postresüsitasyon sendromu

93
POSTRESÜSİTASYON SENDROMU Doç. Dr. Şule AKIN Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı

Upload: sule-akin

Post on 05-Jul-2015

364 views

Category:

Health & Medicine


5 download

DESCRIPTION

Postresüsitasyon sendromu

TRANSCRIPT

Page 6: Postresüsitasyon sendromu

Negovsky Resuscitation 1972;1:1Safar Crit Care Med 1988;13:932

Negovsky; 1972

Patojenik faktör hipotezleri

Reperfüzyon yetmezliği

Reoksijenasyon hasarı

Ekstraserebral organlardaki bozukluğa bağlı serebral intoksikasyon

Kan hücresi aktivitesinde değişiklik ve koagülasyon bozukluğu

POST RESÜSİTASYON SENDROMU - Tanım- Tarihçe

Page 9: Postresüsitasyon sendromu

ILCOR

Amerikan Kalp Birliği

Avustralya ve Yani Zelanda Resüsitasyon

Konseyi

Avrupa Resüsitasyon

Konseyi

Kanada Kalp ve

İnme Vakfı

İnterAmerikanKalp Vakfı

Asya Resüsitasyon

Konseyi

Güney Afrika Resüsitasyon

Konseyi

Amerikan Kalp Birliği Acil Kardiyovasküler

Bakım Komitesi

KardiyovaskülerCerrahi ve Anestezi

Konseyi

Kardiyopulmoner, Perioperatif ve

Yoğun Bakım Konseyi

Klinik Kardiyoloji

Konseyi

İnmeKonseyi

Page 19: Postresüsitasyon sendromu

PRS - EVRELERİEVRE I EVRE II EVRE III EVRE IV

O-10. saat 10-24 saat 1-3. gün > 3 gün

Serebral ve sistemik

hemodinamiklerde

hızla değişim

Kardiyovasküler

fonksiyonun

normale dönmesi

Sistemik

göstergelerde

normalleşme

(beyin dahil)

Lokalize veya

jeneralize

enfeksiyon

İmmün yanıtın

başlaması

(T ve B lenfositlere

hiperreaktivite)

Persistan beyin

disfonksiyonu,

mikrosirkülasyonda

bozulma

Bakteriyemiye

neden olan barsak

geçirgenliğinde

artma

Ağır olgularda

uzamış metabolik

bozukluk

Katabolizmaya bağlı

metabolik bozukluk

Ölüm nedeni:

Tekrarlayan

kardiyak arrest

Pulmoner, hepatik,

pankreatik, renal

yetmezlik ÖLÜM

Page 22: Postresüsitasyon sendromu

1953 → İlk büyük çok merkezli çalışma, n = 672- Erişkin hastane-içi KA yaşama oranı = % 50

2006 → n = 19.819 erişkin; n = 524 çocuk- Erişkin hastane-içi yaşama oranı = % 67- Çocuk hastane-içi yaşama oranı = %55

2007 AHA İstatistiği

Erişkin Hastane dışı KA yaşama oranı = % 6.3

Ann Surg. 1953;137(5):731-744.JAMA. 2006;295(1):50-57.JAMA. 1966;198(4):372-379.

ERKEN DÖNEM

GEÇDÖNEM

Page 23: Postresüsitasyon sendromu

YAŞAMLA İLİŞKİLENDİRİLEN FAKTÖRLER

Friberg. Neurocritical Care Society October 2008, Miami

SONUÇ

BELİRLEYİCİLERİ

OR

Yaş %5 / yıl

SDGD’ a geçen zaman %6 / dk

Başlangıç ritmi VT/VF 2.52

Tanık olunmuş arrest 1.88

Hipertansiyon 2.65

Kardiyojenik şok 0.69

Başlangıç ritmi asistolİ 0.56

Nöbetler 0.37

Page 25: Postresüsitasyon sendromu

YAŞAMLA İLİŞKİLENDİRİLEN FAKTÖRLER

Friberg. Neurocritical Care Society October 2008, Miami

SONUÇ

BELİRLEYİCİLERİ

OR

Yaş %5 / yıl

SDGD’ a geçen zaman %6 / dk

Başlangıç ritmi VT/VF 2.52

Tanık olunmuş arrest 1.88

Hipertansiyon 2.65

Kardiyojenik şok 0.69

Başlangıç ritmi asistolİ 0.56

Nöbetler 0.37

Page 35: Postresüsitasyon sendromu

İskemi

Trombosit aktivasyonu(Tromboz + vazokonstrüksiyon)

