sc metody i narzędzia
TRANSCRIPT
METODY I NARZĘDZIA
Sabina Cisek
Lublin i Puławy, 9 i 10 kwietnia 2015
Informacja to najcenniejszy z towarów – poznaj narzędzia jej
pozyskiwania i dowiedz się więcej o rynku, klientach i konkurencji
1
KILKA TERMINÓW
2
Pozyskiwanie (i analiza) informacji dla biznesu
• Biały wywiad, wywiad jawnoźrodłowy, Open Source Intelligence, OSINT – http://sabinacisek.blogspot.com/2014/04/open-source-intelligence-
osint.html
• Competitive Intelligence = wywiad gospodarczy (biznesowy, konkurencyjny, rynkowy, strategiczny) – http://www.bisnode.pl/topics/wywiadownia-gospodarcza/
• Infobrokering – Broker informacji (infobroker, researcher) jest zawodem o
charakterze usługowym, polegającym na wyszukiwaniu, analizie i udostępnianiu informacji odpłatnie i na zlecenie. Infobroker pełni rolę pośrednika pomiędzy poszukującymi informacji a zasobami informacyjnymi.
3
Pozyskiwanie (i analiza) informacji dla biznesu cd.
• Business Intelligence = termin niejednoznaczny,
może odnosić się do
– Informacji biznesowej
– Wywiadu gospodarczego, konkurencyjnego,
Competitive Intelligence
– Aspektów informatyczno-analitycznych zarządzania
informacją i wiedzą w organizacjach (firmach)
4
5
6
http://www.bisnode.pl/topics/wywiadownia-gospodarcza/
Biały wywiad, wywiad gospodarczy (konkurencyjny) to są działania LEGALNE.
NIE należy ich utożsamiać ze szpiegostwem gospodarczym.
• http://cenabiznesu.pl/-jakie-sa-roznice-miedzy-szpiegostwem-a-wywiadem-gospodarczym
• http://www.detektyw.edu.pl/techniki-wywiadowcze-bialy-czarny-i-szary-wywiad
• http://rynekinformacji.pl/techniki-wywiadowcze-bialy-czarny-szary-wywiad-detektyw-zdobywa-informacje/
• http://rynekinformacji.pl/wywiad-konkurencyjny-w-5-krokach/
• http://www.ksiegarnia.beck.pl/inne-inne/id7738,Bialy-wywiadOtwarte-zrodla-informacji-wokol-teorii-i-praktyki.html
7
POSZUKIWANIE INFORMACJI W INTERNECIE
wyszukiwanie, przeglądanie, monitorowanie, nawigowanie
8
ZASADY
9
10
Zob. http://www.researchgate.net/publication/259558529_Infobrokering_w_praktyce_zasady_wyszukiwania_informacji_w_Internecie
SERWISY WYSZUKIWAWCZE
11
Narzędzia wyszukiwania, serwisy wyszukiwawcze
• Wyszukiwarki ogólne (globalne, horyzontalne, uniwersalne), np. Google, Ask, Bing, Yahoo, Yandex
• Wyszukiwarki specjalistyczne (tematyczne, wertykalne), specjalizacja może dotyczyć formy (typu) dokumentów, treści, grupy odbiorców
– http://sabinacisek.blogspot.com/2012/11/wyszukiwarki-specjalistyczne.html
12
Narzędzia wyszukiwania, serwisy wyszukiwawcze cd.
• Metawyszukiwarki (multiwyszukiwarki), np. Dogpile http://www.dogpile.com/, Ixquick https://www.ixquick.com/ (posiada polski interfejs), WebCrawler https://www.webcrawler.com/
• Inne zob. kolejne slajdy, dotyczące wyszukiwania w głębokim Internecie
13
GOOGLE WYKORZYSTANIE RÓŻNYCH MOŻLIWOŚCI
14
Wykorzystanie możliwości Google Wyszukiwanie
• Tryb prosty – Operatory logiczne AND, OR, NOT – Funkcjonalności i komendy,
• „” (fraza), • .. (przedział liczbowy), • - (minus), • maskowanie (symbol * zastępuje dowolny ciąg znaków), • cache, • filetype, • info, • intitle, • inurl, • link, • related, • site
• Tryb zaawansowany (niewidoczny na głównej stronie, pod ikoną koła zębatego)
15
Wykorzystanie możliwości Google Praca z wynikami wyszukiwania
• Praca z wynikami wyszukiwania polega m.in. na ich filtrowaniu i zawężaniu.
