RYNEK FAKTORINGU W POLSCE

CORAZ LEPSZE PERSPEKTYWY

Albina Balykbayeva 47173

PLAN PREZENTACJI

• Pojęcie i Mechanizm działania faktoringu• Panorama rynku faktoringu w Polsce • Rodzaje faktoringu w Polsce • Zalety i wady faktoringu • Ciekawostki • Źródło informacji

POJĘCIE FAKTORINGU

Faktoring rozumiany jest jako rodzaj działalności finansowej, która polega na skupieniu nieprzeterminowanych wierzytelności, które mają zostać spłacone przez odbiorców w ramach dostaw towarów i usług. W faktoringu występują 3 podmioty, wśród których należy wymienić: sprzedawcę, odbiorcę (dłużnik) oraz faktora. Taka forma działalności połączona jest z finansowaniem i świadczeniem dodatkowych usług na rzecz kontrahenta.

Zgodnie z przykładami definicji zawartymi w literaturze, należy zwrócić uwagę, że z ekonomicznego i prawnego punktu widzenia, do przedmiotu działalności firmy faktoringowej należą co najmniej dwie z czterech poniższych czynności:

1. finansowanie bezspornych i niewymagalnych należności;2. prowadzenie sprawozdawczości i konta dłużników;3. egzekwowanie należności;4. przejmowanie ryzyka wypłacalności odbiorcy; Podmiot, który świadczy usługi faktoringowe nazywany jest

faktorem. Natomiast wśród klientów firm factoringowych można znaleźć głównie przedsiębiorstwa prowadzące sprzedaż z odroczoną płatnością, firmy o dużym zapotrzebowaniu na elastyczne finansowanie, firmy utrzymujące stałą współpracę z odbiorcami oraz takie, które realizują ekspansywną strategię zwiększania obrotów, np. poprzez stosunkowo długie terminy płatności. 

MECHANIZM DZIAŁANIA FAKTORINGU ZOSTAŁ ZOBRAZOWANY NA RYSUNKU:

Firma (sprzedawca) sprzedaje towar na danym rynku [1.], odsprzedając fakturę faktorowi [2.] z odpowiednim dyskontem. Następnie faktor płaci sprzedawcy towaru zaliczkę [3.], jednocześnie informując odbiorcę towaru o wymagalności zobowiązania. Po zapłacie faktury przez odbiorcę [4.], faktor wpłaca resztę pieniędzy pierwotnemu sprzedawcy towaru [5.].

Dużym profitem takiej działalności sprzedawcy jest szybkie pozyskanie kapitału obrotowego, który może sfinansować kolejny cykl operacyjny, rozpoczynając ponownie procedurę zilustrowaną powyżej. Poza tym spółka, która sprzedała swoje nieprzeterminowane należności, może regulować swoje zobowiązania, planować zarządzanie finansami oraz w wysokim stopniu redukować ryzyko ściągnięcia należności.

Dodatkowo, jeśli podmiot dokonuje międzynarodowych transakcji gospodarczych, eksportując swoje wyroby i towary zagranicę, może ograniczyć ryzyko kursowe, zabezpieczając się przed negatywnymi zmianami kursu walutowego. 

PONORAMA RYNKU FAKTORINGU W

POLSCE

Mechanizm faktoringu jest prosty, choć nadal mało znany polskim przedsiębiorcom. Dlaczego? Specjaliści twierdzą, że przyczyna leży w niskim poziomie kultury finansowo-księgowej przedsiębiorstw, odstającym nadal znacznie od standardów zachodnich.

Faktoring rozwija się w Polsce od 1990 r. Pierwszą instytucją, która oferowała ten rodzaj usług finansowych, był Bank Gospodarstwa Krajowego. Obecnie dominującą pozycję na rynku faktoringu zajmują przede wszystkim wyspecjalizowane spółki zależne należące do banków.

Ogółem na polskim rynku funkcjonuje około kilkudziesięciu instytucji faktoringowych, znaczącą rolę odgrywa dziewięć z nich, z których osiem jest zrzeszonych w Konferencji Instytucji Faktoringowych (KIF), która powstała w 2001 r. i od momentu powstania działa w ramach Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych. Dziś KIF obejmuje prawie 95 proc. polskiego rynku faktoringowego.

W polskim prawie w dalszym ciągu nie istnieją przepisy regulujące ten obszar działalności. Fakt ten jednak nie blokuje w żadnym stopniu dynamicznego rozwoju tego rynku, który w minionych 3 latach znacznie powiększył swoją wartość.

