Modern Language Association of Poland Socit Polonaise des Langues Vivantes Polnischer Neuphilologen -Verband

Polskie Towarzystwo Neofilologiczne1929 2009

OpracowanieZofia Magnuszewska

Halina Maleczyk -Boguszewska

Katowice 2009

Opracowanie graficzne i amanieMagorzata Harast

Copyright by Autorzy Katowice 2009

3Spis treci

Sowo wstpne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

1 . Historia Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego (ptn) . . . . . . . . . 6

1 .1 . Okres przedwojenny (lata 1929 1939) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 1 .2 . Okres powojenny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 1 .2 .1 . Lata 1969 1989 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 1 .2 .2 . Lata 1989 2009 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

2 . Charakterystyka dziaalnoci ptn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

2 .1 . Cele, zadania i formy dziaalnoci statutowej . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 2 .2 . Wsppraca z organizacjami midzynarodowymi . . . . . . . . . . . . . 30 2 .3 . Neofilolog cele, profil, zasig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 2 .4 . Dziaalno okrgw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

3 . Funkcje, honorowe tytuy i odznaczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70

3.1. Skady zarzdw ptn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 3 .2 . Honorowi prezesi i honorowi czonkowie ptn . . . . . . . . . . . . . . . 85 3.3. Odznaczeni Medalem im. prof. Ludwika Zabrockiego . . . . . . . . . 86

4 . ptn we wspomnieniach i zdjciach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87

Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125

Aneks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128

5Sowo wstpne

Naszym punktem wyjcia nie jest nico, zawsze jestemy spadkobiercami czego, jestemy zadueni. Ale to dziedzictwo jest nam powierzone po to, bymy si rozwijali. Paul Ricoeur

Zbliajcy si jubileusz osiemdziesiciolecia istnienia Polskiego Towarzy-stwa Neofilologicznego skania wielu spord nas do pogbionej refleksji nad tym, czym Towarzystwo byo / jest w yciu zawodowym, a take w pewnym zakresie osobistym kadego z nas. Fakt, e osiemdziesicioletnia historia miaa 30 lat przerwy (1939 1969) znaczcy jest rwnie dlatego, e tak naprawd idee programowe ptn wyraone ju na Zjedzie Zaoycielskim w roku 1929 byy w nas zawsze obecne. Obecne byo rwnie pragnienie wsplnego dziaania.

Z inicjatyw opracowania historii ptn wystpi Zarzd Gwny. wiadome trudnoci, z pewnymi obawami przyjymy obowizek wykonania tej pracy, b-dc przekonane o potrzebie wyraenia szacunku i zoenia swego rodzaju hodu Tym, ktrym nie tylko my same tak wiele zawdziczamy.

Ta retrospektywna wdrwka w histori, w przeszo staa si dla nas, mamy nadziej, e stanie si rwnie dla innych, inspiracj do wspczesnej peregrynacji i spojrzenia na aktualne losy Towarzystwa, na nowe wyzwania i formy dziaania ptn jako jedynego stowarzyszenia skupiajcego nauczycieli rnych jzykw obcych wszystkich poziomw nauczania. ptn stanowi cigle forum wymiany myli, dowiadcze, wzbogacania wiedzy i warsztatu pracy za-rwno w nauczaniu szkolnym jak i pozaszkolnym dla podniesienia efektywnoci nauczania jzykw obcych i uczynienia z ksztacenia jzykowego w Polsce wa-nego zadania rangi pastwowej .

Zdajemy sobie spraw z tego, e niniejsze opracowanie nie speni oczekiwa wszystkich czonkw, e wiele spraw nie zostao poruszonych, take niektre z nich wymagayby wyjanie i uzupenie. wiadome tych brakw z gry prze-praszamy za wszelkie pominicia czy pomyki, ktrych nie potrafiymy unikn.

6Usprawiedliwiajc niejako owe niedostatki pragniemy wskaza na due trudno-ci w dotarciu do czci dokumentacji ptn, na kopoty z przypominaniem so-bie pewnych wydarze. Po prostu pami ludzka jest ulotna. Wiele pozostaje w naszych emocjonalnych odczuciach, ale zapominamy daty, nazwiska Tym wszystkim, ktrzy przekazali sprawozdania, zdjcia i skany lub choby krtkie informacje dotyczce pojedynczych faktw serdecznie dzikujemy, nie wymie-niajc nazwisk z obawy pominicia kogokolwiek.

Nasze specjalne podzikowania kierujemy do Autorw wspomnie, ktre wzruszaj i skaniaj do refleksji. Dzikujemy te Wszystkim, ktrzy zawsze znajdowali czas, aby odpowiedzie na nasze pytania lub wtpliwoci.

Zofia Magnuszewska i Halina Maleczyk-Boguszewska

1 . Historia Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego (PTN)

1 .1 . Okres przedwojenny (lata 1929 1939)

W dobie, gdy nauczanie w ogle przeywa kryzys, gdy denie do reformy we wszystkich kierunkach jest tak silne, a metody i programy podlegaj cigej rewizji i przeksztaceniom, nauczyciele jzykw nowoytnych postanowili poro-zumie si ze sob i omwi najwaniejsze sprawy dydaktyczne czytamy w So-wie wstpnym Ksigi Pamitkowej I-go Zjazdu Nauczycieli Jzykw Nowoytnych (1929: 4)1. Zjazd zorganizowany zosta z inicjatywy dra Jana Pitka, czonka sekcji jzykw nowoytnych dziaajcej przy Towarzystwie Nauczycieli Szk rednich i Wyszych, przy wspudziale Zarzdu sekcji, w skad ktrego wchodziy: J. Ko-udzka, E. Markova, H. Nieniewska i E. Pepowska. Komitetowi Organizacyjnemu przewodniczy prof. Zygmunt empicki. Zjazd odby si w dniach 24 lutego 1929 r. w Warszawie. Uczestniczyo w nim 500 osb reprezentujcych rodowiska nauczycieli jzykw nowoytnych wszystkich typw szk.

Idea Zjazdu zyskaa aprobat i wsparcie zarwno Towarzystwa Nauczycieli Szk rednich i Wyszych, jak i Ministerstwa Wyzna Religijnych i Owiecenia Publicznego, Uniwersytetu Warszawskiego oraz Ksinicy Atlas. Program Zjazdu

1 W latach 1918 1929 dziaao we Lwowie Towarzystwo Filologw Nowoytnych. Przy Towarzy-stwie dziaay 2 sekcje naukowe: Filologiczno Lingwistyczna i Pedagogiczno Dydaktyczna. W ra- mach dziaalnoci wydawniczej Towarzystwo przez cay okres istnienia wydawao Prace Towa- rzystwa Filologw Nowoytnych w jz. polskim i francuskim; do 1929 r. wydano 5 tomw. Dziaalno tego Towarzystwa zostaa zakoczona z chwil powoania na zjedzie neofilologw w roku 1929 Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego z siedzib w Warszawie. W: Sownik polskich towarzystw naukowych . 1994, t .ii s .104105 .

7(zob. aneks, za. 1) wiadczy o bogactwie tematycznym, a take o aktywnym w nim udziale wybitnych przedstawicieli katedr neofilologii z rnych orod-kw uniwersyteckich oraz nauczycieli szk rednich i powszechnych. Gomi Zjazdu byli: rektor Uniwersytetu Warszawskiego, przedstawiciele Ministerstwa w .r . i o .p ., Towarzystwa Nauczycieli Szk rednich i Wyszych oraz Zwizku Nauczycieli Szk Powszechnych. W wygoszonych przemwieniach wyraa-no uznanie i wsparcie dla organizatorw, zainteresowanie problematyk oraz przekonanie, e niezbdne s dziaania sprzyjajce nadaniu odpowiedniej rangi jzykom nowoytnym w nauczaniu szkolnym i w kulturze narodowej, a Zjazd, w ktrym uczestnicz najwybitniejsi specjalici, teoretycy i praktycy stanowi znakomite forum wymiany pogldw i dowiadcze.

Problematyka referatw bya bardzo zrnicowana. Mona jednak sprbowa wyrni nastpujce grupy tematyczne:

jeden czy dwa jzyki nowoytne w szkole redniej? stan wspczesnej dydaktyki jzykw obcych (w tym rwnie zagadnienia

szczegowe dotyczce nauczania gramatyki i fonetyki), stosunek nauczania jzykw nowoytnych do nauki jzyka polskiego, ksztacenie i doksztacanie nauczycieli, zagadnienia z zakresu literatury, kultury .Dr Jan Pitek (1929: 1623) przedstawi istotne argumenty na rzecz naucza-

nia dwch jzykw nowoytnych w szkole redniej, wskazujc na potrzeby sfery gospodarczej, handlowej, kulturowej . Nawet kraje silniejsze od Polski, ktrych jzyki maj zasig wiatowy, reorganizoway nauk jzykw obcych uwzgldniajc ich rnorodno, przeznaczajc wiksz liczb godzin w pro-gramie. Autor sygnalizowa rwnie konieczno poprawy warunkw pracy nauczycieli i wyposaenia szk.

Dr Klara Trenklerwna (1929: 2324) uzasadniaa rwnie potrzeb naucza-nia dwch jzykw nowoytnych wskazujc wzgldy pragmatyczne: gospodarcze i polityczne, przeciwstawia si take pogldowi, e nauka jzykw nowoytnych to tylko realizacja celw praktycznych, e jzyk to tylko narzdzie podajc wane argumenty na to, e nauka ta promuje istotne wartoci wychowawcze i sprzyja gbszemu rozwojowi umysowemu uczniw (zob. Prejbisz, 1962: 5). Autorka powoywaa si na przykady Francji i Niemiec, gdzie zauwaono ju, i jzyki nowoytne nie mniej od klasycznych przyczyni si mog do ksztatowania umysw i serc modziey. Poraki w tym zakresie wynikay czsto std, e me-tody nauczania jzykw klasycznych przeniesiono automatycznie do dydaktyki jzykw nowoytnych. Dr K. Trenklerwna opowiadaa si za dostosowaniem metody do wieku uczniw wyrniajc okresy: 813, 1316 i 1819 lat. Metoda bezporednia bardziej odpowiada uczniom modszym, za w etapie nastpnym

8zaleci naley zmodyfikowan metod gramatyczno-tumaczeniow, nie wy-kluczajc niektrych technik metody bezporedniej. Istotnym elementem jest nauka o kulturze traktowana nie jako nowy przedmiot, ale polegajca na wydo-bywaniu z tekstw, z jzyka wartoci, ktre mog przyczyni si do zrozumienia, czasami tylko do intuicyjnego wczucia si w odrbn szeroko rozumian kul- tur i psychik innych, pamitajc, e poznajc innych poznajemy siebie (1929: 32). Zarwno dr J. Pitek jak i dr K. Trenklerwna za wane uwaali rw-nie poszerzenie oferty jzykowej. Obserwowano bowiem dominacj jzyka nie-mieckiego, znacznie mniej francuskiego i bardzo niski procent uczcych si j-zyka angielskiego . Mogo to negatywnie wpywa na wszechstronne ksztacenie Polaka Europejczyka .

Problematyk t podjli take dr Mieczysaw Ziemnowicz i dr Stefania Ciesiel-ska-Borkowska (1929: 5573) w referatach dotyczcych stanu dydaktyki jzykw nowoytnych w Polsce podkrelajc rol jzykw w nauce szkolnej z uwzgldnie-niem zarwno wartoci ksztaccych jak i wychowawczych. Nauka jzykw no-woytnych prowadzi bowiem do pogbienia zrozumienia i znajomoci innych narodw oraz cech wasnego narodu . Nie ma wic antynomii midzy utylitary-zmem nauki jzykw nowoytnych a ich znaczeniem ksztaccym i wychowaw-czym. Dr M. Ziemnowicz i dr S. Ciesielska-Borkowska przywizywali szczegln wag do ksztacenia dobrych nauczycieli, zdolnych do wyboru odpowiedniej metody, a zwaszcza dostosowania jej do wieku uczniw . O ksztaceniu i do-ksztacaniu nauczycieli mwili rwnie podczas Zjazdu prof. Adam Kleczkowski (1929: 124136) i dr Stanisaw Wchowski (1929: 121127).

Dr Juliusz Ippoldt (1929: 3450) omawia wykorzystanie jzyka ojczystego w nauce jzyka obcego podkrelajc, e uywanie jzyka ojczystego spenia gwnie rol pomocnicz, pozwala take na uwiadomienie rnic midzy jzykami w zakresie gramatyki, znaczenia sw, porwnywania pokrewnych i podobnych zwrotw, przysw, czego efektem moe by budzenie zaintere-sowania jzykiem i mow jako wytworami kultury. Wane jest rwnie zrozu-mienie waciwej roli i miejsca tumaczenia w szkolnej nauce jzykw nowo-ytnych.

Program I-go Zjazdu, referaty i dyskusja zamieszczone w Ksidze Pamitkowej (1929) odzwierciedlaj w znacznym stopniu stanowisko rodowisk neofilologicz-nych dotyczce stanu nauczania jzykw nowoytnych w pierwszym dziesiciole-ciu po odzyskaniu niepodlegoci; s take reakcj na wydany w 1919 r. Program naukowy szkoy redniej Prejbisz (red.) (1962: 59), w ktrym uznaje si, e jzyki nowoytne maj jedynie utylitarne znaczenie, s pozbawione charakteru ksztac-cego i wychowawczego w przeciwiestwie do jasnoci i logicznych wartoci jzy-kw klasycznych oraz cisoci nauk matematyczno-przyrodniczych .

