testy wysiłkowe u dzieci
TRANSCRIPT
P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 7, n r 1 , s t y c z e ń – l u t y 2 0 1 2
PRACA POGLĄDOWA / REVIEW58
Testy wysiłkowe u dzieci
Treadmill tests in children
Izabela Janiec, Bożena Werner
STRESZCZENIEAktywność fizyczna jest jedną z najważniejszych składowych zdrowego stylu życia, stymuluje prawidłowy wzrost i rozwój. Prawidłowo dobrane ćwiczenia fizyczne mają znaczenie w profilaktyce zaburzeń rozwoju somatycznego, motorycznego, psychicznego oraz społecznego, a ograniczanie naturalnej potrzeby ruchu u dzieci skutkuje poważny-mi konsekwencjami zdrowotnymi oraz obniżeniem jakości życia. W artykule omówione zostały zagadnienia związane z fizjologią wysiłku u dzieci oraz wskazania, przeciwwskazania i protokoły wykonywania prób wysiłkowych.Słowa kluczowe: test wysiłkowy, dzieci, próba wysiłkowa na bieżni, wysiłek fizyczny
ABSTRACTPhysical activity is one of the most important aspects of healthy life style and stimulates normal growth and deve-lopment of children. Properly selected physical training is important in the prevention of somatic, motor, mental and social disorders. Restrictions of natural physical activity of children result in serious consequences and lowering of quality of life. The authors describe exercise physiology in children, indications, contraindications and protocols of stress testing in children.Key words: stress testing, children, treadmill test, exercise physiology
Pediatr Pol 2012; 87(1): 58–64
© 2012 by Polskie Towarzystwo Pediatryczne
Otrzymano/Received: 22.08.2011
Zaakceptowano do druku/Accepted:
3.10.2011
Klinika Kardiologii Wieku Dziecięcego i Pediatrii
Ogólnej WUM Kierownik: prof. nadzw. dr hab. n. med. Bożena
Werner
Konflikt interesu/ Conflicts of interest:
Autorzy pracy nie zgłaszają konfliktu interesów
Adres do korespondencji/ Address for
correspondence: prof. nadzw. dr hab.n.med.
Bożena Werner Klinika Kardiologii Wieku
Dziecięcego i Pediatrii Ogólnej WUM
ul. Marszałkowska 24 00-576 Warszawa
tel./fax. (+48 22) 6298317 e-mail:
Wstęp
P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 7, n r 1 , s t y c z e ń – l u t y 2 0 1 2
PRACA POGLĄDOWA / REVIEW 59
Tabela I. Przeciwwskazania do próby wysiłkowej Table I. Contraindications to treadmill test
1. brak zgody na badanie
2. niekontrolowane zaburzenia rytmu serca wywołujące objawy kliniczne lub upośledzające hemodynamikę
3. krytyczna stenoza aortalna
4. ostre zapalenie mięśnia sercowego lub osierdzia, infekcyjne zapalenie wsierdzia
5. niewyrównana niewydolność serca
6. niekontrolowane nadciśnienie tętnicze
7. niekontrolowana astma oskrzelowa
8. niepełnosprawność fizyczna lub umysłowa uniemożliwiająca przeprowadzenie testu
9. ostra choroba zakaźna/gorączkowa
10. zakrzepica kończyn dolnych
11. świeży zawał serca
12. kardiomiopatia przerostowa zawężająca
P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 7, n r 1 , s t y c z e ń – l u t y 2 0 1 2
PRACA POGLĄDOWA / REVIEW60
P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 7, n r 1 , s t y c z e ń – l u t y 2 0 1 2
PRACA POGLĄDOWA / REVIEW 61
Tabela II. Protokoły testów wysiłkowych stosowane u dzieci Table II. Protocols of stress test use in children
