عەزیز رەئوف: ئەوەی لەئێستاوە حیجاب بسەپێنێت

بەسەر ئەندام و الیەنگرەكانیدا بێشك سبەی قوماشێكی

زۆریش حازر دەكات بۆسەر ژن و كچەكانمان

149

باڵوکراوه یه کی ئازاده، یه کێتی الوانی دیموکراتی کوردستان مانگی دوو جار ده ری ده کات. سێشه ممه 2012/2/14

ل2

پەیڤدارێ كوما جڤاكێن كوردستانێ بۆ پرس:ئەم چ جاران هەلویستێ نەتەوەییێ

الوێن دەڤەرا ئامێدی ژبیر ناكەین

هەر یەك لەئێمە بە كوڕ رابردوویەكی كچەوە، و هەیە، تاڵی و شیرین جێی ئ�����ەوەی ب����ەاڵم دوای ئەوەیە: سەرنجە هاوسەرگیری، پرۆسەی شانازییەوە بە ك��وڕان ب����اس ل���ە راب������ردووی س���������ۆزداری خ��ۆی��ان دەك��ەن، كچان ل��ەگ��ەڵ لە حاشا كچان ب��ەاڵم دەكەن خۆیان رابردووی و راب���ردووی س��ۆزداری خ��ۆی��ان دەش���ارن���ەوە و ناوێرن راستگۆیانە لەگەڵ بارەوە لەم مێردەكانیان بدوێن. لەم راپۆرتەدا ئەم

حاڵەتە شیدەكەینەوە.

ل5

ل3

ل4

نێچیرڤان بارزانی و هێنانەوە پێشی حزبە بچوكەكان

ژنان نهێنییەكانی گەنجێتیان الی مێردەكانیان باس ناكەنهاوسەرەكان بۆ شتەكان لەیەكتر دەشارنەوە

ل8

خۆپیشاندان یەكێك لە مافەكانی هاواڵتیانە و جەماوەر بۆی دیاریكراو مەبەستێكی بۆ دیاریكراو و شوێنی كات لە هەیە لەپێناو مافەكانی خۆی خۆپیشاندان بكات، جا دژی هەر الیەن لەچوارچێوەی و بێت هێمانە بەمەرجێك بێت، دەزگایەك و

یاسا كارپێكراوەكانی ئەو واڵتە بێت.

باڵەکایەتی بە نموونە

ئیستیغالل كردنی »خۆپیشاندان«

لەالیەن جەماوەرەوە

www.lawanikurdistan.org ژماره 149 22012/02/14

لەكابینەی شەشەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان بە هۆی بوونی ئۆپۆزسیۆن حزبە بچوكەكان لە گۆرەپانی سیاسی ئەو ڕۆڵە كاریگەرەی جارانیان نەما و جۆرێك لە پەراوێزخستنیان پێوە دیار بوو. لە ئێستادا نێچیرڤان بارزانی دەیەوێت هەیبەت و كاریگەری ئەو حزبە بچوكانە

بگەڕێنێتەوە و سەردانیان دەكات.دیموكراتی پارتی دووی لقی بەرپرسی حوسێن عەلی سەرەتا، الیەن لە نێچیروان »كاك وتی پرس بۆ ب��ارەوە لەم كوردستان، پارتی و یەكێتییەوە كاندید كراوە بۆ پێكهێنانی حكومەت، هەڵبەتە بیر دەكات وا ئەمەش شانە، لەسەر گ��ەورەی بەرپرسیارەتییەكی بچوك ئەگەر حزب بكاتەوە، كوردستان پێكهاتەكانی هەموو لە لێبگیرێت. رێز گرتن لە حزبی بچوك، یان گەورە بێت دەبێ رێزی گەورە، ئۆپۆزسیۆن، دەسەاڵت رێزگرتنە لە بنەمای دیموكراسی. بۆ ئەوەی زیاتر پەرە بە دیموكراسیەت و ڕای جیاواز و یەكترقبوڵ كردن بدرێت«. بەرپرسەكەی پارتی ئەوەشی وت »بە تەسەوڕی من كاك نێچیروان وەكو حزبی بچوك تەماشایان ناكات، بەڵكو وەكو روئیا و

بیروباوەڕ تەماشایان دەكات كە هەریەك روئیایەكی هەیە«.لەئێستادا نێچیرڤان بارزانی كاندیدی پارتی بۆ پێكهێنانی حكومەت لەمەڕ بچوكەكانە، حزبە رۆڵپێدانی و پێشێ هێنانەوە هەوڵی لە ئەندامی سەركردایەتی حزبی سۆشیالیست تاهیر، تانیا بابەتە ئەم دیموكراتی كوردستان وەهای وت »ئەوەی تێبینیمان كردبێت كاك نێچیرڤان بارزانی پێی خۆشبووە ئیشەكانی دەستە جەمعی بێت و بڕیاری تاك الیەنی پێوە دیار نەبێت. هەموو پێكهاتەكان و چین و

توێژە سیاسیەكان و بیروبۆچونەكان بە ئیسالمی و عەلمانیەوە، ئەو حزبانەی كە لە گۆرەپانی سیاسی كار دەكەن بەشدار بن لە پێكهێنانی حكومەتەكەدا، بۆیە ئەمە خاڵێكی بەرچاوە لە سیاسەتی نێچیرڤان بارزانی. ئومێدیش دەكەین بە جدی تر كار لەسەر ئەو پرانسیپانەی

خۆی بكات«.لە كابینەی شەشەمدا بەهۆی ڕۆڵ و ئەزموونی ئۆپۆزسیۆن لەكایەی سیاسیدا ئەو حزبە بچوكانە پەراوێزخران و بەرەو دواوە هەنگاویان نا. لە ئێستادا نێچیرڤان بارزانی گرنگیان پێدەدات، بە ڕای چاودێرانی حیسابی لەسەر بچوكەكان حزبە پێشەوەی هێنانە ئەم سیاسی الیەنەكانی ئۆپۆزسیۆن. ئەندامەكەی سەركردایەتی حزبی سۆشیالیست ئەوە رەتدەكاتەوە كە ئەوان لەسەر حیسابی الیەنەكانی ئۆپۆزسیۆن بێنە پێشەوە، هەر وەك خۆی دەڵێ »پێموانییە ئێمە لەسەر حیسابی یان پێشەوە، بێینە بمانەوێت ئۆپۆزسیۆن الیەنەكانی لە كام هیچ بێنە ئۆپۆزسیۆن حیسابی لەسەر ئێمە بیانەوێت یەكێتی و پارتی و بارزانی نێچیرڤان جەنابی ك��راوە تێبینی ئەوەندەی پێشەوە. سەرۆك بارزانی داوایان كردووە بەشداری بكەن لە حكومەت، كاتێك ئەوان ئامادەییان نەبێت بەشداربن لەو حكومەتە، چونكە پێكهێنانی

حكومەت دواناخرێت لەسەر ئەوان. الیەنەكانی تر دەمێنێتەوە وەكو سۆشیالیست، زەحمەتكێشان، شیوعی ئەوانەش كاریگەرییان هەیە و خاوەن نفوسی خۆیانن بۆیە پێویستە بەشدارییان پێبكرێت و دەور و كاریگەرییان پێبدرێت، بەاڵم لەسەر ئەساسی بوونی خۆیان نەك لەسەر

كەم كردنەوە و بچوك كردنەوەی رۆڵی ئۆپۆزسیۆن«. لەماوەی رابردوودا ئەو حزبە بچوكانە رۆڵ و كاریگەری ئەوتۆیان قادر جەبار رۆژنامەنووس لەمبارەوە سیاسی، گۆرەپانی لە نەبووە دەڵێ »ئەو حزبە بچوكانە كاریگەریەكی بەهێزیان لەسەر خەڵك و بەهێزیان پێگەیەكی و لەسەر حاڵەتە گشتییەكە پرۆسەی سیاسی رابردوو هەڵبژاردنەكانی راستیدا لە جەماوەرییەوە. ڕووی لە نییە ئەوەی خستۆتەڕوو كە ئەم حزبە بچووكانە ڕێژیەكی جەماوەری دیاری كراوییان هەیە، بۆیە دەبێت بە پێی پێگەی خۆیان دەوریان پێبدرێت. پێگەی لە پێبدرێت كە بەهێزیان نەپێگەیەكی نەپەراوێزبخرێن واتە

خۆیان زیاتر بێت«.ئەم رۆڵی ئۆپۆزسیۆن كە ڕەتدەكاتەوە ئەوەش رۆژنامەنووسەكە

حزبە بچوكانەی كەم كردبێتەوە.

ئەگەرچی سستەمی پەروەردە لە شارەكانی كوردستاندا ڕوبەڕوی ناڕەزایی چەندین قوتابی پۆلی دەیەم و یانزەیەمی ئامادەیی بووەتەوە و قوتابیانی دیسان هێناوەتەوە سەرشەقام، بەاڵم لە نێوان ناڕەزایی قوتابیان و سستەمی پەروەردەدا جۆرە تێنەگەشتنێك بەدی ئەكرێت، ئەمەش پێویستی بە لەیەك

نزیكبوونەوە و تێگەشتن هەیە تا بتوانرێ پێكەوە چارەسەر بكرێت. عەبدواڵ ئەحمەد، خوێندكاری دكتۆرا و مامۆستا لە پەیمانگای تەكنیكی هەڵەبجە لەم بارەیەوە بە پرسی راگەیاند »بەڕای من ئەم سستەمە تازەی خەلەلەكە بەاڵم خوێندندا، پڕۆسەی لە نەوعییە گۆڕانكارییەكی خوێندن لەوێدا نابینمەوە كە ئەو گۆڕانگارییە گۆڕانكارییەكی باش نەبێت، بەڵكو بە گۆڕانكارییەكی باش و پێشكەوتو و سەردەمیانەی لە قەڵەم ئەدەم، بەاڵم بەڕاستی ئەوخەلەلەی كەمن ئەیبینم بریتییە لەوەی كە دەزگاكانی ڕاگەیاندن پ��ەروەردە وەك پێویست بواری پ��ەروەردە و پسپۆڕانی یاخود وەزارەت��ی نەیانتوانیوە روونكردنەوە بدەن لە سەر گۆڕانكارییەكانی ناو پڕۆگرامی خوێندن

و نەیانتوانیوە قوتابی تێبگەیەنن كە ئەم گۆڕانكارییانە لە مەساڵحیاندایە«.»بە وتی 11(ەوە و 10( پۆلی نمرەی هەژماركردنی لەبارەی ناوبراو بۆچونی من گۆڕانكارییەكان هەمووی گۆڕانكاری باشن بەتایبەتی هەژماركردنی ئەوەی بۆ گرنگە زۆر هەنگاوێكی منەوە بەالی و 11(، پۆلی )10 نمرەی ئاستی قوتابی بەرز ببێتەوە بۆ ئاستێكی باش و بتوانێت ئامادەباشییەكی گونجاو بكات بۆ ئەوەی بتوانێت لە پۆلی دوازدەدا بۆ ئەو نمرەی كە ئەیهێنێت

بنەمایەكی هەبێت، نەوەكو پۆلی )12( بەتەنها بووببێتە بنەما«. مامۆستا تارا عەبدوڕەحمان، بەڕێوەبەری خوێندنگەی ئامادەیی شەهیدانی لە وكورتییەك كەم »ڕاستە وتی هەڵەبجە، شاری لە كچان كیمیابارانی سیستەمەكەدا هەیە، بەاڵم هەڵەی تێدا نیە، خوێندكارانیش سەبەبی یەكەم تێنەگەشتنییانە لە سیستەمەكە و تێنەگەیشتوون ئایا قازانجی ئەوانی تێدایە یان تێیدا نیە«. ئەوەشی وت »ئەبوایە پەروەردە و كەناڵەكانی ڕاگەیاندنی پەروەردە ڕۆڵێكی گرنگیان ببینیایە و ئەم سیستەمەیان بۆ خوێندكارەكان

شیبكردایەتەوە بۆ ئەوەی خوێندكارەكان تێبگەشتنایە لەم سستەمە«.

ئەو ئاماژەی بە گرفت و كۆسپەكانی بەردەم سیستەمەكە كرد و دەڵێت كە مامۆستاكانیش جار زۆر بەڵكو خوێندكارەكان نەك ئێستاش »هەتا بیدایەت مامۆستایەكی تازە تەعین دەبێت لە سیستەمەكە تێناگات. خاڵێكیتر قەرەباڵغی خوێندكارانە لە پۆلەكاندا، چونكە پۆڵی وا هەیە )45(خوێندكاری تێدایە، بۆ ئەم سیستەمە مەفروزە حەدی ئەكسەر )25( قوتابی لە پۆلێكدا هەبێت، هەروەها نەبوونی تاقیگەی پێویست لە خوێندنگەكاندا. ناعەدالەتی نمرە و دانانی هەڵسەنگاندنەكانیش خاڵێكی دیكەیە. چونكە كە هەڵسەنگاندن گلەیی بۆیە تێدایە، ناعەداڵەتی جۆرە ئەكەی هەست قوتابی بۆ ئەكرێ قوتابی زیاتر لە هەڵسەنگاندنەكاندایە، بەاڵم تاقی كردنەوەی بیست نمرەكە، ئەوەندەی هەر بێت هێنا چەندی هەر ئیتر پەڕەیە، سەر لە ئەكرێ كە وەاڵمداوەتەوە«. بەڕێوەبەركە لە درێژەی قسەكانیدا وتی »مادەم سیستەمەكە گۆڕا دەبا لە گەڵیدا شێوازی تاقیكردنەوەكانی كۆتاییش بگۆڕایە و وەك پۆلی دوازدە مەركەزی بوایە«. ئەو ئاماژە بە چارەسەرییەكان دەكات و دەڵێت پێوەری بەردەمیدایە: لە كە بەرهەڵستانەیە ئەو البردنی »چارەسەریش هەڵسەنگاندنەكان بگۆڕێ و خوێندنگەی زۆر بكرێتەوە و تاقیگەكان بكرێنەوە شیكردنەوەی لە ببینن گەورە ڕۆڵی ڕاگەیاندنەكانیش و قوتابیدا بەڕووی بگیرێت، قوتابیش بۆ گوێ ساڵەوە سەرەتای لە و گۆڕاوەكە س�یستەمە چونكە ئێمە وەك مامۆستا لە بیدایەتی ئەم وەرزەوە پێشبینی ئەوەمان ئەكرد

كە لە كۆتایی وەرزەوە قوتابیان بڕژێنە سەر جادە«. كوڕە خوێندكار و ڕۆژنامەنووس جەمال سەرگەتی، بەمجۆرە رای خۆی یەكەم بەشی بەشەوە، دوو بە ئەكەم خۆپشاندانانە ئەم »من دەرب��ڕی خوێندكاران خۆیان خوێندكاری تەمەڵیان تێدایە و زیرەكیشیان تێدایە، بەاڵم وانەكان ئەوەی بۆ بكات ئەدات خۆپشاندان ئەوە هەوڵی زیاتر تەمەڵەكە بفەوتێنێت و نەچێتە ژوورەوە. بەشی دووەمیش وەزارەتی پەروەردەیە، چۆن هەڵیدەسەنگێنیت كە كەسانی پسپۆڕ و شارەزا كاریان تێدا كردووە، پێویستە الیەنی پەروەردەش خزمەتێكی زۆر بكات و كارێك بكات بۆ خوێنكاران كە هەلبڕەخسێنێ بۆ ئەو هەل و مەرجەی كە خۆی ئەیەوێت بەدەستی بێنێ، و سیستەمە لەم خوێندكار تێنەگەشتنی بۆ ئەگەڕێنمەوە ئەمە من بۆیە

لەالیەن مامۆستاكانەوە ڕوونكردنەوی پێویستیان بۆ نەكراوە«.

نێچیرڤان بارزانی و هێنانەوە پێشی حزبە

بچوكەكان

سـیستەمی پەروەردە و ناڕەزایی قوتابیان لە نێوان بۆچوونی جیاوازدا

ئا: پرس

راپۆرت: عومەر عەزیز، هەڵەبجە

www.lawanikurdistan.org2012/02/14 149 3ژماره

پ: زۆر باس لە گۆڕانی ریشەیی دەكرێت لە سیستمی حكومڕانی و ئیداری هەرێمدا، بەاڵم هەندێك كەس رایانوایە كە پێویستە پێشتر گۆڕان و چاكسازی لە هەیكەل و سیستم و عەقڵییەتی حزبی بكرێت، چونكە حزب پێكهێنەری حكومەتە و ئەو كەسەكان دیاری دەكات.

