temel saĞlik hİzmetlerİ genel...

T.C.SAĞLIK BAKANLIĞI

TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

TÜRKİYEKALP VE DAMAR HASTALIKLARINIÖNLEME VE KONTROL PROGRAMI

Birincil, İkincil ve Üçüncül Korumaya Yönelik Stratejik Plan ve Eylem Planı

(2010-2014)

ANKARA - 2010

© Bu yayının tüm hakları

Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne aittir.

Kaynak gösterilmeksizin alıntı yapılamaz.

Alıntı yapıldığında kaynak gösterimi “T.C. Sağlık Bakanlığı, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara, yayın no ve tarihi” şeklinde olmalıdır.

5846 sayılı yasa gereği Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün onayı olmaksızın tamamen veya kısmen çoğaltılamaz.

ISBN : 978-975-590-341-5

Sağlık Bakanlığı Yayın No : 812

Ayrıntılı bilgi için:

T.C. Sağlık Bakanlığı, Mithatpaşa Caddesi No: 3, Sıhhiye 06430, Ankara, Türkiye

Tel: 0 312 585 10 00 (50 Hat);

e-posta : [email protected] , [email protected]

web : saglik.gov.tr

Anıl Matbaası. Özveren Sok.13/A Kızılay/ANKARA Tel:(312)2293741/42 Faks:( 312) 2293742Web:www.anilmatbaasi.com

III

Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı

TÜRKİYE KALP VE DAMAR HASTALIKLARINI ÖNLEME VE KONTROL PROGRAMI

EDİTÖRLER

Prof. Dr. Nihat TOSUN Sağlık Bakanlığı, Müsteşar Dr. Yasin ERKOÇ Sağlık Bakanlığı, Müsteşar YardımcısıDoç. Dr. Turan BUZGAN Sağlık Bakanlığı, Müsteşar YardımcısıUzm. Dr. Bekir KESKİNKILIÇ S.B. TSHGM, Genel Müdür YardımcısıDoç. Dr. Dursun ARAS Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araş.Sağ.İşl.Uzm. Dr. Nazan YARDIM S.B. TSHGM, Daire BaşkanıUzm. Dr. Sibel GÖGEN Ankara Sağlık Müdürlüğü Aile HekimliğiUz. Tıb. Tek. Gülay SARIOĞLU S.B. Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Dr. Dyt. Meltem SOYLU S.B. Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü

TEKNİK ÇALIŞMA GRUBU

Uzm. Dr. Bekir KESKİNKILIÇ S.B. TSHGM, Genel Müdür Yardımcısı Uzm. Dr. Nazan YARDIM S.B. TSHGM, Daire BaşkanıUzm. Dr. Sibel GÖGEN Ankara Sağlık Müdürlüğü Aile HekimliğiDyt. Ceyhan VARDAR S.B. Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Uz. Tıb. Tek. Gülay SARIOĞLU S.B. Temel Sağlık Hizmetleri Genel MüdürlüğüDr. Dyt. Meltem SOYLU S.B. Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü

TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YAYIN KOMİSYONU

Uzm. Dr. Bekir KESKİNKILIÇ S.B. TSHGM, Genel Müdür Yardımcısı Dr. Kağan KARAKAYA S.B. TSHGM, Daire Başkanı Şefik KUTLU S.B. TSHGM, Daire BaşkanıHakime ZAL S.B. TSHGM, Şube Müdürü

IV

BİRİNCİL, İKİNCİL VE ÜÇÜNCÜL KORUMAYA YÖNELİK STRATEJİK

PLAN VE EYLEM PLANI (2010-2014)

KATKI SAĞLAYAN KAMU KURUM VE KURULUŞLAR

Sağlık Bakanlığı

Milli Eğitim Bakanlığı

Maliye Bakanlığı

Sosyal Güvenlik Kurumu

Türkiye İstatistik Kurumu

Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü

Diyanet İşleri Başkanlığı

Türk Standartları Enstitüsü

Radyo Televizyon Üst Kurulu

Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu

Yüksek Öğrenim Kurumu

Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu

Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Dünya Sağlık Örgütü Türkiye İrtibat Bürosu

KATKI SAĞLAYAN ÜNİVERSİTELER

Ankara Üniversitesi

Dokuz Eylül Üniversitesi

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi

Gülhane Askeri Tıp Akademisi

Hacettepe Üniversitesi

Orta Doğu Teknik Üniversitesi

V


KATKI SAĞLAYAN SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI(Alfabetik sıralama yapılmıştır.)

Acil Tıp Uzmanları Derneği

Anesteziyoloji ve Reanimasyon Uzmanları Derneği

Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği

Ateroskleroz Derneği

Halk Sağlığı Uzmanları Derneği

İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası

Metabolik Sendrom Derneği

Özel Hastaneler ve Sağlık Kuruluşları Derneği

Resüsitasyon Derneği

Tıbbi Cihaz Üretici ve Tedarikçi Dernekleri Federasyonu

Tıbbi Malzeme ve Cihaz Üreticileri Derneği

Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği

Türkiye Diyabet Vakfı

Türkiye Diyetisyenler Derneği

Türk Eczacılar Birliği

Türk Farmakoloji Derneği

Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzman Hekimleri Derneği

Türkiye Fizyoterapistler Derneği

Türk Hemşireler Derneği

Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği

Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği

Türkiye İlaç Sanayi Derneği

Türk Kalp Damar Cerrahisi Derneği

Türk Kardiyoloji Derneği

Türk Milli Pediatri Derneği

Türk Nöroloji Derneği

Türk Nöroşirürji Derneği

Türk Pediatrik Kardiyoloji Derneği

Türkiye Romatizma Araştırma ve Savaş Derneği

Türkiye Sağlık Endüstrisi İşverenler Sendikası

Türk Tabipleri Birliği

Türk Yoğun Bakım Hemşireleri Derneği

VI

Doç. Dr.Serap Aykut AKA

Doç. Dr. Rüçhan AKAR

Prof. Dr. Vakur AKAYA

Ş.İsmail AKKAŞ

Dr. Muzaffer AKKAYA

Prof. Dr.Atilla ARAL

Doç. Dr. Dursun ARAS

Prof.Dr. Nurcan ARAT

Prof. Dr. Hülya ARIKAN

Prof. Dr. Yeşim Kurtaiş AYTÜR

Gülden BAYRAKTAR

Uzm. Dr. Nihal Akar BAYRAM

Dr. Gürcan BEBİTOĞLU

Ecz. Emrah BİLGENER

Prof.Dr. Bülent BOYACI

Doç. Dr. Turan BUZGAN

Prof. Dr. Ünase BÜYÜKKOÇAK

Prof. Dr.Ufuk CAN

Doç. Dr. Başar CANDER

Dr.Biriz ÇAKIR

Doç. Dr.Sevilay Şenol ÇELİK

Sağ. Eğt.Erdal ÇENESİZ

Prof. Dr. Atiye ÇENGEL

Dr. Zekiye ÇİPİL

Dr. Seraceddin ÇOM

Hem.Nazmiye Şeker ÇORBACIOĞLU

Mustafa DAŞÇI

Prof. Dr. Nesrin DEMİRSOY

Uzm. Ecz.Zeynep Füsun DENLİ

Emeti DOĞAN

İlknur DOLU

Uzm. Mine EGE

Yrd. Doç. Dr. Gökhan EMİNSOY

Yrd. Doç. Dr. Nüket Paksoy ERBAYDAR

Yrd.Doç.Dr.Yasemin Akbal ERGÜN

Cemal ERİKEL

Prof. Dr. Çetin EROL

Dr.Süreyya ERŞAHİN

Dr. Deniz ERTAN

Uzm. Dr. Sibel GÖGEN

Dr. Yıldız Turhan GÖRGÜN

Dr. Betigül GÜLİTER

Tıb.Tek.Ayşe GÜNDOĞAN

Uzm. Denetçi Salih GÜNEY

Ali GÜNGÜT

Prof. Dr. Nesrin HASIRCI

Uzm. Dyt. Şeniz ILGAZ

Prof. Dr. Erdoğan İLKAY

Dr. Hüseyin İLTER

Uzm. Dr. A. Refik İMAMECİOĞLU

Sertan İPEK

Dr. Erkan İRİZ

Doç.Dr. Sibel KALAÇA

Prof. Dr. Nilgün KARAAĞAOĞLU

Prof. Dr. Selmin KARADEMİR

Uzm. Dr. Demet KARADENİZLİ

Prof. Dr.Ayşe KARADUMAN

Doç. Dr. Heves KARAGÖZ

Prof. Dr.Oğuz KAYAALP

Dr. Bora KAYSER

Doç. Dr. Dilek KESKİN

Uzm. Dr. Bekir KESKİNKILIÇ

Doç.Dr.Harun KILIÇ

Prof. Dr. Ömer KOZAN

Yrd. Dr. Eda KÖKSAL

Doç.Dr.Nezire KÖSE

Doç. Dr. Serdar KULA

Uzm. Dr. M.Mahir KUNT

Op. Dr.Ayşegül KUNT

Prof. Dr. Ali KUTSAL

Aziz KÜÇÜK

Prof. Dr. Mustafa Koray LENK

KATKI SAĞLAYAN KİŞİLER(Soyadına göre alfabetik sıralama yapılmıştır)

VII


Prof. Dr. Mehmet MELLİ

Dr.Selçuk METİNER

Prof. Dr. Deniz OĞUZ

Prof. Dr. Rana OLGUNTÜRK

Gülçin ONBAŞIOĞLU

Doç. Dr. Burhan ÖCAL

Prof. Dr.Mehmet Zülküf ÖNAL

Doç.Tbp.Alb.Bilgehan Savaş ÖZ

Dr.Osman ÖZCAN

Prof. Dr. Osman ÖZDEMİR

Doç. Dr.Zeynep Canlı ÖZER

Doç. Dr. Şerefnur ÖZTÜRK

Uzm. Dr. Filiz ÖZYİĞİT

Dr.Sertaç POLAT

Halil POLAT

Dr. Fatih SALMAN

Uzm. Tıb.Tek. Gülay SARIOĞLU

Prof. Dr. Sema SAVCI

Doç Dr. İhsan SOLAROĞLU

Doç. Dr. Serap Tomruk SÜTBEYAZ

Prof. Dr.Erol ŞENER

Uzm. Meltem TAN

Adnan TAŞDEMİR

Yrd. Doç. Dr. Selda TEKİNER

Kadir TEMİR

Hüseyin TOKGÖZ

Prof. Dr. Nihat TOSUN

Ar. Gör. Zahide TUNA

Dilara TUNCA

Rıfat TURGUT

Doç. Dr.Tufan TÜKEK

Op. Dr.Mahmut Mustafa ULAŞ

Uzm. Dr. Koray ULUDAĞ

Doç.Dr Mehmet UZUNLULU

Prof. Dr. Belgin ÜNAL

Uzm. Dr. S.Ersin ÜNLÜ

Dyt. Ceyhan VARDAR

Murat YAKUT

Uzm. Dr. Nazan YARDIM

Prof. Dr. Ersin YARIŞ

Doç.Dr.Sibel Aksu YILDIRIM

Doç. Dr. H. Hakan YILMAZ

Doç. Dr. Ayşegül YILMAZ

Dr. Alev YÜCEL

Doç. Dr. Yusuf YÜRÜMEZ

Hüseyin ZIRH

Dr.Hüseyin ZORA

Banu ZORLUTUNA

Doç.Dr.Yaman ZORLUTUNA

IX


ÖNSÖZ

20. yüzyıl, tüm dünya için bulaşıcı hastalıklara karşı geliştirilen yoğun bir sağlık savaşına sahne olmuştur. Yaşadığımız yüzyılda ise beklenen yaşam süresinin uzaması sonucu tüm dünyada ve ülkemizde kronik hastalıkların en önemli mortalite ve morbidite sebebi olması nedeniyle, sağlık alanında yeni yaklaşımlar geliştirilmesi gündeme gelmiştir. Kronik hastalıklara sebep olan risk faktörleri ile mücadele ancak ulusal politikalar ve uzun vadeli stratejiler yoluyla başarıya ulaşabilir. Sağlıklı beslenme, fiziksel hareketliliğin özendirilmesi, tütün kullanımının azaltılması gibi uygulamalar tüm sektörlerin katılımını gerektirmektedir.

Ülkemizde ana-çocuk sağlığı, aşılama faaliyetleri, bulaşıcı hastalıklarla mücadele gibi konularda çok önemli mesafeler kaydedilmiş, dünyayla paralel olarak kronik hastalıkların önemi artmıştır. Sağlık Bakanlığı Stratejik Eylem Planı’nda sağlıklı bir hayatın sürdürülmesi, daha iyi bir hayat için sağlığın geliştirilmesi ve bulaşıcı olmayan kronik hastalıkların önlenmesi faaliyetlerine yer verilmiştir. Bu kapsamda Bakanlığımız Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Kronik Durumlar Daire Başkanlığı kurulmuştur.

Kronik hastalıklar içerisinde, kalp ve damar hastalıkları tüm ölüm nedenleri arasında ilk sırada yer almakta, özellikle iskemik kalp hastalıkları ve serebrovasküler hastalıklar ilk iki ölüm nedenini oluşturmaktadır. Kalp ve damar hastalıklarıyla daha etkili mücadele edebilmek için Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından üç temel risk faktörüne (tütün, obezite ve fiziksel hareketsizlik) yönelik olarak hazırlanan ve entegre toplum tabanlı bir program olan “Türkiye Kalp ve Damar Hastalıklarını Önleme ve Kontrol Programı; Risk Faktörlerine Yönelik Stratejik Plan ve Eylem Planı” 25 Aralık 2007 Avrupa Kalp Sağlığı Sözleşmesi imza töreninde açıklanmış ve uygulamaya konulmuştur. Bu eylem planının devamı niteliğinde olan kalp ve damar hastalıklarının önlenmesi, tedavisi ve rehabilitasyonu ile bu alanda kontrolün sağlanmasını amaçlayan kalp ve damar hastalıklarına yönelik yüksek risk stratejilerini içeren “Kalp ve Damar Hastalıklarında İkincil ve Üçüncül Korumaya Yönelik Stratejik Plan ve Eylem Planı” hazırlanarak, her iki çalışma “Türkiye Kalp ve Damar Hastalıklarını Önleme ve Kontrol Programı 2010-2014” olarak bir arada sunulmaktadır.

Herkese eşit, adil, kaliteli, çağdaş ve sürdürülebilir sağlık hizmeti ilkesi ile yürütülecek sağlık politikaları ve stratejilerine katkı sağlayacak bu değerli çalışmada emeği geçen herkese teşekkür eder, insanımızın daha sağlıklı ve daha kaliteli bir hayata kavuşması yolundaki başarılı çalışmalarının devamını dilerim.

Prof. Dr. Recep AKDAĞ Sağlık Bakanı

XI


TEŞEKKÜR

Türkiye Kalp ve Damar Hastalıklarını Önleme ve Kontrol Programı’nın hazırlanmasında her türlü desteği sağlayan, başta Sayın Bakanımız Prof. Dr. Recep Akdağ olmak üzere, Türkiye Büyük Millet Meclisi Sağlık Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Cevdet Erdöl, Türkiye Büyük Millet Meclisi 23. Dönem Adana Milletvekili ve Sağlık Bakanlığı önceki Müsteşarı Prof. Dr. Necdet Ünüvar, Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Nihat Tosun, Müsteşar Yardımcısı Uzm. Dr. Turan Buzgan, Müsteşar Yardımcısı Dr. Yasin Erkoç, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü Dr. Seraceddin Çom’a,

Ulusal Kalp Sağlığı Politikası dökümanının hazırlanarak Bakanlığımız görüşüne sunulması ve Türkiye Kalp ve Damar Hastalıklarını Önleme ve Kontrol Programı’nın hazırlanma sürecindeki tüm çalışmalardaki katkı ve desteklerinden dolayı Türk Kardiyoloji Derneği önceki Başkanlarından Prof. Dr. Çetin Erol’a, Prof. Dr. Oktay Ergene’ye, Yönetim Kurulu Üyelerine ve Türk Kardiyoloji Derneği’ne,

Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programının şekillenmesinde değerli katkılarından dolayı Sağlık Bakanlığının ilgili genel müdürlük ve daire başkanlıklarına, tüm kurum ve kuruluşlarımıza, üniversitelerimize ve katkıları ile programımızı zenginleştiren sivil toplum kuruluşları temsilcilerine, değerli katkılarından dolayı Doç. Dr. H. Hakan Yılmaz ve Dr. Volkan Erkan’a, programın hazırlanması, yayınlanması ve uygulanması aşamalarında yoğun olarak çalışan Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Kronik Durumlar Daire Başkanlığı çalışanlarına içtenlikle teşekkürlerimizi sunarız.

Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü

XIII


İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ....................................................................................................................................... IX

TEŞEKKÜR ................................................................................................................................XI

TABLOLAR DİZİNİ ................................................................................................................ XV

ŞEKİLLER DİZİNİ ................................................................................................................XVII

KISALTMALAR .................................................................................................................. XVIII

1.GİRİŞ ......................................................................................................................................... 1

2. STRATEJİK PLAN VE EYLEM PLANIN AMACI KAPSAMI VE HEDEFİ ...................... 4

2.1 Amaç ............................................................................................................................. 4

2.2 Kapsam ......................................................................................................................... 4

2.3 Hedefler ........................................................................................................................ 4

3.DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE KALP VE DAMAR HASTALIKLARI PROFİLİ VE MEVCUT DURUM ................................................................................................................... 4

3.1 Dünyada Kalp ve Damar Hastalıkları Profili ................................................................ 4

3.2 Türkiye’de Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Kalp ve Damar Hastalıkları Profili ...... 8

3.3 Kalp ve Damar Hastalıklarında Risk Faktörleri ve Korunma .................................... 13

3.4 Kalp ve Damar Hastalıklarında Örgütlenme, İnsan Gücü Planlama ve Eğitim ......... 30

3.5 Kalp Hastalıklarında Acil Tedavi Hizmetleri ve Kardiyopulmoner Resusitasyon .... 49

3.6 Kardiyovasküler Hastalıklarda Cihaz Yönetimi ......................................................... 49

3.7 Kardiyovasküler Hastalıklarda İlaç Yönetimi ............................................................ 50

3.8 Çocuklarda Kalp ve Damar Hastalıkları ..................................................................... 51

3.9 Kardiyovasküler Cerrahi ............................................................................................. 54

3.10 Serebravasküler Hastalıklar ve İnme ........................................................................ 56

3.11 Kalp ve Damar Hastalıklarında Rehabilitasyon, Palyatif Tedavi ve Evde Bakım Hizmetleri ................................................................................................................. 59

3.12 Kalp ve Damar Hastalıklarında Geleceğe Yönelik Uygulamalar ............................. 60

3.13 Kalp ve Damar Hastalıklarında Kurumlar ve Sektörler Arası İşbirliği .................... 66

4.UYGULAMA .......................................................................................................................... 67

5.İZLEME VE DEĞERLENDİRME .......................................................................................... 67

6. KAYNAKLAR ....................................................................................................................... 68

XIV

7.STRATEJİK PLAN VE EYLEM PLANLARI .......................................................................... 71

7.1 Risk Faktörlerine (Birincil Koruma) Yönelik Güncellenmiş Hedefler ve Stratejiler ... 72

7.2 Risk Faktörlerine (Birincil Koruma) Yönelik Güncellenmiş Eylem Planı ................... 83

7.3 İkincil ve Üçüncül Kotumaya Yönelik Hedefler ve Stratejiler ................................... 124

7.4 İkincil Ve Üçüncül Korumaya Yönelik Stratejik Plan ve Eylem Planı ...................... 129

8. EKLER .................................................................................................................................... 212

8.1 Avrupa Kalp Sağlığı Sözleşmesi ................................................................................. 212

8.2 Lüksemburg Deklarasyonu ......................................................................................... 218

XV


TABLOLAR DİZİNİ

Tablo 1: Küresel ölüm nedenleri........................................................................................................ 6

Tablo 2 : Türkiye’de kalp ve damar hastalıklarının insidans ve prevelans hızları ............................. 9

Tablo 3: Türkiye’de bir hekim tarafından angina pektoris ya da göğüs ağrısı tanısı konma durumunu yerleşim yeri, cinsiyet ve yaş gruplarına göre dağılımı (18 yaş ve üstü cevaplayıcılarda) ........................................................................................................ 10

Tablo 4: Seçilmiş risk faktörlerinin önlenmesi ile cinsiyete göre Türkiye genelinde önlenebilecek ölüm ve DALY sayıları............................................................................... 14Tablo 5: Sigara kullanma durumuna atfedilebilir hastalık yükü ve ölüm sayılarının hastalıklara göre dağılımı ...................................................................................................................... 17

Tablo 6: Yüksek beden kitle indeksine atfedilebilir hastalık yükünün ve ölüm sayılarının nedenlere göre dağılımı ..................................................................................................... 19

Tablo 7: Fiziksel hareketsizliğe atfedilebilir hastalık yükü ve ölüm sayılarının nedenlere

göre dağılımı ...................................................................................................................... 20

Tablo 8: Türkiye’de hipertansiyon sıklığı........................................................................................ 21

Tablo 9: Türkiye’de hipertansiyona atfedilebilir hastalık yükü ve ölüm sayılarının nedenlere göre dağılımı ...................................................................................................................... 22

Tablo 10: Türkiye’de hipertansiyona atfedilebilir hastalık yükü ve ölüm sayılarının cinsiyete göre dağılımı ...................................................................................................................... 22

Tablo 11: Son iki hafta içinde hekim tarafından reçete edilmiş hipertansiyon ilacı kullananların yerleşim yeri ve cinsiyete göre dağılımı ...................................................... 24

Tablo 12: Yüksek kan kolestrolüne atfedilebilir hastalık yükü ve ölüm sayılarının nedenlere göre dağılımı ...................................................................................................................... 25

Tablo 13: Türkiye’de ulusal düzeyde diabetes mellitus hastalık yükü (DALY) dağılımı ................. 27

Tablo 14: Türkiye’de yerleşim yeri ve cinsiyete göre metabolik sendrom prevelansları .................. 28

Tablo 15: Sağlık Bakanlığı’na bağlı bazı sağlık kuruluşlarının sayısı .............................................. 34

Tablo 16: Türkiye’de hastanelerin dağılımı ....................................................................................... 36

Tablo 17: Türkiye’deki hastane yataklarının servislere göre dağılımı .............................................. 37

Tablo 18: Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde görev yapan uzman hekimlerin dallara ve hastanelere göre dağılımı .............................................................................................. 42Tablo 19: Türkiye’de Sağlık Bakanlığı, üniversite ve özel sağlık kuruluşlarında aktif çalışan sağlık personeli dağılımı.................................................................................................... 43

XVI

Tablo 20: Sağlık insangücü yetiştiren eğitim kurumları eğitim düzeyleri ......................................... 44

Tablo 21: Sağlık alanında yüksek öğrenim düzeyinde öğrenim gören hekim dışı personel sayısının yıllara göre değişimi ........................................................................................... 45

Tablo 22: 2002–2010 yılları arasında yoğun bakım hemşireliği kurslarına katılanların sayısı ........ 46

Tablo 23: 2003–2010 yılları arasında acil bakım hemşireliği kurslarına katılanların sayısı ............. 47

Tablo 24: 2007–2010 yılları arasında enfeksiyon kontrol hemşireliği kurslarına katılanların sayısı 47

Tablo 25: Türkiye’de 0-14 yaş grubunda ölüme neden olan ilk yirmi hastalığın cinsiyete göre dağılımı ............................................................................................................................. 52

Tablo 26: Türkiye’de 0-4 yaş grubunda cinsiyet ve nedene göre ölüm nedenlerinin dağılımı ........ 53

Tablo 27: Türkiye’de pediatri alanında aktif çalışan uzman hekim sayısı ........................................ 54

Tablo 28: Türkiye’ de kardiyovasküler cerrahi merkezleri ve koordinatör hastane ve kardiyovasküler cerrahi uzman sayıları ............................................................................ 55

Tablo 29: Son 12 ay ıçinde bir hekim tarafından inme/felç tanısı konulanların yerleşim yeri, cinsiyet ve yaş gruplarına göre dağılımı ............................................................................ 57

Tablo 30: Son 12 ay ıçinde bir hekim tarafından inme/felç tanısı konulanların nedenlerinin yerleşim yerine göre dağılımı ............................................................................................ 57

Tablo 31: Son 12 ay ıçinde bir hekim tarafından inme/felç tanısı konulanların nedenlerinin cinsiyete göre dağılımı ...................................................................................................... 58

Tablo 32: Hasta populasyonunda cinsiyete göre inme olasılığı dağılımı (%) ................................... 58

Tablo 33: Sağlık Bakanlığı’na bağlı fizik tedavi ve rehabilitasyon hastaneleri ve yatak sayıları ..... 59

Tablo 34: Türkiye’de 2007 yılındaki teletıp uygulaması kapsamındaki gönderici ve alıcı hastaneler .............................................................................................................. 65

XVII


XVIII

KISALTMALAR

AB Avrupa Birliği AÇSAP Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması ASM Aile Sağlığı Merkezi BKİ Beden Kitle İndeksi BOH Bulaşıcı Olmayan (Kronik) HastalıklarÇKYS Çekirdek Kaynak Yönetim SistemiCDC Hastalıkların Önlenmesi ve Kontrol Merkezi DPT Devlet Planlama TeşkilatıDSÖ Dünya Sağlık ÖrgütüDALY Sakatlığa Bağlı Kayıp Yaşam Yılı (Disability Adjusted Life Year) GATA Gülhane Askeri Tıp AkademisiHTS Hasta Takip SistemiKİK Kamu İhale KurumuMYK Mesleki Yeterlik KurumuOECD Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma TeşkilatıRTÜK Radyo ve Televizyon Üst KuruluSGK Sosyal Güvenlik KurumuSHÇEK Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu STK Sivil Toplum KuruluşuSSUK Sigara ve Sağlık Ulusal KomitesiTTB Türk Tabipleri BirliğiTUİK Türkiye İstatistik KurumuTSK Türk Silahlı KuvvetleriTSM Toplum Sağlığı MerkeziTSHGM Temel Sağlık Hizmetleri Genel MüdürlüğüTAPDK Türkiye Odalar ve Borsalar BirliğiTÜBİTAK Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma KurumuTRT Türkiye Radyo Televizyon KurumuUNICEF Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu-United Nations Children’s FundYLL Kaybedilen Yaşam Yılı (Years of Life Lost)YLD Sakatlıkla Kaybedilen Yaşam Yılı (Years Lost with Disability)YÖK Yüksek Öğretim Kurulu

1


1. GİRİŞ

Yirminci yüzyılda dünyada eğitim ve gelir düzeyindeki yükselme, beslenme alışkanlıklarının değişmesi, bulaşıcı hastalıkların kontrolü gibi etkenler beklenen yaşam süresinin artmasına neden olmuştur. Yaşam süresinin uzaması istenen bir şey olmakla birlikte, paralelinde bulaşıcı olmayan kronik hastalıkların görülme sıklığında artış meydana gelmiştir. Yaşlı nüfusun çocuk nüfusa oranla artış içinde olması, toplumdaki sağlık sorunlarının çocukluk çağı hastalıklarından yaşlı nüfusta görülen bulaşıcı olmayan kronik hastalıklara doğru kaymasına yol açmıştır.

Yapılan çalışmalar, ülkelerin gelişmişlik düzeylerine ve sosyal sınıfların yapısına bakılmaksızın kronik hastalıkların günden güne arttığı konusunda alarm vermektedir. Bulaşıcı olmayan hastalıklar (kalp-damar hastalıkları, diyabet, kanserler, kronik solunum yolu hastalıkları başta olmak üzere) küresel ölümlerin %60’ını oluşturmaktadır. Bu da dünyadaki 58,7 milyon ölümün 35 milyonuna denk gelmekte ve bunların büyük kısmı (28,1 milyon) orta ve düşük gelirli ülkelerde meydana gelmektedir. Yalnızca gelişmekte olan ülkelerde her yıl bulaşıcı olmayan hastalıklara bağlı olarak gerçekleşen 60 yaş altında görülen sekiz milyon erken ölüm “önlenebilir” ölümlerdir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), bulaşıcı olmayan hastalıklara bağlı ölümlerin 2006-2015 yılları arasında %17 oranında artacağını bildirmekte ve bu artışın Afrika Bölgesi’nde %24, Orta Doğu Bölgesi’nde ise %23 ile en fazla olacağını tahmin etmektedir. Bulaşıcı olmayan hastalıklar düşük ve orta gelir düzeyli ülkelerde daha ağır bir yük oluşturmakta ve sağlık hizmeti, bakım ve tedavi masrafları kişileri hızla fakirlik sınırının altına düşürebilmektedir. Hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülke ekonomilerinde bulaşıcı olmayan hastalıklar büyük finansal ve ekonomik risk oluşturmakta, sağlık hizmeti sunum sistemlerinin sürdürülebilirliğini tehdit etmekte ve oluşturdukları üretim kaybı meydana getirdikleri doğrudan sağlık maliyetinden dört kat daha yüksektir.

Günümüzde önlenebilir bulaşıcı olmayan hastalıklardan erken ölümlerin engellenmesi için tütün ve sigara kullanımının, sağlıksız beslenmenin, fiziksel hareketsizliğin ve alkol kullanımının önlenmesine yönelik kanıtlanmış çözümler mevcuttur. Ayrıca halkın sağlık ihtiyaçlarına daha etkili cevap verebilmek için sağlık sistemlerinin güçlendirilmesi yaklaşımı da bu yönde önemli rol oynamaktadır. Bu amaçla; DSÖ Küresel Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların Önlenmesi ve Kontrolü Stratejisi 2008-2013 Eylem Planını hazırlamış ve altı ana hedef belirlemiştir.

Bu hedefler:

Küresel ve ulusal düzeyde bulaşıcı olmayan hastalıklarla I. mücadelede önceliğin arttırılması,

Ulusal düzeyde politika ve planların oluşturulması,II.

Temel ortak risk faktörlerine yönelik müdahalelerin geliştirilmesi,III.

Bulaşıcı olmayan hastalıkların önlenmesi ve kontrolünde IV. araştırmaların teşviki,

Bulaşıcı olmayan hastalıkların önlenmesi ve kontrolünde V. işbirliğinin teşviki,

Tüm düzeylerde izleme ve değerlendirmedir.VI.

2


Kalp ve damar hastalıkları, küresel ölçekte başta gelen ölüm sebebi olup, uzun bir süre daha bir numaralı ölüm sebebi olmaya devam edeceği tahmin edilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 2005 yılında 17,5 milyon insanın kalp ve damar hastalıkları sebebiyle öldüğü ve bu rakamın küresel ölümlerin %30’unu teşkil ettiği tahmin edilmektedir. Bu ölümlerin 7,6 milyonu kalp krizlerine, 5,7 milyonu ise inmelere bağlıdır. Ölümlerin %80’i düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana gelmiştir. Eğer uygun önlemler alınmazsa 2015 yılına kadar her yıl yaklaşık 20 milyon insan daha kalp ve damar hastalıklarından, özellikle de kalp krizleri ve inmelerden hayatını kaybedecektir.

Kalp ve damar hastalıklarından ölümler gelişmiş batılı ülkelerde azalma eğilimi gösterirken gelişmekte olan ülkelerde artmaktadır. Ancak toplumların yaşlanması ve beklenen yaşam süresinde görülen uzama ile gelişmiş ülkelerde kalp ve damar hastalığı sayısı artmakta ve bunlara bağlı yük ise azalmamaktadır.

Bulaşıcı olmayan hastalıkların oluşturduğu hastalık yükünde önemli bir payı olan kalp ve damar hastalıkları açısından olumlu olan husus büyük ölçüde “önlenebilir” olmalarıdır. Dünya Sağlık Örgütü kan basıncı, obezite, kolesterol ve sigara içiminin kontrolü ile kalp ve damar hastalığı görülme sıklığının yarıya indirilebileceğini bildirmektedir.

Ülkemizin nüfus yapısı halen genç nüfus ağırlıklı olup, gelişmekte olan ülkelerdekine benzemektedir. Ülkemizde son yıllarda ana-çocuk sağlığı, aşılama ve bulaşıcı hastalıklar alanında önemli başarılar meydana gelmiştir. Artık ölüm sebepleri bakımından gelişmiş toplumlardakine benzer biçimde ülkemizde de kronik hastalıklar öne çıkmaktadır. Bu gidiş kontrol altına alınmadığı takdirde, 10 yıl sonra nüfusumuzda yaşlıların oranı arttığında bulaşıcı olmayan hastalıklar ve buna bağlı ölüm ve iş görmezlik oranları hayli yüksek seyredecektir.

Bulaşıcı olmayan hastalıkların sağlık sistemine olumsuz etkileri de sürekli bir şekilde artmakta ve sosyo-ekonomik gelişmeyi tehdit etmektedir. Bu hastalıklar ülkemizin sağlık kaynaklarının önemli bir kısmını tüketmektedir.

Avrupa Birliği ve DSÖ, Avrupa Bölgesi’ndeki kalp damar hastalıkları yükünü önemli ölçüde azaltmak ve hastalık yüklerinde ülke içinde ve ülkeler arasında bulunan hakkaniyetsizlik ve eşitliksizlikleri azaltmak amacıyla “Avrupa Kalp Sağlığı Sözleşmesi” ni imzaya açmıştır. Avrupa Kalp Sağlığı Sözleşmesi’nin ulusal imza töreni Ankara’da 25 Aralık 2007 tarihinde yapılmış ve sözleşme T.C. Sağlık Bakanı ve dokuz uzmanlık derneği başkanlarınca imzalanmıştır.

Bu çerçevede yapılması gereken; hasta olanlar için tedavi imkânları sağlamanın yanısıra, “önlenebilir” nitelikteki kalp ve damar hastalıklarından korunma stratejilerini geliştirmek, birey ve toplum için planlar yapmaktır. Ayrıca; kapsamlı bir kalp ve damar hastalıklarını önleme ve kontrol programının ikincil ve üçüncül korumaya yönelik insangücü planlaması, teknoloji, tıbbi cihaz yönetimi, ilaç yönetimi, rehabilitasyon, palyatif tedavi ve evde bakım hizmetleri, acil tedavi hizmetleri, cerrahi, sürveyans ve araştırmalar, finansman ve sektörlerarası işbirliği ve geleceğe yönelik uygulamalar da dahil, yüksek risk stratejisi yaklaşımları içermesi gerekmektedir.

3


Bu kapsamda, Dünya Sağlık Örgütü’nün kalp ve damar hastalıkları yükünün azaltılması tavsiyeleri arasında değindiği bazı noktalar şunlardır:

Kalp ve damar hastalıklarını tedavi etmek üzere etkili ve ucuz ilaçlar mevcuttur.•

Bir kalp krizi veya inme sonrasında tekrar etme veya ölüm riski, bazı ilaçların • kullanılması yoluyla önemli ölçüde azaltılabilmektedir .

Kalp ve damar hastalıklarını tedavi etmek için kalp pilleri, prostetik kapaklar vb. gibi • etkili tıbbi cihazlar ve çözümler geliştirilmiş durumdadır.

Kalp ve damar hastalıklarını tedavi etmek için, koroner arter bypass, balon anjiyoplas• ti, kapak onarımı ve replasmanı, kalp transplantasyonu ve suni kalp operasyonları uygulanmaktadır.

Kalp ve damar hastalıkları ile birlikte diğer kronik hastalıkları önleme ve kontrol • altına alma amaçlı ulusal programlar yoluyla bu alandaki yatırımlar artırılmalıdır.

Kronik hastalık risk faktörleriyle mücadele ve kronik hastalıklar konusunda ülke düzeyindeki durumun araştırılması, bu hastalıklar ve risk faktörlerine dair halkın bilinç ve farkındalık düzeyinin yükseltilmesi, bu hastalıklara yol açan risk faktörleriyle etkin mücadele ve halk sağlığına yönelik tehditleri azaltma ve sağlığın geliştirilmesi ve teşviki amaçları ile 18.01.2008 tarihli ve 708 sayılı Makam Olur’u emriyle T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde “Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Kronik Durumlar Daire Başkanlığı” kurulmuş ve faaliyetlerine başlamış bulunmaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı 2010-2014 Stratejik Plan ve Eylem Planı’nda da kronik hastalıkların önlenmesine geniş yer verilmiş olup, bu planda yer alan “Bulaşıcı olmayan hastalıkların gelişimine neden olan risk faktörlerini azaltarak bu hastalıkların görülme sıklığını ve bu hastalıklardan kaynaklanan ölümleri 2014 yılına kadar %25 azaltma” hedefini ve bu hedefe paralel olarak da; 65 yaş altında kardiyovasküler hastalıklara bağlı mortalite oranını %25 azaltmayı; 65 yaş altında serebrovasküler hastalıklara bağlı mortalite oranını da %25 azaltmayı; hedef olarak belirlenmiştir.

Bu kapsamda, Türkiye Kalp ve Damar Hastalıklarını Önleme ve Kontrol Programı 2010- 2014 hazırlanırken; Türk Kardiyoloji Derneği Ulusal Kalp Sağlığı Politikası, DSÖ 2008-2013 Küresel Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların Önlenmesi ve Kontrolü Stratejileri Eylem Planı (WHO 2008-2013 Action Plan for the Global Strategy for the Prevention and Control of Noncommunicable Diseases), T.C. Sağlık Bakanlığı 2010-2014 Stratejik Plan ve Eylem Planı, Ulusal Tütün Kontrol Programı Eylem Planı, Obezite ile Mücadele Ulusal Eylem Planı 2010-2014; Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı İlerleme Raporu 2008, Avrupa Kalp Sağlığı Sözleşmesi (European Heart Health Charter), DSÖ Avrupa Bölgesi, Avrupa İnme Stratejilerine Yönelik Helsinborg Deklarasyonu 2006 (Helsinborg Declaration 2006 on European Stroke Strategies, WHO Europe), DSÖ Herkes İçin Sağlık 21 Hedefleri, Kardiyovasküler Risk Platformu Ortak Bildirisi, DSÖ’nün Kronik Hastalıkların Önlenmesine ilişkin politika dökumanları, Avrupa Birliği Müktesebatı ve Beyaz Kitap, Sağlık İçin

4


Hep Birlikte: Avrupa Birliği Stratejik Yaklaşımı (White Paper, Together For Health: A Strategic Approach for the EU), T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama Kılavuzu 2006 göz önünde bulundurulmuş ve ilgili dökümanlarla uyumlu olmasına özen gösterilmiştir.

2. STRATEJİK PLAN VE EYLEM PLANIN AMACI KAPSAMI VE HEDEFİ

2.1 Amaç

Bu planın amacı daha sağlıklı bir Türkiye için, kalp ve damar hastalıklarının önlenmesi, tedavisi ve rehabilitasyonu ile bu alanda kontrolün sağlanmasıdır.

2.2 Kapsam

Plan, kalp ve damar hastalıklarının önlenmesi ve kontrolüne yönelik olarak risk faktörleri ve korunma, örgütlenme, insangücü planlaması ve eğitim, acil tedavi hizmetleri, cihaz yönetimi, ilaç yönetimi, rehabilitasyon, palyatif tedavi ve evde bakım hizmetleri, kardiyovasküler cerrahi, çocukluk çağı kalp ve damar hastalıkları, sürveyans ve araştırmalar, finansman ve sektörlerarası işbirliği ile geleceğe yönelik uygulama yaklaşımlarını içermektedir.

2.3 Hedefler

Planın hedefi, kalp ve damar hastalıkları konusunda toplumu bilgilendirmek, toplumsal farkındalığı arttırmak, risk faktörleri konusunda olumlu ve kalıcı davranış değişiklikleri oluşturmaktır. İkincil ve üçüncül korumaya yönelik (insangücü planlaması, eğitim, cihaz yönetimi, ilaç yönetimi, rehabilitasyon, palyatif tedavi ve evde bakım hizmetleri, acil tedavi hizmetleri, kardiyovasküler cerrahi, çocukluk çağı kalp ve damar hastalıkları, sürveyans ve araştırmalar, finansman, sektörlerarası işbirliği ve geleceğe yönelik uygulamalar dahil olmak üzere) yüksek risk stratejilerinin uygulanarak, ülkemizde kalp ve damar hastalıklarına bağlı mortalite ve morbiditenin azaltılması, halkımızın kalp ve damar sağlığı açısından kalitesi yüksek bir hayat sürdürmelerini sağlamaktır.

3. DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE KALP VE DAMAR HASTALIKLARI PROFİLİ VE MEVCUT DURUM

3.1. Dünyada Kalp ve Damar Hastalıkları Profili

Düşük ve orta gelirli ülkelerde kronik hastalıkların etkisi yıldan yıla giderek artmaktadır. Kronik hastalıkların insan sağlığına etkilerinin öngörülmesi, anlaşılması ve acilen müdahale edilmesi hayati önem taşır. Kronik hastalıkların önlenmesi ve kontrolünde yeni bir yaklaşıma ihtiyaç duyulmaktadır. Sağlık çalışanlarından başlayarak toplumun tüm katmanlarına en doğru ve güncel bilgi ile haberlerin iletilmesi, sağlık okur-yazarlığının yükseltilmesi ve sağlıklı yaşamanın teşvik edilmesi (health promotion) faaliyetleri ön planda olmalıdır.

5


Kronik Hastalıklarla ilgili olarak şu hususlar ortaya konmuştur:

Hemen bütün ülkelerde en önemli ölüm sebeplerindendirler.•

En yoksul ülkeler en çok etkilenirler.•

Risk faktörlerinden etkilenme çok yaygındır.•

Oluşturdukları tehdit giderek büyümektedir.•

Mevcut küresel tepki ve toplumların konuyu algılayışı yetersizdir.•

Kalp ve damar hastalıkları; koroner kalp hastalıkları, serebrovasküler hastalıklar, hipertansiyon, periferal arter hastalığı, romatizmal kalp hastalıkları, konjenital kalp hastalıkları, kalp yetmezliği ve kardiyomiyopatileri kapsar. Kalp ve damar hastalıklarının başlıca sebepleri; tütün kullanımı, fiziksel hareketsizlik ve obeziteye yol açabilen sağlıksız beslenme tarzıdır.

Kalp ve damar hastalıkları küresel ölçekte bir numaralı ölüm sebebidir. 2005 yılında tahminen 17,5 milyon insan kalp ve damar hastalıkları sebebiyle ölmüştür ve bu küresel ölümlerin %30’unu oluşturmaktadır (Şekil 1). Bu ölümlerin 7,6 milyonu kalp krizlerine, 5,7 milyonu ise inmelere bağlıdır. Ölümlerin %80’i düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana gelmiştir. Eğer uygun önlemler alınmazsa 2015 yılına kadar tahminen her yıl 20 milyon insan daha kalp ve damar hastalıklarından özellikle de kalp krizleri ve inmelerden hayatını kaybedecektir.

Şekil 1: Küresel ölüm nedenleri dağılımı

Kaynak:Dünya Sağlık Örgütü, 2006 yılı raporu

6


Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre iskemik kalp hastalıkları ve inme tüm dünyada başta gelen ilk iki ölüm nedenidir (Tablo 1).

Tablo 1: Küresel ölüm nedenleri

DünyaÖlüm sayıları (milyon kişi)

%

Koroner Kalp Hastalıkları 7,60 12,2

İnme ve diğer kardiyovasküler hastalıklar 5,71 9,7

Alt solunum yolu enfeksiyonları 4,18 7,1

KOAH 3,02 5,1

Ishalle seyreden hastalıklar 2,16 3,7

HIV/AIDS 2,04 3,5

Tüberküloz 1,46 2,5

Trakea, bronş ve akciğer kanserleri 1,32 2,3

Trafik Kazaları 1,27 2,2

Prematurite ve düşük doğum ağırlığı 1,18 2,0

Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü, 2008

Dünya nüfusunun yaklaşık %80’i düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşamaktadır. Genel ola-rak kalp ve damar hastalıklarının mortalite oranı %23 olup, bulaşıcı hastalıklara bağlı mortalitenin yaklaşık yarısı kadardır. Bölgeler ve ülkeler arasında belirgin farklar olmakla birlikte, bazı ülkeler halen bulaşıcı hastalıklardan bulaşıcı olmayan hastalıklara epidemiyolojik geçişin ilk evresindeyken, diğerleri epidemiyolojik geçişin ikinci ve üçüncü evresindedirler. Bunun muhtemel nedenleri; farklı bölgelerdeki ekonomik, sosyal geçişlerin farklı safhalarda olması, yaşam şekli ve alışkanlıklara bağlı risk faktörlerinde değişiklikler olması ile ırksal ve etnik farklılıkların kalp ve damar hastalıklarına yatkınlığı değiştirmesidir.

Kalp ve damar hastalıkları bölgelere göre değişkenlik göstermektedir. Dünya nüfusunun 1/5’inin yaşadığı Çin’de 1950’den bu yana ortalama yaşam beklentisi iki katına çıkarken, kalp ve da-mar hastalıklara bağlı ölümler %12’den %36’ya çıkarak üç kat artmıştır. Çin’de inme ön planda olup, hemorajik inmeler daha sık görülmektedir. İnme oranları özellikle kadınlarda daha yüksektir. Dünya nüfusunun 1/6’sına sahip Hindistan’da kalp ve damar hastalıkları ölümlerin %24’ünden sorumludur ve koroner arter hastalıkları kalp ve damar hastalıkları içinde ilk sırada yer almaktadır. Hintlilerde ileri derecede insulin duyarsızlığı olması ve yağlı yiyecekleri çok tüketmelerinin bunda önemli payı olduğu düşünülmektedir. Bulaşıcı hastalık oranları yüksek olan Hindistan epidemiyolojik geçişin ikinci evresinde olup Çin ve Hindistan’da romatizmal kalp hastalıkları da önemli bir morbidite ve mortalite nedeni olmaya devam etmektedir.

Afrika’nın bazı bölgeleri, halen ölümlerin %40’ından fazlasının enfeksiyöz ve paraziter has-talıklara bağlı olması nedeniyle, epidemiyolojik geçişin birinci evresindedir. Bu bölgelerde kalp ve

7


damar hastalıkları ölümlerin yaklaşık %10’undan sorumlu olmakla birlikte, en sık ölüm nedeni in-medir. Hipertansiyon önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelmeye başlamıştır. Romatizmal kalp hastalıkları, kardiyomyopatiler, viral ve parazitik hastalıklar da önemli mortalite nedenleridir. Dün-yadaki HIV pozitif bireylerin %75’inin yaşadığı Afrika’da AIDS’e sekonder kalp ve damar tutulumu (kalp yetersizliği, perikardiyal effüzyon, infektif endokardit, miyokardiyal Kaposi sarkomu, miyo-kardiyal B hücreli immunoblastik lenfoma ve aritmiler) sık olarak gözlenmektedir.

Latin Amerika, kalp ve damar hastalıkları mortalitesinin yaklaşık %31 oranında olması ve koroner arter hastalığının inmeden fazla olması ile epidemiyolojik geçişin üçüncü evresinde görünmektedir.

Orta Doğu bölgesinde, ekonomik gelirin ve sanayileşmenin artması, batı tipi beslenmenin benimsenmesi sonucunda kalp ve damar hastalıkları mortalitenin en önemli nedeni olmuştur. Kalp ve damar hastalıkları tüm ölümlerin %25-45’inden sorumludur. En sık görülen kalp ve damar hastalığı olan koroner arter hastalığının oranı inmeye göre belirgin olarak fazla (3:1 oranında) olmakla birlikte, oranları azalmasına rağmen, romatizmal kalp hastalıkları da halen önemli morbidite ve mortalite nedenidir.

Ekonomik dönüşüm, kentleşme, endüstrileşme ve küreselleşme, kalp hastalıklarını arttıran yaşam tarzı değişikliklerini de beraberinde getirmektedir. Bu risk faktörleri arasında tütün kullanımı, fiziksel hareketsizlik ve sağlıksız beslenme tarzı yer almaktadır.

3.1.1 Kalp ve Damar Hastalıklarının Sosyal ve Ekonomik Sonuçları

Kalp ve damar hastalıklarının klinik tedavisi uzun süreli ve yüksek maliyetlidir. Kalp ve damar hastalıkları, bireyleri genellikle orta yaş döneminde etkilemekte, onlara bağlı olan ailelerinin geleceğini altüst etmekte, böylece ülkelerin gelişimine, en verimli yıllarında bulunan insan kaynaklarından yoksun bırakarak zarar vermektedir. Gelişmiş ülkelerde, daha alt sosyoekonomik grupların risk faktörleri prevalansı, hastalık insidansı ve mortalitesi daha yüksektir. Gelişmekte olan ülkelerde de kalp ve damar hastalıkları epidemisi olgunlaştıkça yük, daha düşük sosyoekonomik gruplara doğru kaymaktadır.

3.1.2 Dünya Sağlık Örgütü’nün Kalp ve Damar Hastalıklarına Yaklaşımı

DSÖ’nün kalp ve damar hastalıkları konusundaki çalışmaları, Kronik Hastalıklar ve Sağlığın Teşvik Edilmesi Departmanı’nın görev tanımı içerisinde ele alınmaktadır.

Bu departmanın stratejik amaçları: Küresel kronik hastalıklar epidemisi hakkında farkındalığı arttırmak,• Özellikle yoksul ve dezavantajlı topluluklar başta olmak üzere, toplum için sağlıklı •

çevreler oluşturmak,Sağlıksız diyet ve fiziksel hareketsizlik gibi kronik hastalıklar için •

ortak risk faktörlerindeki eğilimleri yavaşlatmak ve tersine çevirmek,Önde gelen kronik hastalıklara bağlı• erken ölümleri ve önlenebilir

engelliliği önlemektir.

8


3.2 Türkiye’de Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Kalp ve Damar Hastalıkları Profili

3.2.1 Türkiye’de Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların Profili

Kronik hastalıklar ülkemiz açısından da büyük önem taşımaktadır. Türkiye’de kronik hastalıklar ve ölüm nedenlerine ilişkin en geniş çalışma Sağlık Bakanlığınca yapılan Ulusal Hastalık Yükü-Maliyet Etkililik çalışmasıdır. Bu çalışmaya göre Türkiye’de 2000 yılı için hesaplanan toplam 430.459 ölümün 305.467’si (%71) kronik hastalıklar nedeniyledir.

Türkiye’de Ulusal Düzeyde Ölüme Neden Olan Hastalıkların yüzde dağılımı, Avrupa Birliği, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerle karşılaştırıldığında;

Türkiye’de birinci grup hastalıklar (Bulaşıcı Hastalıklar, Maternal ve Perinatal Nedenler ve Beslenme Yetersizliğine Bağlı Hastalıklar) AB ve gelişmiş ülkelerden yüksektir. Ancak kronik hastalıkların yer aldığı ikinci grup (Bulaşıcı olmayan hastalıklar, Kalp Damar Sistemi Hastalıkları, Solunum Sistemi Hastalıkları, Sindirim Sistemi Hastalıkları, Endokrin, Nutrisyonel Hastalıklar, Duyu Organ Bozuklukları, Genitoüriner Sistem Hastalıkları, Malign Neoplazmalar, Kas, İskelet Sistemi ve Nörolojik Bozukluklar, Nöropsikiatrik Bozukluklar ve Ağız ve Diş Sağlığı bozuklukları) açısından bakıldığında tablo gelişmekte olan ülkelere benzemektedir ki, bu durum yaşlı nüfusun artması ile kronik hastalıkların yükselmekte olduğunu ifade etmektedir (Şekil 2).

Şekil 2: Türkiye’de ölüme neden olan hastalıkların yüzde dağılımının Avrupa Birliği, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere göre karşılaştırılması

Grup I: Bulaşıcı hastalıklar, maternal ve perinatal nedenler ve beslenme yetersizliğine bağlı ortaya çıkan hastalıklar.Grup II: Bulaşıcı olmayan hastalıklar, Kalp Damar Sistemi Hastalıkları, Solunum Sistemi Hastalıkları, Sindirim Sistemi Hastalıkları, Endokrin, Nutrisyonel Hastalıklar, Duyu Organ Bozuklukları, Genitoüriner Sistem Hastalıkları, Malign Neoplazmalar, Kas, İskelet Sistemi ve Nörolojik Bozukluklar, Nöropsikiyatrik Bozukluklar ve Ağız ve Diş Sağlığı bozuklukları.Grup III: İstemli/İstemsiz Kaza ve Yaralanmalar.

Kaynak: UHY-ME Çalışması, Türkiye, 2004

9


Son yıllarda başta aşılama olmak üzere, bulaşıcı hastalıklarla mücadelede elde edilen başarı ile bulaşıcı hastalıklarla ilgili ölümlerin tüm ölümler içindeki payı azalma eğilimindedir. Dolayısıyla ülkemizde de bulaşıcı olmayan ve kronik durumlara bağlı ölümler başlıca ölüm sebebi durumundadır

3.2.2. Türkiye’de Kalp ve Damar Hastalıklarının Profili

Türkiye ulusal düzeyde ölüm nedenleri arasında ilk sırayı 205.457 ölümle kardiyovasküler hastalıklar (tüm ölüm nedenlerinin %47,73’ü) almaktadır. Kardiyovasküler hastalıklar grubunda iskemik kalp hastalıkları, serebrovasküler hastalıklar, romatizmal kalp hastalıkları, inflamatuar ve hipertansif kalp hastalıkları yer almaktadır. Kardiyovasküler hastalıklara bağlı olarak 102.386 erkek (tüm ölüm nedenlerinin %43,89’u), 103.071 kadın (tüm ölüm nedenlerinin %52,27’si) kaybedilmiştir.

Türkiye ulusal düzeyde toplam hastalık yükünün (10.802.494 DALY) birincil nedenini %19.32 ile (2.086.527 DALY) kardiyovasküler hastalıklar oluşturmaktadır. Türkiye ulusal düzeyde kardiyovasküler hastalıkların hastalık yükü (DALY) dağılımında; Toplam hastalık yükünün erkeklerde %20,5’ini, kadınlarda ise %18’ini kardiyovasküler hastalıklar oluşturmaktadır.

Türkiye’de kalp ve damar hastalıkları önde gelen mortalite ve morbidite nedenidir. Tablo 2’de kalp ve damar hastalıklarına ilişkin insidans ve prevelans hızları sunulmaktadır.

Tablo 2 : Türkiye’de kalp ve damar hastalıklarının insidans ve prevelans hızları

Kaynak: UYH-ME Çalışması, Türkiye, 2004

3.2.3 İskemik Kalp Hastalıkları

Dünyada olduğu gibi ülkemizde de iskemik kalp hastalıkları ve İnme ilk iki ölüm nedenidir. İskemik kalp hastalıkları %21,7 ve serebrovasküler hastalıklar %15,0 oranları ile ilk iki ölüm nedenini oluşturmaktadır Türkiye’de ulusal düzeyde %21,7 ve tüm yaş gruplarında kadınlarda % 22,9 ve erkeklerde % 20,7 ile birinci ölüm nedeni iskemik kalp hastalığıdır. İskemik kalp hastalıkları kentsel,

10


kırsal ve bölgesel dağılımda toplamda ve her iki cinsiyette birincil ölüm nedenidir. Bölgesel olarak yaş gruplarının toplam ve cinsiyet dağılımında da ilk sırada bulunmakta, sadece doğu bölgesinde 15-59 yaş grup kadınlarda ikinci sırada yer almaktadır.

İskemik kalp hastalıkları %8,0 ve serebrovasküler hastalıklar %5,9 ulusal düzeyde en yüksek DALY’e neden olan perinatal nedenlerden sonra sırasıyla ikinci ve üçüncü hastalık yükü nedenidir. Ana çocuk sağlığı konusunda elde edilen olumlu ilerlemeler dikkate alındığında (5 yaş altı ölüm hızı binde 23,9 TNSA 2008) iskemik kalp hastalıkları ve serebrovasküler hastalık yükünün perinatal nedenlerin önüne geçeceği tahmin edilmektedir.

Türkiye 2003 hane halkı araştırmasında; 18 yaş ve üstü cevaplayıcıların %6,57’sinin bir hekim tarafından angina pektoris ya da göğüs ağrısı tanısı aldığı bulunmuştur (Tablo 3).

Tablo 3: Türkiye’de bir hekim tarafından angina pektoris ya da göğüs ağrısı tanısı konma durumunu yerleşim yeri, cinsiyet ve yaş gruplarına göre dağılımı (18 yaş ve üstü cevaplayıcılarda)

Yerle im Yeri

Hekim Taraf ndan Angina Pektoris ya da Gö üs A r s Tan s Evet Tan Konuldu

Hay r Tan Konulmad

Bilmiyor Toplam

Say % Say % Say % Say %Kent 420 6,43 6102 93,36 14 0,21 6536 100K r 315 6,78 4325 93,07 7 0,15 4647 100Toplam 735 6,57 10427 93,24 21 0,19 11183 100Cinsiyet Erkek 340 7,09 4443 92,70 10 0,21 4793 100Kad n 395 6,18 5984 93,65 11 0,17 6390 100Toplam 735 6,57 10427 93,24 21 0,19 11183 100Ya Gruplar 18-24 14 0,91 1520 99,09 0 0 1534 10025-34 47 1,70 2708 98,04 7 0,25 2762 10035-44 94 3,62 2497 96,26 3 0,12 2594 10045-54 140 8,01 1603 91,70 5 0,29 1748 10055-64 174 14,48 1028 85,52 0 0 1202 10065+ 266 19,81 1071 79,75 6 0,45 1343 100Toplam 735 6,57 10427 93,24 21 0,19 11183 100n=11204 Bilinmeyen=21

Kaynak: UHY-ME Çalışması, Hane Halkı Araştırması, Türkiye, 2004

3.2.4 Projeksiyonlar

Ulusal Hastalık Yükü-Maliyet Etkilik Çalışması kapsamında 2000, 2010, 2020 ve 2030 yılları için belirlenen toplam ölüm sayıları ve kalp-damar hastalıkları ile diabetes mellitusa bağlı erkek ve kadınlar da beklenen ölüm sayıları aşağıda sunulmaktadır.

11


Şekil 3: Türkiye’de yaş gruplarına göre erkeklerde ölüm sayılarının 2010, 2020 ve 2030 yılı beklenen ölüm sayıları ile karşılaştırılması

0.000

100.000

200.000

300.000

400.000

500.000

600.000

Ölü

mle

r

2000

2010

2020

2030

2000 30.218 5.039 15.134 17.157 34.843 46.353 84.539 233.283

2010 19.706 4.118 14.349 20.559 49.990 53.904 116.828 279.453

2020 12.216 3.130 13.111 22.610 65.711 86.031 150.751 353.560

2030 8.348 2.323 11.754 22.096 80.840 123.067 234.585 483.012

0-4 5� 14 15-29 30-44 45-59 60-69 70+ Toplam


2000 yılında erkeklerde Türkiye genelinde saptanan toplam ölüm sayısı 233.283’tür. Yaş, cinsiyet ve nedene özel ölüm sayılarının projeksiyonunda kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hâsıla, zaman, teknolojik ilerlemeler, okullaşma oranı gibi insan kaynağı faktörleri dikkate alınarak regresyon modelleri uygulanmıştır. Bu uygulamalar sonrası erkeklerde beklenen ölüm sayısı 2010 yılında 279.453, 2020 yılında 353.560 ve 2030 yılında ise 483.012’dir. Buna göre 2030 yılına kadar erkeklerde ölüm sayılarında 2000 yılına göre 2,07 kat artış beklenmektedir.

Yıllar içerisindeki ölüm sayılarının yaş gruplarına göre değerlendirilmesinde ise; 0-4 yaş grubunda 2000 yılında toplam 30.218 ölüm saptandığı görülmektedir. Projeksiyonlar sonucu 2010 yılında bu yaş grubunda beklenen ölüm sayısının 19.706’ya, 2020 yılında 12.216’ya, 2030 yılında ise 8.348’e düşeceği belirlenmiştir. Aynı azalma eğilimi 5-14 ve 15-29 yaş gruplarında da gözlenirken yaşın ilerlemesiyle ortaya çıkan kronik hastalıklardaki artışa paralel olarak 30-44 yaş grubundan sonra ölüm sayılarında artış gözlenmektedir. 30–44 yaş grubunda 2000 yılında 17.157 olarak saptanan ölüm sayısı, 2010 yılında 20.559, 2020 yılında 22.610, 2030 yılında ise 22.096 olarak hesaplanmıştır. 45-59 yaş grubunda 2000 yılında saptanan ölüm sayısı 34.843’dür. Bu sayının 2010 yılında 49.990’ a, 2020 yılında 65.711’e ve 2030 yılında ise 80.840’a ulaşacağı hesaplanmaktadır. Yıllar içerisinde 60–69 yaş grubundaki ölüm sayılarındaki 2000 yılında 46.353 iken, 2010 yılında 53.904’e, 2020 yılında 86.031’e ve 2030 yılında 123.067’ye ulaşcağı tahmin edilmektedir. 70 ve üzeri yaş grubunda 2000 yılında saptanan ölüm sayısı 84.539 iken bu sayının 2010 yılında 116.828’e, 2020 yılında 150.751’e ve 2030 yılında ise 234.585’e ulaşacağı tahmin edilmektedir (Şekil 3).

12


Şekil 4: Türkiye’de yaş gruplarına göre kadınlarda ölüm sayılarının 2010, 2020 ve 2030 yılı beklenen ölüm sayıları ile karşılaştırılması

0

50

100

150

200

250

300

350

Ölümle r

Yaş

Gru

plar

ı

2000201020202030

2000 27.147 3.368 6.892 10.972 21.642 32.111 95.044 197.177

2010 17.323 2.727 5.688 11.908 25.162 31.337 126.708 220.854

2020 10.536 2.101 4.779 11.986 27.448 38.982 155.968 251.800

2030 7.084 1.619 4.119 11.017 26.914 43.982 216.064 310.799

0-4 5� 14 15-29 30-44 45-59 60-69 70+ Toplam


Şekil 4’te görüldüğü gibi 2000 yılında kadınlarda Türkiye genelinde saptanan toplam ölüm sayısı 197.177’dir. Projeksiyonlar sonrası beklenen ölüm sayısı 2010 yılında 220.854, 2020 yılında 251.800, 2030 yılında ise 310.799 öngörülmektedir. 2030 yılına kadar kadınlarda ölüm sayılarında 2000 yılındaki ölüm sayısına göre 1,58 kat artış beklenmektedir. Yıllar içerisindeki ölüm sayılarının yaş gruplarına göre değerlendirilmesinde ise; 0-4 yaş grubunda 2000 yılında toplam 27.147 ölüm saptandığı görülmektedir. 2010 yılında beklenen ölüm sayısının 17.323’e, 2020 yılında 10.536’ya, 2030 yılında ise 7.084’e düşeceği hesaplanmıştır. Ölüm sayılarındaki azalma eğilimi, aynen erkeklerde olduğu gibi, 5-14 ve 15-29 yaş gruplarında da gözlenirken 30-44 yaş grubundan sonra ölüm sayılarında artış beklenmektedir.

Şekil 5: Türkiye genelinde 2000 yılında erkeklerde kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölüm sayılarının 2010, 2020 ve 2030 yılında beklenen ölüm sayıları ile karşılaştırılması

E rke kle rde K ardiov as küle r Has talık lar

0

50000

100000

150000

200000

250000

Ölümle r

Yaş

Gru

plar

ı

2000

2010

2020

2030

2000 579 956 2145 6781 19697 24171 48057 102386

2010 879 836 1912 7886 29235 29619 64333 134700

2020 734 598 1499 8418 39931 47070 77414 175663

2030 626 410 1136 8058 49152 66473 109713 235567

0-4 5� 14 15-29 30-44 45-59 60-69 70+ Toplam


13


Erkeklerde 2000 yılında kalp-damar hastalıklarına bağlı nedenlerle gerçekleşen ölüm sayısı toplam 102.386’dır. Bu sayının 2010 yılında 134.700’e, 2020 yılında 175.663’e, 2030 yılında ise 235.567’ye ulaşacağı beklenmektedir. 30 yıllık sürede erkeklerde kalp-damar hastalıklarına bağlı nedenlerle oluşacak ölüm sayılarının 2,3 kat artış göstereceği hesaplanmaktadır (Şekil 5).

Şekil 6: Türkiye genelinde 2000 yılında kadınlarda kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölüm sayılarınn 2010, 2020 ve 2030 yılında beklenen ölüm sayıları ile karşılaştırılması

K adınlarda K ardiyov as küler Has talıklar

02000040000

6000080000

100000120000140000

160000180000200000

Ölümle r

Yaş

Gru

plar

ı

2000201020202030

2000 406 426 987 4049 11569 18934 66701 103071

2010 518 327 628 4220 12820 17888 87010 123411

2020 393 210 425 3987 13031 20963 105289 144297

2030 314 128 277 3345 11396 21832 143237 180530

0-4 5� 14 15-29 30-44 45-59 60-69 70+ Toplam


2000 yılında Türkiye’de kadınlarda kalp-damar hastalıklarına bağlı olarak gerçekleşen ölüm sayısının 103.071 olduğu görülmekte, bu sayının 2010 yılında 123.411, 2020 yılında 144.297 ve 2030 yılında 180.530’a çıkacağı hesaplanmaktadır. 30 yıllık sürede kadınlarda kalp-damar hastalıklarına bağlı ölümlerin 1,8 kat artış göstereceği tahmin edilmektedir (Şekil 6).

3.3 Kalp ve Damar Hastalıklarında Risk Faktörleri ve Korunma

Kalp ve damar hastalıklarının gelişiminde temel risk faktörlerinden olan; tütün kullanımı, obezite ve fiziksel hareketsizliğin önlenmesi toplum tabanlı stratejileri içeren yaklaşımlardır. Tansiyon yüksekliği, sigara kullanımı, kolesterol yüksekliği, obezite gibi olumsuz faktörlerin önlenmesi, fiziksel hareketliliğin bir alışkanlık haline getirilmesi ile iskemik kalp hastalığına bağlı olan: 860.083 DALY yükünün 772,814’ ünün önlenebileceği ve 300.000’ den fazla ölümün engellenebileceği hesaplanmaktadır.

14


Tablo 4: Seçilmiş risk faktörlerinin önlenmesi ile cinsiyete göre Türkiye genelinde önlenebilecek ölüm ve DALY sayıları

Önlenen Ölümler

Risk faktörleri Erkek Kadın Erkek+Kadın

Obezite (>30, Vücut Kitle İndeksi) 26.006 31.136 57.143

Sigara içme 52.905 1.794 54.699

Fiziksel aktivitenin yetersiz olma durumu 22.515 22.605 45.120

Düşük düzeyde meyve ve sebze tüketimi 21.668 17.066 38.734

Önlenen DALY’ler

Risk faktörleri Erkek Kadın Erkek+Kadın

Obezite (>30, Vücut Kitle İndeksi) 379.980 407.203 787.183

Sigara içme 870.603 61.306 787.183

Fiziksel aktivitenin yetersiz olma durumu 254.555 210.072 464.627

Düşük düzeyde meyve ve sebze tüketimi 250.660 166.216 416.876


Tablo 4’de değerlendirildiğinde, obezitenin önlenmesi ile 57.143, sigara içmenin önlenmesi ile 54.699 ölümün önlenebileceği görülmektedir. Fiziksel hareketliliğin artırılması ile 45.120, meyve ve sebze tüketiminin artırılması ile ise 38.734 ölümün önlenebileceği tahmin edilmektedir. Obezitenin önlenmesi ile 787.183, sigara içmenin önlenmesi ile 787.183 DALY kazanılacağı hesaplanmaktadır. Fiziksel hareketliliğin artırılması ile 464.627, meyve ve sebze tüketiminin artırılması ile ise 416.876 DALY kazanılacağı hesaplanmaktadır.