Metabolizma değişikliği(ATP kaybı)

Doku hasarı

Reperfüzyon(Reoksijenasyon)

PAF+TTB4

Serbest radikaller

Lipid peroksidasyonu Endotel hücre hasarıKemotaktik faktörler

Membran bütünlüğünün bozulması Nötrofil birikmesi

Fagositoz Lökosit tıkacı

O2 radikali İskemi

NO Adhezyonmoleküller

Komplemanaktivasyonu

PGI2

TXA2

LTB4

SitokinlerIL-1 IL-6

Vazokonstrüksiyon, trombosit agregasyonu, nötrofil kemotaksisi

İskemi/Reperfüzyon HasarındaOlaylar Dizisi

Page 36: Postresüsitasyon sendromu

Nörolojik hasar, mortaliteninprimer belirleyicisidir

Nöroprotektif tedavinin hızla başlatılması en önemli girişim

Ancak … beyin uygun kan akımı olmadan yaşayamaz!

Cause of death in patients surviving out of hospital cardiac arrest but dying during hospitalization

Proceedings of the ATS 2007; 4:A792

Hastane dışı kardiyak arrest hastalarında hastaneye yatış sırasındaki ölüm nedenleri

Anoksik beyin hasarı

Sirkülatuvar kollaps

Desteğinerken

sonlandırılması

Asidoz

Hipoksi

Page 38: Postresüsitasyon sendromu

SİRKÜLATUVAR ARRESTTE BEYİN HASARLANMASININ MEKANİZMASI

Primer Hasar

ATP yokluğuna bağlı “Enerji Yetersizliği”

Sekonder Hasar

Transsellüler elektrolit gradiyentinin kaybı

- Ca+, Na+, Cl- hücre içine - K+ hücre dışına

Su Na+ ile birlikte hücre içine girer Sitotoksik Ödem

Lipid peroksidaz membranların hasarı

Apopitotik yolların aktivasyonu, mikrovasküler tromboz

Reperfüzyon hasarı

Page 44: Postresüsitasyon sendromu

BEYİN HASARI

PATOFİZYOLOJİ Serebrovasküler

otoregülasyonda bozulma Serebral ödem (sınırlı) Postiskemik nörodejenerasyon

KLİNİK Koma Nöbet Miyoklonus Bilişsel disfonksiyon Persistan vejetatif durum Sekonder Parkinsonizm Kortikal inme Spinal inme Beyin ölümü

TEDAVİ Terapötik hipotermi Erken hemodinamik

optimizasyon Havayolunun korunması

ve mekanik ventilasyon Nöbetin kontrolüOksijenasyonun kontrolü

(SaO2 %94-96) Destekleyici tedavi

Page 45: Postresüsitasyon sendromu

MİYOKARDİYAL DİSFONKSİYON

PATOFİZYOLOJİ Global hipokinezi

(miyokardiyal afallama) Akut Koroner Sendrom

KLİNİK Kardiyak debide azalma Hipotansiyon Disritmi Kardiyovasküler kollaps

TEDAVİ AMİ’nin erken

revaskülarizasyonuErken hemodinamik

optimizasyon İntravenöz sıvı İnotrop tedavi İABP Sol ventrikülü asiste eden

cihazlar EKMO

Page 46: Postresüsitasyon sendromu

SİSTEMİK İSKEMİ/REPERFÜZYON YANITI

PATOFİZYOLOJİ SIRS Vazoregülasyonda bozulma Koagülasyonda artma Adrenal süpresyon Oksijen sunumu ve

kullanımında bozulma Enfeksiyona dirençte bozulma

KLİNİK Dokuda hipoksi/iskemi Hipotansiyon Kardiyovasküler kollaps Pireksi (ateş) Hiperglisemi Multiorgan yetmezliği Enfeksiyon

