program czasu mieszkańców dla torunia

28
Program Wybory Samorządowe 2014 Kierunki rozwoju Torunia

Upload: czasmieszkancow

Post on 04-Jul-2015

4.371 views

Category:

Government & Nonprofit


0 download

DESCRIPTION

Program dla Torunia, który prezentujemy jest odpowiedzią na najważniejsze problemy w jakich znalazło się nasze miasto oraz na rzeczywiste potrzeby mieszkańców. Nie jest zbiorem niepowiązanych ze sobą pomysłów, jakie prezentują inne ugrupowania polityczne, lecz spójną strategią, która stanowi kompleksową interwencję w tkankę miejską w aspekcie społeczno-gospodarczym.

TRANSCRIPT

Page 1: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

Program

Wybory Samorządowe

2014

Kierunki rozwoju Torunia

Page 2: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

Program dla ToruniaMiasta nie składają się z budynków i ulic, ale z ludzi i ich marzeń — Św. Augustyn

Page 3: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

Toruń, październik 2014

Program dla Torunia

Page 4: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

5Program dla Torunia

Wydawca

Komitet Wyborczy Wyborców Czas Mieszkańców — Porozumienie Ruchów Miejskich

Opracowanie i redakcja

Piotr Wielgus, Paweł Kołacz

Fotografie

Internet

Wizualizacja (s. 39)

Paweł Pietrzak

© Czas Mieszkańców 2014

Projekt graficzny i skład

Pracownia Wydawnicza EIKON Dorota Dominiak

Udostępniamy na otwartej licencji Creatve Commons „uznanie autorstwa — Użycie niekomercyjne — Bez utworów zależnych 3.0 Polska”.

Źródła zdjęć

depositphoto.com freeimages.com (s. 30)

Program w pigułce i spis treściSłowo wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 1. Diagnoza, czyli identyfikacja problemów z jakimi boryka się

miasto i jego mieszkańcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

2. Celujemy w problemy! I to są naprawdę poważne cele do zre-alizowania... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

I. Odrodzenie samorządności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 1. Pokoleniowy skok w rozwoju demokracji. Mieszkańcy mają

wpływ na swoje miasto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 2. Sprawny Urząd Miasta nastawiony na wspieranie mieszkań-

ców i przesiębiorców . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 3. Zrównoważony budżet nieobciążający przyszłych pokoleń . . 18II. Przyjazne miasto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 1. Bardzo dobre warunki dla rozwoju przedsiębiorczości

i miejsc pracy oraz stymulowanie rozwoju biznesu . . . . . . . . . 20 2. Dzieci i młodzież najważniejszą inwestycją, czyli wysoka ja-

kość edukacji i placówek oświatowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 3. Komfortowe i tanie pruszanie się po mieście . . . . . . . . . . . . . . 31 4. Budownictwo komunalne tańszych mieszkań na atrakcyj-

nych osiedlach szansą na własne mieszkania dla ludzi mło-dych i rodzin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

5. Przyjazna przestrzeń publiczna na osiedlach, zachęcająca do rekreacji i spotkań oraz aktywności gospodarczej . . . . . . . . . . 37

6. Lepsze warunki życia najgorzej sytuowanych mieszkańców oraz osób starszych i niepełnosprawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

7. Rewitaliacja osiedli, czyli ożywienie społeczno-gospodarcze obszarów miasta dotkniętych kryzysem . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

8. Toruń atrakcyjnym miastem dla gości i nowa jakość identyfi-kacji wizualnej miasta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

9. Dobre warunki dla twórców i animatorów kultury a Toruń naprawdę kulturalny! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

10. Ruch to zdrowie, sport to aktywność fizyczna mieszkańców. Chodzi o Ciebie... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

11. Zielone miasto przyjazne środowisku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49III. Porozumienie miast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 1. Współpraca z innymi miastami dla dobra wspólnego miesz-

czan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 2. Toruń naprawdę dobrym sąsiadem i partnerem gospodar-

czym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

Page 5: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

inne miasto

6 7Program dla Torunia Program dla Torunia

halę sportową i widowiskową, za-miast inwestycji w rozwój rynku pracy i polepszanie warunków życia mieszkańców. Inwestycje te na stałe mają stać się kosztem budżetowym, ponieważ obiekty te i budowle miasto ma utrzymywać wielominoliowymi dotacjami.

Pozostałe problemy z jakimi bory-kają się dziś mieszkańcy Torunia zidentyfikowaliśmy na podstawie badania społecznego przeprowa-dzonego w maju i czerwcu 2014 r. na mieszkańcach Torunia, w każ-dym z 13 okręgów miasta, z za-chowaniem parytetu płci i różnic wiekowych. Celem badania było rozpoznanie, jakie potrzeby są najważniejsze dla różnych grup

Słowo wstępneProgram dla Torunia, który prezentujemy jest odpowie-dzią na najważniejsze problemy w  jakich znalazło się nasze miasto oraz na rzeczywiste potrzeby mieszkańców. Nie jest zbiorem niepowiązanych ze sobą pomysłów, jakie prezentują inne ugrupowania polityczne, lecz spójną strategią, która sta-nowi kompleksową interwencję w tkankę miejską w aspekcie społeczno-gospodarczym.

1. Diagnoza, czyli identyfikacja problemów z jakimi boryka się miasto i jego mieszkańcy

Musimy zrozumieć, że problemy z jakimi boryka się dziś Toruń, są konsekwencją nieprzemyślanej po-lityki realizowanej w ostatnich la-tach przez rządzących miastem. To właśnie identyfikacja problemów była podstawą do określenia no-wych celów dla miasta i kreowania rozwiązań.

Pierwszym problemem jest spa-dek liczby mieszkańców. Wylud-nianie się miasta świadczy o tym, że miasto się kurczy zamiast roz-wijać. Przez ostatnie 12 lat rządów liczba mieszkańców zmniejszyła się o 11%. Niesie to za sobą bardzo poważne konsekwencje. Zmniej-szają się dochody budżetowe, zmniejsza się przepływ kapitału, upada lokalny mały biznes, bra-kuje miejsc pracy a mieszkańcy mają coraz mniej pieniędzy. Do tego poprzez cięcia w wydatkach zmniejsza się poziom edukacji i bezpieczeństwo mieszkańców,

a jakość usług publicznych obniża się. W konsekwencji poszcze-gólne dzielnice miasta zapadają w kryzys, który wymaga już dziś interwencji.

Drugim problemem jest wysokie zadłużenie miasta. Toruń jest liderem w rankingu najbardziej za-dłużonych miast w Polsce. Pomimo tego obecne władze miasta planują dalsze zwiększanie zadłużenia. Już dzisiejszy poziom długu, wg Wie-loletniej Prognozy Finansowej, bę-dziemy spłacać do roku 2039. Jego zwiększenie zagraża dalszemu rozwojowi Torunia. Za pięć lat, kiedy skończą się Fundusze Euro-pejskie na rozwój Polski, miasta już nie będzie stać na inwestycje w dalszy rozwój. Kryzys dotknie nasze pokolenie i pokolenie na-szych dzieci. Przyczyny zadłużenia to nieprzemyślane inwestycje drogowe realizowane w ostatnich latach oraz inwestycje w rozrywkę:

wiekowych i z jakimi problemami borykają się mieszkańcy poszcze-gólnych osiedli, tak aby rozwiąza-nia odnośnie podniesienia jakości życia były kompleksowe i doty-czyły wszystkich mieszkańców.

Najważniejsze problemy, na jakie zwracają uwagę mieszkańcy, to:

• brak możliwości wpływu na kierunki rozwoju miasta,

• Urzad Miasta traktujący mieszkańców jak niepo-trzebnych petentów,

• ubogi rynek pracy, szcze-gólnie brak perspektyw dla ludzi młodych,

• utrudnianie prowadzenia

i rozwoju działalności go-spodarczej przez władze miasta,

• brak pieniędzy na szkoły, rodzice sami składają się na remonty klas i wyposażenie,

• niskiej jakości oferta zajęć pozalekcyjnych,

• brak oferty zajęć pozasz-kolnych na osiedlach,

• zbyt drogi i niedopaso-wany transport zbiorowy,

• drogie mieszkania i działki,

• mało atrakcyjna prze-strzeń publiczna na osie-dlach: brak placów zabaw, miejsc rekreacji i spotkań,

Page 6: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

8 9Program dla Torunia Program dla Torunia

Cel nadrzędny 1. Zwiększenie liczby mieszkańców o 15% (do ok. 220 000 osób) w okresie 8 lat.

Cel nadrzędny 2. Zwiększenie dochodów budżetowych o 20% w stosunku do roku 2014 w okresie 8 lat.

• zbyt mało miejsc parkingowych,• chaotyczna zabudowa miasta i chaos reklamowy,• niewystarczające wsparcie lub jego brak dla osób starszych

i niepełnosprawnych,• brak wsparcia dla rozwoju twórców i animatorów kultury,• nierówne traktowanie dyscyplin sportowych przy podziale środ-

ków budżetowych,• ubywanie terenów zielonych.

Niniejszy program jest odpowiedzią zarówno na zidentyfikowane pro-blemy główne oraz probemy wskazywane przez mieszkańców.

2. Celujemy w problemy! I to są naprawdę poważne cele do zrealizowania...Cele jakie stawiamy przed sobą wymagają natychmiastowych działań, dopóki Toruń ma możliwość pozyskiwania jeszcze znacznych fundu-szy z Unii Europejskiej. Nasze cele nadrzędne zamierzamy zrealizować w okresie 8 lat:

Cele szczegółowe:

• wpływ mieszkańców na kierunki rozwoju miasta i decyzje,• Urzad Miasta wspierający mieszkańców i przedsiębiorców w ich

rozwoju,• różnorodny rynek pracy, uwzględniający szczególnie pracę dla

ludzi młodych,• wspieranie prowadzenia i rozwoju działalności gospodarczej

przez władze miasta,• większe środki finansowe na szkoły,• wysokiej jakości oferta zajęć pozalekcyjnych,• bogata i interesująca oferta zajęć pozaszkolnych na osiedlach,• tani i dopasowany transport zbiorowy,• tańsze mieszkania,• atrakcyjna przestrzeń publiczna na osiedlach: place zabaw, miej-

sca do rekreacji i spotkań,• nowe miejsca parkingowe, a ulice osiedlowe bez samochodów,• przemyślana zabudowa miasta i uporządkowanie reklam,• wsparcie dla osób starszych i niepełnosprawnych,• wsparcie dla rozwoju twórców i animatorów kultury,• równe traktowanie dyscyplin sportowych przy podziale środ-

ków budżetowych,• nowe tereny zielone i zwiększenie liczby drzew.

