ProfielwerkstukkenIn het Rijksmuseum van Oudheden vind je niet alleen schitterende objecten en spannende verhalen, maar ook een bibliotheek boordevol informatie over de oudheid. Overweeg je de collectie of bibliotheek van het museum te gebruiken bij het maken van je profielwerkstuk? Met dit boekje helpen we je graag een stuk op weg met het vinden van inspiratie en informatie. Veel succes!

Thema´s & OnderwerpenWil je graag een profielwerkstuk schrijven over geschiedenis, maar weet je nog niet zo goed over welk onderwerp? Bekijk hieronder de verschillende thema’s uit de oudheid. Onder ieder thema hangen diverse onderwerpen. In onze museumbibliotheek is veel informatie te vinden over deze onderwerpen. We hebben een aantal boektitels opgezocht die je kan bestuderen om zelf uitgebreid onderzoek te doen. Daarnaast hebben we interessantebijpassende objecten uit de collectie van het museum geselecteerd, die je ter inspiratie of als bron kan gebruiken bij je profielwerkstuk.

• Algemeen

• Egypte

• Grieken, Romeinen en Etrusken

• Nabije Oosten

• Prehistorie

• Middeleeuwen

• Nederland

Archeologie & Reuvens

J. Ayolt Brongers: Leven en werken van Cas Reu-vens (1793-1835), 2002 (Ma 49)

E. Cordfunke e.a.: Loffelijke verdiensten van de archeologie, C.J.C Reuvens als grondlegger van de moderne Nederlandse archeologie, 2007 (Ma 58)

M. Hoijtink: Exhibiting the past, Caspar J.C. Reu-vens and the Museums of Antiquities in Europe 1800-1840, 2012 (Ma 2)

Bier, wijn (en niet-alcoholische dranken)

H. Wilson: Egyptian food and drink, 1988 (Es 27)

Bier!: geschiedenis van een volksdrank, 1994 (At AMSTERDAM 13)

Wijn! Wijn! Wijn! Een wereld van wijn in de Grieks-Romeinse Oudheid, 1995 (Mt 38 en PWK 28)

Drink and Be Merry, Wine and Beer in Ancient Times, 1999 (Kq USA NEW YORK 7)

Algemeen:

• Archeologie & Reuvens

• Bier, wijn (en niet-alcoholische dranken)

• Christendom

• Museologie

• Muziek(instrumenten)

• Religie/Mythologie

• Speelgoed

• Waterbouwkunde

• Wapens

• Musea in de 19e eeuw

Algemeen

Bronzen handInv. nr: AR 1022a

Etruskische askistInv. nr: H III D

Model van bierbrouwerijInv. nr: F 1939/1.4

Romeins wijnserviesInv. nr: o.a. : k 2005/8.1

Muziek(instrumenten)

L. Manniche: Music and Musicians in Ancient Egypt, 1991 (Egd 12)

M.L. West: Ancient Greek Music, 1992 (Kdg 24)

W.D. Anderson: Music and Musicians in Ancient Greece, 1994 (Kdg 27)

J.G. Landels: Music in ancient Greece & Rome, 1999 (Kdg 25)

Religie/Mythologie

J. Gray: Near Eastern Mythology, 1969 (Vac 13)

P. Kamara: Ancient Roman Mythology, 1996 (Kcc 13)

J. Forty: Ancient Egyptian Mythology, 1996 (Edd 23)

H. van Dolen: De Griekse mythologie in een no-tendop, 2000 (Kcb 90)

R. Raja & J. Rüpke: A companion to the archae-ology of religion in the ancient world, 2015 (Aag 24)

Christendom

Y. Israeli & D. Mevorah: Cradle of Christianity, 2000 (Vfa 30)

C.M. Odahl: Constantine and the Christian Empi-re, 2004 (Kec 87)

R. M. Jensen: Archaeology of Christian Initiation in R. Raja & J. Rüpke: A companion to the archae-ology of religion in the ancient world, 2015, p. 253-266 (Aag 24)

Museologie

O. Impey & A. MacGregor: The Origins of Mu-seums, The Cabinets of Curiosities in Sixteenth- and Seventeenth-Century Europe, 1985 (Zcb 11)

