türkçenin doğru kullanımı
TRANSCRIPT
TÜRK Dili !
TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
2TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
KAMUDAKAMUDADOĞRU, DOĞRU,
GÜZEL ve GÜZEL ve ETKİN TÜRKÇEETKİN TÜRKÇE
I.I. Niçin doğru, Niçin doğru,
güzel ve etkin güzel ve etkin Türkçe?Türkçe?
VIII.VIII.KaynaklarKaynaklar
VI.VI.En Çok En Çok SorulanSorulanSorularSorular
VII.VII.TürkçesTürkçes
iivarkenvarken
II.II.Dilin Dilin
ÖnemiÖnemiVeVe
Türk DiliTürk Dili
ııı.ııı.İmla İmla
KurallarıKuralları
IV.IV. Yazılı Yazılı AnlatımAnlatım
BozukluklarıBozuklukları
V.V.Sözlü Anlatım Sözlü Anlatım BozukluklarıBozukluklarıNiçin
doğru,güzel
Niçin doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla kuralları
İmla kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
SUNUM PLANISUNUM PLANI
3TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
KEYFİ KULLANIMLARI
ÖNLEMEK
Sözlü ve yazılı iletişimde Türkçenin doğru, güzel ve etkin kullanımına has standartları tüm kamu personeline öğretmek ve bu husustaki uygulamaları benimsetmek.
DOĞRU, GÜZEL VE
ETKİN TÜRKÇE
Resmî yazışmalarımızdaki keyfî kullanımların önüne geçmek.
Kamuda Niçin Doğru,Kamuda Niçin Doğru,Güzel ve Etkin Türkçe?Güzel ve Etkin Türkçe?
Niçin Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla kuralları
İmla kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
4TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
KAMUDA YAZIM BİRLİĞİNİ
SAĞLAMAK
Birçoğu radyo ve televizyon yayınlarından kaynaklanan kuralsız kullanımların, kamu personelince galat söyleyişler hâline getirilip kullanılmasını önlemek.
GALAT SÖYLEYİŞLERİ
ÖNLEMEK
Rahat ve kolay anlaşmayı esas alıp kamu kurumları arasında gerçekleştirilen resmî yazışmalarda yazım birliğini sağlamaya katkıda bulunmak.
Kamuda Niçin Doğru,Kamuda Niçin Doğru,Güzel ve Etkin Türkçe?Güzel ve Etkin Türkçe?
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla kuralları
İmla kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
5TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
ZAMAN VE KAYNAK ZAMAN VE KAYNAK İSRAFINI ÖNLEMEKİSRAFINI ÖNLEMEK
“Dönüşüm”ün bireylerin düşünce dünyasında gerçekleşen bir inkılap olduğunu; bunu sağlamanın en iyi yolunun Türkçemizi doğru ve güzel kullanmaya dayalı iyi bir iletişimden geçtiğini benimsetmek.
DOĞRU DOĞRU ve ve
GÜZEL İLETİŞİMGÜZEL İLETİŞİM
Yanlış ve eksik kullanımlardan kaynaklanan zaman kaybını en aza indirip ülkemizde verimliliği artırmaya yardımcı olmak.
TÜRKÇESİNİ TÜRKÇESİNİ KULLANMAKKULLANMAK
Yabancı kökenli sözlerin ve terimlerin yerine Türkçelerinin kullanılmasını özendirmek.
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla kuralları
İmla kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Kamuda Niçin Doğru,Kamuda Niçin Doğru,Güzel ve Etkin Türkçe?Güzel ve Etkin Türkçe?
6TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
“Türk dilinin kendi benliğine, aslındaki güzelliği ve zenginliğine kavuşması için bütün devlet teşkilatımızın dikkatli ve alakalı olmasını isteriz.”
M. Kemal ATATÜRK
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla kuralları
İmla kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Kamuda Niçin Doğru,Kamuda Niçin Doğru,Güzel ve Etkin Türkçe?Güzel ve Etkin Türkçe?
7TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
Dünya dilleri ve Türkçe
1
Türkçe hakkında genel bilgiler
2
Türkçede bozulma ve yabancılaşma
3
Dil nedir ? Dilin Önemi
4 Türkçenin gücü ve zenginliği
5
DİLİN ÖNEMİDİLİN ÖNEMİveve
TÜRKÇETÜRKÇE
Dilin Önemi ve Türk DiliDilin Önemi ve Türk Dili
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
8TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
BİLGİBİLGİ
En geniş tanımıyla, canlılar arasındaki sözlü veya yazılı iletişim aracına kısaca dil diyoruz.
İnsanların dili, kuşların dili, böceklerin dili. Bu dillerin hepsi de birer iletişim aracıdır.
Bu araç kimi zaman beden dili kimi zaman sözlü kimi zaman da yazılı olarak karşımıza çıkar.
1. DİL NEDİR?
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
9TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
“Söz ola kese savaşı/Söz ola kestire başı Söz ola ağulu aşı/Bal ile yağ ede bir
söz.”
(Yunus Emre)
Tarih boyunca savaşlar, çoğunlukla masa başlarındaki sözlü veya yazılı antlaşmalarla bitirilmiştir. İnsan akıl, düşünce ve duygularının yanı sıra, konuşabilmesiyle de tüm canlılardan üstündür. Konuşmak, yani dille anlatım; insana has çok saygın bir özelliktir.Anneler yavrularına dil ile seslenir. Âşıklar türkülerini dile döker. Özetle kültürün ve iletişimin ana malzemesi dildir.