Page 7: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

10 Program dla Torunia

Zaproponowane rozwiązania zostały wypracowane zarówno przez eks-pertów Czasu Mieszkańców, jak również samych mieszkańców, którzy przesyłali nam swoje pomysły. To w głównej mierze kierunki proponowa-nej polityki i mechanizmy, które mają za zadanie osiągnięcie założonych celów nadrzędnych. Odnoszą się bezpośrednio do celów nadrzędnych, jak również do rozwiązania problemów wskazanych przez mieszkańców i zaspokojenia rzeczywistych potrzeb, jakie mają mieszkańcy Torunia.

Zapraszamy do lektury. Jak zamierzamy

osiągnąć

postawione

cele?

Page 8: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

13Program dla Torunia

I. Odrodzenie samorządnościCzas Mieszkańców, skupiając się na konkretnych problemach i  ich realistycznych rozwiązaniach zasypuje podziały ideolo-giczne oraz przekracza bariery dzielące polityków od zwykłych mieszkańców. Uważamy, że to mieszkańcy najlepiej wiedzą, jakie problemy trapią ich miasto, a lokalni eksperci — w po-rozumieniu z mieszkańcami — znajdują najlepsze rozwiąza-nia. Podporządkowanie polityki lokalnej interesom partii czy stronnictwa skupionego wokół odwiecznie rządzącego prezy-denta sprawiła, że interes publiczny zszedł na dalszy plan, a Rada Miasta stała się maszynką do głosowania.

1. Pokoleniowy skok w rozwoju demokracji. Mieszkańcy mają wpływ na swoje miasto

Traktujemy politykę jako służbę publiczną, a nie jako ścieżkę zawodowej kariery. Nie zależymy od polityki finansowo i nie musimy poświęcać do-bra mieszkańców, po to, by za wszelką cenę utrzymać się na stanowisku. Niesformatowani przez istniejący system, lepiej dostrzegamy zarówno jego wady, jak i ukryte w nim możliwości, oraz nie boimy się podejmować odważnych, nowatorskich działań na rzecz zmiany.

Zaprosimy do współrządzenia mieszkańców, jednocześnie szanując ich czas i  biorąc pełną odpowiedzialność za miasto i  wyniki wspólnego działania. Partycypacja będzie narzędziem zwiększania wpływu mieszkańców na ich sprawy, a nie chwytem stosowanym przez polityków by przerzucić na mieszkańców odpowiedzialność za niewygodne decyzje.

Najważniejsze działania jakie podejmiemy:

Miasto będzie rozwijać się zgodnie ze strategiami roz-woju, wypracowanymi wspólnie z mieszkańcami

Page 9: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

14 15Program dla Torunia Program dla Torunia

Strategia zrównoważonego rozwoju miasta, strategie sektorowe i osie-dlowe, przygotowane w oparciu o potrzeby mieszkańców i wspólnie z mieszkańcami będą podstawą zarządzania miastem.

W tym celu:

1. Przeprowadzimy uspołecznione procesy budowania strategii dla mia-sta i osiedli, wyznaczające ich kierunki zrównoważonego rozwoju;

2. Przeprowadzimy uspołecznione procesy budowania strategii sektoro-wych;

3. Podstawą zarządzania będą wypracowane i uzgodnione z mieszkań-cami, aktualizowane strategie.

Miasto będzie zarządzane w sposób partycypacyjny – organizacje społeczne, rady osiedlowe  i mieszkańcy będą angażowani w procesy decyzyjne

Mieszkańcy będą włączani w podejmowanie decyzji odnośnie najważ-niejszych kwestii dotyczących miasta lub tych, które uznają za istotne dla nich.

W tym celu:

1. Będziemy konsultować z mieszkańcami ważne dla miasta i mieszkań-ców decyzje;

2. Ułatwimy inicjatywę uchwałodawczą;3. Wprowadzimy pełną transparentność wydatków publicznych — To-

talny Rejestr Umów Publicznych;4. Zaangażujemy Rady Osiedli do podejmowania decyzji odnośnie kwe-

stii związanych z obszarami miasta, na których funkcjonują;5. Zaangażujemy organizacje społeczne do podejmowania decyzji

w kwestiach sektorowych, w których specjalizują się poszczególne organizacje;

6. Wprowadzimy lekcje samorządowe w toruńskich szkołach;7. Usprawnimy mechanizm i zwiększymy kwotę budżetu partycypacyj-

nego;8. Włączymy stronę społeczną do komisji konkursowych, od konkur-

sów architektonicznych do konkursów na stanowiska urzędnicze;9. Uspołecznimy procesy projektowania przestrzeni publicznych.

Wprowadzimy zasadę pomocniczości w zarządzaniu miastem

Wdrożymy system zarządzania miastem, oparty o zasadę pomocniczości. To zasada mówiąca o tym, że każdy szczebel władzy powinien realizo-wać tylko te zadania, które nie mogą być skutecznie zrealizowane przez szczebel niższy lub same jednostki działające w ramach społeczeństwa. Wiele decyzji będzie podejmowanych na poziomie osiedla, co pozwoli skrócić czas na realizację wielu potrzebnych działań jak i rozsądniej wy-dać publiczne pieniądze.

W tym celu:

1. Usprawnimy funkcjonowanie Rad Osiedli, zwiększając ich uprawnie-nia;

Wprowadzamy realną decentralizację w strukturze gminy. Nieefek-tywne Rady Okręgów zmienimy na Rady Osiedli, które otrzymają nowe zakresy obowiązków i uprawnień, własny budżet i siedziby, w których będą dyżurować radni.

2. Znacząco zwiększymy udział organizacji  pozarządowych w wyko-nywaniu usług publicznych dla mieszkańców, tj. w realizacji zadań własnych gminy, poprzez przesunięcie środków budżetowych w po-

szczególnych obszarach na realizację zadań przez organi-zacje pozarządowe.

Dzięki efektywności realizo-wanych zadań przez orga-nizacje pozarządowe, pracy wolontariuszy i zapewnieniu 10% wkładu własnego, zapewnimy podniesienie jakości realizowanych zadań własnych gminy. Jednocze-śnie wzmocnimy III sektor, który dzięki realizacji wie-loletnich projektów, będzie mógł się rozwijać i zatrud-niać pracowników.

Page 10: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

16 17Program dla Torunia Program dla Torunia

2. Sprawny Urząd Miasta nastawiony na wspieranie mieszkańców i przesiębiorców

Zadaniem administracji będzie wspieranie mieszkańców i  przedsiębiorców w  ich rozwoju. Zapewnimy wysoką jakość obsługi mieszkańców, dzięki wyższym kompetencjom urzęd-ników i  przyjaznej przestrzeni urzędów. Naszym celem jest stworzenie najbardziej efektywnego urzędu w Polsce zamiast najtańszego.

Obecna struktura Urzędu Miasta jest skostniała, dlatego będziemy tworzyć strukturę, która inspiruje pracowników i mieszkańców. Inaczej niż dziś podzielimy zadania, powstaną nowe jednostki (m.in. Biuro Re-witalizacji, Biuro Rozwoju Miasta czy Biuro Rozwoju Przedsiębiorczości i Biznesu), zlikwidujemy Biuro Toruńskiego Centrum Miasta. Cześć wydziałów zmieni swoje nazwy, aby bardziej odpowiadały ich zakresowi działań. Niektóre wydziały otrzymają nowe obowiązki, dopasowane do wyzwań, jakie stoją przed Toruniem. Poszczególni wiceprezydendci będą odpowiadali za obszary, które coś łączy.

W tym celu:

1. Zmienimy obecny Wydział Organizacji i Kontroli w profe-sjonalny dział zarządzania za-sobami ludzkimi, zatrudnimy profesjonalnych HaeRowców, utworzymy mapy kompetencji, programy szkoleniowe, ścieżki rozwoju oraz systemy motywa-cyjne;

2. Zmienimy przestrzeń urzędów poprzez wprowadzenie recep-cji, miejsc spotkań urzędników i mieszkańców, biur dostoso-wanych do potrzeb urzędników oraz pomieszczeń socjalnych;

