ZAKON O POREZU NA DOHODAK

I

ZAKON O POREZU NA DOBIT

2

Sadašnje stanje Oporezivanje plaća

vršilo se na federalnom nivou – Zakon o porezu na plaću

Oporezivanje drugih prihoda fizičkih lica vršeno je prema kantonalnim zakonima o porezima građana

POREZ NA DOHODAK

3

Pregled kantonalnih zakona o porezima građana

                  

    

 1.  

POREZI KANTONA

SARAJEVSKI

ZENIČKO-

DOBOJSKI

TUZLAN.

SREDNJO

BOSANSKI

UNSKOSANSKI

BOSANSKOPODRINJ.

HERCEGO

NERETV.

POSAVSKI HERCEG.BOSANSKI

ZAPADNOHERCEGO

1. na dobit fizičkih lica

 √

 √

   √

 √

 √

 √

 √

√ √

2. na imovinu 

√  

√

 √  √

 √

 √

 √

 √

 √  √

3.na prihod od imov. i imov.prava

 √

 √

     √

 √

 √

 √

 √  √

4.na prihod od auto. Prav. Paten i tehni. Un.

 √

 √

   √

 √

 √

 √

 √

 √

 √

5. na naslijeđe i poklone

 √

 √

 √

 √

 √

 √

 √

 √

 √

 √

6. na dobitke od igara na sreću

 √

 √

 √

 √

 √

 √

 √

 √

 √

 √

7. na prihod od poljop. i šumarstva

 √

 √

   √

 √

 √

 √

 √

 √

 √

8.ukupan prihod fizičkih lica

 √

 √

     √

 √

 √

 √

 √

 √

9. na potrošnju u ugostiteljstvu

 √

 √

 √

 √

 √

   √

 √

 √

 √

10.na dohodak     

√              

11.na reklamu                √    

4

Pregled stopa poreza građana po kantonalnim propisima koji su uključeni u porez na dohodak fizičkih lica

POREZI KANTONA

SARAJEVSKI ZENIČKO- DOBOJSKI

TUZLAN.

SREDNJOBOSANSKI

UNSKOSANSKI

BOSANSKOPODRINJ

HERCEGONERETV.

POSAVSKI HERCEG.BOSANSKI

ZAPADNOHERCEGO

1. na dobit 25%15%

25%15%

30% 30% 30% 30% Propor.stopa

30% 30%

2.na prihod od imov. i imov.prava

Ne može biti niži od 20%

Ne može biti niži od 10%a viši od 20%

Ne može biti niži od 10%

15% Ne može biti niži od 15%

10% 10%

3.na prihod od auto. Prav. Paten i tehni. Un.

od 5% do 20% 15% 10% od 5% do 20%

od 5% do 20%

od 5% do 20%

Poseban zakon

od 5% do 20%

od 5% do 20%

4. na prihod od poljop. i šumarstva

Stopu utvrđujeOpć.vije.

Stopu utvrđujeOpć.vije.

Stopu utvrđujeOpć.vije

Stopu utvrđujeOpć.vije

Stopu utvrđujeOpć.vije

Stopu utvrđujeOpć.vije

Stopu utvrđujeOpć.vije

Stopu utvrđujeOpć.vije

Stopu utvrđujeOpć.vije

5.ukupan prihod građana

15% Utvrđuje op.vije. a ne možebiti veća od 20%

10% 20% 20% Regulisano posebnim zakonom-progr. sto

10% 10%

6.na dohodak 20%15% po odbitku

7.Porez na odbitke od igara na sreću

20% 15% 20% 15% 15% 20% 15% 15% 15% 15%

5

POREZNI PRIHODI BUDŽETA U F BIH U 2007. GODINI

-- =

* Prema Zakonu o pripadnosti javnih prihoda u Federaciji BiH

Federacija Kanton Općine Direkcija cesta

Raspoloživa sredstva F BIH sa

JR *

PRIHODI KOJI SE UPLAĆUJU NA JEDINSTVENI RAČUN PUNJENJE BUDŽETA U FBIH U 2006. GODINI

CARINE AKCIZE PDV NAKNADE

ZA PUTEVE

OSTALI POREZNI

PRIHODI

JEDINSTVENI RAČUN

INDIREKTNI POREZIFEDERACIJA BIH

JEDINSTVENI RAČUN Porez na dobit fin.