ئایا ئێوە پێتانوایە پێویستە گۆڕانكاری لێرەوە دەست پێبكات؟ئاستی لەسەر دەكرێت بەدی كوردستاندا لە ئێستا ئەوەی و: بە دەسەاڵتەوە و ئۆپۆزسیۆن بە حزبانە ئەم بێشك حزبەكاندا، عەلمانی و ئیسالمیەوە ئیشكالی گەورەیان لەگەڵ خۆیاندا هەڵگرتووە. كۆمەڵگەی كوردی لە ئێستادا لەبەردم حزبگەلێكی شمولیدایە كە لەمپەرێكی گەورەیان بۆ كۆمەڵگە دروست كردووە. كێشەی گەورەی ئەم حزبانەش ئەوەیە هەر خۆیان قەیرانی گەورەیان بۆ كۆمەڵگە و حوكمڕانی و دەوڵە تداری دروست كردووە. ئەم حزبانە بێ جیاوازی شمولین و سەرۆك تێیاندا پیرۆزە و ئاڵوگۆڕی دەسەاڵت لە سەرۆكی حزبەوە بۆ هاوڕێكانیان ئەستەمە و هەر ئەمەشە وایكردووە كە لەناو

حكومەت و دامەزراوەكاندا ڕەنگ بداتەوە. بەڵێ بێگومان بەر لە هەر شت مادام حزبە حكومەت بەڕێوە دەبات دەبێت گۆڕانكاری لە هەناوی حزبەكانەوە دەست پێبكات و پرۆسەی حكومەتیشدا لەناو هەیە ئەوەشی ئەگەری حزبەوە لەناو گۆڕان ئەنجام بدرێت. بەاڵم لەدەرەوەی گۆڕانكاری لە پیرۆزیەكانی حزب

گۆڕانگاری لە حكومەت و دام و دەزگاكانی كارێكی نەكردەیە.

كەسایەتی هەندێك كە دەكرێت ب��ەوە هەست ماوەیەكە پ: ئایینی و حزبی ئیسالمی سیاسی لەپاڵ كاریی ئۆپۆزسیۆنی و بەناو ئۆپۆزسیۆن، پەرە بە بیریی ئیسالمی سیاسی دەدەن و بە سود تۆ دەدەن. جۆش گەنجەكان خەڵك، نارەزاییەكانی لە وەرگرتن تاچەند ئەمە بە مەترسی دەزانی لەسەر داهاتووی ئەم كۆمەڵگەیە؟

و: بێگومان خراپی ئەدای بەناو عەلمانی كوردی دەستی هەیە بۆ ئەمە كوردستاندا. لە سیاسی ئیسالمی بیری فراوانبوونی لە میسریش هەر ڕاستە و بۆ تونس و سوریا و یەمەنیش هەر ڕاستە.

ئەوە دەسەاڵتی عەلمانیەتی فاشییە وایكردووە ئیسالمیەكان پەرە بسێنن. بەاڵم بیریشت نەچێت هێزە ئیسالمیەكان كوڕی كۆمەڵگەی خۆمانن و تەنها بە شەفافیەت و كرانەوە دەكرێت لەگەڵیاندا مامەڵە بكەن. ئەوان ئێستا لە كۆمەڵگەدا دەژێن و چەكداریان نیە و كاری توندوتیژی ئەنجام نادەن و بەشداری سیاسی و خەباتی پارلەمانی دەكەن. چەندە پرۆسەی دیموكراسی و كرانەوە لەكۆمەڵگەدا پەرەی پێبدرێت هێندەش فەزای حزبی دینی تەسك دەبێتەوە، بەپێچەوانەوە چەندە فشاریان بخرێتە سەر ئەوا زیاد دەكەن وەك ئەوەی لە میسردا

هەیە. سەبارت ئەوەی چەندە مەترسین بۆسەر كۆمەڵگە، نەك هەر حزبی دینی هەموو ئایدۆلۆژیا و مەزهەبێك مەترسی هەیە بۆسەر كۆمەڵگە و لەو ناوەندەشدا بیری توندی ئیسالمی سیاسی. ئەوەی لەئیستاوە سبەی بێشك الیەنگرەكانیدا و ئەندام بەسەر بسەپێنێت حیجاب قوماشێكی زۆریش حازر دەكات بۆسەر ژن و كچەكانمان. من الریم لەمە نیە، بەاڵم ڕێگەی تریش نیە، ئەوە ئادای خراپی دەسەاڵتی كوردیە لە بیست ساڵی ڕابردوودا وایكردووە ئەم هێزانە الیەنگریان بۆ زیاد بێت. دەسەاڵتی عەلمانی فاشی بێشك ئیسالمی سیاسی

توندڕەو بەرهەم دەهێنێت.

پ: تێبینی ئەوە دەكرێت: ئەوەی لە نێوان ئۆپۆزسیۆن و دەسەاڵت )هەر نفوس و دەسەاڵت و پۆست لەسەر ملمالنێیە دەگوزەرێت چەندە ئەمە مافێكی ئاسایی و یاساییە(، بۆیە زۆرینەی كات شەقام )هاواڵتی( ئامرازە و قوربانیدەرە لەم نێوەندەدا. تۆ پێتوایە شەقامی

كوردی بۆتە قوربانی ملمالنێی نێوان ئۆپۆزسیۆن و دەسەاڵت؟و: بەپێچەوانەوە من وای نابینم. ئێستا ئۆپۆزسیۆنێكی كارا هەیە بەرگریكارێكی باشی شەقامە. ئەوە خوێنی هاواڵتیانە لەسەر شەقام بیریشت نەكات. حكومەت بەشداری ئۆپۆزسیۆن دەكات وا ڕژاوە نەچێت ئەوە شەقامە دابەش بووە بەسەر ئۆپۆزسیۆن و دەسەاڵتدا هەموو ئۆپۆزسیۆن ناكەم بڕوا من سروشتیە. مافێكی ئەمەش و

كابینەی لە وابوایە ئەگەر بەدەسەاڵت بێت گەیشتن هەوڵێكیان حەوتەمی حكومەتدا بەشدارییان دەكرد. من وای نابینم كە شەقام دەسەاڵتە ئەوە دەس��ەاڵت. و ئۆپۆزسیۆن نێوان قوربانی بوبێتە شەقامی جێهێشتووە و ئەوەش ئۆپۆزسیۆنە لە میدیاكانیەوە بەرگری لە شەقام دەكات و دەستیشی خۆش بێت. من لە تۆ دەپرسم میدیای ئۆپۆزسیۆن نەبوایە كێ دەنگی شەقامی دەگەیاند. بۆیە من دروست بوبێتە قوربانی. هەرچەندە من دەزانم نیە كە خەڵك بەوە بڕوام شەقامێكی بێالیەن هەیە كە لەدەرەوەی ئۆپۆزسیۆن و دەسەاڵتە، و بۆخۆی بزوتنەوەیەكی كۆمەاڵیەتیە، بەاڵم دەبێت ئەوەش بزانین لە سێ ساڵی راب��ردوودا ئۆپۆزسیۆن و شەقام لەیەكەوە نزیكن و خۆپیشاندانەكانی 17ی شوباتی ساڵی پاریش ئەو ڕاستیەی سەلماند.

پ: ئەو رەخنەیە لە ئۆپۆزسیۆن دەگیرێت كە لە حاڵەتی رەفزكردن لە ترسی دەوترێت و دەكاتەوە دیالۆگ رەتی و سڕینەوەدایە و دانووسان هەیە، گوایە جەماوەریبوونی لەدەستدەدات ئەگەر لەگەڵ دەسەاڵت بكەوێتە دانووسان. دەمەوێ بپرسم: لەسەروبەندی كابینەی

نوێدا دەبێ ئۆپۆزسیۆن و دەسەاڵت چی بكەن؟حاڵەتی لە دەسەاڵت وەك ئۆپۆزسیۆن ناكەم تەسەور من و: سڕینەوە و ڕەفزكردندایە. جارێ با بپرسین ئۆپۆزسیۆن چی هەیە حكومی بەرێوەبەری یەك ئۆپۆزسیۆن بسرێتەوە؟ بەرامبەر تا پارەی نیە، چەكداری نیە، پێشمەرگەی یەك نیە، لەبەردەست میللەتی لەبەر دەست نیە، میدیای زەبەالحی لەبەردەست نیە، پێم

ناڵێی چۆن بەرامبەر دەسڕێتەوە؟ ڕەدی دیالۆگ دەكاتەوە كاكە وەال منیش بم ڕەدی دەكەمەوە. لە تەقە بكوژیت، شەقام لەسەر خەڵك بسوتێنی، بارەگا تۆ لەژێر چاوەكەم بكەیت. دانیشتنیش داوای بكەیت، خۆپیشاندەر ڕوون نمونەیەی با هەیە. ئەنجامێكی چ دانیشتن تفەنگدا لولەی كادریان چەندین سوتا، بادینان لە یەكگرتوو بارەگای بێنمەوە، دەسگیر كرا، پارتی داوای دانیشتن دەكات، برام تۆ بەبێ ئەمری دادگا خەڵك دەسگیر دەكەی یەكگرتوو چۆن ئەندامەكانی لێی قبوڵ گفتوگۆ برام دابنیشێت؟ پارتی لەگەڵ سەركردایەتیەكەی دەكەن دەبێت فەزایەك لەبار بێت ئینجا ئەنجام بدرێت. تۆ لە پڕدا لە هێزێكی مەدەنیەوە ببیتە هێزێكی سەربازی، برام لەژێر لولەی تفەنگەكاندا گفتوگۆ هیچ بەهایەكی نیە. ئۆپۆزسیۆنیش فشاری لەسەرە لەالیەن دادگا تەسلیمی پیاوكوژ یەك دەسەاڵت شەهیدانەوە، كەسوكاری نەكات خەڵك چۆن لە ئۆپۆزسیۆن قبوڵ بكات بچن دابنیشن و سێو و مۆز بەیەكەوە بخۆن. لەم فەزایەدا هیچ جەوێك لەبار نیە بۆ گفتوگۆ و بەبڕوای من كورد زمانی گفتوگۆ نازانێت و بشكرێت هیچ ئەنجامێكی

نیە جگە لە كات كوشتن لە بەرژەوەندی دەسەاڵت.

خراپی ئەدای بەناو عەلمانی كوردی دەستی هەیە لە فراوانبوونی بیری ئیسالمی سیاسی لە كوردستاندا

چەندە پرۆسەی دیموكراسی و “كرانەوە لەكۆمەڵگەدا پەرەی

پێبدرێت هێندەش فەزای حزبی دینی تەسك دەبێتەوە

دەسەاڵتی عەلمانی فاشی بێشك “ئیسالمی سیاسی توندڕەو بەرهەم

دەهێنێت

دیمانە: پرس، سلێمانی

عەزیز رەئوف، نووسەر:

www.lawanikurdistan.org ژماره 149 42012/02/14

*دیسانەوە برادەرانی كۆمەڵی ئیسالمی لە یادی شۆرشی پیرۆز و مەزنی كۆماری ئیسالمی ئێران، كە لەالیەن حكوومەتی رەقیب ئەی س��رودی لە رێزگرتن بۆ رێكخرابوو هەرێمەوە هەستانە پێ یەك ئێران ئەوەی بۆ بەاڵم هەڵنەستانەوە،

سەرپێ.)چا كێ گلەیی لەكێ بكا، ئەگەر ئەو بۆ سرود هەڵنەستاوە،

ئەی حكوومەت بۆ ئەویادە قۆر و قۆترە دەکاتەوە(* كەناڵی ئێن ئارتی و هەندێك دەزگای دیكەی راگەیاندیش راگەیاندیان هەڵمەتی كۆمەڵێك شێرپەنجەدا رۆژی لە مەبەستیشانە خەڵك، لەوشیاركردنەوەی جیا دەسپێكرد،

وابكەن توشبووان بێ هیوا نەبن و لەو نەخۆشیە نەترسێن.لە خ��راپ خۆراكی هاتنی بەهۆی ماڵوێرانییەی )ئ��ەو

سنورەكە هەیە، بەوە تیمارناكرێ(بەهۆی كارەبا وەزارەت���ی كە رایانگەیاند *هەواڵەكان كەمبوونەوەی سوتەمەنی سعاتەكانی پێدانی كارەبا بەهاواڵتیان كەمدەكاتەوە، وەزارەتی كارەباش لە راگەیاندێك رەتیكردووە،

كەچی كارەباش بەتایبەتی شەوان چەند سعاتێك دەبڕێ)رووی درۆزن رەشبێ باشە(

)د.خ(، ئیسالم پێغەمبەری پیرۆزی مەولودی یادی *لە دەبەشیەوە، پاقاڵوەیان و چكلێت و شەربەت دوكاندارەكان بەبەالش رۆژ یەك بۆماوەی تەكسی داهێنانیش نوێترین لە

نەفری باردەكرد.)هەر ئەوانەشن رۆژانی عارفە چوار قات پارەدەخەنە سەر

كەل و پەلەكانیان(دەستی هەولێر لە دەرمانخانەیەی كارگەی ئەو *دەڵێن هیندی ناوەرۆكی و ئەوروپی قەبێلكی وبە گیرا بەسەردا م��ەوادی پێكهاتەی لەناو دەف��رۆش��ت، بەخەڵك دەرم��ان��ی

دەرمانەكە ڤالیۆمیشی دادەنا.تاكو نەبێ، لەپشت یەكێ�ی و پارتی دەستێكی )بڵێی خەڵك بەس بخەوێ تاقەتی شەقامگرتن و خۆپیشاندانی نەبێ(

بێ رووتووش

بۆی جەماوەر و هاواڵتیانە مافەكانی لە یەكێك خۆپیشاندان هەیە لە كات و شوێنی دیاریكراو بۆ مەبەستێكی دیاریكراو لەپێناو مافەكانی خۆی خۆپیشاندان بكات، جا دژی هەر الیەن و دەزگایەك بێت، بەمەرجێك هێمانە بێت و لەچوارچێوەی یاسا كارپێكراوەكانی

ئەو واڵتە بێت.خەریكە دەبێت دووس���اڵ لە زێتر دەك��رێ��ت تێبینی ئ��ەوەی لەحاڵەتەوە كوردستانەوە توێژەكانی و چین لەالیەن خۆپیشاندان دەبێتە دیاردە و لە بەرژەوەندی گشتییەوە دەگۆڕێت بۆ بەرژەوەندی فەرمانبەرانی و قوتابیان لەالیەن بەتایبەتی گروپی، و شەخسی دژی ب��ەردەوام و لێدێت دیاریدەی وەك خەریكە حكومەتەوە،

سیستمی خوێندن و سیستمی كارگێڕی خۆپیشان دەكرێت.رێڕەوی و مۆڵەت بەبێ خۆپیشاندانانە لەو بەشێك هەندێكجار و جەماوەر »كردەی و چاكسازییە یاسا تەنانەت دژی و یاساییە خۆپیشاندان« وەك فشارێك بۆسەر حكومەت بەكار دێنن لەپێناو گشتی مافی كردنی پێشێل و گرۆپی و شەخسی ب��ەرژەوەن��دی بەتایبەتی كە شەقامی گشتی دەگرن و دەبێتەهۆی وەستانی هاتوچۆ

و گرفت بۆ هاواڵتیان.لە رۆژن��ام��ەن��ووس و كۆمەاڵیەتی ت��وێ��ژەری لەتیف، س��ەردار تەلەڤیزیۆنی لۆكاڵی )هەتاو( لەم بارەوە دەڵێت »رۆژانە هاواڵتیان هەر بە بونیان دڵگران ئەنجامی لە توێژەكانەوە و چین بەهەموو لە یان بەرژەوەندیان یەكنەگرتنەوەی كاتی لە یاخود یاسایەك بەرژەوەندی دانیان لە بابەتێكی دیاركراودا تەنانەت ئەگەر سوودی گرتنی بە و شەقام س��ەر دەڕژێ��ن��ە ئ��ەوا بێت، تێدا گشتیشی هاواڵتیان ئۆتۆمبێلی هاتووچۆی بە ڕێگەنەدان و بازرگانی رێگەی گشتی بەرژەوەندی گویدانە بێ هاواڵتیان كاروباری پەكخستنی و ئیستغاللی لە جۆرێك ئەمەش كە دەدەن، ئەنجام خۆپیشاندان هاواڵتیان دەنوێنێ بەرامبەر دام ودەزگاكانی حكومەت«. ئەوەشی وت »بە بڕوای من زۆرێك لەو خۆپیشاندانانەی ئێستا لە هەندێك ناوچەی هەرێم ئەنجام دەدرێت، چووەتە ئەو قاڵبەوە و لە ڕێڕەوە

