T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN

GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

ÖĞRETİM PROGRAMLARI VE MODÜLLER ÖĞRETİM UYGULAMA KILAVUZU

ANKARA EYLÜL 2006

i

ÖNSÖZ ..............................................................................................................................iii GİRİŞ ..................................................................................................................................4

PROJE FAALİYETİLERİ ...............................................................................................5 PİLOT KURUMLAR ......................................................................................................6 PROJEDE SOSYAL ORTAKLAR..................................................................................7

2.MODÜLER ÖĞRETİM PROGRAMLARI .......................................................................9 2.1. Yeterliğe Dayalı Modüler Öğretim Programı Geliştirme..........................................13 2.2. Öğretim Programı Geliştirme ..................................................................................14

3. ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMLARININ UYGULANMAS...................................15 3.1.Çerçeve Öğretim Programında Yer Alan Dersler ......................................................18

3.1.1. Ortak Dersler ...................................................................................................18 3.1.2. Alan/Dal Dersleri.............................................................................................18

Meslek/Dal Dersleri ..............................................................................................19 İşletmelerde Beceri Eğitimi ...................................................................................19

3.1.3. Seçmeli Dersler................................................................................................19 4. SERTİFİKA PROGRAMLARININ UYGULANMASI..................................................21

4.1. Meslek/Dal (Sertifika) Öğretim Programları............................................................22 5.MODÜLER ÖĞRETİM..................................................................................................25

5.1. Modüler Sistemin Özellikleri ..................................................................................26 5.1.1. Esneklik...........................................................................................................26 5.1.2. Modüler Sistemin Aşamaları ve Modülün Sistem İçerisinde İşlevi....................27 5.1.3. Öğrenme Hızında Farklılık...............................................................................28 5.1.4. Önceki Çalışmaların Dikkate Alınması.............................................................28 5.1.5. Modüler Eğitim Sistemi ve İş Piyasası Yeterlilikleri.........................................28

5.2. Modüler Öğretim Yöntem Ve Teknikleri.................................................................29 5.2.1. Öğrenme Stilleri ve Yaklaşımları .....................................................................29 5.2.2. Öğrenci Merkezli Eğitim Yaklaşımını Esas Alan Yöntemler ............................31

5.2.2.1. Simülasyon Yöntemi.................................................................................31 5.2.2.2. Gösterme Yöntemi ....................................................................................31 5.2.2.3. Rol Yaptırma Yöntemi..............................................................................31 5.2.2.4. Bilgisayar Destekli Eğitim ........................................................................31

5.3. Öğretmen – Öğrenci Etkileşimli Yöntemler.............................................................32 5.3.1. Beyin Fırtınası .................................................................................................32 5.3.2. Soru Sorma Tekniği .........................................................................................32 5.3.3. Tartışma Tekniği..............................................................................................32 5.3.4. Grup Çalışması ................................................................................................32

5.4. Modüler Öğretimde Ölçme ve Değerlendirme .........................................................33 5.4.1. Ölçme ve Değerlendirmenin Amacı .................................................................33

5.5. Modüler Öğretimde Öğrenme Ortamı......................................................................35 5.5.1. Eğitim ve Öğretim Ortamları............................................................................35

5.6. Eğitim ve Öğretim Ortamlarının Düzenlenmesi .......................................................38 5.6.1. Başlıca Eğitim ve Öğretim Ortamları ...............................................................39 5.6.2. Eğitim Öğretim Ortamının Yerleşim Şekilleri...................................................39

İÇİNDEKİLER

ii

5.6.2.1. “ U ” Şekli ................................................................................................39 5.6.2.2. Ekip Çalışması Düzeni..............................................................................40 5.6.2.3. Konferans Düzeni .....................................................................................40 5.6.2.4. Daire Şekli................................................................................................40

5.6.2.5. Klasik Sınıf Yerleşimi...................................................................................41 5.6.3. Grupların Gruplanması.....................................................................................41 5.6.4. Çalışma İstasyonu ............................................................................................41 5.6.5. Proje veya Özel Çalışma Grupları ....................................................................41

5.7. Öğrenme Ortamında Öğretmen ve Öğrencinin Değişen Rolleri................................42 5.7.1. Öğretmenin Rolü .............................................................................................42 5.7.2. Öğrencinin Rolü...............................................................................................44

6. MODÜLER ÖĞRETİM MATERYALLERİ ..................................................................46 6.1. Modül .....................................................................................................................46 6.2. Modül Çeşitleri .......................................................................................................47 6.3. Modülün Yapısı ......................................................................................................47

6.3.1. Modülün İçeriğinin Tasarlanması .....................................................................47 6.3.1.1. İyi Bir Öğretim Materyalinin Özellikleri ...................................................49 6.3.1.2.Öğretim Materyalleri Tasarım İlkeleri ........................................................49

7. MODÜLÜN UYGULANMASINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR....................................51 8. MODÜLÜN BÖLÜMLERİ ...........................................................................................52

8.1. Açıklamalar ............................................................................................................53 8.2. GİRİŞ .....................................................................................................................56 8.3. Öğretim Faaliyetleri ................................................................................................56 8.3. Öğretim Faaliyetleri ................................................................................................57

8.3.1. Amaç ...............................................................................................................57 8.3.2. Araştırma.........................................................................................................57 8.3.3. Bilgi Konuları ..................................................................................................58 8.3.4. Uygulamalar ....................................................................................................59 8.3.5. Ölçme Ve Değerlendirme.................................................................................62

8.4. Modül Değerlendirme .............................................................................................65 DEĞERLENDİRME.............................................................................................65

8.5. Cevap Anahtarları ...................................................................................................67 9. ÖNERİLER ...................................................................................................................68 EKLER..............................................................................................................................72

EK: 1 Ders Seçme Örnekleri ..........................................................................................73 EK: 2. Program İçin Modül Seçimi ................................................................................74 EK: 3. İş Birliği Yapılabilecek Kurum, Kuruluş ve Kişiler .............................................75 EK: 4. Yeterlik Tablosu .................................................................................................76 EK: 5. Kavramlar ve Tanımlar .......................................................................................77

KAYNAKLAR..................................................................................................................80

iii

ÖNSÖZ Ülkemizde eğitimin, hayat boyu öğrenme yaklaşımıyla bilgiye ulaşma yol ve

yöntemlerini öğreten, etkin bir rehberlik hizmetini içeren, yatay ve dikey geçişlere imkân veren, piyasa meslek standartlarına uygun, üretime ağırlık veren, yetki devrini esas alan, fırsat eşitliğini gözeten bir sistem bütünlüğü içerisinde yeniden düzenlenmesi için Bakanlığımızca pek çok çalışma yürütülmektedir.

Hükümetimiz ile Avrupa Birliği arasında imzalanarak yürürlüğe giren, Türkiye’de

Meslekî Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi (MEGEP), eğitim sistemimizin çağdaş bir yapıya kavuşması açısından oldukça önemli bir çalışmadır. Proje kapsamında meslekî ve teknik eğitim her yönüyle ele alınmakta, eğitim sistemi, öğretim programları, öğretim materyalleri, eğitim kurumları ve uygulamalara yönelik olarak çok çeşitli çalışmalar yürütülmektedir.

MEGEP Projesi çerçevesinde; meslekî ve teknik öğretim programlarını geliştirme ve

modüler öğretim materyallerini (Modül) hazırlama çalışmaları; Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı ile Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı koordinesinde, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Erkek Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü, Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü, Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü ile Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü katılımları ile oluşan “Ulusal Öğretim Programlarını Geliştirme Grubu” tarafından yürütülmektedir.

Projede; program geliştirme, modül yazma ve diğer tüm çalışmalar, meslekî teknik

öğretimden sorumlu genel müdürlüklere bağlı eğitim kurumlarındaki öğretmenler, sosyal ortaklardan temsilciler, üniversitelerden öğretim görevlileri, sektörden meslek elemanları, yerli ve yabancı uzmanlar ile iş birliği içinde gerçekleştirilmiştir.

Bu kılavuz, MEGEP kapsamında hazırlanan çerçeve öğretim programlarını okullarda

uygulayacak olan yöneticilere, modüler öğretim materyallerini sınıf ve atölyelerde uygulayacak olan atölye ve meslek dersi öğretmenlerine, çeşitli kurumlarda görev yapan eğitimcilere bilgi vermek ve rehberlik etmek amacıyla hazırlanmıştır. MEGEP Ulusal Öğretim Programları Geliştirme Grubu

ÖNSÖZ

4

GİRİŞ

Dünyadaki değişmeler; bir yandan ekonomik büyüme ve refah ortamı sağlarken, diğer yandan da teknolojik gelişmeler yeni çalışma ortamlarına ve biçimlerine, bireylerin eğitim yoluyla hazırlanmasını zorunlu kılmaktadır.

Eğitim sisteminin temel amacı; Atatürk ilke ve inkılâplarına bağlı, düşünme, algılama

ve problem çözme yeteneği gelişmiş, demokratik değerlere bağlı, yeni fikirlere açık, kişisel sorumluluk duygusuna sahip, millî kültürü özümsemiş, farklı kültürleri yorumlayabilen ve çağdaş uygarlığa katkıda bulunabilen, bilim ve teknoloji üretimine yatkın ve beceri düzeyi yüksek bilgi çağı insanı yetiştirmektir.

Bu kapsamda, Hükümetimiz ile Avrupa Birliği arasında imzalanarak yürürlüğe giren

Türkiye'de Meslekî Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi (MEGEP) Bakanlığımız ve AB komisyonu Türkiye Temsilciliği tarafından onaylanmış ve proje çalışmaları başlatılmıştır.

Projenin genel hedefi; ülkemiz ekonomisinin ihtiyaç duyduğu yüksek nitelikli ve

performanslı ara kademe teknik insan gücünü yetiştirebilen, teknoloji geliştirilmesine ve üretimine yatkın bir meslekî ve teknik eğitim sisteminin güçlendirilerek etkili bir şekilde uygulanmasını desteklemektir.

Bu bağlamda öğrencilere ilgi, istek ve yeteneklerine uygun alan ve dalda eğitim ve

öğretim imkânı sağlanması, sektörel gelişme ve taleplerin öğretim programlarına yansıtılması amacıyla meslekî ve teknik orta öğretim kurumlarında 9. sınıflar ortak olmak üzere dört (4) yıl süreli modüler program esasına dayalı eğitim ve öğretime başlanmıştır.

Proje kapsamındaki meslek alanlarında uygulanacak programlar sonucunda verilecek

olan diploma ve sertifikanın ulusal ve uluslararası geçerliliğinin sağlanabilmesi amacı ile alan ve dal seçimlerinde sektör araştırma çalışmaları yapılarak sonuçlar, Uluslararası Eğitimin Sınıflandırılması Standardı’na (ISCED 97) göre düzenlenmiştir.

Proje ile Türkiye’deki meslekî ve teknik eğitim sistemi, AB ve gelişmiş ülkelerdeki

standartlara yükseltilecek, sosyo-ekonomik gereksinimler ve yaşam boyu öğrenme ilkeleri doğrultusunda bütünlüklü olarak güçlendirilecektir. İş piyasasının ihtiyaçlarına cevap verebilen, temel eğitim, genel orta öğretim ve yüksek öğretim sistemleri ile bütünlük içerisinde, modern, esnek ve kaliteli bir meslekî eğitim sistemi oluşmasına katkıda bulunacaktır.

GİRİŞ

5

PROJE FAALİYETİLERİ

Ø İş piyasasına yönelik ihtiyaç analizi yapmak Ø Meslek standartlarını gözden geçirmek Ø Eğitim standartlarını geliştirmek Ø Modüler programlar hazırlamak Ø Ulusal yeterlilik sistemini kurmak Ø Hayat boyu öğrenme politikası oluşturmak Ø Kalite güvence sistemini geliştirmek Ø Okul yöneticilerini yetiştirmek Ø Öğretmenleri eğitmek Ø Toplumsal ortaklık geliştirmek Ø Bilgilendirme ve tanıtım yapmak Ø Uluslararası ortaklıklar kurmak Ø Bölgesel kapasite yaratmak Ø Tüm meslekî ve teknik eğitim kurumlarında modüler programların uygulanması

planlanmak Ø Diploma ve sertifika programlarında geliştirilen aynı modüllerin ortak olarak

kullanılmasını sağlamak Ø Meslekî ve teknik eğitim çalışmalarında her yaşta ve düzeyde bireye yönelik

yaşam boyu öğrenme ilkelerinin esas alınmasını sağlamak Ø Meslekî ve teknik eğitimle ilgili diploma, sertifika, mezuniyet belgesi vb.

denkliğini sağlamak Ø Meslek mensupları arasındaki performans kontrolünü sağlamak

q İş piyasası ihtiyaç analizi

Arza göre değil, arz- talep dengesini esas alan iş piyasasının istediği yeterliklerle donatılmış, yerel, bölgesel ve ulusal düzeyde iş gücü ihtiyaçlarını karşılayan bir iş piyasası analizi yapılmıştır. q Meslek standartlarının gözden geçirilmesi

MSK tarafından hazırlanan 250 meslek standardı Millî Eğitim Bakanlığı, sosyal ortak temsilcileri, yerli ve yabancı uzmanlar ile birlikte yeniden gözden geçirildi. q Eğitim standartlarını geliştirilmesi

MSK tarafından hazırlanan 250 meslek standardı baz alınarak bakanlığımız, sosyal ortak temsilcileri ve yerli ve yabancı uzmanlar ile birlikte 41 adet eğitim standardı oluşturuldu. q Modüler programlar hazırlamak

Geliştirilen eğitim standartlarına bağlı olarak oluşturulan çerçeve programlar doğrultusunda modüler yapıda eğitim öğretim programları hazırlandı. Öğretim programlarına bağlı olarak ortak 9. sınıf öğrenci ve öğretmen kılavuzları hazırlığı tamamlandı.

PROJE FAALİYETİLERİ

6

q Ulusal yeterlilik sistemini oluşturmak (UYS) Kabul edilmiş meslek standartlarına dayalı, her seviyede değerlendirme, not verme

ve belgelendirme için uygun, meslekî ve akademik alanlar arasında ilerleme için açık yolların bulunduğu bir sistem oluşturulacaktır. q Hayat boyu öğrenme politikası oluşturmak

Orta öğretim ve yetişkin eğitimine odaklı hayat boyu öğrenim (HBÖ) kavramının geliştirilmesi, ilkokuldan yüksek öğrenime, yaygın öğretimden hayat boyu öğrenime kadar eğitimin farklı seviyelerinin entegrasyonunun teşvik edilmesi planlanmıştır. q Okul yöneticisi ve öğretmenlerin eğitimi

Eğiticilerin değişen rolleri, öğrenci merkezli yaklaşım ve öğrenciler için öğrenme ortamının hazırlanması konularını kapsayan, eğiticilerin eğitimi programı devam etmektedir.

q Toplumsal ortaklık geliştirmek Meslekî Eğitim ve Öğretim sisteminin farklı seviyelerinde Sosyal Ortakların karar

verme gücü, danışmanlık rolü ve sorumlulukları belirlenip analiz edilmekte (ulusal, sektörel, il, okul ve eğitim merkezi seviyesinde) ve projenin her aşamasında iş birliği içinde çalışılmaktadır. q Bilgilendirme ve tanıtım yapmak

Kamuoyunda bilinç yaratmak ve reform programına destek kazanmak amacıyla projenin tanıtımı için yapılan çalışmalar; web sayfası, aylık bültenler, tanıtım ve promosyon materyalleri vb. iletişim araçlarıyla duyurulmaktadır. q Uluslar arası ortaklıklar kurmak

Avrupa Birliği’ne üye ülkelerdeki meslekî eğitim kurumları ile kardeş okul çalışmaları başlatılmıştır. Mevcut Meslekî Eğitim ve Öğretim Sistemi veri tabanlarına pilot kurumlar dahil edilmekte ve diyalog oluşturma çalışmaları devam etmektedir. PİLOT KURUMLAR

Proje çerçevesinde 30 ilde 145 pilot kurumda faaliyetler yürütülmektedir. Bu kurumlarda sektörle birlikte geliştirilen programlar uygulanacaktır. Pilot kurumlar proje tarafından desteklenmektedir.

Pilot kurumlara; Ø Programın uygulandığı alanda ekipman alımı Ø Bilgi teknolojilerinin satın alımı Ø Öğretmenlerin yurtiçi ve yurtdışı eğitimi Ø İdarecilerin yurtdışı ve yurtiçi eğitimi

konularında destek sağlanmaktadır.

PİLOT KURUMLAR

7

PROJEDE SOSYAL ORTAKLAR

Ø Ulusal Koordinasyon Kurulu’nda, projenin uygulamalarında karar verici ve yönlendirici olarak sosyal ortaklar çoğunlukta olup projeyi yönlendirmektedir.

Ø Program hazırlama aşamasında Millî Eğitim Bakanlığına destek olmaktadır. Ø Pilot projeler ile sosyal ortakların kapasitelerinin güçlendirilmesi amaçlanmıştır. Ø Proje sosyal ortakların meslekî eğitim ile ilgili her türlü faaliyetlerini

desteklemektedir. Sosyal Ortaklar (TOBB, TÜSİAD, TESK, TİSK, TÜRK-İŞ, DİSK, HAK-İŞ,

MEKSA, vb.); modüler program geliştirme, modül yazımı, uygulama, izleme ve pilot okullara yönelik çalışmalarda, her aşamada sürekli proje ekipleri ile iş birliği içinde yer almaktadır.

Bu kapsamda program geliştirme çalışmaları sosyal ortaklarla birlikte Millî Eğitim

Bakanlığı koordinesinde yürütülmektedir. Hazırlanan programlarda UNESCO tarafından geliştirilen ve birçok AB ülkesinde kabul gören; “Internatıonal Standard Classıfıcatıon Of Educatıon (ISCED 97)- Uluslararası Eğitim Standardı Sınıflandırması” kullanılmıştır.

Tüm orta öğretim kurumlarında, öğrencilerin meslek seçimi konusunda daha bilinçli

davranmasına rehberlik etmek amacıyla 9. sınıflarda okutulan “Tanıtım ve Yönlendirme” dersinin modülleri proje çerçevesinde geliştirilmiş ve uygulamaya konmuştur. Böylelikle öğrenciler, genel ve meslekî liselerin ortak 9. sınıflarında meslekleri tanıyarak, kişisel özelliklerine, ilgi ve yeteneklerine göre alan ve meslek seçimi yapabilecektir.

Bu yaklaşım; iş piyasasının ihtiyaçlarına cevap verebilen, temel eğitim, genel orta

öğretim ve yüksek öğretim sistemleri ile bütünlük içerisinde, modern, esnek ve kaliteli bir meslekî eğitim sisteminin oluşturulmasına alt yapı sağlayacaktır. Meslekî eğitim sistemimiz; AB ve gelişmiş ülkelerdeki standartlara yükseltilerek, sosyo-ekonomik gereksinimler ve hayat boyu öğrenme ilkeleri doğrultusunda güçlendirilecektir.

PROJEDE SOSYAL ORTAKLAR

8

Şema 1: Meslekî ve Teknik Eğitim Sistemi

TEMEL EĞİTİM

ORTAK 9. SINIF

10. SINIF

İ Ş

H A Y A T I

12. SINIF

11. SINIF

DİPLOM

YÜKSEK

SERTİFİK

YETİŞKİNLER

9

2.MODÜLER ÖĞRETİM PROGRAMLARI

Ülkelerin ekonomisi uluslararası bir hâle gelmiştir. Bu durumla ancak insan kaynaklarını geliştirerek rekabet edebilir. Gelişen ekonomi ve teknoloji iş gücünde yeni yeterlikleri gerektirmektedir. Bu yeterlikleri meslekî eğitimin kazandırması beklenmektedir. Eğitim ile kazanılan uzmanlıkla meslekî uzmanlık arasındaki bağlantı genel olarak güçlendirilmelidir. Hepsinden önemlisi de, sektördeki meslek elemanlarının beceri gereksinimleri süratle değişmektedir.

Gençlerin meslekleri ile ilgili beklentileri giderek değişmektedir. Pek çok Avrupa

ülkesinde öğrenciler giderek daha fazla akademik veya genel eğitimi tercih etmekte, meslekî eğitimi reddetmektedirler. Bunun sonucunda da meslek edinmekte ve iş bulmakta sorunlarla karşılaşmaktadırlar. Oysa gençlere meslekî eğitimin ekmek kazandıracağı bilinci verilmelidir. Okullardan ayrılanlar, genel eğitimde başarısız olanlar, işsizler, yeniden çalışma yaşamına dönen yetişkinler, becerilerini güncelleştirmek isteyen işçiler ve öğrenciler mesleki eğitime ihtiyacı olanların çeşitliliğini daha da artırmaktadır.

Yerel, bölgesel, ulusal ve uluslar üstü yönetimler giderek değişen sektörel taleplere

göre bölgesel eğitim olanaklarının artmasını gerekli kılmaktadır. Pek çok ülkede bölgesel yönetimler eğitim ve yetiştirme faaliyetleri ile sektörleri kontrol etmektedirler. Ulusal standartlar doğrultusunda bölgesel farklılıklar meslekî ve teknik eğitime yansıtılabilmeli ve meslekî eğitim faaliyetleri yerel düzeyde de yürütülebilmelidir.

Değişen koşullara hızla uyum sağlayabilmek için meslekî ve teknik eğitimcilerin geniş

bilgi ve beceri birikimine sahip olmaları gerekir. Geleceğin nitelikli iş gücünü yetiştirmeyi amaçlayan meslekî ve teknik eğitimin geniş tabanlı, meslekî yeterliklere dayalı, yenilenen ya da değişen mesleklere uygun biçimde, öğrencilerin sürekli eğitimi için temel oluşturması gerekmektedir.

Günümüzde mesleklerin değişim ile karşı karşıya olması ve daha karmaşık bir yapıda

bulunmaya başlaması nedeniyle, meslekî yeterliklerin de geniş tabanlı bilgilere, becerilere ve tavırlara dayalı olmasını ve programların buna göre geliştirilmesini zorunlu hâle getirmektedir.

