Κυπριακή αιγοπροβατοτροφία:

Προβλήματα και προοπτικέσ

Δ ι ο ν φ ς η σ π α ρ ά γ γ η σΛειτουργόσ Γεωργικϊν Ερευνϊν

Λ νς τ ιτοφτο Γεωργικϊν Ερευνϊν1

ΓΕΝΛΚΑ

• Ο κλάδοσ τθσ αιγοπροβατοτροφίασ αποτελεί ζνα ςθμαντικόκομμάτι τθσ κυπριακισ κτθνοτροφίασ. Θ ςθμαςία καιςυνειςφορά του ςτθν αγροτικι παραγωγι του τόπου ιτανανζκακεν υψθλι. Αξίηει να ςθμειωκεί ότι θ παραγωγιαιγοπρόβειου κρζατοσ καλφπτει το 90% τθσ κατανάλωςθσ.

• Θ κυριότερθ φυλι προβάτου ςτθν Κφπρο είναι θ Χίου, θοποία μαηί με τισ διαςταυρϊςεισ ςτισ οποίεσ ςυμμετζχειαποτελεί πάνω από το 97% του ςυνολικοφ πλθκυςμοφ.

2

Κριόσ φυλήσ Χίου3

Πρόβατο φυλήσ Χίου4

ΓΕΝΛΚΑ

• Ο κλάδοσ τθσ αιγοπροβατοτροφίασ αποτελεί ζνα ςθμαντικόκομμάτι τθσ κυπριακισ κτθνοτροφίασ. Θ ςθμαςία καιςυνειςφορά του ςτθν αγροτικι παραγωγι του τόπου ιτανανζκακεν υψθλι. Αξίηει να ςθμειωκεί ότι θ παραγωγιαιγοπρόβειου κρζατοσ καλφπτει το 90% τθσ κατανάλωςθσ.

• Θ κυριότερθ φυλι προβάτου ςτθν Κφπρο είναι θ Χίου, θοποία μαηί με τισ διαςταυρϊςεισ ςτισ οποίεσ ςυμμετζχειαποτελεί πάνω από το 97% του ςυνολικοφ πλθκυςμοφ.

• Όςον αφορά τισ αίγεσ θ φυλι Δαμαςκοφ, μαηί με τισδιαςταυρϊςεισ τθσ, αποτελεί πάνω από το 80% τουπλθκυςμοφ.

5

Σράγοσ φυλήσ Δαμαςκοφ6

Αίγα φυλήσ Δαμαςκοφ7

ΤΝΕΛΦΟΡΑ ΑΛΓΟΠΡΟΒΑΣΟΣΡΟΦΛΑ

• Θ παραγωγι αιγοπρόβειων προϊόντων (κρζασ, γάλα) το 2007αποτελοφςε το 19,16% τθσ ολικισ αξίασ (£000’s) τθσκτθνοτροφικισ παραγωγισ (Επιςκόπηςη Αιγοπροβατοτροφίασ 2007, Τμ.

Γεωργίασ).

8

ΓΑΛΑ ΑΙΓΟΠΡΟΒΔΙΟ

14140

8,20%ΧΟΙΡΙΝΟ ΚΡΔΑ

50305

29,16%

ΠΟΥΛΔΡΙΚΑ

36748

21,30%

ΑΥΓΑ

7294

4,23%

ΑΛΛΑ

2792

1,62%

ΒΟΓΙΝΟ ΚΡΔΑ

6429

3,73%

ΓΑΛΑ ΑΓΔΛΑΓΙΝΟ

35881

20,80%

ΑΙΓΟΠΡΟΒΔΙΟ ΚΡΔΑ

18906

10,96%

ΗΩΛΚΟ ΣΟΜΕΑ ΕΕ-27 (2007) (Πθγι: Eurostat)

9

ΠΑΡΑΓΩΓΘ ΚΡΕΑΣΟ

• Θ παραγωγι αιγοπρόβειου κρζατοσ το 2007 υπολογίηεταιότι ανιλκε ςτουσ 7107 τόνουσ και αποτελοφςε το 7,43% τθσολικισ παραγωγισ κρζατοσ

Πθγι: Επιςκόπηςη Αιγοπροβατοτροφίασ 2007 (Τμήμα Γεωργίασ)

10

ΚΡΕΑ 2007 (Σόνοι)

