakres koniecznych zmian lub uzupenie w przepisach krajowych .. 17

1.9 Rekomendacje i zalecenia oglne ............................................................................................ 19

2 PROJEKTOWANIE UKADW ZASILANIA ...................................................................21

2.1 Ukady zasilania w systemie 25 kV AC 50 Hz .......................................................................... 21

2.1.1 Schematy elektryczne ukadu zasilania ....................................................................................... 21

2.1.2 Podstacje trakcyjne i kabiny sekcyjne ......................................................................................... 25

2.1.3 Sekcjonowanie sieci jezdnej i ukadu zasilania, kabiny sekcyjne ............................................... 27

2.1.4 Zasilanie z sieci energetyki publicznej ........................................................................................ 30

2.1.5 Zasilanie obwodw potrzeb wasnych i odbiorw nietrakcyjnych ............................................... 34

2.1.6 Punkty stykowania ukadw zasilania rnych systemw ........................................................... 35

2.2 Aparatura i wyposa enie ........................................................................................................... 35

2.2.1 Rozdzielnie i aparatura rozdzielcza ............................................................................................. 35

2.2.2 Transformatory gwne (trakcyjne) .............................................................................................. 36

2.2.3 Autotransformatory trakcyjne ...................................................................................................... 44

2.2.4 Booster transformatory ................................................................................................................ 44

2.2.5 Transformatory potrzeb wasnych ............................................................................................... 44

2.2.6 Urzdzenia kompensujce, tumice, symetryzujce ................................................................. 44

2.2.7 Ochrona odgromowa ................................................................................................................... 45

2.2.8 Izolacja ........................................................................................................................................ 46

2.2.9 Zasilacze sieci trakcyjnej ............................................................................................................. 46

2.2.10 Przewody, szyny zbiorcze i poczenia prdowe ........................................................................ 46

2.2.11 Uziomy ......................................................................................................................................... 47

2.3 Obwody zabezpiecze , sterowania, automatyki i pomiarw ................................................. 47

2.3.1 Sieci i rozdzielnie WN .................................................................................................................. 47

2.3.2 Zabezpieczenia i automatyka linii WN ......................................................................................... 48

2.3.3 Zabezpieczenia i automatyka transformatorw mocy WN/WN ................................................... 49

2.3.4 Zabezpieczenia i automatyka transformatorw mocy WN/SN .................................................... 49

2.3.5 Zabezpieczenia cznikw szyn WN ........................................................................................... 50

2.3.6 Zabezpieczenia szyn WN ............................................................................................................ 50



2.3.7 Zabezpieczenia linii SN i obwodw sieci trakcyjnej .................................................................... 52

2.3.8 Zabezpieczenia transformatorw olejowych SN/SN i SN/nN o mocy wikszej ni 1000 kVA .... 52

2.3.9 Zabezpieczenia cznikw szyn SN ............................................................................................ 53

2.3.10 Zabezpieczenia pl pomiaru napicia w rozdzielniach SN ......................................................... 53

2.3.11 Zabezpieczenia pl SN baterii kondensatorw ........................................................................... 53

2.3.12 Zabezpieczenia transformatorw potrzeb wasnych ................................................................... 53

2.3.13 Zabezpieczenia pl linii odpywowych rozdzielni SN .................................................................. 54

2.3.14 Automatyka SZR (samoczynnego zaczenia rezerwy) w rozdzielni SN .................................... 54

2.3.15 Wymagania techniczne dla systemu nadzoru i telemechaniki .................................................... 54

2.3.16 Wymagania techniczne dla ukadw pomiarowo-rozliczeniowych. ............................................. 56

3 PROJEKTOWANIE SIECI TRAKCYJNEJ ........................................................................59

3.1 Wymagania oglne ..................................................................................................................... 59

3.1.1 Skrajnia budowli .......................................................................................................................... 59

3.1.2 Wysoko zawieszenia przewodu jezdnego ............................................................................... 59

3.1.3 Odlego sieci jezdnej od obiektw uziemionych ...................................................................... 60

3.2 Rozwizania konstrukcyjne nowych typw sieci trakcyjnej ................................................. 60

3.2.1 Wymagania podstawowe............................................................................................................. 60

3.2.1.1 Strefy klimatyczne ................................................................................................................ 60

3.2.1.2 Temperatury charakterystyczne .......................................................................................... 61

3.2.1.3 Obcienia mechaniczne ..................................................................................................... 61

3.2.1.4 Obcienia sadzi ............................................................................................................... 61

3.2.1.5 Obcienia wiatrem ............................................................................................................. 61

3.2.1.6 Obcienia przy montau sieci i zerwaniu przewodw ....................................................... 62

3.2.1.7 Przewd jezdny.................................................................................................................... 62

3.2.1.8 Lina nona ........................................................................................................................... 62

3.2.1.9 Nacisk odbierakw prdu .................................................................................................... 63

3.2.2 Sie jezdna .................................................................................................................................. 64

3.2.2.1 Konstrukcja grnej sieci jezdnej .......................................................................................... 64

3.2.2.2 Normalne przso zawieszenia sieci .................................................................................... 65

3.2.2.3 Przso naprenia .............................................................................................................. 67

3.2.2.4 Odcinek naprenia ............................................................................................................. 69

3.2.2.5 Sekcja separacji faz ............................................................................................................. 69

3.2.2.6 Sekcja separacji systemw .................................................................................................. 70

3.2.2.7 Rozjazdy sieciowe ............................................................................................................... 71

3.2.2.8 Zawieszenia poprzeczne ..................................................................................................... 71

3.2.3 Materiay do budowy sieci trakcyjnej ........................................................................................... 72

3.2.3.1 Przewody jezdne ................................................................................................................. 72

3.2.3.2 Liny none ............................................................................................................................ 72

3.2.3.3 Przewody zasilaczy dodatkowych dla systemu zasilania 225 kV, czniki sieci jezdnej,

przewody uziemiajce, czniki sieci powrotnej oraz uziomy .............................................. 72

3.2.3.4 Odcigi sieciowe, uelastycznienia, wieszaki ....................................................................... 72



3.2.3.5 Osprzt ................................................................................................................................ 73

3.2.3.6 Fundamenty, gowice fundamentowe i konstrukcje wsporcze ............................................. 73

3.2.3.7 Materiay izolacyjne ............................................................................................................. 74

3.2.4 Sie powrotna (obwd powrotny sieci trakcyjnej) ....................................................................... 74

3.2.5 Ochrona przeciwporaeniowa ..................................................................................................... 75

3.3 Projektowanie techniczne sieci trakcyjnej .............................................................................. 75

3.3.1 Obliczenia i ustalenia podstawowe ............................................................................................. 75

3.3.2 Fundamenty i gowice fundamentowe ......................................................................................... 76

3.3.3 Konstrukcje none, odcigi ......................................................................................................... 78

3.3.4 Sie jezdna .................................................................................................................................. 81

3.3.4.1 Normalne przso zawieszenia sieci ........................................................................ 81

3.3.4.2 Przso naprenia ................................................................................................... 81

3.3.4.3 Sekcja separacji faz .................................................................................................. 83

3.3.4.4 Sekcja separacji systemw ...................................................................................... 83

3.3.4.5 Odcinek naprenia ................................................................................................. 83

3.3.4.6 Odsuwy sieci jezdnej ................................................................................................ 84

3.3.4.7 Profilowanie sieci jezdnej ........................................................................................ 85

3.3.4.8 Zespoy podwiesze ................................................................................................. 85

3.3.4.9 Odcigi sieciowe ...................................................................................................... 85

3.3.4.10 Osprzt ..................................................................................................................... 85

3.3.4.11 Zcza przewodw jezdnych .................................................................................... 86

3.3.4.12 Przewody zasilaczy dodatkowych dla systemu zasilania 225 kV, czniki sieci

jezdnej, przewody uziemiajce, czniki sieci powrotnej ........................................ 86

3.3.4.13 Wieszaki ................................................................................................................... 87

3.3.4.14 Rozjazdy sieciowe .................................................................................................... 87

3.3.4.15 Sekcjonowanie sieci jezdnej .................................................................................... 88

3.3.5 Skrzyowania i zblienia sieci jezdnej z innymi sieciami elektrycznymi ..................................... 94

3.3.6 Prowadzenie linii elektrycznych i innych instalacji na wsplnych konstrukcjach z sieci jezdn 95

3.3.7 Zblienia sieci jezdnej do budowli i urzdze specjalnych.......................................................... 95

3.3.8 Sie powrotna .............................................................................................................................. 95

3.3.9 Poczenia elektryczne sieci powrotnej ..................................................................................... 101

3.3.10 Ochrona przeciwporaeniowa ................................................................................................... 102

3.3.11 rodki ochrony przed oddziaywaniem prdw bdzcych ...................................................... 104

3.3.12 Ochrona odgromowa sieci jezdnej ............................................................................................ 105

3.3.13 Uziemienia i uziomy ................................................................................................................... 105

3.3.14 Urzdzenia sygnalizacyjne, ostrzegawcze i ochronne .............................................................. 106

3.3.14.1 Wymagania ERTMS ................................................................................................ 106

3.3.14.2 Wskaniki ............................................................................................................... 108

3.3.14.3 Tablice ostrzegawcze i informacyjne ..................................................................... 108

3.3.14.4 Znaki ostrzegawcze i informacyjne ........................................................................ 109

3.3.15 Bariery ....................................................................................................................................... 109



4 ZAKRES OPRACOWA TECHNICZNYCH DOKUMENTACJE PROJEKTOWE .. 111

4.1 Wstp ......................................................................................................................................... 111

4.2 Wymagania oglne ................................................................................................................... 111

4.2.1 Dokumentacje przedprojektowe etap I ................................................................................... 111

4.2.2 Dokumentacje projektowe i realizacja inwestycji etap II ........................................................ 112

4.3 Studium wykonalno ci ............................................................................................................. 112

4.3.1 Definicja i przeznaczenie ........................................................................................................... 112

4.3.2 Zawarto .................................................................................................................................. 112

4.3.2.1 Ukady zasilania...................................................................................................... 112

4.3.2.2 Sie trakcyjna ......................................................................................................... 113

4.4 Program funkcjonalno-u ytkowy ............................................................................................ 114


4.4.2 Zawarto .................................................................................................................................. 114

4.5 Projekt budowlany .................................................................................................................... 114

4.5.1 Wprowadzenie ........................................................................................................................... 114


4.5.3 Zawarto .................................................................................................................................. 115

4.5.3.1 Projekt budowlany ukadu zasilania: ..................................................................... 116

4.5.3.2 Projekt budowlany sieci trakcyjnej ........................................................................ 117

4.6 Projekt wykonawczy ................................................................................................................. 118