TEDAVİ Erken hemodinamikoptimizasyon İntravenöz sıvı Vazopressörler Yüksek-volümlü hemofiltrasyon Isı kontrolü Glukoz kontrolü Kanıtlanan enfeksiyona

göre antibiyotik

Page 47: Postresüsitasyon sendromu

PERSİSTAN PRESİPİTE EDEN PATOLOJİ

PATOFİZYOLOJİ Kardiyovasküler hastalık; %50

(AMİ/AKS, kardiyomiyopati) Pulmoner hastalık; %2-10

(KOAH, astım) SSS hastalığı (serebrovasküler olay) Tromboembolik hastalık (PE) Toksikoloji (aşırı doz, zehirlenme) Enfeksiyon (sepsis, pnömoni) Hipovolemi

(hemoraji, dehidratasyon)

KLİNİK Nedene spesifik Ancak eşlik eden PRS ile komplike

TEDAVİ Hastanın durumuna ve eşlik eden PRS’ye göre hastalığa spesifik girişimler

Page 52: Postresüsitasyon sendromu

TEDAVİ STRATEJİLERİGenel yoğun bakım protokolleri Sedasyon ve nöromüsküler blokaj

Uygun monitörizasyon Nöbetin kontrolü ve korunma

Erken hemodinamik optimizasyon GLUKOZ kontrolü

Oksijenasyon Nöroprotektif farmakoloji

Ventilasyon Adrenal disfonksiyonun tedavisi

Dolaşım desteği Böbrek yetmezliğinin tedavisi

AKS’un yönetimi İnfeksiyonun kontrolü

Diğer persistan presipite eden patolojilerin tedavisi

İmplante edilebilen “Cardioverter” Defibrilatörlerin yerleştirilmesi

Page 53: Postresüsitasyon sendromu

TEDAVİ STRATEJİLERİGenel yoğun bakım protokolleri Sedasyon ve nöromüsküler blokaj

Uygun monitörizasyon Nöbetin kontrolü ve korunma

Erken hemodinamik optimizasyon GLUKOZ kontrolü

Oksijenasyon Nöroprotektif farmakoloji

Ventilasyon Adrenal disfonksiyonun tedavisi

Dolaşım desteği Böbrek yetmezliğinin tedavisi

AKS’un yönetimi İnfeksiyonun kontrolü

Diğer persistan presipite eden patolojilerin tedavisi

İmplante edilebilen “Cardioverter” Defibrilatörlerin yerleştirilmesi

TERAPÖTİK HİPOTERMİ

Page 54: Postresüsitasyon sendromu

PRS – TANI - MonitörizasyonGenel Yoğun Bakım

Monitörizasyonu

İleri Hemodinamik

Monitörizasyon

Serebral Monitörizasyon

Arteriyel Kateter Ekokardiyografi EEG (endikasyonda/sürekli)

“Pulse oksimetri” ile SpO2 Kardiyak debi monitörizasyonu BT/MRI

Sürekli EKG BIS

SVB SVO2

ScVO2 Juguler venöz oksimetri

Isı (mesane, özefagus) İKB

İdrar çıkışı

Arteriyel kan gazları

Serum laktat

Kan şekeri, elektrolitleri, CBC ve genel kan örneklemesi

Göğüs grafisi

Page 56: Postresüsitasyon sendromu

ERKEN HEDEFE YÖNELİK TEDAVİ

SVB : 8-12 mmHg OAB : 65-90 mmHg SCvO2 > %70 Htc > %30 veya Hb > 8 g/dl Laktat 2 mmol/L İdrar çıkışı: 0.5 mL/kg/st Oksijen sunum indeksi > 600mL/dk/m2

İV sıvı (Kristalloid veya kolloid)(Hipertonik salin?)

İnotroplar Vazopressörler Kan transfüzyonu

Page 72: Postresüsitasyon sendromu

Arrestve SDGD

Resüsitasyon ve Değerlendirme- Onaylayın: Stabil ritim

Stabil havayoluOAB> 65 mmHg

- Nörolojik Muayene- Kardiyak Değerlendirme

İndüksiyon- Hedef kor ısısı 33C- Potasyum >3.8 mEq/L olacak şekilde başlayın- Nöbeti değerlendirin ve tedavi edin- Sedasyon uygulayın- 4 C’de 30-40 cc/kg’dan IV sıvı infüze edin- Nöromonitörizasyon seçeneklerini düşünün-Titreme için bolus doz NMB- Yüzey veya intravasküler soğutma