9Warto wspomnie, e wyrazem de ogromnej wikszoci nauczycieli wszystkich jzykw obcych nowoytnych, przekonanych o znaczeniu wycho-wawczym i dbajcych o status swojego przedmiotu w nauce szkolnej bya wy-dana w roku 1925 Dydaktyka Jzyka Niemieckiego Juliusza Ippoldta, w ktrej Autor uzasadnia, e nauka jzykw obcych obok realizacji celu praktycznego, ktrym jest opanowanie jzyka dla porozumiewania si z obcokrajowcami, od-grywa wan role wychowawcz i ksztacc:

przez otwarcie skarbw ducha, nagromadzonych przez narody Europy; przez zrozumienie zwizku kulturalnego Polski z Zachodem; przez nauk systematyczn, przyzwyczajajc modzie do bardzo dokad-

nej pracy; przez formalnie ksztaccy wpyw nauki (A. Prejbisz, 1962: 1213).Praca Ippoldta zawierajca argumenty polemiczne z tezami Naukowego pro-

gramu szkoy redniej, wywoaa wiele dyskusji zarwno wrd naukowcw jak i nauczycieli praktykw i miaa niewtpliwie znaczcy wpyw na ksztatowanie opinii i tendencji, ktre znalazy wyraz w deniu do integracji rodowiska neo-filologicznego i doprowadziy do zwoania I Zjazdu Neofilologw, ktrego naj-wikszym sukcesem bya rezolucja2 dotyczca powoania Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego oraz wydawania Neofilologa czasopisma powiconego zagadnieniom dydaktyki jzykw nowoytnych (1929: 146147).

Pierwszym przewodniczcym Zarzdu Gwnego wybrany zosta prof. Zyg-munt empicki, ktry peni t funkcj take w okresie nastpnych dwch ka-dencji tzn. do roku 1939. Towarzystwo dziaao w piciu okrgach: warszawskim, poznaskim, krakowskim, lwowskim i wileskim oraz w szeciu koach: dz-kim, lubelskim, lskim, kaliskim, tarnopolskim i lidzkim.

W cigu 10-lecia (1929 1939) istnienia ptn odbyy si trzy Zjazdy, ktre miay ogromne znaczenie dla rozwoju polskiej neofilologii oraz dla nauczania jzykw nowoytnych. Byy one rwnie wiadectwem postpowego dziaania spoecznego podejmowanego wiadomie w nieatwych warunkach przez ro-dowisko neofilologw (A. Prejbisz, J. Smlska, 1976: 31 32).

W zwizku z przygotowywanymi zmianami w programach nauczania w kwietniu 1932 r . ptn skierowa do Ministerstwa memoria podkrelajcy zna-czenie znajomoci jzykw nowoytnych, wnioskujc o podniesienie zakresu i poziomu nauczania, unowoczenienie metod, uznanie ksztaccej i wychowaw-czej roli nauki jzykw oraz apelujc o odpowiedni polityk w wyborze jzy-kw . Memoria nie przynis oczekiwanych rezultatw .

II-gi Zjazd odby si w Krakowie dopiero w roku 1933, w okresie narzuconych szkolnictwu tzw . reform jdrzejowiczowskich . Ministerstwo nie wyrazio zgody

2 Zob. aneks, za. 2.

10

na wczeniejsze zwoanie Zjazdu. Szczeglne znaczenie mia ostatni Zjazd w roku 1939, na ktrym referat programowy na temat: Ustrj nauczania jzykw obcych w polskiej szkole redniej wygosi prof . Zygmunt Czerny (1962: 214226) . Profesor podkreli, e ze wzgldw politycznych, ekonomicznych, spoecznych i kulturowych wzrosa rola znajomoci jzykw obcych. Obowizkiem ptn byo wic zwraca uwag wadz na braki, ktre mog spowodowa straty trudne do odrobienia. W wyborze i proporcjach ilociowych nauki jzykw naleao kie-rowa si polsk racj stanu. Niebezpieczna wydawaa si dominacja jzyka nie-mieckiego, przy spadku iloci uczcych si jzyka francuskiego i cigle bardzo maej obecnoci jzyka angielskiego, ktry w wiecie odgrywa wan rol. Nale-ao rwnie rozway wprowadzenie do szk jzyka rosyjskiego oraz wzbogaci ofert jzykw nadobowizkowych. Postulat nauczania dwch jzykw nowoyt-nych wspierany by przez rodowiska naukowe, przemysowe, handlowe, a take wojskowe .

W referatach i dyskusji dotyczcej metod nauczania dominowaa dno do kompromisu, do stosowania metody mieszanej, rozsdnego podejcia eklek-tycznego przy zachowaniu istotnej dla efektw aktywnej postawy nauczyciela i ucznia. Analizujc przyczyny sabych wynikw zwracano uwag na zby may wymiar godzin, pne podejmowanie nauki, przepenione klasy, niedostateczne przygotowanie z gramatyki jzyka polskiego oraz brak dbaoci o ksztacenie i doksztacanie nauczycieli .

Przedstawiciele ptn uczestniczyli take w Kongresach Midzynarodowych. Podczas Kongresu Neofilologicznego, ktry odby si w kwietniu 1931 r. w Paryu nawizano liczne kontakty z zagranic. Delegaci polscy stwierdzili, e na tle dowiadcze innych krajw, poziom nauczycieli i wyniki nauczania w naszym kraju naley oceni pozytywnie. II Midzynarodowy Kongres planowany na rok 1936 w Wiedniu ze wzgldu na sytuacj polityczn, wzrost wpyww narodowych socjalistw, odby si rok pniej w Paryu, take z udziaem bardzo aktywnym polskiej reprezentacji .

Lektura Ksigi pamitkowej I-go Zjazdu nauczycieli jzykw nowoytnych (Jzyki nowoytne, 1929) oraz interesujcej pozycji Z problematyki nauczania j-zykw obcych wydanej pod redakcj Antoniego Prejbisza (Warszawa, 1962) po-zwala nam zapozna si z najwaniejszymi problemami bdcymi przedmiotem bada, dyskusji i wymiany dowiadcze w zakresie dydaktyki jzykw obcych, wysoko oceni bogactwo i poziom artykuw oraz dostrzec wsplny cel rodo-wisk neofilologicznych wszystkich szczebli polskiego szkolnictwa, ktrym byo osignicie jak najlepszych wynikw w nauce jzykw nowoytnych.

Dyskusja nad nauczaniem dotyczy gwnie wyboru metody oraz ksztacenia i roli nauczycieli. W licznych artykuach odnajdujemy treci bardzo nam bliskie,

aktualne rwnie we wspczesnej dydaktyce. Zwrmy uwag na najwaniej-sze z nich . Wielu autorw pisze na temat nauczania jzykw w systemie dalto-skim, ktre powinno sprzyja motywacji, wdraaniu do samodzielnoci, zmia-nie stosunku ucznia do szkoy i do uczenia si, indywidualizacji i aktywizacji uczniw poprzez zrnicowanie technik pracy (J. Jakbiec, 1962: 8694, E. Se-mil, 1962: 9497). Istotne jest przetworzenie atmosfery szkolnej przesiknitej przymusem w atmosfer swobody, w ktrej ucze wiadomie spenia znany mu obowizek, a w nauczycielu spostrzega osob, ktra moe nam pomc w na-uczeniu si czego i spenieniu obowizku (tame, 1962: 96). Uczenie si pod kierunkiem dobrego nauczyciela sprzyja bdzie uczeniu uczenia si (F. Jung-man, 1962: 99107) .

Wane s opinie dotyczce rozpoczynania nauki jzyka obcego oraz za-let i technik pracy w okresie bezpodrcznikowym (S. Ciesielska-Borkowska, 1962: 134140) .

Bardzo interesujce s teksty zamieszczone we wspomnianym wyej wyborze ar-tykuw z Neofilologa (19301939) i Ksigi Pamitkowej (1929) pod red. A. Prejbisza (1962), dotyczce rnych technik i strategii nauczania, np. Dramatyzacja w naucza-niu na stopniu niszym (A. Czyowska: 1962: 186188), Reporta i wywiad jako rodki aktywizacji (J . Klinghoffer: 189192), Linguaphone w klasie (A. Czyowska: 200202), Stosowanie gier towarzyskich w nauczaniu gramatyki (H . Poppert: 208209), Rozmo-wa twrcza w nauce jzykw (J . Cieliski: 148155), Organizacja kka naukowego (A. Jesionowski: 203207). S take artykuy bardziej szczegowe dotyczce naucza-nia fonetyki, gramatyki, sownictwa .

W Neofilologu spotykamy rwnie artykuy o charakterze polemicznym. Szczeglnie interesujcy wydaje si tekst Juliusza Ippoldta Maksymalici i minima-lici w nauce jzykw obcych (1976: 7885), w ktrym Autor przedstawi pogldy nauczycieli opowiadajcych si za tzw. metod mieszan przestrzegajc przed nie-bezpieczestwem jednostronnoci i stwierdzajc, e wane s zarwno teoria jak i praktyka, bo teoria posiada bezcenn warto a praktyka bez niej wyradza si w lep a zgubn rutyn (tame, s. 78).

Na koniec przytoczymy opini A. Prejbisza i J. Smlskiej (1976: 32), ktrzy nawizujc do dorobku Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego z okresu 192939 stwierdzaj, e postulaty III Zjazdu z roku 1939 stay si wytycznymi w nauczaniu tajnym w czasie okupacji, a nastpnie zostay podjte i zrealizo-wane przez odradzajce si szkolnictwo po roku 1945.

12

1 .2 . Okres powojenny

1 .2 .1 . Lata 19691989

8 sierpnia 1969 r. w Urzdzie Spraw Wewntrznych Prezydium Rady Narodo-wej miasta Poznania wpisano do rejestru Stowarzysze i Zwizkw stowarzyszenie pod nazw Polskie Towarzystwo Neofilologiczne3. Towarzystwo to jest konty-nuatorem Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego utworzonego w 1929 r. i ist-niejcego do wybuchu II wojny wiatowej4. Gwnym inicjatorem reaktywowania dziaalnoci Towarzystwa by profesor Ludwik Zabrocki. Profesor Zabrocki oraz skupiona wok Profesora grupa neofilologw z Uniwersytetu im . A . Mickiewicza w Poznaniu aktywnie uczestniczya w tworzeniu okrgw ptn w rnych regionach Polski . Jako pierwszy w roku 1969 powsta okrg poznaski, a w latach 19701972, dziki ogromnemu zaangaowaniu inicjatorw reaktywacji dziaalnoci Towarzy-stwa, powstao 17 okrgw5 (a wic we wszystkich wczesnych wojewdztwach) . Pierwszym prezesem Towarzystwa po jego wznowieniu zosta profesor dr hab. Lu-dwik Zabrocki, pierwszym sekretarzem generalnym doc. dr hab. Stefan Kubica, natomiast pierwszym skarbnikiem mgr Stefan Gontarczyk. Statut Polskiego Towa-rzystwa Neofilologicznego zosta zatwierdzony w roku 1970. Cele i sposoby dziaa-nia ptn zostay przedstawione na zebraniu Okrgu Poznaskiego 15 stycznia 1970 r.6 Siedzib Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego jest wedug statutu Pozna (zob. Statut Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego, 4. www.poltowneo.org).

I Walny Zjazd Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego odby si w Poznaniu w dniach 46 lutego 1973 r. Obradom przewodniczy wybitny dziaacz przedwo-jennego ptn prof. dr Zygmunt Czerny. Celem Zjazdu byo podsumowanie dziaal-noci pierwszego Zarzdu, ktry reaktywowa Towarzystwo i zorganizowa okrgi. W Towarzystwie dziaay cztery sekcje jzykowe: angielska, francuska, niemiecka i rosyjska. W okrgach wygoszono 200 referatw i zorganizowano 189 zebra. W okrgu lubelskim odbyy si cztery zjazdy wojewdzkie. Liczba czonkw ptn wynosia wwczas 1894 i 15 osb prawnych7. Na zjedzie by obecny przedstawi-

3 Zob. aneks, za. 3.4 Zob. punkt 1.1. 5 Zob. Wonicki, T. 1973. Pierwszy Walny Zjazd Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego.

W: Jzyki Obce w Szkole nr 3, Warszawa . pzws, s . 188190 .6 Zob. Sroka, K. 1970. Cel i sposoby dziaania Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego (skrt

referatu programowego wygoszonego na zebraniu Okrgu Poznaskiego dnia 15 stycznia 1970 r.). W: Jzyki Obce w Szkole nr 3, Warszawa . pzws, s . 186189 .

7 Zob. Gniadek, S. 1976. Dziaalno i aktualne zadania Polskiego Towarzystwa Neofilologiczne-go . W: NEOFILOLOGIA. Historia Jzykoznawstwo Dydaktyka Literatura. Wybrane materiay z programu naukowego I Walnego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego. Pozna: Polskie Towarzystwo Neofilologiczne, s. 1015.

13

ciel Midzynarodowej Federacji Nauczycieli Jzykw Obcych (fiplv) dr P . Har-tig. Dwa pierwsze dni zjazdu powicone byy programowi naukowemu8, ktry realizowano na obradach plenarnych oraz w piciu sekcjach: w sekcji jzykowej, nauczania jzykw obcych na neofilologiach i lektoratach szk wyszych, jzyko-znawstwa stosowanego, nauczania jzykw obcych w szkole redniej oraz sekcji literackiej . Ogem wygoszono 46 referatw . Ostatniego dnia I Walnego Zjazdu odbyo si zebranie sprawozdawczo-wyborcze. Prezesem Towarzystwa na lata 19731976 zosta wybrany prof. dr hab. Jacek Fisiak, a sekretarzem generalnym dr Waldemar Pfeiffer9 .

Do waniejszych zagadnie poruszanych w dyskusji mona zaliczy pro-wadzenie waciwej polityki ksztacenia neofilologicznego i jzykowego jako czynnikw decydujcych w znacznym stopniu o rozwoju nauki i techniki oraz polskiej myli naukowej. Zwracano rwnie uwag na konieczno organizo-wania przez ptn rnorodnej pomocy nauczycielom w szkoach podstawo-wych i rednich, np. poprzez umoliwianie im korzystania z dostpnych form doskonalenia zawodowego. Dyskutowano o przyczynach zbyt maej efektyw-noci nauczania jzykw obcych w szkoach, spowodowanej m.in. zbyt p-nym rozpoczynaniem nauki jzyka obcego, brakiem podziau na grupy, ale take nie zawsze dobrym przygotowaniem kadry nauczycielskiej.