Χοιρινό 54.978

Αιγοπρόβειο 7.107

Βοδινό 3.920

Πουλερικά 28.799

ΠΑΡΑΓΩΓΘ ΚΡΕΑΣΟ

Πθγι: Γεωργικέσ Στατιςτικέσ 2007 (Στατιςτική Υπηρεςία)

11

ΗΩΛΚΟ ΠΛΘΚΤΜΟ

Πηγή: Γεωργικέσ Στατιςτικέσ 2007 (Στατιςτική Υπηρεςία)

* Επιςκόπηςη Αιγοπροβατοτροφίασ 2009 (Τμήμα Γεωργίασ) 12

ΕΤΟΣΠρόβατα& Αρνιά

Αίγεσ& Ερίφια ΤΝΟΛΟ

1985 325.000 225.000 550.000

1990 290.000 205.000 495.000

1995 250.000 220.000 470.000

2000 246.000 378.600 624.600

2005 268.900 329.300 598.200

2007 259.400 339.000 598.400

2009* 299.400 279.200 578.600

ΑΡΛΚΜΟ ΕΚΜΕΣΑΛΛΕΤΕΩΝ

• Ο αρικμόσ των εκμεταλλεφςεων ζχει μειωκεί από 4.062 το1997 ςε 2.793 το 2009 (Επιςκόπηςη Αιγοπροβατοτροφίασ 2007 & 2009, Τμ.

Γεωργίασ).

13

ΕΣΟ ΤΝΟΛΟ

1997 4062

1998 4299

1999 4254

2000 4220

2001 4175

2002 4120

2003 3982

2004 3231

2005 2984

2006 3036

2007 2897

2009 2793

ΔΛΑΡΚΡΩΣΛΚΑ ΠΡΟΒΛΘΜΑΣΑ

• Σο χαμθλό μορφωτικό επίπεδο των αιγοπροβατοτρόφωναποτελεί εγγενζσ πρόβλθμα του κλάδου.

• Αξίηει να ςθμειωκεί ότι μόνο το 15% τωναιγοπροβατοτρόφων ζχει θλικία κάτω των 40 χρόνων.

• Πολλοί κτθνοτρόφοι δε δζχονται εφκολα αλλαγζσ λόγωτεχνολογίασ και ερευνθτικϊν εξελίξεων.

• Ενδεικτικό είναι ότι ςφμφωνα με τθν ΕπιςκόπθςθΑιγοπροβατοτροφίασ του Σμιματοσ Γεωργίασ, το 2007 το43% των εκμεταλλεφςεων διζκετε αρμεκτικι μθχανι,αρικμόσ που κα μποροφςε να ιταν μεγαλφτεροσλαμβάνοντασ υπόψθ το μεγάλο ρόλο που διαδραματίηει.

14

ΔΛΑΡΚΡΩΣΛΚΑ ΠΡΟΒΛΘΜΑΣΑ

• Μικρόσ επίςθσ κρίνεται ο αρικμόσ των ψυκτικϊν ςυςκευϊν(28%) και ο αρικμόσ των αναμικτιρων ηωοτροφϊν (4%),εξοπλιςμοί απαραίτθτοι για τθ διαςφάλιςθ τθσ υγιεινισ ςτθνπαραγωγι γάλακτοσ και ετοιμαςίασ των ςιτθρεςίων από τουσίδιουσ τουσ παραγωγοφσ για βελτίωςθ τθσ ποιότθτασ τουσ καιμείωςθ του κόςτουσ παραγωγισ.

• Προβλιματα όμωσ παρουςιάηονται και ςτθ διαχείριςθ τωνηϊων, αφοφ λίγοι παραγωγοί εφαρμόηουν γενετικι βελτίωςθκαι επιλογι, ενϊ δε γίνεται καταγραφι παραγωγικϊνχαρακτθριςτικϊν (βάρθ, γαλακτομετριςεισ).

• Οριςμζνοι κτθνοτρόφοι απογαλακτίηουν τα ηϊα τουσ ςεμεγαλφτερθ θλικία από τθ ςυνιςτϊμενθ (35 μζρεσ για τααρνιά και 49 θμζρεσ για τα ερίφια).

