poim i vidovi revizija 2010-11

POIM I VIDOVI REVIZIJA

Prof. d-r Tatjana Petkovska

1

POIM I VIDOVI REVIZIJA

1. SOVREMENI POIMAWA NA REVIZIJATA2. VIDOVI NA REVIZIJA

- VIDOVI NA REVIZIJA SPORED PREDMETOT NA ISPITUVAWE- VIDOVI NA REVIZIJA SPORED ORGANOT KOJ GO SPROVEDUVA ISPITUVAWETO- VIDOVI NA REVIZIJA SPORED PODRA^JETO NA ISPITUVAWE

3. VIDOVI NA REVIZORI4. POTREBA OD POSTOEWE NA REVIZORSKA PROFESIJA VO

PAZARNITE EKONOMII5. RELACIJA POME\U SMETKOVODSTVOTO I REVIZIJATA6. KORISNICI NA REVIZORSKITE USLUGI

2

1. SOVREMENI POIMAWA NA REVIZIJATA

Terminot "revizija" etimolo{ki poteknuva od latinskiot glagol "revidere", {to vo prevod zna~i 'da se ispita', 'da se izvr{i pregled' i od novolatinskiot "revisio", so zna~ewe 'povtorno da se pregleda', 'odnovo da se pogleda', 'u{te edna{ da se vidi' zaradi ispituvawe i prosuduvawe. Vo angliskoto jazi~no podra~je za revizija se upotrebuva poimot "audit", {to potteknuva od latinskiot zbor "audite" so zna~ewe 'da se ~ue', t.e. slu{ne.

Definicija na Komitetot na Amerikanskata asocijacija na smetkovoditeli (American Accounting Association - AAA), "Sistematski proces na objektivno pribirawe i ocena na dokazi povrzani so izve{taite za ekonomskite nastani i rezultati, so cel da se potvrdi stepenot na korespondentnost pome|u postoe~kite izve{tai za raboteweto i odnapred utvrdenite kriteriumi i da se distribuiraat dobienite rezultati do zainteresiranite strani."

3

REVIZOR

Pribirawe i ocena na dokazi vo revizijata

Vospostavuvawe na relacija pome|u

izve{taite za ekonomskite

podatoci

i utvrdenite kriteriumi

Distribuirawe na dobienite rezultati

KORISNICI

4

(p r o d o l ` e n i e)

Definicijata na renomiranata profesionalna asocijacija vo Anglija "Komitet za sledewe na revizorskata praktika" e fokusirana samo na eden segment, odnosno eksternata revizija:"Revizijata pretstavuva nezavisno ispituvawe i davawe - izrazuvawe na mislewe za finansiskite izve{tai na pretprijatijata, bankite ili drugi organizacii od strana na imenuvaniot revizor, {to e izvr{eno vo soglasnost so barawata na postavenata zada~a i vo soglasnost so soodvetnite zakonski i profesionalni obvrski i soodvetnata regulativa ".

Me|unarodnata federacija na smetkovoditeli - IFAC ja dava slednava definicija:"Revizijata pretstavuva nezavisno ispituvawe na finansiskite izve{tai ili na onie finansiski informacii {to se odnesuvaat na subjektot, profitno orientiran ili ne, bez ogled na negovata golemina ili zakonska forma, koga takvoto ispituvawe e pottiknato so namera da se izrazi mislewe za niv."

5


Klu~ni sintagmi na brojnite definicii za revizija: Nezavisnost - revizorot mora da bide celosno nezavisen vo odnos

na klientot kaj kogo ja sproveduva revizijata, za negovoto mislewe da bide objektivno i uverlivo za {irokiot spektar na korisnicite na revizorskite uslugi (sopstvenici na kapitalot, kreditori, deponenti, potencijalni investitori, vladini agencii i sli~no).

Ispituvawe na finansiskite izve{tai - revizijata vo osnova se sveduva na prilo`uvawe na zbir na op{toprifatenite pravila i tehniki so koi se utvrduva efikasnosta i integritetot na kontrolniot sistem, kako i preciznosta, to~nosta i potpolnosta na smetkovodstvenite iskazi, se so cel da mu se ovozmo`i na revizorot da go oformi svoeto mislewe.