I I Walny Zjazd Towarzystwa odby si w Poznaniu w dniach 2 426 wrzenia 1976 r. W Zjedzie uczestniczyy 134 osoby z 14 okrgw. W okre-sie minionej kadencji liczba czonkw wynosia 210010. Odbyy si dwa sympozja krajowe, w Lublinie w 1974 r. i w 1975 r. w Biaymstoku / Biaowiey.

Zjazd by powicony zagadnieniom efektywnego nauczania jzykw ob-cych. Wygoszono 22 referaty. Dyskusja toczya si podczas obrad plenarnych i w sekcjach jzykowych (angielskiej, francuskiej, niemieckiej i rosyjskiej) . Tematyka tyczya motywacji, czynnikw sprzyjajcych osigniciu sukcesu w nauczaniu jzyka dzieci i dorosych, wykorzystania rodkw audiowizual-nych i in .

W trzecim dniu Zjazdu odbyo si zebranie sprawozdawczo-wybor-cze. Przewodniczcym zg na lata 1976 1979 zosta wybrany ponownie prof . dr hab. J. F is iak , a sekretarzem generalnym dr W. Pfe i f fer. Wrd propozycji Komisji Wnioskowej wymieni naley podjcie stara o nadanie

8 Walnym Zjazdom towarzyszyy zawsze sympozja naukowe (ZM/HMB = Zofia Magnuszewska/Halina Maleczyk-Boguszewska) .

9 Skady Zarzdu Gwnego w poszczeglnych kadencjach zob. punkt 3.1.10 Pfeiffer, W. 1979. II Walny Zjazd Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego, s. 101. W: NEO-

FILOLOGIA. Z zagadnie efektywnoci w nauczaniu jzykw obcych. Wybrane materiay z programu naukowego II Walnego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego. Pozna: Polskie Towarzy-stwo Neofilologiczne, s . 101103 .

14

Towarzystwu praw instytucji wyszej uytecznoci publicznej, zacienienie kontaktw z instytucjami zajmujcymi si nauczaniem jzykw obcych oraz kuratoriami okrgw szkolnych, nawizanie cilejszej wsppracy midzy zg a zarzdami okrgw oraz Ministerstwem Owiaty i Wychowania i Zwizkiem Nauczycielstwa Polskiego. Postulowano rwnie starania o wiksze zaintereso-wanie i wsparcie finansowe ze strony Polskiej Akademii Nauk .

III Walny Zjazd Towarzystwa odby si w Poznaniu w dniach 1718 l i s topada 1979 r. Tematyka towarzyszcego Zjazdowi sympozjum Naucza-nie jzykw obcych w szkole redniej: programy, metody, media zaintereso-waa liczne grono nauczycieli szk rednich i lektorw szk wyszych, a take studentw neofilologii. Podczas sesji plenarnych uczestnicy mieli moliwo wysucha referatw znanych specjalistw z dziedziny glottodydaktyki, m .in . doc . dr H . Komorowskiej, doc . dr W . Pfeiffera, doc . dr W . Martona, doc. dr T. Wonickiego. Obrady toczyy si rwnie w sekcjach jzykowych, w tym po raz pierwszy w sekcji slawistycznej oraz sekcji jzyka polskiego jako obcego. W sumie wygoszono 29 referatw.

W drugim dniu Walnego Zjazdu odbyo si zebranie sprawozdawczo-wybor-cze za kadencj 1976 1979, w ktrym uczestniczyo 91 osb reprezentujcych rne okrgi. Minut ciszy uczczono pami byego przewodniczcego, hono-rowego czonka Towarzystwa, profesora Ludwika Zabrockiego. W minionej ka-dencji odbyy si dwa sympozja krajowe, 2122 padziernika 1977 r. w Zielonej Grze nt.: Kulturoznawstwo w nauczaniu jzykw obcych oraz w Warszawie nt. Aktualne tendencje w nauczaniu jzykw obcych. Nowym Przewodnicz-cym zg zosta wybrany doc. dr hab. Waldemar Pfei f fer, a sekretarzem generalnym dr W . Bia l ik . Wrd wnioskw sformuowanych przez Komisj Wnioskow warto odnotowa dwa, ktre wydaj si szczeglnie wane: podjcie ponownych stara o uzyskanie statusu Stowarzyszenia Wyszej Uytecznoci Publicznej oraz o ujednolicenie wymiaru godzin i programw nauczania jzy-kw obcych w szkolnictwie artystycznym i oglnoksztaccym.

Nowo wybrany przewodniczcy przedstawi strategie dziaa Towarzystwa na kadencj 19791982, m .in . aktywizowanie pracy w okrgach, zacienie-nie wsppracy z Polsk Akademi Nauk, Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyszego i Techniki, Ministerstwem Owiaty i Wychowania oraz z organiza-cjami midzynarodowymi. Zwrci uwag na potrzeb cilejszej wsppracy z instytucjami pozaszkolnymi zajmujcymi si nauczaniem jzykw obcych (twp Owiata, kmpik, Polskie Radio i Telewizja), a take na wsporgani-zowanie olimpiad jzyka angielskiego i niemieckiego. Doc. dr hab. W. Pfeiffer w nawizaniu do tradycji przedwojennych Towarzystwa uwzgldni w planach rwnie starania o wydawanie Neofilologa.

15

IV Walny Zjazd Towarzystwa odby si w Poznaniu w dniach 2223 padziernika 1983 r. W dniu poprzedzajcym Zjazd odbyo si sympozjum naukowe na temat: Koncepcja ksztacenia jzykowego w Polsce i na wiecie . Wygoszono 9 referatw, nie odbyy si obrady w sekcjach.

W sprawozdaniu koczcej si kadencji Przewodniczcy zg, doc. dr hab. W. Pfeiffer stwierdzi, e wedug oceny Prezydium i Zarzdu Gwnego Towa-rzystwo znajduje si w stanie najwikszego kryzysu od chwili reaktywowania . Kryzys ten w znacznym stopniu spowodowany zosta sytuacj ogln w kraju, m.in. wprowadzeniem stanu wojennego, ktry na duszy czas sparaliowa wszelk dziaalno Towarzystwa11 (Biuletyn zg ptn z dnia 3 grudnia 1983 r .) . Mimo niesprzyjajcych warunkw odnotowano jednak pewne osignicia. Nawizano wspprac z zg twp oraz Spdzielni Pracy Owiata. Przyka-dem dobrej kooperacji towarzystw byo sympozjum naukowe zorganizowane przez Zarzd Okrgu Szczecin ptn i Zarzd twp w dniach 1820 marca 1980 r. (Komunikat nr 2/80).Wspdziaanie z midzynarodowymi towarzy-stwami neofilologicznymi (fiplv, idv, fipf) przynioso wymierne korzyci, np. uczestnictwo w kongresach, w stypendiach. Odbyy si krajowe i midzy-narodowe sympozja: 1819 padziernika 1980 r. w miejscowoci Charzykowy nt.: Szkolne i pozaszkolne formy nauczania jzykw obcych (zorganizowane przez okrg bydgoski); 3 6 sierpnia 1981 r. w Poznaniu nt.: Nauczanie jzy-kw specjalistycznych, 3 6 wrzenia 1981 r. nt.: Problem der allgemeinwissen- schaftlichen und speziellen Fachsprachen auf verschiedenen Unterrichtsstufen und in verschiedenen Schultypen im Bereich Deutsch als Fremdsprache (zor-ganizowane przez zg ptn i idv) oraz w dniach 78 listopada 1981 r. w Szcze-cinie nt: Ksztacenie i doksztacanie nauczycieli jzykw obcych (zorganizo-wane przez okrg szczeciski) .

W tej kadencji zesp ekspertw z Okrgu Warszawskiego opracowa w roku 1980 memoria Nauczanie jzykw obcych w Polsce. Stan obecny i postulaty reformy . We wszystkich okrgach odbyway si dyskusje zwizane z problematyk memo-riau wspierajce zawarte w nim treci (zob. Charakterystyka dziaalnoci, pkt . 2 .1 . oraz aneks za . 4 i 4a) .

Dokonano wyboru nowych wadz, przewodniczcym zg ptn zosta ponow-nie doc. dr hab. Waldemar Pfei f fer, a sekretarzem generalnym dr Mar-

11 W trakcie tej wyjtkowo trudnej kadencji (19791983) Zarzd Gwny utrzymywa kontakt z za-rzdami okrgw przy pomocy komunikatw. W komunikacie pierwszym prezydium zg poinfor-mowao, e na podstawie dekretu o stanie wojennym ograniczona zostaa dziaalno statutowa To-warzystwa. Jednake do prowadzenia takiej dziaalnoci w Prezydium zg ptn upowanieni zostali prezes doc. dr hab. Waldemar Pfeiffer i wiceprezes mgr Stefan Gontarczyk, nadto zostali upowa-nieni do zaatwiania spraw administracyjno-finansowych p .o . sekr . generalnego mgr Ludwik Lange i p.o. skarbnika, mgr Piotr Jankowiak (Komunikat Nr 1 z dnia 22 stycznia 1982 r.).

16

ta de Mezer. Najistotniejsze wnioski uchwalone przez IV Walny Zjazd na lata 19831986 to : wzmocnienie funkcji opiniodawczej Towarzystwa poprzez za-oferowanie moliwoci i zakresu usug, ktrymi dysponuje Towarzystwo, przedstawienie wnioskw w sprawie nauczania jzykw nowoytnych oraz ksztacenia nauczycieli i lektorw odnonym ministerstwom i Polskiej Aka-demii nauk, zaproponowanie staego przedstawiciela Towarzystwa w Komi-sji Neofilologicznej Ministerstwa Nauki Szkolnictwa Wyszego i Techniki oraz w Zespole Programowym Jzykw Obcych Ministerstwa Owiaty i Wychowa-nia i w Komitecie Redakcyjnym Jzykw Obcych w Szkole. Podjto rwnie uchwa o ustanowieniu medalu honorowego im. Profesora Ludwika Zabroc-kiego dla zasuonych czonkw Towarzystwa.

V Walny Zjazd Towarzystwa odby si w Poznaniu w dniach 2628 wrzenia 1986 r. Pierwsze dwa dni Zjazdu byy powicone sympozjum nau- kowemu na temat: Teoria i praktyka glottodydaktyki sprzeczno czy jedno. Referaty plenarne wygosili: prof. dr hab. F. Grucza, prof. dr hab. T. Krzeszowski oraz zaproszeni gocie z zagranicy, prof. dr E. Zellweger (Szwajcaria), dr F-J. Zapp (rfn) i prezes fiplv prof. J. Antilla (Finlandia). Obrady toczyy si rwnie w sek-cjach tematycznych, a kocowym akcentem Sympozjum bya dyskusja panelo-wa prowadzona przez prof. dr hab. Pfeiffera, doc.dr hab. E. Zawadzk-Bartnik i dr M. Szczodrowskiego, ktra koncentrowaa si wok tematu wiodcego, tj. zwizku teorii i praktyki glottodydaktycznej.

Ostatniego dnia Walnego Zjazdu odbyo si zebranie sprawozdawczo-wybor-cze i wybory do Zarzdu Gwnego. W okresie sprawozdawczym starano si re-alizowa wnioski z IV Zjazdu ptn . Nie udao si otrzyma poparcia Polskiej Akademii Nauk dla stara ptn o uzyskanie statusu Stowarzyszenia Wyszej Uytecznoci Publicznej. Ze wzgldu na zawart w odpowiedzi odmownej argu-mentacj pan, tekst, w ktrym wymienia si przeszkody przytaczamy in extenso:

brak zgody Ministerstwa Spraw Wewntrznych pod wzgldem przywilejw tytu nic nie daje Towarzystwo winno liczy minimum 3000 czonkw brak zgody Rady Towarzystw Naukowych winno by poparcie Komitetu Nauk Filologicznych panTowarzystwo Przyjani Polsko-Radzieckiej zostao Stowarzyszeniem po 39 la-

tach istnienia Polskie Towarzystwo Rusycystyczne otrzymao status, gdy miao 6000 czonkw.Udao si jednak zrealizowa wiele, np . przedstawicielem ptn w Komitecie

Redakcyjnym Jzykw Obcych w Szkole zostaa dr Zofia Magnuszewska, przy-dzielono 13 stypendiw zagranicznych do nrd, 5 do Austrii, 4 do rfn . Pod-pisano umow o dalszej wsppracy z Komitee fr den Sprachunterricht in

17

der Deutschen Demokratischen Republik, Sektion Deutsch als Fremdsprache (dr Fleischer), dziki czemu ptn otrzymywao stypendia na kursy jzykowe oraz wyjazdy naukowe do nrd . Dr W . Roszczynowa i dr Z . Magnuszewska uczestni-czyy w VI Kongresie fipf w Qubecu (1984 r.).

Zebrania Zarzdu Gwnego odbyway si nie tylko w Poznaniu, ale rwnie w okrgach, co pozwalao na upowszechnianie dziaalnoci Towarzystwa, bowiem przy tej okazji organizowano konferencje dla nauczycieli i lektorw jzykw ob-cych, podczas ktrych referentami byli czonkowie Zarzdu Gwnego (Szczecin 1984, Katowice 1984, Warszawa 1985) .

W omawianej kadencji odbyy si krajowe sympozja naukowe: 1920 padzier-nika 1984 r w Katowicach nt.: Psychologiczne podstawy nauczania jzykw ob-cych (zorganizowane przez zarzd okrgu katowickiego), 20 21 listopada 1985 r. w Olsztynie - Kortowo nt. Model nauczania jzykw obcych na kierunkach niefilologicznych (zorganizowane przez ptn przy wsppracy z polskim Towa-rzystwem Rusycystycznym (ptr) oraz w dniach 1920 maja 1986 w Lublinie nt. Wczesne rozpoczynanie nauki jzykw obcych (zorganizowane przez Zarzd Okrgu Lubelskiego).