Birbiri ile ilişkili alanlar ve meslekler bütünleştirilerek meslek grupları

oluşturulmaktadır. Meslek grupları, birbiriyle ilişkili birçok meslek alanını kapsayan sektörel bir bütündür. Meslek grupları etrafında planlanan eğitimde, öğrenci kazandığı bilgi ve becerileri geniş bir alanda kullanabilmekte ve değişikliklere kısa sürede uyum sağlayabilmektedir.

MODÜLER ÖĞRETİM PROGRAMLARI

10

Programların modüler esasa dayalı olarak bir bütünlük içinde, meslek standartlarını da kapsayacak şekilde ele alınabilmesi için meslekler; meslek gruplarına, meslek alanlarına ve meslek dallarına göre sınıflandırılmalıdır.

Geleneksel meslekî ve teknik eğitim sistemi bireysel öğretim açısından esnek, etkin ve

verimli değildir ve çok da pahalıdır. İnsanların maruz kaldıkları bilgi yoğunluğuna bakıldığında, izole bir öğrenme süreci öğrencinin bütünsel gelişimine katkıda bulunmaktan çok uzaktır. Eğitim programının yapısının çok daha uygun düzenlenmesi gerekir. Öğrenci belirli sınırlar içerisinde istediği konuyu, istediği yerde ve kendine uygun bir hızda öğrenebilmelidir. Modern iletişim araçları buna olanak tanımaktadır.

Eğitsel amaçları, toplumun, endüstrinin ve hizmet kurumlarının taleplerine uygun

olarak düzenlemek, eğitim programının esnek yapıda olmasını gerektirmektedir. Bu doğrultuda eğitim programının modüler hazırlanması iyi bir seçenek olarak görülmektedir. Ancak, modüler program, geleneksel programların parçalara bölünmesi değildir.

Modüler program yaklaşımı;, değişikliklere kısa sürede cevap verebilen, esnek bir

yapıya sahip olması nedeniyle tercih edilmektedir. Modüler programların içerikleri modüllerden oluşmaktadır. Modül; sonunda bir işin bir parçasını temsil eden bir yeterlik kazandıran, öğrenme bütününün bir parçasını kapsayan, öğrenme amaçlarına ve içeriklerine sahip bir öğrenme birimidir.

Türkiye’de bu doğrultuda Meslekî Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi

Projesi (MEGEP) 2004-2005 eğitim ve öğretim yılı’ndan itibaren pilot okullarda uygulanmaya başlanmıştır.

MEGEP; Millî eğitim sisteminde uygulanan, yüksek bütçeli, uzun süreli, sektör ve

sosyal ortaklar açısından geniş katılımın sağlandığı projelerden biridir. Bu proje çerçevesinde, özellikle meslekî ve teknik eğitim programlarının hazırlanmasında ülke çapında ve oldukça geniş kapsamlı sektör analizleri yapılmış, başta değişik sektörlerden olmak üzere ilgili birçok kurum ve kuruluşun temsilcileri çalışmaların her aşamasına aktif olarak katılmışlardır.

Projenin hedefleri ülkemizin meslekî ve teknik eğitim konusundaki ihtiyaçlarına

büyük oranda cevap verecek şekilde oluşturulmuştur. MEGEP çerçevesinde;

1. Ulusal ve uluslararası temel yeterliklere sahip meslek elemanları yetiştirmek, 2. Yabancı dil bilen ve meslekî gelişmeleri izleyebilen meslek elemanları ve bireyler

yetiştirmek, 3. Kurum ya da okul türü ayrımı yapılmaksızın tüm meslekî ve teknik eğitim

kurumlarının hepsinde mesleğin gerektirdiği yeterlikleri kazandırmak, 4. Bölgesel farklılıklar ve ihtiyaçlara cevap verecek esnek bir program yapısı

oluşturmak,

11

5. Bireylerin farklılıklarına ve özelliklerine uygun seçenekler sunan program yapısı geliştirmek,

6. Öğrencilere yatay ve dikey geçiş olanakları tanıyan esnek bir program yapısı tasarlamak,

7. Meslekî yeterlikleri ve akademik yeterlikleri yüksek olan öğrencilerin yüksek öğrenime geçişlerine olanak tanımak,

8. Sektör beklentilerine cevap veren meslekî yeterliklere sahip meslek elemanları yetiştirmek,

9. Yaşam boyu öğrenme ilkesi doğrultusunda bireylere farklı koşullara göre seçenekler sunan programlar geliştirmek,

10. Uluslararası geçerliği olan meslekî ve teknik eğitim programları geliştirmek, 11. Her yaşta ve her düzeydeki bireye meslekî ve teknik eğitim olanakları sunan

programlar geliştirmek, 12. Bireylerin yetenekleri, ilgileri, tercihleri ve kariyer beklentilerine yönelik imkânlar

tanıyan programlar geliştirmek hedeflenmiştir. Bu hedefler doğrultusunda programlar;

Ø Geniş tabanlı ve alan/dal ve sertifika esasına göre, Ø Alan ve dal programları arasında esnek geçişleri imkân veren, Ø Örgün eğitimle birlikte yaygın eğitimde ve hayat boyu eğitimde de etkili olarak

kullanılabilme esnekliği olan, Ø Yeterliğe göre değerlendirme ve yeni teknolojik gelişmeleri modüler öğretim

programları sayesinde kısa sürede öğretime yansıtabilme özelliğine sahip, Ø Öğrenci merkezli, öğrenciye daha aktif olma ve kendi hızına göre öğrenme olanağı

tanıyan, Ø Program geliştirme sürecinde iş piyasasının ve sosyal ortakların aktif katılımına da

yer verilerek geliştirilmiştir.

Çerçeve öğretim programları meslekî ve teknik orta öğretim kurumlarına yönelik olarak diploma programı şeklinde düzenlenmiştir. Ayrıca tüm alanlarda alanların altında yer alan diğer tüm meslekler için Sertifika Programı olarak kısa süreli kurslar düzenlenmiştir. Diploma ve Sertifika programlarında alandaki aynı modüller kullanılacaktır. Mesleğin seviyesine göre kazandırılması gereken yeterlikler hangi eğitim programında olursa olsun aynı modüller ile kazandırılacaktır. Böylelikle meslekî yeterliklere bağlı olarak mesleklerin seviyelerine göre, eğitimde yatay ve dikey geçişler ile meslekî belgelendirme kolaylıkla sağlanabilecektir.

MEGEP kapsamında programlar, uluslararası meslek sınıflandırması doğrultusunda,

meslek standartları, eğitim standartları ve meslekî yeterliklere göre hazırlanmıştır. Bu nedenle uygulamalarda bu standartlar ve yeterlikler sürekli dikkate alınmalıdır.

Proje kapsamında hazırlanarak Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 07.09.2005

Tarih ve 324 Sayılı Kararı ile kabul edilen çerçeve öğretim programları ve haftalık ders

12

çizelgeleri pilot okullarda 2005-2006 öğretim yılından itibaren kademeli olarak uygulamaya konmuştur.

MEGEP kapsamında; İSCED’97 ve İSCO’88 paralelinde ve sektörde yapılan iş

piyasası araştırmaları doğrultusunda meslekî ve teknik eğitim programları yaklaşık 50 alanda toplanmıştır. (Tanıtım ve Yönlendirme Modülünde yer verilen alan ve dallar)

Bunlardan; 17 alanda 64 dalda çerçeve öğretim programı geliştirilmiş, Talim Terbiye

Kurulu Başkanlığı tarafından onaylanarak 2005-2006 öğretim yılından itibaren tüm meslekî ve teknik eğitim kurumlarında kademeli olarak uygulamaya konulmuştur. Diğer alanlarda; sektörde yapılan iş piyasası araştırmaları, alan ve meslek analizleri sonucunda ortaya çıkan meslekî yeterlikler doğrultusunda program çalışmaları devam etmektedir. Bu çalışmaların sonunda tüm programların 2006-2007 öğretim yılı’nda uygulamaya girecek şekilde tamamlanması planlanmaktadır.

13

2.1. Yeterliğe Dayalı Modüler Öğretim Programı Geliştirme

Şema 2: MEGEP program geliştirme süreci

Anketler İşlemler İşler ve Yeterlikler Tanımlar ve Seviyeler

MESLEK ANALİZİ

Bilgi Tavır Standart Yeterlik Beceri İşlem Bas. Ortam İş

İŞLEMLERİN ANALİZİ

Meslekî Dersler

Ortak Dersler

Temel Dersler

ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMI HAFTALIK DERS ÇİZELGESİ

Dersleri Sıralama

Modülleri Gruplandırma

DERSLERİ OLUŞTURMA

ØSektör ØMeslek Standartları ØEğitim Standartları ØMeslekler Sözlüğü ØTTK Kararları ØŞura Kararları ØKalkınma Planları ØKanun veYönetmelikler ØUlusal ve Uluslararası Yaklaşımlar ØİSCED ØİSCO ØMSK ØSosyal Taraflar (TİSK, TESK, İŞKUR, TOOB, vb.) ØDiğer

KAYNAKLAR

ØGörüşme ØGözlem ØLiteratür Tarama ØAnket ØDiğer

YÖNTEM

ØMeslek Elemanları ØUlusal ve Uluslararası Uzmanlar ØAlan Öğretmenleri ØProgram Uzmanı ØSosyal Taraflar ØDiğer

ÇALIŞMA GRUBU

SERTİFİKA PROGRAMI DİPLOMA PROGRAMI

PROGRAM HAZIRLAMA

Modül İçeriği

Amaçlar Genel Amaç

İşlemleri Gruplandırma (Temel, Ortak ve Meslekî Beceriler)

MODÜLLERİN İÇERİKLERİNİ OLUŞTURMA

Modülleri Seçme ve Sıralama

Modülleri Gruplandırma

SERTİFİKA PROGRAMI HAZIRLAMA

UYGULAMA VE DEĞERLENDİRME

GERİ BİLD

İRİM

14

2.2. Öğretim Programı Geliştirme Ø Sektör araştırması, alanlar ve altında yer alan mesleklerin belirlenmesi Ø Meslek standartlarının incelenmesi Ø Meslek profillerinin belirlenmesi

• Meslek tanımı ve seviyelerinin belirlenmesi • Meslek elemanının görev, iş, yeterlik ve işlemlerinin belirlenmesi

Ø İşlemlerden anketlerin oluşturulması Ø Anketlerin uygulanması ve değerlendirilmesi Ø Uygulanmış ve değerlendirilmiş anketlerin ve işlemlerin kontrol edilmesi ve

düzeltilmesi Ø Meslek elemanlarının iş, işlem ve yeterliklerinin kontrol edilmesi Ø Mesleklerin yeterlik tablosunun oluşturulması Ø İşlemlerin analiz edilmesi Ø İşlemlerin gruplandırılarak modüllerin oluşturulması 1. İşlemleri Gruplandırma

Ø Temel işlemleri gruplandırma (Tüm alanlar için ortak olan becerileri kazandıracak ve ilk yıllarda uygulanacak modüller)

Ø Alan ortak işlemleri gruplandırma (Alandaki tüm dallarda ortak olan becerileri kazandıracak ve öncelikle ilk yıllarda uygulanacak modüller)

Ø Mesleğe/dala özel işlemleri gruplandırma (Meslekî ve uygulamaya yönelik becerileri kazandıracak ve son yıllarda uygulanacak modüller)

2. Modülleri Oluşturma Her gruptaki işlemleri; birbiri ile ilişkili, birbirini takip eden veya birbirinin ön koşulu olacak ve sonuçta yeterlilik kazandıracak şekilde gruplandırarak modüllerin oluşturulması

• Modüllerin amaçlarının ve içeriklerinin yazılması • Modül kitaplarının yazılması, basımı ve dağıtımının yapılması

3. Programı Oluşturma 3.1. Çerçeve Öğretim Programı Hazırlama Ø Modülleri gruplandırarak dersleri oluşturma Ø Ders bilgi formu hazırlama Ø Dersleri haftalık ders çizelgesine yerleştirme

3.2. Sertifika Programı Hazırlama Ø Meslekî yeterliklerin kontrol edilmesi Ø Yeterliklere uygun modüllerin belirlenmesi/seçilmesi Ø Programın süresinin planlanması

3.3. Program kitabını düzenleme 3.4. Uygulama, değerlendirme ve geri bildirim

Program sürecinde yeterlikler önemlidir. Yeterlik tabloları iş hayatına paralel olarak sürekli güncellenerek gelişmeler programlara yansıtılır.

Proje çerçevesinde program geliştirme faaliyetlerinde bu sürecin gerektirdiği tüm aşamalar planlanarak ve uygulanarak çalışılmıştır.

15

3. ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMLARININ UYGULANMAS

MEGEP kapsamında geliştirilen programlar ile öğrencilere, alanı ve mesleği ile ilgili

temel bilgi ve becerileri kazandırmanın yanı sıra, yeniliğe ve değişime uyum sağlayabilen, çevresindeki insanlarla sağlıklı iletişim kurabilen, hedeflerini belirleyip bunlara ulaşmak için girişimlerde bulunabilen, yaratıcı, gelişime ve eleştiriye açık ve meslekî yeterliklere sahip bireyler yetiştirilmesi hedeflenmiştir.

Programların temel yapısı oluşturulurken, ilk sınıflarda ortak genel kültür dersleri ile

ortak alan dersleri, son sınıflarda ise mesleğe (dal) özel derslerin öncelikli olarak okutulması planlanmıştır. Bu derslerin içeriğini belirlerken ulusal ve uluslararası iş gücünden beklenen temel yeterlikler, sektör araştırmaları ve meslekî yeterlikler dikkate alınmıştır.

Öğretim programları 4 yıllık olarak tasarlanmıştır. 9. sınıf programı tüm genel,

meslekî ve teknik ortaöğretim kurumlarında ortak olarak okutulur. 9. sınıfın sonunda öğrenci ilgi duyduğu alanı belirler ve 10. sınıfta bu alanda eğitim-öğretime başlar.

Alanda yer alan tüm dallara yönelik ortak yeterlikleri kazandıran dersler ağırlıklı

olarak 10. ve 11. sınıfta verilmektedir. 12. sınıfta diplomaya götüren meslekî yeterlikleri içeren dersleri yer almaktadır. Öğrenciler, 10’uncu sınıfın sonunda, yerel, bölgesel ve sektörel ihtiyaçlar, okulun donanımı, öğretmen durumu ve fizikî kapasitesi ile sahip oldukları yeterlikleri de dikkate alarak meslek/dal seçimi yaparlar. Öğrencilerin alan ve dal seçimlerinde mesleklerin bölgesel istihdam olanakları da dikkate alınmalıdır.

Sektör beklentileri, değişen koşullar ve mesleklerin gelişimi program yapısına

yansıtılabilecektir. Gerektiğinde, 11. ve 12. sınıfta mesleğe özgü dersler, modüller ve modül içerikleri değiştirilip geliştirilebilecektir. Bu değişiklikler, program koordinatörü, değişim önderi öğretmen ve zümre öğretmenleri kararı ve sektörden meslek elemanları ile iş birliği içinde yapılır. Yapılan çalışma bilgi için Bakanlığın ilgili birimine gönderilir.

Programı tamamlayarak mezun olan öğrenci alan diploması alarak yüksek öğrenime

devam edebilir. Mezun olan öğrenci öğrenimi sırasında seçtiği dalda/meslekte kazandığı yeterliklerin karşılığında sertifika da almaya hak kazanır. Öğretim programının herhangi bir yılından ayrılan öğrencinin kazandığı yeterlikler sertifika programlarında değerlendirilir.

MEGEP kapsamında meslekî yeterliklere dayalı modüler programlar geliştirilmiştir.

Bu doğrultuda programların modüler öğretim yöntemlerine göre uygulanması gerekmektedir. Modüler öğretime yönelik olarak da bireysel öğrenme yöntem ve tekniklerinin uygulanması önerilmektedir.

ÇERÇEVEÖĞRETİM PROGRAMLARININ UYGULANMASI

16

Modüler öğretim anlayışını benimseyen meslekî ve teknik eğitimde; Ø Öğretmenler, öğrencilere rehberlik eder. Ø Öğrenciler kendi kendine öğrenmeye teşvik edilir. Ø Öğrencilerin aktif olması sağlanır. Ø Öğrenciler araştırmaya yönlendirilir. Ø Öğrenciler kendi kendilerini değerlendirebilir. Ø Öğrencilere yeterlik kazandırmaya yönelik yöntem ve teknikler uygulanır. Eğitim ve öğretimde, öğrencilerin başarısını arttıracak bireysel öğretim yöntem ve

teknikleri uygulanmalıdır.

Öğrencilere programın sonunda seçtiği dala/mesleğe yönelik olarak; Ø Tüm alanlardaki ortak temel, bilgi ve becerileri kazanabilecek, Ø Seçtiği alanın temel yeterliklerine sahip olabilecek, Ø Yöneldiği dalın / mesleğin gerektirdiği görev ve işleri yapabilecek, Ø Dalın / mesleğin gerektirdiği özel meslekî yeterlikleri kazanabilecek şekilde alanın

ve mesleklerin yeterlikleri dikkate alınarak eğitim ve öğretim faaliyetleri uygulanır.

Sınıf Geçme Yönetmeliği’ne göre öğrencilerin; Ø Dersin altındaki modüllerin sonunda kazandığı yeterlikleri ölçülür. Ø Dersin sonunda modüller ile kazandıkları bilgi, beceri ve tavırlar ölçülür. Ø Ölçme sonuçları dönem ve yıl sonunda değerlendirilir. Ø Okulda, işletmede ve kendi kendilerine yaptıkları tüm öğrenim faaliyetleri

değerlendirilir.

2005-2006 eğitim ve öğretim yılı’ndan itibaren uygulamaya konan “Çerçeve Öğretim Programı” haftalık ders çizelgelerinde alan/dal bloğunda yer alan dersler meslekî yeterlikler kazandırmaya yönelik derslerdir. (Matematik, fizik, kimya, biyoloji, geometri, analitik geometri ve yabancı dil dersleri hariç.) Bu nedenle ilgili dersler uygulamalı ders kapsamında değerlendirilecektir.

Çerçeve öğretim programları bölgesel farklılıklara, koşullara ve gelişmelere göre

esnek bir yapıda tasarlanmıştır. Haftalık ders çizelgelerindeki alan/dal dersleri bloğunda yer alan, seçilen dala ait dersler ve ders saatleri zümre öğretmenler tarafından, sektör temsilcileri ve koordinatör öğretmenler ile işbirliği içinde okul koşulları, yerel ve bölgesel sektörün ihtiyaçları doğrultusunda belirlenir. Sınıfı ve saati belli olan dersler dışında kalan 11. ve 12. sınıflara ait derslerin süreleri; o yıla ait toplam ders saati süreleri dikkate alınarak seçilen modüller için gerekli olan süre kadar uygulanır (Örnek:Ek:1). Ders ve modül seçiminde mesleklerin yeterlikleri dikkate alınmalıdır. Yeterlikler için meslek elemanlarından ve mesleklerin “yeterlik tablolarından” yararlanılmalıdır (Ek:4).

17

MESLEK LİSELERİ, ANADOLU MESLEK LİSELERİ TEKNİK LİSELER VE ANADOLU TEKNİK LİSELERİ

___________________ ALANI ________________________________________ DALLARI

ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMI HAFTALIK DERS ÇİZELGESİ

DERS KATEGORİLERİ DERSLER IX. SINIF

X. SINIF

XI. SINIF

XII. SINIF

*DİL VE ANLATIM 2 2 2 2 TÜRK EDEBİYATI 3 3 - - DİN KÜLTÜRÜ VE AHLÂK BİLGİSİ 1 1 1 1 TARİH 2 2 - - T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK - - 2 - COĞRAFYA 2 2 - - MATEMATİK 4 - FİZİK 2 - KİMYA 2 - BİYOLOJİ 2 - SAĞLIK BİLGİSİ 2 - - - FELSEFE - - 2 - YABANCI DİL 3 3 BEDEN EĞİTİMİ 2 - - - MİLLÎ GÜVENLİK BİLGİSİ - 1 - - TRAFİK VE İLK YARDIM - - 1 -

ORTAK DERSLER

TANITIM VE YÖNLENDİRME 2 - - - TOPLAM 29 14 8 3

BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİSİ 2 MATEMATİK 3 MESLEKÎ GELİŞİM 2

ALAN ORTAK

DERSLERİ

A L A N / D A L

D E R S L E R İ

DAL DERSLERİ

ALAN/DAL DERSLERİ TOPLAMI SEÇMELİ DERSLER REHBERLİK 1 1 1 1 GENEL TOPLAM

Not: (*) Millî Eğitim Bakanlığı Orta Öğretim Kurumları Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliğinin 33. maddesi uyarınca yılsonu başarı ortalaması ile başarılı sayılamayacak dersleri ifade eder.

Şema 3: MEGEP çerçeve öğretim programı haftalık ders çizelgesi örneği

18

Proje hedefleri doğrultusunda, meslekî ve teknik öğretim kurumlarının, meslek lisesi, teknik lise, Anadolu meslek lisesi ve Anadolu teknik liselerinde okutulacak çerçeve öğretim programları ve haftalık ders çizelgeleri hazırlanmış ve tüm meslekî ve teknik eğitim kurumlarında uygulamaya konmuştur.

Çerçeve öğretim programları, haftalık ders çizelgeleri, dersler ve modüllerin

uygulanmasına ilişkin daha ayrıntılı açıklamalar alanlara ait çerçeve öğretim program kitaplarının içinde ayrıntılı olarak verilmiştir. 3.1.Çerçeve Öğretim Programında Yer Alan Dersler 3.1.1. Ortak Dersler

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 14.07.2005 Tarih ve 193 Sayılı Kararı ile kabul edilen ve 2575 sayılı Tebliğler Dergisi’nde yayımlanan öğretim programları haftalık ders çizelgelerine yönelik açıklamalar doğrultusunda dersler, ders saatleri ve içerikleri uygulanır.

Ortak dersler bloğunda ve alan/dal dersleri bloğunda yer alan, matematik, fizik,

kimya, biyoloji, geometri, analitik geometri ve yabancı dil dersleri için; Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı kararı ile kabul edilen öğretim programları haftalık ders çizelgelerine yönelik açıklamalar doğrultusunda işlem yapılacaktır.

