wijk voor initiatieven

48
INITIATIEVEN WIJK VOOR Almere Hout Noord visie

Upload: sicko-van-dijk

Post on 14-Mar-2016

219 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

De ontwikkeling van Almere Hout Noord gaat eerst en vooral over mensen. Leo, Jasmin en Leroy leven, werken en spelen in Hout Noord, de Wijk voor Initiatieven. Zij krijgen een uitgebreider portret verderop in onze visie, net als andere mensen die hun plek kunnen vinden in Hout Noord. Het geeft uitdrukking aan de diepste wens en intentie van Ymere: een wijk te maken die werkt voor de mensen die er leven.

TRANSCRIPT

Page 1: Wijk voor Initiatieven

initiatievenWijk voor

Almere Hout Noordvisie

Page 2: Wijk voor Initiatieven
Page 3: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere3

Pionieren, banjeren in het groen, tuinieren, ecologisch bewustzijn, ruigte, de robuuste verbinding met bossen en de Oostvaardersplassen.

Leroy: Sport in de wijk, gezondheid en talentontwikkeling. Zelf erop uittrekken. De brede school, het Talentenhuis, de Buurtschuur en het wijksportloket.

De Buurtschuur, maar ook: ontplooiing, ontmoeting, flexibiliteit, organische groei en (Particulier) Opdrachtgeverschap. Samen de wijk maken.

Leo: Ondernemen dichtbij huis, een gezonde omgeving, snelle en veilige fietsverbindingen, de Kanspanden met hun gemengde en flexibele functies.

Spelevaren, een tuin aan het water, water als dage­lijks onderdeel van het leven, naar school gaan en boodschappen doen met de punter.

Jasmin: Netwerken en Ondernemershuis, het dichten van gat tussen zolderkamer en bedrijventerrein, ruime woningen met uitbreidings­mogelijkheden op de kavel.

Almere Hout Noord, de ondernemende, talentvolle en ecologische wijkDe ontwikkeling van Almere Hout Noord gaat eerst en vooral over mensen. Leo, Jasmin en Leroy leven, werken en spelen in Hout Noord, de Wijk voor Initiatieven. Zij krijgen een uitgebreider portret verderop in onze visie, net als andere mensen die hun plek kunnen vinden in Hout Noord. Het geeft uitdrukking aan de diepste wens en intentie van Ymere: een wijk te maken die werkt voor de mensen die er leven.

Page 4: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere4

Page 5: Wijk voor Initiatieven

Voorwoord

Wijk voor Initiatieven – initiatieven voor een Wijk

De Participatie Onderneming: organisatievorm

De ruimtelijke strategie: orde en chaos

De ondernemende wijk: participeren, produceren, netwerken

De talentvolle wijk: empowerment, engagement, entertainment

De ecologische wijk: beleven, bijdragen, betekenis geven

De sociale ruggengraat: lichaam in beweging

07

08

16

19

26

31

37

43

wijk voor initiatieven ymere5

inhoudWijk voor InitiatievenAlmere Hout Noord

Voorliggende Visie is de bundeling c.q. samenvatting van diverse gethematiseerde visies en de uit­werking van gevraagde producten door de gemeente Almere.

Page 6: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere6

Page 7: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere7

Voorwoord

Op het moment dat wij dit schrijven gonst de

wereld van het woord change. Iedereen is in de

ban van de man die verandering belooft en

vooral hoop brengt. Gebaseerd op de wortels

van dat land, van die samenleving. Het zijn nog

woorden, maar men verwacht veel. Net zoals

de nieuwe bewoners en ondernemers in Hout

Noord veel van hún wijk zullen verwachten.

Zo kijken wij naar de nieuwe uitdaging voor

Almere Hout Noord. Verandering, hoop,

woorden en daden. En wortels. Diepe wortels.

Als Ymere zijn we diep geworteld in Almere,

ruim dertig jaar partner van de stad. We weten

wat er speelt, wat er goed gaat, waar behoefte

aan is en wat mensen anders willen. Kansrijken

en kansarmen. We denken, vanuit onze lokale

verankering en betrokkenheid, te weten wat

Almere als grote stad nog meer nodig heeft.

Almere Hout Noord zet de toon voor die

verandering. ‘People first!’, zegt men aan de

andere kant van de oceaan. En dat zegt Almere

ook. En wij met de stad. Niet uit volgzaamheid,

maar vanuit de idealen en de slagkracht van

een corporatie die staat voor ‘wonen. leven,

groeien’. Hier kunnen we dat op grotere schaal

doen: een sociaal duurzame wijk maken. Met

organische groei als nieuwe norm.

Wij willen dat natuurlijk met de gemeente en

andere partners gaan doen. En vooral met de

bewoners en ondernemers in de wijk. Want

iedereen is welkom. We zullen met elkaar de

handen uit de mouwen moeten steken om het

plan te laten slagen. Almere Hout Noord wordt

spannend, krijgt iets experimenteels en

dynamisch. Zeker in de verhoudingen tussen

stad, corporatie, maatschappelijke instellingen

en het individu. Dat kunnen we. We moeten

van elkaar willen leren, elkaar iets gunnen. Net

zoals we dat nu al doen. Zo worden idealen

werkelijkheid. Zo kunnen we de sprong van

woorden naar daden maken.

Het is geen toeval dat wij zo hoog inzetten op

ondernemerschap, naast talentontwikkeling en

ecologie. Ondernemerschap gaat uit van

vertrouwen, kansen zien en initiatieven nemen.

En van risico nemen. Wij durven het wel aan.

Wij vinden dat we een fraai aanbod voor de

stad hebben, met leuke, slimme, mooie,

noodzakelijke en soms onverwachte nieuwe

oplossingen. Met veel dynamiek. En een

intrigerende spanning tussen marktwerking en

sociale maakbaarheid.

Ook de totstandkoming van onze visie

kenmerkt zich door veel beweging.

Een uitgebreid team heeft zich de afgelopen

maanden op de opgave van Hout Noord

gestort. Met passie, interdisciplinair en met

veel synergie. Heel inspirerend. We leveren nu

concepten en voorstellen, maar realiseren ons

dat in deze korte tijdspanne de visie nog niet

volledig ‘op hout gerijpt’ is. Dat rijpen komt,

organische processen vragen tijd. Wij zijn in

ieder geval geïnspireerd door de opgave en

hebben hem ambitieus uitgewerkt. Nu voelen

we vooral de motivatie om die Wijk voor

Initiatieven ook te laten ontstaan.

Laat helder zijn dat wij ons prettig uitgedaagd

hebben gevoeld. Het is nu aan Almere om de

handschoen op te pakken. Met de kennis,

ervaring en ambitie die wij hebben, geloven wij

in een samenwerking die de nieuwe identiteit

voor Almere Hout Noord kan maken. Roots are

the boots to walk into the future.

Namens het gehele team,

Roel Steenbeek

Voorzitter Raad van Bestuur

Ymere

2 februari 2009

Page 8: Wijk voor Initiatieven

’Roots are the boots to walk into the future’Een tegeltjeswijsheid, die aanspreekt als het om de ontwikkeling van Almere Hout Noord gaat. Natuurlijk omdat ook de polder een culturele biografie heeft, een landschap met een verleden is. De boots, de laarzen, staan voor het gevoel van erop uit trekken. Ontspannen in het groen. Iets ondernemen. In beweging zijn. Initiatief nemen. Op weg naar de toekomst.

Wij ambiëren voor Almere Hout Noord een wijk die dit

gevoel oproept. Een wijk die zich onderscheidt als een

sociaal duurzame wijk met drie kernwaarden:

ondernemend, talentvol en ecologisch. In deze

kernwaarden hebben wij voor deze nieuwe wijk naar

verdieping gezocht. Het zou voor ons als corporatie,

geworteld in het gebied en gepokt en gemazeld in

maatschappelijke opgaven, een geweldige eer en

uitdaging zijn dit samen met anderen te realiseren.

S u c c e s f a c t o r e nIn onze visie heeft Almere Hout Noord een aantal

absolute succesfactoren nodig om onderscheidend te

zijn. Wij gaan daarom voor:

• eenwijkwaarindemenscentraalstaat;

• eenwijkmetidentiteit,toekomstwaardeen

groeimogelijkheden;

• eenondernemendewijkmetsterkefocusop

socialeeneconomischeparticipatieeninnovatie;

• eenecologischewijkmetnatuuralspartner,

duurzaamheid als norm, kwaliteit van de openbare

ruimteeneengezondeleefstijlalsuitgangspunt;

• eentalentvollewijkmetwerkbareinitiatievenvoor

empowermentvanindividuenengroepen;

• eengoedenintegraalgeorganiseerdsociaalen

technisch beheer van gebouwen en openbare

ruimte;

• eenoverkoepelendeaanjagervanambities,

initiatieven en waardedeling: de Participatie

Onderneming.

Deze ambities moeten natuurlijk aansluiten op wat

bewoners en ondernemers in ieder geval verwachten

van een nieuwe wijk, zoals een aantrekkelijke

omgeving en architectuur, goede bereikbaarheid,

diversiteit, betaalbaarheid en zeggenschap.

Wij besteden daaraan veel aandacht in ons voorstel.

Deze visie is een vervolg op ons korte essay ‘Wijk

voor Initiatieven’ van juni 2008. De uitwerking van alle

thema’s in voorliggende visie staat in de separate

bouwstenen. In deze visie gaat het om de grote lijn,

de essentie en de intenties. Hoe krijgt een onderne­

mend, talentvol en ecologisch Almere Hout Noord nu

echt body en ook nog soul? Wij hebben om die vraag

te beantwoorden dankbaar gebruik gemaakt van wat

de gemeente, de beoordelingscommissie en anderen

aan kennis, inzichten en terechte vragen hebben

ingebracht. Daarnaast hebben we in panelbijeen­

komsten in Almere, met onder andere bewoners en

ondernemers, bevestigd gekregen dat onze ideeën

aansluiten bij hun wensen voor een nieuwe leefomge­

ving. Waardevolle suggesties van al deze mensen zijn

in de plannen en strategie verwerkt.

wijk voor initiatieven ymere8

W i jk v oor in i t ia t ie v en initiatieven voor een Wijk

Page 9: Wijk voor Initiatieven

Wij zien een wijk waarin iedereen welkom is. Zo’n wijk

brengt mensen in beweging. Letterlijk, maar ook

figuurlijk. Een wijk waarin het gaat om nieuwe vormen

van met elkaar omgaan, van betrokkenheid en elkaar

(verder) helpen. Een wijk waarin kansen en problemen

Mensen Maken de wijkzich vertalen in initiatieven om het beter te doen. Een

wijk waarin initiatieven worden beloond. Inderdaad,

een wijk waarin de mens centraal staat en sociale

duur zaam heid opnieuw wordt uitgevonden. Dat is

geen gemakkelijke opgave. Het vraagt zelfs enige

bescheidenheid. En het vermogen om van elkaar te

leren. Daartoe zijn wij graag bereid.

