forensic.sc.su.ac.thforensic.sc.su.ac.th/seminar/seminari52/51312333.doc · web view( determination...
TRANSCRIPT
การวเคราะหหาแอมเฟตามนสในปสสาวะคนโดยใช HS- SPME และ GC
( Determination of amphetamines in human urine by headspace solid-
phase microextraction and gas chromatography )
จดทำาโดยนายอนสรณ ดษฐสวรรค รหส 51312333
อาจารยทปรกษาอ.ดร. ศภชย ศภลกษณนาร
รายงานนเปนสวนหนงของวชา 510701 สมมนานตวทยาศาสตร 1
ภาคการศกษาตน ปการศกษา 2552
สาขานตวทยาศาสตร คณะวทยาศาสตรมหาวทยาลยศลปากร
คำานำา
ปญหาสารเสพตดในประเทศไทยมตอเนองมานาน ลกษณะปญหามพฒนาการไปตลอดเวลา ทำาใหสถานการณซบซอนมากขน ชนดของสารเสพตดทใชกมความหลากหลายมากขนดวย จากสถตการจบกมคดยาเสพตดทวประเทศ ซงประมวลผลโดยสำานกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด (ปปส.) ตงแต ป พ.ศ. 2544 – 2548 พบวา สารเสพตดทมจำานวนคดมากทสดยงคงเปน ยาบา แมวาแนวโนมของจำานวนคดจะลดลงมากแลวกตาม ในขณะทกลมยาอ หรอเอกซตาซ (Ecstasy) ยงไมมแนวโนมทจะลดลง สารเสพตดกลมแอมเฟตามนส (Amphetamines) มอนพนธอยหลายชนด เชน เมทแอมเฟตามน (Methamphetamine) ทกำาลงเปนปญหาของประเทศ กลมยาอหรอเอกซตาซ (Ecstasy) ทประกอบดวย เอมดเอมเอ(3,4-Methylenedioxymethamphetamine/MDMA) เอมดเอ(Methylenedioxy-amphetamine/MDA) และเอมดอ (3,4-Methylenedioxyethylamphetamine/MDE) ซงออกฤทธกระตนระบบประสาทสวนกลาง ขณะเดยวกนยงออกฤทธหลอนประสาทอกดวย
การตรวจพสจนยนยนดวยหลกการโครมาโตกราฟ (Chromatography) เทคนควธ Gas Chromatography (GC) การศกษาครงนมวตถประสงคเพอใหทราบถงปรมาณแอมเฟตามน (Amphetamine) ในตวอยางปสสาวะทระบชนดของสารเสพตดทตองการใหสามารถนำาไปใชประโยชนหรอใชเปนขอควรระวงในการปรบปรงกระบวนการปฏบตงานของผเกยวของตอไป
ดงนนการพจารณาเพอระบชนดของสารเสพตดทตองการใหตรวจพสจน จงควรจะตองมความระมดระวงและคำานงถงสถานการณหรอรปแบบการเสพสารเสพตด อกทงการไดมาซงขอมลชนดของสารเสพตดทถกตอง จะสงผลเกยวเนองถงการดำาเนนงานเกยวกบอรรถคด การประเมนสถานการณและรปแบบการใชสารเสพตดทมความนาเชอถอมากขน รวมถงจะเปนประโยชนตอเจาหนาทผซงใหการดแลและบำาบดรกษาผตดยาเสพตด ในการเลอกใชกระบวนการหรอกลวธในการบำาบดรกษา ตลอดจนฟ นฟสมรรถภาพอยางเหมาะสม
อนสรณ ดษฐสวรรค
ผสมมนา
สารบญ
หนา
คำานำา กสารบญ
ขสารบญตาราง
คสารบญรปภาพ
ง
บทคดยอ Abtract
1. บทนำา 12. วธการทดลอง 13. ผลการทดลองและการอภปราย
24. สรปผลการทดลอง
75. ขอเสนอแนะ 8
บรรณานกรม9
ภาคผนวก- สารเสพตด- กฏหมายทเกยวของกบเมทแอมเฟตามน- พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 - พระราชบญญตจราจรทางบก พ.ศ. 2522- บทกำาหนดโทษ- Headspace (HS)- Solid-phase microextraction (SPME)- เครองแกสโครมาโตกราฟ (GC) - Flame ionization detector (FID)
JournalPowerpoint
สารบญตาราง
หนา
ตารางท 1 แสดงคา Recovery ของ AMP (1559 ng,as base)อณหภมแตกตางกน 3
ตารางท 2 แสดงคา Recovery ของ AMP (1559 ng,as base)ใช K2CO3 หรอ NaCl ( +NaOH ) 3
ต า รา ง ท 3 Linear regression data , recovery range and detection limits ของ AMP และ MA 4ตารางท 4 แสดงคา Recovery ของ MDA (2760 ng, as base ) อณหภมแตกตางกน 6 ตารางท 5 แสดงคา Recovery ของ MDA (2760 ng/ml, as
base) ปรมาตรตวอยางแตกตางกน 6ตารางท 6 Linear regression data , recovery range and detection limits ของ MDA , MDMA และ MDEA 7
สารบญรปภาพ
หนา
ภาพท 1 แสดงโครมาโทแกรม GC-FID ของ AMP ตวอยางปสสาวะ 5000 ng 5
ซง AMP ไดวเคราะหโดยวธ HS-SPME
การวเคราะหหาแอมเฟตามนสในปสสาวะคนโดยใช HS- SPME และ GC
( Determination of amphetamines in human urine by headspace solid-phase
microextraction and gas chromatography )Nikolaos RaikosaKlio Christopouloub ,
Georgios Theodoridisb , Heleni Tsoukalia,*, Dimitrios Psaroulisa
บทคดยอ
งานวจยนศกษาการใชประโยชน Solid-phase microextraction (SPME) ในการวเคราะหหาสารระเหยงายและกงระเหยในสารและของเหลวทางชววทยา สารกงระเหยซงเปนกลมเปาหมายหนงทยากตอการวเคราะหเนองจากมสมบตเฉพาะของคาสมประสทธการกระจายตวระหวางชนอากาศและชนของเหลวตำา ทำาใหตองอาศยเวลานานกวาจะเขาสสมดลของระบบการแยก สารกลมแอมเฟตามนส จดเปนสารกงระเหยทประสบกบปญหาและขอจำากดในการตรวจวเคราะหดงกลาว ไฟเบอรของ SPME ทเคลอบดวย 100 ไมโครเมตรของโพลไดเมทธลไซลอกเซน (polydimethylsiloxane; PDMS) ถกนำามาใชในการสกดสารกลมแอมเฟตามนสในปสสาวะ และวเคราะหโดย Gas chromatography (GC) ตวตรวจวดชนด flame-ionization detector (FID) เพอใหไดการสกดทด จำาเปนตองหาสภาวะทเหมาะสมของ อณหภม เวลา และ จดอมตวของเกลอในขณะ สกด
เทคนค HS-SPME และ GC-FID เปนวธทงายสำาหรบวเคราะหแอมเฟตามนและเมทแอมเฟตามนในปสสาวะ รวมทงสารตวอนๆ เชน MDA , 3,4 MDMA และ 3,4 MDEA วธนให คา recoveries สำาหรบ AMP (19.5-47%) และ MA (20-38.1%) สงกวา MDA (5.1-6.6%) , MDMA (7-7.6%) และ MDEA (5.4-9.6%).
