rapport - fietsberaad vlaanderenhaar partners: stad antwerpen, de fietsambassade gent, stad leuven,...

31
Rapport Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

Upload: others

Post on 07-Aug-2020

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport Omgevingsanalyse:

wat bestaat er al rond digitaal

fietsparkeren?

Page 2: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

2

Fietsberaad Vlaanderen is hét kenniscentrum voor fietsbeleid. Goede praktijken delen en investeren in nieuw en praktijkgericht onderzoek vormen de focus. Zo stimuleert en ondersteunt Fietsberaad Vlaanderen de dynamiek bij overheden die hun fietsbeleid willen versnellen.

Deze nota werd opgesteld door Pieter Morlion van More Lion.

Colofon

Fietsberaad Vlaanderen

Bischoffsheimlaan 1-8

B-1000 Brussel

+32 (0)2 211 55 05

www.fietsberaad.be

[email protected]

@FietsberaadVL

Fietsberaad Vlaanderen werkt vanuit VVSG, het Huis van het Lokaal Bestuur.

Versie: 1.0 – November 2019

Page 3: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

3

Inhoud

Introductie ................................................................................................ 5

1 Veiligstallen.nl ...................................................................................... 7

1.1 Achtergrond .............................................................................................................................................. 7

1.2 Functionaliteiten ....................................................................................................................................... 7

1.3 Lessons learned ......................................................................................................................................... 7

1.4 Financieringsmodel .................................................................................................................................. 8

1.5 Volgende stappen .................................................................................................................................... 8

1.6 Plaatsbezoek Utrecht ............................................................................................................................... 9

2 Nederlandse Spoorwegen .................................................................... 13

2.1 Plaatsbezoek Utrecht .......................................................................................................................... 13

2.2 Self-Service stallingen ........................................................................................................................ 17

2.3 Bike Lane ............................................................................................................................................. 19

3 Cycloparking.org ................................................................................ 20

3.1 Achtergrond ....................................................................................................................................... 20

3.2 Functionaliteiten ............................................................................................................................... 20

3.3 Lessons learned ................................................................................................................................... 22

3.4 Technisch ............................................................................................................................................. 22

3.5 Financieringsmodel ............................................................................................................................ 23

3.6 Volgende stappen .............................................................................................................................. 24

4 Plannen van Velopark partnersteden ................................................... 25

4.1 Gent ..................................................................................................................................................... 25

4.2 Antwerpen ......................................................................................................................................... 26

4.3 Leuven ................................................................................................................................................. 26

4.4 NMBS .................................................................................................................................................. 27

5 Projecten / technologie rond fietsidentificatie ..................................... 28

5.1 Fietsenstallingen met fiets / fietser identificatie ............................................................................. 28

5.2 Velopass: Identificatie van fietsers met code .................................................................................. 28

5.3 mybike.brussels: Identificatie van fietsers met code ...................................................................... 28

5.4 bikebank.be: Identificatie van fietsers met code ............................................................................ 28

5.5 Buck-e: Identificatie van fietsende kinderen met RFID .................................................................. 29

5.6 Navilens: van op afstand QR codes herkennen ............................................................................... 29

5.7 Veloxx: opsporen van fietsen via Lora ............................................................................................. 29

Page 4: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

4

5.8 Bikeep: beveiligen van fietsen op rekniveau ................................................................................... 29

5.9 Blue-locker: beveiligen van fietsen op rekniveau ............................................................................ 29

5.10 Ubipark: automatische toegang voor auto’s ................................................................................... 29

5.11 Bikeeper: RFID tag in voorwiel ......................................................................................................... 29

5.12 Rotterdam: fietsparkeeronderzoek met 15.000 RFID tags ............................................................. 30

5.13 Biketrack: Lora Wan tracker voor fiets (in ontwikkeling) .............................................................. 30

5.14 Sherlock: Lora Wan tracker voor fiets .............................................................................................. 30

Page 5: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

5

Introductie

Velopark.be is een project van Fietsberaad Vlaanderen dat alle informatie over fietsenstallingen in België verzamelt en publiceert.

Daartoe werd eerst en vooral een werkgroep opgericht door Fietsberaad Vlaanderen en haar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de NMBS en departement Mobiliteit en Openbare Werken van de Vlaamse Overheid. Op die manier wordt een platform gecreëerd om kennis over fietsenstallingen te delen, waarbij Fietsberaad Vlaanderen als expertisecentrum fungeert. Organisaties kunnen de doelstellingen rond fietsparkeren onderschrijven door het Velopark Charter te ondertekenen.

Vervolgens werd een Linked Open Data profiel ontwikkeld, specifiek om fietsenstallingen te kunnen beschrijven op een uniforme manier. Op die manier kunnen alle stallingen van het land op dezelfde manier geïndexeerd worden. Deze data-standaard laat toe om informatie over fietsenstallingen op een uniforme manier te centraliseren en uit te wisselen met bijvoorbeeld stallingssystemen, routeplanners, online kaarten en fietsnavigatiesystemen. Bovendien wordt er samen met andere regio’s (met name Fietsberaad Nederland) gekeken om deze standaarden op elkaar af te stemmen.

Ten derde werd een tool ontwikkeld om organisaties en overheden toe te laten fietsenstallingen gemakkelijk te beschrijven in de Velopark standaard. Een stap-voor-stap online applicatie op admin.velopark.be laat gebruikers heel gemakkelijk toe alle facetten van de stalling te beschrijven.

Ten vierde werd een website ontwikkeld op www.velopark.be waar iedereen alle informatie over fietsenstallingen kan raadplegen. Gebruikers kunnen suggesties doen over toe te voegen stallingen of eventuele aan te passen informatie.

De doelstelling van de eerste fase van het project (2018-2019) was om een tot een kwalitatieve database te komen met alle fietsenstallingen van organisaties die het charter ondertekenden. Dit samen met gebruiksvriendelijke applicaties om de informatie toe te voegen, te beheren en up-to-date te houden. Hierbovenop kunnen in vervolgprojecten toepassingen gebouwd worden, bijvoorbeeld voor het detecteren en registreren van fietsen of fietsers in stallingen, het optimaliseren van het efficiënt gebruik van de stalling en de diefstalveiligheid verhogen.