De Wijk voor Initiatieven lukt alleen als de wijk een

ziel heeft en een groot hart, als de wijk past bij

mensen die willen ontmoeten, verbinden en mee­

beslissen over hun omgeving. Hun vraaglogica bepaalt

de richting en prioriteiten. Dat moeten wij kunnen

faciliteren. De aloude maakbaarheid is nu een

co­productie met bewoners en ondernemers of, in

brede zin, ‘wijkvestigers’ geworden. Dat is een

schitterend experiment. Niettemin kennen mensen

– net als maakbaarheid – zo hun grenzen. Ebenezer

Howard’s tuinstadmodel is goeddeels een droom

gebleken, maar wel een bron van inspiratie voor de

praktijk. Het heeft een mechanisme van collectieve

inzet en waardedeling geïntroduceerd, dat zeer

actueel is. Wat ons betreft ook voor Almere Hout

Noord.

Wat zien wij in Almere? Wij zien Almeerders die trots zijn op hun huis,

hun buurt en hun straat. Wij zien ook Almeerders die kritisch zijn en

graag dingen willen verbeteren. Wij zien nieuwkomers die zich snel

thuis voelen in de stad. Wij zien dat Almere een uitstekend alternatief

is voor wonen in steden als Amsterdam en Utrecht. Wij zien Almere

groeien naar een grote stad met een eigen identiteit, duidelijk als één

van de grootste steden op de kaart van Nederland. Wij zien kansen

om samen met nieuwe vestigers waardevolle elementen verder te

exploreren en vorm te geven in Almere Hout Noord.

Ontwerpatelier Almere Hout NoordMecanoo & West 8 p. 12

Logo Ymere.jpg

A’dam

Schiphol

Utrecht

Apeldoorn / Amersfoort

Huizen

Naarden

Gooimeer

IJsselmeer

Almere Pampus

Almere Hout

AHNSpiegelhout

Olympia kwartier / Homeruskwartier / kust

Het Gooi

almere & regio

wijk voor initiatieven ymere9

(Wijk)vestigers - alle partijen m/v/meervoud, die zich vestigen in de wijk, zoals bewoners, onder-nemers en instellingen. Het zijn niet alleen de pioniers van het eerste uur, maar ook alle volgende generaties en nieuwkomers

Page 10: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere10

Zo willen wij wonenWij hebben veel aandacht besteed aan de

bundeling van ervaring en onderzoek naar de

onderbouwing van een vrij, flexibel woon­

programma dat past bij een wijk waar de

vestigers zelf de stad willen maken, willen

kiezen en veranderen. Een wijk die ook een

‘thuis’ biedt voor mensen die als kansarm te

boek staan: een groep waar Ymere zich op

allerlei manieren op richt. Het uitgangspunt is

dat de wijk onderscheidend is voor de

verschillende doelgroepen uit Almere, de regio

en daarbuiten. Vooral de vraag naar meer

kwaliteit en een dynamische identiteit is met

de instroom van ondernemende en op carrière

gerichte vestigers van belang. Daarbij past een

hoge basiskwaliteit als het gaat om leef­

omgeving, verscheidenheid in aanbod van

woningen en werkpanden en een arrangement

van huur­ en eigendomsvormen. Het

bijzondere leefmilieu van Almere Hout Noord

moet zelf bewuste mensen aanspreken, die

enerzijds iets hebben met levendigheid en

sociale verbanden en anderzijds met het

gevoel van een ruige, groene, waterrijke

setting. Deze diversiteit en levendigheid zijn de

niches van de Wijk voor Initiatieven.

De wijk krijgt ruim 4.200 woningen en diverse

voorzieningen. In een stevig ruimtelijk

raamwerk is ruimte voor onderscheidende,

vraaggestuurde buurten. Het programma biedt

overmaat en flexibiliteit in de woningen,

werkpanden en ook in de openbare ruimte.

De kern is een flexibel programma, dat aan te

passen is aan de feitelijke vraag. Wij hebben

dit verder uitgewerkt met een ambitieus

programma voor de verschillende vestigers.

Zo is particulier opdrachtgeverschap in zowel

wonen als ondernemen binnen die kaders niet

alleen mogelijk, maar zelfs verleidelijk.

We zijn ook reëel over bijvoorbeeld het

samenleven van sterke en meer kwetsbare

huishoudens. Ook in Hout Noord zal sprake

zijn van huurders of kopers met problemen, of

mensen met gedrags problemen. Wij gaan er

vanuit dat kwetsbare mensen altijd extra

aandacht krijgen, ongeacht hun woonvorm.

Bij de menging van het stevige programma in

het bereikbare segment (40%), kiezen wij voor

een mix die in balans is. Almere Hout Noord

wordt een heterogene wijk, met een rijk palet

aan meer homogene buurtjes, voor

verschillende doelgroepen en leefstijlen. Met

op straat­ en blokniveau een goede mix die

niet teveel uitwaaiert in financierings­

categorieën en in leefstijlen. Alle flexibiliteit en

dynamiek is er op gericht de wijk werkelijk als

springplank voor stijgers, ondernemer of niet,

te kunnen laten werken. In onze aanpak doen

wij er alles aan om de wijk het sociaal

inclusieve karakter te geven: met treden op de

ladder als werk plaatsen, sport, onderwijs,

(door)groei mogelijkheden in woning­ en

bedrijfspanden en mogelijkheden voor actieve

participatie. Vooral op het punt van sociaal

beheer wil Ymere de eigen expertise en het

regisserend vermogen inzetten. Daarbij putten

wij uit het rijke repertoire dat Ymere in allerlei

wijken in haar werkgebied heeft opgebouwd.

Ook met bestaande initiatieven als ‘Achter de

voordeur’, dat zich richt op het vroegtijdig

signaleren van persoonlijke en sociale

problemen. Wij verwachten dat met de inzet

van praktische en vernieuwende methoden

problemen kunnen worden voorkomen of

sneller kunnen worden opgelost.

Page 11: Wijk voor Initiatieven

v e r s c h e i d e n h e i d a a n l e e f s t i j l e n e n w o o n / w e r k v o r m e n

wijk voor initiatieven ymere11

4

Mecanoo people Photo-index plate 1 - January 2007

Mecanoo people Photo-index plate 1 - January 2007

Mecanoo people Photo-index plate 1 - January 2007

Mecanoo people Photo-index plate 1 - January 2007

Mecanoo people Photo-index plate 1 - January 2007Mecanoo people Photo-index plate 1 - January 2007

Mecanoo people Photo-index plate 1 - January 2007

Mecanoo people Photo-index plate 1 - January 2007

Mecanoo people Photo-index plate 1 - January 2007

Mecanoo people Photo-index plate 1 - January 2007

Mecanoo people Photo-index plate 1 - January 2007

Mecanoo people Photo-index plate 1 - January 2007

Mecanoo people Photo-index plate 1 - January 2007

1 stadswonen

menu­wonen

buurt­wonen

landelijk wonen

iconen

werken / retail / sport

2

3

5

6

Page 12: Wijk voor Initiatieven

Beheren is activeren In de hele levenscyclus van een wijk, vanaf de planontwikkeling tot en met

de exploitatie van de gerealiseerde wijk, speelt het sociaal en technisch

beheer van vastgoed, voorzieningen en openbare ruimte een belangrijke rol.

Leefmilieus die vanaf het opleveringsmoment een hoogwaardig en

uitgebreid aanbod aan voorzieningen en materialen bieden, leggen de juiste

basis. Vervolgens is de kwaliteit van het beheer van grote invloed op de

waardering door wijkvestigers en op de waardeontwikkeling en het

waardebehoud van de wijk als geheel.

Wij signaleren een verschuiving van traditioneel gebiedsbeheer naar integrale en

actieve gebiedsexploitatie en willen dit als innovatie oppakken. Het gaat dan om de

openbare ruimte in samenhang met de kwaliteit en het aanbod van opstallen en

sociaal maatschappelijke ingrepen in een gebied. Deze gebiedsexploitatie gaat niet

alleen uit van sturing van de kosten, maar juist ook de waarde­impulsen, van zowel

de financiële als de maatschappelijke waarden. En met een grotere mate van

betrokkenheid door zeggenschap, een kleine schaal en beheerarrangementen op

maat. In Almere Hout Noord krijgen wijkvestigers zeggenschap en delen ze mee in

de kosten én de opbrengsten van goed beheer. Wij bieden mogelijkheden van

zelfbeheer tot volledige outsourcing, afhankelijk van hun wensen en mogelijkheden.

Actieve betrokkenheid komt op gang door minimalisering van anonimiteit en de

schaal. En door het beheer binnen de belevingswereld van de vestiger te brengen.

Initiatieven bottom-up worden fysiek en digitaal gestimuleerd.

Het belangrijkste instrument daarvoor is onze Participatie Onderneming.

Beheervraagstukken en initiatieven van de wijk worden omgezet in uitgebreide

beheerarrangementen, met keuze en zeggenschap voor de wijkvestigers.

Dat betekent stimulans op een klein schaalniveau, vanuit het idee dat mensen in

beweging komen als er sprake is van verbondenheid met de wijk en het

‘welbegrepen eigenbelang’.

De resultaten van de SEV­studie naar beheervormen en de goede (internationale)

ervaringen met de bedrijfsinvesteringszones (BIZ) staan aan de basis van de

innovatieve aanpak die wij nastreven. Gecombineerd met beproefde concepten kan

zo een slagvaardige en vernieuwende gebiedsexploitatie worden opgezet voor

Almere Hout Noord.

wijk voor initiatieven ymere12

Page 13: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere13

opdrachtgeverschap

De in ons plan op buurtniveau aangeboden

buurtschuren bieden ruimte voor ontmoeting,

ideeënuitwisseling en initiatieven van

ontwikkeling tot beheer.

Als onderdeel van de sociaal economische

ruggengraat worden deze buurtschuren

ingezet als waarde­impulsen in de wijk.

Zij bieden als ‘opdrachtgeversatelier of

bouwbureau’ ook de fysieke mogelijkheid aan

pioniers om met elkaar invulling te geven aan

opdrachtgeverschap in de wijk. Wij bieden een

uitgebreid programma voor vormen van

Het meedenken in de vorm van mede­

opdracht geverschap is de basis van de wijk die

we voor ogen hebben. Maar ook hier geldt dat

wij de ambities willen zien als realistisch en

haalbaar. Vooral het CPO kent nog hobbels die

genomen moeten worden, zoals voor­

financiering en onderlinge samenwerking in

een langdurig planproces. Daarbi j wil Ymere

faciliteren en in het huursegment ook als

financier en afnemer optreden. Onze website

Y­lab faciliteert reeds ontmoeting tussen

initiatiefnemers van opdrachtgeverschap.

opdrachtgeverschap – voor alle woningtypen,

ook voor bedrijfsgebouwen ­ gekoppeld aan

het sociaal duurzame karakter van de wijk.

