Przykładowy konspekt lekcji – nauczanie zintegrowane- szkoła podstawowa 1. Temat lekcji: Legenda o Kwidynie Bartniku – tworzymy teatr cieni 2. Treści nauczania: Poznajemy Legendę o Kwidynie Bartniku, tworzenie teatru cieni 3. Cele operacyjne (po zakończonej lekcji uczeń potrafi): Inscenizowanie utworów literackich. Uczeń: zna podstawowe pojęcia związane z teatrem, rozróżnia rodzaje lalek teatralnych, stara się używać teatralnych środków przekazu: modulacja głosu, ruch, mimika, wykorzystanie rekwizytów, rozwija zdolności i wyobraźnię plastyczną 4. Metody i formy pracy: praca indywidualna ucznia oraz praca w grupach, recytacja, ekspresja plastyczna, inscenizacja, drama 5. Środki dydaktyczne: legenda o Kwidynie Bartniku, sylwety postaci z papieru; ekran do teatru cieni, medale z papieru. W przypadku problemów z poprowadzeniem teatru cieni można wybrać inną formę teatralną, np. teatrzyk kukiełek 6. Przebieg lekcji: a) Część wstępna – nauczyciel rozpoczyna zajęcia od zagadki: Zagadka: Jak się nazywa taki budynek W którym zobaczysz scenę, kurtynę Krzesła tam stoją rząd za rzędem A ja tam bajkę oglądać będę? b) Część właściwa – Nauczyciel wyjaśnia terminy związane z teatrem. Co jest potrzebne w teatrze w czasie przedstawienia? (scena, widownia, aktorzy, lalki teatralne, oświetlenie, muzyka, stroje, dekoracja, kurtyna), Co oznaczają ,,trudne” słowa związane z teatrem? (reżyser, gong, komedia, dramat, pantomima), Wyjaśnienie, co to jest dykcja i dlaczego aktorzy ją doskonalą Nauczyciel wraz z uczniami próbuje zebrać „mini słowniczek” rodzajów lalek teatralnych: (kukiełka, marionetka, pacynka, lalki do teatru cieni) Czytanie przez Nauczyciela legendy o Kwidynie Bartniku i rozmowa na temat postaci występujących w legendzie 1. Nauczyciel dzieli klasę na dwie główne grupy. Każda z nich zostaje podzielona na trzy

sekcje: aktorską, naukową i plastyczną

2. Przedstawiciele grup losują zadania do wykonania. Sekcja aktorska przygotowuje inscenizację (rozdzielają role, sporządzają rekwizyty). Zadaniem aktorów jest odegranie scenki, bez wygłaszania kwestii, a narratora- opowiedzenie przebiegu akcji legendy

3. Sekcja plastyczna przygotowuje rekwizyty - wykonanie z papieru postaci do teatru cieni 4. Sekcja naukowa zapoznaje się dokładnie z treścią legendy Inscenizacja legendy o Kwidynie Bartniku, operowanie przez dzieci sylwetą swojej postaci za ekranem oświetlonego teatru cieni lub kukiełką Zakończenie Wręczenie wszystkim dzieciom medalu dla młodych „aktorów”

Legenda o Kwidynie Bartniku

Dziesięć wieków temu Wisła płynęła bliżej Kwidzyna, a na jej środku znajdowała się wyspa. Mieszkali na niej nasi przodkowie, wiodąc wśród wód i mokradeł żywot spokojny i bezpieczny. Założycielem grodu był Kwidyn Bartnik i to od jego imienia nazwano mieszkańców wyspy Kwidynami. Zajmowali się oni rybołówstwem, flisactwem i hodowlą pszczół. Ulubiony przez wszystkich syn Bartnika, Kwidyn Młodszy, często organizował wyprawy w dół i w górę Wisły, aby przywieść kosztowne wyroby z bursztynu w zamian za słynny kwidyński miód.