15

ΔΛΑΡΚΡΩΣΛΚΑ ΠΡΟΒΛΘΜΑΣΑ

• Πολλά προβλιματα παρουςιάηονται και ςε κζματα υποδομιστων υποςτατικϊν. Τπάρχουν ελλείψεισ ςτθ ςτζγαςθ τωνηϊων, κακϊσ και ςτθ ςωςτι αποκικευςθ των ηωοτροφϊν.Μάλιςτα τα 2/3 των υποςτατικϊν ζχουν κτιςτεί χωρίσεξαςφάλιςθ άδειασ οικοδομισ.

• Οι ακατάλλθλεσ ςυνκικεσ φφλαξθσ μπορεί να οδθγιςουν ςευποβάκμιςθ τθσ ποιότθτασ και τθσ αςφάλειασ τωνηωοτροφϊν, πχ. ανάπτυξθ αφλατοξινϊν.

• Οι αφλατοξίνεσ είναι χθμικζσ ουςίεσ που παράγονται απόςυγκεκριμζνουσ μφκθτεσ, ςαν αποτζλεςμα του μεταβολιςμοφτουσ, και είναι ανκεκτικζσ ςτθ κερμότθτα. Είναι τοξικζσ καιζχουν καρκινογόνο και μεταλλαξογόνο επίδραςθ, ιδίωσ ςτοιπαρ.

16

ΔΛΑΡΚΡΩΣΛΚΑ ΠΡΟΒΛΘΜΑΣΑ

• Διάφοροι παράγοντεσ, όπωσ υψθλι υγραςία καικερμοκραςίεσ κατά τθ ςυγκομιδι, κακϊσ και θ ζκκεςθ ςεβροχζσ, ευνοοφν τθν ανάπτυξθ μυκιτων και τθν παραγωγιαφλατοξινϊν.

• Όμωσ και θ υψθλι υγραςία ςτισ χονδροειδείσ ηωοτροφζσ καικαρποφσ, και ο κακόσ εξαεριςμόσ κατά τθν αποκικευςθ είναιευνοϊκοί παράγοντεσ.

• Σο 2009 εντοπίςτθκαν υψθλζσ ποςότθτεσ αφλατοξινϊν ςεδείγματα νωποφ αιγινοφ γάλακτοσ από τζςςερισ μονάδεσ. Σοπρόβλθμα οφειλόταν ςτθν ελεφκερθ βόςκθςθ των ηϊων, πουζφαγαν χόρτα που είχαν αναπτφξει αφλατοξίνεσ λόγωκαιρικϊν ςυνκθκϊν.

17

ΣΡΟΜΩΔΘ ΝΟΟ

• Πολφ ςθμαντικό πρόβλθμα που απαςχολεί τον κλάδο τθσαιγοπροβατοτροφίασ είναι θ τρομϊδθσ νόςοσ (scrapie), θοποία είναι μία Μεταδοτικι πογγϊδθσ Εγκεφαλοπάκεια(ΜΕ) που προςβάλλει τα αιγοπρόβατα.

• Χαρακτθρίηεται από τθν εκφφλιςθ του εγκεφαλικοφ ιςτοφ,δίνοντάσ του μια ςπογγιόμορφθ εμφάνιςθ, και τθ νζκρωςθτων κυττάρων του κεντρικοφ νευρικοφ ςυςτιματοσ.

• τθν Κφπρο θ νόςοσ καταγράφθκε πρϊτθ φορά το 1985 ςεδφο κοπάδια προβάτων.

18

ΣΡΟΜΩΔΘ ΝΟΟ

• Θ διάρκεια των ςυμπτωμάτων τθσ είναι μεγάλθ και διαρκείαπό ζναν ωσ οκτϊ μινεσ. Σα νεαρά αρνιά, θλικίασ μικρότερθστων δϊδεκα μθνϊν, μποροφν να προςβλθκοφν από τρομϊδθνόςο, αλλά τα κλινικά ςυμπτϊματα εμφανίηονται κυρίωσ ςεηϊα θλικίασ 2-5 ετϊν.

• Σα κλινικά ςυμπτϊματα είναι το επαναλαμβανόμενο τρίψιμοι ξφςιμο του ςϊματοσ, οι αλλαγζσ ςτθ ςυμπεριφορά, όπωσκατάκλιψθ, διζγερςθ ι επικετικότθτα και αλλαγζσ ςτθ ςτάςθκαι τθν κίνθςθ, όπωσ το τρζμουλο και το παραπάτθμα, πουοδθγοφν τελικά ςτο κάνατο.