4.6.1 Definicja i przeznaczenie. .......................................................................................................... 118

4.6.2 Zawarto .................................................................................................................................. 118

4.6.2.1 Projekt wykonawczy ukadu zasilania .................................................................... 118

4.6.2.2 Projekty sieci trakcyjnej. ........................................................................................ 118

4.7 Wymagania dla personelu jednostki projektowej ................................................................. 119

4.7.1 Wymagania obligatoryjne .......................................................................................................... 119

4.7.2 Wymagania warunkowe ............................................................................................................ 119

5 OGLNE ZASADY OBOWI ZUJCE PRZY BUDOWIE I ODBIORACH ................. 121

5.1 Wymagania dla personelu wykonawcy .................................................................................. 121

5.2 Wymagane zaplecze techniczne wykonawcy ........................................................................ 121

5.3 Przepisy i dokumenty obowi zujce wykonawc przy budowie i modernizacji ............... 122

5.3.1 Przepisy obowizujce projektanta, wykonawc i producenta ................................................. 122

5.3.2 Nadzr nad realizacj inwestycji ............................................................................................... 123

5.4 Rodzaje oraz procedury wykonywania odbiorw ................................................................. 123

5.4.1 Rodzaje odbiorw ...................................................................................................................... 123

5.4.1.1 Odbiory robt zanikajcych i podlegajcych zakryciu ....................................................... 124

5.4.1.2 Odbiory czciowe ............................................................................................................. 124

5.4.1.3 Odbir kocowy ................................................................................................................. 124

5.4.1.4 Odbiory pogwarancyjne ..................................................................................................... 124

5.4.2 Procedury wykonywania odbiorw ............................................................................................ 125



5.5 Oglne zasady odbiorw ......................................................................................................... 126

5.5.1 Oglne zasady odbioru ukadw zasilania ................................................................................ 126

5.5.1.1 Wymagania dotyczce dokumentacji technicznej urzdze i ukadw ............................. 126

5.5.1.2 Wymagania oglne dotyczce urzdze i ukadw ........................................................... 126

5.5.1.3 Warunki w miejscu zainstalowania urzdze i/lub ukadw .............................................. 127

5.5.2 Oglne zasady odbioru sieci trakcyjnych .................................................................................. 127

5.6 Zakres bada oraz prb odbiorczych..................................................................................... 127

5.6.1 Elementy odbioru ukadw zasilania ......................................................................................... 127

5.6.2 Elementy odbioru sieci trakcyjnej .............................................................................................. 130

5.6.2.1 Dokumentacja .................................................................................................................... 130

5.6.2.2 Parametry sieci jezdnej ...................................................................................................... 131

6 ZACZNIKI ...................................................................................................................... 135

7 INFORMACJE O ZESPOLE AUTORSKO-KONSULTACYJNYM ............................... 142




1 Wstp

1.1 Podstawa opracowania

Wytyczne projektowania, budowy i odbioru sieci trakcyjnej oraz ukadw

zasilania 225 kV AC dla linii kolejowych o prdkoci do 350 km/h zwane dalej

Wytycznymi, zostay opracowane przez grup specjalistw, specjalnie do tego

powoan, przez Centralne Biuro Projektowo-Badawcze Budownictwa Kolejowego

Kolprojekt Sp. z o.o. w Warszawie, na podstawie zawartej z PKP Polskie Linie Ko-

lejowe S.A. umowy nr A/13/07/001/5555/07 z dnia 18 lipca 2007 r.

1.2 Przedmiot opracowania

Przedmiotem Wytycznych s wymagania, uwarunkowania i ustalenia tech-

niczne jakim powinna odpowiada sie trakcyjna i ukad zasilania o napiciu robo-

czym 25 kV AC na liniach kolejowych zarzdzanych przez PKP Polskie Linie Kole-

jowe S.A.

1.3 Zakres zastosowania

Wytyczne przeznaczone s do stosowania przy projektowaniu, budowie

i odbiorach ukadw zasilania i sieci trakcyjnej o napiciu roboczym 25 kV AC na

liniach kolejowych duych prdkoci. Za linie kolejowe duych prdkoci uwaa

si, zgodnie z Technicznymi Specyfikacjami Interoperacyjnoci, linie o prdkoci

rzdu 200 km/h i wicej.

W Wytycznych zawarto podstawowe wymagania techniczne zwizane z zagad-

nieniami ochrony przeciwporaeniowej oraz przeciwprzepiciowej, ochrony przed

oddziaywaniem prdw bdzcych i ochrony rodowiska a take wymagania wy-

nikajce z obowizujcych przepisw zwizanych z procedurami projektowania,

budowy i odbioru inwestycji w tym zakresie.

Wytyczne powinny znale zastosowanie przy:

a) opracowywaniu konstrukcji nowych typw sieci jezdnej dla prdkoci jazdy od

200 do 350 km/h,

b) opracowywaniu kart katalogowych wyposaenia sieci powrotnej, podstacji

trakcyjnych i kabin sekcyjnych oraz zasilaczy sieci trakcyjnej,

c) opracowywaniu dokumentacji techniczno ruchowej elementw sieci trakcyjnej

i ukadu zasilania,

d) opracowanie projektw wstpnych, programw funkcjonalno-uytkowych, pro-

jektw budowlanych i projektw wykonawczych sieci trakcyjnej i ukadu zasi-

lania oraz projektw zasilania odbiorw nieatrakcyjnych. Wykonanie projektw

budowlanych i wykonawczych sieci trakcyjnej uzalenione jest od opracowa-

nia i wdroenie do stosowania typu sieci trakcyjnej, katalogu wyposaenia



oraz wykazu urzdze zawierajcych dopuszczone do stosowania rozwiza-

nia konstrukcyjne tj. posiadajce niezbdne certyfikaty, atesty oraz wiadec-

twa;

e) wykonywaniu robt budowlanych i montaowych sieci trakcyjnej oraz ukadu

zasilania,

f) odbiorach technicznych wykonanych elementw sieci trakcyjnej i ukadu zasi-

lania.

Dla sieci trakcyjnych projektowanych i budowanych do prdkoci nie prze-

kraczajcej 200 km/h (np. stacje wzowe), mona stosowa inne rozwizania

konstrukcyjne od wskazanych w niniejszych Wytycznych, zgodne z aktualnymi

Technicznymi Specyfikacjami Interoperacyjnoci, odpowiednimi normami oraz in-

nymi dokumentami, ktre zostan przyjte do stosowania na liniach kolejowych

zarzdzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.

1.4 Okrelenia

W projektach i we wszystkich dokumentach technicznych dotyczcych sieci

trakcyjnej i ukadu zasilania stosowane s okrelenia podane w normie BN-

75/8939-08 [95] oraz w powszechnie uznanych dokumentach krajowych i midzy-

narodowych.

1.5 Symbole i oznaczenia

W projektach i we wszystkich dokumentach technicznych dotyczcych sieci

trakcyjnej i ukadu zasilania stosowane s symbole i oznaczenia podane w normie

BN-76/3500-12 [94] oraz w powszechnie uznanych dokumentach krajowych

i midzynarodowych.

1.6 Informacje dodatkowe

Ze wzgldu na innowacyjny charakter Wytycznych, opracowano do nich

komentarz zawierajcy objanienia i uzasadnienia.

1.7 Przepisy zwi zane dokumenty i normy

Aktualno przywoywanych w opracowaniu dokumentw naley zweryfi-

kowa i sprawdzi w momencie stosowania.

1.7.1 Dokumenty

1 Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane Dz.U. 2006 nr 156 poz. 1118 tekst jednolity z pniejszymi zmianami.

2 Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym Dz.U. 2007 nr 16 poz. 94 tekst jednolity z pniejszymi zmianami.



3 Ustawa z dnia 6 wrzenia 2001 r. o transporcie drogowym Dz.U. 2007 nr 125 poz. 874 tekst jednolity z pniejszymi zmianami.

4 Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska Dz.U. 2006 nr 129 poz. 902 tekst jednolity z pniejszymi zmianami.

5 Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach Dz.U. 2007 nr 39 poz. 251 tekst jednolity z pniejszymi zmianami.

6 Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamwie publicznych Dz.U. 2007 nr 223 poz. 1655 tekst jednolity z pniejszymi zmianami.

7 Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne Dz.U. 1997 nr 54 poz. 348 tekst jednolity z pniejszymi zmianami.

8 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/57/WE z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie interoperacyjnoci systemu kolei we Wsplnocie.

9 Decyzja komisji UE 2008/217/WE z dnia 20 grudnia 2007 r. dotyczca specyfi-kacji technicznej interoperacyjnoci podsystemu Infrastruktura transeuropej-skiego systemu kolei duych prdkoci (notyfikowana jako dokument nr C(2007) 6440).

10 Decyzja Komisji UE 2008/284/WE z dnia 6 marca 2008 r. dotyczca specyfika-cji technicznej interoperacyjnoci podsystemu Energia transeuropejskiego systemu kolei duych prdkoci (notyfikowana jako dokument nr C(2008) 807).

11 Decyzja Komisji UE 2008/232/WE z dnia 21 lutego 2008 r. dotyczca specyfi-kacji technicznej interoperacyjnoci podsystemu Tabor transeuropejskiego systemu kolei duych prdkoci (notyfikowana jako dokument nr C(2008) 648).

12 Decyzja Komisji UE 2006/860/WE z dnia 7 listopada 2006 r. dotyczca specy-fikacji technicznej interoperacyjnoci podsystemu Sterowanie transeuropej-skiego systemu kolei duych prdkoci oraz zmieniajca zacznik A do decyzji 2006/679/WE z dnia 28 marca 2006 r. dotyczcej specyfikacji technicznej inte-roperacyjnoci podsystemu Sterowanie transeuropejskiego systemu kolei kon-wencjonalnych (notyfikowana jako dokument nr C(2006) 5211).

13 Dyrektywa Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutkw niektrych publicznych i prywatnych przedsiwzi dla rodowiska, z pniejszymi zmianami wprowadzonymi Dyrektyw Rady 97/11/WE z dnia 3 marca 1997 r.

14 Rozporzdzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 26 lutego 1996 r. w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada skrzy-owania linii kolejowych z drogami publicznymi i ich usytuowanie Dz.U. 1996 nr 33 poz. 144 z pniejszymi zmianami.

15 Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690 z pniejszymi zmianami.

16 Rozporzdzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 wrzenia 1998 r. w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada budowle kolejowe i ich usytuowanie Dz.U. 1998 nr 151 poz. 987.



