panduan mentor mentee

BIMBINGAN & KAUNSELING

Mentor MenteePanduan Pelaksanaan

MENTOR MENTEE MENTOR MENTEE UNIT HAL EHWAL MURID, BAHAGIAN SEKOLAH KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

KANDUNGANISI KANDUNGAN Kata Alu-Aluan-

MUKA SURAT 1 2 3 4 5 5 6 7 8 9-10 11 - 13 14 15 16-18 19 20 21

Menteri Pelajaran Malaysia Ketua Pengarah Pelajaran Malaysia Pengarah Bahagian Sekolah

ISI KANDUNGAN

-

Pendahuluan Rasional Matlamat Objektif Definisi Kumpulan Sasaran Ciri-ciri Sasaran Pelaksanaan Program Prinsip Mentor Jawatankuasa Pelaksana Mentor-mentee Carta Prosedur Kerja Kerangka Modul Jawatankuasa Penggubal Penghargaan

2

Panduan Pelaksanaan

MENTOR MENTEE MENTOR MENTEE

KATA ALU-ALUAN

MENTERI PELAJARAN MALAYSIA

Kata Aluan(Menteri Pelajaran Malaysia)

Tahniah dan syabas kepada Bahagian Sekolah, Kementerian Pelajaran Malaysia atas inisiatif menerbitkan Buku Panduan Pelaksanaan Mentor Mentee sekolah ini.

Saya amat berharap agar objektif penghasilan buku ini akan tercapai iaitu sebagai panduan serta mewujudkan konsistensi tindakan di kalangan guruguru Bimbingan dan Kaunseling di peringkat Kementerian Pelajaran, Jabatan Pelajaran Negeri, Pejabat Pelajaran Daerah dan sekolah. Saya juga meletakkan keyakinan yang tinggi semua pihak akan dapat menggunakan buku panduan ini bagi membantu dalam hal-hal pengurusan dan pentadbiran Bimbingan dan Kaunseling yang dikelolakan oleh Kementerian Pelajaran Malaysia ini

MEN ER T MA

Saya percaya kandungan dan pengisian yang terdapat dalam buku ini mampu membantu guru-guru kaunseling untuk menjaga, membimbing, mendidik serta melahirkan golongan murid yang sentiasa berdaya saing, berilmu, berdisiplin dan berketerampilan. Sesungguhnya untuk memastikan sesuatu program dapat dijalankan dengan lancar dan sistematik, kita harus berpandukan bahan rujukan yang berkualiti demi menghindarkan dari sebarang kelemahan dan kesilapan terutamanya dalam mengambil sesuatu tindakan Akhir kata semoga penghasilan buku Panduan Pelaksanaan Mentor Mentee ini akan memberi manfaat kepada semua pihak dalam membantu usaha Kementerian Pelajaran Malaysia meningkatkan kualiti sistem pendidikan negara sehingga dihormati semua pihak dan bertaraf antarabangsa Selamat Maju Jaya

3

Panduan Pelaksanaan


KATA ALU-ALUAN

KETUA PENGARAH PELAJARAN MALAYSIA

K ETUA PENGA RA H P ELA J A R A N M A LA Y SIA

Assalammualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh dan Selamat Sejahtera Syukur alhamdulillah akhirnya Buku Panduan Pelaksanaan Mentor Mentee edisi terbaru ini dapat disiapkan . Dengan terbitnya buku panduan ini adalah diharapkan pengurusan dan pelaksanaan mentor mentee sekolah akan dapat dipertingkatkan ke tahap yang cemerlang selari dengan perubahan dasar dan tuntutan semasa. Pendekatan yang digunakan masa kini dalam pelaksanaan Mentor Mentee adalah melibatkan beberapa aspek utama seperti Akademik, Sahsiah Diri, Kepemimpinan, Komunikasi, Pengurusan Masa, Disiplin, Psikososial dan Ko Kurikulum. Semua elemen ini boleh dijadikan indikator kepada tahap kejayaan pelaksanaan mentor mentee. Oleh yang demikian perhatian perlu diberikan kepada semua aspek ini. Dalam hal ini saya menaruh penuh keyakinan dan kepercayaan kepada kemampuan pihak pentadbir sekolah dan Guru kaunseling serta semua guru untuk memastikan pencapaian hasil program mentor mentee yang lebih baik dan bermakna. Saya mengambil kesempatan ini untuk merakamkan ucapan setinggitinggi penghargaan dan terima kasih kepada semua pihak yang terlibat dalam penyediaan buku panduan ini sehingga ianya berjaya diterbitkan. Semoga usaha murni ini akan membawa kepada pengurusan dan pelaksanaan program mentor mentee sekolah-sekolah di malaysia ke tahap yang cemerlang, gemilang dan terbilang. Kaunseling Membantu Kesejahteraan Murid Di Sekolah

