turkish music

11
Turkish Music ดนตรีตุรกี ประเทศตุรกี ภาพที่ 1 แสดงภาพแผนที่ประเทศตุรกี ลักษณะทางภูมิศาสตร์ประเทศตุรกี ประเทศสาธารณะรัฐตุรกีเป็นประเทศที่ตั้งอยู ่ในพื้นที ่คาบเกี่ยวระหว่างเอเซียกับยุโรป (Eurasian country) ที่มีอาณาเขตครอบคลุมมายังเอเซียตะวันตกบริเวณคาบสมุทรอานาโทเลีย (Anatolia pen- insula) และบริเวณแคว้นบอลคาน (Balkan) ที่มีอาณาเขตในพื้นที่ยุโรปตะวันออกเฉียงใตประเทศ ตุรกีมีพรหมแดนติดต่อกับแปดประเทศที ่สําคัญ ทิศตะวันตกเฉียงเหนือติดกับประเทศบัลแกเรีย (Bul- garia) ทิศตะวันตกติดกับประเทศกรีซ (Greece) ทิศตะวันออกเฉียงเหนือติดกับประเทศจอร์เจีย (Georgia) ประเทศอัลเมเนีย (Armenia) ประเทศอาเซอไบจัน (Azerbajian) ทิศทะวันออกติดกับ ประเทศอิรัก (Iran) ประเทศอิหร่าน (Iraq) และทิศตะวันออกเฉียงใต้ติดกับประเทศซีเรีย (Syria) ทิศใต้ จรดทะเลเมดิเตอร์เรเนียน เกาะไซปรัช (Cyprus) ทิศตะวันตกจรดกับทะเลเอเจียน (the Aegean Sea) ทางทิศเหนือจรดทะเลดํา (the Black Sea) ประวัติศาสตร์ตุรกีโดยสังเขป (Historical Background) ประวัติศาสตร์ประเทศตุรกีมีพัฒนาการทางการเมือง เศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรมที่ต่อเนื ่องจากอดีต ถึงปัจจุบัน มีการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมกับพื้นที่ใกล้เคียงในกลุ่มประเทศตะวันออกและยุโรป เครื่อง ดนตรีที่ปรากฏในสังคมชาวตุรกีมีความสัมพันธ์กับวัฒนธรรมดนตรีตะวันตก เช่น บทเพลงที่ขับร้องใน คริสตศาสนา เป็นต้น และเครื่องดนตรีที่ได้รับอิทธิพลจากทางตะวันออกดนตรีประเภทเครื่องสายจาก วัฒนธรรมเปอร์เซีย และมองโกลเลียเป็นต้น ประวัติศาสตร์ประเทศตุรกีโดยสังเขป มีรายละเอียด เหตุการณ์ที่สําคัญดังนี้ Music Appreciation 103271 / 1 ผศ. ธิติพล กันตีวงศ์ ภาควิชาศิลปะไทย คณะวิจิตรศิลป์ มช

Upload: nichupan-pratheeprat

Post on 28-Nov-2014

451 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: Turkish Music

Turkish Musicดนตรตรก

ประเทศตรก

ภาพท 1 แสดงภาพแผนทประเทศตรก

ลกษณะทางภมศาสตรประเทศตรก

ประเทศสาธารณะรฐตรกเปนประเทศทตงอยในพนทคาบเกยวระหวางเอเซยกบยโรป (Eurasian country) ทมอาณาเขตครอบคลมมายงเอเซยตะวนตกบรเวณคาบสมทรอานาโทเลย (Anatolia pen-insula) และบรเวณแควนบอลคาน (Balkan) ทมอาณาเขตในพนทยโรปตะวนออกเฉยงใต ประเทศตรกมพรหมแดนตดตอกบแปดประเทศทสาคญ ทศตะวนตกเฉยงเหนอตดกบประเทศบลแกเรย (Bul-garia) ทศตะวนตกตดกบประเทศกรซ (Greece) ทศตะวนออกเฉยงเหนอตดกบประเทศจอรเจย (Georgia) ประเทศอลเมเนย (Armenia) ประเทศอาเซอไบจน (Azerbajian) ทศทะวนออกตดกบประเทศอรก (Iran) ประเทศอหราน (Iraq) และทศตะวนออกเฉยงใตตดกบประเทศซเรย (Syria) ทศใตจรดทะเลเมดเตอรเรเนยน เกาะไซปรช (Cyprus) ทศตะวนตกจรดกบทะเลเอเจยน (the Aegean Sea) ทางทศเหนอจรดทะเลดา (the Black Sea)