19

ΣΡΟΜΩΔΘ ΝΟΟ

• Γνωρίηουμε εδϊ και αρκετά χρόνια ότι τα πρόβατα οριςμζνθσγενετικισ ςφςταςθσ (ARR) είναι πιο ανκεκτικά από άλλα ςτθντρομϊδθ νόςο.

• Πρόςφατεσ μελζτεσ Κφπριων επιςτθμόνων υπζδειξαν ότιαντίςτοιχθ ανκεκτικότθτα ςτθ νόςο πικανόν να υπάρχει καιςε αίγεσ οριςμζνθσ γενετικισ ςφςταςθσ (SS, DD, SD).

• φμφωνα με απόφαςθ τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ, θ οποίατζκθκε ςε ιςχφ ςτισ 24 Φεβρουαρίου 2009, όλα τα ευαίςκθταηϊα ςε μολυςμζνεσ εκμεταλλεφςεισ κα πρζπει ναεξαλειφκοφν εντόσ περιόδου 18 μθνϊν.

• Σο Τπουργείο Γεωργίασ, Φυςικϊν Πόρων και Περιβάλλοντοσζχει αναπτφξει ςχζδιο δράςθσ με ςκοπό τθν εκρίηωςθ τθστρομϊδουσ νόςου από τα μολυςμζνα κοπάδια.

20

ΣΡΟΜΩΔΘ ΝΟΟ

• τόχοσ του ςχεδίου αποτελεί θ ολοκλιρωςθ του γονοτυπικοφελζγχου όλων των ηϊων ςτα μολυςμζνα κοπάδια και θκανάτωςθ των μθ ανκεκτικϊν ςτθ νόςο ηϊων. Θ ίδιαδιαδικαςία κα ακολουκείται ςε περιπτϊςεισ εντοπιςμοφνζων μολυςμζνων κοπαδιϊν.

• τθν Κφπρο υπάρχουν ςιμερα 687 μολυςμζνεσ μονάδεσπροβάτων (αμιγείσ και μεικτζσ) με περίπου 160.000 πρόβατα,από τα οποία κα πρζπει να κανατωκοφν τα 25.000, αρικμόσπου δεν αναμζνεται να προκαλζςει ςοβαρό πρόβλθμα ςτθναντικατάςταςι τουσ με ανκεκτικά ηϊα.

• Οι κανατϊςεισ των μθ ανκεκτικϊν προβάτων αναμζνονται ναολοκλθρωκοφν μζχρι το τζλοσ Λουνίου 2010.

21

ΣΡΟΜΩΔΘ ΝΟΟ

• Όςο αφορά τθν αιγοτροφία θ εικόνα είναι διαφορετικι.Αναμζνεται τελικι ζγκριςθ από τθν ΕΕ ςχετικισ μελζτθσ τωνΚτθνιατρικϊν Τπθρεςιϊν που κα αποτελζςει τθ βάςθ για τονεντοπιςμό των ανκεκτικϊν ηϊων.

• φμφωνα με τα μζχρι τϊρα αποτελζςματα ποςοςτό 45% τωναιγϊν τθσ φυλισ Δαμαςκοφ χαρακτθρίηεται ανκεκτικό ςτθτρομϊδθ νόςο.

• ιμερα υπάρχουν 487 μολυςμζνα κοπάδια αιγϊν (αμιγι καιμεικτά) με περίπου 75.000 αίγεσ. Αναμζνεται ότι τουλάχιςτον45.000 ηϊα είναι μθ ανκεκτικά, γεγονόσ που κα οδθγιςει ςτθμείωςθ του αρικμοφ των αιγϊν ςτισ περιςςότερεσμολυςμζνεσ μονάδεσ κατά το ιμιςυ ι και περιςςότερο.

22

ΣΡΟΜΩΔΘ ΝΟΟ

• Από το 1999 υλοποιείται πρόγραμμα με τθ ςυνεργαςία τουΛνςτιτοφτου Γεωργικϊν Ερευνϊν (ΛΓΕ) και του ΣμιματοσΚτθνιατρικϊν Τπθρεςιϊν (ΣΚΤ) με ςκοπό τθ δθμιουργίαπυρινα προβάτων τθσ φυλισ Χίου ανκεκτικϊν ςτθν τρομϊδθνόςο ςτθν πειραματικι μονάδα αιγοπροβάτων του ΛΓΕ ςτθνΑκαλάςςα.