DİLİN ÖNEMİ
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
10TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
BİLGİBİLGİ
Bir insanın duygu ve düşüncelerini başkalarına en güzel bir biçimde aktardığı dil ana dilidir. Ana dilini bilmeyen bir kimse, yabancı dilleri de tam anlamıyla öğrenemez. Dil kültürün aynasıdır. Ana dilini yeterince bilmeyen bir kimsede kültürel kimlik sorunları başlar.
ANA DİLİ
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
11TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
1.Tek heceli diller: Bu dillerdeki tüm sözcükler tek hecelidir. Sözcükler cümle içerisinde ek almadan kullanılırlar. Anlam, genellikle sözcükler üzerine yapılan vurgu ve ton değişiklikleri ile belirlenir. Çince, Vietnam dili, Bask dili, Himalaya ve Afrika dilleri bu grubun içindedir. Çincede bir sözcüğe farklı biçimde yapılan vurgularla 10-15 değişik anlam elde edilebilir. 2.Bitişken diller: Bu dillerde kelime türetilirken genellikle kök değişmez. Değişmeyen bu kök üzerine yapım ve çekim ekleri eklenerek sözcükler oluşturulur. Bugrupta Türkçe, Macarca, Moğolca gibi diller yere alır.3.Bükümlü diller: Bu dillerde çekim ve yeni bir sözün türetimi sırasında kök değişikliğe uğrar. Bükümlü diller, kendi aralarında “kök bükümlü” ve “gövde bükümlü” olmak üzere ikiye ayrılır. Arapça kök bükümlü, Almanca, Fransızca, İngilizce gibi diller de gövde bükümlü dillerdendir.
2.DÜNYA DİLLERİ ve TÜRKÇE
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
12TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
DÜNYA DİLLERİ ve TÜRKÇE
KAYNAKLARI BAKIMINDAN
DÜNYA DİLLERİ
1.HİNT-AVRUPA
DİL AİLESİ
4. ÇİNTİBET
DİL AİLESİ
5. URAL-ALTAY
DİL AİLESİ
3. BANTUDİL
AİLESİ
2. SÂMİ DİL
AİLESİ
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
13TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
DÜNYA DİLLERİ ve TÜRKÇE
HİNTAVRUPA
DİLAİLESİ
AVRUPA KOLU
ASYA KOLU
GERMEN DİLLERİALMANCA
FLEMENKÇEİSKANDİNAV
DİLLERİ
ROMAN DİLLERİLATİNCE
FRANSIZCAİSPANYOLCAİTALYANCA
SLAV DİLLERİRUSÇA
BULGARCASIRPÇALEHÇE
SANSKRİT VE
BUGÜNKÜ HİNT
DİLLERİ
FARSÇA ERMENİCE
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
14TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
Niçin doğru,
Niçin doğru,
güzel güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
SB SB
Yazışmalarında
Yazışmalarında
Hatalar?Hatalar?
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dil bilgisi ve imla
Dil bilgisi ve imla
kurallarıkuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dil bilgisi ve imla
Dil bilgisi ve imla
kurallarıkuralları
DÜNYA DİLLERİ ve TÜRKÇE
URALALTAY
DİLAİLESİ
URAL KOLU
ALTAY KOLU
FİN-UGORDİLLERİFİNCE
MACARCAPERMCE
SAMOYED DİLLERİ TÜRKÇE MOĞOLCA
MANÇUTUNGUZDİLLERİ
15TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
KONUŞAN KİŞİ BAKIMINDAN DÜNYA DİLLERİ
Çince (Sekiz lehçesiyle birlikte) 1.300.000.000
İngilizce 427.000.000
İspanyolca 266.000.000
Hintçe (Urduca ile birlikte) 223.000.000
Türkçe (Bütün lehçeleri) 220.000.000
Arapça (Bütün lehçeleriyle) 181.000.000
Portekizce 165.000.000
Bengalce 162.000.000
Rusça 158.000.000
Japonca 124.000.000
Almanca 121.000.000
Fransızca 116.000.000
Dünya Dilleri (Yüz milyondan fazla konuşuru olan diller)
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
16TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
BİLGİBİLGİ
Yeryüzünde ortalama4000 dil konuşulmaktadır.
Bu diller arasında en çok konuşulanlar İspanyolca, İngilizce, Fransızca, Rusça ve Türkçedir.
3. TÜRKÇE HAKKINDA
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
17TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
BİLGİBİLGİ
Türkçenin bir diğer özelliği devlet dili oluşudur. Sözünü ettiğimiz 4000 dilden sadece 118’i devlet dili olabilmiştir. M.Ö. 3. yüzyılda Hun İmparatorluğu’nda kullanılan dil Türkçe idi. Bu tarih esas alındığında Türkçeyi 2300 yıldır kullanılan bir dil olarak kabul edebiliriz. Türkçe bu yönüyle dünya dilleri arasında en eski ve köklü olma özelliğini detaşımaktadır.
TÜRKÇENİN TARİHİ
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
18TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
ORHUN KİTABELERİ
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
19TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
BİLGİBİLGİ
Zaman içerisinde göçler yapılmış ve Türkler dünyanın değişik yerlerineyerleşmişlerdir. Türkiye dışında Türklerin yerleştikleri başlıca yerler Yunanistan, Bulgaristan, Moldova, Makedonya, Almanya, Kıbrıs, Suriye, İran, Azerbaycan, Çin, Türkmenistan, Özbekistan, Kırgı-zistan, Kazakistan, Tacikistan, Asya’nın kuzeyinde Yakutistan, Çuvaşistan, Başkurdistan, Kafkasya’ dır. Bu ülkeleri içine alan12 milyon km² de Türkçe konuşulmaktadır.