Kompetentno mislewe - su{tinata na ovaa sintagma se sostoi vo toa {to ovlasteniot revizor vo princip ne dava garancija za apsolutnata to~nost na revidiranite izve{tai, tuku samo ednostavno mislewe {to ako se ima predvid deka go izrazuva visokoobrazovan i iskusen ekspert koj ja izvr{il revizijata vo soglasnost so standardite za revizija, treba da bide tretirano i prifateno kako nezavisno, konstruktivno, argumentirano i doverlivo.

6


Izrazuvawe na mislewe - se podrazbira deka oformenoto mislewe mora da bide izrazeno vo forma na pismen izve{taj, koj soglasno so ~lenot 47 od IV direktiva na EU, e nerazdelen sledbenik na godi{nata presmetka i zaedno so nea pretstavuva predmet na javno publikuvawe. Ovoj izve{taj ja otslikuva verodostojnosta i objektivnosta na bilansot na sostojba, bilansot na uspeh i izve{tajot za raboteweto, so {to go zgolemuva stepenot na doverba vo delovnoto odlu~uvawe i komunicirawe.

Ovlasteno lice (revizor) - kompetentno i stru~no lice, so kompleksni teoretski poznavawa i bogato prakti~no iskustvo, koe e imenuvano na pravilen i regularen na~in, soglasno kriteriumite predvideni so zakonite i postapkite za educirawe i imenuvawe.

7

2. VIDOVI NA REVIZIJA

VIDOVI NA REVIZIJA SPORED PREDMETOT NA ISPITUVAWE- Revizija na finansiski izve{tai (Financial Statements Audits)

- Revizija na usoglasenost na postapkite (Compliance Audits)

- Revizija na raboteweto (Operational Audits)

- Sudska revizija (Forencis Audits) VIDOVI NA REVIZIJA SPORED ORGANOT KOJ GO

SPROVEDUVA ISPITUVAWETO- Eksterna revizija- Interna revizija

VIDOVI NA REVIZIJA SPORED PODRA^JETO NA ISPITUVAWE- Komercijalna revizija- Dr`avna revizija

8

VIDOVI NA REVIZIJA SPORED PREDMETOT NA

ISPITUVAWE - REVIZIJA NA FINANSISKI IZVE[TAI REVIZIJA NA FINANSISKI IZVE[TAI - nudi nezavisno i objektivno mislewe za vistinitosta i ~esnosta na prezentiranite podatoci vo finansiskite izve{tai na pretprijatijata klienti.Kreatorite na me|unarodnite revizorski standardi (MRS) vo Ramkata na MRS se decidni vo insistiraweto finansiskite izve{ati da bidat podgotveni vo kombinacija na slednite standardi ili vo soglasnost so eden od niv:

me|unarodnite smetkovodstveni standardi, nacionalnite smetkovodstveni standardi i drugi utvrdeni i opstojni ramki za finansisko izvestuvawe,

kreirani za upotreba vo finansiskoto izvestuvawe i identifikuvani vo finansiskite izve{tai. Revizijata pove}e e proces na profesionalno rasuduvawe, fokusiran na kredibilitetot na finansiskite izve{tai so cel korisnicite na revizorskite uslugi da gi uveri vo razumna, umerena to~nost, vistinitost i ~esnost na prezentiranite informacii, no vo nikoj slu~aj ne nudi kakva bilo garancija za nivnata apsolutna to~nost.

9


KARAKTERISTIKI NA REVIZIJATA NA FINANSISKITE IZVE[TAI:

Revizorite koi ja sproveduvaat revizijata na finansiskite izve{tai se nezavisni od menaxmentot i od korisnicite na finansiskite izve{tai.

Revizorite svoeto mislewe glavno go temelat na primeroci od finansiski podatoci otkolku na ispituvawe na sekoja poedine~na stavka od koja finansiskite izve{tai se sostaveni.

Revizorite nudat razumna (umerena) sigurnost vo vrska so toa dali finansiskite izve{tai se oslobodeni od materijalno pogre{no prezentirani podatoci.

Revizorite nikoga{ ne se apsolutno sigurni deka finansiskite izve{tai se to~ni.

Revizorite oformuvaat i izrazuvaat mislewe za finansiskite izve{tai vo celina, a ne parcijalno za oddelnite smetki vo ramkite na finansiskite izve{tai.