org. Prihod sa

Jedinstvenog

računa prema

Zakonu

PRIHODI NA JEDINSTVENOM RAČUNU ZA RASPODJELUTakse

MINIMALNE REZERVE

ZA FINANSIRANJE INSTITUCIJA BIHNaknade

Federacija BiH Republika

Srpska

Brčko Distrikt KANTONI

Porez na dobit

Prihod sa

Jedinstvenog

računa prema

Zakonu

Porez na plaću (dio)

NaknadeVanjski dug

Takse

Ostali porezi

Takse

Ostali porezi (dio)

OPĆINE

Porez na plaću (dio) Prihod sa

Jedinstvenog

računa prema

Zakonu

Naknade

Šema 1 - RP Šema 1 - RP

6

Tabela 1: Ostvareni prihodi u periodu 2005. - 2006. GodinaOpis 2005. godina Učešće % 2006. godina Učešće %

I. Poreski prihodi1. Prihodi od indirektnih poreza (1.1+1.2.+1.3.+1.4.+1.5.+1.6.+1.7.+) 1.828.075 41 2.159.706 43

1.1. Carinske dažbine 0 0

1.2. Akcize 0 0

1.3. Zaostali prihodi od carina i akciza 0 440 0

1.4. Porez na promet akciznih proizvoda 0 0

1.5. Transfer sa Jedinstvenog računa 1.014.149 23 1.996.967 40

1.6.. Porez na promet neakciznih proizvoda 813.926 18 0

1.7.Zaostali porez na promet 0 162.299 3

2. Porez na dobit 79.013 2 99.652 2

3. Porez na plaće 172.996 4 196.088 4

4. Porezi građana 89.350 2 90.581 2

5. Drugi porezi 22.746 1 23.443 0

Ukupno I. 2.192.180 50 2.569.470 51

II. Neporeski prihodi

1. Takse, naknade i novčane kazne 148.511 3 156.198 3

2. Ostali neporeski prihodi 410.549 9 342.583 7

3. Posebne naknade 172.866 4 190.531 4

3.1. Od toga naknade za puteve sa Jedinstvenog računa

Ukupno II. 731.926 16 689.312 14

III. Vanbudžetski fondovi

Fond zdravstvenog osiguranja 614.313 14 699.540 14

Penzijski fond 849.905 19 980.152 19

Fond za nezaposlene 81.391 2 94.486 2

Ostali doprinosi (obrazovanje, nauka, kultura, sport)

Ukupno III. 1.545.609 35 1.774.178 35

Ukupno I+II+III. 4.469.715 101 5.032.960 100

7

Fiskalni efekti na bazi prikupljenih poreza

Vrste prihoda 2005 2006I POREZ NA PLAĆUPorez na plaću i dr. osob. prim 116,355,869 134,704,375Porez na dodatna primanja 56,639,708 61,383,946Ukupno I 172,995,577 196,088,321II POREZI GRAĐANAPorez na dobit od priv. i prof. dj. 8,515,269 8,141,562Porez na dobit od poljop. dj. 722,833 431,348Porez na osnovu autor. prava 6,707,318 7,022,659Porez na ukupan prihod fiz. osoba 6,107,945 6,924,252Porez na prihod od imovine 6,500,410 6,757,005Ukupno II 28,553,775 29,276,826Ukupno I+II 201,549,352 225,365,147

8

Struktura prihoda po osnovu poreza na dohodak u 2006. god.

Porez na plaću – 87%

Ostali kantonalni porezi građana – 13%

9

ZAKON O POREZU NA DOHODAKobuhvata

nesamostalna djelatnost>Plaće

Samostalna djelatnostDobit fizičkih lica,

Prihodi od:-poljoprivrede i šumarstva,

-autorskih prava, patenata i tehničkih unapređenja

Prihodi od kapitala

Prihodi od imovine i

imovinskih prava

Prihod od dobitaka od nagradnih igara

i igara na sreću

10

Stopa poreza

Stope su progresivne: 10% do trostrukog osnovnog

ličnog odbitka ( do 600,- KM) i 15% iznad trostrukog osnovnog

ličnog odbitka ( preko 600,-KM).