ئاسایی و یاساییەكەی خۆی الی داوە«. سیروان گەردی، چاالكوانی كۆمەڵی مەدەنی و بەرپرسی سەنتەری ئاسوودە بۆ رۆشنبیری گەنجان، جەخت لەوە دەكاتەوە كە زۆربەی خۆپیشاندانەكان داخوازی تاكەكەسین. وەك ئەو دەڵێت »بێگومان زۆربەی خۆپیشاندانەكان داخوازی تاكە كەسی و چەند كەسین، بۆ لەوانەكانیان دەرناچن قوتابییەك چەند قوتابخانەیەك لە نموونە دەیكەن بە خۆپیشاندان دژی سیستمی خوێندن و وەزارەتی پەروەردە و خوێندنی بااڵ گوایە خەتای ئەوانە كە دەرچوونە، لەكاتێكدا زۆرینەی

قوتابیان دەرچوونە تەنیا كەمینەیەك كە نەیانخوێندووە دەرنەچووە. یان وەك ئەوەی لەم چەند رۆژەی رابردوو لەیەكێك لە قوتابخانەكانی هەولێر ئااڵی كوردستانیان سەراوگێڕ كردبوو پاشانیش پەیوەندیان

بە كەناڵێكی راگەیاندن كرد بوو بێتو وێنەی بگرێت«.نابراو ئەوەشی وت »پێویستە خۆپیشاندان بە شێوەیەكی واقیعی دیاری زەمەنی( سەقفی و داوا و دروشم و كات و )شوێن بێت بكرێت«. روونیشی دەكاتەوە »زۆر سەیرە كەسێكی ئاسایی دێت قسە لەسەر وەزارەتی سامانە سروشتیەكان دەكات، كەسێكی هونەری دێت دەڵێت: چۆن دەكرێت وەرزش لە كوردستان بەو شێوەیە بێت. پسپۆری بە پێویستی شتێك هەموو ئەوەیە لێرەدا من مەبەستی بۆ نابێت نەبێت من دڵی بە ئەوەی ناكرێت هەیە تایبەتمەندی و لە ناشارستانی دیاردەیەكی دەبێتە ئەوە خەریكە بێت. كەسیش كوردستان، بۆیە بە هیوام هەمومان لە ئاست و ئیشی خۆمان قسە لەسەر قسەی خۆی خەڵكی مەجالەكان هەموو ئەوەی بۆ بكەین بە داواك��ان و جوانتر شێوەیەكی بە شتەكان ئ��ەوەی بۆ بكات،

جۆرێكی شارستانی و واقیعیانە مامەڵەی لەگەل بكرێت«.خۆپیشاندان وەك گشت مافێكی تر بۆ كاتی ناڕەزایی و دەربڕینی نیگەرانی بۆ رووداوێك دژی حزبێك، یاخود دژی حكومەتێك، یان یاسا و بڕیارێك بە مرۆڤ دراوە، بەاڵم ئەو خۆپیشاندانە لە هەموو واڵتێك، هەروەها واڵتە دیموكراسییەكانیش لە چوارچێوەی یاسایەك ئەوەندەش ئازادییەی كە پێتدراوە بۆ خۆپیشاندان ئەو رێكخراوە،

رێگریت لێدەكرێت ئازادی تر بەم هۆیەوە پێشێل نەكرێت.دڵدار عەبدواڵی رۆژنامەنووس لە ماڵپەڕی رووبەرنێت روننیدەكاتەو كە كردەی خۆپیشاندان لە كوردستان بەالرێدا براوە و بۆ بەرژەوەەندی بۆ لێدوانێكیدا بابەتەكەمان لەمەڕ ئەو دەبرێت. بەكار شەخسی رۆژنامەی پرس وەهای وت »ئەوەی ئەمڕۆ لە كوردستان دەبینرێت خۆپیشاندان بە الرێدا براوە و هەندێك الیەن و توێژ هەن، خۆپیشادان بە بیانووی وەك مافێكی سروشتی بۆ بەرژەوەندی تایبەتی خۆیان یاخود وەزیرێك بڕیاری زۆرج��ار دەبینین چونكە بەكاردەهێنن، یاخود حزبێك بەرژەوەندی لە دەردەكرێت كە بڕیارێكی حكومەت دژایەتی بۆ كەسێك كۆمەڵێك ئەوا نییە، رێكخراوێك بەرژەوەندی

ئەو بڕیارە بۆ سەر شەقام هاندەدات«.دەكرێت كە خۆپیشاندانانەی ئەو بۆ »دەسەاڵت راشیەگەیاند نازانرێت خۆپیشاندان زۆری بەهۆی چونكە نییە، ئەوتۆی وەاڵمی كام الیەن مافی خوراوەو داوای مافی خۆی دەكات، یاخود ئامانجی تری لە پشتەوەیە«. ناوبراو ئەوەشی وت »ئەمڕۆ خۆپیشاندان وەك كەسییەكانی بەرژەوەندییە كاتێك هەر خەڵك لێهاتووەو دیاردەی ئەو بەداخەوە دەبات، خۆپیشاندان بۆ پەنا مەترسییەوە كەوتە

مافەش كە بە مرۆڤ دراوە لەالیەن ئێمەوە بە هەڵە بەكار دێت«.

ئیستیغالل كردنی چەمك و كردەی »خۆپیشاندان« لەالیەن جەماوەرەوە

ئا: پرس، هەولێر

www.lawanikurdistan.org2012/02/14 149 5ژماره

روژ وەالت پەیڤدارێ كوما جڤاكێن كوردستانێ ددیدارەكا دگەل پرس دا ل بنارا قەندیلی سوپاسیێن خۆ ئاراستەی الوێن ئامێدی و بامرنێ كرن بۆ بەرسینگ گرتنا لەشكەرێ توركیا ل ساال 2008 دەما خواستی هێرشی سەر گەریال بكەن و گوت بەحس ل ناڤبری ژبیرناكەین، هەلویستی ڤی ج��اران چ ئەم چەند تەوەرێن گرێدای الوێن كورد ل باكور و دناڤ رێزێن

پەكەكێ دا دكەت.

پرس: الوێن عەرەبان، بوهارا عەرەبی دەست پێكر چما الوێن كوردان ل باكور بوهارا كوردی ناكەن؟

سیاسی و كەلتوری و هزری كێشەیەكا كورد، كێشەیا وەالت: روژ ئەڤ كوردستانێ پارچێن چوار هەر بنەمای وی سەر ل یە ئابوری و كێشەهەیە، ب تنێ ل باشور حكومەت و دەستهەالتا كوردی ئاڤابویە الوێن كورد ل باشور د ئالێ زانستی دا پێشكەفتن كریە لێ كێشە، كێشەیا هەر چوار پارچەیانە و ئەڤرو ل هەر چوار پارچەیان الوێن كورد هێزا خۆ ئاڤا دكەن. ل باكور الوان ئێك گرتیە و هێزا خۆ چێكریە واتە روژانە ل سەر پیانە بۆ ئازاد بونا گەلێ كورد، دەستهەالتدارێن توركیا ژی هێرشێن خۆ بۆ سەر الو و زاروك و ئافرەتێن كورد بهێزتر كرینە تیرورێ پەیرەو دكەت و الوێن كورد دگریت و زیندان دكەت و هەتا دكوژیت. راگەهاندنا جێهانێ دەما نها بەحس ل سەرهلدانێن وەالتێن عەرەبی دكەت. بەحس ل سیه سالێن خەباتا كوردان ناكەن كو سیه سالە كورد وەكو وان خەباتێ دكەت و الوێن

كورد هەر ل سەر پێانە و دێ بەردەوام بن.

پرس: شورەشێن عەرەبی ب مەهان سەركەفتن لێ یا باكورێ كوردستانێ ب سیه ساالن سەرناكەڤیت ؟

كورد مللەتێ بەرامبەر توركیا دەولەتا سالە سەد سێ وەالت: روژ تیرورێ ب كار دئیینت ل سەر الوان د ئالێ دینی و ئابوری دا. د خوازیت الوێن كورد وەالت پارێز نەبن دەرڤەی مللەتێ خۆ بمینن لەورا بەردەوام كار ل سەر الوان دكەن ئەڤرو ئاكەپە بەردەوامە ل سەر هەمان سیاسەت جەماعەتا فتح اللە گونە كو دبێژە ئەز ئیسالمم لێ دكریار دا نە وەسایە، دبێژە كورد نینە دبێژە دڤێت هەر كوردەكێ ل سەر پێانە ژناڤ ببەین و ئەو بخۆ ژی نها ل ئەمریكایە. پروپاگەندەیا ئاكەپێ هەیە دبێژە الوێن كورد ئالیگرێن منن وسیاسەتمەدارێن كورد دگەل منن، مللەتێ كورد دگەل منە ئەڤە ژی درەوەكا مەزنە و راست نینە و پارچەیەكە ژ شەرێ سایكولوجی. پشتەڤانیا ب ئاكەپێ ئینان. دەنگ %100 كوردستانێ ناڤ ل بەدەپە هەمی وەالتان و لەشكەر و پارتێن دی و دگەل هەمی گەف و فشارێن بۆ سەر گەلێ كورد ئیناین نەشیا ل كوردستانێ یەكەم بیت، هندەك كورد جاشاتیێ بۆ دكەن و پاران وەردگرن دبێژیت هەمی كورد پشتەڤانێن منن چ تشتەك بڤی رەنگی نینە ئاكەپە نەمایە ل ناڤ كوردستانێ و بدوماهی هاتیە لێ راگەهاندنا تورك و فتح الله گونە پروپاگەندان بۆ ئاكەپێ دكەن. مادەم هەمی كورد پشتگیریا وان دكەن بۆچی كوردان دكوژن ب كوم وەكو

كوشتارگەها روبوسكێ.

پرس: هاتنا الوێن كورد بۆ ناڤ شورەشێ كێم بویە یان زێدە بویە ؟روژ وەالت: نها الوێن كورد زێدەتر دهێنە ناڤ شورەشا چەكداری چونكە ئاستێ الوێن كورد بلند بویە ژ هەمی ئالەكی ڤە و خۆ زێدەتر ناس دكەت، الوێ كورد نها دشێت دهەر چوار پارچێن كوردستانێ دا رەوشا سیاسی شروڤەبكەت كێشە چنە؟ دوژمن چنە؟ چ دكەن؟ و پیالن چنە؟ چ پێدڤیە؟ دوژمن چ دخوازیت؟ ل سەر ئاستێ جیهانێ ژی تێگەهشتنا وان باشە ل سەر ڤی بنەمای ئاستێ الوێ كورد ژ هەمی ئالەكی بلند بویە ئیرو 2012 یە هاتنا الوێ كورد بۆ ناڤ شورەشی زێدەتر بویە ئەز دشێم بێژم هەر

شەهیدەكێ ئەم بدەین ل شوینا وی دەه گەنج دهێنە ناڤ شورەشێ.

دا شورەشێ دناڤ دخوازن الوێن وان نادەن رێ هوین چما پرس: بدەركەڤن و بهێن باژێران ؟

ئەڤرو دوژمنانە پروپاگەندەیا و نینە راست تشتە ئەڤ وەالت: روژ دوژمن شەرەكێ سایكولوژی و ب تایبەت دگەل الوێن كوردان ب رێ دكەت نوچەیێن ب درەو بەالڤ دكەت »كەس نەشێت بۆ دووساالن الوان ل بن فشار و گەفان ل چیا بهێلیت و ژیان بكەت تشتێ هوسا نەبە« كەسێ

دهێتە دناڤ شورەشێ بخۆ بریارێ ددەت و بدلێ خۆ دهێت. »ئەگەر ئەڤە ممكن با دا تیرورا دەولەتا توركیا ب سەركەڤیت چما ئەو نەشێن ب تیرورا خۆ الوێن كورد لناڤ توركیا بهێلن ئەگەر ب گەفان كارەك

بهێتە كرن نها گەلێ كورد ب گەفێن توركیا نەما با ب گەفان و فشاران شورەش ب رێڤە ناچن« بەری چەند ساالن ئەز چوم باژێرەكێ هەرمێ هندەك الوان ژ من پرسی مرحبا هەفال »من نەزانی وان چەوا زانی ئەز هەڤالم » گوتن مە بهیستیە پەكەكە الوان درەڤینیت بۆ ناڤ شورەشێ و چاڤێن وان دەردئینن و گوهێن وان دبرن و...هتد »ئەز شاش مام، من گوت كاكە جان تشتەك هوسا چنە ئەم كوردین ئەم شورەش گێرین و ل سەر چیا شەر دكەین داكو كورد ب ئازاد و دیموكراسی و ئاشتی بژین ئەم بۆ ڤێ چەندێ ل سەرێ چیاینە چما ئەم زاروكێ كوردان بڤی رەنگی ببەین« من گوتێ ئەڤ پروپاگەندەیا پیس كێ كریە؟ گوت مەزنێ مە نزانم ئەڤ مەزن كی بون؟ بەرێ ل كوردستانێ بڤی رەنگی پروپاگەندە دهاتە كرن. بۆ مە گرفت نینە لێ دێ كارتێكرنەكا خراب ل سەر سایكولوجیا زارویان كەت، دوژمن ژی هەمان پروپاگەندەیان دكەت. ئەڤە هەمی درەوە كەسێ شورەش گێر دڤێت بدل و هزر دگەل شورەشێ بیت، هەمی كەسەك نكاریت ببیتە ئەندامێ پەكەكێ ل وی دەمی دشێت دەما ئەو بخۆ بخازیت. ئەگەر كەسەك نەخوازیت بمینیت ئەم نەشیێن رێ لێ بگرین. »بەلێ ئەم رێ ددەین و

دبێژینێ كاكە گیان تۆ هەرە ماال خۆ و وەكو ئینسانەكێ كورد بژی«ئەو گوهرینێن نها ل روژهەالتا ناڤەراست دروست بوین پێدڤی دكەت الوێن كورد یەكێتی یا خۆ خورت بكەن. وەختێ شورەشێ یە نەك بتنێ شورەشا چەكداری بەلكو شورەشا راگەهاندن و جەماوەری و زانستی و

ئابوری ژی پێدڤیە.

هاریكاریان دكەن خونیشاندانان هەوە ژبۆ باشور الوێن نها : پرس پێشكێش دكەن هەلویستێ هەوە چیە ؟

روژ وەالت : بەرێ ژی گەنجێ كورد بەردەوام دناڤ شورەشێ دا بوو ئیرۆ زانستیێ گەنجێ كورد و وەالت پارێزی و شورەشگێری پر پر مەزن دلخوشكەر زور شێوەیەكێ ب ئەڤ ژی كوردستانێ باشورێ ل بویە پێشكەفتیی یە ل سەر ڤی بنەمای ل ساال 2008 دەما توركیا هێرش كری ژ ئالیێ زاپێ ل دەڤەرا ئامێدیێ هندەك لەشكەرێ تورك هەنە »نزانم ئەو ل ناڤ باشور چ دكەن؟ پێدڤیە نەمینە« دڤیا ل بامرنێ و كانی ماسێ لەشكەرێ توركیا هێرشا گەریال بكەت الوێن ڤێ دەڤەرێ رێ نەدایێ، ئەڤە پر گرنگ بوو نەتەوەی بون و یەكێتی یا كورد پر پێشكەفتیە. الوێ باشور نها هەر چوار پارچەیان دبینیت و ئازادیا هەر چوار پارچەیان و سەركەفتنا وان دخوازن، بال الوێن باشور بۆ پێشڤە چونێ و یەكگرتنێ شورەش بكەن و ل هەر ئالیەكێ ب راوەستن و »ئەم چ جار هەلویستێ الوێن دەڤەرا

ئامێدیێ ژبیرناكەین«.