Keywords : Amphetamine
Determination of amphetamines in human urine by headspace solid-phase
microextraction and gas chromatographyNikolaos RaikosaKlio Christopouloub ,
Georgios Theodoridisb , Heleni Tsoukalia,*, Dimitrios Psaroulisa
Abtract
Solid-phase microextraction (SPME) is under investigation for its usefulness in the determination of a widening variety of volatile and semivolatile analytes in biological fluids and materials. Semivolatiles are increasingly under study as analytical targets , and difficulties with small partition coefficients and long equilibration times have been identified. Amphetamines were selected as semivolatiles exhibiting these limitations and methods to optimize their determination were investigated. A 100 µm polydimethylsiloxane (PDMS)-coated SPME fiber was used for the extraction of the amphetamines from human urine. Amphetamines determination was made using gas chromatography (GC) with flame-ionization detection (FID). Temperature , time and salt saturation were optimized to obtain consistent extraction. A sample procedure for the analysis of amphetamine (AMP) and methamphetamine (MA) in urine was developed and another for 3,4-methylenedioxyamphetamine (MDA) , 3,4-methylenedioxy-N-mathamphetamine MDMA) and 3,4-methylenedioxy-N-ethylamphetamine (MDEA) using
headspace solid-phase microextraction (HS-SPME) and GC-FID. Higher recoveries were obtained for amphetamine (19.5-47%) and methamphetamine (20-38.1%) than MDA (5.1-6.6%) , MDMA (7-7.6%) and MDEA (5.4-9.6%).
Keywords : Amphetamines
1.บทนำาภายใน 10 ปของของการทดลอง SPME ไดรบการยอมรบวาเปน
วธทมสมรรถนะสงในการเตรยมตวอยาง SPME ถกพฒนาขนครงแรกในป 1989 โดยมจดประสงคเพอสกดสารอนทรยจากตวอยางสงแวดลอม กอนจะนำาไปวเคราะหโดย GC SPME มขอดทสำาคญเชน งาย คาใชจายตำา เหมาะสมกบระบบการตรวจวเคราะห มระบบอตโนมตและไมตองใชตวทำาละลายในการสกด ยงกวานน SPME ยงเสามารถใชรวมกบเทคนค liquid chromatography และ capillary electrophoresis ดงนน SPME จงถกนำามาใชวเคราะหสารโมเลกลใหญในตวอยางชวภาพทหลากหลาย เชน ปสสาวะ เลอด และเสนผม นอกจากนน เมอไมกปทผานมา SPME ไดถกนำามาใชอยางกวางขวางทงตวอยางอาหาร ชววตถและยา สารทถกนำามาวเคราะหโดย SPME แลว ไดแก เชน สารเสพตด ยาลดอาการเศราซม สเตยรอยด แอลกอฮอล ยาแกปวด เปนตน
แอมเฟตามนสเปนสารหลกในกลมของสารกระตนระบบประสาทสวนกลาง การใชแอมเฟตามนส และอนพนธของแอมเฟตามนสในทางทผดเพมขนอยางมากในปจจบน ดงนนการวเคราะหแอมเฟตามนสจงกลายเปนทสนใจในทางพษวทยา ทางการแพทย และการบงคบใชทางกฎหมาย แอ
มเฟตามนสมกจะถกตรวจวดในสารตวอยางทมองคประกอบของเนอสารซบซอน วธ HS-SPME สามารถลดการเกดปฏกรยาระหวางตวอยางและไฟเบอรของ SPME
ปจจบนมงานตพมพจำานวนมากทกลาวถงประโยชนของ SPME สำาหรบการวเคราะหแอมเฟตามนสในตวอยางทางชววทยา และสวนมากใชเทคนค Headspace อยางไรกตาม HS-SPME ยงคงอยระหวางการศกษาเพอหาสภาวะทเหมาะสมในการวเคราะห การศกษานประเมนและหาปจจยบางตวทมผลตอคา recovery เพอนำาไปในการสกดแอมเฟตามนสจากปสสาวะโดย HS-SPME
2. วธการทดลอง2.1 อปกรณและสารเคมสารเคม - Methanol, K2CO3, NaCl และ KOH ทงหมดเปน analytical grade- สารละลาย AMP , MA , MDA , MDMA และ MDEA จาก United Nations International Drug -Control Programme ซงเตรยมในเมทานอลทความเขมขน 0.62 , 0.65 , 0.69 , 0.71 และ 0.72 mg/ml ตามลำาดบอปกรณ -SPME และไฟเบอร 100 µm bond PDMS ของ Supelco-ตวอยางปสสาวะทปราศจากยา เกบจากผชายสขภาพด สำาหรบเตรยมสารมาตรฐานในปสสาวะและปสสาวะควบคม -ขวดสกดตวอยาง เปนขวดแกวปรมาตร 9 ml พรอมฝาปดแบบยางซลโคน และฝาอลมเนยมสำาหรบปดผนก
2.2 Gas chromatography- การวเคราะหใชเครอง GC 8000 Top ของ ThermoQuest
Italy
- คอลมนชนด AT-5 ขนาด 30m .x 0.25m. I.D. ซงเปน (ความหนาของฟลม 0.25 µm)
- ตวตรวจวด FID - วเคราะหดวยโปรแกรม C-R6A Chromatopac - แกสพาใชฮเลยม ทอตราการไหล 1 ml/min. - อณหภมหวฉดและตรวจตรวจวดคอ 220 และ 280ºc ตาม
ลำาดบ - อณหภมสำาหรบแยกสาร เรมตน 40ºc เปนเวลา 1 นาท และเพม