11

Umanjena porezna osnovica1.Lični odbitak Oporezivi dohodak se umanjuje za lične odbitke, na koji ima pravo svaki rezidentni porezni obveznik:- 2.400 KM godišnje, osnovni lični odbitak Za izdržavane članove:- 0,5 osnovnog ličnog odbitka za izdržavanog bračnog

druga i isti iznos za prvo dijete, godišnje 1.200 KM- 0,7 osnovnog ličnog odbitka za drugo dijete, godišnje

1.680 KM- 0,9 osnovnog ličnog odbitka za treće i svako dalje dijete,

godišnje 2.160 KM- 0,3 osnovnog ličnog odbitka za izdržavane članove uže

porodice i po osnovu invaliditeta, godišnje 720 KM.

12

Fiskalni efekti novog zakona(dohodak po svim osnovama)

Svi pojedinci koji plaćaju porez i svi prihodi, iznosi za 2006 poreznu godinu

Iznos ukupnih mjesečnih primanja

Osobe (broj)

Distribucija

% Promjena u dohotku

na ruke

Trenutni zakon

Prijedlog reforme

Promjena % PromjenaTrenutni zakon

Prijedlog reforme

(hiljada KM) (hiljada KM) (hiljada KM) (KM) (KM)

Manje od 350 KM………………….171,738 41.0% 2,125 392 (1,733) -81.5% 12 2 5%

350 KM do 550 KM…………….88,344 21.1% 2,165 989 (1,177) -54.3% 25 11 3%

550 KM do 750 KM…………….62,903 15.0% 2,234 1,831 (403) -18.0% 36 29 1%

750 KM do 950 KM…………….34,454 8.2% 1,674 1,676 2 0.1% 49 49 0%

950 KM do 1.200 KM…………..22,289 5.3% 1,487 1,747 260 17.5% 67 78 -1%

1.200 KM do 1.400 KM………..11,370 2.7% 960 1,252 292 30.4% 84 110 -2%

1.400 KM do 1.600 KM………..6,483 1.5% 675 881 206 30.6% 104 136 -2%

1.600 KM do 1.800 KM………..4,415 1.1% 552 758 205 37.2% 125 172 -3%

1.800 KM do 2.000 KM………..3,369 0.8% 486 651 165 34.0% 144 193 -3%

2.000 KM do 2.500 KM………..4,826 1.2% 860 1,189 329 38.3% 178 246 -3%

2.500 KM ili više………………..8,557 2.0% 5,652 5,685 33 0.6% 661 664 0%

Ukupno………………………..418,748 100.0% 18,869 17,050 (1,820) -9.6% 45 41 1%

Ukupno godišnje………. 226,433 204,596 (21,837) 541 489 1%

Porez Prosječan porez

13

Fiskalni efekti novog zakona(samo plaće)

Osobe koje primaju plaće, porez samo na plaće, iznosi za 2006 poreznu godinu

Iznos ukupnih mjesečnih primanja

Osobe (broj) Distribucija% Promjena u dohotku

na ruke

Trenutni zakon

Prijedlog reforme

Promjena % PromjenaTrenutni zakon

Prijedlog reforme

(hiljada KM) (hiljada KM) (hiljada KM) (KM) (KM)