ประวตศาสตรตรกโดยสงเขป (Historical Background)

ประวตศาสตรประเทศตรกมพฒนาการทางการเมอง เศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรมทตอเนองจากอดตถงปจจบน มการแลกเปลยนวฒนธรรมกบพนทใกลเคยงในกลมประเทศตะวนออกและยโรป เครองดนตรทปรากฏในสงคมชาวตรกมความสมพนธกบวฒนธรรมดนตรตะวนตก เชน บทเพลงทขบรองในครสตศาสนา เปนตน และเครองดนตรทไดรบอทธพลจากทางตะวนออกดนตรประเภทเครองสายจากวฒนธรรมเปอรเซย และมองโกลเลยเปนตน ประวตศาสตรประเทศตรกโดยสงเขป มรายละเอยดเหตการณทสาคญดงน

Music Appreciation 103271 / !1

ผศ. ธตพล กนตวงศ ! ภาควชาศลปะไทย คณะวจตรศลป มช

Page 2: Turkish Music

1500 BC ชนกลมทอยอาศยในพนทตรกยคแรกคอกลมชน Anatolia เปนกลมชนทมอานาจ และ! ความเจรญสงสดในตะวนออกกลาง546 BC อาณาจกรเปอรเชย ยดครองปราบชาว Anatolia ไดสาเรจอาณาจกรเปอรเซยมอานาจเหนอ! ดนแดนทชาว Anatolia ครอบครองเดม เครองดนตรทอยในวฒนธรรมชาวเปอรเซยไดนา! มาบรรเลงและสงอทธพลตอผคนในบรเวณน331 BC ตอมากษตรยอาเลกซานเดอรมหาราช (The Great Alexander) ปราบอาณาจกรเปอรเซย ! และไดปกครองชาว Anatolia วฒนธรรมดนตรจากรกและโรมนมอทธพล63 BC ชาว Anatolia อยภายใตการปกครองของอาณาจกรโรมนAD 330 กษตรยคอนสแตนตนรวม Anatolia เขากบอาณาจกรโรมนยายเมองหลวงไปยง Byzantium ! ซงตอมากลายเปน Constantinople อยทางตะวนออกของอาณาจกรโรมน1071 ทหารชาวตรก Seljuk ไดรบชยชนะจากการโคนอานาจจกรวรรดไบแซนไทน Byzantine ลงใน! การตอสท Manzikert และไดกอตงจกรวรรดโอโตมน (Ottoman) ขนใหมมอานาจเหนอดน! แดนทจกรวรรดไบแซนไทน (Byzantine) ทเคยยดครองเดม รปแบบดนตรทเกยวของกบการ! ทหารมรปแบบทชดเจนมากขนในชวงน1243 ชาวมองโกเลยตยโรป และยดครองจกรวรรด Seljuk1326 ชาว Ottoman ยดครอง Bursa และกอตงอาณาจกรวรรด Ottoman1453 ชาว Ottoman ยดครอง Constantinople ถงยคการสนสดอาณาจกร Byzantine ตงชอเมอง! หลวงนใหมวา “Istanbul”1520-1566 จกรวรรด Ottoman รงเรองสงสดในชวงรชสมยของกษตรย Suleiman สามารถควบคม ! Algeria ไปถง Yemen และรวมไปถงทางตอนเหนอของประเทศออสเตรยแถบเมองเวยนนาใน! ปจจบน1566-1918 จกรวรรด Ottoman เสอมอานาจลง และมการกอกบฏในชวงเวลานน

ภาพท 2 แสดงภาพพนทจกรวรรดโอโตมน

Music Appreciation 103271 / !2

ผศ. ธตพล กนตวงศ ! ภาควชาศลปะไทย คณะวจตรศลป มช

Page 3: Turkish Music

1829 ชาวกรกประสบความสาเรจในการกอกบฏพวกแรกของชาว Ottoman ไดชยชนะและประกาศ! อสรภาพ1894-1923 รฐบาล Ottoman สงสงหารชาว Amenian หลายพนคน1922 ทหารกรกชาว Smyrna หรอ Zmir ตอตานรฐบาลในขณะนนผนาชาวตรก Mustafa Kemal ตอง! ลภยออกจากประเทศ 1923 Mustafa Kemal กอตงสาธารณรฐตรก และตอมาเปนตนตระกลอลตาเตกร (Atatürk)1947 ตรกมความเจรญรงเรองทางเศรษฐกจ และการทหารทาใหไดรบการสนบสนนจากอเมรกาให! เปนรฐกนชนจากการแผขยายของการปกครองลทธคอมมวนสต (Communist)1960 ทหารตรกยดอานาจจากรฐบาล1974 ชาวตรกบกรกชาว Cyprus ทอาศยอยทางตอนใตเปนชนกลมนอย1990-1991ตรกรวมมอกบนานาชาตออกหางจากอรกในชวงสงครามอาวเปอรเซย1992 การตอสระหวางรฐบาลตรก กบกบฏแบงแยกดนแดน Kurdish ในทางตะวนออกเฉยงใต และ! ทางตอนเหนอของอรก1992-1994 ตรกพฒนาความสมพนธทางการทตกบรสเซยอยางเปนทางการ และสรางความสมพนธ! กบสหภาพยโรป

