บทท�� 5น้ำ��ผิ�วดิ�น้ำ

(Surface Water)

5.1 กรว�ดิน้ำ��ใน้ำลำ�น้ำ�� (Streamflow Measurement)

ข้�อมู�ลสถิติเกี่ �ยวกี่�บกี่ารไหลข้องน้ำ��าโดยเฉพาะอย างย�งปรมูาณน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��าเป$น้ำส�งส�าคั�ญมูากี่ส�าหร�บน้ำ�กี่อ'ทกี่วทยา วศวกี่ร และน้ำ�กี่อน้ำ'ร�กี่ษ์-วทยา ใน้ำกี่ารน้ำ�าไปวเคัราะห-เพ.�อให�ทราบถิ/งโอกี่าสคัวามูน้ำ าจะเป$น้ำ (Probability) และคัวามูร'น้ำแรง (Seriousness) ใน้ำกี่ารเกี่ดน้ำ��าท วมูเฉพาะแห ง และเป$น้ำป1จจ�ยส�าคั�ญท �ติ�องพจารณาถิ/งเพ.�อกี่ารวางแผน้ำและกี่ารกี่ อสร�างเข้.�อน้ำ อ างเกี่3บน้ำ��า คัลองระบายน้ำ��า ท อระบายน้ำ��าลอดถิน้ำน้ำ (Culvert) และสะพาน้ำ ย�งไปกี่ว าน้ำ��น้ำข้�อมู�ลเกี่ �ยวกี่�บปรมูาณน้ำ��าย�งมู อทธิพลมูากี่ติ อกี่ารวางแผน้ำกี่ารใช้�ประโยช้น้ำ-จากี่น้ำ��าเพ.�อกี่ารเกี่ษ์ติรและกี่จกี่ารอ.�น้ำ ๆ รวมูท��งเป$น้ำข้�อมู�ลใน้ำกี่ารวางแผน้ำพ�ฒน้ำาล' มูน้ำ��าและแหล งน้ำ��าอ กี่ด�วย ข้�อมู�ลสถิติเกี่ �ยวกี่�บกี่ารไหลข้องน้ำ��าจะท�ากี่ารว�ดกี่�น้ำใน้ำล�กี่ษ์ณะติ าง ๆ ได�แกี่ ปรมูาณน้ำ��าส�งส'ด ปรมูาณน้ำ��าเฉล �ย และปรมูาณน้ำ��าติ��าส'ดข้องแติ ละป8 ปรมูาณน้ำ��าเฉล �ยประจ�าว�น้ำติลอดป8 ปรมูาณน้ำ��ารายช้��วโมูง เฉพาะช้ วงท �เกี่ดสภาพน้ำ��าน้ำอง กี่ารข้/�น้ำลงข้องระด�บน้ำ��าประจ�าว�น้ำติลอดป8 เพ.�อให�ได�ข้�อมู�ลสถิติด�งกี่ล าวอย างคัรบถิ�วน้ำ กี่ารว�ดน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��าจ/งติ�องประกี่อบด�วย

1) กี่ารว�ดระด�บน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��า (Water Level/Water Stage)

2) กี่ารว�ดอ�ติรากี่ารไหลข้องน้ำ��า (Rate of Discharge)

5.2 ระดิ�บน้ำ��ใน้ำลำ�น้ำ�� (Water Level)

1

หมูายถิ/งระด�บผวน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��าท �ส�งจากี่ท�องน้ำ��า ซึ่/�งสามูารถิว�ดได�โดยใช้�เคัร.�องมู.อติ าง ๆ ได�แกี่

5.2.1 Staff Gages

มู ล�กี่ษ์ณะคัล�าย ๆ ไมู�บรรท�ดหร.อหล�กี่ท �แบ งสเกี่ลเร ยบร�อยแล�ว ติดไว�กี่�บติ อมู อข้องสะพาน้ำหร.อส�งกี่ อสร�างอ.�น้ำ ๆ ถิ�าเป$น้ำหล�กี่กี่3อาจป1กี่ไว�ใน้ำล�าน้ำ��าใน้ำระด�บท �พอจะว�ดระด�บติ��าส'ดได�เร ยกี่ว า Simple Vertical

Staff Gage หากี่ไมู มู ส�งกี่ อสร�างใด ๆ ท �สามูารถิติดติ��งเคัร.�องว�ดได�ท'กี่ระด�บใน้ำท'กี่ฤด�กี่าล หร.อติดติ��งแล�วสามูารถิว�ดได�ท'กี่ฤด�กี่าลแติ ไมู สะดวกี่ ให�ติดเคัร.�องว�ดหลายอ�น้ำเป$น้ำช้ วง ๆ เพ.�อว�ดระด�บน้ำ��าท'กี่ระด�บท��งหน้ำ�าแล�งท �มู น้ำ��าน้ำ�อยและช้ วงท �มู น้ำ��าหลากี่ใน้ำหน้ำ�าฝน้ำเร ยกี่ว า Sectional

Staff Gage ถิ�าล�าน้ำ��ามู คัวามูลาดช้�น้ำข้องติล�งคั อน้ำข้�างสมู��าเสมูอเช้ น้ำ คัลองช้ลประทาน้ำท �สร�างด�วยคัอน้ำกี่ร ติ อาจว�ดระด�บน้ำ��าโดยกี่ารติดเคัร.�องว�ดให�วางทอดไปติามูคัวามูลาดข้องติล�ง และมู สเกี่ลส�าหร�บอ าน้ำได�ใน้ำแน้ำวระด�บเร ยกี่ว า Inclined Staff Gage

2

ภาพท � 5.1 Staff gage (a) Simple vertical staff (b) Inclined staff (c) Sectional staff

5.2.2 Recording Gages หร.อ Float Type Water Stage Recorder

เป$น้ำเคัร.�องมู.อท �ง ายแกี่ กี่ารใช้�และสามูารถิบ�น้ำท/กี่ระด�บน้ำ��าแบบติ อเน้ำ.�องใน้ำล�กี่ษ์ณะข้อง Hydrograph อาจบ�น้ำท/กี่ระด�บน้ำ��าได�ถิ/ง 1

