PROTA

SİSMİK YALITIMDA TEMEL KAVRAMLAR

Halûk Sucuoğlu

İnşaat Mühendisliği Bölümü

ODTÜ

Prota 28 Yıl Sempozyumu, 28 Şubat - 1 Mart 2013, ODTÜ, Ankara PROTA

k, ξ

Sabit Mesnetli Bina Deprem Yalıtımlı Bina

k, ξ

k', ξ’

umax

Rijit kütle davranışı

Elastik ötesi deformasyon

k' << k

ξ’ >> ξ

T’ >> T

a

t

a

t

umax

PROTA

R = Sa,s

Sa,y

T

Sa

ξ ‘

ξ

T

Sa,s

T’

Sa,y

T

Sd

ξ ‘ =25%

ξ =5%

T’

Sd,y

(2 ~ 3) s.

T

Sd,s

06.03.2013 4 PROTA

Sismik yalıtımda kritik hususlar

Deprem sırasında deplasman talebinin izolatör kapasitesini

aşması (deprem yer hareketlerinin belirsizliği- sahaya özel

deprem tehlike analizi)

Deprem sırasında izolatörlerin tasarım özelliklerini

sağlamaması (laboratuvar testleri)

Sismik yalıtımın temel avantajları

Yapıda deprem sonrası hemen kullanım performansının

sağlanması (hasarsızlık)

Yapı davranışının kestiriminde mühendislik hesaplarının

güvenilirliğinin artması

06.03.2013 5 PROTA

Sismik yalıtımlı yapılarıda

geçmiş depremlerde yaşanan deneyimler - 1

1999 Marmara Depremi - Bolu Viyadüğü

06.03.2013 6 PROTA

Yalıtım sistemi: Kayar mesnetler ve enerji sönüm cihazları

(Kaynak: Roussis et al., ASCE 2003) 06.03.2013 7 PROTA

Hasar Nedenleri

• Deprem yer hareketi ve fay deplasmanının tasarım projesine doğru yansıtılmaması

• Kullanılan yalıtım sisteminin uygunsuzluğu

(Kaynak:M. Dicleli)

(Kaynak: M. Dicleli)

06.03.2013 8 PROTA

Sismik yalıtımlı yapılarıda

geçmiş depremlerde yaşanan deneyimler - 2

2011 Tohoku Depremi - Japonya

Osaki’de otel binası. Yalıtım sistemi olarak kullanılan kurşun sönümleyiciler hasar gördü ve depremden sonra değiştirildi (Kaynak: Nikkei Architecture).

06.03.2013 9 PROTA

Teknoloji Enstitüsü Ana Bina Kolon üstünde yalıtım

Tohoku Üniversitesi İkiz Deney Binaları Sol: Konvansiyonel deprem tasarımı Sağ: Deprem yalıtımı uygulanan bina

(Kaynak: Shimizu Corp.) 06.03.2013 10 PROTA

06.03.2013 11

Türkiye’de Deprem Yalıtımı Uygulamaları

1- Istanbul Sabiha Gökçen Uluslararası Havaalanı Terminali (2008)

Toplam kat alanı: 160,000 m2 Yoplam yalıtıcı sayısı: 252

(Kaynak: Arup) PROTA

06.03.2013 12

(Kaynak: Arup) PROTA

06.03.2013 13

Çatı ötelenmeleri ve çatı ivmeleri (2475 yıllık deprem)

(Kaynak: Arup) PROTA

06.03.2013 14

Yalıtım cihazlarının yerleştirilmesi

(Kaynak: Arup) PROTA

06.03.2013 15

Türkiye’de Deprem Yalıtımı Uygulamaları

2- Erzurum Sağlık Yerleşkesi– 1500 Yatak (2012)

BLOCK D BLOCK B BLOCK C

BLOCK A

BLOCK E

Blok Kat Sayısı Toplam Alan (m2) Yalıtıcı sayısı

A 6 77,116 236+94

B 13 29,481 198

C 13 29,481 198

D 13 19,248 114+4

E 2 95,248 404 5 sub blocks

Toplam 250,574 m2 1,248

(Kaynak: Prota) PROTA

06.03.2013 16

(Kaynak: Prota) PROTA

06.03.2013 17

BLOK – A

475 yıllık deprem altında kat arası ötelenmeleri

(Kaynak: Prota) PROTA

06.03.2013 18

2475 yıllık deprem altında kat ötelenmeleri

475 yıllık deprem altında kat kesme kuvvetleri

(Kaynak: Prota) PROTA

06.03.2013 19

475 yıllık deprem altında kat kesme kuvvetleri

BLOK – B

(Kaynak: Prota) PROTA

06.03.2013 20

(Kaynak: Prota)

Türkiye’de Deprem Yalıtımı Uygulamaları

3- Marmara Üniversitesi Hastanesi- 750 yatak

Deprem Güçlendirmesi (2013)

Yapım: 1991, Güçlendirme 2002 (<2007 Yönetmeliği) Toplam alan: 112,440 m2 Toplam Yalıtıcı: 688+144 PROTA

06.03.2013 21

Blok Kat sayısı

A1, A2, A3 2B+2

A4, A7, B8 2B+10

A5, A6 2

B4, A8 2B+11

B1, B2, B3, B5, B6 2B+1

B7 3B+10

(Kaynak: Prota) PROTA

06.03.2013 22

(Kaynak: Prota) PROTA

06.03.2013 23

(Kaynak: Prota)

Güçlendirme tasarımı • Yalıtım ara yüzü altındaki tüm bloklar birleştirilerek tek

blok haline getirildi • Yalıtım ara yüzü üstündeki 6 adet 10 ve 11 katlı blok lar

birleştirildi

475 yıllık deprem 2475 yıllık

deprem

Taban kesme kuvveti oranı

Vb / W = 0.085

2475 X 475 X 2475 Y 475 Y

PROTA

06.03.2013 24

Sonuç: Türkiye deprem yalıtımını önemsemektedir.

Sempozyumun başarılı geçmesi dileği ile,

Tüm katılımcılara, konuşmacılara ve Prota’ya

Teşekkürler.

PROTA