ขนไปจนถง 280ºc ทอตรา 20ºc/นาท และคงทเปนเวลา 5 นาท
2.3 การเตรยมตวอยางดวย SPMEเตรยมขวดแกวสำาหรบสกด ชงเกลอใสลงไปในขวด ตามดวย
ตวอยางปสสาวะและรบปดผนกฝาทนท นำาไปใหความรอนทอณหภมเหมาะสมตามเวลาทกำาหนดใน aluminium block heater แทงเขมของ SPME ลงในขวดตวอยาง และดนสวนของไฟเบอรใหโผลออกจากเขมเพอดดซบสารเปนเวลา 15 นาท จากนนดงสวนของไฟเบอรเกบกอนดงเขมออกจากขวดแกว และนำาไปฉดเขาเครอง GC ทมอณหภมของหวฉด 220ºc เพอปลอยสารทดดซบออกเปนเวลา 1 นาท ทำาความสะอาดไฟเบอรโดยใหความรอนท 250ºc เปนเวลา 1 ชวโมง เปนประจำาทกวน
3. ผลการทดลองและการอภปรายจากการทดลองขนตนโดยการใช HS-SPME จากงานวจยทอางอง
พบขอแตกตางของคา recovery ระหวาง ตวอยางปสสาวะท spiked ดวย AMP หรอ MA และท spiked ดวย MDA หรอ MDMA หรอ MDEA ดงนนจงแยกพฒนาวธการสกดสำาหรบ AMP และ MA ออกจาก MDA , MDMA และ MDEA
3.1 การพฒนากระบวนการของ HS-SPME สำาหรบ AMP และ MA
เตรยมขวดแกวตวอยาง และชง K2CO3 นำาหนก 1 กรม ใสลงในขวดไป หลงจากนนเตมตวอยางปสสาวะท spiked ดวย AMP (1559 ng/ml) ปรมาตร 1 ml ของ ใสลงในขวดแกว จากนนนำาไปใหความรอนทอณหภม 60 , 70 และ 80ºc ตามลำาดบเปนเวลา 30 นาท โดย 15 นาทสดทายใหดำาเนนขนตอนดดซบ ทำาการวเคราะหซำาในแตละอณหภม คาเฉลยของคา recoveries ของ AMP แสดงดงตารางท 1
ตารางท 1 แสดงคา Recovery ของ AMP (1559 ng,as base) ในปสสาวะโดยการใช HS-SPME ท อณหภมแตกตางกน
Temperature ( C ) Recovery of AMP (%)60 25.970 15.980 6.8
ผลพบวาทอณหภม 60 ºc ใหคา recoveries ทดทสด จงใชอณหภมนในการศกษาพารามเตอรตวตอไป
เวลาทเหมาะสมสำาหรบการดดซบสาร คอ 15 นาท หลงจากการทดสอบทเวลาตางกน 3 เวลา (5 , 10 และ 15 นาท) จงถกมานำาใชเพอปรบปรงความแมนยำาตอไป
สารกลมแอมเฟตามนสเปนสารกงระเหยทงหมด และการระเหยขนอยกบปจจยพนฐานบางตว เชน pH หรอความอมตวของเกลอ คา recoveries ของการสกดใหผลคงทหากมการปรบพารามเตอรเหลานใหเหมาะสม เกลอ K2CO3 และ NaCl (ผสม NaOH) ถกทดสอบผลของ salting-out พบวาผล recovery ของ AMP ทใช K2CO3 (1g/ml, จดอมตว) มคาสงกวา NaCl (0.7g/ml+100ml ของ 1 M NaOH ) และ K2CO3 (0.7 g/ml) ดงตารางท 2
ตารางท 2 แสดงคา Recovery ของ AMP ในปสสาวะ (1559 ng,as base) ในปสสาวะโดยการใช HS-SPME ทใช K2CO3 หรอ NaCl ( +NaOH )
Sample Temperature ( C )
Recovery (%)
Spiked urine + 1.0 g/ml K2CO3
60 25.9
Spiked urine + 0.7 g/ml K2CO3
60 14.8
Spiked urine + 0.7 g/ml NaCl(+100 µl 1 M NaOH )
60 19.7
3.2 Calibration curves , คา recoveries และขดจำากดตำาสดของวธ HS-SPME สำาหรบวเคราะหAMP และ MA
ปสสาวะทเปน blank ถก spiked ดวย AMP หรอ MA ดวยชวงความเขมขนดงแสดงตามตารางท 3 และวเคราะหโดยใชขนตอนดงน : 1 ml ของตวอยาง + 1 g ของ K2CO3 นำาใหความรอนทอณหภม 60ºc เปนเวลา 30 นาท เวลาในการดดซบ 15 นาท แตละตวอยางมการวเคราะหซำา
Calibration curves สรางจากคาเฉลยของพนทใตพคกราฟ Calibration จะเปนเสนตรงในชวงททดสอบ (125-3742
ng/ml) สำาหรบ AMP และ (129-3876 ng/ml) สำาหรบ MA ตามลำาดบ ดงตารางท 3
ตารางท 3 Linear regression data , recovery range and detection limits ของ AMP และ MA
Compound
Concentration
Range(ng/ml)
Regression line
Recovery rang
e (%)
Correlation
coefficient (r)
Detection
Limit (ng/ml
)AMP 125-
3742y =
876.11x+72 577
19.5-
47.0
0.99664
30
MA 129-3876
y = 896.67x+7
7 180
20.0-
38.1
0.99765
30
ระดบตำาสดทสามารถตรวจวดไดของ AMP และ MA ในปสสาวะใหคาเทากนคอ 30 ng/ml ขดตาสดของการตรวจวดคำานวณจากความเขมขนของสารในตวอยางทให signal-to-noise ratio เทากบ 3
ชวงของคา recoveries ของ AMP และ MA ในปสสาวะทความเขมขนตางๆ แสดงดงตารางท 3 และโครมาโทแกรมของปสสาวะท spiked ดวย AMP ทไดจากวธนแสดงดงรปท 1
ภาพท 1 แสดงโครมาโทแกรม GC-FID ของ AMP ตวอยางปสสาวะ 5000 ng ซง AMP ไดวเคราะหโดยวธ HS-SPME
3.3 การพฒนาขนตอนการเตรยมตวอยางดวยวธ HS-SPME สำาหรบ MDA , MDMA และ MDEA
วธขางตนทใชกบ AMP และ MA เมอนำามาใชกบ MDA , MDMA และ MDEA จะใหคา recovery ทตำาเหมอนกนทงสามสาร
เพอใหไดสภาวะในการสกดสารทงสามชนด ตวอยางปสสาวะท spiked ดวย MDA ถกสกดทสภาวะแตกตางจากทใชกบ AMP และ MA (อณหภมทใช และปรมาตรตวอยาง )