In andere regio’s bestaan reeds platformen en oplossingen om de fietsparkeren te digitaliseren. Om te leren uit deze oplossingen werd uitgebreid in gesprek gegaan met de verantwoordelijken. Het gaat om het platform Veiligstallen.nl, in beheer van CROW / Fietsberaad Nederland, de systemen van de Nederlandse Spoorwegen en anderzijds om het Brusselse Cycloparking.org platform, dat beheerd wordt door Cyclo.org.

Page 6: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

6

Vervolgens werd bij de aangesloten steden gepolst wat de toekomstplannen zijn rond fietsparkeren, om zeker te zijn dat Velopark deze mee kan ondersteunen. Tenslotte werd ook nog een korte oplijsting gemaakt van technologieën of systemen die beschikbaar zijn voor het detecteren en registreren van fietsen, bij voorkeur in fietsenstallingen.

Velopark is een project van Fietsberaad Vlaanderen, samen met Nazka mapps, iMec en MORE LION met de steun van Smart Mobility Belgium.

Page 7: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

7

1 Veiligstallen.nl 1.1 Achtergrond

Veiligstallen.nl begon als een project Fiets-En-Win in Apeldoorn om het veilig en correct stallen van fietsen aan te moedigen. Er werd een loterij systeem opgezet waarbij iedereen die haar / zijn fiets stalde, kans maakte op een mooie prijs. De loterij was niet zo’n succes, maar wel het registreren van fietsen in stallingen. Omdat dit in de smaak viel, werd dit verder uitgebreid en landelijk uitgerold.

Fietsberaad heeft het platform met eigen mensen en middelen uitgebouwd, omdat er geen kant-en-klare oplossingen op de markt waren, en het business model niet van die aard is dat de markt geïnteresseerd was om een dergelijk systeem te ontwikkelen.

1.2 Functionaliteiten • Identificatie van de fietser: de fietser krijgt een barcode die gescand wordt bij het

stallen en nogmaals aan het einde van de stallingsduur. Er zijn verschillende varianten in gebruik: • Inscannen bij het binnenrijden - uitscannen bij het buitenrijden (eenduidig,

maar kan files veroorzaken) • Inscannen / uitscannen bij een vast punt in (een sectie van) de stalling (vermijd

files, fietser heeft handen vrij, kan gemakkelijker vergeten worden) • Identificatie van de fiets: hierbij wordt ook aan de fiets een barcode gekoppeld. Zowel

de barcode van de fiets als de barcode van de fietser worden gescand bij het binnenrijden én buitenrijden van de stalling. Bij een goede naleving van de procedures zorgt dit er in principe voor dat niemand de stalling kan verlaten met een andere fiets dan die waarmee zij / hij de stalling betrad.

• Betalen voor het stallen: Veiligstallen.nl biedt de mogelijkheid om te betalen voor het stallen van een fiets: • Voor een abonnement dat in alle aangesloten stallingen gebruikt kan worden,

via iDeal • Voor eenmalige tickets / eenmalig fietsparkeren, dit wordt vooral gebruikt om

langdurig stallen tegen te gaan (bv. Eerste X uur is gratis of fiets laten overnachten in de stalling is betalend). De gebruiker moet dan, net zoals in een parkeergarage voor wagens, eerst betalen vooraleer zij / hij de stalling kan verlaten.

• Winkel /tijdelijk parkeervak: de technologie laat ook toe fietsen en fietsers te registreren voor het stallen van fietsen in tijdelijke fietsenstallingen of in parkeervakken op straat.

1.3 Lessons learned • De gemeente heeft een belangrijke rol en is eindverantwoordelijke voor de stallingen

op haar grondgebied. • Het is moeilijk om de statische data up-to-date te houden. Er zijn contactpersonen per

gemeente, maar die zijn niet allemaal actief en wijzigingen / updates worden soms niet doorgevoerd of goedgekeurd omdat berichten blijven plakken in mailboxen. Daarnaast is het belangrijk om een soort community-gevoel te creëren zodat verantwoordelijken zich betrokken voelen.

Page 8: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

8

• De barcode is essentieel in het Veiligstallen.nl platform, dit kan eventueel gekoppeld worden aan een OV-chipkaart, maar dat moet via een onhandige tussenstap. Vroeger werden ook andere, niet-eigen barcodes op bibliotheekkaarten of Albert Heijn kaarten, geaccepteerd, maar dit leidde tot problemen omdat de uniciteit van de code niet gegarandeerd kan worden.

• Voor real-time data worden de leveranciers van stallingsapparatuur via de opdracht en tender verplicht om de data in de Veiligstallen.nl standaard te pushen naar het platform.

• De transactiekosten voor online betalingen lopen snel op, en momenteel wordt deze transparant vermeld, wat meer en meer op onbegrip stuit bij de gebruikers (gezien deze op andere plaatsen steeds deel uitmaakt van de prijs)

• De aanwezigheid van personeel in fietsenstallingen: is erg duur, maar wordt wel heel sterk geapprecieerd door gebruikers. In Nederland wordt hier erg in geïnvesteerd.

• De systemen dienen zo opgezet te worden dat een internetconnectie niet strikt noodzakelijk is voor de werking, omdat deze af en toe wegvalt. Een klant moet ten allen tijde de stalling kunnen verlaten.

• Slechts 1% van de klanten is bekend (de streepjescode is gelinkt aan een persoon), van de andere 99% is niet geweten wie de streepjescode bezit.

• Om het systeem ‘op te schonen’ (uit het systeem halen van fietsen die niet uitgecheckt werden), worden minstens elke week manueel de streepjescodes van alle aanwezige fietsen (op een moment met lage bezetting) gescand, dit is erg arbeidsintensief.

• Er is geen verregaande samenwerking met de spoorwegmaatschappij, wat jammer is, want deze beheert het leeuwendeel van de fietsenparkings in Nederland. Ze heeft een eigen systeem adhv de OV-chipkaart.

1.4 Financieringsmodel • Elke stallingexploitant / gemeente is verantwoordelijk voor apparatuur in eigen

stalling. Er zijn twee aanbieders van apparatuur. Daarnaast dragen gemeenten / exploitanten bij aan de instandhouding van het platform (= ongeveer 400 euro per jaar per stalling)

1.5 Volgende stappen • Veiligstallen.nl is initieel opgebouwd rond een loterijsysteem om veilig stallen aan te

moedigen en in de laatste tien jaar enorm geëvolueerd en vele malen aangepast en uitgebreid. De achterliggende structuur van de data en functionaliteiten zou mogelijks op een efficiëntere manier opgebouwd kunnen worden. Bovendien is de technologie ondertussen al stevig geëvalueerd en is een herevaluatie van de architectuur en technologie aangewezen. Fietsberaad bekijkt daarom een hernieuwing van de kern van Veiligstallen.nl, namelijk de informatie over stallingen.