İdame-Kor ısısı 33C X 18-24 st- Normal pH için ventile ediniz- Elektrolitleri mormal tutunuz- Kan glukozu 100-150 mg/dl- OAB65 mmHg (SPB’ını düşününüz)- Uygun sistemik perfüzyonu doğrulayınız- Pulmoner infiltrasyonlar için antibiyotik- Hipotermi için ilaç veriniz- Cildin korunması

Yeniden Isıtma- Saatte 0.25-0.33C ısıtınız- Volümü tamamlayınız- Potasyumu izleyiniz- OAB65 mmHg (SPB’ını düşününüz)- Paralitikleri sonlandırınız- T> 36 C ise sedasyonu kesini- Uygunsa ekstübe ediniz - Titreme protokolü- SDGD’ten 72 saat sonraya kadar

T< 37.5C olarak devam ediniz - Hipotermi için ilaç veriniz- Cildin korunması

72 saatlik yeniden değerlendirmeNörolojik prognoz belirleme

- Yaşam desteğininçekilmesi

- Organ donasyonu

- Mevcut yaşam bakım seviyesinin devamı

- Ekstübasyon- Kalp işleyişinin devamı - Eve veya rehabilitasyona taburcu

Kardiyak kateterizasyon PCI(Başlangıç GKS5)

Terapötik Hipotermi(Sözlü uyarana yanıt yok)

Page 73: Postresüsitasyon sendromu

Arrestve SDGD

Resüsitasyon ve Değerlendirme- Onaylayın: Stabil ritim

Stabil havayoluOAB> 65 mmHg

- Nörolojik Muayene- Kardiyak Değerlendirme

İndüksiyon- Hedef kor ısısı 33C- Potasyum >3.8 mEq/L olacak şekilde başlayın- Nöbeti değerlendirin ve tedavi edin- Sedasyon uygulayın- 4 C’de 30-40 cc/kg’dan IV sıvı infüze edin- Nöromonitörizasyon seçeneklerini düşünün-Titreme için bolus doz NMB- Yüzey veya intravasküler soğutma

Yeniden Isıtma- Saatte 0.25-0.33C ısıtınız- Volümü tamamlayınız- Potasyumu izleyiniz- OAB65 mmHg (SPB’ını düşününüz)- Paralitikleri sonlandırınız- T> 36 C ise sedasyonu kesini- Uygunsa ekstübe ediniz - Titreme protokolü- SDGD’ten 72 saat sonraya kadar

T< 37.5C olarak devam ediniz - Hipotermi için ilaç veriniz- Cildin korunması

72 saatlik yeniden değerlendirmeNörolojik prognoz belirleme

- Yaşam desteğininçekilmesi

- Organ donasyonu

- Mevcut yaşam bakım seviyesinin devamı

- Ekstübasyon- Kalp işleyişinin devamı - Eve veya rehabilitasyona taburcu

Kardiyak kateterizasyon PCI(Başlangıç GKS5)

Terapötik Hipotermi(Sözlü uyarana yanıt yok)

İdame-Kor ısısı 33C X 18-24 st- Normal pH için ventile ediniz- Elektrolitleri mormal tutunuz- Kan glukozu 100-150 mg/dl- OAB65 mmHg (SPB’ını düşününüz)- Uygun sistemik perfüzyonu doğrulayınız- Pulmoner infiltrasyonlar için antibiyotik- Hipotermi için ilaç veriniz- Cildin korunması

Page 74: Postresüsitasyon sendromu

Arrestve SDGD

Resüsitasyon ve Değerlendirme- Onaylayın: Stabil ritim

Stabil havayoluOAB> 65 mmHg

- Nörolojik Muayene- Kardiyak Değerlendirme

İndüksiyon- Hedef kor ısısı 33C- Potasyum >3.8 mEq/L olacak şekilde başlayın- Nöbeti değerlendirin ve tedavi edin- Sedasyon uygulayın- 4 C’de 30-40 cc/kg’dan IV sıvı infüze edin- Nöromonitörizasyon seçeneklerini düşünün-Titreme için bolus doz NMB- Yüzey veya intravasküler soğutma