เนองจาก MDA ใหคา recovery ตำามาก เมอใชอณหภม 60ºc ดงนนจงใช ปสสาวท spiked ดวย MDA ทมความเขมขนสงกวาคอ 2760 ng/ml อยางไรกตามยงคงใหคา recoveries ทตำา ณ อณหภม 70ºc จงเพมอณหภมใหสงขน คอ 80 ,90 และ 100ºc เปนเวลา 45 นาท พบวาท 90ºc ใหผลทดทสด ดงตารางท 4 ตวอยางท spiked มการวเคราะหซำาในแตละอณหภม
ตารางท 4 แสดงคา Recovery ของ MDA (2760 ng, as base ) ในปสสาวะท spiked โดยใช HS-SPME ทอณหภมแตกตางกน
Temperature ( C ) Recovery (%)80 3.390 6.6
100 2.6
สำาหรบปรมาตรของตวอยางถกทดสอบเพอปรบปรง sensitivity ของวธ โดยการเปรยบเทยบปสสาวะท spiked ดวย MDA (2760 ng/ml) ปรมาตร 1,2,3 และ 4 ml ขนตอนการวเคราะหเหมอนเดม แตเปลยนอณหภมทใหกบขวดเปน 90ºc นาน 45 นาท และ 15 นาทสดทายใหทำาการดดซบ แตละปรมาตรใหมการทำาซำาสองครง คาเฉลยของคา recoveries ของ MDA แสดงดงตารางท 5 ปรมาตรตวอยางทเหมาะสมคอ 4 ml เนองจากใหคา sensitivity สง
ตารางท 5 แสดงคา Recovery ของ MDA (2760 ng/ml, as base) ในปสสาวะ spiked ทปรมาตรตวอยางแตกตางกน
Sample volume (ml) Recovery of MDA (%)1 6.62 4.13 2.94 5.5
3.4 Calibration curves , คา recoveries และขดจำากดตำาสดของวธ HS-SPME ในการวเคราะห MDA , MDMA และ MDEA
นำาปสสาวะ blank มา spiked ดวย MDA , MDMA และ MDEA ทชวงความเขมขนดงตารางท 6 ตามลำาดบ และวเคราะหตามขนตอนดงน : 4 g ของ K2CO3 และตวอยางปสสาวะปรมาตร 4 ml และใหความรอนทอณหภม 90ºc เปนเวลา 45 นาท เวลาในการดดซบ 15 นาท แตละ
ตวอยางวเคราะหซำา และ Calibration curves สรางจากคาเฉลยของพนทใตพค
ตารางท 6 แสดง Calibration curves สำาหรบ MDA , MDMA และ MDEA และชวงความเปนเสนตรง ระดบตำาสดทตรวจวดไดของ MDA , MDMA และ MDEA ในปสสาวะคอ 40 ng/ml สำาหรบ MDA และ 35ng/ml สำาหรบ MDMA และ MDEA ตามลำาดบ คา recoveries ในปสสาวะ ท spiked ดวย MDA , MDMA และ MDEA ทความเขมขนตางๆ แสดงดงตารางท6
ตารางท 6 Linear regression data , recovery range and detection limits ของ MDA , MDMA และ MDEA
Compound
Concentration
Range(ng/ml)
Recovery rang
e (%)
Regression line
Correlation
coefficient (r)
DetectionLimit (ng/ml)
MDA 172.5-4312.5
5.1-6.6
y = 640.02x – 82 251
0.99890
40
MDMA
177.0-4242.0
7.0-9.6
y = 829.10x + 15 943
0.99885
35
MDEA 181.0-4519.0
5.4-9.6
y = 1173.60x – 156 690
0.99709
35
4. สรปผลการทดลองSPME เปนเทคนคทเรว ไมตองใชตวทำาละลายในการสกดสารกลม
แอมเฟตามนส ซงเปนอกทางเลอกหนงของการเตรยมตวอยางสำาหรบวเคราะหกลมแอมเฟตามนสในตวอยางชววตถ นอกเหนอจากวธดงเดมคอการสกดดวยตวทำาละลาย และของแขง วตถประสงคในการศกษานเพอใหไดคา recovery ทสงทสดโดยใช HS-SPME ดงนนวธการหา AMP
และ MA ในปสสาวะจงถกพฒนาแยกกบวธสำาหรบหา MDA , MDMA และ MDEA
5. ขอเสนอแนะ
ขอจำากดในการวเคราะหหา AMP , MA และ MDA , MDMA และ MDEA คอ
1. ตองทำาการแยกวธการพฒนาทง 2 ออกจากกน2. ปรมาณของปสสาวะทใชในการวเคราะห3. การปนเป อนจากการรบประทานยาบางชนดซงอาจสงผลตอการ
ตรวจวเคราะห4. ความเขมขนทใชในการวเคราะห
บรรณานกรม
ราเมศ กรณย.มาตรฐานปฏบตงานคมอการตรวจแอลกอฮอลในเลอดโดยเทคนคเฮดสเปสแกสโครมาโทกราฟ.นครสวรรค:ศนยวทยาศาสตรการแพทยนครสวรรค;2551.หนา 13 – 18แมน อมรสทธ, อมร เพชรสม. หลกการและเทคนคการวเคราะหเชงเครองมอ. พมพครงท 1. กรงเทพฯ; 2535.C. Battu, P. Marquet, A.L. Fauconnet, E. Lacassie, G. Lachatre, J. Chromatogr. Sci. 36 (1998) 1. F. Centini, A. Masti, I.B. Comparini, Forensic Sci. Int. 83 (1996) 161.G. Theodoridis, E.H.M. Koster, G.J. de Jong, J. Chromatogr.B 745 (2000) 49. H.L. Lord, J. Pawliszyn, Anal. Chem. 69 (1997) 3899. Hewlett-Packard. HP 6890 Series Gas Chromatograph. USA. Hewlett-Packard Company; 1994.Hewlett-Packard. HP 7694 Headspace Sampler. USA. Hewlett-Packard Company; 1996.I. Koide, O. Noguchi, K. Okada, A. Yokoyama, H. Oda, S.Yamamoto, H. Kataoka, J. Chromatogr. B 707 (1998) 99.
Kolb K., Ettre, L.S. Static Headspace-Gas Chromatography Theory and Practice. USA. Wiley-VCH, Inc; 1997.M. Yashiki, T. Kojima, T. Miyazaki, N. Nagasawa, Y.Iwasaki, K. Hara, Forensic Sci. Int. 76 (1995) 169.N. Nagasawa, M. Yashiki, Y. Iwasaki, K. Hara, T. Kojima, Forensic Sci. Int. 78 (1996) 95.