17 Rozporzdzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 wrzenia 1999 r. w sprawie bezpieczestwa i higieny pracy przy urzdzeniach i instalacjach energetycz-nych Dz.U. 1999 nr 80, poz. 912.

18 Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bez-pieczestwa i higieny pracy podczas wykonywania robt budowlanych Dz.U. 2004 nr 47 poz. 401.

19 Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 lipca 2005 r. w sprawie ogl-nych warunkw prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji Dz.U. 2005 nr 172 poz 1444.

20 Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szcze-gowych warunkw technicznych dla znakw i sygnaw drogowych oraz urzdze bezpieczestwa ruchu drogowego i warunkw ich umieszczania na drogach Dz.U. 2003 nr 220 poz. 2181.

21 Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szcze-gowego zakresu i formy projektu budowlanego Dz.U. 2003 nr 120 poz. 1133.

22 Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 wrzenia 2004 r. w sprawie szczegowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji tech-nicznych wykonania i odbioru robt budowlanych oraz programu funkcjonalno-uytkowego Dz.U. 2004 nr 202 poz. 2072 z pniejszymi zmianami.

23 Rozporzdzenie Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczeg-owych warunkw funkcjonowania systemu elektroenergetycznego Dz.U. 2007 nr 93 poz. 623.

24 Rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie okrele-nia rodzajw przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko oraz szczegowych uwarunkowa zwizanych z kwalifikowaniem przedsi-wzicia do sporzdzenia raportu o oddziaywaniu na rodowisko Dz.U. 2004 nr 257 poz. 2573.

25 Obwieszczenie Prezesa Urzdu Transportu Kolejowego z dnia 8 sierpnia 2005 r. w sprawie ustalenia waciwych krajowych specyfikacji technicznych i dokumentw normalizacyjnych, ktrych zastosowanie umoliwi spenienie za-sadniczych wymaga dotyczcych interoperacyjnoci kolei Dziennik Urzdo-wy Ministerstwa Infrastruktury nr 9 poz. 62.

26 Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyowej PSE Operator S.A.

27 Uchwaa nr 361 Zarzdu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z dnia 01 padzier-nika 2007 r. w sprawie zasad gospodarowania materiaami z odzysku.

28 TZ-94003/01-TZ Stosowanie fundamentw palowych dla konstrukcji wspor-czych sieci trakcyjnej PKP opracowane przez Centralne Biuro Projektowo-Badawcze Budownictwa Kolejowego w marcu 1994 r. na zlecenie Gwnego Energetyka PKP.

29 Warunki techniczne, jakim powinny odpowiada budowle i urzdzenia drogowe kolei normalnotorowych uytku publicznego WTK rok 1992.



30 let-2 Instrukcja utrzymania sieci trakcyjnej, zatwierdzona Zarzdzeniem Nr 9 Zarzdu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z dnia 30 czerwca 2004 r.

31 EBH-1 Instrukcja bezpieczestwa i higieny pracy przy urzdzeniach elektroe-nergetyki kolejowej. Postanowienia wsplne, zatwierdzona Uchwa Nr 170 Zarzdu PKP Energetyka spka z o.o. z dnia 16 czerwca 2004 r.

32 EBH-1a Instrukcja bezpieczestwa i higieny pracy przy urzdzeniach elek-troenergetyki kolejowej. Prace przy i w pobliu sieci trakcyjnej oraz linii potrzeb nietrakcyjnych zbudowanych na konstrukcjach sieci jezdnej, zatwierdzona Uchwa Nr 170 Zarzdu PKP Energetyka spka z o.o. z dnia 16 czerwca 2004 r.

33 EBH-1b Instrukcja bezpieczestwa i higieny pracy przy urzdzeniach elek-troenergetyki kolejowej. Prace przy i w pobliu urzdze rozdzielczych prdu przemiennego, zatwierdzona Uchwa Nr 170 Zarzdu PKP Energetyka spka z o.o. z dnia 16 czerwca 2004 r.

34 EBH-1c Instrukcja bezpieczestwa i higieny pracy przy urzdzeniach elek-troenergetyki kolejowej. Prace przy i w pobliu urzdze rozdzielczych prdu staego, zatwierdzona Uchwa Nr 170 Zarzdu PKP Energetyka spka z o.o. z dnia 16 czerwca 2004 r.

35 Ie-1 Instrukcja sygnalizacji Ie-1, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Warszawa 2007 r. przyjta do stosowania w PKP PLK S.A. zarzdzeniem nr 16/2007 Zarzdu PKP PLK S.A. z dnia 21 czerwca 2007 r.

36 Wytyczne projektowania i warunki odbioru sieci trakcyjnej z uwzgldnieniem standardw i wymogw dla linii interoperacyjnych, Kolprojekt 2006 przyjte do stosowania w PKP PLK S.A. zarzdzeniem nr 07/2007 Zarzdu PKP PLK S.A. z dnia 19 lutego 2007 r.

37 Wytyczne odbioru i eksploatacji fundamentw palowych stosowanych na li-niach kolejowych dla ustawienia konstrukcji wsporczych sieci trakcyjnej. PKP PLK S.A. Warszawa 2005 r.

38 Warunki techniczne utrzymania nawierzchni na liniach kolejowych Id-1 (D-1), PKP PLK S.A. Warszawa 2005 przyjte do stosowania w PKP PLK S.A. za-rzdzeniem nr 14 Zarzdu PKP PLK S.A. z dnia 18 maja 2005 r.

39 Katalog elementw elektryfikacji kolei. Sie trakcyjna PKP. Podwieszenia ruro-we. Podwieszenia teownikowe. Centralne Biuro Projektowo Badawcze Budow-nictwa Kolejowego KOLPROJEKT Sp. z o.o., PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Warszawa 2004 z uaktualnieniami przyjty do stosowania w PKP PLK S.A. decyzj nr 24 Czonka Zarzdu PKP PLK S.A. ds. Techniki i Rozwoju z dnia 20 grudnia 2004 r.

40 Wymagania techniczne dla wskanikw i tablic sygnaowych, Tom I Specyfika-cja techniczna, Tom II Zasady konstrukcji i wzory barwne ustanowione do stosowania w PKP Polskich Liniach Kolejowych S.A. pismem nr IAT2d-5030-2/07 z dnia 25 czerwca 2007 r.



1.7.2 Normy

41 PN-B-03020:1981 Grunty budowlane Posadowienie bezporednie budowli Obliczenia statyczne i projektowanie.

42 PN-B-03200:1990 Konstrukcje stalowe Obliczenia statyczne i projek-towanie. (ze zmian Az3:1995)

43 PN-B-03264:2002 Konstrukcje betonowe, elbetowe i sprone Ob-liczenia statyczne i projektowanie.

44 PN-E-04070:1969 Transformatory. Metody bada.

45 PN-E-04070-01:1981 Transformatory. Metody bada. Badanie oleju. (ze zmian Az1:2001)

46 PN-E-04070-02:1981 Transformatory. Metody bada. Sprawdzanie dzia-ania przecznika zaczepw.

47 PN-E-04070-03:1981 Transformatory. Metody bada. Pomiar wskanikw izolacji.

48 PN-E-04070-05:1981 Transformatory. Metody bada. Pomiar rezystancji uzwoje.

49 PN-E-04500:1993 Elektroenergetyczne stalowe konstrukcje wsporcze. Powoki ochronne cynkowe zanurzeniowe.

50 PN-E-04700:1998 Urzdzenia i ukady elektryczne w obiektach elek-troenergetycznych. Wytyczne przeprowadzania pomontaowych bada odbiorczych. (ze zmian Az1:2000)

51 PN-E-05100-1:1998 Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Projekto-wanie i budowa Linie prdu przemiennego z przewodami roboczymi goymi.

52 PN-E-05115:2002 Instalacje elektroenergetyczne prdu przemiennego o napiciu wyszym od 1 kV.

53 PN-E-90081:1974 Elektroenergetyczne przewody goe. Przewody miedziane.

54 PN-E-90090:1996 Przewody jezdne z miedzi i miedzi modyfikowanej.

55 PN-EN 61000-2-4:2003 Kompatybilno elektromagnetyczna (EMC). Cz 2-4: rodowisko. Poziomy kompatybilnoci dotycz-ce zaburze przewodzonych maej czstotliwoci w sieciach zakadw przemysowych.

56 PN-EN 10025-1:2007 Wyroby walcowane na gorco ze stali konstrukcyj-nych Cz 1: Oglne warunki techniczne dosta-wy.

57 PN-EN 1562:2000 Odlewnictwo. eliwo cigliwe.

58 PN-EN 1982:2002 Mied i stopy miedzi. Gski i odlewy.

59 PN-EN 206-1:2003 Beton Cz 1: Wymagania, waciwoci, produkcja i zgodno. (ze zmianami: Ap1:2004, A1:2005,



A2:2006)

60 PN-EN 50119:2002 Zastosowania kolejowe. Urzdzenia stosowane. Sie jezdna grna trakcji elektrycznej.

61 PN-EN 50121-1:2008 Zastosowania kolejowe Kompatybilno elektroma-gnetyczna Cz 1: Postanowienia oglne.

62 PN-EN 50121-2:2006 Zastosowania kolejowe -- Kompatybilno elektroma-gnetyczna -- Cz 2: Oddziaywanie systemu kole-jowego na otoczenie. (ze zmian AC:2008)

63 PN-EN 50122-1:2002 Zastosowania kolejowe. Urzdzenia stacjonarne. Cz 1: rodki ochrony dotyczce bezpieczestwa elektrycznego i uziemie.

64 PN-EN 50122-2:2003 Zastosowania kolejowe. Urzdzenia stacjonarne. Cz 2: rodki ochrony przed oddziaywaniem pr-dw bdzcych wywoanych przez trakcj elektrycz-n prdu staego.

65 PN-EN 50124-1:2007 Zastosowania kolejowe -- Koordynacja izolacji -- Cz 1: Wymagania podstawowe -- Odstpy izola-cyjne powietrzne i powierzchniowe dla caego wypo-saenia elektrycznego i elektronicznego.

66 PN-EN 50149:2002 Zastosowania kolejowe. Urzdzenia stacjonarne. Trakcja elektryczna. Profilowane druty jezdne z miedzi i jej stopw. (ze zmianami: AC:2004, AC:2006)

67 PN-EN 50160:2008 Parametry napicia zasilajcego w publicznych sie-ciach rozdzielczych.

68 PN-EN 50163:2006 Zastosowania kolejowe Napicia zasilania syste-mw trakcyjnych. (ze zmian A1:2007)

69 BS EN 50179 Power installations exceeding 1 kV AC. CENELEC 1993

70 PN-EN 50182:2002 Przewody do linii napowietrznych. Przewody z drutw okrgych skrconych wsposiowo. (ze zmian AC:2006)

71 PN-EN 50317:2003 Zastosowania kolejowe. Systemy odbioru prdu. Wymagania dotyczce walidacji wynikw pomiarw oddziaywania dynamicznego pomidzy pantografem a sieci jezdn grn. (ze zmianami: A1:2005, A2:2007)

72 PN-EN 50318:2003 Zastosowania kolejowe. Systemy odbioru prdu. Wa-lidacja symulacji oddziaywania dynamicznego po-midzy pantografem a sieci jezdn grn.