3.1.2. Alan/Dal Dersleri

Alan ve dallar ile ilgili ortak yeterlikleri ve meslekî yeterlikleri kazandırmayı amaçlayan derslerdir. Alanda yer alan meslekler/dallar için temel bilgi ve becerileri kapsayan ders grubunu oluşturur. Alan ve dalların özelliklerine göre, öncelikle ilk sınıflar olmak üzere, üç yıla yayılarak programa yerleştirilmiştir.

Alanda yer alan dallar/meslekler için alınması zorunlu olan derslerdir. Bu bölümde

haftalık ders çizelgelerinde yıldızla belirtilmiş derslerde verilmiştir. Sınıf Geçme Yönetmeliği’nin 33. Maddesi uyarınca yıl sonu başarı ortalaması ile başarılı sayılmayacak ortak alan ve dal/meslek dersleri seçilen dalın/mesleğin zorunlu dersleridir.

Alan/dal dersler bloğunda yer alan ilgili alanın ve dalların derslerinde; Talim ve

Terbiye Kurulu Başkanlığının 07.09.2005 Tarih ve 324 Sayılı Kararı ile kabul edilen çerçeve öğretim programları haftalık ders çizelgelerine yönelik açıklamalar doğrultusunda meslekî yeterlikleri kazandıracak modüller ve içerikleri uygulanacaktır.

19

Meslek/Dal Dersleri Alanda yer alan meslekler için mesleğe özel ve mesleği destekleyici yeterlikleri

kazandıracak meslek/dal dersleri ağırlıklı olarak son sınıflarda yer alan işletmelerde uygulanması öngörülen derslerdir.

Çerçeve öğretim programı haftalık ders çizelgesi’nde meslek/dal dersleri içerisinden

dalın/mesleğin özelliğine uygun dersler seçilir. Ancak dallarda diplomaya götürecek derslerin belirlenmesinde mesleği/dalı destekleyici diğer derslerden de seçim yapılarak program oluşturulur.

Seçilen derslerin içeriği ise yine ilgili bölümde yer alan meslek derslerini oluşturan

modüllerden, çevredeki sektörün, meslek elemanlarının, okuldaki program koordinatörlerinin, değişim önderlerinin ve alan öğretmenlerinin kararı ile bölgesel düzeyde sektörün ihtiyaçlarını kapsayan ve meslekî yeterliklere cevap veren modüllerden seçilerek oluşturulur. Seçilen derslerin ders saatleri, derslerin içeriğine göre belirlenir (Ek:1 ve Ek:2).

İşletmelerde Beceri Eğitimi

Eğitim kurumları işletmelerde beceri eğitimi içeriğini, ağırlıklı olarak dala/mesleğe ait

modüller olmak üzere, bölgesel özellikler ve sektörün beklentilerini yansıtacak modüllerden oluşturur. Ancak bölgesel özellikler ve sektör beklentilerini yansıtacak modüller programda yer almıyorsa, yeni modül içerikleri hazırlanarak programa eklenir. Ders içeriği, sektördeki temsilcileri, okuldaki program koordinatörleri, değişim önderleri ve alan öğretmenlerinin kararı ile planlanarak uygulanır.

Bazı sektörlerin özelliğinden dolayı, gerektiğinde bölgesel özellikler, okulların koşulları ve ilgili mevzuat doğrultusunda “İşletmelerde Beceri Eğitimi” 10. ve 11. Sınıfın sonunda yaz dönemlerinde uygulanabilir.

3.1.3. Seçmeli Dersler

Alanların çerçeve öğretim programları’nda yer alan seçmeli dersler “Seçmeli Dersler”

tablolarında belirtilen açıklamalar doğrultusunda uygulanacaktır. Seçmeli derslerin çizelgede belirtilen haftalık ders saati kadar alınması zorunludur.

Seçmeli dersler, okulda zümre öğretmenleri tarafından, program koordinatörleri ve

değişim önderleri iş birliğinde alanın ve mesleklerin özellikleri doğrultusunda belirlenir. Derslerin seçiminde, varsa o derse ait diğer programlar sıra takip ederek önceden alınması gereken dersler göz önünde bulundurulur.

Seçmeli dersler, tablodan seçilebileceği gibi gerektiğinde dal/meslek derslerinden

veya diğer alanlardan da seçilebilir. Seçilen derslerin içerikleri, haftalık ders çizelgesinde yer alan ortak ve alan/dal dersleri içeriklerinin devamı olacak şekilde planlanmalıdır.

20

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 14.07.2005 Tarih ve 193 Sayılı Kurul Kararı ile kabul edilen ve 2575 sayılı Tebliğler Dergisi’nde yayımlanan öğretim programlarının amaç ve açıklamaları dikkate alınarak zümre öğretmenleri tarafından hazırlanan programlar uygulanır.

Seçmeli derslerde (Alan/Bölüm) Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 08.05.2000

Tarih ve 5155 Sayılı Yazısı doğrultusunda, içerik, süre ve gerekli tüm değişiklikler yapılabilir ve İl Millî Eğitim Müdürlüğünün onayı ile uygulanabilir.

21

4. SERTİFİKA PROGRAMLARININ UYGULANMASI

MEGEP program geliştirme sürecinde; sektör tarama ve inceleme çalışmaları

sonucunda ülkemizdeki sektörler ve sektörlerde faaliyet gösteren meslekler saptanmıştır. Bu mesleklerin seviyeleri ve meslek elamanlarının yeterlikleri tespit edilmiştir. Sektörde çalışan kişilerin görüş ve önerilerinden yola çıkılarak her meslek dalına ait anketler hazırlanmış, anketler Türkiye genelinde otuz ilde uygulanmıştır. Bu anketler sonucunda sektörün eğitim ihtiyaçları ve beklentileri tespit edilmiştir. Mesleklere özgü yeterlilikler ayrıntılı olarak çıkarılmış ve “yeterlik tabloları” hazırlanmıştır. Mesleklere ilişkin saptanan bu yeterlikler program çalışmalarının temelini oluşturmuştur.

Program geliştirme sürecinin her aşamasında, sektörden meslek elemanları ve öğretim

üyeleri ile iş birliği yapılmıştır. Bu firmaların eğitim sorumluları ve çeşitli meslek elemanları ile iletişim kurulmuş, bu kişilerin program çalışmalarına katkıları sağlanmıştır. Böylelikle sektör ve yüksek öğretim kurumlarının beklentileri programa yansıtılmıştır.

Ulusal ve uluslararası düzeyde meslek elemanlarından beklenen yeterlikler, çeşitli

araştırmalar ve yerli/yabancı uzman görüşlerine göre tespit edilmiş ve program çalışmalarına aktarılmıştır. Bu doğrultuda alanlar altında yer alan mesleklerde ulusal ve uluslararası standartlara uygun, her yaşta ve her düzeyde bireye eğitim olanağı sağlayan program hazırlamak hedeflenmiştir.

Alanların altındaki mesleklerde orta öğretime devam eden öğrencilere “diploma

programı” ile eğitim ve öğretim verilirken, her yaşta ve her düzeyde diğer bireylere bölgesel ve sektörel talepler doğrultusunda yetişkinlere yönelik “sertifika programları” ile eğitim ve öğretim verilmektedir. Bu amaçla geliştirilen modüllerden sertifika programları da hazırlanmıştır. Sertifika programları ile tüm mesleki teknik eğitim kurumlarında her yaşta ve her düzeyde bireylere meslekî yeterlikleri kazandıracak eğitim ve öğretim olanağı sunulmuştur.

Teknolojik gelişmelere paralel olarak, sektörün beklentileri doğrultusunda geliştirilen

diploma ve sertifika programları gelişmelere göre sürekli güncellenmeye uygun bir yapıda tasarlanmıştır. Böylece gelişme ve yenilikleri kısa sürede programlara yansıtmak mümkün olabilecektir. Bireyler kazandıkları meslekî yeterlikler doğrultusunda istihdam edilebilecektir.

Sertifika programları; meslekî ve teknik orta öğretim kurumlarında uygulanmak

amacıyla geliştirilen diploma programları ile birlikte Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde merkezde hazırlanabileceği gibi bölgesel olarak da geliştirilebilmektedir. Yerel yönetimler, eğitim kurumları, işletmeler, her türlü kurum ve kuruluşlar, çevrenin talep ve eğitim ihtiyaçları doğrultusunda sertifika programı hazırlayabilir. Mesleklerin yeterliklerini kazandırmaya yönelik olarak geliştirilen programlarda, mevcut programların modülleri kullanılabilir, yeni modüller hazırlanabilir ve modüllerde gerekli değişiklikler yapılabilir.

SERTİFİKA PROGRAMLARININ UYGULANMASI

22

4.1. Meslek/Dal (Sertifika) Öğretim Programları

Meslek/Dal sertifika programlarında; meslek elemanlarının sahip olduğu yeterlikleri kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilir. Bu programlarda mesleğin yeterliklerine sahip meslek elemanları yetiştirmek amaçlanmaktadır.

Sertifika öğretim programlarıyla; genç ve yetişkinlere yönelik mesleki ve teknik

eğitim veren örgün ve yaygın eğitim kurumları, sektördeki işletmeler, birlik ve odalar olmak üzere tüm eğitim kurumlarında eğitim verilmektedir. Sertifika programlarından; mesleklerin gerektirdiği bedensel ve zihinsel özelliklere, eğitim düzeyi ve diğer koşullara sahip tüm bireyler yararlanabilir. Eğitimini tamamlayan bireyler mesleğin seviyesine göre yeterliliklerini ispatlayarak sertifika almaya hak kazanır ve ilgili iş yerlerinde çalışabilirler.

Fotoğraf 1: Bir iş yeri

Sertifika öğretim programlarının sonunda; mesleğin meslek standartları ve eğitim

standartları doğrultusunda dala/mesleğe yönelik olarak bireyler; Ø Mesleğin ait olduğu alanlardaki temel, bilgi ve becerileri kazanabilecektir. Ø Dalın temel meslekî yeterliklerine sahip olabilecektir. Ø Dalın / Mesleğin gerektirdiği görev ve işleri yapabilecektir. Ø Dalın / Mesleğin gerektirdiği özel meslekî yeterlikleri kazanabilecektir.

Eğitim sırasında ve sonunda çeşitli ölçme araçları kullanılarak; Ø Her modül sonunda ölçme ve değerlendirme yapılacaktır. Ø Modüller ile bireylerin kazandıkları bilgi, beceri ve tavırları ölçülecektir. Ø Modüllerin sonunda bireylerin kazandığı yeterlikler ölçülecektir. Ø Bireylerin eğitim kurumunda, işletmede ve kendi kendilerine yaptıkları tüm

öğrenim faaliyetleri değerlendirilecektir. Ø Bireylerin program sonunda kazandıkları meslekî yeterlikler ölçülecektir.

23

Sertifika öğretim programı sürecinde bireylerin tamamladığı modüller, aldığı eğitimin tümü ve kazandıkları yeterlikler belgelendirilir. Öğretim programının sonunda mesleğin yeterliklerini kazanan bireylerin aldığı belgeler mevzuat doğrultusunda sertifikada değerlendirilir. Böylece bireyler mesleğin düzeyine göre isterse mesleğinde sertifika alabilir.

Programlarda; mesleğe yönelik geniş tabanlı yeterlikler kazandırmak hedeflenmiştir.

Bireyler gelecekte meslek değiştirmek veya mesleğin ilişkili olduğu diğer mesleklere geçmek amacıyla eğitim almak isterse kazandığı yeterlikler değerlendirilecektir. Fark modüllerini tamamlayarak ikinci bir meslekte kendini yetiştirebilecektir. Öğretim programından ayrılan bireyin kazandığı yeterlikler belgelendirilerek istendiğinde diğer sertifika programlarında değerlendirilir. Ayrıca; eğitimin sonunda mesleğinde sertifika alan birey, gerektiğinde fark eğitimi alarak diploma programını tamamlayabilir.

Meslek/dal programının eğitim süresi, bireylerin alacağı modüllere ve yapacağı tüm

uygulamalara göre ortalama olarak toplam saat verilmiştir. Bu eğitim süresinin okul, işletme ve bireysel öğrenme için ayrılmış dağılımı, modüller ile ilgili açıklamalarda belirtildiği gibi planlanarak uygulanır.

Fotoğraf 2: Bir iş yeri

Bireylerin meslek/dal seçimlerinde bölgesel gelişmeler araştırılmalı ve çevrenin

istihdam olanakları dikkate alınarak yönlendirme yapılmalıdır. Eğitim kurumlarında programın toplam süresi planlanırken veya uygulanırken eğitim alacak bireylerin, geçmiş yaşantıları, sektör deneyimleri ve daha önce aldıkları eğitimler dikkate alınmalıdır.

Bireyler, programın gerektirdiği öğretim faaliyetleri, istihdam olanakları ve planlama

konularında; çevredeki üniversiteler, sivil toplum örgütleri, işletmeler ve meslek elemanları ile iş birliği yapılarak yönlendirilmelidir.

24

Eğitim ve öğretim aktivitelerinde, bireylerin kendi özelliklerine göre öğrenme imkânı sağlayarak meslekî yeterlik kazandırmaya, başarılarını arttırmaya ve modüler öğretime yönelik bireysel öğrenme yöntem ve teknikleri uygulanmalıdır. Bu amaçla;

Ø Eğitimciler bireylere rehberlik etmelidir. Ø Bireyler kendi kendine öğrenmeye teşvik edilmelidir. Ø Bireylerin aktif olması sağlanmalıdır. Ø Bireyler araştırmaya yönlendirilmelidir. Ø Bireylerin kendi kendilerini değerlendirebilmesi sağlanmalıdır.

MEGEP kapsamında hazırlanan sertifika öğretim programlarında; mesleklerin

özellikleri doğrultusunda; alana yönelik yeterlikleri kazandıracak temel modüller, meslekî yeterlikleri kazandırmaya yönelik meslek için zorunlu olan modüller, bölgesel ve bireylerin eğitim ihtiyaçlarına yönelik özel yeterlikleri kazandırmaya yönelik olan seçmeli modüller yer almaktadır. Bu modülleri tamamlayan bireylerin iş başında uygulamalı eğitimleri için işletmede beceri eğitim yapmaları sağlanır. Bireyin tamamlaması gereken modüller eğitim kurumundaki eğitimciler tarafından sektörle iş birliği içinde, mesleklerin yeterlik tabloları ve kurumun koşulları dikkate alınarak belirlenir. Programın süresi ve içeriği zümre öğretmenleri tarafından planlanır ve uygulanır. Bu programlarda modüllerde öngörülen eğitim öğretim faaliyetleri uygulanır.

MEGEP kapsamında geliştirilen programlar doğrultusunda, 17 alan altındaki mesleklerin seviyelerine göre yeterlikleri ve alınması gereken modüller sertifika programlarında ayrıntılı olarak verilmiştir.

25

5.MODÜLER ÖĞRETİM

Günümüzde sürekli yaşanan gelişme ve değişmelere bağlı olarak bireyi güçlendirmek ve gençlerin hem öğrenme sürecine hem de kazandıkları bilgi ve becerilere “sahip çıkmalarını sağlamak” gerekmektedir. Ayrıca öğretim programlarının ve öğretim materyallerinin bireysel özelliklere göre ilerlemeye olanak tanıması gerekmektedir.

Meslekî eğitime giderek daha fazla talep olmaktadır. Ø Bu talepler çok geniş bir yelpazeye yayılmaktadır ve süratle değişmektedir. Ø Gelecekteki talepler öngörülemez. Ø Talepler karmaşık ve belirsiz koşullar altında karşılanmak zorundadır.

Aynı zamanda meslekî eğitime ayrılan bütçeler talebe oranla daha yavaş

büyümektedir. Bu durum sadece bireyleri ve kurumları etkilemekle kalmamakta, aynı zamanda meslekî eğitim sisteminin daha fazla verimli, tutarlı ve esnek olmasını gerektirmektedir.

Modüler öğretim, modüler programlar doğrultusunda modüler bir sistemi gerektirmektedir. Modüler sistem, eğitim programının modüllerden oluşmasıdır. Modüllerin bölümleri hiyerarşiktir veya belirli bir sıra takip eder. Her modül ile bir yeterliğe yönelik bilgi ve beceriler kazandırılır.

Neden Modüler Sistem? Ø Ekonomiktir. Ø Sosyal açıdan geniş kitleleri kapsar. Ø Bireysel talepleri karşılar. Ø Bölgesel farklılıklara cevap verir. Ø Yerel yönetimler ve tüm taraflarca uygulanabilir. Modüler sistemi tutarlı bir eğitsel tasarım yapan özellikler şunlardır. Ø Öğrenme sürecini ve öğrencinin gelişimi net bir şekilde belirlenmiştir. Ø Öğretim etkinlikleri öğretim süreci üzerinde etkili olmaktadır. Ø Kurallar, standartlar, değerlendirme, rehberlik, belgeleme her modülün

yapısında ve tüm sistemde yer almaktadır.

Modül, bireysel öğretime dayalı, başlangıcı ve sonu olan, kendi içinde bütünlük gösteren, bir sistematik çerçevede düzenlenmiş öğretim yaşantılarından oluşmaktadır.

Öğrencilerin, belirli hedefe ulaşmasını sağlamaya yönelik olarak her modül, birbiri ile uyumlu çalışan belirli parçalardan oluşmaktadır. Modül, öğrencinin kendi hızında ilerlemesine ve kaydettiği başarının, kendisine anında bildirilmesine olanak sağlamaktadır. Geleneksel yaklaşımda içerik, konu, ünite, ders olarak gruplaşırken, modüler yaklaşımda ise içerik, modüller çerçevesinde oluşmaktadır.

MODÜLER ÖĞRETİM

26

Ders/Program Diploma KALDI GEÇTİ

Şema 4: MEGEP modüler sistem yaklaşımı

Modüler sistem; Ø Farklı sistemlerde, farklı eğitsel profillerde ve eğitsel yollarda uygulanabilir. Ø Öğrenci farklılıklarına uyum gösterebilir. Ø Sistem içerisinde çok çeşitli modüller birlikte kullanılabilir.

5.1. Modüler Sistemin Özellikleri 5.1.1. Esneklik

Modüler sistemin esnekliğinin dört boyutu vardır: 1. Eğitim yoluyla elde edilen becerinin bireysel esnekliği: Eğitimin, iş piyasasının

belirsizlikleri ile baş edebilecek, çeşitli mesleklerde ve ortamlarda çalışabilecek ve yeni becerileri çabucak kazanabilecek bireyler yaratması beklenmektedir. Bireysel esneklik klasik olarak ders programlarını artırarak, “öğrenmeyi öğrenmeye” ve “asli” becerilere ağırlık verilerek ve genel eğitimle yakın ilişkiler kurarak sağlanır. Bireysel esneklik sıklıkla uzmanlaşmayı geciktiren, uzmanlık alanlarını değiştirmeyi kolaylaştıran ve genel eğitim ile meslekî eğitimi yakınlaştıran eğitim programı reformları ile gerçekleştirilmektedir.

2. Eğitim programı esnekliği: Eğitim programı esnekliğini zaman, ortam (mekân) ve birey boyutunda tanımlayabilmekteyiz, anacak bu esnekliğin birden fazla boyutu bulunmaktadır. Eğitim programının zaman esnekliği, değişen beceri gereksinimlerine göre programının güncelleştirilebilirlik kapasitesidir. Eğitim programının ortam esnekliği, programın yerel koşullara ve yerel iş piyasasına uygun şekilde biçimlendirilebilir olması anlamına gelmektedir. Eğitim programının bireysel esnekliği ise programın, öğrencinin

Modül Modül Modül

M MODÜL

M

Ders 1 Ders 2 Ders 3 Ders 4

Modül

27

tercihlerine göre veya öğrencinin belli ihtiyaçlarına göre, özellikle de dezavantajlı durumda olanların ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde biçimlendirilebilir olmasıdır.

Eğitim programının esnekliği, eğitim programının modüllerden oluşması veya

programın yapısında gerçekleştirilecek diğer değişikliklerle, eğitimin kontrolünün merkeziyetçilikten uzaklaştırılmasıyla, ekonomik değişikliklere daha iyi cevap verebilmek için “iş hayatının” koşullarını dikkate alan düzenlemelerle, uluslar arası, ulusal ve yerel düzeyde çalışma yaşamı ile daha sıkı bağlar kurularak sağlanabilir.

3. Sunum esnekliği: Bu esneklik, farklı öğrencilerin aynı eğitim programını farklı öğrenme yöntemleri ile farklı kurumsal bağlamlarda ve farklı zaman birimlerinde takip edebilmelerini sağlar. Sistemin, farklı geçmişleri olan, farklı ortamlardan gelen öğrencilerin, özellikle, yetişkinlerin, dezavantajlı öğrencilerin, sistemden ayrılanların veya ayrılma riski içinde olanların, geleneksel öğrenme yöntemleri kendilerine uygun olmayan bireylerin ilgisini çekmesini sağlar. Sunum esnekliği aynı zamanda maliyetleri düşürür ve verimliliği artırır. Esneklik; farklı pedagojik yaklaşımlar desteklenerek, eğitimde tüm süreçlerin özgürce çeşitlenmesi sağlanarak da gerçekleştirilebilir.

4. İzlenecek yolların esnekliği: Bu esneklik eğitime ulaşımın serbest olması, farklı disiplinlerdeki öğrenciler arasında uçurumlar bulunmaması, geçişlerin kolay olması ve her bir yolun çok sayıda iş ve eğitim hedefine açılması anlamına gelmektedir. Böylece meslekî eğitimden daha fazla bireyin yararlanmasını sağlamak, meslekî eğitim gelecekteki beceri gereksinimlerinin belirsizliği ile daha iyi başa çıkabilecek, bireysel seçeneklere açık olacak ve meslekî eğitimin statüsü yükselecektir. İzlenecek yolların esnekliği müfredatın kapsamını genişletmek, meslekî eğitim ile genel eğitim arasındaki sınırları azaltmak ve aralarında köprüler kurmak, giriş için kolaylaştırıcı düzenlemeler yapmak, önceden öğrenilenleri saymak ile sağlanabilir. 5.1.2. Modüler Sistemin Aşamaları ve Modülün Sistem İçerisinde İşlevi

Öğrenciler gelecekteki fikirlerine veya gelecekteki mesleklerine uygun uzmanlık

alanı seçmekte özgürdürler. Her öğrenci, okulun sunduğu çerçevede alan ve dal seçimi yapar. Seçtiği mesleğe yönelik yeterlikleri ilgili alan ve dal modülleri ile kazanır. Bu modüller meslekî becerileri kazanmak isteyen her öğrenci için alınması zorunlu olan modüllerdir.

