testy wysiłkowe u dzieci

7
Pediatria Polska tom 87, nr 1, stycze ń –luty 2012 PRACA POGL Ą DOWA / REVIEW 58 Testy wysiłkowe u dzieci Treadmill tests in children Izabela Janiec, Bożena Werner STRESZCZENIE Aktywność zyczna jest jedną z najważniejszych składowych zdrowego stylu życia, stymuluje prawidł owy wzrost i rozwój. Prawidł owo dobrane ćwiczenia zyczne mają znaczenie w prolaktyce zaburzeń rozwoju somatycznego, motorycznego, psychicznego oraz społecznego, a ograniczanie naturalnej potrzeby ruchu u dzieci skutkuje poważny- mi konsekwencjami zdrowotnymi oraz obni żeniem jakości życia. W artykule omówione został y zagadnienia związane z zjologią wysi łku u dzieci oraz wskazania, przeciwwskazania i protokoł y wykonywania prób wysi łkowych. Sł owa kluczowe: test wysi ł kowy, dzieci, próba wysi ł kowa na bieżni, wysi ł ek zyczny ABSTRACT Physical activity is one of the most important aspects of healthy life style and stimulates normal growth and deve- lopment of children. Properly selected physical training is important in the prevention of somatic, motor, mental and social disorders. Restrictions of natural physical activity of children result in serious consequences and lowering of quality of life. The authors describe exercise physiology in children, indications, contraindications and protocols of stress testing in children. Key words: stress testing, children, treadmill test, exercise physiology Pediatr Pol 2012; 87(1): 58–64 © 2012 by Polskie Towarzystwo Pediatryczne Otrzymano/Received: 22.08.2011 Zaakceptowano do druku/Accepted: 3.10.2011 Klinika Kardiologii Wieku Dziecięcego i Pediatrii Ogólnej WUM Kierownik: prof. nadzw. dr hab. n. med. Bożena Werner Konikt interesu/ Conicts of interest: Autorzy pracy nie zgłaszają koniktu interesów Adres do korespondencji/ Address for correspondence: prof. nadzw. dr hab.n.med. Bożena Werner Klinika Kardiologii Wieku Dziecięcego i Pediatrii Ogólnej WUM ul. Marszałkowska 24 00-576 Warszawa tel./fax. (+48 22) 6298317 e-mail: [email protected] Wstęp

Upload: bozena

Post on 03-Jan-2017

215 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: Testy wysiłkowe u dzieci

P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 7, n r 1 , s t y c z e ń – l u t y 2 0 1 2

PRACA POGLĄDOWA / REVIEW58

Testy wysiłkowe u dzieci

Treadmill tests in children

Izabela Janiec, Bożena Werner

STRESZCZENIEAktywność fizyczna jest jedną z najważniejszych składowych zdrowego stylu życia, stymuluje prawidłowy wzrost i rozwój. Prawidłowo dobrane ćwiczenia fizyczne mają znaczenie w profilaktyce zaburzeń rozwoju somatycznego, motorycznego, psychicznego oraz społecznego, a ograniczanie naturalnej potrzeby ruchu u dzieci skutkuje poważny-mi konsekwencjami zdrowotnymi oraz obniżeniem jakości życia. W artykule omówione zostały zagadnienia związane z fizjologią wysiłku u dzieci oraz wskazania, przeciwwskazania i protokoły wykonywania prób wysiłkowych.Słowa kluczowe: test wysiłkowy, dzieci, próba wysiłkowa na bieżni, wysiłek fizyczny

ABSTRACTPhysical activity is one of the most important aspects of healthy life style and stimulates normal growth and deve-lopment of children. Properly selected physical training is important in the prevention of somatic, motor, mental and social disorders. Restrictions of natural physical activity of children result in serious consequences and lowering of quality of life. The authors describe exercise physiology in children, indications, contraindications and protocols of stress testing in children.Key words: stress testing, children, treadmill test, exercise physiology

Pediatr Pol 2012; 87(1): 58–64

© 2012 by Polskie Towarzystwo Pediatryczne

Otrzymano/Received: 22.08.2011

Zaakceptowano do druku/Accepted:

3.10.2011

Klinika Kardiologii Wieku Dziecięcego i Pediatrii

Ogólnej WUM Kierownik: prof. nadzw. dr hab. n. med. Bożena

Werner

Konflikt interesu/ Conflicts of interest:

Autorzy pracy nie zgłaszają konfliktu interesów

Adres do korespondencji/ Address for

correspondence: prof. nadzw. dr hab.n.med.