Nowym przewodniczcym Zarzdu Gwnego ptn na kadencj 1986 1989 r . zosta prof . dr hab. Henr yk Zbierski , a sekretarzem generalnym dr Cze-s aw Karolak .

1 .2 .2 . Lata 1989-2009

VI Walny Zjazd Towarzystwa odby si w Poznaniu w dniach 222 4 wrzenia 1989 r. Tradycyjnie Zjazdowi towarzyszyo sympozjum naukowe na temat: Nauczanie jzykw u progu XXI wieku12. Gociem honorowym Zjazdu i konferencji by prof. J. Fisiak. W sympozjum wzio udzia 50 osb. Referaty plenarne wygosili: prof. dr hab. W. Pfeiffer, prof. dr hab. H. Komorowska, doc. dr hab. J. Darski i doc. dr hab. W. Krzemiska. Tematyka dotyczya m.in. poli-tyki owiatowej, wczesnego stanu i propozycji rozwiza w zakresie nauczania jzykw obcych, przygotowania ucznia do samoksztacenia. Obrady toczyy si w trzech sekcjach tematycznych .

W trzecim dniu Zjazdu odbyo si zebranie sprawozdawczo-wyborcze. W mi-nionej kadencji (1986 1989) Ministerstwo Owiaty i Wychowania wyrazio zgod na wydawanie czasopisma Neofilolog oraz na honorowanie zawiadcze ptn przez kuratora i instytucje odpowiedzialne za awans nauczycieli jzykw obcych.

12 Organizatorami Zjazdw w Poznaniu byy Zarzd Gwny i Zarzd Okrgu Poznaskiego (ZM/HMB).

18

Zarzd Gwny przyjmujc inicjatyw Zarzdu Okrgu Poznaskiego stworze-nia listy ekspertw przedmiotw neofilologicznych wystosowa apel do dziaa-jcych Okrgw o podjcie tej formy dziaalnoci. Za wan uznano rwnie wspprac z towarzystwami monolingwalnymi . Opracowano regulamin przy-znawania Medalu im. Prof. Ludwika Zabrockiego. Do Zarzdu Gwnego ptn dokooptowano dr Teres Siek-Piskozub. Take w tej kadencji zebrania zg odbyy si nie tylko w Poznaniu, ale rwnie w Lublinie 1987 i Sopocie 1987 (szczegowe ustalenia zjazdu w Komunikacie nr 12) .

W dniach 79 marca 1988 r. Zarzd Okrgu Gdaskiego pod kierunkiem pro-fesor Haliny Stasiak (wwczas dr) i prof. Tomasza Krzeszowskiego zorganizo-wa sympozjum krajowe w Gdasku Jelitkowie nt.: Nauka jzykw obcych dla celw specjalnych; 2327 wrzenia 1988 r.odbya si rwnie w Gdasku midzynarodowa konferencja naukowa nt. Fachsprachliche Deutschlehreraus- und fortbildung zorganizowana przy wsppracy ptn z idv (przy duym za-angaowaniu dr H, Stasiak), w ktrej uczestniczyli dydaktycy z caego wiata. Prof. W. Krzemiska, dr hab. P. Pusa i dr Z. Magnuszewska wzili udzia (wyga-szajc referaty) w VII Midzynarodowym Kongresie fipf w Salonikach (lipiec 1988 r.), ktrego hasem byo: Le Franais pour demain.

Przewodniczcym zg na now kadencj (19891992) zosta doc. dr hab. Jzef Darski , za sekretarzem generalnym dr Teresa Tomaszkiewicz .

Nadzwyczajny Walny Zjazd Polskiego Towarzystwa Neof i lolo-gicznego odby si w dniu 22 kwietnia 1990 r. w Z ielonej Grze. Zjazd ten zosta zwoany ze wzgldu na now sytuacj dotyczc statusu i warunkw finansowania dziaalnoci ptn. Podjto decyzj w nastpujcych sprawach: zgo-da na prowadzenie dziaalnoci gospodarczej ptn, uchwalenie zmian w statu-cie, podniesienie skadek czonkowskich. W zwizku z uchwalonymi zmianami w statucie ptn Zjazd podj decyzj o dokooptowaniu do zg dr Haliny Male-czyk i dr Haliny Maciaszek .

Nadzwyczajnemu Walnemu Zjazdowi towarzyszyo sympozjum nauko-we nt.: Nauczanie jzykw obcych prawdy i fikcje, pomosty i bariery. W sympozjum wzia udzia przedstawicielka Ministerstwa Edukacji Naro-dowej mgr Lucyna Tarasiewicz, ktra zapoznaa uczestnikw z nowymi pro-gramami nauczania w szkolnictwie polskim i rol jzykw obcych w tych programach . O nowociach wydawniczych wsip-u poinformowaa red . Ewa Niezgoda. Uczestnicy sympozjum wysuchali rwnie referatu doc. Wandy Krzemiskiej oraz zapoznali si z dwiema koncepcjami nauczania jzykw obcych w systemie lektoratowym zaprezentowanymi przez przedstawicieli wsp i wsi w Zielonej Grze. Obrady toczyy si take w rnych sekcjach te-matycznych i jzykowych .

19

VII Walny Zjazd Towarzystwa odby si w Biaymstoku w dniach 2527 wrzenia 1992 r. Tradycyjnie Zjazdowi towarzyszyo sympozjum nau- kowe nt.: Glottodydaktyka Translatoryka Kolegia. W sympozjum uczestni-czyo ok. 150 osb, w tym 30 delegatw na Zjazd. Referaty plenarne wygosili: prof. prof. Franciszek Grucza, Waldemar Pfeiffer, Elbieta Zawadzka-Bartnik, Jerzy Piekos, Jan Zaniewski i Sakmara G. Iljenko. Obrady toczyy si rwnie w sekcjach tematycznych. Podczas Zjazdu odbyo si zebranie zaoycielskie Stowarzyszenia Polskich Nauczycieli Jzyka Niemieckiego (psnjn). Pierwsz Przewodniczc Stowarzyszenia zostaa prof. dr hab. Elbieta Zawadzka-Bartnik.

W sprawozdaniu z dziaalnoci Towarzystwa poinformowano czonkw o rozpoczciu dziaalnoci gospodarczej, na ktr Towarzystwo uzyskao zgo-d od men. Zarzd postanowi zorganizowa kursy jzykw obcych, z ktrych dochd przeznaczony by w caoci na dziaalno naukow i wydawnicz To-warzystwa. Wydano dwa numery Neofilologa (w 1990 r. i 1991 r.) Trudnoci finansowe w znacznym stopniu osabiy czno z okrgami i ich aktywizacj. Faktyczna liczba czonkw ptn wynosia 600 osb. Naley jednak podkreli, e Towarzystwo miao wielu sympatykw, ktrzy czsto uczestniczyli w orga-nizowanych konferencjach i sympozjach. Towarzystwo brao udzia w organizo-waniu egzaminw kwalifikacyjnych dla nauczycieli jzykw obcych oraz kursw przekwalifikowujcych nauczycieli jzyka rosyjskiego.

W czasie omawianej kadencji odby si wspomniany wyej Nadzwyczajny Walny Zjazd w Zielonej Grze. Zorganizowano rwnie midzynarodowe i kra-jowe sympozja naukowe: w dniach 57 kwietnia 1991 r . w Katowicach nt . Na-uczanie jzykw obcych w Polsce wspczesnej. Teoria, praktyka, sugestie na przyszo, w maju 1991 r w Poznaniu nt . Metafora w jzykach romaskich, we wrzeniu 1991 r . w Poznaniu, nt . Jzyk, komunikacja informacja i w dniach 2426 kwietnia 1992 r. w Lublinie nt. Polska w Zjednoczonej Europie. Naucza-nie jzykw obcych.

W roku 1990 rozwizano Komitet dla Nauczycieli Jzyka Niemieckiego w by-ej nrd, z ktrym wsppraca bya wana dla dziaalnoci ptn . Przy tej oka-zji nadano Panu Haraldowi Schubertowi Medal im. Prof. Ludwika Zabrockiego

Przewodniczc zg ptn na lata 19921995 r zostaa prof . dr hab. Han-na Komorowska, a sekretarzem generalnym dr Teresa Siek-Piskozub.

VIII Walny Zjazd ptn odby si w dniach 222 4 wrzenia 1995 r. w Z ielonej Grze. Zjazdowi towarzyszyo midzynarodowe sympozjum nt.: Ksztacenie i doskonalenie nauczycieli jzykw obcych: stan obecny i perspek-tywy13. Plenarne referaty wygosili: prof. prof. F. Grucza, E. Zawadzka-Bartnik,

13 Sympozjum poprzedzio robocze zebranie przedstawicieli Regionu Europy Centralnej fiplv . Zob. pkt. 2.2.

20

H. Komorowska, W. Krzemiska, M. Szczodrowski, J. Arabski, W. Wilczy-ska, T. Siek-Piskozub, dr H. Winiewska, mgr Z. Adaszyski, mgr M. Gorze-lak, mgr L. Sobolew oraz gocie zagraniczni: I. Pychova (Czechy), E. Trousilo-va (Czechy), C. Ohrt (Szwecja), R. Freudenstein (Niemcy), A. Nol (Francja). Obrady odbyway si w sekcjach tematycznych i jzykowych (jzyk angielski, francuski, niemiecki i rosyjski) . W sumie wygoszono 38 referatw . Ponadto odbyy si trzy dyskusje panelowe, ktre moderowali prof. prof. H. Komorow-ska, E. Zawadzka-Bartnik i Janusz Henzel. W sympozjum brao udzia 130 na-uczycieli jzykw obcych i metodykw z Polski oraz z zagranicy.

Ostatniego dnia Zjazdu odbyo si zebranie sprawozdawczo-wyborcze, pod-czas ktrego przedstawiono realizacj wnioskw VII Walnego Zjazdu. Dziki do-tacji kbn moliwe byo wydawanie Neofilologa, redagowanego spoecznie przez komitet redakcyjny pod przewodnictwem prof. T. Siek-Piskozub. Ukazao si sie-dem numerw, a w przygotowaniu byy kolejne dwa. Oywia si wsppraca z organizacjami midzynarodowymi. Prowadzono dziaalno gospodarcz na terenie Poznania polegajc na prowadzeniu kursw jzykowych, co stanowio gwne rdo dofinansowania dziaalnoci ptn (poza dotacj przedmiotowa kbn na druk Neofilologa). Wystpowano z propozycj cilejszej wsppracy do towarzystw monolingwalnych dziaajcych w Polsce14 .

W czasie omawianej kadencji zorganizowane zostay nastpujce sympozja nau- kowe: 2426 wrzenia 1993 r. oglnopolskie sympozjum naukowe w pocze- niu z I konferencj Regionu Europy Centralnej i Wschodniej fiplv i I zebraniem wiatowej Rady fiplv w Poznaniu nt .: Polityczne zmiany w Europie Centralnej i Wschodniej a nauczanie jzykw obcych; oraz 2325 wrzenia 1994 r. midzy-narodowe sympozjum w Biaymstoku nt . Nowe tendencje w nauczaniu jzykw obcych15 .

Wybrano Zarzd Gwny, a now przewodniczc zostaa prof. dr hab. Te-resa Siek-Piskozub, sekretarzem generalnym dr Aleksandra Jankowska.

IX Walny Zjazd ptn odby si w dniach 911 wrzenia 1998 r. w Po-znaniu. Towarzyszyo mu sympozjum nt. Ksztacenie i doksztacanie nau- czycieli oraz nowe technologie w nauczaniu jzykw obcych. Nauczanie dzieci i dorosych. Sympozjum miao szczeglnie uroczysty charakter, poniewa wi-zao si z obchodami 60. rocznicy urodzin prof. dr hab. Waldemara Pfeiffera, Honorowego Przewodniczcego ptn . Referaty plenarne wygosili: prof . W . Wil-czyska (Autonomizacja uczcych si w doskonaleniu obcojzycznym), prof . E . Za-wadzka-Bartnik (Przemiany w edukacji a ksztacenie nauczycieli), dr hab. M. Da-

14 Wedug adnotacji (odrcznej) na pimie z dnia 14 stycznia 1994 r. tylko Polskie Towarzystwo Rusycystyczne zareagowao wwczas odpowiedzi na pismo Przewodniczcej Zarzdu Gwnego.

15 Wicej na temat tych konferencji zob. punkt 2.2.

21

kowska (Glottodydaktyka u progu xxi wieku), prof . A . Thorne The British Council Web pages). Obrady odbyway si rwnie w sekcjach: ksztacenie nauczycieli, nauczanie dzieci, zagadnienia metodyki nauczania, mulitimedia, zagadnienia akwizycji jzyka. (zob. Neofilolog nr 17).

Ostatniego dnia Zjazdu odbyo si zebranie sprawozdawczo-wyborcze, na kt-rym przedstawiono sprawozdanie z dziaalnoci zg za lata 19951998. Towarzy-stwo wspierao wnioski nauczycieli i lektorw w sprawie ograniczania, wzgldnie likwidowania nauki innych jzykw ni angielski. Czasopismo Neofilolog prze-syane byo do okrgw, indywidualnych czonkw opacajcych skadki ptn oraz do bibliotek uniwersyteckich i nauczycielskich kolegiw jzykowych. Zwrcono uwag na oywienie dziaalnoci stowarzysze monolingwalnych, a w zwizku z tym uznano za wane i celowe utrzymywanie cisej wsppracy z tymi organi-zacjami . men wyrazio uznanie Towarzystwu za sprawn organizacj olimpiad j-zykowych. W sprawozdaniu zasygnalizowano trudnoci finansowe Towarzystwa. Wpywy ze skadek czonkowskich nie pozwalay na utrzymanie biura i wspieranie dziaalnoci okrgw. Towarzystwo posiadao 7 oddziaw (podczas gdy w chwili reaktywowania ptn byo ich 17).