ลกษณะเฉพาะทางดนตร ดนตรตรก

ดนตรตรกอยในกลมดนตรอาหรบ มความสมพนธกบดนตรประเทศตาง ๆ ทรวมวฒนธรรมทางศาสนา ประเพณ เชน ดนตรอหราน ดนตรเอเชยกลาง ลกษณะเฉพาะทางดนตรใชระบบเสยงแบบ Predomi-nantly melodic system นยมใชกลมเสยงแบบ Minor Harmonic

บนไดเสยงไมเนอรฮาโมนค

ภาพท 3 แสดงภาพบนไดเสยงไมเนอรฮาโมนค

Music Appreciation 103271 / !3

ผศ. ธตพล กนตวงศ ! ภาควชาศลปะไทย คณะวจตรศลป มช

Page 4: Turkish Music

11ดนตรตรกพฒนารปแบบดนตรแบงออกได 2 กลมใหญ

! 1. Turkish Classical ดนตรตรกแบบคลาสค รปแบบดนตรแบบคลาสสคเปนดนตรทใชบรรเลงอยในราชสานกของจกรวรรดโอโตมน ลกษณะดนตรใชกลมเสยง (Mode) และบนไดเสยง (Scale) ทหลากหลายเรยกวา ʻมากมʼ (Makams) ซงมวธการบนทกโนตแบบโบราณเรยกวา วธการบนทกโนตแบบ ʻฮมปราซมʼ (Hamparsum) ตอมาไดปรบเปลยนมาใชวธการบนทกโนตแบบดนตรตะวนตก ดนตรแบบคลาสคของตรกบรรเลงโดยใชพณ (Saz) บรรเลงรวมกบการขบรองบทเพลง โดยแนวทานองจะเปลยนแปลงไปตามการดนทานอง (Taksim)

! 2. Turkish Folk ดนตรตรกแบบพนบานดนตรตรกแบบพนบาน เรยกวา เตรกก ʻTürküʼ มความสมพนธกบวถชวตของผคน มเนอหาบทเพลงเกยวของกบความรก การถายทอดอารมยตางๆ โดยทวไปดนตรแบบพนบานนยมบรรเลงในงานพธแตงงาน งานศพ และเทศกาลพเศษตางๆ ของชมชน บทเพลงเนนความหมายของเนอรอง ดนตรบรรเลงประกอบการเตนราทองถน พณ Saz เปนเครองดนตรทใชบรรเลงหลกอาจมการรวมบรรเลงเปนกลมใหญ หรออาจบรรเลงเดยวไดเชนกน

ลกษณะบทเพลงในดนตรตรก บทเพลงในดนตรตรกมลกษณะทชดเจนในการเลอกใชทานองในการบรรเลง แบงลกษณะบทเพลงออกเปน 3 กลมดงตอไปน1. Simple Modes ใชกลมเสยงเพยงกลมเสยงเดยวในการบรรเลง กลมเสยงในดนตรตรก เชน กลม

เสยง Derteros ประกอบดวยเสยง C D# Eb F G A Bb กลมเสยง Mesos Tetartos ประกอบดวยเสยง C D# Eb F G Ab Bb เปนตน

2. Combined Modes บรรเลงโดยใชสองกลมเสยงรวมกนในการบรรเลงบทเพลง3. Modes with Changing Pitch บรรเลงกลมเสยงหลกรวมกบการยกระดบเสยงใหสงขนหรอตาลงโดยคงยงบรรเลงกลมเสยงหลกเดมตามระยะหางของเสยงแตละเสยงในกลมเสยงหลกหากแตกตางในระดบเสยงทบรรเลง