TÜRKÇENİN YAYGINLIĞI
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
20TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
TÜRKÇENİN YAYGINLIĞI
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
21TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
BİLGİBİLGİ
Türkçe söz varlığı bakımından dünyanın en zengin dillerindendir. Türk Dil Kurumunun yıllardan beri yoğun ve titiz çalışmalarıyla hazırla-dığı 112 bin sözü içeren Türkçe Sözlük, yaklaşık 130 bin sözü içeren Halk Ağzından Derleme Sözlüğü, ve çok sayıda söz varlığımızın yer aldığı Türk Dilinin Tarihsel Sözlüğü, Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü, Kişi Adları Sözlüğü, Terim Sözlükleri, Türk Lehçeleri Sözlüğü gibi sözlükler dikkate alındığında Türkçenin söz varlığı birkaç yüz bini bulmaktadır.
TÜRKÇENİN SÖZ VARLIĞI
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
22TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
BİLGİBİLGİ
Orhun Kitabeleri, Türkçenin zengin, işlek ve çok eski bir dil olduğunu açıkça göstermiştir.
XI. yüzyılda yazılmış olan Divanü Lûgat-it-Türk’te yer alan kelimelerin sayısı 8624’tür. Oysa aynı dönemde hazırlanmış bir Lâtince-İngilizce sözlükte yer alan kelime sayısı 3000’dir.
Türkçedeki kelime sayısı, bu dönemde, İngilizcedeki sayının yaklaşık üç katı kadar-dır. Üstelik Kaşgarlı Mahmut, eserinde, canlı dilde yaşamayan ve Türkçe kökenli olmayan kelimelere yer vermediğini de belirtmiştir.
4. TÜRKÇENİN GÜCÜ ve ZENGİNLİĞİ
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
23TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
BİLGİBİLGİ
220 milyon kişi, 12 milyon km²lik bir alanda Türkçe konuşmaktadır.Türkçe, dünyada en yaygın kullanılan beş dil içinde yer almaktadır: Çince, Hintçe, İspanyolca, İngilizce, Türkçe. Dünyada konuşulmakta olan 118 devlet dilinden birisi Türkçedir.
Yansımadan türemiş sözler ve renk adları itibarıyla Türkçe, dünyanın en zengin dillerindendir.
4. TÜRKÇENİN GÜCÜ ve ZENGİNLİĞİ
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
24TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
Dillerin başka dillere kelimeler vermesi ve başka dilleri etkileri altına alması ancak bir çekim gücü hâline gelmesiyle mümkündür.
Bilimde teknolojide kaydedeceğimiz gelişme ve ilerlemenin yanı sıra kültür değerlerimizi, sanatımızı, edebiyatımızı dünyaya tanıttığımız ölçüde Türkçenin çekim gücü olma özelliğini sürdürmesi sağlanacaktır.
TÜRKÇENİN ÇEKİM GÜCÜ
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
25TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
Tarih boyunca çok geniş bir coğrafyaya yayılarak çeşitli devletler kurmuş olan milletimiz, tabiatıyla bu bölgelerdeki milletlerle kültür alışverişlerinde de bulunmuştur. Bu ilişkiler sonunda kültürde meydana gelen değişmeler, kültürün taşıyıcısı ve en önemli göstergesi olan dile de yansımıştır.
TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİYLE ETKİLEŞİMİ
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
26TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
Türkçe başka dillerden sözcükler almıştır ancak alıntılarımız içerisinde kök fiiller son derece azdır. Oysa çakmak çatmak kapamak gibi pek çok kök fiil Türkçeden diğer dillere geçmiştir. Fiillerin yanı sıra ünlemlerin hatta deyimlerin ve atasözlerinin de Türkçeden diğer dillere geçen söz varlıkları arasında olduğunu biliyoruz.
TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİYLE ETKİLEŞİMİ
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
27TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
Ada, bağlama, çanak, damga, dolma, düğme, gemi, kapak, kayık, kazan, ocak, sağrı, sayı, sarma, toka gibi kelimeler Türkçenin bu dillere verdiği binlerce kelimeden yalnızca birkaçıdır.
TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİYLE ETKİLEŞİMİ
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
28TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
Arapçadaki terzi, topçu, donanma, börek, kavun, kundura, bardak, çengel gibi örneklerini artırabileceğimiz pek çok kelime Türkçe kökenlidir. Rusçada bajram (bayram), aga (ağa), bulgur, kurt, kazan, bubreg (börek), basma gibi Türkçe kökenli pek çok kelime bulunmaktadır. Arnavutçada kullanılan çanak, çalı, bardak, bakilava (baklava), etek, damila (damla) gibi sayılarını artırabileceğimiz sözler de Türkçe kökenlidir.
TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİYLE ETKİLEŞİMİ
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
29TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
Türkçede açık Farsçada açig (ağaçsız ve açık yer, alan) Ermenicede açik, açiklik (kır, ova, açıklık yer) Macarcada açsik (üzeri açık deniz taşıtı, sandal) Rumencede acic ve ustuacic (açık, üstü örtülü olmayan) Bulgarca'da açik (açık)
TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİYLE ETKİLEŞİMİ
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
30TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
Türkçe bacanak (eşleri kardeş olan erkeklerden her biri)
Yunancada bacanakis
Sırpçada bazanak
Arnavutçada baxhanak
TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİYLE ETKİLEŞİMİ
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
31TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
Türkçede Bilene bir, bilmeyene bin
deyimi
Ermenicede Bilana bir, bilmiyana bin
TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİYLE ETKİLEŞİMİ
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
32TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
Türkçede düşmanın gözü kör olsun
deyimi
Ermenicede dyuşmanı gyozi gyor olsun
TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİYLE ETKİLEŞİMİ
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
33TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
Yayımlanacak olan Türkçe Verintiler Sözlüğü adlı eserde, Türkçeden çeşitli dillere geçen on binin üzerindeki kelimenin, hangi dillerde nasıl ve hangi anlamlarda kullanıldığı bilgisi bulunmaktadır.
TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİYLE ETKİLEŞİMİ
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
TÜRKÇENİN GÜCÜ VERDİĞİMİZ KELİMELER
0
1000
20003000
40005000
60007000
8000
9000Sırpç aErmeniceGürcüceBulgarcaYunancaRumenceArnavutç aFarsçaRusçaArapç aMacarcaİngilizce
9000
4262 400
035003000 2500
2000
470
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
TÜRKÇENİN GÜCÜ ALDIĞIMIZ KELİMELER
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000Arapç a Fransızc aFarsç aİtalyanc aİngilizc eRumc aAlmanc aLatinc eYunanc aRusç aİspanyolc aErmenic eBulgarc a
6464523
2
1361
471
587400
97Veriler, Türk Dil Kurumunun Türkçe
Sözlük’ünde Yer Alan Yabancı Kökenli Kelimelerin Sayısına İlişkindir.
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
TÜRKÇENİN GÜCÜ ALDIĞIMIZ ve VERDİĞİMİZ KELİMELER
Alınan ve Verilen Kelimeler Tablosu
DİLLER ALINAN KELİMELER VERİLEN KELİMELER
ARAPÇA 6664 2000
FARSÇA 1361 3000
RUSÇA 44 2500
GÜRCÜCE 4000
ERMENİCE 23 4262
YUNANCA 48 3000
SIRPÇA 9000
BULGARCA 19 3500
FRANSIZCA 5232
ALMANCA 97 166
İNGİLİZCE 471 470
İTALYANCA 587 146
RUMCA 400
RUMENCE 3000
ARNAVUTÇA 1 3000
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
Türkçede akrabalık adları
“Ağabey, abla, kardeş, bacı, yeğen, amca, dayı, hala, teyze, baldız, bacanak, elti, görümce, yenge, babaanne, anneanne…” gibi pek
çok akrabalık adı Türkçeyi konuşan toplumların akrabalığa verdiği önemi açıkça göstermektedir.
Türkçede akrabalık adları
Türkçedeki “baldız, elti, görümce, yenge” gibi ayrı ayrı kavramlar
İngilizcede “sister in law” Fransızcada “belle soeur”, Almancada “Schwägerin”
kelimeleriyle karşılanmaktadır.
Türkçede akrabalık adları
Fransızcada Fransızcada teyzekızı, amcakızı, halakızı, dayıkızıteyzekızı, amcakızı, halakızı, dayıkızı
kuzinkuzin
teyzeoğlu,amcaoğlu,halaoğlu, dayıoğluteyzeoğlu,amcaoğlu,halaoğlu, dayıoğlu kuzenkuzen
Anlatım gücünü artıran, Anlatım gücünü artıran, pekiştiren, kavramları pekiştiren, kavramları zenginleştiren ikilemeler dilimizin zenginleştiren ikilemeler dilimizin çok önemli bir özelliğidir. çok önemli bir özelliğidir.
Türkler, yüzyıllar boyunca düşüncesine derinlik, Türkler, yüzyıllar boyunca düşüncesine derinlik, sözlerine güç ve zenginlik katabilmek için yeni bir sözlerine güç ve zenginlik katabilmek için yeni bir kelime yaparcasına, türlü yönlerden birbirleriyle kelime yaparcasına, türlü yönlerden birbirleriyle ilişkili iki kelimeyi yan yana getirmiş, yeni yeni ilişkili iki kelimeyi yan yana getirmiş, yeni yeni anlatım yolları ortaya çıkarmıştır.anlatım yolları ortaya çıkarmıştır.
Türkçede ikilemeler
çoluk çocuk çoluk çocuk cümbür cemaat cümbür cemaat ev bark ev bark az çok az çok düğün dernek düğün dernek kış kıyamet kış kıyamet kolay kolaykolay kolay
Doğadaki bütün renkler Doğadaki bütün renkler Türkçede karşılığını Türkçede karşılığını bulmuştur…bulmuştur…
baklaçiçeği balköpüğüböcekkabuğu camgöbeği
devetüyü gülkurusu güvercinboynu güvercingöğsü
horozibiğikazayağıördekbaşıördekgagasıvapurdumanıvişneçürüğüyavruağzı
Doğadaki bütün renkler Türkçede Doğadaki bütün renkler Türkçede karşılığını bulmuştur….karşılığını bulmuştur….
açık yeşilateş kırmızısı çivit mavisidemir kırıdeniz mavisikestane dorusu kirli sarı limon küfüyumurta sarısı
barut rengi buğday rengiduman rengi bakır rengi bal rengi kemik rengi kiremit rengitütün rengi
Türkçede deyimlerTürkçede deyimler
Deyim, soyut olan, anlatımı güç durumların, Deyim, soyut olan, anlatımı güç durumların, olayların, kavramların somut kavramlar olayların, kavramların somut kavramlar aracılığıyla örneklendirilerek dile getirilmesidir. aracılığıyla örneklendirilerek dile getirilmesidir. Bunun en yalın örneği olarak Türkçedeki Bunun en yalın örneği olarak Türkçedeki kavramakkavramak “ “bir şeyi elle sıkıca tutmak”bir şeyi elle sıkıca tutmak” eyleminin “bir şeyi zihninde aydınlatarak iyice eyleminin “bir şeyi zihninde aydınlatarak iyice anlamak” anlamındaki kullanılışını anlamak” anlamındaki kullanılışını gösterebiliriz.gösterebiliriz.