• Σθν περίοδο 2003-2008 το Λνςτιτοφτο Γεωργικϊν Ερευνϊνδιζκεςε ςε κτθνοτρόφουσ 159 ARR κριοφσ, 448 ARRπροβατίνεσ και 1772 ARR αρνιά.

• Παράλλθλα, το ΛΓΕ προμθκεφει τισ Κτθνιατρικζσ Τπθρεςίεσ μεομοηφγωτουσ ARR κριοφσ, από τουσ οποίουσ λαμβάνεταιςπζρμα για ςκοποφσ τεχνθτισ ςπερματζγχυςθσ ςε ιδιωτικζσμονάδεσ.

23

ΣΡΟΜΩΔΘ ΝΟΟ

• Ζρευνεσ που πραγματοποιικθκαν ςτο Λνςτιτοφτο ΓεωργικϊνΕρευνϊν ζδειξαν ότι τα παραγωγικά χαρακτθριςτικά ςταπρόβατα (γαλακτοπαραγωγι, πολυδυμία, βάροσ) δενεπθρεάηονται από το γονίδιο τθσ ανκεκτικότθτασ ςτθντρομϊδθ νόςο.

• Όςον αφορά τισ αίγεσ, μόλισ πρόςφατα ξεκίνθςαν οιδιαδικαςίεσ για τον ςχθματιςμό πυρινα ανκεκτικϊν αιγϊνςτθν Πειραματικι Ζπαυλθ Ακαλάςςασ. Ιδθ ζχει γίνειγονοτυπικι ανάλυςθ των αιγϊν, κακϊσ και θλεκτρονικιςιμανςθ με χριςθ ενδοςτομαχικϊν βόλων.

• Οι Κτθνιατρικζσ Τπθρεςίεσ από τθν πλευρά τουσ ζχουνξεκινιςει επιμολφνςεισ με τθ νόςο ςε αίγεσ για επιβεβαίωςθτου ανκεκτικοφ γονότυπου.

24

• Ο τρόποσ αντιμετϊπιςθσ τθσ εμφάνιςθσ κρουςμάτωνδιαφόρων αςκενειϊν από τα μζςα μαηικισ ενθμζρωςθσ, ζχειςαν αποτζλεςμα μερικζσ φορζσ τθν καλλιζργεια ενόσκλίματοσ αναςφάλειασ ςτουσ καταναλωτζσ. Παράδειγμα οεντοπιςμόσ φποπτου κροφςματοσ αφκϊδουσ πυρετοφ το2007 ςτθν περιοχι Λάρνακασ.

• Οι περιςςότεροι καταναλωτζσ ακοφγοντασ για τθν εμφάνιςθμίασ αςκζνειασ, ακόμα και αν πρόκειται για μεμονωμζνοκροφςμα, πανικοβάλλονται (food scare) και διακόπτουν γιακάποιο διάςτθμα τθν αγορά και κατανάλωςθ όλων των ειδϊνςχετιηόμενων προϊόντων (γάλα, κρζασ, τυρί, γιαοφρτι).

• Αυτό ζχει ςθμαντικζσ αρνθτικζσ ςυνζπειεσ ςτο ειςόδθμα τωνπαραγωγϊν.

25

ΚΟΣΟ ΔΛΑΣΡΟΦΘ

• Σο υψθλό κόςτοσ διατροφισ αποτελεί άλλο ζνα ςθμαντικόπρόβλθμα, που οφείλεται ςτθν εξάρτθςθ από τισ καιρικζσςυνκικεσ. Λόγω παρατεταμζνθσ ξθραςίασ που ξεκίνθςε το1991, θ Κφπροσ αντιμετϊπιςε τα τελευταία χρόνια ςοβαρζσελλείψεισ νεροφ, με αποκορφφωμα το 2008. Αποτζλεςμαείναι θ χαμθλι παραγωγι χονδροειδϊν ηωοτροφϊν.

• Οι κτθνοτρόφοι αναγκάηονται τισ χρονιζσ ανομβρίασ ναειςάγουν χονδροειδείσ ηωοτροφζσ από το εξωτερικό μεαρκετά υψθλό κόςτοσ.