เด.อน้ำติดติ อกี่�น้ำ แติ ราคัาแพง เคัร.�องมู.อจะบ�น้ำท/กี่ระด�บน้ำ��าโดยอาศ�ยท' น้ำลอยซึ่/�งอาจจะลอยข้/�น้ำลงติามูระด�บน้ำ��า กี่ารลอยข้/�น้ำลงข้องท' น้ำลอยน้ำ �จะมู ผลให�ปากี่กี่าบ�น้ำท/กี่ระด�บน้ำ��าข้/�น้ำและลงติามูท' น้ำลอยด�วย โดยปากี่กี่าจะบ�น้ำท/กี่ระด�บน้ำ��าบน้ำกี่ระดาษ์กี่ราฟท �ห'�มูติดอย� กี่�บกี่ระบอกี่โลหะซึ่/�งหมู'น้ำได�รอบติ�วอย างสมู��าเสมูอติลอดเวลา โดยปกี่ติเคัร.�องมู.อช้น้ำดน้ำ �จะติดติ��งใน้ำบ อน้ำ��าน้ำ�ง (Stilling Well) ซึ่/�งอย� ร มูฝ1� งน้ำ��าจากี่บ อน้ำ��าน้ำ�งจะมู ท อติ อออกี่ไปย�งล�าน้ำ��าเพ.�อให�น้ำ��าไหลเข้�าและไหลออกี่ได� บ อน้ำ��าน้ำ�งน้ำ �ใช้�เพ.�อป>องกี่�น้ำกี่ารกี่ระเพ.�อมูข้/�น้ำลงข้องผวน้ำ��าและป>องกี่�น้ำว�ติถิ'ส�งข้องไมู ให�ลอยมูากี่ระทบท' น้ำลอยอ�น้ำจะส งผลให�กี่ารบ�น้ำท/กี่ผดพลาดได�

3

ภาพท � 5.2 Typical water stage recorder installation

5.3 อั�ตรกรไหลำขอังน้ำ�� (Rate of Discharge)

หมูายถิ/งปรมูาณน้ำ��าท �ไหลใน้ำล�าน้ำ��าโดยคัดเป$น้ำปรมูาติรติ อหน้ำ วยเวลา อ�ติรากี่ารไหลข้องน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��าอาจหาได�โดยวธิ ติ าง ๆ ด�งน้ำ �

5.3.1 ส�ติรผลคั�ณข้องคัวามูเร3วเฉล �ยข้องคัวามูเร3วเฉล �ยข้อง

กี่ระแสน้ำ��า (Velocity, v) กี่�บพ.�น้ำท �หน้ำ�าติ�ด (Area, A) ใน้ำแน้ำวติ��ง ฉากี่กี่�บทศทางข้องกี่ระแสน้ำ��าข้องล�าน้ำ��าน้ำ��น้ำ

4

Q = Av ----------------------(5.1)

เมู.�อ Q = อ�ติรากี่ารไหลข้องน้ำ��าผ าน้ำจ'ดท �ท�ากี่ารว�ด (cms)

A = พ.�น้ำท �หน้ำ�าติ�ดข้องล�าน้ำ��าท �จ'ดเด ยวกี่�น้ำ (m2)

v = คัวามูเร3วเฉล �ยข้องกี่ระแสน้ำ��าซึ่/�งว�ดได�ท �จ'ดน้ำ��น้ำ (m/s)

โดยท��ว ๆ ไปแล�วกี่ารหาพ.�น้ำท �หน้ำ�าติ�ดข้องล�าน้ำ��าน้ำ��น้ำ ท�าได�โดยกี่ารข้/งเช้.อกี่ข้วางติ��งฉากี่กี่�บทางน้ำ��า แล�วว�ดคัวามูล/กี่ท �จ'ดติ าง ๆ ติามูแน้ำวเช้.อกี่ท �ข้/งไว�เป$น้ำระยะทางเท า ๆ กี่�น้ำ น้ำ�บจากี่จ'ดท �น้ำ��าส�มูผ�สติล�งด�าน้ำใดด�าน้ำหน้ำ/�งจน้ำได�คัวามูล/กี่ติลอดคัวามูกี่ว�างข้องล�าน้ำ��า

ภาพท � 5.3 วธิ กี่ารหาพ.�น้ำท �หน้ำ�าติ�ดข้องน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��า

เมู.�อทราบคัวามูล/กี่ข้องล�าน้ำ��าท �จ'ดติ าง ๆ แล�ว พ.�น้ำท �หน้ำ�าติ�ดข้องล�าน้ำ��ากี่3จะหาได�จากี่ผลรวมูข้องพ.�น้ำท �ย อยระหว างจ'ดท �ท�ากี่ารว�ดคัวามูล/กี่ พ.�น้ำท �ย อยเหล าน้ำ �จะหาได�จากี่ส�ติรคั�าน้ำวณพ.�น้ำท �สามูเหล �ยมูและส �เหล �ยมูคัางหมู�คั.อ

A = A1 + A2 + ………….. + A7 = ½ Id1 + ½ I (d1 + d2) +….+½ I

(d5 + d6) + ½ Id7--(5.2)

5

กี่ารว�ดคัวามูเร3วเฉล �ยข้องกี่ระแสน้ำ��าท�าได�หลายวธิ ด�วยกี่�น้ำ กี่ารท �จะเล.อกี่ใช้�วธิ ใดน้ำ��น้ำ ข้/�น้ำอย� กี่�บเคัร.�องมู.อเคัร.�องใช้�ท �มู อย� และคัวามูละเอ ยดถิ�กี่ติ�องท �ติ�องกี่าร ส�าหร�บวธิ ท �น้ำยมูใช้�กี่�น้ำมูากี่คั.อ

1) กี่ารว�ดคัวามูเร3วข้องกี่ระแสน้ำ��าโดยใช้�ท' น้ำลอย

กี่ารว�ดคัวามูเร3วข้องกี่ระแสน้ำ��าโดยเท ยบกี่�บคัวามูเร3วข้องท' น้ำลอย เป$น้ำวธิ ท �ง ายท �ส'ดและให�คั าคัวามูเร3วโดยประมูาณท' น้ำลอยท �ใช้�มู ท��งท �เป$น้ำท' น้ำผวน้ำ��า และท อซึ่/�งลอยใน้ำแน้ำวด�งโดยมู ปลายด�าน้ำหน้ำ/�งจมูลงไปท �ระด�บคัวามูล/กี่ติ าง ๆ ส�าหร�บท' น้ำผวน้ำ��าน้ำ��น้ำคัวามูเร3วข้องท' น้ำท �ว�ดได�มูใช้ คัวามูเร3วเฉล �ยข้องกี่ระแสน้ำ��า ถิ�าติ�องกี่ารหาคัวามูเร3วเฉล �ยจะติ�องคั�ณคัวามูเร3วข้องท' น้ำลอยด�วยส�มูประสทธิ?ซึ่/�งข้/�น้ำอย� กี่�บคัวามูล/กี่ข้องน้ำ��าด�งน้ำ �คั.อ