รปแบบดนตรตรกNon-religious music (with or with out words) ดนตรทไมเกยวของกบศาสนา มเนอรองหรอไมมกได ดนตรบรรเลงประกอบการเตนรามกระสวนจงหวะทวนซาไปมา ʻostinatoʼ มความเปนอสระของจงหวะและแนวทานองทนกดนตรสามารถดนทานองไดอยางอสระ เครองดนตรทใชในการบรรเลงดนตรทไมเกยวของกบศาสนาประกอบดวยเครองดนตรหลายชน เชน clarinet, violin, กลองหนาเดยวรปถวย ʻdarbukaʼ

Military music ดนตรในการทหาร ใชเครองดนตรประเภทเครองเปา Zurna และ Boru ใชจงหวะ March ในการสวนสนามเดนทพ ใชกลอง Kos ทมจงหวะฮกเหม ดนตรในการทหารมวตถประสงคในการใชเพอเปนสญญาณการเคลอนทพ วงดนตรในการทหารของตรกเรยกวา ʻMehter Takimiʼ เปนวงดนตรทใชสาหรบการทหารทเกาแกทสดของโลกทสบทอดวธการบรรเลงมาถงปจจบน

Music Appreciation 103271 / !4

ผศ. ธตพล กนตวงศ ! ภาควชาศลปะไทย คณะวจตรศลป มช

Page 5: Turkish Music

Mosque music ดนตรทอยในอาคารทางศาสนา ดนตรทอยในอาคารทางศาสนามรปแบบดนตรทรบใชสงคมชนชนปกครองเดมทสบทอดบทเพลงแบบคลาสสคทบรรเลงในราชสานกนามาบรรเลงในอาคารทางศาสนา

Islamic mystic music ดนตรทเกยวของกบศาสนาอสลามดนตรทใชประกอบพธกรรมทางศาสนาอสลาม ดนตรทเกยวของกบศาสนาอสลามมรปแบบดนตรทเกยวของกบความเชอทางศาสนาและใชประกอบพธกรรม ลกษณะดนตรทใชประกอบพธกรรมทางศาสนาเปนรปแบบทไดรบความนยมหลกในสงคมชาวตรก ประกอบดวยบทเพลงหลายรปแบบ เชน ʻezanʼ ดนตรทใชในการสวด kurʼan kerimʼ ดนตรประกอบการอานคมภร ʻmevlitʼ ดนตรประกอบการอานบทกวเพอนาไปสการขนสวรรค และ ʻilahiʼ เพลงสวดทขบรองเปนกลม เปนตน

เครองดนตร (Musical Instruments)เครองดนตรในวฒนธรรมชาวตรกประกอบดวยเครองดนตรทหลากหลายประเภท ทงเครองดนตรประเภทเครองดด ส ต เปา ทไดรบอทธพลจากหลายพนทใกลเคยงตรก เครองดนตรทสาคญในวฒนธรรมดนตรตรก มรายละเอยดดงตอไปน

Saz หรอ Bağlamaเครองสายประเภทดด อาจใชไมดด (plectrum) หรอนวมอดด (fingerpicking) มชวงคอยาวมเฟรตปรบได (movable frets) กลองเสยงทาจากไมรปรางรคลายหยดนา นยมบรรเลงเดยวโดยนกดนตรจะนาเครองดนตรเดนทางตดตวไปดวย Saz หรอ Bağlama เปนเครองดนตรโบราณของชาวตรก สามารถบรรเลงในบนไดเสยง 17 เสยงใน 1 ชวงเสยง (makam) ชวงยคจกรวรรดโอโตมนพณ Saz ไดรบอทธพลเทคนควธการบรรเลงจากดนตรแถบเมดเตอรเรเนยนตะวนออก

ภาพท 4 แสดงภาพพณ Saz

Music Appreciation 103271 / !5

ผศ. ธตพล กนตวงศ ! ภาควชาศลปะไทย คณะวจตรศลป มช

Page 6: Turkish Music

Sufi Nay Sufi Nay หรอ Ney เครองเปาดานปลายสด (end-blown flute) เปนเครองดนตรทใชบรรเลงประกอบพธกรรมเชอวาสามารถใชตดตอกบพระเจา Sufi Nay เปนเครองดนตรทไดรบความนยมในสงคมและวฒนธรรมชาวตะวนออกไกล คลายกบขลย Malawiya ของชาวอาหรบ

ภาพท 2 แสดงภาพขลย Sufi Nay

Boruกลองใหญสองหนา รปถง (barrels shape) ใชในการเดนทพทางการทหารทใชในจกรวรรดโอโตมน ใชบรรเลงรวมกบแตร Zurna