Odbyy si nastpujce konferencje i sympozja: 30 maja 1 czerwca 1996 r. polsko-niemieckie sympozjum Nauczanie jzykw obcych poznanie kultur po obu stronach Odry. Potrzeby, rzeczywisto, perspektywy; 1315 czerwca 1996 r. w Biaymstoku nt. Jzyki obce w systemie edukacyjnym. W dniach 20 21 wrzenia 1996 r . w Poznaniu zorganizowano oglnopolskie sympozjum nauko-we poczone z II konferencj Regionu Europy Centralnej i Wschodniej fiplv w Poznaniu nt. Problemy uniwersalne a nauczanie jzykw obcych. Uczestnicy wysuchali m .in . wykadw: prof . H . Komorowskiej (Szeroko pojte cele edu-kacyjne. Implikacje dla nauczania jzyka i ksztacenia nauczycieli), prof . I . Py-chovej (The Communicative approach revisited), prof . Z . Lengyel (Languageteaching and language policy in Hungary), prof . J . Zaniewskiego (Jzyki so-wiaskie w systemie edukacyjnym) i prof . E . Zawadzkiej-Bartnik (Zu interkul-turellen Aspekten des Fremdsprachenunterrichts). Kolegium Jzykw Obcych uam i Zarzd ptn zorganizoway 5 grudnia 1997 r . w Poznaniu seminarium nt . Ksztacenie nauczycieli w kolegiach jzykowych .

Na Przewodniczc Zarzdu Gwnego ponownie wybrano prof . dr hab. T. Siek-Piskozub, sekretarzem generalnym zostaa prof . dr hab. Barba-ra Skowronek 16 .

X Jubi leuszowy Zjazd ptn (19691999) zorganizowany przez Okrg Poznaski ptn oraz Kolegium Jzykw Obcych uam odby si w Poznaniu

16 W tej kadencji (1998 2001) nastpia zmiana sekretarza generalnego; mgr Jolanta Gorbacz Pa-zera zastpia prof. Barbar Skowronek (ZM/HMB).

22

w dniach 2021 wrzenia 1999 r. Przemwienia inaugurujce wygosili pre-zes Zarzdu Gwnego ptn prof. dr hab. Teresa Siek-Piskozub, prezes honorowy ptn prof. dr hab. Jacek Fisiak oraz wiceprezes i gwny organizator prof. dr hab. Weronika Wilczyska . Referaty plenarne zaprezentowali prof . prof . Waldemar Marton i Stanisaw Puppel. Obrady prowadzone byy w trzech sekcjach. Tematyka referatw bya do zrnicowana, dotyczya m.in. funkcji nauczyciela w proce-sie akwizycji jzyka obcego, autonomizacji w dydaktyce jzykw obcych, pro-blematyki zwizanej z nauczaniem dzieci, z ksztaceniem sprawnoci czytania i in. W jubileuszowym Zjedzie wzili udzia rwnie zaproszeni gocie z Wgier. Sprawozdanie ze Zjazdu zamieszczono w nr 18. Neofilologa.

W dniach 2728 wrzenia 2001 r . zorganizowano w Poznaniu X Walny Zjazd ptn wraz z sympozjum naukowym. Pierwszego dnia odbyo si Walne Zgromadzenie, w ktrym uczestniczyo 27 delegatw . W dyskusji nad referatem sprawozdawczym zwrcono uwag na trudnoci wynikajce z ograni-czonych rodkw finansowych, jak te dezintegracji rodowiska nauczycieli jzy-kw obcych spowodowanej w duej mierze koncentrowaniem si na dziaalnoci w towarzystwach monolingwalnych .

Now Przewodniczc Zarzdu Gwnego na kadencj 2001-2004 zostaa wy-brana prof . dr hab. Weronika Wilczyska, a sekretarzem generalnym dr Katarzyna Karpiska-Szaj . Zgoszone w trakcie dyskusji wnioski do realizacji przez nowy zarzd tyczyy m.in. podjcia prby zorganizowania spo-tkania z przewodniczcymi towarzystw monolingwalnych w celu omwienia moliwoci integracji rodowisk nauczycieli jzykw obcych, wsppracy z in-stytucjami odpowiedzialnymi za polityk owiatow w Polsce oraz promowania wsppracy w regionie Europy rodkowej.

W drugim dniu obrad X Walnego Zjazdu odbya si konferencja naukowa (zorganizowana przez ptn wsplnie z uam i fiplv) nt . Integracja europejska komunikacja interkulturowa nauczanie jzykw obcych17, ktr Polskie Towa-rzystwo Neofilologiczne zdecydowao si zadedykowa Europejskiemu Rokowi Jzykw. W przemwieniu inaugurujcym konferencj przewodniczcy fiplvDenis Cunningham z Australii podkreli potrzeb wikszego zaangaowania si nauczycieli wszystkich jzykw w dziaania na rzecz integracji midzyna-rodowej, zrnicowania jzykowego, komunikacji interkulturowej i promowa-nia wrd Europejczykw wielojzycznoci . W konferencji wzio udzia ponad 100 nauczycieli szk podstawowych, rednich i wyszych z kraju i zagranicy (Australia, Anglia, Belgia, Finlandia, Francja, Niemcy, Czechy). Referaty ple-

17 Tematyka bya kontynuacj konferencji Regionu Europy rodkowej fiplv (Pozna 1996 r .) (ZM/HMB).

23

narne wygosili prof. prof. Edward.M. Batley (Londyn), Reinhold Freudenstein (Marburg), Denis Cunningham (Przew. fiplv), Elbieta Zawadzka-Bartnik (Warszawa) i Weronika Wilczyska (Pozna) .

Obrady w sekcjach koncentroway si wok problematyki wielokulturowo-ci i interkulturowoci, roli nauczyciela jzykw obcych w kontekcie integracji europejskiej, autonomii oraz wielu zagadnie szczegowych zwizanych bezpo-rednio z nauczaniem i uczeniem si jzyka obcego.

Nadzwyczajny Walny Zjazd Polskiego Towarzystwa Neof i lolo-gicznego poczony z doroczn oglnopolsk konferencja naukow odby si 2325 wrzenia 2002 r . w Katowicach . Zjazd ten zosta zwoany z powodu potrzeby wprowadzenia zmian w statucie Towarzystwa. Przyjto nowy caociowy tekst statutu, ktry znajduje si na stronie internetowej ptn (www .poltowneo .org) .

Tematem konferencji byo Przyswajanie jzykw obcych teoria a praktyka nauczania. Nauczanie i uczenie si jzyka polskiego jako obcego. Referaty plenarne wygosili: prof. prof. Maria Wysocka, Elbieta Zawadzka-Bartnik, Halina Wida. Odbya si rwnie dyskusja panelowa nt. Aktualne tendencje i wyzwania dy-daktyki jzykowej w Polsce z udziaem prof. prof. J. Arabskiego, K. Myczko, W . Wilczyskiej, K . Wojtynek-Musik i H . Widy . W sekcjach przedstawiano pro-blemy dotyczce m.in. przyswajania nie tylko jzyka obcego, ale take jzyka polskiego jako obcego, strategii nauczania i uczenia si, ksztacenia twrczego nauczyciela jzyka obcego oraz rozwijania sprawnoci rozumienia tekstu, w tym literackiego i specjalistycznego .

XI Walny Zjazd ptn zorganizowano w dniach 2729 wrzenia 2004 r. w Poznaniu. Pierwszego dnia Zjazdu odbyo si Walne Zgroma-dzenie, a w dniach kolejnych konferencja naukowa nt. Nauka jzykw ob-cych w dobie integracji europejskiej: tendencje, problemy, zadania z referata-mi m .in . prof . E . Zawadzkiej-Bartnik (Nauczyciel jzykw obcych wychowawc), prof. A. Niegorodcew (Tosamo, a funkcjonowanie w jzyku nierodzimym), prof . H . Widy (Sposb akwizycji kolejnych jzykw. Problemy metodologiczne i implikacje dydaktyczne), prof . W . Pfeiffera (Europejski model 1+2 jako podstawa szkolnej polityki jzykowej w Polsce), prof . W . Wilczyskiej (Problem otwartoci kulturowej), prof. A. Michoskiej-Stadnik (Jak wyksztaci skutecznego nauczy-ciela jzyka obcego), prof. K. Dziubalskiej-Koaczyk (Jakiego angielskiego uczy w xxi wieku?). Bogate byy rwnie obrady w sekcjach. Odbya si take dysku-sja panelowa, ktra poprowadzia prof. T. Siek-Piskozub.

Dziekan Kapituy Medalu, prof. T. Siek-Piskozub, wrczya profesorowi Wa-dysawowi Woniewiczowi (uam) Medal im. Prof. Ludwika Zabrockiego.

Walne Zgromadzenie otworzya Przewodniczca Zarzdu Gwnego, ktra przedstawia sprawozdanie z realizacji zada minionej kadencji . W okresie spra-

24

wozdawczym spotkania zg odbyway si w Katowicach (2002), Lublinie (2003) i Zielonej Grze (2003). Rozpoczto rwnie redagowanie strony internetowej, tak wic od 2001 roku czonkowie i sympatycy ptn mog ledzi na bieco wszystkie sprawy ptn, a strona ta jest wci udoskonalana przez prof. H. Wid, dziki ktrej istnieje ta forma dziaalnoci Towarzystwa.

W okresie sprawozdawczym odby si w Katowicach w dniach 2325 wrze-nia 2002 r . Nadzwyczajny Walny Zjazd ptn poczony z doroczn ogl-nopolsk konferencj naukow (patrz wczeniejsza cz rozwaa). W dniach 2224 wrzenia 2003 r zorganizowano w Zielonej Grze midzynarodow kon-ferencj naukow nt.: Integracja w nauczaniu jzykw obcych, podczas ktrej referaty plenarne wygosili: prof . E . Zawadzka-Bartnik (Integracja w nauczaniu jzykw obcych), prof. A. Niegorodcew (Ksztacenie kompetencji interkulturo-wej, a wielorako kultur w nauczaniu jzykw obcych), prof . K . Myczko (Kon-cepcja integracyjna w dydaktyce jzyka drugiego i praktyka szkolna), prof . W . Wil-czyska (O mediacji interkulturowej), prof . W . Pfeiffer (Glottodydaktyka teoria i praktyka, jedno czy sprzeczno), prof. K. Karpiska-Szaj (Dziecko guche w in-tegracyjnej klasie jzykowej). Wana bya rwnie dyskusja panelowa nt.: Inte-gracja a podejcie holistyczne w edukacji. Czy integracja moe by sposobem na wychowanie i ksztacenie wspczesnego czowieka?

Na lata 20042007 zosta wybrany nowy Zarzd Gwny, ktrego przewodni-czc zostaa ponownie prof . dr hab. W. Wilczyska, a sekretarzem gene-ralnym dr hab. A. Cie l icka .

W dniach 1012 wrzenia 2007 r . zorganizowano we Wrocawiu XII Walny Zjazd ptn oraz doroczn konferencj nt. Nowe spojrzenie na motywacj w dydaktyce jzykw obcych z wykadami prof. A. Dbrowskiej (Dlaczego cudzoziemcy ucz si jzyka polskiego? Stare i nowe w nauczaniu jzyka polskiego jako obcego), prof. A. Michoskiej-Stadnik. (Pojcie motywacji wczoraj, dzi i jutro), prof . W . Wilczyskiej (Motywy wyboru jzyka obcego na poziomie szkoy podstawowej i gimnazjum, a postulat rozwijania wielojzycznoci w kra-jach Unii Europejskiej), prof . E . Zawadzkiej-Bartnik (Problem zaniku motywa-cji w pracy nauczyciela) oraz prof . Marii Wysockiej (Autoobserwacja i autoocena jako czynniki (de)motywujce do pracy nauczycieli jzykw obcych). Wy-kad plenarny wygosi rwnie prof. dr hab. Jan Miodek (Dydaktyka jzykw obcych w wietle zmian polszczyzny po roku 1989). Podczas konferencji odbya si dyskusja panelowa nt. Wyzwania w ksztaceniu nauczycieli jzykw obcych. Przewodniczya pani mgr Anna Karp (Dyrektor Nauczycielskiego Kolegium J-zykw Obcych we Wrocawiu), a w dyskusji udzia wzili prof. prof. Krystyna Drodzia-Szelest (uam), prof. dr hab. Maria Wysocka (u), Anna Niegorod-cew (uj), dr hab. Mirosaw Pawlak (uam) i dr Alina Jarzbek (Przewodniczca

25

Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Jzyka Niemieckiego w Polsce). Na konfe-rencji tej wrczono Medal im. Prof. Ludwika Zabrockiego prof. dr hab. Elbiecie Zawadzkiej-Bartnik z Uniwersytetu Warszawskiego w uznaniu jej wielkich za-sug w dziaalnoci Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego.

Dnia 11 wrzenia 2007 r. odbyo si Walne Zgromadzenie ptn. Przewodnicz-ca zg ptn prof. dr W. Wilczyska zoya sprawozdanie z dziaalnoci Zarzdu za lata 20042007, podkrelia jego dziaalno naukow, redakcyjn i promocyjn. Szczegln uwag zwrcia na aktywno opiniotwrcz Towarzystwa, gdy w mi-nionej kadencji zg ptn a trzykrotnie przedstawi Ministerstwu Edukacji Naro-dowej i Radzie Gwnej Szkolnictwa Wyszego swoja opini: w roku 2005 sta-nowisko w sprawie ksztacenia nauczycieli w Polsce, w roku 2007 uaktualnione stanowisko dotyczce projektu rozporzdzenia w sprawie ksztacenia nauczycieli oraz stanowisko przygotowane przez mgr Ann Garsteck dotyczce planowa-nia przez men obowizkowego nauczania jzyka angielskiego od pierwszej klasyszkoy podstawowej w roku szkolnym 2008 /09.