• W Google takie filtry stanowią Grafika, Mapy, Filmy, Wiadomości, Książki, Zakupy, Loty, Aplikacje z dostosowanymi doń wyspecjalizowanymi narzędziami wyszukiwania.
• Podobnie jest w Bing i Yahoo.
16
Wykorzystanie możliwości Google Specjalistyczne narzędzia i usługi
(wspierające m.in. wyszukiwanie i przetwarzanie danych i informacji)
• Alerty Google
– http://www.firmawsieci.net/google-alerts1/
– http://nf.pl/manager/alerty-google-a-kreowanie-wlasnego-wizerunku,,42372,76
• Google Books, Książki Google https://books.google.pl/ i Ngram Viewer https://books.google.com/ngrams
• Google Fusion Tables https://support.google.com/fusiontables/answer/2571232
17
Wykorzystanie możliwości Google Specjalistyczne narzędzia i usługi cd.
(wspierające m.in. wyszukiwanie i przetwarzanie danych i informacji)
• Google Moja Firma
• Google News, Wiadomości Google
• Google Public Data, Eksplorator Danych Publicznych Google
• Google Scholar
• Google Trends, Trendy Google
18
GŁĘBOKI (NIEWIDZIALNY, UKRYTY) INTERNET
Deep Web, Hidden Web, Invisible Web
19
Głęboki internet (deep web) Co to jest? Co obejmuje?
• Zasoby nieindeksowane przez wyszukiwarki uniwersalne,
z różnych powodów, w tym technicznych (błędne
metadane, czas działania, nietypowe formaty itp.), ale też
związanych z "polityką" wyszukiwarek lub właścicieli
serwisów www
• Treści generowane w czasie rzeczywistym, w odpowiedzi
na zapytanie użytkownika
• Serwisy, w szczególności komercyjne, a także intranety,
do których trzeba się logować indywidualnym hasłem
20
Głęboki internet (deep web) Co to jest? Co obejmuje? Cd.
• Bazy danych, tworzone z reguły przez podmioty rządowe lub naukowe, w których wyszukiwanie za pomocą ich własnych interfejsów (a nie interfejsu Google czy innej wyszukiwarki globalnej) jest o wiele bardziej efektywne i których zawartość jest uważana za wiarygodną
• Wyniki znajdujące się na dalszych stronach rezultatów wyszukiwania (aspekt algorytmów rankingowych)
• Treści i źródła, które są indeksowane, ale dotarcie do nich wymaga użycia bardziej zaawansowanych kwerend, zastosowania komend, operatorów itp.
• Źródła, do których dociera się dzięki "poleceniom" innych
21
Głęboki internet (deep web) Dlaczego warto brać go pod uwagę?
• „Ukryty Internet stanowi w zdecydowanej większości zbiór wartościowej, autorytatywnej, cechującej się wysoką jakością informacji naukowej i profesjonalnej (biznesowej, edukacyjnej, europejskiej, rządowej, statystycznej i innej), często bezpłatnej dla użytkownika końcowego.”
22
Dostęp do zasobów głębokiego internetu
• Bibliografie online, dziedzinowe bazy danych, społecznościowe biblio- i netografie, zbiorcze katalogi bibliotek, czyli źródła informacji skierowującej, np. BazEkon http://kangur.uek.krakow.pl/bazy_ae/bazekon/nowy/icm/, NUKAT http://katalog.nukat.edu.pl/, WorldCat http://www.worldcat.org/,
• Dedykowane serwisy przeszukujące zawartość czasopism pełnotekstowych online, np. DOAJ http://doaj.org/,
23
Dostęp do zasobów głębokiego internetu cd.