• Daarnaast is ook de markt geëvolueerd. In 2009 werd Veiligstallen.nl opgericht omdat er geen kant-en-klare producten waren die de nodige functionaliteiten konden implementeren. Tien jaar later is het gepast om het business model te evalueren, de rol van CROW - Fietsberaad te bekijken en te onderzoeken of het efficiënter is om bepaalde functionaliteiten aan de marktwerking toe te vertrouwen.

• Nederland werd de laatste tien jaar met nieuwe evoluties en uitdagingen geconfronteerd, los van fietsparkeren. De vraag is of Fietsberaad veel energie moet blijven stoppen in het zelf beheren van een operationeel platform, of beter verder op een strategischer niveau gaat samenwerken met marktpartijen en overheden, het

Page 9: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

9

gebruik van standaarden verder gaat afdwingen, de evolutie naar Mobility-as-a-service ondersteunen en het monitoren van (deel)fietsgebruik centraliseren.

• Fiets identificatie gaat ook ruimer dan enkel fietsen in afgescheiden stallingen. Fietsberaad - CROW denkt er daarom aan om mee bredere initiatieven rond fiets identificatie op te zetten, zodat élke fiets geïdentificeerd kan worden.

1.6 Plaatsbezoek Utrecht Veiligstallen.nl biedt een platform aan aan gemeenten om het stallen van fietsen te faciliteren. Er zijn verschillende manieren van werken. De meest gebruikte manier in Utrecht is het identificeren van fietsen + de identificatie van de fietser. We bezochten een aantal stallingen op 3 juni 2019.

• Er wordt een barcode op de fiets gekleefd bij het eerste bezoek van de fiets aan een stalling.

• De gebruiker krijgt een sleutelhanger, waarop ook een barcode staat

• Bij het binnenrijden van de stalling, wordt via een handscanner zowel de code op de fiets als de code op de sleutelhanger ingescand. Als de fiets nog niet bekend is (eerste keer dat die gescand wordt), wordt het type meegegeven

Page 10: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

10

Bij het buitenrijden worden beide codes opnieuw gescand. Indien de combinatie niet overeenkomt, of de gebruiker kan geen sleutelhanger voorleggen, wordt er een fiche opgemaakt (inclusief een kopie van de identiteitskaart), zodat de persoon die de fiets meenam duidelijk geïdentificeerd is en eventueel kan opgespoord worden mocht de fiets alsnog niet die van haar / hem zijn.

• Een ander systeem van werken werd in Helmond ingevoerd (zie filmpje: https://www.fietsberaad.nl/Kennisbank/Filmpje-gebruik-chipstalling-Helmond): • Bij een eerste bezoek wordt door een personeelslid een sticker met barcode op

de fiets gekleefd, en wordt de OV chipkaart van de fietser in het systeem gekoppeld aan de barcode op de fiets.

• De fietser kan rustig eerst haar / zijn fiets stallen en kan daarna inchecken in een ‘incheckzuil’ per sectie met haar / zijn OV chipkaart (de fiets is immers gekoppeld aan de OV chipkaart, dus het systeem weet over welke fiets het gaat)

• Bij het verlaten van de stalling kan de fietser eerst haar / zijn fiets uitchecken in de zuil, dan de fiets nemen en de stalling verlaten

• Bij het verlaten van de stalling worden steekproefsgewijs fietsen en OV chipkaarten gescand, om te controleren op fietsdiefstal

• De voordelen van het systeem van Veiligstallen zijn dat er wél (itt het systeem van NS) een identificatie is van de fiets en er een link gelegd wordt tussen de fiets en de fietser. Dat betekent dat er kan gecontroleerd worden of de fietser met z’n eigen fiets de stalling verlaat en kunnen weesfietsen geïdentificeerd + eventueel verwijderd worden. De controleurs kunnen ook af en toe alle fietsen scannen en afwijkingen tussen het scansysteem en de effectief aanwezige fietsen ongedaan maken.

• Nadeel is dat het systeem niet altijd weet wie de eigenaar van de fiets is. Gebruikers kunnen hun barcode online aan hun account koppelen (is sowieso het geval bij abonnementen), maar dit gebeurt niet vaak. Als er geen koppeling is, kan de gebruiker dus niet verwittigd worden als er iets fout gaat, of de fiets te lang in de stalling aanwezig is. Relatie tussen fiets en fietser wordt enkel bij binnenrijden en buitenrijden zichtbaar. (dit is uiteraard wel oplossing die de privacy van de fietser ten goede komt).

• Daarnaast zijn de bezochte stallingen in Utrecht ook uitgerust met een Lumiguide videosysteem dat de bezetting van de individuele rekken monitort, om vrije plaatsen aan te duiden en de stallingsduur in kaart te brengen. De data wordt ook uitgelezen / opgeslagen in Veiligstallen.nl, maar (alsnog) niet gekoppeld aan de in / uitcheck gegevens (het zou interessant zijn om de data van in- en uitchecken de vergelijken met de data van bezetting per plek).

Page 11: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

11

• Zeer interessant is dat de accuratesse van het systeem getest werd in de Stadhuisstalling in Utrecht (dubbeldeks fietsenstallingen). Er werd een vergelijking gemaakt tussen VeiligStallen (waarbij elke fiets in- en uitgecheckt wordt) en het Lumiguide systeem. Een snelle blik op de gegevens wijst uit dat er gemiddeld zo’n 30% verschil zit op beide waarden, die verder kan oplopen tot meer dan 50%..

• Het uitvoeren van een manuele telling op enkele momenten zou handig zijn, om een ‘ground truth’ te hebben (hoeveel fietsen staan er nu echt, en welk systeem vertoont de grootste afwijkingen, en waarom)

• Uit de gegevens blijkt dat verder onderzoek zeker noodzakelijk is vooraleer de systemen te gebruiken voor kritische applicaties, zoals het detecteren van weesfietsen.