3.3.1.Toplam Kardiyovasküler Risk Yaklaşımı

Kalp ve Damar hastalıklarıyla mücadelede büyük önem taşıyan toplam kardiyovasküler riskin belirlenmesi ve kalp ve damar hastalıklarına yönelik risklere bütünüyle müdahale edilmesi yaklaşımı önem taşımaktadır. Kardiyovasküler risk faktörleri; yaş ve cinsiyet, birinci derece akrabalarda erken yaşta kardiyovasküler hastalık öyküsü, sigara kullanımı, hareketsiz yaşam, aşırı kilo, hipertansiyon, dislipidemi ve diyabettir. Bu risk faktörleri içinde, aile öyküsü varlığı, yaş ve cinsiyet müdahale alanı içinde yer almamaktadır. Toplam kardiyovasküler riskin değerlendirilmesi ve azaltılması kalp sağlığının korumanın temel unsurudur. Değiştirilebilir risk faktörlerinin kontrol altına alınması ile koroner kalp hastalıkları, inme ve Tip 2 diyabetin %80 oranında önlenebileceği gösterilmiştir. Risk altındaki bireyler tanımlanabilirse, bu kişilerin ve toplumun kardiyovasküler hastalık riski azaltılabilmektedir. Kardiyovasküler hastalıklardan korunmada yaklaşım tarzı, tek bir risk faktörüne değil, genel riskin düşürülmesine yönelik, çoğul risk faktörleri gözetilerek multidisipliner olmalıdır.

15


Hastaların toplam risk düzeyinin belirlenmesi ve değiştirilebilir risk faktörlerine bütünüyle müdahale edilmesi gerekmektedir. Kardiyovasküler korumanın amacı, ölümcül olan ve olmayan aterosklerotik kardiyovasküler olayların, komplikasyonların ve perkütan ya da cerrahi revaskülarizasyon ihtiyacının azaltılması, yaşam kalitesinin artırılması ve süresinin uzatılmasıdır. Bu hedefe erişmek için toplam kardiyovasküler risk değerlendirmesi ve buna yönelik bir tedavi stratejisinin oluşturulması esastır. Bu amaçla yapılan çalışmalardan biri olan “Kalbinizi koruyun, içinde sevdikleriniz var” projesi Kardiyovasküler Risk Platformu tarafından yürütülmektedir (http://www.kalbinizikoruyun.org).

3.3.2. Sigara ve Tütün

Sigara kullanımı, halk sağlığı bakımından ciddi sonuçları olan küresel bir sorundur. Bütün dünyada sigara ve diğer tütün ürünlerinin üretimi ve tüketimindeki artış, hanehalkı ve ulusal sağlık sistemleri üzerine ciddi yükler getirmektedir. Sigara tüketiminin ve sigara dumanına maruz kalmanın ölüme, hastalıklara ve sakatlıklara neden olduğu, yüksek düzeyde bağımlılık yapan tütün ürünlerinin farmakolojik olarak aktif, zehirli ve kanserojen oldukları bilimsel gerçektir.

Ülkemizde de sigara içme alışkanlığı yaygın olup, önemli bir halk sağlığı sorunudur. Türkiye, Avrupa ülkeleri arasında sigara tüketiminde üçüncü sırada, dünya ülkeleri arasında ise yedinci sıradadır.

Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki bireylerin % 31,3’ü sigara kullanmaktadır. Erkeklerde sigara kullanım oranı % 47,9 iken, kadınlarda % 15,2 dir (Şekil 7).

Okul çağı çocuklarda 2009 yılında yapılan 2. Küresel Gençlik Tütün Araştırması sonuçlarına göre öğrencilerin % 8,4’ü (erkeklerde %10,2 kızlarda %5,3) halen sigara içmektedir. 2003 yılında yapılan Küresel Gençlik Tütün Araştırması sonuçlarına göre bu yaş grubu öğrencilerin sigara içme oranı %6,9 (erkeklerde %9,4 kızlarda %3,5) olduğu düşünüldüğünde sigara içmenin arttığı görülmektedir. Hiç sigara içmemiş olanların %10,2’si ise (2003 yılında %7) önümüzdeki yıl içmeye başlayabileceğini belirtmiştir. 13-15 yaş grubundaki öğrencilerin %29,6’sı (2003 yılında %26,3 ) sigara içmeyi en az bir kez denediğini belirtmiştir.

16


Şekil 7: Türkiye’de 15 ve üzeri yaş nüfusta sigara kullanım prevalansı

50

60

10

20

30

40

0

10

1993 2004 2006 2008Kadın 13,5 19,45 16,6 15,2Erkek 57,8 52,9 50,6 47,9Toplam 33,6 33,79 33,4 31,3

Kaynaklar: - 1993 Sağlık Bakanlığı Araştırması, - 2004 Sağlık Bakanlığı Ulusal Hastalık Yükü Çalışması, - 2006 Aile Araştırma Kurumu ve TÜİK Aile Yapısı Araştırması, - 2008 Küresel Yetişkin Tütün Araştırması (SB, TÜİK, DSÖ, CDC)

Şekil 8: Türkiye’de yıllara göre sigara tüketimi (bin ton)

65,9 64,8 65,0 64,0 64,3 64,867,8 69,6

72,5 74,076,6 78,0

80,684,0

91,095,0 96,0

101,0

109,0

114,4111,7111,8110,1

108,2108,9106,7107,9

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

120,0

140,0

1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

2005 Eurobarometer çalışmasına göre, Türk halkının %80’i sigara dumanından pasif olarak etkilenmektedir ve bunların %50’si maruz kaldığı sigara dumanı kaynaklı zararlarının farkındadır.

Ulusal Hanehalkı Araştırması 2003’e göre 18 yaş üzeri kişilerde sigara ve diğer tütün ürünlerini kullanmaya başlama yaşı 19,2 bir günde içilen sigara adedi 17’dir. Yanında başkaları tarafından sigara içilmesi nedeniyle, sigara dumanına maruz kalma oranı %54,5 sık bulunulan ortamlarda sigara dumanına maruz kalma oranı ise %55,6’ tür.

17


Sigara kullanma durumuna atfedilebilen hastalık yükü ve ölüm sayılarının hastalıklara göre dağılımı, Tablo 5’te sunulmuştur.

Tablo 5: Sigara kullanma durumuna atfedilebilir hastalık yükü ve ölüm sayılarını hastalıklara göre dağılımı

HastalıkAtfedilebilir

ÖlümlerAtfedilebilir

YLLAtfedilebilir

DALY

Toplam DALY İçindeki

Atfedilebilir DALY Oranı

Trakea, bronş ve akciğer kanserleri 10.510 107.075 112.634 1,0

Üst solunum-sindirim yolu kanserleri 1.340 15.593 16.469 0,2

Diğer kanserler 3.341 43.163 45.833 0,4

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı 12.902 72.689 150.406 1,4

Diğer solunum hastalıkları 2.105 33.387 58.377 0,5

Kardiyovasküler hastalıklar 21.317 274.770 321.237 3,0

Seçilmiş diğer tıbbi nedenler 3.185 50.006 226.953 2,1

Tüm nedenler 54.699 596.684 931.909 8,6


Görüldüğü gibi sigara kullanımı, ilişkili olan hastalıklara bağlı hastalık yükünün %8,6’ sı gibi büyük bir kısma sebep olabilmektedir. Sigara kullanımı ile ilişkili hastalıklardan kalp ve damar hastalıkları toplam DALY’nin %3 ’ünden sorumludur.

Sigara kullanımının önlenmesi ile kalp-damar hastalıkları kaynaklı önlenebilir ölüm sayısının 21.317 olacağı hesaplanmaktadır ki, bu da tüm ölümlerin %5’idir

Dünyada tütün kontrolüne yönelik ilk uluslararası anlaşma olan “Tütün Kontrol Çerçeve Sözleşmesi-WHO-FCTC Framework Convention on Tobacco Control”, 21 Mayıs 2003 tarihinde, Cenevre’de Dünya Sağlık Örgütü’nün 56. Dünya Sağlık Asamblesi’nde kabul edilmiştir. Bu sözleşme 25 Kasım 2004 tarihinde TBMM’ce kabul edilerek 30 Kasım 2004 tarih ve 25656 sayılı Resmi Gazetede 5261 kanun numarası ile yayımlanarak Türkiye’de de yürürlüğe girmiştir. Sağlık Bakanlığı’nca 2006-2010 yıllarını kapsayacak şekilde hazırlanan “Ulusal Tütün Kontrol Programı” 7 Ekim 2006 da 26312 Nolu Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Ulusal Tütün Kontrol Programı’nın oluşturulmasını takiben, 5727 sayılı “Tütün Mamüllerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” 03.01.2008 tarihinde TBMM’de kabul edilerek 19 Ocak 2008 tarihli ve 26761 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. 19 Mayıs 2008 tarihinde “4207 Sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun”un bir kısım hükümleri yürürlüğe girmiştir. 19 Temmuz 2009 tarihinde ise bahsi geçen kanunun tüm hükümleri yürürlüğe girerek tüm kapalı ortamlarda tütün kullanımı yasaklanmış kalp ve damar hastalıklarıyla mücadelede en önemli risk faktörlerinden olan sigara ve tütün kullanımının kontrolü konusunda önemli bir adım atılmıştır.

18


Bu eylem planında Kalp ve Damar Hastalıkları’nın önlenmesi ile ilgili olan; Halkı Bilgilendir-me, Bilinçlendirme ve Eğitim, Sigarayı Bırakma, Sigara Dumanından Pasif Etkilenimin Önlenmesi ve Gençlerin Tütün Mamüllerine Ulaşabilirliğinin Engellenmesi ile ilgili kısımlarına yer verilmiştir. Ulusal Tütün Kontrol Programı Eylem Planı’nın ana başlıkları aşağıda sıralanmıştır:

Ulusal Tütün Kontrol Programı Eylem Planı (2008 - 2012)

Tütün Ürünlerine Olan Talebin Azaltılmasına Yönelik ÖnlemlerA. Halkı Bilgilendirme, Bilinçlendirme ve Eğitim 1. Sigarayı Bırakma2. Fiyat ve Vergilendirme3. Sigara Dumanından Pasif Etkilenimin Önlenmesi4. Reklâm, Promosyon ve Sponsorluk 5. Ürün Ko6. ntrolü ve Tüketicinin Bilgilendirilmesi

Tütün Ürünlerine Olan Arzın Azaltılmasına Yönelik ÖnlemlerB. Yasadışı Ticaret5.

Gençlerin Ulaşabilirliği 6. Tütün Üretimi ve Alternatif Politikalar 7.

Tütün Kullanımı ve Ulusal Tütün Kontrol Programının İzlenmesi, Değerlendirmesi ve C. Raporlanması

1. Tütün Kullanımı ve Ulusal Tütün Kontrol Programı’nın İzlenmesi, Değerlendirmesi ve Raporlanması

3.3.3. Obezite

Her yıl dünyada en az 2,6 milyon kişi aşırı kilo veya şişmanlık sonucunda hayatını kaybetmektedir (Avrupa ülkelerinde yaklaşık 400 milyon yetişkinin fazla kilolu olduğu, bunların 130 milyonunun ise obez oldukları bildirilmektedir. Şişmanlık dünya genelinde epidemik hızlara ulaşmış durumdadır.

Gittikçe ilerleyen bu küresel tehdide karşı DSÖ Avrupa Bölgesi tarafından üye ülkelerin en üst düzeyde önlemler almasını hedefleyen bir “Bakanlar Konferansı” tertip edilmiştir. Konferans Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı ev sahipliği ile 15-17 Kasım 2006 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenmiştir.

Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanı Profesör Dr. Recep AKDAĞ ve DSÖ Avrupa Bölgesi Direktörü Dr. Marc DANZON tarafından obezite ile mücadele konulu Avrupa Şartı imzalanmıştır.

Bu alanda türünün ilk örneği olan Avrupa Obeziteye Karşı Koyma Beratı, 20 Şubat 2007 günü Kopenhag’da başlatılmıştır.

Avrupa Obeziteye Karşı Koyma Beratı’nın amacı net bir şekilde belirlenmiştir: “Ülkelerin büyük çoğunluğunda önümüzdeki 4-5 yıl içerisinde, özellikle çocuk ve adolesanlarla ilgili olmak

19


üzere, gözle görülebilir bir ilerleme başarılabilir olmalıdır. En geç 2015’e kadar bu eğilimin tersine çevrilmesi mümkün olmalıdır.” Bu amaca ulaşmak, birçok sektörde spesifik ve hedeflenmiş eylemi gerektirmektedir. Berat’ın başlatılması, gelecek adımlar üzerinde odaklanmak üzere organize edilmiştir. Berat şu önemli faaliyet alanlarını tanımlamaktadır: özellikle de çocuklara yönelik olan, pazarlama baskısını azaltmak; anne sütü ile beslemeyi özendirmek; işlem görmüş ürünlerdeki özel olarak eklenmiş serbest şekerleri, yağ ve tuzu azaltmak; gıdaların besin etiketlemesinin yeterliliği; daha iyi kent tasarımı ve ulaşım politikaları ile bisiklet sürme ve yürümenin teşvik edilmesi.

2007-2012 yılları arası İkinci Avrupa Gıda ve Beslenme Politikası Eylem Planı DSÖ Avrupa Bölgesi 57. Bölgesel Komite toplantısında kabul edilmiştir.

Ülkemizde şişmanlık prevelansı 1990 yılından bu yana hızlı bir artış göstermektedir. 1990 yılı taramalarında şişman kişi sayısı erkeklerde 1,5 milyon, kadınlarda 4 milyon civarında iken, bugün yaklaşık 2,63 milyon erkek ve 5,46 milyon kadının şişman olduğu tahmin edilmektedir. Bu da şişman kişi sayısında, kadınlarda %36, erkeklerde %75 oranında bir artışı göstermektedir.Çeşitli çalışmalarda obesitenin artışı görülmekte olup obesitenin önlenmesine yönelik faaliyetlere hız vermek, belirlenen hedeflere ulaşmak, ihtiyaçlar doğrultusunda yeni hedef ve stratejiler belirlemek ve faaliyetlerin belirli bir çerçevede yürütülmesini sağlamak amacıyla ulusal bir programın hazırlanması ve eylem planına ihtiyac duyulmuş ve “Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat (Türkiye Obezite ile Mücadele ve Kontrol) Programı 2010-2014 hazırlanmıştır. Tablo 6: Yüksek beden kitle indeksine atfedilebilir hastalık yükünün ve ölüm sayılarının nedenlere göre dağılımı

NedenAtfedilebilir

ÖlümAtfedilebilir

YLLAtfedilebilir

YLDAtfedilebilir

DALY



İskemik kalp hastalıkları 29.581 317.790 28.504 346.294 3,2Hipertansif kalp hastalıkları 7.174 57.723 4.073 61.796 0,6İskemik inme 11.109 93.794 53.136 146.930 1,4Diabetes Mellitus 7.674 73.921 78.319 152.240 1,4Osteoartritler 0 0 61.035 61.035 0,6Meme kanseri 724 7.141 1.718 8.859 0,1Kolon ve rektum kanserleri 646 6.583 717 7.300 0,1Korpus uteri kanseri 235 2.079 651 2.730 0,0Toplam 57.143 559.032 228.151 787.183 7,3


Tablo 6’da görüldüğü gibi, şişmanlığın önlenmesi ile iskemik kalp hastalığından 29.581 ölüm önlenebilecektir. Önlenebileceği hesaplanan toplam 57.143 ölüm, tüm ölümlerin %13,3’ ünü oluşturmaktadır. Obezitenin önlenmesi ile önleneceği hesaplanan DALY sayıları iskemik kalp hastalığında 346.294 olarak görülmektedir. Tümü için önlenen DALY sayısı toplam DALY’nin %7,3’ ünü oluşturmaktadır.

20


DSÖ günlük beş ve üzeri sebze-meyve porsiyonu tüketimini yeterli sebze ve meyve tüketimi olarak bildirmektedir. Türkiye’de ise ortalama günde 1,64 porsiyon meyve tüketimi, 1,57 porsiyon sebze tüketimi tespit edilmiştir. Türkiye’de toplumun %7,92’ si tuzsuz, %9,29’u çok tuzlu yemektedir.

Türkiye’de 35–64 yaşlar arasında ortalama “total kolesterol” düzeyi erkeklerde 185 mg/dl, kadınlarda 192 mg/dl’ dir. Otuzlu yaş dilimlerine kadar düşük seyreden kolesterol düzeyi 40 yaş ve üstü erkeklerde 188 mg/dl, kadınlarda 204 mg/dl olmakta ve eski değerlerine kıyasla yaklaşık %25 oranında artmaktadır. Türkiye’de ortalama total kolesterol düzeyi Kuzey Avrupa Ülkeleri ve hatta Akdeniz Ülkeleri ortalama kolesterol düzeyinin 40–50 mg/dl altındadır.

3.3.4. Fiziksel Hareketsizlik

Obeziteye neden olduğu bilinen çok sayıda faktör içinde, aşırı ve yanlış beslenme ve fiziksel aktivite yetersizliği en önemli nedenler olarak kabul edilmektedir. Düzenli fiziksel aktivite , sadece enerji dengesinin düzenlenmesinde değil, obezite ile gelişen sağlık risklerinin ve bu risklere bağlı ölüm hızının azaltılmasında da önemli bir role sahiptir.

Bakanlığımız tarafından 7 coğrafik bölgeden seçilen 7 ilde 30 yaş üstü 15.468 bireyde yapılan “Sağlıklı Beslenelim, Kalbimizi Koruyalım (SBKK)” çalışmasında bireylerin fiziksel aktivite alışkanlığı da sorgulanmış ve bireylerin sadece %3,5’i düzenli (haftada en az 3 gün, 30 dakika orta şiddette) fiziksel aktivite yaptıklarını beyan etmişlerdir.

UHY Hanehalkı Araştırması (2003) sonuçlarına göre, Türkiye’de nüfusun %20,3’ sinin hareketsiz (sedanter) yaşadığı, %15,9’ unun yetersiz düzeyde fiziksel aktivitede bulunduğu görülmektedir. 18 yaş ve yukarısında fiziksel hareketliliği haftada 150 dakika ve üzerinde olan birey oranı %63,6’ dur

Tablo 7: Fiziksel hareketsizliğe atfedilebilir hastalık yükü ve ölüm sayılarının nedenlere göre dağılımı

NedenAtfedilebilir

ÖlümAtfedilebilir

YLLAtfedilebilir

YLDAtfedilebilir

DALY



İskemik kalp hastalıkları 31.519 277.445 23.405 300.850 2,8İskemik inme 10.269 70.003 31.575 101.578 0,9Diabetes Mellitus 1.663 17.194 20.262 37.456 0,3Meme kanseri 821 10.793 3.606 14.399 0,1Kolon ve rektum kanserleri 848 9.389 954 10.343 0,1Total 45.120 384.823 79.804 464.627 4,3


Fiziksel hareket alışkanlığının yeterli olması durumunda iskemik kalp hastalığına bağlı 31.519 ölümün önlenebileceği hesaplanmaktadır. Önlenebilen hastalık yüküne bakıldığında ise fiziksel hareketliliğin yeterli olması halinde iskemik kalp hastalığına bağlı 300.850 DALY önlenebilmektedir. Toplamda 464.627 DALY önlenebilmekte, bu da tüm hastalık yükünün % 4,3’ üne denk gelmektedir (Tablo 7).

21


3.3.5.Hipertansiyon

Hipertansiyon kalp ve damar hastalıkları risk faktörleri arasında en önde gelen ve yaygın olanıdır. Hipertansiyon, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de oldukça yaygın bir halk sağlığı sorunudur. Hipertansiyonun en sık görülen komplikasyonları ise koroner kalp hastalığı ve inmedir.

Dünya genelinde yüksek kan basıncının toplam ölümlerin %13’ünün (7.1 milyon ölüm) ve 64.3 milyon DALY’nin (toplam DALY’lerin %4.4’ü) nedeni olduğu tahmin edilmektedir. Ülkemizde Hipertansiyon sıklığına ilişkin yapılmış bazı çalışmalar Tablo 8’de yer almaktadır.

Tablo 8: Türkiye’de hipertansiyon sıklığı

Hipertansiyon Sıklığı %

Kadın Erkek Toplam

Türk Hipertansiyon Prevelans Çalışması 36,1 27,5 31,8

Türkiye O bezite ve Hipertansiyon Taraması (/1000) 38,5 39,0 37,8

TEKHARF 2003/2004 49,1 36,3 -

Hane Halkı Araştırması 2003 (18 yaş üzeri beyana dayalı) 18,25 7,57 13,67

Sonuçlar arasındaki farklılığın nedeni çalışmaların yöntemlerinin farklı olmasıdır.

Türkiye’de Hipertansiyon Prevelans Çalışması’nın sonuçlarına göre ulusal düzeyde • ve cinsiyete göre hipertansiyon prevelansı toplamda %31,8 erkeklerde %27,5 iken kadınlarda % 36,1’dir.

Türkiye Obezite ve Hipertansiyon Taraması (TOHTA) çalışmasında, hipertansiyon • prevelansı toplamda binde 37,8 erkeklerde binde 39.0 ve kadınlarda binde 38.5 olarak bulunmuştur.

TEKHARF 2003/2004 kohortunda ise hipertansiyon sıklığı erişkin erkeklerde %36,3 • kadınlarda %49,1 olarak tespit edilmiştir.

2003 Hane Halkı araştırmasında, beyana dayalı olarak 18 yaş üstü cevaplayıcıların • toplamda %13,67’sinin (erkekler %7,57 kadınlar %18,25) hekim tarafından hipertansiyon tanısı aldığı belirlenmiştir.

Tablo 9’da hipertansiyona atfedilebilir hastalık yükü ve ölümlerin nedenlerine göre dağılımları, Tablo 10’da ise hipertansiyona atfedilebilir hastalık yükü ve ölüm sayılarının cinsiyete göre dağılımı görülmektedir.

22


Tablo 9: Türkiye’de hipertansiyona atfedilebilir hastalık yükü ve ölüm sayılarının nedenlere göre dağılımı

Neden Atfedilebilir Ölüm

Atfedilebilir YLL

Atfedilebilir YLD

Atfedilebilir DALY



İskemik kalp hastalıkları 50717 399783 32421 432204 4,0

Serebrovasküler hastalıklar 39731 279541 81368 360909 3,3

Hipertansif kalp hastalıkları 11503 80829 6053 86882 0,8

Diğer kardiovas. hastalıklar 6518 38199 10757 48956 0,5

Toplam 108468 798353 130597 928950 8,6


Tablo 10: Türkiye’de hipertansiyona atfedilebilir hastalık yükü ve ölüm sayılarının cinsiyete göre dağılımı

Erkek Kadın Toplam

Sayı % Sayı % Sayı %

Ölüm 47643 20,4 60825 30,8 108468 25,2

YLL 384659 11,4 413694 16,2 798353 13,4

YLD 59129 2,6 71468 2,8 130597 2,7

DALY 443788 7,8 485162 9,4 928950 8,6


Tablo 10’da görüldüğü üzere, yüksek tansiyonun kontrol altına alınması ile erkeklerde ölümlerin %20,4’ü, kadınlarda ise %30,8’i önlenebilmektedir. Önlenen YLL değerlerine bakıldığında erkeklerde toplam YLL’nin %11,4’ü, kadınların ise %16,2’si yüksek tansiyonun kontrol altına alınması ile önlenebilmektedir. Yüksek tansiyon erkeklerde 443.788 DALY, kadınlarda 485.162 DALY hastalık yükü oluşturmakta olup bu tüm hastalık yükünün erkeklerde %7,8’ini, kadınlarda da %9,4’ünü oluşturmaktadır. Yani kan basıncının normal seviyelerde tutulması ile toplam hastalık yükünün %8,6’sı önlenebilmektedir.

23


Şekil 9: Türkiye’de hipertansiyona atfedilebilir hastalık yükünün yaş grupları ve cinsiyete göre dağılımı

Kaynak: Türkiye Hastalık Yükü Çalışması, Türkiye, 2004

Hipertansiyona atfedilen hastalık yükünün yaş grupları ve cinsiyete göre dağılımı Şekil 9’da verilmektedir. Buna göre hipertansiyona bağlı hastalık yükü kadınlarda en fazla 60-69 yaş grubunda görülmekte ve yaş ilerledikçe azalmaktadır. Erkeklerde de 60-69 yaş grubu kadınlarla hemen hemen aynı değerlere sahip olsa da erkeklerde yüksek tansiyona bağlı hastalık yükü en fazla 45-59 yaş grubunda görülmektedir. Erkeklerde de yaş ilerledikçe yükte azalma görülse de kadınlarda 70-79 ve 80+ yaş grupları daha yüksek değerlere sahip olduğu görülmektedir.

Gerek dünyada ve gerekse ülkemizde hipertansiyon farkındalık ve kan basıncı kontrol oranları istenilen düzeylerde değildir. Amerika Birleşik Devletlerinde %32, Batı Avrupa ülkelerinde %15-25 civarında olan kontrol oranları, Doğu Avrupa ülkelerinde daha düşüktür.

Ülkemizde ise; Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması sonuçlarına göre, erişkin nüfusta yaklaşık 15 milyon hipertansif birey mevcut olup, bunların yalnız %40’ının kan basıncı yüksekliğinin farkında olduğu ve yalnız %31’inin antihipertansif tedavi aldığı bilinmektedir. Kan basıncı kontrolü ise tüm hipertansiflerde %8, kan basıncı yüksekliğinin farkında olan ve tedavi alanlarda ise %20

24


olarak bulunmuştur. Türkiye Metabolik Sendrom Sıklığı Araştırması - METSAR Çalışmasında da yetişkinlerde hipertansiyon prevalansı %41,7 iken, hasta grubunda tedavi ile kan basıncı kontrolü oranı sadece %6 bulunmuştur.

Hane Halkı Araştırması 2003 sonuçlarına göre 18 yaş ve üstü son iki hafta içinde hekim tarafından reçete edilmiş hipertansiyon ilacı kullanan cevaplayıcıların yerleşim yeri ve cinsiyete göre dağılımı Tablo 11’de görülmektedir.

Tablo 11: Son iki hafta içinde hekim tarafından reçete edilmiş hipertansiyon ilacı kullananların yerleşim yeri ve cinsiyete göre dağılımı

Yerleşim Yeri

Son İki Haftada Hekim Tarafından Verilmiş Hipertansiyon İlacı Kullanma

Evet Kullanıyor Hayır Kullanmıyor Toplam

Sayı % Sayı % Sayı %

Kent 680 10,48 5806 89,52 6486 100

Kır 483 10,47 4126 89,53 4609 100

Toplam 1163 10,48 9932 89,52 11095 100

Cinsiyet

Erkek 340 7,17 4407 92,84 4747 100

Kadın 823 12,96 5525 87,04 6348 100

Toplam 1163 10,48 9932 89,52 11095 100

n=11204 Bilinmeyen=109


Birçok çalışma inmenin hipertansiyonun en sık komplikasyonu olduğunu göstermektedir. Türk Kardiyoloji Derneği tarafından yürütülmüş olan THİNK Çalışması’nın sonuçlarına göre de Türkiye`de hipertansiyon hastalarında 10 yıllık inme geçirme riski ortalaması %17 bulunmuştur. Çalışmada hastaların büyük bölümü (%86) antihipertansif tedavi altında olmasına karşın, yaklaşık %70’inde hem ESC hem de JNC 7 sınıflamasına göre kan basıncı düzeyleri yüksektir. Bu durum, ülkemizde hipertansif hastaların tedavisinin yeterli etkinlikte yapılmadığını ve bu nedenle hastaların yüksek inme riski taşıdıklarını düşündürmüştür. Türk toplumunda hipertansiyon hastalarının büyük bölümü antihipertansif tedavi altında olmasına rağmen yüksek inme riski taşımaktadır.

Hipertansiyon ve inme ilişkisine ilişkin daha geniş bilgi serebrovasküler hastalıklar ve inme bölümünde ele alınmıştır.

Hane halkı araştırması verilerine göre, bir başka önemli risk faktörü olan yüksek kan kolesterolüne atfedilebilir ölüm sayılarının nedenlere göre dağılımı Tablo 12’ de görülmektedir.

25


Tablo 12 : Yüksek kan kolestrolüne atfedilebilir hastalık yükü ve ölüm sayılarının nedenlere göre dağılımı

NedenAtfedilebilir

ÖlümAtfedilebilir

YLLAtfedilebilir

YLDAtfedilebilir

DALY



İskemik kalp hastalıkları 41226 425726 36397 462123 4,3

İskemik İnme 7802 66715 37843 104558 1

Toplam 49029 492441 74240 566681 5,2

Kaynak: UHY-ME Çalışması,Hane Halkı Araştırması, Türkiye, 2004

3.3.6. Diabetes Mellitus

Diyabetik hastalar diyabeti olmayanlara göre iki ile altı kat daha fazla kalp ve damar hastalıklarına yakalanmaktadır. Tip 2 diyabetli hastalarda, kalp ve damar hastalıkları önde gelen komplikasyon ve ölüm sebebidir. En sık görülenler; koroner arter hastalığı, serebrovasküler hastalıklar ve periferik damar hastalıklarıdır.

Tüm dünyada 2010 yılı için tahmin edilen diyabetli sayısı ikiyüzseksenbeş milyona yükselmiş olup bu rakam bize dünya nüfusunun %6,6’sının diyabetli olduğunu ifade etmektedir. Dahası, bu sayının 2030 yılına kadar 438 milyona yükselmesi beklenmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü diyabetin her yıl küresel ölçekte gerçekleşen tüm ölümlerin %5’inin nedeni olduğunu, diyabeti olan insanların %80’inin düşük veya orta gelirli ülkelerde yaşıyor olduklarını ve bunların büyük çoğunluğunun yaşlı (65+) değil, orta yaşlı (45-64) olduğunu bildirmektedir. DSÖ tahminlerine göre, acil olarak faaliyete geçilmezse gelecek 10 yılda diyabet kaynaklı ölümlerin %50 artması beklenmektedir.

Birleşmiş Milletler, 20 Aralık 2006 günü genel kurulunda kabul ettiği bir kararla (RES/61/225), tarihinde ilk kez bulaşıcı olmayan bir hastalığı, diyabeti, küresel bir tehdit olarak kabul etmiş ve tüm ülkelerin sağlık otoritelerine diyabetle mücadele çağrısı yapmıştır.

Türkiye Diyabet Epidemiyoloji Araştırma Projesi (TURDEP 1998) verilerine göre, ülkemizin erişkin toplumunda diyabet %7,2 (kadınlarda %8, erkeklerde %6,2) bozulmuş glukoz toleransı ise %6,7 hipertansiyon %30 ve obezite ise %22 sıklıkta görülmektedir. TURDEP II 2010 verilerine göre ise ülkemizde 20 yaş üzeri erişkin toplumunda diyabet sıklığının %13.7’ye ulaştığı görülmüştür.

TEKHARF çalışmasının 1997/98 taramasından 2004/05 yıllarına kadar izlenen kohortuna dair 2009’da yayınlanan verilerine göre, Türkiye’de otuzbeş yaş üstü nüfusta diyabet prevalansı %11, 3 olarak tahmin edilmiş ve bunun 3,3 milyon kişiye karşılık geldiği hesaplanmıştır. Cinsiyetler arasında anlamlı bir prevalans farkı olmadığı görülmüştür (p=0,9). En yüksek prevalans %22 ile 65-74 yaş grubunda bulunmuştur. Diyabet sıklığının coğrafi dağılımı incelendiğinde ise diyabetin

26


%6,1 ile Doğu Anadolu’da ve %6,6 ile Marmara’da en düşük, %10 ile Karadeniz’de ve %17 ile Güneydoğu’da en yüksek oranlarda görüldüğü bulunmuştur. Aynı çalışma ülkemizde 4,1 milyon prediyabetli (bozulmuş açlık glukozu ve/veya glukoz intoleransı) olduğunu öne sürmektedir.

TEKHARF çalışması 2009’a göre ülkemizde diyabetin artış hızı %6,7 olup bu, diyabetli popülasyonun 10-11 yılda ikiye katlanması anlamına gelmektedir. Bu da yılda üçyüzellibin yeni diyabetli olarak hesaplanmaktadır. Bozulmuş açlık glukozu (BAG) insidansı erkek için binde 8, kadın için 11,9; yılda 340 bin kişi olarak hesaplanmıştır. Diyabetin ilk gelişme ortalama yaşı olarak ise 52,8 ±11 yıl bulunmuştur.

TEKHARF kohortunda glukoz metabolizması başlangıçta normal olup metabolik sendromu bulunanlarda sonradan yeni DM/BAG gelişme oranı erkekler için %9, kadınlar için %15,5 olarak bulunmuştur. 2003/04 kohortunda kadın diyabetlilerin %98’inin metabolik sendromlu olduğu, erkeklerde ise bu oranın %58 olduğu hesaplanmıştır.

Yeni diyabet gelişiminde anlamlı etken olarak tespit edilen risk faktörleri her iki cins için abdominal obezite ve yaş olmuştur. Sadece erkekler için hipertansiyon ve HDL-kolesterol düşüklüğü de anlamlı bulunmuştur. Bel çevresinde 6 cm’lik bir genişlemenin diyabet gelişme riskini erkekte %43 oranında yükselttiği saptanmıştır. Diyabetin gelecekte koroner kalp hastalığı gelişimini, bağımsız olarak, %81 yükselttiği hesaplanmıştır.

2003 Hane Halkı Araştırması sonuçlarına göre 18 yaş ve üzeri kişilerde beyana dayalı olarak diyabet sıklığı %4,75 (kadınlarda %5,75; erkeklerde %3,42) olarak bulunmuştur. Aynı araştırma ile Türkiye için diyabet insidansı toplamda yüzbinde 3820, erkeklerde 3210,2 ve kadınlarda 4280,1 bulunmuştur. Diyabet prevalansı ise binde toplamda 55,8; erkeklerde 46,5 ve kadınlarda 62,8’dir.

Diyabet, Türkiye’de ulusal düzeyde ölüme neden olan ilk 10 hastalık arasında %2,2 ile 8. sırada yer almaktadır. Cinsiyetlere göre bakıldığında ise erkeklerde 11., kadınlarda ise 7. sıradadır. Yaş gruplarına göre bakıldığında, 15-59 yaş grubunda 6., 60 yaş ve üzerinde ise 8. sırada yer alan ölüm nedenidir. Diyabet, kentsel alandaki toplam ölüm nedenleri arasında %2,1; kırsal alandaki toplam ölüm nedenleri arasında ise %2,3’ü teşkil etmektedir. Ölüm nedenlerine bölgesel dağılıma göre bakıldığında diyabetin, batı bölgesinde %2,3; doğu bölgesinde ise %1,8’lik bir paya sahip olduğu görülmektedir.

27


Tablo 13: Türkiye’de ulusal düzeyde diabetes mellitus hastalık yükü (DALY) dağılımı

Toplam (DALY) % Kadın (DALY) % Erkek (DALY) %

Türkiye 203.027 1,88 109.869 2,14 93.158 1,64Kent 114.674 1,79 59.149 1,99 55.525 1,61Kır 87.807 2,00 49.183 2,28 38.624 1,74Batı 72.251 2,09 39.724 2,43 32.527 1,79Güney 27.240 1,93 14.435 2,17 12.805 1,72Orta 48.097 2,02 25.949 2,29 22.148 1,77Kuzey 21.789 2,27 12.094 2,60 9.694 1,97Doğu 33.672 1,29 17.682 1,42 15.989 1,18


Tablo 13’de görüldüğü üzere diyabet, tüm yaş gruplarında %1,9 ile ulusal düzeyde en fazla hastalık yüküne (DALY) neden olan 12. hastalıktır (erkeklerde %1,6; kadınlarda %2,1). Kentsel alanda 12. (%1,8), kırsal alanda ise 11. (%2) sırada yer aldığı görülmektedir.

Diyabet, 15-59 yaş grubu için ulusal düzeyde hastalık yüküne (DALY) neden olan ilk 10 hastalık arasında yer almaz iken, 60 yaş ve üzerinde %4,9 ile 4. en yüksek hastalık yükünü oluşturan hastalık olarak öne çıkmaktadır. Ayrıca 60 yaş ve üzeri nüfus için ulusal düzeyde DALY’e neden olan ilk 10 hastalık arasında erkeklerde %3,9; kadınlarda ise %5,8’lik bir orana sahip bulunmaktadır.

Aynı araştırma kapsamında erkekler ve kadınlar için diyabet kaynaklı ölümlerin 2010, 2020 ve 2030 yılları tahminleri de hesaplanmıştır. Diyabet kaynaklı ölümler erkeklerde 2010 yılı için 3982, 2020 yılı için 4366, 2030 yılı için ise 4868 olarak tahmin edilmiştir. Kadınlar içinse diyabet kaynaklı ölümler 2010 yılı için 6174, 2020 yılı için 6902, 2030 yılı için ise 8175 olarak tahmin edilmiştir (Şekil 10).

Şekil 10: 2010, 2020 ve 2030 yılları için erkeklerde ve kadınlarda diyabet kaynaklı beklenen ölüm sayıları

D YABET

3.982 4.366 4.8686.174

6.9028.175

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

2010 2020 2030

Y llar

Ölü

m S

ayla

r

ErkekKadın


28


Metabolik Sendrom

Türkiye Metabolik Sendrom Araştırması’na (METSAR) göre Türkiye için yerleşim yeri ve cinsiyete göre metabolik sendrom prevalansları Tablo 14’te görülmektedir. Ülkemizde 20 yaş üstü nüfusun 1/3’ üne yakını metabolik sendromludur. Kadın nüfusumuz erkek nüfusa oranla daha fazla risk altında olup Türkiye genelinde metabolik sendroma yakalanma sıklığı oranı erkekler için % 28,8; kadınlar içinse %41,1’dir. Aynı araştırmanın sonuçlarına göre abdominal obezite sıklığı ise erkeklerde %17,2; kadınlarda %54,8 olup toplamda %36,2’dir.

Tablo 14: Türkiye’de yerleşim yeri ve cinsiyete göre metabolik sendrom prevelansları

Erkek % Kadın % Toplam %

Kırsal 26,9 41,1 33,9

Kentsel 28,6 38,8 33,8Genel 28,0 39,6 33,9

Kaynak: Türkiye Metabolik Sendrom Araştırması,2004

Ülkemizde bölgelere göre metabolik sendrom sıklığı Şekil 11’de görülmektedir.

Şekil 11: Türkiye’de bölgelere göre metabolik sendrom sıklığı

90,78 90,6490,73

88,6

91,1891,42 91,37

Kaynak: Türkiye Metabolik Sendrom Araştırması, 2004

Sağlık Bakanlığı Diyabet Kontrolü Çalışmaları

Sağlık Bakanlığı Türkiye için önemli bir hastalık yükü sebebi olan diyabete yönelik mücadele çalışmaları kapsamında çeşitli çalışmalar yürütmektedir. Politika geliştirme ve karar alma süreçlerinde yol gösterici olan diyabet sürveyansı verilerinin edinilmesi konusunda iyileştirme ve geliştirme çalışmalarına özel önem vermektedir. Sahadan veri toplamak için kullanılan basılı formlar içerisinde bulaşıcı olmayan hastalıklara/diyabete ve risk faktörlerine yönelik düzenlenmiş özel bir form bulunmamaktadır. Sadece il sağlık müdürlüğüne her ay gönderilmesi gereken hastalık istatistik formu (Form 018/A) ile yaş grupları ve cinsiyete göre sağlık kuruluşlarımızın kayıtlarında yer alan

29


vaka ve ölüm sayılarının bildirilmesi istenmektedir. İlaveten, mevcut diyabet polikliniklerinden/merkezlerinden (Mayıs 2010 itibarı ile birinci basamakta 8, ikinci basamakta 55 ve üçüncü basamakta 29 adet) her ay gönderilmesi beklenen Diyabet Bilgi Formu (Form DBF 01) mevcut olup diyabet konusunda sağlanan hizmete dair bilgi sağlamaktadır. Ancak bu formlardan morbidite ve mortalite verilerinin hesaplanması mümkün olmamaktadır.

“Sağlıkta Dönüşüm Programı” kapsamında yürütülen “Sağlıkta Dönüşüm Projesi” nin (2004-2009) bileşenlerinden biri karar süreçlerinde etkili bilgiye erişim sağlama amacı ile sağlık bilgi sisteminin geliştirilmesi olmuştur. Halen devam etmekte olan Sağlıkta Dönüşüm Projesi II. Fazı olan Sağlıkta Dönüşüm ve Sosyal Güvenlik Reformu Projesi (2009-2013) kapsamında Bakanlığımız İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı Bilişim Teknoloji Koordinatörlüğü Ulusal Sağlık Bilgi Sistemi Projesi bünyesinde Sağlık Net veritabanını geliştirme çalışmasını devam ettirmektedir. Halen aktif halde bulunan Hastane Bilgi Sistemi (HBS) ve Aile Hekimliği Bilgi Sistemi (AHBS) kullanılarak ilgili Minimum Sağlık Veri Seti (MSVS) içeriğinde yer verilen değişkenler sağlanabilmektedir. Karar Destek Sistemlerinin (KDS) geliştirilmesi ile bu veriler kullanılarak istenen göstergeler hesaplanabilmekte ve elektronik ortamda güncel surveyans verisi sağlanması mümkün olmaktadır.

Diyabet Minimum Sağlık Veri Seti, tüm diyabet hastaları için uygulanan tespitler ve izlem işlemleri üzerine olup içeriğinde; kurum, ilk tanı tarihi, boy, ağırlık, bel çevresi, egzersiz (yok, hafif, orta, ağır), tıbbi beslenme tedavisine uyum (var, yok), sistolik ve diyastolik kan basınıcı, tiroid muayenesi (tiroid ele gelmiyor, nodüler ele geliyor, diffüz ele geliyor) ve birlikte sık görülen ek hastalıklar (hipertansiyon, obezite, hiperlipidemi, koroner arter hastalığı, periferik arter hastalığı) yer almaktadır. Diyabetin tedavisi, bakımı ve izlem kalitesi üzerine göstergelerin (başta HbA1c değeri) sağlanmasına yönelik iyileştirme çalışmaları devam etmektedir.

Bakanlığımız ayrıca, güvenilirliği yüksek surveyans çalışmaları için işbirliği sağlamaktadır. Türkiye Diyabet, Hipertansiyon, Obezite ve Endokrinolojik Hastalıklar Epidemiyoloji Çalışması (TURDEP II) İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi ile birlikte arasında yürütülmektek (2010-2012) olup ilgili saha araştırması Bakanlığımız personeli tarafından gerçekleştirilmiştir. Yine, İleriye Dönük Kentsel ve Kırsal Epidemiyolojik Çalışma (Prospective Urban and Rural Epidemiological Study, PURE Çalışması) Türkiye Ayağı Bakanlığımız onayı ile yürütülmektedir.

Ulusal İnsulin Eğitim Programı

Sağlık Bakanlığı’nın desteği ile Diyabet Hemşireleri Derneği’nin Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) ile işbirliği içinde planladığı “Türkiye’de İnsülin Tedavi Uygulamalarının İyileştirilmesi” isimli eğitim projesi ile, Türkiye genelinde yaklaşık dokuzbin hemşire insulin tedavi ve uygulamaları konusunda eğitilerek diyabetlilere verilen bakımın kalitesinin arttırılması amaçlanmıştır.

30


Türkiye Diyabet Kontrol Programı

Bakanlığımız bünyesinde, önceki yıllarda da, diyabetle programlı bir şekilde mücadele etme yaklaşımı paralelinde çalışmalar geliştirilmiş ve yürütülmüştür. Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölge Ofisi ve Uluslararası Diyabet Federasyonunun girişimi ile geliştirilen ve 1989 yılında ilan edilen “St.Vincent Bildirisi” bölgemiz için bir diyabet stratejisi belirlemiş ve bu bildiri ülkemiz adına 1992 yılında imzalanmıştır. 1994 yılında Bakanlığımız önderliğinde “Ulusal Diyabet Programı” adı ile geliştirilen program uygulamaya konmuş, bu kapsamda diyabet poliklinikleri/merkezleri oluşturulup yaygınlaştırılmıştır. St.Vincent Bildirisinin 10. yıldönümüne denk düşen Beşinci Toplantısı 1999 yılında Bakanlığımız evsahipliğinde İstanbul’da düzenlenmiş ve neticesinde “İstanbul Bildirisi” yayınlanmıştır. Bu süreç 2003 yılında revize edilmiş ve “Ulusal Diyabet-Obezite-Hipertansiyon Kontrol Programı” olarak düzenlenmiştir.

Sağlık Bakanlığı, 2009 yılı başından itibaren, diyabete yönelik mücadele ve diyabet hastalığının yönetimi politikalarını, DSÖ’nün ilgili strateji ve eylem planlarına paralel ve günümüzün mücadele tekniklerine uygun olarak yeniden düzenleme çalışması başlatmış bulunmaktadır. “Türkiye Diyabet Kontrol Programı” adı altında geliştirilmekte olan ülkemizin resmi diyabet stratejisi beraberinde, ilgili eylem planları hazırlanmaktadır.

Avrupa Birliği projesi olarak “Diyabetik Ayak Tanısı Alan Vakaların Evde Takip Tedavi ve İzlenmesi Projesi – DIAFOOT” geliştirilmiş ve yürütülmüştür.

Diyabet konusunda çalışan sivil toplum kuruluşları tarafından geliştirilen bazı stratejik yaklaşım geliştirme (Diyabet 2020: Vizyon ve Hedefler Projesi), sağlığın geliştirilmesi (14 Kasım Dünya Diyabet Günü), halkın sağlık eğitimi, hizmetiçi eğitim ve tarama faaliyetlerine (Türkiye Diyabet Kontrol Projesi, Diyabet ve Obezite Kursu, Diyabet Sohbetleri Projesi) Sağlık Bakanlığı tarafından himaye ve destek sağlamaktadır.

3.4 Kalp ve Damar Hastalıklarında Örgütlenme, İnsan Gücü Planlama ve Eğitim

3.4.1 Türkiye’ de Sağlık Sektörü

Türk sağlık sektöründeki aktörlerden bazıları kamu, yarı-kamu ve özel kurumlar ile dernek-vakıfların açtığı kurumlardır. Türkiye’deki sağlık sisteminde; hizmet sunucusu olarak, Sağlık Bakanlığı, üniversiteler, özel sektör başlıcalarıdır. Finansman kurumu bazında en önemli kilit unsur, Sosyal Güvenlik Kurumu’dur. Sağlık politiklarının oluşturulmasında Sağlık Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı, sağlık yöneticileri, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları önemli rol oynamaktadır.

Sağlık Bakanlığı’nın merkezi örgütlenme yapısı; bir bakan, bir müsteşar, altı müsteşar yardımcısı ve bunlara bağlı idari birimlerden oluşmaktadır. (Şekil 12). İdari bilimler; Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü; Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü, Sağlık Eğitimi Genel Müdürlüğü, Personel

31


Genel Müdürlüğü ve Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü ile Avrupa Birliği Koordinasyon Daire Başkanlığı, Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği, Bilgi İşlem Daire Başkanlığı, Bütçe Dairesi Başkanlığı, Dış İlişkiler Daire Başkanlığı, Halka İlişkiler Koordinatörlüğü, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, Hukuk Müşavirliği, İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı, İzleme ve Değerlendirme Birimi, Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı, Proje Yönetimi Destek Birimi, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Savunma Sekreterliği, Sıtma Savaş Daire Başkanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı, Teftiş Kurulu Başkanlığı ve Verem Savaş Daire Başkanlığından oluşmaktadır.

Bu birimler, ilgili mevzuat çerçevesinde bakanlık işlerinin yürütülmesi, politika uygulamalarında ve sağlıkta dönüşümün gerçekleşmesi için planlanan faaliyetlerin yürütülmesi ile uluslar arası kuruluşlar ile bağlantılar ve konu ile ilgili personelin yurt dışı görevlendirmeleri ile de çalışırlar. Bakanlıktaki örgütlenme, sorumluluğun aşağıdan yukarıya yöneldiği dikey bir yapıdadır ve il düzeyinde müdürlükler, bir ölçüye kadar da sağlık ocakları ve evleri düzeyinde işlevlerine göre ayrılmış bölümler yer almaktadır.

Türkiye’de aile hekimliği’ne yönelik çalışmalar 2003 yılının ilk aylarında başlamış olup 2011 yılında ülke geneline yaygınlaştırılmış olacaktır.

Sağlık Bakanlığı tarafından sağlanan hizmetlerin il düzeyinde idaresinden il sağlık müdürlükleri sorumludur. İl Sağlık Müdürlükleri, idari konularla ilgili ilin en yüksek mülki amiri olan Vali’ye, teknik konularla ilgili ise Sağlık Bakanlığı’na karşı sorumludur. Sağlık Bakanlığı hastanelerinde görev yapan yöneticiler Tedavi Hizmetleri Genel Müdürü’ne, sağlık ocaklarında görev yapan yöneticiler ise Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü’ne karşı sorumludur (Şekil 13).

Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde Beslenme ve Fiziksel Aktiviteler Daire Başkanlığı (2007), Tütün ve Bağımlılık Yapıcı Maddeler Daire Başkanlığı (2007) Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Kronik Durumlar Daire Başkanlığı (2008) ve Sağlığın Teşviki ve Geliştirilmesi Daire Başkanlığı (2008) kurulmuştur.

Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Kronik Durumlar Daire Başkanlığı bünyesinde altı şube bulunmaktadır:

Kalp ve Damar Hastalıkları Şube Müdürlüğü• Metabolik Hastalıklar Şube Müdürlüğü• Solunum Sistemi Hastalıkları Şube Müdürlüğü• Yaşlı Sağlığı Şube Müdürlüğü• Özürlüler Sağlığı Şube Müdürlüğü• Diğer Kronik Hastalıklar Şube Müdürlüğü•

32

Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programıek

il 12

:T.C

. Sa

lk B

akan

l m

erke

z te

kila

t ya

ps

Kay

nak:

http

://w

ww

.sagl

ik.g

ov.tr

33


Şeki

l 13:

Sağ

lık B

akan

lığı t

aşra

teşk

ilatı

orga

niza

syon

şem

ası

34


Sağlık Bakanlığı, devletin sağlık sektöründe politika belirlenmesinden, programlar aracılığıyla ulusal sağlık stratejilerinin uygulanmasından ve sağlık hizmetlerinin doğrudan sunumundan sorumlu temel organıdır. Sağlık Bakanlığı birinci ve ikinci basamak sağlık hizmeti ile, anne sağlığı, çocuk sağlığı ve aile planlaması hizmetlerinin ana tedarikçisidir. Birinci basamak, ikinci basamak, uzmanlaşmış yataklı ve ayakta tedavi hizmeti veren tüm yurda yayılmış sağlık merkezleri (Sağlık Ocakları, Aile Sağlığı Merkezleri, Toplum Sağlığı Merkezleri, Sağlık Evleri, hastaneler) ile ülkedeki koruyucu sağlık hizmetlerinin tek tedarikçisi de Sağlık Bakanlığı’dır. 19.02.2005 tarihinde 5283 sayılı yasa ile yapılan düzenleme sonucu diğer tüm kurum hastaneleri, dispanserler ve diğer sağlık tesisleri Sağlık Bakanlığı’na devredilmiştir. Bu kapsamda Sosyal Sigortalar Kurumu, hastanelerini Sağlık Bakanlığına devretmiş olup halen Sağlık Bakanlığı’na bağlı 834 hastane mevcuttur. Sağlık Bakanlığı’na bağlı bazı sağlık kurumlarının sayısı Tablo 15’de sunulmaktadır.

Tablo 15: Sağlık Bakanlığı’na bağlı bazı sağlık kuruluşlarının sayısı (Temmuz 2010)

Sağlık Bakanlığı Kuruluşları Sayısı

Hastane 834Sağlık Ocağı 2752Köy Sağlık Evi 5516Aile Sağlığı Merkezleri 3276Aile Hekimi Birimi 10430Toplum Sağlığı Merkezleri 638

Kaynak: T.C. Sağlık Bakanlığı, 2010

3.4.2 Sağlık Hizmetleri Sunumu

Türkiye’deki sağlık hizmetleri kamu ve özel hizmet sunucular tarafından sağlanır. En büyük kamu hizmet sunucusu Sağlık Bakanlığı olup Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) hastanelerinin de devredilmesiyle birlikte etkisi daha da artmıştır. Daha önce diğer devlet bakanlıkları (Milli Savunma, Milli Eğitim ve Ulaştırma), bazı kamu kuruluşları ve belediyelerin de sundukları sağlık hizmeti de Sağlık Bakanlığı’na devredilmiştir. Üniversite hastaneleri diğer önemli hizmet sunucusudur.

Anne-çocuk sağlığı ile koruyucu hizmetlerle ilgili olarak da bir dizi dikey program gerçekleştirmiştir. Bu programların uygulanmasına yardım amacıyla, özellikle kentsel alanlarda, bir dizi uzmanlaşmış merkez ve dispanser faaliyet göstermektedir. Bu dispanserler, uzman kadrosu ile, koruyucu ve tedavi edici hizmetler ile diğer birinci basamak tedavi birimlerinin sağlık personeline de eğitimler vermektedir.

3.4.2.1 Birinci Basamak ve Koruyucu Sağlık Hizmetleri ve Aile Hekimliği Uygulaması

Sağlık Bakanlığı Sağlıkta Dönüşüm Programı kapsamında Aile Hekimliği uygulamasına 2010 yılı sonunda tamamen geçmiş olacaktır. Aile Hekimi; ailenin henüz doğmamış çocuğundan en yaşlı üyesine kadar, ailenin tüm bireylerinin hekimi olarak tanımlanır. Bu kapsamda, bireysel koruyucu

35


sağlık önlemleri ile ayakta tedavi ve evde bakım hizmetleri de aile hekimliği kapsamına girer. Bu türden hizmetlerin bir arada ve birbiriyle uyumlu şekilde verildiği bir kaç yöntem içinde en basit ve en modern olanı Aile Hekimliği Sistemi’dir. Birinci basamak sağlık hizmetini aşan sorunlar için diğer uzman hekimler, diş hekimi, diyetisyen gibi kişilere hastayı yönlendirerek, koordinatör görevini üstlenir. Dolayısıyla kendisine kayıtlı kişilerin aynı zamanda sağlık danışmanı, bu konuda onlara yol gösteren ve onların haklarını savunan kişi konumundadır.

Aile hekimi, ailenin bütün bireylerinin sağlık durumlarını, yaşama koşullarını, dolayısıyla koruyucu sağlık uygulamalarının ve sağlık eğitiminin bu bireylere nasıl uygulanabileceğini en iyi bilen kişidir. Bu doktorlar, kendi sorumluluğu altındaki bireyleri bir hastalık çerçevesinde değil, bütüncül bir yaklaşımla riskler, sağlık koşulları, psikososyal çevre ve mevcut diğer akut veya kronik sağlık sorunları ile birlikte bir bütün olarak değerlendirir.

Aile hekimliği kayıtları sağlıkla ilgili araştırmalarda çok değerli bir veri kaynağıdır. Sevk zincirinin işletilmesinde yardımcıdır. Hastalıkların uygun basamaklarda ele alınmasını ve tedavisini mümkün hale getirir. Sevk gerektiğinde, kişinin sağlık bilgileriyle birlikte doğru uzmanlık dalına ve doğru merkeze gitmesini sağlayarak, yüksek maliyetli ikinci basamak sağlık hizmetlerinin daha etkili ve ekonomik biçimde kullanımını sağlar.

Birinci basamak sağlık hizmetlerinde tedavi edici ve kişiye yönelik koruyucu hizmetler dışında kalan halk sağlığı hizmetleri ise Toplum Sağlığı Merkezleri tarafından verilmektedir.

36


3.4.2.2 İkinci ve Üçüncü Basamak Sağlık Hizmetleri Sunumu

Tablo 16’da Türkiye genelinde hastanelerin dağılımı, Tablo 17’de ise hastane yataklarının servislere göre dağılımı yer almaktadır.

Tablo 16: Türkiye’de hastanelerin dağılımıBRANŞ GENEL

Genel Dal Hastaneleri 724

Kadın Doğum ve Çocuk Has. Hastaneleri 48

Göğüs Hastalıkları Hastanesi 16

Fizik Ted. ve Rehabilitasyon Hastanesi 10

Çocuk Hastalıkları Hastanesi 5

Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi 9

Göğüs Kalp ve Damar Cerrahi Merkezi 8

Acil Yardım ve Travmatoloji Hastanesi 1

Kemik Hastalıkları Hastanesi 3

Göz Hastalıkları Hastanesi 2

Onkoloji Hastalıkları Hastanesi 3

Diş Hastanesi 2

Meslek Hastalıkları Hastanesi 2

Zührevi Hastalıklar Hastanesi 1

Sağlık Bakanlığı Hastaneleri Toplamı 834

Üniversite Hastaneleri 60

Belediye Hastaneleri 3

Kamu Vakfı Hastaneleri 1

Milli Savunma Bakanlığı Hastaneleri 42

Özel Hastaneler 466

Genel Toplam 1406

Kaynak: T.C. Sağlık Bakanlığı, Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ağustos, 2010

37


Tablo 17: Türkiye’deki hastane yataklarının servislere göre dağılımı

Servisler Sağlık Bakanlığı Diğer Yatak sayısı Dağılımı %

İç Hastalıkları 13.172 5.855 19.026 10,1

Kadın Hastalıkları ve Doğum 13.691 4.464 18.154 9,7

Beyin ve Sinir Cerrahisi 3.176 1.629 4.804 2,6Kulak Burun Boğaz Hastalıkları 3.496 2.099 5.595 3,0

Deri ve Zührevi Hastalıkları 1.209 951 2.160 1,1

Nöroloji 3.824 1.705 5.529 2,9

Enfeksiyon Hastalıkları 2.169 740 2.909 1,5

Radyasyon Onkolojisi 860 1.193 2.053 1,1

Çocuk Cerrahisi 1.377 927 2.305 1,2

Kalp Damar Cerrahi 1.629 2.269 3.898 2,1

Göğüs Hastalıkları 7.468 1.680 9.148 4,9

Genel Cerrahi 11.587 4.923 16.510 8,8

Çocuk Hastalıkları 12.838 4.271 17.109 9,1

Göz Hastalıkları 2.921 1.863 4.783 2,5

Ortopedi ve Travmatoloji 6.652 2.706 9.358 5,0

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon 4.796 1.813 6.609 3,5

Üroloji 4.534 1.840 6.373 3,4

Ruh Sağlığı 4.051 1.295 5.345 2,8

Göğüs Cerrahisi 1.031 515 1.546 0,8

Kardiyoloji 3.054 2.897 5.951 3,2

Plastik Cerrahi 1.029 877 1.906 1,0

Diğer 14.749 22.244 36.993 19,7

TOPLAM 119.310 68.755 188.065 100,0

NOT: MSB’na ait 15900 yatak servis dağılımları”DİĞER” bölümünde verilmiş olup ayrıca diğer kuruluşlara ait hastanelerin listede yer almayan servis yataklarıda bu bölümde sayılmıştır.

Kaynak: T.C.Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 2010

38


Şekil 14’te Sağlık Bakanlığı, Üniversiteler ve Özel Hastanelerdeki yoğun bakım yatak sayıları yer almaktadır.

Şekil 14: Sağlık Bakanlığı, üniversiteler ve özel hastanelerdeki yoğun bakım yatak sayıları

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

1718

423

2141

1251

1761

693371 208

8836 851

16993

5210

7351

3422

518

2793

3

1

83

3486

SA

ÖZ

ÜN

LIK BAKANL

ZEL HASTANE

N VERS TE HAS

I I

STANES

Kaynak: T.C.Sağlık Bakanlığı, Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 2009

3.4.3. Türkiye Geneli Sağlık Bakanlığı, Üniversite ve Özel Sağlık Kuruluşlarında Aktif Çalışan Personel Dağılımı

Ülkemizde hekim ve hemşire sayısı yetersizdir. Türkiye’ de 1000 kişiye düşen hekim sayısı 1,4 olup, hekim başına düşen nüfus açısından Türkiye üyesi bulunduğu DSÖ Avrupa Bölgesi’ndeki 53 ülke arasında 52. sırada yer almaktadır (Şekil 15) .

39


Şekil 15: Avrupa’da ve Türkiye’de 100.000 kişiye düşen hekim sayısı

Hekim Yetersizliğinin Boyutu

Ülkemizdeki hekim sayısıyetersizdir. Hekim başına düşen nüfus sayısı açısından Türkiye, Dünya Sağlık Örgütü AvrupaBölgesinde yer alan 52 ülke içerisinde 50. sıradadır.

Kaynak: http://apps.who.int/ghodata/#

Sağlık Bakanlığı, Sağlık İstatistikleri Yıllığı, 2008

Ülkemizde hemşire sayısı yetersiz olup Şekil 16’da Avrupa’da ve Türkiye’de 100.000 kişiye düşen hemşire sayısı yer almaktadır.

40


Şekil 16: Avrupa’da ve Türkiye’de 100.000 kişiye düşen hemşire ve ebe sayısı

Hemşire Yetersizliğinin BoyutuÜlkemizdeki hemşire ve ebe sayısıyetersizdir. Hemşire ve ebe başına düşen nüfus sayısı açısından Türkiye,Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesinde yer alan52 ülke içerisinde 50.sıradadır.

Kaynak: http://apps.who.int/ghodata/# Sağlık Bakanlığı, Sağlık İstatistikleri Yıllığı, 2008

Şekil 17’de Türkiye’de illere göre uzman hekim başına düşen nüfusun 2002 ve 2009 tarihleri arasındaki dağılımı, Şekil 18’te ise Türkiye’de Pratisyen Hekim Başına Düşen Nüfusun 2002 ve 2009 tarihleri arasındaki dağılımı görülmektedir.

41


Şekil 17: Türkiye’de illere göre uzman hekim başına düşen nüfus (2002-2009)Uzman T abip B aş ına Düş en Nüfus 2002 / 2009

1.381

4.375

0

2.500

5.000

7.500

10.000

12.500

15.000

17.500

20.000

22.500

25.000

27.500

30.000

AnkaraKarabükIspartaSam

sunKırıkkaleM

uğlaSinopBurdurBalıkesirUşakAydınKırklareliBartınM

anisaİzm

irÇanakkalBoluİstanbulYalovaAntalyaEskişehirZonguldaBursaTrabzonKırşehirAm

asyaNevşehirEdirneM

ersinTÜRKİYERizeErzincanAdanaDenizliÇorumKütahyaSakaryaElazığDüzceGiresunBilecikKastam

onArtvinNiğdeOrduKaram

anHatayKocaeliAfyonTokatM

alatyaKayseriKonyaAksarayÇankırıSivasTekirdağGaziantepK.M

araşKilisErzurumOsm

aniyeAdıyam

anGüm

üşhaYozgatIğdırBayburtBingölArdahanKarsDiyarbakırTunceliM

ardinVanSiirtBatm

anBitlisŞanlıurfaM

uşŞırnakHakkariAğrı

Aralık 2002 Aralık 2009Ü İ

En İyi Durumdaki İl

En Kötü Durumdaki İl Oran

Aralık 2002 1.973 26.609 1 /13,5Aralık 2009 1.381 4.375 1 /3,2

Uzman Hekim Başına Düşen Nüfus

Kaynak: T.C.Sağlık Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü, 2010

Şekil 18: Türkiye’de pratisyen hekim başına düşen nüfus (2002 - 2009) P ratis yen T abip B aş ına Düş en Nüfus 2002 / 2009

1639

4168

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500

4.000

4.500

5.000

5.500

6.000

6.500

7.000

7.500

8.000

8.500

9.000

TunceliKırıkkaleKırşehirGüm

üşhaKarabükBurdurArtvinUşakAksaraySinopBartınNevşehirOsm

aniyeKaram

anArdahanBayburtErzincanM

alatyaNiğdeElazığKilisYozgatAm

asyaM

uğlaTrabzonYalovaBilecikİzm

irAydınSam

sunSivasBoluAntalyaBalıkesirM

anisaDenizliEskişehirÇorumBingölÇanakkaleTokatKastam

onAfyonKütahyaGiresunAdanaM

ersinErzurumKonyaEdirneRizeKırklareliOrduDüzceSakaryaTÜRKİYEIspartaIğdırAnkaraÇankırıAdıyam

anKayseriZonguldakBursaK.M

araşTekirdağHatayKocaeliKarsBitlisSiirtDiyarbakırGaziantepM

uşBatm

anŞanlıurfaM

ardinHakkariVanİstanbulŞırnakAğrı

Aralık 2002 Aralık 2009S i 8

En İyi Durumdaki İl

En Kötü Durumdaki İl Oran

Aralık 2002 1.029 8.315 1 /8,1Aralık 2009 1.639 4.168 1 /2,5

Pratisyen Hekim Başına Düşen Nüfus

Kaynak: Sağlık Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü, 2010Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde görev yapan uzman hekimlerin branşlara ve hastanelere

göre dağılımı Tablo 18’de Türkiye genelinde Sağlık Bakanlığı, üniversite ve özel sağlık kuruluşlarında aktif çalışan personel dağılımı ise Tablo 19’da sunulmaktadır.

42


Tablo 18: Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde görev yapan uzman hekimlerin dallara ve hastanelere göre dağılımı

Kaynak: T.C. Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü,2009

43


Tablo 19: Türkiye’de Sağlık Bakanlığı, üniversite ve özel sağlık kuruluşlarında aktif çalışan sağlık personeli dağılımı

Kaynak: T.C. Sağlık Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü, 2009

3.4.4 Eğitim

3.4.4.1 Mezuniyet öncesi eğitim

Türkiye’de lise, ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde sağlık insangücü yetiştiren eğitim kurumları bulunmakta olup Tablo 20’de, Türkiye’de sağlık insangücü yetiştiren eğitim kurumları ile bu kurumların sayıları ve eğitim verdikleri düzey yer almaktadır. Tablo 21’de ise sağlık alanında yüksek öğrenim Düzeyinde Öğrenim Gören hekim Dışı Personelle İlgili Mezunlardaki Gelişme sayıları yer almaktadır.

44


Tablo 20: Sağlık insangücü yetiştiren eğitim kurumları ve eğitim verilen düzeyleri

E itim Kurumu Ad

E itim Verilen Düzey

Durumu

E itim Veren

Faal Olmayan

Toplam

1 T p Fakülteleri (GATA, Vak f T p Fakültesi dahil)

T p Doktorlu u / Y. Lisans / Doktora

61 13 74

2 T p Fakülteleri (GATA dahil) ve Adli T p Kurumu, stanbul Kardiyoloji Enstitüsü, stanbul Çocuk Sa l Enstitüsü

T pta Uzmanl k 53 - 53

3 Sa l k Bakanl E itim ve Ara t rma Hastaneleri

T pta Uzmanl k 61 7 68

4 Di Hekimli i Fakülteleri Di Hekimli i / Y. Lisans/ Doktora

22 9 31

5 Eczac l k Fakülteleri Eczac l k / Y. Lisans / Doktora

12 7 19

6 Sa l k Bilimleri Fakülteleri Lisans / Y. Lisans / Doktora

16 7 23

7

Dört Y ll k Yüksekokullar

7.1 Sa l k Yüksek Okullar (SYO) Lisans 62 16 78

7.2 Hem irelik Yüksekokullar (GATA Dahil)

Lisans 10 6 16

7.3 Sa l k daresi Yüksekokullar (S YO) Lisans - 2 2

7.4 Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokullar (FTRYO)

Lisans 6 3 3

7.5 Sa l k Bilimleri Yüksekokulu(SBYO) Lisans 4 1 5

7.6 Sa l k daresi ve letmesi Yüksekokulu

Lisans 1 1

7.7 Sa l k Teknolojisi Yüksekokulu (STYO)

Lisans 2 2

7.8 Sa l k Hizmetleri Yüksekokulu (SHYO)

Lisans - 2 2

8

ki Y ll k Meslek Yüksekokullar

8.1 Sa l k Hizmetleri Meslek Yüksekokullar

Ön Lisans 79 36 115

8.2 Sa l k Bilimleri Meslek Yüksekokulu

Ön lisans 1 - 1

9 Sa l k Meslek Liseleri (SML) Lise 283 - 283

Kaynak: Sağlık Bakanlığı, Sağlık Eğitimi Genel Müdürlüğü, Ocak 2010

45


Tablo 21: Sağlık alanında yüksek öğrenim düzeyinde öğrenim gören hekim dışı personel sayısının yıllara göre değişimi

Kaynak: Yükseköğretim istatistikleri (2000-2009), ÖSYM

Önceki yıllarda lise düzeyinde yardımcı sağlık personelinin yetiştirilmesi Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülürken Resmi Gazetede 03.02.2006 tarihinde 26069 karar no ile yayınlanan 5450 sayılı “Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Bağlı Okulların Milli Eğitim Bakanlığına Devredilmesi ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile yardımcı sağlık personelinin eğitim-öğretimi Milli Eğitim Bakanlığı’na devredilmiştir.