Öğrenci modül alırken öncelikle temel olan ön koşul modüllerinden başlar.

Seçimlerine göre diğer alanlardan alacağı farklı seçmeli modüller ile meslekî yeterliklerini genişletebilir.

Bazı modüller öğrencileri tüm alan ve mesleklerde kullanabilecekleri ortak beceriler

konusunda eğitir. Bu ortak beceri modülleri tüm bireylerden ve meslek elemanlarından ulusal ve uluslararası düzeyde beklenen temel yeterlikleri kazandıracaktır.

28

5.1.3. Öğrenme Hızında Farklılık Belirli sınırlar içerisinde her öğrenci kendi hızında öğrenmelidir. Bunun öğretmen

veya eğitmenin planlama ve uygulama çalışmaları ile öğrencinin eğitim aktivitelerinin düzenlenmesine etkileri olacaktır. 5.1.4. Önceki Çalışmaların Dikkate Alınması

Modüler sistemlerde önceki çalışmalarla kazanılan bilgi ve becerileri ödüllendirmek mümkündür. Bu bazen eğitim süresinin kısaltılmasını sağlar. 5.1.5. Modüler Eğitim Sistemi ve İş Piyasası Yeterlilikleri

Pek çok ülkede başlangıç düzeyinde meslekî eğitim ve yetiştirme yaşam boyu öğrenme sistemlerine dahil edilmiştir.

Yaşam boyu süren “Modüler Meslekî Eğitim Sistemi”, meslekî yeterlilik sistemi ile

birlikte düzenlenmektedir. Eğer bir öğrenci meslekî eğitimi başlangıç düzeyini tamamlamadan terk ederse, elinde tamamladığı modüllerin belgeleri olacaktır. Yetişkin eğitimi, öğrencilere yeterliliklerini iş başında eğitimle sağlamaktadır. Bu koşullar altında daha önce eğitimden ayrılanlar eğitimlerini tamamlayarak işlerinde ve yaşantılarında ekonomik ve sosyal açılardan yaşam standartlarını yükseltebilirler.

Bu durumda modüler öğretim sistemi meslekî yeterlilikler, akademik beceriler ve bireysel yetenekler ile birleşmiş olmaktadır. Deneyimler de modül ya da yeterlik olarak kabul görebilmektedir.

Fotoğraf 4: Bir iş yeri

Modüler sistemin tasarımı ulusal düzeyde işveren kuruluşları, ticarî kuruluşlar ve meslekî eğitim kurumları arasında iş birliğini gerektirmektedir. Bu etkinlikler bir veya birkaç meslek sektöründe başlar, sonra ulusal düzeyde yasallaşır ve etkinlikler diğer alanlara aktarılır. Bu süreç ülkemizde MEGEP ile başlamış ve tüm alanlarda sistemleşmektedir.

Modüler sistemin meslekî eğitimde uygulanması bazı taleplerin karşılandığını

varsayar. Bu talepler; öğrencilerin uygunluğunun sağlanması için öğretim yöntem ve teknikleri ile öğrenme ortamlarının düzenlenmesidir.

29

5.2. Modüler Öğretim Yöntem Ve Teknikleri Modüler bir program uygulamadan önce öğrenci ile ilgili bazı soruların sorulması

gerekir. Ø Bu öğrenciler bağımsız çalışabiliyorlar mı?

Çalışamıyorlar ise ne yapmalı? Ø Bağımsız çalışmayı takdir ve tercih edecekler mi?

Etmeyeceklerse ne yapmalı? Ø Bu öğrencilerin okuma becerileri metin hâlindeki yönergeleri takip etmek için

yeterli mi? Ø Bu yöntemle öğrenmek için yeterli zamanları var mı?

Yoksa bunu aşmak için ne yapmalı? Ø Öğrenciler kendilerinden ne beklendiğini biliyorlar mı? Ø Bu tür bir öğrenmeye başlamadan önce uygulamalarla birleştirilmiş bir yönerge

var mı? Ø Bu öğrenme yöntemi öğrencilerin toplam iş yükünü nasıl etkiler?

Bu sorular daha sonra değerlendirmede faydalı olacak sorulara yol açmalı fakat aynı

zamanda modülerin uygulanmasından önce planlama aşamasında da bir şeyler düşündürmelidir. Öğretmen veya eğitmenin öğrenme ortamının bir parçası olduğu açıktır. Öğretmen ya da eğitimci farklı eğitim ortamlarını nasıl değerlendireceğini bilmelidir. Öğrenme süreci içerisinde öğretmen veya eğitmenin yeri de sorgulanmalıdır.

Öğretmen veya eğitmenin görevi her modül veya modül dizisi için uygun eğitsel

yöntemleri tasarlamak, oluşturmak ve uygulamaktır. Bunun için önce öğrencilerin bireysel özelliklerine ve öğrenme stillerine uygun öğrenme yaklaşımları benimsenmeli ve öğrencilere en uygun öğrenme yöntem ve teknikleri uygulanmalıdır.

Fotoğraf 5: Bir iş yeri

5.2.1. Öğrenme Stilleri ve Yaklaşımları

Herkes öğrenebilir fakat aynı şekilde öğrenemez. Herkesin en iyi öğrendiği yolu bulup o yolu açmalı ve yolda ilerlemesi sağlanmalıdır. Çünkü bireyin öğrenme stilini belirlemek ve gerekli düzenlemeleri yapmak kişinin başarısını artırır.

30

Her bir birey/öğrenci yeni ve zor bir bilgiyi öğrenmeye hazırlanırken, öğrenirken ve hatırlarken farklı ve kendine özgü yollar kullanır.

Çağdaş öğrenme yaklaşımları aşağıdaki başlıklar altında toplanabilir. Ø İşbirlikçi Öğrenme, Ø Buluş Yoluyla Öğrenme, Ø Probleme Dayalı Öğrenme, Ø Tam Öğrenme Ø Aktif Öğrenme. Ø Davranışçı Öğrenme, Ø Bilişsel Öğrenme, Ø Yapısalcı Öğrenme, Ø Çoklu Zekâ kuramı ile öğrenme, Ø Açık Uçlu Öğrenme, Ø Diğer Öğrenme Yaklaşımları.

Öğrencilerin öğrenme stillerinin bilinmesi, pek çok öğrencinin sadece öğrenme stilinin

bilinmediği için öğrenemedikleri veya istenmeyen şekilde davrandığı gerçeğinin anlaşılmasını sağlayacaktır. Böylece bireyin özelliklerine uygun öğrenme stili belirlenerek, öğrencilere uygun öğrenme ortamı, öğrenme yöntemi ve tekniğine karar verilebilir. Bunu sonucunda daha etkili, verimli ve kalıcı öğrenme sağlanabilir.

Öğrenme türleri olarak da adlandırılan öğrenme stillerini dört gruba ayırmak da mümkündür.

Ø Yaparak Öğrenenler Ø İzleyerek Öğrenenler Ø Düşünerek Öğrenenler Ø Hissederek (Dokunarak) Öğrenenler

Modüler öğretim, bireylerin kendilerine uygun öğrenme stillerine göre

düzenlenebilecek öğrenme olanakları sağlamaya uygun esnek bir öğrenme yaklaşımı sunmaktadır.

Modüler öğretim öğrenci merkezli olup, öğrenci sınıf, atölye ve lâboratuvardaki çalışmaların merkezidir. Öğrenci hayat, iş, aile ve toplum ilişkilerini, ulusal ve kişisel ihtiyaçlara yönelik bazı temel kavram ve ilkeleri anlamak, kabullenmek zorundadır. Öğrenci, sağlam bir kavram ve kurallar temeline sahip olduğunda, yeni edindiği bilgileri özümseyerek yaşam boyu öğrenmeye katmış olacaktır.

Öğrenci merkezli eğitimin asıl amacı, öğrenciye kendi öğrenme profilini ve türünü

keşfetmeyi sağlamak ve böylece öğrenmeyi öğretmek olmalıdır. Öğrenmenin etkinliğini artırabilmek için de eğitim, öğretim programları ya da öğretim tekniklerinden önce öğrenmenin kendisinden yola çıkılmalı diğer kavramlar bunun üzerinde yapılanmalıdır.

31

Öğrenci merkezli eğitim uygulaması aşamasında aşağıdaki stratejilerin izlenmesi önerilmektedir.

Ø Öğrenci merkezli eğitim için uygun koşullar ve ortamlar sağlanmalıdır. Ø Öğrenci merkezli okul kavramını destekleyen anlayış benimsenmelidir. Ø Öğrenci merkezli okul anlayışı planlanmış bir süreç sonunda gerçekleşmelidir. Ø Öğrenci merkezli eğitimin gereği olarak programlar, ders kitapları, kılavuz

kitaplar, modüller ve diğer öğretim materyalleri, öğretim yöntem ve teknikleri ile ölçme ve değerlendirme sistemi yeniden yapılandırılmalıdır.

Ø Öğrencilerin yaşam becerilerini kazanmaları, ders dışı etkinliklerle desteklenmelidir.

Ø Öğrenci merkezli eğitim uygulama modeli ve kılavuz kitapları geliştirilmelidir. 5.2.2. Öğrenci Merkezli Eğitim Yaklaşımını Esas Alan Yöntemler 5.2.2.1. Simülasyon Yöntemi

Bu yöntemde; öğrenciler için gerçek yaşamdan örnekler oluşturulur (Örneğin; sınıfın

bir büro hâline dönüştürülmesi gibi). Bu ortam içinde öğrencilere problem ya da görev verilir. İş yapma sürecinde öğrenciler kendi bilgi ve becerilerini öğretmen desteği ile kullanırlar.

5.2.2.2. Gösterme Yöntemi

Herhangi bir işlemin süreç ya da basamaklarının görsel sunumudur. Sözlü anlatım ve

göstermeden oluşur. Öğretmen anlattıktan sonra bireysel olarak ya da grup şeklinde öğrencilere uygulama yaptırılır. Bir aracın ya da bir aletin nasıl kullanacağını, bir işlemin nasıl yapılacağını öğretmek için kullanılır.

5.2.2.3. Rol Yaptırma Yöntemi

Bu yöntemde öğrencilere gerçek yaşamdan durumlar verilir. Bu durumlarda yapması

gereken bir görev ya da çözmesi gereken bir problem vardır. Seçilen görev/problem gerçek yaşamdan olmalıdır. İşi yapma süreci ya da problemi çözme yöntemleri öğrencilerin kendi bilgi ve becerilerine bağlıdır. Yöntem ve sonuç açık uçludur. Bu teknik için grup çalışması en uygun olanıdır.

5.2.2.4. Bilgisayar Destekli Eğitim

Bu öğretim yöntemi öğrencilerin bireysel öğrenmelerine yöneliktir. Ancak öğretmen

tarafından hedefler belirlenip buna göre bir program oluşturulmalıdır. Okul tarafından hazırlanan ya da piyasadaki hazır eğitim programları bu amaca yöneliktir. Öğretmen bu programları inceleyip işletim sistemleri hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Bu şekilde öğrencilerin bireysel çalışmalarına destek olabilir.

32

5.3. Öğretmen – Öğrenci Etkileşimli Yöntemler 5.3.1. Beyin Fırtınası

Bir problem, konu ya da soru hakkında ilk akla gelen söylenmelidir. Burada önemli olan herkesin fikirlerini açıkça ve istediği kadar söyleyebilmesidir. Fikirlerin niteliği değil niceliği önemlidir. İyi ya da kötü fikir yoktur. Her fikir kabul edilebilir.

Bu teknik; karar vermede, problemlere farklı yaklaşımlarla çözüm bulmada, yeni bir

konunun veya kavramın tanıtımında, çok faydalıdır. Maksimum öğrenci katılımını sağlar. Fikirleri eleştirip geliştirilme durumunda olmadıkları için çekingenlik ve sınırlama engeli yoktur. Yeni fikirlerin ortaya çıkmasını ve yaratıcılığı teşvik eder. Öğrencilerin potansiyelini ortaya çıkarır.

5.3.2. Soru Sorma Tekniği

Bu teknikte öğrenciler bir konunun uzmanına ya da okudukları bir yazıyla ilgili olarak soru sormak durumundadırlar. Mümkün olduğunca meslekten kişiler eğitim ortamına davet edilir. Bu kişiler gerçek meslek yaşantılarından örnekler getireceklerdir. Bu aktivite ile ilgili olarak öğrenciler bilgilendirilir ve soru sormaları istenir.

5.3.3. Tartışma Tekniği

Genellikle yeni bir konunun ya da kavramın tanıtımından sonra yapılır. Tanıtım bizzat öğretmen tarafından anlatım yöntemi ile yapılır. Veya okuma metninin hemen ardından yapılabilir. Öğrencilerin düşünmesini ve yorum yapmasını sağlayacak sorular yöneltilir. Grup çalışması bu yöntem için uygundur. Gruptan çıkan fikir ve yorumlar eğitim ortamında tartışılabilir.

5.3.4. Grup Çalışması

Sınıf ve atölye içinde ya da okul dışındaki görevler için kullanılır. Gruplar en az üç en fazla altı kişiden oluşmalıdır. Araştırma ve proje çalışmalarında grup çalışmalarından verim alınmaktadır. Bu yöntem öğrencilere ekip hâlinde çalışma alışkanlığı kazandırmaktadır.

Fotoğraf 7:İş yerinde ve eğitimde ekip çalışması

33

5.4. Modüler Öğretimde Ölçme ve Değerlendirme Ölçme ve değerlendirme öğrencinin performansının yanı sıra eğitim süreci için gerekli

geri bildirimler sağlayan süreçtir. Ölçme ve değerlendirme genellikle öğrencilerin kazanımlarına dayanır. Öğrencilerin performansının niteliği ile ilişkilidir ve öğrenci için sonuçları vardır. 5.4.1. Ölçme ve Değerlendirmenin Amacı

Okullarda yapılan ölçme ve değerlendirme çalışmaları daha çok iki amaca yöneliktir. Bunlar öğrenci başarısının ölçülmesi ve değerlendirilmesi ile bir eğitim programının amacına ulaşıp ulaşmadığının değerlendirilmesidir.

Öğrenci başarısının ölçülmesi amacıyla uygulanan sınavlar amacına göre, farklı

isimler alabilmektedir. Ø Hazır Bulunuşluk Düzeylerini Belirleme Sınavları (Readness Sınav) Planlanan bir öğrenme birimine öğrencilerin bilgi ve beceri düzeyi olarak ne kadar

hazır olup olmadıklarını belirlemek amacıyla yapılan sınavlardır. Hazır bulunuşluk sınavı ile öğrencilerin öğrenme birimine geçmeden önce ne tür eksikleri olduğu belirlenir ve bu eksikler tamamlanır. Bazı kaynaklarda bu tür sınavlara diagnostic veya ön sınav da denilmektedir.

Ø İzleme Sınavları (Formative Sınav) Bu tür sınavlar öğrencinin bir konu veya ünite ile ilgili öğrenme eksiklerini ve

güçlüklerini belirlemek amacıyla yapılan sınavlardır. Bu sınavlarda o konu ile ilgili tüm hedeflere yer verilerek öğrencinin hangi hedeflere ulaşıp ulaşamadığı belirlenebilir. Bu tipteki sınavlar not verme amacını gütmeyen öğrencinin bilgi ve becerisindeki eksiklikleri saptamaya yönelik sınavlardır.

Ø Düzey Belirleme (Summative Sınav)Sınavı Bir eğitim sürecinin belli dönemlerinde veya eğitim sürecinin sonunda yapılan,

öğrencinin başarısını ve durumunu ölçmeye ve değerlendirmeye yönelik sınavlardır. Belirtilen testler ile öğrencinin öğretime girişte, öğretim sürecinde ve öğretim

sürecinin sonunda gösterdiği başarılar değerlendirilebilir.

Fotoğraf 8: Bir iş yeri

34

Eğitimde kazandırılmak istenen yeni davranışların beklenen düzeyde öğrenilmiş olup olmadığına karar verebilmek için bazı koşulların yerine getirilmesi gerekmektedir. Önce bu davranışların, geçerliliği ve güvenirliği yeterli derecede yüksek olan ölçme araçlarıyla ölçülmesine ihtiyaç vardır. Bir kişinin belli davranışlarda erişmiş olduğu yetkinlik ve kararlılık nesnel bir biçimde belirlenmedikçe, bu kişinin ilgili davranışlarda beklenen düzeye erişmiş olup olmadığına karar verilemez. Yapılacak ilk iş öğrencilerin, onlara öğretilmesi hedef alınan davranışları öğrenmiş olup olmadıkları ve bu davranışlarda erişmiş oldukları yetkinlik ve kararlılık derecelerinin nesnel olarak ortaya konulmasıdır. Bu davranışlara sahip olup olmadıkları ve bu davranışlarla ilgili olarak gerçekleştiği görülen öğrenme düzeyi ile gerçekleşmesi beklenen öğrenme düzeyleri arasında fark bulunup bulunmadığı, yani elde edilen sonucun beklenene uygunluk derecesi hakkında ancak bu koşullarla bir karara ulaşılabilir.

Buradan çıkan sonuç şudur: Önce, öğrencilere kazandırılması hedef alınan davranışlarda

erişilen öğrenme düzeyi ölçülmeli; sonra da, bu öğrenme düzeyi, görülmesi beklenen öğrenme düzeyi ile karşılaştırılmalıdır. Modüler Öğretimde Ölçme ve Değerlendirme

Modüler öğretim uygulayan öğretim kurumlarında öğrencilerin; Ø Modüllerin sonunda kazandığı yeterlik ölçülmelidir Ø Dersin sonunda modüller ile kazandıkları tüm yeterlikler ölçülmelidir Ø Okulda, işletmede ve kendi kendilerine yaptıkları tüm öğrenim faaliyetleri

değerlendirilmelidir.

Bu amaçla öğrenciler, modüldeki faaliyetlerde kazandıkları bilgi ve becerileri bu bölümde yer alan ölçme araçları ile;

Ø Ölçme soruları ile bilgiye dayalı kazanımlarını ölçerler. Ø Uygulamalı testler ile de öğrenme faaliyetindeki uygulamalarda kazandıkları

becerileri ölçerler. Ø Ölçme sonucunda öğrenciler faaliyetlerin sonundaki kazanımlarını belirlerler. Ø Değerlendirme sonucunda öğrenciler bir sonraki faaliyet veya modüle geçerler. Ø Öğretmenler gerekli gördüğü takdirde öğrencilere yeni ölçme ve değerlendirme

araçları hazırlayarak uygulayabilirler. Öğretmenler;

Ø Öğrencilerin, cevaplarını modülün arkasındaki cevap anahtarı ile karşılaştırarak kendi kendilerini ölçmelerine rehberlik eder

Ø Öğrencilerin, yanlış ve doğru cevapların sayısına göre kendini değerlendirmelerine yardımcı olur.

Ø Öğrencilerin, eksik olduğu noktaları tamamlamalarını sağlar. Ø Öğrencileri, başarılı ise bir sonraki faaliyet veya modüle geçmeleri için

yönlendirir.

35

5.5. Modüler Öğretimde Öğrenme Ortamı Öğrenme ortamı kavramı, çalışılan yer, öğrenme atölyesi, vb. yerine kullanılır.

Eğitimin amaçları çok çeşitli olabilmekte ve belirli öğretim bileşenleri çerçevesinde, bilgi, beceri ve tutumlarla ilgili öğrenme süreçlerine karşılık gelmektedir. Öğrenme sürecinde istenilen sonuçlara ulaşmak için bir öğrenme ortamının gerekli olduğu açıktır. Öğrenme ortamı öğrenme sürecinin bir aracıdır, çünkü öğrenme sürecinin düzgün ve etkin yürümesi için gerekli koşulları yaratır. Öğrenme ortamı kavramı eğitim veya öğretim amaçları ile ilişkilidir. Farklı eğitim ve öğretim amaçlarına bağlı olarak öğrenme ortamları çeşitlilik gösterir. Aslında, her eğitim ortamı öğrenmeye uygun hâle getirilebilir.

Öğrenme sürecini desteklemek açısından çevre/ortam şu taleplere cevap vermelidir: Ø Ortam, amaçlanan öğrenme etkinliklerini gerçekleştirebilmek için gerekli tüm

bileşenlere sahip olmalıdır. Ø Ortam gerekli zihinsel ve öğrenme etkinliklerini uyarmalıdır. Ø Ortam olabildiğince gerçekçi olmalıdır. Ø Ortam modeller içermeli ve destek sağlamalıdır. Ø Ortam öğrenme sürecinin yönlendirilmesini öğrenciye bırakmalıdır. Ø Ortam öğrenciye süreç konusunda bilgi edinme olanağı tanımalıdır.

Sözü edilen bu talepler, modülün uygulanmasından önce ve sonra cevaplanması

gereken uygun sorulara dönüştürülebilir. 5.5.1. Eğitim ve Öğretim Ortamları

Öğretimin gerçekleştirilmesinde yararlanılan ders kitabı, modüller, televizyon

programı, deney, bilgisayar destekli öğretim, seminer, okul, sınıf, atölye, laboratuar gibi donanım, araç-gereç ve etkinliklerin her birine öğretim ortamları denir.

Fotoğraf 9: Öğrenme ortamları

36

Öğrenme ortamları geniş ve çeşitlidir.

Ø Öğretmen destekli öğrenme ortamları: Öğretmen, belirleyici, denetleyici kişidir. Öğrenci, öğretmenin aktardığı bilgilere bağımlıdır. Öğretmen hem uzman hem de bilgi kaynağı ve yönlendiricidir.

Ø İş birliğine dayalı öğrenme ortamları: İşbirliği, bu öğrenme kategorisinin

anahtar sözcüğüdür. Öğrenciler arasında olduğu kadar öğretmen ile öğrenciler arasında da iş birliğini ve öğretmenin etkinliklere eşit katılımını gerektirir.