ภาคผนวก
สารเสพตด
AMP = Amphetamine
MA = Methamphetamine
MDA= 3,4-methylenediamine amphetamine
MDMA= 3,4-methylenediamine methamphetamine
MDEA= 3,4-methylenediamine ethylamphetamine
กฏหมายทเกยวของกบเมทแอมเฟตามน
วตถทออกฤทธตอจตประสาท หมายถง สารทมฤทธโดยตรงตอระบบประสาทสวนกลาง ทงการกดและกระตน ดงนนถาไมมการควบคมดแล อาจมผนำาไปใชอยางผด ๆ ซงจะนำาไปสปญหาสงคม และเกดการตดยา ซงปญหาเหลานไมไดเกดเฉพาะในประเทศเทานน แตไดเกดขนทกประเทศ ซงแตละประเทศพยายามทจะหาหนทางปองกน และขจดปญหาดงกลาว องคการสหประชาชาตและองคการอนามยโลก จงรวมกนกำาหนดมาตรการควบคมการแพรหลายของวตถออกฤทธตอจตประสาท โดยประเทศไทยไดเขารวมเปนภาคในอนสญญาวาดวยวตถออกฤทธตอจตและประสาท ซงไดกระทำากน ณ กรงเวยนนา ประเทศออสเตรเลย เมอเดอนกมภาพนธ พ.ศ.2518 ในการควบคมการผลตการขายการนำาเขา การสงออก การนำาผาน หรอการมไวในความครอบครองซงวตถออกฤทธตอจตและประสาท เพอใหมการใชเฉพาะประโยชนทางดานการแพทยและในทางวทยาศาสตรเทานน จากผลของขอผกพนดงกลาว ประเทศไทยจงประกาศใชพระราชบญญตวตถทออกฤทธตอจดและประสาท เมอ พ.ศ.2518 และมผลบงคบใชตงแตวนท 14 มถนายน พ.ศ.2520
เมทแอมเฟตามนจดเปนวตถออกฤทธตอจตและประสาทแลว ยงจดเปนยาเสพตดชนดหนง ตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามยาเสพ
ตดใหโทษ พ.ศ.2534 (ฉบบท 2) อกดวย โดยตามมาตรา 3 จากพระราชบญญตดงกลาวระบวา
“ ยาเสพตด หมายความวา ยาเสพตดใหโทษตามกฎหมายวาดวย”ยาเสพตดใหโทษ วตถออกฤทธตามกฎหมายวาดวยวตถทออกฤทธตอจตและประสาทและสารระเหย ตามกฎหมายวาดวยการปองกนการใชสารระเหย
จากนยามดงกลาว ยาเสพตดแบงเปน 3 ประเภท คอ1. ยาเสพตดใหโทษ ตามกฎหมายวาดวยยาเสพตดใหโทษ2. วตถออกฤทธตอจตและประสาท ตามกฎหมายวาดวยวตถท
ออกฤทธตอจตและประสาท3. สารระเหย ตามกฎหมายวาดวยการปองกนการใชสารระเหย
“ กฎหมายเกยวกบยาเสพตด หมายความวา กฎหมายวาดวยยา”เสพตดใหโทษ กฎหมายวาดวยวตถออกฤทธตอจตและประสาท กฎหมายวาดวยการปองกนการใชสารระเหย และกฎหมายวาดวยมาตรการในการปราบปรามผกระทำาความผดเกยวกบยาเสพตด
จากนยามดงกลาว การแบงประเภทยาเสพตดใหโทษน แบงตามกฎหมายหมายทเกยวของวาเปนยาเสพตดตามกฎหมายใด แบงเปน 3 ประเภท คอ
1. ยาเสพตดใหโทษ ตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ.2522
2. วตถทออกฤทธตอจตและประสาท ตามพระราชบญญตวตถทออกฤทธตอจตและประสาท พ.ศ.2518
3. สารระเหย ตามพระราชกำาหนดปองกนการใชสารระเหย พ.ศ.2533เมอทราบนยามเดยวกบยาเสพตดและกฎหมายทเกยวกบยาเสพตดแลว จะเหนไดวามกฎหมายหลายฉบบ ทจะนำามาใชในการดำาเนนการตามกระบวนการยตธรรม มกฎหมายทเกยวของดงน
1. พระราชบญญตตาง ๆ เชน1.1 พระราชบญญตปองกนและปราบปรามยาเสพตด
1.2 พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ1.3 พระราชบญญตวตถทออกฤทธตอจตและประสาท1.4 พระราบบญญตการขนสงทางบก1.5 พระราชบญญตจราจรทางบก
2. พระราชกำาหนด2.1 พระราชกำาหนดปองกนการใชสารระเหย
3. ระเบยบตาง ๆ เชน3.1 ระเบยบสำานกนายกรฐมนตร3.2 ระเบยบกระทรวงสาธารณสข3.3 ระเบยบสำานกงานตำารวจแหงชาต
4. ประกาศตาง ๆ เชน 4.1 ประกาศกระทรวงสาธารณสข4.2 ประกาศกรมการขนสงทางบก4.3 ประกาศคณะกรรมการปองกนปราบปรามยาเสพตด
5. คำาสงตาง ๆ เชน5.1 คำาสงคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด
ใหโทษเรองกำาหนดสถานตรวจพสจน
พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522
มาตรา 4 “ ยาเสพตดใหโทษ หมายความวา สารเคมหรอวตถ”ชนดใด ๆ ซงเมอเสพเขาสรางกายไมวาจะโดยรบประทาน ดม สบ ฉด หรอดวยประการใด ๆ แลวทำาใหเกดผลตอรางกายและจตใจในลกษณะสำาคญ เชน ตองเพมขนาดการเสพขนเปนลำาดบ มอาการถอนยาเมอขาดยา มความตองการเสพทงรางกายและจตใจอยางรนแรงตลอดเวลา และสขภาพโดยทวไปจะทรดโทรมลง กบให รวมตลอดถงพชหรอสวนของพชทเปนหรอใหผลผลตเปนยาเสพตดใหโทษ หรออาจใชผลตเปนยาเสพตดใหโทษและสารเคมทใชในการผลตยาเสพตดใหโทษดวย ทงน ตามทรฐมนตร
ประกาศในราชกจจานเบกษา แตไมหมายความถงยาสามญประจำาบานบางตำารบ ตามกฎหมายวาดวยยาทมยาเสพตดใหโทษผสมอย
“ เสพ หมายความวา การรบยาเสพตดใหโทษเขาสรางกายไมวา”ดวยวธใด
“ ตดยาเสพตด หมายความวา เสพเปนประจำาตดตอกนและตกอย”ในสภาพทจำาเปน ตองพงยาเสพตดใหโทษนน โดยสามารถตรวจพบสภาพเชนวานนไดตามหลกวชาการ “ การบำาบดรกษา หมายความวา การบำาบดรกษาผตดยาเสพตด”ใหโทษ ซงรวมตลอดถงการฟ นฟสมรรถภาพและการตดตามผลหลงการบำาบดรกษาดวย
มาตรา 7 ยาเสพตดใหโทษ แบงเปน 5 ประเภท คอ(1) ประเภท 1 ยาเสพตดใหโทษชนดรายแรง เชน เฮโรอน
(Heroin)(2) ประเภท 2 ยาเสพตดใหโทษทวไป เชน มอรฟน
(Morphine) โคคาอน (Cocaine) โคเดอน (Codeine) ฝนยา (Medicinal Opium)
(3) ประเภท 3 ยาเสพตดใหโทษทมลกษณะเปนตำารบยา และมยาเสพตดใหโทษในประเภท 2 ผสมอยดวย ตามหลกเกณฑทรฐมนตรประกาศกำาหนดในราชกจจาน-เบกษา
