Paragraaf 6

Jazz is een oorspronkelijk door de Amerikaanse

negers beoefende muziek, waarin de musici

zelf een improvisatorisch aandeel hebben.

WAT IS JAZZ?

Blues:

Ontstaan door slaven

Nadruk op negatieve gebeurtenissen

Slepend tempo

Voorbeeld, Bessy Smith – St. Louis Blues: http://www.youtube.com/watch?v=8Who6fTHJ34

VOORLOPERS (1)

Feelin’ blue =

verdrietig zijn is belangrijk karakter van jazz en blues

Beluister het fragment

St. Louis Blues van Bessie Smith

Noem drie muzikale kenmerken

die het droevige karakter van het

lied bepalen.

FEELING BLUE (VRAAG 6.1)

My man ain’t acting right, he stays out late at night

And still he says he loves no one but me

But if I f ind that gal, that tries to steal my pal

I’ll get het told, just you wait and see

I feel blue, I don’t know what to do

Waar gaat de tekst over?

Breng dit in verband met de uitgangspunten van blues.

ANY WOMAN’S BLUE (VRAAG 6.2)

Langzaam tempo

Het gebruik van ‘blue notes’

De slepende manier van zingen

De ‘donkere, doffe klankkleur van de instrumenten. (Demper op trompet).

‘Dirty intonation’.

KENMERKEN BLUES MUZIEK

BLUES

Indeling blues:

- Drie zinnen per couplet

- Eerste zin wordt herhaald

- Derde zin is conclusie

- Vast akkoordenschema over 12 maten

Blue notes: roepen spanning op, expres onzuiver

Vanaf 1900 beoefend/beluisterd

Neerslachtig, onderwerp vaak zorgen van het

dagelijks leven

Ragtime:

Sneller dan de blues

Piano

Voorbeeld:

Scott Joplin – Maple Leaf Rag

Bekendste ragtime nummer in Nederland :

Scott Joplin - Entertainer

VOORLOPERS (2)

Beluister het fragment Maple Leaf Rag van Scott Joplin

Ragtime is razend moeilijk te spelen omdat de twee handen

van de pianospeler tegelijkertijd twee verschillende partijen

spelen.

Karakteriseer beide partijen en geef

aan welke functie ze in het nummer hebben.

RAGTIME (VRAAG 6.3)

De Christelijke erediensten bieden de voedingsbodem voor verschillende

muziekstromingen:

-Spirituals

-Gospels

-Blues

-Ragtime (enkele kenmerken)

Blues was kenmerkend voor de situatie van

de ex-slaven rond 1900.

Tegelijkertijd in de steden waren de

marsorkesten populair.

JAZZ MUZIEK

Swingende muziek, ontstaan uit vele invloeden

Dansbare muziek

Geen kale akkoorden

Geen standaard toonladders

Collectieve improvisatie

Jazz-muzikant Louis Armstrong

KENMERKEN JAZZ MUZIEK

Scott Joplin heeft nooit noten leren lezen

Stravinsky noemde zijn kennismaking met de

Amerikaanse jazz ‘de ontdekking van zijn leven.’

Voorbeeld Stravinsky: http://www.youtube.com/watch?v=QDvcGhoGvZk&feature=related

Wat zijn de verschillen en overeenkomsten?

SCOTT JOPLIN EN IGOR STRAVINSKY

Het begrip ‘ragtime’ geplaatst in de twintigste eeuw:

Het eerste deel van de twintigste eeuw

Nieuwe muziek

Veel, verschillende stijlen en technieken

Het individualisme en de diversiteit

In stukjes verscheurde tijd

SCOTT JOPLIN EN IGOR STRAVINSKY

KING OLIVER CREOLE JAZZBAND

Bandlid Louis Armstrong:

‘ ’Terwijl de band rustig verder speelde, boog King zich op een bepaalde plaats in het chorus naar mij over, meestal bij het

eerste slot, bewoog de ventielen van zijn trompet en speelde zachtjes de tonen die hij van plan was te laten horen als de

break kwam.

Ik luisterde ernaar en bedacht tegelijkertijd een tweede stem, die ik erbij wilde spelen. Als dan de break kwam, moest ik mijn

partij zo brengen dat zij precies bij de zijne paste . ’ ’

Breng dit citaat in verband met het begrip collectieve improvisaties.

IMPROVISATIES (VRAAG 6.5)

Beluister Sweet Lovin Man van King Oliver's Creole Jazzband

De nadruk ligt op de melodie

Noem een instrument dat een ritmische functie heeft

Noem een instrument dat een

melodische functie heeft

SWEET LOVIN MAN (VRAAG 6.4)

NEW ORLEANS JAZZ

Louis Armstrong groeit op in N.O.

- Speelt ragtime & blues in Storyville

In clubs vindt veel improvisatie plaats

- blazers variëren veel op het thema

- trombone ondersteunt akkoorden

- Rest is ritmesectie

Louis Armstrong wordt legendarische jazz ster

http://www.youtube.com/watch?v=E2VCwBzGdPM

Naast trompettist ook zanger

Armstrong bouwt een zogenaamde ‘scat’ in

Scat = gezongen solo waarbij betekenisloze woorden gebruikt

worden

voorbeeld scat (vanaf 1:04 minuut)

‘be pap pedap do wap ’

Waarom past de scat goed bij de jazztraditie?

LOUIS ARMSTRONG (VRAAG 6.6)

Jazz wordt steeds populairder, vooral als dansmuziek

Loop jaren 30 heeft ieder hotel ballroom waar honderden

mensen komen dansen

Gevolg: orkesten worden groter, ze moeten overal hoorbaar zijn

Jazz is nu geen puur zwarte aangelegenheid meer

Er zijn blanke en zwarte orkesten, gemengde in jaren 40

De leiders van deze bands groeien uit tot

sterren, vergelijkbaar met popsterren van nu

ONTWIKKELING

Doorbraak is het optreden van Benny Goodman met zijn

bigband in de Carnegie Hall in 1937.

Hiervoor werd in de Carnegie Hall alleen klassieke muziek

gespeeld

Verklaar het belang van dit optreden aan de hand van de

ontstaansgeschiedenis van jazz

CARNEGIE HALL (VRAAG 6.7)

Beluister One O'Clock Jump door Benny Goodman Orchestra

En vergelijk het met Sweet Lovin Man van King Oliver's Creole

Jazzband

Er wordt bij Goodman heel anders geïmproviseerd als bij King

Oliver. Leg uit hoe dit verschil hoorbaar is, denk hierbij aan de

grootte van de twee orkesten.

VERGELIJKING (VRAAG 6.9)

WELKE KERNCONCEPTEN BIJ JAZZ?

Streven naar vernieuwing , breuk met het verleden. Kunst kan de maatschappij verbeteren, vooruitgangsdenken, utopisch denken (avant-garde).

Zoeken naar originaliteit , naar de grondslagen (herleiden tot de essentie van elke discipline, via vormonderzoek op een wetenschappeli jke manier) naar abstractie en atonaliteit .

Streven naar een autonome en universele taal, onafhankeli jk van de cultuur van de beschouwer.

Streven naar puurheid en directheid in de expressie , inspiratie daarvoor in nieuwe concepten (twaalftoonstechniek) of in niet -westerse culturen.

Uitdrukken van (onderbewuste) gevoelens van angst en vervreemding .