Revizorite javno go objavuvaat izve{tajot za izvr{enata revizija i go distribuiraat do brojnite korisnici na finansiskite izve{tai.

10

VIDOVI NA REVIZIJA SPORED PREDMETOT NA ISPITUVAWE - REVIZIJA NA USOGLASENOST NA

POSTAPKITE

REVIZIJA NA USOGLASENOST NA POSTAPKITE - go utvrduva stepenot do koj revidiraniot entitet gi sledi standardite ili pravilata vospostaveni, kreirani ili doneseni od strana na povisokite avtoriteti (se misli na vrvniot menaxment), dogovorite, zakonskata regulativa ili pismena soglasnost. Revizijata na usoglasenosta ima svoi specifi~ni karakteristiki koi ja pravat poinakva od drugite vidovi revizija, a tie se:

Delovniot entitet go vrabotuva revizorot i jasno gi specificira segmentite ili stavkite koi treba da se revidiraat zaedno so standardite koi treba da se respektiraat vo tekot na ispituvaweto.

Revizorite imaat tretman na vraboten kaj delovniot entitet ~ij{to menaxment e vitalno zainteresiran za doslednoto sledewe na ustanovenite standardi.

Revizorot podnesuva izve{taj za svoite aktivnosti i soznanija do koi ima dojdeno vo tekot na revizijata do vrvnite strukturi ili departmani na pretprijatieto vo koe e vraboten.

11

VIDOVI NA REVIZIJA SPORED PREDMETOT NA

ISPITUVAWE - REVIZIJA NA RABOTEWETO REVIZIJA NA RABOTEWETO - opfa}a sistematsko ispituvawe na aktivnostite na pretprijatieto, ili na del od nego, od aspekt na efikasnoto i efektivno koristewe na resursite. Efikasnosta, vo ramkite na ovaa revizija, treba da ja razre{i dilemata kolku dobro delovniot entitet gi koristi sopstvenite resursi i gi ostvaruva postavenite celi. Efektivnosta, pak, se odnesuva na uspehot na entitetot vo fakti~koto ostvaruvawe na postavenite celi i zada~i. Glavnite karakteristiki na revizijata na raboteweto mo`at da se svedat na slednovo:

Revizorite koi ja sproveduvaat revizijata se nezavisni od aktivnostite {to gi revidiraat.

Izve{tajot za izvr{ena revizija e namenet za oficijalni lica ili departman vo pretprijatieto vo koe revizorot e vraboten.

Izjavite na revizorite se povrzani so efikasnosta i efektivnosta na performansite na specifi~nite aktivnosti.

Izve{tajot na revizorot naj~esto izvestuva za problemite ili nedostatocite identifikuvani za vreme na revizijata, a poretko sodr`i zaklu~oci za sevkupnoto rabotewe.

12

VIDOVI NA REVIZIJA SPORED PREDMETOT NA ISPITUVAWE - SUDSKA REVIZIJA

SUDSKA REVIZIJA - treba da gi otkrie ili prevenira aktiv-nostite koi imaat za posledica izmami ili drugi nelegalni aktivnosti, integrirani vo finansiskite izve{tai na pretpri-jatijata klienti. Sudskata revizija obi~no se sproveduva vo slednive okolnosti:

delovni izmami ili izmami napraveni od strana na vrabotenite;

kriminalni istragi; konfrontacii i sporovi pome|u akcionerite i partnerite; delovni ekonomski zagubi; bra~ni sporovi.

Dosega{nata revizorska praktika poka`uva deka sekoe skr{nuvawe na klientot od kursot na raboteweto vo nesakana nasoka, gi izlo`uva revizorite na lavina od obvinuvawa od strana na po{irokata javnost.

13

VIDOVI NA REVIZIJA SPORED ORGANOT KOJ GO SPROVEDUVA ISPITUVAWETO - EKSTERNA REVIZIJA

EKSTERNA REVIZIJA - revizijata podrazbira akumulirawe i ocena na dokazite vo vrska so informaciite, so cel utvrduvawe i izvestuvawe za sistemot na korespondentnost pome|u informaciite i ustanovenite kriteriumi. Revizijata treba da bide sprovedena od strana na kompetentni i nezavisni lica.