46


3.4.4.2 Mezuniyet Sonrası Eğitim ve Sertifikasyon:

T.C. Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde bulunan Hizmet İçi Eğitim Şubesi tarafından sağlık çalışanlarına yönelik olarak düzenlenmekte olan mezuniyet sonrası eğitim programlarından bazıları şunlardır;

Yoğun Bakım Hemşireliği Kursu

Günümüzde, hem dünyada hem de ülkemizde yoğun bakımın öneminin anlaşılması ve gereksiniminde hızla artmış olması nedeniyle artan iş yükü bu konudaki eğitim ihtiyacını da vazgeçilmez kılmıştır. Teknolojideki baş döndürücü hız da yeniliklerin yoğun bakımda kullanımını beraberinde getirmiştir.

Hemşire, ebe (hemşirelik yetkisi almış) ve sağlık memurlarının (toplum sağlığı bölümü) hizmetle ilgili tıbbi teknolojik yeniliklere adaptasyonunun sağlanması ve bu ünitelerde sunulan bakım hizmetlerinde verimlilik ve güvenirliliğin artırılması amacıyla “Yoğun Bakım Hemşireliği Eğitim Programı Uygulama Yönergesi” hazırlanmıştır. Tablo 22’de 2002-2010 yılları arasında yoğun bakım hemşireliği kurslarına katılanların sayısı görülmektedir.

Tablo 22: 2002–2010 yılları arasında yoğun bakım hemşireliği kurslarına katılanların sayısı

Yıl Katılan Personel Sayısı2003 2632004 1852005 2592006 2642007 2692008 14012009 5022010 (İlk altı ay) 1544TOPLAM 4855

Kaynak: T.C.Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 2010

Acil Bakım Hemşireliği Kursu

Acil sağlık hizmetleri sağlık hizmetinin olmazsa olmaz bir parçasıdır. Pek çok hastalıkta hastanın acil servise hızla ulaşması, hızla tanı konulması ve tedavinin başlaması yaşam kurtarıcı ve sakatlıkları önleyici olabilir. Acil serviste hayatı tehdit eden ve hemen çözüm bekleyen sağlık sorunlarına çözüm aranmasının yanı sıra, hastaların taşıdıkları riskler göz önünde bulundurularak sorunlarına ilişkin birimlere yönlendirilmesi sağlanır. Tüm bu nedenlerle acil serviste görev yapan sağlık personelinin eğitimi önem kazanmaktadır.

Bakanlığımıza bağlı yataklı tedavi kurumları erişkin ve çocuk acil servislerinde çalışan hemşire, sağlık memurları (toplum sağlığı bölümü) ve hazırlanan Yönergenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bu birimlerde görev yapmaya başlamış ve hali hazırda çalışan ebelere (hemşirelik yetkisi almış) yönelik Acil Bakım Hemşireliği Eğitim Programı Uygulama Yönergesi hazırlanmıştır. Tablo 23’te 2003-2010 yılları arasında Acil Bakım Hemşireliği kurslarına katılanların sayısı görülmektedir.

47


Tablo 23: 2003–2010 yılları arasında acil bakım hemşireliği kurslarına katılanların sayısıYıl Katılan Personel Sayısı2003 27 (pilot uygulama)2004 - (hazırlık, mevzuat)2005 - (hazırlık, mevzuat)2006 2572007 5622008 5882009 10182010 (ilk 6 ay) 298

TOPLAM 2750

Kaynak: T.C Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 2010

Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Kursu

Yataklı tedavi kurumlarında, sağlık hizmetleri ile ilişkili olarak olarak gelişen enfeksiyon hastalıklarının önlenmesi ve kontrol altına alınması amacıyla yürütlen hastane enfeksiyonlarının kontrolü çalışmalarının temelini hemşireler oluşturmaktadır.

“Enfeksiyon Kontrol Yönetmeliği”nde hastane enfeksiyonları ile mücadelede en büyük görev enfeksiyon kontrol hemşirelerine verilmiştir. Bundan hareketle enfeksiyon kontrol hemşirelerinin eğitimi önem taşımaktadır.

Enfeksiyon Kontrol Hemşirelerinin Eğitimine ve Sertifikalandırılmasına Dair Tebliğ’in geçici maddesinde belirtilen şartları haiz personele yönelik düzenlenen genel sınav sonucunda toplam 911 kişi sertifika almaya hak kazanmıştır (Tablo 24).

Tablo 24: 2007–2010 yılları arasında enfeksiyon kontrol hemşireliği kurslarına katılanların sayısı

Yıl Katılan PersonelSayısı

2007 392008 4072009 3352010 (ilk altı ay) 130TOPLAM 911


Acil Serviste, Ambulans ve Yoğun Bakımlarda Çalışan Pratisyen Hekimlerin Kardiyovasküler Hastalıklarla İlgili Mezuniyet Sonrası Eğitimi

Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde Acil ve Afetlerde Sağlık Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından “Acil Hekimliği Sertifika Uygulama Programı Yönergesi” kapsamında “Acil Hekimliği Sertifika Programı” uygulanmaktadır. Bu yönergenin amacı; acil sağlık hizmetleri

48


ile ilgili sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışan veya çalışacak pratisyen hekimlerin eğitilerek, acil sağlık hizmetlerinin ülke sathında eşit, kaliteli ve etkin olarak sunulmasını sağlamaktır.Yönergedeki madde 2’ye göre 112 Acil Sağlık Hizmetleri, hastane acil servisleri, birinci basamak acil sağlık hizmeti veren tüm kurum ve kuruluşlarda çalışan veya çalışacak olan pratisyen hekimleri kapsamaktadır.

3.4.5 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

Halen Sosyal Güvenlik Kurumu özerk bir kurum olarak, Emekli Sandığı, SSK ve Bağ-Kur’un (2008 yılından itibaren yeşil kart bütçe olarak bu kapsama alınmıştır) bu kurum çatısı altında birleştirilmiştir.

Genel Sağlık Sigortası

Sosyal devlet olmanın bilinciyle hükümet yasalarla belirlenmiş çerçeveler dahilinde kamunun tüm kesimlerine sağlık hizmetleri ulaştırılmasından sorumludur. Bu konudaki tartışmalar onbeş yıl öncesine dayanmaktadır. Gerçekçi ve ciddi adımlar ise ancak son bir kaç yıldan bu yana atılabilmektedir.

Planlanan sistemin birkaç önemli noktası vardır.

Birinci Basmak Sağlık Hizmetlerinde;

Aile Hekimliği sisteminde birinci basamak hizmetleri bireylerin koruyucu hizmet alabileceği 1. ve sağlık durumlarının kayıt altında tutulacağı bir şekilde verilecektir.

Bu model halkın ücretsiz olarak hizmet alabileceği ve ayrıntılı tanı işlemlerinin yapılacağı 2. tanı merkezlerini (laboratuvarlar vs.) destekleyecektir.

Acil vakalar dışında tüm bireylerin ilk başvuru noktası birinci basamak sağlık hizmetlerinin 3. olması katkı payı farklılıkları ile teşvik edilmeye çalışılmıştır.

İkinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde

Şu andaki uygulamanın yanı sıra, kurumların sözleşmeler yaparak ve idari/mali anlamda 4. özerkliklerini kazanarak gelirleri ve harcamaları arasında denge sağlayacağı bir finans modeli oluşturulacaktır.

Genel Sağlık Sigortası Sisteminin Hedefleri

Tüm nüfusa yönelik aynı kalitede sağlık sigortası sunulması hedeflenmektedir.1.

Katılımın zorunlu olacağı, primlerin gelire göre hesaplanacağı ve hizmetlerin gerçek 2. ihtiyaçlara göre sunulacağı bir sağlık sistemi.

Nüfusun yoksul kesimi için primlerin toplumsal yardımlara ayrılan devlet 3. kaynaklarından ödenmesi.

Her türlü koruyucu hekimlik uygulamasının sağlık politikasının temelini oluşturması.4.

Kamu kaynaklarının verimli kullanılmasını sağlamak için modern bir kontrol ve izleme 5. sisteminin oluşturulması.

49


3.5 Kalp Hastalıklarında Acil Tedavi Hizmetleri ve Kardiyopulmoner Resusitasyon

112 Acil Sağlık Hizmetleri ve Komuta Kontrol Merkezleri

Acil sağlık hizmetleri, 11 Mayıs 2000 tarihli ve 24046 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliği” ile düzenlenmiştir. Ambulans hizmetleri, 7 Aralık 2006 tarihli ve 26369 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “Ambulanslar ve Acil Sağlık Araçları İle Ambulans Hizmetleri Yönetmeliği” ile düzenlenmiştir.

112 Acil Sağlık Hizmetlerinin özellikle Akut MI, Akut Koroner Sendromlar ve inmelere zamanında ve yeterli müdahalesini sağlayacak şekilde yapılanması önemlidir.

Ülkemizde sağlıkta dönüşüm programı kapsamında, Sağlık Bakanlığı bünyesinde 112 Acil sağlık hizmetlerinin ülke genelinde bütün illerde Komuta Kontrol Merkezleri mevcuttur. Halen tam donanımlı 2235 ambulans ve 1317 istasyon bulunmaktadır ve vatandaşlarımızdan ambulans hizmetleri için ücret alınmamaktadır.

Tüm acil vakalara ulaşmak için kara ambulanslarının yanında kar paletli ambulanslar, deniz ambulansları ve hava ambulansları uygulamaya konulmuştur.

3.6 Kardiyovasküler Hastalıklarda Cihaz Yönetimi

1/95 Sayılı Ortaklık Konsey Kararı’nın 2. kısmında “malların serbest dolaşımı” hükmü yer almaktadır. Bu kapsamda ürünlerin piyasaya arzı, uygunluk değerlendirmesi, piyasa gözetimi ve denetimi ile bunlarla ilgili olarak yapılacak bildirimlere ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla, “4703 Sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun”, 11.02.2002 tarih ve 24459 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu kanuna göre, piyasaya arz edilen bütün ürünlerin ilgili mevzuata uygun olması, mevzuatı bulunmayan ürünlerin dahi temel gerekleri (insan sağlığı ve güvenliği gibi) karşılama zorunluluğu bulunmaktadır. Temel gerekler, müktesebat çerçevesinde Bakanlığımızca uyumlaştırılan tıbbi cihazlarla ilgili yönetmelikler ile tespit edilmiştir. Ayrıca, söz konusu yönetmelikler kapsamında bir tıbbi cihazın piyasaya arzından önce klinik araştırma yapılması da bir zorunluluk olarak yer almaktadır. Müktesebat çerçevesinde Tıbbi Cihaz Yönetmeliği kapsamında piyasaya arz edilecek bir tıbbi cihazın uygunluk değerlendirme işlemi neticesinde belgelendirilmesi gerekmektedir. Anılan mevzuat gereğince piyasaya arz edilecek bir tıbbi cihazın EC Sertifikası ve/veya Uygunluk Beyanı belgesine sahip olması gerekmektedir. Bu mevzuatın yürütülmesi (Tıbbi Cihaz Yönetmeliği, Vücuda Yerleştirilebilir Aktif Tıbbi Cihazlar Yönetmeliği, Vücut Dışında Kullanılan (In Vitro) Tıbbi Tanı Cihazları Yönetmeliği) Bakanlığımız adına İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğünce yapılmaktadır. Yönetmelikler kapsamına girip de piyasaya arz edilen ürünlerin, temel gerekleri sağlayıp sağlamadığı, uygun belgelendirilme yapılıp yapılmadığı piyasa gözetimi ve denetimi çerçevesinde belirlenmektedir. Tıbbi cihazların piyasa gözetimi ve denetimi ise İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğünce yürütülmektedir.

Bu bağlamda hastaların, uygulayıcıların, kullanıcıların ve üçüncü kişilerin sağlık ve güvenliğini sağlamak amacıyla teşhis ve tedavi hizmetinde kullanılan tıbbi cihaz ve aksesuarlarının anılan mevzuat gereklerini sağlaması gerekmektedir.

50


Öte yandan sağlık tesislerinde kullanılacak tıbbi cihazların satın alınmasına ilişkin esasları belirlemek ve bu hususta yatırım izni kararlaştırmak amacıyla, Başbakanlık makamının 05.10.1993 tarih ve 5107 sayılı onayı ile “Tıbbi Cihaz Daimi Özel İhtisas Komisyonu” (TCDÖİK) Bakanlığımız koordinatörlüğünde Sağlık Bakanlığı Hastaneleri, Milli Savunma Bakanlığı, YÖK Başkanlığının Tıp ve Fen/Mühendislik Fakülteleri ve Devlet Planlama Teşkilatı temsilcilerinin katılımıyla 05.10.1994 tarihinden itibaren onbeş günlük periyotlar halinde toplanarak çalışmalarını sürdürmektedir. Komisyon, her biri ileri teknoloji ürünü ve pahalı olan tıbbi cihazların satın alınması hususunda kuruluş taleplerini değerlendirmeye tabi tutarak ve tesisin altyapısı, uzman personel durumu gibi değişkenleri de göz önünde bulundurmak suretiyle gerekli değerlendirmeleri yaparak tavsiye kararları oluşturmaktadır. Tıbbi cihaz daimi özel ihtisas komisyonu başvurularında aranılan kriterler makam oluru ile yeniden belirlenmiş ve 2005/129 sayılı Genelge 22.08.2005 tarih ve 16383 sayılı yazımız ile ilgili kurumlara bildirilmiştir.

Ayrıca 01.05.2008 tarih ve 15318 sayılı yazımız ile 2008/35 Sayılı Genelge gereği hizmet alımı ile tedarik edilecek ileri teknoloji ürünü tıbbi cihazlar (PET/PET-CT, MRI, Bilgisayarlı Tomografi, Nükleer Tıp Görüntüleme, Anjiyografi ve Radyoterapi Tedavi Cihazlarından Lineer Hızlandırıcı, Co60 Teleterapi ve Stereotaksik Radyocerrahi Cihazları) için İlaç Eczacılık Genel Müdürlüğünün uygun görüşü alındıktan sonra hizmet alımı yapılabilmektedir.

3.7 Kardiyovasküler Hastalıklarda İlaç Yönetimi

Kardiyovasküler hastalıklarda ilaç yönetimi “Sağlık Uygulama Tebliği” kapsamında yapılmaktadır. Kardiyovasküler hastalıklarda ilaç yönetimi konusunda, mevzuat, yönetmelikler, tebliğler v.b ile ilgili özel bir düzenleme bulunmamaktadır.

Fiyatlandırmada jenerik uygulaması sürdürülmektedir. Acil yoğun bakım ünitelerinde kullanılması gereken (adenosin gibi) ilaçların ruhsatlandırılmasına Bakanlığımızca özel önem verilmektedir.

Akılcı İlaç Kullanımı

İlaç Kullanımında akılcılık deney ve gözleme dayalı bilgi birikimiyle oluşturulmuş bir deneyimlilik durumunu ve bunun sonraki tıbbi tanı ve tedavi edici hekimlik süreçlerinde verimli ve etkili kullanımını tanımlamaktadır.

Akılcı ilaç kullanımı dört temel ögeyi içermektedir. Doğru tanı, doğru ilaç seçimi, hasta uyumunun sağlanması ve maliyet etkinlik oranının belirlenmesidir. Akılcı olmayan ilaç kullanımı koşullarında toplumsal açıdan pek çok sorunun ortaya çıkması kaçınılmazdır. Bu etkiler arasında ilaç tedavi kalitesinin düşmesi sonucu morbidite ve mortalite de artış olması, parasal kaynakların yanlış tüketilmesiyle sonuçta temel ilaçlara bile ulaşabilirliğin azalması ve tedavi maliyetlerinin daha da yükselmesi acil ve temel ilaçlara karşı gelişebilecek dirence dayalı olarak tedavinin ekonomik ve sosyal maliyetinin artması ve ilaçların yan etki riskinin artması sayılabilir. Sorunların giderilmesinde ise mezuniyet öncesi, hizmet içi ve topluma yönelik eğitim stratejilerinin geliştirilmesi ve izlenmesi bunların yönetsel ve mevzuat düzenlemelerini içeren çalışmalarla desteklenmesi akılcı ilaç kullanımı yönündeki engellerin aşılmasında etkin olacaktır.

51


3.8 Çocuklarda Kalp ve Damar Hastalıkları

Konjenital kalp hastalıkları yaklaşık bin canlı doğumda dokuz oranında görülmekte olup, ölü doğumlarda %3-4, abortuslarda %10-25, prematürlerde ise yaklaşık %2 oranında görülmektedir. En sık görülen kardiyolojik defekt 10000 canlı doğumda 15,5 sıklıkla görülen Ventriküler Septal Defekt-VSD’dir. Diğerleri sıklığına göre Pulmoner atrezi (5,8), pulmoner stenoz (3,8), triküspit atrezisi (3,6), atriyoventriküler septal defekt (3,3), büyük damar tarnspozisyonu (2,6), Fallot Tetralojisi (2,6), ASD (2,3), hipoplastik sol kalp (1,8), aort koarktasyonudur (1,4). Down sendromlu çocuklarda atriyoventiküler kanal defektleri sık görülmektedir.

Konjenital Anomalilere bağlı ölümler ülkemizde tüm yaş gruplarında %1,6 ile tüm ölüm sebepleri arasında 11. sırada yer almakta olup, erkeklerde %1,6 ile 10 ölüm sebebi, kadınlarda ise %1,5 ile 11. sırada yer alan ölüm sebebidir. 0-14 yaş grubunda ise Konjenital Anomalilere bağlı ölümler, perinatal nedenlere ve alt solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı ölümlerin ardından üçüncü sırada yer almaktadır.

Tablo 25’te, Türkiye’ de ulusal düzeyde ölüme neden olan ilk 20 hastalığın 0-14 yaş grubunda cinsiyete göre % dağılımı görülmektedir. Her iki cinsiyette ve toplam da perinatal nedenler birinci sırada bulunmaktadır (toplamda %37.6, erkeklerde %37.2, kadınlarda %38.1). İkinci sırada toplamda %14, erkek ve kadınlarda sırasıyla %13.7, %14.4 ile alt solunum yolu hastalıkları yer almaktadır. Üçüncü ölüm nedeni ise her iki cinsiyette ve toplamda konjenital anomaliler (toplamda %10.3, erkeklerde %10.7, kadınlarda %10.0), dördüncü sırada ishalle seyreden hastalıklar bulunmaktadır. Beşinci sırada toplamda menenjitler %2.7’lik, erkeklerde trafik kazaları %2.7’lik ve kadınlarda menenjitler %2.7’lik yüzde ile yer almaktadır.

52


Tablo 25: Türkiye’de 0-14 yaş grubunda ölüme neden olan ilk yirmi hastalığın cinsiyete göre dağılımı (%)

Toplam % Erkekler % Kad nlar %

1 Perinatal nedenler 37,6 Perinatal nedenler 37,2 Perinatal nedenler 38,1

2 Alt Solunum Yolu Enfeksiyonlar 14,0 Alt Solunum Yolu Enfeksiyonlar 13,7 Alt Solunum Yolu Enfeksiyonlar 14,4

3 Konjenital Anomaliler 10,3 Konjenital Anomaliler 10,7 Konjenital Anomaliler 10,0

4 shalle Seyreden Hastal klar 8,4 shalle Seyreden Hastal klar 8,3 shalle Seyreden Hastal klar 8,6

5 Menenjitler 2,7 Trafik Kazalar 2,7 Menenjitler 2,7

6 Trafik Kazalar 2,5 Menenjitler 2,7 K zam k 2,5

7 K zam k 2,2 K zam k 1,9 Trafik Kazalar 2,2

8 Tüberküloz 1,4 Tüberküloz 1,5 Üst Solunum Yolu Enfeksiyonlar 1,4

9 Üst Solunum Yolu Enfeksiyonlar 1,2 Lösemi 1,3 Protein Enerji Malnütrisyonu 1,3

10 Protein Enerji Malnütrisyonu 1,2 Üst Solunum Yolu Enfeksiyonlar 1,1 Tüberküloz 1,2

11 Lösemi 1,2 Protein Enerji Malnütrisyonu 1,1 Lösemi 1,1

12 Serebrovasküler Hastal klar 0,9 Serebrovasküler Hastal klar 1,0 Ki inin kendini yaralamas 1,0

13 Ki inin kendini yaralamas 0,7 Lenfomalar ve Multiple Myeloma 0,6 Serebrovasküler Hastal klar 0,8

14 Lenfomalar ve Multiple Myeloma 0,5 Ki inin kendini yaralamas 0,5 Lenfomalar ve Multiple Myeloma 0,5

15 Demir Eksikli i Anemisi 0,4 Bo ulmalar 0,4 Yan klar 0,3

16 Hepatit B 0,3 Demir Eksikli i Anemisi 0,4 Hepatit B 0,3

17 Bo ulmalar 0,3 Dü meler 0,3 Zehirlenmeler 0,3

18 Dü meler 0,3 Hepatit B 0,3 Demir Eksikli i Anemisi 0,3

19 Yan klar 0,3 Yan klar 0,2 Epilepsi 0,3

20 Zehirlenmeler 0,2 Ast m 0,2 Dü meler 0,3


Türkiye ulusal düzeyde yaş, cinsiyet ve nedene göre ölüm sebepleri dağılımında, 0-4 yaş arası konjenital anomalilere bağlı ölümlerde en sık görülen sebep konjenital kalp hastalıklarıdır. Tablo 26’te Türkiye ulusal düzey yaş, cinsiyet ve nedene göre ölüm nedenlerinin ve 0-4 yaş grubu dağılımı görülmektedir.

53


Tablo 26: Türkiye’de 0-4 yaş grubunda cinsiyet ve nedene göre ölüm nedenlerinin dağılımı

Türkiye nüfusunun cinsiyete ve yaş gruplarına göre dağılımı

Toplam(67.803.927)

0-4 yaş grubuErkek

(3.397.961)

0-4 yaş grubuKız

(3.189.169)

Konjenital AnomalilerKarın Zarı NoksanlığıAnensefaliAnorektal AtreziYarık DudakYarık DamakÖzefagus AtrezisiRenal AgenesisDown SendromuKonjenital Kalp AnomalileriSpina BifidaDiğer Konjenital Anomaliler

682100000000

380225

2994

375600000000

22199

1528

304900000000

156717

1465


Ülkemizde pediatri alanında aktif çalışan uzman hekim, yüzbin kişiye düşen pediatri alanında aktif çalışan uzman hekim ve pediatrik kardiyolog sayıları Tablo 27’de sunulmaktadır.

54


Tablo 27: Türkiye’de pediatri alanında aktif çalışan uzman hekim sayısı y p y

Bran

Aktif Çal an Uzman Say lar Yüzbin Ki iye Dü en Aktif

Çal an

Sa l k Bakanl Üniversite Özel Toplam

Çocuk Cerrahisi 290 152 72 514 0,73 Çocuk Ruh Sa l 62 91 34 187 0,26 Çocuk Sa l ve Hastal klar 1.549 511 1.879 3.939 5,58 Çocuk Nörolojisi 17 44 5 66 0,09 Çocuk Endok. ve Met. Hast. 15 44 2 61 0,09 Çocuk Kardiyolojisi 31 54 15 100 0,14 Çocuk Hematolojisi 21 51 3 75 0,11 Çocuk Nefrolojisi 20 59 2 81 0,11 Çocuk Allerjisi 18 45 5 68 0,10 Çocuk Onkolojisi 14 37 2 53 0,08 Çocuk Gastroenterolojisi 12 37 2 51 0,07 Çocuk Enfeksiyon Hastal klar 5 20 0 25 0,04 Neonatoloji 42 41 6 89 0,13 Çocuk mmunolojisi 4 16 0 20 0,03

Kaynak: T.C. Sağlık Bakanlığı, Sağlık Eğitimi Genel Müdürlüğü, Aralık, 2009

3.9. Kardiyovasküler Cerrahi

Kardiyoloji ve KVC hizmetlerinin geliştirilmesi ve nitelikli hizmet verilmesi amacıyla, 23 ilde bölgesel olarak kurulması planlanan kardiyoloji ve kalp damar cerrahisi merkezleri çalışmalarının koordinatör hastaneler tarafından desteklenerek kurulması ve personelin eğitiminin tamamlanması amacıyla alınan 28.09.2007 tarih ve 8936 sayılı makam onayı ile belirlenen yedi hastane koordinatörlüğünde yirmialtı hastane bünyesinde KVC Merkezinin kurulması planlanmıştır (Tablo 28).

Söz konusu koordinatör hastanelerin ve KVC merkezlerine ilişkin hastanelerin faaliyetleri ile ilgili gerekli koordinasyon ve çalışmalar koordinatör hastaneler ve Bakanlığımız desteğinde devam etmektedir.

55


Tablo 28: Türkiye’ de kardiyovasküler cerrahi merkezleri, koordinatör hastane ve kardiyovasküler cerrahi uzman sayıları

y y

li Koordinatör Hastane KVC Merkezi AÇIKLAMALAR

ANKARA

Türkiye Yüksek htisas E itim ve

Ara t rma Hastanesi

Denizli Devlet Hastanesi Bypass yap l yor Erzurum Bölge EAH Hastanesi (15.12.2009 tarih ve 47763 say l Makam Onay ile koordinasyon çal mas ndan ç kar ld .)

Bypass yap l yor

Gaziantep Cengiz Gökçek Devlet Hastanesi Bypass yap l yor Malatya Devlet Hastanesi Bypass ba lamad Diyarbak r Devlet Hastanesi Bypass yap l yor Rize E itim ve Ara t rma Hastanesi Bypass yap l yor

Ankara Atatürk E itim ve Ara t rma Hastanesi

Kayseri E itim ve Ara t rma hastanesi Bypass yap l yor K r kkale Yüksek htisas Hastanesi Bypass yap l yor Zonguldak Atatürk Devlet Hastanesi Bypass ba lamad

BURSA Bursa Yüksek htisas Hastanesi

Bal kesir Devlet Hastanesi Bypass yap l yor Eski ehir Yunus Emre Devlet Hastanesi (02/04/2010 tarih ve 13977 say l Makam Onay ile koordinasyon çal mas ndan ç kar ld .)

Bypas yap l yor

STANBUL

Kartal Ko uyolu Yüksek htisas E itim ve Ara t rma Hastanesi

Antalya Devlet Hastanesi Bypass yap l yor Mersin Devlet Hastanesi Bypass yap l yor Kocaeli Derince E itim ve Ara t rma Hastanesi Bypass ba lamad Van Yüksek htisas E itim ve Ara t rma Hastanesi Bypass yap l yor Samsun Mehmet Ayd n E itim ve Ara t rma Hastanesi Bypass yap l yor

Elaz E itim ve Ara t rma Hastanesi Bypass yap l yor Sivas Numune Hastanesi Bypass yap l yor Adana Numune E itim ve Ara t rma Hastanesi (15.12.2009 tarih ve 47763 say l Makam Onay ile koordinasyon çal mas ndan ç kar ld .)

Bypass yap l yor

Kahramanmara Devlet Hastanesi Bypass yap l yor anl urfa E itim ve Ara t rma Hastanesi Bypass yap l yor

Trabzon Ahi Evran Gö üsKalp ve Damar Cerahi EAH(15.12.2009 tarih ve 47763 say l Makam Onay ile koordinasyon çal mas ndan ç kar ld .)

Bypass yap l yor

ZM R zmir Atatürk E itim

ve Ara t rma Hastanesi

Ayd n Devlet Hastanesi Bypass ba lamad Kütahya Evliya Çelebi Devlet Hastanesi Bypass yap l yor Manisa Devlet Hastanesi Bypass ba lamad

KONYA Selçuk Üniversitesi T p Fakültesi Hastanesi

Konya E itim ve Ara t rma Hastanesi Bypass yap l yor


56


3.10. Serebrovasküler Hastalıklar ve İnme

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre her yıl dünyada onbeş milyon kişide inme görülmekte olup, bunlardan beş milyonu ölmekte, beş milyonu kalıcı olarak sakatlanmakta, ülke, toplum ve aile ekonomilerine yük oluşturmaktadır. İnme gelişiminde başlıca risk faktörleri tıpkı koroner arter hastalıklarında olduğu gibi; yüksek kan basıncı, tütün kullanımı, atriyal fibrilasyon, kalp yetmezliği ve kalp krizleridir.

Gelişmiş ülkelerde kalp hastalığı ve inme yetişkin erkek ve kadın nüfusta birincil ölüm nedenidir. İnme Avrupa’da önde gelen morbidite ve mortalite nedenlerindendir. Avrupa toplumunun giderek yaşlanması, inme yükünü arttıracaktır.

Son yıllarda gelişmekte olan bazı ülkelerde de inme ölüm nedenleri arasında ilk sıralara yükselmiştir. 22-24 Mart 2006 yılında DSÖ Avrupa Bölgesi tarafından yayınlanan Avrupa İnme Stratejilerine Yönelik Helsinborg Deklarasyonu’nda inme ile mücadelede kullanılacak hedef ve stratejiler belirlenmiş olup, inme yönetiminin beş ana alanı; İnme hizmetlerinin organizasyonu, akut inmelerin yönetimi, koruma, inme sonrası rehabilitasyon, izleme ve kalite değerlendirmedir.

Ülkemizde de ulusal düzeyde tüm yaş gruplarında görülen ilk 10 ölüm nedeni arasında serebrovaküler hastalıklar %15.0 ile ikinci sırada yer almaktadır (kadınlarda %15.7, erkeklerde %14.5) Yaş gruplarına göre dağılımda ise serebrovasküler hastalıklar 0-14 yaş grubunda toplamda %0.9 ile on ikinci, 15-59 yaş grubunda %10.2 ve 60 yaş ve üzerinde %20.7 oranı ile ikinci ölüm nedenidir.

Türkiye ulusal düzeyde DALY’e neden olan ilk 10 hastalığın % dağılımı verilmektedir. İskemik kalp hastalıkları %8.0 ve serebrovasküler hastalıklar %5.9 ulusal düzeyde en yüksek DALY’e neden olan perinatal nedenlerden sonra sırasıyla ikinci ve üçüncü hastalık yükü nedenidir

Altmış yaş ve üzerinde ise toplamda ve her iki cinsiyette hastalık yüküne neden olan ikinci hastalıktır. Kentsel alanda 15-59 yaş grubunda %3.4 ile altıncı sırada yer alan serebrovasküler hastalıklar kırsal alanda %5.5 ile üçüncü sırada bulunmaktadır. Bölgesel dağılıma bakıldığında batı bölgesinde toplamda ikinci sırada yer alırken doğu bölgesinde dördüncü sıradadır. Ancak doğu bölgesinde diğer bölgelerden farklı olarak kadınlarda serebrovasküler hastalıklar %16.2 ile ilk hastalık yükü nedenidir.

2004 yılında tamamlanan UHY-ME çalışmasında serebrovasküler hastalık insidansı toplamda yüzbinde 69.6, erkeklerde yüzbinde 67.1 ve kadınlarda yüzbinde 72.1’dir. Prevelanslar ise toplamda ve her iki cinsiyette binde 3.19’dur.

2003 yılında yapılan ulusal hane halkı çalışmasında beyana dayalı 18 yaş ve üst cevaplayıcılarda son 12 ay içinde inme felç geçirme durumunun yerleşim yeri ve cinsiyete göre dağılımları sırasıyla Tablo 29’da sunulmaktadır.

57


Tablo 29: Son 12 ay ıçinde bir hekim tarafından inme/felç tanısı konulanların yerleşim yeri, cinsiyet ve yaş gruplarına göre dağılımı

n


Ulusal hane halkı Araştırması sonuçlarına göre, 18 yaş ve üstü cevaplayıcılarda son 12 ay ıçinde bir hekim tarafından inme felç tanısı konulanların nedenlerinin yerleşim yerine göre dağılımı Tablo 30’da sunulmaktadır.

Tablo 30: Son 12 ay ıçinde bir hekim tarafından inme/felç tanısı konulanların nedenlerinin yerleşim yerine göre dağılımı

Yerle im Yeri

Serebrovasküler (kaza/trafik

kazas )

skemik Atak (Geçici)

eker Hastal , Enfaktüs Geçirme,

Hipertansiyon Gibi Bir Hastal k

Nörolojik Bozukluk Di er Toplam

Say % Say % Say % Say % Say % Say %

Kent 3 2,4 15 12 41 32,9 14 11,2 52 41,6 125 100

K r 4 5,5 7 9,6 18 24,7 9 12,3 35 47,9 73 100

Toplam 7 3,5 22 11,1 59 29,9 23 11,6 87 43,9 198 100

Bilinmeyen = 21


58


Ulusal hane halkı çalışması sonuçlarına göre, 18 yaş ve üstü cevaplayıcılarda son 12 ay içinde bir hekim tarafından inme/felç tanısı konulanların nedenlerinin cinsiyete göre dağılımı Tablo 31’de sunulmaktadır. Buna göre şeker hastalığı, enfaktüs geçirme ve hipertansiyon gibi bir hastalığa bağlı felç geçirme oranı %29,8 iken geçici iskemik atak %11,1, nörolojik bozukluk %11,6 dır.

Tablo 31: Son 12 ay ıçinde bir hekim tarafından inme/felç tanısı konulanların nedenlerinin cinsiyete göre dağılımı g

Cinsiyet

Serebrovasküler (kaza/trafik

kazas )

skemik Atak (Geçici)

eker Hastal , Enfaktüs Geçirme,

Hipertansiyon Gibi Bir Hastal k

Nörolojik Bozukluk Di er Toplam

Say % Say % Say % Say % Say % Say %

Erkek 6 8,3 7 9,7 17 23,6 8 11,1 34 47,2 72 100

Kad n 1 0,8 15 11,9 42 33,3 15 11,9 53 42,1 126 100

Toplam 7 3,5 22 11,1 59 29,8 23 11,6 87 43,9 198 100

Bilinmeyen = 21 Kaynak: UHY-ME Çalışması, Hane Halkı Araştırması, Türkiye, 2004

Türk Kardiyoloji Derneği tarafından yürütülen THINK Çalışması; Türk hipertansif hastalarda inme riskini belirlemeyi amaçlamıştır. Risk faktörlerine göre inme olasılığı: hipertansif hasta populasyonunun inme olasılığı gruplarına göre dağılımına bakıldığında %5 ve daha az risk taşıyan hastalar populasyonun %17 sini oluşturmaktadır. İnme olasılığı %6-10 arasında olanlar %22, 11-20 arasında olanlar %33, olasılığı %21-30 arasında olanlar %13 sıklıkla yer almaktadır. Hipertansiyon hastalarının%83’ü, ilk 10 yıllık süreç için %5’ten fazla inme riski taşımaktadır. On yıllık inme olasılığı gruplarının dağılımı cinsiyete göre incelendiğinde, kadınların %50’sinin inme olasılığının %10’dan daha yüksek olduğu görülmektedir; erkeklerde bu oran %76 dır (Tablo 32)

Tablo 32: Hasta populasyonunda cinsiyete göre inme olasılığı dağılımı (%)

Kaynak: THINK Çalışması 2006, Türk Kardiyoloji Derneği

Türkiye’de hipertansif hastalarda inme riski ve inme riski açısından bölgesel farklılıklar Şekil 19’ta sunulmaktadır.

59


Şekil 19: Türkiye’de hipertansif hastalarda inme riski ve inme riski açısından bölgesel farklılıklar

Kaynak: THINK Çalışması 2006, Türk Kardiyoloji Derneği

3.11 Kalp ve Damar Hastalıklarında Rehabilitasyon, Palyatif Tedavi ve Evde Bakım Hizmetleri

Evde bakım hizmetleri ile ilgili olarak 10.03.2005 tarih ve 25751 sayılı Resmi Gazetede “Evde Bakım Hizmeti Sunumu Hakkında Yönetmelik” ve 01 Şubat tarih ve 3895 sayılı makam onayı ile Sağlık Bakanlığınca sunulan Evde Sağlık Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönerge yayınlanmıştır.

Tablo 33’te Sağlık Bakanlığı’na bağlı fizik tedavi ve rehabilitasyon hastaneleri ve yatak sayıları verilmektedir.

Tablo 33: Sağlık Bakanlığı’na bağlı fizik tedavi ve rehabilitasyon hastaneleri ve yatak sayıları

İli Kurum Adı Yatak Sayısı

1 Ankara Ankara Fizik Ted. ve Reh. Eğit. Araş. Hastanesi 270

2 Bolu Bolu Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi 250

3 Bursa Bursa Dr. Ayten Bozkaya Spastik Çocuk Hastanesi ve Rehabilitasyon Merkezi 54

4 Giresun Giresun Fizik Tedavi ve Reh. Merkezi 35

5 İstanbul İstanbul Fizik Tedavi Reh.Eğitim ve Araş Hastanesi 140

6 İstanbul İstanbul Erenköy Fizik Tedavi Reh. Hastanesi 867 Kastamonu Kastomonu Fizik Tedavi ve Reh. Merkezi 205

8 Kütahya Kütahya Yoncalı Hidroterapi ve Fizik Ted. Hastanesi 202

9 K.Maraş Kahramanmaraş Türkoğlu Dr. K.Beyazıt Fizik Tedavi ve Reh. Merkezi 50

10 Samsun Samsun Fiziksel Tıp ve Reh. Hastalıkları Hastanesi 99 TOPLAM 1391


60


3.12 Kalp ve Damar Hastalıklarında Geleceğe Yönelik Uygulamalar

Gelecekte sağlık teknolojisi ile ilgili ülkelerin üzerinde çalışma yaptığı konuların başlıklarına ve açıklamalarına baktığımızda;

3.12.1 Farmakogenomik

İnsan genetiği ile farmasötikler arasındaki ilişkileri inceleyen, araştıran bilim dalıdır. Kişiye özel tedavi yöntemi gelişimi sağlanacaktır. DNA yapılarına göre tedavi geliştirmeyi içermektedir. Kullanılan ilaçların vücudumuzdaki metabolizma hızlarına ve diğer faktörler göz önünde tutularak etkin tedavi yöntemlerini geliştirmek mümkün olacaktır.

3.12.2 Gen Tedavisi ile İlgili Araştırmalar

Gen ve ürünlerinin yapısı aydınlatılarak, işlevini tam olarak yerine getirmeyen genin yol açtığı hastalığı tespit edip organizmanın diğer normal genli hücrelerinden yararlanarak tedavi etme imkânlarını anlamaya ve buna dayanarak tedavi yöntemleri geliştirmeye yönelik araştırmaları içermektedir .

3.12.3 Genetik Tanı ile İlgili Araştırmalar

Bireylerin kalıtsal yapıları aydınlatılarak; konjenital ve kalıtsal hastalıkların varlığının belirlenmesi ve önceden kestirilebilmesi, ayrıca, bu tür hastalıklara çare bulunmasına yönelik tanı tekniklerinin bulunması ve geliştirilmesi için yapılan araştırmaları kapsamaktadır .

3.12.4 Kök Hücre Araştırmaları / Hücre Tedavisi İle İlgili Araştırmalar

Kök hücre araştırmaları her geçen gün hızla ilerleyen bilim dalı olmasına rağmen etik uygunluğu açısından şüpheler vardır. Embriyodan kök hücre izolasyonu konusunda etik açıdan duyulan şüpheler giderilebilirse, bu tedavi yöntemleri, tıp açısından çok büyük bir potansiyel imkân oluşturacaktır. Kök hücrelerden yararlanılarak laboratuar ortamında organ yapılması gibi çalışmalar yapılmaktadır. Yetişkin hücrelerin de , aynı amaçla kullanılabileceğine ilişkin bulgular ortaya çıkmış olmasına karşın, görülen odur ki, ulusal düzeyde olsun, uluslar arası düzeyde olsun, dikkatler, embriyonik kök hücre araştırmaları üzerinde toplanmıştır.

Kalp ve damar hastalıklarında kök hücre tedavisi Türk Ceza Kanunu’nun 90.maddesinde yer alan “İnsan üzerinde deney”kapsamında değerlendirilmektedir. Bu konudaki ulusal ve uluslar arası gelişmeler “Kök Hücre Nakilleri Bilimsel Danışma Kurulu” üyeleri tarafından takip edilmektedir.

3.12.5 Minimal İnvaziv Cerrahi Araştırmaları

Özellikle cerrahi alanda kullanılan tekniklerin ve malzemelerin hastalar üzerinde daha az travma yaratacak yönde değiştirilebilmesini ve aynı amaca hizmet edecek yeni teknikler geliştirilmesini konu alır. Bunun içinde yeni malzemelerin üretimi söz konusudur. Özellikle de nanoteknolojideki gelişmeler bu alanın gelişmesini de etkilemektedir.

61


3.12.6 Biyoteknoloji ve Gen Teknolojileri

Moleküler biyoloji, hücre biyolojisi, genombilim alanlarındaki bilimsel ilerlemeler hızlı bir şekilde olmaktadır. Bunun sonucu, dünyada, özellikle, sağlık ve tarım alanlarındaki biyoteknolojik uygulamalarda bir patlama yaşanmaktadır. Sağlıklı ve kaliteli yaşam için çalışmalar devam etmektedir.

Gelişmiş ülkeler bu fırsatları hızla ekonomik faydaya dönüştürmeyi başarmış ve biyoteknoloji sektörü ekonomilerinin itici güçlerinden biri haline gelmiştir. Bugün benzer gelişmeler özellikle Asya ülkelerinde görülmektedir.

3.12.7 Mekatronik

Yapılan yeni teknolojilerin yazılımlarla desteklenmesi Mekatronik gelişmeler içerisinde yer almaktadır. Dünyadaki gelişmeler bugünün insan etkileşimli, bilgisayar gömülü mekatronik sistemlerinin de giderek ‘insanla bütünleşmiş’ biyorobotik ve biyootomasyon gibi ürün ve süreçlere doğru bir dönüşüm geçireceğini göstermektedir. İnsan yaşamını ve işlevlerini kolaylaştırmak, daha etkin ve ekonomik hale getirmek amacıyla, mekatronik sistemlerin biyoteknoloji ile bütünleşmesi sonucu gelişecek bu sistemler ‘biyomekatronik sistemler’dir .

3.12.8 Nanoteknolojinin Sağlıkta Kullanımı

Nanoteknoloji ile biyoteknolojinin birlikte gelişme göstermesi ile birlikte moleküler biyoloji alanında her geçen gün bilgi birikimi artmaktadır. Kanserlere, enfeksiyonlara ve alerjiklere karşı tedavi yöntemleri geliştirilmek için yöntemler geliştirilmektedir. Hücrelerimizdeki bir DNA molekülünün çapının 2 nm, kanda dolaşan antikor proteinlerinin tiplerine göre 15 ile 50 nm boyutlarında olduğunu düşünürsek, nanobiyoteknolojinin, nanobilim ve tıp alanına yakın gelecekteki getireceği yenilik ve açılımlar da kolayca anlaşılabilir.

Nano implantlardan akıllı ilaç salım sistemlerine, nanobiyomakinalardan, biyoinformatik ve genomik uygulamalar için DNA çiplerinin nanofabrikasyonuna, mezenkimal kök hücre bazlı organ mühendisliği uygulamalarından, monoklonal antikorlar ve DNA kökenli ligantların nanogörüntüleme amaçlı kuantum noktacıklarıyla birlikte kullanımlarını da kapsayan geniş bir yelpazede kullanılması ile ilgili çalışmalar devam etmektedir .

Türkiye’de Nanoteknoloji Araştırması Yapan Merkezlerden Bazıları:

Anadolu Üniversitesi İleri Teknolojiler Araştırma Birimi1.

Orta Doğu Teknik Üniversitesi Nanoteknoloji ve Nanobiyoteknoloji Araştırma 2. Merkezi

Bilkent Üniversitesi Bilkent Ulusal Nanoteknoloji Merkezi3.

Gebze Yü4. ksek Teknoloji Enstitüsü Nanoteknoloji Merkezi

62


3.12.9 E-Sağlık, Telebakım ve Tele-Tıp

e-Sağlık: Genel olarak, sağlık sektöründe telekomünikasyon (elektronik ortamda uzaktan iletişim) ve enformasyon teknolojilerinin birlikte kullanılmasını anlatır. e-Sağlık bileşeni içerisine Tele-bakım ve Tele-tıp girmektedir.

Türkiye’de e-Sağlık Çalışmaları

Türkiye’de e-Sağlık çalışmaları, 2003 yılında başlatılan Sağlıkta Dönüşüm Programı ile başladı ve Aile Hekimliği Bilgi Sistemi’nin 2004 yılı Ağustosunda devreye alınmasıyla ilk somut adım atılmış oldu.

Bilgi ve iletişim teknolojilerinin tüm fonksiyonlarının, vatandaşların, hastaların sağlığını iyileştirmesinde sağlık hizmetlerine ulaşabilirliğini arttırmak ve sağlık sektöründe yer alan tüm paydaşlara kaliteli,verimli ve etkin hizmetlerin sunumu için kullanılmasıdır. Tele-bakım ve tele-tıp e-sağlığın bileşenleri (komponentleri) dir. e-Sağlık kliniksel, eğitsel ve yönetimsel amaçlarla, elektronik ortamda iletilen, depolanan, işlenen ve yeniden üretilen dijital verilerden yararlanır.

Sektörler arası işbirliği ile sağlık bilgi sistemi alt yapısını oluşturmak üzere kamu kuruluşları, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve özel sektörden temsilcilerin katılımı ile 30 Ocak 2003 tarihinde bir çalışma başlatılmıştır. Çalışmaları yürütmek amacıyla ilgili kuruluşların koordinatörlüğünü üstlendiği 10 çalışma grubu oluşturulmuştur.

e-Sağlık eylemlerinin oluşturulmasında aşağıda yer alan Türkiye Bilgi Sistemi çalışma gruplarından yararlanılmıştır.

Eylem Planı Çalışma Grubu, Koordinatör Kuruluş: Sağlık Bakanlığı1.

Veri Sözlüğü ve Standartlar, Koordinatör Kuruluş: Tıp Bilişimi Derneği2.

Numaraya Dayanan Kişisel Sağlık Tanımlayıcısı, Koordinatör 3. Kuruluş: Sağlık Bakanlığı

Sağlık Veri Modeli ve Minimum Sağlık Veri Setleri, Koordinatör 4. Kuruluş: Hacettepe Üniversitesi

Kayıtların Gizliliği ve Güvenliğinin Sağlanması, Koordinatör 5. Kuruluş: Türk Tabipleri Birliği

Erken Uyarı Sistemleri, Koordinatör Kuruluş: Sağlık Bakanlığı6.

Sağlık Özel Ağı, Koordinatör Kuruluş: Türk Telekom A.Ş.7.

Tele-tıp, Koordinatör Kuruluş: Tübitak8.

Eğitim, Koordinatör Kuruluş: Hacettepe Üniversitesi, ODTÜ9.

Genel İzleme ve Koordinasyon, Koordinatör Kuruluş: DPT10.

63


Oluşturulan bu çalışma gruplarının çalışmaları ile: Sağlık hizmeti sunan kurumlarda verilen sağlık hizmeti ile ilgili kayıtlar güvenlik ve mahremiyet ilkeleri gözetilerek elektronik kayıt altına alınacak, hasta sevk zinciri süreçleri ve sağlıkla ilgili olayları izlemede, verilecek yetkiler dahilinde vatandaşlar ve sağlık profesyonellerine sunulabilecektir.

Ulusal Sağlık Bilgi Sisteminin sektörler arası işbirliği ile oluşturulması sayesinde sağlıkla ilgili toplanan veriler hızlı bir biçimde bilgiye dönüştürülebilecek ve karar vericilere sağlık hizmet sunumu planlamalarında önemli bir kaynak sağlayacaktır.

Sağlık otomasyon projelerinin gerçekleşmesi oranında elde edilecek veriler (standartları belirlenmiş); sağlık hizmeti sunumu planlamaları, değerlendirme ve denetim faaliyetleri için Yönetim Karar Destek sürecinde büyük ölçüde yol gösterici olacaktır.

Toplumun sağlığı ile ilgili veriler güncel ve kolay erişilebilir olacağı için koruyucu sağlık hizmetleri sunumunda etkinlik artacaktır.

Vatandaşların sağlık hizmetlerinde etkin ve kesintisiz bir şekilde yararlanmaları desteklenecektir. Ulusal ve uluslararası düzeyde sağlık tehditlerine karşı hızlı bir biçimde önlem alınabilecektir. Dünya Sağlık Örgütü, Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) ve Avrupa Birliği ülkeleri ile karşılaştırılabilir düzeyde sağlık verileri elde edilebilecek ve uluslararası kuruluşlarla zamanında ve güncel sağlık veri değişimi mümkün olabilecektir. Sağlık hizmeti sunumu, finansmanı ve tedarikinde yer alan kurumların ulusal bilgi sistemine entegrasyonu sayesinde önemli ölçüde kaynak tasarrufu sağlanacaktır. e-Sağlık uygulamalarına yönelik proje konsorsiyumlarının oluşturulması ve gelişecek uluslararası işbirliği sayesinde ülke düzeyinde bilgi birikimi oluşturulabilecek ve gelecekte ülkemizin uluslararası programlarda lider konumunda yer alabilmesi mümkün olabilecektir.

Sağlık Bakanlığı Çalışmaları

Bakanlığımızın sağlıkta dönüşüm programı dahilinde gerçekleştirilmiş ve/veya üzerinde çalışmakta olduğu Türkiye Sağlık Bilgi Sistemi/e-Sağlık, Çekirdek Kaynak Yönetimi Sistemi (ÇKYS), Temel Sağlık İstatistikleri Modülü (TSİM), Hasta Takip Sistemi (HTS) ve Tek Düzen Muhasebe Sistemi (TDMS) projeleri mevcuttur. Sağlık bilgi teknolojilerini geliştirmeye yönelik araştırmalara destek sağlayan bu projeler, sağlık kurumları arasında birlikte çalışılabilirlik ve bilgi alışverişi, ortak elektronik hasta kayıtlarının oluşturulması ve mobil teknolojilerin sağlıkta kullanılmasıyla hizmete erişimin artırılması gibi konulardaki çalışmaları teşvik etmektedir. Yeni teknolojilere dayalı bilgi sistemlerinin etkin kullanımı daha güvenli ve kaliteli hizmetlerin daha düşük maliyetlerle verilmesini sağlayacaktır.

Sağlık Bakanlığı Teletıp Projesi

Acil Eylem Planı çerçevesinde Devlet Planlama Teşkilatı koordinasyonunda başlatılan e-Dönüşüm Türkiye Projesi” kapsamında e-Sağlık çalışma grubunun koordinasyonunu Sağlık Bakanlığı üstlenmiştir. 11/07/2006 tarihli ve 2006/38 sayılı Yüksek Planlama Kurulu Kararı’yla onaylanan Bilgi Toplumu Stratejisi ve Ek’i Eylem Planı 28/07/2006 tarihli ve 26242 sayılı Resmi

64


Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Eylem Planında e-Sağlıkla ilgili dört eylem yer almıştır. Bu eylemlerden birisi de “Teletıp sistemlerinin” hayata geçirilmesidir.

Teletıp projesinin amacı:

Teletıp, tıbbi görüntüleme alanındaki sağlık bakım hizmetinin, bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanılmasıyla uzaktan verilmesidir. Teletıp projesiyle iki amaç hedeflenmiştir;

1- Teletıp hizmetlerinin sağlanması,

2- Dijital Hastane kavramının oluşturulması.

Teletıp hizmetinin sağlanmasındaki amaç;

Tıbbi görüntüleme alanında uzman sıkıntısının hafifletilmesi (1. Görüş raporlama),•

Kompleks vakalarda konsültasyon hizmetinin alınabilmesi, (2. Görüş raporlama)•

Hekimler arasında bilgi ve tecrübe paylaşımının sağlanmasıdır.•

Örnek dijital hastane kavramının oluşturulmasındaki amaç;

Hastanedeki işlemlerin dijital ortamda yapılmasının sağlanması, (filmsiz ve kâğıtsız hastane • oluşturulması)

Teşhiste hızlılık sağlanması,•

Değerlendirmede kalite ve kesinliğin sağlanması,•

Hastane maliyetlerinin azaltılması ve verimliliğin arttırılması,•

Hasta memnuniyetin arttırılmasıdır.•

Proje kapsamı:

Teletıp projesi %98 yoğunlukla radyoloji, %2 yoğunlukla patoloji alanında hizmet vermektedir. Bahçesaray Devlet Hastanesine ise Tele-EKG ve Tele-Biyokimya alanında hizmet almak için kurulum yapılmıştır.

İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı Bilişim Teknolojileri yürütmekte olduğu pilot Teletıp Projesi ile 2007 yılında 11 Gönderici (hizmet alan) ve 7 Alıcı (hizmet veren) hastane arasında tele-radyoloji ve tele-patoloji hizmetleri verilmesi hedeflenmiştir (Tablo 34). 2008 yılında da 50 gönderici 3 alıcı kuruluş daha kapsama alınmıştır. 50 gönderici kuruluş arasında 3 aile hekimi de yer almaktadır.

65


Tablo 34: Türkiye’de 2007 yılında teletıp uygulaması kapsamındaki gönderici ve alıcı hastaneler

NO HASTANE ADI GÖNDERİCİ HASTANELER

1 Amasya Sabuncuoğlu Şerefettin Devlet Hastanesi2 Elaziğ Devlet Hastanesi3 Hatay Antakya Devlet Hastanesi4 Kayseri Eğitim ve Araştirma Hastanesi5 Kırklareli Devlet Hastanesi

6 Konya Numune Hastanesi

7 Rize Devlet Hastanesi8 Siirt Devlet Hastanesi

9 Tunceli Devlet Hastanesi

10 Darende Hulusi Efendi Devlet Hastanesi

11 Bahçesaray Devlet Hastanesi

ALICI HASTANELER1 Ankara Dr. Sami Ulus Çocuk Sağ. Eğitim ve Araştirma Hastanesi

2 Ankara Atatürk Eğitim ve Araştirma Hastanesi

3 Ankara Dişkapi Eğitim ve Araştirma Hastanesi

4 Ankara Numune Eğitim ve Araştirma Hastanesi

5 Ankara Eğitim ve Araştirma Hastanesi

6 Malatya Devlet Hast.7 Van Devlet Hastanesi

Kaynak: T.C Sağlık Bakanlığı İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı Bilişim Teknolojileri Koordinatörlüğü

Teletıp projesinin arttırımı kapsamına 18 adet Afyon ilinin devlet hastaneleri ve Erzurum Bölge Eğitim araştırma Hastanesi ilave edilmiştir. Afyon ili hastaneleri için sadece PACS ve RBS yazılımlarının lisansları temin edilmiş olup Afyon İl Sağlık Müdürlüğü il dijital görüntüleme projesi kapsamında kurulumlarını yapmaktadır.

Proje ile görüntüleme alanında uzman sıkıntısının hafifletilmesi, hasta memnuniyetinin arttırılması, maliyetlerde azalma olması, zaman ve iş gücü kayıplarının en aza indirilmesi, doğru teşhis ve tedavi işlemlerinin uygulanması ve hekimler arasında bilgi paylaşımının sağlanması hedeflenmiş olup bu hedefler büyük oranda gerçekleştirilmiştir.

Bu proje ile aynı zamanda görüntüleme hizmetlerinin hem bulunduğu yerde hem de uzaktan verilebilmesi yolunda önemli bir adım atmamıza sebep olmuş olup gerektiğinde diğer ülkeler ile Teletıp uygulamaları gerçekleştirilebilecek düzeydedir.

Proje, bilgi ve iletişim teknolojilerinin hastanelerimizde etkili ve verimli kullanılmasına yol açmakta, dijital hastane konseptinin oluşturulmasına zemin hazırlamış olup sağlık hizmeti sunumunda büyük faydalar elde edilmesini sağlamıştır. Aynı zamanda Bakanlığımız ülkemizde dijital hastane oluşturulmasına önderlik etmiş ve söz konusu pilot hastaneler örnek olarak gösterilmektedir.

66


Kurulmuş olan Teletıp sistemi yoğunlukla birinci görüş olarak kullanılmaktadır. Gönderilen görüntü sayısı Aralık 2008 tarihi itibarıyla 1.635 dır. PACS ve RBS kurulan hastaneler ise büyük ölçüde filmsiz hastaneye geçmiş olup hem sağlık hizmet kalitesi artmış hem de maliyetlerde azalma olmuştur.

Raporlamayı yapan uzmanlar oluşturdukları rapor sayısınca performans puanlarına etki yapmaktadır.

Teletıp projesi ülkemizde radyoloji alanında uzman sıkıntısını hafifletme konusunda büyük yarar sağlayacaktır. Birçok hastanemizde uzman sayısının PDC’ye oranı düşüktür. Buna rağmen radyoloji uzmanlarımızın çoğunluğu zamanlarını ultrason tetkiklerinde harcamaktadır. Bu durumda radyoloji görüntülerinin raporlanmasında gecikmeye yol açmakta ve hasta memnuniyetsizliğini ortaya çıkarmaktadır. Bu sorunların çözümünde teletıp projesinin daha fazla hastaneye yaygınlaştırılması önemli bir rol oynayacaktır.

3.13 Kalp ve Damar Hastalıklarında Kurumlar ve Sektörler Arası İşbirliği

Sağlıkla ilgili tüm alanlarda olduğu gibi, kalp ve damar hastalıklarıyla mücadelede de kurumlar ve sektörlerarası işbirliği, çoğulculuğun geliştirilmesi, Sivil Toplum Örgütlerinin (STK) kapasitesinin güçlendirilmesi ve toplum sağlığı sorunlarına toplum tarafından kabul edilebilir çözümlerin bulunmasında sosyo-kültürel, kurumsal ve ekonomik açıdan uygunluğa dayanan yenilikçi, toplum merkezli ve kanıta dayalı sağlık müdahalelerinin uygulanması büyük önem taşımaktadır.

Dünya Sağlık Örgütü, 21 Yüzyılda Herkes İçin Sağlık hedeflerinde “2020 yılına kadar, bütün sektörler sağlık için sorumluluklarını fark etmiş ve kabullenmiş olmalıdırlar” hedefine yer vererek; Bütün sektörlerdeki politika yapıcıların kendi alanları ve yükselen politika ve hareketlerinde sağlık için yatırım yapma ile kazanılacak yararları göz önüne almalarını, üye ülkelerin sağlık etkileri değerlendirme mekanizmaları oluşturmaları gerekliliğini ve bütün sektörlerin politika ve hareketlerinin sağlık üzerindeki etkisinden sorumlu tutulmasının sağlanması gerekliliğine değinmektedir.

Ülkemizde Devlet Planlama Teşkilatı tarafından her beş yılda bir hazırlanan Kalkınma Planları, sağlık alanında ilgili tüm sektörleri bir araya getiren ve ortak stratejiler geliştirilmesini sağlayan çalışmalardan biridir. Dokuzuncu Kalkınma Planı, Bakanlar Kurulu’nca benimsenen strateji esas alınarak tüm kamu kurum ve kuruluşlarının katkılarıyla hazırlanmıştır.

Dünya Sağlık Örgütü sağlık için tarafların harekete geçirilmesi konusunda da; “2010 yılına kadar, herkes için sağlık politikalarının uygulamasında, kamu ve özel sektör boyunca ve sivil toplum, sağlık için birlik ve ortaklıkları, bireyleri, grupları ve organizasyonları işin içine alınmalıdır.” hedefini benimsemiş ve bu hedefe ulaşmak için ise; Sağlığın geliştirilmesinin sağlanmasını, çoklu sektörel aktivitelere katılımını sağlanmasını, hedef ve kaynakların paylaşımını, tüm paydaşların ve sektörlerin uyumlu bir işbirliği için uluslararası, ülke, bölgesel ve yerel seviyelerde yapılar ve süreçlerin mevcut olması gerekliliğini belirtmektedir.

Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB)’ ne tam üyelik müzakere sürecinde de halen “Tüketicinin Korunması ve Sağlık” faslındaki müzakereler halen devam etmektedir.

67


4. UYGULAMA

Görev Organizasyonu

Bu Planın yürütülmesinden Bakan adına Sağlık Bakanlığı Müsteşarı sorumludur. Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Personel Genel Müdürlüğü, İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü, Sağlık Eğitimi Genel Müdürlüğü, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü başta olmak üzere Sağlık Bakanlığının diğer ilgili birimleri yükümlüdür.

5. İZLEME VE DEĞERLENDİRME

Türkiye Kalp ve Damar Hastalıklarını Önleme ve Kontrol Programı; Risk Faktörlerine Yönelik Stratejik Plan ve Eylem Planı ve İkincil Üçüncül Korumaya Yönelik Stratejik Plan ve Eylem Planı 2010-2014’ ün İzleme ve Değerlendirmesi, söz konusu planda belirtilen izleme ve değerlendirme kriterlerine göre T.C. Sağlık Bakanlığı bünyesindeki ilgili birimler tarafından işbirliği içinde yürütülecektir.

68


6. KAYNAKLAR (Alfabetik Sırayla)

2008-21. 013 Action Plan for The Global Stategy for the Prevention and Control of Non-communicable Diseases, WHO 2008, http://whqlibdoc.who.int/publications/2009/9789241597418_eng.pdf (erişim tarihi 08.04.2010)

21 Hedefte Türkiye: Sağlıkta Gelecek, T.C. Sağlık Bakanlığı, 2007 Ankara, 2. http://www.hm.saglik.gov.tr/pdf/kitaplar/200801212206080.hedef.pdf

Aile Yapısı Araştırması, T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu ve T.C. Başbakanlık Aile 3. ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, 2006.

Akdağ R., Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı İlerleme Raporu, Ağustos 2008, Ankara 4. http://www.hm.saglik.gov.tr/pdf/kitaplar/turkiyeSDP.pdf

Arıcı M., Altun B. ve ark.,5. Türk Hipertansiyon Prevelans Çalışması http://www.turkhipertansiyon.org/pdf/Turk_Hipertansiyon_Prevalans_Calismasi_Ozeti-1.pdf (Erişim tarihi: 08.04.2010)

Avrupa Kalp Sağlığı Sözleşmesi - European Heart Health Charter, 6. http://www.heartcharter.org/ (Erişim tarihi: 08.04.2010)

Cardiovascular Diseases, WHO Fact Sheet N°317, February 2007; 7. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs317/en/print.html (erişim tarihi 08.04.2010)CINDI Highlights, WHO 2006, 8. http://www.euro.who.int/document/E89308. pdf (erişim tarihi 08.04.2010)Gaining Health, Analysis of Policy development in European countries for tackling 9. noncommunicable diseases, WHO 2009. http://www.euro.who.int/Document/E92828.pdf (Erişim tarihi: 08.04.2010)

Hatemi H. ve ark.,Türkiye Obezite ve Hipertansiyon Taraması (TOHTA) Sonuçlarının Yorumu 10. (II) Endokrinoloji Forumu , Cilt 1, Yıl 2004.Helsinborg Declaration 2006 on European Stroke Strategies, WHO Europe 11. http://www.euro.who.int/document/E89242.pdf (Erişim tarihi: 08.04.2010)

Kabakçı G., Abacı A., Ertaş F S.,Özerkan F., Erol Ç., Oto A.,THINK Çalışması, Türk Kardiyol 12. Dern Arş. - Arch Turk Soc Cardiol 2006;34(7):395-405, http://www.tkd-online.org/dergi/TKDA_34_7_395_405.pdf (Erişim tarihi: 08.04.2010)

Kardiyovasküler Risk Platformu Ortak Risk Bildirisi, 2009 13. www.kalbinizikoruyun.org (Erişim tarihi: 08.04.2010)

Küresel Gençlik Tütün Araştırması, T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel 14. Müdürlüğü 2003. http://www.havanikoru.org.tr/Docs_Arastirmalar/Kuresel_Genclik_Tutun_Arastirmasi.pdf (erişim tarihi 08.04.2010).Küresel Yetişkin Tütün Araştırması Türkiye istatistik Kurumu, 200815. http://www.tuik.gov.tr/Kitap.do?metod=KitapDetay&KT_ID=1&KITAP_ID=215(erişim tarihi 16. 10.08.2010).

69


Mollahaliloğlu S., Yardım N.; “Obesite ile Mücadele Konulu Dünya Sağlık Örgütü Avrupa 17. Bakanlar Konferansı”; Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi; Aralık-Ocak- Şubat, 2006–2007.

NCDnet First Global Forum, 24 February 2010, World Health Organization, Geneva, Switzerland, 18. 24 February 2010. http://www.who.int/ncdnet/events/global_forum/en/index.html (erişim tarihi 08.04.2010)

Onat A. ve ark., TEKHARF: Türk Erişkinlerinde Kalp Sağlığı Halkımıza İlişkin Temel Veri 19. Üretiminden Evrensel Tıbba Katkıya 2005.Onat A. ve ark., TEKHARF: Türk Halkının Kusurlu Kalp Sağlığı Sırrına Işık, Tıbba Önemli 20. Katkıya, 2009.Onat A., Keleş İ., Sansoy V. and et al.; Rising Obesity Indices in 10-year Follow-up of Turkish 21. Men and Women: Body Mass Index Independent Predictor of Coronary Events Among Men; Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi 2001; 29 :430-Position Statement - Diabetes and CVD, International Diabetes Federation, 2009, 22. http://www.idf.org/Position_statementsdiabetes_cvd Preventing Chronic Diseases: A Vital Investment, WHO, 2005. 23. http://www.who.int/chp/chronic_disease_report/full_report.pdf (erişim tarihi 08.04.2010)Prevention and Control of Noncommunicable Diseases: İmplementation of The Global Strategy, 24. The Sixtieth World Health Assembly, WHO. http://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/WHA60/A60_R23-en.pdf (erişim tarihi 08.04.2010)Sağlıklı Beslenelim, Kalbimizi Koruyalım Projesi, Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri 25. Genel Müdürlüğü, 2004. http://www.saglik.gov.tr/extras/dokuman/sa%C4%9Elikli%20beslenel%C4%B0m.pdf (erişim tarihi 08.04.2010)Sat26. man İ, Yılmaz T, Şengül A, Salman S, Salman F, Uygur S, Baştar İ, Tütüncü Y, Sargın M, Dinççağ N, Karşıdağ K, Kalaça S, Özcan C, King H, and the TURDEP Group: Population-based study of diabetes and risk characteristics in Turkey: results of the Turkish Diabetes Epidemiology Study (TURDEP). Diabetes Care 25: 1551-1556, 2002).

T.C.Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık İşleri Daire Başkanlığı, 201027.