• De stallingen zijn gratis de eerste 24 uur, daarna wordt een halve euro per dag aangerekend. Er wordt enkel cash aanvaard.

• De stallingen zijn maandag tot en met woensdag 18 uur per dag open, en van donderdag tot en met zondag 24u per dag, waarbij er altijd personeel aanwezig is om fietsen in en uit te checken!

• De bezochte stallingen van UStal (gemeente Utrecht) zijn naast een hellend vlak ook uitgerust met een borstelgleuf (om de fiets af te remmen in het naar beneden rijden) en een loopband om de fiets makkelijker de helling op te krijgen.

• De bezochte stallingen zijn ook niet gigantisch, er is zelfs een stalling van maar 130 plaatsen, waar toch 17 tot 21 uur per dag bewaking aanwezig is!

Page 12: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

12

• Sommige stallingen beschikken ook over een automaat met fiets toebehoren, en er zijn kinderwagens beschikbaar

• Utrecht beschikt ook over een fietsverwijssysteem (naar vrije fietsparkeerplekken ondergronds) en over automatische inmelding van fietsers aan verkeerslichten (via lussen in het wegdek)

Page 13: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

13

2 Nederlandse Spoorwegen

2.1 Plaatsbezoek Utrecht Bezoek aan de stallingen Jaarbeursplein (4200 plaatsen) en Stationsplein (12.500 plekken) op 3 juni 2019.

• De fietser moet inchecken als zij / hij de stalling betreedt met de OV chipkaart

Page 14: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

14

• Als de fietser de stalling verlaat, wordt haar / zijn OV chipkaart gescand door een bewaker. Gedurende de volledige openingstijden van de stalling is er een bewaker aanwezig.

• Daarnaast zijn de aparte rekken uitgerust met detectie per rek. Er zijn verschillende systemen: • Een ‘klikkertje’ dat contact geeft als er een fiets gestald is (helaas zitten de

wielen van alle fietsen niet op dezelfde afstand, waardoor er vaak fietsen niet gedetecteerd worden) (stuurt draadloos de detectie door?)

• Een soort inductiestrip die metaal detecteert? (of eventueel druk?) en draadloos de detectie doorstuurt.

• Een videosysteem (van Lumiguide) dat optisch de fietsen detecteert en zo tellingen uitvoert

Page 15: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

15

• De verschillende detectiesystemen worden gebruikt voor het aangeven van de vrije

plekken per rek op digitale borden en waarschijnlijk ook het detecteren van weesfietsen.

• De mogelijkheden van de aanwezige systemen worden echter niet volledig geëxploiteerd, omdat beide systemen niet aan elkaar gekoppeld zijn. Het inchecksysteem met de OV-chipkaart identificeert de gebruikers, en de detectiesystemen in de stallingen controleren de bezetting. Er is echter geen identificatie van de fietsen (fietsen krijgen geen code of sticker), wat het niet mogelijk maakt om de gebruiker van een fiets op te sporen of ermee te communiceren. Beide systemen geven een bezetting aan, maar het is niet duidelijk welke aantallen de correcte zijn.

• Daarnaast bevat de nieuwe stalling Utrecht centraal ook een QR code per individuele plek - dit is zeer interessant, omdat dit extra mogelijkheden biedt naar identifcatie toe (cf. de Velopark nota: Mogelijkheden rond toegangscontrole & identificatie bij fietsparkeren). De QR codes worden hier echter enkel gebruikt om de fiets terug te vinden, bovendien moet er een account aangemaakt worden. Op deze manier lijkt het systeem niet echt veel gebruikt te gaan worden.

Page 16: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

16

• Het is onduidelijk wat er gebeurt als de fietser niet incheckt met haar / zijn OV chipkaart (er is geen of weinig controle, er hangen een aantal kaartlezers aan de muur, er is wel personeel bij, maar de kaartlezers zijn verspreid over de verschillende verdiepen in plaats van enkel aan de ingang), maar wel uitcheckt (je kunt de stalling moeilijk verlaten zonder uit te checken, personeel is aanwezig aan de uitgangen, er is ook overal camerabewaking). Een test met de OV chipkaart wees uit dat een gebruiker die niet ingecheckt is, gewoon uitgecheckt wordt via de handscanner van de controleur, zonder dat deze een melding krijgt (buiten een groen scherm dat alles OK is) (de gebruiker moet dus ook niet betalen, ook al staat zij / hij er langer dan 24u)

• Parkeren is de eerste dag gratis (Op de site van de NS staat dat stallen 1,25 euro kost per dag - ook de eerste: https://www.ns.nl/deur-tot-deur/ns-fietsenstalling/wat-kost-het-stallen.html) - daarna kost het 1,25 euro per dag. Betalen kan automatisch als er een rekening gekoppeld is aan de OV chipkaart. Er zijn overal betaalterminals voorzien in de stallingen, er kan enkel digitaal betaald worden.

Page 17: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

17

• Verder zijn er abonnementen beschikbaar, waarbij een sticker op de fiets gekleefd wordt. Het is echter niet duidelijk of die sticker ook een unieke identificatiecode bevat, waarmee de fiets geïdentificeerd kan worden. Bovendien moeten deze gebruikers zich niet identificeren bij het binnenrijden of verlaten van de stalling, waardoor er minder controle is (het lijkt dus gemakkelijker om zo’n fiets te stelen) + er zijn geen gegevens beschikbaar over de stallingsduur en het aantal in- en uitritten.

• In de stalling werden ook briefjes aangetroffen die aan de fiets bevestigd worden als de fiets te lang gestald is. Doordat de fietsen niet geïdentificeerd worden in de stalling, is het niet mogelijk de gebruikers op te sporen.

2.2 Self-Service stallingen Siemens bouwde (samen met IPParking) voor de NS een 45-tal stallingen met stalen deuren om tot “zelfservice” fietsenstallingen met poortjes die automatisch open en dicht gaan door in of uit- te checken met de OV chipkaart. Belangrijk hierbij is dat een metaaldetector in de grond detecteert of de gebruiker een fiets bij zich heeft of niet. Dit maakt het mogelijk om de bezetting in de stalling bij te houden en inzicht te krijgen in hoe lang een fiets in de stalling staat.