D. Gaimster (Ed.): Museum Archaeology in Euro-pe, 1994 (Zcb 16)

The future of Museums, The Museum of the Fu-ture, 2002 (Zd 51)

F. Matassa: Museum Collections Managament, 2011 (Ze 90)

AlgemeenAlgemeen

Schaal met luitspeelsterInv. nr: AD 14

Egyptische lierInv. nr: AH 218

Christelijke sarcofaagInv. nr: Pb 35

Christelijke grafsteenInv. nr: Pb 65

Maquette huis Menanderinv. nr: K 1999./3.1

Replica LaocoönInv. nr: I 1927/4.3

Hercules FarneseInv. nr: Pb 87

Tempel van TaffehInv. nr: F 1979/4.1-b

Wapens

J. Warry: Oorlogvoering in de Klassieke Wereld, 1980 (Kdb 69)

I. Shaw: Egyptian Warfare and Weapons, 1991 (Es 27:16)

A.M. Snodgrass: Arms & Armor of the Greeks, 1999 (Kdb 14)

L. Amkreutz & A. Willemsen: Vlijmscherp Verle-den, Het Zwaard als Wapen en Symbool, 2016 (Ms 67).

Musea in de 19e eeuw

L. Verhart: De gouden tijden zijn voorbij : archeo-logie en vervalsingen in de negentiende eeuw, 2004 (Mcy 85)

De Negentiende Eeuw, Themanummer 34: Druk bekeken: collecties en hun publiek in de 19e eeuw, 2011 (Zcb 23)

P. ter Keurs: Rijksmuseum van Oudheden Leiden: Een geschiedenis van 200 jaar, 2018

Speelgoed

A. Willemsen: Kinder delijt, Middeleeuws speel-goed in de Nederlanden, 1998 (Ne 97)

Spel, speelgoed en vrije tijd ten tijde van Keizer Karel, 2000 (Ne 107)

A. Willemsen: Middeleeuws Speelgoed, 2003 (Ne 169)

A. Willemsen: Romeins Speelgoed, Kindertijd in een Wereldrijk, 2003 (Kde 29)

Waterbouwkunde

C. O’Connor: Roman bridges, 1993 (Bh 23)

J. Beenakker: Holland en het water in de middel-eeuwen : strijd tegen het water en beheersing en gebruik van het water, 1997 (Ne 163)

M. Cook: Medieval bridges, 1998 (Ccs 11:77)

Ö. Wikander: Handbook of ancient water techno-logy, 2000 (Abh 24)

P. Squatriti: Working with water in medieval Eu-rope : technology and resource-use, 2000 (Bbf 99)

AlgemeenAlgemeen

Haan op wielenInv. nr: F 2008/9.11

Pop van korenmaalsterInv. nr: AH 84

Buis van baksteenInv. nr: NG 39

Dakpan van baksteenInv. nr: e 1895/10.1

Diverse zwaardenInv. nr: o.a. e 1931/2.17 a

Romeinse dolkInv. nr: e 1931/2.21

Beeld van ApolloInv. nr: Pb 95

Replica LaocoönInv. nr: I 1927/4.3

Begrafenisrituelen

M. Raven: De dodencultus van het Oude Egypte, 1992 (Edh 22, Eib NL LEIDEN 14)

De Horizon van het Westen, de dodencultus in het oude Egypte, 1993 (Eic NED GRON 1)

Life and Death under The Pharaohs, 1997 (Ms 17)

De Nijl

R. Said: The river Nile, geology, hydrology and utilization, 1993 (Ebe 4)

G. Guadalupi: De Oorsprong van de Nijl, 1998 (Ebb 22)

Egyptomanie

R. Carrott: The Egyptian Revival, 1978 (Eah 7)

J. Curl: The Egyptian Revival, 1982, (Eah 19)

J. Curl: Egyptomania, 1994 (Eah 12)

Egypte:

• Begrafenisrituelen

• De Nijl

• Egyptomanie

• Goden

• Kinderen

• Mummies

• Muziekinstrumenten

• Napoleon/De ontdekking van het oude Egypte

• Piramides

• Schrift

• Vrouwen

ScheepsmodelInv. nr: AH 63

Dodenboek KennaInv. nr: SR vel 8

Beeldje NijlpaardInv. nr: AED 170

Kapel HetepherachetInv. nr: F 1904/3.1-b

Model van mummiekistenInv. nr: o.a.F 1984/3.11b

Empire kastInv. nr: Z 2009/12.11

Egypte

EgypteEgypteMummies

M. Raven: Mummies onder het mes, 1993 (Eic NED LEIDEN 9)

S. Ikram & A. Dodson, The Mummy in Ancient Egypte, Equipping the Dead for Eternity, 1998 (Ekf 34)

M. Raven & W. Taconis, Egyptian Mummies, 2005 (Ekf 40)

Muziekinstrumenten

L. Manniche: Ancient Egyptian musical instru-ments, 1975 (Es 9, 34)

L. Manniche: Musical instruments from the tomb of Tut’ankhamun, 1976 (Ekj TTA 6)

L. Manniche: Music and musicians in ancient Egypt, 1991 (Egd 12)

Goden

E. Wallis Budge: The Gods of the Egyptians, volu-me 1 en 2, 1969 (Edf 9:1 en Edf 9:2)

D. Meeks & C. Favard-Meeks: Daily Life of the Egyptian Gods, 1996 (Edf 8)

J. Forty: Ancient Egyptian Mythology, 1996 (Edd 23)

Kinderen

M. Raven: Poppen, preken en prinsen: over kin-deren van het oude Egypte, 1980 (Mcx 22)

R. & J. Janssen: Growing up in Ancient Egypt, 1990 (Efi 12)

Reliëf met ChnoemInv. nr: F 2014/3.2

Beeld OsirisInv. nr: AB 161

Beeld meisjeInv. nr: AH 167-a

Mummie van AnchhorInv. nr: RO.III-e

KrokodillenmummieInv. nr: AMM 16a

Egyptische lierInv. nr: F 1979/4.1-b

Schaal met luitspeelsterInv. nr: AD 14

SlangenspelInv. nr: F 1968/3.1

EgypteNapoleon/De ontdekking van het oude Egypte

P. France: The Rape of Egypt, How the Europeans Stripped Egypt of its Heritage, 1991(Eac 39)

A. Siliotti: The Discovery of Ancient Egypt, 1998 (Eac 41)

N. Reeves: Ancient Egypt, The Great Discoveries, 2000, (Eac 30)

B. Fagan: The Rape of the Nile, Tomb Robbers, Tourists, and Archaeologists in Egypt, 2004 (Eac 40)

Piramides

P. Hodges: How the Pyramids Were Built, 1989 (Eke 47)

M. Lehner: Piramides, 1997 (Eke 44)

A. Siliotti: De piramiden van Egypte, 1998 (Eke 45)

EgypteSchrift

W. Davies: Egyptische Hiërogliefen, 1987 (Ecb 43)

M. Raven: Schrift en schrijvers in het Oude Egyp-te, 1996 (Ecb 47)

M. Betro: Hiërogliefen, de beeldtaal van het oude Egypte, 1999 (Ecb 44)

A. Dodson: De Hiërogliefen van het Oude Egyp-te, 2002 (Ecd 83)

Vrouwen

L. de Roy & A. Rammant-Peeters: De vrouw in het rijk van de farao’s, 1985 (Eic BEL BRUS 54)

G. Robins: Women in ancient Egypt, 1993 (Efj 30)

J. Tyldesley: Daughters of Isis: Women of ancient Egypt, 1994 (Efj 26)

Empire kastInv. nr: Z 2009/12.11

Lucien Bonaparte vazenInv. nr: PC 13

Piramidion AmenhotepInv. nr: AM 6-b

Piramidion PaoetyInv. nr: AM 7-c

SchrijfplankInv. nr: AH 157a

Beeld schrijverInv. nr: AST 31

Merit Inv. nr: AST 2

Beeld van ImertnebesInv. nr: AH 113

Egypte

Grieken, Romeinen, EtruskenBeeldhouwkunst

R. Halbertsma & L. Mol: Beeldhouwkunst uit Hel-las en Rome, 1995 (Kia 23)

R. Smith: Hellenistic Sculpture, 1991 (Kid 223)

C. Vermeule: Greek and Roman Sculpture in Ame-rica, 1981 (Kia 10)

Begrafenis(rituelen)