Manje od 350 KM………………….156,447 40.2% 1,666 408 (1,258) -75.5% 11 3 4%

350 KM do 550 KM…………….84,492 21.7% 1,765 919 (845) -47.9% 21 11 2%

550 KM do 750 KM…………….64,103 16.5% 1,968 1,880 (87) -4.4% 31 29 0%

750 KM do 950 KM…………….32,904 8.5% 1,319 1,602 283 21.5% 40 49 -1%

950 KM do 1.200 KM…………..20,817 5.4% 1,052 1,624 572 54.3% 51 78 -3%

1.200 KM do 1.400 KM………..10,182 2.6% 626 1,103 477 76.1% 61 108 -4%

1.400 KM do 1.600 KM……….. 5,500 1.4% 391 756 365 93.5% 71 137 -5%

1.600 KM do 1.800 KM……….. 3,718 1.0% 300 655 355 118.3% 81 176 -6%

1.800 KM do 2.000 KM……….. 2,373 0.6% 214 479 265 124.0% 90 202 -6%

2.000 KM do 2.500 KM……….. 3,396 0.9% 361 849 489 135.5% 106 250 -7%

2.500 KM ili više……………….. 5,066 1.3% 1,834 3,023 1,189 64.8% 362 597 -4%

Ukupno………………………..388,998 100.0% 11,495 13,300 1,805 15.7% 30 34 -1%

Ukupno godišnje………. 137,939 159,594 21,655 355 410 -1%

Porez Prosječan porez

14

Prihodi od poreza na dohodak

0

50,000

100,000

150,000

200,000

250,000

Porezni prihod od plata Ukupni porezni prihod

Po

rezn

i p

rih

od

(g

od

išn

je,

u 0

00 K

M)

Staro

Novo

15

Prednosti novog zakona (10%,15%)

Približna neutralnost prihoda Konkurentne stope

Harmonizirano sa RS

Jednostavnije od sistema sa više stopa

Pogodno za poduzetnike (smanjenje sa 25% i 30% na 10% i 15%)

16

Prosječna stopa na prihod od plata 5.6% ¾ poreznih obveznika (plate do 750 KM) će

imati istu ili veću neto platu Udio sloja sa najvišim plaćama (preko

2.000 KM) se povećava: 2.000 KM do 2.500 KM – porez raste za

136% Preko 2.500 KM prosječan porez raste za

65%

Prednosti novog zakona (10%,15%)

17

PRIMJER OBRAČUNA UGOVORENE NETO PLAĆE OD 1.000,00 KM PO VAŽEĆIM PROPISIMA I PREMA PREDNACRTU ZAKONA O POREZU NA DOHODAK (primalac nikoga ne izdržava) SA ZBIRNOM STOPOM DOPRINOSA IZ PLAĆE OD 32% i 31% Prema važećim Prema Prednacrtu Prema Prednacrtu propisima Zakona o porezu Zakona o porezu na dohodak na dohodak

1. Bruto plaća 1.471,00 KM 1.548,00 KM 1.525,55 KM 2. Doprinosi (32%) 471,00 KM 32% 495,40 KM 31% 472,95 KM iz plaće 3. Oporeziva plaća 1.000,00 KM 1.052,60 KM 1.052,60 KM 4. Osnovni lični 200,00 KM 200,00 KM odbitak (F-1,0) 5. Porezna osnovica 1.000,00 KM 852,60 KM 852,60 KM Porez 5% 50,00 KM Porez na dohodak 10% na 600,00 KM 60,00 KM 60,00 KM

15% na 252,60 KM 37,90 KM 37,90 KM 6. Ukupan porez 50,00 KM 97,90 KM 97,90 KM 7. Neto za isplatu 1.000,00 KM (3.-6.) 954,70 KM 954,70 KM 8. Obaveze poslodavca Doprinosi na plaću na plaću 11,5% 169,15 KM 11,5% 178,00 KM 11,5% 175,45 KM Poseban porez 0,5% 5,00 KM 5,25 KM 5,25 KM Porez na plaću 50,00 KM - - -

Ukupni troškovi plaće (1.+ 8.) 1.695,15 KM 1.731,25 KM 1.706,25 KM

Bruto = neto x 1,470588 = 1.471,00 neto x 1,05263 neto x 1,05263 Bruto = -------------------- = 1.548,00 Bruto= -------------------- = 1.525,55 0,68 0,69

18

PROCJENA PRIHODA OD POREZA NA PLAĆU / 2 stope i osnovni lični odbitak 200 KM - F – 2,2 - 440 KM /

Broj zaposlenih u

2006. Godini

/razvrstan u platne

razrede/

Rasponi prosječnih neto plaća u 2006.

Godini

Porez na plaću (5%) važeći

propisi

Iznos plaće isplaćen

zaposleniku

Rasponi plaća preračunatih u bruto iznos /po

formuli/

Doprinosi iz plaće 31%

(5.x6.)

Rasponio plaća po odbitku

doprinosa (5.-6.)

Neoporezivi dio plaće

(lični odbitak F-2,2)

Porezna osnovica

(7.-8.)