T.C. Sağlık Bakanlığı 2010-2014 Stratejik Planı ve Eylem Planı, Strateji Geliştirme Daire 28. Başkanlığı, 2010, Ankara. T.C. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Obezite (Şişmanlık) İle Mücadele ve Kontrol Programı (2010-29. 2014) T.C. Sağlık Bakanlığı, Ulusal Tütün Kontrol Programı ve Eylem Planı 2008-2012, Ankars30. T.C. Sağlık Bakanlığı, Ulusal Hastalık Yükü ve Maliyet Etkililik Çalışması, Ek 1-6, Ankara, 31. 2003)T.C. Sağlık Bakanlığı,Ulusal Hastalık Yükü Maliyet Etkilik Raporu, 2003, Ankara 32. http://www.tusak.saglik.gov.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=33:ulusal-hastalve-maliyet-etkililik-projesi-raporlar&catid=14:arama-raporlar&Itemid=28

70


The challenge of obesity in the WHO European Region, Fact sheet EURO/13/05, WHO 2005. 33. http://www.euro.who.int/document/mediacentre/fs1305e.pdf (erişim tarihi 08.04.2010)The International Diabetes Federation Diabetes Atlas, Fourth edition, 2009, 34. http://www.diabetesatlas.org/ (Erişim tarihi: 08.04.2010)The Top Ten Causes of Death, World Health Organization, Fact sheet No 310 / November 2008, 35. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs310_2008.pdf (erişim tarihi 08.04.2010)The World Health Report 2002, Reducing Risks, Promoting Healthy Life,World Health 36. Organization, Geneva, 2002Türkiye Hastalık Yükü Çalışması, T.C. Sağlık Bakanlığı 2004, Ankara.37. Türkiye Kalp ve Damara Hastalıklarını Önleme ve Kontrol Programı:Risk Faktörlerine Yönelik 38. Stratejik Plan ve Eylem Planı, T.C. Sağlık Bakanlığı, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 2008, Ankara.Türkiye Metabolik Sendrom Araştırması – METSAR, 21. Ulusal Kardiyoloji Kongresi; 2005 39. 16-20 Kasım: Antalya, Türkiye. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, 2008 40. Ankara. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2008/analiz.shtml (Erişim tarihi: 08.04.2010)Türkiye’de Sağlığa Bakış, T.C. Sağlık Bakanlığı, 2007 Ankara. 41. http://www.hm.saglik.gov.tr/pdf/kitaplar/200708281545440.TurkiyedeSagligaBakisKitabi2007web.pdf Ulusal Hastalık Yükü ve Maliyet Etkililik Çalışması, Hane Halkı Araştırması Ara Raporu, 2003, 42. Ankara. http://www.tusak.saglik.gov.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=33:ulusal-hastalve-maliyet-etkililik-projesi-raporlar&catid=14:arama-raporlar&Itemid=28 Ulusal Kalp Sağlığı Politikası; Türk Kardiyoloji Derneği, 43. http://www.tkd.org.tr/pages.asp?pg=276 (erişim tarihi:08.04.2010) White Paper, Together For Health: A Strategic Approach for the European Union, Comission 44. of the European Communities, Brussels, 22.10.2007 http://ec.europa.eu/health/ph_overview/Documents/strategy_working_document_en.pdf (erişim tarihi 08.04.2010)WHO CINDI Programme - Countrywide Integrated Noncommunicable Diseases Intervention 45. programme, http://www.healthpromotionagency.org.uk/AboutHPA/cindi.htm (erişim tarihi 08.04.2010)


7. STRATEJİK PLAN VE EYLEM PLANLARI

72


7.1 RİSK FAKTÖRLERİNE (BİRİNCİL KORUMA) YÖNELİK GÜNCELLENMİŞ HEDEFLER VE STRATEJİLER

Ulusal Tütün Kontrol Programına 1. Yönelik Hedef ve Stratejiler

Sağlıklı Beslenmeye2. Yönelik Hedef ve Stratejiler

Fiziksel Hareketliliğe3. Yönelik Hedef ve Stratejiler

7.1.1. TÜTÜN ÜRÜNLERİNE OLAN TALEBİN AZALTILMASINA YÖNELİK ÖNLEMLER

7.1.1.1. Halkı Bilgilendirme, Bilinçlendirme ve Eğitim

Hedef (ler):

2012 yılına kadar toplumun %90’ında sigara karşıtı bir tutum oluşturmak

Stratejiler :

T1. ütün ve tütün mamulleri ile mücadele konusunda eğitim politikalarının geliştirilmesi ve uygulanması

Tütün mamulleri kullanımının itibar düşürücü olumsuz bir davranış olduğu mesajının top-2. luma verilmesi, tütün mamulleri ile ilgili tüm alanlarda çarpıcı görsel temalar kullanılma-sının yaygınlaştırılması

Tütün endüstrisinin geçmişten günümüze uygulamaları ile ilgili bilgilerin toplumun payla-3. şımına açılması

Başta toplumda rol model veya önemli etkisi olduğu bilinen meslek grupları olmak üzere 4. tüm hedef gruplara yönelik geniş tabanlı eğitim materyalleri (web sitesi, kitap, film vs.) ge-liştirerek bilgilendirme ve bilinç düzeylerinin artırılmasına yönelik çalışmalar yapılması

Kurum yöneticileri ve yetkilileri ile işyeri sorumlularının, tütün mamullerinin zararları ve 5. kapalı mekânlarda tütün mamullerinin içilmemesi konusunda bilinçlenmesinin sağlanması

Medyanın, bilinçlendirme çalışmalarına aktif olarak katılımının sağlanmsı, bu çalışmalara 6. toplumu etkileyen rol modellerin katılımının sağlanması

Belediyeler ve sivil toplum örgütleri tarafından yetişkinlere yönelik yapılan her türlü eğitim 7. faaliyetine ek olarak konu ile ilgili bilinçlendirmeyapılması

İlgili kamu kurumlarının ve STK’ların tamamının tütün mücadelesi konusundaki rolleri ile 8. ilgili olarak bilinçlendirilmesi

Belirlenen eğitim politikalarını uygulamak üzere kurum ve kuruluşlar ile işbirliği içinde 9. ortak eğitim çalışmalarının yürütülmesi

Sürdürülen bilgilendirme/bilinç lendirme, eğitim kampanyalarının etkinliğinin düzenli 10. olarak izlenmesi

73


7.1.1.2. SİGARAYI BIRAKMA

Hedef (ler):

2008 Küresel Erişkin Tütün Araştırmasıyla saptanmış olan ulusal bırakma oranını (%33) • ve bunun yaşa ve cinsiyete göre değişimini en çok beş yıl aralarla düzenli olarak izlemek.

Tespit edilecek yaşa ve cinsiyete göre standardize ulusal bırakma oranını, 2012 sonuna • kadar %40’ın üzerine çıkarmak.

Bırakma oranlarının özel gruplarda (Sağlık profesyonelleri, öğretmenler, din adamları, • hamileler gibi) da saptanmasını ve izlenmesini sağlayacak araştırmaya dayalı bir izleme sisteminin 2012 sonuna kadar kurulması,

2012 sonuna kadar sağlık profesyonellerinde, yöneticilerde, öğretmenlerde, din adamlarında • bırakma oranlarını %50’nin üzerine çıkarmak.

2012 sonuna kadar hamilerdeki bırakma oranlarını %90’nın üzerine çıkarmak.•

Stratejiler :

Bırakma oranlarının mevcut durumunun saptanması ve düzenli aralıklarla 1. izlenmesinin sağlanması

Sağlık profesyonellerinin (doktor, hemşire, ebe) mezuniyet öncesi ve sonrası eğitiminde 2. “Tütün bağımlılığının nörobiyolojisi ve tedavisi konusunda bırakma desteği için gerekli bilgi, tutum ve hünerleri kazandırıcı standart eğitimin yer almasının sağlanması (Bu eğitim, sağlık profesyonellerinin tütün kontrolu eğitiminin bir öğesi olmalı)

Birinci basamak dâhil tüm klinik karşılaşmalarda kısa klinisyen müdahalesinin yer 3. almasının sağlanması

Tütün bağımlılığının tedavisi için yoğun klinik müdahale uygulayacak birimlerin her ilde 4. ve her hastanede yeterli sayıda tesisi

Sigarayı bırakmak isteyenlerin telefonla veya internetle ulaşabileceği, bırakma desteği 5. sağlayabilecek, “Telefonla Bırakma- Quitline” ve İnternetle Bırakma” hizmetlerinin tesisi

Nikotin bağımlılığı tedavisinde kullanılan etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmış tedavilerin 6. kolay ulaşılabilirliğinin ve ülkemizde bulunmayanların kullanıma sunulmasının sağlanması

Okul ve işyerlerinde sigara içenlerin saptanarak bırakmaları için motivasyon ve destekleme 7. programlarının başlatılması

Düzenli aralarla, toplumun geneline ve özel gruplara (Sağlık personeli, öğretmenler, din 8. adamları vb.) yönelik kitlesel bırakma kampanyalarının düzenlenmesi

74


Üreme sağlığı, kanser, verem savaş gibi ulusal sağlık programlarında sigara bırakma 9. uygulamalarının yer alması ve ilgili programlar arasında eşgüdümün sağlanması.

Bilimsel kanıta dayalı olmayan sigara bırakma yöntemlerinin sunumunun engellenmesi10.

Sigara bırakma uygulamalarının etkinliğinin düzenli izlenmesi ve bu uygulamaların 11. izlenmesine olanak sağlayacak birimlerin güçlendirilmesi

7.1.1.3. SİGARA DUMANINDAN PASİF ETKİLENİMİN ÖNLENMESİ

Hedef(ler);

2012 yılına kadar “pasif etkilenimin aktif içicilik kadar sağlığa zararlı” olduğu bilgisinin • toplum geneline yayılması,

2010 yılına kadar kamuya açık alanlar ve işyerlerinde tütün mamulü tüketiminin tamamen • engellenmesi,

2012 yılına kadar gebe ve çocukların-ergenlerin ve diğer risk gruplarının pasif etkilenimlerini • anlamlı ölçüde azaltılması

Stratejiler:

Eğitim ve sağlık kurumları başta olmak üzere tüm kurumlarda kademeli olarak pasif 1. içicilikle ilgili hizmet içi eğitimlerin yapılması

Pasif etkilenimin sağlık riskleri konusunda halkın eğitimler yolu ile düzenli bilgilendirilerek 2. bilinçlendirilmesi

Birinci basamak sağlık kuruluşlarına herhangi bir nedenle başvuran kişilere pasif etkilenimin 3. de sorulması ve tüm başvuranlara pasif içiciliğin zararlarının anlatılması

Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuran gebelere ve ebeveynlere; bebek ve çocukların 4. pasif etkilenimin riskleri ile ilgili bilgi verilerek zararların anlatılması

İş yerlerinde, eğitim-öğretim kurumlarında, sağlık kuruluşlarında, toplu taşıma araçları ve 5. bekleme salonlarında, kültür ve sanat hizmeti veren yerler, lokanta, bar, kuaför, alışveriş merkezleri, spor salonları ile okul ve sağlık kuruluşlarının bahçelerinde pasif etkilenimin tümüyle engellenmesi için yasal düzenlemelerin uygulanması

Pasif etkilenim konusunda verilerin saptanması ve düzenli olarak izlenmesi için ulusal 6. ölçekli araştırmalar yapılması.

7.1.1.4. GENÇLERİN ULAŞABİLİRLİĞİ

Hedef(ler):

2012 yılına kadar 15 yaş altı gençler arasında sigara içme oranının sıfıra, 15-24 yaş grubunda • mevcut durumun yarısına indirmek

75


Stratejiler:

18 yaşından küçüklere tütün ve tütün mamullerinin satış ve dağıtımını yasaklayan mevcut 1. yasal düzenlemeye uyumun denetlenmesi ve uymayanlara caydırıcı nitelikte cezai müeyyideler uygulanması

Tütün mamulleri satıcılarının ürünü alacak gençlerden, 18 yaş üstünde olduklarını 2. belgelemelerini istemesinin sağlanması

Toplumda 18 yaş altındakilere tütün satışının yasak olduğu bilincinin oluşturulması3.

Tütün mamullerinin sigara satış makineleri, self servis satış, postayla sipariş ve elektronik 4. satışlarının, market rafları ve kasaları gibi doğrudan ulaşılabilir yerlerde satılmasını yasaklayan mevzuata uyulmasının sağlanması

Tütün mamullerinin logo, renk ve şekillerinin, şeker, çerez, oyuncak, tişört, çanta vb. 5. nesnelerde bulunmasını, bunların dağıtımını ve satışını yasaklayan mevzuata uyulmasının sağlanması

Gençlerin bir arada bulundukları kafe, internet kafe, kantin, yurt vb. yerlerde tütün ve 6. tütün mamullerinin (sigara, nargile, vb) satılmasını ve içilmesini yasaklayan mevzuata uyulmasının sağlanması

Yerel yönetimler, sivil toplum örgütleri, kurum ve kuruluşlarca çocuk ve gençlerin spor 7. yapacakları, kültürel etkinliklerde bulunabilecekleri sigara dumanına maruz kalmayacakları ortamların sağlanması

Tütün Ürünlerine Olan Talebin Azaltılmasına Yönelik Program Sürecinde Gerçekleştirilen Çalışmalar Aşağıda Verilmektedir

Halkı Bilgilendirme, Bilinçlendirme ve Eğitim

Strateji 1. Tütün ve tütün mamulleri ile mücadele konusunda eğitim politikalarının geliştirilmesi ve uygulanması kapsamında;

• İl Milli Eğitim Müdür Yardımcıları ile Sağlık Meslek Liseleri meslek dersleri öğretmenlerinin katıldığı çeşitli seminerler yapılmaktadır .

Değişik eğitim düzeylerine ve kurumlarına yönelik müfredat hazırlanmasında orta öğretim • kurumlarında okutulmakta olan Sağlık Bilgisi Dersi öğretim programında yapılan revize çalışmalarında konuyla ilgili bilgilere yer verilerek taslak program Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığına sunulmuştur. Sağlık Bilgisi kitabı içine konulması için çalışmalar sürmektedir.

4207 sayılı Yasanın daha etkin uygulanması ve her düzeydeki okulda, sigarasız okul • normunun güçlendirilmesi için MEB genelge yayınlamıştır.

76


Okullarda tütünle mücadele Yeşilay eğitsel grup çalışmaları içerisinde yapılmaktadır.•

Okullarda sigaranın zararları ile ilgili (resim, afiş, kompozisyon gibi) yarışmalar yeterli • sayıda yapılmaktadır. 2009 yılında Yeşilay’ın organize ettiği bir yarışmanın ödülleri TAPDK tarafından karşılanmıştır.

Tıp fakültesi ve diğer sağlık bilimleri eğitimi veren fakültelerin müfredatlarına sigarayla • mücadele konusunda bilgi, tutum ve davranış değişikliği oluşturacak müfredatın konulması, uygulamaların izlenebilirliğine ilişkin yöntemlerin belirlenmesi Sağlık Bakanlığı tarafından YÖK’e resmi yazı ile bildirilmiştir.Bazı üniversiteler tarafından müfredata alınmıştır.

Konferanslar düzenlenmesi ile ilgili çok sayıda konferans yapılmıştır. Tütün Kontrol • Çerçeve Sözleşmesi 12. maddesi kapsamında oluşturulan Uluslararası Çalışma Grubu toplantısı İstanbul’da yapılmıştır.

Bilgilendirici afiş, broşür hazırlanıp dağıtılması kapsamında Dumansız Hava Sahası • kampanyası kapsamında sporcu ve sanatçıların yer aldığı spot ve afişler hazırlanmıştır.

Toplumda rol model olan ünlü kişilerin (sporcu, sanatçı vs.) sigaranın zararları ile ilgili • etkinliklere katılımlarının sağlanması çok sayıda yapılmıştır. Örneğin, Türk Telekom basket takımı TAPDK ile yapılan protokol uyarınca “Sigara Dumanı Soluma-HAVANI KORU” ifadesini taşıyan forma ile sahaya çıkmaktadır.

Strateji 2. Tütün mamulleri kullanımının itibar düşürücü olumsuz bir davranış olduğu mesajının topluma verilmesi, tütün mamulleri ile ilgili tüm alanlarda çarpıcı görsel temalar kullanılmasının yaygınlaştırılması kapsamında;

Sigara kullanımının sağlık ve sosyal açıdan olumsuzlukları konusunda eğitim yapılması ile • ilgili çok sayıda eğitim yapılmıştır.

Filmler başta olmak üzere diğer TV programlarının da içinde olduğu bütün medya • programlarında sigara kullananlara yönelik olumsuz tutum ve davranışlar sergilenmesi ile ilgili buzlama (sigara içme görüntülerin karartılması) yapılmıştr. Sağlık Bakanı film ve dizi yapımcılarıyla görüşmüş ve dizi ve filimlerde sigarayı özendirme konusunda daha dikkatli olunmasnı istemiştir.

Konu ile ilgili olumlu görüntü ve mesajların tanıtılması ile ilgili olumlu örnekler tanıtılmakta • ve desteklenmektedir.

Tanınmış sanatçı, sporcu, siyasi kişiler vb. rol modellerin sigara karşıtı mesajlar vermelerinin • sağlanması yapılmaktadır.

Sigara içilebilen alanların azaltılması ve sigara bıraktırma etkinliklerinin artırılması • suretiyle toplumda sigara içiminin kabullenilebilir bir olgu olmadığı mesajının verilmesi yapılmaktadır. Öğretmenlerin bu yönde ciddi şekilde etkilendikleri tesbit edilmiştir.

77


Strateji 3. Tütün endüstrisinin geçmişten günümüze uygulamaları ile ilgili bilgilerin toplumun paylaşımına açılması kapsamında;

Kanıta dayalı verilerle açıklanmış, ulaşılabilen bilgilerin kamuoyuna açıklanması ile ilgili • çeşitli toplantılarda bilgilendirme yapılmaktadır.

Medya kuruluşları ile işbirliğinin artırılması ile ilgili özellikle SSUK’un bu yönde etkinliği • fazladır. TAPDK, reklam ve tanıtım mevzuatına ilişkin bilgilendirme yapmıştır. Örnek medya kuruluşlarının ödüllendirilmesi önerilmiştir.

Medya mensuplarının bilgilendirilmesi yapılmaktadır.•

Konu ile ilgili TAPDK birikim ve uygulamalarının kamuoyuna açıklanması ile ilgili • TAPDK’nın web sayfasında “tütün kontrolü” linki açılmıştır.

Strateji 4. Başta toplumda rol model veya önemli etkisi olduğu bilinen meslek grupları olmak üzere tüm hedef gruplara yönelik geniş tabanlı eğitim materyalleri (web sitesi, kitap, film vs.) geliştirerek bilgilendirme ve bilinç düzeylerinin artırılmasına yönelik çalışmalar yapılmaktadır.

Strateji 5. Medyanın, bilinçlendirme çalışmalarına aktif olarak katılımının sağlanması, bu çalışmalara toplumu etkileyen rol modellerin katılımının sağlanması kapsamında;

Gazeteciler Cemiyeti ile görüşülmesi ile ilgili bazı medya mensupları ve örgütleri ile • görüşülmüştür.

İllerde yerel TV-radyo kuruluşları ve yerel medya ile toplantı yapılması ile ilgili tek tek • gazetecilerle görüşmeler yapılmakta, ancak toplu bilgilendirme toplantılarının artırılması yönünde Sigara Sağlık Ulusal Komitesinin etkin çalışmaları mevcuttur.

Konuya ilgili/duyarlı rol modeli kimliklerin bulunması, olumlu örneklerin topluma • tanıtılacağı ortak etkinliklerin planlanması ve düzenli olarak uygulanması, medyanın kullanması için materyal hazırlanması ile ilgili Bloomberg projeleri kapsamında Sağlık Bakanlığı, SSUK’un çalışmaları sürmektedir.

Strateji 6. Belediyeler ve sivil toplum örgütleri tarafından yetişkinlere yönelik yapılan her türlü eğitim faaliyetine ek olarak konu ile ilgili bilinçlendirme yapılması kapsamında;

Bölgesel olarak belediye başkanları ve belediye sağlık müdürleri ile toplantılar yapılmıştır. • Belediyeler tarafından sağlıklı kent kavramı içinde sigarasız il ve ilçe örneklerinin oluşturulması için uygulamalar yapılmıştır. Belediyeler Birliği ve Sağlıklı Kentler Programı ile işbirliği içinde artırılacaktır.

Belediye zabıtalarının konuya ilgilerinin artırılması amacı ile eğitim yapılması (özellikle • okul çevrelerinde ve tek sigara satışının önlenmesi konusunda) ile ilgili denetim ekipleri

78


eğitimi kapsamında yapılmıştır. Belediyeler diğer görevlilerini eğitmektedir.Belediyeler Birliği ile ilişkiler geliştirilecektir. Çoğunlukla Belediye Encümen’in kararlarında gecikmeler ve yetersizlikler mevcuttur.

Bölgesel olarak STK’larla toplantılar yapılmış ve devam edecektir.•

Strateji 7. İlgili kamu kurumlarının ve STK’ların tamamının tütün mücadelesi konusundaki rolleri ile ilgili olarak bilinçlendirilmesi kapsamında;

İlgili Bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri ile toplantılar • yapılması il ilgili ilgili Bakanlıklarla görüşülmüş, yasanın uygulanması konusunda titizlik gösterilmesi istenmiş ve birçok Bakanlık tarafından genelgeler yayınlanmıştır.

STK temsilcileri ile toplantılar yapılmaktadır. (SSUK, ikram sektörü başta olmak üzere • STK’larla görüşmeler yapılmaktadır).

Strateji 8. Belirlenen eğitim politikalarını uygulamak üzere kurum ve kuruluşlar ile işbirliği içinde ortak eğitim çalışmalarının yürütülmesi kapsamında kurum ve kuruluşlarla sürekli işbirliği yapılmaktadır.

Strateji 9.Sürdürülen bilgilendirme/bilinçlendirme, eğitim kampanyalarının etkinliğinin düzenli olarak izlenmesi yapılmaktadır.

Sigarayı Bırakma

Strateji 1. Bırakma oranlarının tespiti ve izlenmesi

“Küresel Yetişkin Tütün Araştırması-GATS”, “Küresel Gençlik Tütün Araştırması-GYTS” • ve “Lot Kalite Araştırması” yöneticileri ile, yaşa ve cinsiyete özgü bırakma oranlarını sağlayıcı görüşme ve çalışmaları yapılmıştır.

Strateji 2. Sağlık profesyonellerinin (doktor, hemşire, ebe) mezuniyet öncesi ve sonrası eğitiminde “Tütün bağımlılığının nörobiyolojisi ve tedavisi konusunda bırakma desteği için gerekli bilgi, tutum ve hünerleri kazandırıcı standart eğitimin yer almasının sağlanması kapsamında Yüksek Öğretim Kuruluna ve Üniversite Rektörlüklerine bildirilmiştir.

Strateji 3. Birinci basamak dahil tüm klinik karşılaşmalarda kısa klinisyen müdahalesinin uygulanması konusunda bir klinik rehber hazırlanmıştır

Strateji 4. Tütün bağımlılığının tedavisi için yoğun klinik müdahale uygulayacak birimlerin her ilde ve her hastanede yeterli sayıda tesisi kapsamında;

Yoğun tedavinin hekimlerin performans sistemine alınması rehberi tamamlanmıştır.•

Strateji 5. Sigarayı bırakmak isteyenlerin telefonla veya internetle ulaşabileceği, bırakma desteği sağlayabilecek, “Telefonla Bırakma- Quitline” ve İnternetle Bırakma” hizmetlerinin

79


tesisi stratejisinde Sağlık Bakanlığının Sistemi organize etme çalışmaları tamamlanmış olup hizmete başlamıştır.

Strateji 6. Tütün bağımlılığı tedavisinde kullanılan ilaçların ulaşılabilirliğinin artırılması ile ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından çalışmalar sürmekte olup ayrıca Sağlık Bakanlığı da bazı risk gruplarında ilaçları ücretsiz dağıtmaktadır.

Strateji 7. Okul, hastane ve diğer işyerlerinde veya özel gruplara (sağlık personeli, öğretmenler, din adamları) farmakoterapi destekli bırakma kampanyaları düzenlenmesi projeleri hazırlanmaktadır.

7.1.2. SAĞLIKLI BESLENME

7.1.2.1.SAĞLIKLI BESLENMENİN SAĞLANMASI VE OBEZİTENİN ÖNLENMESİ

Hedef (ler):

Toplumun sağlıklı beslenme konusunda bilinçlendirilmesi, besinlerin yeterli ve dengeli tüketiminin sağlanması ve beslenme bozukluklarına bağlı hastalıkların önlenmesi

Stratejiler:

1. Toplumda yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığının kazandırılması

2. Kronik hastalıklar için risk oluşturan beslenme ile ilişkili temel risk faktörlerinin azaltılması

3. Toplumda besin güvencesinin sağlanması

7.1.2.2. TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ HAYAT (TÜRKİYE OBEZİTE İLE MÜCADELE VE KONTROL) PROGRAMININ UYGULANMASI

Hedef (ler):

Toplumun beslenme ve sağlık düzeyini geliştirecek programların hazırlanması ve uygulanması

Stratejiler:

1. Mevcut durumun saptanarak, ulusal programların geliştirilmesi ve uygulanması

2. Toplumun beslenme konusunda bilinçlendirilmesi

3. Sağlık personelinin sağlıklı beslenme ve obezite konusundaki bilgi düzeyinin artırılması

Hedef (ler):

Çocuk ve ergenlerde sağlıklı beslenmenin geliştirilmesi

Stratejiler:

1. Çocuk bakımından sorumlu kişilerin beslenme konusunda bilgilendirilmesi

80


2.Okul çağı çocukların sağlıklı beslenme konusunda duyarlılıklarının artırılması

3.Okul çağı çocuklarının sağlıklı besinleri tüketmeleri konusunda teşvik edilmesi

Hedef (ler):

Yetişkinlerde sağlıklı beslenme bilincinin geliştirilmesi ve iletişim araçlarının kullanımı

Stratejiler:

1.Toplumun beslenme konusunda bilinçlendirilmesinde yazılı ve görsel basından yararlanılması

2.İlgili kurum ve kuruluşlarla işbirliğinin yapılması

7.1.3. TOPLUMDA FİZİKSEL HAREKETLİLİĞİN SAĞLIĞA OLUMLU KATKILARI KONUSUNDA FARKINDALIK OLUŞTURMAK

Hedef (ler):

Çocuklar ve ergenlerde fiziksel hareketlilik bilincinin oluşturulması

Stratejiler:

1. Çocukların düzenli fiziksel aktivite yapma alışkanlığı sağlayacak fiziki koşulların oluşturulması

2. Okul çağı çocuklarda düzenli fiziksel aktivite yapılmasının teşvik edilmesi

Hedef(ler):

Yetişkinlerde fiziksel hareketlilik bilincinin oluşturulması

Stratejiler:

Toplumda düzenli fiziksel aktivite yapma alışkanlığı sağlayacak fiziki 1. koşulların oluşturulması

Yetişkinlerde düzenli fiziksel aktivite yapılması konusunda farkındalığın oluşturulması 2.

SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ HAYAT PROGRAMSÜRECİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN ÇALIŞMALAR

81 ilde toplumun beslenme konusunda bilinçlendirilmesi amacıyla İl Eğitim Şube • Müdürlükleri koordinesinde eğitim ekipleri oluşturulmuştur. 2004 yılından itibaren sağlık personeli ve halka yönelik çeşitli bilgilendirme ve eğitim çalışmaları devam etmektedir.

Toplumun beslenme konusunda doğru bilgilere ulaşabilmesi amacı hazırlanan 85 kitapçıktan • oluşan Beslenme, Obezite, Fiziksel Aktivite ve Tütün Bilgi Serisi ile 24 broşürden oluşan set çoğaltılmış ve bir bölümü İngilizceye çevrilmiştir. Ayrıca çeşitli iletişim materyalleri de (afiş,broşür magnet, ayıraç vb) hazırlanmıştır.

81


Toplumun beslenme konusunda bilinçlendirilmesi konusunda bilişim teknolojilerinden de • yararlanılmış ve bir web sayfası düzenlenmiştir. www.beslenme.saglik.gov.tr paylaşıma açılan sayfada beslenme, obezite ve fiziksel aktivite konularına yer verilmiştir.

Ülkemize yönelik beslenme önerilerinin yer aldığı “Türkiye’ ye Özgü Beslenme Rehberi” • güncellenerek çoğaltılmış ve ilgili kurum ve kuruluşlara gönderilmiştir.

Obezitenin Önlenmesi

Ulusal boyutta politik kararlılığı artırmak ve yönetimi güçlendirmek için merkez • teşkilatında “Obezite İle Mücadele Danışma ve Yürütme Kurulu”, illerde ise katılım ve koordinasyonu geliştirmek üzere “Yeterli ve Dengeli Beslenme ve Hareketli Yaşam Kurulları” oluşturulmaya ve işlerlik kazandırılmaya başlanmıştır.

Sağlık kuruluşlarına herhangi bir nedenle başvuran fazla kilolu ve obez olarak saptanan • hastaların obezite merkezlerine yönlendirilmesi, bu hastaların izlenmesi için sürveyans sisteminin oluşturulmasına yönelik hazırlık çalışmalar devam etmektedir.

Programın etkin bir şekilde uygulanması ve eylem planında yer alan görevlerin yerine • getirilmesi konusunda tüm kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarınca gereken destek ve yardımın sağlanması amacıyla Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı Başbakanlık Genelgesi olarak imzalanmış ve 29.09.2010 tarihli ve 27714 sayılı Resmî Gazete de, 2010/22 sayı ile yayımlanmıştır.

Okul Çağı Çocuklarının Beslenme ve Sağlık Durumlarının Geliştirilmesi

Okul çağı çocuklarının yeterli ve dengeli beslenme konusunda bilgilendirilmesi amacıyla 2004 yılında 81 ilimizde “İlköğretim Okullarında Beslenme Eğitimi” Programı başlatılmıştır. Ayrıca;

Okul çağında bulunan ve 6-9 yaş grubundaki çocuklarda malnütrisyon (zayıflık), fazla • kiloluluk ve obezite (şişmanlık) görülme sıklığının ortaya konulması amacıyla NUTS-2 istatistik bölgesinde seçilen 26 ilde 12861 öğrenci üzerinde bir araştırma yürütülmüş ve öğrencilerin boy uzunluğu ve vücut ağırlıkları ölçülmüş, öğrencilere ve velilere uygulanan anketler ile öğrencilerin beslenme durumları ve fiziksel aktivite düzeyleri ve okul çevresi ile ilgili bilgiler elde edilmiştir.

Milli Eğitim Bakanlığı ile işbirliği içerisinde Beyaz Bayrak ve Beslenme Dostu Okul • projeleri yürütülmekte okul kantinlerinde yetersiz ve dengesiz beslenmeye neden olabilecek gıda maddelerinin (kızartmalar, gazlı içecekler, kolalı içecekler vb.) satışının yasaklanması süt, ayran, yoğurt vb. içecekler ve taze sıkılmış meyve ve sebze suyu, tane ile meyve ve sebze satışının özendirilmesi çalışmaları devam etmektedir.

82


Yarım gün eğitim veren okullar için haftalık beslenme programı düzenlenmiş ve bu program • MEB’na gönderilerek tüm okullara ulaşması sağlanmıştır. Tam gün eğitim veren okullar ile okul öncesi çocukların enerji ve besin öğeleri ihtiyaçlarını karşılayacak örnek yemek listeleri de hazırlanmış olup ilgili kurum ve kuruluşlara dağıtımı yapılmıştır.

Öğrencilere sağlıklı beslenme alışkanlıklarının kazandırılması amacıyla öğrenci, öğretmen • ve velilere yönelik sağlıklı yaşam ve beslenme önerilerini içeren mektuplar ile “Nasrettin Hoca” temalı sağlıklı beslenme afişi hazırlamış, Bakanlığımız internet sayfasında paylaşıma açılmıştır. İl Sağlık Müdürlükleri aracılığıyla söz konusu mektupların tüm öğrenci, öğretmen ve velilere dağıtımının yapılması planlanmaktadır.

Bakanlığımız tarafından hazırlanan web sitesinde çocuklara özel bir bölüm oluşturulmuş • bu bölümde beslenme ve fiziksel aktivite konularında çocukların ilgisini çekebilecek ve katılımlarını sağlayacak etkinlik ve oyunlara yer verilmiştir. Bu bölümde öğretmenlere ve ailelere de yönelik bilgiler yer almaktadır. Ayrıca çeşitli eğitim materyalleri (kitap, afiş, velilere ve öğretmenlere yönelik mektuplar, kitap ayraçları) hazırlanarak dağıtımı sağlanmış, çocuklara yönelik eğitici filmler ile bir animasyon çizgi film hazırlanmıştır.

Fiziksel Aktivitenin Özendirilmesi

Okul çağı çocuklarının fiziksel aktivite ve spor yapmaya yönelik fiziksel imkânların geliştirilmesi amacı ile MEB ile işbirliği çalışmaları sürmekte olup, şehir merkezlerinde yeşil alanların artırılması, yayalara göre tasarlanmış şehir içi alanların oluşturulması ve toplumun fiziksel aktivite konusunda bilinçlendirilmesi çalışmaları kapsamında yerel yönetimlerle işbirliği çalışmaları sürmektedir. Bu kapsamda Bakanlığımızca çeşitli iletişim ve eğitim materyalleri hazırlanmış ve dağıtımı yapılmıştır.


7.2 RİSK FAKTÖRLERİNE (BİRİNCİL KORUMA) YÖNELİK GÜNCELLENMİŞ EYLEM PLANI

84

Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol ProgramıA

-Tüt

ün Ü

rünl

erin

e O

lan

Tal

ebin

Aza

ltlm

asna

Yön

elik

Önl

emle

r H

alk

Bilg

ilend

irm

e, B

ilinç

lend

irm

e ve

Eiti

m

Am

aç: U

lusa

l Tüt

ün K

ontro

l Pro

gram

nn

kabu

lünü

ve

uygu

lanm

asn

her

düz

eyde

kol

ayla

trm

ak iç

in tü

tün

ve tü

tün

ürün

lerin

in sa

lk, e

kono

mik

ve

sosy

al a

çda

n za

rarla

r ko

nusu

nda

halk

n bi

lgile

ndiri

lmes

i, e

itilm

esi v

e bi

linçl

endi

rilm

esi

Hed

ef :

2012

yln

a ka

dar t

oplu

mun

%90

’nda

siga

ra k

art

bir t

utum

olu

turm

ak

Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii Y

apla

cak

K

urum

/Kur

ulu

(lar)

Tam

am-

lanm

a T

arih

i

Ola

s

Eng

elle

r

lerl

eme

Gös

terg

eler

i

zlem

e ve

Kon

trol

çi

n Sa

lana

cak

Ver

i St

rate

ji 1

Tütü

n ve

tütü

n m

amul

leri

ile

müc

adel

e ko

nusu

nda

eiti

m

polit

ikal

arn

n ge

litir

ilmes

i ve

uy

gula

nmas

1.1.

Kon

uyla

ilgi

li tü

m ta

rafla

rn (ü

st

düze

y yö

netic

iler)

kat

laca

bir

çal

tay

düze

nlen

mes

i (42

07 sa

yl

yasa

da d

ei

iklik

yap

an K

anun

un v

e ey

lem

pla

nn

n uy

gula

mal

arn

n de

erle

ndiri

lmes

i am

ac il

e)

Salk

B

akan

l,

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

çile

ri B

akan

l

YÖ

K

Aile

den

ve S

pord

an

Soru

mlu

Dev

let

Bak

anlk

lar,

D

SÖ,

Med

ya,

STK

TA

PDK

2010

- 20

11

1.Y

önet

icile

rin

konu

ya il

gisi

nin

yete

rsiz

lii

2. T

ütün

en

düst

risi

Çal

tay

n d ü

zenl

enm

esi

2009

yl

1. M

evcu

t du

rum

an

aliz

i ank

eti

2. l

erle

me

anal

izi

anke

ti

1.2.

De

iik

eiti

m d

üzey

lerin

e ve

ku

rum

larn

a yö

nelik

müf

reda

t ha

zrla

nmas

1.

2.a.

420

7 sa

yl

Yas

ann

daha

etk

in

uygu

lanm

as v

e he

r düz

eyde

ki

okul

da, s

igar

asz

okul

nor

mun

un

güçl

endi

rilm

esi i

çin

gene

lge

yay

nlan

mas

ve

izle

nmes

i,

1.2.

b. O

kulla

rda

tütü

nle

müc

adel

e ko

llarn

n ku

rulm

as,

1.2.

c. O

kulla

rda

siga

ran

n za

rarla

r ile

ilg

ili (r

esim

, afi

, kom

pozi

syon

gib

i) ya

rm

alar

n sa

yla

rnn

artr

lmas

1.

2.d.

MEB

’nn

web

sayf

asnd

a du

yuru

yap

lmas

1.

2.e.

Bilg

isay

ar d

onan

m o

lan

okul

lard

a bi

lgis

ayar

taba

nl

eiti

mle

rin b

ala

tlm

as v

e sü

rdür

ülm

esi

Salk

B

akan

l,

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

çile

ri B

akan

l,

YÖ

K,

Aile

den

ve S

pord

an

Soru

mlu

Dev

let

Bak

anlk

lar,

D

SÖ,

Oku

l Aile

Birl

ikle

ri,

Oku

l Öre

nci M

eclis

i B

aka

nlar

, M

edya

, ST

K

2010

- 20

11

1.Y

önet

icile

rin

konu

ya il

gisi

nin

yete

rsiz

lii

2. S

igar

a iç

en

öre

tmen

ve

idar

ecile

r 3.

Tüt

ün

endü

stris

i 4.

Yet

erli

uzm

anlk

ve

bilg

i düz

eyin

e sa

hip

olm

ayan

lar

tara

fnda

n m

üfre

dat

geli

tirilm

esi

Çe

itli g

rupl

arda

ve

duru

mla

rda

siga

ra

içm

e da

vran

larn

da

azal

ma

olm

as

a.Ö

retm

enle

r ar

asnd

a si

gara

iç

me

oran

lar,

b.

Öre

nci ö

nünd

e si

gara

içen

ö

retm

en o

ranl

ar,

c. Ö

renc

iler

aras

nda

siga

ra

içm

e or

anla

r

1. M

evcu

t du

rum

an

aliz

i ank

eti

2. l

erle

me

anal

izi

anke

ti

85


1.3.

Tp

fakü

ltesi

ve

dier

salk

bi

limle

ri e

itim

i ver

en fa

külte

lerin

m

üfre

datla

rna

siga

rayl

a m

ücad

ele

konu

sund

a bi

lgi,

tutu

m v

e da

vran

de

iik

lii o

lutu

raca

k m

üfre

datn

ko

nulm

as, u

ygul

amal

arn

izle

nebi

lirli

ine

iliki

n yö

ntem

lerin

be

lirle

nmes

i

Salk

B

akan

l

YÖ

K

DSÖ

ST

K20

10

1.Y

önet

icile

rin

konu

ya il

gisi

nin

yete

rsiz

lii

2. S

igar

a iç

en

öre

tim

göre

vlile

ri ve

id

arec

iler

3.Tü

tün

endü

stris

i 4.

Yet

erli

uzm

anlk

ve

bilg

i düz

eyin

e sa

hip

olm

ayan

lar

tara

fnda

n m

üfre

dat

geli

tirilm

esi

1. M

üfre

datn

ol

utu

rulm

as

2. S

alk

la il

gili

okul

lard

a ö

renc

iler

aras

nda

siga

ra

içm

e s

klnd

a az

alm

a

1. M

evcu

t dur

um

anal

izi a

nket

i

2. l

erle

me

anal

izi

anke

ti.

1.4.

a.K

onfe

rans

lar d

üzen

lenm

esi,

1.4

.b. B

ilgile

ndiri

ci a

fi, b

roür

ha

zrla

np

datl

mas

, 1

.4.c

. Top

lum

da ro

l mod

el o

lan

ünlü

ki

ilerin

(spo

rcu,

sana

tç v

s.)

siga

ran

n za

rarla

r ile

ilgi

li et

kinl

ikle

re k

atlm

larn

n sa

lanm

as

Salk

B

akan

l

TAPD

K

çile

ri B

akan

l

Mill

i Eiti

m B

akan

l

Aile

den

ve S

pord

an

Soru

mlu

Dev

let

Bak

anlk

lar

DSÖ

M

edya

ST

K

YÖ

K

süre

kli

1.Y

önet

icile

rin

konu

ya il

gisi

nin

yete

rsiz

lii

2.Tü

tün

endü

stris

i

Topl

umda

ve

rol

mod

eli g

rupl

arda

si

gara

içm

e ile

ilgi

li bi

lgi,

tutu

m v

e da

vran

de

iik

lii

olu

turu

lmas

1. M

evcu

t dur

um

anal

izi a

nket

i

2. l

erle

me

duru

mu

anke

ti.

2010

-20

11

86


Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii Y

apla

cak

K

urum

/Kur

ulu

(lar)

T

amam

lanm

a T

arih

i O

las

E

ngel

ler

le

rlem

e G

öste

rgel

eri

zlem

e ve

K

ontr

ol ç

in

Sala

naca

k V

eri

Stra

teji

2

Tütü

n m

amul

leri

kulla

nm

nn

itiba

r dü

ürüc

ü ol

umsu

z bi

r dav

ran

old

uu

mes

ajn

n to

plum

a ve

rilm

esi,

tütü

n m

amul

leri

ile

ilgili

tüm

ala

nlar

da

çarp

c g

örse

l te

mal

ar

kulla

nlm

asn

n ya

ygnl

atr

lmas

2.1.

Sig

ara

kulla

nm

nn

salk

ve

sosy

al a

çda

n ol

umsu

zluk

lar

konu

sund

a e

itim

yap

lmas

2.

2.Fi

lmle

r ba

ta o

lmak

üze

re

dier

TV

pro

gram

larn

n da

için

de

oldu

u bü

tün

med

ya

prog

ram

larn

da si

gara

kul

lana

nlar

a yö

nelik

olu

msu

z tu

tum

ve

davr

anla

r ser

gile

nmes

i 2.

3. K

onu

ile il

gili

olum

lu g

örün

tü

ve m

esaj

larn

tan

tlm

as

2.4.

Tan

nm sa

natç

, spo

rcu,

si

yasi

ki

iler v

b. ro

l mod

elle

rin

siga

ra k

art

mes

ajla

r ver

mel

erin

in

sala

nmas

2.

5. S

igar

a iç

ilebi

len

alan

larn

az

altl

mas

ve

siga

ra b

rakt

rma

etki

nlik

lerin

in a

rtrl

mas

sure

tiyle

to

plum

da si

gara

içim

inin

ka

bulle

nile

bilir

bir

olgu

olm

ad

mes

ajn

n ve

rilm

esi

Salk

B

akan

l

RTÜ

K

MEB

A

ilede

n ve

Spo

rdan

So

rum

lu D

evle

t B

akan

lkla

r D

SÖ

CD

C

TAPD

K

Film

yap

mc

lar

Di

er m

edya

m

ensu

plar

ST

K

Süre

kli

1. T

iryak

iler,

2. Ö

zelli

kle

med

ya

men

supl

ar

aras

nda

siga

ra

kulla

nm

nn

yayg

n ol

mas

3.

Tüt

ün

endü

stris

i

1. T

oplu

mda

si

gara

kul

lan

m

ile il

gili

alg

lam

ann

dei

imi

2. S

igar

a ku

llan

mna

ka

r tu

tum

da

dei

me

Tekr

arla

nan

ara

trm

alar

87


Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii Y

apla

cak

K

urum

/Kur

ulu

(lar)

T

amam

lanm

a T

arih

i O

las

Eng

elle

r

lerl

eme

Gös

terg

eler

i zl

eme

ve K

ontr

ol ç

in

Sala

naca

k V

eri

Stra

teji

3

Tütü

n en

düst

risin

in

geçm

ite

n gü

nüm

üze

uygu

lam

alar

ile

ilgili

bilg

ilerin

to

plum

un

payl

am

na a

çlm

as

3.1.

Kan

ta d

ayal

ver

ilerle

aç

klan

m, u

lala

bile

n bi

lgile

rin k

amuo

yuna

aç

klan

mas

3.

2.M

edya

kur

ulu

lar

ile

ibi

rliin

in a

rtrl

mas

3.

3. M

edya

men

supl

arn

n bi

lgile

ndiri

lmes

i 3.

4. K

onu

ile il

gili

TAPD

K

birik

im v

e uy

gula

mal

arn

n ka

muo

yuna

aç

klan

mas

Salk

B

akan

l

TAPD

K

Mill

i Eiti

m B

akan

l

TAPD

K

TEK

EL

Mal

iye

Bak

anl

çi

leri

Bak

anl

G

ümrü

k M

üste

arl

Sa

nayi

ve

Tica

ret

Bak

anl

M

edya

R

TÜK

D

SÖ

lgili

ulu

slar

aras

or

gani

zasy

onla

r ST

K

Süre

kli

1. T

ütün

en

düst

risi

2. M

edya

nn

ilgis

izli

i 3.

Top

lum

un

konu

ya il

gi

göst

erm

emes

i

Topl

umun

kon

u ile

ilgi

li bi

lgi

düze

yind

e ar

t

sala

nmas

Topl

umun

bilg

i dü

zeyi

ni ö

lçen

ar

atr

mal

ar

Stra

teji

4

Ba

ta to

plum

da ro

l m

odel

vey

a ön

emli

etki

si o

ldu

u bi

linen

m

esle

k gr

upla

r ol

mak

üze

re tü

m

hede

f gru

plar

a yö

nelik

gen

i ta

banl

e

itim

mat

erya

lleri

(web

site

si,k

itap,

film

vs

.) ge

litir

erek

bi

lgile

ndirm

e ve

bi

linç

düze

yler

inin

ar

trlm

asna

yön

elik

ça

lm

alar

yap

lmas

4.1.

Kon

uyla

ilgi

li tü

m

tara

flarn

kat

laca

bir

çal

tay

düze

nlen

mes

i 4.

2. H

edef

gru

plar

a yö

nelik

e

itim

mat

erya

li ge

litir

ilmes

i ve

geli

tirile

n m

ater

yalin

ilgi

li gr

upla

ra

datm

nn

sala

nmas

Salk

B

akan

l

TAPD

K

Mill

i Eiti

m B

akan

l

STK

20

10

1. T

ütün

En

düst

risi

2. S

igar

a iç

en

sana

tç v

e sp

orcu

lar,

siya

sile

r, do

ktor

lar v

b.

1. Ç

alta

yn

yap

lmas

2.

Mat

erya

lin

haz

rlanm

as v

e ilg

ili k

ii v

e ku

rum

lara

da

tld

na

iliki

n ka

ytla

r 3.

Top

lum

un ro

l m

odel

lerin

in

bilg

i dü

zeyl

erin

de

art

Topl

umun

de

iik

ke

sim

lerin

in b

ilgi

düze

yini

ölç

en

ara

trm

alar

2010

-20

11

88


Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii Y

apla

cak

K

urum

/Kur

ulu

(lar)

T

amam

lanm

a T

arih

i O

las

Eng

elle

r

lerl

eme

Gös

terg

eler

i

zlem

e ve

Kon

trol

çi

n Sa

lana

cak

Ver

i St

rate

ji 5

Kur

um y

önet

icile

ri ve

yet

kilil

eri i

le

iye

ri so

rum

lula

rnn,

tü

tün

mam

ulle

rinin

za

rarla

r ve

kap

al

mek

ânla

rda

tütü

n m

amul

lerin

in

içilm

emes

i ko

nusu

nda

bilin

çlen

mes

inin

sa

lanm

as

5.1.

l v

e ilç

e yö

netic

ilerin

in

4207

say

l K

anun

, K

abah

atle

r K

anun

u ve

di

er

ilgili

mev

zuat

ko

nusu

nda

bilg

ilend

irilm

esi

amac

ile

topl

antl

ar

düze

nlen

mes

i

5.2.

“Si

gara

sz

iye

rleri”

ka

mpa

nyas

ba

latl

mas

am

ac

ile i

çi, i

vere

n ve

m

emur

send

ikal

ar

ile to

plan

tlar

ya

plm

as

5.3.

Olu

mlu

ör

nekl

erin

to

plum

a ta

ntl

mas

Salk

Bak

anl

Ç

alm

a ve

So

syal

Güv

enlik

B

akan

l

çile

ri B

akan

l

çi v

e iv

eren

se

ndik

alar

M

emur

send

ikal

ar

Med

ya

2011

1.

Val

i ve

kaym

akam

larn

ko

nuya

ilg

isiz

lii

2.

Sen

dika

larn

ko

nuya

ilg

isiz

lii

3.

Med

yan

n ilg

isiz

lii

1. “

siga

ras

z i

yeri”

say

lar

2.

Kab

ahat

ler

Kan

unu’

nun

ilgili

m

adde

sini

n uy

gula

nma

say

s

3.

Olu

mlu

ör

nekl

erle

ilg

ili y

ayn

süre

si

1. K

abah

atle

r K

anun

unun

ilgi

li m

adde

sini

n uy

gula

nma

say

s

2. S

igar

asz

iye

ri sa

yla

rn o

rtaya

ko

yan

deer

lend

irmel

er

89


Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii Y

apla

cak

K

urum

/Kur

ulu

(lar)

T

amam

lanm

a T

arih

i O

las

Eng

elle

r

lerl

eme

Gös

terg

eler

i zl

eme

ve K

ontr

ol ç

in

Sala

naca

k V

eri

Stra

teji

6

Med

yan

n,

bilin

çlen

dirm

e ça

lm

alar

na a

ktif

olar

ak k

atlm

nn

sala

nmas

, bu

çal

mal

ara

topl

umu

etki

leye

n ro

l m

odel

lerin

ka

tlm

nn

sala

nmas

6.1.

RTÜ

K il

e to

plan

t ya

plm

as

6.2.

Gaz

etec

iler

Cem

iyet

i ile

gö

rüül

mes

i 6.

3. l

lerd

e ye

rel T

V-

rady

o ku

rulu

lar

ve

yere

l med

ya il

e to

plan

t ya

plm

as

6.4.

Kon

uya

ilgili

/duy

arl

rol

mod

eli k

imlik

lerin

bu

lunm

as

6.5.

Olu

mlu

örn

ekle

rin

topl

uma

tan

tlac

a

orta

k et

kinl

ikle

rin

plan

lanm

as v

e dü

zenl

i ol

arak

uyg

ulan

mas

6.

6. M

edy a

nn

kulla

nmas

için

m

ater

yal h

azrla

nmas

Salk

B

akan

l

RTÜ

K

Dev

let B

akan

l

çile

ri B

akan

l

TAPD

K

Yay

n ku

rulu

lar

Duy

arl

sana

tç v

e sp

orcu

lar

Süre

kli

1.M

edya

nn

ilgis

izli

i 2.

Tüt

ün

endü

stris

i 3.

Sig

ara

içen

rol

mod

elle

r 4.

Kab

ahat

ler

Kan

unu’

nun

ilgili

m

adde

lerin

in

yete

rince

uy

gula

nmam

as

1. M

edya

da

konu

ile

ilgili

hab

er

say

s

2. T

V fi

lm

ve

dizi

lerin

de

olum

lu

görü

ntül

erin

sa

ys

Kon

u ile

ilgi

li te

krar

lana

n ar

atr

mal

ar

90


Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii Y

apla

cak

K

urum

/Kur

ulu

(lar)

Tam

amla

nma

Tar

ihi

Ola

s E

ngel

ler

le

rlem

e G

öste

rgel

eri

zlem

e ve

Kon

trol

çin

Sa

lana

cak

Ver

i

Stra

teji

7

Bel

ediy

eler

ve

sivi

l to

plum

örg

ütle

ri ta

rafn

dan

yeti

kinl

ere

yöne

lik

yap

lan

her t

ürlü

e

itim

faal

iyet

ine

ek

olar

ak k

onu

ile il

gili

bilin

çlen

dirm

e ya

plm

as

7.1.

Böl

gese

l ola

rak

bele

diye

ba

kanl

ar v

e be

ledi

ye sa

lk

müd

ürle

ri ile

topl

antl

ar

yap

lmas

7.

2. B

eled

iyel

er ta

rafn

dan

salk

l ke

nt k

avra

m iç

inde

si

gara

sz

il ve

ilçe

örn

ekle

rinin

ol

utu

rulm

as iç

in

uygu

lam

alar

n ya

plm

as

7.3.

Bel

ediy

e za

bta

larn

n ko

nuya

ilgi

lerin

in a

rtrl

mas

am

ac il

e e

itim

yap

lmas

(ö

zelli

kle

okul

çev

rele

rinde

ve

tek

siga

ra sa

tn

n ön

lenm

esi

konu

sund

a)

7.4.

Böl

gese

l ola

rak

STK

’larla

to

plan

tla r

yap

lmas

çile

ri B

akan

l

Bel

ediy

eler

ST

K

Hal

k e

itim

m

üdür

lükl

eri

DSÖ

2010

1.

Bel

ediy

e ba

kanl

arn

n ko

nuya

ilgi

sizl

ii

2. S

TK

tem

silc

ilerin

in

konu

ya il

gisi

zli

i 3.

Zab

tala

rn

konu

ya il

gisi

zli

i

1.Si

gara

sz

kent

po

litik

asn

be

nim

seye

n il-

ilçe

ve b

elde

sa

ys

2.

Kon

u ile

ilgi

li ha

lk e

itim

i sa

ys

1. S

igar

asz

il ve

ilçe

sa

yla

rn d

eer

lend

iren

çal

mal

ar

2. B

eled

iye

baka

nlkl

arnd

an k

onu

ile il

gili

düze

nli a

lnan

br

ifing

3.

Tek

rarla

nan

ara

trm

alar

Stra

teji

8

lgili

kam

u ku

rum

larn

n ve

ST

K’la

rn

tam

amn

n tü

tün

müc

adel

esi

konu

sund

aki r

olle

ri ile

ilgi

li ol

arak

bi

linçl

endi

rilm

esi

8.1.

lgi

li B

akan

lkla

r ve

dier

ka

mu

kuru

m v

e ku

rulu

larn

n te

msi

lcile

ri ile

topl

antl

ar

yap

lmas

8.

2. S

TK te

msi

lcile

ri ile

to

plan

t ya

plm

as

Salk

B

akan

l

çile

ri B

akan

l

Mal

iye

Bak

anl

Sa

nayi

ve

Tica

ret

Bak

anl

M

EB

Haz

ine

Müs

tear

l

D T

icar

et

Müs

tear

l

Güm

rük

Müs

tear

l

STK

D

SÖ

TAPD

K

Süre

kli

1. T

araf

larn

ko

nuya

ilgi

sizl

ii

2. T

ütün

en

düst

risi

1. S

igar

a iç

ilmey

en k

apal

or

tam

say

s

2. C

ezai

uy

gula

ma

say

s

lgili

tara

flarn

kat

lm

ile y

apla

n de

erle

ndirm

e to

plan

tlar

tuta

nakl

ar

2010

-20

11

91


Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii Y

apla

cak

K

urum

/Kur

ulu

(lar)

T

amam

lanm

a T

arih

i O

las

E

ngel

ler

le

rlem

e G

öste

rgel

eri

zlem

e ve

Kon

trol

çin

Sa

lana

cak

Ver

i

Stra

teji

9

Bel

irlen

en e

itim

po

litik

alar

n

uygu

lam

ak ü

zere

ku

rum

ve

kuru

lula

r ile

ibi

rlii i

çind

e or

tak

eiti

m

çal

mal

arn

n yü

rütü

lmes

i

9.1.

lgi

li B

akan

lkla

r ve

dier

kam

u ku

rum

ve

kuru

lula

rnn

tem

silc

ileri

ile to

plan

tlar

yap

lmas

9.

2. S

TK te

msi

lcile

ri ile

to

plan

t ya

plm

as

9.3.

Çal

mal

arn

süre

klili

inin

sala

nmas

iç

in b

ir ko

ordi

nasy

on

kuru

lunu

n ol

utu

rulm

as,

faal

iyet

lerin

yll

k ol

arak

pl

anla

nmas

ve

deer

lend

irilm

esi

Salk

B

akan

l

çile

ri B

akan

l

Mal

iye

Bak

anl

Sa

nayi

ve

Tica

ret

Bak

anl

M

EB

Haz

ine

Müs

tear

l

D T

icar

et

Müs

tear

l

Güm

rük

müs

tear

l

STK

D

SÖ

Med

ya

TAPD

K

2012

1.

Tar

afla

rn

konu

ya

ilgis

izli

i 2.

Tüt

ün

endü

stris

i

1. Y

apla

n to

plan

t sa

ys

2.

Aln

an

kara

rlarn

uy

gula

may

a gi

rme

duru

mu

3.K

oord

inas

yon

kuru

lunu

n ol

um

as

Faal

iyet

pla

nlar

ve

rapo

rlar

Stra

teji

10

Sürd

ürül

en

bilg

ilend

irme/

bilin

ç le

ndirm

e, e

itim

ka

mpa

nyal

arn

n et

kinl

iin

in d

üzen

li ol

arak

izle

nmes

i

10.1

. lg

ili B

akan

lkla

r, di

er k

amu

kuru

m v

e ku

rulu

larn

n te

msi

lcile

ri ile

topl

antl

ar y

aplm

as

10.2

. ST

K te

msi

lcile

ri ile

to

plan

tlar

yap

lmas

Salk

B

akan

l

çile

ri B

akan

l

Mal

iye

Bak

anl

Sa

nayi

ve

Tica

ret

Bak

anl

M

EB

TAPD

K

Haz

ine

Müs

tear

l

D T

icar

et

Müs

tear

l

Güm

rük

müs

tear

l

STK

TÜ

K

Süre

kli

1. T

araf

larn

ko

nuya

ilg

isiz

lii

2. T

ütün

en

düst

risi

1. Ç

eitl

i gr

upla

ra y

önel

ik

yap

lan

kam

pany

a sa

ys

2.

Top

lum

un

bilg

i düz

eyin

in

artm

as

3.To

plum

da

siga

ra

kulla

nm

na k

ar

tutu

m d

ei

ikli

i

1. S

igar

a ku

llan

m

oran

larn

n iz

lenm

esi

için

yap

lan

ara

trm

alar

2.

Pas

if et

kile

nim

or

anla

rnn

izle

nmes

i iç

in y

apla

n ar

atr

mal

ar

92

Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol ProgramıSi

gara

y B

rakm

a

Am

aç: S

igar

ay b

rakm

ann

yayg

nla

trlm

as, t

ütün

ba

mll

nn

teda

visi

nde

ve te

krar

ba

lam

ann

önle

nmes

inde

ba

ar o

ran

nn

yüks

eltil

mes

i

Hed

efle

r: 2

008

Kür

esel

Eri

kin

Tütü

n A

ratr

mas

yla

sapt

anm

ola

n ul

usal

bra

kma

oran

n (%

33) v

e bu

nun

yaa

ve c

insi

yete

gör

e de

iim

ini e

n ço

k be

yl a

rala

rla

düze

nli o

lara

k iz

lem

ek.

-T

espi

t edi

lece

k ya

a ve

cin

siye

te g

öre

stan

dard

ize

ulus

al b

rakm

a or

ann

, 201

2 so

nuna

kad

ar %

40’

n üz

erin

e ç

karm

ak.

-B

rakm

a or

anla

rnn

özel

gru

plar

da (S

alk

pro

fesy

onel

leri,

öre

tmen

ler,

din

adam

lar,

ham

ilele

r gib

i) da

sapt

anm

asn

ve

izle

nmes

ini

s

ala

yaca

k ar

atr

may

a da

yal

bir i

zlem

e si

stem

inin

201

2 so

nuna

kad

ar k

urul

mas

,

-201

2 so

nuna

kad

ar sa

lk p

rofe

syon

elle

rinde

, yön

etic

ilerd

e, ö

retm

enle

rde,

din

ada

mla

rnda

bra

kma

oran

larn

%50

’nin

üze

rine

çka

rmak

,

-201

2 so

nuna

kad

ar h

amile

rdek

i bra

kma

oran

larn

%90

’nn

üzer

ine

çka

rmak

.

Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii Y

apla

cak

K

urum

/Kur

ulu

(lar)

T

amam

lanm

a T

arih

i O

las

E

ngel

ler

le

rlem

e G

öste

rgel

eri

zlem

e ve

Kon

trol

çi

n Sa

lana

cak

Ver

i St

rate

ji 1

Bra

kma

oran

larn

n m

evcu

t du

rum

unun

sa

ptan

mas

ve

düze

nli a

ralk

larla

iz

lenm

esin

in

sala

nmas

1.1.

-“K

üres

el T

ütün

K

ulla

nm

A

ratr

mas

-GA

TS”

ve “

Lot K

alite

A

ratr

mas

”

yöne

ticile

ri ile

, ya

a ve

cin

siye

te ö

zgü

bra

kma

oran

larn

sa

lay

c g

örü

me

ve

çal

mal

arn

yap

lmas

. 1.

2. Y

aa

ve c

insi

yete

öz

gü u

lusa

l bra

kma

oran

larn

sala

yaca

k ar

atr

mal

arn

periy

odik

ola

rak

yap

lmas

nn

güve

ncey

e al

nmas

n

sala

yaca

k ku

rum

lar

aras

bir

prot

okol

un

imza

lanm

as

Salk

Bak

anl

TUK

H

fzss

hha

Mek

tebi

TÜ

BTA

K

DPT

Ü

nive

rsite

ler

Nüf

us E

tütle

ri En

stitü

sü

DSÖ

C

DC

2010

---

Ara

trm

alar

n ya

plm

as

Ara

trm

a so

nuçl

arn

n iz

lenm

esi

2010

-20

11

93


Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii Y

apla

cak

K

urum

/Kur

ulu

(lar)

T

amam

lan-

ma

Tar

ihi

Ola

s

Eng

elle

r

lerl

eme

Gös

terg

eler

i

zlem

e ve

K

ontr

ol ç

in

Sala

naca

k V

eri

Stra

teji

2

Salk

pro

fesy

onel

lerin

in

(dok

tor,

hem

ire, e

be)

mez

uniy

et ö

nces

i ve

so

nras

eiti

min

de

“Tüt

ün b

am

lln

n nö

robi

yolo

jisi v

e te

davi

si

konu

sund

a

bra

kma

dest

ei i

çin

gere

kli b

ilgi,

tutu

m v

e hü

nerle

ri ka

zand

rc

stan

dart

eiti

min

yer

al

mas

nn

sala

nmas

(B

u e

itim

, sa

lk

prof

esyo

nelle

rinin

tütü

n ko

ntro

lu e

itim

inin

bir

öes

i olm

al)

2.1.

Sa

lk B

akan

ln

n bu

ko

nuda

ki b

ekle

ntis

inin

ve

tale

bini

n a-

Üni

vers

itele

r ara

s k

urul

a,

b-Y

ükse

k ö

retim

Kur

ulun

a

c- l

gili

Eiti

m K

onse

yler

ine

d-Ü

nive

rsite

Rek

törlü

kler

ine

bild

irilm

esi

Salk

B

akan

l

MEB

Ü

nive

rsite

ler A

ras

K

urul

, Yük

sek

Öre

ti m

Kur

umu,

lgi

li e

itim

K

onse

yler

i, Ü

nive

rsite

R

ektö

rlükl

eri,

SB

Salk

Eiti

mi G

enel

M

üdür

lüü,

2012

--

--

Müf

reda

tta b

u ko

nula

rn y

er

alm

as

Müf

reda

t de

iik

liin

in

izle

nmes

i

Stra

teji

3 B

irinc

i bas

amak

dâh

il tü

m

klin

ik k

arla

mal

arda

k

sa k

linis

yen

müd

ahal

esin

in y

er

alm

asn

n sa

lanm

as

3.1.

Ksa

klin

ik m

üdah

ale

konu

sund

a bi

r klin

ik re

hber

ha

zrla

nmas

3.

2. S

B’n

n, tü

m k

linik

hiz

met

sa

lay

cla

rnda

n re

hber

le

uyum

lu k

sa k

linik

müd

ahal

enin

uy

gula

nmas

n y

az il

e is

tem

esi

3.

3 K

sa k

linik

mua

yene

nin

yap

lp y

aplm

adn

n ka

lite

kont

rol

göst

erge

leri

aras

nda

yer a

lmas

nn

sala

nmas

ko

nusu

nu in

cele

mek

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r TT

B

Uzm

an H

ekim

lik

Der

nekl

eri

laç

endü

stris

i

2011

----

1.

Tan

ve

teda

vi

kla

vuzu

2.

Ver

ilen

mez

uniy

et

sonr

as e

itim

pr

ogra

mla

r

3.Et

iket

uy

gula

mas

so

nuçl

ar

Hek

im v

e sa

lk

kuru

lula

rnn

ksa

müd

ahal

e yö

nünd

en

izle

nmes

inin

so

nuçl

arn

n de

erle

ndiri

lmes

i

94


Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii Y

apla

cak

K

urum

/Kur

ulu

(lar)

Tam

am-

lanm

a T

arih

i

Ola

s E

ngel

ler

le

rlem

e G

öste

rgel

eri

zlem

e ve

K

ontr

ol ç

in

Sala

naca

k V

eri

Stra

teji

4 Tü

tün

bam

lln

n te

davi

si iç

in y

oun

klin

ik

müd

ahal

e uy

gula

yaca

k bi

rimle

rin

her i

lde

ve h

er

hast

aned

e y

eter

li sa

yda

te

sisi

4.1.

Her

has

tane

de b

ir si

gara

b

rakm

a te

davi

biri

mi

kuru

lmas

, 4.

2. H

asta

nele

re u

lam

n zo

r ol

duu

yerle

rde

birin

ci b

asam

ak

salk

kur

ulu

larn

da d

a bu

bi

rimle

rin te

sisi

4.

3. Y

oun

teda

vini

n he

kim

lerin

pe

rfor

man

s sis

tem

ine

alnm

as

4.4.

Sig

ara

bra

ktrm

a te

davi

si

birim

leri

yöne

tmel

iin

in

çka

rlm

as.

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r TT

B

Uzm

an H

ekim

lik

Der

nekl

eri

SGK

l

aç e

ndüs

trisi

2011

----

1.Y

önet

mel

iin

ya

ynl

anm

as

2.Si

gara

Bra

kma

Polik

lini

i say

s

Salk

ku

rulu

larn

n yo

un m

üdah

ale

yönü

nden

iz

lenm

esin

in

sonu

çlar

nn

deer

lend

irilm

esi

Stra

teji

5 Si

gara

y b

rakm

ak

iste

yenl

erin

tele

fonl

a ve

ya

inte

rnet

le u

laab

ilece

i, b

rakm

a de

ste

i sa

laya

bile

cek,

“T

elef

onla

Bra

kma-

Q

uitli

ne”

ve n

tern

etle

B

rakm

a” h

izm

etle

rinin

te

sisi

5.1.

Bra

kma

hatt

(qui

t lin

e)

kuru

lmas

için

önc

elik

le b

ir in

cele

me

ve a

ratr

ma

ekib

inin

ku

rulm

as

5.2.

Bra

kma

hatt

kur

ulm

as

Salk

B

akan

l

STK

Te

leko

m v

e G

SM

Ope

ratö

rleri

Uzm

anlk

Der

nekl

eri

201

0-

201

1

Bra

kma

hatt

pi

lot

uygu

lam

asn

n ba

lam

as v

e

deer

lend

irme

rapo

rlar

Bra

kma

hatt

ku

llan

m b

ilgile

ri

95


Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii Y

apla

cak

K

urum

/Kur

ulu

(lar)

T

amam

lanm

a T

arih

i O

las

E

ngel

ler

le

rlem

e G

öste

rgel

eri

zlem

e ve

K

ontr

ol ç

in

Sala

naca

k V

eri

Stra

teji

6 N

ikot

in b

am

ll

teda

visi

nde

kulla

nla

n et

kinl

ii b

ilim

sel o

lara

k ka

ntla

nm te

davi

lerin

ko

lay

ula

labi

lirli

inin

ve

ülke

miz

de

bulu

nmay

anla

rn

kulla

nm

a su

nulm

asn

n sa

lanm

as

6.1.

