Retentio testis

Sigrún Hallgrímsdóttir

Fósturfræði

• Kynkirtlar þróast úr gonadal ridge fóstursins

• Kímfrumur mígrera frá yolk sac að forverum kynkirtla

• Indifferent gonads í fyrstu en munur milli kynja fer að sjást á 7. viku

• Eistu byrja að ganga niður á 4. mán, eru við canalis ing. á 7 mán.

Eistu sem þreifast ekki

• Retentio testis– þegar eistað kemur

ekki niður að sjálfu sér

• Ectopískt eista– þegar eistað hefur

“villst” af leið

• Eista ekki til staðar• Nonunion

Retentio testis - algengi

• Um 2-5% í fullburða börnum

• Allt að 30% í fyrirburum

• Um 10% tilfella eru bilateral

• Við 1 árs aldur er algengið um 1% (hærra hjá nýburum)

Greining

• Saga– fjölskyldusaga um sjd sem geta verið orsök– voru eistu e-n tíma á sínum stað

• Skoðun– þægilegt umhverfi– útlit ytri kynfæra– hvort hægt er að mjólka eista niður– fyrirferðir– rectal þreifing

Greining

• Rannsóknir– ómun í einstaka tilfellum– genarannsóknir– Blóðrannsóknir: elektrolýtar, LH, FSH,

testosteron, MIS, adrenal hormón– hCG örvunarpróf til að útiloka anorchiu

Fylgikvillar

• Eistnakrabbamein– auknar líkur hjá þeim sem voru m retentio

testis að fá kímfrumukrabbamein– 10% eistnakrabbameina hjá sjl m sögu um

retentio testis– 10-25% æxla eru í contralateral eista sem

gekk eðl niður– áhætta breytist lítið þó að aðgerð sé gerð

Fylgikvillar frh.

• Ófrjósemi eða minnkuð frjósemi– Alvarleiki fer eftir því hvort um bæði eistu er

að ræða og tímalengd áður en aðgerð er gerð– Hitt eista stundum líka “lélegt” þó það hafi

gengið eðlilega niður– Sáðfrumufjöldi er tengdur fjölda og gerð fruma

við orchidopexiu

→ mikilvægt að gera orchiopexiu snemma

Fylgikvillar frh.

• Torsio testis– um 10 x algengara en í normal population– stundum tengt æxlismyndun– kviðverkir ef í abdomen– aðgerð kemur í veg fyrir þetta

• Inguinal hernia– í um 90% tilfella er patent processus vaginalis– gera við um leið og orchiopexia er gerð eða

þegar einkenni koma

Meðferð

• Orchiopexia– ef eista þreifast– skurður yfir can.ing.– mobilisera eistað

• losa gubernacular festingar• losa m. cremastericus

– loka patent processus vaginalis– frekari mobilisering ef þarf

• a. og v. epigastica og fascia transversalis• losa int. ing ring og dissikera lengra upp• undirbinda a. spermatica

Meðferð frh.

– eista er komið fyrir í scrotum og saumað þar fast

– stundum þarf að gera aðgerðina í 2 skrefum– fylgjast með í 3 mán - ár til að meta

staðsetningu eista og stærð– testicular atrophia alvarlegasti fylgikvilli– endurtaka þarf aðgerð í 2-3% tilfella

Meðferð frh.

• Exploration – ef eistu þreifast ekki– laparoscopiskt eða opið– diagnostísk og

hugsanlega therapeutísk

• Intraabdominal eistu– hægt að mobilisera lengra

upp– í 1 eða 2 skrefum

Meðferð frh.

• Spermatic cord sést fara gegnum int. ing. canal– eista í canalnum

• Spermatic æðar enda blint– bendir til vascular

event

Meðferð frh.

• Hormónameðferð– umdeilt– virkar líklega best/bara á þau eistu sem koma

niður hvort eð er