คัวามูล/กี่ข้องน้ำ��า (m)

0.30

0.60

0.90

1.20

1.50

1.80

2.70

3.60

4.50

6.00

ส�มูประสทธิ? 0.66

0.68

0.70

0.72

0.74

0.76

0.77

0.78

0.79

0.80

เน้ำ.�องจากี่คัวามูเร3วข้องท' น้ำผวน้ำ��าน้ำ��น้ำอาจจะอย� ใติ�อทธิพลข้องลมูได�ง าย ด�งน้ำ��น้ำจ/งคัวรใช้�ใน้ำข้ณะท �ลมูสงบเท าน้ำ��น้ำ

ส�าหร�บท' น้ำลอยท �เป$น้ำท อซึ่/�งมู คัวามูยาว 90% ข้องคัวามูล/กี่ข้องน้ำ��า อาจถิ.อได�ว าลอยได�ด�วยคัวามูเร3วเท ากี่�บคัวามูเร3วเฉล �ยข้องกี่ระแสน้ำ��า แติ ท' น้ำแบบน้ำ �จะใช้�ว�ดได�เฉพาะติอน้ำกี่ลางข้องล�าน้ำ��าเท าน้ำ��น้ำ น้ำอกี่จากี่น้ำ��น้ำท' น้ำอาจจะสะด'ดหร.อคัร�ดไปกี่�บท�องน้ำ��าได� ถิ�าหากี่คัวามูล/กี่ข้องน้ำ��าไมู สมู��าเสมูอ

ติ�าแหน้ำ งท �จะว�ดคัวามูเร3วกี่ระแสน้ำ��าโดยวธิ น้ำ��าคัวรเป$น้ำแน้ำวติรง และพ.�น้ำท �หน้ำ�าติ�ดสมู��าเสมูอเป$น้ำแน้ำวยาวพอสมูคัวร ข้/งเช้.อกี่ข้วางกี่��น้ำติ��ง

6

ฉากี่กี่�บล�าน้ำ��าใน้ำช้ วงน้ำ � 2 แน้ำวให�อย� ห างกี่�น้ำ 20-30 เมูติร หร.อมูากี่กี่ว า หย อน้ำท' น้ำลอยด�าน้ำเหน้ำ.อน้ำ��าห างจากี่แน้ำวเช้.อกี่เส�น้ำแรกี่ 2-3 เมูติร เพ.�อให�ท' น้ำปร�บติ�วเข้�ากี่�บกี่ระแสน้ำ��ากี่ อน้ำท �จะเข้�าจ'ดเร�มูท�ากี่ารว�ด จากี่น้ำ��น้ำกี่3เร�มูจ�บเวลาด�วยน้ำาฬิกี่าจ�บเวลา คั�าน้ำวณคัวามูเร3วข้องท' น้ำ และคัวามูเร3วเฉล �ยข้องกี่ระแสน้ำ��า โดยใช้�คั าส�มูประสทธิ?ท �กี่�าหน้ำดให�

เพ.�อให�ได�อ�ติรากี่ารไหลท �ถิ�กี่ติ�อง คัวรแบ งคัวามูกี่ว�างข้องล�าน้ำ��าออกี่เป$น้ำ 3 ส วน้ำเป$น้ำอย างน้ำ�อย แล�วว�ดคัวามูเร3วเฉล �ย และพ.�น้ำท �หน้ำ�าติ�ดข้องแติ ละส วน้ำคั�ณกี่�น้ำออกี่มูาเป$น้ำอ�ติรากี่ารไหล คัวามูเร3วข้องท' น้ำลอยคัวรว�ดซึ่��ากี่�น้ำหลาย ๆ คัร��ง

2) กี่ารว�ดคัวามูเร3วข้องกี่ระแสน้ำ��าด�วยเคัร.�องว�ด (Current Meter)

กี่ารว�ดคัวามูเร3วข้องกี่ระแสน้ำ��าด�วยเคัร.�องว�ด เพ.�อน้ำ�าไปใช้�คั�าน้ำวณหาอ�ติรากี่ารไหลน้ำ��น้ำ ส วน้ำใหญ จะใช้�กี่�บล�าน้ำ��าข้น้ำาดใหญ ซึ่/�งไมู เหมูาะท �จะใช้�ฝายหร.อรางว�ดน้ำ��า

เคัร.�องว�ดคัวามูเร3วข้องกี่ระแสน้ำ��าท �ใช้�กี่�น้ำท��ว ๆ ไปมู 2 แบบคั.อ แบบท �ว�ดโดยใช้�ถิ�วยร�ปทรงคัล�ายกี่รวยแติ ไมู มู ร� (Cup Type) และแบบว�ดโดยใช้�ใบพ�ด (Propeller Type)

7

ภาพท � 5.3 Bucket type of current meter with cable suspension and counter-weight

กี่ารใช้�เคัร.�องว�ดคัวามูเร3วข้องกี่ระแสน้ำ��า ถิ�าน้ำ��าไมู ล/กี่น้ำ�กี่เคัร.�องว�ดจะติดติ��งอย� บน้ำท อน้ำเหล3กี่ ซึ่/�งใช้�หย��งคัวามูล/กี่ข้องล�าน้ำ��าได�ด�วย แติ ถิ�าล�าน้ำ��าล/กี่มูากี่ไมู สามูารถิใช้�คัน้ำจ�บท อน้ำเหล3กี่ลงไปว�ดได� เคัร.�องว�ดกี่3จะแข้วน้ำไว�ด�วยลวดสลง แล�วหย อน้ำลงไปใน้ำน้ำ��าใน้ำระด�บคัวามูล/กี่ท �ติ�องกี่ารว�ด เมู.�อถิ�วยหร.อใบพ�ดหมู'น้ำด�วยคัวามูเร3วข้องกี่ระแสน้ำ��า เคัร.�องว�ดกี่3จะส งส�ญญาณมูาเข้�าห�ฟ1งท �ผ��ท�ากี่ารว�ดสวมูอย� จ�าน้ำวน้ำคัร��งข้องส�ญญาณใน้ำหน้ำ/�งหน้ำ วยเวลาท �น้ำ�บได�กี่3จะน้ำ�าไปเท ยบเป$น้ำคัวามูเร3วข้องกี่ระแสน้ำ��าได�โดยใช้�กี่ราฟหร.อติารางท �บรษ์�ทผ��ผลติท�าไว�ให�

8

ภาพท � 5.4 Propeller Type of Current Meter with Hydrofoil-Section Wading Rods

กี่ารหาคัวามูเร3วเฉล �ยข้องน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��าใน้ำส วน้ำติ าง ๆ อาจท�าได�หลายแบบ วธิ ท �ใช้�กี่�น้ำท��ว ๆ ไป ถิ�าคัวามูล/กี่ข้องผวน้ำ��าถิ/งกี่�น้ำล�าน้ำ��าน้ำ�อยกี่ว า 60 ซึ่มู. ให�ท�ากี่ารส�ารวจท �ระด�บคัวามูล/กี่ 0.6 จากี่ผวน้ำ��าเพ ยงคั าเด ยวเป$น้ำคั าคัวามูเร3วเฉล �ยข้องพ.�น้ำท �หน้ำ�าติ�ดน้ำ��น้ำ แติ ถิ�าคัวามูล/กี่ข้องล�าน้ำ��าเกี่น้ำ 60 ซึ่มู. ให�ท�ากี่ารส�ารวจท �ระด�บคัวามูล/กี่ 0.2 และ 0.8 ใน้ำแน้ำวด�งเด ยวกี่�น้ำจากี่ผวน้ำ��าแล�วหาร 2 ถิ.อเป$น้ำคัวามูเร3วเฉล �ยข้องกี่ระแสน้ำ��าส�าหร�บพ.�น้ำท �หน้ำ�าติ�ดน้ำ��น้ำ

กี่ารหาอ�ติรากี่ารไหลใน้ำล�าน้ำ��าโดยวธิ น้ำ �จะเร�มูโดยกี่ารแบ งพ.�น้ำท �หน้ำ�าติ�ดล�าน้ำ��าออกี่เป$น้ำส วน้ำ ๆ แล�วว�ดคัวามูเร3วเฉล �ยท �จ'ดศ�น้ำย-กี่ลางข้องพ.�น้ำท �ย อย ๆ เหล าน้ำ��น้ำเช้ น้ำ ถิ�าเป$น้ำร�ปส �เหล �ยมูกี่3ว�ดคัวามูเร3วท �กี่/�งกี่ลางข้องพ.�น้ำท � ถิ�าเป$น้ำสามูเหล �ยมูกี่3ว�ดท � 1/3 จากี่ฐาน้ำ ผลรวมูข้องผลคั�ณระหว างพ.�น้ำท �หน้ำ�าติ�ดข้องล�าน้ำ��ากี่�บคัวามูเร3วเฉล �ยใน้ำส วน้ำน้ำ��น้ำคัรบท'กี่พ.�น้ำท �ย อยกี่3จะเป$น้ำอ�ติรากี่ารไหลใน้ำล�าน้ำ��าน้ำ��

9

ภาพท � 5.5 Diagram showing the nature of flow in a channel and how to

10

measure it.

11

5.3.2 ว�ดปรมูาณกี่ารไหลข้องน้ำ��าโดยติรง

ใช้�กี่�บล�าน้ำ��าข้น้ำาดเล3กี่ท �มู อ�ติรากี่ารไหลประมูาณไมู เกี่น้ำ 500 ลติรติ อวน้ำาท เคัร.�องมู.อว�ดท �น้ำยมูใช้�กี่�น้ำคั.อฝายว�ดน้ำ��า

ฝายว�ดน้ำ��า (Weir) เป$น้ำอาคัารท �สร�างข้/�น้ำข้วางกี่��น้ำทางน้ำ��า เพ.�อให�น้ำ��าไหลล�น้ำข้�ามูผ าน้ำช้ องเปBดท �ท�าไว�ติามูมูาติรฐาน้ำท �กี่�าหน้ำด ซึ่/�งเป$น้ำผลให�อ�ติรากี่ารไหลข้�ามูส�มูพ�น้ำธิ-กี่�บคัวามูล/กี่ข้องน้ำ��าเหน้ำ.อระด�บส�น้ำฝายเป$น้ำกี่ฎเกี่ณฑ์-ท �แน้ำ น้ำอน้ำติายติ�ว ฝายว�ดน้ำ��าท �ใช้�กี่�น้ำท��ว ๆ ไปเป$น้ำฝายส�น้ำคัมู (Sharp Crest) ซึ่/�งประกี่อบข้/�น้ำด�วยไมู�หร.อเหล3กี่หร.อคัอน้ำกี่ร ติ ซึ่/�งมู ข้น้ำาดมูาติรฐาน้ำ ติรงปลายข้องช้ องแคับจะคัมูบางน้ำ�อยกี่ว า 1/8 น้ำ�ว และระด�บน้ำ��าท �ไหลเหน้ำ.อจากี่ส�น้ำฝายข้/�น้ำไปเร ยกี่ว า Head (H) ฝายส�น้ำคัมูแบบมูาติรฐาน้ำท �ใช้�กี่�น้ำอย� จะเร ยกี่ช้.�อติามูร�ปร างล�กี่ษ์ณะข้องช้ องเปBดท �น้ำ��าไหลผ าน้ำเช้ น้ำ

1) ฝายว�ดน้ำ��าร�ปส �เหล �ยมูผ.น้ำผ�า (Rectangular Weir)

เป$น้ำฝายว�ดน้ำ��าท �มู ช้ องเปBดเป$น้ำส �เหล �ยมูผ.น้ำผ�าคั.อมู พ.�น้ำท �ข้องร องอย� ใน้ำแน้ำวระด�บ และด�าน้ำข้�างติ��งฉากี่กี่�บพ.�น้ำร อง ล�กี่ษ์ณะกี่ารไหลเป$น้ำแบบ Free Flow ปรมูาณน้ำ��าสามูารถิคั�าน้ำวณได�จากี่ส�ติร

Q = 0.0184(L-0.2H)H 3/2 ----------------------(5.3)

เมู.�อ Q = ปรมูาณน้ำ��า (l/s)

L = คัวามูยาวข้องส�น้ำฝาย (cm)

H = คัวามูส�งข้องระด�บน้ำ��าเหน้ำ.อส�น้ำฝายซึ่/�งว�ดท �จ'ดซึ่/�งอย� ด�าน้ำเหน้ำ.อน้ำ��าห างจากี่

ส�น้ำฝายเป$น้ำระยะทางอย างน้ำ�อย 4H (cm)