4

Panduan Pelaksanaan


KATA ALU-ALUAN

PENGARAH BAHAGIAN SEKOLAH

PENGA RA H BA H A GIA N SEK OLA H

Assalammualaikum Warahmatullah dan Salam Sejahtera Terima kasih saya ucapkan kepada semua jawatankuasa penggubal Buku Panduan Pelaksanaan Mentor Mentee sekolah yang telah memberi sedikit ruang kepada saya untuk menyampaikan kata-kata penghargaan dan terima kasih kepada mereka yang terlibat sehingga terbitnya buku panduan ini. Dengan adanya buku panduan ini dapatlah pihak pentadbir sekolah, guru Bimbingan dan Kaunseling serta guru-guru mengurus dan melaksanakan program mentor mentee di peringkat sekolah dengan jayanya. Secara tidak langsung, apabila pelaksanaannya berjalan dengan baik dan lancar maka pencapaian akademik dan kesejahteraan diri murid menjadi lebih baik. Aspek-aspek seperti kurikulum, ko kurukulum, sukan dan pembinaan insan adalah pakej yang perlu diberi perhatian dan keutamaan dalam pelaksanaan mentor mentee. Tahniah dan syabas kepada semua yang memberi sumbangan sehingga dapat menerbitkan buku panduan ini. Semoga sumbangan ini dapat memberi manfaat kepada semua pihak dalam konteks warga sekolah. Gunakanlah buku panduan ini sebagai bahan rujukan dan dapat meningkatkan prestasi pencapaian murid dan kesejahteraan emosi murid. Memartabatkan Kaunseling dan Memperdanakan Guru dalam Pendidikan

5

Panduan Pelaksanaan


1.PENDAHULUAN

Program Mentor Mentee merupakan satu program yang perlu dilaksanakan bagi mewujudkan satu suasana harmoni di kalangan komuniti sekolah menengah/rendah khususnya antara guru dan murid. Kerjasama serta sokongan semua pihak dalam menjayakan program ini amatlah diharapkan. Sistem mentor terdiri daripada komponen Sistem Ibu/Bapa Angkat dan Sistem Bimbingan. Mentor bertindak sebagai seorang Ibu/Bapa Angkat yang sentiasa memberi nasihat dan tunjukajar serta bimbingan berguna kepada sebilangan murid. Murid berkenaan merupakan anak angkatnya yang disebut Mentee. Sehubungan itu, Unit Bimbingan dan Kaunseling, Bahagian Sekolah, Kementerian Pelajaran Malaysia telah merangka satu format yang lebih sistematik dalam pengendalian kelompok bagi membantu mentor dan mentee untuk menjayakan program ini.

6

Panduan Pelaksanaan


2. RASIONAL 3. MATLAMAT

Murid yang semakin tercabar dalam arus pembangunan kini perlu diberi bimbingan agar mereka dapat memperkembangkan segala potensi serta menilai kelemahan diri sendiri. Menerusi program ini murid akan didampingi dengan lebih rapat oleh mentor mereka. Di samping itu rakan sebaya akan memainkan peranan dengan bertukar pendapat dan maklumat diri masing-masing melalui bimbingan mentor.

Membina keyakinan yang teguh kepada setiap murid supaya dapat belajar dengan sempurna dalam suasana kekeluargaan dan dapat menggalakkan perkembangan nilai-nilai murni dalam hidupnya.

7

Panduan Pelaksanaan


4.1 Membimbing murid agar menjadi insan yang bertanggungjawab kepada diri, keluarga, dan masyarakat. 4.2 Mewujudkan budaya caring di kalangan murid dan guru dengan menerapkan sifat bertolak ansur serta saling percaya mempercayai antara satu sama lain. 4.3 Untuk membantu murid mengenali potensi diri dan memperkembangkan ke arah mencapai hasrat Modal Insan. 4.4 Berusaha mempertingkatkan prestasi akademik, disiplin dan kokurikulum. 4.5 Murid dan guru bekerjasama untuk mempertingkatkan kecemerlangan sekolah dalam semua aspek.

4. OBJEKTIF

8

Panduan Pelaksanaan


5. DEFINISI

Mentor bermaksud seorang individu yang dilantik untuk membimbing meningkatkan perkembangan potensi diri murid. Biasanya mentor adalah seorang yang lebih berjaya atau berpengalaman dan boleh dijadikan sebagai role model. Mentee bermaksud individu yang dibantu oleh mentor dalam proses mentoring dan biasanya merupakan seorang yang memerlukan bantuan untuk pembangunan kendiri dan penyesuaian diri dalam kehidupan seorang murid. Mentoring bermaksud proses memberi bimbingan, sokongan secara profesional (terlatih dan beretika, berkemahiran dan sistematik) dalam menghadapi krisis kehidupan sebagai seorang murid.