J. Toynbee: Death and Burial in the Roman World, 1971 (Kda 4)

S. Walker, Memorials to the Roman Dead, 1985 (Kde 13)

Roman Funerary Monuments in the J. Paul Getty Museum Vol. 1, 1990 (Ks 17)

J. Burnett Grossman: Greek Funerary Sculpture, 2001 (Kii MALIBU 1)

Grieken, Romeinen en Etrusken:

• Beeldhouwkunst

• Begrafenis(rituelen)

• Etrusken

• Goden

• Keizers/Trajanus

• Landbouw/Wonen/Dagelijks leven

• Oorlogsvoering

• Speelgoed

• Sport/spelen/prijsamforen

• Carthago

Beeld BacchusInv. nr: Pb 89

Portretkop CyprusInv. nr: I 2013/8.1

Grafreliëf ArchestrateInv. nr: RO I A 1

Askist SimpelveldInv. nr: l 1930/12.1

Etrusken

R. Halbertsma: Etruskische cultuur, 1991 (Kfc 455)

N. Spivey: Etruscan Art, 1997 (Kfc 453)

G. Barker & T. Rasmussen: The Etruscans, 1998 (Kfc 454)

Goden

A. Birchall & P. Corbett: Greek Gods & Heroes, 1974 (Kcb 81)

P. Kamara: Ancient Roman Mythology, 1996 (Kcc 13)

Sofroniew: Household Gods, Private Devotion in Ancient Greece and Rome, 2015 (Kca 29)

Keizers/Trajanus

Marcus Ulpius Traianus: veldheer, bouwheer, rijksheer, 1976 (Kec 62)

J. Bennett: Trajan, Optimus Princeps, 1997 (Kec 92)

P. Grabsky: Keizers onder het mes, opkomst en ondergang van het Romeinse Rijk, 1997 (Kec 2)

M. Fens: Alle 157 keizers van het machtige Ro-meinse Rijk, 2006 (Kec 1)

H. Fölting: Romeinse Keizers, 2013 (Kec 94)

Landbouw/Wonen/Dagelijks leven

P. Werner: Life in Rome in Ancient Times, 1977 (Kde 42)

P. Werner: Life in Greece in Ancient Times, 1977 (Kda 33)

S. Goodenough: Leven in het Oude Rome, 1979 (Kda 32)

P. Connolly & H. Dodge: The Ancient City, Life in Classical Athens and Rome, 1998 (Kda 26)

Beeld TrajanusInv. nr: H II BB 1

Munt portret TrajanusInv. nr: h 1893/5

Maquette huis Menander Inv. nr: K 1999/3.1

Romeinse sleutelInv. nr: k 1940/4.1

Etruskische vazenInv. nr: RSx 3

Etruskische askistInv. nr: H III D

Beeld van HekateInv. nr: Pb 136

Beeld van ApolloInv. nr: Pb 95

Grieken, Romeinen, Etrusken Grieken, Romeinen, Etrusken

Oorlogsvoering

J. Warry: Oorlogvoering in de Klassieke Wereld, 1981 (Kdb 69)

P. Connolly: Greece and Rome at War, 1998 (Kdb 61)

B. van Daele: Het Romeinse Leger, 2003 (Kdb 49)

Speelgoed

M. Fitta: Spiele und Spielzeug in der Antike, 1998 (Kdf 8)

A. Willemsen: Romeins Speelgoed, Kindertijd in een Wereldrijk, 2003 (Kde 29)

Sport/spelen en prijsamforen

Om de eer: De Olympische Spelen in de Oudheid en nu, 1988 (Kdf 20)

A. Briers: Sporting Success in Ancient Greece and Rome, 1994 (Kdf 33)

J. Swaddling: The Ancient Olympic Games, 1999 (Kdf 14)

F. Meijer: Gladiatoren, Volksvermaak in het Colos-seum, 2003 (Kdf 26)

S. Miller: Ancient Greek Athletics, 2004 (Kdf 18)

Gladiatoren, Helden van het Colosseum, 2016 (Kdf 32)