73 PN-EN 50328:2003 Zastosowania kolejowe. Urzdzenia stacjonarne. Elektroniczne przeksztatniki mocy dla podstacji. (ze zmian AC:2007)

74 PN-EN 50329:2003 Zastosowania kolejowe. Urzdzenia stacjonarne.



Transformatory trakcyjne. (ze zmian AC:2007)

75 PN-EN 50367:2006 Zastosowania kolejowe Systemy odbioru prdu Kryteria techniczne dotyczce wzajemnego oddziay-wania midzy pantografem a sieci jezdn grn (w celu uzyskania wolnego dostpu).

76 PN-EN 50388:2008 Zastosowania kolejowe Zasilanie energi a tabor Kryteria techniczne dotyczce koordynacji zasilania energi (podstacja) z taborem w celu uzyskania inter-operacyjnoci.

77 PN-EN 50423-1:2007 Elektroenergetyczne linie napowietrzne prdu prze-miennego powyej 1 kV do 45 kV wcznie Cz 1: Wymagania oglne Specyfikacje wsplne.

78 PN-EN 50423-2:2005 Elektroenergetyczne linie napowietrzne prdu prze-miennego powyej 1 kV do 45 kV wcznie. Cz 2: Wykaz normatywnych warunkw krajowych.

79 PN-EN 60071-1:2008 Koordynacja izolacji Cz 1: Definicje, zasady i reguy.

80 PN-EN 60071-2:2000 Koordynacja izolacji. Przewodnik stosowania.

81 PN-EN 60099-5:1999 Ograniczniki przepi. Zalecenia wyboru i stosowa-nia. (ze zmian A1:2004)

82 PN-EN 60383-1:2005 Izolatory do linii napowietrznych o znamionowym na-piciu powyej 1 kV. Cz 1: Ceramiczne i szklane izolatory do sieci prdu przemiennego. Definicje, me-tody bada i kryteria oceny wynikw.

83 PN-EN 61293:2000 Znakowanie urzdze elektrycznych danymi zna-mionowymi dotyczcymi zasilania elektrycznego.

84 PN-H-82120:1977 Mied. Gatunki.

85 PN-H-84018:1986 Stal niskostopowa o podwyszonej wytrzymaoci Gatunki.

86 PN-IEC

60364-4-41:2000

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa. Ochrona przeciwporaeniowa.

87 PN-IEC 1089:1994 Przewody goe okrge o skrcie regularnym do linii napowietrznych. (ze zmianami: Ap1:1999, A1:2000)

88 PN-K-89000:1997 Sie trakcyjna kolejowa. Osprzt. Tablice ostrzegaw-cze przed poraeniem prdem elektrycznym.

89 PN-K-91001:1997 Elektryczne pojazdy trakcyjne. Odbieraki prdu. Wy-magania i metody bada.

90 PN-K-91002:1997 Sie trakcyjna kolejowa. Osprzt. Oglne wymagania i metody bada.

91 Karta UIC

799 2002-3

Characteristics of a.c. overhead contact systems for high-speed lines worked at speeds of over 200 km/h



92 N SEP-E-003 Elektroenergetyczne linie napowietrzne.

93 N SEP-E-004 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa.

94 BN-76/3500-12 Sie trakcyjna kolejowa. Symbole graficzne i ozna-czenia.

95 BN-75/8939-08 Sie trakcyjna kolejowa. Podzia, nazwy i okrelenia

96 BN-69/9317-75 Osprzt. Tablica numerowa

97 BN-77/9317-115 Sie trakcyjna kolejowa. Czon osony przed porae-niem prdem.

98 BN-85/9317-90 Sie trakcyjna kolejowa. Roboty fundamentowo-supowe. Wymagania i badania przy odbiorze.

99 BN-85/9317-92 Sie trakcyjna kolejowa. Sie jezdna i powrotna. Wymagania i badania przy odbiorze.

100 ZN-87/MTi-CBP-11 Sie trakcyjna kolejowa. Stalowe konstrukcje wspor-cze. Obliczenia statyczne i projektowanie.

Wskazane powyej normy branowe (BN), zakadowe (ZN) oraz inne nie

zatwierdzone przez Polski Komitet Normalizacyjny, mog by stosowane jako r-

do informacji, w zakresie wynikajcym z przywoa niniejszego opracowania.

1.8 Ocena zgodno ci i zakres koniecznych zmian lub uzupenie w przepi-sach krajowych

Przepisy w postaci dyrektyw UE, krajowych aktw prawnych takich jak

ustawy, rozporzdzenia, wytyczne, instrukcje itp. zwizane z zasilaniem elektroe-

nergetycznym oraz budow i eksploatacj obiektw elektroenergetycznych, wyso-

kiego i redniego napicia, a take normy krajowe i midzynarodowe, karty UIC i

IEC, odnoszce si do tej grupy zagadnie s zestawione w punkcie 1.7.

Wrd przepisw midzynarodowych dominujc rol dla procesw projek-

towania i odbioru oraz atestacji odgrywaj Techniczne Specyfikacje Interoperacyj-

noci dla podsystemw: energia, infrastruktura, tabor i sterowanie.

Wymagania dyrektyw UE i TSI stanowicych zaczniki do tych dokumen-

tw odnosz si przede wszystkim do zagadnie interoperacyjnoci, kompatybil-

noci, bezpieczestwa urzdze i ochrony przeciwporaeniowej. Ponadto przepisy

te stanowi oglne wymagania dotyczce dostpnoci i obsugi urzdze, nieza-

wodnoci i eksploatacji oraz reguluj procedury atestacji, certyfikacji i rejestrw in-

frastruktury. Przepisy te nie posiadaj rwnorzdnych odpowiednikw w ustawo-

dawstwie krajowym i s w stosunku do tego ustawodawstwa nadrzdne w zakre-

sie dotyczcym europejskiego systemu linii duych prdkoci i europejskiego sys-

temu linii konwencjonalnych.

Przepisy i normy midzynarodowe (TSI, normy PN-EN, Karty UIC i IEC) nie

zalecaj stosowania szczegowych rozwiza konstrukcyjnych, poza przypadka-



mi, w ktrych rozwizania te maj znaczenie dla interoperacyjnoci (np. odcinki

izolowane sieci jezdnej, stykowanie rnych systemw zasilania itp.), pozostawia-

jc w tym wzgldzie dowolno poszczeglnym zarzdcom infrastruktury kolejo-

wej. Wymagania i zalecenia zawarte w tych przepisach odnosz si tylko i wy-

cznie do okrelonych parametrw poszczeglnych podsystemw transportu ko-

lejowego.

Przepisy i normy krajowe, szczeglnie branowe, odnosz si do maksy-

malnych prdkoci jazdy pocigw wynoszcych 160-200 km/h. W zwizku z po-

wyszym konieczne bdzie ich zaktualizowanie, bd uzupenienie o wymagania

i zalecenia dla prdkoci jazdy z przedziau 200-350 km/h.

Powysze stwierdzenie dotyczy w szczeglnoci takich dokumentw jak:

Rozporzdzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 wrzenia 1998 r. w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada budow-

le kolejowe i ich usytuowanie Dz.U. 1998 nr 151 poz. 987 [16] w zakresie:

podziau linii na kategorie, skrajni i wygrodze,

Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lipca 2005 r. w sprawie ogl-nych warunkw prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji Dz.U. 2005 nr

172 poz 1444 [19] w zakresie urzdze srk i oznakowania linii,

Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szcze-gowych warunkw technicznych dla znakw i sygnaw drogowych oraz

urzdze bezpieczestwa ruchu drogowego i warunkw ich umieszczania na

drogach Dz.U. 2003 nr 220 poz. 2181 [20] w zakresie urzdze srk i ozna-

kowania skrzyowa,

Rozporzdzenie Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szcze-gowych warunkw funkcjonowania systemu elektroenergetycznego Dz.U.

2007 nr 93 poz. 623 [23],

let-2 (Et-2) Instrukcja utrzymania sieci trakcyjnej, zatwierdzona Zarzdze-niem Nr 9 Zarzdu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z dnia 30 czerwca 2004 r.

[30] w zakresie systemw sygnalizacji,

Warunki techniczne utrzymania nawierzchni na liniach kolejowych Id-1 (D-1), PKP PLK S.A. Warszawa 2005 [38] w zakresie skrajni budowli,

Katalog elementw elektryfikacji kolei. Sie trakcyjna PKP. Podwieszenia ru-rowe. Podwieszenia teownikowe. Centralne Biuro Projektowo Badawcze Bu-

downictwa Kolejowego KOLPROJEKT Sp. z o.o., PKP Polskie Linie Kolejo-

we S.A., Warszawa 2004 [39] w zakresie wyposae,

standardw, wytycznych dotyczcych uszynie i uziemie oraz ochrony ziem-nozwarciowej, instrukcji bezpieczestwa przy prowadzeniu robt i remontw,

wytycznych projektowania jedno i dwufazowych linii zasilaczy trakcyjnych,

a take zalece konstrukcji montau i eksploatacji cznikw dwuobwodowych

(wyczniki mocy, rozczniki, odczniki, uziemniki) dla napi 25, 42 i 50 kV



oraz konstrukcji izolatorw przelotowych, wsporczych i liniowych dla wymie-

nionych napi.

Przepisy wykonawcze wynikajce z ustawy Prawo Energetyczne [7] i Roz-

porzdzenia Ministra Gospodarki w sprawie szczegowych warunkw funkcjono-

wania systemu elektroenergetycznego [23] dotycz linii elektroenergetycznych

bezporednich, to jest poczonych bez poredniczcych wzw z systemem

elektroenergetycznym dystrybutora. W ukadach zasilania 225 kV europejskich

linii kolejowych powszechnie stosowane s linie wewntrzne, bdce w dyspozycji

zarzdcy kolejowej infrastruktury elektroenergetycznej.

1.9 Rekomendacje i zalecenia oglne

Istnieje szereg rozwiza obwodw zasilania systemu trakcji elektrycznej

25 kV AC omwionych w literaturze i spotykanych w eksploatacji linii kolejowych

(patrz pkt 2 oraz komentarz do niniejszych Wytycznych), z ktrych kade charak-

teryzuje si specyficznym rozwizaniem obwodu elektrycznego i konstrukcj sto-

sowanych transformatorw oraz poziomem asymetrii obcienia linii zasilajcych.