Türkçede deyimlerTürkçede deyimler
Somutlaştırmanın çok belirgin ve güçlü Somutlaştırmanın çok belirgin ve güçlü örneklerini deyimlerde görmekteyiz. “Bir şeyi, örneklerini deyimlerde görmekteyiz. “Bir şeyi, uyarmak istediğimiz kimseye doğrudan uyarmak istediğimiz kimseye doğrudan doğruya değil, onun da etkilenmesini doğruya değil, onun da etkilenmesini sağlayacak yolda, kendisini kırmadan dolaylı sağlayacak yolda, kendisini kırmadan dolaylı olarak söylemek” anlamındaki olarak söylemek” anlamındaki ““Kızım sana söylüyorum gelinim sen işit”Kızım sana söylüyorum gelinim sen işit” deyimi Türkçenin ne denli sanatlı, ince deyimi Türkçenin ne denli sanatlı, ince ayrıntıya inebilen anlatım yollarına sahip ayrıntıya inebilen anlatım yollarına sahip bulunduğunu göstermektedir.bulunduğunu göstermektedir.
Türkçede deyimlerTürkçede deyimlerİnsanlara özgü huyların, ruhsal yapıların ve İnsanlara özgü huyların, ruhsal yapıların ve niteliklerin belirlenmesinde yararlanılan niteliklerin belirlenmesinde yararlanılan deyimlerin sayısı yazı dilimizde bir hayli deyimlerin sayısı yazı dilimizde bir hayli fazladır: fazladır:
hinoğluhin hinoğluhin cebi delik cebi delik hanım evladıhanım evladı anasının kuzusu anasının kuzusu çöpsüz üzümçöpsüz üzüm eski kurteski kurt
Türkçede deyimlerTürkçede deyimlerİnsanların fiziksel yapılarını, dış görünüşlerini İnsanların fiziksel yapılarını, dış görünüşlerini anlatırken, doğadaki varlıkların, onlarla olan anlatırken, doğadaki varlıkların, onlarla olan benzerliklerinden yararlanan deyimler de benzerliklerinden yararlanan deyimler de vardır.vardır. irikıyım irikıyım çam yarması çam yarması bastıbacak bastıbacak fındık kurdu fındık kurdu yerden bitme yerden bitme kepçe kulak kepçe kulak baston yutmuşbaston yutmuş
Türkçede deyimlerTürkçede deyimlerKonular, durumlar, işler, sorunlar için Konular, durumlar, işler, sorunlar için
ömür törpüsü ömür törpüsü yılan hikâyesi yılan hikâyesi demir leblebi demir leblebi ateşten gömlek ateşten gömlek kör dövüşükör dövüşü
Kurallı Bir Dil Olarak TürkçeKurallı Bir Dil Olarak Türkçe
Türkçedeki kurallılık Türkçeyi ezber dili Türkçedeki kurallılık Türkçeyi ezber dili olmaktan çıkarmakta bir mantık dili hâline olmaktan çıkarmakta bir mantık dili hâline getirmektedir. Hint-Avrupa dillerinde birçok getirmektedir. Hint-Avrupa dillerinde birçok düzensiz fiil ve kelimeler yoğun bir ezber düzensiz fiil ve kelimeler yoğun bir ezber gerektirmektedir. İngilizce gramer kitaplarında gerektirmektedir. İngilizce gramer kitaplarında geçen yüzlerce düzensiz fiil bize bu gerçeği geçen yüzlerce düzensiz fiil bize bu gerçeği göstermektedir.göstermektedir.
Kurallı Bir Dil Olarak TürkçeKurallı Bir Dil Olarak Türkçe
İngilizce ngilizce go go fiilinin geçmiş zaman (past fiilinin geçmiş zaman (past tense) hâli tense) hâli went went şeklindedir. şeklindedir.
Ancak Türkçemizde bu kelimenin karşılığı olan Ancak Türkçemizde bu kelimenin karşılığı olan git- fiilinin dili geçmiş zaman hâli, git-ti git- fiilinin dili geçmiş zaman hâli, git-ti şeklindedir. Bu kelime bir –ti ekiyle kökünden şeklindedir. Bu kelime bir –ti ekiyle kökünden başkalaşmadan oluşmaktadır.başkalaşmadan oluşmaktadır.
Kurallı Bir Dil Olarak TürkçeKurallı Bir Dil Olarak Türkçe
İngilizcede fiillerin dışında birçok kelimenin İngilizcede fiillerin dışında birçok kelimenin çoğul hâlleri de kuralsızdır:çoğul hâlleri de kuralsızdır:
Child (çocuk), children (çocuklar) Child (çocuk), children (çocuklar) woman (kadın), women (kadınlar) woman (kadın), women (kadınlar) man (adam), men (adamlar)man (adam), men (adamlar)
Türkçede ise böyle bir karışıklık yoktur. Çokluk Türkçede ise böyle bir karışıklık yoktur. Çokluk durumu –lar/ -ler eki ile sağlanır.durumu –lar/ -ler eki ile sağlanır.
Türkçede Çokluk EkiTürkçede Çokluk Eki
Türkçede nesneyi belirten sayı zaten çokluk ifade Türkçede nesneyi belirten sayı zaten çokluk ifade ettiğinden nesneye bir çoğul eki takılmaz, örneğin, biz ettiğinden nesneye bir çoğul eki takılmaz, örneğin, biz “İki kalem”“İki kalem” deriz “iki kalemler” demeyiz. Mantıksal deriz “iki kalemler” demeyiz. Mantıksal olarak zaten iki sayısının çokluğu ifade ettiğini biliriz. olarak zaten iki sayısının çokluğu ifade ettiğini biliriz. Dilimizin bu özelliği bazı Hint-Avrupa kökenli dilleri de Dilimizin bu özelliği bazı Hint-Avrupa kökenli dilleri de etkilemiştir. Mesela Ermenicede dil bilgisi yapıların etkilemiştir. Mesela Ermenicede dil bilgisi yapıların çoğu artık Türkçedeki gibi kurulmaktadır. Oysa çoğu artık Türkçedeki gibi kurulmaktadır. Oysa İngilizcede ve diğer Hint-Avrupa dillerinde önüne sayı İngilizcede ve diğer Hint-Avrupa dillerinde önüne sayı sıfatı alan kelimeler, sayı birden büyükse, çoğul eki sıfatı alan kelimeler, sayı birden büyükse, çoğul eki alırlar.alırlar.