• Θ ανομβρία ζχει αρνθτικζσ ςυνζπειεσ ςτθν κυπριακι γεωργίαγενικότερα, μια και το νερό των αφαλατϊςεων είναι πολφακριβό για να χρθςιμοποιθκεί για άρδευςθ.

26

ΚΟΣΟ ΔΛΑΣΡΟΦΘ

• Σο υψθλό κόςτοσ των ηωοτροφϊν προκαλεί με τθ ςειρά τουαφξθςθ των τιμϊν των παραγόμενων προϊόντων, τα οποίαζχουν να αντιμετωπίςουν τον ανταγωνιςμό από ταειςαγόμενα (π.χ αμνοερίφια από Ελλάδα και Ρουμανία ςτισπεριόδουσ γιορτϊν)

• Από το 2011 προβλζπεται θ απεξάρτθςθ τθσ φδρευςθσ απότθ βροχόπτωςθ, μζςω τθσ ολοκλιρωςθσ καταςκευισαφαλατϊςεων. Ζτςι κα καταςτεί δυνατι θ αξιοποίθςθ τουνεροφ των φραγμάτων για τθσ ανάγκεσ τθσ γεωργίασ, γεγονόσπου κα αυξιςει τθν ετιςια παραγωγι ντόπιων χονδροειδϊνηωοτροφϊν.

27

ΑΛΛΑ ΛΕΛΣΟΤΡΓΛΚΑ ΚΟΣΘ

• Όμωσ, εκτόσ από το κόςτοσ των ηωοτροφϊν, υπάρχουν καιάλλοι εξωγενείσ παράγοντεσ που επιβαρφνουν ταλειτουργικά ζξοδα ενόσ αιγοπροβατοτρόφου.

• Σζτοια είναι θ αφξθςθ ςτθν τιμι του πετρελαίου, θκατάργθςθ των επιδοτιςεων ςτισ ηωοτροφζσ λόγω τθσζνταξθσ ςτθν ΕΕ, θ αφξθςθ τθσ τιμισ πολλϊν κτθνιατρικϊνφαρμάκων, το κόςτοσ εργαςίασ, οι περιοριςμοί που τζκθκανςε ςχζςθ με τθν υγιεινι των παραγόμενων τροφίμων και τισπροδιαγραφζσ εμπορίασ, κτλ.

• Οριςμζνοι κτθνοτρόφοι επθρεαηόμενοι από τισ επιδοτιςειστου Προγράμματοσ Αγροτικισ Ανάπτυξθσ, προβαίνουν ςεαγορά μθχανθμάτων και εξοπλιςμοφ που αδυνατοφν φςτερανα αποςβζςουν.

28

ΧΑΛΟΤΜΛ: ΠΡΟΟΠΣΛΚΕ

• Μζςα ςτον Λοφνιο αναμζνεται θ απόφαςθ τθσ ΕυρωπαϊκισΕπιτροπισ ςτο αίτθμα τθσ Κφπρου για τθν κατοχφρωςθ τουχαλουμιοφ ωσ προϊόντοσ με Προςτατευόμενθ ΟνομαςίαΠροζλευςθσ (ΠΟΠ).

• Κεωρείται πικανό ότι ςφντομα το υπουργείο Γεωργίασ κακλθκεί από τθν ΕΕ να λάβει κζςθ ςτο κζμα των ποςοςτϊν τουαιγινοφ, πρόβειου και αγελαδινοφ γάλακτοσ ςτο χαλοφμι.

• Οι αιγοπροβατοτρόφοι ςτθριηόμενοι ςτο πρότυπο CYS 94,όπωσ αυτό κακιερϊκθκε το 1985, αλλά και ςτθ κετικιγνωμάτευςθ του Γενικοφ Ειςαγγελζα το Δεκζμβριο του 2006,μποροφν να διεκδικιςουν θ αναλογία αιγοπρόβειουγάλακτοσ να υπερβαίνει το 51% ςτθν παραγωγι χαλουμιοφ.

29

ΧΑΛΟΤΜΛ: ΠΡΟΟΠΣΛΚΕ

• Συχόν επιτυχία ςτθν εφαρμογι του προτφπου, ςε ςυνδυαςμόμε κετικι γνωμοδότθςθ τθσ ΕΕ για κακιζρωςθ του χαλουμιοφωσ ΠΟΠ, κα ζχει κετικζσ ςυνζπειεσ για τον κλάδο τθσκυπριακισ αιγοπροβατοτροφίασ.