Gwnym aspektem wpywajcym na wybr okrelonego rozwizania obwodu jest

wpyw jego niesymetrycznego obcienia na asymetri napi w zasilajcym sys-

temie elektroenergetycznym.

Kade z rozwiza konstrukcyjnych charakteryzuje si specyficzn warto-

ci wspczynnika asymetrii u i wartoci mocy asymetrii N, zalenych od ukadu

pocze transformatora (komentarz do wytycznych), zwizanych zalenoci:

Szw u N 100% (1)

pozwalajc na oszacowanie wartoci lub N w zalenoci od mocy zwarciowej

Szw, gdzie:

u dopuszczalna warto wspczynnika asymetrii napicia: 1,0 [%],

Szw moc zwarciowa we wsplnym wle elektroenergetycznej sieci zasilajcej

[MVA],

N cakowita moc asymetrii obcienia sieci zasilajcej [MVA].

W przypadku odpowiednich wartoci mocy zwarciowych elektroenergetycz-

nego systemu zasilajcego, zapewniajcych spenienie zalenoci (1), dla naj-

prostszych ukadw pocze transformatorw (jednofazowych lub trjfazowych),

nie ma uzasadnienia stosowania bardziej zoonych i znacznie droszych trans-

formatorw o ukadach pocze Woodgridgea, Scotta lub Le Blanca, bdcych

w istocie pasywnymi filtrami skadowej przeciwnej o ograniczonych moliwociach

filtracji. Ze wzgldu na koszty, wzgldnie prost technologi produkcji oraz moli-

woci stosowania typowych systemw zabezpiecze, na liniach duych prdkoci

powszechnie stosowane s transformatory jednofazowe lub trjfazowe o jednym,

dwch (niepena gwiazda lub trjkt) lub trzech uzwojeniach wtrnych.



Rekomenduje si w analizie struktury obwodu ukadu zasilania, dokonania

wyboru rozwizania najlepszego w oparciu o kryteria cakowitego kosztu oraz uzy-

skania wymaganej wartoci wspczynnika asymetrii, spord wymienionych niej

rozwiza:

a) transformatory trjfazowe,

b) transformatory jednofazowe,

c) transformatory specjalne,

d) transformatory typowe jedno lub trjfazowe z filtrami pasywnymi skadowej

przeciwnej,

e) transformatory typowe jedno lub trjfazowe z filtrami aktywnymi skadowej

przeciwnej.

Odnonie sieci jezdnej zaleca si stosowanie ju opracowanych i skatalo-

gowanych rozwiza osprztu i konstrukcji wsporczych w sytuacji, jeeli elementy

te speniaj wymagane kryteria. Katalog winien by uzupeniony o rozwizania

nowe niestosowane dotychczas, a specyficzne dla sieci jezdnej bardzo duych

prdkoci jazdy, zasilanej napiciem 25 kV AC.

Naley podkreli, e system zasilania 25 kV AC jest dla kolei polskich sys-

temem dotd niestosowanym i pierwsze wdroenia wymaga bd wykonania

opracowa o charakterze badawczym w celu dopracowania i ucilenia rozwiza

konstrukcyjnych dotyczcych zarwno sieci jezdnej jak i ukadu zasilania.

Jednym z tematw wymagajcych dopracowania bdzie zapewne spenie-

nie wszystkich wymaga dotyczcych kompatybilnoci elektromagnetycznej, okre-

lonych w normach: PN-EN 50121-1:2008 [61], PN-EN 50121-2:2006 [62].



2 Projektowanie ukadw zasilania

Ukad zasilania linii duych prdkoci zgodnie z Decyzj Komisji UE

2008/284/WE z dnia 6 marca 2008 r. dotyczca specyfikacji technicznej interopera-

cyjnoci podsystemu Energia transeuropejskiego systemu kolei duych prdkoci

[10] naley zaprojektowa w taki sposb, aby spenia on wymagane parametry

eksploatacyjne, a w szczeglnoci:

prdko na linii kolejowej, minimalny dopuszczalny odstp czasowy midzy pocigami, maksymalny prd pobierany przez pocig, wspczynnik mocy pocigw, rozkad jazdy i planowanych czynnoci obsugowych, rednie napicie uyteczne, odpowiednio do danej kategorii linii.

Zarzdca infrastruktury w rejestrze infrastruktury deklaruje prdko dla da-

nej linii oraz maksymalny prd pobierany przez pocig. Konstrukcja systemu elek-

troenergetycznego powinna gwarantowa moliwo uzyskania okrelonych para-

metrw pracy systemu zasilania.

Obliczone napicie rednie na pantografie powinno by zgodne z wymaga-

niami normy PN-EN 50388:2008 [76], punkty 8.3 i 8.4, przy zastosowaniu parame-

trw projektowych dla wspczynnika mocy podanych w PN-EN 50388:2008 [76],

punkt 6, z wyjtkiem dotyczcym pocigw hotelowych stojcych na placach

i bocznicach, do ktrych specyfikacje podane s w TSI Tabor dla kolei duych

prdkoci [11], punkt 4.2.8.3.3.

Ocen zgodnoci naley przeprowadzi wedug normy PN-EN 50388:2008

[76], punkty 14.4.1, 14.4.2 (tylko symulacja) oraz 14.4.3.

2.1 Ukady zasilania w systemie 25 kV AC 50 Hz

W zacznikach do niniejszych Wytycznych zamieszczone s schematy

z przykadowymi rozwizaniami obwodw ukadu zasilania, podstacji trakcyjnych,

stacji autotransformatorowych, transformatorw, kabin sekcyjnych, sekcjonowania

sieci jezdnej. Szersze omwienie zagadnie ujtych w niniejszych Wytycznych

zamieszczone jest w komentarzu.

2.1.1 Schematy elektryczne ukadu zasilania

Okrelenie system zasilania odnosi si do rodzaju zasilania sieci trak-

cyjnej i obejmuje nastpujce parametry:

rodzaj rda zasilajcego (AC), warto napicia, czstotliwo napicia zasilajcego (odnosi si do AC).



Okrelenie ukad zasilania odnosi si do schematu gwnego toru

prdowego obwodu zasilania i okrela jego podstawowe wyposaenie oraz

ukad przewodw sieci trakcyjnej zasilajcej i powrotnej.

System zasilania trakcji elektrycznej 25 kV AC wystpuje w wielu roz-

wizaniach ukadowych, ktre mog by stosowane na kadej linii duej prd-

koci cznie, np. tory gwne zasadnicze i szlakowe naley elektryfikowa

w ukadzie 225 kV, natomiast tory boczne dodatkowe, tory postojowe, od-

stawcze itp. w ukadzie 125 kV. Najczciej stosowane w eksploatacji roz-

wizania s scharakteryzowane w punktach 2.1.1.1. do 2.1.1.4.

W zalenoci od przyjtej zasady znakowania urzdze elektrycznych

danymi znamionowy, spotka mona rne oznakowanie tych systemw.

W specjalistycznej prasie zagranicznej mona dla systemu zasilania 125 kV

natkn si na oznaczenie 1 AC 25 kV. System 225 kV moe mie oznacze-

nie 2 AC 50/25 kV 50 Hz, 2 AC 43,3/25 kV 50 Hz lub 2 AC 35,4/25 kV 50 Hz,

co wynika moe z przesunicia ktowego (180, 120 lub 90) pomidzy fa-

zami strony wtrnej zastosowanych transformatorw gwnych. Oznaczenia

odpowiaday zasadzie znakowania okrelonej w normie PN-EN 61293:2000

[83].

2.1.1.1 Ukad zasilania jednofazowy 25 kV (prosty) jest zasilany z transformatorw

gwnych podstacji trakcyjnej, przy czym zasilajca sie jezdna znajduje si

pod potencjaem fazy a przewodem powrotnym s szyny jezdne. Punkty zero-

we wtrnej strony transformatorw gwnych podstacji trakcyjnej s uziemione

i poczone z szynami jezdnymi. Obecnie nie buduje si nowych ukadw zasi-

lania w takiej konfiguracji z uwagi na wystpujce due upywnoci prdu do

ziemi, wysokie potencjay sieci szynowej i due wartoci napi dotykowych

konstrukcji wsporczych w przypadku uszkodzenia izolacji gwnej sieci jezd-

nej.

2.1.1.2 Ukad zasilania jednofazowy 25 kV z przewodem uziemiajco-powrotnym jest

zasilany podobnie jak ukad prosty (pkt 2.1.1.1), z tym, e jest wyposaony

w przewd powrotny bdcy jednoczenie przewodem ochronnym. Przewd

uziemiajco-ochronny jest podwieszony bez izolacji na konstrukcjach wspor-

czych sieci jezdnej, czy si z szynami i jest celowo uziemiony. Szyny jezdne

i przewd uziemiajco-ochronny s poczone z uziemieniem podstacji trak-

cyjnej, do ktrego przyczone s take punkty zerowe transformatorw gw-

nych. Ukad ten jest stosowany na liniach o niszych prdkociach jazdy (II i III

kategoria linii wedug TSI Infrastruktura dla kolei duych prdkoci oraz tory

boczne na liniach I kategorii), ze wzgldu na wystpujce w nim stosunkowo

due spadki napicia przy zasilaniu lokomotyw o duych mocach. Ponadto

charakteryzuje si on stosunkowo du upywnoci prdw powrotnych do



ziemi szczeglnie przy duych mocach pobieranych przez lokomotywy.

Uproszczony schemat zasilania sieci jezdnej i sieci powrotnej jest zamiesz-

czony na rysunku 2.1.1.a).

2.1.1.3 Ukad zasilania jednofazowy 25 kV z booster transformatorami charakteryzuje

si dobrymi waciwociami sieci powrotnej przez zastosowanie transformato-

rw o charakterystyce przekadnikw prdowych, ktrych uzwojenie pierwotne

jest wczone szeregowo w sie jezdn (wymaga to instalowania przerwy izo-

lacyjnej), a uzwojenie wtrne w cigu izolowanego od szyn jezdnych i ziemi

przewodu powrotnego, ktry jest czony dwustronnie z szynami w miejscu za-

instalowania booster transformatora. Pierwotnie instalowano booster transfor-

matory w przerwie izolacyjnej szyn jezdnych, jednake rozwizanie to okazao

si nieefektywne. Ukad jest ponadto wyposaony w przewd ochronny pod-

wieszony bez izolacji na konstrukcjach wsporczych sieci jezdnej poczony

z szynami i celowo uziemiony. Pozostae elementy ukadu zasilania s iden-

tyczne jak w ukadzie omwionym poprzednio, a wic szyny jezdne, przewody

powrotny i ochronny s poczone z uziemieniem podstacji trakcyjnej, do kt-

rego s przyczone punkty zerowe uzwoje wtrnych transformatorw gw-

nych. Wad tego ukadu zasilania jest konieczno czstego izolowania

wzdunego sieci jezdnej dla zainstalowania booster transformatorw (co 23

km), przez co pogarszaj si warunki wsppracy z pantografem. Uproszczony

schemat zasilania sieci jezdnej i sieci powrotnej jest zamieszczony na rysunku

2.1.1.b).