Carthago

S. Lancel: Carthage, a history, 1995 (Kfd 475)

R. Miles: Carthage must be destroyed, the rise and fall of an ancient civilization, 2010(Kfd 477)

D. Hoyos: A Companion tot he Punic Wars, 2011 (Kfd 478)

Carthago, opkomst en ondergang, 2014 (Kfd 479)

Griekse KurasInv. nr: K 2001/2.1

PeelhelmInv. nr: k 1911/4.1-5

Haan op wielenInv. nr: F 2008/9.11

Panathenaeïsche amfoorInv. nr: PC 8

Panathenaeïsche amfoorInv. nr: PC 6

GezichtskraalInv. nr: L.III.47-f

Houten zwaardjeInv. nr: h 1991/9.2338

Grieken, Romeinen, EtruskenGrieken, Romeinen, Etrusken

Ontwikkeling schrift

C. Walker: Spijkerschrift, 1987 (Vcf 14)

In Syrië: Naar de Oorsprong van het Schrift, 1997 (Vea 18)

Het oude Nabije Oosten

P. Akkermans: Archeologie van het Nabije Oos-ten, 1991 (Vc 4)

D. Collon: Ancient Near Eastern Art, 1995 (Vib 9)

O. Binst: De Levant, Geschiedenis en archeologie in het Nabije Oosten, 2000 (Vcf 15)

L. Petit: Het Oude Nabije Oosten, 2013 (Vc 2)

Nineveh/de 19e -eeuwse ontdekkingen/ Unesco (behoud van erfgoed)

J. Russell: Sennacherib’s Palace without Rival at Nineveh, 1991 (Vgc NINE 10)

J. Russell: The Final Sack of Nineveh, 1998 (Vgc NINEVE 14)

L. Petit & D. Morandi Bonacossi: Nineveh, Hoofd-stad van een Wereldrijk, 2017 (Vgc NIN 17)

L. Petit & D. Morandi Bonacossi: Nineveh, the Great City, 2017 (Vgc NIN 16)

Nabije Oosten

• Ontwikkeling schrift

• Het oude Nabije Oosten

• Nineveh/de 19e -eeuwse ontdekkingen/ Unesco (behoud van erfgoed)

Nabije Oosten

Cilinder met spijkerschriftInv. nr: B 1938/7.1

KleitabletInv. nr: B sh 23

KoningsreliëfInv. nr: A 1952/12.1

Stenen portretkopInv. nr: A 1957/12.1

Kleitablet uit NinevehInv. nr: LB 1321

Stenen grafreliëfInv. nr: B 1977/4.1

PrehistorieJagers/verzamelaars/ eerste boeren

G. Burenhult: Mensen in de Steentijd, Ja-gers-verzamelaars en eerste boeren 10.000-2.000 v. Chr., 1994 (Aae 66)

R. Lee & R. Daly: The Cambridge Encyclopedia of Hunters and Gatherers, 1999 (Bba 73)

A. Gebauer & T. Douglas Price: Transitions to Agriculture in Prehistory, 1992 (Be 22)

Hunebedden

W. van der Sanden: Gids voor de hunebedden in Drenthe en Groningen, 2012 (Nc 61)

H. Clerinx: Kathedralen uit de steentijd, Hune-bedden, dolmens en menhirs in de Lage Lan-den, 2001 (Nc 95)

E. van Ginkel e.a.: Hunebedden, Monumenten van een Steentijdcultuur, 1999 (Nc 94)

Prehistorie:

• De laatste IJstijd

• Jagers/verzamelaars/eerste boeren

• Hunebedden

De laatste IJstijd

M. Hyndman: The Long Winter, 1974 (Ccc 45,3)

A. Stuart: Life in the Ice Age, 1988 (Ccs 11, 54)

D. Mol & H. van Essen: De Mammoet, Sporen uit de IJstijd, 1991 (Nc 121)

P. Bahn: Journey through the Ice Age, 1997 (Bbb 40) Vuistbijl

Inv. nr: f 1990/7.28

Stenen mammoetInv. nr: R 2015/2.10

Houten idoolInv. nr: k 1969/1.2

VisfuikInv. nr: h 1982/1.fuik-b

Pot uit hunebed D19Inv. nr: c 1912/12.114

Urn uit hunebed D20Inv. nr: c 1912/12.248

Handel

P. Davey & R. Hodges: Ceramics and Trade, 1983 (Bbf 48) 89)

J. Hurst e.a.: Pottery Produced and Traded in North-West Europe 1350-1650 (Rotterdam Pa-pers VI), 1986 (Ne 7)

G. de Boe & F. Verhaeghe: Exchange and Trade in Medieval Europe (I.A.P. Rapporten 3), 1997 (Bbf 89:3)

Naar school in de middeleeuwen/speelgoed

A. Willemsen: Kinder delijt, Middeleeuws speel-goed in de Nederlanden, 1998 (Ne 97)

Spel, speelgoed en vrije tijd ten tijde van Keizer Karel, 2000 (Ne 107)

W. Courtenay & J. Miethke: Universities & Schooling in Medieval Society, 2000 (Bbf 100)

A. Willemsen: Middeleeuws Speelgoed, 2003 (Ne 169)

A. Willemsen: Back tot he Schoolyard, The Daily Practice of Medieval and Renaissance Education, 2008 (Bbf 117)

Middeleeuwen:

• Dorestad

• Handel

• Naar school in de middeleeuwen/speelgoed

Dorestad

W. van Es e.a.: Van Dorestad naar Wijk bij Duur-stede, 1998 (Ne 99)

A. Willemsen: Dorestad : een wereldstad in de middeleeuwen, 2009 (Ne 146)

A. Willemsen & H. Kik: Golden Middle Ages in Europe, 2015 (Ne 205)

Middeleeuwen

ZilverbaarInv. nr: g 1996/11.7b

Keltische muntInv. nr: k 1982/2.1

RammelaarInv. nr: h 1939/12.2

TriktrakbordInv. nr: h 1993/11.1

Fibula van DorestadInv. nr: f 1978/1.1

Gouden ringInv. nr: WD 15767

De Kelten

J. Collis: The Celts, Origins, Myths, Inventions, 2003 (Bbd 64)

L. Verhart: Op zoek naar de Kelten, 2006 (Bbd 66)

D. Vitali: De Kelten, geschiedenis en cultuur-schatten van een oude beschaving, 2007 (Bbd 42)

H. Clerinx: 1000 jaar Kelten, 2009 (Bbd 52)

Vikingen

J. Graham-Campbell: Cultural Atlas of the Viking World, 1994 (Bbf 122)

J. Haywood: Encyclopedia of the Viking Age, 2000 (Bbf 106)

Annemarieke Willemsen: Vikingen! : overvallen in het stroomgebied van Rijn en Maas, 800-1000, 2004 (Bbf 114)

T. Coenegrachts e.a.: De Viking, Vriend en Vijand, 2006 (Cde 8)

S. Brink: The Viking World, 2008 (Bbf 120)

Nederland

• De Franken

• De Kelten

• Vikingen

De Franken J. Magendans & J. Waasdorp: Franken aan de Frankenslag, een vroeg-middeleeuwse nederzet-ting in ’s-Gravenhage, 1989 (Ns 11, 1989/2)

W. van Es & W. Hessing: Romeinen, Friezen en Franken in het Hart van Nederland, van Traiectum tot Dorestad 50 v. C.-900 n. C., 1994 (Nd 70)

L. Opsteyn & E. Taayke: De Frankische Migratie, 1998 (Nd 71)

W. van Es e.a.: Van Dorestad naar Wijk bij Duur-stede, het ontstaan van een stad ca. 600-1550 na Chr., 1998 (Ne 99)

Nederland

Keltische muntInv. nr: k 1982/2.1

Gouden torquesInv. nr: l 2000/12.1

VikingschatInv. nr: o.a. g 1996/11.8.15

Massief zilveren armbandInv. nr: g 1996/11.2f

RiembeslagInv. nr: h 1913/11.89

KralensnoerInv. nr: h 1913/11.102