9

Panduan Pelaksanaan


6. KUMPULAN SASARAN

MENTOR MENTEE

Kumpulan sasaran adalah terdiri daripada semua murid sekolah rendah dan menengah yang terpilih.

PENDAHULUANN

7.1: Kumpulan Cemerlang/ Elit i) ii) murid Skor semua A pemimpin pelajar/ pengawas

7. CIRI-CIRI SASARAN

iii) atlit mewakili sekolah/ daerah/ negeri iv) murid berpotensi tinggi v) Pemimpin Rakan Sebaya Persatuan/ Kelab/ Unit

vi) Pemimpin Beruniform

vii) Pemimpin Asrama/ Imam/ Bilal

10

Panduan Pelaksanaan


MENTOR MENTEE 7.2: Kumpulan Lemah/ Galus/ Tidak Mencapai Standard

i) ii) iii)

Tiada/kurang motivasi diri Tiada/kurang keyakinan diri Tidak menguasai kemahiran belajar v) Tidak menguasai teknik menjawab soalan peperiksaan

iv) Masalah pengurusan diri dan masa

PENDAHULUANN 7. CIRI-CIRI SASARAN

vi)

Disiplin kendiri yang rendah.

vii) Masalah peribadi dan keluarga. viii) Tahap pencapaian akademik yang rendah ix) x) Masalah berkesan. Murid yang berisiko tinggi (contoh: kerap ponteng kelas dan sekolah, merokok, dadah dan gejala sosial) xi) Murid yang menerima Bantuan Khas (Biasiswa, Baucer Tuisyen, Yayasan AlBukhary, PSS, RMT, Dermasiswa dan lain-lain) xii) Murid yang kurang/tiada penglibatan dalam Sukan/ Persatuan/ Kelab/ Unit Beruniform komunikasi yang tidak/kurang

11

Panduan Pelaksanaan


8.1 Jangkamasa Program

8. PELAKSANAAN PROGRAM

Program ini boleh dilaksanakan sepanjang tahun dan pertemuan antara mentor dan mentee dijalankan 2 minggu sekali. Setiap sesi pertemuan diperuntukkan tempoh masa antara 45 minit hingga 60 minit sahaja. Sila rujuk jadual . 8.2 Kaedah Pelaksanaan i. Setiap Mentor menguruskan satu kumpulan mentee seramai 8 hingga 10 orang murid. Melalui perbincangan, mentor akan cuba : a. memahami sikap/ tujuan/ cita-cita murid b. mendapatkan maklumat serta mengkaji latarbelakang murid. c. Mengkaji aspek-aspek kelemahan diri serta punca-punca permasalahan yang wujud dalam diri murid.

ii.

12

Panduan Pelaksanaan



8.3 Mentor dengan kebijaksanaan masingmasing, harus menggalakkan mentee bercakap, berinteraksi dalam kumpulan dan menyampaikan permasalahan mereka. Mentor dan mentee perlu mematuhi etika: Kerahsiaan maklumat yang dibincangkan dalam kumpulan. ii. Menetapi masa dan tarikh setiap pertemuan. iii. Melibatkan diri dengan aktif dalam perbincangan. iv. Tidak menyentuh, mengkritik dan menghina ahli dalam kumpulan. v. Tidak ada sentuhan fizikal antara ahli dalam kumpulan. vi. Setiap ahli perlu mematuhi peraturan yang telah ditetapkan oleh kumpulan. vii. Setiap ahli perlu menghormati nilai-nilai budaya dan pegangan agama masingmasing. viii. Jika terdapat kes-kes yang melibatkan jenayah, nyawa dan perundangan hendaklah dimaklumkan segera kepada penyelaras sebelum dilaporkan kepada pengetua .13

i.

Panduan Pelaksanaan


8.4


Keikhlasan dan komitmen mentor dan mentee adalah perlu untuk membantu sesama ahli.

8.5 Mentor perlu membantu menteenya sebelum merujuk kepada guru-guru lain (Kaunseling, Disiplin, Biasiswa dan sebagainya). 8.6 Mentor hendaklah membuat laporan bertulis setiap kali sesi pertemuan kepada penyelaras program agar tindakan susulan dapat diambil. 8.7 Setiap mentor perlu menyimpan : i. ii. iii. iv. v. vi.vii.

Buku panduan sistem Mentor-Mentee Laporan setiap sesi pertemuan Biodata mentee Rekod kedatangan mentee Rekod pencapaian akademik mentee Rekod-rekod lain yang difikirkan perlu Fail sistem mentor mestilah dikembalikan kepada penyelaras pada akhir tahun.

14

Panduan Pelaksanaan


9. Prinsip seorang Mentor / Fasilitator dalam mengendalikan Latihan dalam kumpulan/ kelompok ( LDK ).

9. PRINSIP MENTOR

i. ii. iii. iv. v. vi.

vii.

viii.

xi. xii.

xiv. xv.