2.1.1.4 Ukad zasilania dwufazowy 225 kV z autotransformatorami jest jedn

z konfiguracji powszechnie stosowanych ukadw dwufazowych o rnych na-

piciach zasilacza dodatkowego. Jest to ukad charakteryzujcy si duymi

zdolnociami przesyowymi mocy i energii, niewielkimi wartociami spadkw

napi i bardzo niewielkimi prdami upywu z sieci powrotnej do ziemi. Ukad

ten jest stosowany jako podstawowy na liniach o prdkociach jazdy powyej

300 km/h. Poniewa jest rekomendowany w niniejszych Wytycznych do sto-

sowania przez Zamawiajcego, jego szczegowe parametry i waciwoci s

dokadnie omwione w dalszej czci Wytycznych. Uproszczony schemat za-

silania sieci jezdnej i sieci powrotnej jest zamieszczony na rysunkach 2.1.1.c).

2.1.1.5 Z uwagi na wystpujce zjawisko asymetrii napi fazowych w elektroenerge-

tycznej sieci zasilajcej WN naley stosowa przemienno faz linii zasilajcej

transformatory w podstacjach trakcyjnych.



szyny

b)

25kV IIszyny zbiorcze 25kV

I

3x110-132kV

podstacja transformatorowa WN/27,5kV

booster transformator

booster transformator

szyny

a)

25kV IIszyny zbiorcze 25kV

I

3x110-132kV


szyny

c)

25kV

II

I

3x110220kV


auto transformator

25kV

50kV

25kV

25kV

zasilacz dodatkowy linii

auto transformator

konstrukcja wsporcza


przewd uziemiajco-powrotny

sie jezdna

sie jezdna

przewd powrotny

przewd uziemiajco-powrotny

sie jezdna

przewd uziemiajcy

Rys. 2.1.1. Schematy pogldowe ukadw zasilania 25 kV 50 Hz i 225 kV 50 Hz AT

a) prosty schemat jednofazowy, zasilanie sieci jezdnej;

b) prosty schemat jednofazowy z booster transformatorem;

c) system dwufazowy z autotransformatorem;



2.1.2 Podstacje trakcyjne i kabiny sekcyjne

2.1.2.1 Ze wzgldu na wymagan wysok niezawodno zasilania podstacje trakcyj-

ne powinny mie dwa niezalene rwnowane rda zasilania w energi elek-

tryczn (dwie rne stacje rozdzielcze lub dwa niezalene ukady szyn zbior-

czych jednej stacji zasilane z oddzielnych transformatorw lub autotransforma-

torw). Zasilanie podstacji trakcyjnych moe by wykonane w ukadzie tranzy-

towym, ktry spenia wymagania niezawodnoci. Napicie zasilania podstacji

trakcyjnych powinno wynosi 110 kV (transformatory 110/25/25 kV) lub 220 kV

(transformatory 220/25/25 kV). Rezerwa w mocy zainstalowanych transforma-

torw gwnych podstacji trakcyjnej powinna wynosi 100%.

2.1.2.2 Ze wzgldu na niesymetryczny charakter odbioru, jakim jest system trakcji

elektrycznej prdu przemiennego 25 kV, wsplny punkt przyczenia (wze

sieci elektroenergetycznej) powinien by zlokalizowany na szynach zbiorczych

wza sieci elektroenergetycznej o napiciu nie mniejszym od 220 kV.

2.1.2.3 Ukad linii zasilajcych, rozdzielni WN 110 kV (220 kV) i rozdzielni SN 225 kV

powinien umoliwia zasilanie kadego odcinka sieci trakcyjnej z jednej do-

wolnej linii zasilajcej.

2.1.2.4 Sie trakcyjn 225 kV lub 125 kV naley zasila jednostronnie z kadej

podstacji trakcyjnej, przy czym na liniach dwutorowych rwnolege odcinki sieci

trakcyjnej (oraz zasilaczy dodatkowych linii) naley zasila z tej samej fazy

rozdzielni 25 kV (lub 225 kV). W projekcie naley uwzgldni moliwo zasi-

lania awaryjnego przez sie obszaru zasilania ssiedniej podstacji trakcyjnej.

2.1.2.5 Zaleca si zasilanie odcinkw sieci trakcyjnej i zasilaczy dodatkowych linii

kadego z torw na lewo i na prawo od podstacji trakcyjnej przez oddzielne

zasilacze trakcyjne wyprowadzone z rozdzielni 25 kV, podczone do rnych

faz.

2.1.2.6 Podstacje trakcyjne zaleca si projektowa w wykonaniu napowietrznym (roz-

dzielnie i transformatory). Naley przewidzie budynek lub kontener dla uka-

dw sterowania, automatyki i pomiarw, rozdzielni potrzeb wasnych oraz dla

personelu serwisowego. Przykadowy schemat obwodu gwnego podstacji

trakcyjnej wraz z przyczami do publicznej sieci elektroenergetycznej i do sie-

ci trakcyjnej jest zamieszczony na rysunku 2.1.2. Dopuszczalne jest rwnie

stosowanie rozdzielni w wykonaniu wntrzowym.

2.1.2.7 W ukadach zasilania 225 kV naley stosowa kabiny sekcyjne porednie

i kracowe (rys. 2.1.3 i 2.1.4).



Tor 1

przewduziemiajco-powrotny


sie jezdna


Linia zasilajca

Szyna zbiorcza WN

Transformatory gwneT2T1

110220kV

2x25kVTPW1 TPW2 Transform. potrzeb wasnych

Szyna zbiorcza SN

Zasilacze trakcyjne



sie jezdnaszyna

Tor 2

Sie

tr

akc

yjna

szyna

opcja copcja b

szyna

szyna

filtr

komp.

filtr

komp.

szyna


opcja a

szyna

szyna

Rys. 2.1.2. Schemat elektryczny podstacji trakcyjnej 225 kV

(zastosowane symbole graficzne odpowiadaj bibliotece symboli PNE dla narzdzi informatycznych sucych do rysowania schematw elektrycznych)



2.1.3 Sekcjonowanie sieci jezdnej i ukadu zasilani a, kabiny sekcyjne

2.1.3.1 Do sekcjonowania wzdunego sieci jezdnej naley stosowa w torach szla-

kowych i gwnych zasadniczych tylko izolowane przsa naprenia.

2.1.3.2 Sekcjonowanie wzdune w punktach styku obszarw zasilania ssiednich

podstacji trakcyjnych i zmiany faz na ssiadujcych odcinkach naley wykona

z zastosowaniem sekcji separacji faz z wstawk neutraln (pkt 3.2.2.5 Wy-

tycznych). Analogicznie w punktach styku systemu 225 kV z innymi syste-

mami zasilania naley stosowa sekcje separacji systemw z wstawk neu-

traln (pkt 3.2.2.6 Wytycznych).

2.1.3.3 Sieci jezdne i zasilacze dodatkowe linii, torw linii dwutorowej, powinny by od

siebie wzajemnie odizolowane poprzecznie.

2.1.3.4 Zasilacze dodatkowe linii s sekcjonowane i w kadym przyczu do podstacji

trakcyjnej s wprowadzane do rozdzielni SN.

2.1.3.5 Sekcjonowanie sieci jezdnej w obszarach stacji naley wykona wykorzystujc

izolowane przsa naprenia w sieci torw gwnych zasadniczych i izolatory

sekcyjne w sieci jezdnej pozostaych torw. czniki sekcyjne (rozczniki mo-

cy) naley instalowa w rozdzielniach stacyjnych, oddzielnych dla kadej

z gowic stacji. Poczenia pomidzy rozdzielni i sieci jezdn zaleca si wy-

konywa jako kablowe.

2.1.3.6 Przewd uziemiajco-powrotny powinien w obrbie stacji zachowa cigo

elektryczn w torach gwnych zasadniczych. Dla torw gwnych dodatko-

wych i bocznych zaleca si prowadzenie dodatkowych przewodw uziemiaj-

co-powrotnych, poczonych elektrycznie z przewodami torw gwnych za-

sadniczych. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza si przyczanie poje-

dynczych konstrukcji wsporczych do przewodw uziemiajco-powrotnych to-

rw ssiednich, jednake dugo tych pocze nie powinna przekracza

50 m.

2.1.3.7 W obrbie stacji przewd zasilacza dodatkowego linii naley poprowadzi

obejciem z pominiciem wszystkich lokalnych pocze sieci jezdnej.

2.1.3.8 W ukadzie zasilania 225 kV (pomidzy podstacj trakcyjn i kocem odcinka

zasilania) nie zaleca si stosowania kabin sekcyjnych innych ni stacje auto-

transformatorowe.

2.1.3.9 Rol pocze poprzecznych w ukadzie zasilania 225 kV speniaj instalo-

wane przecitnie co 10 km stacje autotransformatorowe (speniaj rol po-

rednich kabin sekcyjnych). Schemat przycza stacji transformatorowej (po-

redniej kabiny sekcyjnej) do sieci trakcyjnej jest zamieszczony na rysunku

2.1.3.