3. Zmienimy strukturę urzędu poprzez dopasowanie do obec-nej rzeczywistości.

Str

uk

tura

org

an

iza

cyjn

a U

rzę

du

Mia

sta

To

run

ia

Pre

zyd

ent

Sekr

etar

zSk

arb

nik

Wic

epre

zyde

nt

Arc

hite

kt M

iast

a

Plas

tyk

Mie

jski

Mie

jski

Kon

serw

ator

Za

bytk

ów

Biur

o R

ewit

aliz

aji

Wyd

ział

Inw

esty

cji

Biur

o R

ozw

oju

Prze

dsię

-bi

orcz

ości

i Bi

znes

u

Mie

jska

Pra

cow

nia

Urb

anis

tycz

na

Wyd

ział

Kom

unik

acji

Społ

eczn

ej

Wyd

ział

Pro

mo-

cji M

iast

a i R

elac

ji Ze

wnę

trzn

ych

Biur

o A

udyt

u W

ewnę

trzn

ego

Wyd

ział

Zdr

owia

Wyd

ział

Kul

tury

Wyd

ział

Spo

rtu

Wyd

ział

Pom

ocy

Społ

eczn

ej

Biur

o M

iesz

kaln

ictw

a

Wyd

ział

Zie

leni

Wyd

ział

Org

aniz

acji

BHP

Nad

zór

Wła

ścic

iels

ki

Wyd

ział

Zam

ówie

ń Pu

blic

znyc

h

Wyd

ział

IT

Wyd

ział

Rad

y M

iast

a i J

PG

Wyd

ział

Pla

now

ania

i B

udże

tu

Wyd

ział

Ksi

ęgow

y

Wyd

ział

Pod

atkó

w

i Win

dyka

cji

Wyd

ział

Gos

poda

rki

Nie

ruch

omoś

ciam

i

Wyd

ział

Geo

dezj

i i K

arto

grafi

i

Wyd

ział

Spr

aw

Adm

inis

trac

yjny

ch

Wyd

ział

Ew

iden

cji

i Rej

estr

acji

Wyd

ział

Arc

hite

ktur

y i B

udow

nict

wa

Wyd

ział

Zar

ządz

ania

O

sied

lam

i

Wyd

ział

Bez

piec

zeńs

twa

i Por

ządk

u Pu

blic

zneg

o

Wyd

ział

Och

rony

Śr

odow

iska

Urz

ąd S

tanu

Cyw

ilneg

o

Mie

jski

Rze

czni

k K

onsu

men

tów

Mie

jski

Zar

ząd

Dró

g

Wic

epre

zyde

ntW

icep

rezy

dent

w w w w w w

w w w w w w w w w w

w w

w w w w w

w w w w w

w w

Dep

arta

men

t

Ro

zwo

ju M

iast

aD

epar

tam

ent

O

bsł

ugi

Mie

szka

ńcó

w

i Ad

min

istr

acji

Dep

arta

men

t

Pre

zyd

enta

Dep

arta

men

t

Po

lityk

i Sp

ołe

czn

ejD

epar

tam

ent

O

rgan

izac

ji i Z

aso

w

Lud

zkic

h

Dep

arta

men

t

Fin

anso

wy

Page 11: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

18 19Program dla Torunia Program dla Torunia

3. Zrównoważony budżet nieobciążający przyszłych pokoleńZadłużenie w jakim znalazło się miasto wymaga polityki nastawio-nej z jednej strony na szukanie budżetowych oszczędności i redukcji wydatków, z drugiej strony na poszukiwaniu nowych rozwiązań dla zwiększania dochodów budżetowych. Dlatego będziemy kłaść nacisk na pozyskanie funduszy na politykę społeczną, która do tej pory w zniko-mym zakresie była dotowana, a która stanowi ponad połowę wydatków budżetowych.

W tym celu:

1. Będziemy redukować wydatki budżetowe w zakresie finansowania nowych obiektów sportowych i kulturalnych. Wprowadzimy mecha-nizmy samofinansowania się nowych obiektów. Zatrudnimy mane-dżerów, którzy będą w stanie osiągnąć zamierzone cele;

2. Odstąpimy od realizacji części inwestycji drogowych:• budowy węzła „Kluczyki” i trasy Staromostowej od Bema do po-

łudniowych granic miasta,• rozbudowy do dwóch pasów jezdni ulicy Łódzkiej od Trasy

Wschodniej do ulicy Andersa, • rozbudowy do dwóch pasów jezdni ulicy Konstytucji 3 Maja;

3. Zwiększymy dochody budżetowe poprzez znaczące zwiększenie pozyskiwanych dotacji europejskich w obszarze polityki społecznej: oświata, kultura, pomoc społeczna, mieszkalnictwo (Biuro ds. Fun-duszy Miękkich);

4. Długoterminowo będziemy zwiększać dochody budżetowe poprzez inwestycje w energetykę. Miasto stanie się producentem i sprze-dawcą energii dla mieszkańców:

• wykorzystamy wody geotermalne do produkcji i sprzedaży energii cieplnej i gorącej wody użytkowej,

• będziemy inwestować w fotowoltaikę (energię elektryczną ze słońca) do produkcji i sprzedaży energii elektrycznej;

5. Długoterminowo zapewnimy wzrost dochodów budżetowych dzięki wzrostowi liczby mieszkańców.

II. Przyjazne miastoW mieście najważniejsi są mieszkańcy i  ich codzienne po-trzeby. Dlatego chcemy wyższej jakości życia w  naszym mieście, tak by środowisko miejskie ułatwiało mieszkańcom samorealizację i  sprawiało, że chce się w  nim żyć. Dążymy do jak najwyższych standardów przestrzeni wspólnej, miesz-kań, transportu czy edukacji. Zależy nam by miasto rozwijało się w  zrównoważony, sprawiedliwy i  mądry sposób oraz by z owoców tego rozwoju mogli korzystać wszyscy jego miesz-kańcy. Miasto, w którym dobrze się żyje, przestanie się wy-ludniać i będzie zdrowsze ekonomicznie. Dla osiągnięcia tych celów w tej części Programu, zawarliśmy te obszary działań, na które zwracamy szczególną uwagę.

Page 12: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

20 21Program dla Torunia Program dla Torunia

1. Bardzo dobre warunki dla rozwoju przedsiębiorczości i miejsc pracy oraz stymulowanie rozwoju biznesuRozwój gospodarczy naszego miasta powinien umożliwiać mieszkańcom samorealizację na godziwych warunkach. Dlatego stawiamy na rozwój lokalnej przedsiębiorczości oraz tworzenie dobrego klimatu dla rozwoju przedsiębiorstw i nowych inwestycji w miejsca pracy. Zamiast otwierania kolejnych hipermarketów i centrów handlowych, będziemy wspierać roz-wój lokalnego biznesu oraz dbać o proste zasady i estetykę prowadzenia handlu ulicznego i na lokalnych targowiskach. Będziemy wspierać miesz-kańców w rozwijaniu własnych, innowacyjnych przedsiębiorstw oraz w mądry, systematyczny sposób przeciwdziałać bezrobociu młodych. Pozyskując inwestorów będziemy dbać nie tylko o dostępność pracy, ale także o jej jakość oraz dostosowanie inwestycji do kapitału miasta. Chcemy poprawić jakość usług oferowanych przez Urzędy Pracy oraz dbać o to, by poszukujący pracy mogli korzystać ze zniżek na komunika-cję publiczną. Ważnym pracodawcą jest sektor publiczny, dlatego miasto powinno być wzorowym pracodawcą.

Aktywny rozwój przedsiębiorczości wśród mieszkańców

Podstawą rozwoju gospodarczego miast jest dla nas przedsiębiorczość jego mieszkańców. Dlatego będziemy edukować i wspierać mieszkańców w rozwijaniu własnych przedsiębiorstw.

W tym celu:

1. Wprowadzimy „Przedsiębiorczość” jako istotny przedmiot w szko-łach średnich i zawodowych;

2. Przekształcimy obecne Biuro Obsługi Inwestora i Przedsiębiorcy w Biuro Rozwoju Przedsiębiorczości i Biznesu, które będzie aktywnie wspierać mieszkańców w otwieraniu swoich firm;

3. Będziemy otwierać miejskie inkubatory przedsiębiorczości, w miarę rosnących potrzeb mieszkańców;

4. Zapewnimy programy edukacyjne dla potencjalnych i nowych przed-siębiorców;

5. Wdrożymy programy wsparcia finansowego „na start” z budżetu miasta oraz system wyszukiwania takich programów koordynowa-nych przez inne podmioty;

6. Wprowadzimy możliwość prowadzenia handlu w przestrzeni miasta, poprzez umożliwienie handlu obnośnego i obwoźnego (na wybra-nych ulicach i placach);

7. Utworzymy lokalne targowiska na każdym osiedlu.

Wsparcie dla istniejących przedsiębiorców i przedsiębiorstw

W celu zapewnienia miejsc pracy, dobrobytu społecznego i gospodar-czego rozwoju miasta, chcemy zapewnić istniejącym przedsiębiorcom aktywne wsparcie.

W tym celu:

1. Biuro Rozwoju Przedsiębiorczości i Biznesu będzie aktywnie wspie-rać przedsiębiorców;

2. Będziemy wspierać rozwój idei społecznej odpowiedzialności biznesu — programy szkoleń i doradztwa dla przedsiębiorców;

3. Wprowadzimy ulgi dla przedsiębiorców — zwolnienie z podatku od nieruchomości dla wybranych branż;

4. Będziemy budować infrastrukturę dla biznesu w zależności od po-trzeb zgłaszanych przez przedsiębiorców.

Page 13: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

22 23Program dla Torunia Program dla Torunia

Aktywne pozyskiwanie inwestorów

Miejsca pracy mogą zapewnić inwestycje zewnętrznych podmiotów komercyjnych. W celu ich pozyskiwania Prezydent i urzędnicy powinni aktywnie działać w zakresie przygotowania odpowiednich warunków i promocji w tym zakresie.

W tym celu:

1. Przygotujemy ofertę inwestycyjną dla preferowanych branż dla mia-sta i ich potrzeb;

2. Biuro Rozwoju Przedsiębiorczości i Biznesu zapewni aktywną pro-mocję miasta wśród potencjalnych inwestorów i ich pełną obsługę w trakcie inwestycji (projekty partnerskie z innymi miastami w za-kresie rozwoju gospodarczego).

Praca dla młodych

W celu przeciwdziałania bezrobociu wśród młodych ludzi i zwiększeniu perspektyw i możliwości znalezienia pracy, niezbędne jest podjęcie syste-mowych działań także przez miasto.

W tym celu:

1. Ukierunkujemy edukację zawodową na potrzeby rynku pracy po-przez modernizację oferty edukacyjnej szkół i placówek kształcenia zawodowego do potrzeb pracodawców;

2. Wprowadzimy program praktyk i staży w Urzędzie Miasta, miejskich przedsiębiorstwach oraz prywatnych firmach funkcjonujących na te-renie miasta;

3. Będziemy koordynować współpracę pomiędzy biznesem a szkołami wyższymi i średnimi;

4. Zapewnimy doradztwo dla uczniów i absolwentów;5. Zapewnimy programy wsparcia finansowego „na start” dla młodych.

Wsparcie osiedlowego małego biznesu

Mieszkańcy wielu obszarów miasta nie mają możliwości zaopatrzenia się w podstawowe produkty i usługi na swoim osiedlu. Zmuszeni są jeździć do oddalonych centrów handlowych. Stworzymy proste narzędzia, które ułatwią i zachęcą mieszkańców do korzystania z osiedlowych punktów handlowych.

W tym celu:

1. Opracujemy i wdrożymy programy rewitalizacji wszystkich osiedli, uwzględniając także potencjalne kierunki rozwoju lokalnego biznesu i miejsca na jego prowadzenie;

2. Zapewnimy, aby na każdym osiedlu istniały centra usług oraz targo-wiska.

Aktywne wspieranie bezrobotnych w znalezieniu zatrudnienia

Bezrobotni w mieście powinni otrzymywać wsparcie w znalezieniu zatrudnienia.

