Romantiek & Realisme

Kunst en cultuur in de 19e eeuw

Inhoud:

• Van de Middeleeuwen tot aan de Romantiek• Wat betekend ‘De Romantiek’?• Economische en sociaal wereldbeeld• Romantiek in de kunsten algemeen• Overgang Romantiek naar Realisme• Wat betekend ‘Het Realisme’?• Realisme in de kunsten algemeen

Van de Middeleeuwen tot de Romantiek:

Middeleeuwen

RenaissanceBewondering voor de Oudheid

Verlichting de eeuw van de Rede

Romantiek

Lineaire geschiedenis

Term romantiek

• ‘Romantisch’ als tegenpool van ‘klassiek’• Vluchten vanuit het drukke dagelijkse bestaan• Vluchten naar de onaangetaste, goddelijke

natuur• Verhevigde gevoelsuiting

Romantiek(19e) vs Verlichting (17e 18e)

• Gevoel en sentiment• Natuur• Mysterieus verleden• Vrijheid

• Rede/verstand• Cultuur• Het heden• gebondenheid

Trefwoorden 19e eeuw

• Territoriale expansie en imperialisme• Industrialisatie: stoomtrein, toepassingen

elektriciteit, machines en fabrieken• Verstedelijking• Toenemende armoede/

rijkere middenklasse (fabriekseigenaren)

• kolonialisme

Verdeling van de wereld

• Nationalisme en imperialisme• Maar wie zijn wij dan eigenlijk?• Verandering wereld maakt onzeker• Afkijken bij andere culturen,

verder weg in tijd en ruimte begin Neostijlen

Documentatie en verzamelingenwetenschappelijk

• ‘Afkijken’ werd goed gedocumenteerd• Steeds meer willen weten, verzamelingen van

informatie, de eerste encyclopedie• Eigen taal op universiteiten i.p.v. Latijn• Makkelijkere verspreiding door fotografie• 1888 eerste camera voor grote publiek.

‘You press the button, we do the rest’

‘You press the button, we do the rest’

Documentatie en verzamelingenkunst

• Musea bewaren nationaal verleden (Rijksmuseum)

• collecties naar soort en tijd/plaats• Elke natie verwees naar eigen grootse verleden

Nederland = gouden eeuw• Tentoonstellingen ter lering en vermaak• De salon• Vrije markt als opdrachtgever

wereldtentoonstellingen

• ‘beschaving en ontwikkeling’• Plek voor koloniën• Ook mensen uit de koloniën, in levende lijve• 1851 Londen,

Crystal Palace

• http://www.youtube.com/watch?v=KaLbuctIfWU

Ontwikkelingen in de kunst• Opkomst kunst- en muziekwetenschappen,• toneel- dans- en kunstacademies en

conservatoria• Openbare concertzalen en schouwburgen

Sociale gelegenheid• Steeds rijkere middenklasse: normaal om naar

voorstellingen te gaan

Inspiratiebron voor kunsten

• Elke cultuur eigen verhalen, mythen, sagen en sprookjes- verzameld door geleerden- inspiratie voor kunstenaars

• Natuur als toevluchtsoord, verheerlijking van de natuur

• Exotische taferelen• Dromen • Het gevoel als leidraad!

Van romantiek naar realisme

• Naast de Romantiek ontstond het Realisme• Genoeg gevlucht, nu tijd voor het hier en nu:

Term realisme

• Verwerpt fantasievolle inspiratie van de Romantiek

• Uiterlijke werkelijkheid als uitgangspunt• Boeren, prostituees, bedelaars, mijnwerkers• ‘De waarheid van het gewone volk’• Tegen idealisering