W okresie sprawozdawczym zorganizowano w Lublinie w dniach 1214 wrzenia 2005 r . konferencj nt . Komunikacja jzykowa w spoeczestwie informacyjnym nowe wyzwania dla dydaktyki jzykw obcych. Otwar-cie obrad uwietnio wrczenie Medalu im. Prof. Ludwika Zabrockiego mgr Katarzynie Trycho-Cielak (Uniwersytet Zielonogrski) oraz profesorowi dr hab. Marianowi Szczodrowskiemu (Uniwersytet Gdaski). Wykady plena-rne wygosili: prof . A . Pilorz (Problematyka kontaktw jzykowych w wiecie), prof. B. Sadownik(Psycholingwistyczne aspekty przyswajania jzyka obcego), prof . H . Chodkiewicz (Sprawno czytania w spoeczestwie informacyjnym), prof . B . Marek (Nauczanie jzyka obcego osb niewidomych), prof . K . Karpi-ska-Szaj (Nauka jzyka obcego uczniw z deficytami mowy). Odbya si take dyskusja panelowa moderowana przez prof. Weronik Wilczysk na temat Zadania dydaktyki jzykw obcych a ksztatowanie si spoeczestwa infor-macyjnego. Nowe wyzwania dydaktyki jzykw obcych w spoeczestwie in-formacyjnym . W dyskusji wzili udzia: prof . Halina Wida, dr Anna Pado i dr Jarosaw Krajka .

Podczas tej wanie konferencji wypracowano i przyjto stanowisko zg ptn w sprawie ksztacenia nauczycieli jzykw obcych oraz w sprawie ksztacenia w zakresie jzykw obcych, dot. projektw standardw nauczania dla poszcze-glnych kierunkw studiw18 .

W dniach 1113 wrzenia 2006 r. odbya si konferencja w Krakowie nt.: Dydaktyka jzykw obcych pocztku XXI wieku z referatami plenarnymi:

18 Stanowiska te s udostpnione czonkom ptn na stronie internetowej Towarzystwa oraz w Neofilologu nr 28, s . 87101 .

26

prof . W . Wilczyskiej (Wielojzyczno przegld problematyki w ujciu dydak-tycznym), prof. T. Sawka (Nie czujemy si pewni w objanianym nam wiecie.Czy literatura pomaga nam by razem?), prof . E . Zawadzkiej-Bartnik (Stare i nowe problemy ewaluacji), prof. A. Niegorodcew (Dwutorowo w ksztaceniu nauczycieli. Czy nauczyciele jzykw obcych staj si niepotrzebni?), prof . J . Hen-zla (Cierniowa droga Polakw do wielojzycznoci). Toczyy si rwnie obrady w piciu sekcjach: kompetencja interkulturowa, ewaluacja nauczania / narzdzia pomiaru, nauczanie gramatyki, nauczanie jzyka specjalistycznego, tumaczenie, autonomia ucznia, jzyk pisany / ewaluacja podrcznikw. Referaty z konferen-cji zostay przedstawione w tomach pokonferencyjnych i tradycyjnie cz z nich w Neofilologu .

Na Walnym Zgromadzeniu dokonano wyboru nowego Zarzdu Gwnego. Przewodniczc zg zostaa prof . dr hab. Hal ina Wida (u Katowice), a se-kretarzem generalnym dr hab. Mirosaw Pawlak. Wrd wnioskw przy-jtych do realizacji w kolejnej kadencji s m.in. monitorowanie projektw mini-sterialnych dotyczcych ksztacenia nauczycieli, propagowanie idei Towarzystwa wrd nauczycieli jzykw obcych szk podstawowych i ponadpodstawowych, integrowanie dziaalnoci ptn z dziaalnoci stowarzysze monolingwalnych.

Dziaalno obecnej kadencji zg ptn ju zaowocowaa zorganizowaniem w dniach 810 wrzenia 2008 r . konferencji w Kaliszu nt . Nauczyciel jzy-kw obcych dzi i jutro, Wsporganizatorami byli Zakad Filologii Angielskiej Wydziau Pedagogiczno -Artystycznego uam w Kaliszu, pwsz w Kaliszu oraz codn. Wykady plenarne wygosili prof. prof. W. Wilczyska, S. Wrbel, E. Za-wadzka-Bartnik, M. Pawlak, A. Michoska-Stadnik, M. Wysocka. Bardzo wa-nym gociem konferencji a zarazem referentem bya prof. Ida Kurcz, ktra m-wia na temat: Dwujzyczno a jzyk globalny. Pani Profesor uczestniczya w caym programie sympozjum, suchajc take innych, dyskutujc i pozostajc do dyspozycji uczestnikw zainteresowanych Jej pracami z zakresu psycholin-gwistyki, take w kuluarowych rozmowach.

Tematyka referatw bya bardzo rnorodna, np. Rozwijanie autonomii i re-fleksyjnoci nauczyciela, wiedza, kompetencje, przekonania i procesy mylowe nauczyciela, nauczyciel wobec wyzwa rzeczywistoci i inne . Ponadto prowadzone byy warsztaty metodyczne dla nauczycieli, przy wsppracy z codn. Obrady toczyy si rwnie w sekcjach tematycznych. Odbya si take dyskusja panelowa prowadzona przez prof. dr hab. Ann Niegordcew.

Podsumowujc odnotujmy, e w latach 19692009 odbyo si dwanacie Walnych Zjazdw, dwa Nadzwyczajne Walne Zjazdy (1990, 2002) oraz jeden Zjazd Jubi leuszowy w 1999 r. Obecny Zjazd jest I I Zjaz-dem Jubi leuszowym od czasu reaktywacji ptn . Bdzie on zapewne wielkim

27

wydarzeniem dla dziaaczy zg tej kadencji i wszystkich czonkw Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego. A z informacji podanej przez Skarbnika ptn, dr Magorzaty Twardo, wynika, i obecnie (rok 2009) jest nas wszystkich 288 osb. Jednak liczba czynnie dziaajcych czonkw ptn wynosi 180 200 .

Wszystkim tym zjazdom i konferencjom (w latach 19291939 i 19692009) towarzyszyy, oprcz wykadw, dyskusji naukowych, wymiany myli, dowiad-cze, take wydarzenia kulturalne, koncerty, spektakle teatralne, spotkania kulu-arowe, uroczyste bankiety, ktre czyy/cz i sprzyjay/sprzyjaj (dugoletnim) przyjaniom oraz podtrzymyway i mamy nadziej podtrzymuj nadal wyjtkow wi neofilologw, t zawodow i t zwyczajn ludzk, co byo i jest wielkim atu-tem naszego Towarzystwa.

2 . Charakterystyka dziaalnoci PTN

2 .1 . Cele, zadania i formy dziaalnoci statutowej

Polskie Towarzystwo Neofilologiczne jest stowarzyszeniem, ktre dziaa zgod-nie ze Statutem przyjtym w wyniku glosowania podczas obrad Nadzwyczajnego Walnego Zjazdu w Katowicach w dniu 23 wrzenia 2002 roku, wpisanym do reje-stru stowarzysze przez Sd Rejonowy w Poznaniu w dniu 12 maja 2003 r.19

Prymarnym celem Towarzystwa jest popularyzowanie i rozwijanie wiedzy o jzykach i kulturach nowoytnych, w ujciu teoretyczno-praktycznym zwaszcza w dziedzinie dydaktyki jzykowej, ze szczeglnym uwzgldnieniem wartocio-wych ustale naukowych oraz nowatorskich rozwiza praktycznych (Statut, pkt. 2 6a).Warto rwnie wyeksponowa cel nie sformuowany explicite, ale bardzo istotny: Polskie Towarzystwo Neofilologiczne, jako jedyne stowarzysze-nie wielojzyczne dziaajce w Rzeczpospolitej Polskiej, stanowi cenne forum wymiany myli midzy przedstawicielami wszystkich szczebli nauczania r-nych jzykw obcych, pozwala wic na integracj rodowiska naukowcw, na-uczycieli praktykw i tumaczy. Zwrmy uwag, e cel ten przywoywany jest we wszystkich okresach dziaalnoci Towarzystwa, od zjazdu zaoycielskiego w roku 1929 poczwszy.

Wykady i dyskusje o charakterze naukowo-badawczym oraz popularyzacyj-nym, sesje naukowe, sympozja, seminaria i warsztaty powicone wybranej te-

19 Pierwszy tekst Statutu po reaktywacji ptn pochodzi z roku 1969 (zob. aneks, za. 5). Zmiany wprowadzono w roku 1990 na Nadzwyczajnym Zjedzie w Zielonej Grze. Take ta wersja wymagaa modyfikacji odpowiadajcych aktualnym warunkom, potrzebom i formom dziaalnoci Towarzy-stwa. Aktualny statut znajduje si na stronie www.poltowne0.org (ZM/HMB ).

28

matyce, zjazdy organizowane przez Zarzd Gwny i zarzdy okrgw lub k ciesz si zainteresowaniem nie tylko czonkw ptn . Referentami, zwaszczapodczas sesji plenarnych, s wybitni uczeni z instytutw neofilologii, a take pedagogiki i psychologii. Rwnie modzi pracownicy nauki oraz nauczyciele praktycy maj moliwo prezentowania swoich wynikw bada i przekazywa-nia dowiadcze z wasnej praktyki nauczania jzykw obcych. Zapraszani s take goci z zagranicy.

Z celw i zada statutowych Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego wynika potrzeba wsppracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej (dawniej Minister-stwem Owiaty i Wychowania oraz Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyszego, z Polsk Akademi Nauk i instytucjami zajmujcymi si polityk ksztacenia jzy-kowego, w tym w szczeglnoci z instytutami neofilologii uniwersytetw i innych szk wyszych z Centralnym Orodkiem Doskonalenia Nauczycieli (w latach 70. z Centralnym Orodkiem Metodycznym, a nastpnie z Instytutem Ksztacenia Nauczycieli i Bada Owiatowych) oraz jego agendami wojewdzkimi . W latach siedemdziesitych i osiemdziesitych ubiegego wieku Zarzd Gwny przed-stawia Polskiej Akademii Nauk roczne plany dziaalnoci i sprawozdania, ktre stanowiy podstaw skadania wnioskw do Komitetu Bada Naukowych o dofi-nansowanie organizacji zjazdw, sympozjw, seminariw oraz publikacji. Przedsta- wiciele ministerstwa zapraszani na oglnopolskie zjazdy i sympozja uczestniczyli gwnie w tych, ktrych tematyka bya bezporednio zwizana z ksztaceniem nauczycieli i nauczaniem jzykw obcych w ronych typach szk. Zarwno Zarzd Gwny jak i zarzdy okrgw podejmoway wiele inicjatyw pozwalajcych po-kona trudnoci finansowe, ktre stanowiy czsto przeszkod w realizacji zada Towarzystwa. Wspomnie tu naley wspprac z Towarzystwem Wiedzy Powszech-nej, Spdzielni Pracy Owiata, Orodkiem Usug Pedagogicznych ZNP, Midzy-narodowymi Klubami Ksiki i Prasy, a take instytutami neofilologii. Wsppraca ta stwarzaa moliwo pozyskiwania rodkw na dziaalno merytoryczn, np. wydawanie biuletynw informacyjnych, wspfinansowanie organizowanych kon-ferencji i sympozjw .

Od roku 1976 ptn zajmowao si organizacj olimpiad jzyka angielskiego i niemieckiego w okrgach i na szczeblu centralnym. men i Kuratoria Owiatyi Wychowania wyraay niejednokrotnie uznanie i podzikowanie za t prac. Wane tu byo wspdziaanie z instytutami neofilologii.

W zwizku z now sytuacj dotyczc finansowania dziaalnoci stowarzysze naukowych, w tym Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego, podczas Nadzwy-czajnego Walnego Zjazdu, ktry odby si 21 kwietnia 1990 roku w Zielonej Grze uchwalono zmian w Statucie, pozwalajc na prowadzenie dziaalnoci gospodar-czej, na ktr Towarzystwo uzyskao zgod men. Zarzd Gwny we wsppracy

29

z Zarzdem Okrgu Poznaskiego zorganizowa kursy jzykw obcych, z kt-rych dochd przeznaczony by na dziaalno naukow i wydawnicz ptn (lata 19901993). Podobne inicjatywy podejmoway Zarzdy Okrgw.

Wsppraca z instytucjami pozaszkolnymi zajmujcymi si nauczaniem jzykw obcych, z kuratoriami okrgw szkolnych oraz Orodkami Doskona- lenia Nauczycieli bya szczeglnie aktywna i owocna w okrgach, zwaszcza lubelskim, katowickim, poznaskim, biaostockim i zielonogrskim; w latach 70. i 80. take w szczeciskim i warszawskim. Wsplnie organizowane konferencje z udziaem wybitnych specjalistw z zakresu glottodydaktyki, warsztaty meto-dyczne, seminaria i konsultacje cieszyy si duym zainteresowaniem nauczycieli jzykw obcych. Dziaacze ptn prowadzili seminaria i warsztaty szkoleniowe dla lektorw i innych pracownikw zatrudnionych w instytucjach wsppracuj-cych z Towarzystwem, penili role recenzentw, ekspertw, doradcw metodycz-nych w szkolnym i pozaszkolnym nauczaniu jzykw obcych.

Dua aktywno ptn po roku 1989 zwizana bya z nowymi potrzebami wynikajcymi z reformy nauczania jzykw obcych w szkoach. Czonkowie naszego Towarzystwa prowadzili zajcia na kursach doskonalenia jzykowego i metodycznego, uczestniczyli w przygotowaniu i przeprowadzaniu egzaminw kwalifikacyjnych, gwnie dla nauczycieli jzyka rosyjskiego, ubiegajcych si o prawo nauczania innych jzykw obcych. Wany by rwnie nasz udzia w hospitacjach i egzaminach prowadzcych do zdobywania specjalizacji zawo-dowych nauczycieli, zwaszcza I i II stopnia, ktre organizowano w okrgach20 . Okrgi, w ktrych potrzeby rnych instytucji na usugi ekspertw nauczania jzykw obcych byy due, atwiej radziy sobie z trudnociami finansowymi w realizacji podejmowanych zada .