Ø Kendi kendine öğrenme ortamları: Kendi kendini motive etmek anahtar

sözcüktür. İlke olarak öğretmen hizmet veren değil yönlendiren konumundadır. Öğretmen öğrenciye yardımcı olan rehber kişidir. Öğrenci bilgiyi ve beceriyi, bağımsız olarak, çeşitli öğretim materyallerini ve iletişim teknolojilerini kullanarak edinir ve uygular.

Öğrenciler öğrenmeye karşı isteklidirler ve öğrenme potansiyeline sahiptirler.

Öğrenci merkezli öğretim yöntemlerini kullanan öğretmenler öğrencilerin öğrenebildiklerine inanmakta ve bütün öğrencilerin öğrenebileceği bir öğrenme ortamı yaratmaktadır.

Fotoğraf 10: Öğrenme ortamları

Öğrenme ortamına ilişkin talepler:

Ø Öğrenme ortamları zengin ve tam olmalıdır: Öğrenme ortamının hedeflenen öğrenme süreçlerini mümkün kılmak için akla gelen tüm bileşenleri içermesidir. Öğrenme ortamı değişik öğrenme deneyimleri sunmalı, bireysel ihtiyaçları, fırsatları ve öğrenme tarzlarını tahmin etmeli ve öğrenme stratejilerinde çeşitlemelere izin vermelidir.

37

Ø Öğrenme ortamları faaliyetleri çekici kılmalıdır: Öğrenme ortamı gerekli olan zihinsel öğrenme faaliyetlerini teşvik etmelidir. Öğrenme süreci öğrencinin materyaller ile bir şeyler yaptığı durumlarda gerçekleşir.

Ø Öğrenme ortamları gerçekçi olmalı veya gerçek yaşantı bağlantısı

bulunmalıdır: Öğrenci her zaman ne yapabildiğini ve öğrenme ortamında öğrenmiş olduğu bilgileri ve becerileri nasıl kullanabildiğini tecrübe edebilmelidir.

Ø Öğrenme ortamları modeller içermelidir: Öğrenciyi, öğrenme süreciyle ilgili

zihinsel ve uygulamalı öğrenme faaliyetlerine odaklamak ve başarılı öğrenme sonuçları ortaya çıkaracak biçimde desteklemek için ortamda farklı modeller geliştirmek gerekmektedir.

Ø Öğrenme ortamları yön tayinini kademeli olarak öğrenciye bırakmalıdır:

Öğrenci öğrenmeyi öğrenmelidir. Biçimler, içerikler ve yönlere ilişkin olarak kendi öğrenmesini giderek artan bir biçimde şekillendirebilmelidir. Aynı zamanda, öğrenme ortamının yapısına giderek daha az bağlı olacak ve öğrenme ortamı içinde giderek daha fazla “yön bulabilecektir”. Güçlü bir öğrenme ortamı öğrenme için olan sorumluluğun kademeli olarak ortamdan öğrenciye kaydırılacağı bir biçimde yapılandırılmalıdır.

Ø Öğrenme ortamları öğrencinin kendi becerilerinin farkına varmasını

sistematik olarak geliştirmelidir: Öğrenme ortamının öğrencilerin kendi ilerlemesini belirleyebileceği bir olanak sunması gerekmektedir. “Bir şeyler yapabilmeye başlanması” (kişinin kendi çabalarının sonucunda yeterliğini arttırması) öğrenci için olumlu bir duygudur.

Öğrenme sürecini, biçimi ve içerikleri bakımından şekillendirecek olan öğrencinin

kendisidir. Öğrenme içinde düzenlenen ortamın öğrenci üzerinde destekleyici etkisi vardır. Sosyal çevre ve şartlara bağlı olarak öğrenme ortamı; etkileşim için yeterli yer ve

imkân sunacak biçimde düzenlenir. Öğrencilerin sosyal temaslara ihtiyacı vardır ve genellikle birlikte çalışırlar. Birbirlerinden çok şey öğrenebilir ve birbirlerine çok şey öğretebilirler.

Bu bakımdan öğrenme ve çalışma ortamları bireysel kullanıma ve grup hâlinde

çalışmaya da uygun olmalıdır.

38

Fotoğraf 11: Öğrenme ortamları Fotoğraf 12: Öğrenme ortamları

5.6. Eğitim ve Öğretim Ortamlarının Düzenlenmesi

Eğitimin meydana geldiği mekân, çevre ya da alandaki insan gücü dışı öğelerin ön

görülen hedefler doğrultusunda en verimli ve sağlıklı biçimde kullanılması olarak tanımlamak mümkündür. Öğrenme ortamları bireylere en etkili ve kalıcı öğrenme sağlamaya uygun olarak düzenlenmelidir.

Şema 5: İnsanların hatırlama yüzdeleri

Öğrenme ortamlarının öğrenme süreçleri üzerinde olumlu bir etkisi olacağı açıktır. Genel olarak, gerçek durumları ve uygulamaları büyük ölçüde yansıtan öğrenme ortamlarının öğrenciler için daha çekici geleceği ve daha etkin olacağı söylenebilir. Bu bakımdan, öğrencinin özelliklerine, işe ve çalışmaya uygun ortamlar düzenlenmesi öğrenme açısından daha olumlu olacaktır.

İNSANLAR...

YAPTIKLARININ % 90’ını

SÖYLEDİKLERİNİN ve YAZDIKLARININ % 70’ini

DUYDUKLARININ ve GÖRDÜKLERİNİN % 50’sini

GÖRDÜKLERİNİN % 30’unu

OKUDUKLARININ % 10’unu

HATIRLAR

HATIRLAR

HATIRLAR

HATIRLAR

HATIRLAR

39

Eğitim ortamının düzenlenmesi işinin kapsamı ise, eğitim sitelerinden dersliklere kadar uzanan tüm fizikî mekân ile öğrenci, uzman, öğretmen, yönetici, veli ve diğer ilgililer olmak üzere tüm iş görenleri kapsayan sosyal ortamı içermektedir.

Diğer bir deyişle, eğitim ortamlarının düzenlenmesi etkinlikleri; eğitim davranış

bilimleri, psikoloji, biyoloji, çevrebilim, mühendislik, mimarlık, teknoloji, ekonomi vb. bilim dallarının kesişme noktasını oluşturmakta ve eğitimde insan ve çevre ilişkilerinin tüm boyutlarını kapsamaktadır.

5.6.1. Başlıca Eğitim ve Öğretim Ortamları

Eğitim ve öğretim ortamlarının planlanmasında dikkat edilecek adımlar:

1. Adım: Fizikî ortamın dersin içindeki modüllerin durumuna göre aktif öğrenmeye uygun olarak hazırlanması.

2. Adım: Eğitim için düzenlenmiş bir öğretim ortamının ne zamana kadar bu şekilde kalacağının belirlenmesi.

Fotoğraf 13: Bilgisayarlı öğrenme ortamı

5.6.2. Eğitim Öğretim Ortamının Yerleşim Şekilleri

Atölye, sınıf veya diğer eğitim öğretim ortamları, öğrencilerin verimli çalışabileceği şekilde aşağıda önerilen yerleşim planlarına göre düzenlenebilir.

5.6.2.1. “ U ” Şekli

Sıralar veya masalar, ortamın boyutları ve öğrenci sayısı dikkate alınarak, “U”

şeklinde yerleştirilebilir. Ø Çok farklı amaçlar için kullanılabilecek bir yerleşim şeklidir. Ø Öğrenciler rahat çalışabilecekleri bir çalışma alanı bulabilirler. Ø Perdeye yansıtılan her türlü görüntü rahatlıkla izlenebilir. Ø Öğrenciler birbirleri ile kolaylıkla yüz yüze iletişim kurabilirler. Ø Grup çalışmaları yapılabilir.

40

5.6.2.2. Ekip Çalışması Düzeni Elips veya daire şeklinde yapılan yerleşim şeklidir. Ø Ekip çalışmasını kolaylaştırır. Ø Karşılıklı oturan öğrenciler birbirleri ile kolaylıkla iletişim kurabilirler. Ø Öğrenciler sandalyelerinin yönünü değiştirerek tahtayı veya perdeyi rahatlıkla

izleyebilirler. 5.6.2.3. Konferans Düzeni

Masalar dikdörtgen veya kare şeklinde ise kolay bir yerleşim şeklidir. Ø Bu yerleşimde öğretmenin önemi minimuma inerken sınıfın önemi ön plana

çıkar. Ø Öğretmenin masanın ortasında oturduğu yerleşimde ise öğrenciler öğretmen

ile daha kolay iletişim kurabilirler. Ø Bu yerleşimin dezavantajı ise daha resmî bir iletişim ortamı yaratmasıdır.

5.6.2.4. Daire Şekli

Masa olmadan sadece sandalyeler kullanılarak çabuk ve kolaylıkla oluşturulabilen bir yerleşim şeklidir.

Öğrencilerin yazı yazacakları ve materyalleri yerleştirecekleri bir alanı gerekiyor ise sandalyeler ile birlikte masalarda çevrilerek yerleşim yapılabilir.

Ø Masalar olmadan da sadece sandalyeler kullanılarak çabuk ve kolaylıkla oluşturulabilir.

Ø Grup tartışmaları için ideal bir yerleşim şeklidir. Ø Bir ders içinde birkaç defa kısa süreli tartışma grupları oluşturulduktan sonra

eski hâline kolaylıkla dönüştürülebilir.

Fotoğraf 14: Daire şeklinde öğrenme ortamı

41

5.6.2.5. Klasik Sınıf Yerleşimi

Önerilen yerleşim şekilleri atölye veya sınıfların büyüklük, donanım, öğrenci sayısının fazlalığı gibi sınırlılıklar nedeniyle uygulanamıyorsa klasik atölye veya sınıf yerleşim şekli uygulanabilir. Bu ortamlarda öğrencilerin daha aktif olması için çeşitli öneriler geliştirilebilir. 5.6.3. Grupların Gruplanması

Tartışmacı ve gözlemci gibi farklı gruplar oluşturulması şeklidir. Ø Bu yerleşim şekli, rol yapma, tartışma veya grup çalışmalarını gözlemleme

gibi etkinliklerde kullanılabilir. Ø En fazla uygulanan biçimi ortada birleştirilen masaların çevresinde ikişer

grubun ve diğer kenarlara da grup çalışmasını gözlemleyecek grupların yerleştirilmesidir.

5.6.4. Çalışma İstasyonu

Aktif lâboratuvar çalışmaları için uygun bir yerleşimdir. Ø Her çalışma istasyonu çevresine iki öğrenci yerleştirilir. Ø Öğretmen nelerin yapılması gerektiğini uygulama ile gösterdikten sonra

öğrenciler birbirleri ile iş birliği içinde verilen çalışmayı yapar.

5.6.5. Proje veya Özel Çalışma Grupları

Geniş bir alanda oluşturulan farklı çalışma gruplarıdır. Ø Bu yerleşim oldukça büyük alanı bulunan ortamlar için veya toplantı

salonlarında uygulanabilecek bir yerleşimdir. Ø Ders dışı etkinlikler için de kullanılabilir. Ø Grup projelerinin hazırlanarak tartışmaya açılacağı çalışmalar için ideal

yerleşimdir.

Fotoğraf 15: Öğrenme ortamı

42

Sanal Öğrenme (İnternet Üzerinden E-Öğrenme) Ortamları

Bilginin tamamının veya bir kısmının öğrenciler tarafından ağdan veya internetten alındığı öğrenme ortamlarıdır. Teknolojik donanıma dayalı öğrenme yöntemlerini gerektiren bu öğrenme ortamları günümüzde giderek yaygınlaşmakta ve büyük ilgi görmektedir.

Okulda sanal sınıf ortamı oluşturulabileceği gibi, bilgisayar donanımları ile bireysel e-öğrenme koşulları sağlanarak internet ortamında eğitim öğretim faaliyetlerinin uygulanması yoluyla da eğitim ve öğretim gerçekleştirilebilir.

Sanal öğrenme ortamları, öğrencilerin zamanlarını iyi kullanacakları, bilgi aramak yerine bilgiye odaklanacakları ve analiz, sentez ve değerlendirme düzeyinde düşünmesini destekleyecek şekilde tasarlanmalıdır. 5.7. Öğrenme Ortamında Öğretmen ve Öğrencinin Değişen Rolleri 5.7.1. Öğretmenin Rolü

Öğrencilerin bağımsız öğrenme yeteneklerini arttırma hedefi, öğretmenin görevlerinin daha çeşitli, yoğun ve daha değişken olmasını gerektirmektedir. Her modüle ilişkin hazırlıklar, öğrenciye sunulmadan önce tamamlanmalıdır.

Öğretmenin öğrenmeyi, öğrenme süreci için önemli olan iki soruyu önceden

incelemesi gerekmektedir. Ø Öğrencilerim, öğrenme faaliyetlerini bağımsız olarak gerçekleştirmeye ne kadar

istekli ve ne kadarını yapabilirler? Ø Öğrencilerimin, bağımsız öğrenme yeteneğini geliştirmek için ne tür ve hangi

derecede dış kontrol gereklidir?

Öğretmenin giderek artan biçimde bir uzman olarak davranması yanında öğrenme süreçlerinin bir düzenleyicisi ve denetleyicisi olarak da davranmakta olduğu gözlenmektedir. Öğretmenin yeni bir öğrenme ortamı oluşturma ile ilgili görevleri aşağıdaki gibi açıklanabilir.

Ø Bilgi Sağlayıcı Öğretmen, öğrencilerini modülün öğrenim görevlerine doğru yöneltir. Öğrenme

sürecine ilişkin olarak öğrencilere, öğrenme hedefleri ve çalışma yöntemi hakkında açıklama yaparak destek sağlar. Öğrenme süreleri ve öğrencinin belirli ödevleri sunması gereken zamanlar hakkında bilgi verir.

Ø Öğretmen öğrencilerinin öğrenim görevlerinin (bağımsız biçimde) uygulanması için yeterli bilgisi olup olmadığını kontrol eder;

Ø Öğretmen programlanmış olan ders ve iletişim saatleri, sunulacak olan belgeler ya da yapılacak olan testleri bildirir.

43

Ø Uzman ve Rehber Öğretmen, bir uzman olmanın yanı sıra yardım sağlayan bir ustadır. Öğrenme sürecini

gerçekleştirmesinde öğrenciyi destekleyen ve öğrenme faaliyetleri hakkında inceleme yapan bir çalıştırıcı ve dert ortağıdır. Beklentilerin neler olduğunu açık biçimde ifade eder. Kendi katkısını belirtir ve öğrencinin kendi sorumluluğunun ne olduğunu açıklar.

Ø Öğrenci ile yeterli bir çalışma ve denetleme ilişkisi kurar. Ø Öğretmenin görevleri ve öğrencinin kendisinin sorumlu olduğu öğrenim

görevlerine göre açık bir ayırım yapar. Ø Öğrencilerin çalışma yöntemini gözlemler ve öğrenmesini iyileştirmek için yardım

sağlar.

Fotoğraf 16: Öğrenme ortamı

Ø Kolaylaştırıcı Öğretmen öğrencilerinin bilgiye erişimlerinde doğru eğitimsel araçlara sahip olup

olmadığını ve bu araçların iyi uygulanıp uygulanmadığını inceler gerektiğinde ortam ya da ekipmanlar hakkında ilave bilgiler sağlar.

Ø Öğrencilerin yeni ortam ve donanıma ne kadar aşina olduğunu araştırır; Ø Modül için gerekli olan elektronik öğrenme materyallerinin olup olmadığını ve

verilip verilemeyeceğini kontrol eder.

Ø Kalite izleyicisi Öğretmen, öğrenimin denetleyicisi olarak öğrenme sürecini zaten sürekli

değerlendirmektedir. Öğrenme boyunca eğitimin kalitesini yükselmek amacıyla sürekli biçimde, öğrenme ortamının uygun hâle getirilmesi ve iyileştirilmesi üzerine de çalışır. Öğrenme şartlarını ve eksiklikleri sürekli izler.

Ø Öğrenme rotası izleyicisi Denetleyici öğretmen öğrencinin ilerlemesini sürekli izler ve bunu öğrenci ile ilgili

kayıtlara iletir. Öğrenimin sonuçlarını, kayıtları ve değerlendirmesine ilişkin yapılan düzenlemeleri gözlemler.

44

5.7.2. Öğrencinin Rolü

Öğrencinin kendi öğrenme sürecine ilişkin sorumluluğu artar. Kendi öğrenme ortamını oluşturur ve giderek artan biçimde kontrol eder. Ancak öğrenci kendine aşağıdakiler gibi bir dizi soru sormayı öğrenirse başarılı olabilir

Fotoğraf 17: İş yeri

Ø Öğrenim bileşeninin üstesinden tek başıma ya da diğerleri ile birlikte nasıl

gelebilirim? Ø Öğrenim faaliyetini zaman boyunca nasıl planlarım? Ø Öğrenmeye ilişkin sorularımı ve sorunlarımı nasıl formüle ederim? Ø Nereden ve kimden geri bildirim alabilirim? Ø Hâlen hangi problemlerim vardır? Ø Öğrenim görevini sonraki adım için nasıl daha iyi düzenleyebilirim?

Bu sorular öğrenme ortamının geliştirilmesi için talimatlar şeklinde olabilir.

Öğrenci İçin İp Uçları

Öğretmen öğrenciye aşağıdaki önerileri vererek ve bunları tartışarak yardımcı olur.

Ø Belirtilen tüm eğitim araçlarına sahip olduğunuzdan emin olunuz. Öğrenim prospektüsleri ve modül broşürleri neye ihtiyacınız olduğunu belirler.

Zamanında yapınız!

Ø Zamanınızı düzenleyiniz ve zaman baskısından kaçınınız. Öğrenme faaliyetlerini planlamanın aksamalar durumunda uyarlanabileceği bir biçimde

planlayınız. Son tarih için bir pay bırakın ve diğer bileşenlerin öğrenim yükünü de değerlendiriniz. Gerekli ise planlamanızı yeniden yapınız.

Ø Öğrenme ortamını tüm modül için hazırlayınız. Planlanan öğrenim görevleri üzerinde tek başınıza mı yoksa diğerleri ile birlikte mi

çalışmak istediğinize ve bunun ne zaman ve nerede yapacağınıza karar veriniz. Bu amaç için verilen öğrenim programını inceleyin ve kendi planlamanızı buna uygun olarak yapınız.

45

Ø Çalışma ortamını seçiniz. İstediğiniz altyapıya sahip çalışma alanının birkaç yerde mevcut olması muhtemeldir.

Bilgisayarlar sadece tesislerin merkezlerinde değil ayrıca bilgisayar dersliklerinde de bulunur. Evde kullanımınızda olan bilgisayar ve görsel-sesli ekipmanlar da uygun olabilir, böylece yazılımı ödünç alarak evde de çalışabilirsiniz.

Ø Eksikliklerinizin çalışmanıza engel olmasına izin vermeyiniz. Görevlerin uygulanmasına başlamadan önce ekipmanlar, ortamlar ve araçların

çalışmasını bildiğinizden emin olunuz. Kendinizi zamanında bilgilendiriniz. Ekipmanlar, ortamlar ve araçlarla öğrenme görevlerini gerçekleştirmeden önce eksikliklerinizi tamamlayınız.

Ø Elektronik öğrenme materyalleri hakkında kendinizi önceden bilgilendiriniz. Hangi yazılım ya da sesli-görsel materyallere sahip olduğunuzu inceleyiniz. Yapısı

nasıldır? Öğrenme görevini gerçekleştirmek için her şeyin üzerinden mi yoksa belirli parçaların üzerinden mi geçmeniz gereklidir? Materyaldeki doğrulama, geri bildirim ve yardım seçeneklerini kontrol ediniz.

Ø Sosyal öğrenme ortamını planlayınız. Öğrenme görevlerinin aynı anda ve diğer öğrencilerle birlikte yapılmasının öğrenme

süreci için avantajlı olup olmadığını kontrol ediniz. Ø Yardım ve rehberlik olanaklarını belirleyiniz. Neler için ilave yardım ve rehberlik ihtiyacı duyacağınızı değerlendiriniz. Konuya ilişkin

olanaklar seçtiğiniz ortama bağlı olabilir. Yardım ve rehberlik istediğiniz anlarda kimlere danışılabileceğini belirleyiniz.

Fotoğraf 18: Bir iş yeri

Öğrenmeyi öğrenme, gerçekte “kendi kendinizin öğretmeni” olduğunuz anlamına gelir.

46

6. MODÜLER ÖĞRETİM MATERYALLERİ

MEGEP kapsamında; programı geliştirilen alanlarda öğretim

materyali olarak meslekî yeterlik kazandırmayı amaçlayan modüller geliştirilmiştir. Proje kapsamındaki pilot okullarda diğer materyallerin yanı sıra öncelikle bu modüllerin kullanılması önerilmektedir. 6.1. Modül

Modül aşağıdaki öğeleri içeren bir öğrenme birimidir: Ø Öğrenme süresi toplam 40 saattir. Kazandırılacak yeterliğe bağlı olarak her

modül 40/8, 40/16, 40/24, 40/32 ve 40/40 olabilir. 40/32: • 40 saat faaliyetlerin tümü için gerekli olan toplam öğrenme süredir. • 32 saat öğretmen rehberliğinde ve gözetiminde değerlendirilen süredir. • 8 saatlik aradaki fark ise öğrencinin kendi kendine farklı öğrenme

ortamlarında, araştırma, ödev, gözlem veya inceleme yapmak amacıyla kullanacağı öğrenme süresidir.

• Modüllerde önerilen bu süreler öğrenme faaliyetlerdeki teorik ve uygulamalı tüm içeriği kapsar.

Ø Bir öğrenme bütününün tutarlı bir parçasıdır. Ø Öğrenme amaçlarına ve içeriklerine sahiptir. Ø Sonunda bir işin bir parçasını temsil eden bir yeterlik kazandırır.

Öğrenmenin içeriğini eğitim öğretim amaçları belirler. Amaçlar gereklidir fakat

öğrenme aktiviteleri sırasında öğrenci ve öğretmen tarafından açıkça kullanılmaz. Amaçlar, sonuçta kazanılan bilgi, beceri ve tavırları belirtmek, durumları, verileri, formülleri ve süreçleri tutarlı bir şekilde açıklamak amacı ile içerikte gerçekleştirilmiş metinlere, çizimlere, görüntülere yedirilmiştir.