دیمانە: بیالل ئەحمەد

ئەم چ جاران هەلویستێ نەتەوەییێ الوێن دەڤەرا ئامێدی ژبیر ناكەین

ئەگەر ب گەفان بایە پێدڤی بوو نها “گەلێ كورد ل توركیا نەمابا

ئاكەپە ل باكورێ كوردستانێ “بدوماهی هاتیە

پەیڤدارێ كوما جڤاكێن كوردستانێ بۆ پرس:

www.lawanikurdistan.org ژماره 149 62012/02/14

پرس: دەوترێت كەركوك بە شارێكی پڕ مەترسی دادەنرێت مەترسیانە ئەو جۆری بپرسم دەمەوێ رۆژنامەنووسان، بۆ ئاستی یاخود چین كە رووبەرووی رۆژنامەنووسان دەبنەوە؟

پێشێلكارییەكان بەرامبەر بە رۆژنامەنووسان چۆنە؟ مەترسی كەركوك لەشاری رۆژنامەنووسی كاری زری��ان: زۆرە، بۆنموونە لەپاش تەقینەوەیەكی خۆكوژی لەوساتەدا كە رۆژنامەنووس رۆماڵی هەواڵەكە دەكات دوور نییە تەقینەوەی لەرۆماڵكردنی ی��ان تیابچێت، س��ەری و رووب���دات دووەم هێندێ كێشەی هەستیار و پێكدادانی دوو الیەنی دژ بەیەك رۆژنامەنووس دەبێتە قوربانی، لەهێندێ دام ودەزگادا توشی پێ رێگایان و دەب��ن شكاندن كامێرا و ئ��ازاردان و لێدان نووسینانەی لەو جگە ئەمە بكەن، هەواڵەكە رۆماڵی نادرێ وكورییەكان كەم لەسەر دەیاننووسێتەوە رۆژنامەنووس كە دیارە بۆدەكرێ، ن��اڕەوای لێكدانەوەی و خراپ تەفسیری كەركوكدا لە كە ئالۆزەیە بارە ئەو دەرهاویشتەی ئەمانەش

هەیە.

لەو كوردییەكان رۆژنامە فرۆشی و ئاستی خوێنەر پرس: شارەدا چۆن هەڵدەسەنگێنیت؟

رۆژنامە و گۆڤار بەتایبەتی خراپە زۆر لەئێستادا زریان: كوردییەكان، ئەمەش دووهۆكاری هەیە، یەكەم زمانی خوێندنی ئامرازەكانی زۆری دووەمیش بووە، عەرەبی كەركوكیەكان

راگەیاندن وەكو سەتەالیت و فەیسبوك و...هتد.

پرس: بەحوكمی ئەوەی كەركوك لەالیەن هەر دوو حكومەتی هەرێم و بەغداوە بەڕێوە دەبرێت، زۆر جاران رۆژنامەنووسانی ئەو شارە باس لەوە دەكەن كە ئیمتیازاتی حكومەتی ناوەندی رۆژنامەنووسانی ئەندامانی سەندیكای رۆژنامەنووسانی هەرێم ناگرێتەوە و لەمڕووەوە حكومەتی هەرێم پابەندی رێنمایی و بڕیارەكانی ناوەند نابێت تایبەت بە رۆژنامەنووسان. ئێوە چۆن

مامەڵە لەگەڵ ئەم حاڵەتەدا دەكەن؟بەئەنجوومەنی سەر كەركوك رۆژنامەنووسانی لقی زریان: بااڵی سەندیكای رۆژنامەنووسانی كوردستانە و جیاوازی نییە لەگەڵ لقەكانی تری وەكو هەولێر و سلێمانی و دهۆك و..هتد، بۆیە دەبێت ئەنجوومەنی بااڵ ئەو كێشەیەمان بۆ چارەسەربكات بەشدار كەركوك رۆژنامەنووسانی لەجۆرەكان بەجۆرێك و دەرگایەك لەهەموو ئامادەین هەرێم. لەئیمتیازەكانی بكات ناكرێت بەڕاستی چونكە لێدەدەنەوە، ئاوڕمان تا بدەین كەركوكییەكان هەمیشە لەراپەراندنی ئەركەكاندا لەپێشەوەبن

و لەئیمتیازاتیشدا هیچ!!

سەندیكای كەركوكی لقی كۆنفرانسی لەكاتی پ��رس: پارتییەوە، الیەن لە تۆ كردنی كاندید و رۆژنامەنووسان بایكۆتی و ئۆپۆزسیۆن نارەزایی رۆژنامەنووسانی بووە هۆی كۆنفرانسەكەیان كرد بەپاساوی بە حزبی كردنی سەندیكاكە.

تۆ ئەو هەڵوێستە چۆن لێكدەدەیتەوە؟بەشێوەیەكی رۆژنامەنووسان سەندیكای ئەڵبەتە زریان: حیزبی لەتەوافوقی جۆرێك دەورەی��ەش لەم بەر و گشتی تێدا بووە، ئەمەش لەزۆربەی رێكخراو و ناوەندەكانی تریشدا هەیە، بەر لەمنیش كاك شیخ سدیق سكرتیری لقی كەركوك فەرەج فاتیح لەتیف پاشان شیوعی، لیستی لەسەر بووە یەكێتی نیشتمانی وەكو سكرتیری لق كاندیدی كرد و نزیكەی شتی من ئەڵبەتە بوو. كەركوك لقی سكرتیری ساڵ چوار لەدژی من ئۆپۆزسیون بزانم ئەگەر دڵنیابە نەبیستبوو، وام ئیستقالەی خۆم پێشكەش دەكەم بایكۆتیان كردووە سبەی بەمەرجێ ئەوان بەشداری بكەن لەسەندیكای رۆژنامەنووسانی كوردستان، چونكە من بۆ خزمەتی ئەوانیش لەوێدا كاردەكەم،

خۆ ئەوان لەئەستێرەیەكی ترەوە نەهاتوون، هەموو هاوڕێ و خۆشەویستی منن و بەخوشك و برای خۆمیان دەزانم، دڵنیابن

بایكۆتی ئەوان لەسەرووی لقەكانەوە بووە نەك دژی من!

مەهدی نەدەبا دەڵێن: رۆژنامەنووسان لە هەندێك پرس: سەندیكای كەركوكی لقی بەرپرسی بە بكرابایە زری��ان رۆژنامەنووسان، دەبا بەرپرسی لقی یەكێتی نووسەران بایت. نەك دەناسێنن چیرۆكنووس و شاعیر بە تۆ ئەوان چونكە

رۆژنامەنووس. رای خۆت لەم بارەوە چییە؟زریان: ئەڵبەتە راستە من شاعیر وچیرۆكنووسێكی ناسراوم، بەاڵم كەسێكم لەوانەی بونیادی لقی سەندیكای رۆژنامەنوسانی كەركوكمان نایەوە، من پەیامنێرێكی چاالكی هەفتەنامەی گواڵن بووم و زیاتر لەسێ ساڵ رۆماڵی هەواڵە سیاسی و ئیدارییەكانی رادیۆی سەرپەرشتی لەوەش جگە كردووە، كەركوكم شاری دەستەی هەروەها لەكەركوك، ك��ردووە كوردستانم دەنگی و كەركوك پەیامی بەناوی بووم باڵوكراوەیەك دامەزرێنەری راوێژكاری گشتی گۆڤارەكانی رۆژ و لە چەندین جێگای دیكەش بووم، هەروەها گۆشەی تایبەتی سیاسی وكۆمەاڵیەتیم هەبووە لەباڵوكراوەكاندا و ئەندامی كارای سەندیكای رۆژنامەنووسانی كوردستان بوومە، نازانم ئەم لێكدانەوە سەیرانە كێ دەیكات و

ناكرێت كەركوكییەكان “بە چ مەبەستێك دەكرێن؟!لەراپەراندنی ئەركەكاندا

لەپێشەوەبن و لەئیمتیازاتیشدا هیچ

كاری رۆژنامەنووسی لەشاری “كەركوك مەترسی زۆرە، بۆنموونە لەپاش تەقینەوەیەكی خۆكوژی لەوساتەدا كە رۆژنامەنووس

رۆماڵی هەواڵەكە دەكات دوور نییە تەقینەوەی دووەم رووبدات

دیمانە: پرس، كەركوك

ئەگەر بزانم ئۆپۆزسیون لەدژی من بایكوتیان كردووە سبەی ئیستقالە دەدەممەهدی زریان، بەرپرسی لقی كەركوكی سەندیكای رۆژنامەنووسانی كوردستان

www.lawanikurdistan.org2012/02/14 149 7ژماره

ئافرەت كە ئ��ەوەی وێ��رای كوردییەكاندا، حزبە لەناو پرس: هاوشانی سیاسی و چەكداری خەباتی دوو هەر لە بەشداربووە ئاستی لەسەر حزبەكاندا زۆربەی لە كە ئەوەشی وێرای پیاوان، بوونیان ئافرەت كەمینەیەك سیاسی مەكتەبی و سەركردایەتی هەیە، بەاڵم تائێستا ئافرەت نەگەیشتۆتە پلەی »سەرۆكی حزب«. هەندێك پێیانوایە ئەمە پێوەندی بە نادیموكراسی و باوەڕنەبوونی حزبەكانەوە هەیە بە توانا و مافی ئافرەتان، هەشە پێیانوایە كە لە تۆ رای ئاستە. ئەو نەگەیشتوونەتە كورد ئافرەتانی هێشتا

مبارەوە چییە؟شیالن محەمەد: جگە لە پارتی چارەسەری كە ئێستا هاوسەرۆكی و عیلمانی بە تر پارتەكانی بۆ ئەمە ئافرەتە، پارتەكە سەرۆكی ئیسالمییەوە راستە، لەبەر ئەوەی زۆرینەی ئەندامانی سەركردایەتی ئەم پارتە سیاسیانە بۆخۆیان لە ژێر ئەو كاریگەرییەدان كە بیری باو )فكر سائد( لە كۆمەڵگادا دروستی كردووە، كە بیرێكی السەنگی سیاسی پیاوانی كەواتە بێ، راست ئەمە ئەگەر پیاوساالرانەیە، ئێمە یان سیاسەتكارانی ئێمە لەم پرسەدا، بە هەمان شێوازی هەر كەسێكی سادەی تری كۆمەڵگا بیر دەكەنەوە و جیاوازییان نییە! لە كاتێكدا كەسی سیاسی دەبێ پێشەنگی كۆمەڵگا بێ و لە پۆڵێنی تا سیاسیەی سیستەمە ئەو دنیادا لە فەرمانڕەوادایە. نوخبەی ئێستا سەركەوتوو بووە و پشتیوانی لێدەكرێ، لەالیەن واڵتانی زلهێز و سیاسەتی خواستراوی نێودەوڵەتییەوە و مافی تاك دەپارێزێ و بە یەكسانی لە مرۆڤەكان دەڕوانێ، دوور لە جیاوازی رەگەزی و نەژادی بۆ نییە ئەلتەرناتیڤێكیش و و...تد مەزهەبی و دینی و رەنگ و جێگرتنەوەی، سیستەمی سیاسی دیموكراسی، بۆیە باوەڕنەبوون بە بەشداری و تواناو لێهاتوویی ئافرەت بەمانای باوەڕ نەبوون بە پرسی سەركردایەتی ئەندامانی یەكەم پلەی بە بۆیە دێت، دیموكراسی

پارتە سیاسییەكانی كوردستان هۆكاری سەرەكین. سەبارەت بە ئاست نزمی توانای ئافرەت، بە پێچەوانەوە ئافرەتی بەڕێوەبردنی واڵتێكیشی هەیە نەك سكرتێری توانای وامان هەیە پۆستی بۆ ئافرەت ئێستا دەبوو راستیدا لە سیاسی! پارتێكی سەرۆكی كۆمار و سەرۆكی هەرێم و سەرۆكی حكومەت خۆی كاندید بكردایە، نەك تازە پرسیار لە رەوایەتی بەدەستەوەگرتنی پۆستی

سكرتێری حزب بكرێت.

میدیای و سەنتەر و رێكخراو دەیان كە ئەوەی وێرای پرس: تایبەت بە ئافرەتان هەن و پشتیوانی ماددیان لێدەكرێت، كەچی و »خۆكوشتن« و مێینە« بە تایبەت »كێشەكانی رۆژ بە رۆژ هەندێك زیادبووندایە. لە مێینە« »كوشتنی و »خۆسوتان« پێیانوایە كە ئەم رێكخراو و سەنتەر و میدیانە »خۆژێنن« لەسەر حیسابی ئافرەتان و رۆڵیان وەك پێویست نییە. هەندێك كەسیش پێیانوایە كە ئەمە پێوەندی بە وشیاری و رۆشنبیری تاكەكانەوە هەیە بەتایبەتی خودی ئافرەتان نەك رێكخراوەكان. خوێندنەوەی تۆ بۆ رۆڵی رێكخراو و سەنتەر و میدیاكانی ئافرەتان و كێشەكانیان،

چییە؟شیالن محەمەد: ژنانی هەرێمی كوردستان بە داخەوە كە خاوەنی ئافرەتانەوە و ژنان خزمەتكردنی بەناوی زۆرن، رێكخراوگەلێكی پشتگیری ماددی باشییان لێكرا، بەاڵم ئەو رێكخراوانە كە ئامانجی سەرەكییان خزمەتكردنی ژن و داكۆكی كردنە لە ژن هێشتا هەموو ئەوەی بارتەقای نەبوو، پێناوەدا لەم چاالكییەكانیان و هەوڵ بوو، تر و خزمەتی تر مەبەستی بۆ رێكخراوەكانیان دامەزراندنی یان بێ دیاریكراو سیاسی پارتێكی خزمەتی مەبەستە ئەو ئیتر كە دیاریكراو كەسانێكی و كەسێك بۆ بێ پۆستێك دۆزینەوەی دارایی سەرچاوەیەكی و زەبەالح بودجەیەكی خاوەن بوونە تێیدا هیچیان هەر بڵێین ئینسافییە بێ ئەمەشدا گەڵ لە ناشەرعی، نەكردووە، بەاڵم دەیانتوانی زیاتر بكەن، دەیانتوانی ژنانی سەركردە پێبگەیەنن، دەیانتوانی توانای ژنان بە جۆرێك ساز و ئامادە بكەن

ئەنجومەنی وەزیران و كە بۆ پۆستی سەرۆكی هەرێم و سەرۆكی سەرۆكی پەرلەمان بەبێ ترس كاندیدیان بكەن، دەیانتوانی پرۆژەی بازاری لە ئێستا و بكەن ژنان بۆ حكومەتەوە لەڕێی ئابووری كاردا سەرمایەگوزاری ژن هەبووایە و لەو رووەوە ژنان تواناكانیان سەرمایەگوزاریدا بواری لە وەبەرهێن ئافرەتانی و وەگەڕبخستایە جێ����پێ������بكەنەوە، دەیان شتی تر كە نەیانكرد یان ئەو مافەیان بە خۆیان نەدایە كە بەناوی ژنەوە دروست بن و كەمتەرخەم بن

بەرامبەر خەمەكانی ژن.وەك چ و راگەیاندن كاراكتەری وەك )چ ئافرەتان میدیای بابەتی راگەیاندن و چ وەك باڵوكراوەكانیان( كۆمەڵێ كەموكورتی لەبەرچاوی هەیە، جگە لەوەی رێكخراوەكانی ژنان هێشتا ئامارە پڕ كەموكورتییەكانی توندوتیژی كوشت و بڕی ژنان لەشوێن و الیەنی ترەوە وەردەگرن، هێشتا كارێكی جددیان بۆ ئەم پرسە نەكردووەو تەنانەت لە رۆژانی 8ی مارس و 25ی نۆڤەمبەردا هەندێ چاالكی سادەو بەیاننامە دەرەكەن، كە هەر تاكێكی تر ئەتوانێ بیكات! یان ئەو رۆژنامەو گۆڤارانەی كە ئەم رێكخراوانە دەریدەكەن، میكانزمی سەنتەری لە تەنها شوێن، زۆر ناگاتە الوازە هێندە دابەشكردنی پارێزگاكان ناپەڕێتەوە شوێنانی دی كە ئاستی هۆشیاری تێدا كەمەو پێویستە گرنگییان پێبدرێ لەو رووەوە، یان هەندێ جار ناوەڕۆكی باڵوكراوەكان هێند الوازە یان كۆنە كەس بە 250 دیناریش نایكڕێ و نایخوێنێتەوە! بۆیە گرنگە لەم رووانەوە رێكخراوەكانی ژنان هەوڵی چاككردنی خۆیان بدەن و پێشكەون، یان رێكخراوەكانیان با بەناوی

ژنانەوە نەبێ!