12

ภาพท � 5.6 ด�าน้ำข้�างข้องฝายส�น้ำคัมู

ภาพท � 5.7 ฝายว�ดน้ำ��าช้น้ำดส �เหล �ยมูผ.น้ำผ�า

ใน้ำกี่รณ ท �คัวามูเร3วข้องกี่ระแสน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��ามูากี่กี่ว า 0.30 เมูติรติ อวน้ำาท คัวามูเร3วด�งกี่ล าวจะช้ วยให�น้ำ��าไหลข้�ามูฝายเร3วข้/�น้ำ ด�งน้ำ��น้ำติ�องน้ำ�าเฮดคัวามูเร3ว (Velocity Head) ข้องน้ำ��ามูาพจารณาด�วย เฮดคัวามูเร3วน้ำ �คั�าน้ำวณโดยใช้�ส�ติร

h =

----------------------(5.4)

13

เมู.�อ h = เฮดคัวามูเร3ว (cm)

v = คัวามูเร3วเฉล �ยข้องกี่ระแสน้ำ��าหน้ำ�าฝาย (cm/s)

g = คัวามูเร งเน้ำ.�องจากี่แรงด/งด�ดข้องโลกี่ (cm/s2)

จากี่น้ำ��น้ำอ�ติรากี่ารไหลผ าน้ำฝายกี่3จะคั�าน้ำวณได�โดยส�ติร

Q = 0.0184(L-0.2H)[(H+h) 3/2-h3/2] ----------------------(5.5)

2) ฝายว�ดน้ำ��าร�ปส �เหล �ยมูคัางหมู� (Trapezoidal Weir)

เป$น้ำฝายท �มู ช้ องเปBดเป$น้ำช้น้ำดร�ปส �เหล �ยมูคัางหมู� ส�น้ำฝายด�าน้ำล างอย� ใน้ำแน้ำวระด�บราบ ส�น้ำฝายด�าน้ำข้�างเอ ยงออกี่โดยมู คัวามูลาดเทด�าน้ำราบ 1 ส วน้ำ ด�าน้ำติ��ง 4 ส วน้ำ อ�ติรากี่ารไหลผ าน้ำฝายส �เหล �ยมูคัางหมู�เมู.�อไมู คัดเฮดคัวามูเร3ว (Velocity Head) ซึ่/�งใช้�เมู.�อคัวามูเร3วข้องกี่ระแสน้ำ��าหน้ำ�าฝายน้ำ�อยกี่ว า 0.30 เมูติรติ อวน้ำาท คั.อ

Q = 0.01859LH 3/2 ----------------------(5.6)

และเมู.�อคัวามูเร3วข้องกี่ระแสน้ำ��าหน้ำ�าฝายมูากี่กี่ว า 0.30

เมูติร/วน้ำาท คัวรใช้�ส�ติร

Q = 0.01859L(H-1.5h) 3/2 ----------------------(5.7)

เมู.�อ Q = อ�ติรากี่ารไหลผ าน้ำฝาย (l/s)

L = คัวามูยาวข้องส�น้ำฝาย (cm)

H = เฮดหร.อคัวามูล/กี่ข้องน้ำ��าเหน้ำ.อส�น้ำฝาย (cm)

h = เฮดคัวามูเร3ว (cm)

14

ภาพท � 5.10 ฝายว�ดน้ำ��าร�ปส �เหล �ยมูคัางหมู�

3) ฝายว�ดน้ำ��าร�ปติ�วว 90o (V-Notch Weir)

เป$น้ำฝายท �มู ช้ องเปBดเป$น้ำร�ปสามูเหล �ยมูมู'มูฉากี่โดยส�น้ำฝายท��งสองข้�างท�ามู'มู 45o กี่�บแน้ำวด�ง ฝายสามูเหล �ยมูเป$น้ำฝายว�ดอ�ติรากี่ารไหลข้องน้ำ��าท �ให�คัวามูละเอ ยดถิ�กี่ติ�องด โดยเฉพาะอย างย�งส�าหร�บอ�ติรากี่ารไหลน้ำ�อย ๆ ซึ่/�งปรมูาณน้ำ��าสามูารถิคั�าน้ำวณได�จากี่ส�ติร

Q = 0.013H 5/2 ----------------------(5.8)

เมู.�อ Q = อ�ติรากี่ารไหลผ าน้ำฝาย (l/s)

H = เฮดหร.อคัวามูล/กี่ข้องน้ำ��าเหน้ำ.อยอดสามูเหล �ยมูข้องส�น้ำฝาย (cm)

15

ภาพท � 5.12 ฝายว�ดน้ำ��าร�ปติ�วว 90o

4) กี่ารใช้�ส�ติรคั�าน้ำวณหาอ�ติรากี่ารไหลข้องน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��า

ส�ติรท �น้ำยมูใช้�ใน้ำกี่ารคั�าน้ำวณหาอ�ติรากี่ารไหลข้องน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��าธิรรมูช้าติคั.อ ส�ติรข้อง Robert Manning ด�งแสดงใน้ำสมูกี่าร

Q =

----------------------(5.9)

เมู.�อ Q = อ�ติรากี่ารไหลข้องน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��า n = ส�มูประสทธิ?คัวามูข้ร'ข้ระใน้ำล�าน้ำ��า (Roughness

Coefficient)A = พ.�น้ำท �หน้ำ�าติ�ดข้องล�าน้ำ��า (Cross Sectional Area

of Channel)R = ร�ศมู ช้ลศาสติร- (Hydraulic Radius) =

P = เส�น้ำข้อบเป8ยกี่ (Wetted Perimeter)

S = คัวามูลาดช้�น้ำข้องผวน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��า (Slope of Water Surface)

16

ส�าหร�บคั า n ได�จากี่กี่ารทดลองซึ่/�งมู คั าเท ากี่�บ 0.035 ส�าหร�บล�าน้ำ��าธิรรมูช้าติ ส วน้ำรายละเอ ยดข้องคั า n ส�าหร�บล�าน้ำ��าล�กี่ษ์ณะติ าง ๆ แสดงด�งติารางท � 5.1

ติารางท � 5.1 คั าส�มูประสทธิ? nPlastic, Glass, Drawn Tubing 0.009Neat Cement, Smooth Metal 0.010Planed Timber, Asbestos Pipe 0.011Wrought Iron, Welded Steel, Canvas 0.012Ordinary Concrete, Asphalted Cast Iron 0.013Unplaned Timber, Vitrified Clay, Glazed Brick

0.014

Cast-Iron Pipe, Concrete Pipe 0.015Riveted Steel, Brick, Dressed Stone 0.016Rubble Masonry 0.017Smooth Earth 0.018Firm Gravel 0.020Corrugated Metal Pipe and Flumes 0.023Natural Channels -Clean, Straight, Full Stage, No Pools 0.029 -As above with Weeds and Stones 0.035 -Winding, Pools and Shallows, Clean 0.039 -As above at Low Stages 0.047 -Winding, Pools and Shallows, Weed and Stones

0.042

-As above, Shallow Stages, Large Stones

0.052

-Sluggish, Weedy, with Deep Pools 0.065 -Very Weedy and Sluggish 0.112Note : Values quoted above are averages of many determinations. Variations of as much as 20 percent must be expected, especially in the natural channels.