Bu

alan

da d

ünya

da v

ar o

lan

ilaçl

arn

ruhs

atla

ndrl

mas

6.

2. N

ikot

in b

am

ll te

davi

ila

çlar

nn

sigo

rta k

apsa

mna

al

nmas

kon

usun

da il

gili

tara

flarla

gör

üm

e ya

plm

as

Salk

B

akan

l

Mal

iye

Bak

anl

Ö

deyi

ci

kuru

mla

r Tü

rk E

czac

lar B

irli

i la

ç En

düst

risi

TTB

U

zman

l k d

erne

kler

i

2010

- 20

11

--

1.R

uhsa

tland

rlm

ilaç

larn

lis

tesi

2.

Teda

vi

ilaçl

arn

n si

gorta

ka

psam

na

alnm

as iç

in

alna

n ka

rar

1.R

uhsa

tland

rm

a a

amas

nn

izle

mi

2.Si

gorta

ka

psam

na

alnm

as iç

in

yap

lan

ile

mle

r

Stra

teji

7 O

kul v

e i

yerle

rinde

si

gara

içen

lerin

sa

ptan

arak

bra

kmal

ar

için

mot

ivas

yon

ve

dest

ekle

me

prog

ram

larn

n ba

latl

mas

7.1.

Kur

umla

rda

bra

kma

prog

ram

lar

konu

sund

a bi

lgile

ndirm

e ya

plm

as,

ula

labi

lirli

in sa

lanm

as

Salk

B

akan

l

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

Ç

alm

a ve

So

syal

G

üven

lik

Bak

anl

Üni

vers

itele

r çi

leri

Bak

anl

2010

- 20

11

K

urum

lard

a b

rakm

a pr

ogra

mla

r ba

latl

mas

1.B

rakm

a pr

ogra

mna

dâ

hil o

lan

kuru

m

say

sn

n iz

lenm

esi

2. P

rogr

amla

ra

dâhi

l ola

n ki

i sa

ys

nn

izle

nmes

i

96


Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii Y

apla

cak

K

urum

/Kur

ulu

(lar)

T

amam

lanm

a T

arih

i O

las

E

ngel

ler

le

rlem

e G

öste

rgel

eri

zlem

e ve

K

ontr

ol ç

in

Sala

naca

k V

eri

Stra

teji

8 D

üzen

li ar

alar

la, t

oplu

mun

ge

nelin

e ve

öze

l gru

plar

a (S

alk

per

sone

li,

öre

tmen

ler,

din

adam

lar

vb.)

yöne

lik k

itles

el b

rakm

a ka

mpa

nyal

arn

n dü

zenl

enm

esi

8.1.

ki

yld

a bi

r ulu

sal

Bra

k K

azan

K

ampa

nyas

na d

evam

ed

ilmes

i ve

ara

ylla

rda

özel

gru

plar

a yö

nelik

bra

k ka

zan

kam

pany

alar

dü

zenl

enm

esi

Salk

B

akan

l

DSÖ

M

EB

Çal

ma

ve S

osya

l G

üven

lik B

akan

l

Türk

Tor

aks D

erne

i çi

, ve

ren

ve M

emur

K

urul

ula

r D

iyan

et

leri

Ba

kanl

M

edya

Süre

kli

1.

Yap

lan

kam

pany

a sa

ys

2.

Kam

pany

alar

a ka

tlm

say

s

Kam

pany

a et

kinl

ikle

rinin

iz

lenm

esi

Stra

teji

9 Ü

rem

e sa

l, k

anse

r, ve

rem

sa

va g

ibi u

lusa

l sa

lk

prog

ram

larn

da si

gara

b

rakm

a uy

gula

mal

arn

n ye

r al

mas

ve

ilgili

pro

gram

lar

aras

nda

egü

düm

ün

sala

nmas

.

9.1.

lgi

li ku

rulu

lar i

le

görü

mel

er y

aplm

as

9.2.

Pro

gram

larn

uy

gula

may

a gi

rmes

i

Salk

B

akan

l

lgili

Pro

gram

Y

önet

icile

ri U

zman

lk D

erne

kler

i

Süre

kli

---

Di

er

prog

ram

lard

a si

gara

bra

kma

ile il

gili

bilg

ilerin

yer

al

mas

Siga

ra b

rakm

a ile

ilgi

li bi

lgile

rin

prog

ram

lard

a ye

r alm

asn

n iz

lenm

esi

Stra

teji

10

Bili

mse

l kan

ta d

ayal

ol

may

an si

gara

bra

kma

yönt

emle

rinin

sunu

mun

un

enge

llenm

esi

10.1

. Mev

cut d

urum

ve

alna

cak

önle

mle

rle il

gili

bir r

apor

haz

rlanm

as

10.2

. Yas

al d

ayan

an

sala

nmas

için

mev

zuat

ha

zrla

nmas

Salk

B

akan

l

Uzm

anlk

Der

nekl

eri

Üni

vers

itele

r TE

B

Ada

let B

akan

l

Sana

yi v

e Ti

care

t B

akan

l

Güm

rük

Müs

tear

l

TAPD

K

Süre

kli

--

1.

Enge

llene

n bi

limse

l kan

ta

daya

l ol

may

an

siga

ra b

rakm

a yö

ntem

say

s

2.M

evzu

at

haz

rlanm

as

Enge

llene

n yö

ntem

sa

ys

nn

izle

nmes

i

Stra

teji

11

Siga

ra b

rakm

a uy

gula

mal

arn

n et

kinl

iin

in

düze

nli i

zlen

mes

i ve

bu

uygu

lam

alar

n iz

lenm

esin

e ol

anak

sala

yaca

k bi

rimle

rin

güçl

endi

rilm

esi

11.1

. zl

eme

kom

itesi

nin

olu

turu

lmas

Sa

lk

Bak

anl

Üni

vers

itele

r D

SÖ

Süre

kli

--

zlem

e ko

mite

si

rapo

rlar

Rap

orla

rn

izle

nmes

i

97

Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol ProgramıSi

gara

Dum

annd

an P

asif

Etk

ileni

min

Önl

enm

esi

Am

aç:S

igar

a du

man

ndan

pas

if et

kile

nim

in k

anse

r etk

eni o

lara

k ka

bul e

dile

rek

tütü

n ve

tütü

n m

amul

leri

kulla

nmad

hal

de p

asif

etki

leni

m n

eden

iyle

risk

alt

nda

olan

ki

i ve

topl

umun

sal

nn

koru

ma

altn

a al

nmas

Hed

efle

r :

1. 2

012

yln

a ka

dar “

pasi

f etk

ileni

min

akt

if iç

icili

k ka

dar s

al

a za

rarl

” ol

duu

bilg

isin

in to

plum

gen

elin

e ya

ylm

as,

2. 2

010

yln

a ka

dar k

amuy

a aç

k al

anla

r ve

iye

rlerin

de tü

tün

mam

ulü

tüke

timin

in ta

mam

en e

ngel

lenm

esi,

3.20

12 y

lna

kada

r geb

e ve

çoc

ukla

rn-e

rgen

lerin

ve

dier

risk

gru

plar

nn

pasi

f etk

ileni

mle

rini a

nlam

l öl

çüde

aza

ltlm

as

Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii Y

apla

cak

K

urum

/Kur

ulu

(lar)

T

amam

lanm

a T

arih

i O

las

Eng

elle

r

lerl

eme

Gös

terg

eler

i

zlem

e ve

K

ontr

ol ç

in

Sala

naca

k V

eri

Star

teji

1

Eiti

m v

e sa

lk

kuru

mla

r ba

ta o

lmak

üz

ere

tüm

kur

umla

rda

kade

mel

i ola

rak

pasi

f iç

icili

k ile

ilgi

li hi

zmet

iç

i eiti

mle

rin

yap

lmas

1.1.

Hiz

met

içi e

itim

içer

ikle

rinin

ol

utu

rulm

as

1.2.

Eiti

mle

rin, s

alk

ve

eiti

m

kuru

mla

r ba

ta o

lmak

üze

re b

ütün

ku

rum

ve

kuru

lula

rda

bala

tlm

asna

yön

elik

pla

nlam

a ya

plm

as v

e uy

gula

mal

arn

bala

tlm

as

Salk

B

akan

l

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

çile

ri B

akan

l

DSÖ

lgili

büt

ün d

ier

ku

rum

ve

kuru

lula

r

2012

1.

Hed

ef g

rubu

n bü

yük

ve y

ayg

n ol

mas

2.

Kur

um

yöne

ticile

rinin

tu

tum

lar

1. H

izm

et iç

i e

itim

m

ater

yali

2.

Hiz

met

içi

eiti

m sa

ys

Eiti

m y

apla

n ku

rum

say

lar

ile

ilgili

de

erle

ndirm

eler

98


Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

So

rum

lu K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii Y

apla

cak

K

urum

/Kur

ulu

(lar)

T

amam

lan

ma

Tar

ihi

Ola

s

Eng

elle

r

lerl

eme

Gös

terg

eler

i

zlem

e ve

K

ontr

ol ç

in

Sala

naca

k V

eri

Stra

teji

2

Pasi

f etk

ileni

min

sa

lk ri

skle

ri ko

nusu

nda

halk

n e

itim

ler y

olu

ile

düze

nli

bilg

ilend

irile

rek

bilin

çlen

diril

mes

i

2.1.

Öze

l gün

lerd

e (Y

eila

y ha

ftas

, 8 M

art

Kad

nlar

Gün

ü, 2

3 N

isan

, 31

May

s, 20

Kas

m

vb.)

pasi

f etk

ileni

m v

e sa

lk e

tkile

ri üz

erin

de

özel

pro

gram

larn

pla

nlan

mas

2.2.

Pas

if et

kile

nim

kon

usun

da u

lusa

l ve

yere

l m

edya

org

anla

rna

yöne

lik p

rogr

amla

rn v

e ka

mpa

nyal

arn

haz

rlanm

as v

e bu

haz

rlkl

arda

D

uman

sz

Hav

a Sa

has

yak

lam

ile

para

lel

tem

alar

n ku

llan

lmas

2.3.

Hal

kn

fark

ndal

nn

artr

lmas

na y

önel

ik

olar

ak te

levi

zyon

ve

dier

yay

n or

ganl

arnd

a ko

nuyl

a ilg

ili y

asal

düz

enle

men

in a

ralk

l du

yuru

larn

yap

lmas

.

2.4.

Gör

sel m

edya

da k

sa m

etra

jl ç

arp

c

bilin

çlen

dirm

e m

esaj

larn

n ar

alkl

ola

rak

yay

nlan

mas

2.5.

Diy

anet

le

ri B

aka

nl il

e i

birli

i iç

eris

inde

Cum

a hu

tbel

erin

de b

ilim

sel v

erile

re

daya

nara

k ha

zrla

nan

ksa

sunu

mla

r yap

lmas

2.6.

Kur

umsa

l tel

efon

hat

larn

dan

kuru

m

men

supl

arna

pas

if iç

icili

k ve

etk

ileri

konu

sund

a m

esaj

yol

lam

a uy

gula

mal

arn

bala

tlm

as

2.7.

Kon

uyla

ilgi

li te

lefo

n ha

tt k

urul

mas

ça

lm

alar

nn

yap

lmas

2.8.

Pas

if et

kile

nim

in a

çk

alan

lard

aki z

arar

lar

konu

sund

a da

duy

arll

k ça

lm

alar

nn

yap

lmas

Salk

Bak

anl

M

illi E

itim

B

akan

l

TRT

RTÜ

K

TAPD

K

Diy

anet

le

ri B

aka

nl

Türk

Tel

ekom

Ü

nive

rsite

ler

Med

ya

DSÖ

ST

K

2012

1. K

urum

yö

netic

ilerin

in tu

tum

u

2. Y

asan

n uy

gula

nmas

ndak

i ak

sakl

klar

Etki

nlik

lerin

sa

ys

Ö

neril

en

etki

nlik

lerin

uy

gula

nmas

99


Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii Y

apla

cak

K

urum

/Kur

ulu

(lar)

T

amam

lanm

a T

arih

i O

las

Eng

elle

r

lerl

eme

Gös

terg

eler

i

zlem

e ve

K

ontr

ol ç

in

Sala

naca

k V

eri

Stra

teji

3

Biri

nci b

asam

ak

salk

kur

ulu

larn

a he

rhan

gi b

ir ne

denl

e ba

vura

n ki

ilere

pa

sif e

tkile

nim

in d

e so

rulm

as v

e tü

m

bavu

ranl

ara

pasi

f iç

icili

in z

arar

larn

n an

latl

mas

3.1.

Sig

ara

dum

annd

an p

asif

etki

leni

m k

onus

unda

hek

im tu

tum

ve

dav

ran

larn

a yö

nelik

eiti

m

prog

ram

larn

n ve

dok

uman

larn

n ha

zrla

nmas

3.2.

Tp

fakü

ltesi

müf

reda

tna

tütü

n ko

ntro

lünd

e he

kim

tutu

mun

a yö

nelik

ekl

eme

ve d

ei

iklik

lerin

ya

plm

as

3.3.

Pas

if et

kile

nim

ve

ilgili

ka

vram

larn

tan

mla

nd d

okum

an

olu

turu

lmas

Salk

B

akan

l

YÖ

K

Üni

vers

itele

r U

zman

lk d

erne

kler

i

2010

1.

Sig

ara

içen

sa

lk ç

alan

lar

ve d

ier

ça

lan

larn

du

yarl

lk v

e/ve

ya

tutu

mla

rnda

ye

ters

izlik

2.

Yön

etic

ilerin

ilg

isiz

tutu

mu

1. H

ekim

lerin

si

gara

du

man

ndan

pa

sif

etki

leni

mle

ilg

ili

bavu

ranl

ara

yöne

lik

tutu

mla

r

2.

Dok

uman

n ta

mam

lanm

as

Mev

cut d

urum

ve

akt

ivite

ler

sonr

as d

urum

k

yasl

ama

çal

mal

ar

Stra

teji

4

Biri

nci b

asam

ak

salk

kur

ulu

larn

a ba

vura

n ge

bele

re v

e eb

evey

nler

e; b

ebek

ve

çoc

ukla

rn p

asif

etki

leni

min

risk

leri

ile il

gili

bilg

i ve

riler

ek z

arar

larn

an

latl

mas

4.1.

Geb

eler

in v

e ço

cukl

arn

pasi

f et

kile

nim

risk

leri

konu

sund

a fa

rknd

aln

n ar

trlm

asna

yön

elik

va

r ola

n ya

zl

ve g

örse

l m

ater

yalle

rin g

eli

tirilm

esi

Salk

B

akan

l

RTÜ

K

STK

DSÖ

2011

Sa

lk

çal

anla

rnn

iyü

künü

n çe

itlili

i

Mat

erya

llerin

ha

zrla

nmas

ve

da

tmn

n ya

plm

as

Mev

cut

duru

mu

ve

ilerle

mey

i or

taya

koy

acak

ça

lm

alar

2010

- 20

11

100


Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii

Yap

laca

k

Kur

um/K

urul

u(la

r)

Tam

amla

nm

a T

arih

i O

las

E

ngel

ler

le

rlem

e G

öste

rgel

eri

zlem

e ve

K

ontr

ol ç

in

Sala

naca

k V

eri

Star

teji

5

y

erle

rinde

, eiti

m-

öre

tim k

urum

larn

da,

salk

kur

ulu

larn

da,

topl

u ta

ma

araç

lar

ve

bekl

eme

salo

nlar

nda,

kü

ltür v

e sa

nat h

izm

eti

vere

n ye

rler,

loka

nta,

ba

r, ku

aför

, al

veri

m

erke

zler

i, sp

or

salo

nlar

ile

okul

ve

salk

kur

ulu

larn

n ba

hçel

erin

de p

asif

etki

leni

min

tüm

üyle

en

gelle

nmes

i içi

n ya

sal

düze

nlem

eler

in

uygu

lanm

as

5.1.

Kap

al a

lan

tan

mnd

aki k

arkl

n gi

deril

mes

i ve

bu k

onud

a m

evzu

at il

e ilg

ili g

erek

li dü

zenl

emel

erin

yap

lmas

5.2.

Yas

ann

uygu

lanm

asnd

a bi

rinci

l so

rum

lulu

u bu

luna

n l T

ütün

Kon

trol

Kur

ulu

Den

etim

Eki

pler

inin

rutin

de

netle

mel

erin

in sü

rekl

iliin

in

sala

nmas

için

kay

nak

(insa

n, m

ali,

vb)

olu

turu

lmas

5.3.

Den

etim

sonu

cu k

esile

n ce

zai

müe

yyid

eler

inin

uyg

ulan

mas

nn

sala

nmas

5.4.

Yas

a ih

lalle

rine

iliki

n ik

ayet

lerin

ta

kip

edilm

esi i

çin

mek

aniz

ma

kuru

lmas

(tel

efon

hat

t, in

tern

et si

tesi

, vb

) ve

topl

umun

bu

mek

aniz

mal

ar

kulla

nmas

nn

sala

nmas

5.5.

Yas

a dü

zenl

emel

erin

ve

uygu

lam

alar

n (k

abah

atle

r kan

unu,

42

07 sa

yl

ysa,

vb)

topl

um ta

rafn

dan

bilin

mes

i içi

n ta

ntm

çal

mal

arn

n ya

plm

as

Salk

B

akan

l

çile

ri B

akan

l

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

Y

erel

Y

önet

imle

r

TAPD

K

Kül

tür v

e Tu

rizm

B

akan

l

lgili

Mes

lek

Örg

ütle

ri

2012

1.

Kur

umla

rn k

onuy

a ilg

isiz

lii

2. T

ütün

en

düst

risi

1.M

evzu

at

düze

nlem

eler

inin

ya

plm

as

2.

Cez

ai y

aptr

mla

rn

say

lar

3.Y

asay

a uy

um

düze

yind

e ar

t

4.D

enet

im sa

ys

nda

artm

a

5.

hlal

say

snd

a az

alm

a

6.

ikay

et sa

ys

nda

dei

im

7.W

eb si

tesi

nin

kuru

lmas

8.

ikay

et h

attn

n ku

rulm

as

Mev

cut

duru

mu

ve

ilerle

mey

i or

taya

koy

acak

ça

lm

alar

101


Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii Y

apla

cak

K

urum

/Kur

ulu

(lar)

T

amam

lanm

a T

arih

i O

las

Eng

elle

r

lerl

eme

Gös

terg

eler

i

zlem

e ve

K

ontr

ol ç

in

Sala

naca

k V

eri

Stra

teji

6

Pas

if et

kile

nim

ko

nusu

nda

veril

erin

sa

ptan

mas

ve

düze

nli

olar

ak iz

lenm

esi i

çin

ulus

al ö

lçek

li ar

atr

mal

ar y

aplm

as.

6.1.

Ara

trm

a Y

aplm

as

a. T

ürki

ye’d

e pa

sif i

çici

liin

de

erle

ndiri

lmes

ine

yöne

lik,

stan

dart

ve u

ygul

anm

as k

olay

bir

form

gel

itir

ilmes

i

b. B

u fo

rmun

geç

erlik

ve

güve

nilir

lik a

naliz

inin

yap

lmas

c. B

u fo

rmun

kul

lan

lmas

ile

Türk

iye’

de p

asif

etki

leni

m

prev

alan

s v

e ris

k fa

ktör

lerin

e yö

nelik

saha

ara

trm

as

plan

lanm

as v

e uy

gula

nmas

6.2.

Pas

if et

kile

nim

i ölç

mey

e yö

nelik

ulu

sal,

akre

dite

bir

refe

rans

ölç

üm la

bora

tuar

ko

nusu

nda

ara

trm

a ya

plm

as,

vars

a fa

aliy

etle

rin d

este

klen

mes

i, yo

ksa

kuru

lma

çal

mal

arn

n ya

plm

as

Salk

B

akan

l

(Ref

ik S

ayda

m

Hfz

sshh

a M

ekte

bi)

Çal

ma

ve S

osya

l G

üven

lik B

akan

l-

SGÜ

M

D

PT

D

SÖ

C

DC

Ü

nive

rsite

ler

ST

K

TÜK

2012

Kay

nak

soru

nlar

(p

ara,

igü

cü, v

b)

Ara

trm

a so

nuçl

ar

Yap

lan

ara

trm

a so

nuçl

arn

n iz

lem

i ve

yeni

ar

atr

ma

konu

larn

n be

lirle

nmes

i

102

Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol ProgramıB

- Tüt

ün Ü

rünl

erin

e O

lan

Arz

n A

zalt

lmas

na Y

önel

ik Ö

nlem

ler

B-2

Gen

çler

in U

lala

bilir

lii

Am

aç: 1

8 ya

alt

ndak

i bire

yler

in s

at v

e da

tm y

oluy

la tü

tün

mam

ulle

rine

ula

mas

nn

enge

llenm

esi

Hed

ef: 2

012

yln

a ka

dar 1

5 ya

alt

gen

çler

ara

snda

siga

ra iç

me

oran

n s

fra,

15-

24 y

a g

rubu

nda

mev

cut d

urum

un y

ars

na in

dirm

ek

Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

So

rum

lu K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii y

apla

cak

ku

rum

/kur

ulu

(lar)

T

amam

lanm

a T

arih

i O

las

Eng

elle

r le

rlem

e G

öste

rgel

eri

zlem

e ve

ko

ntro

l içi

n sa

lana

cak

veri

St

arte

ji 1

18

yand

an

küçü

kler

e tü

tün

ve

tütü

n m

amul

lerin

in

sat

ve

datm

n

yasa

klay

an m

evcu

t ya

sal d

üzen

lem

eye

uyum

un

dene

tlenm

esi v

e uy

may

anla

ra

cayd

rc n

itelik

te

ceza

i müe

yyid

eler

uy

gula

nmas

1.1.

420

7 sa

yl

Yas

ann,

tü

m se

ktör

ler t

araf

ndan

uy

gula

mas

nn

sala

nmas

1.

2. Y

asa

ile il

gili

Siga

ra

Salk

Ulu

sal K

omite

si

tara

fnda

n sa

vunu

culu

k ya

plm

as

1.3.

l T

ütün

Kon

trol

Kur

ulla

r ta

rafn

dan

4207

sa

yl

Kan

un g

ere

i 18

yand

an k

üçük

lere

siga

ra

sat

n ö

nlem

ek a

mac

yla

okul

önl

eri v

e çe

vres

inde

Em

niye

t Müd

ürlü

ü’nd

en

de a

ktif

katl

m sa

lana

cak

ekild

e pe

riyod

ik d

enet

im

prog

ram

haz

rlana

rak

uygu

lanm

as,

çi

leri

Bak

anl

TA

PDK

l T

ütün

Kon

trol

Kur

ulla

r

l Tüt

ün K

ontro

l

K

urul

lar

l Öze

l da

rele

ri B

eled

iyel

er

Med

ya

SSU

K

Süre

kli

1. l

yön

etic

ilerin

in

tutu

mla

r 2.

Med

yan

n ilg

isiz

lii

3. n

san

gücü

, ara

ç ve

yak

t ha

rcam

alar

nn

kar

lanm

asnd

aki

güçl

ükle

r.

1. B

elirl

enen

sü

rede

mev

cut

sat

yer

lerin

de

dene

tim y

üzde

si

2. B

elirl

enen

sü

rede

mev

cut

sat

yer

lerin

de

uygu

lana

n ad

li ce

za y

üzde

si

1. T

APD

K

Onl

ine

Sat

B

elge

si

Sist

emi

2. Y

apla

n de

netim

say

s

3. U

ygul

anan

ce

za sa

ys

.

103


Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii

yap

laca

k

kuru

m/k

urul

u(la

r)

Tam

amla

nma

Tar

ihi

Ola

s E

ngel

ler

lerl

eme

Gös

terg

eler

i

zlem

e ve

kon

trol

iç

in sa

lana

cak

veri

Stra

teji

2

Tütü

n m

amul

leri

satc

larn

n ür

ünü

alac

ak g

ençl

erde

n,

18 y

a ü

stün

de

oldu

klar

n

belg

elem

eler

ini

iste

mes

inin

sa

lanm

as

2.1.

Tütü

n m

amul

leri

satc

larn

n si

gara

sat

sra

snd

a ge

reke

n du

rum

da y

a il

e ilg

ili b

elge

iste

mes

i

2.2.

Yuk

arda

ki b

elge

nin

iste

nilm

e du

rum

unun

izle

nmes

i içi

n gö

nüllü

ge

nç g

rubu

olu

turu

lmas

2.3.

Med

ya ta

rafn

dan

bu y

asa

n ta

ntl

mas

2.4.

Olu

mlu

örn

ekle

rin to

plum

a ta

ntl

mas

çile

ri B

akan

l

TAPD

K

l T

ütün

Kur

ulu

Bel

ediy

eler

ST

K

SS

UK

Med

ya

Gön

üllü

gen

çler

gr

ubu

Süre

kli

Tara

flarn

ko

nuya

ilg

isiz

lii

1. K

onu

ile il

gili

ara

trm

a so

nuçl

ar

2. O

lum

lu

örne

kler

in sa

ys

3.

Gön

üllü

gen

çler

ta

rafn

dan

tesp

it ed

ilen

ihla

l say

s

4.G

önül

lüle

r ta

rafn

dan

tesp

it ed

ilen

ihla

l yü

zdes

i

1.A

ratr

ma

veril

erin

in iz

lem

i 2.

Gön

üllü

ge

nçle

rin sa

ys

ve

tesp

itler

inin

iz

lenm

esi

Stra

teji

3

Top

lum

da 1

8 ya

al

tnda

kile

re tü

tün

sat

nn

yasa

k ol

duu

bilin

cini

n ol

utu

rulm

as

3.1.

Med

ya ta

rafn

dan

18 y

and

an

küçü

kler

e si

gara

satl

mam

as

konu

sund

aki m

esaj

larn

ver

ilmes

i

3.2.

Tütü

n ve

Alk

ol P

iyas

as

Düz

enle

me

Kur

umu

tara

fnda

n be

lirle

nen

yasa

l uya

rlar

n uy

gula

nmas

nn

sala

nmas

3.3.

Mill

i Eiti

m B

akan

l y

ayg

n ve

ör

gün

eiti

m p

rogr

amla

rna

ente

gre

edilm

esi

Salk

Bak

anl

TA

PDK

SS

UK

l Tüt

ün K

ontro

l K

urul

u

TAPD

K

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

çile

ri B

akan

l

R

TÜK

Med

ya

M

EB

Üni

vers

itele

r

STK

(T

elev

izyo

n Y

aync

lar

De r

nei v

s)

SS

UK

Süre

kli

Med

yan

n ilg

isiz

lii

(Tar

afla

rn

ilgis

izli

i

1.K

onu

ile il

gili

ara

trm

a so

nuçl

arnd

an e

lde

edile

n yü

zde

2.D

enet

imle

rde

sapt

anan

ihla

l yü

zdes

i 3.

MEB

m

üfre

datn

da y

er

alm

as

4.M

edya

m

esaj

larn

da y

er

alm

as

1.A

ratr

ma

veril

erin

in

izle

nmes

i 2.

Den

etle

me

say

s

ve ih

lal s

ays

3.

MEB

m

üfre

dat

ve iz

lenm

esi

4.M

edya

m

esaj

larn

n iç

eri

i

104


Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii y

apla

cak

ku

rum

/kur

ulu

(lar)

T

amam

lanm

a T

arih

i O

las

E

ngel

ler

le

rlem

e G

öste

rgel

eri

zlem

e ve

ko

ntro

l içi

n sa

lana

cak

veri

St

rate

ji 4

Tüt

ün

mam

ulle

rinin

si

gara

sat

m

akin

eler

i, se

lf se

rvis

sat

, po

stay

la si

pari

ve

elek

troni

k sa

tla

rnn,

mar

ket

rafla

r ve

kas

alar

gi

bi d

oru

dan

ula

labi

lir y

erle

rde

satl

mas

n

yasa

klay

an

mev

zuat

a uy

ulm

asn

n sa

lanm

as

4.1.

Sat

nok

tala

rnda

ge

rekl

i düz

enle

mel

erin

ya

plm

asn

n sa

lanm

as

4.2.

l tüt

ün k

ontro

l ku

rulu

tara

fnda

n be

lirli

bir p

rogr

am il

e de

netim

lerin

ya

plm

asn

n sa

lanm

as

TAPD

K

l Tüt

ün

Kon

trol

Kur

ulu

çile

ri B

akan

l

Sana

yi v

e Ti

care

t B

akan

l

STK

Süre

kli

Tütü

n en

düst

risi

1. B

elirl

enen

pr

ogra

m

dâhi

linde

m

evcu

t sat

ye

rlerin

de

dene

tim y

üzde

si

2.B

elirl

enen

pr

ogra

m

dâhi

linde

m

evcu

t sa

t

yerle

rinde

uy

gula

na

idar

i pa

ra

ceza

s

yüzd

esi

1.D

enet

im

say

s

ve

ihla

l say

s

2.da

ri pa

ra

ceza

say

s

105


Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii y

apla

cak

K

urum

/Kur

ulu

(lar)

T

amam

lanm

a T

arih

i O

las

E

ngel

ler

le

rlem

e G

öste

rgel

eri

zlem

e ve

ko

ntro

l içi

n sa

lana

cak

veri

St

rate

ji 5

Tütü

n m

amul

lerin

in

logo

, ren

k ve

ek

iller

inin

, ek

er, ç

erez

, oy

unca

k, ti

ört,

çant

a vb

. ne

snel

erde

bu

lunm

asn

, bu

nlar

n da

tmn

ve

sat

n

yasa

klay

an

mev

zuat

a uy

ulm

asn

n sa

lanm

as

5.1.

Kon

u ile

ilgi

li de

netim

lerin

ya

plm

as,

5.2.

Kon

uyla

ilgi

li to

plum

du

yarl

ln

n ol

utu

rula

rak

ihba

r ed

ilmes

inin

ce

sare

tlend

irilm

esi

5.3.

Alo

ihba

r hat

t ol

utu

rulm

as

Sana

yi v

e Ti

care

t B

akan

l

çile

ri B

akan

l

TAPD

K

Sana

yi v

e Ti

care

t O

dala

r

ST

K

çile

ri B

a kan

l

Med

ya

Ta

rm v

e K

öy

leri

Bak

anl

Salk

Bak

anl

Sa

nayi

ve

Tica

ret

Oda

lar

ST

K

Süre

kli

Tütü

n en

düst

risi

1.D

enet

im

yüzd

esi

2.To

plum

ta

rafn

dan

yap

lan

ihba

rlarn

iç

inde

yüz

desi

3.

Alo

ihba

r ha

ttna

gel

en

ihba

rlarn

iç

inde

yüz

desi

1.D

enet

im

say

s

2.To

plum

ta

rafn

dan

yap

lan

topl

am

ihba

r say

s v

e bu

kon

u ile

ilg

ili ih

bar

say

s

3.A

lo ih

bar

hatt

na g

elen

ih

bar s

ayla

r

106


Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

K

urum

/ K

urul

u(la

r)

birl

ii y

apla

cak

ku

rum

/kur

ulu

(lar)

T

amam

lanm

a T

arih

i O

las

E

ngel

ler

le

rlem

e G

öste

rgel

eri

zlem

e ve

kon

trol

için

sa

lana

cak

veri

Stra

teji

6 G

ençl

erin

bir

arad

a bu

lund

ukla

r ka

fe,

inte

rnet

kaf

e,

kant

in, y

urt v

b.

yerle

rde

tütü

n ve

tü

tün

mam

ulle

rinin

(s

igar

a, n

argi

le,

vb) s

atlm

asn

ve

içilm

esin

i ya

sakl

ayan

m

evzu

ata

uyul

mas

nn

sala

nmas

6.1.

Orta

k al

anla

rda

siga

ra

içim

inin

en

gelle

nmes

i ve

yasa

nn

uygu

lanm

as

6.2.

Topl

um

tara

fnda

n bu

ko

nunu

n ih

bar

edilm

esin

in

cesa

retle

ndiri

lmes

i 6.

3.l T

ütün

K

ontro

l Kur

ulu

tara

fnda

n de

netim

lerin

ya

ptrl

mas

nn

sala

nmas

çile

ri B

akan

l

Bel

ediy

eler

TA

PDK

TOB

B

ST

K

Yer

el M

edya

B

eled

iye

Mes

lek

odal

ar

Med

ya

Süre

kli

Tütü

n en

düst

risi

1.D

enet

im

yüzd

esi

2.To

plum

ta

rafn

dan

yap

lan

topl

am

ihba

r iç

inde

yü

zdes

i

1.D

enet

im sa

ys

ve

ihla

l say

s

2.To

plum

da ih

bar

say

s v

e ih

lal s

ays

Stra

teji

7 Y

erel

yön

etim

ler,

sivi

l top

lum

ör

gütle

ri, k

urum

ve

kur

ulu

larc

a ço

cuk

ve

genç

lerin

spor

ya

paca

klar

, kü

ltüre

l et

kinl

ikle

rde

bulu

nabi

lece

kler

i si

gara

dum

anna

m

aruz

ka

lmay

acak

lar

orta

mla

rn

sala

nmas

7.1.

Sig

aras

z ku

lüpl

erin

tevi

k ed

ilmes

i (si

gara

sz

kulü

p ka

mpa

nyas

) 7.

2. A

ntre

nörle

rin

eiti

lmes

i 7.

3. S

por y

a da

e

itim

ça

lm

alar

na k

onu

ile il

gili

bilg

inin

ye

rletir

ilmes

i

Gen

çlik

ve

Spor

Gen

el

Müd

ürlü

ü

Spor

kul

üple

ri,

Fede

rasy

onla

r B

eled

iyel

er

YÖ

K

Med

ya

çile

ri B

akan

l

Öze

l sek

tör

Kul

üple

r ST

K

2012

Ta

rafla

rn

ilgis

izli

i 1.

Ant

renö

rlerin

bi

lgi d

üzey

i ve

tutu

mla

r 2.

Spo

rcul

arn

bilg

i düz

eyi v

e tu

tum

lar

3.Si

gara

sz

kulü

p

say

s

4 . M

üfre

dat

dei

ikli

i 5.

Kul

üp

kam

pany

alar

sa

ys

1. K

onu

ile il

gili

ara

trm

alar

2.

Spo

r kul

üple

rinde

n dü

zenl

i bilg

i ak

3.

Kam

pany

alar

a ka

tlan

kul

üp sa

ys

107

Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol ProgramıSA

LIK

LI B

ESL

EN

ME

S

alk

l B

esle

nmen

in S

ala

nmas

ve

Obe

zite

nin

Önl

enm

esi

Hed

ef: T

oplu

mun

salk

l be

slen

me

konu

sund

a bi

linçl

endi

rilm

esi,

besi

nler

in y

eter

li v

e de

ngel

i tük

etim

inin

sala

nmas

ve

besl

enm

e bo

zukl

ukla

rna

ba

l ha

stal

klar

n ön

lenm

esi

Stra

tejil

er

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

B

irim

Pa

yda

lar

Perf

orm

ans

Kri

terl

eri

zlem

e ve

D

eer

lend

irm

e

Zam

anla

ma

Plan

lam

a U

ygul

ama

Yür

ütm

e

Stra

teji

1

Topl

umda

yet

erli

ve d

enge

li be

slen

me

alka

nln

n ka

zand

rlm

as

1.1

Topl

umun

Tür

kiye

’ye

Özg

ü B

esle

nme

rehb

erin

de

belir

tilen

yet

erli

ve d

enge

li be

slen

me

için

dör

t tem

el

besi

n gr

ubun

da y

er a

lan

besi

nler

in ö

neril

en

mik

tarla

rda

tüke

tilm

esi

konu

sund

a bi

lgile

ndiri

lmes

i

Salk

B

akan

l

TSH

GM

, Ü

nive

rsite

ler

Il M

illi E

itim

M

üdür

lükl

eri,

l Sa

lk

Müd

ürlü

kler

i, B

eled

iyel

er, M

üftü

lükl

er

STK

, Gda

Der

nekl

eri

Fede

rasy

onu,

Tar

m v

e K

öyi

leri

Bak

anl

M

edya

,Üni

vers

itele

r, TÜ

K

Salk

Bak

anl

M

illi E

itim

B

akan

l,

RTÜ

K, T

arm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l

Diy

anet

le

ri B

aka

nl

Bu

alan

da y

apla

n ar

atr

mal

ar,

Bu

alan

da y

apla

n fa

aliy

et sa

ys

Yll

k ra

por

ve/v

eya

5-10

yll

k ra

por

2010

- 20

14

1.2

Gün

lük

sebz

e ve

m

eyve

tüke

timin

in e

n az

5

pors

iyon

olm

asn

n te

vik

edilm

esi

Salk

B

akan

l

TSH

GM

, Ü

nive

rsite

ler

Il M

illi E

itim

M

üdür

lükl

eri,

l Sa

lk M

üdür

lükl

eri

Bel

ediy

eler

,Müf

tülü

kler

, ST

K,G

da D

erne

kler

i Fe

dera

syon

u,Ta

rm v

e K

öyi

leri

Bak

anl

,Mal

iye

Bak

anl

, Med

ya,

TÜK

, Üni

vers

itele

r

Salk

Bak

anl

M

illi E

itim

B

akan

l,

RTÜ

K, T

arm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l

Mal

iye

Bak

anl

D

iyan

et i

leri

Ba

kanl

, TÜ

K

Üni

vers

itele

r

Bu

alan

da y

apla

n fa

aliy

et sa

ys

, Sa

ha

ara

trm

alar

nn

yap

lmas

, K

ii b

ana

dü

en

günl

ük v

e y

llk

sebz

e-m

eyve

m

ikta

rlar

Yll

k ra

por

ve/v

eya

5-10

yll

k ra

por

2010

- 20

14

1.3

Ya

l et

ler y

erin

e ya

sz

krm

z e

t, de

risiz

bey

az e

t (ta

vuk,

hin

di) v

e ba

lk

tüke

timin

in a

rtrl

mas

, ku

ruba

klag

iller

ile

tam

tah

l ür

ünle

rinin

(ekm

ek

yap

mda

dah

il)

kulla

nm

nn

yayg

nla

trlm

as

Salk

B

akan

l

TSH

GM

, Ü

nive

rsite

ler

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l,

Il M

illi E

itim

M

üdür

lükl

eri,

l Sa

lk M

üdür

lükl

eri,

Bel

ediy

eler

, M

üftü

lükl

er,

STK

, G

da D

erne

kler

i Fe

dera

syon

u,

Sana

yi B

akan

l,

Med

ya

Salk

Bak

anl

M

illi E

itim

B

akan

l

RTÜ

K

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l

Diy

anet

Ile

ri B

aka

nl

Saha

ar

atr

mal

ar,

Ki

i ba

na

tüke

tilen

krm

z

et, b

eyaz

et v

e ba

klag

il m

ikta

r

Yll

k ra

por

ve/v

eya

5-10

y

llk

rapo

r

2010

- 20

14

108


Stra

teji

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

B

irim

Payd

ala

r Pe

rfor

man

s K

rite

rler

i zl

eme

ve

De

erle

ndir

me

Zam

anla

ma

Plan

lam

a U

ygul

ama

Yür

ütm

e

1.

4 G

ünde

en

az 2

po

rsiy

on sü

t ve

süt

ürün

leri

tüke

timin

in

yayg

nla

trlm

as

(ya

sz

veya

ya

az

altl

m sü

t, yo

urt,

az

tuzl

u pe

ynir

vb)

Salk

B

akan

l

TSH

GM

, Ü

nive

rsite

ler

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l,

Il M

illi E

itim

M

üdür

lükl

eri,

l Sa

lk M

üdür

lükl

eri,

Bel

ediy

eler

, M

üftü

lükl

er, S

TK,

Gda

Der

nekl

eri

Fede

rasy

nu,

Sana

yi B

akan

l,

Med

ya

Salk

Bak

anl

, M

illi E

itim

B

akan

l,

RTÜ

K,

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l,

Diy

anet

Ile

ri B

aka

nl

Saha

ara

trm

alar

, K

ii b

ana

tü

ketil

en sü

t ve

süt

ürün

leri

mik

tar,

Sü

t ve

süt

ürün

lerin

in sa

t

mik

tarla

r

Yll

k ra

por

ve/v

eya

5-10

y

llk

rapo

r

2010

- 20

14

1.5

Gda

larn

hijy

enik

or

tam

da h

azrla

nmas

ile

buha

rda

piirm

e,

hala

ma,

frn

da p

iirm

e gi

bi sa

lkl

yönt

emle

rin

terc

ih e

dilm

esin

in

sala

nmas

Salk

B

akan

l

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l

TSH

GM

, Ü

nive

rsite

ler,

TAPD

K

Med

ya,

Haz

r Gda

Üre

ticile

ri,

Bel

ediy

eler

, ST

K

Med

ya,

Haz

r Gda

Ü

retic

ileri,

ST

K, B

eled

iyel

er

Hijy

enik

orta

mda

ha

zrla

nan

gda

m

ikta

r,

Den

etim

ler

yap

lmas

Yll

k ra

por

2010

- 20

14

Stra

teji

2 K

roni

k ha

stal

klar

iç

in ri

sk o

lutu

ran

besl

enm

e ile

ili

kili

tem

el ri

sk

fakt

örle

rinin

az

altl

mas

2.1

Gün

lük

besl

enm

ede

yala

rn e

nerji

nin

%30

’unu

geç

mey

ecek

ek

ilde

tüke

tilm

esi

ve

doym

u y

a a

sidi

iç

eren

kat

ve

hayv

ansa

l ka

ynak

l ya

lar y

erin

e do

ymam

ya

asi

tleri

içer

en b

itkis

el k

ayna

kl

yala

rn te

rcih

ed

ilmes

inin

sala

nmas

Salk

B

akan

l

TSH

GM

, Ü

nive

rsite

ler

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l,

Il M

illi E

itim

M

üdür

lükl

eri,

l Sa

lk M

üdür

lükl

eri

Bel

ediy

eler

, M

üftü

lükl

er,

STK

, Gda

Der

nekl

eri

Fede

rasy

onu,

Sa

nayi

Bak

anl

, M

edya

Salk

Bak

anl

, M

illi E

itim

B

akan

l,

RTÜ

K,

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l,

Diy

anet

le

ri B

aka

nl

Bu

alan

da y

apla

n fa

aliy

et sa

ys

, Y

apla

n sa

ha

ara

trm

alar

, Y

a sa

t

mik

tarla

r,

Gün

lük

kii b

ana

tü

ketil

en

doym

u/d

oym

am

ya m

ikta

rlar

Yll

k ra

por

ve/v

eya

5-10

y

llk

rapo

r

2010

- 20

14

109


Stra

teji

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

B

irim

Payd

ala

r Pe

rfor

man

s K

rite

rler

i zl

eme

ve

De

erle

ndir

me

Zam

anla

ma

Plan

lam

a U

ygul

ama

Yür

ütm

e

2.

2 G

ünlü

k be

slen

med

e ek

er tü

ketim

inin

az

altl

mas

Salk

B

akan

l

TSH

GM

, Ü

nive

rsite

Ta

rm v

e K

öyi

leri

Bak

anl

, Il

Mill

i Eiti

m M

üdür

lükl

eri,

l Sa

lk M

üdür

lükl

eri,

Bel

ediy

eler

,Müf

tülü

kler

ST

K,G

da D

erne

kler

i, Fe

dera

syon

u,Sa

nayi

Bak

anl

, M

edya

Salk

Bak

anl

, M

illi E

itim

B

akan

l,R

TÜK

, Ta

rm v

e K

öyi

leri

Bak

anl

, D

iyan

et

leri,

B

aka

nl

Saha

ar

atr

mal

ar, G

ünde

ki

i ba

na

tüke

tilen

ek

er

mik

tar,

M

eru

bat

ve

tatl

sat

lar

Yll

k r a

por

ve/v

eya

5-10

y

llk

rapo

r

2010

- 20

14

2.3

Tuz

tüke

timin

in

azal

tlm

as, g

ünlü

k or

tala

ma

tuz

tüke

timin

in

<10

0 m

mol

/L’y

i (gü

nde

<6 g

N

aCl v

eya

< 2.

4 g

Na)

Na’

ya

düür

ülm

esin

in

sala

nmas

Salk

B

akan

l,

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l

Salk

B

akan

l,

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l

STK

, Gda

Der

nekl

eri

Fede

rasy

onu,

Sa

nayi

Bak

anl

, G

da Ü

retic

ileri,

Sa

nayi

ve

Tica

ret B

akan

l,

Med

ya

RTÜ

K,

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l,

STK

Ki

i ba

na

tüke

tilen

gü

nlük

tuz

mik

tar,

Sa

ha

ara

trm

alar

Yll

k ra

por

ve/v

eya

5-10

y

llk

r apo

r

2010

-201

4

2.4.

Haz

r gda

lard

aki

tuz

oran

larn

n az

altl

mas

na y

önel

ik

düze

nlen

mel

erin

ya

plm

as

Salk

B

akan

l,

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l

Salk

B

akan

l,

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l

STK

, Gda

Der

nekl

eri

Fede

rasy

onu,

G

da Ü

retic

ileri

/ Firm

alar

Sa

nayi

ve

Tica

ret B

akan

l,

Med

ya

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l,

Sana

yi v

e Ti

care

t B

akan

l,

STK

, Ü

retic

i Firm

alar

lgili

yas

al

düze

nlem

ele

rin y

aplm

as

Ger

ekli

düze

nlem

eler

in

taki

p ed

ilmes

i

2010

-201

4

110


Stra

teji

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

B

irim

Payd

ala

r Pe

rfor

man

s K

rite

rler

i zl

eme

ve

De

erle

ndir

me

Zam

anla

ma

Plan

lam

a U

ygul

ama

Yür

ütm

e

Stra

teji

3 To

plum

da

besi

n gü

venc

esin

in

sala

nmas

3.1

Sal

olu

msu

z et

kile

yen

besi

nler

e ek

ver

gi k

onul

mas

, to

plum

un sa

lkl

besl

enm

esi i

çin

gere

kli o

lan

tem

el

besi

nler

in k

atm

a de

er v

ergi

sini

n az

altl

mas

Mal

iye

Bak

anl

, B

aba

kanl

k

Mal

iye

Bak

anl

, Ta

rm v

e K

öyi

leri

Bak

anl

, Sa

lk

Bak

anl

TSH

GM

, Ü

nive

rsite

ler,

Gda

Der

nekl

eri,

Feda

rasy

onu,

STK

Mal

iye

Bak

anl

M

aliy

e B

akan

l

Ek v

ergi

kon

ulan

ve

kat

ma

deer

ve

rgis

i dü

ürül

en

ürün

list

esi

Yll

k R

apor

20

11

3.2

Yok

sul v

e de

zava

ntaj

l gr

upla

r ba

ta o

lmak

üze

re

salk

l g

da te

min

i ve

ula

labi

lirli

inin

sa

lanm

as iç

in

gere

kli t

edbi

rlerin

al

nmas

Bel

ediy

eler

, M

aliy

e B

akan

l,

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l

Mal

iye

Bak

anl

, B

eled

iyel

er

Ba

baka

nlk,

D

PT,

Aile

den

Soru

mlu

D

evle

t B

akan

l,

l Mill

i Eiti

m

Müd

ürlü

kler

i, O

kulla

r, B

eled

iyel

er,

STK

Mal

iye

Bak

anl

, B

eled

iyel

er,

STK

Bu

konu

yla

ilgili

ya

pla

n

düze

nlem

eler

, Y

apla

n ak

tivite

ler

Yll

k R

apor

20

10-

2014

111

Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol ProgramıB

- Tür

kiye

Sa

lkl

Bes

lenm

e ve

Har

eket

li H

ayat

(Tür

kiye

Obe

zite

ile

Müc

adel

e ve

Kon

trol

)

Prog

ram

nn

Uyg

ulan

mas

Hed

ef: T

oplu

mun

bes

lenm

e ve

salk

düz

eyin

i gel

itir

ecek

pro

gram

larn

haz

rlanm

as v

e uy

gula

nmas

St

rate

ji

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

B

irim

Pa

yda

lar

Perf

orm

ans

Kri

terl

eri

zlem

e ve

D

eer

lend

irm

e Za

man

lam

a

Plan

lam

a U

ygul

ama

Yür

ütm

e

Stra

teji

1 M

evcu

t du

rum

un

sapt

anar

ak,

ulus

al

prog

ram

larn

ge

litir

ilmes

i ve

uygu

lanm

as

1.1

Türk

iye

Bes

lenm

e ve

Sa

lk A

ratr

mas

’ n

n so

nuçl

arn

n de

erle

ndiri

lem

esi v

e iz

lenm

esi

Salk

B

akan

l

TSH

GM

Üni

vers

itele

r, Ta

rm v

e K

öyi

leri

Bak

anl

, TÜ

K,

STK

TSH

GM

, Ü

nive

rsite

ler,

STK

Ara

trm

ann

5 ve

/vey

a 10

y

lda

bir

yap

lmas

5-ve

/vey

a 10

Y

llk

Rap

or

2010

-201

2

1.2

Ülk

emiz

de, ç

ocuk

lar

ve er

genl

er ö

ncel

ikle

ol

mak

üze

re, t

üm y

a

grup

larn

da b

esle

nme

davr

anla

rnn

sapt

anm

asna

yön

elik

be

lirli

aral

klar

la

tekr

arla

nan

ulus

al

ara

trm

alar

n y

aplm

as

Salk

B

akan

l

Salk

Bak

anl

Üni

vers

itele

r, Ta

rm v

e K

öyi

leri

Bak

anl

, TÜ

K,

STK

Salk

B

akan

l,

TÜK

, Ü

nive

rsite

ler,

STK

Ara

trm

alar

n ya

plm

as

5-10

yld

a bi

r ya

pla

n ar

atr

ma

rapo

rlar

2010

-201

4

112

Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol ProgramıSt

rate

ji

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

B

irim

Pa

yda

lar

Perf

orm

ans

Kri

terl

eri

zlem

e ve

D

eer

lend

irm

e Za

man

lam

a

Plan

lam

a U

ygul

ama

Yür

ütm

e

1.

3 Tü

rkiy

e Sa

lkl

Bes

lenm

e ve

Har

eket

li H

ayat

Pro

gram

nn

uygu

lanm

as

Salk

B

akan

l

TSH

GM

D

PT, B

aba

kanl

k G

SGM

, Tar

m v

e K

öyi

leri

Bak

anl

, M

illi E

itim

B

akan

l,

çile

ri B

akan

l, S

anay

i ve

Tica

ret B

akan

l,

Üni

vers

itele

r, TÜ

K,

Mes

lek

Örg

ütle

ri,

STK

DPT

, Ba

baka

nlk

Gen

çlik

ve

Spor

G

enel

Müd

ürlü

ü,

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l, M

illi

Eiti

m B

akan

l,

çile

ri B

akan

l,

Sana

yi v

e Ti

care

t B

akan

l,

Üni

vers

itele

r, TÜ

K,

Mes

lek

Örg

ütle

ri,

STK

Salk

Bak

anl

Ta

rm v

e K

öyi

leri

Bak

anl

, ST

K

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

, Sa

nayi

ve

Tica

ret

Bak

anl

Plan

n uy

gula

nmas

U

ygul

ama

süre

cini

n ta

kibi

20

10- 2

014

1.4

Di

er u

lusa

l sa

lk

stra

tejil

eri v

e po

litik

alar

ara

snd

a be

slen

me

ve

obez

ite

ile m

ücad

ele

konu

larn

n ye

r al

mas

nn

sala

nmas

Salk

B

akan

l

TSH

GM

D

PT, B

aba

kanl

k G

SGM

, Tar

m v

e K

öyi

leri

Bak

anl

, M

illi E

itim

B

akan

l,

çile

ri B

akan

l, S

anay

i ve

Tica

ret B

akan

l,

Üni

vers

itele

r, TÜ

K,

Mes

lek

Örg

ütle

ri,

STK

DPT

, Ba

baka

nlk

Gen

çlik

ve

Spor

G

enel

Müd

ürlü

ü,

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l, M

illi

Eiti

m B

akan

l,

çile

ri B

akan

l,

Sana

yi v

e Ti

care

t B

akan

l,

Üni

vers

itele

r, TÜ

K,

Mes

lek

Örg

ütle

ri,

STK

Salk

Bak

anl

Ta

rm v

e K

öyi

leri

Bak

anl

, ST

K

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

, Sa

nayi

ve

Tica

ret

Bak

anl

Bes

lenm

e ko

nula

rnn

yer a

ld

ulus

al

stra

teji

ve

polit

ikal

ar

Haz

rlana

n st

rate

ji dö

küm

anla

r

2010

-201

4

113


Stra

teji

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

Bi

rim

Payd

ala

r Pe

rfor

man

s K

rite

rler

i zl

eme

ve

De

erle

ndir

me

Zam

anla

ma

Plan

lam

a U

ygul

ama

Yür

ütm

e

Stra

teji

2 To

plum

un

besl

enm

e ko

nusu

nda

bilin

çlen

diri

lmes

i

2.1

“Tür

kiye

’ye

Özg

ü B

esle

nme

Reh

beri”

nin

riskl

i gru

plar

ve

ya g

rupl

ar d

a di

kkat

e al

nara

k gü

ncel

lenm

esi v

e ya

ygn

kulla

nm

nn

sala

nmas

Salk

B

akan

l

TSH

GM

Üni

vers

itele

r, l S

alik

M

üdür

lükl

eri,

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

, B

eled

iyel

er, S

TK

TSH

GM

, M

illi E

itim

B

akan

l,

Bel

ediy

eler

, ST

K

Eiti

m sa

ys

/ e

itile

n ki

i sa

ys

Mer

kez

ve il

e

itim

rapo

rlar

2010

-201

4

2.2

Salk

l be

slen

me

için

güv

enli

besi

n se

çim

i, ha

zrla

ma,

sakl

ama,

pii

rme

yö

ntem

leri

ile o

bezi

teni

n ön

lenm

esi v

e fiz

ikse

l ak

tivite

kon

ular

nda

tüke

tici e

itim

pr

ogra

mla

rnn

geli

tirilm

esi

Salk

B

akan

l

TSH

GM

Üni

vers

itele

r M

edya

ST

K

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l

Salk

B

akan

l

Tüke

tici

eiti

m

prog

ram

sa

ys

Yll

k ra

por

2010

-201

4

2.3

Gda

ürü

nler

inin

salk

l tü

ketim

ini

dest

ekle

mek

için

ürü

n et

iket

lerin

de tü

ketic

iyi

bilg

ilend

irece

k an

lalr

, bes

in ö

eler

i ta

blos

unun

yer

alm

as,

besl

enm

e be

yanl

ar il

e ilg

ili il

ave

düze

nlem

eler

in y

aplm

as

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l

Salk

Bak

anl

Ü

nive

rsite

ler

Tica

ret O

dala

r ST

K

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l

Yas

al

düze

nlem

enin

ya

plm

as v

e uy

gula

nmas

Yll

k ra

por

2010

-201

4

Stra

teji

3 Sa

lk

pers

onel

inin

sa

lkl

besl

enm

e ve

ob

ezite

ko

nusu

ndak

i bi

lgi

düze

yini

n ar

trlm

as

3.1

Tp

ve sa

lk m

esle

k yü

ksek

oku

llar

müf

edat

nda

yer a

lan

obez

ite v

e sa

lkl

besl

enm

e ko

nula

rnn

vurg

ulan

mas

, yok

sa y

er

alm

asn

n sa

lanm

as

YÖ

K

Üni

vers

itele

rY

ÖK

,Sa

lk

Bak

anl

, M

illi E

itim

B

akan

l

Üni

vers

itele

r Ü

nive

rsite

ler,

YÖ

K

Müf

reda

tta y

er

alan

salk

l be

slen

me

ko

nula

r

Yll

k ra

por

2010

-201

4

3.2

Topl

u be

slen

me

hizm

etle

rinin

(sa

lk

kuru

lula

r, h

uzur

evle

ri, o

kulla

r, kr

ele

r, lo

kant

alar

, kam

u ku

rum

ve

kuru

lula

r vb

.) sa

lkl

besl

enm

e ku

ralla

rna

uygu

n yü

rütü

lmes

i içi

n ça

lm

alar

yap

lmas

, se

ktör

de ç

alan

lara

yön

elik

serti

fikas

yon

prog

ram

larn

n ge

litir

ilmes

i

Salk

B

akan

l

TSH

GM

TSH

GM

, MEB

Ta

rm v

e K

öyi

leri

Bak

anl

, San

ayi v

e Ti

care

t Bak

anl

, Ü

nive

rsite

ler,

Bel

ediy

eler

, TSE

, ST

K

Salk

B

akan

l,

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

Çal

ma

tuta

nakl

ar,

Serti

fikas

yon

prog

ram

larn

n sa

ys

Yll

k ra

por

2010

-201

4

3.3

Kor

uyuc

u sa

lk h

izm

etle

ri çe

rçev

esin

de

topl

um sa

l m

erke

zler

inde

bes

lenm

e ko

nula

rnda

, öze

llikl

e ris

k gr

upla

rna

yöne

lik,

diye

tisye

nlik

hiz

met

lerin

in g

eli

tirilm

esi

Salk

B

akan

l

TSH

GM

Üni

vers

itele

r TS

HG

M

Ö

n ça

lm

a tu

tana

klar

Y

llk

rapo

r 20

11

114

Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı H

edef

: Çoc

uk v

e er

genl

erde

sa

lkl

bes

lenm

enin

gel

itiri

lmes

i

Stra

teji

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

B

irim

Pa

yda

lar

Perf

orm

ans

Kri

terl

eri

zlem

e ve

D

eer

lend

irm

e Z

aman

lam

a

Plan

lam

a U

ygul

ama

Yür

ütm

e

Stra

teji

1 Ço

cuk

bak

mnd

an

soru

mlu

kii

lerin

be

slenm

e kon

usun

da

bilg

ilend

irilm

esi

1.1

Ba

ta a

nnel

er o

lmak

üze

re

ebev

eynl

ere

bebe

kler

in

doum

dan

itiba

ren

ilk a

lt a

y sa

dece

ann

e sü

tü il

e be

slen

mes

i, 6

ayda

n iti

bare

n an

ne sü

tü il

e bi

rlikt

e uy

gun

ek

besi

nler

e ba

lanm

as v

e ik

i ya

na k

adar

ann

e sü

tü il

e be

slen

mes

inin

tevi

k ed

ilmes

i ve

öze

ndiri

lmes

i içi

n bi

lgile

ndirm

e ça

lm

alar

nn

yap

lmas

bun

un iç

in y

azl

ve g

örse

l med

yada

n ya

rarla

nlm

as

Salk

B

akan

l

AÇ

SAP

Gn.

Md.

lüü

81 il

Sa

lk

Müd

ürlü

ü,

Bel

ediy

eler

, M

edya

, ST

K, R

TÜK

, D

SÖ,

UN

ICEF

Salk

B

akan

l,

STK

, R

TÜK

Bu

konu

da

med

yada

yer

al

an y

ayn

say

s

Yll

k ra

por

Süre

kli

Stra

teji

2 O

kul ç

a ço

cukl

arn

salk

l be

slenm

e ko

nusu

nda

duya

rllk

larn

n ar

trlm

as

2.1

Oku

llard

a be

slen

me

ile

ilgili

müf

reda

tn

günc

elle

nmes

i ilk

ve

orta

ö

retim

de sa

lkl

besl

enm

e te

mel

ilke

lerin

in

öre

tilm

esiv

e en

az

iki s

aat

art

yap

lmas

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

Sa

lk

Bak

anl

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

TS

HG

M

Mill

i Eiti

m

Müd

ürlü

kler

i/ O

kulla

r, Ü

nive

rsite

ler,

STK

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

Bes

lenm

e de

rsle

rinin

iç

eri

i ve

saat

i

Yll

k ra

por

2011

2.2

Oku

llard

a sa

lkl

besl

enm

e ile

ilgi

li et

kinl

ikle

rin

yayg

nla

trlm

as

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

M

illi E

itim

B

akan

l

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

, B

eled

iyel

er,

STK

, D

SÖ,

UN

ICEF

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

Y

apla

n et

kinl

ik

say

s

Yll

k ra

por

2010

-201

4

115


Stra

teji

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

B

irim

Payd

ala

r Pe

rfor

man

s K

rite

rler

i zl

eme

ve

De

erle

ndir

me

Zam

anla

ma

Plan

lam

a U

ygul

ama

Yür

ütm

e

Stra

teji

3 O

kul ç

a ço

cukl

arn

n sa

lkl

besin

leri

tüke

tmele

ri ko

nusu

nda

tevi

k ed

ilmes

i

3.1

Çocu

kluk

ve e

rgen

lik

döne

min

de s

kça t

üket

ilen

ve

iman

lk aç

snda

n ris

k ta

yan

yiye

cek

ve iç

ecek

lerin

tü

ketim

inin

sn

rland

rlm

as

Salk

B

akan

l,

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

Salk

B

akan

l,

Mill

i E

itim

B

akan

l

l Mill

i Eiti

m

Müd

ürlü

kler

i/ok

ul a

ile b

irlik

leri,

A

ilede

n So

rum

lu D

evle

t B

akan

l,

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l,

Med

ya, S

TK,

Gda

Üre

ticile

ri

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

, TS

HG

M,

AÇ

SAP,

R

TÜK

, ST

K

Haz

rlana

n pl

ân,

uygu

lam

aya

geçi

rilen

pr

ogra

m

say

s

Yll

k ra

por

2011

-201

4

3.2

Çocu

k ve

erge

nler

in to

plu

bulu

ndu

u ok

ul, d

ersh

ane v

e sin

ema g

ibi m

ekân

lard

a sa

lkl

gda

larn

sat

nn

özen

diril

mes

i, öz

ellik

le so

syo-

ekon

omik

düz

eyi d

üük

bö

lgel

erde

ücr

etsiz

taze

sebz

e, m

eyve

ve s

üt d

atm

nn

yap

lmas

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

, Ta

rm v

e K

öyi

leri

Bak

anl

Salk

B

akan

l,

Mill

i E

itim

B

akan

l

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

Tar

m

ve K

öyi

leri

Bak

anl

, B

eled

iyel

er,

Sana

yi v

e Ti

care

t B

akan

l,

çile

ri B

akan

l, S

TK,

Med

ya,

Gda

Üre

ticile

ri

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

, B

eled

iyel

er,

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l

Salk

l ür

ünle

rin

satl

d y

er

say

s

Yll

k ra

por

2011

-201

4

3.3

Aya

küst

ü (f

ast f

ood)

re

stor

anla

rda

çocu

kluk

ça

nda

ilgi ç

eken

ürü

nler

in

rekl

âm v

e öz

endi

rme

amac

yla

kulla

nlm

asn

n en

gelle

nmes

i

Salk

B

akan

l,

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l

Salk

B

akan

l,

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l,

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l,

Sana

yi v

e Ti

care

t B

akan

l,

Üni

vers

itele

r, ST

K,

Üre

tici F

irmal

ar

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l,

Sana

yi v

e Ti

care

t B

akan

l

Prom

osyo

n ür

ünü

verm

eyen

ay

aküs

tü

rest

oran

sa

ys

Yll

k ra

por

2011

-201

4

116


rate

ji

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

B

irim

Pa

yda

lar

Perf

orm

ans

Kri

terl

eri

zlem

e ve

D

eer

lend

irm

e Za

man

lam

a Pl

anla

ma

Uyg

ulam

a Y

ürüt

me

3.

4 O

kul k

antin

leri

ve

kafe

tery

alar

da o

bezi

teye

yo

l aça

bile

cek

ener

jisi

yüks

ek, b

esle

yici

de

eri

düük

gda

larn

sat

nn

snrla

ndrl

mas

, hed

ef

kitle

yi b

u tü

r bes

inle

ri tü

ketm

ekte

n ca

ydrm

ak

için

tedb

irler

alnm

as,

çocu

klar

a yö

nelik

gda

ür

ünle

rinin

tan

tmna

dü

zenl

eme

getir

ilmes

i

Mill

i E

itim

B

akan

l,

Salk

B

akan

l

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

, Sa

lk B

akan

l

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

, RTÜ

K,

Sivi

l Top

lum

K

urul

ula

r,

Gda

Üre

ticile

ri,

Bel

ediy

eler

, Ta

rm v

e K

öyi

leri

Bak

anl

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

, R

TÜK

, Siv

il To

plum

K

urul

ula

r,

Gda

Üre

ticile

ri

Salk

l be

slen

me

krite

rlerin

e uy

gun

sat

ya

pan

kant

in

ve k

afet

erya

sa

ys

Den

etim

ra

porla

r 20

10-2

014

3.5

Oku

l önc

esi

kuru

mla

r, ilk

öre

tim v

e or

taö

retim

kur

umla

r ve

ün

iver

sitel

erde

sunu

lan

men

üler

in y

eter

li ve

de

ngel

i bes

lenm

e ilk

eler

ine u

ygun

luun

un

konu

sund

a uzm

an

kiile

rce d

enet

lenm

esi v

e Sa

lk B

akan

l

öner

ileri

doru

ltusu

nda

geli

tirile

n m

enül

erin

uy

gula

nmas

Mill

i E

itim

B

akan

l,

Salk

B

akan

l,

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

, Sa

lk B

akan

l,

Tarm

ve

Köy

ile

ri B

akan

l

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

, Ü

nive

rsite

ler,

Y

ÖK

,Tar

m v

e K

öyi

leri

Bak

anl

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

, Ü

nive

rsite

ler,

Y

ÖK

,Tar

m v

e K

öyi

leri

Bak

anl

Öne

rilen

m

enül

erin

uy

gula

nd

okul

say

s

Den

etim

ra

porla

r 20

10-2

014

117

Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol ProgramıH

edef

: Yet

ikin

lerd

e sa

lkl

bes

lenm

e bi

linci

nin

gel

itiri

lmes

i ve i

leti

im a

raçl

arn

n ku

llan

m

Stra

teji

A

ktiv

itele

r (F

aaliy

etle

r)

Soru

mlu

Bir

im

Payd

ala

r Pe

rfor

man

s K

rite

rler

i zl

eme

ve

De

erle

ndir

me

Zam

anla

ma

Plan

lam

a U

ygul

ama

Yür

ütm

e

Stra

teji

1 To

plum

un

besle

nme

konu

sund

a bi

linçl

endi

rilm

esi

nde

yaz

l ve

gö

rsel

bas

ndan

ya

rarla

nlm

as

1.1

Gör

sel v

e ya

zl

bas

nda

yer

alan

bes

lenm

e ile

ilgi

li pr

ogra

m v

e be

yanl

arn

topl

um sa

ln

ko

ruyu

cu v

e ge

litir

ici,

ulus

al

besle

nme

polit

ikal

arna

uyg

un v

e bi

limse

l nite

likte

olm

asn

n sa

lanm

as

Salk

Bak

anl

, R

TÜK

, B

asnY

ayn

Kur

ulu

lar

TSH

GM

R

TÜK

, Ü

nive

rsite

ler

TSH

GM

, R

TÜK

B

asn

Yay

n K

urul

ula

r,

STK

, G

da

Üre

ticile

ri

TSH

GM

R

TÜK

B

asn

Yay

n K

urul

ula

r ST

K

Ulu

sal

besl

enm

e po

litik

alar

na

uygu

n pr

ogra

m sa

ys

Yll

k ra

por

2010

-201

4

1.2

Kitl

e ile

tiim

ara

çlar

nda

ya,u

n,tu

z ve

eke

r vb.

nin

ar

tüke

timi i

le y

eter

siz v

e de

nges

iz

besle

nmen

in k

roni

k ha

stalk

larn

ol

um

asnd

a ris

k fa

ktör

ü ol

duun

un

vurg

ulan

mas

.