Particulier Opdracht geverschap (PO ) is binnen

de diverse buurten mogelijk, kavels worden

vanuit de Participatie Onderneming uit ge­

geven, de kwaliteit en voortgang van de

individuele plannen wordt bewaakt. Binnen het

programma zijn er vanzelfsprekend mogelijk­

heden voor collectief particulier opdracht­

geverschap (CPO) en mede­opdracht gever­

schap (MO) in de huur.

Page 14: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere14

“We d o en h et al l emaal sam en”

bouwen

Mieke (36), schoon­heid sspecialiste en opdracht gever van hun nieuwe

woning

Jasper (41) en Mieke zijn één

van de collectief particuliere

opdrachtgevers in Almere Hout

Noord. Ze wonen nog in de

Muziekwijk maar bouwen in Hout

Noord een woning met praktijk­

ruimte. Jasper werkt bij de

gemeente, Jip (11) en Femke

(12) gaan allebei naar de

basisschool in Hout Noord.

“Het lijkt wel alsof we er al wonen. Ik kijk zelf iedere dag op

de bouwplek om bij te houden hoe de bouw gaat. Jasper

regelt de meeste dingen achter de schermen. Jip en Femke

zijn er vanmiddag met de fluistersloep op uit om Jasper op te

halen uit de Buurtschuur. Hij heeft er een vergadering met de

andere opdrachtgevers van de nieuwe woon­werkwoningen

aan de Noorderhoutlaan. Het is een bijzonder moment voor

ons allemaal. Het gaat nu echt gebeuren. Alles waar we al zo

lang over hebben gedacht, gepraat en gedroomd. We bouwen

hier echt onze eigen plek.”

buurtschuurbedenken

Page 15: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere15

“We d o en h et al l emaal sam en” kansgedreven ontwikkelenIedereen kent “In de beperking toont zich de meester”. Maar wie kent de daarop-volgende zin: “En alleen de wet kan ons vrijheid geven”? (Goethe)

In ons essay ’Wijk voor Initiatieven, 2008’ verkenden wij de verdiensten en manco’s van de

moderne, ‘georganiseerde’ stedenbouw, met zijn grijsheid en vlakheid. Hoe voorkom je die

nadelen? Wat moet anders? Ons antwoord was en is: door een wijk (zich) organisch te (laten)

ontwikkelen, een structuur te maken van orde en chaos die mensen zelf, sociaal en fysiek,

kunnen invullen. Deze ambitie moet wel geschraagd worden door realisme. Het spanningsveld

tussen organische groei en het realisatietempo van acht jaar is groot. Er is balans nodig.

De uitvoering vraagt niet alleen co­productie met de vestigers, maar ook tempo en een

geoliede organisatie. Zie het als een maatschappelijke onderneming, waarin individualisatie,

emancipatie en participatie dagelijkse kost zijn. Zo wordt een wijk kansgedreven. Zo ziet men

de zin van het nemen van initiatief. Een wijk waarin dus niet problematiseren, pamperen en

paternaliseren voorop staan. In Almere Hout Noord gaat het om groei, empowerment en

’waarde(n)maximalisatie’. Zo kunnen vestigers zelf de regie voeren over hun toekomst, zo

wordt hun vraaglogica bepalend voor wat er wel, of niet gebeurt. Niet wat anderen, ook al is

dat met de beste bedoelingen, voor hen hebben bedacht.

dynaMische erfpachtDynamische erfpacht is een innovatieve methode die wij ons in Hout Noord voorstellen .

De Participatie Onderneming zal de gronduitgifte verzorgen. Wij zijn ons ervan bewust

dat erfpacht in Almere een nieuw fenomeen is en niet bij iedereen direct geliefd zal zijn.

Toch zijn wij van mening dat dit systeem voordelen biedt. In deze roerige tijden van

economische achteruitgang biedt het kansen aan mensen voor wie een koopwoning niet

of nauwelijks bereikbaar is. Door de grond niet uit te geven aan particulieren, wordt het

te financieren bedrag verminderd en daarmee de bereikbaarheid van woningen groter.

Aanvullend kan de Participatie Onderneming via de erfpachtcanon sturen op de bereik­

baarheid. Dit systeem kan worden gekoppeld aan andere vormen van gedeeld eigendom

of financierings constructies zoals maatschappelijk gebonden eigendom (MGE)

of Koopgarant. Daarnaast zal naar onze mening erfpacht vergezeld moeten gaan van een

grote ‘tegenprestatie’: het bieden van een hogere aanvangskwaliteit van de openbare

ruimte, tijdige investeringen in kwaliteit en aanbod van basisvoorzieningen van een wijk.

Een investering waar zowel de pachter (Participatie Onderneming) als de erfpachters

(bewoners, ondernemers, instellingen) bij gebaat zijn, omdat de (belevings)waarde

van de wijk als geheel toeneemt, en daarmee de waardeontwikkeling van de wijk wordt

gestimuleerd.

Page 16: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere16

De P ar t icipa t ie on der nemin gor ganis a t ie v or mDe Participatie Onderneming voor Almere

Hout Noord richt zich op de ontwikkeling, het

beheer en de exploitatie van deze sociaal

duurzame en milieu(technisch) duurzame wijk.

Een wijk waar initiatieven, ontmoeting en

ontplooiing van mensen via kleinschalige

netwerken worden gestimuleerd. Verbindingen

tussen mensen leiden tot wederzijdse

beïnvloeding. Dit vergroot de emancipatie op

sociaal en economisch vlak.

De Participatie Onderneming is een

professionele en slagvaardige netwerk­

organisatie, die zoveel mogelijk is gebaseerd

op het zelforganiserend vermogen van

bewoners en ondernemers. Het is een

initiatieven onderneming met als uitgangspunt

dat initiatieven (ook) bottom-up ontstaan en

fysiek of digitaal gestimuleerd en gefaciliteerd

worden. Soms in financiële zin, soms in

fysieke ruimten, soms in menskracht. Of via de

combinatie van deze mogelijkheden.

De aandeelhouders in de onderneming zijn in

aanvangdegemeenteAlmereenYmere;elk

voor 50%. Daarnaast ontstaat tijdens de

ontwikkeling, realisatie en vooral tijdens de

ingebruikname en het gebruik van Almere Hout

Noord, de mogelijkheid tot participatie van

bewoners, bedrijven en maatschappelijke

instellingen. Strategische allianties worden

bevorderd, lidmaatschap en vormen van

zeggenschap worden gefaciliteerd en

gestimuleerd.

De Participatie Onderneming is het over­

koepelende en sturende orgaan, dat bestaat uit

twee onderdelen, Enervator BV en Stichting

Vliegwiel. Enervator heeft een winstoogmerk

en bestaat uit drie verschillende business units

die als afzonderlijke bedrijven functioneren:

Energie, Vastgoed & voorzieningen en

Open bare Ruimte. Deze business units hebben

dwarsverbanden en synergiemogelijkheden.

Hun activiteiten zijn onder meer energie­

besparing en –opwekking, gronduitgifte,

ontwikkeling en beheer van vastgoed en

voorzieningen die bijdragen aan de sociale

cohesie, het faciliteren van opdracht gever­

schap en het inrichten en beheren van de

openbare ruimte.

De bijdragen aan de Enervator zijn afkomstig

van verschillende bronnen met verschillende

incasseringsmomenten. Zoals dynamische

erfpacht(canon), het startkapitaal van de

aan deelhouders en waardeontwikkeling.

Het dividend is bedoeld voor (her)investering

in initiatieven op het gebied van duurzaamheid

en vertaalt zich in particulier, maatschappelijk

en sociaal dividend. Ontvanger van (een deel

van) dit dividend is Stichting Vliegwiel. De

stichting jaagt initiatieven aan van bewoners,

onder nemers en gebruikers in de wijk.

Deze initiatieven moeten bijdragen aan een

veilige, comfortabele en innovatieve wijk, met

een duidelijke identiteit en sociale cohesie.

De initiatieven kunnen gekoppeld zijn aan de

business units of als solitaire actie worden

uitgevoerd.

Wanneer de Participatie Onderneming op deze

wijze initiatieven stimuleert, draagvlak geeft en

deze ook uitvoerbaar maakt, zullen de

bewoners en ondernemers van de wijk zich op

diverse punten sterker of gemakkelijker kunnen

ontwikkelen en zich letterlijk en figuurlijk

wortelen in de wijk. De identiteit die de wijk

hiermee krijgt zal de basis zijn voor nieuwe

generaties.

Page 17: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere17

Veiligheid versus vrijheid

Innovatieversus rust

Identiteit versus onbestendigheid

Comfort versus wrijving

Cohesie versus anonimiteit

Enervator

Page 18: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere18

Almere Hout Noord

A1 Amsterdam ­ Amersfoort

A6 Almere

A27 Utrecht

Page 19: Wijk voor Initiatieven

De r uim t eli jke s t r a t egie or de en ch ao s

ruiMtelijk inBeddenAlmere Hout Noord zien wij als een ont­wikkeling die begrepen moet worden vanuit de dubbele logica van de as Haar­lemmermeer­Amsterdam­Almere en de opkomst van een zwaartepunt Utrecht­Al­mere­Amsterdam. Binnen dat krachtenveld groeit Almere naar een eigen stedelijke identiteit en kwaliteit. Nieuwe wijken moe­ten dus repertoire toevoegen; zowel fysiek als sociaal.

Maar hoe zien wij die verbinding tussen de nieuwe wijk en de

stad, tussen regio en metropool?

Wij denken aan een wijk die een beeld oproept dat het best

gekarakteriseerd kan worden met het woord ‘stadsdorp’.

De essentie is dat de wijk echt bij Almere hoort en geen aparte

of losse kern vormt. Die ver bondenheid uit zich zowel in het

karakter, als in de fysieke verbindingen. Wij kiezen voor een

unieke stadswijk, die relevant is op het niveau van de

metropoolregio. De kern zit in de drieslag onder nemend­

talentvol­ecologisch, maar zeker ook in de bijzondere kwaliteit

van leven.

Almere Hout Noord moet in onze visie dus een werkelijke

toevoeging aan het stedelijk repertoire van de Metropool en

Almere worden. Daarmee sluit het aan op de rode draad in het

stedenbouwkundig denken over dit deel van Almere, vanaf

1977 (Plan Almere 1977) tot aan 2008 (Drie Ontwikkelings­

strategieën Almere Oost, 2008). In de ruimtelijke structuur zien

wij een perfecte aansluiting van de wijk op de lange lijnen van

Almere, met radialen aangesloten op de stad. Dit maakt het

Essay Ymere, juni 2008: de ruimtelijke strategie is die van een casco van landschappelijke elementen, met ruimte voor accidenten en spontane mutaties die de ruimtelijke structuur niet mogen aantasten en de identiteit van de wijk overeind houden. Het raamwerk kent een organische benadering en bestaat uit ‘orde en chaos’. Een vorm van organis(ch)erende stedenbouw, waarbij een duidelijke structuur en organisatie de basis vormen en waarbinnen door zelfregulatie invulling kan worden gegeven aan (toekomstige) idealen en initiatieven. De basis is ook een goede infrastructuur, zowel fysiek als sociaal.

wijk voor initiatieven ymere19

mogelijk de wijk te oriënteren op zowel Almere en Amsterdam,

als op het Gooi, Utrecht of Amersfoort. Als onderdeel van de

uitleg van de stad richting kust zorgt de door ons voorgestelde

uitwerking voor een balans, zeker ook in het licht van de

Schaalsprong in oostelijke richting.