Bir modülün öğrenme içeriği ile ilgili olarak: Ø İçerik tüm amaçları kapsamaktadır. Ø İçerik tüm öğrenenlerin anlayabileceği biçimdedir. Ø Öğrenme içeriği amaçlara aktarılmıştır. Aktarım uygun değilse içeriğin gözden geçirilmesi gerekir. Öğretmenler gerektiğinde

yeni modül hazırlayabilir ya da bir modülün değişen faaliyetini yeniden geliştirebilirler. Amaçlar şunları içerir:

• Öğrenci davranışı bir fiil ile ifade edilir. • İçerikte öğrenci davranışının özünü tanımlayan bir yön bulunur. • Davranışın sergileneceği koşullar belirtilir. • Standart ve öğrenci davranışının göstereceği ölçütler yer alır.

MODÜLER ÖĞRETİM MATERYALLERİ

47

Ø Öğrenme süreci içeriğin düzenlenmesini kolaylaştırır. Ø Öğrenci veya modül ile ilgili açıklamalar bulunur. Ø Süreçle ilgili öneriler verilir. Ø Değerlendirme bölümü bulunur.

Değerlendirmeyi ilgilendiren sorular: Ø Değerlendirmenin nasıl yapılacağını öğrenci net olarak biliyor mu? Ø Öğrenci hangi koşullarda geçip kalacağını önceden biliyor mu? Ø Öğrenci hangi koşullarda geçip kalacağını net olarak biliyor mu? Ø Öğrencinin kendi kendisini değerlendirmesi için bir araç var mı?

6.2. Modül Çeşitleri

Ø Ortak modüller (Tüm alanlar için ortak) Ø Alan/dal modülleri (Alandaki tüm dallar için ortak) Ø Meslekî modüller (Mesleğe özel) Ø Seçmeli modüller (Bölgesel ve bireysel ihtiyaçlara göre)

6.3. Modülün Yapısı

Her modül öğrenciler için bir rehberdir. Bu rehber şunları içermektedir: Ø Modülün içeriğinin kısa bir sunumu için giriş bölümü bulunur. Ø Başlangıç şartları. Öğrencinin modüle başlamadan önce sahip olması gereken

bilgi ve becerileri ile ilgili ön koşullar belirtilir. Ø Çalışma yükü saatlere göre tanımlanır. Ø Gerekli araçlar belirtilir. Ø Öğrenmenin amaçları ve içeriği açıklanır. Ø Çalışma görevleri, yönergeleri, öneriler ve ipuçları verilir. Ø Yararlanılabilecek kaynaklar önerilir. Ø Değerlendirme yöntemi ve değerlendirme standartları öğrenciye net olarak

belirtilir. 6.3.1. Modülün İçeriğinin Tasarlanması

Modüler sistemin avantajı, meslekî gerçeklerin, modüller içerisinde gelişmiş bir

eğitsel yöntemle sunulabilmesidir. Modüler sistem, meslekî ve genel konuların mantıklı bir bütünlük içerisinde birleştirildiği sistemdir.

Modüllerin tasarım süreci ancak aynı meslek alanındaki öğretmen ve yetiştiriciler arasında yapıcı iş birliği ile mümkündür. Eğitim programındaki tüm zorunlu meslekî konuları kapsayabilmesi için modüllerin dikkatle hazırlanması gerekmektedir. Modüller uygulanırken rehberlik ve yönlendirmenin meslek öğretmenleri ve diğer eğitimciler tarafından yapılması gerekecektir.

48

Modüler sistemin en basit oluşumu, konuların içeriğinin öğrenme adımları dâhilinde tutarlı birimlerden meydana gelmesidir. Modüler sistemde her konunun içeriği sırayla özümsenecek faaliyetlere ayrılmıştır.

Ø Modüllerin bireysel ya da grup çalışmasına uygun olması gerekir. Ø Her öğrenciye kendi hızında ilerleme fırsatını tanımak için çeşitli dönemlerde

değerlendirme yapılmalıdır. Ø Yeni bir modüle geçmeden önce mevcut modül değerlendirilmemişse başlangıç

koşullarına özellikle dikkat etmek gereklidir. Ø Eğitsel etkinliklerin düzenlenmesi öğretmen merkezli değil öğrenci merkezli

düzenlenmelidir. Ø Bu durumda sınıf içinde modülü erken bitirenler ve modül tekrarı yapanlar için

özel düzenlemeler gerekecektir.

Her meslekî ve teknik öğretim programında: Ø Ortak ve temel modüller; Ø Alanda temel ve zorunlu modüller, Ø Meslekî temel ve zorunlu modüller, Ø Mesleğe özel modüller, Ø Seçmeli modüller, Ø İş başında eğitim zamanları bulunur.

Modüllerin tasarımı: Ø Farklı alanlarda öğretmenler arasında işbirliğini; Ø Alan/Dal öğretim programının dikkatle incelenmesini, Ø Yönlendirme etkinlikleri konusunda öğretmenlerin hazırlanmasını, Ø Araştırma ve sektör ile iş birliğini, Ø Bakanlığın onayını gerektirmektedir.

Modüler sistemin en önemli faydası öğrencileri motive etmesi ve meslekî

uygulamalarla gerçekçi bağlar kurmasıdır. Modülün içeriği; yaratıcı konular içermeli, esnek ve güncel olmalıdır. Modüller gerektiğinde birden fazla alanda kullanılabilirler. Bu nedenle modüllerin öğrencilerin motivasyonunu artıracak şekilde tasarlanması gerekmektedir. Ayrıca uygulamalar sırasında gerektiğinde modüllerde yeniden bir tasarım gerekebilir.

49

6.3.1.1. İyi Bir Öğretim Materyalinin Özellikleri

Ø Hedeflere uygunluk Ø Bilgide kesinlik Ø Bilgide güvenirlik ve doğruluk Ø İlgi çekme düzeyinde yükseklik Ø Teknik kalite Ø Kullanıma teşvik edicilik Ø Etkililik Ø Öğrenci düzeyine uygunluk Ø Kullanılabilirlik Ø Grubu yönlendirmeye uygunluk Ø Bilişsel, duyuşsal ya da psikomotor davranışlara uygunluk gibi özelliklere

sahip olmalıdır.

Fotoğraf 19: İş yeri

6.3.1.2.Öğretim Materyalleri Tasarım İlkeleri Tasarım

Anlamlı sıralama için bilinçli şekilde harcanan çabadır. Herhangi bir öğretim

materyalinde kullanılan her türlü yazı, resim, grafik, hareket ve renk öğrenme üzerinde etkilidir.

Doğru tasarlanmış öğretim materyali; Ø Öğrenmeye yön verici, kolaylaştırıcı, araştırmaya yönlendirici, öğrenme

süresini kısaltıcı olmalıdır. Ø Öğrencilerde estetik duygusunu geliştirmelidir. Ø Materyalde kullanılan her türlü unsur ne çok büyük, ne de çok küçük

olmamalıdır. Ø Bir bütünlük içinde olmalı, ne bir şey eklenebilmeli, ne de çıkartılabilmelidir. Ø Objelerin yerleşiminden renklere kadar en küçük detay dikkate alınarak

hazırlanmalıdır.

50

Görsel Materyallerin Seçim Kriterleri

Görsel öğretim materyalleri seçiminde aşağıdaki özellikler aranmalıdır. Ø Beklenen hedef davranışın kazanılması için uygun olmalı, Ø Kendi içinde anlamlı bir sıra izlemeli Ø Sınıf düzeyleri ve öğrenci seviyeleri için denenmiş olmalı, Ø Etkililiğini destekleyen veriler olmalı, Ø Grup içi iletişimi ve insan ilişkilerini geliştirmede katkısı olmalı, Ø Daha etkili kullanılabilmesi için yazılı bir rehberi bulunmalı, Ø Materyalin kullanılması öğretime gerçek bir katkı sağlamalı, Ø Öğrencileri sorgulayıcı ve düşünmeye yönlendirici olmalı, Ø Fiziksel ve estetik açıdan yeterli olmalı, Ø Materyalin sunumunda kullanılan araçlar kolay ulaşılıp taşınabilir olmalı, Ø Harcanan zaman, para ve emek açısından kullanılmaya değer olmalıdır.

Modül Hazırlama Yöntem ve Aşamaları

Ø Alan çerçeve öğretim programını inceleme (modül amaçları ve içerikleri) Ø Modülün çerçevesini belirleme Ø Konular ile ilgili araştırma yapma Ø Sektör araştırması yapma Ø Modül içeriğini tasarlama Ø Öğretim faaliyetlerini yazma Ø Ölçme ve değerlendirme araçlarını yazma Ø Modülü içerik ve biçim olarak düzenleme Ø Modülün incelenmesi (Türkçe ve alan uzmanları) Ø Düzeltme ve grafik tasarım Ø Modülün basımı ve uygulama için dağıtımı

Fotoğraf 20: İş yeri

51

7. MODÜLÜN UYGULANMASINA İLİŞKİN

AÇIKLAMALAR

Meslekî ve teknik eğitim bünyesinde, diplomaya yönelik eğitim ve öğretim veren örgün eğitim kurumları ile sertifikaya yönelik eğitim veren yaygın eğitim kurumları bulunmaktadır. MEGEP kapsamında geliştirilen programlar ve modüller, ülkemizde meslekî ve teknik eğitim hizmeti veren tüm eğitim kurumlarında uygulanmaktadır.

Meslekî ve teknik orta öğretim kurumlarında uygulanan “Çerçeve Öğretim Programları” derslerden oluşmaktadır. Öğrenme materyali olan modüller bu derslerin altında yer almaktadır. Okulda derslerin ve modüllerin uygulanması, kazanımların ölçülmesi, değerlendirilmesi ve kayıt tutulması Sınıf Geçme Yönetmeliğine göre yapılmaktadır.

Her yaşta ve her düzeyde yetişkinlere yönelik eğitim veren meslekî ve teknik eğitim kurumlarında uygulanan “Sertifika Programları” ise sadece modüllerden oluşmaktadır. Bu eğitim kurumunda modüllerin uygulanması, değerlendirilmesi ve belgelendirilmesi yaygın eğitim kurumları ile ilgili mevzuata göre yapılmaktadır.

Örgün ya da yaygın meslekî teknik eğitim veren tüm eğitim kurumlarında meslek standartlarına ve eğitim standartlarına yönelik meslekî yeterlikler kazandırmak amaçlanmaktadır. Bu amaçla her alanda yer alan tüm meslekleri kapsayan yeterlikleri kazandıracak modüller hazırlanmıştır. Bireyler hangi kurum ya da programda eğitim ve öğretim alırsa alsın aynı meslekler için aynı yeterlikleri kazandıracak aynı modüller kullanılacaktır.

Modülde; açıklamalar, öğrenme faaliyetleri, ölçme araçları, değerlendirme ve kaynaklar yer almaktadır. Her modülde alanın ve mesleklerin özellikleri, konunun kapsamı doğrultusunda en az iki öğrenme faaliyeti bulunmaktadır. Öğrenme faaliyetlerinde yeterliğin bir parçası (işlem) için gerekli bilgi ve uygulamalar ile ölçme araçları yer almaktadır. Öğrenme faaliyetleri ile kazanılan becerilerin bütünü modülün sonunda bir yeterlik oluşturmaktadır. Yani modülün sonunda bir işin bir parçası olan bir ürün ya da hizmet ortaya çıkmaktadır.

Modül uygulamaları ile ilgili daha geniş bilgiler aşağıda verilmiştir.

“Duyuyor ve unutuyorum Görüyor ve hatırlıyorum Yapıyor ve

anlıyorum” Atasözü

MODÜLÜN UYGULANMASINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR

Fotoğraf 21: İş yeri

52

8. MODÜLÜN BÖLÜMLERİ İÇİNDEKİLER 4.1.1. AÇIKLAMALAR

4.1.2. GİRİŞ

4.1.3. ÖĞRENME FAALİYETLERİ

Ø AMAÇ

Ø ARAŞTIRMA

Ø BİLGİ KONULARI

Ø UYGULAMALAR

Ø ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

• OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)

• UYGULAMALI TEST

• UYGULAMA DEĞERLENDİRMESİ

4.1.4. MODÜL DEĞERLENDİRME

Ø OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)

Ø PERFORMANS TESTİ (YETERLİK ÖLÇME)

Ø DEĞERLENDİRME

4.1.5. CEVAP ANAHTARLARI

4.1.6. ÖNERİLEN KAYNAKLAR

4.1.7. KAYNAKÇA

Fotoğraf 22: İş yeri

MODÜLÜN BÖLÜMLERİ

53

8.1. Açıklamalar KOD

ALAN Modülün ait olduğu alan yazılmaktadır.

DAL/MESLEK Modülün ait olduğu meslek yazılmaktadır.

MODÜLÜN ADI Modül ile kazandırılacak yeterliği temsil eden kısa ve öz bir ad yazılmaktadır. Farklı modüller aynı adı taşımamaktadır. Çerçeve Öğretim Program’ında yer alan modül adı ile aynıdır.

MODÜLÜN TANIMI Modülün içeriği ve kapsamı hakkında bilgiler içerecek şekilde yazılmaktadır.

SÜRE

40/8–40/16–40/24–40/32–40/40 Çerçeve Öğretim Program’ında modül için önerilen süre ile aynıdır.

Ø Teorik-Uygulama (40/24): Öğretmenin kontrolünde veya rehberliğinde, sınıfta, atölyede, laboratuvarda; çevrede bulunan diğer okulların atölyelerinde, çevredeki işletmelerde veya farklı bireysel öğrenme ortamlarında yapılan eğitim ve öğretimdir.

Ø Kendi kendine öğrenme (40-24:16): Öğretmen rehberliğinde, okulda veya okul dışında kendi kendilerine yapacakları; bireysel ve grup çalışmaları, araştırmalar, işletme gezileri, proje hazırlama, ev ödevi, vb. bireysel öğrenme faaliyetleridir.

Not: Zümre öğretmenleri konuyla ilgili öneriler geliştirebilir.

ÖN KOŞUL Modülü başarabilmek için daha önce alınması gereken modül/modüllerin adları ve öğrencinin hazır bulunma koşulları yazılmaktadır.

MODÜL İLE KAZANDIRILACAK YETERLİK

Modül ile öğrenciye kazandırılacak yeterlik yazılmaktadır. Yeterlikler Çerçeve Öğretim Programı ile aynıdır.

AÇIKLAMALAR

54

MODÜLÜN AMACI

Genel Amaç: Modül ile kazandırılacak yeterliği kapsayan “öğrenci, koşul, standart, davranış” öğelerini içeren bir genel amaç cümlesi yazılmıştır. Amaçlar: Modüldeki faaliyetler ile ilgili amaçlar yazılırken işlemler esas alınır. Her işleme karşılık standart öğesini de içeren bir amaç cümlesi yazılmıştır. Çerçeve Öğretim Program’ında yer alan amaçlar ile aynıdır.

Modülde önerilen ortam, donanım, öğretme araçları ve materyaller sağlanmalıdır. EĞİTİM ÖĞRETİM

ORTAMLARI VE DONANIMLARI Gerektiğinde çerçeve öğretim programlarından yararlanılır.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Ø Modüllerde, modül ile kazandırılacak yeterliğin, öğrenci tarafından kazanılıp kazanılmadığını ölçen ölçme araçları ve değerlendirme kriterleri hakkında bilgi ve öneriler verilmiştir.

Ø Faaliyetlerin ve modülün sonunda öğrencilerin kendi kendilerini ölçebileceği ve sizin onları ölçebileceğiniz ölçme araçları hazırlayarak uygulayabilirsiniz.

Ø Faaliyet sonunda ve modül sonunda öğrencileri değerlendirerek yönlendiriniz.

EĞİTİMCİLER

Ø Modülün uygulanmasında alanında lisans öğrenimi yapmış ve sektör deneyimi olan öğretmenler görev almalıdır.

Ø Gerektiğinde; alanında sektör deneyimi olan usta öğretici, teknisyen ve meslek elemanlarından yararlanılabilir.

YÖNTEM VE TEKNİKLER

Modül uygulama faaliyetleri sırasında bireysel öğrenmeye yönelik olarak; Ø Gösteri, anlatım, problem çözme, soru cevap, grup

çalışması, tartışma, uygulamalı gösteri, söyleşi, sohbet, konferans, panel, vb.

Ø Gerçek yaşantı ortamlarında gözlem yapma, gezi, simülasyon, deney, araştırma, görüşme, proje hazırlama, uygulama, rol yapma, vb.

Yöntem ve teknikleri uygulayabilirsiniz.

55

ARAŞTIRMA VE UYGULAMA YERLERİ

Modülü uygulayacak öğretmen; diğer alan öğretmenleri, üniversiteler, sosyal taraflar, çevrede bulunan işletmeler ve ilgili yerlerle işbirliği yaparak, öğrencinin çevrede; alanla ilgili olarak iletişim kurabileceği, araştırma, gözlem ve uygulama yapabileceği atölye, işletme, firma, vb. yerleri planlayarak öğrencileri yönlendiriniz. İşyerleri: Üniversiteler: Diğer eğitim kurumları: Sosyal taraflar: Diğer kurum, kuruluş ve kişiler:

Fotoğraf 23: İş yeri

56

8.2. GİRİŞ

Sayın Eğitimciler, Giriş sayfası öğrenciyi modül için motive etmeyi amaçlar. Bu nedenle öğrencinin

modülde verilen konuları “neden“ öğrenmesi gerektiğini kavrayabilmesi ve konuların önemine inanması için bu bölümün okunması gereklidir. Bu amaçla öğrencileri giriş bölümünü okumaları için yönlendirmelisiniz.

Öğrencilere bu bölümü desteklemek amacıyla; Alanın mevcut durumu ve geleceği hakkında modüldeki bilginin yanında ek bilgiler

verebilirsiniz. Modülün alan ve meslek içindeki yeri hakkında öğrenciyi motive edici yeni bilgi ve

kaynaklar verebilirsiniz. Modül ile ilgili kazanımların meslekî beceri ve günlük yaşamda kullanımı hakkında

güncel ve bölgesel örnekler verebilirsiniz. Görsel ve işitsel materyallerden yararlanarak öğrencilerin modüle olan ilgilerini

arttırabilirsiniz. Öğrencileri; çevrenizde bu konu ile ilgili sektörlerde, gözlem ve inceleme yapmak

üzere yönlendirebilirsiniz. Ayrıca modüllerin giriş bölümlerini inceleyerek gerekli gördüğünüz takdirde

öğrencilere yeni kaynaklar verebilir veya konuyla ilgili başka kaynaklara yönlendirebilirsiniz.

Fotoğraf 24: İş Yeri

GİRİŞ

57

8.3. Öğretim Faaliyetleri 8.3.1. Amaç

Modül ile öğrencinin bu faaliyeti tamamladığında kazanacağı, bilgi, beceri ve tavırları

içermektedir. Faaliyetin sonunda öğrencinin, amaçta istenen koşul ve standartlarda davranışları

kazanması hedeflenmiştir. Çerçeve Öğretim Program’ında modül bilgi sayfasında yer alan ilgili amaç ile aynıdır. Öğrencileri amaç ile ilgili motive edici ve yönlendirici öneriler geliştirebilirsiniz.

8.3.2. Araştırma

Öğrencileri, faaliyete hazırlamak ve ön araştırma yapmak amacıyla, konu ile ilgili

bilgi ve doküman toplamak üzere araştırmaya yönlendiriniz.

Ø Araştırma, öğrenme faaliyetini destekleyecek şekilde planlanmıştır. Ø Gerekli gördüğünüz takdirde öğrencilere faaliyet ile ilgili farklı araştırma

önerileri getirebilirsiniz. Ø Öğrencilerin, faaliyete hazırlanması için gerekli ön bilgiler ve dokümanlar

toplayarak sınıfta diğer öğrencilerle paylaşmasını isteyebilirsiniz. Ø Öğrencilere, bilgiye ulaşma, ödev, gezi, gözlem, inceleme, deney, edinilmiş

bilgileri kullanma, tartışma, grup çalışması, rapor hazırlama, sunma ve öğrenmeyi öğrenmeyle ilgili öneriler verebilirsiniz.

Öğrencide; öğrenme faaliyetine motive etme, araştırma, değerlendirme, yorumlama

becerisi kazandırmak amaçlanmalıdır. Kapsamlı ve öğrencinin uzun zamanını alacak çalışmalardan kaçınınız. Araştırmanın kısa ve yalın olmasına özen gösteriniz.

Fotoğraf 25: İş yeri

ÖĞRENME FAALİYETİ

AMAÇ

ARAŞTIRMA

58

8.3.3. Bilgi Konuları Ø Konu başlıkları, programın modül bilgi sayfasında yer alan içerik bölümündeki

başlıklar ile aynıdır. Ø Öğrenme faaliyetinde yer alan bilgi ve uygulamaların birbirini takip edecek

şekilde uygulanmasına rehberlik ediniz. Ø Öğrencilere gerekli gördüğünüz takdirde, uygulama faaliyetlerini destekleyecek

ek bilgiler verebilirsiniz. Ancak faaliyet için gerektiğinden fazla ve kapsamlı bilgi vermekten kaçınınız.

Ø Her yaşta ve her düzeyde öğrencinin anlayabileceği kavram ve sözcükleri

kullanarak öğrenmenin kolaylaştırılmasına özen gösteriniz.

Ø Bilgilerin verilişinde basitten – karmaşığa, somuttan – soyuta doğru bir sıra takip edilmesine dikkat ediniz

Ø Mesleğe özel teknik ve yabancı kelimelerin Türkçe karşılıklarını veya

açıklamalarını veriniz.

Öğrencileri, faaliyet ile ilgili bilgileri kazanabilmeleri için modülde verilen bilgileri destekleyecek başka kaynaklara yönlendirebilirsiniz.

Fotoğraf 26: İş yeri

BİLGİ KONULARI

59

8.3.4. Uygulamalar

Öğrenciye, öğrenme faaliyeti sonunda kazandırılacak bilgi ve beceriler için gerekli olan uygulamalara yer verilmiştir.