Page 18: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

18

De stallingen zijn uitgerust met camerabewaking en gaan een kwartier voor de eerste trein open en sluiten een kwartier na de laatste trein. Je kunt er betalen met je bankkaart, of ‘stallen op rekening’ waarbij aan het eind van de maand de stallingskosten automatisch van je rekening gaan. Ook hier geldt het systeem van “eerste 24 uur gratis”, daarna betaal je 0,5 € per dag. Je kunt ook een abonnement nemen voor € 55. Dit is een filmpje van de technologie-leverancier IPParking.

De zelfservice fietsenstalling - Bron: Twitter (@kicklensing)

De zelfservice fietsenstalling - Foto: Alkmaarcentraal.nl

Page 19: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

19

Het ‘oude’ systeem - voorganger van zelfservice fietsenstalling. Bron: Weertdegekste.nl

2.3 Bike Lane De NS experimenteert met een systeem zonder poortjes voor de grote - bewaakte - fietsenstallingen, om de doorstroming te verbeteren en de menselijke interacties te verminderen. Nieuw hierbij is dat er niet (enkel) uitgegaan wordt van een identificatie via de OV-chipkaart, maar dat de fiets zelf geïdentificeerd wordt. Dit gebeurt door het plaatsen van een RFID tag op de fiets. Als de fiets de stalling binnenkomt, wordt deze tag uitgelezen. Bij het verlaten van de stalling leest het systeem de tag opnieuw. Bij het verlaten krijgt de fietser groen of rood licht, maar er is geen fysieke barrière die de fiets tegenhoudt. Een medewerker houdt een oogje in het zeil, en net als bij de zelfservice fietsenstalling kun je met je (contactloze) bankkaart betalen bij het buitenrijden. Dit filmpje legt het systeem uit.

Ook de Stad Amsterdam werkt mee aan het systeem, waardoor dezelfde tags gebruikt kunnen worden voor beide stallen. In de Amsterdamse stallingen kan ook met een contactloze bankkaart in- en uitgecheckt worden.

Page 20: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

20

3 Cycloparking.org

Alle foto’s / video’s: https://photos.app.goo.gl/pcd98GKf27J5FAJG8

3.1 Achtergrond

Cycloparking.org is iets meer dan een jaar online. Front-end en CMS volstonden niet meer voor een uitgebreide dienstverlening (nieuwe fietsenparkings in Brussel: Metro Beurs + De Brouckère) + er was nood aan doorgedreven automatisatie van de processen. Het platform wordt vooral gebouwd vanuit het perspectief van de parkingbeheerder en het operationeel beheer van de fietsenparkings en fietstrommels.

Er werd een bestek uitgeschreven voor een business analyse (door Foursevens), dat de basis vormde van een nieuw bestek voor de uitvoering van de aanpassingen (deze opdracht werd ook binnengehaald door Foursevens).

De vorige versie van de front-end en CMS werd losgekoppeld en gradueel vervangen door een nieuw systeem. De nieuwe functionaliteiten zijn beschikbaar zijn sinds de opening van de fietsenparking Beurs op 07/02/19.

3.2 Functionaliteiten De site werkt zeer snel en, is duidelijk en esthetisch. Alles is intuïtief en registreren verloopt heel vlot.

Momenteel zijn 210 fietstrommels aangesloten op het systeem en een aantal Park + Bike stallingen op randparkings. Er zijn geen fietskluizen op het systeem aangesloten. 1115 gebruikers maken gebruik van de diensten en nog eens 1500 Brusselaars staan op een wachtlijst.

Page 21: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

21

Met de nieuwe versie van Cycloparking wordt het ook mogelijk om de nieuwe, grote stallingen onder de Beurs (500 beveiligde plaatsen, 250 niet-beveiligde plaatsen, 14 bakfietsplaatsen) en Brouckère te beheren. Daarnaast wordt ook informatie toegevoegd over privépersonen die ruimtes verhuren (hier gebeurt geen operationele of financiële coördinatie door Cyclo, bewoners maken onder elkaar praktische en financiële afspraken). Ten slotte zijn er twee projecten waarbij plaatsen in parkeergarages voor auto’s worden voorzien voor het stallen van fietsen. (bv. Parking du Mirroir in Jette)

Op de vorige versie (van de back-end, pre februari 2019) waren de volgende zaken mogelijk:

• Het raadplegen van de fietsenstallingen op een kaart (ook de stallingen niet in beheer van Cyclo)

• Het aanvragen van een plaats / inschrijven op een wachtlijst • Het raadplegen van informatie over de fietstrommel / -stalling: exacte locatie,

kostprijs, waarborg, aantal plaatsen, type van de stalling • Mogelijkheid om problemen met een stalling door te geven • Mogelijkheid om een locatie voor een nieuwe stalling te suggereren • Een contactformulier • Een Frequently Asked Questions sectie • Gebruikersbeheer (account aanmaken, inloggen, overzicht van persoonlijke gegevens,

abonnementen, wachtlijst en suggesties)

Op de nieuwe versie (van de back-end, post februari 2019) werden volgende zaken toegevoegd / verbeterd:

• Vernieuwd systeem om plaatsen toe te wijzen. In de oude versie moet een inwoner zich inschrijven op alle stallingen / trommels waar zij / hij een plaats wilt. Het toekennen van plaatsen gebeurt per stalling, op basis van wie het langst op de wachtlijst staat. Bij het plaatsen van een nieuwe stalling / trommel gold ook dat de snelste inschrijvers de eerste kans krijgen, wat niet noodzakelijk als rechtvaardig aanzien werd. In het nieuwe systeem gebeurt de toewijzing over alle stallingen heen, op basis van de afstand tot de woonplaats, hoe lang een gebruiker op de wachtlijst staat (en mogelijks nog enkele factoren). Er wordt ook rekening gehouden met de uren waarop de gebruiker zijn fiets stalt (bv. Verschil tussen woonomgeving en werkplaats)

• De flow voor het registratie werd geautomatiseerd: er kan online betaald worden (vroeger enkel via overschrijving) en er is enkel nog een manuele tussenkomst nodig voor een check bij het toekennen van stallingen aan gebruikers.

• Het is in de nieuwe versie ook mogelijk om volledig automatisch een abonnement te krijgen in minder dan 5 minuten, zonder manuele tussenkomst van Cyclo. Dit voor de fietsenparkings met grote capaciteit (zoals Metro Beurs).