• Οι αυξθμζνεσ ποςότθτεσ για τθν παραγωγι του χαλουμιοφ καδϊςουν το εφαλτιριο ζναυςμα για εκςυγχρονιςμό ι καιεπζκταςθ των εκμεταλλεφςεων.

• Θ ανάγκθ μιασ ενιαίασ και ιςχυρισ φωνισ τωναιγοπροβατοτρόφων κα γίνει ακόμα πιο επιτακτικι καιαναγκαία, διαςφαλίηοντασ ζτςι με επιτυχία τα ςυμφζροντακαι το ειςόδθμα όλων των αιγοπροβατοτρόφων.

30

ΧΑΛΟΤΜΛ: ΠΡΟΟΠΣΛΚΕ

• τθν Πειραματικι Ζπαυλθ Ακαλάςςασ του ΛΓΕ ςε προβατίνεσΧίου και αίγεσ Δαμαςκοφ, διεξάγεται ερευνθτικό ζργο ςεςυςτιματα τεχνθτοφ κθλαςμοφ χρθςιμοποιϊντασ αυτόματεσμθχανζσ παροχισ γάλακτοσ για τον τεχνθτό κθλαςμό αμνϊνκαι εριφίων με υποκατάςτατο γάλακτοσ.

• Σα μζχρι τϊρα αποτελζςματα ζχουν δείξει αφξθςθ τουεμπορεφςιμου γάλακτοσ χωρίσ, ταυτόχρονα, να επθρεάηεταιδυςμενϊσ θ ανάπτυξθ των αμνοεριφίων.

• Με τον τεχνθτό κθλαςμό ο παραγωγόσ αυξάνει το ειςόδθμάτου, μια και το επιπλζον γάλα μπορεί να πωλθκεί για τθνπαραγωγι χαλουμιοφ.

31

ΑΝΑΒΑΚΜΛΘ ΠΟΛΟΣΘΣΑ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ

• Σα τελευταία χρόνια γίνεται ζντονθ ςυηιτθςθ ςχετικά με τισεπιπτϊςεισ από τθν κατανάλωςθ του κρζατοσ ςτθνανκρϊπινθ διατροφι και υγεία. Σο κρζασ ζχει ςυνδεκεί μετθν αφξθςθ τθσ χολθςτερόλθσ ςτο αίμα και τθν πρόκλθςθςτεφανιαγγειακϊν νοςθμάτων και διαφόρων μορφϊνκαρκίνου. Ζτςι, τα τελευταία ιδίωσ χρόνια, ζχει παρατθρθκείςτροφι ςθμαντικισ μερίδασ καταναλωτϊν ςε ηωικά προϊόνταχαμθλισ λιποπεριεκτικότθτασ.

• Σο αιγοπρόβειο κρζασ αν και παρουςιάηει υψθλότερθπεριεκτικότθτα ςε λιπίδια ςε ςχζςθ με άλλα κρζατα, όπωσ τοκοτόπουλο και θ γαλοποφλα, εντοφτοισ είναι πλοφςιο ςεωφζλιμα λιπαρά οξζα, τα οποία ζχουν ευεργετικζσ ιδιότθτεσςτθν ανκρϊπινθ διατροφι.

32

ΑΝΑΒΑΚΜΛΘ ΠΟΛΟΣΘΣΑ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ

• Σο ΛΓΕ ςε ςυνεργαςία με το Γεωπονικό Πανεπιςτιμιο Ακθνϊνδιενεργεί ζρευνα ςτα ωφζλιμα λιπαρά οξζα που υπάρχουνςτο αιγοπρόβειο κρζασ, όπωσ τα ςυηευγμζνα λινελαϊκά οξζα(CLAs), ςτα οποία αποδίδονται αντικαρκινικζσ ιδιότθτεσ.

• Κφριοσ ςτόχοσ του πειράματοσ αποτελεί θ ςφγκριςθ μεταξφαμνϊν τθσ φυλισ Χίου και εριφίων τθσ φυλισ Δαμαςκοφ ωσπροσ τθ ςφςταςθ του κρζατοσ ςε λιπαρά οξζα ότανανατρζφονται με φυςικό ι τεχνθτό κθλαςμό.

• Ζνασ άλλοσ ςτόχοσ είναι ο εμπλουτιςμόσ του ςφάγιου, μζςωτθσ διατροφισ, με επικυμθτά, για τθν υγεία του καταναλωτι,λιπαρά οξζα.