(4) ประเภท 4 สารเคมทใชในการผลตยาเสพตดใหโทษประเภท 1 หรอประเภท 2 เชน อาเซตคแอนไฮไดรด (Acetic Anhydride) อาเซตลคลอไรด (Acetyl Chloride)
(5) ประเภท 5 ยาเสพตดใหโทษทมไดเขาอยในประเภท 1 ถงประเภท 4 เชน กญชา พชกระทอม
การทจะพจารณาไดวาเมทแอมเฟตามนเปนยาเสพตดใหโทษประเภทใดนน กพจารณาจากประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 135 (พ.ศ. 2539) เรอง ระบชอและประเภทยาเสพตดใหโทษตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522
ยาเสพตดใหโทษประเภท 1 ตามบญชทายประกาศกระทรวง สาธารณสข ฉบบท 135
1. อาเซทอรฟน (Acetorphine)2. อาเซตล-อลฟา-เมทลเฟนทานล (Acetyl-alpha-
methylfentanyl)3. อลฟา-เมทลเฟนทาพล (Alpha-methylfentanyl)4. อลฟา-เมทลไทโอเฟนทานล (Alpha-
Methylthiofentanyl)5. แอมเฟตามน (Amphetamine)6. เบตา-ไฮดรอกซ-3-เมทลเฟนทานล (Beta-hydroxy-3-
methylfentanyl)7. เบตา-ไฮดรอกซเฟนทานล (Beta-hydroxyfentanyl)8. เดโซมอรฟน (Desomorphine)9. เดกซแอมเฟตามน(Dexamphetamine)10. 2,5 ไดเมทอกซ-4-เอทลแอมเฟตามน(2,5-dimethoxy-
4-ethylamphetamine,DOET)11. ไดเมทอกซแอมเฟตามน
(Dimethoxyamphetamine,DMA)12. ไดเมทอกซโบรโมแอมเฟตามน
(Dimethoxybromoamphetamine,DOB)13. เอทอรฟน (Etorphine)14. เฮโรอน (Heroin)15. เคโทเบมโดน (Ketobemidone)16. เลแวมเฟตามน (Levamphetamine)17. เลโวเมทแอมเฟตามน (Levomethamphetamine)18. เดกซโตรไลเซอรไยด ((+)-Lysergide) หรอ แอลเอ
สด (LSD) หรอแอลเอสด-25 (LSD 25)19. เมโคลควาโลน (Mecloqualone)20. เมทแอมเฟตามน (Methamphetamine)
21. เมทาควาโลน (Methaqualone)22. 5-เมทอกซ-3,4 เมทลลนไดออกซ แอมเฟตามน (5-
methoxy-3,4-methylenedioxy amphetamine, MMDA)
23. เมทลลนไดออกซแอมเฟตามน (Methylenedioxyamphetamine, MDA)
24. 3,4-เมทลลนไดออกซ เมทแอมเฟตามน (3,4-methylenedioxy
methamphetamine,MDMA)25. 3-เมทลเฟนทานล (3-methylfentanyl)26. 3-เมทลไทโอเฟนทานล (methylthiofentanyl)27. เอมพพพ (MPPP)28. พารา-ฟลโอโรเฟนทานล (Para-fluorofentanyl)29. พาราเมทอกซแอมเฟตามน
(Paramethoxyamphetamine,PMA)30. พอพเอพ (PEPAP)31. ไทโอเฟนทานล (Thiofentanyl)32. ไตรเมทอกซแอมเฟตามน
(Trimethoxyamphetamine,TMA)ทงนใหรวมถงวตถทเรยกชอเปนอยางอน แตมสตรโครงสรางทาง
เคมอยางเดยวกนกบยาเสพตดใหโทษดงกลาว ไอโซเมอรใด ๆ ของยาเสพตดใหโทษประเภท 1 และประเภท 2 ยกเวน ไอโซเมอรอนของยาเสพตดใหโทษทไดระบตวไอโซเมอรนน ๆ เปนยาเสพตดใหโทษไวแลว เปนการเฉพาะเอสเทอรและอเทอรใด ๆ ของยาเสพตดใหโทษประเภท 1 และประเภท 2 ยกเวนตวทไดระบใหเปนยาเสพตดใหโทษไวแลวเปนการเฉพาะเกลอใด ๆ ของยาเสพตดใหโทษประเภท 1 และประเภท 2 เอสเทอรและอเทอรของยาเสพตดใหโทษประเภท 1 และประเภท 2 ทงน ไมวาจะมความเขมขนใด หรอนำาไปใชเพอการใด เวนแตจะมการระบความเขมขนหรอเงอนไขไวเปนการ
เฉพาะมาตรา 57 หามมใหผใดเสพยาเสพตดใหโทษในประเภท 1 หรอประเภท 5
พระราชบญญตจราจรทางบก พ.ศ. 2522
มาตรา 43 ทว หามมใหผขบขเสพยาเสพตดใหโทษ ตามกฎหมายวาดวย ยาเสพตด ใหโทษ หรอเสพวตถทออกฤทธตอจตและประสาท ตามกฎหมายวาดวยวตถทออกฤทธตอจตและประสาท ทงน ตามทอธบดกำาหนดโดยประกาศในราชกจจานเบกษาใหเจาพนกงานจราจร พนกงานสอบสวน พนกงานเจาหนาท หรอผตรวจการมอำานาจจดใหมการตรวจสอบ ผขบขรถบางประเภทตามทอธบดกำาหนดโดยประกาศในราชกจจานเบกษาวา ไดเสพยาเสพตดใหโทษหรอเสพวตถทออกฤทธตอจตและประสาทตามวรรคหนงหรอไม และหากผลการตรวจสอบในเบองตนปรากฏวาผขบขนนไมไดเสพกใหผขบขนนขบรถตอไปได
ในกรณทผขบขตามวรรคสองไมยอมใหตรวจสอบ ใหเจาพนกงานจราจร พนกงานสอบสวน พนกงานเจาหนาท หรอผตรวจการมอำานาจกกตวผนนไว เพอดำาเนนการตรวจสอบไดภายในระยะเวลาเทาทจำาเปนแหงกรณเพอใหการตรวจสอบเสรจสนไปโดยเรว และเมอผนนยอมรบการตรวจสอบแลว หากผลการตรวจสอบในเบองตนปรากฏวาไมไดเสพ กใหปลอยตวไปทนทการตรวจสอบตามมาตรานใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทกำาหนดในกฎกระทรวง
มาตรา 43 ตร ในกรณทมเหตอนควรเชอวาผขบขผใดฝาฝนมาตรา 43 (1) หรอ (2) ผตรวจการ มอำานาจสงใหผนนหยดรถและสงใหมการทดสอบตามมาตรา 142 ดวย
มาตรา 43 จตวา ในกรณทผตรวจการพบวา ผขบขผใดฝาฝนมาตรา 43 (1) หรอ (2)
หรอมาตรา 43 ทว วรรคหนงใหผตรวจการสงตวผนนพรอมพยานหลกฐานในเบองตน แกพนกงานสอบสวนผมอำานาจโดยเรว แตตองไมเกนหกชวโมง นบแตเวลาทพบการกระทำาความผดดงกลาวเพอดำาเนนคดตอไป
มาตรา 43 เบญจ ในการปฏบตหนาทตามมาตรา 43 ทว และมาตรา 43 ตร ใหผตรวจการแสดงบตรประจำาตวของตน ซงออกตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก หรอกฎหมายวาดวยรถยนตตอผซงเกยวของ
การตรวจหรอทดสอบวาบคคลใดมสารเสพตดอยในรางกายหรอไมนน ตองยดตามประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด เรองกำาหนดหลกเกณฑวธการและเงอนไขการตรวจหรอทดสอบวาบคคลหรอกลมบคคลใดมสารเสพตดอยในรางกายหรอไม