Bardzo dobrze ukadaa si wsppraca ptn z Redakcj Jzykw Obcych w Szkole, szczeglnie wana w okresie, gdy nie ukazywa si jeszcze Neofilolog. W skad Komitetu Redakcyjnego tego czasopisma wchodzio zawsze kilku aktyw-nych czonkw ptn, np. prof. A. Szulc, prof. W. Marton, prof. T. Wonicki, prof. E. Za-wadzka-Bartnik, prof. H. Komorowska, dr A. Prejbisz, dr Z. Magnuszewska i in. Dziki temu w Jzykach Obcych w Szkole zamieszczane byy teksty referatw wygaszanych na konferencjach, sympozjach i zjazdach, a take sprawozdania z prac ptn oraz z midzynarodowych kongresw. Istotn form dziaalnoci Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego s funkcje opiniodawcza i opiniotwrcza polega-jce na prezentowaniu stanowiska w sprawach okrelonych w celach statutowych oraz przedkadanie wadzom owiatowym wnioskw dotyczcych nauczania jzykw nowoytnych (zob. Statut, pkt. 2 6a, 7). Ju w okresie przedwojennym

20 CzonkowieTowarzystwa uczestniczyli rwnie w Gwnej Komisji ds. Stopni Specjalizacji Zawodowej Nauczycieli (ZM/HMB).

30

w roku 1932 Zarzd Gwny ptn skierowa do Ministerstwa memoria w sprawie nauczania jzykw nowoytnych. Przeprowadzane rozmowy budziy nadzieje, ale nie przyniosy oczekiwanych rezultatw .

W listopadzie 1980 roku grupa ekspertw Okrgu Warszawskiego opracowaa memoria Nauczanie jzykw obcych w Polsce. Stan obecny i postulaty refor-my21 . Profesorowie, eksperci ptn: W. Pfeiffer, W. Bialik, T. Wonicki, J. Rusiecki, J. Smlska przeprowadzali liczne rozmowy, w ktrych adresaci memoriau uzna-wali najczciej zasadno da i propozycji w nim wyraonych, ale ze wzgldu na sytuacj ekonomiczn kraju wskazywali na konieczno odoenia realizacji proponowanych zmian . W kwietniu 1981 roku trway negocjacje z udziaem eks-pertw Ministerstwa i Solidarnoci. Szans na porozumienie i stopniowe wdra-anie reform przerwao ogoszenie stanu wojennego.

Wspomnie rwnie trzeba dziaania Zarzdu Gwnego w tym zakresie po roku 2000. Odnotowa naley: Stanowisko Zarzdu Gwnego Polskiego Towa-rzystwa Neofilologicznego przyjte na posiedzeniu w Poznaniu w dniu 7 stycznia 2005 roku, Stanowisko Zarzdu Gwnego Polskiego Towarzystwa Neofilologicznegow sprawie ksztacenia nauczycieli jzykw obcych przyjte na posiedzeniu w Lubli-nie w dniu 13 wrzenia 2005 roku oraz Stanowisko zg ptn w sprawie ksztaceniaw zakresie jzykw obcych, dot. projektw standardw nauczania dla poszczegl-nych kierunkw studiw (zob. Neofilolog 28, s. 87101; www.poltowneo.org). List skierowany do Ministra Edukacji Narodowej pana Romana Giertycha pozosta bez odpowiedzi.

Warto by moe teksty tych stanowisk, rzetelnie opracowane, opublikowa w pismach powszechnie dostpnych, aby wywoa dyskusj na tematy wane nie tylko dla rodowiska neofilologw .

Aktualny statut pozwala take na podejmowanie dziaalnoci gospodarczej da-jcej szanse pozyskania rodkw finansowych na realizacj celw merytorycznych Towarzystwa.

2 .2 . Wsppraca z organizacjami midzynarodowymi

W okresie swojej dugoletniej dziaalnoci ptn nawizao wspprac z wa-niejszymi organizacjami midzynarodowymi dziaajcymi na rzecz neofilologw, takimi jak fiplv, idv, fipf czy tesol. Najduej datuje si wsppraca z fiplv .

Fdration Internationale des Professeurs de Langues Vivantes (fiplv)zostaa utworzona w roku 1931 na Kongresie w Paryu w wyniku decyzji de-

21 Tekst memoriau oraz kalendarz dalszych dziaa z nim zwizanych opublikowane w: Jzyki Obce w Szkole. 1981, nr 3 i 4. (zob. aneks, za. 4 i 4a).

31

legacji stowarzysze krajowych z 12 pastw, wrd ktrych byli przedstawi-ciele Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego. Tak wic ptn jest czonkiem zaoycielem fiplv22. W latach 19311939 czonkowie naszego Towarzystwa aktywnie uczestniczyli w dziaalnoci Federacji. Przekonuje o tym analiza zeszytw Neofilologa, np . w roku 1937 wychodziy one pod znakiem Kon-gresu, ktry odby si w Paryu. Polscy delegaci przedstawili tam 9 refera-tw, a prof. Feliks Jungman przewodniczy Sekcji Pedagogicznej (Prejbisz, 1962: 2324) .

Polskie Towarzystwo Neofilologiczne po reaktywowaniu w roku 1969 ponow-nie przystpio do fiplv, ktra z Federacji o zasigu europejskim, staa si or-ganizacj wiatow skupiajc stowarzyszenia multi- i monolingwalne z ponad 100 krajw wszystkich kontynentw. Federacja zostaa uznana przez unesco za wan organizacj pozarzdow (Wilczyska 1993:64), co istotne jest rwnie dla stowarzysze, ktre s jej czonkami.

Od pocztku istnienia fiplv przedstawiciele ptn penili i peni funkcje w najwyszych strukturach tej organizacji:

prof . Zygmunt empicki czonek Prezydium Rady (19311939) prof. Jacek Fisiak (uam) zastpca sekretarza generalnego (19771980), sekretarz generalny (19801983) prof. Teresa Siek-Piskozub (uam) czonek wiatowej Rady (19921994), redaktor naczelny i koordynator Regionu Eu- ropy rodkowej fiplv (19952003) prof . Weronika Wilczyska (uam) Sekretarz Regionu Europy rodkowej fiplv (19962001) dr Aleksandra Jankowska (uam) Sekretarz Regionu Europy rodkowej fiplv (od r . 2001) prof. dr hab. Halina Wida (u) sekretarz generalny fiplv Western/Central European Region pod auspicja-

mi fiplv-Europe od roku 2008W latach siedemdziesitych i osiemdziesitych ubiegego stulecia o udziale

czonkw ptn w kongresach midzynarodowych decydowaa przede wszystkim ocena zgoszonych referatw, bowiem wpisowe i pobyt byy finansowane przez organizatorw. Mimo znanych trudnoci, dziki dobrej merytorycznej wsp-pracy uczestniczylimy aktywnie we wszystkich wanych kongresach midzyna-rodowych (np . idv: 1969 Lipsk, 1972 Salzburg, 1974 Kilonia; fipf: 1984 Qubec, 1988 Saloniki).

22 Wicej informacji na temat fiplv zob. Wilczyska W. 1993. fiplv 19311993 . W: Neofilolog nr 6, Pozna, ptn, s. 6365; zob. rwnie: tekst W. Wilczyskiej: www.corydoras.nazwa.pl/ptn/in-dex2.php?id=291

32

Do lipca 1991 r. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne byo czonkiem: Der Internationale Deutschlehrerverband (idv) jako czonek zaoyciel Fdration Internationale des Professeurs de Franais (fipf) od 1981 r . Teachers of English to Speakers of Other Languagues (tesol) od 1991 r .Naley podkreli, i w latach 19771980 profesor Waldemar Pfeiffer peni

funkcj czonka zarzdu idv (Midzynarodowego Stowarzyszenia Nauczycieli Jzyka Niemieckiego), w latach 19801986 sekretarza generalnego idv, a w la-tach 19861993 profesor Waldemar Pfeiffer by przewodniczcym idv .

W roku 1988 prof. Pfeiffer uczestniczy w XVI Kongresie fiplv, ktry odby si w Canberze, reprezentujc ptn i idv . Profesor wygosi dwa referaty na tematdydaktycznej koncepcji multilingwalnoci oraz roli idv . Podczas Kongresu przy-jto uchwa podjt przez Zgromadzenie Oglne Federacji (Sydney 31 grud-nia 1987 1 stycznia 1988 r .) . Przytaczamy fragment tej uchway: Zgromadzenie Oglne fiplv zwraca uwag na istotn rol jak odgrywaj nauczyciele jzykw w procesie edukacji we wszystkich krajach wiata. Poniewa polityka i gospo-darka pastw staj si obecnie coraz bardziej wspzalene, a przetrwanie wiata zaley od ustalenia wzajemnego zrozumienia i poszanowania midzy narodami, nauczycieli jzykw obcych naley uzna za wnoszcych kwalifikacje o ogrom-nej wadze dla wiatowych systemw edukacyjnych23. Tre cytowanej uchway znajduje potwierdzenie w dalszych dziaaniach zarwno fiplv jak i ptn i po-zostaje wci aktualna.

W latach dziewidziesitych nastpia zmiana charakteru wsppracy z or-ganizacjami w zwizku z przemianami politycznymi i spoeczno-gospdarczymi zaistniaymi w Polsce, ale take w zachodniej Europie. I tak Zarzd Gwny ptn by zmuszony w grudniu 1990 r. podj decyzj o zawieszeniu w prawach czonka w fipf w zwizku z brakiem funduszy na opacanie skadek. Dalsz konsekwen-cj byo skrelenie naszego Towarzystwa z listy czonkw Midzynarodowej Fede-racji Nauczycieli Jzyka Francuskiego. Zarzd ptn by jednak reprezentowany na Zjedzie Konstytucyjnym Komisji fipf do Spraw Europy Centralnej, ktry odby si jesieni 1990 r. (zob. T. Tomaszkiewicz 1992: 8283).

W nowo utworzonym w roku 1992 Stowarzyszeniu Nauczycieli Jzyka Fran-cuskiego Prof. Europe znalazo si wielu tych, ktrzy pozostali rwnie w ptn .

Od czasu zjednoczenia Niemiec zmieni si take charakter wsppracy z idv . Za dugoletnie owocne kontakty z ptn, za przyznawane stypendia podzikowanoPanu Haraldowi Schubertowi nadajc mu medal prof. Ludwika Zabrockiego, za o cilejsz wspprac zwrcono si do Instytutu Goethego.

W ramach wsppracy z fipf i idv ptn otrzymuje biuletyny informacyjne, publikacje naukowe i nowoci z zakresu glottodydaktyki.

23 Peny tekst: Biuletyn, Neofilolog 1988, s . 14 .

33

Wany jest rwnie udzia przedstawicieli ptn, wybitnych specjalistw i nauczycieli praktykw w staach i projektach organizowanych w orodkach nauczania jzykw i kultury, take pod auspicjami Rady Europy (np. w Graz, In-stytutach Goethego, Herdera i innych). Wspomnijmy dwa przykady. W roku 1996 w Dbe odbyy si warsztaty na temat: The initial training of modern langues teachers przygotowane i prowadzone pod kierunkiem prof . Hanny Ko-morowskiej, w ktrych wzili udzia przedstawiciele 30 krajw . Prof . Weronika Wilczyska wspkierowaa projektem: Mdiation culturelle et didactique des langues realizowanym w Europejskim Centrum w Graz w latach 2000200324 .

Przedstawicielka ptn prof. Teresa Siek-Piskozub uczestniczya w XVII wia-towym Kongresie fiplv na Wgrzech (1991) oraz w midzynarodowej Konferen-cji z okazji 400-lecia urodzin Jana Amosa Komeskiego w Pradze (1992), a take w wielu innych kongresach midzynarodowych (zob. www.poltowneo.org oraz T. Tomaszkiewicz op. cit. s . 83) .

W marcu 1992 r. w Pradze odbyo si zgromadzenie oglne narodowych i mi-dzynarodowych organizacji zrzeszonych w fiplv, ktrego celem byo nawizanie wsppracy i utworzenie Regionu Europy Centralnej i Wschodniej . Na Walnym Zjedzie w Hamburgu (listopad 1992) postanowiono zintensyfikowa aktywno towarzystw w ramach wsppracy regionalnej, a na koordynatora Regionu Europy Centralnej i Wschodniej powoano prof. T. Siek-Piskozub (T. Tomaszkiewicz 1992: 8283) .

We wrzeniu 1993 odbya si w Poznaniu I zaoycielska Konferencja Regionu Europy Centralnej i Wschodniej fiplv, w ktrej udzia wzili przedsta-wiciele Biaorusi, Litwy, otwy, Ukrainy oraz prezydent Michel Candelier (Francja), wiceprezydent Claus Ohrt (Szwecja), sekretarz generalny Denis Cunningham (Australia), redaktor Reinhold Freudenstein (Niemcy) i skarb-nik generalny Bengt Henningson (Szwecja).

Temat konferencji to: Polityczne zmiany w Europie Centralnej i Wschod-niej a nauczanie jzykw obcych. W dyskusji panelowej, ktrej moderatorem by Michel Candelier wzili udzia: R . Liepina (otwa), A . Rienanskij (Biaoru), V. ernas (Wilno), N. Zajczenko (Kijw), E. Zawadzka-Bartnik, J. Fisiak, J. Henzel i J . Zaniewski (Polska) . Uczestnicy panelu przedstawiali sytuacj nauczania jzy-kw obcych w ich krajach, wybierajc jzyk swojej wypowiedzi, a podsumowania dokonano w jzykach angielskim, francuskim, niemieckim i polskim . Zwrco-no uwag m.in. na potrzeb nauczania jzykw dotd mniej popularnych. Wane spotkanie plenarne dotyczyo opracowanego przez fiplv, na zlecenie unesco,

24 Materiay z warsztatw: Komorowska, H ., Zieliska, J . (red .) 1996, Language learning for Euro-pean citizenship, Report on Workshop 15 B, Rapport de lAtelier 15 B, Council of Europe. Wyniki prac projektu badawczego: Zarate, G. (red.) 2003, Mdiation culturelle et didactique des langues, Editions du Conseil de lEurope .