Nadeszły jednak czasy trwogi kiedy to krainę nad Wisłą zaczęli nękać zbrojni rozbójnicy z czarnymi krzyżami na białych płaszczach. W roku 1222 nastało suche i parne lato, które spowodowało obniżenie wody w Wiśle. Postanowił wykorzystać to Krzyżak Smentog. W grodzie niecierpliwie oczekiwano powrotu flisaków. Strażnik na wieży zbliżające się galery Smentoga uznał za flotyllę flisaków. Na kobiety, dziewczęta i dzieci oraz stojącego na czele pochodu Kwidyna z garstką przybocznej straży. Kwidyn Bartnik zginął od zdradzieckich strzał i od miecza Smentoga. W grodzie zapanowała trwoga. Zamykano pośpiesznie bramy. Kto żyw chwytał, co było pod ręką, biegł ku bramie i na wały. Walka rozgorzała na śmierć i życie. Zdawało się, że zaskoczeni Kwidynowie nie wytrzymają naporu lepiej uzbrojonych napastników, gdy nagle na tyłach wroga rozległo sie groźne "Ela - hej" powracających flisaków. W ten sposób dzielni flisacy uratowali gród, a zaskoczeni napastnicy zginęli w wodach Wisły. W grodzie radość z powrotu flisaków mieszała się ze smutkiem po stracie wodza. Władzę po Kwidynie Bartniku objął jego syn, wybawca grodu, a lud za odwagę nadał mu przydomek " Wielki". Gród zyskał dodatkowe umocnienia, ale to nie odstraszyło zbójców ze znakiem krzyża, którzy latem 1233 roku pod osłoną nocy ponownie zaatakowali Kwidyn. Pod drewniane umocnienia podłożyli beczki ze smołą i podpalili je. Na nic się zdała bohaterska obrona mieszkańców. Jedynym ratunkiem pozostało opuszczenie grodu. Nielicznym udało się przeprawić przez mokradła, lecz większość dzielnych Kwidyniaków wraz z Kwidynem Wielkim zginęła w nurtach Wisły. W miejscu podstępnie spalonego grodu Krzyżacy wznieśli potężny murowany zamek, który stoi tu do dziś. Miastu, które powstało wokół zamku, nadano nazwę Kwidzyn. Jednak to nie koniec tej historii. Od czasów tamtej pamiętnej nocy w nurtach Wisły trwa odwieczna walka pomiędzy Smentogiem a Kwidynem. Niekiedy przybiera ona tak groźne rozmiary, że wzburzone fale Wisły przelewają się przez wysokie wały, zalewając łąki, domy i pola, porywając zwierzęta i niosąc śmierć tym, którzy niebacznie znajdą się w pobliżu walczących. Raz do roku Kwidzyn Wielki potajemnie opuszcza wody Wisły, by odebrać od nowych poddanych przyrzeczenie wierności i wytrwania, a towarzyszy mu dzielna drużyna flisaków. Ich serca radują sie, słysząc polską mowę i śpiew, a smucą, gdy kwidzynianie spiskują ze Smentogiem, który wciąż czyha na Polaków. On również raz do roku opuszcza wody Wisły i krąży po osiedlach pod oknami domów, nasłuchując, czy nie żyje polska mowa. Jeżeli jednak usłyszy choć jedno polskie słowo, musi wrócić do Wisły. Trzeba jednak bez przerwy mieć się na baczności, bo może wciągnąć każdego, kto nie jest ostrożny.

Przykładowy konspekt lekcji – nauczanie zintegrowane- szkoła podstawowa 1. Temat lekcji: Tworzymy bajkową pocztówkę z Kwidzyna 2. Treści nauczania: Próba kształcenia umiejętności zachęcania do zwiedzania naszego miasta, praca plastyczna dowolną techniką 3. Cele operacyjne (po zakończonej lekcji uczeń potrafi): Uczeń: ma ogólną orientację na temat najważniejszych faktów w historii Kwidzyna. Uczeń poznaje legendy o Kwidzynie, pochodzące z różnych okresów historycznych (także teksty, powstałe współcześnie). Rozumie pojęcie legenda, podanie, fikcja, rzeczywistość. Uczeń potrafi opowiadać czytany tekst, umiejętność samodzielnego wypowiadania się 4. Metody i formy pracy: słowna, praca z tekstem, ćwiczenia, praca indywidualna ucznia oraz praca w grupach 5. Środki dydaktyczne: Lemański A., Spacery po historii ziemi kwidzyńskiej, Zeszyty Kwidzyńskie nr 2 Legendy Ziemi Kwidzyńskiej, Zeszyty Kwidzyńskie nr 8 Obremska A., Kwidzyn, Kwidzyn 2005 Kwidzyn. Zapomniana stolica, „Krople Historii”, zeszyt 1, Kwidzyn 2006 blok rysunkowy, flamastry 6. Przebieg lekcji: a) Część wstępna – nauczyciel rozpoczyna zajęcia opowiadaniem na temat Kwidzyna, że był niegdyś stolicą biskupstwa, następnie dużego okręgu administracyjnego, podobnego do województwa (pojęcie „rejencja” może być jeszcze zbyt trudne), że w Kwidzynie niegdyś mieszkali biskupi, urzędnicy, że było wiele wojen, etc. Opowiadanie można wesprzeć wydawnictwem „Krople Historii”, zeszyt 1 pt. „Zapomniana stolica” lub książką Kwidzyn Agaty Obremskiej. b) Część właściwa – Nauczyciel tworzy na dużej kartce z bloku lub na tablicy mapę pojęciową, zawierającą główne fakty historyczne dotyczące Kwidzyna i najbliższej okolicy, przypomina uczniom co oznacza termin legenda. Dzieci zostają podzielone na grupy i otrzymują do przeczytania jedną legendę, każda grupa inną (legendy przygotowuje wcześniej nauczyciel, może posłużyć się wydawnictwami z serii „Zeszyty kwidzyńskie”) Uczniowie w grupach czytają legendę, czas pracy 15 min (przy wyborze nauczyciel stara się zaproponować krótkie teksty