W tym celu:

1. Wprowadzimy 50% ulgi na transport zbiorowy dla bezrobotnych;2. Wdrożymy nową strategię funkcjonowania Powiatowego Urzędu

Pracy z aktywnym serwisem i aktualną bazą ofert pracy oraz szkoleń;3. Zapewnimy programy wsparcia finansowego „na start” dla bezrobot-

nych.

Page 14: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

24 25Program dla Torunia Program dla Torunia

Preferowane branże, które zamierzamy szczególnie wspierać m.in. po-przez tworzenie odpowiednich warunków do ich rozwoju i aktywne zabieganie o inwestorów, jak również dostosowanie oferty inwestycyjnej do ich potrzeb, ulgi w lokalnych podatkach czy preferencyjne czynsze w lokalach miejskich.

Chcemy wprost dopasować miasto i mieszkańców do specyficznych ocze-kiwań pracowników i pracodawców wybranych branż. Będziemy szukać partnerów na lata tak, aby zapewnić stały popyt na wybranych specjali-stów. Taka długofalowa współpraca wszystkim przyniesie korzyści.

h branża spożywcza, chemiczna, elektryczna i elektroniczna

Toruń posiada ogromny kapitał ludzki, wykształcony i doświadczony w pracy w przedsiębiorstwach działających w tych branżach. Istnie-jący w Toruniu współczesny rynek pracy nie wykorzystuje zasobów kadrowych jakie posiada miasto w tym zakresie. Wynika to w szczegól-ności z faktu, iż wiele zakładów działających w przeszłości, przestało funkcjonować, a toruńskie szkoły zawodowe nadal kształcą kolejnych absolwentów. Ale to także miejsca pracy dla mechaników, elektryków i elektroników, a także dla osób z wyższym wyksztaceniem w wielu kierunkach. Jednocześnie istnieją w Toruniu duże przedsiębiorstwa działające w tych obszarach, które inwestują poza granicami gminy (np. Toruń-Pacific, TZMO czy Apator). Dlatego naszym celem jest wsparcie lokalnych przedsiębiorstw oraz ukierunkowanie oferty inwestycyjnej na wybranych inwestorów i przedsiębiorców, którzy poszukują wykwalifiko-wanych pracowników.

h branża kosmiczna

To może być jeden z ważniejszych kroków w rozwoju Uniwersytetu Mi-kołaja Kopernika. Toruńscy absolwenci matematyki, informatyki, fizyki czy astronomii to wielki kapitał naszego miasta i potencjał do tworzenia innowacyjnych gałęzi gospodarki. Dlatego chcemy tworzyć mechanizmy zapewniające miejsca pracy w branży naprawdę innowacyjnej. Zamie-rzamy podjąć działania, których celem jest otwarcie w Toruniu oddziału terenowego Polskiej Agencji Kosmicznej. Głównym zadaniem Agencji ma być koordynacja przedsięwzięć związanych z sektorem kosmicznym i uczestnictwem Polski w Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Obec-nie Polska wpłaciła do ESA składkę w wysokości 60 mln euro przez trzy lata. Te pieniądze są do zainwestowania w Polsce we współpracy z ESA. Toruń ma poważne atuty by z tej puli wziąć jak najwięcej. Natomiast obecnie polski sektor kosmiczny, mimo potencjału i chęci, w minimal-nym stopniu uczestniczy w programach ESA. Dlatego Agencja ma się

przyczynić do rozwoju firm i in-stytucji badawczo-rozwojowych z sektora kosmicznego w naszym mieście.

Pojawinie się w Toruniu takiej prestiżowej jednostki badawczej podnosi wizerunek miasta i stwa-rza szanse na powstanie kolejnych związanych z  kosmonautyką kie-runków rozwoju.

 g przemysły kreatywne

To segment gospodarki, który może przyczynić się do szybkiego rozwoju gospodarczego naszego miasta. Stawiamy na duży poten-cjał twórczy i podejmowane już działania w tym zakresie przez istniejące organizacje, które nie zostały do tej pory wsparte na odpowiednim poziomie. Myślimy tu m.in. o takich branżach jak pro-dukcja filmowa, grafika kompute-rowa, programowanie i IT, muzyka czy działalność organizacji poza-rządowych. Mamy w Toruniu wiele przykładów dobrych projektów z tych dziedzin. UMK dostarcza corocznie świetnych grafików i in-formatyków. Stwórzmy modę na wybitnych toruńskich twórców. To co charakteryzuje te branże to mo-bilność tych osób i łatwe adopto-wanie się do nowych miejsc pracy. Stworzymy dopasowane warunki, biura, sale warsztatowe, miejsca spotkań oraz szybki i bezpieczny internet. Zróbimy to na Starym Mieście!

Projekt Stare Miasto

Stare Miasto się wyludnia, PILNIE potrzebuje mieszkańców i klien-tów, a nie tylko turystów. To jest ostatnia szansa, aby przeprowadzić pełny proces rewitalizacji. Toruń ma zagwarantowane miliony na ten cel z funduszy europejskich, ale to już ostatni raz.

Ze wsparciem środków UE prze-prowadzimy proces powrotu mieszkańców na Stare Miasto. W zabytkowych wnętrzach po-wstaną także biura do pracy dla dynamicznych, kreatywnych ludzi.

W celu rozwoju wymienionych branż zamierzamy także:

c wykorzystać nowy Fundusz Fil-mowy do jednoczesnego kreowania miejsc pracy w Toruniu,

c wzmocnić edukację w zakre-sie wybranych branż Akademia Muzyczna, Szkoła Operatorów Filmowych, Podyplomowe stu-dia zarządzania organizacjami pozarządowymi,

c wzmocnić promocję wymienio-nych branż kreatywnych poprzez festiwale tematyczne, projekty, sympozja i konferencje (zwięk-szenie środków miejskich na ich realizację, np. festiwale filmowe i muzyczne, promocja toruńskich twórców),

c otworzyć inkubatory branżowe, budować partnerstwa oraz klastry ze środków zewnętrznych.

Page 15: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

26 27Program dla Torunia Program dla Torunia

Page 16: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

28 29Program dla Torunia Program dla Torunia

2. Dzieci i młodzież najważniejszą inwestycją, czyli wysoka jakość edukacji i placówek oświatowychMłodzi mieszkańcy miasta także mają prawo do wysokiej jakości życia. To od nich zależy przyszłość, dlatego traktujemy edukację i opiekę nad dziećmi jako najważniejszą inwestycję. Zapewnienie miejsc w żłobkach i przedszkolach umożliwi rozwój dzieciom, a ich rodzicom samorealizację życiową i zawodową. Postulujemy zwiększenie wydatków na oświatę, a zamiast likwidacji szkół zmniejszenie liczebności klas oraz profesjo-nalne przygotowanie kadry. Stawiamy na nowoczesne formy edukacji jako podstawę rozwoju społecznego i gospodarczego. Szkoły powinny stać się dobrze wyposażonymi, demokratycznymi centrami aktywności. Świetlice szkolne nie powinny być tylko „przechowalniami” dzieci, ale klubami edukacyjnymi, oferującymi możliwość mądrego rozwoju oraz bezpłatnej pomocy w nauce. Szkoły powinny dbać również o zdrowie młodych obywateli, oferując im zdrowe posiłki i możliwość uprawia-nia sportu. Nasze działania rozpoczniemy od opracowania wspólnie ze wszystkimi interesariuszami Strategii Rozwoju Oświaty. Najważniejsze cele i działania, jakie zamierzamy zrealizować.

Sieć placówek oświatowych dopasowana do potrzeb mieszkańców i nowoczesnych form edukacji

Dostęp do edukacji i dobre warunki w tym zakresie stanowią podstawę budowania skutecznego systemu oświaty. Dlatego naszym celem jest za-pewnienie dostępu do placówek oświatowych dla wszystkich dzieci.

W tym celu:

1. Zapewnimy miejsca w żłobkach i przedszkolach dla wszystkich dzieci;

2. Liczba dzieci w klasach będzie nie większa niż 24 osoby w szkołach podstawowych, 26 osób w gimnazjach i 28 osób w szkołach ponad-gimnazjalnych;

3. Wprowadzimy dodatkowe profilowane szkoły wg potrzeb mieszkań-ców i zmieniającego się rynku pracy, w tym szkołę artystyczną;

4. Otworzymy liceum ogólnokształcące na lewym brzegu Torunia;5. Zapewnimy rozwój działalności placówek wychowania pozaszkol-

nego.

Wysokiej jakości usługi edukacyjne oferowane przez miasto

Zapewnienie wysokiego poziomu edukacji i inwestowanie w mieszkań-ców stanowi dla nas podstawę rozwoju społecznego i gospodarczego. Z tego względu zwiększymy wydatki na oświatę o dodatkowe środki z budżetu miasta, tak aby zapewnić jak najlepszą jakość w tym zakresie.

W tym celu:

1. Zapewnimy wysokie kompetencje kadry nauczycielskiej dzięki do-datkowym szkoleniom finansowanym ze środków europejskich;

2. Zwiększymy środki finansowe na wyposażenie szkół do potrzeb no-woczesnych form nauczania;

3. Poszerzymy ofertę edukacyjną poprzez:• zwiększenie liczby kółek zainteresowań,• zajęcia dodatkowe dla dzieci mających problemy w nauce,• wdrożenie programu wspierania szczególnie utalentowanych

dzieci;4. Będziemy wspierać alternatywne formy edukacji (np. szkoły demo-

kratyczne);6. Utworzymy programy wsparcia dla programów autorskich w szko-

łach;

Page 17: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

30 31Program dla Torunia Program dla Torunia

7. Ukierunkujemy edukację po-nadgimnazjalną na potrzeby rynku pracy poprzez moderni-zację oferty edukacyjnej szkół i placówek kształcenia zawodo-wego do potrzeb pracodawców;

8. Zamierzamy inwestować w szkoły zawodowe.

Dostosujemy placówki kształcenia zawodowego (szczególnie warsz-taty) do standardów europejskich. Zapewnimy współpracę z przed-siębiorstwami w celu odbywania praktyk i staży.