34

raportu na temat wiatowej polityki jzykowej XXI wieku . Z Polski danych do raportu dostarczy prof . W . Pfeiffer . W Raporcie zwrcono uwag m .in . na: rol nauczycieli jzykw obcych w systemie edukacji, nowe technologie w naucza-niu jzykw obcych, jzykowe prawa czowieka i rwnoprawne traktowanie jzykw. Profesor A. Niegorodcew przedstawia temat: Konserwatyzm i inno-wacja w nauczaniu jzykw obcych. (zob. T. Siek-Piskozub, 1994: 87 i n.).

Midzynarodowy charakter miao rwnie sympozjum, ktre odbyo si 2325 wrzenia 1994 r. w Biaymstoku z udziaem goci z Bugarii, Gruzji, Rosji i Szwe-cji . Referaty plenarne wygosili: prof . H . Komorowska (Jzyki obce w Polsce: stan obecny i perspektywy), prof. W. G. Kostomarow (ywyje processy w sowremiennom ruskom jazykie), prof. F. Grucza (Glottodydaktyczne implikacje wspczesnej teorii jzyka), prof . Cz . Karolak (Przekaz sownictwa a koncepcja podrcznika do nauki jzyka obcego), prof . E . Zawadzka-Bartnik (Kilka uwag o komunikacji interkulturowej), prof. J. Zaniewski, dr hab. A. Stelmaszyk (wiat wspczesny a nauczanie jzykw obcych) .

Cig dalszy dziaa majcych na celu utworzenie i zaktywizowanie Regionu to zaoycielskie spotkanie w Pradze (2526 wrzenia 1994 r.) z udziaem przed-stawicieli organizacji czonkowskich fiplv z Czech, Wgier i Polski oraz dele-gatw z krajw, ktrych stowarzyszenia nie naleay jeszcze do Federacji, tzn. ze Sowacji i Sowenii. W spotkaniu wzili rwnie udzia: wiceprzewodniczca fiplv Tulla Penttila (Finlandia) oraz honorowy przewodniczcy fiplv Josef Hendrich (Czechy). Omawiano projekty zwizane z rol organizacji nauczycieli jzykw obcych dla rozwoju zawodowego, np. linguapax v i vi (warsztaty sponsorowane przez unesco), problem polityki jzykowej na XXI wiek oraz to-lerancji i wiadomoci jzykowej (T. Siek-Piskozub, 1994: 7375).

Robocze zebranie przedstawicieli Regionu Europy Centralnej (cer), na ktrym dyskutowano perspektywy wsppracy nauczycieli jzykw obcych z tego regio-nu odbyo si 21 wrzenia 1995 r. w Zielonej Grze z udziaem Ivy Pychovej (kmf, Czechy), Clausa Orht (idv, Szwecja), Janusza Henzla (maprjal), Teresy Siek-Pis-kuzub (ptn i koordynator z ramienia fiplv) oraz Reinholda Freudenstein (fmf, Niemcy). Wymienieni gocie wzili rwnie udzia w midzynarodowej konfe-rencji powiconej problemom ksztacenia i doksztacania nauczycieli jzykw obcych. Wrd uczestnikw byli take referenci z Czech, Niemiec, Francji i Szwe-cji (T. Siek-Piskozub, 1996: 80 i n.).

Podczas sesji plenarnych wysuchano nastpujcych referatw: prof. F. Gruczy (Immanentna struktura waciwoci definiujcych nauczycieli jzykw obcych), prof . E . Zawadzkiej-Bartnik (Dziaania innowacyjne a ksztacenie nauczycieli jzy-kw obcych), prof . H . Komorowskiej (Kryteria konstrukcji i ewaluacji programw nauczania jzykw obcych), prof. M. Szczodrowskiego (Lingwodydaktyka a rola

35

nauczyciela w procesie nauki jzyka obcego), prof . W . Krzemiskiej (Informacja w zawodzie nauczyciela jzykw obcych), prof . W . Wilczyskiej (Nauczanie w sys-temie pautonomicznym na poziomie zaawansowanym wstpny bilans i per-spektywy), dr E . Banasik (Ksztacenia nauczycieli jzykw obcych dla potrzeb publicznej szkoy podstawowej), L. Sobolew (Jakich testw potrzebuj nauczycie-le?), prof. J. Arabskiego (Przyswajanie sownictwa obcojzycznego), prof . E . Pycho-vej (Initial Teacher Training at the Crossroads), prof. E. Trousilovej (Le recyclagedes professeurs la Facult de Pdagogie Prague), H . J . Zieliskiej (Pdagogiedes changes), R. Freudenstein (Fremdsprachenunterricht fr das 22. Jahrhundert),C . Ohrt (Pre- service Foreign Language Teacher Training and aome glimpses of In- service Training) i Z . Adaszyskiego (Prba stworzenia systemowego modelu w myleniu i tworzeniu programw ksztacenia nauczycieli). Interesujce byy dyskusje panelowe na temat ksztacenia nauczycieli, doskonalenia i doksztaca-nia nauczycieli oraz lektoratw w uczelniach wyszych prowadzone z udziaem goci z Czech, Francji, Niemiec i Szwecji (zob. T. Siek-Piskozub 1996: 8082).

III Konferencja Regionu Europy rodkowej fiplv na temat Integracja Euro-pejska Komunikacja interkulturowa nauczanie jzykw obcych miaa miejsce we wrzeniu 2001 r . w Poznaniu w ramach Europejskiego Roku Jzykw . W cza-sie Konferencji odby si rwnie II Walny Zjazd Regionu25. Przewodniczc cer zostaa Maria Fenclova (kmf, Czechy), a sekretarzem Aleksandra Jankowska(ptn, Polska) .

O midzynarodowej aktywnoci ptn wiadcz rwnie specjalistyczne kolo-kwia i sympozja organizowane przez Zarzd Gwny, zarzdy okrgw i sekcje jzykowe przy wsppracy instytutw uniwersyteckich . Wspomnijmy np . mi-dzynarodowe sympozjum na temat Metafora w jzykach romaskich (Pozna, maj 1991), 26 . kolokwium lingwistyczne: Jzyk, Komunikacja informatyka (Pozna, wrzesie 1991), midzynarodowe kolokwium Le franais et la culture francophone (Zielona Gra, maj 1994), midzynarodowe sympozjum Problem der allgemeinwissenschaftlichen und speziellen Fachsprachen auf verschiedenen Unterrichtsstufen und In verschiedenen Schultypen im Bereich Deutsch als Fremd-sprache (Pozna, wrzesie 1981), 2 . wsplna konferencja ptn-idv z udziaem dy-daktykw z wielu krajw nt. Fachsprachliche Deutschlehreraus- und fortbildung (Gdask, wrzesie 1988).

Przewodniczcy Zarzdu Gwnego ptn uczestnicz we wszystkich wa-nych konferencjach, spotkaniach organizowanych przez fiplv26 . Prof . Weronika Wilczyska reprezentowaa Polskie Towarzystwo Neofilologiczne podczas wielu

25 Dokadniejsze omwienie konferencji w: Siek-Piskozub, T. 2002, s.94 i n.; zob. take: pkt. 1.2.26 Na stronie www.fiplv.org znajduje si biuletyn informacyjny fiplv z kalendarzem kongresw

organizacji czonkowskich, redagowany przez prof. T. Siek-Piskozub.

36

kongresw i konferencji midzynarodowych (Qubec 1998, Graz 1998, Genve 1999, Pary 2001, Johannesburg 2003, Riga 2007).

W czerwcu 2006 r. z okazji 75 rocznicy powstania Federacji odby si w Gteborgu 22. wiatowy Kongres Diversity in Language Learning and Teaching, w ktrym wzio udzia 7 przedstawicieli ptn, w tym obecna przewodni-czca Zarzdu Gwnego prof. Halina Wida. Wan decyzj Kongresu byo powsta-nie fiplv Europe, organizacji, ktra daje szans bardziej cisej, a wic i owocnej wsppracy europejskich regionw: Zachodniego, Pnocno-Batyckiego oraz rod-kowoeuropejskiego, w skad ktrego wchodzi ptn (zob. Wida, 2007: 9394).

2 .3 . Neofilolog cele, profil, zasig

I Zjazd Nauczycieli Jzykw Nowoytnych (24 lutego 1929) podj uchwa o wydawaniu specjalnego czasopisma powiconego zagadnieniom dydaktyki jzykw obcych nowoytnych, ktremu nadano tytu Neofilolog27 .

Pierwszym redaktorem Neofilologa zosta dr Jan Pitek, autor i wydawca podrcznikw, lektur, znakomity znawca metod nauczania jzykw nowoyt-nych. Od roku 1933 funkcj t obj prof. dr Andrzej Tretiak, kierownik Ka-tedry Filologii Angielskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Staymi czonkami Komitetu Redakcyjnego od roku 1932 byli prof. Feliks Jungman (redaktor pisma w ostatnim roku jego istnienia) i sekretarz Redakcji red . Jadwiga Koudzka . W ze-szytach Neofilologa znajdujemy nastpujce dziay: I Artykuy i rozprawy, II Z praktyki dla praktyki, III Sprawozdania z ksiek, IV Sprawozda-nia z czasopism, V Bibliografia, VI Sprawy biece, VII Sprawy Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego. Wydawano cztery zeszyty rocznie. W roku 1939 ukazay si ostatnie dwa zeszyty przed II wojn wiatow.

W Sowie wstpnym do pierwszego Zeszytu czasopisma prof . Z . empicki okrela zadania Neofilologa w nastpujcy sposb: informowanie przez pra-cujcych w danej dziedzinie bd to czysto naukowej, bd zwaszcza dydaktycz-nej specjalistw, poruszanie istotnych i podstawowych zjawisk w nauce jzykw nowoytnych i w ich nauczaniu ze szczeglnym uwzgldnieniem praktyki szkolnej. Profesor dodaje, e Neofilolog winien by organem ywej wy-miany myli neofilologicznej w Polsce, przy rwnoczesnem pilnem obserwo-waniu i rejestrowaniu tego, co dzieje si za granic28 .

W dziale Artykuy i rozprawy drukowano prace o mniej lub bardziej nauko-wym charakterze, natomiast dzia Z praktyki dla praktyki powicony by wy-

27 Zob. aneks, za. 6 (strona tytuowa Neofilologa z 1930 r). 28 Zob. Neofilolog 1930, z. 1, Sowo wstpne, s. 1-2. Cytat w oryginale (ZM/HMB).

37

mianie dowiadcze. Czsto pojawiay si artykuy natury polemicznej a take teksty krytyczne wobec zarzdze wadz szkolnych. Wiele miejsca powicano dyskusjom o programach i ich realizacji oraz o rodkach i pomocy w dokszta-caniu nauczycieli. Tematyka poszczeglnych rocznikw dotyczya take przy-gotowa do kongresw midzynarodowych, w ktrych aktywnie uczestniczyli reprezentanci ptn .

Swoistym pokosiem artykuw Neofilologa, pod wieloma wzglda-mi syntez wyraanych na amach tego czasopisma pogldw, bya wydana w roku 1936 jako odbitka Encyklopedii Wychowania Dydaktyka Jzykw Nowoytnych prof. Z. Czernego, odznaczajca si zwizoci i klarowno-ci wykadu, ktra podbudowywaa, ulepszaa i uzupeniaa ministerialny program z roku 193429. Stwierdzi naley, i Neofilolog spenia zadanie i rol zgodnie z zaoeniami i programem dziaalnoci Polskiego Towarzy-stwa Neofilologicznego .

Reaktywowanie ptn w roku 1969 nie oznaczao automatycznie przywr-cenia wydawania Neofilologa, cho od pocztku czyniono o to starania. Pierwsza publikacja Towarzystwa NEOFILOLOGIA. Historia Jzykoznaw-stwo Dydaktyka Literatura wydana w roku 1976 zawiera wybrane materiay z programu naukowego I Walnego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Neofilolo-gicznego, ktry odby si w dniach 46 lutego 197330. Materiay z Sympozjum Naukowego II WalnegoZjazdu ptn (1976) ukazay si w roku 1979 w pu-blikacji pt. NEOFILOLOGIA . Z zagadnie efektywnoci w nauczaniu jzy-kw obcych31. Materiay z sympozjw i konferencji byy publikowane rw-nie w okrgach (zob. sprawozdania z dziaalnoci okrgw). Poza tym Zarzd Gwny wydawa Biuletyn Informacyjny korzystajc ze wsparcia finansowego twp .

W roku 1979 Prezes Zarzdu Gwnego ptn prof. Waldemar Pfeiffer podj ponownie usilne starania o uzyskanie zgody na wydawanie czasopisma Neo-filolog. Oficjaln zgod Ministerstwo wyrazio dopiero w roku 1987.

Ambicj Zarzdu Gwnego byo i jest wydawanie dwch numerw rocznie. W Sowie wstpnym T. Tomaszkiewicz i T. Siek-Piskozub (1990: 5) pisz: chcemy, aby [Neofilolog] by periodykiem trafiajcym do wszystkich nauczycieli j-zykw obcych w Polsce, bdc dla nich rdem informacji, forum wymiany

29 Prejbisz, A. (red.) 1962. Z problematyki nauczania jzykw obcych. Wybr artykuw z Ksi-gi Pamitkowej I Zjazdu Neofilologw 1929 z Neofilologa (19301939). Warszawa pzws, s . 23 .

30 Papir, J . (red .) 1976. NEOFILOLOGIA. Historia Jzykoznawstwo Dydaktyka Literatura . Pozna . ptn .

31 Pfeiffer, W . i in . (red .) 1979 . NEOFILOLOGIA. Z zagadnie efektywnoci w nauczaniu jzykw obcych. Wybrane materiay II Walnego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego. ptn . Po-zna .

38

dowiadcze, kontaktem midzy okrgami Polskiego Towarzystwa Neofilolo-gicznego, organem skupiajcym neofilologw wok wsplnego celu32 .

Od roku 1990 funkcj sekretarza redakcji a nastpnie redaktora naczelnego Neofilologa penia prof. T. Siek-Piskozub, od roku 2005 prof. K. Karpi-ska-Szaj. Od numeru 16. funkcj sekretarza redakcji pen