Sproveduvaweto na eksternata revizija e povrzano so postoewe na informacii prezentirani vo verificirana forma i so opredeleni standardi (kriteriumi), vrz osnova na koi revizorot }e gi ocenuva informaciite.

Pojavata na eksternata revizija e inicirana so voveduvawe na pluralizmot vo sopstveni~kite odnosi i so odvojuvaweto na funkcijata na rakovodewe od funkcijata na sopstvenosta na delovnite entiteti.

Uspe{noto funkcionirawe na eksternata revizija e povrzano so postoewe na kvalitetna zakonska regulativa i jaka profesionalna asocijacija so naglaseni ingerencii vo domenot na kreiraweto na profesionalnata regulativa, odnosno na standardite za revizija i kodeksot na profesionalnata etika.

14


INTERNA REVIZIJA - primarnata zada~a na internata revizija kako nezavisna funkcija za pregled i ocenuvawe vo ramkite na edno pretprijatie, so koja se ispituvaat, ocenuvaat i vrednuvaat aktivnostite na pretprijatieto, se sveduva na obezbeduvawe adekvatna pomo{ na sopstvenicite i menaxmentot, vo nasoka na nivno poefikasno nazna~uvawe vo sproveduvaweto na prezemenite profesionalni dol`nosti.Internata revizija gi pokriva slednive aktivnosti:

ispituvawe na funkcioniraweto na smetkovodstveniot sistem i vgradenite interni (smetkovodstveni) kontroli;

ispituvawe na finansiskite i drugi podatoci za potrebite na menaxmentot, vrz osnova na koi se nosat klu~ni delovni odluki so nivno potpolno testirawe;

ispituvawe na ekonomi~nosta, efikasnosta i efektivnosta na raboteweto, kako i na funkcioniraweto na nefinansiskite kontroli i

specijalni ispituvawa vo pretprijatieto ili bankata, na posebno barawe na menaxmentot.

15

VIDOVI NA REVIZIJA SPORED PODRA^JETO NA ISPITUVAWE - KOMERCIJALNA REVIZIJA

KOMERCIJALNA REVIZIJA - Komercijalna revizija pretstavuva ispituvawe i ocena na finansiskite izve{tai i smetkovod-stvenite iskazi (izve{tai), kako i podatocite i metodite primeneti vo nivnoto sostavuvawe i na taa osnova davawe nezavisno profesionalno mislewe za toa dali tie izve{tai vistinito i objektivno ja prika`uvaat sostojbata na sredstvata, kapitalot, pobaruvawata i obvrskite i rezultatite od raboteweto na subjektot na revizijata. (Zakon za revizija)

Komercijalnata revizija se sproveduva vrz osnova na validen dogovor potpi{an pome|u delovniot entitet vo uloga na klient vo revizorskiot anga`man, i revizorskata firma kako primaren nositel na obvrskata za sproveduvawe na revizorskata usluga.

Pismo za revizorsko anga`irawe, kako vid na neformalen dogovor pome|u klientot i revizorskata firma.

Finalniot proizvod od sprovedenata revizija, t.e. izve{tajot na revizorot e predmet na javna publikacija i se distribuira do {irok spektar korisnici na finansiskite izve{tai.

16

VIDOVI NA REVIZIJA SPORED PODRA^JETO NA ISPITUVAWE - DR@AVNA REVIZIJA

DR@AVNA REVIZIJA - "ispituvawe na dokumentite, ispravite i izve{taite na izvr{enata interna kontrola i interna revizija, smetkovodstvenite i finansiskite postapki i drugi evidencii od aspekt na toa dali finansiskite izve{tai vistinito i objek-tivno ja iskaùvaat finansiskata polo`ba i rezultatot na finansiskite aktivnosti vo soglasnost so prifatenite smetko-vodstveni na~ela i smetkovodstveni standardi i standardi za revizija. Dràvna revizija pretstavuva i postapka na ispituvawe na finansiskite transakcii koi pretstavuvaat dràvni rashodi vo smisla na zakonskoto i namenskoto koristewe na sredstvata". (Zakon za dràvna revizija)Vo fokusot na interesiraweto na dràvnata revizija se nao|aat dràvnite rashodi, ili, poto~no, site tekovni i kapitalni rashodi koi se finansiraat od buxetot na Republika Makedonija, buxetite na edinicite na lokalnata samouprava i buxetite na fondovite.