Protokół Charakterystyka Cel1. obciążenie wzrastające etapowo – bieżnia ruchoma:
Bruce1 prędkość i kąt nachylenia bieżni zmieniają się co 3 minuty pomiar max zużycia tlenu, progu
tlenowego, pomiar lub ocena max wydatku metabolicznego, ocena przyczyn obniżonej tolerancji wysiłku, ocena niedokrwienia mięśnia sercowego i zaburzeń rytmu serca
ustalenie obciążenia dla HR 170/min
Balke1, Riopel prędkość bez zmian, zmienia się tylko kąt nachylenia bieżni
– cykloergometrJames1
3 progresywne etapy (zależne od po-wierzchni ciała) po 3 minuty, następnie stałe obciążenie
McMaster1 2 etapy po 2 minuty, z narastającym linio-wo obciążeniem
Strong 3 progresywne etapy (dobrane w 4 gru-pach wagowych) po 3 minuty
2. obciążenie wzrastające płynnie (bieżnia i cykloergometr):
Godfrey obciążenie wzrastające w 1-minutowych etapach (dobrane w 3 grupach według wzrostu)
pomiar max zużycia tlenu, progu tlenowe-go, pomiar lub ocena max wydatku me-tabolicznego, ocena przyczyn obniżonej tolerancji wysiłku, ocena niedokrwienia mięśnia sercowego i zaburzeń rytmu sercaRamp płynnie narastające obciążenie
3. stałe obciążenie submaksymalne stałe obciążenie ocena zużycia tlenu lub czynności serca w odpowiedzi na krótki wysiłek
4. test prowokacyjny obciążenie narastające w ciągu 2 minut do 90% obciążenia maksymalnego, spiro-metria
ocena wysiłkowego skurczu oskrzeli
5. 6-minutowy test marszowy pomiar dystansu pokonanego przez pa-cjenta w ciągu 6 minut ocena tolerancji wysiłkowej
1 – najczęściej wykorzystywane protokoły u dzieci
P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 7, n r 1 , s t y c z e ń – l u t y 2 0 1 2
PRACA POGLĄDOWA / REVIEW62
Tabela III. Protokół Bruce’a [20] Table III. Bruce protocol [20]
ETAP Szybkość przesuwu (mile/godz.) Kąt nachylenia bieżni METs1 1,7 10 4,5
2 2,5 12 7
3 3,4 14 10
4 4,2 16 12,9
5 5 18 15
6 5,5 20 16,9
7 6 22 19,1
Tabela IV. Wskazania do przerwania próby wysiłkowej Table IV. Indications for exercise testing termination
1. wystąpienie groźnych zaburzeń rytmu serca
2. zasłabnięcie, zawroty głowy, silny ból głowy
3. brak przyspieszenia częstości rytmu serca
4. obniżanie się ciśnienia tętniczego
5. wzrost skurczowego ciśnienia tętniczego > 200–220 mmHg
6. cechy niedokrwienia w EKG
7. brak zapisu EKG z przyczyn technicznych
8. obniżanie się saturacji <90%
9. zmęczenie pacjenta i odmowa dalszej współpracy
Tabela V. Skala Borga [19] Table V. Borg scale [19]
Skala Borga Ocena ciężkości wysiłku6
minimalny7
8bardzo lekki
9
10lekki
11
12umiarkowany
13
14ciężki
15
16bardzo ciężki
17
18niezwykle ciężki
19
20 (maksymalny)
P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 7, n r 1 , s t y c z e ń – l u t y 2 0 1 2
PRACA POGLĄDOWA / REVIEW 63
Tabela VI. Powikłania próby wysiłkowej [5]Table VI. Complications of stress test [5]
1. groźne arytmie
2. asystolia
3. nagła śmierć sercowa
4. zawał serca
5. niewydolność krążenia
6. hipotonia, wstrząs
7. uraz narządu ruchu
8. udar mózgu
9. bardzo ciężkie zmęczenie, zawroty głowy, omdlenie
P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 7, n r 1 , s t y c z e ń – l u t y 2 0 1 2
PRACA POGLĄDOWA / REVIEW64
P i ś m i e n n i c t w o