Iznos poreza po stopi od

10% i 15%

Iznos plaće koji će biti isplaćen

zaposleniku koji izdržava dvoje djece

(7.-10.)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

123.503 350 17,50 350 534 166 768 440 - - 368,00

118.438 450 22,50 450 686 213 473 440 33 3,30 469,70

76.362 650 32,50 650 992 308 684 440 244 24,40 659,60

33.116 850 42,50 850 1.297 402 895 440 455 45,50 849,50

18.311 1.075 53,75 1.075 1.640 508 1.132 440 692 73,80 1.058,20

7.792 1.300 65,00 1.300 1.983 615 1.368 440 928 109,20 1.258,80

3.896 1.500 75,00 1.500 2.288 709 1.579 440 1.139 140,85 1.438,15

2.337 1.700 85,00 1.700 2.593 804 1.789 440 1.349 172,35 1.616,65

1.169 1.900 95,00 1.900 2.899 899 2.000 440 1.560 204,00 1.796,00

2.338 2.250 112,50 2.250 3.432 1.064 2.368 440 1.928 259,20 2.108,80

2.338 2.500 125,00 2.500 3.814 1.182 2.632 440 2.192 298,80 2.333,20

389.600

350 x 1,05263 Porez na plaću na osnovicu do 600 KM – 10% i preko 600 KM – 15%

Brotu = = 534 itd.

0,69

19

PRIMJER OBRAČUNA UGOVORENE NETO PLAĆE OD 1.000,00 KM ZA ZAPOSLENIKE KOJI OD SVOJE PLAĆE IZVRŽAVA DVOJE DJECE (porezna osnovica se umanjuje za 440,00 KM), UZ

PRIMJENU ZBIRNE STOPE DOPRINOSA OD 31% PREMA PREDLOŽENIM IZMJENAMA I DOPUNAMA ZAKONA ONDOPRINOSIMA

Prema važećim propisima Prema Nacrtu Zakona o porezu na d

ohodak

1. Bruto plaća 1.471,00 KM 1.525,55 KM

2. Doprinosi iz plaće (32%) 471,00 KM 31% 472,95 KM

3. Oporeziva plaća 1.000,00 KM 1.052,60 KM

4. Osnovni lični odbitak (F-2,2) 440,00 KM

5. Porezna osnovica 1.000,00 KM 612,60 KM

Sadašnji porez 5% 50,00 KM

Porez na dohodak 60,00 KM

10% na 600,00 KM 1,90 KM

15% na 12,60 KM

6. Ukupan porez prema Nacrtu novog zakona 61,90 KM

7. Neto za isplatu 1.000,00 KM (3.-6.) 990,70 KM

1.000 x 1,05263

Bruto = = 1.525,55

0,69

20

PRIMJER OBRAČUNA POREZA I DOPRINOSA NA LIČNA PRIMANJA (uvećana za porez 5%) U FEDERACIJI BIH (prijedlog Zakona o porezu na dohodak- 2 stope-LO-440 KM bez oporezivanja naknade za topli obrok-doprinosi iz plaće 31%) I U REPUBLICI SRPSKOJ (od

01.01.2007.g.)/ olakšica za izdržavanje 2 djece – faktor 2,2 = 440 KM/

FBiH RS Razlika u RS1 Plaća bez doprinosa 1.000.00 1.000.002 Naknada za topli obrok 250.00 250.003 Ukupna neto lična primanja 1.250.00 1.250.004 Oporeziva lična primanja 1.000.00 1.250.005 Bruto iznos plaće 1.525.50 1.775.00 249.506 Bruto iznos ličnih primanja 1.775.50 1.879.50 104.007 Doprinosi iz plaće (31%) 473.00 525.00 52.008 Oporezivi iznos plaće 1.052.50 1.250.00 197.509 Porez na plaću-lična primanja 62.00 104.50 42.50

10 Plaća za isplatu 990.50 1.145.50 155.0011 Naknada za topli obrok za isplatu 250.0012 Ukupno za isplatu (10+11) 1.240.50 1.145.50 -95.55

Obaveze poslodavca13 Doprinosi na plaću 175.0014 Poseban porez 5.2515 Troškovi plaće i toplog obroka 1.956.25 1.879.50 -76.75