• De Login / unieke identifier is nu het gsm-nummer, waardoor ook SMS’en gestuurd zullen worden.

• Er werd ook een module toegevoegd voor technisch onderhoud van de stallingen (melden van problemen, uploaden van foto’s, ..)

Toegangsbeheer

Page 22: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

22

Alle fietstrommels zijn uitgerust met een elektronisch slot, 50 ervan zijn bij wijze van test uitgerust met een Mobib-compatibel slot. Indien dit succesvol is, zal dit type slot op alle stallingen geplaatst worden.

Voor de Mobib stallingen: de gebruiker geeft het nummer van zijn Mobib kaart in op de website, en kan zich dan via haar / zijn kaart kenbaar maken aan de fietsenstalling. Deze stallingen hebben een internetverbinding, bij het verliezen of veranderen van de kaart, kan een nieuw Mobib-nummer ingeladen worden in het slot. Voor de andere stallingen is er geen internetverbinding en moet ook een aantal reserve badges op voorhand geconfigureerd worden in het slot. Bij verlies van een badge of een nieuwe gebruiker, wordt een reserve badge uitgereikt (die reeds geprogrammeerd is in het slot). Indien de badges op zijn, moet iemand ter plaatse gaan om een nieuwe reeks te programmeren.

Voor de grote fietsenparkings: de gebruiker registreert haar / zijn mobib kaart + betaalt (voor een volledig jaar) en krijgt vervolgens onmiddellijk toegang tot de stalling. Het is niet mogelijk om op een andere manier toegang te krijgen, de gebruiker moet dus over een Mobib kaart beschikken. In de Metrostations kan die ter plaatse gekocht worden, daarnaast zijn er ook een heel aantal plaatsen beschikbaar zonder toegangscontrole (dus niet beveiligd).

Voor de Mobib-compatibele stallingen is geen waarborg nodig (de gebruiker gebruikt immers haar / zijn eigen mobib-kaart), voor de andere stallingen wordt €20 waarborg aangerekend.

3.3 Lessons learned • De specificaties verschillen over alle Mobib-kaarten heen. Er zijn verschillende versies

en protocollen die gebruikt worden. Dit betekent dat lezers die Mobib kaarten willen uitlezen, met veel verschillende protocollen en standaarden overweg moeten kunnen. Wegens weinig documentatie, gebeurt dit vooral via trial & error.

• Uitrusten van fietstrommels met sloten gebaseerd op Mobib (incl. Batterij, internetverbinding, zonnepanelen) is behoorlijk duur + risico bestaat dat trommel niet meer toegankelijk is in de winter (stroomuitval door te weinig zon)

• Momenteel wordt een nieuw type slot getest (Evva Airkey) waarbij de ‘intelligentie’ aan de kant van de gebruiker zit, waardoor het slot weinig elektriciteit of beheer nodig heeft. Wordt geëvalueerd.

3.4 Technisch De nieuwe site werd gebouwd in Wordpress en draait bovenop Amazon AWS storage.

De financiële transacties en het financieel beheer gebeurt door Stripe. Deze service biedt ondersteuning voor kredietkaarten en bancontact en verzorgt ook andere financiële diensten:

• Vernieuwing van abonnementen • Boekhouding • Facturatie • Het beheer van de waarborg • Een API zorgt voor een goede integratie met de database van Cycloparking

Page 23: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

23

Het automatisch versturen van berichten via SMS gebeurt via een systeem van Nexmo

Het bedrijf WOW Solutions zorgt voor het beheer van de elektronische toegang en sloten. Van zodra een nieuwe gebruiker zich geregistreerd (en betaald) heeft, wordt het Mobib nummer op de “white list” gezet in de sloten van de fietsparking(s).

Er is een geen connectie met Mobib. Enkel de identifier (het Mobib nummer op en in de kaart) wordt gebruikt in de database en in het slot om een gebruiker te identificeren. Dit betekent dat er geen connectie nodig is met het Mobib systeem en in principe elk type van badge gebruikt kan worden (dat hetzelfde protocol gebruikt).

Stallingen die gebruik maken van Mobib hebben nood aan een internetverbinding + stroomvoorziening (voor de trommels: niet evident om dit te voorzien via zonnepanelen + batterij). Indien de internetconnectie wegvalt, hebben de gebruikers die reeds ingeladen waren in het slot nog toegang. Gebruikers die toegevoegd werden na het uitvallen van de connectie, zijn nog niet ingeladen en krijgen geen toegang.

Niet alle stallingen hebben een internetverbinding. De offline stallingen hebben een log om het gebruik van de stalling te analyseren, maar dit moet ter plaatse opgevraagd worden + is zeer omslachtig. Dit gebeurt daarom niet.

Er is momenteel open data, namelijk de locaties van de fietsenstallingen. De bedoeling is om op termijn ook de real-time bezetting te delen via een systeem van Xovis

3.5 Financieringsmodel 14 gemeenten in Brussel vertrouwen op Cyclo voor het beheer van hun fietstenstallingen. Dit gebeurt via Parking.Brussels dat naast autoparkings ook instaat voor het fietsparkeren. Via subsidies van het Brussels Hoofdstedelijk gewest en Europa (EFRO - € 2.135.771,00 - 50% co-financiering) wordt de werking van Cycloparking gefinancieerd. Cyclo won ook een overheidsopdracht voor het beheer van fietsenstallingen in één van de Brusselse gemeenten (Brussel Stad). Cycloparking.org is niet zelfbedruipend, dit betekent dat er na afloop van het Europese project (2020) nieuwe subsidiëring moet gezocht worden.

Een abonnement kost 60 euro per jaar aan de gebruiker. Voor de nieuwe parkings krijgt de gebruiker 50% korting voor de eerste 6 maanden. Er loopt een proef met inpandige fietsenstallingen en commerciële ruimtes. Hiervoor betaalt Parking.Brussels huur aan de eigenaar + wordt per abonnement van €60, €1 aan de eigenaar betaald.

In de toekomst wordt er ook onderzocht of er tickets / toegang kan voorzien worden voor korte duur zonder het aantal fietsdiefstallen te verhogen.

Page 24: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

24

De stallingen zelf worden door de gemeenten betaald en geplaatst. Hiervoor zijn verschillende raamcontracten afgesloten (zoals met Velobox) door Parking.Brussels om voor uniformiteit te zorgen.