Rozwój rynku factoringu w Polsce odzwierciedlony w wartości obrotu na rynku factoringowym w latach 2000 - 2009 został przedstawiony na wykresie: (w mld zł)

WNIOSKI W 2010 roku nastąpiły zmiany w pozycjach

rynkowych największych firm faktoringowych należących do PZF. Liderem rynku po czterech kwartałach 2010 r. został Raiffeisen Bank Polska, który przystąpił do Związku w listopadzie 2009 roku, a którego udział w obrotach firm PZF wyniósł 24%. Drugą pozycję piastuje dziś dotychczasowy lider spośród firm PZF, ING Commercial Finance, z 19,7% udziałem w rynku. Podium zamyka firma Coface Poland Factoring, której obroty wyniosły 13,7% firm PZF.

Rok 2010 przyniósł przełom w działaniach Polskiego Związku Faktorów. Do Związku przystąpiło trzech nowych członków: Bank Millenium, PKO BP Faktoring, a także Raiffeisen Bank Polska – aktualny lider rynku.

JAKIE BRANŻE FINANSUJĄ SIĘ

FAKTORINGIEM?

Jeśli chodzi o branże korzystające z usługi faktoringu to od kilku lat na czele jest dystrybucja stali

RODZAJE FAKTORİNGU

Ze względu na niejednorodność podmiotów gospodarczych w Polsce, różne firmy wymagają różnego rodzaju usług czy też finansowania, stąd też faktorzy oferują kilka rodzajów faktoringu.

Faktoring niepełny (z regresem), występuje wtedy, gdy faktor kupuje wirzytelności faktoranta z możliwością regresu w stosunku do niego w razie niewypłacalności dłużnika .

W razie niewypłacalności dłużnika faktorant jest zobowiązany do dokonania zapłaty faktorowi.

Faktoring pełny (bez regresu), występuje wówczas, gdy faktor w całości przejmuje od sprzedającego ryzyko niewypłacalności dłużnika, finansuje klienta, udzielając mu pożyczki na podstawie wykupionych należności.

PRZEGLĄD INNOWACYJNYCH USŁUG FAKTORINGOWYCH NA POLSKIM RYNKU

I. Faktoring samorządowyII.Faktoring

wymagalnościowyIII.Faktoring odwróconyIV.Faktoring mieszanyV. Faktoring eksportowyVI.Faktoring importowy

FAKTORING MIĘDZYNARODOWY - SZANSA DLA EKSPORTERA

Faktoring eksportowy (faktoring eksportowy – odbiorcami są osoby zagraniczne) może przynieść przedsiębiorcy wiele korzyści, ale należy je zawsze rozpatrywać w odniesieniu do kosztów związanych z tą usługą.

Zdecydowanymi korzyściami dla eksportera są: rozszerzenie sprzedaży zachowanie płynności finansowej pozytywny wpływ na bilans przedsiębiorstwa zabezpieczenie ryzyka niespłacenia zobowiązań

przez importera zmniejszenie skutków nieznajomości obcego prawa

czy obyczajów

Faktoring eksportowy jest droższy od faktoringu krajowego(faktoring krajowy – odbiorcami są osoby krajowe). Za samą usługę można płacić poprzez prowizje, lub poprzez odsetki od kapitału, z którego korzysta klient. Wyższy koszt usługi jest także związany m.in. z tym, że faktury eksportowe wystawiane są w różnych walutach, a przelewy walutowe w złotówkach.

W transakcjach krajowych z reguły stosuje się w faktoring z regresem. Ponieważ ryzyko działalności gospodarczej wzrasta przy dokonywaniu transakcji z zagranicą, dlatego w przypadku transakcji eksportowych faktorzy częściej przejmują na siebie ryzyko niewypłacalności odbiorcy (faktoring pełny). Barierą są m.in. trudności związane z weryfikacją istniejących wierzytelności, monitowaniem, dochodzeniem zapłaty, windykacją na drodze prawnej. Faktor decyduje się na cesję wierzytelności, musi mieć pewność, że dłużnik faktoringowy jest wypłacalny, dlatego na wstępie wymaga wypełnienia wniosku o przeprowadzenie badania odbiorcy zagranicznego. Przy faktoringu eksportowym konieczne jest ubezpieczenie transakcji, dlatego po stronie faktora do umowy dochodzi jeszcze ubezpieczyciel. To, czy przedmiotem umowy będzie faktoring pełny, czy niepełny zależy od decyzji ubezpieczyciela dotyczącej przyznania limitu dla odbiorcy zagranicznego. Faktor pośredniczy w przekazaniu wniosku faktoranta o ubezpieczenie, negocjując następnie z ubezpieczycielem wysokość limitu i składki przyznanych faktorantowi.  