Page 20: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere20

Lagenbenadering: van archeologie naar wijk in beweging

Wij kiezen voor een milieu dat stedelijke

kenmerken verenigt met landschappelijke

kwaliteiten. Dit sluit met name aan op het

zogenaamde alternatief Polderlandschap uit de

Drie Ontwikkelingsstrategieën voor Almere

Oost (2008). Ons stadslandschap kent een

gelaagde opbouw. Vanuit de culturele biografie

van Almere bouwt de wijk zich via water en

groen, wegen en bebouwing, uit tot een wijk in

beweging. Tot een wijk met identiteit.

De geschiedenis van de toekomst.

De belangrijkste ruimtelijke drager van de wijk

is het landschap, een systeem van waterlopen,

bossen en groene lanen dat Hout Noord

verbindt met Almere en Flevoland.

De monumentale lanen zijn de nieuwe

dorpsstraten van Hout Noord.

Hier concentreert zich het leven, hier zijn

Ontwikkelingsstrategieën Almere Oost 2008:

alternatief polderlandschap

stadslandschap Maken

pleinen, hier is de bebouwing afwisselend,

met bedrijven, wonen en winkelen die met

elkaar zijn vervlochten. De lanen verbinden

Hout Noord met de A6­zone en met stad en

omme land. De lanen en watergangen zijn de

uitdrukking van de sociaal economische

ruggengraat en vormen het mentale referentie­

kader voor de bewoners. De ontwikkeling van

de aanpalende buurten wordt ingekaderd door

de landschappelijke dragers en de aansluiting

op de lanen en watergangen. Daarbinnen is er

maximale ruimte om in te kunnen spelen op de

vraag, in de vorm van particulier opdracht­

geverschap, veranderbaarheid van woningen,

keuze van verkaveling en woningtypologie.

Het bestemmingsplan van de wijk speelt in op

deze flexibiliteit, maar geeft ook zekerheid.

Een fijnmazig netwerk van fietspaden,

buurt schuren, sportveldjes en recreatieve

voor zieningen vormt de laatste laag. Met de

Ontmoetings route als drager. Dit is de laag van

het (toevallige) ontmoeten, sporten en

bewegen, het netwerk dat steeds meer de

duurzame basis zal zijn voor nieuwe

gemeenschappen.

Page 21: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere21

centrum

het Kasteel

De Kemphaan

Oostvaarderswold

stationde Hout

Brink

Noorderhoutlaan Populierenlaan Dwarslaan/Kievitstocht

Lange Hout

Dwarslaan

Zuiderhoutlaan

Track

Sluishuis

Extra rechtstreekse ecologische verbinding met Oostvaarderswold

A LM E R E

M A R K E R M E E R

L a g e V a a r t

H o g e V a a r t

O o s t v a a r d e r s p l a s s e n

Oo s t v a a r d e r s w

o l dV e l u w e

H o r s t e r w o l d

L E LY S TA D

B U S S UM

H U I Z E N

AM E R S F O O R T

H A R D E R W I J K

Z E E WO L D E

H I LV E R S UM

Veluwe

De laan als verbinding met de omgeving

Page 22: Wijk voor Initiatieven

orde en chaos Plannen van nu moeten vrijheid organiseren en inspelen op verandering en duurzaamheid voor de toekomst. Ze moeten een kader bieden waarbinnen bewoners en ondernemers maximale vrijheid hebben om zich, zowel mentaal als fysiek, te kunnen ontplooien. Zo’n wijk moet ruimte bieden aan onvoor spe lbare ontwikkelingen en tegelijkertijd een thuis zijn en houvast bieden.

Almere Hout Noord krijgt een heldere structuur met knooppunten van stedelijkheid, is verbonden

met het omringende landschap door lange lijnen en een dooradering van water en groen.

De Oostvaardersplassen, de Kemphaan en het Weerwater zijn via het groene netwerk verbonden.

Natuur als partner is ons uitgangspunt en dat vertaalt zich in een fysiek raamwerk. Daarbinnen

ontwikkelt de wijk zich kleinschalig met veel aandacht voor natuur en ecologie, een wijk die

inspeelt op de zintuigen van de bewoners en in alle seizoenen van het jaar intensief wordt beleefd.

De natuur is overal aanwezig door een fijnaderig systeem van waterlopen, groene assen en

ruige natuur, zodanig dat een uniek woonmilieu ontstaat, waarin mensen worden uitgedaagd te

bewegen, te varen, erop uit te gaan of zich te ontspannen. Het stevige ruimtelijk raamwerk geeft

ruimte voor enige chaos: onderscheidende woonmilieus voor vraaggestuurde buurten, flexibel

en modulair te verkavelen naar behoefte van de nieuwe vestigers.

Sluishuis

bosrand westbosrand west

beverbuurt

bosrand station

vaartuinenbuurt

A6­park

reinwaterbuurt

4 windmolens

stationsbuurt noord

stationsbuurt zuid

Voorbeeldverkaveling met verschillende buurten

Ruimtelijk raamwerk

wijk voor initiatieven ymere22

Page 23: Wijk voor Initiatieven

t r a c k

wijk voor initiatieven ymere23

netwerkenHet moderne leven van bewoners en ondernemers speelt zich af in

netwerken op verschillende niveaus en zowel virtueel als fysiek.

Ontmoeting en connectiviteit zijn daarbij het doel. De iconen

Talentenhuis, Experiencepoint, Ondernemershuis, Kanspanden en

Buurtschuren, allemaal gericht op ontmoeting en ontplooiing, zijn

gevestigd langs levendige assen en op centrale plekken. Ze zijn in vorm

en uiterlijk herkenbaar, in programmering beleefbaar en in aanwezigheid

tastbaar en goed bereikbaar. De iconen zijn, net als de meeste sociaal

maatschappelijke voorzieningen, met elkaar verbonden door een

netwerk van fietspaden. De Ontmoetingsroute door de wijk nodigt uit

tot beweging en verplaatsing te voet of per fiets. De route verbindt

voorzieningen en vormt de informele slagader van de wijk. Het is de

basis voor nieuwe gemeenschappen en vormt in meerdere opzichten de

verbinding van onze drie kernwaarden ondernemend, talentvol en

ecologisch. Heel belangrijk daarbij is de aan sluiting van de wijk op het

openbaar vervoer. In de wijk haken we aan bij het lokale busvervoer.

Wij zetten verder in op hoogwaardig openbaar vervoer, aansluitend op

de stad en regio: waarbij station Hout een must is. Er zijn ook nog

ruimtelijke mogelijkheden om de wijk en Almere met light rail aan te

sluiten richting Utrecht.

Ontmoetingsroute

Track: 6m

fietspad 2 richtingen: 3mt r a c k

Page 24: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere24

“R aggen d o o r h e t beve rbo s”

plannenpilates punter

Markus (34), buurt­werker en mountain­

biker

Ze zijn hun werk gevolgd. Joke (33)

kon aan de slag als hypotheek­

adviseur en Markus begon als

buurtwerker in Hout. Allebei zijn

het inmiddels echte Almere Hout

Noorders. Ze hebben zelfs een

eigen punter om op zaterdag de

boodschappen mee te doen.

“Ik geloof dat Joke nu zo’n beetje van de fitnessclub

onderweg is naar haar werk. Ze begint op

woensdag wat eerder en dan neemt ze een lange

pauze voor haar Pilates. Als hypotheekadviseur

werkt ze vaak ’s avonds. Gelukkig hebben we kantoor

aan huis. Ik kom zelf net van een afspraak in de

Buurtschuur voor een workshop over buurtbeheer.

Vanmiddag heb ik mijn agenda geblokkeerd voor een

belangrijke afspraak. Met mezelf. Het ATB­track ligt

geweldig richting Oostvaardersplassen en ik zie er al

helemaal naar uit om stoom af te blazen. Het zal straks

weer een hele toer worden om de modder uit alle

hoeken en gaten te krijgen.”

Page 25: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere25

punter

“Bijna al l e s gaat h i e r o p d e fi e ts”

fietserslopers

Jasmin (28) en Toon (32), eigenaars van een reclame­ studio

Jasmin en Toon

kochten een jaar

geleden hun eerste huis

in Almere Hout Noord.

Vlak daarvoor was de kleine

Esra (4) geboren. Dat werd

dus flink schakelen, maar ze hebben nu weer

helemaal hun routine te pakken. Ze hebben zelfs

een klantenkring in de buurt opgebouwd.

“Toon was de eerste die de fietskoorts kreeg. Hij zet

nu zelfs zijn bakfiets pontificaal voor onze studio

aan de Noorderhoutlaan als hij Esra naar de crèche

heeft gebracht. Heerlijk vindt hij het om via de

autoloze ontmoetingsroute naar de crèche te rijden.

Onze klanten fietsen zelf ook, dus kijkt niemand raar

op wanneer met je fiets langs komt. We doen veel

zaken met bedrijven die net als wij beginnen op een

nieuwe plek. We hebben dus veel met elkaar gemeen.

Mijn laatste klant heb ik leren kennen tijdens de

looptraining. Dat is dus een van de weinige dingen die

je hier niet op de fiets doet.”

kleuters

Page 26: Wijk voor Initiatieven

De on der nemen de w i jk p a r t iciper en , p r oducer en , ne t w er ken

Ymere gaat uit van de wijk als incubatie­ en groeimilieu voor bedrijvigheid en als stimulerings milieu voor

werkgeverschap en sociale en economische emancipatie. Ondernemerschap wordt gestimuleerd door een wijk te

maken waar combinaties van wonen en werken mogelijk zijn, van groot­ en kleinschalig werken en van lokale en

mondiale oriëntatie. Het gaat om zowel de hoog waardige ondersteunende en productieve sectoren, als de

woning­ en buurtgerichte verzorgende dienstverlening en ambachtelijke bedrijven. De wijk moet ruimte,

flexibiliteit, netwerken en een aantrekkelijke omgeving bieden, zodat continu nieuwe aanwas in mensen en

nieuwe initiatieven blijft bestaan.

wijk voor initiatieven ymere26

Page 27: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere27

Een ondernemende wijk vraagt om een goede

inbedding van economische activiteiten op

verschillende niveaus: individueel (werk en

leven), groep (sterke en zwakke banden) en

maatschappelijk (voorzieningen en vang netten).