یاسای و كەسێتی« »باری یاسای كردنەوەی هەموار پرس: كەس هەندێك بەتایبەتی، ناوخێزان« توندوتیژی »نەهێشتنی بە و ك��وردی خێزانی لێكترازانی مەترسی بەسەرەتای الیەن و رۆژئاواكردنی كولتوری كوردی دەزانن. لێكدانەوەتان بۆ یاساكە و

واقیعی كۆمەڵگەی كوردی چۆنە؟ شیالن محەمەد: یاسایەك ئەگەر توانای زامنكردن و پاراستنی تایبەتییەكانی هاواڵتییانی نەبێ، ئەوا زۆر شتێكی مافە گشتی و ئاساییە هەموار بكرێ، نەك هەر ئاسایی، بەڵكو پێویستە هەموار نەیتوانیوە كەسێتی باری یاسای كە چوارچێوەیەدا لەو بكرێ. رەگەزی نێر و مێ لەبەردەم حوكمی یاسادا یەكسان بكات لە ماف و ئەركدا لەپێگەی مرۆیی و كۆمەاڵیەتی و یاساییاندا، كەواتە خۆی یاسادانان دەسەاڵتی سەپاندووە. خۆیدا بەسەر هەمواركردنەكەی نێرومێ( لە بریتیە: )هاواڵتیش هاواڵتین راستەقینەی نوێنەری و ئەرك و هاواڵتییان داخوازییەكانی و ویست ئەركییانە كەواتە مافەكانییان لە نێو بەندە یاساییەكاندا بچەسپێنن و هەر بەهەمان

یاساش بیپارێزن. سەبارەت بە دەرچواندنی یاسای بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی خێزانی لە هەرێمی كوردستان ژمارە )8( ساڵی 2011 یەكێكە لە پێشێلی الیەنێ و هەركەس لە دەكات رێگری كە باشەكان یاسا مافەكانی ئافرەتان بكات، چونكە دەرچوواندنی وەها یاسایەك بۆ خۆی گوزارشت كردنە لەسەر واقعی كۆمەڵگای كوردی، كە بەداخەوە بەاڵم ژنان، ژیانی و بۆ سەر حاڵ مەترسییە پڕ و تاڵ واقعێكی جێبەجێكردنیدا كاتی لە كارییەگەرییەكانی یاساكەو كەموكورتی تاك الی لە ئەخالق یاسایە ئەم بەجێبەجێكردنی دەردەك��ەوێ. چارەنوسی لەسەر بڕیار و مرۆیی مافی بەرامبەر و ئەكات پتەو ساڵێكی چەند دوای كە دەچەسپێنێ، ئافرەت ئ��ازادی و خۆیی بە یاسایە ئەو جێیەجێكردنی ئاسەواری وەك كاریگەرییەكان تر دیدەكەین ئەگەر پێداگیری لەسەر بكرێ. ئەوانەی كە پێیان وایە سەرەتای لێكترازانی خێزانی كوردییە زۆر هەڵەن، چونكە ئەمانە بە گروهگەلی موحافیزكار و دژە پرەنسیپەكانی مافی مرۆڤن، ترسییان ژندا، بەسەر هەیە هەیمەنەی خۆیان و دەسەاڵت لەدەستدانی لە سیاسی، ناتەندروستی دەسەاڵتی كلتوور، كە دەسەاڵتەی ئەو شرۆڤەی سەقەتی ئایینی )كە لە كاتێكدا فەلسەفەی دین ئەسڵەن مرۆڤایەتی خزمەتی و خۆشگوزەرانی و زەوی سەر ئاوەدانی بۆ

گرنگەو بۆیە و....تد، ستەمكارەكان یاسا بەختەوەركردنێتی(، و دەبێ یاساكان لە ناوەڕۆكیاندا هەڵگری یەك ئامانجی سەرەكی بن كە ئەویش بەختەوەری مرۆڤەكانە، لەسەر بنەمای بنەمای رێزگرتن

لە كەرامەت و بەها مرۆیی و دینی و مۆراڵییەكان.بە پێچەوانەوە ئافرەتی وامان “

هەیە توانای بەڕێوەبردنی واڵتێكیشی هەیە نەك سكرتێری

پارتێكی سیاسی

دیمانە: پرس، كەالر

باوەڕنەبوون بە بەشداری و توانا و لێهاتوویی ئافرەت بەمانای باوەڕ نەبوون بە پرسی دیموكراسی دێت

شیالن محەمەد، رۆژنامەنووس و چاالكوانی كۆمەڵی مەدەنی

پرۆفایل:ناو: شیالن محەمەد ئیبراهیم

بڕوانامە: بەكالۆریۆس لە زانستە رامیارییەكان لە ساڵی 1995ەوە تا ئێستا لە بواری راگەیاندندا كار دەكات

دەستەی دامەزرێنەری رادیۆی »تەوار« بووە لە 2003.ماوەی 2 ساڵ لە سەنتەری پەیوەندی و گەیاندن.

لەگەل چەندین رێكخراوی خۆماڵی و بیانی کاری كردووە. مافی رێكخراوی گەرمیانی لقی بەرپرسی ساڵ 4 ماوەی

مرۆڤ بووە.گەرمیان مێینەی رۆژنامەنوسانی نوێنەری ساڵ 3 ماوەی

بووە لە سەندیكای رۆژنامەنوسانی كوردستان.مرۆڤ مافی وەزارەت���ی فەرمانبەری وەك وە 2003 لە

دامەزراوە.

www.lawanikurdistan.org ژماره 149 82012/02/14

هەر یەك لەئێمە بە كوڕ و كچەوە، رابردوویەكی شیرین و تاڵی هەیە، بەاڵم ئەوەی جێی سەرنجە ئەوەیە: دوای پرۆسەی هاوسەرگیری، كوڕان بە شانازییەوە باس لە رابردووی سۆزداری خۆیان لەگەڵ كچان دەكەن، بەاڵم كچان حاشا لە رابردووی خۆیان دەكەن و رابردووی سۆزداری خۆیان دەشارنەوە و ناوێرن راستگۆیانە لەگەڵ مێردەكانیان لەم بارەوە بدوێن. لەم

راپۆرتەدا ئەم حاڵەتە شیدەكەینەوە.

»دڵ رەقی كۆمەڵگایە وادەكات حەز و ئارەزووەكان پێچەوانە ببنەوەو بگۆردرێن بەملمالنێەكی زۆر توند لەنێوان ژن و پیاو«

سەرەتا خاتوونی شاعیر كەژاڵ ئیبراهیم خدر، لەم بارەوە بۆ پرس وتی »كۆمەڵگا وادەكات كەمرۆڤ هەمیشە باپەندی یاساو رێساكان بێت كەچۆن رەفتار لەگەڵ یەكتریدا بكەن، زۆرجاریش هەر ئەم دڵ رەقی كۆمەڵگایە بەملمالنێەكی ببنەوەو بگۆردرێن ئارەزووەكان پێچەوانە وادەكات حەز و

زۆر توند لەنێوان ژن و پیاو، كەكۆمەڵێك كارەسات بەدوای خۆیدا دێنیت. لەژیانی رۆژانەی ئێمەشدا بەهۆی بەها كۆمەاڵیەتییەكان و زۆرجار ئەو بەرین، بۆ زۆر شت پەنا ناچارین روبەڕوومان دەبێتەوە تیژییەی توندو كەجیاوازە لەبیركردنەوەی ژن لەپیاو یاخود پیاو لەژن هەریەكەیان خۆیان بەچەندین مەسەلەی ترەوە گۆش كردووە، كەرەنگە نەكرێت ئەو نهێنیانە بدركێنێت و چارەنوسی ئەو ماڵە خنجیالنە بكەوێتە هەرەسەوە، بۆیە زۆرجار ئەوەی تۆ مەبەستە رەنگە بەدڵی ئەو هاوسەرە نەبێت، كەچەندین ساڵە

ژیانی بەخۆشی و ناخۆشی لەگەڵیدا دەبەیتە سەر و بەپێچەوانەشەوە«.»بوونی پەیوەندی سۆزداری پێشووتر و یان هەر روداوێكی كۆمەاڵیەتی

بە عەیبە و شكستی كەسایەتی كچەكە پێناسە ئەكەن«هودا زەنگەنەی كۆمەڵناس هۆكارەكانی شاردنەوەی راستیەكان لەالیەن كچانەوە وەها دەخاتەڕوو »سەرەتا هۆكارە كۆمەاڵیەتیەكان، ئەمەش بۆ ئەوە ئەگەرێتەوە تێروانینی كۆمەڵگە بۆ كچێك كە پێشتر پەیوەندیەكی سۆزداری لەگەڵ كورێكدا هەبوو بێت، یان هەر رووداوێكی كۆمەاڵیەتی بە حاڵەتەشدا لەم و ئەكەن پێناسە كچەكە كەسایەتی و شكستی عەیبە كچەكە لە ترسی كاریگەری كۆمەڵگە بۆسەر رای ئەو كەسەی هاوسەرگیری لەگەڵ دەكات ناوێرێت راشكاوانە و راستگۆیانە هەر حاڵەتێك هەبوبێت

باسی بكات.و كچەكە خودی رای بە پەیوەندارە ئەمەش تایبەتیەكان، هۆكارە كوڕەكە، بەداخەوە زۆرجار كوڕ خۆی هۆكارە بۆ ئەوەی كچ درۆی لەگەڵ بكات یاخود حاڵەتەكانی ژیانی لێبشارێتەوە، چونكە پێی خۆشە تا ماوە لەگەڵ درۆیەكی گەورەدا بژی، نەك كچەكە پێی بڵێت پێشتر پەیوەندییەكی سۆزداریم هەبووە یان تەنانەت ئەگەر تەنها هەستێكی سادەی هەرزەییش

بوو بێت، بۆیە كچان لەترسی لە دەستدانی دەرفەتی هاوژیانی لەگەڵ ئەو لەگەڵیان. چونكە بژین گەورەدا درۆیەكی بازنەی لەنێو ناچارن كوڕەدا

ئەگەر وا نەكەن ئەوا بە چاوێكی بێ رێز و گومانەوە سەیری ئەكەن.

»زۆرجار كاریگەری سلبی لەسەر الیەنی دەروونی كچان دروست دەكات لە ژیانی هاوسەرگیریدا«

پیاو بەووتەكانی دەدات و شیدەكاتەوە، كە پێوەرەكانی هودا درێژە و كۆمەڵگە بۆ كچان ئەوەیە كە نابێت تەنانەت بە چاویش هەڵوێستەی لەسەر كوڕێك كردبێت، ئەگینا تەرازووی هەڵسەنگاندنەكان بەرەو سوكی دەچێت بەالی كچەكەیا، ئەمەش دەبێتە هۆی ئەوەی كە زۆرجار كاریگەری سلبی لەسەر الیەنی دەروونی كچان دروست دەكات لە ژیانی هاوسەرگیریدا.لەالیەن نهێنیانە ئەو قبوڵنەكردنی و ئاشكرابوون لە وتیشی »ترس ژیانێكی رەوتی ئەمەش و دەكات خەمۆكییان توشی هاوسەرەكانیان ئاسایی لێ تێكدەدات. تەنانەت هەندێكجار ئەگەر كوڕەكە قبوڵیشی بكات دواتر لە ژیانی هاوسەرگیریدا هەمیشە وەك تانەیەك دەیداتەوە بە چاوی

كچەكەدا و زۆرجار بەوهۆیەوە سوكایەتی پێ ئەكات، جگە لەوەی هەمیشە گومانی لێ ئەكات و پێی وایە چیتر جێی متمانە نیە«.

»تێگەیشتنی پیاو نەگەیشتۆتە ئەو رادەیەی كە رابردووی كچی قبوڵ بێ ئەگەر خۆشەویستی كردبێ یان هەر شتێكی تر كە لە ژیانی ئەو كچە

هەبوبێ«راب��ردووی نهێنییەكانی لەمەڕ راگەیاندنكار كچە بەهجەت( )ئەڤین كچانەوە دەڵێ »شاردنەوەی نهێنی الی كچان و نەدركاندنیان الی مێردی داهاتوویان چەند هۆكاریكی هەیە، لەوانە تێگەیشتنی پیاو نەگەیشتۆتە ئەو رادەیەی كە رابردووی كچی قبوڵ بێ ئەگەر خۆشەویستی كردبێ یان هەر شتێكی تر كە لە ژیانی ئەو كچە هەبوبێ، واتا ناهۆشیاری پیاو، پیاوساالری لەوەی كە ئەو كچەی دەیخوازێ بەالی ئەوان كچێكی پاكەو بەتەمەنی هیچ هەڵەیەكی نەبووە، نەوەك لە داهاتوو بڵێن ژنی فالن پێشتر پەیوەندی لەگەڵ كەسێك هەبووە. لە الیەكی تر لەترسی دروست بونی دڵپیسی و نەمانی متمانە لە نێوانیان، چونكە ئەو كچانەی نهێنی دەدركێنن بەردەوام لە دڵە راوكێدان، كە دەبێت رۆژێك ئەو نهێنیانە نەبنە كێشە بۆیان لەالیەن

پیاوەكانیان و كەس و كاری پیاوەكان«.

»ئەو پرسە لە كۆمەڵگەی ئێمە بۆ كچ بڤەیە و كوفر و گوناحە«خاتوو )هێدی محەمەد( قوتابی زانكۆ، ئەو كچەو هێشتا شووی نەكردووە پێی وایە، لەواڵتی ئێمە ئەوەندە پێویستیان بە پاكی رابردوو هەیە ئەوەندە

بڕوایان بە راستگۆیی نیە، ئیتر زۆر جار راستگۆیی باجی گرانی دەبێ، بەدڵنیایەوە

ئەوەی رۆیی رۆی ژیانی خۆم بۆ داهاتووم تێك نادەم، هەرچەندە ئەوەی رۆیی گرینك نیە هەموو نهێنیەكی بێ ناڵێم«.

ناوبراو ئەوەشی وت » كۆمەڵگەی ئێمە كچی وای دەوێت كە رابردوویەكی پاكی هەبێ، بۆ كوڕ ئاساییە 10 كچ بناسێ، باسیشی بكات الیان ئاساییە، بەاڵم بۆ كچ نا؟«. هێدی بەوە كۆتایی بەقسەكانی هێناو ووتی » من دەڵێمەوە ئەو پرسە لە كۆمەڵگەی ئێمە بۆ كچ بڤەیە و كوفر و گوناحە«.

» لە واڵتانی ئەوروپا زۆر بەئاسانی كچان باسی رابردووی خۆیان دەكەن بۆئەوكەسەی دەبێتە هاوسەریان، چونكە ئەوان ئەوشتانە بەهەڵە نازانن،

بەاڵم لەالی ئێمە لەنێوان ترس و هەڵەكردنی قورسدایە » )د.مەها حەسەن بەكر( مامۆستای دەروونزانی لەكۆلێژی ئاداب، لەمەڕ كەپەیوەندی نهێنیانەی ئەو وتی«شاردنەوەی پرس بۆ بابەتەوە ئەم بەرابردوو و شووكردنەوە هەیە لەالیەن كچانی ئێمە، كاتێك دەچنە ناو كارەكتەری و ژینگەیی رووداوی بۆ دەگەرێتەوە هاوسەرگیریەوە، ژیانی كۆمەاڵیەتی بۆ گوتنی ئەو راستیانە، مانعی دەبن، درۆ بەشێكە لەناخی مرۆڤ، بۆیە زۆری درۆكردن دەبێتە نەخۆشی بۆی، بۆنموونە ئەگەر كەسێك درۆبكات و ئەو درۆیە گەورە بێ ئەوكەسە دادەبرێ لەئیش و تووشی ئەوهام دەبێت و كەسایەتی خۆی لەدەست دەدات، چونكە دەبێتە هۆی ئیختراب، واتە كەسەكە وردە وردە كەسایەتی خۆی لەدەست دەدات و جیادەبێتەوە لەالیەن هاوسەرەكانیان راستیەكان ئاشكرابوونی لەكاتی بۆیە لەخەڵك.