Szkoła przyjazna dla dzieci i młodzieży

Aby dzieci i młodzież chętnie spę-dzała czas w szkole, a edukacja wykraczała poza czas lekcyjny, warunki w szkołach muszą być dostosowane do potrzeb uczących się i muszą odpowiadać obecnym standardom projektowym.

funkcjonowania i przywrócimy świetlice w gimnazjach, gdzie świetlice staną się miejscami rozwijającymi talenty młodych ludzi;

4. Szkolne biblioteki staną się centrami multimedialnymi;

5. Zapewnimy pomoc medyczną w szkołach;

6.  Wokół szkół pojawią się miej-sca do siedzenia i parkingi dla rowerów;

7. Zapewnimy bezpieczną drogę do szkoły, aby dzieci mogły bezpiecznie ją pokonywać sa-modzielnie.

Szkoła jako ważny ośrodek animacji osiedlowej dzieci, dorosłych i seniorów

Szkoły oprócz funkcji edukacyj-nych mogą stać się ośrodkami animacji osiedlowej. W ich prze-strzeniach, jak również wokół, lokalna społeczność znajdzie dla siebie ofertę.

W tym celu:

1. Przestrzeń wokół szkół prze-organizujemy jako miejsce spotkań i aktywności dla naj-bliższego sąsiedztwa;

2. Zapewnimy współpracę szkół z instytucjami kulturalnymi na terenie miasta (cykliczne zajęcia w muzeach, teatrach, galeriach);

3. Zapewnimy w szkołach zajęcia dodatkowe, angażujące senio-rów i rodziców.

W tym celu:

1. Zapewnimy komfortową i przyjazną przestrzeń we-wnątrz i na zewnątrz szkół (miejsca do siedzenia, kolor w szkołach, indywidualne szafki dla każdego ucznia, wi-fi dostępne dla uczniów);

2. Poprawimy jakość żywienia w toruńskich placówkach oświatowych, wprowadzimy zdrową, regionalną żywność w stołówkach (i sklepikach szkolnych), zrównoważoną dietę z możliwością wyboru z kilku dań oraz drugie śniada-nia, a stołówki staną się nowo-czesnymi miejscami spotkań;

3. Wprowadzimy nową jakość świetlic szkolnych. Zwięk-szymy liczbę zajęć rozwijają-cych talenty naszych dzieci, zwiększymy dostępność do świetlic w szkołach podsta-wowych, wydłużymy ich czas

3. Komfortowe i tanie pruszanie się po mieścieTransport to kluczowy aspekt funkcjonowania miasta i ważny element codzienności mieszkańców. Obecnie w Toruniu dominuje indywidu-alny ruch samochodowy, drogi są obciążone i zatłoczone, a nakłady na inwestycje drogowe są ogromne. Dlatego proponujemy odwrócenie priorytetów na korzyść innych środków transportu, co pozwoli odciążyć drogi, zmniejszyć korki, poprawić jakość powietrza i zmniejszyć liczbę wypadków. Korzyści będą odczuwalne przez wszystkich, także przez kie-rowców. Nie zapominając o potrzebach wszystkich uczestników ruchu, szczególnie zadbamy o trzy grupy.

Piesi

Piesi powinni być równoprawnymi użytkownikami ruchu w mieście. Zadbamy o to, by poruszanie się pieszo było bezpieczne, komfortowe

Page 18: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

32 33Program dla Torunia Program dla Torunia

i atrakcyjne. Zapewnimy przyjazną przestrzeń: miejsca do odpoczynku, oświetlenie, zieleń. Perspektywa pieszych będzie priorytetem w projek-towaniu ulic i skrzyżowań. Tam gdzie to możliwe, będziemy stosować strefy uspokojonego ruchu.

W tym celu:

1. Dostosujemy lub wytyczymy ciągi komunikacyjne do bezpiecznego, komfortowego i atrakcyjnego poruszania się piechotą;

2. Wprowadzimy strefy uspokojonego ruchu (living steet) jako stan-dard dla ulic wewnętrznych na osiedlach mieszkalnych;

3. Wprowadzimy miejsca do odpoczynku i pozostałe wyposażenie na ciągach komunikacji pieszej (oświetlenie, mała architektura, zieleń, kosze na odpady);

4. Otworzymy dla pieszych most kolejowy, zbudujemy ciąg spacerowy od mostu kolejowego do mostu im. J. Piłsudskiego na Kępie Bazaro-wej oraz obustronne zejścia z mostu Piłsudskiego na Kępę Bazarową.

Rowerzyści

Rower to szybki, zdrowy i przyjazny środowisku środek transportu, który powinien stać się standardem i alternatywą dla samochodu. Dla-tego zapewnimy rowerzystom bezpieczne i komfortowe poruszanie się po mieście. Zadbamy o szybszą rozbudowę i spójność infrastruktury rowerowej, tak aby połączyć ze sobą wszystkie części miasta. Będziemy stosować rozwiązania zapewniające bezpieczeństwo wszystkich uczest-ników ruchu. Wprowadzimy lub rozwiniemy sieci wypożyczalni rowerów zintegrowane z transportem publicznym. Będziemy prowadzić kampanie propagujące i edukacyjne, także na rzecz przestrzegania przepisów przez rowerzystów.

W tym celu:

1. Wprowadzimy nowy standard infrastruktury rowerowej, zapewniający bezpieczeństwo i odseparowanie ruchu rowero-wego od pieszego;

2. Rozbudujemy infrastrukturę rowerową. Zapewnimy po-łączenie wszystkich osiedli miasta ciągami komunikacji rowerowej;

3. Wprowadzimy ruch rowerowy na ulice jednokierunkowe;

4. Wypożyczalnie rowerów zin-tegrujemy z siecią publicznego transportu;

Page 19: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

34 35Program dla Torunia Program dla Torunia

Osoby korzystające z transportu zbiorowego

Zbiorowy transport jest najbardziej efektywnym systemem transportu. By korzystało z niego więcej osób, powinien być szybki, niezawodny, komfortowy i tani. Transport publiczny powinien mieć priorytet w ru-chu ulicznym, a w budżecie miasta priorytet inwestycyjny. Dlatego zwiększymy nakłady na transport publiczny i obniżymy ceny  biletów, jednocześnie dbając o zwiększanie standardu pojazdów. Układ sieci do-stosujemy do rozmieszczenia i potrzeb mieszkańców i odwiedzających miasto. Będziemy wprowadzać niskoemisyjne i ciche rozwiązania. Bę-dziemy realizować wspólne programy i inwestycje w komunikację pod-miejską z gminami ościennymi.

W tym celu:

1. Dostosujemy układ sieci i rozkład jazdy transportu zbiorowego, do potrzeb mieszkańców i turystów;

2. Obniżymy ceny biletów na publiczny transport zbiorowy (bilety cza-sowe, ew. strefowe + darmowe weekendy);

3. Wprowadzimy bezwzględny priorytet w ruchu ulicznym dla pojaz-dów komunikacji zbiorowej:

• zielone światła dla tramwajów na skrzyżowaniach,• Bus Raid System — wydzielone pasy dla autobusów lub pasy

autobusowo-tramwajowe;

4. Rozbudujemy linie tramwajowe z zielonymi torowiskami jako stan-dard:

c linia tramwajowa na Wrzosy i JAR ulicami Chełmińską i Długą,c linia tramwajowa na Rubinkowo;

5. Wprowadzimy nowej jakości, atrakcyjne przystanki — większe i bar-dziej zabudowane wiaty, kioski lub automaty z biletami i kawą;

6. Podniesiemy standard pojazdów na niskopodłogowe i ekologiczne z WiFi.

Najważniejsze inwestycje drogowe:

c Połączenie lewego brzegu Torunia z autostradą A1, poprzez budowę węzła „Czerniewice”, rezygnacja z budowy węzła „Klu-czyki” i trasy Staromostowej, utrzymanie mostu Piłsudskiego jako most śródmiejski a nie tranzytowy;

c Rozbudowa ulicy Łódzkiej od węzła „Czerniewice” do Trasy Wschodniej, przy rezygnacji z jej rozbudowy od Trasy Wschod-niej do ul. Andersa;

c Rezygnacja z rozbudowy Konstytucji 3 Maja o drugą jezdnię i budowa w tym miejscu alei;

c Dokończenie Trasy Średnicowej bez jej zachodniego odcinka od Okrężnej do Szosy Bydgoskiej w sposób nowoczesny, uwzględ-niający otoczenie drogi, które nie spowoduje powstania kolejnej bariery;

c Budowa Trasy Wschodniej (od Placu Daszyńskiego do Po-lnej) w sposób najmniej uciążliwy dla mieszkańców (tunel lub wykop).

4. Budownictwo komunalne tańszych mieszkań na atrakcyjnych osiedlach szansą na własne mieszkania dla ludzi młodych i rodzinMieszkanie jest jedną z najbardziej podstawowych potrzeb życiowych każdego człowieka. Niestety bardzo wielu mieszkańców nie stać na kredyt hipoteczny na zakup własnego mieszkania. Dlatego stawiamy na budownictwo tanich mieszkań komunalnych dla ludzi młodych oraz mieszkań komunalnych o wyższym standardzie dla rodzin. Wpłynie to na obniżenie cen mieszkań deweloperskich. Jednocześnie zamierzamy

Malmo, Szwecja

Page 20: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

36 37Program dla Torunia Program dla Torunia

skończyć z polityką budowania osiedli socjalnych, które tworzą getta biedy. Dlatego wdrożymy mechanizm pozyskiwania przez miasto poje-dynczych mieszkań w spółdzielniach mieszkaniowych z przeznaczeniem na mieszkania socjalne (rozproszenie pojedynczych mieszkań socjalnych w całym mieście).

W tym celu:

1. Wdrożymy program budowy tanich mieszkań dla młodych ludzi;System budowy tanich mieszkań oparty jest o założenie, iż inwestor, czyli TBS nie działając dla zysku, zbuduje budynek mieszkalny z lo-kalami, których cena nie przekroczy 3 tyś. zł za metr kwadratowy, i które lokatorzy mogą wykupić, płacąc przez 20 lat miesięczne opłaty ratalne. W ten sposób lokatorzy stopniowo dochodzą do wła-sności. Kredyt na budowę budynku mieszkaniowego zaciąga spółka komunalna, w związku z tym mieszkańcy omijają główną prze-szkodę, jaką jest uzyskanie kredytu w banku. Oprócz opłat ratalnych przyszli nabywcy będą opłacać czynsz.