Przedstawienie (zaprezentowanie) legendy pozostałym grupom Nauczyciel pokazuje stare ryciny, fotografie, obrazy, pokazujące stary Kwidzyn. Z dostępnych materiałów uczniowie za pomocą farb, kredek, flamastrów wykonują bajkową pocztówkę z Kwidzyna Swobodne wypowiedzi na temat tego co najbardziej podoba się uczniom w ich miejscowości c) Podsumowanie: wspólne wykonanie gazetki szkolnej, na której znajdą się wszystkie lub wybrane prace

Przykładowy konspekt lekcji – nauczanie zintegrowane- szkoła podstawowa 1. Temat lekcji: Kwidzyn moje miasto – poznajemy symbole mojego miasta 2. Treści nauczania: Pojęcie symbolu, herbu, hejnału, logo, geneza herbu, barw i hejnału, loga Kwidzyna, najważniejsze

święta i uroczystości miejskie, umocnienie postawy patriotyzmu lokalnego

3. Cele operacyjne (po zakończonej lekcji uczeń potrafi): Uczeń: potrafi określić położenie Kwidzyna na mapie Polski, wymienia i nazwa symbole miasta, opisuje i

samodzielnie wykonuje album prezentujący symbole miejskie, zna brzmienie hymnu miasta, poprawnie

posługuje się językiem ojczystym, rozwija sprawności umysłowe i manualne oraz uzdolnienia artystyczne

4. Metody i formy pracy: praca indywidualna albo praca w grupie- wykonanie albumów, wycieczka (do zaprezentowania hejnału można wykorzystać fakt, że o godz. 12.00 każdego dnia hejnał odgrywany jest z Urzędu Miejskiego) 5. Środki dydaktyczne: karty pracy, plansze z herbem i logo miasta, nagranie dźwiękowe hejnału miasta (dostępne na stronie www.muzeum.kwidzyn.pl) 6. Przebieg: czas przygotowania: miesiąc

Prezentacja:

- czas: 1 godzina lekcyjna,

- miejsce: sala lekcyjna,

- sposób: wystawa albumów.

Uwagi dotyczące realizacji:

- przy realizacji następuje integracja treści z wszystkich edukacji,

- nauczyciel podaje zakres tematyczny albumu,

- nauczyciel informuje, gdzie uczniowie mogą znaleźć dodatkowe wiadomości

Karta pracy nr 1

FLAGA MIASTA

Zadania dla ucznia:

- pokoloruj odpowiednio flagę miasta - wymień miejsca w których umieszcza się flagę miasta: * * * - wymień sytuacje, w których wywiesza się flagę miasta: * * * *

Karta Pracy nr 2:

HERB MIASTA

Zadania dla ucznia: - pokoloruj odpowiednio herb, - wymień miejsca, w których umieszcza się herb miasta: * * * *

Karta Pracy nr 3:

LOGO MIASTA

Zadania dla ucznia: - pokoloruj odpowiednio logo, - wymień miejsca, w których umieszcza się logo: * * * *

Karta pracy nr 4

HEJNAŁ MIASTA Zapisz tekst hejnału miasta (jako tekst źródłowy): Zadania dla ucznia:

- wymień sytuacje, w których wykonuje się hejnał miasta: * * * *

Przykładowy konspekt lekcji – nauczanie zintegrowane- szkoła podstawowa 1. Temat lekcji: Zanim zaczęła się historia – najstarsze ślady osadnictwa w najbliższej okolicy i regionie – badania archeologiczne 2. Treści nauczania: Analiza najstarszych śladów osadnictwa w Kwidzynie i okolicach. Wyodrębnienie treści historycznych i legendarnych mówiących o początkach miasta 3. Cele operacyjne (po zakończonej lekcji uczeń potrafi): Uczeń: zna pojęcia źródło historyczne (materialne i pisemne),historyk ,archeolog, wykopalisko, pismo, rozumie różnice między pracą archeologa i historyka, rolę źródła historycznego w poznawaniu i rekonstrukcji przeszłości, wie na czym opiera się wiedza historyczna, potrafi podać przykłady źródeł materialnych i pisemnych, opisać wygląd stanowiska archeologicznego, omówić różne rodzaje pisma 4. Metody i formy pracy: praca indywidualna ucznia oraz praca w grupach, elementy wykładu, zwiedzanie ekspozycji muzeum dotyczącej najdawniejszych dziejów miasta, praca w grupach (prezentacja) 5. Środki dydaktyczne: przykłady źródeł historycznych (przedmioty codziennego użytku) znajdujących się w zbiorach muzeum, kartki z napisami „źródła materialne’’ i „źródła pisemne”, fragmenty opracowań dotyczących pradziejów miasta 6. Przebieg lekcji: a) Część wstępna – Uczniowie przypominają, czym zajmuje się historia b) Część właściwa – Nauczyciel prezentuje przykłady źródeł materialnych i pisemnych dotyczących dziejów Kwidzyna, z którymi uczniowie mają styczność w życiu codziennym. Nauczyciel zadaje uczniom zagadkę: Badaniem przeszłości na podstawie źródeł historycznych zajmują się archeolodzy i historycy.

Archeolodzy są naukowcami, którzy badają źródła wykopane z ziemi. Jakim rodzajem źródeł przede wszystkim zajmują się historycy?

Wybrani przez nauczyciela uczniowie mają wskazać różne rodzaje źródeł na ekspozycji. Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy: dwie historyków i dwie archeologów. Po czym opisuję sytuację, w której źródła zaprezentowane na początku lekcji zostają odnalezione za tysiąc lat. Historycy ustalają , jakich informacji o naszych czasach dostarczyłyby źródła pisemne. Archeolodzy podobnie interpretują źródła materialne. Wybrani przedstawiciele historyków i archeologów prezentują wyniki swoich badań. Faza podsumowująca

Uczniowie wymieniają podobieństwa oraz różnice między pracą historyka i archeologa

Przykładowy konspekt lekcji – kl. IV szkoła podstawowa 1. Temat lekcji: Miasto dawniej i dziś. Funkcje miasta średniowiecznego 2. Treści nauczania: Wykorzystanie porównań panoramy współczesnej i dawnej, śledzenie zmian zachodzących w wyglądzie miasta na przykładzie własnej miejscowości 3. Cele operacyjne (po zakończonej lekcji uczeń potrafi): Uczeń zna pojęcia: miasto, panorama, kamienica, rynek, ratusz. Rozumie w jaki sposób rozwijało się miasto na przestrzeni wieków Uczeń potrafi powiedzieć, gdzie zakładano pierwsze miasta, porównać wygląd dawnego miasta ze współczesnym, wymienić zabytkowe budowle w miejscowości, w której mieszka, wymienić źródła informacji o dziejach miasta, wymienić wady i zalety mieszkania w wielkim mieście i małej miejscowości 4. Metody i formy pracy: praca indywidualna ucznia oraz praca w grupach, pogadanka, elementy wykładu, burza mózgów, drzewo decyzyjne 5. Środki dydaktyczne: Widoki przedstawiające panoramę miasta w różnych okresach, widoki poszczególnych budowli w mieście w różnych okresach, plansza dydaktyczna ze schematem powstania miasta 6. Przebieg lekcji: a) Część wstępna – Nauczyciel wprowadza w temat zajęć, prosząc uczniów o przypomnienie, kto zajmuje się badaniem przeszłości Nauczyciel ustala z uczniami różne źródła wiedzy na temat historii i wyglądu miast b) część właściwa: Nauczyciel demonstruje planszę dydaktyczną ze schematem powstania miasta Inicjuje „burzę mózgów’’, w czasie której uczniowie próbują na podstawie zebranych materiałów określać wygląd panoramy i poszczególnych budowli miejskich. Uczniowie wraz z nauczycielem dokonują porównanie panoram Kwidzyna z różnych okresów historycznych i dyskutują o różnicach w wyglądzie. Nauczyciel dzieli klasę na grupy. Każda z nich dostaje kopie zdjęć przedstawiających budowle i ulice miejskie (bez podpisów) zamieszczone w materiałach dla ucznia. Zadaniem uczniów jest przyporządkowanie do siebie ilustracji poszczególnych budynków, ukazanych „wczoraj i dziś” oraz dopasowanie do nich podpisów. Każda z grup dostaje objaśnienia do dwóch z czterech posiadanych rysunków. Uczniowie ustalają, gdzie umieścić dymki z informacjami dotyczącymi zmian w miastach Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy

c) podsumowanie: Nauczyciel prosi uczniów aby metoda drzewka decyzyjnego rozpatrzyli problem „Czy warto interesować się historią swojej miejscowości?”

MATERIAŁY POMOCNICZE