Modül içindeki uygulamalar, programın modül bilgi sayfasında yer alan amaçlara göre

düzenlenmiştir. Uygulamalarda kazanılan becerilerin toplamı modülün sonunda kazanılacak olan

yeterliği oluşturmaktadır. Faaliyetlerdeki uygulamalarla, yeterliği oluşturan tavır, tutum ve davranışları

kazandırmak hedeflenmiştir. Öğrenme faaliyetinde kazandırılması öngörülen davranışlara yönelik talimatlar ve

bunlarla ilgili öneriler uygulamalar içinde verilmiştir. Öğrencilerinizle beraber, çevrenizde bulunan meslek elemanlarının bu faaliyette

verilen uygulamaları yapıp yapmadıklarını gözleyebileceğiniz aktiviteler düzenleyiniz. Öğrencilerin, bu uygulamaları yapabilmeleri için gerekli olan ortam ve donanımları

sağlayınız. Öğrencilerin, uygulamaları kendi kendilerine yaparak kazandıkları davranışların daha

kalıcı olmasına yönelik öneriler geliştiriniz.

UYGULAMALAR

60

UYGULAMA

İşlem Basamakları

İşlemlerin Yapılması İçin Gerekli Öneriler

Ø Ortaya çıkarılmak istenen hizmet veya ürünün kalitesi açısından işlemlerin düzgün, doğru sırada ve zamanında yapılması için öğrenciye yardımcı olunuz.

Ø Öğrencileri, kendi kendilerine çalışmalarına olanak sağlayacak şekilde uygulamaların her aşamasında gözleyiniz.

Ø Uygulamalar sırasında özel güvenlik tedbirleri gerekiyor ise önceden önlemleri alınız.

Ø Gerekli kaynaklara nasıl ulaşacağını belirtiniz.

Ø Dikkat edilecek konuları açıklayınız.

Ø Öğrencinin her aşamada yaptıklarını kontrol etmesi için yönlendiriniz.

Ø Öğrencilerin, yaş, eğitim ve sosyal durumuna uygun olarak rehberlik ediniz.

Fotoğraf 26: İş yeri

Ø Öğrencileri yapılması istenen işlem basamaklarını yaparken izlemeniz özellikle ilk aşamalarda yararlı olabilir.

Ø Gerekli gördüğünüz takdirde, işlem basamaklarında; zümre öğretmenleri, değişim önderi, program koordinatörleri ve meslek elamanları ile iletişim kurarak değişiklik yapabilirsiniz.

Ø Öğrenciye, faaliyetini tamamlaması için yardımcı olacak özel yeni talimatlar verebilirsiniz.

Ø Kullanılacak yöntem ve tekniklerde önerilerde bulunabilirsiniz.

Ø Daha etkili öğrenmeyi sağlamak amacıyla konuyla ilgili görsel malzemeler geliştirebilirsiniz.

Ø Gerektiğinde uyarılar yapabilirsiniz. Ø Öğrencinin yararlanabileceği başka

kaynaklar önerebilirsiniz. Ø Faaliyet hakkında ek bilgilere yer

verebilirsiniz Ø İşlem basamakları ile ilgili olarak başka

modüllere, konularına ve uygulamalara atıfta bulunabilirsiniz.

Ø Öğrencileri her aşamada kontrol ederek öğrenmenin hatasız olmasına ve ortaya çıkan ürün ya da hizmetin niteliğinin yüksek olmasına destek verebilirsiniz.

Ø Öğrencileri sürekli yüreklendirecek ve kendi kendine kalıcı davranışlar kazanmasına yardımcı olacak öneriler geliştirebilirsiniz.

Uygulamalar sırasında öğrencilere rehberlik ediniz.

61

Faaliyette hedeflenen davranışları kazandırmak koşulu ile değişik materyallerle farklı uygulamalar yaptırabilirsiniz.

Daha önceki modüllerde kazanılmış yeterlikleri de kapsayan farklı uygulamalar

yaptırabilirsiniz. Gerektiğinde zümre öğretmenleri, değişim önderi, program koordinatörleri ve meslek

elamanları ile işbirliği sağlayarak uygulamalarda değişiklikler yapabilirsiniz.

Gerekli gördüğünüz takdirde kazandırılan davranışın kalıcı olması için öğrencilere uygulamaları tekrar yaptırabilirsiniz.

İhtiyaç duydukları takdirde öğrencilerin okul içinde ve dışında farklı öğrenme

ortamlarında çalışmalarına olanak sağlayınız. Bireysel öğrenmeyi teşvik ediniz…

62

8.3.5. Ölçme Ve Değerlendirme Öğrenciler, modüldeki faaliyetlerde kazandıkları bilgi ve becerileri bu bölümde yer

alan ölçme araçları ile ölçerler. Öğrenciler, ölçme soruları ile bilgiye dayalı kazanımlarını ölçerler. Uygulamalı testler ile de öğrenme faaliyetindeki uygulamalarda kazandıkları becerileri

ölçerler. Ölçme sonucunda öğrenciler faaliyetlerin sonundaki kazanımlarını ve başarılarını

belirleyerek değerlendirme yaparlar. Değerlendirme sonucunda öğrenciler bir sonraki faaliyet veya modüle geçerler. Modüllerde yer alan ölçme araçları öğrencilerin kendi kendilerini ölçerek

değerlendirebilecekleri şekilde hazırlanmıştır. Gerekli gördüğünüz takdirde öğrencilere yeni ölçme ve değerlendirme araçları

hazırlayarak uygulayabilirsiniz.

A) ÖLÇME SORULARI

Her faaliyetin sonunda öğrencinin kendini değerlendireceği ölçme ve değerlendirme soruları yer almaktadır.

Öğrenci, faaliyetlerde kazandığı bilgileri bu bölümde verilen soruları cevaplayarak

belirleyebilecektir. Öğrencilere aşağıdaki noktalara dikkat ederek yeni ölçme soruları hazırlayabilirsiniz. Ø Soru hazırlanırken açık ifadeler kullanmaya özen gösteriniz. Ø Öğrencinin öğrenme faaliyeti sonunda kazandığı bilgi ve becerileri ölçmeye

çalışınız. Ø Tüm soru tekniklerini kullanabilirsiniz. (çoktan seçmeli, doğru–yanlış,

eşleştirme, vb. ) Ø Yoruma dayalı soruları testlerde kullanmamaya özen gösteriniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

63

DEĞERLENDİRME

Öğrencinin cevaplarını modülün arkasındaki cevap anahtarı ile karşılaştırarak kendi kendini ölçmesine rehberlik ediniz.

Öğrencinin, yanlış ve doğru cevaplarının sayısına göre kendini değerlendirmesine

yardımcı olunuz. Öğrencinin, yanlış cevaplarına göre bu faaliyette eksik olduğu noktaları tekrar

faaliyete dönerek, uygulayarak, araştırarak ya da sizden yardım alarak tamamlamasını sağlayınız.

Öğrencilerin cevapları faaliyette verilen konularda başarılı olduklarını gösteriyor ise

uygulamalı teste geçmeleri için yönlendirebilirsiniz.

Bu konuda ölçme değerlendirme uzmanları ile işbirliği yapabilirsiniz.

Fotoğraf 27: İş yeri

64

B) UYGULAMALARI ÖLÇME

Modüldeki faaliyetlerde yapılan uygulamalarda kazanılan becerileri ölçmek amacıyla geliştirilmiş ölçme araçları yer alır.

Öğrencilerin, faaliyette yer alan uygulamalar sırasında kazanımlarını süreç veya ortaya

çıkan ürünlere yönelik olarak kendi kendilerini kontrol etmelerine rehberlik ediniz. Gerekirse öğrencinin faaliyetteki uygulamaları test için tekrar edip yeni ürün ya da

hizmet ortaya çıkartarak kendi kendisini ölçmesine yardımcı olunuz. Gerekli gördüğünüz takdirde yeni uygulamalı testler geliştirerek öğrencilere

uygulayabilirsiniz.

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Modüllerdeki faaliyetlerde yapılan uygulamaların değerlendirilmesi için ölçütler

belirlenmiştir. Öğrencilerin yaptığı uygulamalarda sürecin, ürünün ve sonuçların niteliğine göre

gerekli gördüğünüz takdirde yeni değerlendirme ölçütleri geliştirerek öğrencilere iletebilirsiniz.

Bu ölçütlere göre ve sizin önerileriniz doğrultusunda öğrencinin kazanım ve başarı

durumunu kendi kendine belirlemesine yardımcı olunuz. UYGULAMA DEĞERLENDİRMESİ

Öğrencilerin kendilerini belirlenen ölçütlere göre değerlendirmesine yardımcı olunuz.

Başarısız olan öğrencilerin faaliyeti tekrarlamasını sağlayınız.

Başarılı olan öğrencileri bir sonraki faaliyete yönlendiriniz.

Her öğretim faaliyetinin sonunda öğrencilerin kendi kendilerine ölçme ve

değerlendirme yapmalarını sağlayınız.

Ayrıca öğrencilere sınıf içinde mevzuata uygun olarak ölçme değerlendirme yapabilirsiniz.

Ölçme değerlendirmede öğrenme faaliyetindeki bilgi ve uygulamaların tümünü,

önceden kazanılmış yeterlikleri ve alışkanlıkları da dikkate alabilirsiniz.

Ölçme değerlendirme uzmanları ile iletişim kurabilirsiniz.

65

8.4. Modül Değerlendirme

Öğrenci, bu modül kapsamında kazandığı bilgileri modülün sonunda verilen soruları cevaplayarak belirleyecektir.

A) ÖLÇME SORULARI

Modülde bulunan öğrenme faaliyetlerinin tümünü kapsayan sorular ile öğrencilerin modülde kazandığı bilgiler ölçülür.

DEĞERLENDİRME

Öğrencinin cevaplarını modülün arkasındaki cevap anahtarı ile karşılaştırarak kendi kendini ölçmesine rehberlik ediniz.

Öğrencinin, yanlış ve doğru cevaplarının sayısına göre kendini değerlendirmesine yardımcı olunuz.

Öğrencinin, yanlış cevaplarına göre bu faaliyette eksiklik olduğu noktaları tekrar faaliyete dönerek, uygulayarak, araştırarak ya da sizden yardım alarak tamamlamasını sağlayınız.

Öğrencilerin cevapları faaliyette verilen konularda başarılı olduklarını gösteriyor ise

bir sonraki faaliyete geçmeleri için yönlendirebilirsiniz.

Bu konuda ölçme değerlendirme uzmanları ile iş birliği yapabilirsiniz. B) UYGULAMALI ÖLÇME (YETERLİK ÖLÇME PERFORMANS TESTİ)

• Öğrencinin modül sonunda, hedeflenen yeterliği kazanıp kazanmadığı ölçülmektedir.

• Bilgi, beceri, tavır-tutum ve davranışlar modül içerisindeki öğrenme faaliyetlerinin tümünü kapsayan performans testi ile ölçülmektedir.

• Öğrencinin kazanımlarının ölçülmesinin yanı sıra süreci değerlendiren (öğrenci bilgi ve gözlem dosyaları) portföyler de geliştirilebilir.

Öğrencilerin, modülde yer alan uygulamalar sırasında kazanımlarını süreç veya

ortaya çıkan ürünlere yönelik olarak kendi kendilerini kontrol etmelerine rehberlik ediniz. Modülün sonunda uygulamaları tekrar ederek, yeni ürün ya da hizmet ortaya

çıkararak bu testler ile yeterliği kazanıp kazanamadıkları konusunda kendi kendilerini ölçmelerine yardımcı olunuz.

Gerekli gördüğünüz takdirde yeni uygulamalı testler geliştirerek öğrencilere

uygulayabilirsiniz.

MODÜL DEĞERLENDİRME

66

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

Modüllerde yapılan tüm uygulamaların değerlendirilmesi için kriterler/ölçütler belirlenmiştir.

Öğrencilerin yaptığı uygulamalarda sürecin, ürünün ve sonuçların niteliğine göre

gerekli gördüğünüz takdirde yeni değerlendirme ölçütleri geliştirerek öğrencilere iletebilirsiniz.

Bu ölçütlere göre ve sizin önerileriniz doğrultusunda öğrencinin modülde amaçlanan

yeterliği kazanım ve başarı durumunu kendi kendine belirlemesine yardımcı olunuz.

UYGULAMA DEĞERLENDİRMESİ (MODÜL DEĞERLENDİRMESİ)

• Öğrenciler bu bölümde yeterliği kazanıp kazanmama durumuna göre bir sonraki modüle geçmeye ya da modülün tekrarına yönlendirilmiştir.

• Değerlendirmenin, değerlendirme ölçütlerine/kriterlerine göre yapılmasına yardımcı olunuz.

• Başarı kriterinin altında olan öğrencilere modülü tekrarlamasını öneriniz. • Başarılı olan öğrencileri bir sonraki modüle yönlendiriniz.

Her modülün sonunda öğrencilerin kendi kendilerine ölçme ve değerlendirme yapmalarını sağlayınız.

Ölçme ve değerlendirme ile ilgili olarak ölçme değerlendirme uzmanları ile

iletişim kurabilirsiniz.

Gerekli gördüğünüz takdirde öğrencinin, modülde ve araştırma çalışmaları sonunda kazandığı yeterliği yeni ölçme araçları ile ölçerek modül ile ilgili durumunu siz de değerlendirebilirsiniz.

Modül sonundaki başarı durumu ile ilgili sonucu öğrenciye bildiriniz.

Fotoğraf 28: İş yeri

67

8.5. Cevap Anahtarları Öğrencinin cevaplarını cevap anahtarı ile karşılaştırarak kendi kendini ölçmesine ve

doğru cevap sayısını belirlemesine rehberlik ediniz. Öğrencileri cevaplarını karşılaştırırken tarafsız ve dürüst olmaları gerektiği konusunda

uyarınız. Gerekli gördüğünüz takdirde cevapları siz de karşılaştırarak öğrencilere yardımcı

olunuz.

Fotoğraf 29: İş yeri

CEVAP ANAHTARLARI

68

9. ÖNERİLER Yönetici ve eğitimcilere, Çerçeve Öğretim Programlarının ve Modüllerin uygulanması

ile ilgili fikir vermek, eğitim ve öğretim sırasında öğrencilerin veya bireylerin verimliliğini artırmak amacıyla aşağıda verilen önerilerin yardımcı olacağı düşünülmektedir.

Ø Eğitim kurumlarında; öğrenci kayıt işlemleri, sınıf geçme, derse devam ve

devamsızlık, vb. işler ile programların, derslerin ve modüllerin uygulanmasında ilgili mevzuatta belirtilen kurallar çerçevesinde uygulama yapılacaktır.

Ø Eğitim kurumlarında; sosyal statü ve kültürel düzeye bakılmaksızın, talep ve ihtiyaçlar doğrultusunda her yaşta ve her düzeyde bireye meslekî ve teknik eğitim hizmeti vermek amacıyla gerekli düzenlemeler yapılacaktır.

Ø Tüm meslekî ve teknik eğitim kurumlarında yöneticiler; öğretmenler ve öğrencilerin sektör ile iş birliği içinde çalışması için gerekli koşulları sağlayacaklardır. Eğitimciler çevrede bulunan sosyal taraflar, işletmeler ve ilgili tüm kuruluşlar ile iletişim içinde ve onların katılım ve desteğini sağlayarak meslekî ve teknik eğitimin kalitesini arttırmalıdır. Böylelikle mezunların istihdamını ve eğitim kurumunun işlevini güçlendireceklerdir.

Ø Öğrencilerin; problem çözme, karar verme, inisiyatif kullanma, sorumluluk alma, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, kendini ve düşüncelerini doğru ifade etme becerilerini geliştirecek aktiviteler ve uygulamalar yaptırmalıdır.

Ø Öğrenciler, sürekli öğrenmeye ve kendini geliştirmeye istekli, kendi öğrenme özelliklerini ve hedeflerini belirleyebilecek, zamanı verimli kullanacak, çalışma ortamını düzenleyebilecek ve olumsuz durumlarla başa çıkabilecek, etkili okuma ve not alma alışkanlıkları kazanabilecek faaliyetlere yönlendirilmelidir.

Ø Öğrencilerin, takım oluşturma sürecini, takımla çalışmanın avantajlarını, etkili bir takımın, takım liderinin ve takım üyesinin özelliklerini, takımlardaki rolleri, görevlendirme ilkelerini, etkili geri bildirim verme davranışlarını, takımlarda çatışma nedenleri ve çözme basamaklarını, iyi bir takım üyesinin özellikleri açısından kendilerini değerlendirmelerini etkili bir takım üyesinin davranışlarını kazanmalarına rehberlik edilmelidir.

Fotoğraf 30: Farklı meslekler

ÖNERİLER

69

Ø Bireylere, iletişim becerileri ve beden dilini etkili kullanacak, etkin konuşma, yazma ve dinleme becerisi ile empati anlayışı kazandıracak yaklaşımlar benimsetilmelidir.

Ø Bireyleri, toplum ve insan ilişkileri, özgürlük, adalet ve eşitlik gibi evrensel değerler, bireysel farklılıklar, temel hak ve özgürlükler, demokratik prensipler, kendisine, başkalarına ve doğaya saygı gösterme konularında bilinçlendirecek çalışmalar yapılmalıdır.

Ø “Tanıtım ve Yönlendirme” dersinde öğrencilere, meslekî ve akademik eğitim alanları, alanların altındaki meslekler, mesleklerin tanıtımı, eğitim-öğretim kurumları, öğretim programları ve eğitimin kapsamı hakkında bilgi vermek amacıyla modül ve tanıtım CD’leri hazırlanmıştır. Bu öğretim materyalleri sınıf içinde toplu olarak veya bireysel olarak kullanılabileceği gibi, öğretmen rehberliğinde okul dışındaki zamanlarda öğrencinin kendi kendine öğrenme ortamlarında da kullanılabilir.

Ø Tanıtım ve Yönlendirme dersinin modülleri için öğrencilere çevrede gezi, gözlem, incelemeler yapma imkânı sağlanmalıdır. Sektörden meslek elemanları okula davet edilerek öğrencilerin çevredeki meslekler hakkında daha ayrıntılı bilgiler edinmelerine yardımcı olunmalıdır. Araştırma ve çeşitli ödev konuları verilerek, öğrencilerin meslekleri daha yakından tanımaları sağlanmalıdır.

Ø Özellikle 9. ve 10. sınıflarda, öğrencilerin çeşitli etkinliklere katılarak; kendilerini daha iyi tanımalarına, meslek seçiminin hayattaki önemini kavramalarına, yaşadığı çevredeki meslekler hakkında daha yakından ve gerçekçi bilgi sahibi olmalarına ve kendisine en uygun mesleğe yönelmelerine yardımcı olunmalıdır.

Ø Çerçeve öğretim programı içinde yer alan tüm alan ve dal modülleri teorik ve uygulamalı bilgi, beceri ve alışkanlıkları kapsamaktadır. Tüm modüllerin içinde uygulama faaliyeti bulunmaktadır. Bu nedenle okullarda tüm meslek dersleri uygulamalı ders olarak değerlendirilmelidir.

Ø Modüllerde verilen uygulamalardan farklı olarak yeni uygulamalar yapma ortamı oluşturulmalı öğrencilerin kazandığı yeterliklerin pekişmesi ve kazanımların daha kalıcı olması sağlanmalıdır.

Fotoğraf 31: Farklı meslekler

70

Ø Sınıfta, atölyede ve tüm öğrenme ortamlarında, görsel, işitsel, teknolojik ve üç boyutlu, bireysel öğrenmeyi destekleyici öğretim materyalleri ve öğrenci merkezli öğretim yöntem ve teknikler kullanılarak anlatımlar ve uygulamalar daha ilgi çekici, etkili ve verimli hâle getirilmelidir.

Ø Araştırma konularına ve ödev çalışmalarına öğretmenlerin ders işleyiş planlarında yer verilmelidir. Öğrencilere araştırma, sonuçlarını raporlaştırma ve sunma teknikleri hakkında bilgi verilmelidir.

Ø Tüm meslek dersleri uygulama içerdiğinden öğrencilerin ders dışında yapacağı araştırmaları ve uygulamaları nasıl yapacağına dair öğretmenin öğrencilere önerilerde bulunması, rehberlik etmesi ve faaliyetleri birlikte planlamaları gerekmektedir.

Ø Öğrencilerin kendi kendilerine öğrenmeleri desteklenmeli ve yıl içinde kendi kendilerine yapacağı aktivitelerin ve araştırmaların okul içinde paylaşımı planlanmalı ve bu faaliyetlere öğretmenin planları içinde yer verilmelidir.

Ø Mesleğe/dala göre ders veya modül belirlenirken, dersin içindeki modüllerde veya modüllerin içeriğinde değişiklik yaparken, zümre öğretmenleri, koordinatör öğretmenler ve meslek elemanları ile işbirliği yapılmalıdır.

Ø Çerçeve Öğretim Programları ile Sertifika Programları; uluslararası meslek sınıflandırmasından yararlanılarak, ulusal meslek standartları, eğitim standartları ile sektör beklentilerine göre hazırlanmıştır. Bu nedenle öğretim programı uygulamalarında ders ve modül tespit ederken; mesleklerin “Yeterlik Tablolarında” yer alan, mesleklerin tanımları, görevleri, işleri, işlemlerinden yararlanılmalıdır. Bu tablolara göre meslek elamanın sahip olması gereken yeterlikleri kazandıracak ders ve modüller seçilmelidir. Yeterliklerin güncelliğini yitirmiş olması durumunda çevredeki meslek elamanları ile iş birliği yapılarak programların geçerliği olan yeterliklere göre güncellenmesi sağlanmalıdır.

Ø Derslerin uygulanmasında öğretim programında yer alan “Ders Bilgi Formlarında” verilen önerilerden yararlanılmalıdır. Dersler, bu formda verilen açıklamalar, tanımlar ve önerilere göre işlenmelidir.

Fotoğraf 32: Farklı meslekler

Modüllerin uygulanmasında öğretim programında yer alan “Modül Bilgi

Sayfalarında” verilen öneriler dikkate alınmalıdır. Modüller, bu açıklamalar, amaç ve içerikler doğrultusunda işlenmelidir.