FAKTORING W OBROCİE ZAGRANİCZNYM

Faktoring importowy polega na tym, że faktorant (eksporter) przelewa swoją wierzytelność z tytułu transakcji międzynarodowej na faktora, który ma siedzibę w kraju nabywcy (importera). Faktor zagraniczny udziela gwarancji zapłaty maksymalnie do 90 procent wartości wierzytelności. Zasadniczą cechą tego typu faktoringu jest zagwarantowanie wypłacenia eksporterowi poręczonej kwoty w przypadku braku zapłaty od dłużnika. Nie występuje tutaj finansowanie działalności eksportera. Ponieważ w tym przypadku i faktor, i nabywca działają na terenie jednego kraju, skuteczność monitoringu i inkasa jest znacznie większa niż w przypadku faktoringu eksportowego. 

FAKTORİNG DLA PRZEDSİĘBİORCÓW

Przedsiębiorcy utrzymać przewagę konkurencyjną na rynku decydują się na oferowanie klientom wydłużonych terminów płatności. Taki krok wzrost problemów związanych z zachowaniem odpowiedniej płynności finansowej oraz do konieczności skorzystania z oferowanych przez rynek narzędzi zewnętrznego finansowania bieżącej działalności.

Posłużenie się faktoringiem sprawia, że przedsiębiorca może otrzymać należną mu kwotę (pomniejszoną o prowizję dla faktora), jeszcze zanim stanie się ona wymagalna. Dodatkowo, faktoring ułatwia zarządzanie całym portfelem należności, co minimalizuje ryzyko strat z tytułu niespłaconych faktur. Dostawca bądź usługodawca może przeznaczyć należności pozyskane wcześniej od faktora na dalszą działalność gospodarczą, co przyczynia się do zwiększenia wartości jego aktywów i w założeniu powinno rekompensować wysokość prowizji, którą uiścił faktorowi.

Faktoring może być z powodzeniem wykorzystywany jako narzędzie wspomagające finansowanie przedsiębiorstwa w okresach osłabienia koniunktury, czy też zaostrzenia polityki kredytowej prowadzonej przez banki, spowodowanej ogólną sytuacją ekonomiczną.

DOKONUJĄC PORÓWNANİA Kredyt bankowy Faktoring

•Kredyt stale obciąża budżet przedsiębiorstwa z tytułu powstałego zadłużenia wobec banku;•Przedsiębiorca musi wykazać się tzw. "zdolnością kredytową", która uzależniona jest m.in. od wartości posiadanego majątku, dotychczasowej historii działalności, osiągania wystarczająco wysokich przychodów oraz wykazania bieżącego zysku;•Ponadto wiąże się z koniecznością ustanowienia zabezpieczeń kredytu o odpowiedniej wartości i jakości, co niesie za sobą dodatkowe koszty i ryzyko;

•Zabezpieczenia są znacznie łagodniejsze i praktycznie ;•Nie generują po stronie przedsiębiorcy żadnych dodatkowych kosztów;•Instytucja faktoringowa zwraca główną uwagę na odbiorców klienta oraz stan bieżących należności. Istotna jest ilość stałe współpracujących z klientem kontrahentów, warunki sprzedaży, terminy płatności na wystawianych fakturach, opóźnienia w regulowaniu zobowiązań przez odbiorców.•Faktoring nie powoduje zadłużenia przedsiębiorcy, umożliwiając mu jednocześnie dostęp do jego własnych należności, na które bez faktoringu musiałby czekać aż do upływu terminu płatności zobowiązania. 

DO GŁÓWNYCH ZALET FAKTORINGU NALEŻY ZALICZYĆ:

1. Większa dostępność kapitału,

2. Zapewnienie stałego dopływu środków pieniężnych, pozwalających na zwiększenie zysku i intensyfikację obrotów,

3. Możliwość odraczania płatności szczególnie pożądanym odbiorcom,

4. Poprawa płynności oraz likwidację skutków opóźnień płatniczych i zapewnienie skuteczniejszego sposobu planowania przepływów gotówkowych,

5. Zmniejszenie kosztów własnych, poprzez ograniczenie personelu administracyjnego, (faktor przejmuje na siebie obowiązek prowadzenia księgowości dłużników i obsługę wierzytelności, sprawuje kontrolę nad nimi oraz informuje o stanie niespłaconych wierzytelności)

6. Zredukowanie ryzyka kursowego (przy działalności eksportowej),

7. Całościowe lub częściowe przejęcie odpowiedzialności i ryzyka poprzez instytucję factoringową.

 DO GŁÓWNYCH OGRANICZEŃ FAKTORINGU ZALICZYĆ BOWIEM MOŻNA:

1. Większa złożoność usługi w porównaniu do kredytu

2. Koniczność większego zrozumienia usługi przez klienta

3. Wymóg posiadania odpowiedniej bazy klientów oraz określonego limitu sprzedaży,

4. Brak zainteresowania faktorów umowami dotyczącymi skupu wierzytelności o krótkim terminie wymagalności,

5. Konieczność zawiadamiania dłużników przy podpisaniu umowy faktoringowej,

6. Ograniczenia skupowanych wierzytelności do sektora B2B (faktoringowi nie podlegają odbiorcy detaliczni),

7. Ryzyko, że dłużnik zrezygnuje z dalszej współpracy z dostawcą, kiedy dowie się, że zawarta została umowa factoringu.

CIEKAWOSTKI

 

16 września 2010r. w Warszawie odbył się pierwszy w Polsce Międzynarodowy Kongres Faktoringu. 