Bożena Werner Klinika Kardiologii Wieku

Dziecięcego i Pediatrii Ogólnej WUM

ul. Marszałkowska 24 00-576 Warszawa

tel./fax. (+48 22) 6298317 e-mail:

[email protected]

Wstęp

Page 2: Testy wysiłkowe u dzieci

P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 7, n r 1 , s t y c z e ń – l u t y 2 0 1 2

PRACA POGLĄDOWA / REVIEW 59

Tabela I. Przeciwwskazania do próby wysiłkowej Table I. Contraindications to treadmill test

1. brak zgody na badanie

2. niekontrolowane zaburzenia rytmu serca wywołujące objawy kliniczne lub upośledzające hemodynamikę

3. krytyczna stenoza aortalna

4. ostre zapalenie mięśnia sercowego lub osierdzia, infekcyjne zapalenie wsierdzia

5. niewyrównana niewydolność serca

6. niekontrolowane nadciśnienie tętnicze

7. niekontrolowana astma oskrzelowa

8. niepełnosprawność fizyczna lub umysłowa uniemożliwiająca przeprowadzenie testu

9. ostra choroba zakaźna/gorączkowa

10. zakrzepica kończyn dolnych

11. świeży zawał serca

12. kardiomiopatia przerostowa zawężająca

Page 3: Testy wysiłkowe u dzieci

P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 7, n r 1 , s t y c z e ń – l u t y 2 0 1 2

PRACA POGLĄDOWA / REVIEW60

Page 4: Testy wysiłkowe u dzieci

P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 7, n r 1 , s t y c z e ń – l u t y 2 0 1 2

PRACA POGLĄDOWA / REVIEW 61

Tabela II. Protokoły testów wysiłkowych stosowane u dzieci Table II. Protocols of stress test use in children

Protokół Charakterystyka Cel1. obciążenie wzrastające etapowo – bieżnia ruchoma:

Bruce1 prędkość i kąt nachylenia bieżni zmieniają się co 3 minuty pomiar max zużycia tlenu, progu

tlenowego, pomiar lub ocena max wydatku metabolicznego, ocena przyczyn obniżonej tolerancji wysiłku, ocena niedokrwienia mięśnia sercowego i zaburzeń rytmu serca

ustalenie obciążenia dla HR 170/min

Balke1, Riopel prędkość bez zmian, zmienia się tylko kąt nachylenia bieżni

– cykloergometrJames1

3 progresywne etapy (zależne od po-wierzchni ciała) po 3 minuty, następnie stałe obciążenie

McMaster1 2 etapy po 2 minuty, z narastającym linio-wo obciążeniem

Strong 3 progresywne etapy (dobrane w 4 gru-pach wagowych) po 3 minuty

2. obciążenie wzrastające płynnie (bieżnia i cykloergometr):

Godfrey obciążenie wzrastające w 1-minutowych etapach (dobrane w 3 grupach według wzrostu)

pomiar max zużycia tlenu, progu tlenowe-go, pomiar lub ocena max wydatku me-tabolicznego, ocena przyczyn obniżonej tolerancji wysiłku, ocena niedokrwienia mięśnia sercowego i zaburzeń rytmu sercaRamp płynnie narastające obciążenie

3. stałe obciążenie submaksymalne stałe obciążenie ocena zużycia tlenu lub czynności serca w odpowiedzi na krótki wysiłek

4. test prowokacyjny obciążenie narastające w ciągu 2 minut do 90% obciążenia maksymalnego, spiro-metria

ocena wysiłkowego skurczu oskrzeli

5. 6-minutowy test marszowy pomiar dystansu pokonanego przez pa-cjenta w ciągu 6 minut ocena tolerancji wysiłkowej

1 – najczęściej wykorzystywane protokoły u dzieci

Page 5: Testy wysiłkowe u dzieci

P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 7, n r 1 , s t y c z e ń – l u t y 2 0 1 2

PRACA POGLĄDOWA / REVIEW62

Tabela III. Protokół Bruce’a [20] Table III. Bruce protocol [20]

ETAP Szybkość przesuwu (mile/godz.) Kąt nachylenia bieżni METs1 1,7 10 4,5

2 2,5 12 7

3 3,4 14 10

4 4,2 16 12,9

5 5 18 15

6 5,5 20 16,9

7 6 22 19,1

Tabela IV. Wskazania do przerwania próby wysiłkowej Table IV. Indications for exercise testing termination

1. wystąpienie groźnych zaburzeń rytmu serca

2. zasłabnięcie, zawroty głowy, silny ból głowy

3. brak przyspieszenia częstości rytmu serca

4. obniżanie się ciśnienia tętniczego

5. wzrost skurczowego ciśnienia tętniczego > 200–220 mmHg

6. cechy niedokrwienia w EKG

7. brak zapisu EKG z przyczyn technicznych

8. obniżanie się saturacji <90%

9. zmęczenie pacjenta i odmowa dalszej współpracy

Tabela V. Skala Borga [19] Table V. Borg scale [19]

Skala Borga Ocena ciężkości wysiłku6

minimalny7

8bardzo lekki

9

10lekki

11

12umiarkowany

13

14ciężki

15

16bardzo ciężki

17

18niezwykle ciężki

19

20 (maksymalny)

Page 6: Testy wysiłkowe u dzieci

P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 7, n r 1 , s t y c z e ń – l u t y 2 0 1 2

PRACA POGLĄDOWA / REVIEW 63

Tabela VI. Powikłania próby wysiłkowej [5]Table VI. Complications of stress test [5]

1. groźne arytmie

2. asystolia

3. nagła śmierć sercowa

4. zawał serca

5. niewydolność krążenia

6. hipotonia, wstrząs

7. uraz narządu ruchu

8. udar mózgu

9. bardzo ciężkie zmęczenie, zawroty głowy, omdlenie

Page 7: Testy wysiłkowe u dzieci

P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 7, n r 1 , s t y c z e ń – l u t y 2 0 1 2

PRACA POGLĄDOWA / REVIEW64

P i ś m i e n n i c t w o