“ การตรวจหรอทดสอบหาสารเสพตด หมายความวาการตรวจหรอ”ทดสอบหาระดบ หรอปรมาณของสารเสพตด อนเกดจากการเสพยาเสพตด ใหโทษตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามยาเสพตดโดยวธการทางวทยาศาสตร
“ ผรบการตรวจ หมายความวา ผรบการตรวจหรอทดสอบหา”สารเสพตด
การตรวจหรอทดสอบหาสารเสพตด ใหตรวจหรอทดสอบจากปสสาวะโดยใหปฏบตตามวธการตรวจหรอทดสอบของชดนำายาตรวจสอบหรอเครองมอแตละชนด และวธการตรวจหรอทดสอบหาสารเสพตดในเบองตนใหถอปฏบตโดยใชเครองมอหรอชดนำายาตรวจสอบดงตอไปน
1. ชดนำายาตรวจหรอทดสอบของกรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสขหรอหนวยงานอนของรฐ โดยใหถอปฎบตตามคมอวธการตรวจสอบของชดนำายาตรวจสอบของหนวยงานนน
2. ชดตรวจหรอเครองมอตรวจสอบโดยวธ Immunoassay โดยใหถอปฎบตตามคมอวธการตรวจสอบของชดตรวจหรอเครองมอแตละชนด
ในการตรวจ หรอทดสอบหาสารเสพตดในเบองตนนน เมออานผลแลวปรากฎวาใหผลบวกตามคมอวธการตรวจตามเครองมอหรอชดทดสอบ ใหเจาพนกงานสงปสสาวะของผรบการตรวจไปยงสถานตรวจพสจนเพอตรวจยนยน เมอสถานตรวจพสจนตรวจยนยนแลว ใหถอเกณฑการตดสนผลการตรวจพสจนวา เปนผมสารเสพตดอยในรางกายดงน กรณกลมแอมเฟตามน ( Amphetamine ) และกลม MDMA ( ยาอ ) เมอตรวจพบวามสารดงกลาวอยในปสสาวะตงแต 1000 ng/ml ขนไป
บทกำาหนดโทษบทกำาหนดโทษทเกยวของกบผมเสพยาเมทแอมเฟตามนมดงน
1. ตามพระราชบญญต ยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 กำาหนดไวดงน
มาตรา 91 ผใดเสพยาเสพตดใหโทษในประเภท 1 อนเปนการฝาฝนมาตรา 57 หรอยาเสพตดใหโทษในประเภท 2 อนเปนการฝาฝนมาตรา 58 ตองระวางโทษจำาคก ตงแตหกเดอนถงสบป และปรบตงแตหาพนบาทถงหนงแสนบาท
2. ตามพระราชบญญตจราจรทางบก พ.ศ. 2522 กำาหนดไวดงน
มาตรา 157 ทวผขบขผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตามคำาสงของเจาพนกงานจราจรเจาพนกงานสอบสวน พนกงานเจาหนาท หรอผตรวจการทใหมการตรวจสอบผขบขตามมาตรา 43 ทว หรอฝาฝนหรอไมปฏบตตามคำาสงของผตรวจการทใหมการทดสอบผขบขตามมาตรา 43 ตองระวางโทษ ปรบไมเกนหนงพนบาท ผขบขผใดฝาฝนมาตรา 43 ทว วรรคหนง ตองระวางโทษสง
กวาทกำาหนด ไวในกฎหมายวาดวยยาเสพตดใหโทษ หรอกฎหมายวาดวยวตถทออกฤทธตอจตและประสาทอกหนงในสาม และใหศาลสงพกใชใบอนญาตขบขมกำาหนดไมนอยกวาหกเดอน หรอเพกถอนใบอนญาตขบข ถาการกระทำาความผดตามมาตรา 43 ทว วรรคหนง เปนเหตใหผอนไดรบอนตรายสาหส ผกระทำาตองระวางโทษจำาคกตงแตสองปถงหกป และปรบตงแตสหมนบาทถงหนงแสนสองหมนบาท และใหศาลสงเพกถอนใบอนญาตขบข และถาการกระทำานนเปนเหตใหผอนถงแกความตาย ผกระทำาตองระวางโทษจำาคกตงแตสามปถงสบป และปรบตงแตหกหมนบาทถงสองแสนบาท และใหศาลสงเพกถอนใบอนญาตขบข
Headspace (HS)
Headspace (HS) sampling คอ ระบบการนำาสารประกอบทระเหยได แยกออกจากตวอยางทเปนของเหลวหรอของแขง นำาเขาสระบบ GC เพอตรวจวเคราะหในกรณทไมสามารถฉดสารเขาสเครอง GC ไดโดยตรง ตวอยางการประยกตใช Headspace ไดแก การวเคราะหแอลกอฮอล และสารประกอบอนๆ ในตวอยางเลอด ในบางกรณ วธ Headspace สามารถทจะวเคราะหตวอยางทเปนแกสไดดวย
วธ Headspace ตวอยางทเปนของแขง ของเหลว หรอ แกส จะถกใสใน vial และปดฝาสนท หลงจากนนจงอน vial เพอทำาใหสารประกอบทระเหยไดแยกออกจากตวอยางในรปของแกสไปอยในชน headspace ซง
อยเหนอชนของแขงหรอของเหลว ตวอยางทเปนแกสจะเขาไปอยในชน headspace มากนอยแคไหนข นอยก บค า partition coefficient ของสารแตละชนด
รปขวดทใชในการทดลองกระบวนการทำางานของเครอง Headspace
1. Standby condition Vial ทอยใน Tray จะถกนำาเขาไปอนใน oven เพอทำาใหเกด
สภาวะสมดลระหวางชนแกสกบชนเหลว หรอของแขงในขวด ปจจยทมผลตอการเกดสมดลไดแกอณหภมและเวลา กระบวนการทำางานของเคร อง Headspace และทศทางการไหลของ gas ดงแสดงในรปท 1
รปท 1 แสดง Standby condition, S1 is open.
2. Vial Pressurization
หลงจากสนสด equilibration time แลว vial จะเคลอนทไปตรงตำาแหนง needle ซงจะเจาะผานทะล septum ของ vial กระบวนการ pressurization เกดขนโดย carrier gas จะไหลผานเขาไปใน vial โดยใชเวลา pressurization time ท set ไว หลงจากนน valve กจะปดอกครง
รปท 2 แสดง Vial pressurization. S1 is closed.(vial raised on needle). S2 is open (to pressurize vial)
3 Filling the Sample Loop
Vent valve จ ะ เ ป ด อ อ ก แ ล ะ แ ก ส ท อ ย ใ น ช น headspace จะเคลอนทเขาไปอยใน Sample Loop ถาใชเวลา 2-5 วนาท ตวอยางจะยงอยใน loop แตถาใชเวลา 10-15 วนาท ตวอยางจะถก vent ออกไป ดงแสดงในรปท 3
รปท 3 แสดง Loop fill. S1 is closed. S2 is open (to fill loop)
4. Injection the sample Sample valve จะเชอม sample loop เขากบ carrier
gas ซงจะไหลผาน sample loop และ transfer line และ พาสารเขาไปส GC injection port ตอไป ดงแสดงในรปท 4
รปท 4 แสดง Injection.