2. Wdrożymy program budowy tanich mieszkań rodzinnych o podwyż-szonym standardzie z jednoczesnym zwiększaniem zasobów komu-nalnych mieszkań socjalnych;

System budowy tanich i dużych mieszkań rodzinnych o podwyższo-nym standardzie oparty jest o założenie, iż inwestor, czyli TBS zbu-duje budynek mieszkalny z lokalami, które lokatorzy mogą wykupić, oddając w rozliczeniu swoje mieszkanie, które stanie się zasobem komunalnym mieszkań socjalnych.

5. Przyjazna przestrzeń publiczna na osiedlach, zachęcająca do rekreacji i spotkań oraz aktywności gospodarczej

5.1 Przestrzeń publiczna

Ulice, place, parki i budynki publiczne to nasze codzienne środowisko, od którego zależy jakość życia. Przestrzeń publiczna powinna być komfor-towa, funkcjonalna, bezpieczna i dostępna dla wszystkich niezależnie od wieku, sprawności fizycznej, stanu zdrowia, zasobności portfela i miejsca zamieszkania. Proponujemy przeniesienie nacisku z wysokobudżeto-wych inwestycji na racjonalne i konkretne usprawnienia, które przyno-szą odczuwalną poprawę jakości życia.

Naszym celem jest zagospodarowanie przestrzeni miasta w taki sposób, aby mieszkańcy i turyści chętniej w niej przebywali. Pojawią się miejsca spotkań i rekreacji. Nowe ławki, fontanny i małe skwery będą zachętą do korzystania z przestrzeni publicznej.

W tym celu:

1. Wprowadzimy strefy uspoko-jonego ruchu jako standard dla wszystkich ulic na osiedlach mieszkalnych.

Ulica osiedlowa może wy-glądać inaczej niż proponują mieszkańcom pracownicy MZD. Ulice mogą być bez-pieczne, ciche i zielone. Istnieje wiele sposobów, aby ograniczyć prędkość, stwo-rzyć bezpieczne warunki dla wszystkich mieszkańców i  jednocześnie nie tracić miejsc parkingowych. Bę-dziemy sadzić drzewa dające cień oraz przydrożną zieleń. Wprowadzimy system podle-wania ulicznej zieleni z wody

deszczowej. Przy drogach pojawią się ławki, miejsca odpoczynku i zabaw.

Page 21: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

38 39Program dla Torunia Program dla Torunia

2. Uspołecznimy procesy pro-jektowania wszystkich prze-strzeni publicznych;

Wszystkie przestrzenie pu-bliczne w Toruniu będą pro-jektowane przy współudziale mieszkańców. Mieszkańcy będą mieli możliwość współ-decydowania o ich funkcjach i wyglądzie.

3. Będziemy dostosowywać prze-strzeń do potrzeb osób niepeł-nosprawnych i seniorów, aby nikogo nie wykluczać z możli-wości przebywania i porusza-nia się w niej;

Powołamy zespół złożony z osób z różnymi niepełno-sprawnościami, który będzie

Filadelfijskiego jako przestrzeni rekreacyjnej i usługowej oraz kajak miejski, jako element stymulujący rozwój terenów nadbrzeżnych.

12. Wprowadzimy wodę w przestrzeń miejską na każdym osiedlu (fon-tanny, brodziki, wodopoje);

13. Wprowadzimy w przestrzeń miejską ławki. Wszędzie będzie możli-wość wypoczynku na świeżym powietrzu;

Aby mieszkańcy wrócili w przestrzeń publiczną, niezbędne są miejsca do siedzenia. Naszym celem jest odzyskanie podwórek dla mieszkań-ców poprzez wyposażenie ich w tak podstawową infrastrukturę.

14. Zwiększymy liczbę drzew w przestrzeni miasta;15. Zrewitalizujemy tereny zieleni wokół Starego Miasta w Toruniu;

W pierścieniu zieleni wokół Starego Miasta funkcjonują duże obszary o ogromnym potencjale, dziś zupełnie nie wykorzystanym. Zadbamy o wprowadzenie infrastruktury rekreacyjnej i edukacyjnej na tere-nach zieleni wokół centrum Torunia (zob. s. 26).

16. Wprowadzimy konkursy na projekty architektoniczne ważnych prze-strzeni i budynków publicznych, zamiast przetargów.

wspierał urzędników w ni-welowaniu barier.

4. Wprowadzimy nowelizację prawa handlu lokalnego po-przez umożliwienie handlu obnośnego i obwoźnego na wybranych ulicach (ulica han-dlowa) na osiedlach;

5. Zrealizujemy inwestycje w zbiorcze parkingi dla samo-chodów;

Odciążymy ulice osiedlowe z samochodów, poprzez bu-dowę zbiorczych parkingów na osiedlach w partnerstwie publiczno-prywatnym.

6. Zbudujemy edukacyjne i ekolo-giczne place zabaw na każdym osiedlu;

7. Zagospodarujemy skwery na osiedlach mieszkalnych jako miejsca spotkań, wypoczynku i rekreacji;

Przeprowadzimy inwenta-ryzację skwerów miejskich na wszystkich osiedlach, opracujemy katalog dobrych praktyk zagospodarowania przestrzeni osiedlowych, przeprowadzimy procesy wspólnego projektowania z mieszkańcami. Projekty będą realizowane wg ko-lejności ustalanych przez mieszkańców.

8. Zadbamy o czystość i wysoką jakość trawników miejskich jako miejsc do rekreacji (zarzą-dzanie trawnikami);

9. Wprowadzimy skuteczny system wspierania właścicieli psów (wybiegi, wodopoje, toa-lety, infrastruktura do sprząta-nia, dedykowana strona www);

10. Stworzymy warunki do wy-poczynku i aktywności miesz-kańców na miejskich terenach zielonych, w tym w parkach i miejskich lasach;

11. Zagospodarujemy część nad-brzeży rzek i „zbiorników wod-nych”;

Działania, które zamie-rzamy zrealizować, to m.in. budowa terenów rekre-acyjnych z plażą miejską pomiędzy laskiem na skarpie a nowym mostem, nowe zagospodarowanie Bulwaru

Wizualizacja przykładowego parkingu wielopoziomo-wego, os. Rubinkowo II, pętla autobusowa

Page 22: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

40 41Program dla Torunia Program dla Torunia

5.2 Ład przestrzenny

Czas skończyć z chaosem w prze-strzeni. Polityka miejska nie może stanowić zlepku oderwanych od siebie inwestycji. By miasto roz-wijało się harmonijnie, potrzebne są spójne i przemyślane działania. Dlatego chcemy zwiększyć zna-czenie planowania i przyspieszyć prace planistyczne. Wykorzystamy istniejące narzędzia planistyczne i procedury, takie jak miejscowe plany zagospodarowania prze-strzennego, parki kulturowe czy standardy zagospodarowania przestrzeni miejskich. Będziemy zapobiegać suburbanizacji, czyli żywiołowemu i niekontrolowa-nemu rozlewaniu się miasta oraz wymagać, aby na nowych osiedlach powstawała infrastruktura, której obecnie brakuje. Działania te będą w większym stopniu niż obecnie

6. Lepsze warunki życia najgorzej sytuowanych mieszkańców oraz osób starszych i niepełnosprawnychNie możemy zapominać o tych mieszkańcach miasta, którzy potrzebują pomocy. Dlatego bę-dziemy przeciwdziałać zjawiskom marginalizacji coraz większych grup społecznych i dążyć do po-prawy położenia najgorzej sytu-owanych mieszkańców oraz osób starszych i niepełnosprawnych, szczególnie tych samotnych.

W tym celu:

1. Będziemy tworzyć mechani-zmy w celu organizacji prac do-rywczych na rzecz miasta lub innych podmiotów;

Począwszy od prostych prac porządkowych, np. sprzątanie, odśnieżanie

uwzględniały głos mieszkańców poprzez wdrożenie narzędzi partycypacyjnego opracowania dokumentów planistycznych. Poprawimy estetykę przestrzeni poprzez uporządkowanie komuni-kacji wizualnej miasta i powołanie urzędu Plastyka Miejskiego.

W tym celu:

1. Wdrożymy narzędzia party-cypacyjnego opracowywania Miejscowych Planów Zago-spodarowania Przestrzennego i przyspieszymy procesy ich uchwalania;

2. Uporządkujemy język komuni-kacji wizualnej (w tym komer-cyjnej) w przestrzeni miasta, poprzez odpowiednie regulacje w zakresie estetyki miasta i za-pisy w MPZP;

3. Powołamy urząd Plastyka Miej-skiego.

ulic, po wsparcie dla innych mieszkańców, np. robienie zakupów, wyprowadzenie psów, pakowanie zakupów w supermarketach, itp.

2. Będziemy rozwijać system opieki nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi poprzez zwiększanie miejsc w domach opieki oraz zwiększenie liczby opiekunów osób starszych i niepełnosprawnych.

3. Stworzymy politykę senioralną miasta, która skoordynuje za-soby, będzie świadoma potrzeb seniorów oraz szans i ograni-czeń w realizacji celu, jakim jest poprawa jakości ich życia, poprzez:

• pobudzenie współpracy między podmiotami działającymi na rzecz se-niorów, by były widoczne dla swych beneficjentów w przestrzeni publicznej,

• rozpoczęcie debaty na temat potrzeb seniorów i stały ich monitoring,

• wsparcie promocyjne dla organizacji pozarzą-dowych działających na rzecz seniorów,

• aktywizację działań uwzględniających po-trzeby i możliwości osób starszych oraz ich pomy-słów i przedsiębiorczości,

Page 23: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

42 43Program dla Torunia Program dla Torunia

• wspieranie polityki informowania o wszelkich możliwych środ-kach instytucjonalnych i pozainstytucjonalnych, z których mogą seniorzy korzystać lub je tworzyć — wedle tego, co prze-widują inne obszary Programu Czasu Mieszkańców, np. two-rzenie przyjaznej infrastruktury w najbliższym otoczeniu osób starszych: domy kultury jako centra aktywizacji i realizacji ini-cjatyw nie tylko dla dzieci czy młodzieży, ale także dla seniorów.