17


DR@AVNA REVIZIJAOdgovornosta za sproveduvawe na ovoj vid revizija e locirana vo Dràvniot zavod za revizija.Dràvniot zavod za revizija so godi{na programa za revizija go utvrduva obemot i prioritetite za vr{ewe na rabotite na dràvnata revizija. Kriteriumite za ocena na vistinitosta i ~esnosta na finansiskite izve{tai kaj dràvnata revizija se smetkovodstvenite na~ela i smetkovodstvenite standardi, a postapkite za revizija se sproveduvaat vo soglasnost so specifi~nite revizorski standardi za dràvna revizija.Vo doma{nata revizorska praktika, soglasno so zakonskata regulativa, vo primena se revizorski standardi na INTOSAI, koi se usvoeni od Me|unarodnata organizacija na vrvnite revizorski institucii (International Organization of Supreme Audit Institutions).

18

3. VIDOVI NA REVIZORI - EKSTERNI REVIZORI

EKSTERNI REVIZORI - nezavisen, kompetenten, visokoob-razovan, iskusen i stru~en poedinec, zadolèn za ispituvawe na prezentiranite finansiski izve{tai na pretprijatijata klienti za potrebite na brojni eksterni i interni korisnici..

Eksternite revizori naj~esto sproveduvaat revizija na finan-siskite izve{tai za delovnite entiteti koi se od vitalen interes za konkretna nacionalna ekonomija. Tie moàt, isto taka, za smetka na svoite klienti da sprovedat i revizija na usoglasenosta, revizija na raboteweto ili sudska revizija.

Apsolutna nezavisnost na revizorot. Opredelen kvantum na znaewe koe }e go verificiraat so

polagawe na obemen i rigorozen ispit za steknuvawe na licenca.

Zadolìtelno prakti~no iskustvo vo anga`mani od domenot na revizijata.

Kontinuirana profesionalna edukacija, koja ovozmoùva permanentno osveùvawe i aùrirawe na steknatite znaewa.

19

3. VIDOVI NA REVIZORI - INTERNI REVIZORI

INTERNI REVIZORI - se vraboteni vo pretprijatija, vladini agencii, javni pretprijatija, banki i sli~ni institucii.Vo kontekst na definiranite sferi na dejstvuvawe na internata revizija, internite revizori se nadle`ni za:

Verificirawe na validnosta na finansiskite izve{tai, nivnata usoglasenost so delovnite knigi i realnata sostojba na sredstvata i izvorite.

Ocena na kvalitetot i efikasnosta vo funkcioniraweto na sistemot na internite kontroli i posebno na smetkovodstveniot sistem.

Ocena na vkupnata efikasnost na delovnite pretprijatija i poddr`uvawe na upravuva~kite politiki i odluki. Institutot na interni revizori (Institute of Internal Auditors), osnovan vo 1941 godina vo SAD, e svetski lider vo edukacija, sertifikacija i obuka na internite revizori.

20

RELACIJA ME\U INTERNI I EKSTERNI REVIZORI

INTERNI REVIZORI Vraboteni vo pretprijatieto

Dejstvuvaat vo interes na pretprijatieto

Se fokusiraat na idnite nas-tani so ocena na kontrolite dizajnirani so cel da ja pot-vrdat usoglasenosta na zada-~ite i celite na entitetot

Direktno se zagrièni za prevenirawe na izmamite vo bilo koja forma i na sekoe nivo vo ispitanata aktivnost

EKSTERNI REVIZORI Se angaìrani so dogovor i

se apsolutno nezavisni od pretprijatieto

Dejstvuvaat vo interes na treti lica koi imaat potreba od uverlivi finansiski informacii

Se fokusiraat na to~nosta i razbirlivosta na istoris-kite nastani taka kako {to se iskaàni vo finansiskite izve{tai

21


INTERNI REVIZORI Direktno se zagrièni za

prevenirawe na izmamite vo bilo koja forma i na sekoe nivo vo ispitanata aktivnost

Se nezavisni od revidira-nite aktivnosti, no se pod-gotveni da odgovorat na potrebite i èlbite na site nivoa na menaxmentot