3.6 Volgende stappen • In de toekomst wordt ook het beheer van inpandige fietsenstallingen, eigendom van

privé-uitbaters, mogelijk. Daarnaast wordt onderzocht hoe stallingen van grote instellingen en universiteiten beheerd kunnen worden, zoals bijvoorbeeld van de ULB.

• De NMBS heeft ervoor gekozen om zelf het beheer van haar fietsenparkings op zich te nemen. Dit betekent dat er geen interoperabiliteit zal zijn met de andere fietsenstallingen in de stad beheerd door Cyclo, fietsparkeren voor niet-openbaar vervoer gebruikers duurder wordt en de prijs van een abonnement €70 wordt ipv €60. Het toegangssysteem wordt geleverd door Skidata.

• Velopark is op zoek naar oplossingen om weesfietsen te voorkomen / verwijderen en verder het aantal fietsdiefstallen in bewaakte parkings tot nul te herleiden.

Page 25: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

25

4 Plannen van Velopark partnersteden

4.1 Gent

STATUS 2019 • Fietstrommels: worden afgebouwd / niet meer actief ondersteund • Stalling aan station Gent-Sint-Pieters:

• Afgesloten stalling NMBS (met badge) • Grote ondergrondse fietsenparking (dubbeldeks): vrije toegang • Nieuwe ondergrondse fietsenparking achterkant (dubbeldeks): vrije toegang

langs trap • Fietspunt

• Stalling aan stations Gent Dampoort: • Afgesloten stalling NMBS (met badge) • Grote gelijkgrondse fietsenparking in openlucht: vrije toegang • Fietspunt

• Aantal buurtfietsenstallingen • Publieke fietsenstallingen met detectiesystemen (Lumiguide): Braunplein &

Korenmarkt

TOEKOMSTPLANNEN • Buurtfietsenstallingen: er worden de komende jaren een achttal

buurtfietsenstallingen bijgeplaatst (15 tot 32 fietsen) met automatische toegangscontrole. Daarnaast komen er op nog minstens twee Park + Ride terreinen afgesloten fietsenstallingen (P+R Watersportbaan en de P+R Ledeberg)

• De toegangscontrole zal werken met het het stadsbreed toegangssysteem beheerd door de diensten Facilitair Management (leverancier: NEDAP). Hierdoor kunnen verschillende abonnementsformules aangeboden worden voor verschillende stallingen in de Stad. (wordt uitgebreid besproken in Annex van nota rond registratie & toegangscontrole)

• Het administratief centrum van de Stad Gent wordt uitgebreid zodat de meeste stadsdiensten op één locatie terecht komen. Hier zal bijkomend ook een fietsparking worden voorzien met in totaal 1100 fietsparkeerplaatsen waarvan 600 voor medewerkers. Deze laatste zal afgesloten zijn, maar zal kunnen worden opengesteld tijdens weekends of vakanties met grote evenementen.

• Stations: De NMBS denkt aan het installeren van een toegangssysteem voor een deel van de fietsparking, maar dit is nog niet concreet uitgewerkt. Het onderzoek hiervoor loopt nog.

• Er wordt momenteel een nieuwe samenwerkingsovereenkomst gemaakt met oog op de (comforts)uitbreiding aan het station Gent Sint-Pieters.

• De data over het gebruik van de deelfietsen van de Stad Gent wordt verzameld voor analyse-doeleinden.

Page 26: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

26

• Aanbieders van dockless deelsystemen moeten kosteloos een API ter beschikking stellen om de stad op regelmatige basis geanonimiseerde data te bezorgen.

• Er zijn momenteel geen plannen voor integratie met de Mobib kaart, als het protocol van Mobib (MIFARE) compatibel blijkt te zijn met het NEDAP, is er echter geen reden om dit niet te doen. (nader onderzoek leerde dat dit niet het geval is)

4.2 Antwerpen

STATUS 2019 • Enkele fietstrommels • Stalling aan station Antwerpen Centraal

• Ondergrondse stalling NMBS (niet afgesloten / beveiligd?) • Kant Kievitplein: grote ondergrondse stalling (via trap) • Fietspunt

• Stalling aan station Berchem • Grote overdekte stalling

• Heel wat buurtfietsenstallingen

TOEKOMSTPLANNEN • Bestuursakkoord • Er komt in 2020 een fietsenparking onder het Operaplein (ongeveer 300 plaatsen +

een buurtstalling), er wordt gekozen voor beugels zodat alle types van fietsen er kunnen staan. De bedoeling is dat zowel buurtbewoners er hun fiets kunnen stallen als mensen die gaan shoppen, naar de opera gaan, ..

• Voor de fietsenstalling aan het station zijn ook nog extra maatregelen nodig. Buiten de openingsuren van het fietspunt (van 07u tot 19u) gebeuren er nog fietsdiefstallen.

4.3 Leuven

STATUS 2019 • Stalling aan station Leuven Centraal

• Ondergrondse stalling NMBS (niet afgesloten / beveiligd) • Ondergrondse stalling aan achterkant station (niet afgesloten / beveiligd) • Fietspunt

• Enkele overdekte fietsenstallingen

TOEKOMSTPLANNEN • Er wordt in gewerkt aan een extra overdekte fietsenstalling aan het station. De

bedoeling is om hier centrale toegangscontrole te voorzien, zodat het aantal beschikbare plaatsen (voor de gehele stalling) ook gekend is.

Page 27: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

27

• Mogelijks zijn er plannen om de stalling van de NMBS, onder het station, toegankelijk te maken met de Mobib-kaart, zodat enkel treinreizigers hun fiets hier achter kunnen laten.