ناچار دەبێ درۆیەكی تر بكات تا ئەوەی پێشتری پێ بشارێتەوە«.دكتۆرەكە ئەوەشی وت »رەنگە زۆرجار كلتورو كۆمەڵگە كاریگەر بن لەشاردنەوەی ئەوراستیانە لەالیەن كچانەوە، ئێستا لە واڵتانی ئەوروپا زۆر ئەو كەسەی دەبێتە بۆ رابردووی خۆیان دەكەن باسی بەئاسانی كچان هاوسەریان، چونكە ئەوان ئەوشتانە بەهەڵە نازانن، بەاڵم بەهۆی ئەوەی لێرە بەهەڵە دەزانرێ دەترسن قسەبكەن و ناتوانن ئاشكرای بكەن، كەواتە بەهۆی ئەو زەختە دەروونیەی لەسەر كچانمان هەیە دووچاری درۆ و هەڵە

دەبنەوە«.

ژنان نهێنییەكانی گەنجێتیان الی مێردەكانیان باس ناكەنهاوسەرەكان بۆ شتەكان لەیەكتر دەشارنەوە

راپۆرت و بەدوا داچوون: بەهرە سدیق

ترس یان كاریگەری كۆمەڵگە، یان دەروونی، یان بێ متمانەیی

كچێك : »ئەو پرسە لە كۆمەڵگەی ئێمە بۆ كچ بڤەیە و كوفر و

گوناحە«

دەرووناسێك: لە واڵتانی ئەوروپا زۆر بەئاسانی كچان

باسی رابردووی خۆیان دەكەن بۆ هاوسەریان، چونكە ئەوان

ئەوشتانە بەهەڵە نازانن

ژنە شاعیرێك: دڵ رەقی كۆمەڵگایە وادەكات حەز و

ئارەزوەكان پێچەوانە ببنەوە و بگۆردرێن بەملمالنێەكی زۆر توند

لەنێوان ژن و پیاو

www.lawanikurdistan.org2012/02/14 149 9ژماره

)نەسرین( پێی خۆشە پیاو بەهێمنی بدوێ و وشەی ئەڤیندارانە دەرببڕێت. ئەو دان بەوەدا دەنێت كە »پێش ئەوەی مێردی پێ بكەم خەونم بەوە دەبینی

هاوسەرەكەم كەسێكی خەیااڵوی و رۆمانسی و سەرنجڕاكێش و قۆز بێت«. لەكاتی ی��ان ئەڤینداری پەیوەندییەكی ل��ە ك��وڕێ��ك و ك��چ كاتێك دەسگیرانداریدان، كوڕان مامەڵەیەكی نەرم و نیان لەگەڵ ئافرەتان دەكەن و زۆر دەستەواژەی رۆمانسیانە گوێبیستی كچان دەدەن، بەاڵم دوای پرۆسەی

هاوسەرگیری بەماوەیەك هەندێجار ئەو كەشوهەوا رۆمانسییە بزر دەبێت. نەسرین كە ئافرەتی ماڵەوەیە ئاماژە بەوە دەدات: لەكاتی دەسگیرانداری ئەم خەسڵەتانەم لێ رەچاو كرد، بەاڵم دوای پرۆسەی هاوسەرگیری گۆڕاو چیتر بایەخی بە سیمای خۆی نەدەداو، ئەو وشە شیرینانەی بەكاری دەهێنا بوونە وشەی رەق و توند. نەسرین بەردەوام دەبێت و دەڵێت: سەرەتا تاڵیم زۆر چەشت و كێشەكانی نێوانمان لەزیادبووندا بوو، تەنانەت گومانم هەبوو كە ئافرەتێكی دیكە لەژیانیدا هەبێت، بۆیە چاودێریم دەكرد بەاڵم هیچ بەڵگەیەكم خۆی نەسرین وەك گومانەكەم. پشتڕاستكردنەوەی بۆ نەكەوت دەست دووپاتیكردەوە، لە هەڵسوكەوتی مێردەكەی راهاتووە، دوای ئەوەی هەموو

هەوڵێكی بێ ئاكامی دا تاكو بیگۆڕێت.

پارە بەختەوەری دەهێنێئافرەتان بەتایبەتی لەتەمەنی پێگەیشتندا سیماو تایبەتمەندی شاسواری خەونەكانیان لەمێشكیاندا دەكێشن و، ئارەزوو دەكەن ئەوەی بۆ خۆشەویست یان هاوسەری هەڵدەبژێرن، چەند خەسڵەتێكی جەستەیی و رەفتاریی و ماددی

تێدا بێت، ئەم تایبەتمەندییانەش لە ئافرەتێكەوە بۆ یەكێكیتر دەگۆڕێت.لەپیاودا خۆشە پێی ئافرەت كە تایبەتمەندیانەن لەو پارە و »سامان هەبێت، بۆیە من ئەو پیاوەم بەدڵە كەهەموو ویست و پێداویستییە ماددیەكانم حكومییە. فەرمانبەری كە )شەونم(ە رای ئەمە بكات«. دەستەبەر بۆ ئەو بەپێی ئەزموونی ئەو هاوڕێیانەی مێردیان كردووە، ئاماژە بەوە دەدات »دەتوانم بڵێم پارە یارمەتی ئافرەت دەدات بۆ زاڵبوون بەسەر ئەو كێشانەی لەگەڵ مێردەكەی دێتە رێگەی«. هەروەها دەڵێت: من بڕوام بەو قسەیە نییە گوایە پارە بەختەوەری لەگەڵ خۆی ناهێنێت، بەپێچەوانەوە پێموایە بەهۆی پارەوە هەموو ئاستەنگەكان دەبەزێنین و بە بەختەوەری دەژین. بە رای شەونم

لەم سەردەمەدا ئەو پیاوەی پارەی هەبێت، خواستی زۆری لەسەرە.

بێ دەنگی)شیالن( لە هاوسەرەكەی جیابۆتەوە لەبەرئەوەی قسەی لەگەڵ ناكات. لەگەڵ دەكرد حەزم بووم كچ كاتێك دەڵێت: ماڵەوەیە ئافرەتی كە ئەو كەسێك هاوسەرگیری بكەم لەسەرخۆو كەمدوو بێت، بەاڵم هەرگیز پێشبینیم شیالن جیابوومەوە. لێی كە بێت هاوسەرەكەم بارەی ئەم وەكو نەدەكرد ئاماژە بەوە دەكات كە خوازیارە ئەو رۆژانەی لەگەڵ هاوسەرەكەی بەسەری شێوەیەك بەهیچ »هاوسەرەكەم چونكە بسڕێتەوە، لەیادەوەریدا بردووە لەگەڵم نەدەدوا، ئەگەر شتێكیشم لێ بویستیایە دەیگوت بەئارەزووی خۆت، ئەگەر كێشەیەكیشم بهاتایە رێگە ئامادە نەبوو گوێم لێ بگرێ، ئەگەر گوێشی تەنیایی و بێزاری بە رەفتارانە هەست ئەم نەدەدامەوە«. وەاڵمی بگرتایە كرد الی شیالندا چاندو، بەهۆی ئەو رەفتارە ئیستفزازیانە لە قسە نەكردن و خۆبێدەنگكردن ژیان لەگەڵ ئەو پیاوە بۆ شیالن مانایەكی بۆ نەمایەوە، ئاكامەكەشی جیابوونەوە بوو. شیالن دەڵێت »كاتێك داوای جیابوونەوەم لێ كرد بەڕاستی مەبەستم ئەوە نەبوو، بەاڵم كاتێك سەری بۆ لەقاندم وەك ئەوەی

بڵێم الریم نییە، بەتەواوی تووڕە بووم و سووربووم لەسەر جیابوونەوە«.

زوو تووڕە نەبێت)تریفە( هەمیشە رێزم لەو پیاوە گرتووە كە هەرگیز تووڕە نابێت، بۆیە كەوتە داوی خۆشەویستی هاوپیشەییەكیەوە كە زۆر نەرمونیان بوو. ئەو كە لەپیاواندا كە راكێشا منی سەرنجی ئەو خەسڵەتێكی دەڵێت: فەرمانبەرە بووم و رازی بۆیە كە هاتە خوازبێنیم نەبوونە، تووڕە ئەویش نەمبینیوە، بۆی تریفە كرد هاوسەرگیرییان ئەوەی دوای بەاڵم كرد. هاوسەرگیریمان دەركەوت كە هیچ پیاوێك لەسەر رووی زەوی نییە تووڕە نەبێت. لەمبارەیەوە دەڵێت »ئەوەی پێوە دەناڵێنم ئەوەیە هاوسەركەم زوو تووڕە دەبێت تەنانەت بۆ هۆكارێكی بێ ماناش، زۆرجار بەسەرسوڕمانییەوە لەخۆم دەپرسم ئایا ئەمە

ئەو كەسە بوو لە هەموان پێم باشتر بوو؟!«.

السایی كچ نەكاتەوەهەندێ لەو كچانەی هێشتا هاوسەرگیرییان نەكردووە، رقیان لەو خەسڵەتانەیە كە كوڕی ئەم سەردەمە هەیەتی، هەندێكیان ئەو كوڕانەیان رەتكردەوە كە

جۆرە مۆدەیەكی جلوبەرگ لەبەر دەكەن هاوشێوەی جلی ئافرەتانە. )نیگار( تەمەنی 25 ساڵە وای دەبینێ »ئەوەی گەنجی ئەم سەردەم دەیپۆشێت وەك تیشێرتی رەنگاو رەنگ و كابۆی تەسك، مایەی بێزلێبوونەوەیە«. ئەو پیاوی رۆژهەاڵتیانەی بەدڵە كە لە پرچتاشین و جلوبەرگی رێزی خۆی و دابونەریتی كۆمەڵگا بگرێ و متمانەشی بە خۆی بێت. نیگار پێیوایە »ئەم نەوە تازەیەی

گەنجان، بۆ پێكەوەنانی خێزانێكی سەقامگیر پشتیان پێ نابەسترێ«.

كەچەڵ نەبێت)دكتۆرە سوندس( پسپۆری نەخۆشی دەم و ددان دەڵێت: زۆر كەس هاتنە خوازبێنیم بەاڵم مەرجی من ئەوە بوو كەچەڵ نەبێت. »هەموو رەفتارێكی پیاو ئەگەرچی نەرێنیش بایە لەالم پەسند بوو، تەنها كەچەڵی نەبێت، سوپاس

بۆ خوا مێردم بە كەسێك كرد كەچەڵ نەبوو و تووشی كەچەڵیش نابێت«.لەو هەندێ لە ئافرەت پاشەكشەی پێیوایە مامۆستایە كە )سیما(ش خەسڵەتانەی كە پێی خۆشە لە پیاودا هەبێت، مانای شكستێكی گەورەی مێینەكەیەتی، زەحمەتە بڕوای پێ بێنم چونكە ئەمە لە خاڵە گرنگەكانی كە ئافرەت و پیاو لێك دوور دەخاتەوە. ئەو ئاماژە بە نموونەی ئەو خەسڵەتانە دەكات »بەتایبەتی مەسەلەی مانەوەی پیاو لەدەرەوەی ماڵ بۆ ماوەیەكی زۆرو، رێز لە راو هەستی ئافرەت نەگرێ و، درۆی لەگەڵ بكات و هیچ شتێكی

لەبارەی ژیانی رۆژانەی خۆی پێ نەڵێت«.

ئافرەتان جی جۆرە پیاوێك دەخوازن؟ئەو خەسڵەتانەی لە شاسواری خەونی كچاندا هەبێت

ریپۆرتاژ: محەمەد عەبدوڵاڵ كەالری

تریفە: كەسێكی هێمنم دەویست، بەاڵم تووشی پیاوێكی تووڕە

هاتم

نەسرین: سەرەتا ئەڤیندارانە دەدوا، كە شووم پێ كرد

بەتەواوی گۆڕا

نیگار: پیاوێكم الپەسندە لە رەفتارو پۆشاكی السایی كچ

نەكاتەوە

www.lawanikurdistan.org ژماره 149 102012/02/14

بوویت، كەچی ئەهلی پ: تۆ سەرنووسەری رۆژنامەیەكی دەستت لەكار كێشایەوە و رووت لە میدیای ئەلیكترۆنی كرد، چۆن بوو لە میدیای نووسراوەوە بڕیارتدا رووبكەیتە میدیای

ئەلیكترۆنی؟دوو بەبێ ئەوا خۆماندا لەگەڵ بدوێین راست ئەگەر و: دڵی لە ئێستادا راگەیاندنی نووسراو بە شێوەیەكی بەرچاوو رۆژ و دەچێت جدی كاڵبوونەوەی بەرەو و لەنشێوە روو كەمبوونەوە دەچێت، بەرەو ئێستادا لە بەڕۆژیش خوێنەری بۆیە ئەگەر ئەم واقعە الی هەندێكیش لە ئێستادا تاڵ بێت و قبوڵی نەكەن ئەوا راستیەكەو هەمووان بینیمان رۆژنامەی هەروەها و رۆژانەبوون رۆژنامەی كەدوو رۆژنامە( و )ئاسۆ رۆژنامەی )كۆمەڵ(یش و چەندین گۆڤار و رۆژنامەیەكیتریش داخ��ران. تیراژەوە كەمبوونەوەی و فرۆش كەمی بەهۆی رۆژنامەی لە ئازادی فەزای تێڕوانینم بە جگەلەوەی ئەمە راب��ردوودا لە چونكە كاغەز، لە وەك زیاترە ئەلیكترۆنیدا كە لەمیدیای كاغەزدا كارم كردووە بەهۆی ئەوەی بەردەوام لە یان لە دەزگایەك بیت دارایی دەبێت چاوەڕیی هاوكاری راستەوخۆ و ناراستەوخۆ بەشێوەیەكی بۆیە شوێنێكەوە، میدیای بەاڵم دادەنێت، ئازادی مەودای لەسەر كاریگەری هیچ چاوەڕوانی كە كەمە ئەوەندە تێچوونی ئەلیكترۆنی كەسێك نابێت هاوكاریت بكات، بۆیە دەتوانی ئازادانەتریش

بیر بكەیتەوە و بنوسیت.

تەنانەت دەڵێی: لەكاركێشانەوەتدا دەست لەنامەی پ:

میدیای نەیانویستووە و نەكردووین هاوكاری ئۆپۆزسیۆنیش ئەهلی لە سێكوچكە دەربچێت، یان قبوڵیان نەبووە. مەبەستت

لەم سێكوچكەیە چییە؟ئێمەدا هەرێمەی ل��ەم ه��ەرەگ��ران ك��اری ب��ەداخ��ەوە و: بەو ئ��ەوەش ئەهلییە، رۆژن��ام��ەی سەختە كەئەنجامدانی نە دەس��ەاڵت��ەوە، لەالیەن نە ناكرێت هاوكاری كە پێیەی بە كاركردنم ئەزموونی بەپێی ئۆپۆزسیۆنیشەوە، لەالیەن تایبەت لەماوەی ساڵ و نیوێكی سەرنوسەرێتی رۆژنامەیەكی هاوكاریەك هیچ كە دەركەوت بۆ بەروونی ئەوەمان ئەهلی دەس��ەاڵت چەند ب��ەداخ��ەوە زان��ی��اری، پێدانی لە نەكراین هاوكارنیە بۆ پێدانی زانیاری بەرۆژنامەی ئەهلی، ئەوەندەش لەو جگە كەنایانەوێ لەوەی بەستوون چەق ئۆپۆزسیۆن ناهێڵن دەربكەوێت، دەیانەوێ خۆیان گۆڤارانەی و رۆژنامە هیچ رۆژنامەیەكی تر سود لە زانیاریەكانیان وەربگرێت، ئەم هاوكاری نەكردنەش لەماوەی رابردوودا بۆ ئێمە روون بۆوە. كەئەمە خویەكی خراپە الیەنە حزبیەكانی ئێرە فێری بوون، )3( تەنیا وابێت الی ئۆپۆزسیۆن كە گەورەشە هەڵەیەكی

میدیای سەربەخۆ لە هەرێمدا بوونی هەیە.