17

5.4 ควมสั�มพั�น้ำธ์�ระหว งระดิ�บน้ำ��แลำะอั�ตรกรไหลำขอังน้ำ�� (Stage-Discharge Relationship)

เมู.�อน้ำ�าคั าคัวามูส�งข้องระด�บน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��ากี่�บอ�ติรากี่ารไหลข้องน้ำ��าท �ว�ดได�ใน้ำเวลาเด ยวกี่�น้ำท �ระด�บคัวามูล/กี่ติ าง ๆ กี่�น้ำหลายระด�บมูาเข้ ยน้ำกี่ราฟเพ.�อหาคัวามูส�มูพ�น้ำธิ- จะได�กี่ราฟเส�น้ำโคั�ง Parabola ท �เร ยกี่ว า Rating Curve หร.อ Stage-Discharge Relation ซึ่/�งมู ประโยช้น้ำ-ใน้ำกี่ารประมูาณอ�ติรากี่ารไหลข้องน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��าเมู.�อทราบคัวามูส�งข้องระด�บน้ำ��า

ภาพท � 5.13 Rating Curve

5.5 ไฮโดิรกรฟ (Hydrograph)

ไฮโดรกี่ราฟเป$น้ำกี่ราฟท �แสดงคัวามูส�มูพ�น้ำธิ-ระหว างปรมูาณน้ำ��าท �ไหลใน้ำล�าน้ำ��ากี่�บเวลา ไฮโดรกี่ราฟน้ำ�บเป$น้ำเคัร.�องมู.อท �ส�าคั�ญท �แสดงให�เห3น้ำถิ/งล�กี่ษ์ณะสภาพและกี่ารให�น้ำ��าข้องล' มูน้ำ��า อ�น้ำจะเป$น้ำแน้ำวทางท �มู ส�าคั�ญติ อกี่ารบรหารจ�ดกี่ารน้ำ��าท��งใน้ำช้ วงน้ำ��าน้ำ�อยและน้ำ��าหลากี่ได�

5.5.1 ล�กี่ษ์ณะข้องไฮโดรกี่ราฟ

18

โดยท��วไปไฮโดรกี่ราฟข้องล�าน้ำ��ากี่ อน้ำฝน้ำติกี่จะมู ล�กี่ษ์ณะด�งภาพท � 5.14 ซึ่/�งน้ำ��าท �ไหลใน้ำล�าน้ำ��าจะมูาจากี่น้ำ��าใติ�ดน้ำ (Base

Flow/Groundwater Flow) เท าน้ำ��น้ำ

ภาพท � 5.14 Hydrograph of effluent stream before storm.

Runoff contributions after storm.

เมู.�อฝน้ำติกี่น้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��าจะเพ�มูข้/�น้ำอ�น้ำเป$น้ำผลมูาจากี่น้ำ��าไหลบ าบน้ำผวดน้ำ (Surface Runoff) น้ำ�าภายใน้ำดน้ำ (Interflow/Subsurface

Flow) น้ำ��าฝน้ำท �ติกี่ลงส� ล�าน้ำ��าโดยติรง (Channel Precipitation)

และน้ำ��าใติ�ดน้ำ (Groundwater Flow) ด�งภาพท � 5.15 ล�กี่ษ์ณะข้องกี่ราฟจะเปล �ยน้ำไป ซึ่/�งกี่ราฟน้ำ��าไหลข้ณะฝน้ำติกี่หร.อหล�งฝน้ำติกี่จะประกี่อบด�วยส วน้ำส�าคั�ญ 3 ส วน้ำได�แกี่ ส วน้ำข้/�น้ำ (Rising Limb) ส วน้ำยอด (Crest Segment) และส วน้ำลด (Recession)

19

ภาพท � 5.15 Hydrograph parts and flow distribution.

1) ส วน้ำข้/�น้ำ (Rising Limb)

หมูายถิ/งส วน้ำข้องไฮโดรกี่ราฟท �ยกี่ติ�วส�งข้/�น้ำอ�น้ำเน้ำ.�องมูาจากี่กี่ารเพ�มูข้/�น้ำข้องน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��า ล�กี่ษ์ณะข้องส วน้ำข้/�น้ำข้องไฮโดรกี่ราฟ เร�มูจากี่จ'ด A ใน้ำภาพท � 5.15 จะข้/�น้ำอย� กี่�บป1จจ�ยทางภ�มูอากี่าศซึ่/�งมู ฝน้ำเป$น้ำป1จจ�ยส�าคั�ญ และป1จจ�ยสภาพภ�มูประเทศ ส วน้ำข้/�น้ำข้องไฮโดรกี่ราฟข้องล' มูน้ำ��าท �มู ภ�มูประเทศคัล�ายคัล/งกี่�น้ำจะแติกี่ติ างกี่�น้ำไปติามูล�กี่ษ์ณะฝน้ำ สมูบ�ติข้องดน้ำ และปรมูาณพ.ช้คัล'มูดน้ำ จากี่ผลกี่ารศ/กี่ษ์าพบว า พ.�น้ำท �ล' มูน้ำ��าท �ไมู มู พ.ช้คัล'มูดน้ำ ดน้ำจะสามูารถิซึ่/มูน้ำ��าได�ติ��า ท�าให�เกี่ดกี่ารไหลบ าหน้ำ�าผวดน้ำมูากี่ ส วน้ำข้/�น้ำข้องไฮโดรกี่ราฟจะเพ�มูข้/�น้ำอย างรวดเร3วใน้ำเวลาส��น้ำ และใน้ำทางติรงกี่�น้ำข้�ามูพ.�น้ำท �ล' มูน้ำ��าท �มู พ.ช้คัล'มูเช้ น้ำ เป$น้ำปFาท �ย�งไมู ถิ�กี่รบกี่วน้ำมูากี่น้ำ�กี่ ดน้ำจะมู คัวามูพร'น้ำส�ง จ�บติ�วกี่�น้ำหลวมู ๆ มู กี่ารซึ่/มูผ าน้ำข้องน้ำ��าได�ด น้ำ��าไหลบ าหน้ำ�าดน้ำมู น้ำ�อย ส วน้ำข้/�น้ำข้องไฮโดรกี่ราฟจะคั อย ๆ ข้/�น้ำอย างช้�า ๆ