Kontinuirano gi ispituvaat aktivnostite vo tekot na godinata

EKSTERNI REVIZORI Inicijalno se zagrièni za

prevenirawe i detektirawe na izmamite op{to, no direk-tno se zagrièni koga tie se reflektiraat na prezentira-nite finansiski izve{tai

Se apsolutno nezavisni od menaxmentot i sovetot na direktori

Periodi~no gi ispituvaat pregledite koi gi potkre-puvaat finansiskite izve{-tai (obi~no edna{ vo godinata)

22

3. VIDOVI NA REVIZORI - DR@AVNI REVIZORI

DR@AVNI REVIZORI - svojot profesionalen revizorski anga`man go ostvaruvaat kako vraboteni vo organite na vladata. Po potreba dràvnite revizori moàt da bidat angaìrani i vo posebni revizii, istraùvawa ili isleduvawa na odredeni izmami koi nepovolno se reflektiraat na raboteweto na dràvnite organi. So cel da im ponudi celosna za{tita na subjektite na revizija, Zakonot za dràvna revizija precizno gi definira uslovite vo koi ovlasteniot dràven revizor smee da vr{i revizija, i toa:

da ne e akcioner ili vloùva~ na kapital vo subjektot kaj koj se vr{i revizija;

da ne bil vo raboten odnos ili zakonski zastapnik na subjektot na revizija najmalku pet godini pred toa;

da ne u~estvuval vo vodeweto na delovnite knigi ili vo izrabotkata na godi{nata presmetka i finansiskite izve{tai na subjektot kaj koj se vr{i revizijata i

da ne e bra~en drugar ili krven srodnik vo prava linija do ~etvrti stepen na srodstvo, staratel, {titenik, usvoitel, usvoenik, hranitel ili hranenik, sosopstvenik ili zakonski zastapnik na subjektot na revizija.

23

3. VIDOVI NA REVIZORI - SUDSKI REVIZORI

SUDSKI REVIZORI - se sostaven del na personalot vo pretprijatijata, vladinite agencii, revizorskite firmi i firmite koi na svoite klienti im nudat konsalting i istra`ni uslugi. Nivniot anga`man naj~esto go identifikuva so slednite aktivnosti:

analizirawe na finansiskite transakcii vo koi se involvirani neovlasteni transferi na pari~ni sredstva pome|u kompaniite;

dokaùvawe na t.n. aktivnosti za "perewe pari" preku rekonstruirawe na pari~nite transakcii;

istraùvawe i dokumentirawe na izmamite; rekonstruirawe na nekompletnite smetkovodstveni

knièwa so cel pravilno da se dimenzionira pobaruvaweto vrz osnova na osiguruvawe na zalihite i sl.

24

4. POTREBA OD POSTOEWE NA REVIZORSKA PROFESIJA VO PAZARNITE EKONOMII

Mo`at da se izdvojat ~etiri uslovi, imanentni za sovremenoto delovno opkru`uvawe, {to ja kreiraat potrebata od postoewe na nezavisna revizorska profesija. Tie se: konflikt na interesi, konsekventnost, kompleksnost i oddale~enost.

KONFLIKT NA INTERESI - pome|u korisnicite na finansiskite izve{tai i menaxerskite strukturi na pretprijatijata klienti. Mo`nosta za pojava na konflikti, vsu{nost, ja iniciraat potrebata korisnicite na prezentiranite finansiski izve{tai posakuvanata sigurnost po pra{aweto deka informaciite se: (1) oslobodeni od pristrasnosta na menaxerskite strukturi na delovnite entiteti i (2) neutralni so respektirawe na brojnite grupi na korisnici (t.e. informaciite ne se prezentirani na na~in da favoriziraat edna grupa na korisnici za smetka na drugata) da ja pobaraat od nadvore{ni nezavisni revizori.

25


KONSEKVENTNOST - Samiot fakt deka publikuvanite finansiski izve{tai pretstavuvaat va`ni, a vo odredeni okolnosti i edinstveni izvori na informacii za donesuvawe na klu~ni investicioni i drugi odluki so seriozni konsekvencii za pogolem del od javnosta, kaj korisnicite predizvikuva opravdana zagri`enost od mo`nosta menax-mentot na pretprijatieto, motiviran za postigawe odredeni celi, da prezentira pristrasni, optovareni so subjektivizam, pogre{no, irelevantni ili nekompletni informacii.