Yeniden Isıtma- Saatte 0.25-0.33C ısıtınız- Volümü tamamlayınız- Potasyumu izleyiniz- OAB65 mmHg (SPB’ını düşününüz)- Paralitikleri sonlandırınız- T> 36 C ise sedasyonu kesini- Uygunsa ekstübe ediniz - Titreme protokolü- SDGD’ten 72 saat sonraya kadar

T< 37.5C olarak devam ediniz - Hipotermi için ilaç veriniz- Cildin korunması

72 saatlik yeniden değerlendirmeNörolojik prognoz belirleme

- Yaşam desteğininçekilmesi

- Organ donasyonu

- Mevcut yaşam bakım seviyesinin devamı

- Ekstübasyon- Kalp işleyişinin devamı - Eve veya rehabilitasyona taburcu

Kardiyak kateterizasyon PCI(Başlangıç GKS5)

Terapötik Hipotermi(Sözlü uyarana yanıt yok)

İdame-Kor ısısı 33C X 18-24 st- Normal pH için ventile ediniz- Elektrolitleri mormal tutunuz- Kan glukozu 100-150 mg/dl- OAB65 mmHg (SPB’ını düşününüz)- Uygun sistemik perfüzyonu doğrulayınız- Pulmoner infiltrasyonlar için antibiyotik- Hipotermi için ilaç veriniz- Cildin korunması

Page 75: Postresüsitasyon sendromu

Arrestve SDGD

Resüsitasyon ve Değerlendirme- Onaylayın: Stabil ritim

Stabil havayoluOAB> 65 mmHg

- Nörolojik Muayene- Kardiyak Değerlendirme

İndüksiyon- Hedef kor ısısı 33C- Potasyum >3.8 mEq/L olacak şekilde başlayın- Nöbeti değerlendirin ve tedavi edin- Sedasyon uygulayın- 4 C’de 30-40 cc/kg’dan IV sıvı infüze edin- Nöromonitörizasyon seçeneklerini düşünün-Titreme için bolus doz NMB- Yüzey veya intravasküler soğutma

Yeniden Isıtma- Saatte 0.25-0.33C ısıtınız- Volümü tamamlayınız- Potasyumu izleyiniz- OAB65 mmHg (SPB’ını düşününüz)- Paralitikleri sonlandırınız- T> 36 C ise sedasyonu kesini- Uygunsa ekstübe ediniz - Titreme protokolü- SDGD’ten 72 saat sonraya kadar

T< 37.5C olarak devam ediniz - Hipotermi için ilaç veriniz- Cildin korunması

72 saatlik yeniden değerlendirmeNörolojik prognoz belirleme

- Yaşam desteğininçekilmesi

- Organ donasyonu

- Mevcut yaşam bakım seviyesinin devamı

- Ekstübasyon- Kalp işleyişinin devamı - Eve veya rehabilitasyona taburcu

Kardiyak kateterizasyon PCI(Başlangıç GKS5)

Terapötik Hipotermi(Sözlü uyarana yanıt yok)

İdame-Kor ısısı 33C X 18-24 st- Normal pH için ventile ediniz- Elektrolitleri mormal tutunuz- Kan glukozu 100-150 mg/dl- OAB65 mmHg (SPB’ını düşününüz)- Uygun sistemik perfüzyonu doğrulayınız- Pulmoner infiltrasyonlar için antibiyotik- Hipotermi için ilaç veriniz- Cildin korunması

Page 76: Postresüsitasyon sendromu

Arrestve SDGD

Resüsitasyon ve Değerlendirme- Onaylayın: Stabil ritim

Stabil havayoluOAB> 65 mmHg

- Nörolojik Muayene- Kardiyak Değerlendirme

İndüksiyon- Hedef kor ısısı 33C- Potasyum >3.8 mEq/L olacak şekilde başlayın- Nöbeti değerlendirin ve tedavi edin- Sedasyon uygulayın- 4 C’de 30-40 cc/kg’dan IV sıvı infüze edin- Nöromonitörizasyon seçeneklerini düşünün-Titreme için bolus doz NMB- Yüzey veya intravasküler soğutma

Yeniden Isıtma- Saatte 0.25-0.33C ısıtınız- Volümü tamamlayınız- Potasyumu izleyiniz- OAB65 mmHg (SPB’ını düşününüz)- Paralitikleri sonlandırınız- T> 36 C ise sedasyonu kesini- Uygunsa ekstübe ediniz - Titreme protokolü- SDGD’ten 72 saat sonraya kadar

