mr Corrie Ebbers ZvE april 2016

Wat is privacy

Vrijwillig vs verplicht

Informatieplicht

Samenwerken

Toestemming

Geheim vs delen

Inzage- en correctierecht

Wie ….. LinkedIn Instagram Facebook Tinder WhatsApp

GRATIS !!!! G-mail

Skypen Met het invoeren van de e-mailadressen van uw vrienden

geeft u te kennen dat zij akkoord zijn gegaan met het verstrekken van hun gegevens.

Hotmail

WeTransfer

WhatsApp

“Ik heb niks te verbergen”

- bonuskaart AH - vZVZ ‘toestemming’ LSP (EPD) - slimme energiemeter - smart tv iot = internet of things zie computable.nl - 11 april

onze gegevens zijn geld waard Facebook 100 miljard = 120 dollar per gebruiker

Google-gebruiker = 24 dollar

Facebook koopt Instagram voor 1 miljard dollar (30 miljoen Facebookers)

Transparantie en regie? Zie ‘Data: het nieuwe goud’, Zembla 2 december 2015

Nieuw businessmodel: zelf info prijsgeven aan adverteerders en korting bedingen bv op vliegticket

privacy en dataprotectie

privacy is recht van individu

data protectie is plicht van verantwoordelijke

PRIVACY

� ruimtelijk

� communicatie

� lichamelijk

� informationeel

� relationeel

HOOFDREGEL =

bescherming van de persoonlijke levenssfeer

inbreuk alleen bij wet Wet = WMO/Jeugdwet/Wgbo/Participatiewet/WBP etc etc

PRIVACY

� Recht op zelfontplooiing/zelfbeschikking

� Recht om te weten welke informatie er wordt verwerkt, correctie en wie aanspreekbaar is (art. 10 Grondwet)

� Autonomie leidt tot participatie

belang van privacy

�  Burger vrijwaren tegen te grote overheidsinmenging

�  Bewaken vrije toegang tot fundamentele voorzieningen

�  Behoud van vertrouwen tussen overheid/zorgverleners en burger

Voortdurend zoeken naar evenwicht

Kernwaarden: eigen regie cliënt en integriteit hulpverlener

de wet regelt

rechten van cliënt: •  op informatie •  inzage •  correctie •  klachtrecht •  rechtsbescherming •  medezeggenschap

plichten van organisatie: •  professioneel

handelen •  informatieplicht •  dossiervorming •  informatie verstrekken •  geheimhouding … wettelijk normenkader geeft houvast

dossierplicht

�  welke hulp, welke wet

�  dataminimalisatie, alleen info die noodzakelijk is

�  maar .. wel volledige en juiste info

�  geen vage vermoedens of onderbuik

�  persoonlijke werkaantekeningen buiten dossier houden

verwarrend

�  Hulpverlening is vrijwillig tenzij …

�  Informeren van cliënt

�  Toestemming

�  Geheimhouding

�  Inzagerecht

samenvatting

1.  altijd cliënt vooraf informeren dat gegevens worden verwerkt (tenzij uitz … art. 43 Wbp)

2.  dossier bijhouden verplicht

3.  is delen noodzakelijk in belang cliënt? Elk individueel geval afzonderlijk afwegen

4.  mag ik delen o.g.v. rol, taak en met wie

5.  zo nee, toestemming nodig

6.  geen toestemming, conflict van plichten … Checklist hanteren

vrijwillig of verplicht a) vrijwillig = medische ingrepen, medicijnen, therapie, hulpverlening e.d.

geen ‘toestemming’ maar ‘instemming’

Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen, recht op onaantastbaarheid van zijn lichaam (lichamelijke privacy art. 11 Grondwet)

b) verplicht = dna afnemen o.g.v. wet – Justitie – ots maatregel - RvK – reclassering

c) voorwaardelijke bv schuldhulpverlening

Informatieplicht art. 33/34 Wbp

Bij intake plicht cliënt te informeren:

�  als info van klant zelf komt; voordat gegevens worden vastgelegd moet klant geïnformeerd worden over doel, wie is verantwoordelijke

�  als info uit andere bron komt; op moment van vastlegging of op moment van verstrekking aan derde

�  vergelijk in strafrecht: cautie

samenwerken

‘samenwerking vindt plaats in een keten van partijen waarbij taken en belangen elkaar raken of in het verlengde van elkaar liggen’

- niet door één partij op te lossen

- gezamenlijk belang

-  overstijgt de bevoegdheid

Samenwerken = regie voering, wie doet wat

Info delen in belang van cliënt, niet in belang van hulpverlener

wat is toestemming?