KOMPLEKSNOST - [irokata diverzificiranost, prosledena so prostornata disperziranost na aktivnostite na delovnite entiteti, procesot na podgotvuvaweto i prezentiraweto na finansiskite izve{tai go pravi isklu~itelno kompleksen.

ODDALE^ENOST - Prostornata distanciranost, predizvikana so oddale~enosta na korisnicite od izvorite na infor-maciite, zaedno so potrebnoto vreme i neizbe`nite tro{oci za nivno podetalno ispituvawe, vo pogolem broj slu~ai, duri i koga se raboti za dobri poznava~i na smetkovodstvenite podatoci, verificiraweto na prezentiranite informacii za samite korisnici go pravi te{ko izvodlivo.

26


INFORMATIVEN RIZIK - t.e. rizik finansiskite izve{tai da bidat neto~ni, nekompletni ili pristrasni. Vo taa nasoka so revidirawe na finansiskite izve{tai, preku reducirawe na informativniot rizik, se zgolemuva kredibilitetot na prezentiranite informacii.

Menaxment

Nezavisni revizori

Podgotvuvawe na finan-siskite izve{tai

Ocenuvawe na finan-siskite izve{tai

Revidirani finansiski izve{tai

Korisnici

Uloga na nezavisniot revizor 27


Pokraj ekonomskite beneficii, nezavisnata revizorska profesija, preku ispituvawe na finansiskite izve{tai, na sevkupnata javnost i gi nudi slednive pogodnosti:

Pristap kon pazarot na kapital (revizorskata profesija se javuva vo uloga na arbiter pome|u pretprijatijata klienti i potencijalnite interesenti).

Poniska cena na kapitalot (pomalite pretprijatija ~estopati sproveduvaat revizija na finansiskite izve{tai so cel da dobijat krediti od bankite ili da izdejstvuvaat popovolni uslovi za finansirawe).

Odvra}awe od neefikasnost i proneveri (nepre~enoto funkcionirawe na revizorskata profesija na interesentite im nudi pogolem stepen na doverba vo smetkovodstvenite podatoci).

Podobruvawe na kontrolata i raboteweto (dava korisni sugestii vo nasoka na poefikasno funkcionirawe na sistemot na interni kontroli, {to vlijae vrz podobruvawe na efektivnosta vo raboteweto na pretprijatieto klient).

28

5. RELACIJA POME\U SMETKOVODSTVOTO I REVIZIJATA

Osnovnata cel na smetkovodstvoto e vospostavuvawe komunikacija pome|u relevantnite i doverlivite finansiski podatoci neophodni za donesuvawe na fundamentalni delovni odluki. Od tie pri~ini, smetkovodstvoto ima tretman na kreativen proces. Revizijata na finansiskite izve{tai opfa}a pribirawe i ocena na relevantni i kompetentni dokazi vo vrska so finansiskite izve{tai prezentirani od strana na menaxmentot na klientot, so cel, vrz osnova na nivno temelno i seopfatno ispituvawe, da se verificiraat realnosta i objektivnosta vo prezentiraweto na finansiskite izve{tai, rezultatite od raboteweto i pari~nite tekovi vo soglasnost so op{toprifatenite smetkovodstveni principi i standardi. Primarnata cel na revizijata e, namesto da kreira novi informacii, da im dade kredibilitet na finansiskite izve{tai podgotveni i prezentirani od strana na menaxmentot na delovniot entitet.

29

30

RELACIJA MA\U SMETKOVODSTVOTO I REVIZIJATA

SMETKOVODSTVOBazirano na op{toprifatenite

smetkovodstveni principiOdgovornost na menaxerite

↓

Analiza na nastani i transakcii↓

Merewe i evidentirawe na podatocite od transakciite

↓

Grupirawe i sumirawe na prokni`enite podatoci

↓

Podgotvuvawe na finansiskite izve{tai vo soglasnost so smetkovodstvenite

principi

REVIZIJABazirano na op{toprifatenite standardi

za revizijaOdgovornost na revizorite

↓

Pribirawe i ocena na dokazite vo vrska so prezentiranite finansiski izve{tai

↓

Verificirawe na realnosta i objektivnosta vo prezentirawe na finansiskite izve{tai vo soglasnost

so smetkovodstvenite principi↓

Izrazuvawe na mislewe vo izve{taj za izvr{ena revizija

↓

Distribuirawe na izve{tajot do klientite

Distribuirawe na finan. izve{tai i izve{tajot na revizorot do akcionerite

RELACIJA POME\U SMETKOVODSTVOTO I REVIZIJATA

Uloga na smetkovodstvenite standardi na relacijata smetko-vodstvo - revizija, precizirana vo ramkata na MRS