بە جێی ئەلیكترۆنی میدیای ئێستاكە پێتوایە تۆ پ: میدیای خوێنەری زێتر و كردبێت لەق نووسراو میدیای ئەلیكترۆنی رووی لە زیادی كردبێت، یاخود تاچەند میدیای میدیای خوێنەری كەمبوونەی لەسەر كاریگەری ئەلیكترۆنی

خوێنراو هەبووە؟مۆدێلیان شت زۆر چۆن وەك ئەوەیە روونە ئەوەی و: مۆدێلی كاغەز رۆژنامەی شێوەش بەهەمان چووە، بەسەر رۆڵی رۆژنامە كە نایەت مانایە بەو ئەمەش چووە، بەسەر نەماوە، بەڵكو بەپێچەوانەوە، رۆژنامە تەكانێك هەنگاوی ناوە بۆ پێشەوە و ئێستا لەبری بەكارهێنانی كاغەز میدیا بە شێوەی ئەلیكترۆنی دەكەوێتە بەرچاو، كاریگەری میدیای ئەلیكترۆنی و تیڤی تەنیا لەسەر رۆژنامەی كاغەز درووست نەبووە، بەڵكو دەتوانین بڵێین كاریگەری لەسەر كتێب و رادیۆش درووست

كردووە و جێگەی بەوانیش لێژ كردووە و ئەمەش لەگەڵ ئەو تێدەپەڕێت پێیدا جیهان ئەمڕۆ تەكنەلۆژیایەی پێشكەوتنە

دەتوانین بڵێین دۆخێكی سروشتییە رووبەرووی بینەوە.

پ: ماڵپەڕی ویكیلیكیس شۆڕشێكی لە میدیای ئەلیكترۆنیدا هەرێمدا لە ئەلیكترۆنی میدیای پێتوایە تۆ كرد، دروست هەمان كاریگەری نووسراوی هەبێت و جێی بایەخی خوێنەر و بەرپرسان و الیەنە پێوەندیدارەكان بێت و رۆڵی كارای خۆی

بگێرێت؟و: بەدڵنیاییەوە میدیای ئەلیكترۆنیش كاریگەری گەورەی رۆژنامەی لە كاریگەری ئەگەر بڵێین دەتوانین و هەیە ئەلیكترۆنی میدیای چونكە كەمترنییە، نەبێت زیاتر كاغەز و دەدوێت تیادا وێنە زیاتر و گەرمترن گەرماو هەواڵەكانی تۆ كوێ لە و زۆرترە تێیدا وێنەش باڵوكردنەوەی مەودای وێنەیەك لەكوێ بكەیتەوە، باڵو و سپی رەش بە وێنەیەك زیاترە. تیادا كەزیندوێتی بكەیتەوە باڵوی بەرەنگاورەنگی لە گێڕا گەورەی رۆڵێكی چ ئەلیكترۆنی میدیای بینیشمان شۆڕشە ئەو گواستنەوەی و عەرەبیدا بەهاری شۆڕشەكانی

بۆ زۆر واڵتیتر.

پ: دەوترێت ماڵپەڕە ئەلیكترۆنییەكان بایەخ بە ئەتەكێتی رۆژنامەنووسی و یاسای رۆژنامەگەری نادەن و زێتر بوونەتە شوێنی جوێندان و تەشهیر كردن بە كەسایەتی و بەرپرسان و حزبەكان و شوێنی ملمالنێ و شەڕە شەخسییەكان. رای تۆ

لەم بارەوە چییە؟و: رەنگە بەو جۆرە نەبێت و ناشكرێت یەك دوو ماڵپەڕی شەخسی بكرێتە پێوانە بۆ هەموو ماڵپەڕێك و ئازادی بیروراش تەشهیریش و تانە هەندێك بێگومان كرا، ممارەسە كاتێك جێگەی تێدا دەگرێت، لەبەر ئەوە كەسێك بیەوێت سنووری ئازادی رادەربڕین ببەزێنێت لە تیڤی بێ یان لە رۆژنامە یان لە سایت.. ئەوا ئەو سنورە دەبەزێنێت، چونكە ئەو بڕیاری سنور بەزاندنی داوە. بەرای من ئەگەرچی زمانی زبر تێبینیم لەسەری هەیە، بەاڵم حاڵەتێكی سروشتیشە كە هەندێك هەبن باوەڕیان بەزمانی زبر هەبێت، چونكە كەباسی ئازادی كرا بێگومان ئەو جۆرە زمانەشی تێدەكەوێت و لە زۆربەی دۆخەكانیشدا لەبەر ئەوەی لەم هەرێمەدا گوێ لە زمانی نەرم ناگیرێت ئەوا زمانی

زبر لەدۆخێكی وادا بەرەو پێویستیبوون دەچێت.

پ: داهاتووی میدیای ئەلیكترۆنی و ماڵپەڕە ئەلیكترۆنییەكان لە كوردستان چۆن دەبینیت؟

لەم خ��ۆی م��ۆری ئەلیكترۆنی میدیای لەئێستادا و: دەشتوانین پێشەوەیە، بەرەو هەنگاوەكانی و قۆناغەداوە ماڵپەڕی چەندین خاوەنی كوردی راگەیاندنی ئێستا بڵێین لەگەڵ بكەین بەراوردیشی ئەگەر و خوێنەرە پڕ و باش خوێنەری رۆژنامەی كاغەزدا ئەوا دەبینین میدیای ئەلیكترۆنی رەنگە چەند هەنگاوێك لەپێش میدیای كاغەزەوە بێت. ئێستا زۆربەی جۆرێك بە كە كردووە وای )فەیسبووك( ماڵپەڕی تاكەكانیش ببنە خاوەنی پێگەیەك یان النی كەم الپەڕەیەكی تایبەتی ئەلیكترۆنی خۆیان. ئەمەش پێویستی بوونی میدیای

ئەلیكترۆنی زیاتر كردووە.

* سەرنووسەری پێشووتری رۆژنامەی چەتر

لەبەر ئەوەی لەم هەرێمەدا گوێ لە “زمانی نەرم ناگیرێت ئەوا زمانی زبر لەدۆخێكی وادا بەرەو پێویستیبوون دەچێت

دیمانە: پرس، سلێمانی

هەڵەیەكی گەورەیە ئۆپۆزسیۆن الی وابێت تەنیا سێ میدیای سەربەخۆ لە هەرێمدا بوونی هەیە

كاروان ساالر، سەرنووسەری ماڵپەڕی مانشێت

www.lawanikurdistan.org2012/02/14 149 11ژماره

خاوەنی ئیمتیاز:ئومێد خۆشناوسەرنووسەر:

ئاڤان حه مه ساڵح0750-493 7487

جێگری سه رنووسه ر: شاخه وان عومه ر سلێمان0750-448 0225

به ڕێوه به ری نووسین: فەرەیدون بێوار0750-414 1910

f_bewar@yahoo.com

ستافی پەیامنێران:توانا شێخانی

محەمەد عومەرشاخەوان شێخانینه خشه ساز: شێرکۆ

ناونیشان: هەولێر- بارەگای مه کته بی سکرتارییه تی یەكێتی الوانی دیموكراتی كوردستان–پشت ئه نجومه نی وه زیران

یان له رێگه ی ئه م ئیمه یله وه بابه ته کانتان بنێرن:shaxawanjournalist@yahoo.com

25 ساڵ لەمەوبەر یەكەمین حاڵەتی توشبوو بە نەخۆشی ئایدز لە ئێران تۆمار كرا، داتاكانی تووشبوو بەم نەخۆشییە لەهەڵكشاندایە. رێگەی گواستنەوەی ئەم نەخۆشییە بەهۆی پێوەندی سێكسییەوە

زیادی كردووە. هەروەها ئاماری ژنانی تووشبووش بەرز بۆتەوە. بەگوێرەی راگەیاندراوی وەزارەتی تەندروستی ئێران، نزیكەی )25( هەزار كەس لە ئێران هەڵگری ڤایرۆسی )HIV(ن. تا یەكی مانگی تیری 1389 ئەم ئامارە بریتی بووە لە )21( هەزار و 435 كەس. هەروەها بەگوێرەی دوایین ئاماری تۆماركراو لە ئێران لەم ساڵەی دواییدا، لە 91،5%ی تووشبووان لە پیاوان و 8،5% ژنان بوونە. بە گوتەی بەرپرسی بەشی ئایدز لە وەزارەتی تەندروستی، ئاماری تووشبووانی ژنان بەراورد بە ساڵی رابردوو، لە 2% زیادی

كردووە.جگە لەمە، راپۆرتی ئەنجومەنی ئایدزیی ئێران لە ساڵی 2011، زێتر لە 66%ی حاڵەتی ئایدز لەرێگەی دەرزی مادە هۆشبەرەكانەوە بووە و زێتر لە 21% لەرێگەی هەبوونی پێوەندی سێكسی و %2،5

گواستنەوەی لە دایكەوە بۆ منداڵ بووە.ئەم راپۆرتە ئاشكرای دەكات لە سێ مانگی سەرەتای ئەمساڵ كە نیشانكراوە دەست ئایدز بە تووشبوو تازەی حاڵەتی 460

دەكاتە 5 حاڵەت لە رۆژێكدا.رێكخراوی تەندروستی جیهانی ئاماری تووشبووانی ئایدز لەئێران زۆر زێتر لە ئاماری فەرمی حكومەت دەزانێت. یەكێك لە ئەندامانی بە ت��اران پزیشكی«ی »زانستی زانكۆی زانستی ئەنجومەنی هەواڵدەری )ئۆنالین(ی وتووە »ئامارە نافەرمییەكانی تووشبووان نزیكەی 100 هەزار كەس دەبن و هەروەها پێشبینی تا 300 هەزار

تووشبوو كراوە، بەاڵم ئەم ئامارانە نەسەلمێنران و خەماڵندنە«.هەروەها ئەو بەسەرنجدان لە ئاماری تووشبووان بە ئایدز بەهۆی بڵێین »دەتوانین وتویەتی مادەهۆشبەرەكانەوە، لێدانی دەرزی ماددە هۆشبەرەكانەوە دەرزی رێگەی لە نەخۆشییە ئەم بەهۆی ئێران نەخۆشاوی بووە، یان بەواتایەكی تر ئێران تووشی )پەتا(

بووە.بەرپرسان )HIV( ڤایرۆسی هەڵگری كەسانی ل��ەب��ارەی ب��ەاڵم پسپۆرێكی ك���ردووە. ك��ەس ه���ەزار ب��ە 58 ئ��ام��اژەی��ان هەواڵدەری لەگەڵ چاوپێكەوتنێكی لە هەوكردن نەخۆشییەكانی )مێهر( ئەم ئامارەی لە نێوان 90 تا 118 هەزار كەس راگەیاندووە.

ئایدزیان نەخۆشی نیشانەكانی كەهێشتا ئەوانن كەسانە ئەم هۆكاری بەاڵم دەرنەكەوتووە، تێدا نەخۆشییەن. ئ��ەم گواستنەوەی تا 10 لەنێوان بەشێوەیەكی گشتی

15 ساڵی داهاتوو چوونی ڤایرۆسی )HIV( بۆ ناو لەشی مرۆڤ، هێماكانی نەخۆشی ئایدز ئاشكرا دەبن.

ژنانی سیستانی زیادتر لە پیاوان تووشی ئایدز دەبنلە پارێزگاكانی سیستان و بلوجستان فرە هاوسەری دیاریدەیەكی باوە و لەمڕووەوە ژنانی تووشبوو بە ئایدز لەم پارێزگاكایانە زێترە

لە چاو پارێزگاكانی تری واڵت.پزیشكی«ی »زانستی زانكۆی تەندورستی سەرۆكی جێگری ژنانی ناو لە ئایدز بە تووشبووان ژمارەی رایگەیاندووە زاهیدان پارێزگای سیستان و بلوجستان دوو هێندەی نێوەندیی واڵتە و ئەم

رێژەیەش لەناو مندااڵن سێ هێندەی نێوەندیی واڵت زێترە.

مەرجی و هەل بۆ نەخۆشییەی ئەم سەرەكی هۆكاری ئەو فرە و هاوسێ والتانی بۆ نایاسایی سنووربەزاندنی و كولتوریی

هاوسەری گەڕاندۆتەوە.ماڵپەڕی هەواڵدەری »ئۆنالین« لە راپۆرتێكدا كە لەم بارەوە باڵوی كردۆتەوە، دەنووسێ »زۆریك لە ژنانی تووشبوو بە ماددە دەڵێن و دەك��ەن هەوكردن پسپۆرانی سەردانی هۆشبەرەكان

مێردەكانمان بەهۆی ماددە هۆشبەرەكانەوە مردووە، یان تەاڵقمان وەرگرتووە، بەاڵم تاوەكو مێردمان بوو ئێمەش دەمانكێشا، ئێستا كەنەماوە، هەستمان كردووە كە لەوەوە ڤایرسی ئایدزمان گرتووە و تەنانەت نەبوونیشیان بۆ ئێمە بۆتە بەاڵ. لەكاتێكدا ئەمانە كەسانی

باش بوونە و پێوەندی سێكسی ناشەرعیان نەبووە«.پسپۆران و شارەزایان وشیاری بە گرنگترین هۆكاری پێشگیری ئایدز دەزانن. هەروەها بیرۆكەی خزمەتگوزاری وەكو دابەشكردنی سەرەنگ )سەرەنگ وشیەكی فەرەنسییە، دەرمانێكە دەخرێتە ژێر پێست بۆ خۆبەستنی ئافرەتان یان هەر بەمانای بەستنی ئافرەتان دەتوانێ بەخۆرایی كۆندۆمی و نەبێت( منداڵی ئەوەی بۆ دێت

هەنگاوێكی گرنگ بێ لە بەرگریكردن لە م نەخۆشییە.

ساڵی پار هەواڵی دروستبوونی دەزگای خێرخوازی دابەشكردنی لەچەند زێتر هەنگاوە ئەم بەاڵم باڵوبۆوە، سەرەنگ و كۆندۆم لەگەڵ كارە ئەم »نەگونجانی بەپاساوی و نەخایاند مانگێكی

بنەماكانی شەرع« دەزگاكانیان داخست.

سەرچاوە: ئینتەرنێت

پەتای ئایدز لە هەڵکشانەئا: پرس

و سەرنج چەندین دوای هاتوچۆ سەرپێچی بینینی گەیشتمە شەقامەكاندا لە ئەو باوەڕەی كە ئەو پرسیارە بۆچی كە بكەم، خۆم لە هاوواڵتیانی ئێمە زۆر بە یاساكانی هاتوچۆوە پابەندنین. لەگەڵ رێز و سوپاسێكی زۆرم بۆ ئەوە برا بەڕێزانەی بەڕێوەبەرایەتی هاتوچۆ كە لە و بەرپرسیاریەتی جێبەجێ دەكەن وەكوو ئەركی خۆیان رۆژانە شەقام و فولكەكاندا بوونیان هەیە. بەاڵم من وەكوو خۆم كە بەرچاوم دەكەوێت یەكێك لە خاڵە الوازەكان كە وای كردووە، شوفێرانی ئێمە زۆر پابەندی یاساكان نەبن، نەرمی نواندنی ئەو كارمەندە بەڕێزانەیە، بەڕێزێك لە چاوپێكەوتنێكدا كە بەرچاوم كەوت دەڵێت ) من ڕۆژانە و دەیان سەرپێچی بە چاوم ماوەیەدا لەو و دەكەم كار 6سەعات

سزای كەمتر بەاڵم دەكەوێت، هاتوچۆ یاساكانی ڕەچاونەكردنی شۆفێرەكان دەدەم، بەڵكوو فێری ڕێنمایەكانی هاتوچۆیان دەكەم.( دەستخۆش بۆ ئەو كارمەندە ماندووە. بەاڵم پێویستە ئەوەی هەیە لە یاسایی هاتوچۆدا بەسەر هەموو كەسێكی نامەسئوولدا جێبەجێی بكات، تاوەكوو فێر بێت لێخوڕینی ئوتۆمبێل چۆنە. چونكە ئەگەر ئەو شۆفێرە لە كاتی وەرگرتنی مۆڵەتی شۆفێریدا فێری ئەوە نەبووبێت،

هەرگیز بە ڕێنمایەكانی ئەو برا كارمەندە لەسەر شەقام فێر نابێت.بۆیە ئەگەر ئەوان بەوشێوەیە بن ئەوا هەرگیز هاوواڵتیان فێرنابن بە یاسا و ڕێسا لەسەر شەقامەكان هاتوچۆ بكەن. بە تایبەتی لە ئێستا كە هەتابێت ژمارەی ئۆتۆمبێل زۆرتر دەبێت و شەقامەكان قەرەباڵغ

دەبن.كە شۆفێر برایەكی وەستابووم، چوارڕێیانێكدا لە رۆژانەدا لەم دونیا هەموو لە كە گرتبوو، شەقامەكەی چەپی الی بوو پاسێك

ئەو بەاڵم بوەستێت، خەتە ئەو نەبوو هاتوچۆیشدا یاسایی لە و دەگرن شەقام الچەپەی ئەو رۆژانە دیكە برادەری دەیان و برایە و ئەوانەی كە دەیان وێت بسووڕێنەوە وەكوو ئەوانی دیكە چاوەڕێ دەكەن، لەو حاڵەتدا كاكی مرور بە ڕێنمایی پاسەكەی هێنایە پێشەوی ئوتۆمبێلەكانی دیكە، دواتر ڕێگەی الی چەپی كردەوە و، هیچیشی بە برا شۆفێری پاسەكە نەگوت. بۆیە ئەو شۆفێرە بەالیەوە ئاساییە كە جارێكی دیكەیش هەمان سەرپێچی بكاتەوە، چونكە هیچ سزایەكی نییە، بەاڵم ئەگەر هەر لەوێدا كاكی مرور سزای بدایە جارێكی دیكە لەسەر پێویستە بۆیە جا نەدەكردەوە. دووبارە ئەوەی ئەویش كارمەندانی هاتوچۆ زۆر وشیاربن و بتوانن ئەو جۆرە سەرپێچە باوانە ئەوە بێگومان نەیەڵن، هەیە لەسەرجەم چوارڕیێانەكاندا رۆژانە كە دەبێتە سەرچاوەی دروستی بوونی یاسایەك بۆ شۆفێران فێربوونیان

بە پابەند بوون بە ڕێساكانی هاتوچۆوە.