7. Rewitaliacja osiedli, czyli ożywienie społeczno-gospodarcze obszarów miasta dotkniętych kryzysemWiele obszarów Torunia dotknął kryzys społeczny, środowiskowy i gospodarczy. Na większości osiedli można znaleźć obszary dotknięte kryzysem. Naszym celem jest kompleksowa interwencja w te obszary tak, aby mogły w przyszłości rozwijać się samodzielnie. Niezbędne jest opracowanie Programów Rewitalizacji uwzględniających aspekty spo-łeczne, ekonomiczne i środowiskowe. Potrzebujemy kompleksowych roz-wiązań, opartych na lokalnych uwarunkowaniach, które uczynią z nich miejsca, w których chce się żyć i które chce się odwiedzać — zdrowe ekonomicznie i społecznie. Brak spójnej polityki w tej sprawie powoduje, że zmieniają się w getta wykluczenia i biedy lub luksusowe enklawy, na które stać tylko nielicznych. Malowanie fasad czy remont chodników nie wystarczą. Dlatego proponujemy tworzenie Programów Rewitalizacji dzielnic i osiedli opracowanych na podstawie realistycznych diagnoz i we współpracy z mieszkańcami. Będziemy dbać o równowagę funkcji miesz-kalnych i usługowych, przeciwdziałać wzrostowi czynszów i wypieraniu mieszkańców z obszarów rewitalizowanych.

8. Toruń atrakcyjnym miastem dla gości i nowa jakość identyfikacji wizualnej miasta

Poszerzenie oferty turystycznej miasta

Oferta turystyczna miasta powinna być zróżnicowana, aby w możliwie jak największym stopniu przyciągać gości z zewnątrz.

W tym celu:

1. Wdrożymy nową ofertę dla turystyki kulturalnej;2. Przygotujemy i wdrożymy oferty dla turystyki biznesowej, w tym po-

przez organizację szkoleń, konferencji i kongresów;3. Opracujemy i stworzymy nowe szlaki turystyczne po Toruniu, obej-

mujące różne epoki historyczne.

Identyfikacja wizualna i wizerunek miasta

Identyfikacja wizualna miasta jest istotnym elementem polityki miej-skiej. Naszym celem jest realne kształtowanie identyfikacji miasta tak, by mogła służyć jego rozwojowi i wprowadzała uporządkowany i es-tetyczny system miejski. Każde miasto ma swoje unikatowe wartości i atrakcje, które należy wspierać.

W tym celu:

1. Wprowadzimy czytelny i spójny system identyfikacji graficznej w przestrzeni publicznej miasta;

2. Określimy wspólny dla wszystkich wydziałów, jednostek organiza-cyjnych oraz spółek miejskich system identyfikacji wizualnej (księga znaku, zasady korzystania z loga i herb miasta);

3. Wprowadzimy nową szatę graficzną miasta zarówno w przestrzeni wirtualnej jak i miejskiej;

4. Będziemy aktywnie budować wizerunek miasta na zewnątrz.

Toruń od lat posiada wybrane w konkursie logo. Dziś prawie zapomniane.

Otwarcie miasta na Europę i świat

Miasto otwarte to miasto współpracujące z innymi miastami w Europie i na świecie, które dzieli się zasobami, wiedzą i doświadczeniami we wszystkich sektorach funkcjonowania. Naszym celem jest zatem ak-tywna współpraca z innymi miastami w Europie i na świecie.

W tym celu:

1. Rozpoczniemy realną współpracę administracji, biznesu i organizacji pozarządowych z miastami partnerskimi;

2. Będziemy aktywnie zabiegać o partnerów z innych regionów świata.

Page 24: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

44 45Program dla Torunia Program dla Torunia

9. Dobre warunki dla twórców i animatorów kultury a Toruń naprawdę kulturalny!Kultura i jej dziedzictwo jest ważnym elementem budowania tożsamości miasta. Szeroka oferta kulturalna i możliwość kreatywnego, aktywnego spędzania wolnego czasu wpływają na poprawę jakości życia. Dlatego zadbamy o zróżnicowaną ofertę kulturową o różnych skalach, od teatrów i muzeów po lokalne domy kultury i centra aktywności. Chcemy wspierać lokalnych twórców i animatorów kultury oraz zapewniać realizację naj-lepszych jakościowo projektów. Zadbamy o ochronę dziedzictwa kulturo-wego różnych epok oraz rozwój architektury i sztuki, zachęcając również inwestorów do renowacji zabytków i współczesnych form mecenatu. Zadania jakie zamierzamy podjąć to:

Zapewnienie wysokiej jakości edukacji kulturalnej dla różnych grup wiekowych

Kultura stanowi jeden z fundamentów w rozwoju człowieka. Zwiększa kreatywność, pozwala na aktywne spędzanie wolnego czasu i buduje toż-samość lokalną i ponadlokalną. Dlatego stawiamy na edukację kulturalną jako jeden z naszych priorytetów we wspieraniu mieszkańców w ich rozwoju.

W tym celu:

1. Opracujemy wspólnie z miesz-kańcami i wdrożymy kom-pleksowy program edukacji kulturalnej dla różnych grup wiekowych;

2. Utworzymy centra osiedlowej aktywności prowadzące dzia-łalność dla dzieci, młodzieży, dorosłych i seniorów — na każdym osiedlu;

3. Miejskie instytucje kultury będą prowadziły zajęcia eduka-cyjne w zakresie swoich kom-petencji;

4. Szkoły staną się integralnym elementem nowego programu edukacji kulturalnej.

Miasto siedzibą kreatyw-nych podmiotów kultury

Jakość wydarzeń kulturalnych, ich edukacyjny i rozwojowy dla miasta charakter, mogą zapewnić roz-wiązania, umożliwiające realizację najlepszych jakościowo projektów, realizowanych z myślą o różnych odbiorcach. Wdrożymy także pa-kiet narzędzi wspierający twórców i animatorów kultury w ich działal-ności i rozwoju.

W tym celu:

1. Zapewnimy wysoką jakość projektów realizowanych ze środków miejskich poprzez sprawiedliwy i transparentny system oceny merytorycznej,

dokonywanej przez zewnętrz-nych ekspertów;

2. Stypendia dla artystów i ani-matorów kultury będą na po-ziomie umożliwiającym życie i działalność artystyczną;

3. Zapewnimy w drodze kon-kursów lokale miejskie dla organizacji pozarządowych działających w sferze kultury, w zamian za działania skiero-wane do lokalnej społeczności;

4. Przekształcimy miejską in-stytucję — Toruńską Agendę Kulturalną w Biuro Obsługi Kultury „TAK na BOK”, której nowym celem statutowym bę-dzie wspieranie i promowanie lokalnych artystów (manage-ment). Realizację wydarzeń kulturalnych powierzymy organizacjom pozarządowym, w drodze konkursów;

5. Wdrożymy rozbudowany pro-gram rezydencjalny.

Kultura stymulatorem roz-woju gospodarczego

Bogate życie kulturalne czyni miasto atrakcyjnym i przyciąga przybyszy z zewnątrz. Kultura stanie się czynnikiem wpływają-cym znacząco na rozwój gospo-darczy. Poprzez wysoki poziom, kreatywność, dobrą organizację i promocję zwiększymy liczbę gości odwiedzających miasto w celach kulturalnych.

Page 25: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

46 47Program dla Torunia Program dla Torunia

W tym celu:

1. Zwiększymy środki budżetowe na organizację festiwali o za-sięgu krajowym i międzynaro-dowym;

2. Zapewnimy środki z miejskiego budżetu na wkłady własne dla wydarzeń kulturalnych, które otrzymały granty w konkur-sach europejskich lub MKiDN;

3. Zapewnimy współpracę kul-tury i biznesu;

4. Będziemy animować i promo-wać ogólnomiejskie i osiedlowe wydarzenia kulturalne.

10. Ruch to zdrowie, sport to aktywność fizyczna mieszkańców. Chodzi o Ciebie...

10.1 Kultura fizyczna

Chcemy by sport był uprawiany powszechnie przez wszystkie grupy społeczne i pokolenia, a nie tylko biernie obserwowany podczas wiel-kich imprez sportowych. Stworzenie warunków i zachęt do aktywności fizycznej będzie korzystne dla zdrowia mieszkańców. Dlatego będziemy inwestować w boiska zamiast w duże wydarzenia i wielkopowierzch-niowe obiekty. Będziemy animować kulturę fizyczną na poziomie lokal-nym wśród wszystkich grup społecznych i pokoleń, wspierać małe kluby sportowe i szkolenie młodzieży. Zwiększymy udział podróży pieszych i rowerowych w transporcie. Zadbamy o trasy rekreacji pieszej i rowe-rowej, ścieżki zdrowia i miejsca do ćwiczeń w przestrzeni publicznej. Będziemy prowadzić kampanie propagujące aktywność fizyczną wśród wszystkich mieszkańców. Najważniejsze cele i działania:

Ochrona dziedzictwa kulturowego

Nasze miasto ma swoją unikatową historię, która stanowi ważny element w budowaniu tożsamości miejsca. Będziemy chronić dzie-dzictwo kulturowe miasta różnych epok, rewitalizować zabytkowe przestrzenie i wspierać inwestorów w renowacji zabytków i opiece nad nimi.

W tym celu:

1. Biuro Miejskiego Konserwa-tora Zabytków będzie pełniło także rolę profesjonalnego biura obsługi właścicieli i za-rządców budynków zabytko-wych;

2. Programy renowacji zabytko-wych budynków będą uwzględ-niały całe miasto;

3. Zwiększymy środki i zmienimy zasady przyznawania dotacji na remonty zabytków oraz stworzymy system zachęt do opieki nad zabytkami przez ich właścicieli;

4. Będziemy promować dziedzic-two miasta i jego rolę w roz-woju społeczno-gospodarczym.

Ruch na świeżym powie-trzu podstawą profilaktyki zdrowotnej mieszkańców

Tworzenie warunków i zachęt do aktywności fizycznej mieszkańców jest podstawowym działaniem, zmierzającym do zapewnienia zdrowia mieszkańców mia-sta. Warunki te i zachęty będą uwzględniać różne grupy i poko-lenia: kobiety i mężczyzn, dzieci i młodzież, a także osoby starsze i niepełnosprawne.