4.4 NMBS

STATUS 2019 • Tal van stallingen, 90% van fietsenstallingen ligt aan stations • Op een dertigtal plekken stallingen met toegangscontrole met badge (geen mobib

kaart) • B-parking neemt momenteel het beheer van de fietsenstallingen over

TOEKOMSTPLANNEN • Plannen voor 50.000 nieuwe fietsparkeerplekken tegen 2025 • Plannen om bepaalde stukken van stallingen beter te beveiligen, eventueel door zowel

fietsers als fietsen te registreren • Plannen om pilootprojecten op te zetten • Migratie van badges naar mobib-kaart als identificator

Page 28: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

28

5 Projecten / technologie rond fietsidentificatie

5.1 Fietsenstallingen met fiets / fietser identificatie Over het algemeen zijn de geïmplementeerde stallingsinfrastructuur en de bijhorende systemen nog niet zo geavanceerd:

• Nergens gebeurt de identificatie van de fiets • In een aantal stallingen wordt de fietser geïdentificeerd (bijv. Beveiligde stallingen

van de NMBS en buurtfietsenstallingen) • In een aantal stallingen wordt het aantal aanwezige fietsen bijgehouden:

• Gent (stallingen Braunplein & Korenmarkt): dit is een systeem geleverd door Lumiguide, de accuratesse kan verbeterd worden

• Kortrijk (link - mogelijks defect) • Identificatie van de fietser gebeurt maar in een beperkt aantal stallingen, er wordt

steeds gekozen voor toegang met badge (stallingen NMBS - buurtfietsenstallingen)

5.2 Velopass: Identificatie van fietsers met code • QR code die op de fiets geplaatst wordt, er wordt ook met RFID / NFC getest • De codes / stickers worden enkel geplaatst door de fietshandelaar, dit geeft zekerheid

over de eigenaar van de fiets. De handelaar neemt ook foto’s. • De fietser kan de Mobo (mobility organizer) app gebruiken om zich te identificeren

en codes te scannen. • Fietsen kunnen als gestolen geregistreerd worden. • Indien de fiets gevonden wordt, kan de eigenaar gemakkelijk opgespoord worden • Website: https://velo-pass.be/

5.3 mybike.brussels: Identificatie van fietsers met code • Iedereen kan een sticker aanvragen met QR code, die wordt opgestuurd met de post. • De fietser maakt een profiel aan met foto’s en gegevens van de fiets • Iedereen kan de code scannen en zien of de fiets als gestolen geregistreerd staat • Indien de fiets gevonden wordt, kan de eigenaar gemakkelijk opgespoord worden • Website: https://mybike.brussels/

5.4 bikebank.be: Identificatie van fietsers met code • Iedereen kan een sticker aanvragen met QR code • De fietser maakt een profiel aan met foto’s en gegevens van de fiets • Indien de fiets gevonden of gecontroleerd wordt, kan de eigenaar gemakkelijk

opgespoord worden • Website: https://www.bikebank.be/wat-bikebank

Page 29: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

29

5.5 Buck-e: Identificatie van fietsende kinderen met RFID • Systeem met digitale munten die kinderen kunnen verdienen door te fietsen en te

wandelen • RFID sensor op de spaken van de fiets / sleutelhanger voor voetgangers, scanner aan

ingang van de school • als kind X aantal keer naar school komt op duurzame wijze: digitale munt in digitale

portefeuille > kan naar de kermis, de kermis handelaar scant de barcode op de badge van het kind

• momenteel: Bornem, Deinze, Crisnée, Brugge, Haacht, Peer, Leuven, Bonheiden (pilots + testen samen met VSV)

• Website: https://buck-e.be/

5.6 Navilens: van op afstand QR codes herkennen • Een oplossing met gekleurde QR codes voor mensen met een visuele beperking • De QR codes kunnen vanop een afstand uitgelezen worden en mensen inlichtingen en

richtingaanwijzingen geven • De oplossing zou eventueel gebruikt kunnen worden om QR codes op het frame vna

een fiets, een telefoon of kledij van een fietser te registreren bij het binnenrijden van een stalling

• Website: https://www.navilens.com/

5.7 Veloxx: opsporen van fietsen via Lora • Fietsen worden uitgerust met een Lora-zender, zodat hun locatie altijd opgevraagd

kan worden • Hier werd een proefproject rond opgezet in Leuven • Website: https://veloxx.be/ - https://www.viloc.eu/

5.8 Bikeep: beveiligen van fietsen op rekniveau • Individuele fietsen kunnen vastgezet worden op niveau van het rek met een stang die

vergrendeld wordt. • Systeem wordt bediend via app, kaart of contacteren van een telefoonnumer • Website: https://bikeep.com/

5.9 Blue-locker: beveiligen van fietsen op rekniveau • Lockers in het station van Vilvoorde die een individuele fiets kunnen bevatten • De lockers kunnen bediend worden via een app • De status van de locker (vrij / bezet) kan enkel via de app geraadpleegd woren • Website: https://www.blue-bike.be/nl/Blue-locker

5.10 Ubipark: automatische toegang voor auto’s • App communiceert met beacon dat aan slagboom gekoppeld wordt • Mensen met abonnement krijgen automatisch toegang • Filmpje: https://www.youtube.com/watch?v=Xqfol9TowJU

5.11 Bikeeper: RFID tag in voorwiel • RFID tag wordt tussen de spaken bevestigd • Systeem wordt gebruikt als beloningssysteem

Page 30: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de

Rapport

Omgevingsanalyse: wat bestaat er al rond digitaal fietsparkeren?

30

• Website: http://www.nsa-urbanproducts.com/bikeeper/123/derozap-fietsbeloning.html

5.12 Rotterdam: fietsparkeeronderzoek met 15.000 RFID tags • Onderzoekers hebben 15.000 fietsen voorzien met uitnodiging om deel te nemen aan

onderzoek, uitnodiging bevatte RFID tag • Onderzoekers liepen door het centrum en registreerden de tags om

fietsparkeergedrag in kaart te brengen • Website: https://www.verkeersnet.nl/parkeren/13891/fietsparkeeronderzoek-

met-rfid-stickers/?gdpr=accept

5.13 Biketrack: Lora Wan tracker voor fiets (in ontwikkeling) • Tracker op batterij die ingewerkt wordt in de fiets en om de zoveel tijd de locatie van

de fiets doorstuurt • Website: http://www.biketrack.co/

5.14 Sherlock: Lora Wan tracker voor fiets • Tracker met GPS, sim-kaart, bluetooth en bewegingsdetector • Lange cylinder, kan in handvaten van stuur geplaatst worden • Website: https://www.sherlock.bike/en/device-app/

Page 31: Rapport - Fietsberaad Vlaanderenhaar partners: Stad Antwerpen, De Fietsambassade Gent, Stad Leuven, CROW Fietsberaad Nederland, Pro Velo, Fiets En Werk, de Fietsersbond, Gracq, de