20

2) ส วน้ำยอด (Crest Segment)

ส วน้ำยอดข้องไฮโดรกี่ราฟจะเร�มูจากี่ Point of Inflection

กี่ล าวคั.อ เป$น้ำจ'ดท �คั าบน้ำแกี่น้ำ X เพ�มูข้/�น้ำ ใน้ำข้ณะท �คั า Y เกี่.อบคังท �ไปจน้ำถิ/ง Peak และส�น้ำส'ดลงติรง Point of Inflection อ กี่จ'ดหน้ำ/�ง เมู.�อไฮโดรกี่ราฟลดลงมูาทางด�าน้ำข้วามู.อ ส วน้ำยอดข้องไฮโดรกี่ราฟเป$น้ำผลมูาจากี่ส วน้ำข้/�น้ำกี่ล าวคั.อ ล�กี่ษ์ณะข้องส วน้ำยอดน้ำ��น้ำข้/�น้ำอย� กี่�บล�กี่ษ์ณะข้องส วน้ำข้/�น้ำเป$น้ำส�าคั�ญ โดยท��วไปแล�วส วน้ำยอดข้องไฮโดรกี่ราฟข้องล' มูน้ำ��าท �มู กี่ารจ�ดกี่ารอย างด หร.อล' มูน้ำ��าท �เป$น้ำปFาธิรรมูช้าติจะมู ล�กี่ษ์ณะเป$น้ำร�ป Bowl-Shaped ร�ปกี่ล�บส วน้ำล' มูน้ำ��าท �ปFาถิ�กี่ท�าลายหร.อไมู มู พ.ช้ปกี่คัล'มูส วน้ำยอดจะมู ล�กี่ษ์ณะแหลมูคัล�าย ๆ ร�ป V กี่ล�บ ใน้ำทางอ'ทกี่วทยาได�อธิบายว าน้ำ�บจากี่ส วน้ำยอดท �อย� ทางข้วามู.อข้องไฮโดรกี่ราฟ (Point of Inflection) เป$น้ำติ�น้ำไปจะเป$น้ำจ'ดเร�มูท �จะไมู มู Surface Runoff น้ำ��าท �ไหลใน้ำล�าน้ำ��าจะเป$น้ำ Interflow และ Baseflow เท าน้ำ��น้ำ

3) ส วน้ำลด (Recession)

ส วน้ำข้องกี่ราฟน้ำ��าไหลท �อย� ติ อจากี่ส วน้ำยอด (Point of

Inflection) ทางข้วา ซึ่/�งเป$น้ำส วน้ำท �แสดงล�กี่ษ์ณะกี่ารไหลข้องน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��า อ�น้ำเกี่ดจากี่ Interflow และ Baseflow ล�กี่ษ์ณะข้องส วน้ำลดจะข้/�น้ำอย� กี่�บสภาพภ�มูประเทศและข้น้ำาดข้องพ.�น้ำท �ล' มูน้ำ��าเป$น้ำส�าคั�ญ

5.5.2 กี่ารแยกี่ข้องไฮโดรกี่ราฟ (Separation of Hydrograph Component)

โดยท��วไปพ.�น้ำท �ภายใติ�ไฮโดรกี่ราฟจะแยกี่ออกี่เป$น้ำ 2 ส วน้ำคั.อ

21

1) ส วน้ำบน้ำ แสดงปรมูาณน้ำ��าท �ไหลใน้ำล�าน้ำ��าอ�น้ำเน้ำ.�องมูาจากี่น้ำ��าไหลบ าหน้ำ�าผวดน้ำ (Surface Runoff) น้ำ��าไหลภายใน้ำดน้ำ (Interflow)

และน้ำ��าฝน้ำท �ติกี่ลงส� ล�าน้ำ��าโดยติรง (Direct Precipitation) ซึ่/�งรวมูกี่�น้ำเป$น้ำ Direct Flow

2) ส วน้ำล าง แสดงปรมูาณน้ำ��าท �ไหลใน้ำล�าน้ำ��าอ�น้ำเน้ำ.�องมูาจากี่น้ำ��าใติ�ดน้ำ (Baseflow) ข้อง Effluence Stream ใน้ำกี่รณ ท �ฝน้ำติกี่มูากี่ ๆ ท�าให�ระด�บน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��าส�งผดปกี่ติและน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��าจะซึ่/มูซึ่าบเข้�าไปเกี่3บไว�ใน้ำดน้ำสองฝ1� งล�าน้ำ��า (Bank Storage) ซึ่/�งน้ำ��าท �ซึ่/มูเข้�าไปน้ำ �จะซึ่/มูออกี่ส� ล�าน้ำ��าอ กี่คัร��งหน้ำ/�ง เมู.�อระด�บน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��าลดลง แติ ใน้ำข้ณะท �ระด�บน้ำ��าส�งข้/�น้ำผดปกี่ติน้ำ �บางคัร��งน้ำ��าท �ซึ่/มูเกี่3บไว�ใน้ำฝ1� งล�าน้ำ��าจะมูากี่กี่ว าน้ำ��าใติ�ดน้ำท �ซึ่/มูเข้�าส� ล�าน้ำ��าท�าให�เกี่ด Negative Baseflow ได�

ภาพท � 5.16 Negative baseflow

กี่ารแยกี่ไฮโดรกี่ราฟออกี่เป$น้ำไฮโดรกี่ราฟข้อง Direct Flow

และไฮโดรกี่ราฟข้อง Baseflow น้ำ��น้ำจะติ�องอาศ�ยวธิ กี่าร Empirical

เพราะปรมูาณ Baseflow ไมู สามูารถิคั�าน้ำวณได�แน้ำ น้ำอน้ำและยากี่แกี่ กี่ารวเคัราะห- ส�าหร�บวธิ กี่ารแยกี่ไฮโดรกี่ราฟมู หลายวธิ เช้ น้ำ

22

5.2.2.1 โดยกี่ารคั�าน้ำวณหาอ�ติราส วน้ำระหว างปรมูาณน้ำ��าท �ไหลใน้ำล�าน้ำ��า (Total Discharge, Q) ณ เวลา t0 และปรมูาณน้ำ��าท �ไหลใน้ำล�าน้ำ��าใน้ำช้ วงเวลาท �กี่�าหน้ำด (Q ท � tinterval) ด�งแสดงใน้ำติารางท � 5.2

ติารางท � 5.2 อ�ติราส วน้ำระหว าง Q ณ เวลา t0 และ Q ท �เวลา t+6 Day Hour Q (cms) Q+6