Salk

Bak

anl

Sa

lk

Bak

anl

, U

nive

rsite

ler,

RTÜ

K

Med

ya

Uni

vers

itele

r ST

K

Bas

nYay

n K

urul

ula

r R

TÜK

Yay

nlan

an

prog

ram

say

s

Yll

k ra

por

2010

-201

4

1.3 Ö

zellik

le ka

dn pr

ogram

larnd

a yer

alan y

emek

hazr

lama v

e pii

rmey

e ili

kin bö

lümler

in di

yetis

yen e

liind

e ya

plm

as, b

ilimse

l ve y

eterli

ve de

ngeli

be

slenm

e ilke

lerine

uygu

n , ek

onom

ik se

çene

klerd

en ol

utur

ulmas

ve d

oru

m

esajl

ar iç

ermes

inin s

alan

mas

Salk

Bak

anl

Sa

lk

Bak

anl

, R

TÜK

Salk

B

akan

l,

Med

ya

STK

R

TÜK

Bas

nYay

n K

urul

ula

r R

TÜK

Bu

konu

da

gere

kli y

asal

dü

zenl

emen

in

yap

lmas

,

Yll

k iz

lem

e ve

de

netim

ra

porla

r

2010

-201

4

1.4 Sa

la o

lumsu

z etki

si ola

n bes

lenm

e ür

ünler

inin r

eklam

larna

kst

lama

getir

ilmes

i

Salk

Bak

anl

, Sa

nayi

ve

Tica

ret

Bak

anl

, Tar

m

ve K

öyi

leri

Bak

anl

Salk

B

akan

l,

RTÜ

K

Salk

B

akan

l,

Med

ya,

STK

Bas

n Y

ayn

kuru

lula

r,

RTÜ

K

Rek

lam

na

ks

tlam

a ge

tirile

n ür

ün

say

s

Yll

k ra

por

2010

-201

4

118


Stra

teji

2 lg

ili k

urum

ve

kuru

lula

rla

ibirl

iin

in

yap

lmas

2.1

TSK

bün

yesi

ndek

i er

lere

yön

elik

salk

l be

slen

men

in y

arar

lar

ve

im

anlk

kon

ulu

bilg

ilend

irici

topl

antl

ar

düze

nlen

mes

i

Mill

i Sav

unm

a B

akan

l,

TSK

Mill

i Sa

vunm

a B

akan

l,

Salk

B

akan

l,

Gen

el

Kur

may

B

aka

nl,

GA

TA

Mill

i Sav

unm

a B

akan

l, S

alk

B

akan

l, G

enel

K

urm

ay

Ba

kanl

,GA

TA

Mill

i Sa

vunm

a B

akan

l,

Salk

B

akan

l,

Gen

el

Kur

may

B

aka

nl,

GA

TA

Salk

l be

slen

me

eiti

mi a

lan

aske

r sa

ys

Yll

k ra

por

2010

-201

4

2.2

Salk

l be

slen

me

konu

sunu

n hu

tbe

ve

vaaz

lard

a il

enm

esi

Diy

anet

le

ri B

aka

nl

Salk

B

akan

l,

Diy

anet

le

ri B

aka

nl

Müf

tülü

kler

ST

K

Diy

anet

le

ri B

aka

nl

Salk

l be

slen

me

konu

sund

a ve

rilen

hu

tbe

ve v

aaz

say

s

Yll

k ra

por

2010

-201

4

2.3

Yer

el y

önet

imle

rin,

ilgili

uzm

anla

rn k

atlm

ile

salk

l be

slenm

e ko

nulu

etki

nlik

ler

düze

nlem

esi

Salk

Bak

anl

Sa

lk

Bak

anl

, Ü

nive

rsite

ler

çile

ri B

akan

l

Yer

el Y

önet

imle

r ST

K

çile

ri ba

kanl

B

eled

iyel

er

Düz

enle

nen

etki

nlik

say

s

Yll

k ra

por

2010

-201

4

2.4

lgili

tüm

kam

u ku

rum

ve

kuru

lula

r,

özel

sekt

ör, s

ivil

topl

um

örgü

tleri,

üni

vers

itele

r ve

ulu

slar

aras

kur

ulu

lar

ile e

tkin

ibi

rliin

i sa

laya

cak

faal

iyet

lerin

dü

zenl

enm

esi

Salk

Bak

anl

TSH

GM

B

aba

kanl

k, l

gili

Ulu

sal v

e U

lusl

arar

as

Kur

um v

e K

urul

ula

r, ST

K,

Gda

Sek

törü

TSH

GM

Ç

ok sa

yda

ku

rulu

un

katl

myl

a dü

zenl

enen

to

plan

t ve

fa

aliy

et sa

ys

Yll

k ra

por

2010

-201

4

Stra

teji

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

Bir

im

Payd

ala

r Pe

rfor

man

s K

rite

rler

i zl

eme

ve

De

erle

ndir

me

Zam

anla

ma

Plan

lam

a U

ygul

ama

Yür

ütm

e

119

Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol ProgramıF

ZK

SEL

HA

RE

KE

TL

LK

T

oplu

mda

Fiz

ikse

l Har

eket

lili

in S

al

a O

lum

lu K

atk

lar

Kon

usun

da F

ark

ndal

k O

lutu

rmak

H

edef

: Çoc

ukla

r ve

erge

nler

de fi

ziks

el h

arek

etlil

ik b

ilinc

inin

olu

turu

lmas

.

Stra

teji

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

B

irim

Pa

yda

lar

Perf

orm

ans

Kri

terl

eri

zlem

e ve

D

eer

lend

irm

e Z

aman

lam

a Pl

anla

ma

Uyg

ulam

a Y

ürüt

me

Stra

teji

1 Ço

cukl

arn

düze

nli f

izik

sel

aktiv

ite y

apm

a al

kanl

sa

laya

cak

fizik

i ko

ulla

rn

olu

turu

lmas

1.1

Kol

ay u

lala

bilir

m

esaf

ede

yete

rli v

e gü

venl

i oyu

n ve

spor

al

anla

rnn

ol

utu

rulm

as

çile

ri B

akan

l

Salk

Bak

anl

, çi

leri

Bak

anl

, Y

erel

Yön

etim

ler,

Mill

i Em

lak

Gen

el

Müd

ürlü

ü

çile

ri B

akan

l,

Yer

el Y

önet

imle

r, M

illi E

mla

k G

enel

M

üdür

lüü

çile

ri B

akan

l,

Yer

el

Yön

etim

ler,

Mill

i Em

lak

Gen

el

Müd

ürlü

ü

Hiz

met

e gi

ren

oyun

ve

spor

al

anla

r

Yll

k R

apor

20

10-2

014

1.2

Kam

u ku

rum

/kur

ulu

lar

ve

okul

larn

spor

te

sisle

rinin

tatil

gü

nler

inde

topl

umun

ku

llan

mna

aç

lmas

Gen

çlik

ve

Spor

Gen

el

Müd

ürlü

ü

Bak

anlk

lar,

Mill

i E

itim

Bak

anl

, G

ençl

ik v

e Sp

or

Gen

el M

üdür

lüü

Bak

anlk

lar,

M

illi E

itim

B

akan

l,

Gen

çlik

ve

Spor

G

enel

Müd

ürlü

ü

Gen

çlik

ve

Spor

Gen

el

Müd

ürlü

ü,

Val

ilikl

er

Tatil

gü

nler

inde

ka

muy

a aç

lan

spor

te

sisi

say

s

Yll

k R

apor

20

10-2

014

1.3

Bisik

let v

e yü

rüyü

yol

larn

n m

evcu

t yer

leim

al

anla

rnda

ya

ygnl

atr

lmas

, ye

ni a

çla

cak

yerle

im

yerle

rinde

zoru

nlu

hale

ge

tirilm

esi

çile

ri B

akan

l

çile

ri B

akan

l,

Bay

ndrl

k B

akan

l, Y

erel

Y

önet

imle

r, M

illi

Emla

k G

enel

M

üdür

lüü

çile

ri B

akan

l,

Yer

el Y

önet

imle

r, M

illi E

mla

k G

enel

M

üdür

lüü

çile

ri B

akan

l,

Yer

el

Yön

etim

ler,

Mill

i Em

lak

Gen

el

Müd

ürlü

ü

Hiz

met

e aç

lan

bisi

klet

ve

yaya

yol

u /u

zunl

uu

Yll

k R

apor

2010

-201

4

120


Stra

teji

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

B

irim

Payd

ala

r Pe

rfor

man

s

Kri

terl

eri

zlem

e ve

D

eer

lend

irm

e Z

aman

lam

a Pl

anla

ma

Uyg

ulam

a Y

ürüt

me

Stra

teji

2 O

kul ç

a

çocu

klar

da

düze

nli f

izik

sel

aktiv

ite

yap

lmas

nn

tevi

k ed

ilmes

i

2.1

Oku

llard

aki

fizik

sel h

arek

etlil

ik

ders

ve

etki

nlik

lerin

in, k

ulüp

ça

lm

alar

nn

süre

ve

say

ca a

rttrl

mas

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

M

illi E

itim

Bak

anl

Sa

lk B

akan

l

81 il

Mill

i E

itim

Müd

., Sa

lk

Bak

anl

, STK

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

H

afta

lk

bede

n e

itim

i der

si

say

s

Yll

k R

apor

20

10-2

014

2.2

Çocu

klar

n so

syal

ve

fizik

sel

geli

imin

e ka

tk

sala

yaca

k iz

cilik

gi

bi e

tkin

likle

rin

geli

tirilm

esi

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

M

illi E

itim

Bak

anl

Sa

lk B

akan

l,

Gen

çlik

ve

Spor

GM

81 il

Mill

i E

itim

Müd

., Sa

lk

Bak

anl

, G

ençl

ik v

e Sp

or

Gen

el

Müd

ürlü

ü

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

Gen

çlik

ve

Spor

l

Müd

ürlü

kler

i

zcili

k kl

übü

ve e

tkin

lik

say

s

Yll

k R

apor

20

10-2

014

2.3

Yaz

kam

plar

sa

ysn

n he

r ild

e en

az

bir

adet

ola

cak

ekild

e ya

plm

as v

e bu

kam

plar

dan

yara

rlana

n ö

renc

i sa

ysn

n ar

ttrl

mas

Gen

çlik

ve

Spor

Gen

el

Müd

ürlü

ü,

Bel

ediy

eler

Gen

çlik

ve

Spor

Gen

el

Müd

ürlü

ü G

ençl

ik v

e Sp

or

Gen

el

Müd

ürlü

ü B

eled

iyel

er,

STK

Ö

zel K

ulüp

ler

Gen

çlik

ve

Spor

l

Müd

ürlü

kler

i

Yaz

ka

mp

ndan

ya

rarla

nan

öre

nci

say

s

Yll

k R

apor

20

10-2

014

121


Stra

teji

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

B

irim

Payd

ala

r Pe

rfor

man

s K

rite

rler

i zl

eme

ve

De

erle

ndir

me

Zam

anla

ma

Plan

lam

a U

ygul

ama

Yür

ütm

e

2.

4 Ç

ocuk

ve

erge

nler

de fi

ziks

el

hare

kets

izli

e se

bep

olan

tele

vizy

on

seyr

etm

e, b

ilgis

ayar

oy

unla

r oy

nam

a gi

bi e

tkin

likle

rin en

al

t düz

eye

indi

rilm

esin

in

sala

nmas

Salk

B

akan

l,

Aile

den

Soru

mlu

D

evle

t B

akan

l

Salk

Bak

anl

, A

ilede

n So

rum

lu

Dev

let B

akan

l,

Üni

vers

itele

r

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

, K

ültü

r ve

Turiz

m

Bak

anl

, G

ençl

ik v

e Sp

or

Gen

el M

üdür

lüü

Med

ya,

STK

, Ü

nive

rsite

ler,

RTÜ

K

lgili

Bak

anlk

ve

ilgi

li

Kur

umla

rn l

te

kila

tlar

Çoc

ukla

rn

TV v

e bi

lgis

ayar

ba

nda

geçi

rdik

leri

süre

lere

ili

kin

ara

trm

alar

Ara

trm

a so

nuçl

ar

2010

-201

4

2.5

lgili

tüm

se

ktör

lerle

(kam

u,

bele

diye

ler,

öze

l, ST

K) e

tkin

ib

irli

inin

sa

lanm

as

Salk

B

akan

l

TSH

GM

B

aba

kanl

k,

lgili

Tüm

Kur

um

ve K

urul

ula

r, ST

K

TSH

GM

Ç

ok sa

yda

ku

rulu

un

katl

myl

a dü

zenl

enen

to

plan

t ve

fa

aliy

et sa

ys

Yll

k R

apor

20

10-2

014

122


Hed

ef: Y

eti

kinl

erde

fiz

ikse

l ha

reke

tlilik

bili

ncin

in o

lutu

rulm

as

Stra

teji

Akt

ivite

ler

(Faa

liyet

ler)

Soru

mlu

Bir

im

Payd

ala

r

Perf

orm

ans

Kri

terl

eri

zlem

e ve

D

eer

lend

irm

e Z

aman

lam

a

Plan

lam

a U

ygul

ama

Yür

ütm

e

Stra

teji

1 To

plum

da d

üzen

li fiz

ikse

l akt

ivite

ya

pma

alka

nl

sala

yaca

k fiz

iki

koul

larn

ol

utu

rulm

as

1.1

Çal

anla

rn

öle

ar

alar

nda

fizik

sel

hare

ketli

lie

özen

diril

mes

i ve

bunu

n iç

in u

ygun

ko

ulla

rn

sala

nmas

Salk

Bak

anl

, Ç

alm

a ve

Sos

yal

Güv

enlik

B

akan

l

Salk

Bak

anl

Ç

alm

a ve

Sos

yal

Güv

enlik

B

akan

l

Üni

vers

itele

r lg

ili T

üm

Kam

u ve

Öze

l K

urul

ula

r ST

K,

Bel

ediy

eler

Val

ilikl

er, Y

erel

Y

önet

imle

r Sp

or sa

lonu

aç

an i

yeri

say

s

Yll

k R

apor

20

10-2

014

1.2

Ya

am a

lanl

arnd

a ya

ya y

olla

rnn

tüm

ya

gr

upla

r iç

in g

üven

li ve

ra

hat y

ürün

ebili

r hle

ge

tirilm

esi

çile

ri B

akan

l

Salk

Bak

anl

, çi

leri

Bak

anl

, Y

erel

Yön

etim

ler,

Mill

i Em

lak

Gen

el M

üdür

lüü

çile

ri B

akan

l,

Yer

el

Yön

etim

ler,

Mill

i Em

lak

Gen

el

Müd

ürlü

ü

çile

ri B

akan

l,

Yer

el

Yön

etim

ler,

Mill

i Em

lak

Gen

el M

üdür

lüü

Güv

enli

ve

raha

t yü

rüne

bilir

ha

le g

etiri

len

yol u

zunl

uu

Yll

k R

apor

20

10-2

014

1.3

Çev

rese

l ya

am

alan

larn

n ta

tlara

de

il,

önce

likle

yay

alar

a ai

t ol

mas

ger

ekti

i hu

susu

nda

yere

l yö

netim

lerin

bi

linçl

endi

rilm

esi

çile

ri B

akan

l

Salk

Bak

anl

, çi

leri

Bak

anl

, Y

erel

Yön

etim

ler,

Mill

i Em

lak

Gen

el M

üdür

lüü

çile

ri B

akan

l,

Yer

el

Yön

etim

ler,

Mill

i Em

lak

Gen

el

Müd

ürlü

ü

çile

ri B

akan

l,

Yer

el

Yön

etim

ler,

Mill

i Em

lak

Gen

el

Müd

ürlü

ü,

Bas

n Y

ayn

Kur

ulu

lar

Yap

lan

etki

nlik

say

s

Yll

k R

apor

20

10-2

014

1.4

Fizi

ksel

akt

ivite

fa

aliy

etle

rine

ula

labi

lirli

inin

fizi

k ve

m

ali k

oul

lar

bak

mnd

an

kola

yla

trlm

as

Öze

l sek

tör,

Bel

ediy

eler

Bel

ediy

eler

ST

K

lgili

Tüm

K

urum

ve

Kur

ulu

lar,

STK

B

eled

iyel

er

Öze

l sek

tör

lgili

Tüm

Kur

um

ve K

urul

ula

r, ST

K

Bel

ediy

eler

Bu

alan

da

yap

lan

düze

nlem

eler

Yll

k R

apor

20

10-2

014

123


rate

ji

Akt

ivite

ler

(

Faal

iyet

ler)

Soru

mlu

Bir

im

Payd

ala

r

Perf

orm

ans

Kri

terl

eri

zlem

e ve

D

eer

lend

irm

e Z

aman

lam

a

Plan

lam

a U

ygul

ama

Yür

ütm

e St

rate

ji 2

Yet

ikin

lerd

e dü

zenl

i fiz

ikse

l ak

tivite

yap

lmas

ko

nusu

nda

fark

ndal

n ol

utu

rulm

as

2.1

leri

ya

grub

unda

ki

kiile

re y

a v

e sa

lk k

oul

larn

a uy

gun

egze

rsiz

al

kanl

ka

zand

rmay

a yö

nelik

tele

vizy

on

prog

ram

larn

n ya

plm

as

Salk

Bak

anl

Sa

lk B

akan

l,

Üni

vers

itele

r, B

eled

iyel

er,

RTÜ

K

Med

ya,

Bel

ediy

eler

, Ü

nive

rsite

ler,

STK

Bel

ediy

eler

ST

K’la

r, B

asn

Yay

n K

urul

ula

r

Yay

nlan

an

prog

ram

sa

ys

Yll

k R

apor

20

10-2

014

2.2

Biri

nci

Bas

amak

Sa

lk

Kur

ulu

larn

da

yeti

kinl

ere

yöne

lik, B

eden

K

itle

ndek

si

(BK

)’ n

in ta

kip

edilm

esi,

bel

çevr

esi t

akib

i, bu

ko

nuda

salk

pe

rson

elin

e ge

rekl

i e

itim

lerin

ve

rilm

esi;

obez

ite

sapt

anan

ki

ilerin

ilg

ili sa

lk

kuru

lula

rna

yönl

endi

rilm

esi

Salk

Bak

anl

, Te

mel

Sa

lk H

izm

etle

ri G

enel

Müd

ürlü

ü

Salk

Bak

anl

Te

mel

Sa

lk

Hiz

met

leri

Gen

el

Müd

ürlü

ü,

AÇ

SAP

Gen

el

Müd

ürlü

ü

81 il

Sa

lk

Müd

ürlü

ü Sa

lk

Bak

anl

Te

mel

Sa

lk

Hi z

met

leri

Gen

el

Müd

ürlü

ü,

AÇ

SAP

Gen

el

Müd

ürlü

ü

BK

I K

aytla

r,

Salk

pe

rson

elin

e ve

rilen

e

itim

say

s

Yll

k R

apor

20

10-2

014

2.3

lgili

tüm

se

ktör

lerle

(kam

u,

bele

diye

ler,

öze

l, ST

K) i

birli

inin

sa

lanm

as

Salk

Bak

anl

Salk

Bak

anl

Te

mel

Sa

lk

Hiz

met

leri

Gen

el

Müd

ürlü

ü

Ba

baka

nlk,

lg

ili T

üm

Kur

um v

e K

urul

ula

r, ST

K,

TSH

GM

Ç

ok sa

yda

ku

rulu

un

katl

myl

a dü

zenl

enen

to

plan

t ve

fa

aliy

et

say

s

Yll

k R

apor

20

10-2

014

SH

GM

124


7.3 İKİNCİL VE ÜÇÜNCÜL KORUMAYA YÖNELİK HEDEFLER VE STRATEJİLER

Risk Faktörleri Koruma ve Önlemeye Yönelik Hedef ve Stratejiler1. Örgütlenme ve İnsangücü Planlaması ve Eğitime 2. Yönelik Hedef ve Stratejiler Acil Tedavi ve Kardiyopulmoner Resusitasyon’a (CPR) 3. Yönelik Hedef ve Stratejiler Cihaz Yönetimine4. Yönelik Hedef ve Stratejiler İlaç Yönetimine5. Yönelik Hedef ve StratejilerÇocuk Kalp ve Damar Hastalıklarına 6. Yönelik Hedef ve StratejilerKardiyovasküler Cerrahiye7. Yönelik Hedef ve StratejilerSerebrovasküler Hastalıklara (İnme)8. Yönelik Hedef ve StratejilerRehabilitasyon, Palyatif Tedavi ve Evde Bakım Hizmetlerine9. Yönelik Hedef ve StratejilerSürveyans, Araştırmalar10. ve Geleceğe Yönelik Uygulamalara Yönelik Hedef ve Stratejiler Kurumlar ve Sektörler Arası İşbirliğine 11. Yönelik Hedef ve Stratejiler

125


7.3.1.Risk Faktörleri Koruma ve Önlemeye Yönelik Hedefler

Hedef 1: Toplumda toplam kardiyovasküler riskin azatılması

Hedef 2: Toplumda herkesin haftada en az 4 gün 30-60 dakika fiziksel aktivite yapabilmesi için gerekli olanakların sağlanması, kardiyovasküler hastalık riski (şişman, hipertansif, diyabetik hastalar, sigara içenler, hareketsiz yaşam sürenler) ve hastalığı olan bireylerde ise bireye özgü rehabilitasyon hizmetlerini almasının sağlanması

Hedef 3: Topluma kronik hastalıklardan koruyucu ve kardiyovasküler hastalığı olan bireylere hastalık risklerini azaltıcı bir beslenme alışkanlığının kazandırılması

Hedef 4: Ruh sağlığı ve fiziksel hastalıklar arasındaki ilişkinin önemi konusunda eğitimlerin düzenlenmesi

7.3.2. Örgütlenme, İnsangücü Planlaması ve Eğitime Yönelik Hedef ve Stratejiler

7.3.2.1. Örgütlenme ve İnsangücü Planlamasına Yönelik Hedef ve Stratejiler

Hedef 1: 2014 yılına kadar sağlık sisteminin tüm basamaklarındaki sağlık personelinin kalp damar hastalıklarını önleme ve kontrol açısından uygun ve yeterli hale getirilmesi

Hedef 2: Erişkin/pediatrik kardiyoloji ve kardiyovasküler cerrahi hizmetleri veren merkezlerin etkin çalışmasının sağlanması

Hedef 3: Sağlık Bakanlığı taşra teşkilatının bulaşıcı olmayan hastalıklara yönelik örgüt yapısının kurulması ve işler hale getirilmesi

7.3.2.2. Eğitime Yönelik Hedef ve Stratejiler

Hedef 1: Sağlık eğitimi veren tüm eğitim kurumlarında/ programlarda standardizasyonu sağlanması

Hedef 2: Eğitiminin sürekliliğinin sağlanması

Hedef 3: Kişilerin aldıkları eğitim ve diplomalara uygun şekilde istihdamın sağlanması

Hedef 4: Üniversitelerle Sağlık Bakanlığına bağlı eğitim veren kurumlar arasında işbirliğinin sağlanması

7.3.3. Acil Tedavi ve Kardiyopulmoner Resusitasyon’a (CPR) Yönelik Hedef ve Stratejiler

Hedef 1 : Halkın ilkyardım konusunda bilincini arttırılması

Hedef 2: Temel Yaşam Desteği bilgisini arttırılması

Hedef 3: İleri kardiyak yaşam desteği bilgisini arttırılması

126


Hedef 4: Koroner Arter Hastalığına bağlı hastaneye gelen hastaların ölüm ve sakatlanma oranlarının azaltılması

7.3.4. İlaç Yönetimine Yönelik Hedef ve Stratejiler

Hedef 1: SGK tarafından KVS hastalıklarına ait ilaçların seçiminde rasyonel kararların alınması

Hedef 2: Akılcı ilaç uygulamaları ile en sorunsuz ve en başarılı biçimde tedavi gerçekleştirilmesinin sağlanması

Hedef 3: KVS hastalıkların tedavisinde kullanılan hayati önemi olan veya daha ucuz tedavi imkânı sağlayan ilaçların erişilebilir olmasının sağlanması

Hedef 4: KVS hastalıklarında ikinci ve üçüncü basamak tanı ve tedavi kılavuzlarının oluşturulması ve var olan klavuzların güncellenmesi

Hedef 5: Kalp ve damar hastalıklarının tedavisinde kullanılan ilaçların daha fazla hastaya ulaşması için ulusal sağlık politikasının belirlenmesi

7.3.5. Cihaz Yönetimine Yönelik Hedef ve Stratejiler

Hedef1 : Fayda – maliyet açısından en uygun cihazın sağlanması

Hedef 2: Tıbbi cihazların optimum kullanımını sağlamak, eksiklik veya bozulmaların yarattığı olumsuz sonuçları en aza indirilmesi

Hedef 3: Piyasa Gözetimi ve Denetimi ile Uyarı Sisteminin Türkiye genelinde etkin olarak uygulanması

7.3.6. Çocuklarda Kalp ve Damar Hastalıklarına Yönelik Hedef ve Stratejiler

Hedef 1: Erişkin yaşa gelmiş doğumsal kalp hastalarının kaliteli sağlık hizmeti alması

Hedef 2: Doğumsal kalp hastalıklarının prevelans, morbidite ve mortalitesinin azaltılması

Hedef 3: Romatizmal ateş ve romatizmal kalp hastalıklarının eradikasyonun sağlanması

7.3.7. Kardiyovasküler Cerrahiye Yönelik Hedef ve Stratejiler

Hedef 1: Kalp cerrahisi merkezlerinin fiziksel ve fonksiyonel açıdan standart hale getirilmesi

Hedef 2: Kalp cerrahisi merkezleri için yeterli sayıda ve uygun nitelikte sağlık personeli temin edilmesi

Hedef 3: Ulusal veri tabanı oluşturulması

Hedef 4: Doku ve organ greft bankaları oluşturulması

Hedef 5: Pediatrik kalp cerrahisinin yeterli düzeyde yapılandırılması

127


7.3.8. Serebrovasküler Hastalıklara (İnme) Yönelik Hedef ve Stratejiler

Hedef 1: Risk faktörlerinin azaltılması

Hedef 2: İlk 3 saatte trombolitik tedavi alan hasta sayısını tüm iskemik inmelerin %5’i

düzeyine ulaştırılması

Hedef 3: İnmeli hastalarda hastane ve hastane sonrasında mortalite ve morbiditeyi azaltılması

7.3.9. Rehabilitasyon, Palyatif Tedavi ve Evde Bakım Hizmetlerine Yönelik Hedef ve Stratejiler

Hedef 1: 2014 yılına kadar kalp ve damar hastalıklarıyla ilgilenen sağlık personelinin %75’inde kardiyak rehabilitasyon konusunda farkındalığın oluşturulması

Hedef 2: 2014 yılına kadar kalp ve damar hastalığı gelişen kişilerin ve yakınlarının en az %30’unda kardiyak rehabilitasyon konusunda farkındalığın oluşturulması

Hedef 3: 2014 yılına kadar Türkiye ‘de kardiyak rehabilitasyon alanında istihdam edilecek kardiyak rehabilitasyon ekip üyelerinin eğitimi ve yetiştirilmesi

Hedef 4:Rehabilitasyon ve palyatif tedavi uygulamasına yönelik olarak eğitim materyalleri (kitap, doküman, broşür, film vb.) 2012 yılına kadar hazırlanması (özellikle evde bakım süre-cinde)

Hedef 5: Nörolojik rehabilitasyon alanında yüksek lisans ve doktora programları oluşturulması, kardiyak rehabilitasyon alanındaki program sayısını artırılması

Hedef 6: Sağlık Bakanlığı hastanelerinin rehabilitasyona özelleşmiş birimlerini kardiyak ve nörolojik rehabilitasyon uygulamalarına yönelik olarak reorganizasyonu ve özel hastanelerin rehabilitasyon alanına teşvik edilmesi

Hedef 7: Evde bakım mevzuatının; kardiyak ve nörolojik bakım gerektiren hastaların, il sağlık müdürlükleri bünyesinde takip ve kaydedilecek şekilde düzenlenmesi ve hastaların ihtiyaçlarına yönelik olarak evde bakım hizmeti veren özel ve kamu kurumlarına yönlendirilmesine olanak verecek şekilde düzenlenmesi

Hedef8:Sağlık Bakanlığı bünyesinde rehabilitasyon ve evde bakım hizmetlerinin organizasyonundan sorumlu bir daire başkanlığının oluşturulması

128


7.3.10. Sürveyans, Araştırmalar ve Geleceğe Yönelik Uygulamaların Hedef ve Stratejileri

Hedef 1: Kardiyovasküler hastalıklar (KVH) ve risk faktörlerinin (RF) izlenmesine yönelik ulusal ölçekte bir veri tabanı oluşturulması

Hedef 2: Ulusal ve bölgesel düzeyde periyodik saha araştırmalarının yapılması

Hedef 3: AR-GE faaliyetlerinin güçlendirilmesi

7.3.11. Kurumlar ve Sektörler Arası İşbirliğine Yönelik Hedef ve Stratejiler

Hedef 1: Sağlık ile ilgili tanıtım programlarının plan döneminde % 20 oranında artırılması ve standart bir denetimden geçirilerek yayınlanması

Hedef 2: Kalp ve damar hastalıkları konusunda kurumlar arası koordinasyon ve işbirliğinin güçlendirilmesi

Hedef 3: Mevzuat düzenlemeleri ve Avrupa Birliği müktesebatına uyum sağlanması


7.4 İKİNCİL VE ÜÇÜNCÜL KORUMAYA YÖNELİK STRATEJİK PLAN VE EYLEM PLANI


7.4.1. RİSK FAKTÖRLERİ KORUMA VE ÖNLEME

131


edef

1: T

oplu

mda

topl

am k

ardi

yova

skül

er r

iski

n az

altl

mas

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

Ulu

sal K

alp

Sal

Pl

atfo

rmu

lgili

di

er

mes

lek

dern

ekle

ri

Kar

diyo

vask

üler

ris

kin

belir

lenm

esin

e yö

nelik

ar

atr

man

n

(bas

elin

e su

rvey

) ya

plm

as

Stra

teji

1 G

ünce

l ul

usal

ve

ulus

lara

ras

k

lavu

zlar

do

rultu

sund

a e

za

man

l ço

k yö

nlü

risk

fakt

ör

mod

ifika

syon

u ya

pmak

Stra

teji

2 H

ekim

lerin

vey

a re

habi

litas

yon

prog

ram

larn

n si

gara

y

bra

ktrm

asn

n ya

n s

ra sa

lk

polit

ikas

ola

rak

da

topl

umun

siga

ran

n za

rarla

r ko

nusu

nda

bilin

çlen

diril

mes

i e

itilm

esi v

e b

rak

lmas

ko

nusu

nda

tevi

k ed

ilmes

i

Faal

iyet

1 M

edya

da k

ardi

yova

skül

er

hast

alk

risk

fakt

örle

ri ko

nusu

nda

bilg

ilend

irici

rek

lam

film

leri

haz

rlanm

as v

e ya

ygn

(sin

ema,

kon

ser,

maç

) ola

rak

göst

erim

inin

sala

nmas

1

yl

Salk

B

akan

l

TKD

, M

edya

ku

rulu

lar,

ilg

ili d

ier

m

esle

k de

rnek

leri

Üni

vers

itele

r

1.Fi

lm sa

ys

2.

Gös

teril

me

s

kl

Faal

iyet

2 S

alk

per

sone

linin

(öze

llikl

e bi

rinci

bas

amak

ta g

örev

ala

n do

ktor

, di

yetis

yen,

ebe

, hem

ire, s

alk

mem

uru,

çe

vre

sal

tekn

isye

ni v

b) e

itim

i, i

man

, hip

erta

nsif,

diy

abet

ik h

asta

lar,

siga

ra iç

enle

r, ha

reke

tsiz

ya

am sü

renl

er

gibi

yük

sek

risk

grup

larn

n e

itim

i, ge

nel n

üfus

un b

ilgile

ndiri

lmes

i am

acyl

a da

de

iik

eiti

m s

mat

erya

llerin

in

haz

rlanm

as (b

roür

, der

gi, r

ekla

m v

b)

Süre

kli

Salk

B

akan

l

lgili

de

rnek

ler

(Ulu

sal K

alp

Sal

pl

atfo

rmu)

, Ü

nive

rsite

ler,

Eiti

min

et

kinl

iin

in

ölçü

lmes

ine

yöne

lik a

nket

ya

plm

as

Faal

iyet

3 S

igar

a b

rakt

rma

ünite

lerin

in

sürd

ürül

ebili

rliin

in sa

lanm

as

5 y

l Sa

lk

Bak

anl

Ü

nive

rsite

ler,

dern

ekle

r 1.

Üni

te sa

ys

, 2.

Ba

vura

n ki

i say

s

Faal

iyet

4 S

igar

a b

rakt

rma

eiti

min

in

tp fa

külte

lerin

de m

ezun

iyet

önc

esi

eiti

m p

rogr

amla

r ka

psam

na a

lnm

as

5 y

l Sa

lk

Bak

anl

, Y

ÖK

Üni

vers

itele

r Pr

ogra

ma

alan

ün

iver

site

sa

ys

132


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

Ulu

sal K

alp

Sal

Pl

atfo

rmu

lgili

di

er

mes

lek

dern

ekle

ri

Kar

diyo

vask

üler

ris

kin

belir

lenm

esin

e yö

nelik

ar

atr

man

n

(bas

elin

e su

rvey

) ya

plm

as

Stra

teji

3 Sa

lk

pers

onel

inin

ve

topl

umun

ya

am

ekli

dei

iklik

leri

hakk

nda

bilg

ilend

irilm

esi

Faal

iyet

5 S

igar

a b

rakt

rma

eiti

min

in

mez

uniy

et so

nras

hiz

met

içi e

itim

pr

ogra

mla

rna

dahi

l edi

lmes

i 2

yl

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r, ilg

ili u

zman

lk

dern

ekle

ri

1.D

üzen

lene

n e

itim

pr

ogra

m

say

s,

2.E

itim

ala

n ki

i say

s

Faal

iyet

6 T

oplu

mda

ki k

iile

rin k

an

bas

ncn

, ek

erin

i, ka

n ya

larn

bilm

e e

ilim

inin

yer

lem

esi i

çin

ülke

gen

elin

de

tara

ma

prog

ram

larn

n ya

plm

as

5 y

l

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r, ilg

ili u

zman

lk

dern

ekle

ri,

TÜK

Gün

celle

nmi

is

tatis

tikse

l ve

riler

Faal

iyet

7 T

oplu

mun

obe

zite

, met

abol

ik

send

rom

siga

ra k

ulla

nm

ve

hare

kets

izli

in z

arar

lar

konu

sund

a e

itim

ler d

üzen

lenm

esi

Süre

kli

(5 y

l)

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r, Sa

lk

kuru

lula

r,

ilgili

uzm

anlk

de

rnek

leri

Eiti

m sa

ys

, e

itim

e ka

tlan

bire

y sa

ys

Faal

iyet

8 B

ütün

bas

amak

lard

a gö

rev

alan

hek

imle

rin k

ulla

nm

için

ha

stal

arna

bire

yler

in sa

ln

n ko

runm

as v

e ge

litir

ilmes

ini t

evi

k ba

znd

a ve

risk

li bi

reyl

eri t

espi

t ba

lam

nda

hast

alk

öykü

lerin

de

min

imum

soru

lmas

ger

eken

stan

dart

form

lar g

eli

tirilm

esi

2 y

l

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r, ilg

ili u

zman

lk

dern

ekle

ri,

TÜK

Faal

iyet

9 S

alk

hab

erle

rinin

do

rulu

una,

gün

celli

ine

ve e

tik a

çda

n de

netim

ine

yöne

lik b

ir m

ekan

izm

ann

olu

turu

lmas

5 y

l

Salk

B

akan

l,

RTÜ

K

Ulu

sal K

alp

Sal

Pl

atfo

rmu,

Ü

nive

rsite

ler

133


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

Ulu

sal K

alp

Sal

Pl

atfo

rmu

lgili

di

er

mes

lek

dern

ekle

ri

Kar

diyo

vask

üler

ris

kin

belir

lenm

esin

e yö

nelik

ar

atr

man

n

(bas

elin

e su

rvey

) ya

plm

as

Stra

teji

3 Sa

lk

pers

onel

inin

ve

topl

umun

ya

am

ekli

dei

iklik

leri

hakk

nda

bilg

ilend

irilm

esi

Faal

iyet

10

Si

gara

ku

llan

mn

n ol

may

anla

rn

prim

lerin

e de

stek

ol

arak

in

dirim

yap

lmas

2

yl

Salk

B

akan

l

Faal

iyet

11

Örg

ün e

itim

kur

umla

rna

deva

m

eden

ö

renc

ilere

, ve

liler

e ve

ö

retm

enle

re

yöne

lik

olar

ak

eiti

m

mat

erya

llerin

in h

azrla

nmas

(Oyu

n, C

D,

Afi

, br

oür

, fil

m v

b) v

e ço

altl

arak

bü

tün

eiti

m k

urum

larn

a ul

atr

lmas

3 y

l

Salk

B

akan

l,

MEB

Üni

vers

itele

r

Faal

iyet

12

Kal

p-da

mar

has

talk

larn

dan

koru

nma

ilkel

erin

in

ilkö

retim

de

ders

ko

nula

rna

dahi

l edi

lmes

i 3

yl

Salk

B

akan

l,

MEB

Üni

vers

itele

r

Faal

iyet

13

Gen

ç sp

orcu

ani

ölü

mle

rinin

ön

lenm

esi

açs

ndan

öze

llikl

e ok

ulla

rda

spor

cula

rn li

sans

mua

yene

leri

esna

snd

a m

utla

ka fi

zik

mua

yene

nin

yan

sra

EK

G

ve e

koka

rdiy

ogra

finin

de

yap

lmas

Salk

B

akan

l,

Gen

çlik

ve

Spor

Gen

el

Müd

ürlü

ü

Üni

vers

itele

r

Faal

iyet

14

Diy

anet

le

ri B

aka

nl

büny

esin

deki

pe

rson

ele

yöne

lik

“kar

diyo

vask

üler

ha

stal

klar

, se

mpt

omla

r ve

ko

runm

a yo

llar”

ko

nula

rn i

çere

n pe

riyod

ik s

emin

erle

r dü

zenl

enm

esi

Süre

kli

Salk

B

akan

l,

Diy

anet

le

ri B

aka

nl

Üni

vers

itele

r

Faal

iyet

15

Öze

llikl

e m

erke

zden

uza

k bö

lgel

erde

ça

lan

di

n gö

revl

ilerin

e te

mel

ya

am d

este

i ku

rsu

veril

mes

inin

sa

lanm

as

2 y

l

Salk

B

akan

l,

Diy

anet

le

ri B

aka

nl

Üni

vers

itele

r

134


edef

2. T

oplu

mda

her

kesin

haf

tada

en

az 4

gün

30–

60 d

akik

a fiz

ikse

l akt

ivite

yap

abilm

esi i

çin

gere

kli o

lana

klar

n sa

lanm

as,

ka

rdiy

ovas

küle

r ha

stal

k ri

ski (

im

an, h

iper

tans

if, d

iyab

etik

has

tala

r, si

gara

içen

ler,

har

eket

siz

yaam

süre

nler

) ve

hast

al

ol

an b

irey

lerd

e is

e bi

reye

özg

ü re

habi

litas

yon

hizm

etle

rini

alm

asn

n sa

lanm

as

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

St

rate

ji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

Ulu

sal

Kal

p Sa

l

Plat

form

u

lgili

di

er

mes

lek

dern

ekle

ri

Bire

y ba

na

orta

lam

a fiz

ikse

l ak

tivite

ye

ayrl

an

zam

an

Stra

teji

1 Fi

ziks

el

aktiv

iteni

n ar

ttrl

mas

na

yöne

lik e

ylem

pl

an

stra

tejil

erin

in

kard

iyov

askü

ler

hast

al o

lan

bire

yler

için

de

uygu

lanm

as

Faal

iyet

1 “

Her

kes

çin

Spor

Fe

dera

syon

unun

” am

aç, h

edef

ve

faal

iyet

lerin

in d

uyur

ulm

as, s

onuç

larn

tü

m m

edya

org

anla

rnda

gen

i b

ir ek

ilde

yer a

lmas

5 yl

Salk

B

akan

l

Her

kes i

çin

Spor

Fe

dera

syon

u

Yer

el

yöne

timle

r, ün

iver

site

ler

Faal

iyet

2 H

ekim

bul

undu

rma

zoru

nlul

uu

olan

iye

rlerin

de fi

ziks

el

aktiv

iteni

n ya

pla

bilm

esi i

çin

gere

kli a

lt ya

pn

n ol

utu

rulm

as

5 yl

Salk

B

akan

l,

Çal

ma

Bak

anl

Tüm

öze

l ve

kam

u ku

rulu

lar

yerle

rinde

ol

utu

rula

n sp

or

alan

say

s

Faal

iyet

3 K

ardi

yova

skül

er h

asta

lk

konu

sund

a ça

lan

salk

per

sone

linin

ve

hast

alar

n he

r yl d

üzen

li ol

arak

bi

lgile

ndiri

lmes

i 2 y

l

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r, sa

lk

hizm

eti v

eren

ku

rum

lar,

ilgili

mes

lek

kuru

lula

r,

uzm

anlk

de

rnek

leri

1.G

erçe

kle

tirile

n e

itim

topl

ants

sa

ys

2.

Eiti

mle

re

katl

an p

erso

nel

say

s

135

Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol ProgramıK

oord

inat

ör

Kur

ulu

Pe

rfor

man

s G

öste

rgel

eri

St

rate

ji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

Ulu

sal

Kal

p Sa

l

Plat

form

u

lgili

di

er

mes

lek

dern

ekle

ri

Bire

y ba

na

orta

lam

a fiz

ikse

l ak

tivite

ye

ayrl

an

zam

an

Stra

teji

1 Fi

ziks

el

aktiv

iteni

n ar

ttrl

mas

na

yöne

lik e

ylem

pl

an

stra

tejil

erin

in

kard

iyov

askü

ler

hast

al o

lan

bire

yler

için

de

uygu

lanm

as

Faal

iyet

4 Ö

zelli

kle

ikin

cil k

orum

aya

yöne

lik to

plum

sal a

lanl

arda

bire

yler

in

egze

rsiz

yap

abile

cei t

oplu

m iç

i, ka

mu

ve

özel

sekt

ör, e

itim

kur

umla

rnda

ki a

lt ya

p

olan

akla

rnn

artr

lmas

ve

geli

tirilm

esi

5 yl

Salk

B

akan

l

Yer

el

yöne

timle

r

Her

kes

çin

Salk

Fe

der a

syon

u

MEB

Kam

u ve

öz

el se

ktör

ku

rulu

lar,

e

itim

ku

rum

lar

Topl

umsa

l al

anla

rda

yeni

ol

utu

rula

n sp

or

alan

say

s

Faal

iyet

5 B

isik

let y

olla

rnn

yap

lmas

ve

bisi

klet

kul

lan

mn

n te

vik

edilm

esi

5 yl

Yer

el

yöne

timle

r

136


edef

3. T

oplu

ma

kron

ik h

asta

lkla

rdan

kor

uyuc

u ve

kar

diyo

vask

üler

has

tal

ola

n bi

reyl

ere

hast

alk

risk

leri

ni a

zalt

c b

ir b

esle

nme

a

lka

nln

n ka

zand

rlm

as

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

St

rate

ji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

Türk

iye

Diy

etis

yenl

er

Der

nei

Üni

vers

itele

rin

Bes

lenm

e ve

D

iyet

etik

B

ölüm

leri

Topl

umda

sa

lkl

besl

enm

e or

an

Stra

teji

1 H

ayva

nsal

ya

lar y

erin

e bi

tkis

el

olan

larn

te

rcih

ed

ilmes

i

Stra

teji

2 Tr

ans y

a

asid

i alm

nn

azal

tlm

as

Stra

teji

3 H

azr

gda

lard

aki

tuz

oran

larn

n ye

nide

n dü

zenl

enm

esi

Faal

iyet

1 S

alk

per

sone

line

ve to

plum

a;

salk

l be

slen

me

ve h

asta

la

özgü

ko

ruyu

cu b

esle

nme

mes

ajla

rn iç

eren

e

itim

lerin

in v

erilm

esi v

e be

lirli

aral

klar

la

günc

elle

nmes

i 2

yl

Salk

B

akan

l

MEB

, Tü

rkiy

e D

iyet

isye

nler

D

erne

i Ü

nive

rsite

ler,

lgili

mes

lek

dern

ekle

ri,

yere

l yö

netim

ler ,

M

edya

Ver

ilen

e

itim

sa

ys

Eiti

m

veril

en

pers

onel

sa

ys

Faal

iyet

2 T

oplu

bes

lenm

e ya

pla

n ku

rum

lard

a (s

alk

kur

ulu

lar,

huz

urev

leri,

ok

ulla

r, kr

ele

r, lo

kant

alar

, kam

u ku

rum

ve

kuru

lula

r vb

.) st

anda

rt ye

mek

po

rsiy

onla

rnn

olu

turu

lmas

ve

besl

enm

eye

bal

kron

ik h

asta

lkla

rdan

ko

ruyu

cu sa

lkl

men

ü se

çene

kler

inin

ol

utu

rulm

as v

e bu

seçe

nekl

erin

ar

ttrl

mas

ve

diye

tisye

n is

tihda

mn

n sa

lanm

as

2 y

l

lgili

tüm

ku

rum

lar

Üni

vers

itele

r, To

plu

yem

ek

hizm

eti v

eren

ku

rulu

lar,

MEB

, Tar

m

Bak

anl

Uyg

ulam

a ya

pla

n ku

rulu

sa

ys

137

Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol ProgramıK

oord

inat

ör

Kur

ulu

Pe

rfor

man

s G

öste

rgel

eri

St

rate

ji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

Türk

iye

Diy

etis

yenl

er

Der

nei

Üni

vers

itele

rin

Bes

lenm

e ve

D

iyet

etik

B

ölüm

leri

Topl

umda

sa

lkl

besl

enm

e or

an

Faal

iyet

3 B

esin

end

üstri

sini

n kr

onik

ha

stal

klar

a yö

nelik

ürü

n ge

litir

me

ve

paza

rlam

a ko

nusu

nda

tevi

k ed

ilmes

i ve

dene

tlenm

esi

5 y

l

Salk

B

akan

l,

Tarm

B

akan

l

Üni

vers

itele

r, be

sin

endü

stris

i, ilg

ili

dern

ekle

r

Gel

itir

ilen

ürün

say

s

Faal

iyet

4 T

ürki

ye S

alk

l B

esle

nme

ve

Har

eket

li H

ayat

Pro

gram

nn

(Tür

kiye

O

bezi

te il

e M

ücad

ele

ve K

ontro

l Pro

gram

) ha

yata

geç

irilm

esi

5 y

l

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r, B

akan

lkla

r, ilg

ili

dern

ekle

r, M

edya

, B

esin

en

düst

risi

Faal

iyet

5 Ü

lkem

izde

ki m

evcu

t bes

lenm

e du

rum

unun

ve

besl

enm

eye

bal

hast

alkl

arn

sapt

anm

as a

mac

yla

“Tür

kiye

B

esle

nme

ve S

alk

Ara

trm

as”n

n de

erle

ndiri

lip so

nuçl

arn

n iz

lenm

esi

2 y

l

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r, TÜ

K, i

lgili

m

esle

k de

rnek

leri

Faal

iyet

6 k

inci

bas

amak

salk

ku

rulu

larn

da ç

alan

diy

etis

yen

say

sn

n ar

ttrl

mas

ve

diye

t dan

ma

mer

kezl

erin

in

kuru

lmas

5

yl

Salk

B

akan

l

Salk

ku

rum

lar,

ün

iver

site

ler,

Bak

anlk

lar

1.Ç

alan

di

yetis

yen

say

s,

2.K

urul

an

diye

t da

nm

a m

erke

zi

say

s

138


edef

4. R

uh sa

l v

e fiz

ikse

l has

talk

lar

aras

ndak

i ili

kini

n ön

emi k

onus

unda

eiti

mle

rin

düze

nlen

mes

i

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

Kur

ulu

bi

rli

i çi

nde

Olm

as G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Türk

iye

Psik

iyat

ri D

erne

i

Salk

B

akan

l

Türk

Ps

ikol

oji

Der

nei

Eiti

len

kii

say

s

Stra

teji

1: R

uh

sal

ve

stre

sten

kay

nakl

ris

kin

azal

tlm

as

Faal

iyet

1 T

ürki

ye P

siki

yatri

D

erne

i ve

20 u

besi

tara

fnda

n gö

revl

endi

rilec

ek k

urum

ve

kiile

r ta

rafn

dan

yld

a 2-

4 ke

z uy

gula

naca

k ku

rsla

rla p

siki

yatri

d

heki

mle

rin e

itilm

esi

2 y

l

Türk

iye

Psik

iyat

ri D

erne

i

Türk

iye

Psik

iyat

ri D

erne

i ve

Salk

B

akan

l

Eiti

m

say

s

Faal

iyet

2 S

alk

Bak

anl

ta

rafn

dan

göre

vlen

diril

ecek

ps

ikiy

atris

t ve

psik

olog

lar

tara

fnda

n ka

mu

ve ö

zel s

ektö

rde

çal

an y

önet

ici v

e pe

rson

ele

stre

s yö

netim

i, tü

kenm

ilik

kon

ular

na

yöne

lik e

itim

sem

iner

lerin

in h

er

yl d

üzen

li ol

arak

uyg

ulan

mas

Her

y

l

Salk

Bak

anl

Tü

rkiy

e Ps

ikiy

atri

Der

nei,

Türk

Ps

ikol

oji

Der

nei v

e Sa

lk

Bak

anl

Eiti

m

say

s


7.4.2. ÖRGÜTLENME İNSANGÜCÜ PLANLAMASI VE EĞİTİM

140


7.4.

2.1.

Ö

rgüt

lenm

e ve

nsa

ngüc

ü H

edef

1. 2

014

yln

a ka

dar

salk

sist

emin

in tü

m b

asam

akla

rnd

aki s

alk

per

sone

linin

kal

p-da

mar

has

talk

lar

n ö

nlem

e ve

kon

trol

aç

snd

an u

ygun

ve

yete

rli h

ale

getir

ilmes

i

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i St

rate

ji Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

2014

yl

sonu

nda

kalp

-da

mar

ha

stal

klar

n

önle

me

ve

kont

rol

açs

ndan

st

anda

rtlar

a uy

gun

hale

ge

lmi

tüm

ba

sam

akla

rda

çal

an sa

lk

pers

onel

i sa

ys

Stra

teji

1 B

irinc

i ba

sam

ak sa

lk

hizm

etle

rinin

gü

çlen

diril

mes

ine

önc

elik

ve

rilm

esi

Faal

iyet

1 B

irinc

i, ik

inci

ve

üçün

cü b

asam

akta

ki sa

lk

pers

onel

inin

kal

p-da

mar

ha

stal

klar

n ö

nlem

e ve

ko

ntro

lüne

ili

kin

yapt

klar

m

evcu

t uyg

ulam

alar

n be

lirle

nmes

ine

yöne

lik p

ilot

çal

ma

yap

lmas

2011

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r, M

esle

ki

örgü

tler

Ara

trm

a ra

poru

Faal

iyet

2 S

alk

per

sone

linin

i

yükü

ana

lizle

rine

uygu

n ol

arak

pe

rson

el sa

ys

nn

düze

nlen

mes

i 20

12

Salk

B

akan

l

MB

1.

Pilo

t ça

lm

a ve

riler

i 2.

SB

pers

onel

ve

riler

i Fa

aliy

et 3

Biri

nci b

asam

akta

gö

rev

alan

salk

per

sone

line

bula

c o

lmay

an h

asta

lkla

rn

önle

nmes

i ve

kont

rolü

ne y

önel

ik

uygu

lam

alar

kon

usun

da e

itim

ve

rilm

esi

2012

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r, M

esle

ki

örgü

tler

Öze

l dal

de

rnek

leri

Ank

et

141


edef

2. E

riki

n/pe

diat

rik

kard

iyol

oji v

e ka

rdiy

ovas

küle

r ce

rrah

i hiz

met

leri

ver

en m

erke

zler

in e

tkin

çal

mas

nn

sala

nmas

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i St

rate

ji Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

2014

yl

sonu

na

kada

r mer

kezl

erin

en

az

% 7

5 in

in

salk

per

sone

li ve

don

anm

aç

snd

an

belir

lenm

i o

lan

stan

dartl

ara

uygu

n ha

le

getir

ilmes

i

Stra

teji

1 N

üfus

un

youn

ve

yal

oldu

u bö

lgel

erde

ki

mer

kezl

ere

önce

lik

veril

mes

i

Faal

iyet

1 E

riki

n/pe

diat

rik

kard

iyol

oji v

e ka

rdiy

ovas

küle

r ce

rrah

i hiz

met

leri

vere

n m

erke

zler

in m

evcu

t dur

umun

un

dona

nm

ve

pers

onel

aç

snd

an

say

, nite

lik v

e st

anda

rtlar

a uy

gunl

uk d

urum

una

iliki

n ve

riler

in b

elirl

enm

esi

2011

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r, M

esle

ki

örgü

tler

Öze

l dal

de

rnek

leri

SB P

erso

nel,

Tem

el S

alk

ve

Ted

avi h

izm

etle

ri G

enel

M

üdür

lüü

veri

taba

n,

SGK

ver

i tab

an

Faal

iyet

2 E

riki

n/pe

diat

rik

kard

iyol

oji v

e ka

rdiy

ovas

küle

r ce

rrah

i hiz

met

leri

vere

n m

erke

zler

in st

anda

rtlar

a uy

gun

tekn

ik d

onan

m v

e sa

lk

pers

onel

ihtiy

acn

n sa

lanm

as

2011

Salk

B

akan

l

Mal

iye

Bak

anl

, Ç

alm

a B

akan

l

Salk

Bak

anl

, Per

sone

l, Te

mel

Sa

lk v

e Te

davi

H

izm

etle

ri G

enel

M

üdür

lüü

veri

taba

n

Faal

iyet

3 E

riki

n pe

diat

rik

kard

iyol

oji v

e ka

rdiy

ovas

küle

r ce

rrah

i hiz

met

leri

vere

n m

erke

zler

in st

anda

rtlar

a uy

gunl

uun

un d

eer

lend

irilm

esi

için

uzm

anla

rdan

olu

an k

urul

ol

utu

rulm

as

2011

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r, M

esle

ki

örgü

tler

Öze

l dal

de

rnek

leri

Kur

ul ra

porla

r

142


edef

3. S

alk

Bak

anl

tara

teki

latn

n bu

lac

olm

ayan

has

talk

lara

yön

elik

örg

üt y

aps

nn

kuru

lmas

ve

ile

r ha

le g

etir

ilmes

i

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

Salk

B

akan

l

2014

yl

sonu

na k

adar

tü

m il

lerd

e bu

lac

ol

may

an

hast

alkl

ar

ube

müd

ürlü

ü ku

rulm

as v

e i

ler h

ale

getir

ilmes

i

Stra

teji

1 N

üfus

un y

oun

ve

ya

l ol

duu

bölg

eler

deki

m

erke

zler

e ön

celik

ver

ilmes

i

Faal

iyet

1 T

ara

teki

lat

örgü

t yap

sn

n dü

zenl

enm

esi

ve g

erek

li m

evzu

atla

rn

haz

rlanm

as v

e ta

ra

birim

lerin

in k

urul

arak

ile

r ha

le g

etiri

lmes

i

20

14

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r, M

esle

k Ö

rgüt

leri,

Ö

zel D

al

Der

nekl

eri

Salk

B

akan

l

143

Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı7.

4.2.

2.E

itim

Hed

ef 1

: Sa

lk e

itim

i ver

en tü

m e

itim

kur

umla

rnd

a/pr

ogra

mla

rda

stan

dard

izas

yonu

n sa

lam

as

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

Salk

B

akan

l

Stan

dart

hale

ge

tirilm

i

prog

ram

sa

ys

Stra

teji

1 N

üfus

un

youn

ve

yal

oldu

u bö

lgel

erde

ki

mer

kezl

ere

önce

lik

veril

mes

i

Faal

iyet

1 E

itim

ver

en

bütü

n ku

rum

larn

kat

lmyl

a or

tak

bir ç

ekird

ek e

itim

m

üfre

dat p

rogr

amn

n ha

zrla

nmas

2011

YÖ

K

Salk

B

akan

l

lgili

Uzm

anlk

D

erne

kler

i lg

ili Ö

zel D

al

Der

nekl

eri

Öze

l Has

tane

ler

MEB

2011

yln

da

müf

reda

t pr

ogra

mla

rnn

kont

rolü

Faal

iyet

2 H

er b

ir e

itim

ba

sam

a iç

in st

anda

rtlar

be

lirle

yece

k bi

r mev

zuat

ha

zrla

nmas

2012

YÖ

K

Salk

B

akan

l

MEB

MY

K

lgili

Uzm

anlk

D

erne

kler

i lg

ili Ö

zel D

al

Der

nekl

eri

Öze

l Has

tane

ler

Mev

zuat

n va

rl

Faal

iyet

3 l

gili

tüm

uz

man

lk d

alla

rnn

5 y

lda

bir y

eter

lilik

sna

vlar

ya

pmas

ve

bu s

navl

arda

ka

lp v

e da

mar

has

talk

larn

ön

lem

e ve

kon

trolü

ne

yöne

lik b

ilgile

rin ö

lçüm

üne

yer v

erm

esi

2014

Salk

B

akan

l

lgili

U

zman

lk

Der

nekl

eri

YÖ

K

2014

sna

v so

rula

r

144


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

Salk

B

akan

l

Stan

dart

hale

ge

tirilm

i

prog

ram

sa

ys

Stra

teji

1 N

üfus

un

youn

ve

yal

oldu

u bö

lgel

erde

ki

mer

kezl

ere

önce

lik

veril

mes

i

Faal

iyet

4 H

ekim

d d

ier

m

esle

k ör

gütle

rinin

pe

riyod

ik o

lara

k ye

terli

lik

sna

vlar

yap

mas

ve

bu

sna

vlar

dan

alna

pua

nlar

n m

emur

iyet

e gi

rite

bir

krite

r ol

arak

aln

mas

2014

Salk

B

akan

l

lgili

Öze

l D

al

Der

nekl

eri

YÖ

K

lgili

M

esle

k G

rupl

ar

MY

K

2014

sna

v so

rula

r

145


edef

2. E

itim

inin

süre

klili

inin

sala

nmas

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

YÖ

K

Salk

B

akan

l

MEB

Stra

teji

1 Sü

rekl

i sa

lk

eiti

min

in

özen

diril

mes

i iç

in

kred

ilend

irilm

esi,

eiti

m a

lan

kiile

rin ö

zlük

ha

klar

ve

maa

larn

a ya

nstl

mas

Stra

teji

2 U

zakt

an e

itim

yö

ntem

lerin

in

geli

tirilm

esi v

e ya

ygn

olar

ak

kulla

nlm

as

Faal

iyet

1 Y

aplm

as

plan

lana

n bö

lges

el

topl

antl

arn

vide

okon

fera

ns

sist

emiy

le d

este

klen

mes

i

2011

YÖ

K

Salk

B

akan

l

2011

yln

da

düze

nlen

en

tele

konf

eran

slar

n sa

ys

Faal

iyet

2 K

onuy

la il

gili

görs

el, i

itsel

eiti

m

araç

larn

n ha

zrla

nara

k ilg

ili

mer

kezl

ere

ula

trlm

as

2011

YÖ

K

Salk

B

akan

l

Öze

l Dal

D

erne

kler

i lg

ili

Uzm

anlk

D

erne

kler

i M

esle

k Ö

rgüt

leri

2011

eiti

m

araç

larn

n ul

atr

ld k

urum

sa

ys

Faal

iyet

3 H

er b

ölge

de

eiti

m k

omis

yonl

ar

kuru

lmas

ve

bu

kom

isyo

nlar

n pe

riyod

ik

eiti

m fa

aliy

etle

ri dü

zenl

emes

i 20

11

YÖ

K

Salk

B

akan

l

lgili

U

zman

lk

Der

nekl

eri

Val

ilikl

er

Öze

l H

asta

nele

r

2014

yln

da b

u ko

mis

yonl

arn

düze

nled

ikle

ri to

plan

tlar

146


edef

3. K

iile

rin

ald

klar

eiti

m v

e di

plom

alar

a uy

gun

ekild

e is

tihda

mn

sala

nmas

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

Salk

B

akan

l

201

4 y

lna

kada

r sa

lk

pers

onel

inin

%

75’n

in

ald

klar

e

itim

e uy

gun

kadr

olar

a ye

rletir

ilmes

i

Faal

iyet

1 T

üm sa

lk

çal

anla

rnn;

i v

e gö

rev

anal

izle

rinin

yap

lara

k m

esle

k ta

nm

larn

n or

taya

kon

mas

, yet

ki v

e so

rum

lulu

klar

nn

belir

lenm

esi

2013

Salk

Bak

anl

MY

K

YÖ

K

l

gili

Mes

lek

Kur

ulu

lar

MEB

2013

yln

da

mev

zuat

de

iik

lii

Faal

iyet

2 H

erke

sin

mes

lek

tan

mna

uyg

un

ile

rde

çal

abilm

esi i

çin

gere

kli d

üzen

lem

eler

in

yap

lmas

2014

Salk

Bak

anl

MY

K

YÖ

K D

evle

t Per

sone

l B

aka

nl

2014

yln

da

mev

zuat

de

iik

lii

147


edef

4. Ü

nive

rsite

lerl

e Sa

lk B

akan

lna

ba

l e

itim

ver

en k

urum

lar

aras

nda

ibi

rli

inin

sala

nmas

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

Salk

B

akan

l

YÖ

K

2014

yln

da

afili

ye o

lan

salk

ku

rum

sa

ys

Faal

iyet

1H

er b

ölge

de

üniv

ersi

te v

e Sa

lk B

akan

l

hast

anel

eri y

önet

icile

rinin

ön

celik

le k

alp

ve d

amar

ha

stal

klar

ala

nnd

a bi

r ara

ya

gele

rek

afili

yasy

onla

rn

plan

lam

as v

e ge

rekl

i pr

otok

olle

ri ya

pmas

2014

Salk

B

akan

l

YÖ

K

2014

yln

da

afili

ye o

lan

salk

kur

um

say

s


7.4.3. ACİL TEDAVİ HİZMETLERİ VE KARDİYOPULMONER RESUSİTASYON (CPR)

149


edef

1: H

alk

n ilk

yard

m k

onus

unda

bili

ncin

in a

rttr

lmas

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

Hal

kn

ilk

yard

m

konu

sund

a bi

lgi

düze

yind

eki

art

ora

n

Stra

teji

1 N

üfus

un

youn

old

uu

yerle

re ö

ncel

ik

veril

mes

i (A

nkar

a ve

st

anbu

l)

Faal

iyet

1 l

köre

time

zoru

nlu

ilkya

rdm

der

si k

onul

mas

2 y

l

Mill

i E

itim

B

akan

l

Salk

Bak

anl

lk

öre

tim

Müf

reda

t

Faal

iyet

2 G

örse

l iits

el m

edya

yo

luyl

a ilk

yard

m k

onus

unda

bilg

i ve

rmek

1 y

l

Salk

B

akan

l

RTÜ

K

Bas

n Y

ayn

Kur

ulu

lar

Yay

n sa

ati

Faal

iyet

3 H

alk

ve fi

kir ö

nder

leriy

le

bu a

maç

için

ibi

rliin

e gi

dilm

esi

2 y

l

Aci

l Tp

Der

nei

yada

yen

i ku

rula

cak

dern

ek

Sivi

l Top

lum

Ö

rgüt

leri

Salk

Bak

anl

1.D

erne

k üy

e sa

ys

2.

Faal

iyet

te

bulu

ndu

u il

say

s

150


edef

2. T

emel

Ya

am D

este

i bilg

isin

i art

trlm

as

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Sivi

l To

plum

Ö

rgüt

leri

YTD

se

rtifik

as

alm

ki

i sa

ys

Stra

teji

1 N

üfus

un y

oun

ol

duu

yerle

re

önce

lik

veril

mes

i (A

nkar

a ve

st

anbu

l)

Faal

iyet

1 L

ise

düze

yind

e TY

D

serti

fikas

yonu

ver

ilmes

i 5

yl

Sivi

l To

plum

Ö

rgüt

leri

Salk

B

akan

l

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

Serti

fikal

lise

m

ezun

u yü

zdes

i

Fa

aliy

et 2

Ehl

iyet

, i b

avu

rusu

, ev

lenm

e gi

bi d

urum

lard

a TY

D

serti

fikas

yonu

yen

ilem

e k

sa

kurs

lar

açlm

as

5 y

l Si

vil

Topl

um

Örg

ütle

ri

Salk

Bak

anl

M

illi E

itim

B

akan

l

Serti

fika

yeni

lem

enin

lise

m

ezun

larn

a or

an

Faal

iyet

3 A

sker

, pol

is, i

tfaiy

e ve

öre

tmen

lere

, gar

diya

n,

güve

nlik

per

sone

line

ilk y

ard

m

kurs

u ve

rilm

esi

5 y

l Si

vil

Topl

um

Örg

ütle

ri

lgili

kur

umla

r Se

rtifik

al p

erso

nelin

yü

zdes

i

Faal

iyet

4 T

YD

Kur

slar

n

yayg

nla

trm

ak iç

in d

erne

k ku

rulm

as

2 y

l

Salk

B

akan

l

Der

nein

kur

ulm

as

Faal

iyet

5 O

tom

atik

eks

tern

al

defib

rilla

torle

rin h

avaa

lanl

ar,

sine

mal

ar, a

lve

ri m

erke

zler

i ve

fabr

ikal

ar, ö

renc

i yur

tlar,

ta

til k

öyle

ri, o

telle

r gib

i ka

laba

lk m

ekan

lara

ye

rletir

ilme

zoru

nlul

uu

getir

ilmes

i

5 y

l

Salk

B

akan

l

Val

ilikl

er v

e be

ledi

yele

r Ç

alan

def

ibril

lato

r sa

ys

151


Hed

ef 3

: le

ri k

ardi

yak

yaam

des

tei b

ilgis

ini a

rttr

lmas

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

Salk

B

akan

l

Serti

fika

alm

pe

rson

el

say

s

Stra

teji

1 Tü

m

dokt

orla

r, yo

un

bak

m v

e ac

il se

rvis

hem

irele

ri,

para

med

ikle

r ön

celik

li ol

acak

tr.