Evidentirawe na transak-ciite i podgotvuvawe na

finansiskite izve{tai

Ocenka na realnosta i objektivnosta na

finansiskite izve{tai

SMETKOVODSTVO

REVIZIJA

Smetkovodstveni standardi (vrska pome|u smetkovod-

stvoto i revizijata)

31

32

6. KORISNICI NA REVIZORSKITE USLUGI

Relacija pome|u korisnicite na revizorskite uslugi, menaxmentot i revizorite

Korisnici na revizorski uslugi

Menaxment Revizori

Podgotvuvawe na finansiski izve{tai

Finansiski izve{tai

Prisposobuvawe na finansiskite izve{tai

Sproveduvawe na revi-zija na finansiski

izve{tai

Sugerirawe na promeni na menaxmentot

Formirawe na mislewe

Nosewe na delovni odluki

Revidirani finansiski izve{tai

Izve{taj za izvr{ena revizija

KORISNICI NA REVIZORSKITE USLUGI

Menaxment na delovniot entitet (ispituvawe na performansite, ocenka na izvestuvaweto za kompleksnite transakcii, nosewe na odluki koi }e vlijaat na idnite nasoki vo dejstvuvaweto na delovniot entitet).

Akcioneri (donesuvawe na odluki za zgolemuvawe, namaluvawe ili zadr`uvawe na isto nivo na investiciite vo delovniot entitet).

Finansiski institucii (utvrduvawe dali da mu se odobri zaem na delovniot entitet ili ne i pomagawe vo precizirawe na iznosot i uslovite na zaemot).

Dano~ni organi (utvrduvawe na dano~nata osnovica i precizirawe na iznosot na dano~nata obvrska).

Potencijalni investitori (donesuvawe na odluka dali da go investiraat ili ne sopstveniot kapital vo delovniot entitet i po koja cena).

Vladini agencii (utvrduvawe dali e potrebno ili ne da se prezemaat odredeni akcii vo funkcija na za{tita na interesite na javnosta).

33


Rabotnici i rabotni~ki sindikati (ocenka na profitabilnosta na delovniot entitet i na potencijalot za idni plati i/ili dogovori za podelba na ostvareniot profit).

Ekonomisti (ocenka na efektite na ekonomskata politika i na potencijalnite efekti na politi~kite odluki).

Sopstvenici na obvrznici i potencijalni imateli na obvrznici (ocenka na finansiskata pozicija na delovniot entitet i na pomo{ vo slu~aj na negovo bankrotirawe ili vrednuvawe na oddelnite sredstva za celite na sudskata postapka).

Dobavuva~i (ocenka na kreditniot rizik). Indirektni korisnici (korisnici na indirektnoto vlijanie na

integritetot na sistemot na finansisko izvestuvawe. Efektot od povredata na integritetot na identi~en na~in }e se odrazi i na korisnicite na finansiskiot sistem).

34

35


Parcijalnoto analizirawe na potencijalnite korisnici na revizorskite uslugi uka`uva na mo`nosta za nivno konfrontirawe vo dadeni okolnosti. Mo`nite konflikti revizorot treba da gi razre{i so temelno ispituvawe na finansiskite izve{tai i so oformuvawe i izrazuvawe na nezavisno i argumentirano mislewe za realnosta i objektivnosta na prezentiranite podatoci.

"Jaz vo o~ekuvawata" - pretstavuva pretstavuva olicetvorenie na otvoreno konfrontirawe na o~ekuvawata na korisnicite na revizorskite uslugi od revizijata so ona {to revizorite, de facto, im go nudat kako finalen proizvod od svojot anga`man. Vo interes na stesnuvawe na jazot vo o~ekuvawata i zaradi za{tita na renometo na profesijata, revizorite baraat jasno definirawe na pravata i obvrskite na site akteri vo revizorskiot anga`man.

poim i vidovi revizija 2010-11

Documents