71

Derste, modüllerin özelliğine, öğrencilerin hazır bulunuşluğuna ve ortama göre gerektiğinde modüllerin işlenişinde ve sıralanmasında değişiklikler yapılabilir. Öğretmenler gerektiğinde çevre ve sektörün ihtiyaçları doğrultusunda zümre öğretmenleri ile iletişim içinde yeni modüller hazırlayarak uygulayabilirler.

Ø Modül uygulamalarında öncelik ön koşul olan modüllere verilmeli daha sonra diğer modüllere geçilmelidir. Aynı ders içinde yer alan 2. ve 3. modüldeki uygulamaları yapabilmek için 1. modüldeki temel becerileri kazanmak gerekiyor ise öncelikle 1. modül tüm sınıf tarafından ortak olarak veya aynı zamanda alındıktan sonra 2. ve 3. modül sınıfta farklı zaman aralığında alınabilir. Öğretmen bu planlamaları okulun koşulları, sınıfın donanım durumu ve öğrencilerin bireysel özelliklerine göre yapmalıdır.

Ø Modüllerde başarısız olan öğrencilerin devam eden modülleri alırken modül tekrarından kaynaklanan zaman problemleri ve eksiklikleri diğer modülleri uygularken veya ders dışı zamanlardan yararlanarak çözülmelidir. Ders ile ilgili planlamalar yapılırken bu konulara dikkat edilmelidir.

Ø Öğrencilerin bir veya daha fazla modülde başarılı, ancak dersten başarısız olması durumunda hak kaybına uğramamaları için, öğrencilerin başarılı olduğu modüller kayıt altına alınmalıdır.

Ø Ders içindeki modüllerin öğrenme faaliyetlerinin uygulanması, faaliyetlerin veya modülün değerlendirilmesi modülün özelliğine göre sadece o modül içindeki faaliyetler ile sınırlı olabileceği gibi, daha önce aldığı modüllerde kazandığı bilgi, beceri veya yeterlikleri de kapsayabilir.

Ø Okulda, zümre toplantılarında ve sınıf içinde, program ve modüller ile ilgili yapılan tüm değişiklikler, öneriler, yerel eğitim ihtiyaçları doğrultusunda ortaya çıkan yeni yeterlikler ve modüller raporlaştırılarak ilgili birimlere (MEB Genel Müdürlükler veya İl/İlçe Millî Eğitim Müdürlükleri) iletilmeli ve görüş alınmalıdır.

Ø Daha ayrıntılı bilgi almak veya diğer sorularınıza cevap almak için, kaynaklardan yararlanabilir ya da ilgili birimler ile iletişim kurabilirisiniz.

Fotoğraf 33: Farklı meslekler

72

EKLER

EK 1: Ders Seçme Örnekleri EK 2: Program İçin Modül Seçimi EK 3: İş Birliği Yapılabilecek Kurum, Kuruluş Ve Kişiler EK 4: Yeterlik Tablosu EK 5: Kavramlar ve Tanımlar

Fotoğraf 34: İş yeri

EKLER

73

EK: 1 Ders Seçme Örnekleri Çerçeve öğretim programlarında haftalık ders çizelgelerinde 11. ve 12. sınıflarda

okutulacak dersler ve modüller eğitim ve öğretim verilecek mesleğin/dalın özelliğine göre belirlenir. Bu derslerin ve modüllerin seçiminde mesleklerin yeterlik tablosundan yararlanılır.

Örnek: 1- Otomotiv Teknolojisi alanının 11. sınıfında 2 saat meslekî gelişim dersi ile

2 saat cisimlerin dayanımı dersleri yer almaktadır. Bu derslerin dışında toplam 22 ders saati daha bulunmaktadır. Bu ders saatinin içinde dalda alınması gereken zorunlu ders, çerçeve öğretim programı içinde belirtilmiştir.

Alanın programında Otomotiv Gövde dalını seçen öğrencilerin zorunlu olarak

alacağı ders, “Otomotiv Gövde Teknolojisi” dersidir. Bu dersin haftada ne kadar okutulacağı, modül içeriğine göre, yerel ve bölgesel sektörün ihtiyaçları doğrultusunda, zümre öğretmenlerince belirlenecektir. Bu ders için belirlenen ders saati, 11. sınıf için belirlenen 22 saatten düşülecektir. Kalan ders saati, aynı yöntemle, dala göre seçilecek olan diğer dersler için kullanılacaktır. 11. ve 12. sınıftaki toplam ders saati seçilen tüm dersler için bu şekilde planlanacaktır.

Örnek: 2- Giyim Üretim Teknolojisi alanının 11. sınıfında 2 saat “Meslekî Gelişim”

dersi yer almaktadır. Bu dersin dışında toplam 24 ders saati bulunmaktadır. Bu 24 ders saati için dalda alınması gereken zorunlu ders, çerçeve öğretim programı içinde belirtilmiştir.

Bu alanda Kesim dalını seçen öğrencilerin zorunlu olarak alacağı ders, “Kesim

Teknikleri” dersidir. Bu dersin haftada ne kadar okutulacağı, modül içeriğine göre, sektörün eğitim ihtiyaçları doğrultusunda, zümre öğretmenleri tarafından belirlenecektir. Bu ders için belirlenen saat, 11. sınıf için belirlenen 24 saatten düşülecektir. Kalan ders saati, aynı yöntemle, dalı destekleyici olarak seçilecek diğer dersler için kullanılacaktır. 11. ve 12. sınıfta meslek/dal dersleri için ayrılan toplam ders saati seçilen tüm dersler için bu şekilde planlanacaktır.

Fotoğraf 35: İş yeri

74

EK: 2. Program İçin Modül Seçimi

Şema 6: Bir modülün farklı mesleklerde ve derslerde kullanımı

M5a M3c M3b M3a

M2a M1c M1b M1a

M4b M4a

M1e M1d

M3c M3b M3a

M1g M1f

M2d M2c

DERS

DERS

DERS

DERS

DERS

M5a M3c M3b M3a

M2a M1c M1b M1a

M4b M4a

M1e M1d

M3c M3b M3a

M1g M1f

M2d M2c

DERS

DERS

DERS

DERS

DERS

M5a M3c M3b M3a

M2a M1c M1b M1a

M4b M4a

M1e M1d

M1g M1f

M3c M3b M3a

M2d M2c

DERS

DERS

DERS

DERS

DERS

Modülleri her programda eğitim ihtiyaçlarına ve meslekî yeterliklere göre bankadan seçerek gerekli olan meslekte ve zamanda kullanabilirsiniz.

A- MESLEK/DAL PROFİLİ

B- MESLEK/DAL PROFİLİ

C- MESLEK/DAL PROFİLİ

Alan Modül

Bankası

M M

M M

M M

M

M M

M M

M M

M

M M

M M

M M

M

M M

M M

M M

M M

M M

M M

M

M

M M M M

M M M

M M

M

75

EK: 3. İş Birliği Yapılabilecek Kurum, Kuruluş ve Kişiler

Çevrenizde ön araştırma yaparak işletmeleri belirleyip, bu iş yerleri ile iletişim

kurduktan sonra öğrencileri buralara yönlendirebilirsiniz.

ØSektör kuruluşları

ØFabrikalar

ØKüçük ve Orta Ölçekli İşletmeler ØKOSGEB

ØKamu ve Özel İşyerleri

ØÜniversiteler ØSosyal Taraflar (TİSK, TESK, İŞKUR, TOOB, vb)

ØSivil Toplum Kurumları

ØYerel Yönetimler ØMeslek Elemanları

ØUlusal ve Uluslararası Meslek Uzmanları

ØAlan Öğretmenleri ØProgram Uzmanları

ØMeslek Standartları

ØEğitim Standartları ØMeslekler Sözlüğü

ØTalim Terbiye Kurulu Kararları

ØŞura Kararları ØKalkınma Planları

ØKanun ve Yönetmelikler

ØUlusal ve Uluslararası Yaklaşımlar ØİSCED

ØİSCO

ØMSK ØDiğer

76

EK: 4. Yeterlik Tablosu

SEKTÖR ALAN MESLEK KOD SEVİYE

4

İŞLEMLER İŞ/GÖREV YETERLİKLER 1 2 3 4 5

1

A

2

1

2 B

3

1

C

2

1

2

3

D

4

77

EK: 5. Kavramlar ve Tanımlar

Meslek: "Bir kimsenin yaşamını sürdürmek, geçimini sağlamak için yaptığı sürekli bir iş" olarak tanımlandığı gibi, "çeşitli kuruluşlardaki benzer iş ve konumlar (pozisyonlar) grubu" olarak da tanımlanmaktadır.

Bir uğraşın meslek özelliği taşıması için, yasal düzenlemesi, belli bir eğitimi, statüsü, kuralları (normları) ve kullandığı belli araç-gereçleri olmalıdır.

Meslek Elemanı: Eğitimle edindiklerini, hayatını kazanmak için kurallı ve düzenli

davranışları (İşleri) yerine getiren kişidir.

Görevler: Bir kimsenin mesleği ile ilgili; yaptığı iş, iş görme yetisi, fonksiyon, vazife, yükümlülük ve sorumluluklarının bütünüdür.

İş: Belli bir eğitimle edinilen, kişinin hayatını kazanmak için yerine getirmesi/yapması

gereken kurallı ve düzenli davranışlar bütünüdür.

Yeterlik: Meslek elemanının işinin bir parçasını oluşturan, standartlara uygun ürün/hizmet ortaya koyabilmesi için gerekli olan bilgi, beceri ve tavırları kapsayan davranışların bütünüdür. Yeterlikler, mükemmel performansın elde edilmesinde ayırt edici olan bilgi, beceri ve tutumları kapsayan gözlemlenebilir davranışlardır

Yeterlilik: İşlerin, görevlerin ve/veya yeterliklerin; ulusal/uluslar arası kabul gören

kalite standartları doğrultusunda akredite edilmiş kurumlar tarafından belgelendirilme durumu.

İşlem: Oldukça kısa bir zamanda yapılabilecek kesin bir başlangıç ve bitiş kısmı belli

olan somut bir öğrenim birimidir.

İşlem Analizi: İşlemlerin, uygulama ortamları, standartlar, işlem basmakları, bilgiler, beceriler, tavır ve tutumlar olarak ayrıntılı ve sistematik bir şekilde analiz edilmesi.

İşlem Basamağı:Her bir işlem basamağının anlamlı olarak yapılabilmesi için gerekli olan adımlardır.

Ø Bilgi: Her yeterliğin az ya da çok kavramsal boyutta bir bilgi düzeyi vardır. Ø Beceri: Yeterliğin doğal ya da tecrübe ile kazanılmış yetenek boyutudur. Ø Tutum: Kişilik özellikleri, karakter, inanç ve değerler gibi subjektif

özelliklerin, bilgi ve beceriyi harekete geçirme konusundaki yaklaşımıdır. Bir şey yapılırken gösterilen tavır ve alışkanlıklardır.

Ø Gözlemlenebilir davranış: Yeterliğin veya işlemin gözlemlenebilir ve ölçülebilir davranışa dönüşmesidir.

Ø Üstün performans/Standart: Davranış sonuçlarının ortalama performanstan daha fazla başarı sağlamasıdır.

78

Meslek Standartları: Bir mesleğin başarıyla icra edilmesi için yapılması gereken görev ve işlemler, sahip olunması gereken bilgi ve beceriler ile sergilenmesi gereken tutum ve davranışları gösteren asgari normlardır.

Bir meslek standardı, belli bir işi tam olarak yapabilmek için gerekli asgari vasıfları tanımlamaktadır. Meslek standardı, herhangi bir meslek için gerekli olan hem zihinsel hem de psikomotor becerileri içeren, mesleğin yürütülebilmesi için gerekli olan bilgi ve tutumlarla kullanılan araç - gereç ve ekipmanları belirleyen, ulusal sınav ve belgelendirme (sertifikasyon) sistemi için geçerli ölçütler oluşturan ve mesleki tanımlar ve sınıflama açısından uluslararası standartlar ile uyumunu sağlama işlemleri olarak tanımlanmaktadır.

Eğitim Standartları: Meslek elemanının sahip olması gereken yeterlilikleri kazandıracak eğitim süreci ile ilgili olarak; program, süre, değerlendirme, belge, koşullar, ortam ve uygulamalar ile ilgili kriterlerdir.

Mesleki Eğitimde Program Geliştirme: Meslek analiz edilip geçerli yeterlikler belirlenerek, öğretilecek olan içeriğin, uygulanacak öğretim yöntem ve tekniklerinin ve değerlendirme araçlarının seçilmesi işlemleri, program geliştirmedir. Program, eğitim için ayrıntılı bir plan olup bireylerin mezuniyet sonrası profillerini gösterir. Eğitimde etkinliği en üst düzeyde tutmak, standardizasyon ve mesleki sertifikasyona ulaşabilmek için; resmî ve özel eğitim kurumları arasında koordinasyon, müfredat bütünlüğü ve devamlığı sağlanmalıdır. Mesleklerde değişme çok hızlı olduğundan program geliştirme devamlı bir süreç hâline getirilmelidir. Programlar, modüler esasa göre düzenlenerek örgün ve yaygın eğitim bütünlüğü sağlanmalıdır.

Sektör: Birbiri ile ilişkili birçok meslek alanını kapsayan meslekler bütündür.

Meslek Alanı: Ortak özelliklere sahip birden fazla meslek dalını içeren; bilgi, beceri, tutum, davranış ve istihdam olanağı sağlayan alandır.

Meslek Dalı: Bir meslek alanı içinde yer alan ve belirli konularda uzmanlaşmaya yönelik bilgi, beceri, tutum, davranış gerektiren ve istihdam olanağı sağlayan iş kollarından her biridir.

Diploma: Mesleki ve teknik eğitim kurumlarında, bir alanda öğretim programını tamamlayarak mezun olan bireylere eğitim sürecinin sonunda verilen belgedir.

Sertifika: Meslek eğitim programını tamamlayan bireylere, bir mesleğin gerekli yeterliklerinin kazandırıldığı eğitim sürecinin sonunda verilen belgedir.

Meslek Seviyesi: Mesleğin gerektirdiği yeterlik ve sorumlulukların karmaşıklığı ve düzeyidir.

79

Çerçeve Öğretim Programı: Meslek Alanına ait Meslek profillerinin yer aldığı ve bu mesleki profillerin kazandırılmasına yönelik eğitsel süreç hakkında (dersler, modüller, süre, haftalık ders çizelgeleri, eğitim ortamları, eğiticilerin özellikleri, ölçme değerlendirme vb.) uygulayıcı ve tüm taraflara rehberlik eden onaylanmış dokümandır.

Haftalık Ders Çizelgesi: Öğretim programındaki derslerin ve ders saatlerinin okutulacağı yıllara göre düzenlenmiş çizelgesi. Haftalık Ders çizelgesi; belli bir okul türünde, haftanın belli günlerinde ve saatlerinde hangi ders ve faaliyetlerin yapılacağını gösterir.

Ders: Öğrencinin öğretmen rehberliğinde; belirli bir sürede sözlü, yazılı ve uygulamalı olarak kazanacağı bilgi, beceri ve tavırlar bütünüdür.

Ders saati: Eğitim-öğretim için ayrılan süre: Modül; Bir meslek alanının öğretim programında;kendi içinde bir bütün olan, tek

başına öğretilebilir içeriğe sahip kendi alanındaki diğer programlarla bütünleşerek daha geniş meslekî işlevler grubu oluşturma özelliği gösteren program birimidir. Her modül bireye bir yeterlik kazandırmaktadır.

Modüler öğretim; eğitim programının modüllerden oluşmasıdır. Modüllerin bölümler hiyerarşiktir veya belirli bir sıra takip eder. Her modül ile bir yeterliğe yönelik bilgi ve beceriler kazandırılır. Modüllerin bir bütünlük ve sıra içinde gruplanması ile modüler programları oluşturur.

Modüler sistem, modüler programlar doğrultusunda yapılacak eğitim ve öğretim uygulamaları modüler bir sistemi gerektirmektedir. Modüler sistemde tüm eğitim ve öğretim faaliyetleri modüller bir yapıya göre düzenlenir.

Öğrenme Ortamı: Öğrencilerin kendi başına ve/veya eğitimci rehberliğinde, eğitim ve öğretim faaliyetlerini yürütebilecekleri, araştırma, çalışma ve uygulama yapabilecekleri tüm eğitim ve öğretim ortamları.

Modüler program; bir meslek alanında modüller halinde düzenlenmiş program.

Kod: Megep kapsamında geliştirilen programlarda alan ve modüllere, ulusal ve uluslararası sınıflandırmalara paralel olarak verilen sistematik numaralardır.

80

KAYNAKLAR

Ø DPT, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005), Ankara. 2000. Ø İŞ-KUR, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü-Meslekler Tanıtım Rehberi Ø Millî Eğitim Temel Kanunu (1739 Sayılı Kanun), Resmî Gazete, 14574. 24

Haziran 1973. Ø 4702 Sayılı Kanun, Resmî Gazete, 24458. 10 Temmuz 2001. Ø Meslekî ve Teknik Eğitim Yönetmeliği Resmî Gazete, 24804. o 3 Temmuz 2002. Ø MEB, XV. Millî Eğitim Şurası-“2000’li Yıllarda Türk Millî Eğitim Sistemi.”

Raporlar, Görüşmeler, Kararlar. Ankara, 13–17 Mayıs 1996. Ø -------, XVI. Millî Eğitim Şurası- Raporlar, Görüşmeler, Kararlar. Millî Eğitim

Basımevi, Ankara, 1999. Ø -------, MEGEP- Meslekî Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi projesi-

Otomotiv Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı. Ankara. 2005. Ø -------, MEGEP- Döküm Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı. Ankara.

2005. Ø -------, MEGEP- Araç Bakımı ve Onarımı Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim

Programı. Ankara. 2005. Ø -------, MEGEP- Gaz ve Tesisat Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı.

Ankara. 2005. Ø -------, MEGEP- Makine Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı.

Ankara. 2005. Ø -------, MEGEP- Plastik Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı. Ankara.

2005. Ø -------, MEGEP- Metal Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı. Ankara.

2005. Ø -------, MEGEP- Uçak Bakımı Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı.

Ankara. 2005. Ø -------, MEGEP- İnşaat Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı. Ankara.

2005. Ø -------, MEGEP- Elektrik-Elektronik Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim

Programı. Ankara. 2005. Ø -------, MEGEP- Kuyumculuk Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı.

Ankara. 2005. Ø -------, MEGEP- Giyim Üretim Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı.

Ankara. 2005. Ø -------, MEGEP- Yiyecek İçecek Hizmetleri Alanı Çerçeve Öğretim Programı.

Ankara. 2005. Ø -------, MEGEP- Seyahat Acenteciliği Alanı Çerçeve Öğretim Programı.

Ankara. 2005. Ø -------, MEGEP- Konaklama Hizmetleri Alanı Çerçeve Öğretim Programı.

Ankara. 2005.

KAYNAKLAR

81

Ø -------, MEGEP- Büro Yönetimi ve Sekreterlik Alanı Çerçeve Öğretim Programı. Ankara. 2005.

Ø -------, MEGEP- Eğlence Hizmetleri Alanı Çerçeve Öğretim Programı. Ankara. 2005.

Ø -------, MEGEP, Tanıtım Modülleri. Ankara, 2005. Ø -------, MEGEP, Tanıtım CD’leri. Ankara, 2005. Ø -------, MEGEP, Alan ve Dal Modülleri. Ankara, 2006. Ø -------, Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü, METGE-Mesleki ve Teknik

Eğitimi Geliştirme Projesi, Kapanış Raporu, Ankara, 2004. Ø -------, Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü, METGE Projesi Program

Geliştirme, Ankara, 2004. Ø -------, Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü, METGE Projesi Çerçeve

Öğretim Programları, Ankara, 2004. Ø -------, Orta Öğretim Genel Müdürlüğü, Öğretim Programları, Ankara, 2005. Ø -------, Erkek Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü, Öğretim Programları, Ankara,

2005. Ø -------, Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü, Öğretim Programları,

Ankara, 2005. Ø -------, Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü, Öğretim Programları,

Ankara, 2005. Ø DEMİREL, Özcan (Editör). Eğitimde Yeni Yönelimler, 2. Baskı, Pegem A

yayıncılık, Ankara, Aralık, 2005. Ø DOĞAN, Hıfzı. Eğitimde Program ve Öğretim Tasarısı, Ankara. 1997. Ø SELÇUK, Ziya. Hüseyin Kayılı, Levent Okut, Çoklu Zekâ Uygulamaları,

Geliştirilmiş 3. Baskı, Nobel Yayıncılık, Ankara, Mart, 2004. Ø SEZGİN, İlhan. Mesleki ve Teknik Eğitimde Program Geliştirme, G.Ü.

Yayınları, Ankara. 1989. Ø T.BÜMEN, Nilay. Okulda Çoklu Zekâ Kuramı, 3. Baskı, Pegem A yayıncılık,

Ankara, Mart, 2005. Ø TEKİN, Halil, Eğitimde Ölçme Değerlendirme, Ankara. 1997. Ø TURGUT, M. Fuat. Eğitimde Ölçme Değerlendirme, Ankara. 1998. Ø TUSİAD. Türkiye Mesleki ve Teknik Eğitimin Yeniden Yapılandırılması,

Ankara. 1999. Ø www.meb.gov.tr Ø www.megep.meb.gov.tr Ø www.ttkb.meb.gov.tr Ø www.projeler.meb.gov.tr Ø www.etögm.meb.gov.tr Ø www.ktögm.meb.gov.tr Ø www.ttögm.meb.gov.tr Ø www.cygm.meb.gov.tr Ø www.earged.meb.gov.tr Ø www.iskur.gov.tr

82

Hükümetin en feyizli ve en mühim vazifesi Maarif umurudur. Bu umurda muvaffak olabilmek için öyle bir program takip etmeye mecburuz ki o program milletimizin bugünkü hâliyle

içtimaî, hayat î ihtiyaciyle, muhitin şeraitiyle ve asrın icabatiyle tamamen mütenasit ve mütevafik olsun.

M. Kemal ATATÜRK