W tym celu:

1. Zwiększymy udział podróży pieszych i rowerowych w poru-szaniu się po mieście;

2. Wyznaczymy trasy do rekre-acji pieszej i rowerowej na osiedlach, z określeniem czasu przejścia, lub przejazdu rowe-rem;

3. Przeprowadzimy kampanie promujące ruch pieszy, ro-werowy i aktywność fizyczną na świeżym powietrzu, jako ważny element zdrowia pu-blicznego;

4. Wyznaczymy i oznakujemy ścieżki zdrowia na wszystkich osiedlach;

5. Stworzymy osiedlowe miejsca rekreacji dla rodzin;

6. Wprowadzimy na osiedlach infrastrukturę do uprawiania sportów amatorskich, wypeł-

Page 26: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

48 49Program dla Torunia Program dla Torunia

nioną treścią i programami dopasowanymi do różnych grup wieko-wych;

• boiska do piłki nożnej, koszykówki, siatkówki, unihokeja, badmintona;

7. Na osiedlach otworzymy centra osiedlowej aktywności prowadzące działalność animującą w zakresie kultury fizycznej dla dzieci, mło-dzieży, dorosłych i seniorów;

• Powołamy osiedlowych animatorów aktywności sportowej;• Będziemy organizować amatorskie miejskie rozgrywki.

Nowa polityka wsparcia dla klubów sportowych

Dotacje dla klubów sportowych będą uwzględniać różnorodność dyscy-plin, liczbę osób trenujących w klubach, sukcesy.

W tym celu:

1. Opracujemy i wdrożymy nową strategię dotacji dla klubów;2. Wdrożymy program wspierania sportowych talentów;3. Wdrożymy odrębny program wsparcia dla organizatorów wydarzeń

sportowych.

10.2 Dostęp do dobrej i niedrogiej żywności

Wysoka jakość życia w mieście to także dostęp do zdrowej, lecz niedro-giej żywności. Dlatego będziemy dbać o preferencyjne warunki na osie-dlowych targowiskach dla lokalnych rolników i producentów żywności z regionu oraz wspierać rozwój kooperatyw spożywczych. Będziemy wspierać różnorodność oferty żywieniowej oraz rozwój niedrogich lokal-nych jadłodajni i barów mlecznych jako uzupełnienia dla tradycyjnych restauracji. Zdrowe, zrównoważone posiłki powinny być również do-stępne w publicznych żłobkach, przedszkolach i szkołach.

W tym celu:

1. Wprowadzimy preferencyjne warunki dla producentów ekologicznej zdrowej żywności na osiedlowych targowiskach (także tych nowych);

2. Będziemy zamawiać zdrową, ekologiczną i regionalną żywność do publicznych przedszkoli i szkół;

3. W szkolnych sklepikach promowana będzie zdrowa żywność.

11. Zielone miasto przyjazne środowisku

11.1 Ochrona środowiska

Czyste i zdrowe środowisko to podstawa dobrego życia w mieście. Dlatego będziemy dbać o jakość powietrza w mięście poprzez wspieranie wymiany urządzeń grzewczych na niskoemisyjne i nieemisyjne. By ograniczyć zapy-lenie i zanieczyszczenie hałasem, będziemy promować aktywne formy transportu. Ważne jest dla nas także ograniczenie wpływu miasta na środowisko globalne, dlatego będziemy dbać o oszczęd-ność energetyczną miasta i in-

westować w produkcję energii ze źródeł odnawialnych. Zwiększymy efektywności gospodarowania od-padami poprzez selekcję, recykling, kompostowanie i odzysk mate-riałów.  Będziemy dbać o ochronę bioróżnorodności i ekosystemów, od których zależy życie w naszym mieście.

W tym celu:

1. Bezwzględnie będziemy chro-nić bioróżnorodność w prze-strzeni miasta;

2. Podniesiemy efektywność energetyczną miasta;

3. Będziemy wspierać finansowo wymianę kotłów opalanych wę-glem na systemy nieemisyjne lub niskoemisyjne;

4. Miasto będzie inwestować w produkcję energii ze słońca;

Page 27: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

50 51Program dla Torunia Program dla Torunia

5. Zwiększymy efektywność gospodarowania odpadami (selektywna zbiórka, recykling, kompostowanie odpadów biodegradowalnych).

11.2 Zieleń w mieście

Zieleń w mieście to nie tylko ozdoba — jest ważna dla zdrowia i jakości życia mieszkańców. Obecność zieleni sprawia, że mieszkańcom nie tylko lepiej się wypoczywa, ale także pracuje. Dlatego będziemy dbali o dobre warunki do rekreacji, aktywnego wypoczynku i spotkań wśród zieleni. Zadbamy o to, by tereny zieleni były dostępne z miejsca zamieszkania na odległość krótkiego spaceru. Powstrzymamy wyprzedaż i zabudowę terenów zieleni, zamiast tego będziemy tworzyć nowe parki i skwery. Zadbamy o pielęgnację istniejących i zwiększenie liczby nowych drzew przy ulicach i między budynkami. Będziemy dbali o to by zieleń tworzyła spójny system, co wspiera równowagę przyrodniczą, poprawia mikrokli-mat i jakość powietrza. Ważnym elementem zieleni są dla nas ogródki działkowe.

Posadzimy 4 tysiące drzew w czasie jednej kadencji

III. Porozumienie miast

Rozwiązanie wielu lokalnych problemów w miastach wymaga zmian na poziomie ogólnokra-jowym. Dlatego tworzymy Porozumienie Ruchów Miejskich, by razem walczyć o wspólne miejskie sprawy, wpływać na ustawodawstwo i podział środków oraz zabiegać o interes pol-skich miast wszędzie tam, gdzie zapadają istotne decyzje: w Warszawie, Brukseli czy Stras-burgu. Połączone siły ruchów miejskich zadbają m.in. o lepsze prawo regulujące kwestie polityki mieszkaniowej, reprywatyzacji, bezpieczeństwa ruchu, reklamy zewnętrznej czy uprawnień samorządów, by zapewnić naszym miastom zrównoważony rozwój, a ich mieszkańcom lepszą jakość życia.

1. Współpraca z innymi miastami dla dobra wspólnego mieszczanBędziemy zabiegać o gruntowną nowelizację polskich regulacji prawnych m.in. ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz uchwalenie ustawy o rewitalizacji, w celu dostosowania polskiego prawa do europejskich standardów planistycznych i zasad zrównoważonego rozwoju, wyrażonych m.in. w Karcie Lipskiej. Będziemy postulować wprowadzenie mechanizmów stymulujących systemowe rozwiązania dla transportu zrównoważonego oraz nowoczesnego zarządzania metropo-liami oraz polityki aglomeracyjnej. Naszym zdaniem niezwykle ważne jest również przeprowadzenie szerokich konsultacji społecznych na te-mat reformy ordynacji wyborczej i zapoznanie opinii publicznej z gamą rozwiązań ordynacyjnych, stosowanych w stabilnych demokracjach.

Gdy w czerwcu 2011 r. odbył się pierwszy Kongres Ruchów Miejskich, w Polsce o sprawach miejskich decydowały cztery różne ministerstwa. Postulowaliśmy wtedy w ramach Kongresu o spójną politykę miejską na szczeblu centralnym. W odpowiedzi na nasz postulat Ministerstwo Rozwoju Regionalnego przygotowało „Założenia do Krajowej Polityki Miejskiej”. Były one obiektem wnikliwej analizy ze strony społecznej podczas drugiego Kongresu Ruchów Miejskich, który odbył się w li-stopadzie 2012 r. w Łodzi, a jego ostateczna wersja, uwzględniająca część postulatów ruchów miejskich, została przyjęta przez rząd w lipcu 2013 r. Jednocześnie działania legislacyjne rządu nie zawsze były z tym zgodne. Wystarczy nadmienić przyjęcie we wrześniu 2013 r. ustawy „Mieszkanie dla Młodych”, przygotowanej przez ówczesne Ministerstwo

Page 28: Program Czasu Mieszkańców dla Torunia

52 Program dla Torunia

Budownictwa, która nie tylko sprzyja rozlewaniu się miast, ale też była sprzeczna m.in. z Narodowym Programem Rewitalizacji, opracowywa-nym w tym samym czasie przez ówczesne Ministerstwo Rozwoju Regio-nalnego. Postulat spójnej polityki dla zrównoważonego rozwoju polskich pozostaje wciąż niezrealizowany.

Jednocześnie bardzo silny wpływ na kształt krajowej polityki miejskiej poprzez swoją działalność lobbystyczną mają takie organizacje jak Związek Miast Polskich czy Polski Związek Firm Deweloperskich. Ich celem jest przede wszystkim zabezpieczenie interesu „profesjonalnych samorządowców” oraz dużych inwestorów. W trójkącie „gry o miasto” (władza–biznes–mieszkańcy) głos mieszkańców był przez lata najsłabiej słyszalny a mieszkańcy nie mieli organizacji, która broniłaby ich intere-sów na forum ogólnopolskim. Dlatego istotnym elementem działalności Porozumienia Ruchów Miejskich jest tworzenie presji politycznej w celu uspójnienia polityki miejskiej na szczeblu centralnym oraz dostosowania jej do potrzeb mieszkańców, a nie lokalnych polityków czy inwestorów.

2. Toruń naprawdę dobrym sąsiadem i partnerem gospodarczymWprowadzimy nową jakość w relacjach z innymi miastami. Chcemy skończyć z uprawianiem konkurencji między miastami, rozpoczynając konstruktywną współpracę, wymianę doświadczeń i dobrych praktyk, aby mieszkańcom polskich miast żyło się lepiej. W tym celu powstało Po-rozumienie Ruchów Miejskich. Naszym celem jest ścisła współpraca dla dobra mieszkańców.

W tym celu:

1. Będziemy współpracować z innymi miastami w celu wymiany do-brych praktyk;

2. Miasta będą wymieniać się informacjami i danymi oraz skutecznymi rozwiązaniami poprawiającymi jakość życia;

3. Wdrożymy współpracę w zakresie wspólnych zakupów;4. Będziemy blisko współpracować z pobliskimi gminami. Wdrożymy

wspólne programy i inwestycje w komunikację podmiejską.

Samo się nie zrobi.Idź na wybory 16 listopada i wybierz Czas Mieszkańców.