Kolay Öğrenilen Bir Dil Olarak Kolay Öğrenilen Bir Dil Olarak TürkçeTürkçe
Alman araştırmacı Prof. Dr. Klaus Delius’un Alman araştırmacı Prof. Dr. Klaus Delius’un yaptığı araştırma sonucunda dünyada ana dilini yaptığı araştırma sonucunda dünyada ana dilini en çabuk Türk çocuklarının öğrendiği ortaya en çabuk Türk çocuklarının öğrendiği ortaya çıkmıştır. Türk çocukları 2-3 yaşına kadar kendi çıkmıştır. Türk çocukları 2-3 yaşına kadar kendi dillerinde, dil bilgisi kurallarına uygun dillerinde, dil bilgisi kurallarına uygun konuşabilmektedir. Bunun sebebi Türkçenin konuşabilmektedir. Bunun sebebi Türkçenin kendine özgü sağlam ve anlaşılır yapısı, ek-kök kendine özgü sağlam ve anlaşılır yapısı, ek-kök sisteminin düzenli olması, cümle kuruluşlarının sisteminin düzenli olması, cümle kuruluşlarının kolaylığıdır.kolaylığıdır.
Türkçede Ünlü ve ÜnsüzlerTürkçede Ünlü ve Ünsüzler
Türkçedeki ünlü seslerin zenginliği oldukça Türkçedeki ünlü seslerin zenginliği oldukça dikkat çekicidir. Bu ünlüler dilimize ayrı bir dikkat çekicidir. Bu ünlüler dilimize ayrı bir güzellik katmaktadır. Türkçe konuşanlar başka güzellik katmaktadır. Türkçe konuşanlar başka dillerdeki ünlüleri seslendirmekte zorlanmazlar. dillerdeki ünlüleri seslendirmekte zorlanmazlar. Pek çok Hint-Avrupa dilinde olmayan ö, ü, i gibi Pek çok Hint-Avrupa dilinde olmayan ö, ü, i gibi ünlüler gerçekten dilimize bir ayrıcalık ünlüler gerçekten dilimize bir ayrıcalık katmaktadır.katmaktadır.
Türkçede Ünlü ve ÜnsüzlerTürkçede Ünlü ve Ünsüzler
Türkçemizde başka dil mensuplarının Türkçemizde başka dil mensuplarının söylemekte zorlanacağı şekilde yan yana iki söylemekte zorlanacağı şekilde yan yana iki ünsüz bulunmaz. Hint-Avrupa dillerinde ünsüz bulunmaz. Hint-Avrupa dillerinde bulunan “tren, global” gibi kelimelerdeki yan bulunan “tren, global” gibi kelimelerdeki yan yana gelen sessizlerin benzeri bir uygulama yana gelen sessizlerin benzeri bir uygulama dilimizde yoktur. Kafkas dilleri gibi bazı dillerde dilimizde yoktur. Kafkas dilleri gibi bazı dillerde o derece fazla sessiz harf vardır ki, başka dil o derece fazla sessiz harf vardır ki, başka dil mensupları bu derece yoğun sessizleri mensupları bu derece yoğun sessizleri çıkarmakta zorlanmaktadır. çıkarmakta zorlanmaktadır.
Türkçede Ünlü ve ÜnsüzlerTürkçede Ünlü ve Ünsüzler
Türkçemizdeki ünsüz sesler ise tüm dünya Türkçemizdeki ünsüz sesler ise tüm dünya dillerinin genelinin ses sistemlerinde var dillerinin genelinin ses sistemlerinde var olagelen seslerdir. Bu nedenle Türkçede olagelen seslerdir. Bu nedenle Türkçede telaffuzu çok zor bir ünsüz sese rastlanmaz. Bir telaffuzu çok zor bir ünsüz sese rastlanmaz. Bir dili dünya dili yapan özelliklerden biri olan bu dili dünya dili yapan özelliklerden biri olan bu özellik, dilimizin ses yapısının öğrenilmesini özellik, dilimizin ses yapısının öğrenilmesini oldukça kolaylaştırmaktadır.oldukça kolaylaştırmaktadır.
Türkçede fiillerTürkçede fiiller
Türkçe fiilleri yönünden dünyanın en zengin Türkçe fiilleri yönünden dünyanın en zengin dillerinden biridir. Günümüzde gelişmiş olduğu dillerinden biridir. Günümüzde gelişmiş olduğu kabul edilen pek çok dilde, bizim dilimizde kabul edilen pek çok dilde, bizim dilimizde bulunan fiillerin pek çoğunun karşılığı bulunan fiillerin pek çoğunun karşılığı bulunmamaktadır. Bunda Türk dili ve tarihinin bulunmamaktadır. Bunda Türk dili ve tarihinin eskiliğinin etkisi olduğu gibi Türklerin eski eskiliğinin etkisi olduğu gibi Türklerin eski hareketli yaşamının da etkisi vardır. hareketli yaşamının da etkisi vardır.