(cms)Ratio

Q/Q+65 1200 60.1 47.5 1.27

1800 47.5 39.0 1.222400 39.0 33.2 1.18

6 0600 33.2 28.6 1.161200 28.6 25.2 1.131800 25.2 22.7 1.112400 22.7 20.9 1.09

7 0600 20.9 19.7 1.061200 19.7 18.9 1.041800 18.9 18.2 1.042400 18.2 - 1.04

เอาอ�ติราส วน้ำไปหาคัวามูส�มูพ�น้ำธิ-กี่�บเวลา จะพบจ'ดห�กี่เหข้องเส�น้ำติรง 2 เส�น้ำด�งภาพท � 5.17 จะเห3น้ำว าจ'ดห�กี่เหเป$น้ำจ'ดข้องว�น้ำท � 5

เวลา 24.00 น้ำ. ด�งน้ำ��น้ำจ'ดส'ดท�ายท �จะไมู มู Direct Runoff อ กี่เลยจะอย� ณ จ'ดกี่/�งกี่ลางข้องช้ วงเวลา (Time Interval) ถิ�ดไปคั.อว�น้ำท � 6 เวลา 03.00 น้ำ. ด�งกี่�าหน้ำดไว�ด�วยจ'ด N จากี่น้ำ��น้ำให�ลากี่เส�น้ำติรงจากี่จ'ด N ส�มูผ�สจ'ดล างส'ดข้องไฮโดรกี่ราฟทางซึ่�ายมู.อจะได�เส�น้ำแบ ง Direct Flow กี่�บ Baseflow โดยส วน้ำบน้ำเป$น้ำ Direct Flow และส วน้ำล างเป$น้ำ Baseflow

23

ภาพท � 5.17 Alternative method of separating baseflow

5.2.2.2 วธิ กี่�าหน้ำดคัวามูยาวข้องฐาน้ำ (Fixed Base

Length Method) วธิ น้ำ �ติ� �งสมูมู'ติฐาน้ำว าน้ำ��าท �ไหลใน้ำล�าน้ำ��ามูาจากี่ Baseflow เพ ยงเล3กี่น้ำ�อย และจะมู คั าติ��าส'ดท �จ'ด Peak ข้องไฮโดรกี่ราฟ (Total Flow) คั.อจ'ด B ใน้ำภาพท � 5.18 และหล�งจากี่จ'ดน้ำ �จะมูากี่ข้/�น้ำ เพราะว าน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��าคั อย ๆ ลดลง และส'ดท�ายเส�น้ำแบ งแยกี่ไฮโดรกี่ราฟจะพบกี่�น้ำท �จ'ด C ซึ่/�งจ'ด C หาจากี่

N = A2 ----------------------(5.10)

เมู.�อ N = จ�าน้ำวน้ำว�น้ำน้ำ�บจากี่จ'ด Peak ถิ/งจ'ด CA = พ.�น้ำท �ล' มูน้ำ��าเป$น้ำติารางไมูล-

ให�ลากี่เส�น้ำติรง EAB และเส�น้ำติรง BC เส�น้ำ EABC จะเป$น้ำเส�น้ำแบ ง Direct Runoff กี่�บ Baseflow โดยส วน้ำบน้ำเส�น้ำ EABC เป$น้ำ Direct Flow มูากี่ และน้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��ามู มูากี่ ท��งคัวามูสามูารถิใน้ำกี่ารซึ่/มู

24

น้ำ��าข้องดน้ำสองฝ1� งล�าน้ำ��าติ��า และย�งมู น้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��ามูากี่ด�วยแล�ว ท�าให�น้ำ��าใน้ำล�าน้ำ��าแทบไมู ได�มูาจากี่ Baseflow เลย

5.2.2.3 วธิ ลากี่เส�น้ำติรง (Straight Line Method) เป$น้ำวธิ ท �คัล�ายกี่�บวธิ ท �สองคั.อให�ลากี่เส�น้ำแบ งแยกี่ไฮโดรกี่ราฟโดยลากี่เส�น้ำ AC เลยท เด ยว วธิ น้ำ �เหมูาะกี่�บล�าน้ำ��าท �มู น้ำ��าไมู มูากี่น้ำ�กี่ และกี่ารซึ่/มูน้ำ��าข้องดน้ำสองฝ1� งล�าน้ำ��าด พอประมูาณ

5.2.2.4 วธิ ผ�น้ำแปร (Variable Base Method) วธิ น้ำ �ให�ลากี่เส�น้ำแบ งแยกี่ไฮโดรกี่ราฟให�มู ร�ปร างคัล�ายกี่�บไฮโดรกี่ราฟโดยให� Peak ข้องเส�น้ำแบ งแยกี่ไฮโดรกี่ราฟอย� ติรงกี่�บ Point of

Inflection ท �อย� ทางข้วามู.อ วธิ น้ำ �เหมูาะกี่�บล�าน้ำ��าข้องพ.�น้ำท �ล' มูน้ำ��าท �มู กี่ารซึ่/มูน้ำ��าติามูด�าน้ำข้�างข้องล�าน้ำ��าได�ด มูากี่ โดยเฉพาะล' มูน้ำ��าท �มู หน้ำติ�น้ำกี่�าเน้ำด ดน้ำเป$น้ำพวกี่หน้ำป�น้ำ หร.อหน้ำแกี่รน้ำติ ล�กี่ษ์ณะเช้ น้ำน้ำ �น้ำ��าท �ไหลใน้ำล�าน้ำ��าส วน้ำมูากี่มูาจากี่ Baseflow และมู Direct Flow เพ ยงเล3กี่น้ำ�อย

25

ภาพท � 5.18 Alternative method of separating baseflow

เอักสัรอั&งอั�ง

กี่ รติ ล ว�จน้ำกี่'ล. 2539. ว�ศวกรรมชลำศสัตร�. ภาคัวช้าวศวกี่รรมูโยธิา คัณะวศวกี่รรมูศาสติร-

มูหาวทยาล�ยร�งสติ, น้ำคัรปฐมู.

จร�ญ ส'ข้เกี่ษ์มู. 2527. หลำ�กกรแลำะกรจั�ดิกรลำ* มน้ำ��. ภาคัวช้าปฐพ ศาสติร-และอน้ำ'ร�กี่ษ์-

ศาสติร- คัณะเกี่ษ์ติรศาสติร- มูหาวทยาล�ยเช้ ยงใหมู .Chow, V.T., D.R. Maidment, and L.W. Mays. 1988. Applied Hydrology. McGraw-Hill,

New York.

26