2.1.3.10 W punktach styku z obszarami zasilania ssiednich podstacji trakcyjnych na-

ley instalowa kracowe kabiny sekcyjne z autotransformatorami i przerw

izolacyjn w sieci jezdnej (sekcja separacji faz z wstawk neutraln) oraz

z przerw w obwodzie zasilacza dodatkowego. Kabina sekcyjna kracowa

powinna zapewnia moliwo przeczenia zasilania na ssiedni odcinek za-

rwno przez sie jezdn jak i zasilacz dodatkowy. Pogldowy schemat przy-

cza kracowej kabiny sekcyjnej do sieci trakcyjnej jest zamieszczony na ry-

sunku 2.1.4. Stykowanie obszarw zasilania jest omwione w pkt 2.1.6

i 3.2.2.5.

przewd uziemiaj co-powrotny


jezdna

szyna

szyna

przewd

uziemiaj co-powrotny

jezdna


szyna

szyna

opcja c opcja b

szyna

szyna

szyna

przewd

uziemiaj co-powrotny

opcja a

szyna

szyna

Kabina sekcyjna

sie

sie

Tt

IMP

T

AT

porednia

AT

Tt

IMP

T

SB2 SB1 IP

TPW TPW

Rys. 2.1.3. Schemat elektryczny poredniej kabiny sekcyjnej



Tt

IMP

Tt

IMP

TT

Tt

IMP

T

Tt

TIMP

SB2

SB1

IP

SM

1SD

1

AT

AT

Tor

1prz

ew

d

uzi

em

iaj

co-p

ow

rotn

y

zasi

lacz

dodatk

ow

y lin

ii

sie

jezd

na

szyn

aprz

ew

d

uzi

em

iaj

co-p

ow

rotn

y

zasi

lacz

dodatk

ow

y lin

ii

sie

jezd

na

Tor

2

Kabin

a s

ekc

yjna

koco

wa

TPW

TPW

opcj

a c

opcj

a b

szyn

a

szyn

a

szyn

a

prz

ew

d

uzi

em

iaj

co-p

ow

rotn

y

opcj

a a

szyn

a

szyn

a

Rys. 2.1.4. Schemat elektryczny kracowej kabiny sekcyjnej



2.1.4 Zasilanie z sieci energetyki publicznej

2.1.4.1 Wymagania oglne

Warunki techniczne, jakie powinny spenia przyczane do sieci dys-

trybucyjnej urzdzenia, instalacje i sieci okrela Instrukcja Ruchu i Eksploat-

acji Sieci Dystrybucyjnej (dalej IRiESD) waciwego Operatora Systemu Dys-

trybucyjnego (dalej OSD).

W przypadku przyczenia do sieci przesyowej, przyczana sie po-

winna spenia warunki okrelone w Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci

Przesyowej (dalej IRiESP) [26].

Podmioty ubiegajce si o przyczenie do sieci dystrybucyjnej lub

przesyowej urzdze, instalacji i sieci s zobowizane do projektowania

obiektw, urzdze, instalacji i sieci zgodnie z powszechnie obowizujcymi

przepisami oraz w oparciu o otrzymane warunki przyczenia.

Warunki przyczenia okrelaj w szczeglnoci:

a) miejsce przyczenia;

b) miejsce dostarczania energii elektrycznej;

c) moc przyczeniow;

d) rodzaj przycza;

e) zakres niezbdnych zmian w sieci zwizanych z przyczeniem;

f) dane znamionowe urzdze, instalacji i sieci oraz dopuszczalne granicz-

ne parametry ich pracy;

g) dopuszczalny poziom zmiennoci parametrw technicznych energii elek-

trycznej;

h) miejsce zainstalowania ukadu pomiarowo-rozliczeniowego;

i) wymagania dotyczce ukadu pomiarowo-rozliczeniowego i systemu po-

miarowo-rozliczeniowego;

j) rodzaj i usytuowanie zabezpieczenia gwnego, dane znamionowe oraz

niezbdne wymagania w zakresie elektroenergetycznej automatyki za-

bezpieczeniowej i systemowej;

k) dane umoliwiajce okrelenie w miejscu przyczenia wartoci prdw:

zwar wielofazowych i czasw ich wyczenia, zwarcia doziemnego i czasw ich wyczenia lub trwania;

l) wymagany stopie skompensowania mocy biernej;

m) wymagania w zakresie:

dostosowania przyczanych urzdze, instalacji lub sieci do syste-mw sterowania dyspozytorskiego,

przystosowania ukadu pomiarowo-rozliczeniowego do systemw zdalnego odczytu danych pomiarowych,



zabezpieczenia sieci przed zakceniami elektrycznymi powodowany-mi przez urzdzenia, instalacje lub sieci wnioskodawcy,

wyposaenia urzdze, instalacji lub sieci, niezbdnego do wsppra-cy z sieci, do ktrej ma nastpi przyczenie;

n) moliwoci dostarczania energii elektrycznej w warunkach odmiennych

od standardowych;

o) dane i informacje dotyczce sieci niezbdne w celu doboru systemu

ochrony przed poraeniami w instalacji lub sieci podmiotu, ktrego insta-

lacje lub sieci bd przyczane.

Przyczane urzdzenia, instalacje i sieci, musz spenia take wy-

magania okrelone w odrbnych przepisach, w szczeglnoci przepisach:

prawa budowlanego, o ochronie przeciwporaeniowej, o ochronie przeciw-

przepiciowej, o ochronie przeciwpoarowej, o systemie oceny zgodnoci,

w sprawie szczegowych warunkw funkcjonowania systemu elektroenerge-

tycznego [23] oraz w przepisach dotyczcych technologii wytwarzania ener-

gii.

2.1.4.2 Wybr napicia zasilajcego (110 kV lub 220 kV) powinien by dokonany

w oparciu o analiz struktury ukadu zasilania (ew. warianty) oraz ekspertyz

wpywu projektowanego ukadu zasilania trakcji elektrycznej 25 kV na krajowy

system elektroenergetyczny (pkt 4.3.2.1.).

2.1.4.3 Podane jest po transformacji 220/110 kV, 400/110 kV lub 400/220 kV zasi-

lanie podstacji trakcyjnych liniami 110 kV (lub o napiciu wyszym) przezna-

czonymi wycznie do zasilania linii kolejowej i stanowicymi energetyczn in-

frastruktur kolejow.

2.1.4.4 Projekt ukadu zasilania winien zawiera cz dotyczc zasilania w energi

elektryczn cznie z przyczami do sieci napi 110 kV, 220 kV lub 400 kV.

2.1.4.5 Projekt elektryfikacji linii kolejowej w systemie 225 kV powinien zakada jako

rozwizanie docelowe zasilanie podstacji z dwch niezalenych linii 110 kV

lub 220 kV o jak najwyszym stopniu niezawodnoci.

2.1.4.6 Ukad pracy przyczanej sieci, dobr aparatury i jej parametry, a w szczegl-

noci wymagania dotyczce ukadw automatyki zabezpieczeniowej, ukadw

pomiarowo-rozliczeniowych, telemechaniki i cznoci oraz wsppracy syste-

mw sterowania dyspozytorskiego s szczegowo okrelane przez OSD lub

OSP (Operatora Systemu Przesyowego) w zalenoci od miejsca przycze-

nia.

Przyczane do sieci dystrybucyjnych lub przesyowych urzdzenia, instala-

cje i sieci podmiotw ubiegajcych si o przyczenie, musz spenia wy-

magania techniczne i eksploatacyjne zapewniajce:

1) bezpieczestwo funkcjonowania systemu elektroenergetycznego,



2) zabezpieczenie systemu elektroenergetycznego przed uszkodzeniami

spowodowanymi niewaciw prac przyczonych urzdze, instalacji

i sieci,

3) zabezpieczenie przyczonych urzdze, instalacji i sieci przed uszko-

dzeniami w przypadku awarii lub wprowadzenia ogranicze w poborze

lub dostarczaniu energii,

4) dotrzymanie w miejscu przyczenia urzdze, instalacji i sieci parame-

trw jakociowych energii,

5) spenianie wymaga w zakresie ochrony rodowiska, okrelonych w od-

rbnych przepisach,

6) moliwo dokonywania pomiarw wielkoci i parametrw niezbdnych

do prowadzenia ruchu sieci oraz rozlicze.

Dla umoliwienia unifikacji rozwiza technicznych w obrbie sieci

zamknitej OSP publikuje Standardy techniczne OSP stosowane w sieci

przesyowej.

Wymagania techniczne dotyczce urzdze, instalacji i sieci, ktre nie

s lub nie bd przyczone do sieci zamknitej, mog by zmienione po-

przez indywidualne ich okrelenie w umowach o przyczenie do sieci, umo-

wach o wiadczenie usug dystrybucji albo umowach kompleksowych. Doko-

nanie zmiany wymaga technicznych, wymaga uzgodnienia z OSD lub OSP

waciwym dla miejsca przyczenia.

2.1.4.7 Budowa linii bezporedniej wymaga, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na

budow w rozumieniu przepisw prawa budowlanego, uzyskania zgody Pre-

zesa Urzdu Regulacji Energetyki. Zgoda jest udzielana w drodze decyzji.

Urzdzenia, instalacje i sieci podmiotw ubiegajcych si o przyczenie oraz

podmiotw przyczonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyowej nie mog

wprowadza do sieci zaburze parametrw technicznych energii elektrycznej

powyej dopuszczalnych poziomw okrelonych w warunkach przyczenia

i/lub w IRiESD lub IRiESP [26], powodujcych pogorszenie parametrw jako-

ciowych energii elektrycznej okrelonych odpowiednio w rozporzdzeniu

wydanym na podstawie delegacji zawartej w ustawie Prawo energetyczne [7]

lub w umowie o wiadczenie usug dystrybucji lub umowie kompleksowej lub

zawartych w IRiESD lub IRiESP [26].

2.1.4.8 Wymagania techniczne dla linii bezporednich

Warunkiem przystpienia do budowy linii bezporednich jest wcze-

niejsze spenienie wymaga zawartych w ustawie Prawo energetyczne [7] tj.

wykonanie ekspertyzy przyczeniowej zgodnie z warunkami okrelonymi

przez OSP lub OSD, wystpienie o warunki przyczeniowe, a nastpnie za-

warcie umowy przyczeniowej.



Linie bezporednie oraz czone za ich porednictwem urzdzenia, instala-

cje, sieci oraz jednostki wytwrcze winny spenia wymagania techniczne

okrelone w IRiESD lub IRiESP [26].

Linie bezporednie naley wyposaa w ukady i systemy pomiarowo-

rozliczeniowe zgodnie z zapisami IRiESD-Bilansowanie.

OSD lub OSP moe okreli w warunkach przyczenia inne lub dodatkowe

wymagania techniczne zwizane z przyczaniem linii bezporednich ni

okrelone w IRiESD lub w IRiESP [26].

2.1.4.9 Wymagania techniczne dla transformatorw WN/WN i WN/SN

Transformatory przyczone do sieci o napiciu znamionowym 110 kV

i wyszym, poprzez ktre zasilane s urzdzenia, instalacje i sieci odbiorcw,

powinny by:

a) wyposaone w regulacj zaczepow dziaajc pod obcieniem,

b) przystosowane do wsppracy z nadrzdnymi ukadami regulacji.

W celu spenienia okrelonych wymaganych parametrw sieci uzwo-

jenia transformatorw o napiciu znamionowym 110 kV i wyszym, powinny

by poczone w gwiazd z punktem neutralnym, przystosowanym do uzie-

mienia lub odziemienia. W przypadku stosowania transformatorw w uka-

dzie pocze Scotta naley wyprowadzi w nim punkt zerowy uzwojenia

pierwotnego. Kwestia uziemienia punktu zerowego ley w gestii Operatora

Sieci Przesyowej.