Een ondernemende wijk heeft ook echte

ondernemers nodig. Wij constateren dat

Almere, met uitzonderlijk veel ZZP­ers en een

sterke ondernemersgeest, goud in handen

heeft. De ondernemende wijk gaat hierbij

verder dan het individuele niveau, waar

Ondernemen en ondernemend zijn heeft een positieve en optimistische lading: handen uit de mouwen, aan de slag! Zo zien wij ook het ondernemerschap in de Wijk voor Initiatieven: kleinschalig, divers, gedreven en met sterke connectiviteit. In Hout Noord komen ondernemers, ondernemende mensen en (verbindingen met nationale) werkgelegenheid samen. Maar daarmee alleen is de wijk nog geen ondernemende wijk.

gat tussen Zolder en Bedrijventerrein

ondernemende mensen vaak de zolder of

slaapkamer als werkruimte gebruiken. Deze

wijk vult het ‘gat tussen zolder en bedrijven­

terrein’ op. In Almere is een krachtige groei te

zien van bouw­ en onderhoudsgerelateerde

bedrijven, semi­ambachtelijke industrie,

zakelijke en facilitaire dienstverlening en

wellness diensten voor onder andere sport en

gezondheid. Deze ondernemers vinden nu vaak

monofunctionele en grotere gebouwen op

eveneens monofunctionele bedrijven terreinen.

In Hout Noord bieden we hen een inspirerende

leef­ en werk omgeving met flexibele huis­

vestingsmogelijkheden. Het ruimtelijke

raamwerk en de uitgebreide programmering

biedt diverse typologieën aan woonwerk­

woningen, kleinschalige bedrijven terreinen en

andere vrije vormen om wonen en werken te

combineren. Met doorgroeimogelijkheden en

maximale keuzevrijheid. Met faciliteiten en

verbindingen voor de ondernemende bewoner.

Van glas vezel, openbaar vervoer net en

(fiets) snelweg tot netwerk locaties in de vorm

van horeca of het Ondernemershuis.

Ondernemerschap geeft dynamiek en

leven digheid op verschillende momenten van

de dag en tussen mensen van verschillend

pluimage. Zo wordt Hout Noord een sense of

place, een dynamisch ‘stadsdorp’ met mensen

die initiatief nemen, zich betrokken voelen en

verantwoordelijk willen zijn.

Page 28: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere28

goed voorBeeld doet volgen

Juist de ambitie van een sociaal duur zame wijk

sluit aan bij het (kleinschalige) moderne

onder nemerschap. Mensen met initiatief en

betrokkenheid kunnen anderen inspireren en

helpen. Zij kunnen waar nodig ook kansarmen

op sleeptouw nemen. Of het nu jongeren zijn

of andere groepen, hier kan het goede

voor beeld veel zorg en problemen voorkomen.

De samenwerking tussen ondernemers en de

wijk moet dan ook uitmonden in zinvolle één­

op­éen verbanden. Een vorm van bewuste,

kansen kunnen helpen. Wij verwachten dat

deze mix garant staat voor een positieve

dynamiek. Zeker als de organisatie via de

Participatie Onderneming en andere maat­

schappe lijke coalities in de wijk wordt geor ga­

niseerd, met herkenbare gezichten en herken­

bare plekken van ontmoeting. Goede

voorbeelden, positieve dynamiek, dat helpt.

Er is nagedacht over nieuwe vormen van

wijkparticipatie en democratische besluit­

vorming. Op internet zet de revolutie inmiddels

door: consumenten en burgers beslissen met

tienduizenden tegelijk over producten en

diensten, of bouwen mee. ‘The world is flat’,

schreef Thomas Friedmann. Er zijn nieuwe

instituties, nieuwe tradities nodig in deze tijden

van democratisering. We stimuleren het

ondernemerschap op verschillende manieren,

vanuit Ymere en vanuit de Participatie

Onderneming. Bijvoorbeeld door verschillende

levendige locaties met flexibele huisvesting te

bieden, die inspelen op vormen van onder­

nemerschap, doorgroei mogelijk heden of de

combinatie wonen/werken. Het gat tussen

zolder en bedrijventerrein lossen we op door

een rijke mix: wonen/werken langs de

Noorderhoutlaan, kop­hals gebouwen aan de

Zuiderhoutlaan, verzamelde bedrijfspanden in

het groen, Kanspanden langs de hoofd­

structuur en het Ondernemershuis bij station

Almere Hout. En wie nog grotere ambities

heeft vestigt zich in de A6 zone.

Station Hout met het Ondernemershuis

gestuurde beïnvloeding, met als doel kennis of

ervaring over te brengen. Het Onder nemers­

huis speelt hierin een centrale rol. Dit is het

fysieke ont moe tings punt voor iedereen met

een initiatief of belangstelling voor onderne­

men. De ondernemende bewoners van Almere

Hout Noord hoeven niet allemaal toppers en

uitvinders te zijn, maar goede ideeën, enthou­

siasme en overtuigingskracht zullen worden

beloond. Ons uitgangspunt is per slot dat

mensen die gemotiveerd zijn, moeten worden

ondersteund in het ontwikkelen van talenten

en het op bouwen van persoonlijke en zakelijke

netwerken. Met deskundige begeleiding,

workshops en onder nemers bijeen komsten in

het Onder nemershuis, wordt dit ge steund.

Ook het koppelen van onder wijs aan onderne­

merschap is een pré. Ervaringsgericht leren

door zo ge heten snuffelstages of omgekeerd

een inter actieve workshop van een onder­

nemer, dragen bij aan de ontmoeting tussen

verschillende belevingswerelden.

In een wijk waar wonen en werken zo intensief

worden gemixt, is het misschien juist ook de

onbewuste beïnvloeding die bijdraagt aan de

ontplooiing van jong en oud. Almere Hout

Noord wordt een wijk met meer kansen en

meer aandacht voor mensen dan een

gemiddelde nieuwe wijk. Juist de netwerk­

structuren die gericht zijn op initiatief en

Page 29: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere29

aanjager van dynaMiek

W i n k e l a a n b o dEen ondernemende wijk biedt ook detail­

handel. De beleving van stedelijke ruimte

wordt mede door de kwaliteit en onder­

scheidendheid van het winkel aanbod bepaald.

In Hout Noord kent dit twee schaalniveaus.

Er zijn kleinere winkels verspreid over strategi­

sche locaties in de wijk, als onderdeel van het

dagelijks leven. Met in de openbare ruimte plek

voor (thema) markten. En diverse soorten

horeca op eveneens strategische locaties. Dit

bevordert de levendigheid en connectiviteit in

de wijk. De tegenhanger van dit kleinschalig

onder nemen en winkelen is de detailhandels­

en bedrijvenzone langs de A6. Deze zone is

ook integraal onderdeel van de wijk. Hoewel

verschillend in schaal en invulling zijn ze

allemaal essentieel onderdeel van het leven in

Almere Hout Noord. Wil de A6­zone ook een

bijdrage kunnen leveren aan de wijk, dan moet

deze worden opgezet met een onderscheidend

concept, thematische branchering en even­

wichtige verdeling van krachten en sferen.

Uniek aan deze binding met de wijk is de

werk gelegen heid die hiermee in de wijk

ontstaat. Dit levert niet alleen een bijdrage aan

sociale duur zaam heid, maar door reductie van

forensenverkeer ook aan het streven naar een

grote mate van ecologische duurzaamheid.

S w i t c h e nOm doorstroom en vooral doorgroei te

faciliteren zetten we de BOG-switch op voor

bedrijfsonroerend goed: een toe wijzings­ en

ruilsysteem van werk panden en winkels.

Hiermee geven we ondernemers de kans om

binnen de wijk van plek te veranderen en te

ruilen met een andere ondernemer. Inspiratie

vormt uiteraard de bewezen kwaliteit van de

Woonswitch van Ymere. Daarnaast bieden

wij onder nemers diverse arrangementen met

als doel het onder nemerschap aan te jagen:

centrale diensten, flexibele en kortlopende

huur contracten en omzet afhankelijke huren.

Virtuele ontmoeting wordt gefaciliteerd via het

Wijkweb, opgezet door bewoners en onder­

nemers met de mogelijkheid om van elkaars

diensten gebruik te maken of samen een

cursus of opleiding te volgen. Hiervoor

verwijzen we onder andere naar het door ons

geïntrodu ceerde tipping point systeem, waarbij

bottom up initiatieven aan elkaar worden

gekoppeld en medestanders worden gezocht.

Met Almere Hout Noord als onder nemende

wijk zetten we zwaar in op het goud van

Almere. De Participatie Onderneming

faciliteert, de onder nemende wijkbewoner

presteert en neemt initiatief.

Retail/Waterplaza A6-park

Page 30: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere30

“On z e sch uurbeats z i jn h et ve tst ”

starstrikebike mike

Michael (19), leerling rapper en leerling sport­leraar

Door de week doet Michael de ROC

sportopleiding in Almere Stad. Hij

woont voor het eerst op zichzelf

in Almere Hout Noord. Praktisch,

want als er wat is zijn zijn ouders

in Almere Buiten op fiets afstand.

Michael is een fanatiek sporter en

tegelijk stamgast in het Talenten­

huis.

“Ik ben voor het eerst op mezelf,

maar mijn was breng ik nog thuis

hoor. Ik train veel met mijn

honkbalteam en doe krachttraining

in het welnesscentrum in de buurt. Ieder moment dat

ik verder vrij heb zit ik geheid in onze buurtschuur met

Zami. Hij regelt altijd de meest vette beats en we

werken nu al een tijdje aan een rap­duet over het

Beverbos. Over een maand hebben we namelijk de

eerste rap-off van de wijk. Op de grote weide voor

de schuur bouwen we een poppodium. Dan gaan de

handschoenen uit en wordt het buurt tegen buurt.

Ali B. zit in de jury want onze buurtschuur is al

wereldberoemd in Almere.”

Page 31: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere31

“On z e sch uurbeats z i jn h et ve tst ”

mike

eMpowerMentEssay Ymere, juni 2008‘Almere Hout Noord zal bestaan uit mensen met verschillen in achtergrond, ambitie, opleiding en maatschappelijk perspectief. Naast mensen die kunnen kiezen (de economische of culturele elite, de middengroepen en de arbeidersklasse) en zelfstandig beslissen of zij in deze wijk willen wonen, zijn er ook niet-kiezers. Zij zijn vaak aangewezen op de goedkoopste woningen en moe-ten worstelen om hun bestaan in balans te houden. Aandacht voor deze niet-kiezer zal een belangrijke plaats krijgen. Daarvoor moet een buurtgericht stelsel van voorzieningen en verzorging tot stand worden gebracht, dat uiteenloopt van zorg voor ouderen tot de ontwikkeling van jongeren.’