Türkçede fiillerTürkçede fiiller
Köktürk Anıtlarını incelediğimizde o Köktürk Anıtlarını incelediğimizde o dönemlerde kullanılan pek çok fiilin şu andaki dönemlerde kullanılan pek çok fiilin şu andaki Türk lehçelerinde de yaşadığını görmekteyiz.Türk lehçelerinde de yaşadığını görmekteyiz.
Türkçede fiillerTürkçede fiiller
Türkçenin fiil yönünden zenginliği, dilimize en Türkçenin fiil yönünden zenginliği, dilimize en çok eleştiri getirilen Osmanlı İmparatorluğu çok eleştiri getirilen Osmanlı İmparatorluğu döneminde dahi Arapça ve Farsça fiillerin döneminde dahi Arapça ve Farsça fiillerin dilimize girmesini önlemiştir.dilimize girmesini önlemiştir.
Türkçede fiillerTürkçede fiiller
İngilizcede bazı fiiller birçok anlamlara gelirken İngilizcede bazı fiiller birçok anlamlara gelirken (to take: almak, götürmek, çekmek ‘fotoğraf’)(to take: almak, götürmek, çekmek ‘fotoğraf’), , Türkçede her bir eylemi karşılayacak ses yapısı Türkçede her bir eylemi karşılayacak ses yapısı mevcuttur.mevcuttur.
Ölmekgöçmek, can vermek, kaybedilmek, göçmek, can vermek, kaybedilmek, hayatını kaybetmek, yaşamını hayatını kaybetmek, yaşamını yitirmek, hayatı sona ermek, yitirmek, hayatı sona ermek, gözlerini hayata kapamak, hayata gözlerini hayata kapamak, hayata gözlerini yummak, son nefesini gözlerini yummak, son nefesini vermek, canı çekilmek, ömrü vefa vermek, canı çekilmek, ömrü vefa etmemek, nefesi bitmek…etmemek, nefesi bitmek…
Türkçede fiilimsilerTürkçede fiilimsiler
Türkçenin bir başka zenginliği de fiilimsilerdir. Türkçenin bir başka zenginliği de fiilimsilerdir. Türkçede fiilimsiler -an, -esi, -erek, -ince gibi Türkçede fiilimsiler -an, -esi, -erek, -ince gibi sıfat-fiil, zarf-fiil ekleriyle yapılırken Hint- sıfat-fiil, zarf-fiil ekleriyle yapılırken Hint- Avrupa dillerinde ise birkaç farklı cümleyle Avrupa dillerinde ise birkaç farklı cümleyle yapılmaktadır. yapılmaktadır.
Ağlayan çocuk geldi. Ağlayan çocuk geldi.
Child came/ who he is crying (Çocuk geldi/O Child came/ who he is crying (Çocuk geldi/O kimse ki ağlıyor.)kimse ki ağlıyor.)
Türkçede yapım ekleriTürkçede yapım ekleri
Türkçe yapım ekleri sayesinde bir kelime başka Türkçe yapım ekleri sayesinde bir kelime başka bir anlamı karşılayacak şekle kolayca bir anlamı karşılayacak şekle kolayca dönüştürülebilmektedir. İngilizcede ly, ness, dönüştürülebilmektedir. İngilizcede ly, ness, less gibi sınırlı sayıda işlek yapım eki varken less gibi sınırlı sayıda işlek yapım eki varken Türkçemizdeki yüzü aşkın yapım eki Türkçemizdeki yüzü aşkın yapım eki kullanılmaya hazır bir durumdakullanılmaya hazır bir durumdadır. Böylelikle Böylelikle kelimelerin ve fiillerin tanınmayacak şekilde kelimelerin ve fiillerin tanınmayacak şekilde başkalaşması önlenmiştir.başkalaşması önlenmiştir.
Türkçede yapım ekleriTürkçede yapım ekleri
Göz gözlük gözlükçü gözlükçülükGöz gözlük gözlükçü gözlükçülük
Türk Türkçü Türkleşmek TürkleştirmekTürk Türkçü Türkleşmek Türkleştirmek
Türkçede yapım ekleriTürkçede yapım ekleri
“Afyonkarahisarlılaştıramadıklarımızdan “Afyonkarahisarlılaştıramadıklarımızdan mısınız?” mısınız?”
İngilizce 17 kelimeyle İngilizce 17 kelimeyle
“aren’t you one of those people whom we tried “aren’t you one of those people whom we tried -unsuccessfully- to make resemble the citizens -unsuccessfully- to make resemble the citizens of Afyonkarahisar?” of Afyonkarahisar?”
şeklinde karşılanabilmektedir.şeklinde karşılanabilmektedir.
Türkçede etken ve edilgen Türkçede etken ve edilgen cümle yapısıcümle yapısı
Türkçede bir cümleyi edilgen yapabilmek Türkçede bir cümleyi edilgen yapabilmek için -l ve-n eki yeterlidir. Bütün Ural- için -l ve-n eki yeterlidir. Bütün Ural- Altay dillerinde benzer bir özellik vardır. Altay dillerinde benzer bir özellik vardır. “Kitap okunuyor.” örneğinde görüldüğü “Kitap okunuyor.” örneğinde görüldüğü gibi sadece -n eki sayesinde yüklem gibi sadece -n eki sayesinde yüklem edilgen çatılı olmuştur.edilgen çatılı olmuştur.
Türkçede etken ve edilgen Türkçede etken ve edilgen cümle yapısıcümle yapısı
İngilizcede ve benzer bazı dillerde, bir cümleyi İngilizcede ve benzer bazı dillerde, bir cümleyi edilgen yapabilmek için o cümleyi tamamen edilgen yapabilmek için o cümleyi tamamen değiştiririz. İngilizcede edilgen durumda nesne değiştiririz. İngilizcede edilgen durumda nesne başa getirilir. başa getirilir.