Faal

iyet

1 K

YD

eiti

min

i tüm

do

ktor

lar,

youn

bak

m

hem

irele

ri, a

cil s

ervi

s he

mire

leri

ve p

aram

edik

lere

sa

lanm

as, s

ertif

ikas

yon

ve

günc

elle

mel

erin

yap

lmas

5 y

l

Salk

B

akan

l

Has

tane

ba

heki

mlik

leri

Serti

fikal

pe

rson

el

yüzd

esi

152


edef

4. K

oron

er A

rter

Has

tal

na b

al

hast

aney

e ge

len

hast

alar

n öl

üm v

e sa

katla

nma

oran

lar

nn

azal

tlm

as

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

Has

tane

B

ahe

kim

lii

1. M

iyok

art

nfak

tüsü

, Se

rebr

o V

askü

ler

Ola

y

mor

bidi

te v

e m

orta

lite

ista

tistik

leri

2. Y

atan

ha

stal

ar iç

in

resu

sita

syon

ba

ar

oran

lar

Stra

teji

1 K

YD

e

itim

inin

do

ktor

lar,

para

med

ikle

r, yo

un b

akm

ve

aci

l he

mire

lerin

e ve

rilm

esi

Faal

iyet

1 A

cil s

ervi

sler

in

teda

vi v

e ek

ipm

an a

çs

ndan

st

anda

rdiz

asyo

nu

5 y

l

Salk

B

akan

l

Salk

M

üdür

lükl

eri

Bel

ediy

eler

Stan

dartl

ara

uyan

ha

stan

eler

in

tüm

ha

stan

eler

e or

an

Faal

iyet

2 Y

oun

bak

m

hizm

etle

rinin

artt

rlm

as

5 y

l

Salk

B

akan

l

Has

tane

ba

heki

mlik

leri

Tüm

ya

takl

ara

youn

ba

km

ya

ta

oran

lar

Faal

iyet

3 H

asta

ne

inte

gras

yon

sist

emin

in z

orun

lu

hale

gel

mes

i 2

yl

Salk

B

akan

l

Salk

M

üdür

lükl

eri

nteg

rasy

ona

katl

an

hast

ane

yüzd

esi

Faal

iyet

4 R

esüs

itasy

on

tak

mla

rnn

kuru

lmas

ve

mal

zem

eler

inin

tam

amla

nmas

2 y

l

Has

tane

ba

heki

mlik

leri

lgili

biri

m

efle

ri ve

an

abili

m d

al

baka

nlkl

ar

Has

tane

deki

K

YD

se

rtifik

as

olan

hek

im

say

s


7.4.4. İLAÇ YÖNETİMİ

154


edef

1. S

GK

tara

fnda

n K

VS

hast

alkl

arna

ait

ilaçl

arn

seçi

min

de r

asyo

nel k

arar

lar

n al

nmas

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

SGK

K

VS

Has

talk

larn

da y

aam

ka

lites

inin

ar

t y

aam

sü

resi

Faal

iyet

1 R

asyo

nel

kara

rlar a

lmay

a yö

nelik

bi

limse

l kat

k o

lutu

raca

k ka

tlm

c b

ir pl

atfo

rm

olu

turu

lmas

20

11

SGK

Salk

Bak

anl

Ü

nive

rsite

, Eiti

m

Ara

trm

a H

asta

nele

ri,

Uzm

anlk

D

erne

kler

i En

düst

ri Te

msi

lci

Kur

ulu

lar,

M

esle

k Ö

rgüt

leri

Ulu

slar

aras

refe

rans

al

naca

k sa

ygn

kuru

lula

rn

çal

mal

ar, u

ygul

amal

ar il

e ka

rla

trlm

as

Faal

iyet

2 G

eri ö

dem

eye

tabi

ola

cak

ilaçl

arn

belir

lenm

esin

e yö

nelik

ko

mis

yonl

arn

etki

nli

inin

ar

trlm

as v

e ko

mis

yonl

arda

uzm

anlk

de

rnek

lerin

in d

ahil

edilm

esi.

2011

SG

K

Salk

Bak

anl

Ü

nive

rsite

, Eiti

m

Ara

trm

a H

asta

nele

ri,

Uzm

anlk

D

erne

kler

i En

düst

ri Te

msi

lci

Kur

ulu

lar,

M

esle

k Ö

rgüt

leri

Ulu

slar

aras

refe

rans

al

naca

k sa

ygn

kuru

lula

rn

çal

mal

ar, u

ygul

amal

ar il

e ka

rla

trlm

as

155


edef

2. A

klc

ilaç

uyg

ulam

alar

ile

en so

runs

uz v

e en

ba

arl

biçi

mde

teda

vi g

erçe

kle

tirilm

esin

in sa

lanm

as

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

Kur

ulu

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

Teda

vi e

dile

n ha

sta

bana

ku

llan

lan

ilaç

(ilaç

tuta

r)

E-re

çete

üz

erin

den

heki

mle

rin a

klc

ila

ç ko

nusu

ndak

i da

vran

ve

tutu

mla

rnn

deer

lend

irilm

esi

Stra

teji

2 Te

davi

nin

soru

nsuz

ve

baar

l ge

rçek

lem

esi

Faal

iyet

1 A

klc

ilaç

e

itim

inin

Tp

Fakü

ltele

ri ve

Ec

zac

lk ö

renc

ilerin

e yö

nelik

ver

ilmes

i

Uzm

anlk

eiti

mi s

ürec

inde

bu

eiti

min

ver

ilmes

i

2012

YÖ

K/Ü

nive

rsite

ler

Uzm

anlk

de

rnek

leri

Öre

ncile

rin

sna

v pe

rfor

man

s ile

iz

lenm

esi

Faal

iyet

2 A

klc

ilaç

ko

nusu

nda,

biri

nci,

ikin

ci v

e üç

üncü

bas

amak

ta ç

alan

he

kim

lere

yön

elik

eiti

m

çal

mal

ar u

ygul

anm

as

2014

Salk

Bak

anl

/ ST

K

Salk

B

akan

l

Üni

vers

ite,

Eiti

m

Ara

trm

a H

asta

nele

ri U

zman

lk

Der

nekl

eri

Endü

stri

Tem

silc

i ku

rulu

lar

Mes

lek

Örg

ütle

ri

Eiti

m

önce

si v

e e

itim

so

nras

ka

tlm

cla

ra

uygu

lana

n an

ketle

r

156


edef

3.K

alp

ve D

amar

has

talk

lar

nn

teda

visi

nde

kulla

nla

n ha

yati

önem

i ola

n ve

ya d

aha

ucuz

teda

vi im

kân

sala

yan

ilaçl

arn

eri

ilebi

lir o

lmas

nn

sala

nmas

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

Ucu

z ila

çlar

a er

iim

deki

ar

t o

ran

Teda

vi e

den

ve te

davi

ed

ilen

grub

un

mem

nuni

yet

krite

rlerin

in

artm

as

Stra

teji

1 lg

ili

ilaç

liste

lerin

in

olu

turu

lup,

lgi

li ila

çlar

n Sa

lk

Bak

anl

ta

rafn

dan

belir

lene

cek

yönt

em il

e pi

yasa

da

bulu

ndur

ulm

as

Faal

iyet

1 S

alk

Bak

anl

’nn

mev

cut o

lmay

an il

açla

rn te

min

ed

ilmes

inin

sala

nmas

20

11

yl

için

de

Salk

B

akan

l

Salk

B

akan

l

laç

Endü

stris

i Ec

zac

lar ,

ST

Ö

1.Sü

rekl

ilik

açs

ndan

iz

lem

e.

2.Pi

yasa

ko

ntro

lü,

DSÖ

ve

çeitl

i re

hber

lerd

e ye

r alm

as

Çal

ma

Bak

anl

Ü

cret

siz

alna

n ila

ç sa

ys

Stra

teji

2 SG

K

tara

fnda

n öd

eme

kaps

amnd

a ye

r al

mas

Faal

iyet

2 O

lutu

rula

n ila

ç lis

tele

rinin

öde

me

kaps

amnd

a ye

r alm

asn

n sa

lanm

as

2012

Çal

ma

Bak

anl

/ Sa

lk

Bak

anl

Salk

B

akan

l,

Der

nekl

er

laç

Endü

stris

i

1.Pi

yasa

K

ontro

lü

2.lg

ili

Yön

etm

elik

ler

157


edef

4. K

VS

hast

alkl

arnd

a ik

inci

ve

üçün

cü b

asam

aa

yöne

lik u

lusa

l tan

ve

teda

vi k

lavu

zlar

nn

olu

turu

lmas

*ve

var

olan

k

lavu

zlar

n gü

ncel

llenm

esi

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

Salk

B

akan

l

Has

ta

grup

larn

da

kla

vuza

uy

gun

biçi

mde

te

davi

ed

ilenl

erin

or

an

Stra

teji

1 H

asta

lkla

rn

sn

fland

rlm

as;

Tan

al

gorit

mas

nn

olu

turu

lmas

; Te

davi

pr

otok

olle

rinin

ol

utu

rulm

as

Stra

teji

2 U

zman

lk

dern

ein

in b

u ko

nu il

e ilg

ili

yay

nlam

ol

duu

kla

vuzl

arda

n fa

ydal

anlm

as.

Faal

iyet

1 U

lusa

l tan

ve

teda

vi k

lavu

zlar

eks

iklik

lerin

gü

ncel

lenm

esi v

e ta

mam

lanm

as

2012

Salk

B

akan

l

Üni

vers

ite,

Eiti

m A

ratr

ma

Has

tane

leri

Uzm

anlk

D

erne

kler

i M

esle

k Ö

rgüt

leri

Olu

an

yay

nlar

n ka

nta

day

al t

p ka

psam

nda

günc

elle

nmes

i

Faal

iyet

2 K

onu

ile il

gili

süre

kli e

itim

in sa

lanm

as

2011

–20

14

Salk

B

akan

l

Üni

vers

ite,

Eiti

m A

ratr

ma

Has

tane

leri

Uzm

anlk

D

erne

kler

i M

esle

k Ö

rgüt

leri

laç

Endü

stris

i

1.O

luan

ya

ynl

arn

kan

ta d

ayal

tp

kaps

amnd

a gü

ncel

lenm

esi

2.K

redi

lend

irme

158


edef

5. K

alp

ve d

amar

has

talk

lar

nn

teda

visi

nde

kulla

nla

n ila

çlar

n da

ha fa

zla

hast

aya

ula

mas

için

ulu

sal s

alk

pol

itika

sn

n

b

elir

lenm

esi

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Faal

iyet

ler

Süre

Fa

aliy

ette

n So

rum

lu

Kur

ulu

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

Salk

B

akan

l

Elde

ki

kayn

akla

en

yük

sek

oran

da

hast

a te

davi

sini

n sa

lanm

as

Stra

teji

1 H

asta

lk

prev

alan

sn

n be

lirle

nmes

i; Te

davi

he

defle

rinin

be

lirle

nmes

i; Te

davi

nin

hast

aya

en

uygu

n sa

lk

kuru

luu

tara

fnda

n sa

lanm

as

Faal

iyet

1

Farm

akoe

pide

mik

ve

farm

akoe

kono

mik

ça

lm

alar

n ya

plm

as

2011

-201

4

Salk

B

akan

l

Üni

vers

ite,

Eiti

m

Ara

trm

a H

asta

nele

ri U

zman

lk

Der

nekl

eri

Mes

lek

Örg

ütle

r

Ulu

sal g

üven

ilir v

eri

taba

nlar

nn

olu

turu

lmas

Faal

iyet

2 k

inci

ve

üçün

cü b

asam

akta

çal

an

heki

mle

re b

iyoy

arar

lan

m

ve b

iyoe

deer

lik

farm

asöt

ik fo

rmla

r ile

ilg

ili g

ünce

l bilg

ilerin

ha

trla

tlm

as

2011

Salk

B

akan

l

Üni

vers

ite,

Eiti

m

Ara

trm

a H

asta

nele

ri U

zman

lk

Der

nekl

eri

Mes

lek

Örg

ütle

ri

Yay

gnl

aan

mes

leki

bilg

i ye

nile

me

sna

vlar

ile

izle

nmes

i ve

bu tü

r s

navl

arn

özen

diril

mes

i

Faal

iyet

3 l

açla

rn d

aha

fazl

a ha

stay

a ul

am

asna

yö

nelik

pol

itika

met

nini

n ha

zrla

nara

k Tü

rkiy

e K

alp

ve D

amar

H

asta

lkla

rn Ö

nlem

e ve

K

ontro

l Pro

gram

’ na

da

hil e

dilm

esi

2011

Salk

B

akan

l

Üni

vers

ite,

Eiti

m

Ara

trm

a H

asta

nele

ri U

zman

lk

Der

nekl

eri

Mes

lek

Örg

ütle

ri


7.4.5. CİHAZ YÖNETİMİ

160


edef

1. F

ayda

– m

aliy

et a

çs

ndan

en

uygu

n ci

haz

n sa

lanm

as

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

1. h

ale

süre

çler

inin

k

salm

as

2.ha

leye

iti

razl

arn

azal

mas

3.pt

al e

dile

n ih

ale

say

sn

n az

alm

as

4.C

ihaz

larn

ba

km

-arz

a m

aliy

etle

rinin

az

alm

as

5.Te

his-

teda

vi

hizm

etle

rinde

ci

hazd

an

kayn

akla

nan

geci

kme

süre

lerin

in

azal

mas

Stra

teji

1 K

ardi

yova

skül

er

tbbi

cih

az

plan

lam

asnd

a nü

fus,

co

rafi

konu

m, h

asta

pr

ofili

, has

tane

tü

rü, s

osyo

-kü

ltüre

l yap

ve

benz

eri h

usus

lar

göz

önün

de

bulu

ndur

ular

ak

ciha

z se

çim

inin

ya

plm

as

Stra

teji

2 C

ihaz

al

mla

rnda

kal

iteli

ve s

tand

artla

ra

uygu

n ci

hazl

arn

alna

bilm

esi i

çin

ilgili

kam

u ku

rum

ve

kur

ulu

larla

(T

ürk

Stan

dartl

ar

Enst

itüsü

, TU

RK

AK

, vb)

i

birli

i içe

risin

de

olm

ak

Faal

iyet

1 T

ekni

k ar

tnam

e H

azrla

ma

Kla

vuzu

nun

haz

rlana

bilm

esi i

çin

kam

u,

özel

, üni

vers

ite, s

ivil

topl

um, K

K (K

amu

hale

Kur

umu)

ve

TSE

tem

silc

ilerin

den

olu

an k

omis

yon

olu

turu

lmas

2011

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r, Si

vil T

oplu

m

Örg

ütle

ri,

KK

ve

TSE

Faal

iyet

2 T

ekni

k ar

tnam

e H

azrla

ma

Kla

vuzu

nun

ilgili

kur

ulu

larn

gör

üle

ri çe

rçev

esin

de h

azrla

nmas

ve

tbbi

cih

az

alm

larn

da k

ulla

nlm

asn

n sa

lanm

as

2011

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r, Si

vil T

oplu

m

Örg

ütle

ri,

KK

, TSE

, Sa

lk

dare

leri

Faal

iyet

3 T

bbi c

ihaz

pla

nlan

mas

nda

hizm

et a

lmn

n m

, KV

Mer

kezi

nin

kuru

lmas

nn

m, d

aha

etki

n ol

aca

na d

air

fizib

ilite

çal

mas

nn

yap

lmas

2011

Salk

B

akan

l

Salk

da

rele

ri

Faal

iyet

4 C

ihaz

alm

lar

sra

snd

a m

al

num

unes

i mua

yene

kom

isyo

nunu

n ön

görd

üü

ürün

leri

Türk

Sta

ndar

tlar

Enst

itüsü

’ne

ait k

alite

kon

trol

labo

ratu

arla

rna

gönd

erer

ek ü

rünl

erin

st

anda

rtlar

a uy

gunl

uun

a da

ir te

st ra

poru

is

tem

esi k

onus

unda

bilg

ilend

irilm

esi

2011

Salk

B

akan

l

Salk

da

rele

ri

Faal

iyet

5 T

ürk

laç

ve T

bbi C

ihaz

K

urum

unun

kur

ulm

as y

olu

ile id

ari

kapa

site

nin

güçl

endi

rilm

esi

2013

Salk

B

akan

l

161


edef

2. T

bbi c

ihaz

lar

n op

timum

kul

lan

mn

sala

mak

, eks

iklik

vey

a bo

zulm

alar

n ya

ratt

olu

msu

z so

nuçl

ar e

n az

a in

dirg

enm

esi

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

1.K

alib

rasy

on

ve b

akm

ya

plm

am

ciha

z bu

lunm

amas

2.K

alib

rasy

on,

ciha

z al

m,

bak

m o

narm

iç

in v

erile

n m

aliy

etin

az

alm

as

Stra

teji

1 Y

eni

alna

n ci

hazl

arda

sa

tc fi

rma

tara

fnda

n ku

llan

cla

ra y

eter

li e

itim

in

veril

mes

inin

sa

lanm

asn

n ya

nnd

a, t

bbi c

ihaz

ku

llan

cla

rnn

eiti

mle

ri,

tekn

oloj

ik

geli

mel

ere

para

lel

olar

ak, p

lanl

, pr

ogra

ml

ve b

elli

periy

otla

rla

Bak

anlk

ta

rafn

dan

orga

nize

ed

il mes

i

Faal

iyet

1 K

ulla

nc

ve

oper

atör

ler

için

ve

daha

önc

e bu

cih

az

kulla

nmay

an p

erso

nel i

çin

ciha

zlar

a da

ir or

yant

asyo

n ve

cih

az k

ulla

nma

ile k

alib

rasy

on, b

akm

ve

doru

lam

a i

lem

lerin

in e

tkin

ola

rak

sürd

ürül

ebilm

esi i

çin

eiti

mle

rin

veril

mes

i ve

bunl

arn

kay

t alt

na

alnm

as

2012

Salk

B

akan

l

Salk

da

rele

ri

Faal

iyet

2 T

bbi C

ihaz

Sic

il K

artla

rnn

düze

nli o

lara

k tu

tulm

as

2012

Salk

B

akan

l

Salk

da

rele

ri

162


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

3.Te

his-

teda

vi

hizm

etle

rinde

ci

hazd

an

kayn

akla

nan

geci

kme

süre

lerin

in

azal

mas

4. E

itim

A

lan

kii

say

s

5.K

ulla

nc

ve

hast

a ik

âyet

lerin

in

azal

mas

Stra

teji

2 Y

urt

çap

nda

hast

anel

erde

ci

hazl

ara

iliki

n ka

libra

syon

, bak

m

ve o

narm

fa

aliy

etle

rinin

or

gani

ze e

dilm

esi

Faal

iyet

3 H

asta

nele

rde

Bak

m-

Ona

rm B

irim

leri

olu

turm

ak,

Bak

m-O

narm

-Kal

ibra

syon

O

tom

asyo

n Pr

ogra

m il

e ha

stan

eler

deki

bak

m g

erek

tiren

ci

hazl

ar b

elirl

emek

2011

Salk

B

akan

l

Salk

da

rele

ri

163


edef

3. P

iyas

a G

özet

imi v

e D

enet

imi i

le U

yar

Sis

tem

inin

Tür

kiye

gen

elin

de e

tkin

ola

rak

uygu

lanm

as

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

KK

, Siv

il To

plum

Ö

rgüt

leri

(SE

S,

TÜM

DEF

, TÜ

DER

, vb

.)

1.Sa

lk

dare

lerin

in

tbbi

cih

az

mal

iyet

lerin

in

düm

esi

2.T

bbi c

ihaz

te

darik

inin

sa

lkl

hale

dö

nüm

esi

nede

niyl

e ha

stan

enin

su

ndu

u po

liklin

ik v

e te

davi

hi

zmet

lerin

in

artm

as

Stra

teji

1 Y

önet

icile

r ve

ilgili

per

sone

lin P

iyas

a G

özet

imi v

e D

enet

imi

ile U

yar

Siste

mi

husu

sund

a Y

önet

mel

ik

gere

kler

ini e

tkin

ola

rak

uygu

lam

asn

sala

mak

Stra

teji

2 Pi

yasa

G

özet

imi v

e D

enet

imi

ile U

yar

Siste

mi

husu

sund

a ilg

ili k

urum

ve

kur

ulu

larla

(Tür

k St

anda

rtlar

Ens

titüs

ü,

Sana

yi B

akan

l,

Güm

rük

Müs

tear

l,

Rek

abet

Kur

umu,

Siv

il To

plum

Örg

ütle

ri,

TÜR

KA

K)

ibi

rlii

içer

isin

de o

rtak

eiti

m

çal

mal

arn

n ve

bi

lgile

ndirm

e to

plan

tlar

nn

düze

nlen

mes

i

Faal

iyet

1 P

iyas

a G

özet

imi v

e D

enet

imi i

le U

yar

Sist

emin

in e

tkin

i

leye

bilm

esi i

çin

Türk

Sta

ndar

tlar

Enst

itüsü

, San

ayi B

akan

l, G

ümrü

k M

üste

arl

, R

ekab

et K

urum

u, S

ivil

Topl

um Ö

rgüt

leri,

TÜ

RK

AK

ile

ibi

rlii k

onus

unda

gör

üm

eler

de

bulu

nulm

as, p

iyas

aya

arz

edile

n tü

m

tbbi

cih

azla

rn U

lusa

l Bilg

i B

anka

s’n

a ka

yt e

dilm

eler

inin

sa

lanm

as

2012

Sa

lk

Bak

anl

Türk

St

anda

rtlar

En

stitü

sü,

Sana

yi

Bak

anl

, G

ümrü

k M

üste

arl

, R

ekab

et

Kur

umu,

Si

vil

Topl

um

Örg

ütle

ri,

TÜR

KA

K

Faal

iyet

2 S

alk

Bak

anl

ta

rafn

dan

Türk

iye

çap

nda

tbbi

ci

haz

kulla

nc

larn

a T

bbi C

ihaz

Y

önet

mel

ikle

rine

göre

Piy

asa

Göz

etim

i ve

Den

etim

i ile

Uya

r Si

stem

inin

uyg

ulam

as il

e ilg

ili,

piya

sa g

özet

imi y

apac

ak p

erso

nele

is

e Tü

rk S

tand

artla

r En

stitü

sü il

e i

birli

i yap

lara

k,”

TS E

N IS

O

1348

5 T

bbi C

ihaz

lar

çin

Kal

ite

Yön

etim

Sis

tem

i’ne”

dai

r eiti

m

veril

mes

i

2012

Sa

lk

Bak

anl

Sa

lk

dare

leri

164


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

KK

, Siv

il To

plum

Ö

rgüt

leri

(SE

S,

TÜM

DEF

, TÜ

DER

, vb

.)

Faal

iyet

3 B

iyom

edik

al M

ühen

disl

ik

Hiz

met

leri

Dai

re B

aka

nl’n

n e

itim

li pe

rson

el ih

tiyac

nn

gide

rilm

esi

2011

Sa

lk

Bak

anl

Faal

iyet

4 H

asta

nele

r tar

afnd

an

Has

tane

Bilg

i Sis

tem

i dah

ilind

e ha

stal

arda

kul

lan

lan

impl

ante

edi

len

ciha

zlar

la il

gili

olar

ak, T

bbi C

ihaz

Y

önet

mel

ikle

ri çe

rçev

esin

de, g

erek

li iz

lene

bilir

liin

sala

nabi

lmes

i içi

n,

ciha

zn

tan

m, c

ihaz

ad

, tic

ari a

d,

üret

ici/i

thal

atç

firm

a ad

ve

adre

si,

ciha

za a

it se

ri/lo

t/par

ti nu

mar

as,

hast

aya

ait k

imlik

ve

adre

s bilg

ileri,

vb

. bilg

ilerin

yer

ald

oto

mas

yon

sist

emin

in o

lutu

rulm

as.

2012

Sa

lk

Bak

anl

Sa

lk

dare

leri

Faal

iyet

5 S

alk

Bak

anl

’nn,

ha

stan

eler

den,

impl

ante

edi

len

ciha

zlar

a da

ir bi

lgile

ri to

play

arak

, ve

ri ba

nkas

olu

turm

as

2012

Sa

lk

Bak

anl

Sa

lk

dare

leri


7.4.6. PEDİATRİK KARDİYOLOJİ

166


edef

1. E

riki

n ya

a ge

lmi

do

umsa

l kal

p ha

stal

arn

n ka

litel

i sa

lk h

izm

eti a

lmas

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Faal

iyet

ler

Süre

Fa

aliy

ette

n So

rum

lu

Kur

ulu

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Türk

Pe

diat

rik

Kar

diyo

loji

Der

nei

Türk

K

ardi

yolo

ji D

erne

i

YÖ

K

Salk

B

akan

l

1. 2

010–

2014

ylla

r ar

asnd

a nü

fusu

n yo

un

oldu

u 3

büyü

k eh

irde

en

az 6

Er

iki

n D

oum

sal

Kal

p H

asta

lkla

r (G

UC

H)

tan

ve

teda

vi

mer

kezi

nin

kuru

lmas

Stra

teji

1 18

ya

ndan

bü

yük

doum

sal k

alp

hast

alar

nn

pedi

atrik

ka

rdiy

olog

ta

rafn

dan

mua

yene

ve

teda

vi

edile

bilm

esi

için

ger

ekli

yasa

l dü

zenl

emel

eri

n ya

plm

as

Faal

iyet

1 E

riki

n ya

a ul

am

do

u msa

l kal

p ha

stas

bul

unan

m

erke

zler

den

mev

cut h

asta

larn

kim

lik

bilg

ileri

ve il

eti

im b

ilgile

ri ed

inile

rek

hast

alar

a te

lefo

n ya

da

post

a yo

luyl

a ul

alp

eri

ilebi

lece

k ha

sta

say

sn

n be

lirle

nmes

i; V

arsa

izle

nen

hast

a sa

yla

rnn

sapt

anm

as

2011

-201

2

Salk

B

akan

l v

e Ü

nive

rsite

ler

Türk

Ped

iatri

k K

ardi

yolo

ji D

erne

i ve

Türk

K

ardi

yolo

ji D

erne

i

-

Faal

iyet

2 T

am te

ekkü

llü p

edia

trik

kard

iyol

oji,

eri

kin

kard

iyol

oji v

e ko

njen

ital k

alp

dam

ar c

erra

hisi

biri

mle

ri ol

an k

urum

larn

GU

CH

mer

kezi

olm

aya

aday

ola

rak

belir

lenm

esi

2011

-201

2

Salk

B

akan

l v

e Ü

nive

rsite

ler

Türk

Ped

iatri

k K

ardi

yolo

ji D

erne

i ve

Türk

K

ardi

yolo

ji D

erne

i

-

Faal

iyet

3 G

UC

H m

erke

zler

inde

ça

lm

as p

lanl

anan

ped

iatri

k ka

rdiy

olog

ve

eri

kin

kard

iyol

ogla

rn b

u ko

nu il

e ilg

ili b

ilgi v

e te

crüb

eler

ini a

rtrm

ak iç

in

periy

odik

eiti

mle

rin p

lanl

anm

as

2011

–201

4

Salk

B

akan

l v

e Ü

nive

rsite

ler

Türk

Ped

iatri

k K

ardi

yolo

ji D

erne

i ve

Türk

K

ardi

yolo

ji D

erne

i

167


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Faal

iyet

ler

Süre

Fa

aliy

ette

n So

rum

lu

Kur

ulu

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

2. 2

010–

2011

ylla

r ar

asnd

a m

evcu

t er

iki

n ya

a ge

lmi

do

umsa

l ka

lp

hast

alar

nn

%50

’sin

e ul

alm

as

ve b

unla

rn

taki

p al

tna

alnm

as

Stra

teji

2 G

UC

H ‘u

n bi

r üs

t iht

isas

dal

ol

arak

pl

anla

nmas

ve

eiti

m

prog

ram

larn

n ol

utu

rulm

as

ve b

u sü

reni

n 2

yld

an a

z ol

mam

as

Faal

iyet

4 U

lala

may

an h

asta

larn

en

yak

n sa

lk k

urul

ula

r ar

acl

yla

GU

CH

mer

kezl

erin

e yö

nlen

diril

mes

i içi

n ul

usal

med

yan

n ku

llan

lmas

2011

–201

3

Salk

B

akan

l,

RTÜ

K

Türk

Ped

iatri

k K

ardi

yolo

ji D

erne

i ve

Türk

K

ardi

yolo

ji D

erne

i

168


edef

2. D

oum

sal k

alp

hast

alkl

arn

n pr

evel

ans,

mor

bidi

te v

e m

orta

lites

inin

aza

ltlm

as

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Türk

Pe

diat

rik

Kar

diyo

loji

Der

nei

Türk

K

ardi

yolo

ji D

erne

i

YÖ

K

Salk

B

akan

l

1. 2

014

yln

a ka

dar a

krab

a ev

lili

i or

anla

rnn

özel

likle

G

üney

dou

Ana

dolu

, Do

u K

arad

eniz

, K

uzey

dou

Ana

dolu

, O

rtado

u A

nado

lu

bölg

esin

de

Türk

iye

orta

lam

as o

lan

%20

ora

nna

çe

kilm

esi

2. P

rena

tal t

an

mer

kezl

erin

in h

er

doum

evi

ne

kuru

lmas

3. D

oum

sal k

alp

hast

alkl

arn

n m

orbi

dite

ve

mor

talit

esin

de

azal

ma

Stra

teji

1

Akr

aba

evlil

ii

oran

larn

n öz

ellik

le

Gün

eydo

u A

nado

lu, D

ou

Kar

aden

iz,

Kuz

eydo

u A

nado

lu,

Orta

dou

Ana

dolu

bö

lges

inde

az

altl

mas

Stra

teji

2

Pren

atal

tan

m

erke

zler

inin

sa

ys

nn

artt

rlm

as

Faal

iyet

1 Ö

zelli

kle

youn

gör

üldü

ü bö

lgel

erde

Akr

aba

evlil

iin

in sa

knc

alar

ile

ilgi

li bi

lgile

ndiri

ci h

alk

eiti

m

topl

antl

ar v

e m

edya

ara

cl

yla

eiti

m

kam

pany

alar

yap

lmas

2011

–20

14

Salk

B

akan

l

Salk

B

akan

l

Rap

or

Faal

iyet

2 P

rena

tal t

an m

erke

zler

inin

m

evcu

t ola

nlar

nn

eksi

klik

lerin

in

gide

rilm

esi (

pers

onel

ve

tekn

ik d

onan

m)

2011

–20

14

Salk

B

akan

l

Salk

B

akan

l,

Üni

vers

itele

r

Rap

or

Faal

iyet

3 D

oum

sal k

alp

hast

al

düün

ülen

çoc

ukla

rn e

n k

sa sü

rede

tam

te

ekkü

llü b

ir m

erke

ze u

latr

lmas

için

sa

lk ç

alan

larn

n ge

rekl

i eiti

m v

e te

knik

alt

yap

sn

n sa

lanm

as

2011

–20

14

Salk

B

akan

l

Salk

B

akan

l

Rap

or

Faal

iyet

4 A

na Ç

ocuk

Sa

l B

irim

inin

et

kinl

ikle

rinde

geb

elik

bili

nci v

e ge

be

sal

n d

aha

ön p

lana

çka

rmas

(ö

zelli

kle

ilk 3

ayd

aki t

erat

ojen

ik e

tken

ler

yönü

nden

)

2011

–20

14

Salk

B

akan

l

Salk

B

akan

l

Rap

or

Faal

iyet

5 D

oum

sal k

alp

hast

alkl

ar il

e ilg

ili y

azl,

sözl

ü ve

gör

üntü

lü m

edya

ile

topl

um b

ilinc

ini a

rtrc

pro

gram

larn

ya

plm

as

2011

–20

14

Türk

Pe

diat

rik

Kar

diyo

loji

Der

nei v

e Tü

rk

Kar

diyo

loji

Der

nei

Salk

B

akan

l,

RTÜ

K,

YÖ

K

Rap

or

169


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Faal

iyet

6 P

edia

trik

kalp

cer

rahi

si

mer

kezi

ve

cerr

ah sa

ys

ile

kalit

esin

in

artr

lmas

2011

–20

14

Kal

p da

mar

C

erra

hi

Der

nei

Salk

B

akan

l

YÖ

K

Rap

or

Faal

iyet

7 H

asta

lk g

eri b

ildiri

m

sist

emle

rinin

dah

a et

kin

yöne

tilm

esi v

e el

de e

dile

n gü

veni

lir sa

lk v

erile

rinin

ilg

ili b

irim

lerle

düz

enli

olar

ak

payl

alm

as

Faal

iyet

8 S

alk

hiz

met

i bas

amak

lar

aras

ndak

i ger

i bild

irim

site

min

in

etki

nle

tirilm

esi (

sevk

zin

ciri

için

de)

170


Hed

ef 3

. Rom

atiz

mal

ate

ve

rom

atiz

mal

kal

p ha

stal

klar

nn

erad

ikas

yonu

n sa

lanm

as

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

Salk

B

akan

l

1.R

omat

izm

al

kalp

has

tal

s

kln

n %

0,3’

ün a

ltna

in

diril

mes

i

2. R

omat

izm

al

kalp

has

tal

na

bal

pros

tetik

ka

pak

repl

asm

an

say

sn

n m

evcu

t say

nn

%50

’sin

e in

mes

i

3. S

ekon

der

prof

ilaks

inin

%

100’

e ul

am

asn

n sa

lanm

as

Stra

teji

1 H

asta

lk g

eri

bild

irim

si

stem

lerin

in

etki

nle

tirilm

esi

Stra

teji

2 B

ildiri

mi z

orun

lu

hast

alkl

ar

liste

sine

aln

mas

ön

celik

li ta

kibi

Stra

teji

3 U

ygun

ta

n te

davi

sini

n re

hber

ler

doru

ltusu

nda

yap

lmas

Stra

teji

4 Tü

m

salk

hiz

met

su

num

ba

sam

akla

rnda

st

rate

ji 1,

2,3

ün

yayg

nla

trlm

as

Faal

iyet

1 B

ula

c h

asta

lkla

r tan

te

davi

rehb

erle

rinde

lgi

li ha

stal

n ön

celik

li ol

arak

izle

nmes

i

20

11–2

012

Türk

Pe

diat

rik

Kar

diyo

loji

Der

nei v

e Tü

rk

Kar

diyo

loji

Der

nei

Salk

B

akan

l v

e Ü

nive

rsite

ler

Rap

or

Faal

iyet

2 R

isk

grub

una

gire

n ço

cukl

arn

ate

li üs

t sol

unum

yol

u ha

stal

klar

nda

boaz

kül

türü

ya

plm

as

2011

–201

4

Türk

Pe

diat

rik

Kar

diyo

loji

Der

nei

Salk

B

akan

l v

e Ü

nive

rsite

ler

Rap

or

Faal

iyet

3 R

omat

izm

al k

alp

hast

alkl

ar il

e ilg

ili y

azl,

sözl

ü ve

gö

rünt

ülü

med

ya il

e to

plum

bili

ncin

i ar

trc

pro

gram

larn

yap

lmas

20

11-2

014

Türk

Pe

diat

rik

Kar

diyo

loji

Der

nei v

e Tü

rk

Kar

diyo

loji

Der

nei

Salk

B

akan

l,

RTÜ

K

Rap

or


7.4.7. KARDİYOVASKÜLER CERRAHİ

172


edef

1. H

er b

ir k

alp

cerr

ahis

i mer

kezl

eri f

izik

sel v

e fo

nksi

yone

l aç

dan

stan

dart

hal

e ge

tirilm

esi

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

Salk

B

akan

l

1.M

evcu

t m

evzu

atn

revi

zyon

u

2.D

enet

im

sonu

çlar

3.U

lusa

l ver

i ta

ban

ndak

i ve

riler

in

olum

lu y

önde

de

im

esi v

e ol

umlu

de

iim

gö

ster

enle

rin

say

s

4. S

tand

art

hale

gel

mi

m

erke

z or

an

Stra

teji

1 St

anda

rda

uym

ayan

m

erke

zler

in 6

ay

süre

zar

fnda

uy

um sa

lam

as

Stra

teji

2 B

u sü

re z

arfn

da

uyum

sa

laya

may

an

mer

kezl

erin

ka

patl

mas

Stra

teji

3 Ü

lken

in

ihtiy

acna

yön

elik

sa

ptam

alar

la a

lt ya

ps

ve

eiti

m

artla

r da

göz

Faal

iyet

1 A

mel

iyat

hane

ler e

n az

45

m2 v

e en

az

ndan

hep

a fil

treli

olac

aktr

. 6

ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

Cer

rahi

si

Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

2 H

er a

mel

iyat

oda

s iç

in 1

ade

t ka

lp-a

kci

er p

ompa

s b

ulun

acak

tr.

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

Cer

rahi

si

Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

3 H

er b

ir K

VC

mer

kezi

için

en

az

2 am

eliy

atha

ne o

laca

ktr.

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

Cer

rahi

si

Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

4 M

onitö

rizas

yon

sist

emi

kuru

laca

ktr.

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

Cer

rahi

si

Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

5 H

er b

ir K

VC

mer

kezi

için

en

az

2 A

BP

olac

aktr

. 6

ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

Cer

rahi

si

Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

173


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

4. S

tand

art

hale

gel

mi

m

erke

z or

an

Faal

iyet

6 T

KD

’nin

Ulu

sal K

alp

Sal

Po

litik

as T

asla

’nda

yer

ala

n ya

zl

kopy

asnd

a 19

3-19

4. sa

yfal

arnd

a be

lirtil

en

3.5.

2. s

ra n

umar

al m

adde

de y

azl

olan

lar

tüm

üyle

geç

erli

olac

aktr

.

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

Cer

rahi

si

Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

7 H

er m

erke

z iç

in b

ir ta

ne k

an

ista

syon

u ku

rula

cakt

r. 6

ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

Cer

rahi

si

Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

8 D

iyal

iz iç

in b

ir yo

un b

akm

ya

ta b

ulun

duru

laca

ktr.

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

Cer

rahi

si

Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

9 K

VC

yo

un b

akm

da;

hepa

filtre

li kl

imat

izas

yon

sist

emi

kuru

laca

k, h

asta

lar i

çin

güve

nli a

çlm

ayan

pe

ncer

eler

ve

gün

ndan

mak

sim

um

fayd

alan

ma

sala

naca

ktr.

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

Cer

rahi

si

Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

10

KV

C y

oun

bak

m ö

zel b

ir al

anda

ve

dier

bra

n h

asta

larn

dan

ayr

tutu

laca

k ve

has

ta m

ahre

miy

etin

i sa

laya

cak

uygu

n dü

zenl

emel

er o

laca

ktr.

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

Cer

rahi

si

Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

174


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

Faal

iyet

11

KV

C a

mel

iyat

hane

si il

e yo

un

bak

m a

yn k

atta

bul

unac

ak, b

u ge

rçek

letir

ilem

iyor

sa ik

i ala

n ar

asnd

a ha

sta

trans

portu

nu sa

laya

n, b

aka

bir

amaç

la k

ulla

nlm

ayan

has

ta a

sans

örü

tesi

s ed

ilece

ktir.

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

Cer

rahi

si

Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

12

Enfe

kte

ve u

zun

süre

yat

acak

kr

onik

has

tala

r içi

n ne

gatif

bas

nçl

ayr

bir

youn

bak

m ü

nite

si o

laca

ktr.

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

Cer

rahi

si

Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

13

KV

C y

oun

bak

mda

por

tabl

TE

E bu

lund

urul

acak

tr.

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

Cer

rahi

si

Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

14

Yo

un b

akm

ger

eksi

nim

i ol

may

an a

ncak

serv

iste

izle

nmes

i de

riskl

i ol

an h

asta

lar i

çin

ara

youn

bak

m

kuru

laca

ktr (

200

amel

iyat

/yl

üstü

nde

amel

iyat

yap

an m

erke

zler

için

en

az b

ir ar

a yo

un b

akm

yat

a)

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

Cer

rahi

si

Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

15

Her

KV

C m

erke

zi iç

in

perf

orm

ans v

erile

rini k

ontro

l ede

n ka

lite

sist

emi k

urul

acak

tr.

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

Cer

rahi

si

Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

175


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

Faal

iyet

16

Org

an n

akli

yapa

n m

erke

zler

e ul

am

ve

pers

onel

des

tei s

ala

naca

ktr.

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

Cer

rahi

si

Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

17

Dam

ar c

erra

hisi

has

tala

r iç

in

enfe

kte

hast

a pr

ofili

de

göz

önün

e al

nara

k ha

sta

serv

is y

ata

bul

undu

rula

cakt

r. 6

ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

Cer

rahi

si

Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

18

Dam

ar c

erra

hisi

has

tala

r iç

in

polik

linik

oda

s d

onan

ml

olac

aktr

(v

askü

ler d

ople

r, in

term

itant

pnö

mot

ik

bas

nç u

ygul

ama

ciha

z)

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

Cer

rahi

si

Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

19

Öze

llikl

e bü

yük

dam

arla

ra

yöne

lik e

ndov

askü

ler u

ygul

amal

arda

ol

uab

ilece

k ko

mpl

ikas

yonl

arda

aç

k ka

lp

cerr

ahis

inin

ger

eklil

ii n

eden

iyle

; En

dova

skül

er p

rote

z uy

gula

yaca

k K

VC

m

erke

zler

inde

am

eliy

atha

ne a

lan

için

de

hibr

id u

ygul

amal

ar iç

in d

onan

ml

(anj

iyo

ciha

z d

a bu

luna

n) b

ir am

eliy

at o

das

ol

acak

tr.

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

Cer

rahi

si

Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

20

Ülk

enin

ihtiy

acna

yön

elik

sa

ptam

alar

la a

lt ya

ps

ve

eiti

m a

rtlar

da

göz

önün

e al

nara

k tra

nspl

anta

syon

ruhs

at

veril

ecek

tir.

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

Cer

rahi

si

Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

176


edef

2. K

alp

cerr

ahis

i mer

kezl

eri i

çin

yete

rli s

ayda

ve

uygu

n ni

telik

te sa

lk p

erso

neli

tem

in e

dilm

esi

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

Salk

B

akan

l

Has

ta b

ana

dü

en u

ygun

ni

telik

li sa

lk

pers

onel

i

1.M

evcu

t m

evzu

atn

revi

zyon

u

2.D

enet

im

sonu

çlar

3.Sa

lk

Bak

anl

ka

ytla

r

4.H

asta

ne

kay

tlar

5.St

anda

rtlar

a uy

may

an

mer

kezl

erin

fa

aliy

ette

n m

en

edilm

esi

Stra

teji

1 St

anda

rda

uym

ayan

m

erke

zler

in 6

ay

süre

zar

fnda

uyu

m

sala

mas

Stra

teji

2 B

u sü

re

zarf

nda

uyum

sa

laya

may

an

mer

kezl

erin

ka

patl

mas

Stra

teji

3 B

elirl

enen

eiti

m

polit

ikal

arn

uy

gula

mak

üze

re

kuru

m v

e ku

rulu

lar i

le

ibi

rlii i

çind

e or

tak

eit i

m

çal

mal

arn

n yü

rütü

lmes

i

Faal

iyet

1 B

ir K

VC

mer

kezi

nde

biri

soru

mlu

(a

mel

iyat

lar

gerç

ekle

tiren

cer

rah)

olm

ak

üzer

e en

az

3 K

VC

uzm

an (s

orum

lu c

erra

ha

yard

mc

ola

cak

2 ce

rrah

la b

irlik

te) t

am g

ün

çal

mas

sala

naca

ktr.

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

C

erra

hisi

D

erne

i

Yll

k de

netle

me

ve ra

porla

r

Faal

iyet

2 H

er a

mel

iyat

hane

için

bir

sirk

üle

ve b

ir sc

rub

olm

ak ü

zere

2 a

det h

emire

bu

luna

cakt

r. 6

ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

C

erra

hisi

D

erne

i

Yll

k de

netle

me

ve ra

porla

r

Faal

iyet

3 K

VC

yo

un b

akm

da p

osto

pera

tif

1. G

ün iç

in h

er y

ata

a 1,

pos

tope

ratif

2. G

ün

için

2 y

ata

a 1

hem

ire b

ulun

duru

laca

ktr.

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

C

erra

hisi

D

erne

i

Yll

k de

netle

me

ve ra

porla

r

Faal

iyet

4 H

er b

ir ka

lp-a

kci

er p

ompa

s iç

in

serti

fikal

iki p

erfü

zyon

ist i

stih

dam

ed

ilece

ktir.

6

ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

C

erra

hisi

D

erne

i

Yll

k de

netle

me

ve ra

porla

r

Faal

iyet

5 E

er h

asta

ne b

ünye

sind

e m

evcu

t de

ilse

dest

ek g

erek

tiren

bra

nla

rda

( nör

oloj

i, ps

ikiy

atri,

nef

rolo

ji, e

ndok

rinol

oji,

göüs

has

talk

lar

ve g

enel

cer

rahi

vb.

br

anla

r) k

onsü

ltan

heki

m is

tihda

mn

n sa

lana

cakt

r.

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

C

erra

hisi

D

erne

i

Yll

k de

netle

me

ve ra

porla

r

177


edef

3. U

lusa

l ver

i tab

an o

lutu

rulm

as

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i St

rate

ji

Faal

iyet

ler

Süre

Fa

aliy

ette

n So

rum

lu

Kur

ulu

birl

ii

çind

e O

lmas

zl

eme

Salk

B

akan

l,

Türk

Kal

p D

amar

C

erra

hisi

D

erne

i

1.V

eri t

aban

n

olu

turu

lmas

2.V

eri t

aban

gi

rmey

en

mer

kezl

ere

ceza

i yap

trm

3.H

er b

ölge

ye

ve ü

lke

gene

line

ait 6

ayl

k so

nuçl

arn

yay

nlan

mas

4.O

lum

suz

tesp

it ed

ilen

mer

kezl

ere

mes

leki

des

tek

sala

nmas

Stra

teji

1 Sa

lk B

akan

l v

e Tü

rk K

alp

Dam

ar C

erra

hisi

Der

nei o

rtak

bir v

eri

taba

n o

lutu

rmas

Stra

teji

2 V

eri d

eer

lend

irmek

için

Sa

lk B

akan

l v

e Tü

rk K

alp

Dam

ar

Cer

rahi

si D

erne

i ulu

sal v

eri t

aban

n

izle

yece

k or

tak

bir k

omis

yon

kurm

as

Stra

teji

3 V

erile

rin 6

ayl

k pe

riyot

larla

to

plan

p so

nuçl

arn

n d e

erle

ndiri

lmes

i

Stra

teji

4 V

eri a

kn

n sa

lana

bilm

esi

için

yap

trm

larn

uyg

ulan

mas

(Örn

: ve

ri ak

sala

may

an m

erke

zler

için

SG

K ö

dem

esin

in y

aplm

amas

gib

i)

Stra

teji

5 Ü

lke

orta

lam

asnd

an o

lum

suz

yönd

e sa

pma

göst

eren

mer

kezl

ere

bilim

sel v

e m

esle

ki d

este

k sa

lanm

as

Stra

teji

6 D

este

e ra

men

olu

mlu

yön

de

geli

me

sala

yam

ayan

mer

kezl

erin

ru

hsat

larn

n as

kya

aln

mas

Faal

iyet

1

KV

C m

erke

zler

in

perf

orm

ans

n a

yrnt

l bi

r ek

ilde

mon

itöriz

e ed

ebilm

ek

için

ulu

sal b

ir ve

ri ta

ban

ol

utu

rula

cakt

r. B

u ve

ri ta

ban

için

de h

asta

larn

de

mog

rafik

yap

s, o

lgul

arn

risk

fakt

örle

ri, e

ndik

asyo

n s

nrla

r, h

asta

nede

kal

ma

süre

si, m

orbi

dite

ve

mor

talit

e bu

luna

cakt

r. 6

ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

C

erra

hisi

D

erne

i

Yll

k de

netle

me

ve ra

porla

r

178


edef

4. D

oku

ve o

rgan

gre

ft b

anka

lar

olu

turu

lmas

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en K

urum

lar

zlem

e

Salk

B

akan

l,

Org

an N

akli

Bili

m

Kur

ulu,

Tü

rkiy

e O

rgan

Nak

li D

erne

i, Tü

rkiy

e Y

apay

O

rgan

lar

Der

nei

1. M

evcu

t du

rum

ve

aktiv

itele

r so

nras

du

rum

k

yasl

ama

ve

etki

an

aliz

leri

2.M

evcu

t m

evzu

atn

revi

zyon

u

3. D

oku

ve

orga

na

ula

mda

ki

art

Stra

teji

1 O

rgan

ba

nkal

arn

n tü

m

mer

kezl

erin

ku

llana

bile

cei

bir w

eb si

tesi

nin

olu

turu

lmas

ve

24 sa

atte

bir

günc

elle

nmes

i

Stra

teji

2 B

ölge

sel d

oku

bank

alar

nn

yayg

nla

trlm

as

Faal

iyet

1 M

evcu

t ba

nkal

arn

yeri,

du

rum

lar

ve

verim

lilik

leri

belir

lene

cekt

ir.

6 ay

Salk

B

akan

l

Org

an N

akli

Bili

m K

urul

u,

Türk

iye

Org

an N

akli

Der

nei,

Türk

iye

Yap

ay

Org

anla

r Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

2 M

evcu

t du

rum

göz

den

geçi

riler

ek ih

tiyaç

ola

n bö

lgel

er sa

ptan

acak

ve

bu b

ölge

lerd

e ku

rula

cakt

r.

6 ay

Salk

B

akan

l

Org

an N

akli

Bili

m K

urul

u,

Türk

iye

Org

an N

akli

Der

nei,

Türk

iye

Yap

ay

Org

anla

r Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

3

Ruh

satla

ndrl

mal

ar

ived

ilikl

e ya

pla

cakt

r. 6

ay

Salk

B

akan

l

Org

an N

akli

Bili

m K

urul

u,

Türk

iye

Org

an N

akli

Der

nei,

Türk

iye

Yap

ay

Org

anla

r Der

nei

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

4 T

üm K

VC

m

erke

zler

ine

konu

yla

ilgili

bilg

i ver

ilece

ktir.

6

ay

Sa

lk

Bak

anl

O

rgan

Nak

li B

ilim

Kur

ulu,

Tü

rkiy

e O

rgan

Nak

li D

erne

i, Tü

rkiy

e Y

apay

O

rgan

lar D

erne

i

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

179


edef

5. P

edia

trik

kal

p ce

rrah

isin

in y

eter

li dü

zeyd

e ya

pla

ndr

lmas

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

Salk

B

akan

l

1. U

ygun

m

evzu

atn

olu

turu

lmas

2. M

evcu

t du

rum

ve

aktiv

itele

r so

nras

dur

um

kya

slam

a ve

et

ki a

naliz

leri

3. H

izm

et

veril

en h

asta

sa

ys

Stra

teji

1 K

VC

m

erke

zler

ind

e pe

diat

rik

kalp

cer

rahi

si

için

öze

llikl

i am

eliy

at v

e yo

un b

akm

ar

tlarn

n ol

utu

rulm

as

Stra

teji

2 Pe

diat

rik

kard

iyol

ogun

m

evcu

t ol

duu

mer

kezl

erde

pe

diat

rik k

alp

cerr

ahis

inin

ya

plm

asn

n sa

lanm

as

Faal

iyet

1 M

evcu

t ped

iatri

k K

VC

m

erke

zler

i ve

kapa

site

leri

belir

lene

cekt

ir.

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

ce

rrah

isi D

erne

i,

Pedi

atrik

K

ardi

yolo

ji D

erne

i

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

2 H

er il

de p

edia

trik

KV

C

mer

kezi

kur

ulm

aks

zn

sade

ce

bölg

esel

mer

kezl

er o

lutu

rula

cakt

r. 6

ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

ce

rrah

isi D

erne

i,

Pedi

atrik

K

ardi

yolo

ji D

erne

i

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

3 P

edia

trik

KV

C

mer

kezl

erin

in k

adn

doum

ve

çocu

k ha

stan

eler

iyle

koo

rdin

asyo

nu

sala

naca

ktr.

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

ce

rrah

isi D

erne

i,

Pedi

atrik

K

ardi

yolo

ji D

erne

i

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar

Faal

iyet

4 P

edia

trik

KV

C

mer

kezi

nde

pedi

atrik

kar

diyo

log,

pe

diat

rik y

oun

bak

m u

zman

, ye

nido

an u

zman

, ped

iatri

k yo

un

bak

m h

emire

sini

içer

en e

kip

olu

turu

laca

ktr.

6 ay

Salk

B

akan

l

Türk

Kal

p D

amar

ce

rrah

isi D

erne

i,

Pedi

atrik

K

ardi

yolo

ji D

erne

i

Yll

k de

netle

me

ve

rapo

rlar


7.4.8. KURUMLAR SEREBROVASKÜLER HASTALIKLAR (İNME)

181


edef

1.

nme

Ris

k fa

ktör

leri

nin

azal

tlm

as

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

St

rate

ji 1.

Kal

p ve

bey

in d

amar

ha

stal

klar

risk

fakt

örle

rine

yöne

lik

yap

land

rlm

/sta

ndar

dize

ed

ilmi

prim

er se

kond

er v

eya

ters

iyer

kor

uma

prog

ram

larn

n ilg

ili d

ier

uzm

anlk

ala

nlar

ile

ibi

rlii i

çind

e bi

rinci

bas

ama

da

kap

saya

cak

ekild

e ye

rletir

ilmes

i

Stra

teji

2.Ta

ram

a pr

ogra

mla

rnn

yayg

nla

trla

rak

için

de k

alp

ve

beyi

n da

mar

has

talk

larn

a ai

t ta

ram

alar

n da

bul

unm

asn

sa

lam

ak

Stra

teji

3.To

plum

un k

alp

ve

beyi

n da

mar

has

talk

lar

risk

fakt

örle

rine

yöne

lik

ark

ndal

nn

artt

rlm

asn

sa

lam

ak

Faal

iyet

1 O

kul ö

nces

i, ilk

ve

orta

ö

retim

, yük

sek

öre

tim v

e zo

runl

u as

kerli

k hi

zmet

i sür

esin

ce k

alp

ve

beyi

n da

mar

has

talk

lar

risk

fakt

örle

ri ve

kor

unm

a ile

ilgi

li fa

rknd

alk

geli

tiric

i ve

davr

an

dei

tiric

i eiti

m v

erilm

esi

Süre

kli

Salk

B

akan

l,

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

U

zman

lk

Der

nekl

eri

(yar

-oto

rite),

TTB

Türk

Sila

hl

Kuv

vetle

ri,

Yer

el

yöne

timle

r, D

iyan

et

leri

Ba

kanl

, M

edya

ku

rulu

lar

1.Pe

riyod

ik

anke

t ça

lm

alar

, 2.

Periy

odik

to

plum

tara

ma

çal

mal

ar,

3.H

asta

ne

bazl

ver

i ta

banl

ar

Faal

iyet

2 S

ivil

topl

um k

urul

ula

r uz

man

lk d

erne

kler

i, ye

rel

yöne

timle

r ara

cl

ile

topl

uma

kalp

ve

bey

in d

amar

has

talk

lar

risk

fakt

örle

ri ve

kor

unm

a ile

ilgi

li fa

rknd

alk

geli

tiric

i ve

davr

an

dei

tiric

i eiti

m v

erilm

esi

Süre

kli

Salk

B

akan

l,

Uzm

anlk

Der

nekl

eri

(yar

-oto

rite)

,

TTB

Yer

el

yöne

timle

r, U

zman

lk

Der

nekl

eri

(yar

-oto

rite )

1.Pe

riyod

ik

anke

t ça

lm

alar

, 2.

Periy

odik

to

plum

tara

ma

çal

mal

ar,

3.H

asta

ne

bazl

ver

i ta

banl

ar

182


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Stra

teji

4 .K

alp

ve b

eyin

dam

ar

hast

alkl

ar ri

sk fa

ktör

lerin

e yö

nelik

teda

vini

n ul

usla

r ara

s

kla

vuzl

ara

uygu

n ol

arak

biri

nci

basa

mak

hek

imle

ri ta

rafn

dan

rapo

rlam

a ve

reçe

te e

dilm

e ol

ana

nn

sala

nara

k ko

ruyu

cu

hizm

etle

rin e

tkin

liin

in

artt

rlm

as

Stra

teji

5. U

lusa

l Tüt

ün K

ntro

l Ey

lem

Pla

nn

n uy

gula

nmsa

sn

n ta

kibi

Faal

iyet

3 M

edya

nn

bilin

çlen

dirm

e ça

lm

alar

na a

ktif

olar

ak

katl

mn

n sa

lanm

as, b

u ça

lm

alar

a to

plum

u et

kile

yen

mod

el k

iile

rin k

atlm

nn

sala

nmas

Süre

kli

Salk

B

akan

l,

Uzm

anlk

D

erne

kler

i (y

ar-o

torit

e),

Med

ya,

RTÜ

K, T

TB

Uzm

anlk

D

erne

kler

i (y

ar-o

torit

e),

Med

ya, R

TÜK

1.Pe

riyod

ik

anke

t ça

lm

alar

, 2.

Periy

odik

to

plum

tara

ma

çal

mal

ar,

3.H

asta

ne

bazl

ver

i ta

banl

ar

Faal

iyet

4 Ç

evre

düz

enle

mes

i ve

iye

rlerin

in fi

ziks

el a

ktiv

iteye

uy

gun

çevr

e ta

sarm

ve

spor

al

anla

rnn

yap

land

rlm

as

Süre

kli

Yer

el

yöne

timle

r, K

amu

kuru

m

ve k

urul

ula

r,

500

içi

den

fazl

a i

çi

çal

tran

öze

l te

ebbü

sler

, i

yeri

heki

mle

ri

çi

send

ikal

ar,

Mem

ur

send

ikal

ar,

Spor

dan

soru

mlu

de

vlet

ba

kanl

, Ç

alm

a B

akan

l

yer

i he

kim

lerin

in

yll

k ge

ri bi

ldiri

mle

ri

Faal

iyet

5 K

alp

ve b

eyin

dam

ar

hast

alkl

ar ri

sk fa

ktör

lerin

e yö

nelik

ya

pla

ndrl

m/s

tand

ardi

ze e

dilm

i

prim

er se

kond

er v

eya

ters

iyer

ko

rum

a pr

ogra

mla

rnn

ilgili

di

er

uzm

anlk

ala

nlar

ile

ibi

rlii i

çind

e bi

rinci

bas

ama

da

kaps

ayac

ak

ekild

e ye

rletir

ilmes

i

Salk

B

akal

, TT

B,

Uzm

anlk

de

rnek

leri

(yar

-oto

rite)

SGK

, U

zman

lk

dern

ekle

ri (y

ar-o

torit

e)

zlem

ça

lm

alar

183


edef

2.

lk 3

saat

te tr

ombo

litik

teda

vi a

lan

hast

a sa

ys

n tü

m is

kem

ik in

mel

erin

%5’

i düz

eyin

e ul

atr

lmas

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

lk 3

saat

te

trom

bolit

ik

teda

vi

alan

has

ta

say

sn

tü

m

iske

mik

in

mel

erin

%

5’i

düze

yine

ul

atr

mak

Stra

teji

1.nm

e be

lirtil

eri v

e ilk

3

saat

te te

davi

sini

n ön

emi h

akk

nda

topl

um

fark

ndal

nn

artt

rlm

as

Stra

teji

2.11

2 ac

il sa

lk

hizm

etle

rinin

do

ru v

e ya

ygn

kulla

nm

ha

kknd

a bi

linçl

endi

rmen

in

artt

rlm

as

Stra

teji

3. A

cil

ser v

isle

rin in

me

hast

alar

nn

acil

yöne

timin

e uy

gun

alt y

ap v

e or

gani

zasy

ona

sahi

p ol

mas

nn

sala

nmas

ve

Faal

iyet

1 O

kul ö

nces

i, ilk

ve

orta

ö

retim

, yük

sek

öre

tim v

e zo

runl

u as

kerli

k hi

zmet

i sür

esin

ce in

me

belir

tiler

i ve

ilk 3

saat

te te

davi

sini

n ön

emi i

le il

gili

fark

ndal

k ge

litir

ici v

e da

vran

de

itir

ici

eiti

m v

erilm

esi

Süre

kli

Salk

B

akan

l,

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

U

zman

lk

Der

nekl

eri

(yar

-oto

rite)

, TT

B

Türk

Sila

hl

Kuv

vetle

ri,

Yer

el

yöne

timle

r, D

iyan

et

leri

Ba

kanl

, M

edya

ku

rulu

lar

1.Pe

riyod

ik a

nket

ça

lm

alar

, 2.

Periy

odik

topl

um

tara

ma

çal

mal

ar,

3.H

asta

ne b

azl

veri

taba

nlar

Faal

iyet

2 S

ivil

topl

um k

urul

ula

r, uz

man

lk d

erne

kler

i, ye

rel

yöne

timle

r ara

cl

ile

topl

uma

inm

e be

lirtil

eri v

e ilk

3 sa

atte

te

davi

sini

n ön

emi

ile il

gili

fark

ndal

k ge

litir

ici v

e da

vran

de

itir

ici e

itim

ver

ilmes

i

Süre

kli

Salk

B

akan

l,

Uzm

anlk

D

erne

kler

i (y

ar-o

torit

e),

TTB

Yer

el

yöne

timle

r, U

zman

lk

Der

nekl

eri

(yar

-oto

rite)

1.Pe

riyod

ik a

nket

ça

lm

alar

, 2.

Periy

odik

topl

um

tara

ma

çal

mal

ar,

3.H

asta

ne b

azl

veri

taba

nlar

Faal

iyet

3 M

edya

nn

bilin

çlen

dirm

e ça

lm

alar

na a

ktif

olar

ak k

atlm

nn

sala

nmas

, bu

çal

mal

ara

topl

umu

etki

leye

n m

odel

ki

ilerin

kat

lmn

n sa

lanm

as

Süre

kli

Salk

B

akan

l,

Uzm

anlk

D

erne

kler

i (y

ar-o

torit

e),

Med

ya,

RTÜ

K, T

TB

Uzm

anlk

D

erne

kler

i (y

ar-o

torit

e),

Med

ya, R

TÜK

1.Pe

riyod

ik a

nket

ça

lm

alar

, 2.