كاكی مرور فێرمان مەكە، سزامان بدە

مەرعو

ی ئار

پرس: سەرەتا دەمەوێ لەم پرسیارە تەقلیدییەوە دەست پێبكەم: چۆن بوو دەستت بەكاری فۆتۆگرافی كرد؟ یەكەم هەنگاوت لە كوێوە دەست پێكرد؟ چۆن لە ئاستی ئەم هونەرە دەڕوانیت لە كوردستاندا، بەتایبەتی كە تۆ دەرچووی بەشی پەروەردەی وەرزشی و جودایە لە

پیشەكەی خۆت؟چەند بۆ پێكرد، دەستم جورنالیست فۆتۆ بە سەرەتا شارا:

رۆژنامەیەك كارم دەكرد.لە هونەرمەندێكدا هەیە ئەو هونەرەی لە گەڵ وابێت خوێندن پێم دوو شتی جیاوازە، بۆیە پێویستە جگە لە هونەرەكەم بە ئەكادیمی

بوارێكی تر بزانم.پرس: ئەوەی زێتر لە كارەكانتا دەبینرێت، زێتر كار كردنە لەسەر ژن و منداڵ، بۆچی ئەم دوو كائینەت هەڵبژاردووە، یاخود چ ئامانج لەپشت

ئەم كارەوەیە؟شارا: ئەو دوو كائینە زۆر كات مافەكانیان پێشێل دەكرێت و بگرە توندوتیژیشیان روبەرو دەبێتەوە. ئێمەی كورد ژنانێكمان هەیە شان بە شانی پیاوان كار دەكەن، لە سەرەتاشەوە ژنانی كورد خەباتی سیاسیان كردووە. بۆیە بە شانازییەوە دەڵێم ئەگەر بزانم ژنێك یا مناڵێك لەو جۆرە هەیە ئەگەر ژیانم كەوتبێتە مەترسیشەوە كارم لە سەر كردووە تا

بیخەمەروو و وەك دیكۆمێنتێك بمێنێتەوە.پرس: ئەوەی جێی سەرنج ئەوەیە: كە تۆ پێشانگاكانت لەسەر شەقام دەكەیتەوە، بۆچی؟ دەتەوێ لەم رێگەیەوە چ شێكی جیاواز بگەیەنێت؟شارا: لە راستیدا كردنەوەی پێشانگاكانم لە سەر شەقام تەنیا ئامانجم ئەوەیە كە خەڵكێك نان نییە بیخوات، پاڵ بە عەرەبانەكەیەوە دەنێت تا دوو پول پەیا بكات، یاخود ژن هەیە نازانێ كاری هونە ری چییە، هەیە خوێنەواری نییە نازانێ پۆستەرێك بخوێنێتەوە، ئەمانە وایان لە من كرد هەموو ئیشەكانم بەرمە سەرشەقام تا ئەو خەڵكە ئاسایەش بێ

بەش نەبێت لە بینینی كارێكی هونەری.پرس: بەدەمەوەهاتن و بایەخی تاكی كورد بۆ هونەری فۆتۆگرافی چۆن دەبینی؟ تاچەن ئەم هونەرە لە كۆمەڵگەی ئێمەدا بایەخمەندی

خۆی وەرگرتووە؟شارا: هونەری فۆتۆگرافی لە ئاستێكی خراپدا نایبینم. هیوادارم ئەم

هونەرە لە كوردستانیش پێشكەوێت.پرس: جگە لە مرۆڤ لەسەر سروشت و ئاژەاڵنیش كار دەكەی، ئایا

ئەمە سەخت نییە بۆ تۆ، بەتایبەتی كە ئێوە ئافرەتن و بەربەستەكان زێتر دەبن؟

شارا: هەر فەنێك بۆ خۆی زەحمەتی خۆی فۆتۆگرافیك هونەری هەیە،

تر هونەرەكانی لە جیاواز روبەروی هەندێجار

ئەبیتەوە. مردن نموونەیەك

بێنمەوە لە سەر خۆم، تائێستا سێ جار بەهۆی كار فۆتۆوە خەریك بوو گیان لە دەست بدەم، جارێ لە قەندیل و جارێ لە كەركوك كە فریام نەكەوتنایا ژیانم لە دەستدا بوو، جارێكیش بە هۆی خۆپیشاندانەكانەوە. و بوومە بەرداوام هەر هونەرەكەم بۆ خۆشەویستیم بەهۆی بەس

بەردوامیش ئە بم.پرس: ئایا تائێستا لەسەر پیشەكەت تووشی گرتن و هەڕەشە و كێشە

هاتووی؟ دەكرێ ئاماژە بە چۆنییەتی لەمپەر و كێشەكانت بكەی؟شارا: من بەردەوام لە ماڵەوە رێگریم لێ ئەكرێت و هەرەشە لە سەر خۆم و كامێرەكەیشم هەیە. تا ئێستا باوكم سێ كامێرەی لێ شكاندووم بۆ ئەوەی واز لەهونەرەكە بهێنم، ئەگەر ئەندامێكی لەشیشم لەدەسبایە هەر ئەوندە تەئسیری هەبوو، چونكە هەر كامێرایەك كۆمەڵێك مناڵم

لێی هەیە، كە هەر یەك لەو كامێرانە بە مناڵێكی خۆمی ئەزانم. جگە لەمەش دوجار گیراوم بەهۆی ئەم هونەرەوە. جارێ لە سلێمانی لە كاتی خۆپیشاندانەكان، جارێك لە ئاسایشی سەنگەسەر كە بۆ قەندیل ئەچووم لەگەڵ چەند گەنجێك كە ناوی قەڵغانی زیندویان هەڵگرتبوو،

لەوێ تووشی لێدان بووم، كە تائێستاش قاچێكم ئازاری تیادایە.كاریی كچ نییە ئاسان كوردیدا كراوەی تازە لەكۆمەڵگەی پرس: فۆتۆگرافی بكات و بەتەنیا بۆ شوێنە دووردەستەكان و جەرگەی ناو ماڵەوەتان نهێنی بە زۆرجاران تۆ بچێت، دەگێڕنەوە كە رووداوەكان دەچیت بۆ پیشەكەت، دەمەوێ بپرسم هاوكاری ماڵەوەتان بۆخۆت و

هونەرەكەت چۆنە، تاچەند لەمپەری خێزانیت لەپێشە؟ماڵەوە پرسی بەبێ لەماڵ دەرچوومە فۆتۆگرتن بۆ كە شارا: رۆیشتووم، كە گەیشتومەتە جێگاكە ئینجا پەیوەندیم پێوەكردوون كە

من سەالمەتم. راستە تۆزێ قورسە بۆ منێكی كچ لە كۆمەڵگا داخراودا، بەاڵم من تەنیا خۆم تەشجیعی خۆم دەكەم لەگەڵ ئەوەش بەردەوامم، هە موو

ئەمانە بە یارمەتی خوای گەورە بووە و بەس.هەر چەندە ئاستی رۆشنبیری خێزانەكەم باشە، بەاڵم هەموو دایك و باوكێك لە خەمی منداڵەكەیەتی، كە رێگریشم لێئەكەن بۆ سەالمەتی گیانی منە، بەاڵم هیوام هەیە وردە وردە شتەكان بگۆڕێت بۆ باشتر

بیركردنەوەی خێزانەكەم.پرس: ئایا بەشداریت لە پێشەنگەی نێودەوڵەتیدا كردووە؟ ئاستی چۆن نێودەڵەتییەكاندا پێشەنگە لە كورد فۆتۆگرافی هونەریی

لێكدەدەیتەوە؟كردووە. بەشداریم بەڵێ شارا: فۆتۆگرافی هونەریی ئاستی مستەوایایەكی لە كوردیش زۆریش و باشدایە

جائیزەمان بردۆتەوە.ئەگەر پێموایە من بۆ برەخسێت بوار ن كا ە ر فە ا گر تۆ فۆبكەن بەشداری پێشەنگا لە نێودەوڵەتییەكان ئەوا توانایەكی باش پیشان

ئەدەن.پرس: دوا پرۆژەت لەم

بوارەدا چییە؟شارا: پرۆژەیەكم لە زاكیرەیە وا ئیشی لەسەر ئەكەم. هەروەها لە 5_3 _2012 پێشانگایەكم هەیە نمایش مانگێك ماوەی بۆ ئیسپانییە لە تری پێشەنگایەكی لە 3_ 10 لە هەر دەكرێت،

نێودەوڵەتی بەشدار دەبم.

باوكم سێ كامێرەی لێ شكاندووم بۆ ئەوەی واز لەهونەرەكە بهێنم، ئەگەر ئەندامێكی لەشیشم لەدەسبایە

هەر ئەوندە تەئسیری هەبوو

و خەڵك كوردستان، لە كابینەیەك هەر لەدروستكردنی بەر دەزگاكانی راگەیاندن دەكەونە گرەوكردن و پێشبینیی كردن لە سەر ئەوەی كێ بۆ سەرۆك و كێ بۆ جێگری سەرۆك دادەنرێت، ئەوجارە و گرەوكردن نەیهێشت ئاشكراكرد، خۆی كاندیدی زووتر پارتی پێشبینی كردن درێژە بكێشێت، پارتی نێچیرڤان بارزانی دەست

نیشانكرد و مەسەلەكەی یەكالیی كردەوە. لێكدانەوەكان دەكێشێ درێژە پێشبینییەكان كە زۆرجار هێشتا نموونە بۆ دەردەكەون، سەیر كۆمیدی ئاستێكی تا وەها هەواڵی هەندێك نەكراوە، هیچ پارێزگاكان هەڵبژاردنی بۆ پارێزگای بۆ دەبێت پارتی كاندیدی زەكەریا كە باڵودەكەنەوە لێكدانەوەیە ئەو بەاڵم هونەرمەندە، ئەو بۆ رێزم من هەولێر، خەتای بۆ بەشێكی دیاردەیە ئەو بوونی دەبینیم، بەسەیر زۆر پەیدابوونی پارتی ویەكێتی دەگێرمەوە، چونكە زۆر جار لە دانانی ئەندام پەرلەمانەكان و بەرپرسە ئیدارییەكانی تر، خەڵك تووشی ئاگای بەرپرس بەشێوەیەك موفاجەئەكانیان، بە دەكەن شۆك لێنەبووە، بۆتە بەرپرس، كەسی ناشیاویش زۆرجار دوور لە هەموو

پێشبینییەكان دانراوە.دانانی جێگریش لەالیەن یەكێتییەوە دواكەوت، هەندێك باسیان لەوە دەكرد، كە فەریدون عەبدولقادر دەبێتە جێگر، هەندێكی تر باسی حاكم قادرییان دەكرد، دواجار عیماد ئەحمەد دەستنیشان كرا بۆ ئەوەی ببێتە جێگری سەرۆكی حكومەت لە كابینەی حەوتەمدا، عیماد ئەحمەد كە كۆنە ئااڵی شۆرشە و كۆمەڵێك بەرپرسیارێتی لە ناو یەكێ�تی بینیوە، لەوانە جێگری سەرۆك لە ئیدارەی سلێمانی وەزیری پێنجەمیش كابینەی لە و وەكالەت بە سەرۆكایەتی و بەرێوەبردن لە ئەزمونی بووە، دەشێت كۆمەڵێك ئاوادانكردنەوە و سەرۆك دانانی بۆ پێوەرانە ئەو چەند بەاڵم هەبووبێت، دا جێگر سەرۆك لە ناو یەكێتی پێویستن؟ رەنگە وەاڵمدانەوەی ئەو پرسیارانە زۆر قورس دەبێت، ئەگەر هەندێك پرسیاری تر بە لەوە نەكرێت، بۆ نموونە ئایا تەكتوالت بوونی ماوە یان نا؟ ئەگەر مابێت چ كاریگەرییەكی بەسەر دانانی كەسەكانەوە دەبێت؟ ئایا تاكڕەوی جەالل مام مانایەی بەو نا؟ یان ماوە تاڵەبانی بڕیارەكانی لە دەسەاڵتی »كول فی كولی« هەیە لە دانانی كەسەكان یان راوێژ بە مەكتەبی سیاسی دەكرێت و دەنگیان وەردەگیرێت؟ رەنگە كردنی ئەو پرسیارانە گرنگ بێت، بۆ ئەوە لەوە بگەیت كە چۆن عیماد

ئەحمەد گرەوی ئەوەی بردەوە ببێتە جێگری سەرۆك.ئەوەندەی من زانیارم هەبێت، عیماد ئەحمەد كە لەناو حزبدا بەرپرسیاری مەكتەبی رێكخستنی لە ئەستۆیە، لە كارەكەیدا بێ كێشە نییە و كێبركێی سیاسی زۆرە، جیا لەمەش بە پێی پلەی رێكخستن ئەو بەرپرسی هێرۆخانی، خانمی یەكەمی عێراقە، چونكە هێرۆخان بەرپرسی مەلبەندی سلێمانییە،ئەمە چ كاریگەریەكی لە لە نەكرا باس ئەمانە هەموو هەیە؟ ئەحمەد عیماد سەردانانی رۆژنامەكاندا، بەڵكو باسی ئەوە كرا، كە عیماد خەڵكی خانەقینە، بۆ سلێمانی كەسێكی دەبوایە پێیناوابیووە سلێمانیش خەڵكی ئەو پۆستە دابنرێت، چونكە سلێمانی لەو وەرگرتنی پۆستەكاندا

مەحروم كراوە، من زۆر سەیرم بەو داوایە هات.پۆستێك داوای بێت خۆی مافی سلێمانی ئەگەر بەاڵم بكات،ئەوە دهۆكی دەاللیش مافی خۆیەتی هەمان داوا بكات، جیا لەبیر نەكرێت و پۆستێكی فەخریش لەوەش دەبێت كەركوكیش بە هەلەبجەییەكان بدرێت، من دەلێم گرنگە گوێ لە داوای خەڵك و ناوچە بۆ هێندە بااڵكان بەرژوەندییە نابێت بەاڵم بگیرێت،

ناوچەگەری خوردبكرێتەوە.

عیماد ئەحمەد و حكومەتێك بۆ

سلێمانی

شارا بابان، فۆتۆگرافەر

لیلخە

ەڵ ەیس

فدیمانە: پرس، سلێمانی