Organizowany przez Polski Związek Faktorów (PZF), wzięło udział ok. 150 ekspertów z Polski i zagranicy,w tym przedstawiciele międzynarodowych organizacji zrzeszających firmy faktoringowe.

Mirosław Jakowiecki - Przewodniczący Komitetu Wykonawczego Polskiego Związku Faktorów.

Największym rynkiem usług faktoringowych jest Europa, na którą przypada ponad 70% wartości globalnych transakcji z Wielką Brytanią i Włochami na czele. Kolejnymi rynkami są obie Ameryki (Stany Zjednoczone i Brazylia) oraz Azja (z Japonią i Tajwanem w czołówce) na te kontynenty przypada po 13% światowego faktoringu.

ZGODNIE Z OPUBLIKOWANYMI W LIPCU 2010 R. DANYMI GUS, OBROTY INSTYTUCJI FIRM FAKTORINGOWYCH W POLSCE WYNIOSŁY W 2009 R. OK. 53 MLD ZŁ, CO OZNACZA SPADEK O 2,1% NA PRZESTRZENI ROKU. BRANŻA W POLSCE ODCZUŁA SKUTKI KRYZYSU FINANSOWEGO, PODOBNIE, JAK NA CAŁYM ŚWIECIE, GDZIE OBROTY SPADŁY O 2,9% DO 1.233 MLD EURO.

POWIĄZANI Z BANKAMI Niemal wszystkie liczące się na polskim rynku firmy

faktoringowe to spółki zależne od banków. Wśród najważniejszych należy wymienić: Handlowy-Heller, spółka, której znaczącym udziałowcem jest Bank Handlowy, Polfactor – kontrolowany przez BRE Bank oraz Raiffeisen Faktoring zależny od Raiffeisen Bank Polska.

Faktorzy powiązani z bankami znajdują się w komfortowej sytuacji, ponieważ banki zapewniają im stały dostęp do finansowania i to na preferencyjnych warunkach. Jednocześnie na polskim rynku widoczne są dwa podstawowe zjawiska: część banków zmierza do wyprowadzenia działalności faktoringowej do spółek zależnych, inne – mimo posiadania zależnych spółek faktoringowych – same również prowadzą tę działalność.

Na tle rynku zdominowanego przez bankowych faktorów wyjątkiem pozostaje niezależna od banków mysłowicka firma Eurofaktor, specjalizująca się w skupowaniu faktur firm działających m.in. w branży energetycznej.

BRE BANK ( PRZYKŁAD) Spółka Polfactor SA została utworzona przez BRE Bank i Intermarket Bank AG w 1995 roku i jest jednym z pionierów polskiej branży faktoringu. Od 15 lat spółka konsekwentnie buduje pozycję rynkową oferując usługi faktoringowe na najwyższym poziomie w oparciu o doświadczenie i wiedzę swoich udziałowców.Polfactor SA zapewnia swoim Klientom profesjonalne zarządzanie należnościami, finansowanie, przejęcie ryzyka wypłacalności, prowadzenie kont rozliczeniowych odbiorców i efektywne egzekwowanie należności. Oferuje usługi: faktoringu krajowego z regresem, z przejęciem ryzyka wypłacalności odbiorcy oraz faktoring eksportowy i gwarancje importowe.

Gwarancje importowe Polfactor SA udziela gwarancji importowych dla krajowego importera na wniosek faktora zagranicznego obsługującego eksportera polskich towarów i usług.Cechy

Przejęcie ryzyka w 100% za polskiego odbiorcę importującego z innego kraju towary i usługi wobec jego dostawcy zagranicznegoZwiększenie wiarygodności polskiego importera w oczach zagranicznego eksportera

Struktura kosztów: Brak kosztów dla Odbiorcy. Całość kosztów ponosi Dostawca w ramach umowy

faktoringowej z faktorem zagranicznym.

Polfactor SA pozostaje liderem w rozwiązaniach informatycznych wśród firm faktoringowych, obsługuje swoich Klientów poprzez program informatyczny Internetowy System Wymiany Informacji ISWI. 

ŹRÓDŁO INFORMACJI • http://www.faktoring.pl• http://www.finanse.egospodarka.pl•http://www.polfactor.pl•http://www.ipo.pl•http://www.podatki.biz

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