S1 and S2 are closed.
5. End of Cycle ขวด vial จะถกดงออกจาก oven และ vent valve จะถก
เปดและเชอมเขากบ vent line และกลบไปอยในขนตอน Standby ตอไป
Solid-phase microextraction (SPME)ใชในการวเคราะหหาสารระเหยงายและกงระเหยในสารและของเหลว
ทางชววทยา เชน สารเสพตด ยาลดอาการเศราซม สเตยรอยด แอลกอฮอล ยาแกปวด เปนตน หลกการ
Solid phase microextraction (SPME) เปนเทคนค headspace ในการสกดและเกบสารตวอยางทไดรบความนยมมากใน
ดานเคมวเคราะห เนองจากเปนเทคนคททำา ไดงายและชวยประหยดตวทำาละลายในการสกดสาร อกทงยงเปนเทคนคทใชไดกบ สารตวอยาง ทมคณสมบตเปนสารทระเหยได (Volatile Compounds) ทอยในรปของแกส ของแขงและของเหลว สวนขอจำากดของ SPME คอ poor sensitivity for dilute analytes และราคาแพง SPME ไดถกเผยแพรโดย Janus Pawliszyn ในป 1990 ซงทำาใหเกดการเปลยนแปลงทางดานเทคโนโลยการสกดสารตวอยาง หลกการทำางานของ SPME คอสาร polymer ท coated บน silica fiber จะทำาหนาท absorb สารตวอยางทเปน Volatile Compounds ในขวดเกบตวอยาง แลวนำา fiber ท absorb สารตวอยางแลวมาฉดใน injector port ของ GC หรอ GC-MS ทรอนเพอทำาการ Desorb สารตวอยาง และนำามาวเคราะหผลดวย GC หรอ GC-MS สาร polymer ท coated บน fiber จะแตกตางกนการเลอกใชงานขนอยกบ สารตวอยางทเราตองการวเคราะห
รป SPME การดดซบตวอยาง
ชนดของสาร polymer ทเคลอบบน silica fiber เชน - 100 um polydimethylsiloxane ( 100 um PDMS) สำาหรบสาร Volatiles- 7 um polydimethylsiloxane สำาหรบสารทเปน Nonpolar High Molecular Weight Compounds - 85 um polyacrylate สำาหรบสารทเปน Polarsemivolatiles-70 um Carbowax/divinylbenzene สำาหรบ Alcohols and Polar Compounds
-50/30 um divinylbenzene/Carboxen สำาหรบสารทเปน Odor Compounds เปนตนสาร polymer ท coated บน fiber จะแตกตางกนโดยขนอยกบ สารตวอยางทเราตองการวเคราะห
รป SPME
เครองแกสโครมาโตกราฟ (GC) หลกการ
สารระเหยตางๆ และ internal standard จะแบงตวอยระหวาง 2 วฎภาค คอ ในวฎภาคทเปนแกสและวฎภาคทเปนของเหลวตามคา partition coefficient โดยมความรอนและความดนเปนตวเรงใหเกดสมดล เมออยในสภาวะทสมดล ดดอากาศเหนอตวอยางในปรมาตรทกำาหนด แลวใชแกสเฉอยไลตวอยางอากาศดงกลาวเขาส เครอง GC เพอแยกแอลกอฮอลหรอสารทสนใจออกจากกนโดยอาศยหลกการทาง Chromatography แลวตรวจหาเอกลกษณ และ/หรอปรมาณของสารทสนใจ โดยเปรยบเทยบ retention time และสญญาณทตอบ สนองจากเครองกบสารมาตรฐาน
องคประกอบทสำาคญของเคร อง GC สามารถแบงออกไดเปน 3 สวน คอ
รปแสดง องคประกอบทสำาคญของเครอง GC
1.Injector คอ สวนทสารตวอยางจะถกฉดเขาเคร องและระเหยเปนแกส พรอมกบถกใหเปนเนอเดยวกนกอนทจะเขาส คอลมน อณหภมทเหมาะสมของ Injector ควรเปนอณหภมทสงพอทจะทำาใหสารตวอยางสามารถระเหยได แตตองไมถกทำาใหสลายตว (decompose)
2.Oven คอ สวนทใชสำาหรบบรรจคอลมน เอาไว และเปนสวนทควบคมอณหภมของคอลมนใหเปลยนไปตามความเหมาะสมกบสารทถกฉด ซ งอณหภมของ Oven นนจะสามารถปรบเปลยนได 2 แบบ คอ isocratic temperature และ gradient temperature แลวแตค ว า ม ต อ ง ก า ร ข อ ง ผ ว เ ค ร า ะ ห ข อ ด ข อ ง ก า ร ท ำา gradient temperature คอ สามารถใชก บสารตวอยางท มจ ดเด อดกวาง (wideboiling rangse) และยงชวยลดเวลาในการวเคราะหลงไดอกดวย (analysis time)
3.Detector คอ สวนทจะใชสำาหรบตรวจวด องคประกอบของสารทมอยในตวสารตวอยาง ดวาสารทเราสนใจนนมปรมาณอยเทาไร ซงความสามารถของการตรวจวดนนจะขนอยกบชนดของ Detector ทเลอกใชกบเครอง GC
Flame ionization detector (FID) ห ล ก ก า ร ท ำา ง า น ข อ ง ต ว ต ร ว จ ว ด ช น ด Flame ionization detector, FIDFID เปนดเทคเตอรทใชกนอยางกวางขวางในการตรวจสารประกอบ
อนทรย ประกอบดวยสวนประกอบดงรปท 1 ทำางานโดยแกสไฮโดรเจนจะถกจดใหตดไฟดวย heater ไฟฟาทอยใกลๆ กบ Flame jet สวนอากาศทผานเขาไปทำาหนาทสองอยางคอ ชวยการเผาไหมของไฮโดรเจน และชวยพาใหแกสทเผาไหมแลวออกไป แกสพาและสารตวอยางทออกมาจากคอลมนจะเขาสเปลวไฟ จะทำาใหสารเหลานนเกดไอออนไนเซชนไดเปนอเลกตรอนและไอออนบวก อเลกตรอนจะวงไปยง Flame jet ไอออนบวกจะเคลอนทไปยงอเลกโทรด สญญาณทเกดขน จะถกสงไปยงอเลกโทรมเตอร และบนทกสญญาณดวยเครองบนทกโครมาโทแกรม
รปท 1 แสดงสวนประกอบของ FID