33

ΑΝΑΒΑΚΜΛΘ ΠΟΛΟΣΘΣΑ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ

• Από τθν υλοποίθςθ του πειράματοσ κα προκφψει νζα γνϊςθςχετικά με τθ διατροφικι αξία του κυπριακοφ αιγοπρόβειουκρζατοσ.

• Όφελοσ κα υπάρξει και ςτθν υγεία του καταναλωτι, ο οποίοσκα μπορεί να ενςωματϊςει ςτθ διατροφι του προϊόνταπλοφςια ςε επικυμθτά λιπαρά οξζα.

• Σζλοσ οι κτθνοτρόφοι ςτθριηόμενοι πλζον ςε επιςτθμονικάδεδομζνα, κα ζχουν ζνα επιπλζον μζςο βελτίωςθσ τθσποιότθτασ και προϊκθςθσ του αιγοπρόβειου κρζατοσ.

• Κα πρζπει να γίνει αντιλθπτό ότι ςτόχοσ δεν είναι μόνο θποςοτικι αφξθςθ, αλλά και θ ποιοτικι αναβάκμιςθ τωνπαραγόμενων προϊόντων.

34

ΑΝΑΒΑΚΜΛΘ ΠΟΛΟΣΘΣΑ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ

• το πλαίςιο αυτό ςτροφισ προσ τθν ποιότθτα εντάςςεται καιθ βιολογικι κτθνοτροφία. Αρκετοί καταναλωτζσ προτιμοφνπροϊόντα βιολογικισ προζλευςθσ, μιασ και κεωροφνταιυψθλισ διατροφικισ αξίασ.

• τθ βιολογικι κτθνοτροφία δίδεται μεγάλθ βαρφτθτα ςτθδιατροφι των ηϊων, θ οποία ςτοχεφει ςτθν ποιότθτα τωνπαραγόμενων προϊόντων και όχι ςτθ μεγιςτοποίθςθ τθσπαραγωγισ. Επίςθσ προάγεται θ καλι υγεία και ςωςτιδιαβίωςθ των ηϊων και θ προςταςία του περιβάλλοντοσ.

• Παρά τθν εντατικι μορφι που ζχει θ ςυμβατικι κτθνοτροφίαςτθν Κφπρο, θ βιολογικι κτθνοτροφία αναπτφςςεται ςτακεράτα τελευταία χρόνια. τθν αγορά ιδθ κυκλοφοροφν,αιγοπρόβεια γιαοφρτια και χαλοφμια και φρζςκο αιγινό γάλα.

35

Μζτρα Προγράμματοσ Αγροτικισ Ανάπτυξθσ 2007-2013

• Κακεςτϊσ 1.5.1:

«Επενδφςεισ ςτισ γεωργικζσ και κτθνοτροφικζσ εκμεταλλεφςεισ»

• Κακεςτϊσ 2.3.5:

«Διάςωςθ και ςυντιρθςθ παραδοςιακϊν ποικιλιϊν οινοποιιςιμων αμπελιϊν και διάςωςθ παραδοςιακϊν φυλϊν ηϊων»

• Κακεςτϊσ 2.3.7:

«Ανάπτυξθ τθσ βιολογικισ παραγωγισ γεωργικϊν προϊόντων»

36

ΕΠΛΛΟΓΟ

• Σα προβλιματα τθσ κυπριακισ αιγοπροβατοτροφίασ είναιπολλά, αλλά όχι δυςεπίλυτα.

• Απαιτείται προςπάκεια και ςυνεργαςία, τόςο από πλευράσκτθνοτρόφων, όςο και από πλευράσ κράτουσ, ζτςι ϊςτε οκλάδοσ να αναπτφξει δυναμικι.

• Οι παραγωγοί μποροφν να επωφελθκοφν ιδιαίτερα από ταμζτρα του Προγράμματοσ Αγροτικισ Ανάπτυξθσ 2007-2013.

• Σο Λνςτιτοφτο Γεωργικϊν Ερευνϊν μπορεί να ςυνειςφζρειενεργά ςτθν προςπάκεια επίλυςισ τουσ, μια και αποτελεί τονκφριο ερευνθτικό φορζα πάνω ςτον τομζα τθσ κτθνοτροφίασ.

37

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ !

38