Elke vrije, specifieke en op informatie berustende wilsuiting waarmee betrokkene aanvaardt dat hem betreffende persoonsgegevens worden verwerkt ( art 1. i. WBP)

�  Veronderstelde toestemming, Wgbo

�  Ondubbelzinnig (art 8 a gewone gegevens)

�  Uitdrukkelijk (art 23 gezondheids- strafrechtelijke gegevens)

nb: geen toestemming nodig om dossier aan te leggen

intrekken toestemming, gevolg direct stoppen art. 5 lid 2 Wbp

bijzondergevoeligegegevensart.16Wbp

godsdienst of levensovertuiging, ras, politieke gezindheid, gezondheid, seksuele leven, lidmaatschap van een vakvereniging, strafrechtelijke persoonsgegevens en persoonsgegevens over onrechtmatig of hinderlijk gedrag in verband met een opgelegd verbod naar aanleiding van dat gedrag

rechtma9gegrondslagvoorverwerkingart.16e.v.WBP

verbod, tenzij ………. hulpverleners met geheimhoudingsplicht art. 21 Wbp, of uitdrukkelijke toestemming art. 23 Wbp

geheimhouding vs delen

•  absolute geheimhouding = zelden

•  relatieve geheimhouding = moeilijk

•  spreek-/klikplicht = ambtenaar o.g.v. wet vgl art. 66 Participatiewet (vermoeden misdrijf)

ambtenaar hulpverlener

dus samenwerken kan door acties af te stemmen, regievoering maar ieder binnen eigen verantwoordelijkheden en bevoegdheden

zie Informatieblad Informatie delen in samenwerkingsverbanden - Autoriteit Persoonsgegevens ‘buitenkant’ informatie

informatie delen m.b.t. gezondheid

- directe collega’s/waarnemer, criteria: -  met oog op goed behandeling art. 21 Wbp

-  rechtstreeks betrokken bij behandeling art. 457 lid 2 Wgbo

-  o.g.v. wet, bv bij ‘verplichte’ relatie RvK, reclass. Jeugdzorg, Participatiewet bv re-integratie, art. 21/22 Wbp

- o.g.v. uitdrukkelijke toestemming art. 23 Wbp

- zonder toestemming = conflict van plichten …

… conflict van plichten

Plicht om te zwijgen botst met plicht om te spreken vanwege zwaarwegende belangen van de cliënt of een ander

�  Kan ik echt geen toestemming krijgen?

�  Welk zwaarwegend belang?

�  Kan het ook zonder verbreken geheimhouding (subsidiariteit)

�  Hoe weeg ik belangen cliënt?

belangenafweging a) Het probleem weegt zó zwaar dat ik moet melden, namelijk …..

b) Ik wil door te melden het volgende doel bereiken …..

c) Er is geen andere mogelijkheid om dit probleem op te lossen

d) Door te melden is het vrijwel zeker dat erger wordt voorkomen

e) Ik heb intern overlegd

f) Het belang om info te delen weegt zwaarder dan mijn geheimhoudingsplicht

g) Eventueel eerst anoniem voorleggen voor advies bij meldpunt Veilig Thuis

inzagerecht

� persoonlijk recht

�  recht op afschrift

�  info van derde in dossier?

Correctierecht als info feitelijk onjuist, niet ter zake dient, bovenmatig is

�  eigen lezing toevoegen

uitzondering op rechten

Recht op informatie, inzage, correctie is hoofdregel; niet als in een individueel geval …

•  veiligheid staat

•  strafbare feiten

•  naleving wettelijke voorschriften

•  bescherming cliënt of van een ander

zie art. 43 Wbp en art. 3 lid 2 Besluit Meldcode HG

let op: de uitzondering is nooit een zelfstandige rechtmatige grondslag

dus

1.  altijd cliënt vooraf informeren, tenzij uitz … art. 43 Wbp

2.  dossier bijhouden

3.  is delen noodzakelijk in belang client? Elk individueel geval afzonderlijk afwegen

4.  mag ik delen o.g.v. rol, taak… zie boven

5.  zo nee, toestemming nodig

6.  geen toestemming, conflict van plichten … Checklist hanteren

bronnen

•  www.meldcriteria.nl bedoeld voor melding bij de verwijsindex risicojongeren

•  www.vooreenveiligthuis.nl

•  www.vng.nl sociaal domein

•  diverse beroepscodes o.a. maatschappelijk werker en jeugdzorgwerker zie www.bpsw.nl

•  www.bigregister.nl

leuke bronnen � Bits of Freedom (BOF.nl) – Internet

vrijheid toolbox

� Zembla ‘Data: het nieuwe goud’ op 2 december 2015

� website michelkraay.nl

� Dave Eggers ‘De Cirkel’ (boek)

� Ixquick zoekmachine tip: wordt privacy functionaris

de rollen

� de professional gebonden aan wet

� de ‘derde’: omgeving cliënt familie, buren e.a. is privesfeer

� met vrijwilliger afspraken maken