Empowerment is the name of the game, zou je

kunnen zeggen. Deze uitspraak spreekt ons aan

omdat we empowerment van meet af aan in Hout

Noord nodig vinden. Talent ontwikkelen zien wij als

voorwaarde

om een sociaal duurzame wijk te ontwikkelen. Voor

ver schillende groepen kiezen wij voor een verschil­

lende benadering. De kernwaarde ‘talentvolle wijk’

verbindt de maatschappelijke en economische

doelstellingen voor Hout Noord. Het bevordert

participatie, contact en persoonlijke groei. En

tegelijkertijd leidt talent ontwikkeling tot waardering

en daarmee tot stijging van de (belevings)waarde

van de wijk.

Onze centrale filosofie is dat de wijk aan alle

individuen en groepen ruimte moet bieden om zich

te kunnen ontwikkelen binnen de eigen buurt of

gemeenschap. Voorzieningen als onderwijs, sport,

cultuur en ondernemersbroedplaatsen zijn cruciaal

voor talentontwikkeling, voor iedereen. Daar moeten

onze inspanningen zich op richten.

De t alen t v olle w i jk em po w er men t , en gagemen t , en t er t ainmen t

Page 32: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere32

“72 m o ei l i jk e e te rs aan tafe l ”

tapasvis

Sven (23), wijk­restaurant­kok in het Kanspand

Sven draait diensten met Marvin en

Kemal in het wijkrestaurant van

Almere Hout Noord.

Het is een van de initiatieven van

het kanspand waar jongeren een

vak leren door samen te werken

met ervaren vakmensen. Met zijn

vrienden verzorgt Sven ook de

catering voor het Sluishuis.

“In het Sluishuis is vanavond de

eindbijeenkomst van de Vereniging van

Allergiepatiënten. We zijn al tijden

bezig om een hypoallergeen menu

samen te stellen, zodat iedereen

met elkaar kan eten. Geen kervel

dus, geen gluten, geen melkproducten

en ga zo maar door. Normaal zijn we helemaal in de

mediterrane keuken. Kemal maakt een hummus waar

je je vingers bij opeet en Marvin is de tapasking. Hij

tovert met kruiden man. Ik specialiseer me in vis. En in

bedrijfsvoering, want als we een eigen tent beginnen

moet de boel zakelijk ook kloppen.”

hummus

Page 33: Wijk voor Initiatieven

ervaringsgericht leren Maar niet iedereen heeft hetzelfde vertrek­

punt. Er zijn straks in Hout Noord verschillende

aandachtsgroepen. Allereerst de kinderen, van

wie de ontplooiing van groot belang is voor

een sociaal duurzame wijk. Deze nieuwe

generatie moet zelfbewust en trots terug

kunnen kijken op een stevige jeugd in Hout

Noord.

Er zijn de kiezers, die bewust kiezen voor een

leven in Hout Noord, maar ook de zogeheten

niet­kiezers, die zich bijvoorbeeld vanwege hun

economische situatie, gezondheid of woning­

nood hier gevestigd hebben. Onze speer­

punten op het gebied van empowerment zijn

dan ook gericht op iedereen. Met extra

aandacht voor de jeugd, ouderen en niet­kie­

zers. Dit uit zich in onder andere een buurtge­

richt stelsel van voor zieningen, van ouderen­

zorg tot de ontwikkeling van jongeren, via:

• deinzetvanscholenalsbrandpuntenvan

dewijk;

• deorganisatievanbrederenervarings­

gerichtleren;

• dekoppelingvanscholenaansport,

ondernemen,zorg&welzijnencultuur;

• buurtschurenvoorjeugdenouderen;

hangplek,muziekstudioofkaartclub;

• sociaalbeheeropmaat.

Zoals onze ervaring ook leert: het benaderen

van individuen en groepen vraagt subtiel

maatwerk en gevoel voor de praktijk. Ook het

WRR­rapport ‘Vertrouwen in de Buurt’ doet

hiervoor praktisch hanteerbare suggesties.

Onderzoek toont aan dat noch volledige

zelf sturing, noch paternalisme de weg naar

succes plaveit. Daarom kiezen wij in Almere

Hout Noord voor een herkenbare structuur van

onder steunen en activeren, via de Participatie

Onder neming.

Een leven lang leren en ervaringsgericht leren,

binnen en vooral ook buiten de school.

Het past bij de wijk als emancipatiemachine.

In de wijk streven we naar wederzijds voordeel

van de sterken en zwakken, de haves en de

have nots. Dat komt ook tot uitdrukking in de

gemengde opzet van de buurten. Het leren

van vaardigheden en kennis gaat verder dan

de school.

Wij zien allerlei overgangssituaties tussen

school en thuis, ook in de naschoolse opvang

en het leren van de buurt. Het gaat bijvoor­

beeld ook om ouderen die graag hun tijd willen

besteden aan het overbrengen van hun kennis

en ervaring. Aan jongeren en vice versa, of aan

elkaar. Een positieve mentaliteitskwestie in

deze nieuwe wijk.

Er moet naast mentale ruimte ook fysieke

ruimte zijn voor interactie. Vandaar ook de

rol die bijvoorbeeld het Talentenhuis en de

Buurtschuren kunnen spelen.

Dat zijn de ‘verlengde huiskamers’ en

‘verlengde klas lokalen’, waar winst kan worden

geboekt in participatie en leren. En dat geldt

ook voor de koppeling van ondernemers en

het bedrijfsleven aan onderwijs, (bijvoorbeeld

door leer­ en stageplaatsen en coaching).

Of door middel van onbewuste beïnvloeding:

omdat wonen en onder nemer schap door

elkaar letterlijk en figuurlijk zicht biedt op

nieuwe mogelijkheden. Dat inspireert.

De basisscholen zelf worden ook een ‘gebeur­

tenis’. Ze zijn kleinschalig en transformeerbaar

en kennen een goede interactie met de wijk

(‘brede plein’, sport, tuinen, bedrijfjes).

Scholen gebruiken de wijk voor zieningen, de

wijk gebruikt de schoolvoorzieningen, dat is

het uitgangspunt. Het bovenwijkse voortgezet

onderwijs ligt, als onderdeel van de buurt,

op een levendige en centrale plek aan de

Noorderhoutlaan. Beide schooltypen worden

gehuisvest in gebouwen die meegroeien

met de wijk, die voor alle onder wijs vormen

plezierig zijn en die kunnen mixen met, of

transformeren naar, andere functies als wonen

of werken. In de virtuele omgeving verwachten

wij veel aansluiting van met name de jeugd

op het Wijkweb, dat door de aanleg van een

glasvezelnet state of the art wordt.

En daarmee wordt de wereld nog verder

naar binnen gehaald.

www.ymere.nl

‘In Het Meesterwerk komt de wereld samen’

Ymere ziet het‘Het is nieuw, verfrissend en tegelijkertijd voor de hand liggend, zoals zo veel goede ideeën. In het gebouw Het Meesterwerk in Almere is de eerste Leerplaats van Nederland gevestigd. Hier komen jong en oud samen om te leren. Logisch, want leren doe je vooral van elkaar.’ Aan het woord is Elke Spoor, leerkracht op Het Meesterwerk. ‘Een Leerplaats is meer dan een Brede School. Kinderen krijgen er onderwijs en opvang en ouders en buurtbewoners kunnen er terecht voor allerlei activiteiten. Van een cursus opvoeden tot Iraans koken. Bovendien zijn boven op de school 30 koopwoningen gevestigd. We leren en leven echt samen.’De Leerplaats is een initiatief van stichting Etutoria, Ymere en een aantal maatschappelijke partners. Samen hebben we de plannen ontwikkeld en uitgevoerd.

Vanuit onze visie dat het integreren van verschillende functies in één gebouw de betrokkenheid en daarmee de leefbaarheid van een buurt bevordert. Almere had de primeur. Nu willen we de Leerplaats in andere wijken en steden gaan opzetten.

Ymere is actief in het noordelijke deel van de Randstad. We beheren er ruim 82.500 woningen, winkels en bedrijfsruimten en ontwikkelen op grote schaal nieuwe koop- en huur wonin gen en maatschappelijk vastgoed. De positieve resultaten die we met verhuur en verkoop realiseren, investeren we in volkshuisvesting en samen-leving. Want goed wonen is meer dan een goede woning. En dus bieden we niet alleen ruimte om te wonen, maar ook om te leven en te groeien.

wijk voor initiatieven ymere33

“72 m o ei l i jk e e te rs aan tafe l ”

Page 34: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere34

een wijk in Beweging

Wij vertalen een aantal nationale ontwikkelingen in de sport naar

speerpunten van Hout Noord:

• ontwikkelingvangoedbereikbarelaagdrempeligesport­

accommodatiesenaantrekkelijkeroutesindewijk;

• aandachtvoortalentontwikkelingvansportersenbegeleiders;

• faciliterenvanzowelgeorganiseerdealsongeorganiseerdesport

viaeenWijkSportloket;

• extraaandachtvoordejeugd(playgrounds,studio’s,talent­

programma).

Wij maken van Almere Hout Noord een wijk met een uitgebreid

netwerk van sport­ en bewegings mogelijk heden en fysieke

condensatiepunten. De programmering hiervan is vraaggestuurd.

Wij maken een autoluwe Ontmoetingsroute door de wijk, die

buurten verbindt, maar ook de sociaal economische voorzieningen.

Bewegen kan dus zowel georganiseerd als ongeorganiseerd

plaatsvinden en wordt altijd gestimu leerd.

Een gezonde wijk is ook: een bewegende wijk. In onze visie op Hout Noord zijn

sport, bewegen en ontmoeten onderdeel van de wijk als emancipatie­ en par­

ticipatiemachine. Wij signaleren in Almere zowel bij jong en oud gezondheids­

problemen die de landelijke tendens volgen of overstijgen. Zo is het percentage

jongeren met overgewicht hoger dan de landelijke norm en zien we ouderen

die kampen met eenzaamheid. Onze ambitie is dat Hout Noord de omgekeerde

beweging laat zien. Een wijk waar bewegen en ontmoeten – met veel plezier ­

onderdeel worden van het dagelijks leven.

Op de fiets, te voet of zelfs per punterboot naar school of het werk,

spelevaren in de vele watergangen, een balletje trappen op de brink,

wandelen in het Beverbos of te paard of per fiets het buitengebied

in, richting Oostvaar ders plassen. Voor georganiseerde sport zijn er

binnen en buiten laagdrempelige accommodaties. Het ‘Wijks port­

loket’, ondergebracht bij de Participatie Onderneming, is er voor het

aanjagen van initiatieven door vrijwilligers. Dit loket focust ook op

niet­fysieke middelen, waarbij ook trainers­ en organisatietalent in

de hele wijk op het thema ‘sport’ kan worden aan gesproken. Wij zijn

ervan overtuigd dat de kracht van sport in de wijk het resultaat is

van goede faciliteiten en programmering van georganiseerde en

ongeorgani seerde beweging. Sport en beweging worden zo vanzelf­

sprekend onderdeel van het dagelijks leven in Hout Noord.