2.1.4.10 Wymagania zwarciowe.

Urzdzenia przyczone do sieci 110 kV i SN musz by przystoso-

wane do warunkw zwarciowych w miejscu ich przyczenia do sieci dystry-

bucyjnej. W przypadku przyczenia do sieci 220 lub 400 kV musz by przy-

stosowane do warunkw zwarciowych w miejscu ich przyczenia.

Poszczeglne elementy sieci dystrybucyjnej lub przesyowej musz by wy-

posaone w urzdzenia elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej

niezbdne do samoczynnej, selektywnej likwidacji zakce sieciowych.

Czasy trwania zwar wyczanych przez zabezpieczenie podstawowe

w strefie podstawowej w urzdzeniach przyczonych do sieci 110 kV nie

mog by dusze ni 150 ms, natomiast w urzdzeniach przyczonych do

sieci 400 lub 220 kV nie mog by dusze ni 120 ms.

Czas wyczania zwar w urzdzeniach przyczonych do sieci 110 kV przez

zabezpieczenie rezerwowe nie moe by duszy ni ustalony przez operato-

ra systemu dystrybucyjnego lub przesyowego.

OSD lub OSP okrela warunki stosowania elektroenergetycznej auto-

matyki zabezpieczeniowej przez podmioty przyczone do sieci 110 kV i SN,

przy czym dla zapewnienia bezpiecznej pracy sieci przesyowej i dystrybu-



cyjnej nastawienia elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej

w koordynowanej sieci 110 kV s okrelane przez operatora systemu przesy-

owego.

Urzdzenia pierwotne przyczone bezporednio do sieci 110 kV, po-

winny by wyposaone w ukady lokalnej rezerwy wycznikowej. Czasy li-

kwidacji zwar, przez ukady rezerwy lokalnej, nie mog przekracza 500 ms.

2.1.4.11 Rekuperacja energii elektrycznej

Jeeli OSP lub OSD wyra zgod na wymian energii powstajcej

podczas hamowania odzyskowego pocigw, wwczas urzdzenia sterowni-

cze i zabezpieczajce podstacji trakcyjnych powinny by tak zaprojektowane,

aby umoliwi wymian energii do sieci elektroenergetycznej tego operatora.

W przeciwnym wypadku obwd zasilaczy sieci trakcyjnej naley wyposay

w system nie zezwalajcy na przesy nadmiernej energii rekuperacji pojaz-

dw trakcyjnych do sieci zasilajcej WN przez rozdzielni WN/SN i transfor-

matory podstacji trakcyjnej.

2.1.5 Zasilanie obwodw potrzeb wasnych i odbiorw nietrakcyjnych

2.1.5.1 Do zasilania rozdzielni potrzeb wasnych w: podstacjach trakcyjnych, kabinach

sekcyjnych, rozdzielniach stacyjnych sieci jezdnej, stacjach autotransformato-

rowych, naley zastosowa transformatory jednofazowe zasilane z rozdzielni

napicia trakcyjnego.

2.1.5.2 Do zasilania obwodw nietrakcyjnych urzdze liniowych naley zastosowa

nastpujce ukady:

a) transformatory jednofazowe SN/nN zasilane z sieci trakcyjnej, rozmiesz-

czone w punktach odbioru,

b) transformatory jednofazowe SN/nN zainstalowane w stacjach autotrans-

formatorowych poczone liniami o podwyszonym napiciu roboczym

nN,

c) falowniki trjfazowe zainstalowane w podstacjach trakcyjnych, kabinach

sekcyjnych i stacjach autotransformatorowych, zasilane napiciem jedno-

fazowym 25 kV przez transformatory i prostowniki, poczone liniami po-

trzeb nietrakcyjnych o podwyszonym niskim napiciu pracy,

d) jako rezerwowe zasilanie naley przewidzie zasilanie z sieci publicznej

jeeli jest wymagane,

e) jako awaryjne rda zasilania naley zastosowa urzdzenia UPS je-

eli jest wymagane.

2.1.5.3 Obwody nietrakcyjne urzdze na stacjach o duym zapotrzebowaniu mocy

nie powinny by zasilane z sieci jezdnej.



2.1.5.4 Linie potrzeb nietrakcyjnych niskiego napicia naley budowa tylko jako ka-

blowe.

2.1.6 Punkty stykowania ukadw zasilania r nych systemw

2.1.6.1 Na polskich zelektryfikowanych liniach kolejowych mog wystpi punkty styku

systemu 225 kV i nastpujcych systemw:

a) systemu 125 kV AC 50 Hz,

b) systemu 3 kV DC,

c) systemu 15 kV AC 16,7 Hz.

2.1.6.2 Sekcjonowanie sieci jezdnej w punktach stykowania naley wykona z wyko-

rzystaniem sekcji separacji faz z wstawk neutraln lub sekcji separacji sys-

temw z wstawk neutraln zgodnie z zaleceniami normy PN-EN 50367:2006

[75] i TSI Energia pkt 4.2.22 [10].

2.1.6.3 Naley zapewni odpowiednie warunki ochrony przeciwporaeniowej i prze-

ciwzwarciowej w obszarze stykowania. Szczegln uwag naley zwrci na

systemy uziemie i uszynie stosowane w stykajcych si systemach AC

i DC.

2.1.6.4 Rozwizanie obwodw stykowania sieci powrotnych rnych systemw zasi-

lania trakcji powinno by ujte w projekcie sieci powrotnej (pkt: 3.2.4.2, 3.2.2.5,

3.2.2.6).

2.2 Aparatura i wyposa enie

2.2.1 Rozdzielnie i aparatura rozdzielcza

2.2.1.1 Rozdzielnia wysokiego napicia podstacji trakcyjnej powinna by zaprojekto-

wana w ukadzie H. Na etapie projektowania naley przewidzie

w uzasadnionych przypadkach moliwo rozbudowy ukadu H do ukadu

szynowego.

2.2.1.2 Projekt rozdzielni WN podstacji trakcyjnej naley wykona zgodnie z obowi-

zujcymi przepisami oraz w oparciu o wydane, przez Operatora Systemu

Przesyowego (Dystrybucyjnego), warunki przyczenia.

2.2.1.3 W celu ograniczenia iloci potrzebnej powierzchni gruntu, pod budow roz-

dzielni WN, zaleca si stosowanie kompaktowych pl wycznikowych wyso-

kiego napicia.

2.2.1.4 Rozdzielnia redniego napicia (SN) 225 kV do zasilania obwodw trakcyj-

nych powinna spenia nastpujce wymagania:

a) zapewnienie moliwoci zasilania kadego zasilacza trakcyjnego z ka-

dego transformatora,



b) praca w ukadzie awaryjnym umoliwiajcym zasilanie sieci jezdnej

w obszarze zasilania danej podstacji trakcyjnej z ssiednich podstacji

trakcyjnych, w sytuacji braku zasilania WN tej podstacji (praca kabino-

wa),

c) pole kadego zasilacza trakcyjnego powinno by wyposaone w dwuob-

wodowy wycznik mocy,

d) szyny gwnych obwodw prdowych rozdzielni powinny by zdwojone

(jeden tor zasilacza sieci jezdnej i jeden tor zasilacza dodatkowego)

z izolacj na napicie robocze midzyfazowe 58 kV i fazowe 29 kV,

e) wszystkie wyczniki mocy, rozczniki mocy, odczniki i inne aparaty -

czeniowe w obwodzie gwnym rozdzielni powinny by dwuobwodowe

z izolacj przystosowan do napicia roboczego midzyfazowego 58 kV

i napicia fazowego 29 kV.

2.2.2 Transformatory gwne (trakcyjne)

2.2.2.1 Do zasilania systemu trakcji elektrycznej 225 kV stosowane s transformato-

ry o rnych ukadach pocze stosowanych w zalenoci od poziomu wpro-

wadzanej do sieci zasilajcej WN asymetrii. Na og operator systemu przesy-

owego lub operator systemu dystrybucyjnego zastrzega w warunkach zasila-

nia wyprowadzenie punktu zerowego transformatora po stronie pierwotnej

WN. Z kolei ukad zasilania trakcyjnego 225 kV wymaga wyprowadzonego

punktu zerowego po stronie wtrnej transformatora. W niniejszych Wytycznych

zaleca si nastpujce ukady (schematy na rysunkach od 2.2.1 do 2.2.6):

a) transformatory jednofazowe rysunek 2.2.1.

b) transformatory trjfazowe w ukadzie gwiazda-niepena gwiazda lub

gwiazda-niepeny trjkt rysunek 2.2.2,

c) transformatory o trjfazowym ukadzie pocze strony pierwotnej i strony

wtrnej (gwiazda-trjkt) z wyprowadzonym punktem zerowym uzwoje-

nia pierwotnego i uziemionym jednym wierzchokiem trjkta uzwojenia

wtrnego rysunek 2.3.3,

d) transformatory specjalne zmniejszajce asymetri po stronie pierwotnej

o ukadach pocze Scotta lub Woodgridgea. Transformator w ukadzie

Woodgridgea wymaga stosowania dodatkowych autotransformatorw

w celu uzyskania punktu zerowego po stronie wtrnej rysunek 2.2.4,

2.2.5 i 2.2.6,

Na rysunkach 2.2.12.2.6 zamieszczono pogldowe schematy obwo-

dw gwnych podstacji trakcyjnych z transformatorami o ukadach pocze

uzwoje pierwotnych i wtrnych: jednofazowe/jednofazowe, trjfazo-

we/dwufazowe (gwiazda/niepena gwiazda), trjfazowe/trjfazowe (gwiaz-

da/trjkt), trjfazowe/dwufazowe wykonania specjalne (Scotta, Woodgrid-



gea, Le Blanca) wraz z przyczami do sieci elektroenergetycznej i do sieci

trakcyjnej.

2.2.2.2 Transformatory gwne powinny by wyposaone w ukad regulacji napicia

pod obcieniem.

2.2.2.3 Liczba zainstalowanych w podstacji trakcyjnej transformatorw gwnych po-

winna zapewnia 100% rezerwy mocy i odpowiedni przecialno zgodnie

z norm PN-EN 50329:2003 [74].

2.2.2.4 Punkty zerowe uzwoje stron pierwotnej i wtrnej transformatorw gwnych,

jeeli bd uziemiane, powinny by poczone z uziemieniem podstacji trak-

cyjnej.


wytyczne projektowania, budowy i odbioru sieci trakcyjnej ... · wytyczne projektowania, budowy i...

Documents