• Dedykowane serwisy wyszukiwawcze, agregujące i przeszukujące kolekcje (archiwa dziedzinowe, repozytoria instytucjonalne, biblioteki cyfrowe) pełnotekstowych materiałów edukacyjnych, naukowych i profesjonalnych w wolnym dostępie, np. Federacja Bibliotek Cyfrowych http://fbc.pionier.net.pl/owoc, Google Scholar http://scholar.google.pl/, OpenDOAR http://opendoar.org/,
• Ogólne katalogi stron WWW, posiadające uporządkowaną strukturę wewnętrzną, polskie, np. http://katalog.onet.pl/ i międzynarodowe, np. DMOZ – the Open Directory Project http://www.dmoz.org/, tworzone przez ludzi – redaktorów
24
Dostęp do zasobów głębokiego internetu cd.
• Serwisy tematyczne o kontrolowanej jakości, przewodniki dziedzinowe, tworzone przez ludzi – ekspertów, redaktorów (ang. subject gateways), np. BazTOL http://baztol.library.put.poznan.pl/baztol/pl/baztol.html, Ekonomia on-line http://kangur.uek.krakow.pl/biblioteka/ekonomia/.
• Wortale i profesjonalne serwisy tematyczne, np. Bankier.pl http://www.bankier.pl/, Europa http://europa.eu/index_pl.htm, Infor.pl http://www.infor.pl/
25
Dostęp do zasobów głębokiego internetu cd.
• Wyspecjalizowane firmy i usługodawcy, np.
– BrightPlanet http://www.brightplanet.com/,
– Deep Web Technologies http://www.deepwebtech.com/,
– Virtual Private Library http://www.virtualprivatelibrary.com/
• Wyspecjalizowane serwisy wyszukiwawcze, np.
– BizNar http://biznar.com/biznar/
– CRIP Centralne Repozytorium Informacji Publicznej https://danepubliczne.gov.pl/
– Quandl https://www.quandl.com/
– re3data.org http://www.re3data.org/
26
27
28
29
BIBLIOGRAFIA (wybrana) • Cisek, Sabina (2009). Infobrokering w praktyce: zasady wyszukiwania informacji w
Internecie. http://eprints.rclis.org/18457/,
• Cisek, Sabina (2011 – ). Informacja biznesowa, naukowa i infobrokering. http://sabinacisek.blogspot.com/
• Hrabiec, Patrycja (2011). Zarządzanie informacją naukową w Internecie – dobre praktyki. PTINT nr 1-2, s. 20-24. http://www.ptin.org.pl/pelne_teksty/2011_1-2.pdf
• Kalińska, Anna (2011). Informacja biznesowa w Internecie. Warszawa: Wydawnictwo SBP.
• Materska, Katarzyna (2013). Jak szukać w oceanie informacji. Poradnik dla przedsiębiorców. Warszawa: Związek Pracodawców Warszawy i Mazowsza.
• Pamuła-Cieślak, Natalia (2013). Analiza czynników wpływających na jakościowe cechy wyników w wyszukiwarce Google. Toruńskie Studia Bibliologiczne nr 1, s. 111-126. http://www.home.umk.pl/~tsb/sites/default/files/numer10/pamula.pdf
• Pamuła-Cieślak, Natalia (2015). Ukryty Internet jako przedmiot edukacji informacyjnej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Sherman, Chris; Price, Gary (2003). The Invisible Web: Uncovering Sources Search Engines Can’t See. Library Trends Vol. 52 No. 2, s. 282-298.
• The Ultimate Guide to the Invisible Web http://oedb.org/ilibrarian/invisible-web/
• Zillman, Marcus P. (2015). Deep Web Research and Discovery Resources 2015. http://whitepapers.virtualprivatelibrary.net/DeepWeb.pdf
30