Page 35: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere35

Manegewoningen in het Beverbos

Page 36: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere36

“Tijd vo o r e en ec o -bi e r tje”

compostzaaien

Leo (42) zelfstandig ondernemer en ecologisch tuinierMet zijn dochter Neva woont Leo in Almere Hout

Noord. Trees, zijn ex, woont nog in Almere Poort

met zoon Alexander. Er wordt veel en regelmatig

op en neer gefietst tussen de huizen. Leo is lid

van de buurt commissie en de biologische

volkstuinvereniging. Hij heeft een goed lopend

administratiekantoor aan huis.

“Aan het eind van de avond hebben we er al een flinke

discussie op zitten. Zo’n beetje alles wat belangrijk is

wordt besproken. Onderhoud aan de helofytenfilters,

de beste mest voor je moestuin, of je nu wel of niet

moet spitten en wie welke vergeten groenten

verbouwt. Daarna ga ik met mijn vriend Stef linea

recta naar het Ondernemershuis, voor een biologisch

(jawel!) biertje van de tap. Dan kunnen we nog eens

rustig de toestand in de wereld door­

nemen en geef ik hem advies voor zijn

nieuwe fietsenwinkel.”

oogst

Page 37: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere37

“Tijd vo o r e en ec o -bi e r tje” De ecologis che w i jk bele v en , b i j dr agen , be t ekenis ge v en

Het meeste effect wordt bereikt wanneer duurzaamheid en eco logie integraal onderdeel vormen van de opzet, de inrichting en het beheer van de wijk.

Page 38: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere38

Mede-eigendoM van de natuur

Wie in Almere Hout Noord woont moet bijna wel een

ecological mind hebben. De belofte van een duur­

zame, ecologische wijk is dan ook essentieel voor

onze visie op de Wijk voor Initiatieven. In ons eerste

essay, van juni 2008, hebben we aangegeven dit te

gaan onder zoeken: een ecosysteem, technische

innovaties, flexibiliteit en aandacht voor gedrag en

houding. De groei van de wijk, ook in ecologische zin,

ligt in de handen van alle partijen. Maar een Wijk voor

Initiatieven vraagt van een maatschappelijke onder­

neming als Ymere extra inzet om het vliegwiel van

initiatieven en betrokkenheid aan de gang te krijgen.

Alleen zó vormen duurzaamheid en ecologie integraal

onder deel van de opzet, de inrichting en het beheer

van de wijk.

De vertaling van deze ambitie zit voor een deel in de

rol die de Participatie Onderneming gaat vervullen.

De initiatieven en de rol die duurzame energie speelt

moeten ecologie als way of life concreet maken.

In het Experience point kunnen bewoners beleven wat

de wijk concreet bijdraagt aan duurzaamheid. Maar

ook de groene poorten en de voor gestelde land art

versterken de ecologische identiteit van Almere Hout

Noord. Natuur, tuinen en groene hoven, bos, sloten

envaartenmetrietrijkeoevers;zemoetenalseen

magneet werken op alle bewoners van de wijk.

Mensen moeten zich uitgenodigd voelen dit landschap

mee te beheren, daar ideeën voor aan te dragen en

het groene leven onderdeel laten worden van hun

leefstijl.

Cruciaal is dat de wijkbewoners van Hout Noord zich

mede­eigenaar voelen van de natuur. Dit zou concreet

gemaakt kunnen worden door aan vestigers een

certificaat uit te reiken, waaruit dit mede­eigendom

blijkt. Dit geeft een gevoel van betrokkenheid.

Page 39: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere39

Om mede­eigenaarschap te bereiken staat de

beleving centraal. ‘Ons’ Almere Hout Noord biedt een

robuust raamwerk van water en groen, dat verbonden

is met de Hoge Vaart, de Oostvaardersplassen en

stads landgoed De Kemphaan. De beleving is ecolo­

gisch, ruimtelijk en de wijk ademt duurzaamheid.

Natuur is onze partner. Natuur weerspiegelt de

mentaliteit. De opzet van ons plan suggereert een

organische groei waarbij maximaal gebruik is gemaakt

van de mogelijkheden tot afwisseling (landschap,

Reinwaterkelder et cetera). De natuur is overal in

de wijk te beleven, in alle jaargetijden worden de

zin tuigen geprikkeld.

Water en groen zijn onderdeel van het leven in Almere

Hout Noord en toegankelijk en beschikbaar voor

gevarieerd gebruik (boten, wandelpaden, speel­

plaatsen etc). Met een ‘ruig’ karakter en vooral niet

betuttelend.

We laten ruimte voor eigen invulling en creatief

gebruik door bewoners. Zelfs het bewustzijn dat de

wijk op ­6m NAP ligt is bruikbaar: er is veel ruimte

voor waterberging nodig. Waarom zouden we dit niet

positief benutten? Veel riante ‘tochten’ die de

water verbindingen in de wijk vormen: met de punter

naar de supermarkt, lekker Kameleon spelen en zelfs

wonen (en werken) op het water.

De uitdaging zoeken we in de ruigte van de natuur en

in de afwisseling van water en groen. Het bestaande

(‘bever’)bos wordt versterkt door gerichte klein­

schalige ingrepen zoals ophogingen en een

ge leidelijke trans formatie van een beperkt duurzaam

groen systeem, het populierenbos, naar een meer

langdurig duurzaam systeem, zoals een beukenbos.

Dit leidt tot verschillende belevings waarden en

diverse ecologie.

Deze robuuste en afwisselende natuur stimuleert

georganiseerde en on georga ni seerde beweging en

ontmoeting in de wijk. En daarmee de opmars naar

een gezonde wijk. Het past in de ‘lagenbenadering’

om ook de onderste laag, de ondergrond, te benutten.

Wij hebben in de ruimtelijke strategie de culturele

biografie van het landschap laten meewegen: de

bijzondere archeologische waarden verrijken het

ecologische concept. Het verrijkt de identiteit van

de wijk.

Bomensoorten in het nieuwe bos populieresdoorneikesiepbeukopgehoogde percelendroge bosrandpopulierenlaanlindenlaaneikenlaanessenlaannat bos

Beleven

Page 40: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere40

“D e pi raten pun ten z i jn binn en”

djembe-lesheitje

Leroy (9), linksbuiten bij Almere Houtse Boys

Leroy woont met zus Lisa, moeder Marjorie en zijn

oom Lionel in de buurt van het Sluishuis. Marjorie

werkt part time bij de Rabobank in Hout Noord.

Lionel werkt als sportfunctionaris bij de gemeente.

Leroy en Lisa hebben snel nieuwe vrienden

gemaakt.

“Roel en Stef uit Almere Poort komen langs van mijn

vorige school. Ik neem ze vandaag mee door de buurt.

Ze moeten alles zien. Eerst gaan we flessen weg­

brengen voor Lida van hiernaast. Daar krijgen we

piratenpunten voor. Daarmee lenen we straks Mario

Kart II voor op de WII in de speel­o­theek. Daarna doen

we de puzzeltocht uit het experiencepoint en gaan we

de windmolens zien. We komen langs het werk van

mama. Hartstikke leuk. Dan kijken we even bij de

muziekles van Lisa. Na het

voet ballen gaan we met

de WII spelen. Misschien

willen mijn

vriendjes

straks ook

verhuizen naar

Hout!”

wii-en

Page 41: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere41

duurZaaMheid Betekenis gevenDe beleving van energie als cruciale factor

in de stedenbouw van de 21e eeuw komt

op een positieve manier tot leven in het

Experiencepoint. Maar wijkvestigers zullen

zich hoe dan ook bewust zijn van hun

persoonlijke relatie met duurzaamheid.

Duurzaamheid in het teken van wind, water,

aarde en zon is uitvoerig bestudeerd,

berekend en op Almere Hout Noord

toegepast. De bewoners zullen zich er van

bewust zijn dat de opzet van hun wijk

klimaatneutraal is en duurzaam ontworpen

volgens de laatste toepasbare inzichten.

En dat mede­eigenaarschap ook betekent

dat je als bewoner zelf bijdraagt aan het

geheel: een duurzamer toekomst.

Om de wijk een ‘ziel’ te geven is het nodig

betekenis te geven aan duurzaamheid. De

gelaagdheid van het landschap, de natuur,

archeologie en ook kunst en cultuur, biedt hier in

belangrijke mate aanknopingspunten. Het is de

moeite waard om met de bewoners betekenis

en identiteit te geven aan deze lagen en ze met

het dagelijkse leven te verbinden. Eenvoudige

hulpmiddelen – cursussen, actief natuurbeheer,

educatie – kunnen hierbij helpen. Het is aan de

bewoners zelf om hier ook echt iets mee te

doen. De combinatie met scholing, onderwijs

en natuureducatie ligt voor de hand, zeker als

we aan school­, heem­ en volkstuinen denken.

En ook onze introductie van boerderij­ of moes­

tuinwoningen in het Beverbos speelt hierop in.

Door de combinatie van beleven, bijdragen en

betekenis geven menen wij dat de ecologische

wijk zowel in praktische als meer ideologische

zin van de grond komt. En wel in een

fantastische omgeving, waar je ook gewoon

lekker in je laarzen kunt rondbanjeren.

Boerderijwoningen in het Beverbos

wii-en

Page 42: Wijk voor Initiatieven

Debby (43), dubbel hoofd van de huishouding

Debby woont met Ruud alweer twee jaar in

een prachtige watervilla in Almere Hout Noord.

Ze is hoofd van de huis houding; thuis en in

het Seniorenhuis. Samen met de kinderen

Fransje (12) en Frenk (9) zijn ze zoals ze

zegt verknocht aan Almere Hout Noord.

Ze zijn helemaal in het buurtleven gedoken

én opgenomen. En opa Willem woont ook in

de buurt, aan de brink. Hij gaat vaak met de

kinderen varen.

“Vorige week had Ruud de familiekalender niet

teruggehangen. Ik was even geschrokken want

datding is echt belangrijk voor ons gezin. Wanneer

Fransje naar haar verzorgpony is, wanneer Frenk naar

musical school is, maar ook alle activiteiten die we in

de buurt doen staan er in. Ik zit in een schrijfgroep

en Ruud doet dit jaar het decor voor het grote

wijkspektakel. Vorig jaar was de voorstelling drie

avonden uitverkocht. Er kwamen

zelfs vrienden uit Amsterdam

en Utrecht kijken.”

“D e fami l i ekal end er staat vo l ”

spelenoefenen verzorgen

wijk voor initiatieven ymere42

Page 43: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere43

De s ociale r u g gen gr aa tlichaam in be w egin g

In ons essay ‘Wijk voor Initiatieven’ uit juni 2008, noemden wij naast

de Participatie Onderneming vijf praktische aan knopings punten en de

vertaling in concrete iconen: Ondernemershuis, Talentenhuis, Buurtschuren,

Experience point, Kanspanden en een virtueel Wijkweb. Deze iconen zijn

inmiddels concreet uitgewerkt. Ze doen hun werk als onderdeel van wat

‘de sociale ruggengraat’ is genoemd.