The book is being read” (kitap okunuyor) The book is being read” (kitap okunuyor) He is reading the book.” (O kitap okuyor) He is reading the book.” (O kitap okuyor)
Görüldüğü gibi “book” kelimesinin yeri Görüldüğü gibi “book” kelimesinin yeri tamamen değişmektedir.tamamen değişmektedir.
Ahenkli bir dil olarak TürkçeAhenkli bir dil olarak Türkçe
Türkçe, edebiyat dili olmak için de oldukça Türkçe, edebiyat dili olmak için de oldukça elverişli bir dildir. Türkçede nazma benzeyen elverişli bir dildir. Türkçede nazma benzeyen atasözü, deyimler hazinesi oldukça zengindir. atasözü, deyimler hazinesi oldukça zengindir. Hatta Orhun abidelerini inceleyen bazı bilginler, Hatta Orhun abidelerini inceleyen bazı bilginler, bu abidelerdeki yazıların şiir olabileceğini bu abidelerdeki yazıların şiir olabileceğini söylemişlerdir.söylemişlerdir.
Ahenkli bir dil olarak TürkçeAhenkli bir dil olarak Türkçe
Prof. Teosodoviç Sırbistan’da Üniversitedeki Prof. Teosodoviç Sırbistan’da Üniversitedeki Sırp gençlerin Türkçe şiirlerden çok Sırp gençlerin Türkçe şiirlerden çok hoşlandığını, bu dilin müzikalliğine hayran hoşlandığını, bu dilin müzikalliğine hayran kaldıklarını ifade etmektedir. kaldıklarını ifade etmektedir.
Ahenkli bir dil olarak TürkçeAhenkli bir dil olarak Türkçe
“Acun“Acun Firarda” Firarda” adlı programda yabancı bir adlı programda yabancı bir bayan, Acun’a “Konuştuğu dilin kulağa çok bayan, Acun’a “Konuştuğu dilin kulağa çok hoş gelen bir dil olduğunu, tebessüm hoş gelen bir dil olduğunu, tebessüm etmesinin nedeninin de bu olduğunu” açık etmesinin nedeninin de bu olduğunu” açık yüreklilikle ifade etmişti. Dilimiz gerçekten yüreklilikle ifade etmişti. Dilimiz gerçekten başka dilleri konuşanların da samimi başka dilleri konuşanların da samimi itiraflarıyla kulağa hoş gelen bir dildir.itiraflarıyla kulağa hoş gelen bir dildir.
71TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
BİLGİBİLGİ
Yeryüzünde yabancı sözlerden arındırılmış saf bir dil yoktur. Ancak, bir dilin yabancı dillerin egemenliği altında kalması da kesinlikle doğru değildir. Yabancı sözlerin bir dilde fazla oluşu; dilin kendine özgü kurallarının bozulmasına, halk ile aydınların birbirini anlayamamasına, yeni sözler türetilmediği için dilin kısırlaşmasına ve fakirleşmesine yol açmaktadır.Yüzyıllar boyunca Türkçenin üzerinde Arapça ve Farsçanın çok yönlü etkisi olmuştur. Aynı etkiyi Tanzimat’la birlikte Fransızca ve daha sonra da İngilizceyle yaşamaktayız. Son yıllarda Anadolu liselerinde,bazı üniversite-lerde yabancı dille eğitim yapılarak Türkçe yine ikinci plana itilmeye başlanmıştır.
5. TÜRKÇEDEKİ BOZULMA ve YABANCILAŞMA
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
72TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
BİLGİBİLGİ
Bir insanın duygu ve düşüncelerini başkalarına en güzel bir biçimde aktardığı dil ana dilidir. Ana dilini yeterince bilmeyen bir kimsede kültürel kimlik sorunları başlar. Gelişmiş ülkelerde ana dili öğretimine çok önem verilir. Çünkü ana dili ve kişilik gelişimi arasında çok büyük bir ilişki vardır. Dil, düşünceden soyutlanamadığı için dil öğretimi demek, düşünce öğretimi demektir. Düşünce yapımız ve tarzımız, kişiliğimizin temelini oluşturur.Ana dili gelişimi için okumanın sevdirilmesi, nitelikli öğretmenlerin yetiştirilmesi gerekmektedir.
TÜRKÇEDEKİ BOZULMA ve YABANCILAŞMA
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
Almanlar oyro, Macarlar euroYunanlılar efroRuslar yevroFransızlar öroİngilizler yuro
74TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
DİL
KADER
DÜŞÜNCE
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
75TÜRKÇEYİ DOĞRU KONUŞALIM, DOĞRU YAZALIM!
BİLGİBİLGİ
Yabancı sözlerin kullanımına yönelik özenti, iş yeri ve çocuk adlarında yabancılaşma; dilimizde yozlaşmaya sebep olmaktadır. Bu gibi sorunlar, Türkçeye karşı kayıtsızlıktan, onun kullanımı sırasındaki özensizlikten ve başta dilimiz olmak üzere kültürel değerlerimize olan ilgisizliğimizden kaynaklanmaktadır.
TÜRKÇEDEKİ BOZULMA ve YABANCILAŞMA
Niçin
Niçin
doğru,güzel
doğru,güzel
ve etkin Türkçe?
ve etkin Türkçe?
İmla Kuralları
İmla Kuralları
Yazılı anlatım
Yazılı anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili
En çok sorulan
En çok sorulan
sorularsorular
Sözlü anlatım
Sözlü anlatım
bozuklukları
bozuklukları
Türkçesi
Türkçesi
varkenvarken
Kaynaklar
Kaynaklar
Dilin Önemi ve
Dilin Önemi ve
Türk Dili
Türk Dili