T< 37.5C olarak devam ediniz - Hipotermi için ilaç veriniz- Cildin korunması

72 saatlik yeniden değerlendirmeNörolojik prognoz belirleme

- Yaşam desteğininçekilmesi

- Organ donasyonu

- Mevcut yaşam bakım seviyesinin devamı

- Ekstübasyon- Kalp işleyişinin devamı - Eve veya rehabilitasyona taburcu

Kardiyak kateterizasyon PCI(Başlangıç GKS5)

Terapötik Hipotermi(Sözlü uyarana yanıt yok)

İdame-Kor ısısı 33C X 18-24 st- Normal pH için ventile ediniz- Elektrolitleri mormal tutunuz- Kan glukozu 100-150 mg/dl- OAB65 mmHg (SPB’ını düşününüz)- Uygun sistemik perfüzyonu doğrulayınız- Pulmoner infiltrasyonlar için antibiyotik- Hipotermi için ilaç veriniz- Cildin korunması

Page 78: Postresüsitasyon sendromu

Practice Parameter: Prediction of outcome in comatose

survivors after cardiopulmonary resuscitation (an

evidence-based review)Report of the Quality Standards Subcommittee of the

American Academy of NeurologyE.F.M. Wijdicks, MD; A. Hijdra, MD; G.B. Young, MD; C.L. Bassetti, MD; and S. Wiebe, MD

NEUROLOGY 67 July (2 of 2) 2006

Page 79: Postresüsitasyon sendromu

KÖTÜ PROGNOZ BELİRLEYİCİLERİ

METOD:

MEDLINE Ocak 1966 – Ocak 2006; 391 çalışma

KPR’ye ait özellikler

Artmış vücut ısısı

Nörolojik muayene

Elektrofizyolojik çalışmalar

Biyokimyasal belirleyiciler

Beyin fonksiyonunun monitörizasyonu

Sinir görüntüleme çalışmalarıNEUROLOGY 67 July (2 of 2) 2006

Page 82: Postresüsitasyon sendromu

ÖNERİ: Komatöz hastalarda kardiyak arrestten 3 gün sonrapupil ve korne refleksinin olmaması veya motor yanıtyokluğu veya ekstensör motor yanıt varlığı kötü prognozdur

(ÖNERİ Seviyesİ A)

ÖNERİ: Primer sirkülatuvar arrestten sonraki ilk gündemiyoklonus “status epilepticus”u olan hastaların progozukötüdür

(ÖNERİ Seviyesİ B)

NEUROLOGY 67 July (2 of 2) 2006

Page 85: Postresüsitasyon sendromu

ÖNERİ: KPR sonrası 1-3. günlerde serum “neuron-specificenolase (NSE)” düzeyinin > 33 g/L olması doğru olarak kötüsonucu belirler

(ÖNERİ Seviyesİ B)

Komatöz hastalarda KPR’den sonra diğer serum ve BOSbiyokimyasal belirleyicilerinin prognostik değerinidestekleyen veya yalanlayan yeterli veri yoktur

(ÖNERİ Seviyesİ U)NEUROLOGY 67 July (2 of 2) 2006

Page 89: Postresüsitasyon sendromu

KOMA

Major yanıltıcı nedenleri kaldırınız

Herhangi bir zamanda beyin sapı refleksler (pupil, kornea, okulosefalik, öksürük) yok

1.Gün Miyoklonus

Status Epileticus

1-3. Gün SSEP

N20 yanıt yok

1-3. Gün NSE > 33g/L

3. Gün Pupil veya kornea refleksi yok

Eksternal motor yanıt veya yanıt yok

BELİRSİZ SONUÇ

Beyin Ölümü Testi

Beyin Ölümü Testi

Beyin Ölümü Testi

Beyin Ölümü Testi

Beyin Ölümü Testi

Beyin Ölümü Testi

EVET

EVET

EVET

EVET

EVET

EVET

KPR SONRASI PROGNOZ BELİRLEMEDE KULLANILAN KARAR ALGORİTMASI

NEUROLOGY 67 July (2 of 2) 2006