Periy

odik

topl

um

tara

ma

çal

mal

ar,

Has

tane

baz

l ve

ri ta

banl

ar

184


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Faal

iyet

4 T

üm a

cil s

alk

hi

zmet

leri

çal

anla

rna

yöne

lik

ilgili

uzm

anlk

der

nekl

erin

den

yard

m a

lnar

ak in

me

ön ta

ns

ko

yabi

lme

ve il

k 3

saat

teki

te

davi

nin

önem

ine

yöne

lik sü

rekl

i ve

sist

emat

ik e

itim

pro

gram

lar

düze

nlem

ek

2012

Salk

B

akan

l,

Uzm

anlk

D

erne

kler

i (y

ar-o

torit

e),

TTB

, Öze

l ha

stan

eler

ve

salk

ku

rulu

lar

dern

ei

Uzm

anlk

D

erne

kler

i (y

ar-

otor

ite),

TTB

, Öze

l ha

stan

eler

ve

salk

ku

rulu

lar

dern

ei

Eiti

m ö

nces

i ve

sonr

as y

apla

n an

ketle

r

Faal

iyet

5 H

asta

larn

has

tane

ye

ula

m sü

resi

nin

ksa

ltla

bilm

esi

için

ger

ekli

ve k

olay

latr

c tr

afik

dü

zenl

emel

erin

in y

aplm

as

2012

çile

ri ba

kanl

, U

latr

ma

Bak

anl

, Y

erel

yö

netim

ler,

Kar

ayol

lar

Gen

el

Müd

ürlü

ü,

Emni

yet

Gen

el

Müd

ürlü

ü

Faal

iyet

6 1

12 sa

lk h

izm

etle

ri iç

in in

me

tan

ve

teda

visi

ne y

önel

ik

ulus

lara

ras

ve

ulus

al k

lavu

zlar

n ku

llan

lmas

nn

sala

nmas

20

12

Salk

B

akan

l,

Uzm

anlk

D

erne

kler

i (y

ar-o

torit

e),

TTB

1.U

ygul

ama

önce

si

ve so

nras

yap

lan

anke

tler,

2.U

ygul

ama

önce

si v

e so

nras

m

orbi

dite

ve

mor

talit

e or

anla

rnn

izle

nmes

i

185


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

lk 3

saat

te

trom

bolit

ik

teda

vi a

lan

hast

a sa

ys

n tü

m

iske

mik

in

mel

erin

%

5’i

düze

yine

ul

atr

mak

Stra

teji

1.nm

e be

lirtil

eri v

e ilk

3

saat

te te

davi

sini

n ön

emi h

akk

nda

topl

um

fark

ndal

nn

artt

rlm

as

Stra

teji

2.11

2 ac

il sa

lk

hizm

etle

rinin

do

ru v

e ya

ygn

kulla

nm

ha

kknd

a bi

linçl

endi

rmen

in

artt

rlm

as

Stra

teji

3. A

cil

serv

isle

rin in

me

hast

alar

nn

acil

yöne

timin

e uy

gun

alt y

ap v

e or

gani

zasy

ona

sahi

p ol

mas

nn

sala

nmas

ve

yayg

nla

trlm

as

Faal

iyet

7 A

cil s

ervi

sler

in in

me

hast

alar

nn

acil

yöne

timin

e uy

gun

alt y

ap v

e or

gani

zasy

ona

sahi

p ol

mas

nn

sala

nmas

ve

yayg

nla

trlm

as

2014

Salk

B

akan

l,

Uzm

anlk

D

erne

kler

i (y

ar-o

torit

e)

Yer

el

yöne

timle

r B

akan

lk a

rac

l il

e 2

yld

a bi

r yap

laca

k de

netim

ler i

le

yap

land

rma

önce

si

ve so

nras

tro

mbo

litik

teda

vi

alan

has

ta o

ranl

arn

n iz

lenm

esi

Faal

iyet

8 n

me

ünite

lerin

in

pers

onel

ve

dona

nm

krit

erle

rinin

ul

usla

r ara

s k

lavu

zlar

a gö

re

olu

turu

lmas

2014

Salk

B

akan

l,

Uzm

anlk

D

erne

kler

i (y

ar-o

torit

e)

SGK

B

akan

lk a

rac

l il

e 2

yld

a bi

r yap

laca

k de

netim

ler i

le

izle

nmes

i

186


edef

3.

nmel

i has

tala

rda

hast

ane

ve h

asta

ne so

nras

nda

mor

talit

e ve

mor

bidi

teni

n az

altm

as

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

nmel

i ha

stal

arda

ha

stan

e ve

ha

stan

e so

nras

nda

mor

talit

e ve

m

orbi

dite

or

annd

aki

azal

ma

Stra

teji

1. n

me

mer

kezi

ve

inm

e ün

itesi

kav

ram

larn

n ol

utu

rulm

as v

e bu

m

erke

zler

in d

onan

m

krite

rlerin

in

belir

lenm

esi v

e st

anda

rdiz

asyo

nu

Stra

teji

2. n

me

teda

vi v

e ta

kip

prot

okol

lerin

in

geli

tirilm

esi v

e st

anda

rdiz

asyo

nu

Stra

teji

3. H

er il

de

akut

inm

e te

davi

si

yapa

bile

cek

inm

e m

erke

zi /ü

nite

si

kuru

lmas

Stra

teji

4 B

eyin

da

mar

has

talk

larn

n ba

kanl

kça

nöro

loji

için

üst

ihtis

as o

lara

k ka

bul e

dilm

esi v

e öz

elle

mi

uzm

an

heki

m y

eti

tirilm

esi

Faal

iyet

1.

nme

mer

kezi

ve

inm

e ün

itesi

kav

ram

larn

n ol

utu

rulm

as v

e bu

mer

kezl

erin

do

nan

m k

riter

lerin

in b

elirl

enm

esi

ve st

anda

rdiz

asyo

nu

2014

Salk

B

akan

l,

Uzm

anlk

D

erne

kler

i (y

ar-o

torit

e)

Bak

anlk

ara

cl

ile

2 y

lda

bir y

apla

cak

dene

timle

r ile

iz

lenm

esi

Faal

iyet

2 .

nme

teda

vi v

e ta

kip

prot

okol

lerin

in g

elit

irilm

esi v

e st

anda

rdiz

asyo

nu

2012

Salk

B

akan

l,

Uzm

anlk

D

erne

kler

i (y

ar-o

torit

e)

Uyg

ulam

a ön

cesi

ve

sonr

as m

orbi

dite

ve

mor

talit

e or

anla

rnn

izle

nmes

i

Faal

iyet

3 H

er il

de a

kut i

nme

teda

visi

yap

abile

cek

inm

e m

erke

zi /ü

nite

si k

urul

mas

2014

Salk

B

akan

l,

Üni

vers

ite

Has

tane

leri,

Öze

l ha

stan

eler

ve

salk

ku

rulu

lar

dern

ei

nme

mer

kezi

say

s

ve n

iteli

inde

ki

dei

ikli

in

izle

nmes

i

Faal

iyet

4 B

eyin

dam

ar

hast

alkl

arn

n ba

kanl

kça

nöro

loji

için

üst

ihtis

as o

lara

k ka

bul

edilm

esi v

e öz

elle

mi

uzm

an

heki

m y

eti

tirilm

esi

2012

Salk

B

akan

l,

Uzm

anlk

D

erne

kler

i (y

ar-o

torit

e)

Yet

ien

ele

man

sa

ys

nn

izle

nmes

i

187


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

nmel

i ha

stal

arda

ha

stan

e ve

ha

stan

e so

nras

nda

mor

talit

e ve

m

orbi

dite

or

annd

aki

azal

ma

Stra

teji

5 N

örol

ojik

Y

oun

Bak

m

dona

nm

krit

erle

rinin

be

lirle

nmes

i ve

stan

dard

izas

yonu

Stra

teji

6 N

örol

ojik

yo

un b

akm

’n

Bak

anlk

ça n

örol

oji

için

üst

ihtis

as o

lara

k ka

bul e

dilm

esi v

e öz

elle

mi

uzm

an

heki

m y

eti

tirilm

esi

Stra

teji

7 Y

oun

ba

km

da in

me

teda

vi

ve ta

kip

prot

okol

lerin

in

geli

tirilm

esi v

e st

anda

rdiz

asyo

nu

Stra

teji

8 N

örol

ojik

yo

un b

akm

ün

itele

rinin

say

ca

yete

rli d

üzey

e

Faal

iyet

5 N

örol

ojik

Yo

un

Bak

m d

onan

m k

riter

lerin

in

belir

lenm

esi v

e st

anda

rdiz

asyo

nu

2014

Salk

B

akan

l,

Üni

vers

ite

Has

tane

leri,

Öze

l ha

stan

eler

ve

salk

ku

rulu

lar

dern

ei

nme

mer

kezi

say

s

ve n

iteli

inde

ki

dei

ikli

in

izle

nmes

i

Faal

iyet

6 N

örol

ojik

yo

un

bak

m’n

bak

anlk

ça n

örol

oji i

çin

üst i

htis

as o

lara

k ka

bul e

dilm

esi

ve ö

zelle

mi

uzm

an h

ekim

ye

titir

ilmes

i

2012

Salk

B

akan

l,

Uzm

anlk

D

erne

kler

i (y

ar-o

torit

e)

Yet

ien

ele

man

sa

ys

nn

izle

nmes

i

Faal

iyet

7 Y

oun

bak

mda

inm

e te

davi

ve

taki

p pr

otok

olle

rinin

ge

litir

ilmes

i ve

stan

dard

izas

yonu

20

12

Salk

B

akan

l,

Uzm

anlk

D

erne

kler

i (y

ar-o

torit

e)

Uyg

ulam

a ön

cesi

ve

sonr

as m

orbi

dite

ve

mor

talit

e or

anla

rnn

izle

nmes

i

188


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

nmel

i ha

stal

arda

ha

stan

e ve

ha

stan

e so

nras

nda

mor

talit

e ve

m

orbi

dite

or

annd

aki

azal

ma

Stra

teji

8 N

örol

ojik

yo

un b

akm

ün

itele

rinin

say

ca

yete

rli d

üzey

e ge

tirilm

esi (

en a

z he

r ild

e bi

r nör

oloj

ik

youn

bak

m ü

nite

si

olac

ak e

kild

e)

Stra

teji

9 SG

K v

e ge

ri öd

eme

polit

ikal

arn

n te

davi

pr

otok

olle

rini

uygu

lam

aya

izin

ve

rece

k ek

ilde

düze

nlen

mes

i

Stra

teji

10

Reh

abili

tasy

on

mer

kezi

say

s v

e da

lmn

n dü

zenl

enm

esi

Stra

teji

11

Teda

vini

n de

vam

ve

seko

nder

pro

flaks

i ko

nusu

nda

eiti

m

Faal

iyet

8 N

örol

ojik

yo

un

bak

m ü

nite

lerin

in sa

yca

yet

erli

düze

ye g

etiri

lmes

i (en

az

her i

lde

bir n

örol

ojik

yo

un b

akm

üni

tesi

ol

acak

eki

l de)

20

14

Salk

B

akan

l,

Üni

vers

ite

Has

tane

leri,

Öze

l H

asta

nele

r ve

Sa

lk

Kur

ulu

lar

Der

nei

nme

mer

kezi

say

s

ve n

iteli

inde

ki

dei

ikli

in

izle

nmes

i

Faal

iyet

9 S

GK

ve

geri

ödem

e po

litik

alar

nn

teda

vi

prot

okol

lerin

i uyg

ulam

aya

izin

ve

rece

k ek

ilde

düze

nlen

mes

i

2011

Sa

lk

Bak

anl

, SG

K

Faal

iyet

10

Reh

abili

tasy

on

mer

kezi

say

s v

e da

lmn

n dü

zenl

enm

esi

2014

Salk

B

akan

l,

Mal

iye

Bak

anl

, So

syal

H

izm

etle

r ve

Çoc

uk

Esirg

eme

Kur

umu,

U

zman

lk

Der

nekl

eri

Bu

mer

kezl

erin

say

ve

yet

erlil

ikle

rinin

iz

lenm

esi

189


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

nmel

i ha

stal

arda

ha

stan

e ve

ha

stan

e so

nras

nda

mor

talit

e ve

m

orbi

dite

or

annd

aki

azal

ma

Stra

teji

12 K

roni

k ba

km

mer

kezl

eri

olu

turu

lara

k SG

K

tara

fnda

n be

delin

in

kar

lanm

asn

n sa

lanm

as

Stra

teji

13 K

roni

k ba

km

has

tala

rnn

evde

bak

m

orga

niza

syon

unun

sa

lanm

as

Faal

iyet

11

Teda

vini

n de

vam

ve

seko

nder

pro

flaks

i kon

usun

da

eiti

m v

erilm

esi

Süre

kli

Salk

B

akan

l,

Uzm

anlk

D

erne

kler

i (y

ar-

otor

ite),

TTB

Se

rebr

ovas

küle

r ola

y re

kürr

ens h

zn

n iz

lenm

esi

Faal

iyet

12

Kro

nik

bak

m

mer

kezl

eri o

lutu

rula

rak

SGK

ta

rafn

dan

bede

linin

ka

rla

nmas

nn

sala

nmas

20

14

Salk

B

akan

l,

SGK

, M

aliy

e B

akan

l

Uzm

anlk

D

erne

kler

i (y

ar-

otor

ite)

Faal

iyet

13

Kro

nik

bak

m

hast

alar

nn

evde

bak

m

orga

niza

syon

unun

sala

nmas

2014

Salk

B

akan

l,

SGK

, M

aliy

e B

akan

l,

Uzm

anlk

D

erne

kler

i (y

ar-o

torit

e)

Uzm

anlk

D

erne

kler

i (y

ar-

otor

ite),


7.4.9. REHABİLİTASYON, PALYATİF TEDAVİVE EVDE BAKIM HİZMETLERİ

191


edef

1.

2014

Yln

a K

adar

Kal

p ve

Dam

ar H

asta

lkla

ryl

a lg

ilene

n Sa

lk P

erso

nelin

in %

75’in

de

Kar

diya

kReh

abili

tasy

on

Kon

usun

da F

ark

ndal

n O

lum

as

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

1. K

alp

ve

dam

ar

hast

al

konu

sund

a hi

zmet

ver

en

eiti

lmi

sa

lk

pers

onel

i sa

ys

2. B

u am

açla

dü

zenl

enen

y

llk

topl

ant

say

s

Stra

teji

1 T

p fa

külte

lerin

de

kard

iyak

re

habi

litas

yon

konu

sunu

n çe

kird

ek

müf

reda

ta a

lnm

as

Faal

iyet

1 T

p fa

külte

lerin

de

kard

iyak

reha

bilit

asyo

n ko

nusu

nun

çeki

rdek

müf

reda

ta a

lnm

as iç

in

gere

kli b

avu

rula

rn y

aplm

as

2011

-20

14

YÖ

K

Üni

vers

itele

r

Sivi

l top

lum

ör

gütle

ri B

ala

ngç

ve b

itite

ya

pla

n fa

rknd

alk

anke

tleri

Faal

iyet

2 S

alk

bili

mle

ri fa

külte

lerin

in fi

zik

teda

vi v

e re

habi

litas

yon,

bes

lenm

e ve

diy

etet

ik,

hem

irelik

, erg

oter

api b

ölüm

lerin

de

kard

iyak

reha

bilit

asyo

n ko

nusu

nun

müf

reda

ta a

lnm

as v

e ge

litir

ilmes

i ça

lm

alar

YÖ

K

Üni

vers

itele

r

Sivi

l top

lum

ör

gütle

ri B

ala

ngç

ve b

itite

ya

pla

n fa

rknd

alk

anke

tleri

192


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

3. S

alk

pe

rson

elin

e yö

nelik

ka

rdiy

ak

reha

bilit

asyo

n e

itim

m

ater

yali

say

s

Stra

teji

2 Sa

lk

bilim

leri

fakü

ltele

rinin

fizi

k te

davi

ve

reha

bilit

asyo

n,

besl

enm

e ve

di

yete

tik, h

emire

lik,

ergo

tera

pi

bölü

mle

rinde

ka

rdiy

ak

reha

bilit

asyo

n ko

nusu

nun

müf

reda

ta

alnm

as v

e ge

litir

ilmes

i

Stra

teji

3 K

alp

ve

dam

ar h

asta

lkla

r ile

ilg

ilene

n uz

man

lk

dalla

rnn

( ka

rdiy

oloj

i, ka

lp

dam

ar c

erra

hisi

v.b)

ka

rdiy

ak

reha

bilit

asyo

n ko

nusu

nda

bilin

çlen

diril

mes

i

Faal

iyet

3 K

alp

ve d

amar

has

talk

lar

ile il

gile

nen

uzm

anlk

dal

larn

n

( kar

diol

oji,

kalp

dam

ar c

erra

hisi

v.b

) ka

rdiy

ak re

habi

litas

yon

konu

sund

a bi

linçl

endi

rilm

esi i

çin

hizm

et iç

i e

itim

pro

gram

larn

n dü

zenl

enm

esi

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r Si

vil t

oplu

m

örgü

tleri

(Ör.

Türk

iye

FTR

Uzm

an

Hek

imle

ri D

erne

i, Tü

rk

Kar

diyo

loji

Der

nei)

Sivi

l top

lum

ör

gütle

ri B

ala

ngç

ve b

itite

ya

pla

n fa

rknd

alk

anke

tleri

193


edef

2. 2

014

yln

a ka

dar

kalp

ve

dam

ar h

asta

l g

elie

n ki

ileri

n ve

yak

nlar

nn

en a

z %

30’u

nda

kar

diya

k re

habi

litas

yon

konu

sund

a

fark

ndal

n ol

utu

rulm

as

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

1. E

itile

n ha

sta

ve h

asta

yak

n

say

s

2. T

opla

nt sa

ys

3. O

lutu

rula

n e

itim

mat

erya

li sa

ys

4. M

edya

da k

onu

ile il

gili

faal

iyet

sa

ys

Stra

teji

1 To

plum

un

kard

iyak

reha

bilit

asyo

n ko

nusu

nda

bilin

çlen

diril

mes

i içi

n ha

lk e

itim

topl

antl

ar

düze

nlen

mes

i

Stra

teji

2 G

örse

l, i

itsel

ve

yaz

l ba

sl

med

yada

bu

kon

uda

bilg

ilend

irme

prog

ram

larn

a ye

r ve

rilm

esi

Stra

teji

3 Y

erel

yö

netim

lerin

, ilg

ili

uzm

anla

rn k

atlm

ile

kard

iyak

reha

bilit

asyo

n ko

nulu

etk

inlik

ler

düze

nlen

mes

i

Faal

iyet

1 T

oplu

mun

kar

diya

k re

habi

litas

yon

konu

sund

a bi

linçl

endi

rilm

esi i

çin

halk

eiti

m

topl

antl

ar d

üzen

lenm

esi i

çin

halk

e

itim

i pro

gram

larn

n ge

litir

ilmes

i 20

11-

2014

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r Si

vil t

oplu

m

örgü

tleri

(Ör.

Türk

iye

FTR

U

zman

H

ekim

leri

Der

nei,

Türk

K

ardi

yolo

ji D

erne

i)

RTÜ

K,

TRT,

MEB

, ilg

ili tü

m

kuru

m

kuru

lula

r

Faal

iyet

2 G

örse

l, i

itsel

ve

yaz

l m

edya

da b

u ko

nuda

bilg

ilend

irme

prog

ram

larn

a ye

r ver

ilmes

i gi

riim

leri

Salk

B

akan

l

RTÜ

K,

TRT,

MEB

, ilg

ili tü

m

kuru

m

kuru

lula

r

Faal

iyet

3 Y

erel

yön

etim

lerin

, ilg

ili u

zman

larn

kat

lm il

e ka

rdiy

ak re

habi

litas

yon

konu

lu

etki

nlik

ler y

aplm

as

Salk

B

akan

l

Bel

ediy

eler

, il

özel

id

arel

eri

194


edef

3. 2

014

yln

a ka

dar

Tür

kiye

‘de

kard

iyak

reh

abili

tasy

on a

lan

nda

istih

dam

edi

lece

k k

ardi

yak

reha

bilit

asyo

n ek

ip ü

yele

rini

n

eiti

mi v

e ye

titir

ilmes

i

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l,

Üni

vers

itele

r

1. L

isan

s dü

zeyi

nde

reha

bilit

asyo

n he

mire

liin

e yö

nelik

der

s sa

ys

2. Y

ükse

k lis

ans

düze

yind

e re

habi

litas

yon

hem

iresi

say

s

3. D

okto

ral

Reh

abili

tasy

on

hem

iresi

say

s

4. K

ardi

yak

reha

bilit

asyo

n ko

nusu

nda

eiti

m a

lan

ekip

üy

esi s

ays

Stra

teji

1 Tü

rkiy

e ‘d

e ka

rdiy

ak re

habi

litas

yon

alan

nda

istih

dam

edi

lece

k ka

rdiy

ak re

habi

litas

yon

ekip

üye

lerin

in (u

zman

he

kim

, hem

ire,

fizyo

tera

pist

, psi

kolo

g,

diye

tisye

n, e

rgot

erap

ist v

e so

syal

hiz

met

uzm

an)

hizm

et iç

i eiti

m

prog

ram

lar

ile e

itilm

esi

Stra

teji

2 Sa

lk b

ilim

leri

fakü

ltele

rinin

hem

irelik

bö

lüm

lerin

de

reha

bilit

asyo

n he

mire

lii

birim

inin

kur

ulm

as v

e e

itim

inin

ver

ilmes

i

F aal

iyet

1

Türk

iye

‘de

kard

iyak

re

habi

litas

yon

alan

nda

istih

dam

edi

lece

k ka

rdiy

ak

reha

bilit

asyo

n ek

ip

üyel

erin

in (u

zman

hek

im,

fizyo

tera

pist

, psi

kolo

g,

diye

tisye

n, e

rgot

erap

ist v

e so

syal

hiz

met

uzm

an)

hizm

et iç

i eiti

m

prog

ram

lar

ile e

itim

ça

lm

alar

na b

ala

nmas

2011

-20

14

YÖ

K

Üni

vers

itele

r

Salk

B

akan

l

Faa

liyet

2

Salk

bili

mle

ri fa

külte

lerin

in h

emire

lik

bölü

mle

rinde

reha

bilit

asyo

n he

mire

lii b

irim

inin

ku

rulm

as, l

isan

s ve

lisan

s üs

tü e

itim

inin

ver

ilmes

i

Salk

B

ilim

leri

Fakü

ltele

ri H

emire

lik

Böl

ümle

ri

1.Li

sans

dü

zeyi

nde

reha

bilit

asyo

n e

itim

i ala

n he

mire

say

s

2.R

ehab

ilita

syon

kon

usun

da

yüks

ek li

sans

e

itim

i ala

n he

mire

say

s

195


edef

4. R

ehab

ilita

syon

ve

paly

atif

teda

vi u

ygul

amas

na y

önel

ik o

lara

k e

itim

mat

erya

lleri

(kita

p, d

oküm

an, b

roür

, film

vb.

)

201

2 y

lna

kada

r ha

zrl

anm

as (ö

zelli

kle

evde

bak

m sü

reci

nde)

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

Salk

B

akan

l v

e Ü

nive

rsite

ler

1. M

orbi

dite

ve

kom

plik

asyo

n (y

atak

yar

as,

krk

, has

tane

ye

yat

ve

bavu

ru

say

s, e

nfek

siyo

n gi

bi) g

örül

me

skl

2.U

lala

n ha

sta

say

s

3. B

asla

n ve

da

tlan

mat

erya

l sa

ys

Stra

teji

1 R

ehab

ilita

syon

süre

cini

co

rafi,

eko

nom

ik, a

lt ya

p so

runl

ar g

ibi

soru

nlar

ned

eniy

le e

vde

geçi

rmek

zor

unda

ola

n ha

stal

ar h

edef

kitl

eyi

olu

turm

akta

dr.

Stra

teji

2 Sa

lk

Bak

anl

büt

çe

dest

eiy

le,

üniv

ersi

tele

rin il

eti

im

fakü

ltesi

, sa

lk b

ilim

leri

fakü

ltesi

fizi

k te

davi

ve

reha

bilit

asyo

n bö

lüm

ü ve

ko

nser

vatu

ar i

birli

i ile

Faal

iyet

1 N

örol

ojik

ve

kard

iyak

reha

bilit

asyo

n ge

rekt

iren

hast

alkl

arda

al

gorit

may

içer

en p

alya

tif

teda

vi v

e re

habi

litas

yon

kita

p,

dokü

man

ve

bro

ürle

rin

haz

rlanm

as

Faal

iyet

2 H

asta

, aile

ve

reha

bilit

asyo

n pr

ofes

yone

llerin

in e

itim

lerin

e ka

tk sa

laya

cak

teat

ral v

ideo

ka

ytla

r

1 y

l

Salk

B

akan

l

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

, Y

ÖK

Bel

ediy

e, R

TÜK

, M

edya

Kur

ulu

lar,

lg

ili M

esle

k K

urul

ula

r ve

U

zman

lk D

erne

kler

i

Gör

evle

ndiri

len

kom

isyo

ndan

3

ayda

bir

haz

rlk

ve

süre

ce il

iki

n ra

por

196


edef

5. N

örol

ojik

reh

abili

tasy

on a

lan

nda

yüks

ek li

sans

ve

dokt

ora

prog

ram

lar

olu

turu

lmas

, kar

diya

k re

habi

litas

yon

alan

ndak

i pro

gram

sa

ys

nn

artr

lmas

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

YÖ

K, S

alk

B

akan

l,

Üni

vers

itele

ri

1. A

çla

n pr

ogra

m

say

s

2. B

avu

ran

öre

nci s

ays

3. Y

ükse

k lis

ans v

e do

ktor

a ö

renc

i say

s

Stra

teji

1 O

lutu

rula

cak

yüks

ek li

sans

ve

dokt

ora

prog

ram

nn

eiti

m

kadr

olar

nn

mul

tidis

iplin

er

olar

ak o

lutu

rulm

as

Stra

teji

2 B

enze

r pr

ogra

mla

rla u

lusl

ar a

ras

i

birli

i olu

turu

lmas

Stra

teji

3 Y

ükse

k lis

ans v

e do

ktor

a e

itim

ini a

lan

fizyo

tera

pist

lerin

önc

elik

li ol

arak

l S

alk

M

üdür

lükl

erin

deki

nör

oloj

ik

ve k

ardi

yak

reha

bilit

asyo

n sü

reci

ne d

ahil

olm

alar

ve

reha

bilit

asyo

n or

gani

zasy

onu

süre

cind

e ol

utu

rula

cak

hast

ane

içi k

ardi

yak

ve

nöro

lojik

reha

bilit

asyo

n bi

rimle

rinde

istih

dam

ed

ilmel

eri s

ala

nabi

lir.

Faal

iyet

1 Y

ükse

k lis

ans v

e do

ktor

a pr

ogra

mn

n e

itim

kad

rola

rnn

mul

tidis

iplin

er o

lara

k ol

utu

rulm

as

2

yl

YÖ

K, S

alk

B

akan

l,

Üni

vers

itele

r

Di

er

üniv

ersi

tele

r, ilg

ili m

esle

k ku

rulu

lar

ve

uzm

anlk

de

rnek

leri

Eiti

m

vere

n ku

rum

sa

ys

,

Kur

umla

rn

özel

likle

rine

iliki

n ra

por

Faal

iyet

2 Y

ükse

k lis

ans v

e be

nzer

pr

ogra

mla

rla u

lusl

ar a

ras

ibi

rlii

olu

turu

lmas

2 y

l

YÖ

K, S

alk

B

akan

l

Üni

vers

itele

rin

d il

iki

ler

birim

leri

6 ay

lk

çal

ma

rapo

ru

Faal

iyet

3 Y

ükse

k lis

ans v

e do

ktor

a e

itim

ini a

lan

fizyo

tera

pist

lerin

ön

celik

li ol

arak

il sa

lk

müd

ürlü

kler

inde

ki n

örol

ojik

ve

kard

iyak

reha

bilit

asyo

n sü

reci

ne d

ahil

olm

alar

ve

reha

bilit

asyo

n or

gani

zasy

onu

süre

cind

e ol

utu

rula

cak

hast

ane

içi k

ardi

yak

ve n

örol

ojik

re

habi

litas

yon

birim

lerin

de is

tihda

m

edilm

eler

i sa

lana

bilir

.

3 y

l

Salk

B

akan

l

Mal

iye

Bak

anl

, ilg

ili m

esle

k ku

rulu

lar

ve

uzm

anlk

de

rnek

leri

Say

, üc

retle

ndirm

e ko

nusu

nda

çal

ma

rapo

ru

197


edef

6.

Salk

Bak

anl

has

tane

leri

nin

reha

bilit

asyo

na ö

zelle

mi

bir

imle

rini

kar

diya

k ve

nör

oloj

ik r

ehab

ilita

syon

uyg

ulam

alar

na

y

önel

ik o

lara

k re

orga

niza

syon

u ve

öze

l has

tane

leri

n re

habi

litas

yon

alan

na te

vik

edilm

esi

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

Salk

B

akan

l,

Üni

vers

itele

ri

1.O

rgan

ize

edile

n ha

stan

e sa

ys

Stra

teji

1

400

yat

akl

ve ü

zeri

bölg

e ha

stan

eler

inde

uy

gula

man

n ba

latl

mas

Stra

teji

2 R

ehab

ilita

syon

sü

reci

ndek

i mal

iyet

in

özel

has

tane

ler i

çin

SGK

kap

sam

na

alnm

as

Stra

teji

3 Ev

de

bak

m h

izm

eti v

eren

ek

ibin

mob

il ol

mas

Faal

iyet

1 4

00 y

atak

l ve

üze

ri bö

lge

hast

anel

erin

de u

ygul

aman

n ba

latl

mas

2 yl

Salk

B

akan

l

Mal

iye

Bak

anl

, Y

ÖK

Yll

k ra

por

(has

tane

sa

ys

, has

ta

say

s v

b.)

Faal

iyet

2 R

ehab

ilita

syon

ve

evde

ba

km

n si

gorta

kap

sam

na a

lnm

as

1 yl

Salk

B

akan

l

Mal

iye

Bak

anl

Ç

alm

a ra

poru

Faal

iyet

3 E

vde

bak

m h

izm

eti v

eren

m

obil

ekip

ve

ekip

man

larn

ol

utu

rulm

as

2 yl

Salk

B

akan

l,

Üni

vers

ite

Has

tane

leri

Mal

iye

Bak

anl

Vak

f Ve

Öze

l K

urul

ula

r, Si

vil

Topl

um

Örg

ütle

ri, l

gili

Mes

lek

Kur

ulu

lar

Ve

Uzm

anlk

D

erne

kler

i

Çal

ma

rapo

ru

198


edef

7. E

vde

bak

m m

evzu

atn

n;

A-

Kar

diya

k ve

nör

oloj

ik b

akm

ger

ektir

en h

asta

lar

n, il

salk

müd

ürlü

kler

i bün

yesi

nde

taki

p ve

kay

dedi

lece

k ek

ilde

dü

zenl

enm

esi

B

-Has

tala

rn

ihtiy

açla

rna

yön

elik

ola

rak

evde

bak

m h

izm

eti v

eren

öze

l ve

kam

u ku

rum

lar

na y

önle

ndir

ilmes

ine

olan

ak v

erec

ek

e

kild

e dü

zenl

enm

esi

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

Salk

B

akan

l

Kay

ta

alna

n ha

sta

say

s

Stra

teji

1

l Sa

lk M

üdür

lükl

eri

büny

esin

de o

lutu

rula

n ev

de

bak

m b

irim

lerin

ce k

ardi

yak

ve

nöro

lojik

reha

bilit

asyo

n ih

tiyac

ol

an h

asta

larn

bel

irlen

mes

i ve

ihtiy

aca

yöne

lik o

lara

k bu

hi

zmet

i sa

laya

cak

hast

anel

ere

yönl

endi

rilm

esi

Faal

iyet

1

Mev

zuat

haz

rlanm

as

2 y

l

Salk

B

akan

l,

Üni

vers

ite

Has

tane

leri,

M

aliy

e B

akan

l

Bel

ediy

eler

, M

edya

K

urul

ula

r,

Vak

flar,

lgili

M

esle

k K

urul

ula

r ve

Uzm

anlk

D

erne

kler

i

Çal

ma

rapo

ru

199


edef

8. S

alk

Bak

anl

bün

yesin

de r

ehab

ilita

syon

ve

evde

bak

m h

izm

etle

rini

n or

gani

zasy

onun

dan

soru

mlu

bir

dai

re b

aka

nln

n ol

utu

rulm

as

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

Yap

lanm

a iç

in

mev

zuat

n ol

utu

rulm

asna

yö

nelik

yap

lan

bilim

sel

topl

ant

say

s

Stra

teji

1 Ev

de b

akm

ve

reha

bilit

asyo

n hi

zmet

lerin

in

orga

niza

syon

unu

sala

mak

Stra

teji

2 D

aire

ba

kanl

ka

drol

arn

n m

ultid

isip

liner

ek

ilde

olu

turu

lmas

Stra

teji

3 Sa

lk v

e re

habi

litas

yon

hizm

etin

i k

smen

de

olsa

bün

yesi

nde

barn

dra

n hu

zure

vler

inin

or

gani

zasy

onu

ve

dest

ekle

nmes

i

Stra

teji

4 R

ehab

ilita

syon

ve

evd

e ba

km

hiz

met

lerin

e ili

kin

mal

iyet

çal

mas

ya

plm

as

Stra

teji

5 Sa

lk v

e tu

rizm

ba

kanl

klar

nn

ib i

rlii i

le

reha

bilit

asyo

n hi

zmet

inin

ul

usla

rara

s b

oyut

a ta

nmas

ve

özel

sekt

örün

te

vik

edilm

esi

Faal

iyet

1 M

ultid

isip

liner

bir

daire

ba

kanl

nn

kuru

lmas

1 y

l

Salk

B

akan

l,

Mal

iye

Bak

anl

Üni

vers

ite

Has

tane

leri,

lgili

Mes

lek

Kur

ulu

lar

ve U

zman

lk

Der

nekl

eri

Çal

ma

rapo

ru


7.4.10. SÜRVEYANS ARAŞTIRMALAR VE GELECEĞE YÖNELİK UYGULAMALAR

201


edef

1. K

ardi

yova

skül

er h

asta

lkla

r (K

VH

) ve

risk

fakt

örle

rini

n (R

F) iz

lenm

esin

e yö

nelik

ulu

sal ö

lçek

te b

ir v

eri t

aban

olu

turu

lmas

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

Ver

i ta

ban

Stra

teji

1 Ü

lke

çap

nda

veri

taba

n

kulla

nm

nn

uygu

lam

asna

ge

çmed

en ö

nce

seçi

lece

k pi

lot

bölg

eler

de

önce

likli

uygu

lam

alar

n ya

plm

as

Faal

iyet

1 V

eri h

azrla

ma

konu

sund

a ça

lac

ak b

ir da

nm

a ku

rulu

ve

çal

ma

grup

lar

olu

turu

lmas

2011

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r U

zman

lk

dern

ekle

ri Y

erel

yö

netim

ler

TÜB

TAK

, D

PT

TÜK

, SG

K

Topl

ant

say

s

Topl

ant

rapo

rlar

202


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Fa

aliy

et 2

Kur

um v

e ku

rulu

lard

a ku

llan

lan

bild

irim

sist

emle

ri aç

snd

an (d

uplik

asyo

nlar

n ön

lenm

esi v

e ka

rla

trm

ann

yap

labi

lmes

i içi

n) k

urum

lar

aras

nda

stan

dard

izas

yon,

en

tegr

asyo

n ve

ibi

rliin

in

(kur

umla

r ara

s v

erile

rin

payl

alm

as) s

ala

nmas

2012

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r U

zman

lk

dern

ekle

ri Y

erel

yö

netim

ler

TÜB

TAK

, TÜ

K

SGK

, çi

leri

Bak

anl

Orta

k ve

ri fo

rmu

olu

turu

lmas

nn

taki

bi

Faal

iyet

3 M

evcu

t ki

i baz

l ka

yt

sist

emle

rinin

göz

den

geçi

riler

ek

KV

H’n

in m

orta

lites

i, m

orbi

dite

si

ve R

F’ye

yön

elik

ver

i sa

laya

cak

ekild

e dü

zenl

enm

esi

2012

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r U

zman

lk

dern

ekle

ri SG

K

Ger

eksi

nim

e gö

re

düze

nlen

mi

ki

i ba

zl k

ayt

form

larn

n ol

utu

rulm

as

Faal

iyet

4 U

lusa

l düz

eyde

ver

i to

plam

ak a

mac

yla

bir “

stan

dart

veri

topl

ama

form

u” h

azrla

nmas

(h

em h

asta

la

hem

de

risk

fakt

örle

rine

yöne

lik),

-Ulu

sal i

htiy

aç v

e ul

usla

r ara

s be

klen

tiler

i kar

laya

cak

uygu

n gö

ster

gele

rin b

elirl

enm

esi

-Ver

i tab

an o

lutu

rulm

as s

ras

nda

etik

ilke

ler v

e ha

sta

hakl

ar

yöne

tmel

iin

e uy

ulm

as

2012

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r U

zman

lk

dern

ekle

ri TÜ

BTA

K

TÜK

SG

K

Ulu

slar

ara

s

salk

ku

rulu

lar

1.St

anda

rt ve

ri fo

rmu

haz

rlam

a ça

lm

alar

nn

taki

bi

2.Ç

alm

a ra

porla

r

203


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

Ver

i tab

an

Stra

teji

1 Ü

lke

çap

nda

veri

taba

n

kulla

nm

nn

uygu

lam

asn

a ge

çmed

en

önce

se

çile

cek

pilo

t bö

lgel

erde

ön

celik

li uy

gula

mal

arn

yap

lmas

Faal

iyet

5 S

tand

art v

eri t

opla

ma

form

larn

n ku

llan

mna

yön

elik

pe

rson

el e

itim

i yap

lmas

20

13

Salk

B

akan

l

1.E

itile

n pe

rson

el

say

s

2.E

itim

etk

inli

i ta

kibi

(ön

test

/ son

te

st)

3.Fo

rmla

rn d

oru

do

ldur

ulm

a yü

zdel

erin

in ta

kibi

Fa

aliy

et 6

Ver

i tab

ann

n ol

utu

rulm

as

2014

Salk

B

akan

l

TÜB

TAK

Ü

nive

rsite

ler

1.Ç

alm

a ra

porla

r 2.

Gös

terg

e he

sapl

ama

Faal

iyet

7 l

ve

mer

kez

düze

yde

veri

taba

nn

kul

lana

cak

kiile

re

(ver

i giri

uzm

an v

e ku

llan

cla

ra)

gere

kli e

itim

in v

erilm

esi

2014

Salk

B

akan

l

TÜB

TAK

Ü

nive

rsite

ler

1.E

itile

n pe

rson

el

say

s

2.E

itim

etk

inli

i ta

kibi

(ön

test

son

test

)

Faal

iyet

8 P

ilot ç

alm

ann

tasa

rlana

rak

uygu

lanm

as

2013

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r Pi

lot ç

alm

ann

sonu

çlar

nn

deer

lend

irilm

esi v

e ge

rekl

i yer

lerd

e re

vizy

onun

yap

lmas

Fa

aliy

et 9

KV

H il

e ilg

ili a

yrnt

l ba

z b

ilgile

rin se

çilm

i

kuru

mla

rdan

(sen

tinal

sürv

eyan

s)

topl

anm

as

2014

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r U

zman

lk

dern

ekle

ri TU

BTA

K

lgili

gös

terg

eler

in

hesa

plan

mas

204


edef

2. U

lusa

l ve

bölg

esel

düz

eyde

per

iyod

ik sa

ha a

ratr

mal

arn

n ya

plm

as

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

St

rate

ji 1

Öze

l ris

k fa

ktör

lerin

e yö

nelik

ar

atr

mal

arn

seçi

lmi

bö

lgel

erde

ya

plm

as

Stra

teji

2 Ö

zelli

kle

birin

ci

basa

mak

taki

sa

lk

çal

anla

rnn

ara

trm

a ya

pma

kapa

site

lerin

in

güçl

endi

rilm

esi

Stra

teji

3 Et

kili

müd

ahal

e st

rate

jiler

ini k

r ve

kent

e öz

el o

lara

k be

lirle

mek

Faal

iyet

1 :K

VH

ba

ta o

lmak

üze

re, k

roni

k ha

stal

klar

a ve

risk

fakt

örle

rine

özel

pe

riyod

ik o

lara

k (5

yld

a bi

r) T

ürki

ye’y

i te

msi

l ede

n sa

ha a

ratr

mal

arn

n ya

plm

as

2011

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r TÜ

K

Ulu

slar

ara

s

kuru

lula

r

Ara

trm

a ra

porla

rnn

yay

mla

nmas

(Ba

lang

ç,

ara

ve so

n ra

por)

Faal

iyet

2: B

irinc

i bas

amak

salk

ça

lan

larn

n K

VH

ve

RF

ile il

gili

ara

trm

a ya

pmas

na y

önel

ik e

itim

pro

gram

larn

n ha

zrla

nmas

(epi

dem

iyol

oji v

e ar

atr

ma

tekn

ikle

ri e

itim

leri)

2011

-20

14

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r U

zman

lk

dern

ekle

ri

1.E

itim

say

s

2.R

apor

edi

len

ve

yay

nlan

an a

ratr

ma

say

s

Faal

iyet

3 :

l düz

eyin

de b

ilim

sel a

ratr

ma

yap

lmas

kon

usun

da il

gini

n ve

kap

asite

sini

n ar

trlm

as, a

yrca

di

er k

urum

ve

kuru

lula

rla d

este

k ve

ibi

rliin

in y

eter

li dü

zeye

get

irilm

esi a

mac

yla

topl

antl

ar,

sem

pozy

umla

r, ça

lta

ylar

düz

enle

nmes

i

2011

-20

14

Salk

M

üdür

lüü

Üni

vers

itele

r U

zman

lk

dern

ekle

ri

l ba

na y

llk

yap

lan

bilim

sel t

opla

nt sa

ys

Faal

iyet

4: B

akan

ln

kend

i kur

umla

rnda

ve

di

er k

urum

lar i

le i

birli

i içi

nde

yap

laca

k ol

an a

ratr

mal

ara

fon

ayrm

ak

üzer

e pl

anla

ma

yapm

as

2011

-

Salk

B

akan

l

1.

Mev

zuat

haz

rlam

a 2.

Büt

çe ra

porla

r 3.

Fina

nse

edile

n ar

atr

ma

say

s

4.Y

llk

faal

iyet

rapo

ru

Faal

iyet

5: K

VH

’n k

ontro

lü a

mac

yla

kültü

re/to

plum

a öz

el e

tkili

müd

ahal

e st

rate

jiler

ini s

apta

may

a yö

nelik

öze

llikl

e ni

telik

sel a

ratr

mal

ar y

aplm

as, i

yi

örne

kler

in d

eer

lend

irilm

esi

2012

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r U

zman

lk

dern

ekle

ri Y

erel

yö

netim

ler

STK

Ara

trm

a ra

porla

r

205


edef

3. A

R-G

E fa

aliy

etle

rini

n gü

çlen

diri

lmes

i

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Faal

iyet

ler

Süre

Fa

aliy

ette

n So

rum

lu

Kur

ulu

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

St

rate

ji 1

A

R-G

E ile

ilgi

li dü

nya

uygu

lam

alar

ko

nusu

nda

fark

ndal

n öz

ellik

le k

arar

ve

ricile

r dü

zeyi

nde

ve

konu

çal

anla

r ar

asnd

a ar

trlm

as

Stra

teji

2 K

amu,

sa

nayi

ve

üniv

ersi

te

ibi

rliin

in

artr

lmas

Faal

iyet

1 U

lusa

l ve

ulus

lar a

ras

pl

atfo

rmda

yap

lan

tekn

oloj

ik ç

alm

alar

ta

ntc

ve

bilg

ilend

irici

topl

antl

arn

yap

lmas

Yld

a bi

r Sa

lk

Bak

anl

Ü

nive

rsite

ler

TÜB

TAK

Topl

ant

ö zet

ki

tapç

klar

Topl

ant

say

s

Kat

lmc

sa

ys

ve

prof

iller

i

Faal

iyet

2 M

ükem

mel

iyet

mer

kezl

eri,

üniv

ersi

tele

r ve

Salk

Bak

anl

ar

asnd

a or

tak

yeni

likçi

pro

jele

r yap

mak

2011

-20

14

Salk

B

akan

l

Üni

vers

itele

r

Sana

yi

kuru

lula

r Ü

retil

en

proj

e sa

ys

ve

do

küm

anla

r


7.4.11. SEKTÖRLER ARASI İŞBİRLİĞİ

207


edef

1. S

alk

ile

ilgili

tan

tm p

rogr

amla

rn

n pl

an d

önem

inde

% 2

0 or

annd

a ar

trlm

as v

e st

anda

rt b

ir d

enet

imde

n ge

çiri

lere

k ya

ynl

anm

as

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l,

RTÜ

K

1. Ü

retic

i ve

tüke

ticile

rin

bilg

ilend

irilm

esin

e yö

nelik

pr

ogra

mla

rn

plan

dön

emin

de

% 2

0 or

annd

a ar

trlm

as

Stra

teji

1 ns

an

sal

n

doru

dan

ilgile

ndire

n ya

nlt

c

rekl

am v

e ta

ntm

larn

en

gelle

nmes

i

Faal

iyet

1

Den

etim

zor

unlu

luun

a ili

kin

yasa

l bo

lukl

arn

gide

rilm

esi

2011

-20

13

Salk

B

akan

l

RTÜ

K

Yay

n ku

rulu

lar

birli

i

Salk

B

akan

l,

RTÜ

K

Faal

iyet

2

Den

etim

leri

yapa

cak

bilim

sel

kuru

llarn

olu

turu

lmas

2011

-20

12

Salk

B

akan

l

RTÜ

K

Yay

n ku

rulu

lar

birli

i

Salk

B

akan

l,

RTÜ

K

Faal

iyet

3

Den

etim

sonu

çlar

nn

düze

nli o

lara

k ra

porla

nmas

ve

anla

lr e

kild

e ka

muo

yunu

n bi

lgis

ine

sunu

lmas

Süre

kli

RTÜ

K

Sa

lk

Bak

anl

Salk

B

akan

l

Yay

n ku

rulu

lar

RTÜ

K

Salk

B

akan

l

208


edef

2. K

alp

ve d

amar

has

talk

lar

kon

usun

da k

urum

lar

aras

koo

rdin

asyo

n ve

ibi

rli

inin

güç

lend

irilm

esi

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

1.K

urum

lar

aras

ko

ordi

nasy

onu

sala

yaca

k ko

mis

yon

olu

turu

lmas

2.O

rtak

prog

ram

larn

sa

ys

nn

% 2

0 or

annd

a ar

trlm

as

Stra

teji

1 D

oru

dan

soru

mlu

ku

rum

lar

aras

nda

önce

likle

i

birli

inin

ge

litir

ilmes

i

Stra

teji

2 R

iskl

i bö

lgel

er v

e ya

gr

upla

rna

iliki

n ku

rum

lar

aras

ibi

rlii

Faal

iyet

1 K

urum

sal k

oord

inas

yon

eksi

klik

lerin

in te

spiti

ve

gide

rilm

esi

2011

Salk

B

akan

l,

Mill

i E

itim

B

akan

l

Salk

B

akan

l

Mill

i Eiti

m

Bak

anl

Ta

rm v

e K

öy

l. B

ak.

Yer

el

Yön

etim

ler

Kur

umla

rn

faal

iyet

ra

porla

r

209


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

Stra

teji

1 D

oru

dan

soru

mlu

ku

rum

lar

aras

nda

önce

likle

i

birli

inin

ge

litir

ilmes

i

Stra

teji

2 R

iskl

i bö

lgel

er v

e ya

gr

upla

rna

iliki

n ku

rum

lar

aras

ibi

rlii

Faal

iyet

2 S

alk

Bak

anl

nca;

- Sn

f öre

tmen

leri

ve re

hber

ö

retm

enle

re g

erek

li e

itim

lerin

ve

rilm

esi

- Orta

k e

itim

pro

gram

larn

n ha

zrla

nmas

ve

yürü

tülm

esi

- Sa

lk B

akan

l v

e M

EB’in

ko

ordi

nasy

onun

da k

onfe

rans

, yer

inde

e

itim

, ele

ktro

nik

eiti

m, k

itapç

k,

vide

o vb

. eiti

m a

raçl

ar il

e e

itici

lerin

e

itim

i

2 011

20

14

Mill

i E

itim

B

akan

l

Salk

Bak

anl

, Y

erel

Yön

etim

ler

Sivi

l Top

lum

ku

rulu

lar

Med

ya

Bu

konu

lara

ili

kin

düze

nli

rapo

rlarn

ç

karl

mas

:

-Top

lant

sa

yla

r

-Ula

lan

birim

ler

-Ele

ktro

nik

eiti

mde

hit

(tkl

anm

a)

say

s,

-Orta

k dü

zenl

enen

pr

ogra

m

say

s

-Da

tm

yap

lan

eiti

m

araç

lar

say

s

210


Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

Ger

eken

K

urum

lar

zlem

e

Stra

teji

1 D

oru

dan

soru

mlu

ku

rum

lar

aras

nda

önce

likle

i

birli

inin

ge

litir

ilmes

i

Stra

teji

2 R

iskl

i bö

lgel

er v

e ya

gr

upla

rna

iliki

n ku

rum

lar

aras

ibi

rlii

Faal

iyet

3 Y

erel

yön

etim

lerin

Sa

lk

Bak

anl

ile

koor

dina

syon

una

ile

rlik

kaza

ndrl

arak

yer

el y

önet

imle

re a

it sa

lk h

izm

et b

irim

lerin

de ta

ram

a ve

öl

çüm

çal

mal

arn

n or

takl

aa

yürü

tülm

esi v

e ge

reke

n do

nan

m v

e te

knik

des

tein

in sa

lanm

as

2011

20

14

Salk

B

akan

l

Gen

el d

are

birim

leri

(Val

ilik-

Kay

mak

amlk

lar)

Y

erel

Yön

etim

ler

Faal

i yet

R

apor

lar:

-Orta

kla

a yü

rütü

len

prog

ram

lar

-Sa

lana

n te

knik

de

stek

ve

i bi

rliin

in

rapo

rlanm

as

-Hiz

met

ul

atr

lan

kii s

ays

ve

veril

en

hizm

et

türü

nün

rapo

rlanm

as

211


edef

3. M

evzu

at d

üzen

lem

eler

i ve

Avr

upa

Bir

lii m

ükte

seba

tna

uyum

sala

nmas

Koo

rdin

atör

K

urul

u

Perf

orm

ans

Gös

terg

eler

i

Stra

teji

Fa

aliy

etle

r Sü

re

Faal

iyet

ten

Soru

mlu

K

urul

u

birl

ii

çind

e O

lmas

G

erek

en

Kur

umla

r

zlem

e

Salk

B

akan

l

St

rate

ji 1

Mev

zuat

dü

zenl

emel

eri

ve A

vrup

a B

irli

i m

ükte

seba

tna

uyum

latr

ma

çal

mal

ar

2011

2014

Salk

B

akan

l

212


8. EKLER:

8.1 Avrupa Kalp Sağlığı Sözleşmesi

Avrupa Kalp Sağlığı Sözleşmesi’ nin amacı Avrupa Birliği ve DSÖ Avrupa Bölgesi’ndeki kalp-damar hastalıkları yükünü önemli ölçüde azaltmak ve hastalık yüklerinde ülke içinde ve ülkeler arasında bulunan hakkaniyetsizlik ve eşitliksizlikleri azaltmaktır. Berat, insanların sağlıklı davranış tipleri benimsemelerine yardımcı olacak destek politikalar ve çevreler yaratmak için sivil toplum ve halk sağlığı örgütleri ile ortaklık içerisinde yürütülen hükümet faaliyetinin öneminin altını çizmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Bölge Direktör Yardımcısı Dr. Nata Menabde ve Avrupa Birliği Sağlık ve Tüketicinin Korunması Komisyoneri Markos Kyprianou, Brüksel’deki Avrupa Parlamentosu’nda, Avrupa Kalp Ağı (“European Heart Network”) ve Avrupa Kardiyoloji Topluluğu’nun (“European Society of Cardiology”) da katılımı ile Avrupa Kalp Sağlığı Beratı’nı açıklamışlardır. Berat, Avrupa’nın en büyük katili ile savaşmak için yürütülen bu ortak çabaya katılan 14 Avrupalı meslek ve halk sağlığı örgütü adına imzalanmıştır.

25 Aralık 2007 - “Avrupa Kalp Sağlığı Sözleşmesi”nin ulusal imza töreni Ankara’da 25 Aralık 2007 tarihinde yapılmış ve sözleşme Sağlık Bakanı Prof. Dr. Recep Akdağ ve dokuz uzmanlık derneği başkanlarınca imzalanmıştır.

Avrupa Kalp Sağlığı Sözleşmesi

Giriş

Mortalite ve Morbidite

Kalp ve damar hastalıkları, Avrupa’da kadın ve erkeklerde bir numaralı ölüm nedenidiri.

Avrupa’daki tüm ölümlerin neredeyse yarısından, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Bölgesi’ne üye 52 ülkede 4,35 milyonun üzerinde ölümden ve Avrupa Birliği’nde 1,9 milyondan fazla ölümden kalp ve damar hastalıklar sorumludur

ii. Kalp ve damar hastalıkları, aynı zamanda önemli oranda

engelliliğe ve yaşam kalitesinin düşmesine de neden olmaktadır.

Ancak, kalp ve damar hastalıklarının önlenmesi mümkündür. DSÖ; kan basıncı, obezite, kolesterol ve tütün kullanımında eş zamanlı olarak popülasyon çapında hafif bir düşüş sağlanmasının kalp ve damar hastalık görülme sıklığını yarıdan fazla azaltacağını tahmin etmektedir.

Kalp ve damar hastalık mortalitesi, görülme sıklığı ve ölüm oranları; çoğu Kuzey, Güney ve Batı Avrupa ülkesinde azalmakta, ancak Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde aynı hızla azalmamakta ya da artmaktadır.

Avrupa Birliği’nde kalp ve damar hastalıklarından ölüm oranlarında azalma görülse de, kalp ve damar hastalıklarıyla yaşayan kadın ve erkek sayısı gittikçe artmaktadır

1. Bu paradoks, yaşam

süresinin uzaması ve kalp ve damar hastalığı olan bireylerde sağkalımın artması ile bağlantılıdır.

213


Kalp ve damar hastalık yükü, tüm kanserlerin toplamının yol açtığından daha fazla ölüme yol açmaktadır (kadınlarda [tüm ölümlerin %55’i] erkeklerden [tüm ölümlerin %43’ü] bile daha yüksek bir oranla ve sosyoekonomik düzeyi düşük kadın ve erkeklerde daha yüksek bir mortalite ile).

Risk Etkenleri

Kalp ve damar hastalıkları için iyi bilinen temel risk etkenleri tütün kullanımı, kan basıncı ve kolesterol düzeyinin yüksek olması, doğrudan bireyin yaşam tarzı ile bağlantılı etkenler, fiziksel aktivite düzeyi ve yeme alışkanlıklarıdır. Kalp ve damar hastalıklarıyla ilişkili diğer etkenler aşırı kilolu olmak, obezite, diabetes mellitus, aşırı alkol tüketimi ve ruhsal gerilimdir.

Maliyetler

Kalp ve damar hastalıklarının AB ekonomisine yılda 169 milyar Avro’luk bir maliyeti olduğu tahmin edilmektedir. Bu, yıllık toplam maliyetin kişi başına 372 Avro olduğunu göstermektedir. Kişi başına düşen maliyetler üye ülkeler arasında on katın üzerinde farklılık göstermektedir (Malta’da 50 €’dan az iken Almanya’da ve İngiltere’de 600 €’ nun üzerindedir).

Çok Sektörlü İşbirliği ve Faaliyet

Üst düzey AB yayınları, özellikle kalp ve damar sağlığının iyileştirilmesi konusunda 2004’ten sonraki Konsey Kararları

4, yüksek riskli bireyleri belirleyerek hem toplum düzeyinde, hem de

bireysel düzeyde harekete geçmenin önemini vurgulamaktadır.

Avrupa Birliği Konsey Kararları, İrlanda’nın başkanlığı sırasında kabul edilmiş, kalp ve damar hastalıklarının ele alınması için gereken adımların atılmasını sağlamak üzere Avrupa Komisyonu’nun yanı sıra Üye Ülkeler’e de çağrıda bulunulmuştur. Lüksemburg Deklarasyonu

5, Lüksemburg’un

başkanlığında kabul edilmiş, Lüksemburg toplantısında hazır bulunan Ulusal Sağlık Bakanlıklarının temsilcileri, Ulusal ve Avrupa Kardiyoloji Dernekleri ve Kalp Vakıflarının temsilcileri arasında tüm Avrupa kentlerinde kapsamlı kalp ve damar hastalık önleme programlarının başlatılmasını ya da güçlendirilmesini sağlamak ve etkili önlemlerin, politikaların ve girişimlerin uygulamaya konulmasını güven altına almak için bir sözleşme imzalanmıştır. Kalp ve damar hastalıkları ve diğer bulaşıcı olmayan önemli hastalıklarla savaşmak amacıyla çeşitli DSÖ kararları ve bildirgeleri

6 kabul

edilmiştir.

Ayrıca, Avrupa toplumunda kalp ve damar hastalıklarının etkisini azaltarak sağlığın korunması ve yaşam kalitesinin yükseltilmesi amacı, AB Antlaşması’nda

7, AB’nin Lizbon Gündemi’nin amaçları

arasında ve 30 Kasım 2006’da Finlandiya başkanlığında toplanan Avrupa Konseyi kararlarındaki8

sağlığın tüm politikalara dahil edilmesi hedeflerinde tam olarak kayıt altına alınmıştır.

Avrupa Komisyonu’nun desteğiyle, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Avrupa Kalp Ağı (European Heart Network) ve Avrupa Kardiyoloji Derneği, ilgili Avrupa Örgütlerini ve Uluslararası Örgütleri,

Avrupa Kalp Sağlığı Sözleşmesini imzalamaya, •

Kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölüm ve rahatsızlıklarla birincil önleme yöntemiyle • savaşmaya

214


14 Şubat 2000’de yapılan “Winning Heart” Konferansı’nın Saint Valentineçıklaması’na göre • hareket etmeye, davet etmektedir.

“Yeni binyılda doğan her çocuğun, önlenebileceği bilinen kalp ve damar hastalıkları geçirmeden en azından 65 yaşına kadar yaşama hakkı vardır.”

Bölüm I: AmaçMadde 1

Avrupa Kalp Sağlığı Sözleşmesi’nin amacı, Avrupa Birliği ve DSÖ Avrupa Bölgesi’nde kalp ve damar hastalık yükünü önemli ölçüde azaltmak ve bu hastalık yükündeki ülke içi ve ülkeler arası eşitsizlikleri ve haksızlıkları azaltmaktır.

Bu belgede, “Kalp Sağlığı” terimi kalp hastalıklarını, inmeyi ve diğer aterosklerotik damar hastalıklarını kapsamaktadır.

Madde 2

Sözleşmede, sözleşmeyi imzalayanların önceliği yaşam tarzı girişimlerine vererek, kalp ve damar hastalık yükünü azaltmaya önemli ölçüde yardımcı olacak önlemleri teşvik etmesi ve desteklemesi önerilmektedir.

Bölüm II: İmzalayanlar şunların farkındadır:Madde 3

Kalp ve damar hastalığı, çok etkenli bir durumdur ve tüm risk etkenlerinin ve belirleyicilerinin toplumsal ve bireysel düzeylerde ele alınması gerekmektedir.

Kalp ve damar sağlığıyla ilişkili özellikler:

- Tütün kullanmama,

- Uygun fiziksel aktivite – haftada 5 kez en az 30 dakika,

- Sağlıklı beslenme alışkanlığı,

- Fazla kilolu olmama,

- Kan basıncının 140/90’ın altında olması,

- Kan kolesterolünün 5 mmol/L’nin (190 mg/dl) altında olması

- Normal glukoz metabolizması,

- Aşırı stresten kaçınma.

Madde 4

Kalp ve damar olayı riski ile ilişkili risk etkenleri üç sınıfa ayrılabilir:

215


Biyolojik Yaşam tarzı belirleyicileri Genel belirleyiciler

Sabit Değiştirilebilir

Kan basıncının yüksek olması Tütün kullanımı Yaş Gelir

Kan şekerinin yüksek olması Sağlıksız beslenme Cinsiyet Eğitim

HDL kolesterol Aşırı alkol tüketimi Genetik Yaşam koşulları

Fazla kilolu/obez Fiziksel aktivite eksikliği Etnik köken Çalışma koşulları

Madde 5

Risk etkenleri, politikaları belirleyenlerin, vergilendirme ve pazarlama ile ilgili yasalar hazırlayarak ya da başka önlemler alarak destekleyici çevreler oluşturmasıyla; bireylerin sağlıklı beslenmeyi, dumansız ortamları tercih etmeyi ve düzenli fiziksel aktiviteyi içeren davranışlar benimsemesiyle ve sağlık uzmanlarının yüksek risk altındaki hastaları belirlemeleri, tedavi etmeleri ve savunmaları ile ele alınabilir.

Madde 6

Bu risk etkenlerine yaklaşımın çocukluk çağında başlatılarak yaşam boyu sürdürülmesi gerekir.

Madde 7

Kalp ve damar hastalık yükü, erken tanı, hastalığa uygun yaklaşım ve yapılandırılmış yaşam tarzı danışmanlığı da dahil rehabilitasyon ve önleme ile de azaltılabilir.

Madde 8

Kalp ve damar sağlığı ve hastalıklarının cinsiyete özgü özelliklerine duyarlı olmak gereklidir.

Bölüm III: İmzalayanlar şunları kabul eder:

Madde 9

Üst düzey Avrupa politik yayınlarında kabul edilen politikalar ve önlemlerin uygulamaya konulması

-Kalp Sağlığı ile İlgili Konsey Kararları (Haziran 2004)

-Kalp ve damar sağlığının özendirilmesine ilişkin Lüksemburg Deklarasyonu (Haziran 2005)

-DSÖ Avrupa Bölgesi’nde bulaşıcı olmayan hastalıkların önlenmesi ve denetimine ilişkin kararlar

9

Uygulamalar, Avrupa düzeyinde, ulusal ve bölgesel düzeylerde gerçekleştirilecektir.

Madde 10

Kapsamlı sağlık stratejileri geliştirmenin ve uygulamanın yanı sıra, kalp ve damar sağlığını teşvik edecek ve kalp ve damar hastalıklarını önleyecek Avrupa düzeyinde, ulusal, bölgesel ve yerel düzeylerde politikalar geliştirilmesinin, uygulanmasının ve önlemler alınmasının savunulması ve desteklenmesi.

216


Madde 11

Politikalar geliştirmek amacıyla, mümkün olan en güçlü siyasi desteği sağlamak ve kalp ve damar hastalık yükünü azaltmak için atılacak adımları koordine edecek, yalnızca kalp sağlığına adanmış ittifaklar kurulması ve bu ittifakların güçlendirilmesi.

Madde 12

Toplumsal seferberlik ilan ederek, geniş tabanlı bir koalisyon kurarak ve farkındalığı artırmak için gerektiğinde kitlesel medyayı kullanarak ve sosyal pazarlamayı geliştirerek toplumun ve hastaların eğitilmesine ve güçlendirilmesine yönelik faaliyetlerde bulunulması.

Madde 13

Bu sözleşmenin amacına ulaşması için, mezuniyet öncesi ve sonrası eğitim ve öğretim yoluyla sağlığı iyileştirme kapasitesinin geliştirilmesi.

Madde 14

Yüksek risk altındaki bireylerin belirlenmesi ve bu bireylere yaklaşım ve bilinen kalp ve damar hastalığı olan bireylerin bakımına ve kalp ve damar hastalıklarını önlemeye yönelik ulusal stratejiler oluşturulmasının desteklenmesi.

Madde 15

Birleşik Avrupa Görev Gücü (Joint European Task Force) tarafından hazırlanan kalp ve damar hastalıklarının önlenmesine ilişkin en güncel Avrupa Kılavuzu’nun benimsenmesinin özendirilmesi. Bu teşvik, Kılavuzun yerel dil(ler)e çevrilmesini ve yerel mortalite ve morbidite istatistiklerini, yerel uygulamaları, Kılavuzun yerel sağlık hizmeti geleneklerine uyarlanmasını içerecek şekilde ulusal özelliklere uyarlanmasını ve tüm tıp uzmanlarına ve sağlığın korunmasında görev alan diğer tüm ortaklara dağıtılmasının desteklenmesini kapsamaktadır.

Yetkililerle işbirliği içinde, sağlık sektöründe önleyici çalışmaların çok öncelikli hale gelmesinin ve bu çalışmaların yerel sağlık sigortası politikaları kapsamında mantıklı bir geri ödeme sistemi dahilinde, iyi eğitimli ve yeterli insan gücü tarafından yürütülmesinin sağlanması.

Madde 16

Sağlık tedavi harcamalarıyla ilgili yönleri de dahil, uygulanan politikaların ve koruyucu önlemlerin etkinliğiyle ilgili araştırmalara öncelik verilmesi.

Gençlere, kalp ve damar sisteminde yaşlanmanın mekanizmalarının anlaşılmasına ve kadınlardaki kalp ve damar duyarlılığına yönelik, toplum sağlığının iyileştirilmesi ve korunmasına adanmış çeşitli programların etkisini de içeren, epidemiyolojiye ve davranışsal etkenlere odaklanan araştırmalar başlatılması.

Daha fazla işbirliğini, genişlemeyi ve araştırma projelerinin koordinasyonunu özendirerek ve bunun için kaynak yaratarak, Avrupa’da kalp ve damar hastalıkları alanında yapılan araştırmaların parçalara bölünmesinin ele alınması.

217


Madde 17

Madde 2’de belirlenen hedeflere ulaşmak için toplumsal ve bireysel düzeyde sağlanan ilerlemeyi ölçebilmek için kalp ve damar sağlığında mevcut durumun (risk etkeni yaygınlığı dahil) belirlenmesi.

Madde 18

Ulusal planlar ve politikaların ne kadar benimsendiğinin ve uygulamaya konulduğunun düzenli olarak değerlendirilmesi.

Avrupa Komisyonu ve Dünya Sağlık Örgütü ile birlikte fikir ve deneyimlerin paylaşılacağı bir platform olan ve sağlanan veya sağlanması gereken iyileşmelerin ortaya koyulacağı Avrupa Kalp Sağlığı Sözleşmesi toplantıları düzenlenmesi.

Kaynaklar:

1 -2733rd

Employment, Social Policy, Health and Consumer Affairs Council Meeting – Luxembourg – 1 and 2 June 2006

-European Cardiovascular Disease Statistics – British Heart Foundation and European Heart Network – 2005

-Economic burden of cardiovascular diseases in the elarged European Union – European Heart Journal

4 Council of the European Union – 9507/04 – 2586

th Council Meeting – 1

and 2 June 2004 5 Luxembourg Declaration – 29 June 2005

6 EUR/RC56/R2; WHA53.17; EUR/RC52/R12; EUR/RC55/R1; EUR/RC54/

R3; EUR/RC55/R6 7 Article 152 of the EU Treaty

8 2767th Employment, Social Policy, Health and Consumer Affairs Council Meeting – Brussels

– 30 November and 1 December 2006 9 Regional Committee resolution EUR/RC56/R2 on the prevention and

control of non-communicable diseases in the WHO European Region i 2733rd Employment, Social Policy, Health and Consumer Affairs Council

Meeting – Luxembourg – 1 and 2 June 2006 ii European Cardiovascular Disease Statistics – British Heart Foundation and European Heart

Network – 2005

http://www.heartcharter.eu/download/Turkish.pdf

218


8.2 Lüksemburg Deklarasyonu

Toplum sağlığı, sağlığın özendirilmesi ve yüksek risk stratejilerini içeren “Kalp Sağlığının Özendirilmesi – Avrupa Uzlaşı Raporu” 24-26 Şubat 2004 tarihleri arasındaki toplantıda şekillenmiş ve bu raporun ışığında AB ülkeleri Sağlık Bakanlığı temsilcileri, ulusal kardiyoloji dernek başkanları, AB Dönem Başkanlığı ve Avrupa Komisyonu yetkililerinin katılımı ile Lüksemburg’da bir toplantı yapılmış ve “Lüksemburg Deklarasyonu” adı altında üye ülkelere duyurulması kararlaştırılmıştır.

29 Haziran 2005’te, AB Kalp Sağlığı Konferansı’na katılan AB Üyesi Devletlerin Sağlık Bakanlıkları, Avrupa Kardiyoloji Derneği, Ulusal Kardiyoloji Dernekleri, Avrupa Kalp Ağı, Ulusal Kalp Vakıfları ve UEMS Kardiyoloji Bölümü’nden gelen temsilciler Lüksemburg’da Dönem Başkanı olan Lüksemburg Sağlık Bakanının başkanlığında Lüksemburg Deklarasyonu’nu imzalamışlardır.

LÜKSEMBURG DEKLARASYONU

“Avrupa Birliği’ nde (AB) erkek ve kadın ölümlerine yol açan en büyük etken, kalp-damar hastalıklarıdır. Kalp-damar hastalıklarından ölen kadınların sayısı, tüm kanser türlerinden ölen kadınların toplam sayısından daha çoktur. Üstelik Üye Devletlerin her birinde ve birbirleriyle aralarında kalp-damar hastalıkları konusunda büyük farklılık ve eşitsizlikler bulunmaktadır. Bazı AB ülkelerinde kalp ve damar hastalıklarından ölüm oranları azalmaktadır. Ancak kalp ve damar hastalıklarıyla yaşayan kadın ve erkek sayısı sürekli artmakta olup, bunların çoğu önlenebilir niteliktedir.

Bugün, 29 Haziran 2005’ te, AB Kalp Sağlığı Konferansı’ na katılan bizler (AB Üyesi Devletlerin Sağlık Bakanlıkları, Avrupa Kardiyoloji Derneği, Ulusal Kardiyoloji Dernekleri, Avrupa Kalp Ağı, Ulusal Kalp Vakıfları ve UEMS Kardiyoloji Bölümü’nden gelen temsilciler) şu konularda görüş birliğine vardık:

Kalp Sağlığı konusunda Avrupa Konseyi Kararları’nın önemini ve bu kararları uygulamaya koyma zorunluluğunu tekrar vurguluyoruz.

Kalp ve damar hastalıklarının yükünü azaltmak için, yaşam tarzını değiştirmeye yönelik girişimlere öncelik vermek üzere, gerekli önlemler her Üye Devlet tarafından ele alınmalıdır.

Kronik akciğer hastalığı, diyabet, osteoporoz ve kanser gibi bulaşıcı olmayan diğer hastalıklar üzerinde de olumlu etkileri bulunan aşağıdaki önlemlerin alınması için birlikte çalışmaya karar verdik:

1. Avrupa toplumlarının, kalp ve damar sağlığı ile ilgili şu konulardaki farkındalığını yükseltmek:

• Tütün kullanımını bırakmak (0),

• Yeterince egzersiz yapmak (günde en az 30 dakika, haftada en az 5 gün),

• Sağlıklı besinleri tercih etmek,

• Fazla kilolardan sakınmak,

• Kan basıncını 140/90’ın altında tutmak,,

• Kan kolesterolünü 200 mg/dl’nin altında tutmak.

219


2. Her Avrupalının bu konularda başarılı olmasına yardım edecek stratejiler geliştirip uygulamak.

3. Bu konularda doğru davranışlara, yaşamın olabildiğince erken dönemlerinde başlamanın önemini kavramak.

4. Yukarıda belirtilen konuları (tütün, kan basıncı vb.), daha ileri koruma ve bakımı hedefleyen ulusal programların başarı göstergesi olarak kullanmak.

5. Bugün itibariyle, etkili bir uygulama süreci oluşturabilmek için aşağıdaki etkenlerin zorunlu olduğunu saptadık. Bu etkenler, bugün paylaştığımız ve tartıştığımız deneyimlerimize dayanarak belirlenmiştir.

6. Sağlık bakım profesyonelleri, sivil toplum örgütleri, hükümetler ve kamu sağlığından sorumlu yetkililer arasında birleşik, güçlü ve kararlı bir ortaklık kurulması şarttır. Şu kesimlerin tümünü sürece katmak ve harekete geçirmek şarttır:

• Dünya Sağlık Örgütü (WHO),• Aynı hedefleri paylaşan ortak tıbbi örgütler,• Tarım, ulaşım, çevre, sosyal politikalar, eğitim ve benzeri konularda politika üreten

kurumlar,• Hasta örgütleri, • Genel nüfusun bilinçlendirilmesi için çalışan örgütler, • Avrupa Kalp Ağı gibi konuyla ilgili vakıflar,• Basın ve yayın kuruluşları,• İlgili sanayi sektörleri (tarım, besin, ilaç vb),• Üniversiteler,• Yerel yönetimler.

7. Bireylerin ve toplumların kalp ve damar sağlığı risk düzeylerini düşürmek için, her bir ülkenin özel koşullarına uyarlanmış, olgulara dayalı araçların daha da geliştirilmesi şarttır.

8. Tüm Avrupa’ da kalp ve damar hastalıklarından korunma ve bakımının geliştirilmesini istediğimiz konusunda birleştik ve bu nedenle, bu konferansı her ülkede geniş kapsamlı bir eylem planı hazırlanmasını sağlayacak önemli bir yeni adım olarak görüyoruz. Bugün gerçekleştirilen temaslar, ulusal görev ekiplerinin oluşturulmasını ya da böyle bir planın daha da geliştirilmesini kolaylaştırmalıdır.

9. Sağlam kalpli bir Avrupa genel çerçevesi içinde Avrupa Komisyonu, Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’ nin onayladığı etkinliklerin sürdürülmesinin gerekliliğini tekrar vurguluyoruz.

10. 2006’ da hep birlikte bu alanda gelişme sağlamayı ve bir Avrupa Kalp Sağlığı Belgesi oluşturmak için çalışmayı amaçlıyoruz.

Avrupa BirliğiSağlık ve Tüketicinin Korunması Genel MüdürlüğüAvrupa Birliği Konseyi Lüksemburg BaşkanlığıAvrupa Kardiyoloji Derneği”

220


221


222