21

PRIMJER OBRAČUNA POREZA I DOPRINOSA NA LIČNA PRIMANJA (uvećana za porez 5%) U FEDERACIJI BIH (prijedlog Zakona o porezu na dohodak- 2 stope-LO-440 KM bez oporezivanja naknade za topli obrok) I U REPUBLICI SRPSKOJ (od 01.01.2007.g.)/ olakšica za izdržavanje 2 djece – faktor 2,2 = 440 KM/

FBiH RS Razlika u RS1 Plaća bez doprinosa 1,000.00 1,000.002 Naknada za topli obrok 250.00 250.003 Ukupna neto lična primanja 1,250.00 1,250.004 Oporeziva lična primanja 1,000.00 1,250.005 Bruto iznos plaće 1,548.00 1,775.00 227.006 Bruto iznos ličnih primanja 1,798.00 1,879.50 81.507 Doprinosi iz plaće 495.00 525.00 30.008 Oporezivi iznos plaće 1,053.00 1,250.00 197.009 Porez na plaću-lična primanja 61.95 104.50 42.55

10 Plaća za isplatu 991.05 1,145.50 154.4511 Naknada za topli obrok za isplatu 250.0012 Ukupno za isplatu (10+11) 1,241.05 1,145.50 -95.55

Obaveze poslodavca13 Doprinosi na plaću 178.0014 Poseban porez 5.2515 Troškovi plaće i toplog obroka 1,981.25 1,879.50 -101.55

22

Porez na dobit

Smanjenje porezne stope sa 30% na 10%

Ukidanje pojedinih poreznih podsticaja i olakšica

23

Olakšice koje se ukidaju

Za novoosnovano društvo Za poduzeća koja djeluju u slobodnim

zonama Za poduzeća sa ulaganjem stranih lica Za reinvestiranje oporezive dobiti Za ujednačavajući porez

24

NOVE OLAKŠICE Oslobađanje plaćanja poreza na dobit za obveznike

koji ostvare preko 30% izvoza od ukupno ostvarenog prihoda i po tom osnovu imaju pravo povrata PDV-a.

Obveznik se oslobađa plaćanja poreza na dobit za period od pet godina počevši od prve godine investiranja, ako u periodu od pet godina izvrši investiranje od najmanje 20 mil. KM.

Poslovna jedinica nerezidenta koji je osnovan izvan teritorije Federacije, a u Bosni i Hercegovini oslobađa se plaćanja poreza na dobit za dobit koju ostvari poslovanjem na teritoriji Federacije.

25

Fiskalni efekti na bazi prikupljenog poreza

2005 2006Prihod federalnog budžeta 42,100,903 48,388,695Prihod kantonalnog budžeta 35,740,633 50,822,724Prihod općinskog budžeta 1,171,102 440,096Ukupno 79,012,638 99,651,515

26

Broj registrovanih pravnih lica u FBiH: 53.000

Broj pravnih lica koja su platila porez na dobit:

6.600

27

Struktura velikih poreznih obveznika u prikupljenim prihodima od poreza na dobit

komunalne firme I telekomunikacije

70%

banke i ostale finansijske institucije

25%

osiguravajuće i reosiguravajuće

firme5%

28

Struktura ostalih poreznih obveznika u prikupljenim prihodima od poreza na dobit

Rudarstvo, poljoprivreda i

šumarstvo4%

Proizvodnja29%

Građevinarstvo9%

Trgovina na veliko23%

Trgovina na malo16%

Usluge7%

Marketing, konsalting i

računovodstvo9%

Ostalo3%

29

Usporedba sadašnjeg i predloženog sistema

Porezna osnovicaStopa porezaObrač. porez Olakšice (a,b,c,d,g)* Olakšice(e,f)* Porez po umanjenju2,181,000 30% 654,300 558,369 1,631 99,000

Porezna osnovicaStopa porezaObrač. porez Olakšice (a,b,c,d,g)* Olakšice(e,f)* Porez po umanjenju2,181,000 10% 218,100 0 1,631 216,450

Razlika (apsolutna vrijednost) 117,450

Razlika (procenat) 119%

PREDLOŽENI SISTEM

SADAŠNJI SISTEM (u hiljadama KM)

30

Hvala na pažnji!