In essentie zien wij het concept van de sociaal duurzame wijk ontstaan rond de

begrippen talentvol, ondernemend en ecologisch. Bewoners van Hout Noord

kunnen zich ontplooien, voelen zich betrokken bij hun wijk en zijn er trots op.

In de visie van Ymere is het belangrijk mensen te stimuleren deel te nemen aan

het werkende en sociale leven in een wijk. Hoe dat sociale leven eruit gaat zien

zal vooral bepaald worden door de bewoners zelf. Immers, mensen lopen het

hardst voor hun eigen ambities. We hebben de bewoners van deze wijk nog niet.

Toch kunnen we al wel een raamwerk opstellen, waarbinnen deze bewoners

straks keuzes en kansen hebben. Dat raamwerk is ook financieel doorgerekend.

Dan blijkt dat de hoge ambities ten aanzien van een sociaal duurzame wijk

spanning oproepen met de ambitie van een neutrale grondexploitatie.

Page 44: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere44

BodyHet begrip sociale ruggengraat lijkt te verwijzen

naar een stabiel of stabiliserend element, de

ruggengraat. In het menselijk lichaam is een

ruggengraat echter niet als vanzelf stabiel.

En zo is het ook met de sociale ruggengraat.

We moeten een wijk durven maken die nog

niet ‘af’ is, want juist in een omgeving die nog

‘ontworpen’ moet worden is het aantrekkelijk

voor toekomstige bewoners om zich in te

zetten.

De sociale ruggengraat is in de visie van Ymere

meer dan sociale woningbouw en niet­com­

merciële voorzieningen. Juist in de systeembe­

nadering, met bijbehorende infra ­structuur en

software, ligt volgens Ymere de kans een

sociaal duurzame wijk te maken.

Een sociaal duurzame wijk is een min of meer

zelfvoorzienende en zelfsturende gemeen­

schap. Met bewoners die verantwoordelijkheid

nemen voor hun omgeving.

Een sociaal duurzame wijk vereist dus een

effectieve samenwerking van stabiele en

dynamische elementen op meerdere schaal­

niveaus en is met andere woorden vooral een

systeem dat met de wijk mee groeit. Vergelijk

het met de groei van het menselijk lichaam.

Dat is ook organische groei, zo krijg je body.

Waarbij uiteraard instabiliteit dreigt zonder een

goede aanhechting van de ruggen graat op het

fijnere weefsel en zenuwstelsel. Zo is het ook

met onze visie op de wijk. Daarin is sprake van

activerende en stabiliserende elementen. Deze

vormen het structurerend kader dat ruimte

biedt voor initiatieven.

Page 45: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere45

staBiliserend en activerendwij verbreden heel bewust het begrip ruggengraat naar zaken die horen bij een integrale gebiedsontwikkeling. wij zien een sterke ruggengraat, een samenhangend en duurzaam kader: mentaal, landschappelijk, fysiek, programmatisch, organisatorisch en financieel.

De stabiliserende elementen van de

ruggengraat zijn:

• een sterk imago, Almere Hout Noord als

way of life, als virtuele ruggengraat

• landschap, water, groen als fysieke

ruggengraat;

• de economische ruggengraat die bestaat

uitdelanenenondernemersplekken;

• de sociale ruggengraat met buurtschuren,

scholen, Ondernemershuis en Talenten­

huis;

• de Participatie Onderneming als

organisatorische ruggengraat.

In onze visie kan deze ruggengraat niet zonder

een activerend netwerk. Bewoners pakken

kansen niet altijd vanzelf. Recent weten­

schappelijk onderzoek laat zien hoe bewoners

de stap maken van ‘afwachtend’ of ‘afzijdig’

naar ‘actief’. Een goede start is daarom van

belang. In een kant en klare voorziening is het

moeilijk om nieuwe vrijwilligers te werven.

Het is beter om die al te betrekken in de

plan vorming. (Collectief) particulier en

mede opdracht geverschap zijn ook voor

welzijnsvoorzieningen en voorzieningen voor

ondernemers een manier om betrokkenheid te

kweken.

De activerende elementen voor de ruggengraat

zijn dan natuurlijk de bewoners als

ondernemers en co­producenten. Zij worden

in onze visie betrokken door:

• de opzet van de wijk als keten van

ondernemingen en voorzieningen binnen

handbereik;

• het fijnmazige netwerk van formele en

informele routes (de track) waar ontmoeten

vooropstaat;

• woonbuurten die zeggenschap en groei

ondersteunen;

• iconen, die initiatieven aantrekken, zoals

dekanspandenenbuurtschuren;

• de Participatie Onderneming als

zenuwcentrum voor initiatieven.

Page 46: Wijk voor Initiatieven

wijk voor initiatieven ymere46

Elementen uit de sociale ruggengraat zoals

hiervoor benoemd zijn onderdeel van een

systeem waarmee zij onlosmakelijk verbonden

zijn. Ymere kan en wil verantwoordelijkheid

nemen voor de sociale ruggengraat. Maar zij

kan die ambitie alleen waarmaken met partners

als de gemeente Almere. En in samenhang

met de regierol over de realisatie, beheer en

exploitatie van alle onderdelen die Hout Noord

tot een sociaal duurzame wijk zullen maken.

Dat zijn dus niet alleen de sociale woning bouw

en voorzieningen, maar ook de economische,

organisatorischeenfysiekedragerservan;met

als exponenten de ruggengraat van bedrijvig­

heid, de woningen voor de meer draagkrachti­

gen, het erfpacht systeem, de Participatie

Onderneming.

essentieDe essentie van de sociale ruggengraat is dat er een partij is die de bereidheid, mentaliteit en het organiserend vermogen heeft regie te voeren, samen te werken, onroerend goed te ontwikkelen en te exploiteren en blijvend initiatieven te ondersteunen. En dit vanuit een maatschappelijke verantwoordelijk­heid en bevlogenheid. Een sociaal duurzame wijk is veel meer dan vastgoed ontwikkelen. Ymere neemt dit initiatief en wil graag deze partij zijn.

Page 47: Wijk voor Initiatieven

Aan dit Masterplan-plus voor Almere Hout Noord hebben meegewerkt:NAAM BEDRIJF NAAM BEDRIJF

COLOFONMasterplan-plusAlmere Hout Noord Redactie Ymere

Tendermanagement Winters & ©

Eindredactie en productiebegeleiding Beaumont Communicatie & Management

Ontwerp en opmaak www.co3.org

Fotografie & kaartmateriaal Ymere, Mecanoo, West 8, Winters & ©, Hendriks CPO, Beaumont Communicatie & Management, stichting Etutoria, Etuconsult, Anton van Daal, Mariëtte Carstens, Martijn Cieremans, Maarten Feenstra, Katrien Mulder, Janine Schrijver

Drukwerk EPS

Ymere heeft getracht de rechthebbenden van al het referentiemateriaal te achterhalen. Mocht u hier niet genoemd worden dan kunt u contact opnemen met Ymere.

ContactadresYmereDe Ruyterkade 71013 AA AmsterdamT (020) 555 91 81F (020) 555 91 95E [email protected]

Amsterdam/Almere, 2 februari 2009

Roel Steenbeek Ymere

Stefan Schuwer Ymere

Pieter de Jong Ymere

Ber Bosveld Ymere

Joop Baars Ymere

Fred Schoorl Ymere

Pieter Jan Datema Ymere

Roel Slagter Ymere

Marcel Buis Ymere

Dory Louwerens Ymere

Mohamed Ben Hammouch Ymere

Isolde Apel Ymere

Lydia Haan Ymere

Leny Biervliet Ymere

Annemarieke Stoop Ymere

Elly de Boer Ymere

Marina de Groot Ymere

Peter Ebbelinghaus Ymere

Ton Samwel Ymere

Cosmo Schuurmans Ymere

Robert Lefrink Ymere

Gerard Thaens Ymere

Liza Meijer Ymere

Hein Middelhoven Ymere

Jeroen Frissen Ymere

Berthilde Lammertink Ymere

Ineke Brunt Ymere

Woonconsulenten Ymere

John van der Vegt ASG

Herman Linzel Adviesraad Ymere / voorm. Huisarts Almere

Jacqueline van de Sande Beaumont Communicatie & Management

Yasmina Parodi Beaumont Communicatie & Management

Sicko van Dijk Beaumont Communicatie & Management

Jos Konickx Boer & Croon Ruimtelijke Investeringen

Hans Erdmann Claessens Erdmann

Carol Hol Concire

Pieter Kuster Concire

Hidde van der Veer Concire

Harm Jan Korthals Altes DHV

Job van Velsen Etuconsult

Marc van Langen Enerquest

Alex Hekman Grontmij

Alfred van Helvoort Grontmij

Rob Krom Grontmij

Nico van Hartingsveldt Grontmij

Hans de Boer Governance support

Jeltje Schraverus Flevoziekenhuis

Hella Hendriks Hendriks CPO

Kees Bos Humanitas

Kamer van Koophandel Kamer van Koophandel Gooi, Eem­ en Flevoland

Klaas Mulder Laagland' Advies

Eelco Derks Living Vision

Francine Houben Mecanoo Architecten

Sylvie Beugels Mecanoo Architecten

Jesse van Keeken Mecanoo Architecten

Friedemann Römhild Mecanoo Architecten

Angela van der Zee Mecanoo Architecten

Bert Gijsberts MKB Flevoland / adviesraad Ymere

Sicco van Gelder Placebrands

Erik Kraak PQR research

Arthur Bouvy Rabobank Almere

Ferry Kaal Read Advies

Hans van der Linden Read Advies

Ronald Wilcke ROC Flevoland

Pieter Tordoir Ruimtelijk Economisch Atelier Tordoir

Michiel Baars Search Ingenieursbureau

Teun Vercauteren Search Ingenieursbureau

Leo Versteijlen Site Urban Envelopement

Rudy Stroink TCN

Bert Krikke Triodos Real Estate Development

Adriaan Geuze West 8 urban design & landscape architecture

Riëtte Bosch West 8 urban design & landscape architecture

Yichun He West 8 urban design & landscape architecten

Felix Lauffer West 8 urban design & landscape architecten

Jeremy Shaw West 8 urban design & landscape architecten

Eva Silberschneider West 8 urban design & landscape architecten

Jasna Stefanovska West 8 urban design & landscape architecten

Peter Vredeveld West 8 urban design & landscape architecten

Martin Biewenga West 8 Urban design & landscape architecture

Anja Winters Winters & ©

Jos Stienen Zorggroep Almere

Irma Bannenberg CO3

Woltera Niemeijer CO3

Toon van Lieshout CO3

PANELS

Inspiratiedag Young Ymere

Panelbijeenkomst Bewoners Almere

Panelbijeenkomst Ondernemers Almere

Page 48: Wijk voor Initiatieven

www.wijkvoorinitiatieven­ymere.nlwww.ymere.nl