Yakin kepada diri sendiri Mempunyai pengetahuan yang luas Menerima mentee tanpa syarat Berfikiran terbuka Mudah mesra Tidak menghukum atau melabel terhadap mentee Mampu menggunakan berbagai-bagai pendekatan yang bersesuaian dengan mentee Mampu mengelakkan sentimen yang boleh menjejaskan hubungan dalam kelompok. Menganggap dirinya sebagai sebahagian dari ahli kumpulan. Berupaya memainkan peranan secara aktif dan berkesan dalam kelompok bagi menjayakan latihan dalam kumpulan. Sentiasa menepati masa Rasional dan tidak emosional Mesti bertolak-ansur dan bijaksana dalam menunjukkan ketegasan. Menjadi role model yang patut diteladani. Mengelakkan diri daripada berceramah, berkhutbah dan menyampaikan nasihat kecuali untuk menggulung sesi.15

Panduan Pelaksanaan


MENTOR MENTEE

AHLI JAWATANKUASA PELAKSANA SISTEM MENTOR- MENTEE SEKOLAH MENENGAH DAN RENDAH

PENDAHULUANN 10. JAWATANKUASA

Pengerusi Pengetua/Guru Besar Naib Pengerusi PK HEM PK Pentadbiran PK Ko Kurikulum Penyelia Petang Penyelaras/Setiausaha GBKSM/GBSM AJK Guru Kanan Bahasa Guru Kanan Sains dan Matematik Guru Kanan Votek Guru Kanan Kemanusiaan Setiausaha Peperiksaan Guru Projek Kecemerlangan Semua Ketua Panitia Matapelajaran Penyelaras Disiplin Ketua Warden16

Panduan Pelaksanaan


11. CARTA PROSEDUR KERJA

MENGELOLA DA

17

Panduan Pelaksanaan



MENGELOLA DAN ME

18

Panduan Pelaksanaan

ya


CARTA ALIRAN M ENGELO DAN M LA ELAKSANA KAN AK TIV ITI KELO PO GALUS (LEM M K AH

M ENTO M R EN TEE )


Penilai an Awaltidak

Lapor kepada Pengetua

ya

Tindakan Susulan Kenalpasti matlamat

Kenalpasti guru

Latihan Guru Perlaksanaan progra m

Program / Aktivit i ber kelompok

Penilaian akhir

Laporan kepada

Pengetua

19

Panduan Pelaksanaan


KERANGK12. KERANGKA MODUL

KO-KURIKULUM

20

Panduan Pelaksanaan


JAWATANKUASA PENGGUBAL BUKU PANDUAN PELAKSANAAN MENTOR MENTEE Penasihat En. Salleh b. Mohd. Husein Pengarah Bahagian Sekolah Pengerusi Puan Nor Azizah bt Ibrahim Timbalan Pengarah Bahagian Sekolah

PENGGUBAL

Naib Pengerusi En. Zais b. Mohd Akil KPP Bahagian Sekolah Setiausaha YM Raja Mazlan b. Raja Shahdan En. Shahidin b. Mohd. Shah Ahli-ahli Jawatankuasa 1. Hj. Ishak b. Hamli(ketua) 2. Lucas b. Taisim 3. Normadiah bt. Yussof 5. Hasruldani b. Husain 7. Ahmad Kamal b. Ariffin 8. Zahbah b. Lep 9. Husin b. Hj. Chek 10 Hasnan b. Yahya 11 Mohd. Suraimi b. Mohd. Salleh 12 Asri b. Mohamad 13 Mohd Zaidi b. Wahaid 14 Wan Mohd. Anuar b. Wan Musa 21 Jabatan Pelajaran P.Pinang Jabatan Pelajaran Sarawak Jabatan Pelajaran WP Labuan PPD. Seb. Perai Utara/Tengah,P.P SMK Seksyen 18, Shah Alam, Sngr SMK Dato Sri Amar DiRaja,Muar, Jhr SMK Seri Pengkalan, Alor Gajah, Mlk SMK Seri Pantai, Kuala Lumpur SMK Taman Maluri, Kuala Lumpur SMK Ceneh Baru, Kemaman, Trg SM Sains Labuan, WP Labuan SMK Tg. Intan Zaharah, Dungun, Trg

4. Sheikh Zulkifli b. Sheikh A. Kadir PPD. Seb. Perai Selatan, P.Pinang 6. Che Kamaruzzaman b. Che Hasan SMK Kerambit, Kuala Lipis, Pahang

Panduan Pelaksanaan


PENGHARGAAN

Sek22

Panduan Pelaksanaan

MENTOR MENTEE

23

Panduan Pelaksanaan

panduan mentor mentee

Documents