ภาพท 5 แสดงภาพกลอง Boru

Music Appreciation 103271 / !6

ผศ. ธตพล กนตวงศ ! ภาควชาศลปะไทย คณะวจตรศลป มช

Page 7: Turkish Music

Zurnaป Zurna เปนเครองเปาลนค (double reeds) ทาจากไมกลงชนเดยว ปลายปบานออกเปนทรงกรวย ป Zurna นยมบรรเลงในงานแตงงานและงานประเพณทองถน

ภาพท 6 แสดงภาพป Zurna

Zarbกลอง Zarb มลกษณะรปรางแบบถวย (wine glass shape) กลองหนาเดยวขงหนงตง ตวกลองแคบ

สอบเขา กนกลองขยายบานออก นยมบรรเลงเดยว และบรรเลงประกอบจงหวะรวมกบเครองดนตรและการขบรอง

ภาพท 7 แสดงภาพกลอง Zarb

!

Music Appreciation 103271 / !7

ผศ. ธตพล กนตวงศ ! ภาควชาศลปะไทย คณะวจตรศลป มช

Page 8: Turkish Music

Dumbellekกลอง Dumbellek หรอกลอง Darbaka ลกษณะรปรางคลายกบกลอง Zarb มขนาดชวงตวกลองแคบและเลกกวากลอง Zarb กลองหนาเดยวขงหนงตง ตวกลองทาจากโลหะชนดตางๆ เชน อลมเนยม ทองแดง เปนตน

ภาพท 8 แสดงภาพกลอง Dumbellek

Kamancbebเครองดนตรเครองสายประเภทส ซอ kamancbeb ซอ 4 สายคนชกและตวซอแยกออกจากกน บรเวณ

หนาซอหมดวยหนง ดามซอทาจากไมกลงกลม กลองเสยงทาจากไมประกอบรปรางทรงกลม ซอ kamancbeb นยมบรรเลงในบรเวณพนททางทศตะวนออกของทะเลดา

ภาพท 9 แสดงภาพซอ Kamancbeb

Music Appreciation 103271 / !8

ผศ. ธตพล กนตวงศ ! ภาควชาศลปะไทย คณะวจตรศลป มช

Page 9: Turkish Music

Tarพณ Tar เปนเครองดนตรเครองสายประเภทดด มลกษณะรปทรงคลายเลขแปด ทรงนาฬกาทราย คอยาวเปนเครองดนตรทอยในกลมเครองดนตรแบบคลาสสคของตรก

ภาพท 10 แสดงภาพพณ Tar

Oudพณ Oud พณดดรปรางลกษณะคลายผลแพร นยมบรรเลงในบรเวณพนทเอเซยตะวนออกกลาง ไมมเฟรต คอสน สายเทยบเสยงเปนคหกค ทงหมดสบสองสาย

9

ภาพท 11 แสดงภาพพณ Oud

Music Appreciation 103271 / !9

ผศ. ธตพล กนตวงศ ! ภาควชาศลปะไทย คณะวจตรศลป มช

Page 10: Turkish Music

Santourขม Santour บรรเลงโดยใชไมตสองอน (hammered dulcimer) รปรางลกษณะทรงสเหลยมคางหม วางสายทง 72 สายพาดบนหยอง วธการบรรเลงตลงบนสายทเทยบเสยงสามเสยงบนหยอง สามารถบรรเลงได 3 ชวงเสยง (octave)

ภาพท 12 แสดงภาพพณ Santour

Music Appreciation 103271 / !10

ผศ. ธตพล กนตวงศ ! ภาควชาศลปะไทย คณะวจตรศลป มช

Page 11: Turkish Music

Notes

Belaiev, Victor., and Pring, S.W. 1935. Turkish Music. The Musical Quarterly, Vol. 21, No. 3, Oxford ! University Press: 356-367. Retrieved August 09, 2010, from The JSTOR ! Web site: http://www.jstor.org/stable/739055

Signell, Karl. 1974. Improvisation in Turkish Art Music. Asian Music, Vol. 5, No. 2, University of Texas Press: ! 45-49. Retrieved August 09, 2010, from The JSTOR Web site: http://www.jstor.org/stable/833887 Zannos, Iannis. 1990. Intonation in Theory and Practice of Greek and Turkish Music, Yearbook for Traditional ! Music, Vol. 22, International Council for Traditional Music: 42-59. ! Retrieved August 09, 2010, from The JSTOR ! Web site: http://www.jstor.org/stable/767931

Music Appreciation 103271 / !11

ผศ. ธตพล กนตวงศ ! ภาควชาศลปะไทย คณะวจตรศลป มช