pali lessons

45
Singapore ဓမၼဂဂၤါ စာစဥ္-၄ ဓမၼဂဂၤါ-ပါဠိသခၤ န္းစာမား

Post on 03-Mar-2015

97 views

Category:

Documents


16 download

TRANSCRIPT

Page 1: Pali Lessons

Singapore

ဓမၼဂဂၤါ စာစဥ-၄

ဓမၼဂဂၤါ-ပါဠသခၤနးစာမား

Page 2: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 2

ပါဠသငတနးနဒါနး

ေလးစားရပါေသာ ဓမၼမတေဆြ သေတာစငအေပါငးတ႔ရင

အဘဓမၼာအသငးႀကး စကၤပ ၏ ပထမဆး ေသာ သမငးမတတငအေနႏင ဒလငးလားမား (မဟာယန ဗဒၶဘာသာ) သ႔ဓမၼဂဂၤါ ဆရာေတာ၏ ခးေျမာကမႈျဖင ပဋကတသးပ

လႉဒါနးခ ပါသည။အဘဓမၼာအသငးႀကး၏ သမငးမတတငျဖစလာေစရနခးျမငေပးေသာ ဆရာေတာ အရငဝစတသာရ(ဓမၼဂဂၤါ) သညဗာရာဏသၿမ႕ ၊ ဗဟတဘကေလလာေရးတကသလတြင ဧညပါေမာကၡအျဖစ တာဝနထမးေဆာငလကႏငငတကာ

ပါဠဘာသာစကား၊ ေထရဝါဒဗဒၶအဘဓမၼာမားက ပ...႔ခလက သာသနာအကး စြမးစြမးတမ ေဆာငရြကေနေသာသာသနာအာဇာနညတစပါးပငျဖစပါသည။

ဝမးသာစရာ သတငးတစခမာ ထ သာသနာအာဇာနည ဓမၼဂဂၤါဆရာေတာသည ၆လပငး လလယတြငစကာၤပသ႔ႀကြလာမညျဖစၿပး တရားခစခငသေတာစငတ႔အား ႏငငတကာသး ပါဠဘာသာစကား က တစလတငတင

သငၾကားေပးမညျဖစပါသည။ပါဠသငရျခငးအကးကား........သသရာကငလညရသညရေသာ သမၼာသမၺဒၶ ျမတစြာဘရားရငတစဆဆႏင ေတြ႔လင "

ဧဟဘကၡ " ရဟနးဘဝရဖ႔ မးေစေကာငးပငျဖစပါသည။ယၡဘဝတြငပင မဂေပါကဖလဝငႀကးစားမညသမားအတြကလညး ဝပနာဉာဏစဥတ႔၏ ပရယတက ေလလာႏငပါရန

ဥပနယ အေထာကအပေကာငးပငျဖစပါသည။လ႔ဘဝကရခက၊ သာသနာႏငလညးႀကခက၊ နတျဗဟၼာမားနားလညၾကေသာ၊ International Language

ထကသာလြနေသာ၊ Universal Language = ပါဠ ကသငၾကားခြငရေသာ ဗဒၶဘာသာဝငမားအဖ႔အခြငအခါထးပငျဖစပါေတာသည။

Page 3: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 3

ေဆာငရြကႀကးပမးၾကသမား

ဆရာေကာဝဏၰ 8236 9159ဥးျမငသနး 8159 3989

ဥးေဇာမးမငး 8261 9581ေဒၚခငစနးယ 82986297ေဒၚမယာႏြယ 8134 3317ေဒၚဆရညမြန 8314 5675ေဒၚဆရညၿဖး 9423 4919

သငတနးသားမား

သငတနးကာလ-၁၁.၆.၂၀၁၁ မ ၁၆.၇.၂၀၁၁

Page 4: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 4

ဓမၼဂဂၤါပါဠသငခနးစာ (၁)

ပါဠဘာသာစကားသငမယဆေတာ ပါဠအကၡရာေတြက မတဆကေပးရပါတယ.။ တကယေတာပါဠပျဖစျဖစ၊ သကဋပျဖစျဖစ ကယပငအေရးအကၡရာ(Script) မရၾကဘး။ အႏၵယမာေဒ၀နာဂရအကၡရာ၊ ျမနမာႏငငမာ ျမနမာအကၡရာ၊ ထငးမာ ကေမၻာဇအကၡရာ၊ သဟဠမာဆငဟာလအကၡရာ၊ ကမၻာတစ၀မးလးအတြကဆရငေတာ ရမန(Roman)အကၡရာန႕ေရးသားၾကရေလရ႕..။

ပါဠဘာသာက ျမနမာအကၡရာ၊ ရမနအကၡရာမားန႕ ေရးေတာဗညး (၃၃)လး( Consonants )

က ခ ဂ ဃ ငk kh g gh ṅစ ဆ ဇ စ ၪc ch j jh ñဋ ဌ ဍ ဎ ဏṭ ṭh ḍ ḍh ṇတ ထ ဒ ဓ နt th d dh nပ ဖ ဗ ဘ မp ph b bh mယ ရ လ ၀y r l vသ ဟs hဠ အ ( _ )ḷ ṃ

သရ (၈) လး (Vowels)အ အာ ဣ ဤ ဥ ဥ ဧ ၾသ- - ါ - - - - ေ- ေ- ာa ā i ī u ū e o

Page 5: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 5

သငတနးသားေတြအတြက သငရးစာအပအျဖစ သရလကၤာႏငငထတ ပါဠအေျချပ (PaliPrimer)စာအပေလးက သတမတထားပါတယ။ ေပာေပာလြယလြယန႕ အဆငတကသြားတနညးျပစာအပေလးမ႕ အေျခခက စၿပး ပါဠဘာသာက သငယလသမားအတြကအေထာကအကအမားၾကးေပးပါလမမယ.။

ပထမဆး သငခနးစာအတြက သထားရမယ ပါဠစကားလးေလးေတြ ဖတခငးလကပါတယ။ပါဠဘာသာသငရင အလြယဆးစကားလးေတြက အ-သရန႕ ဆးတ (Ending in A) ပလင(Masculine) နာမပဒ (Noun)ေတြပျဖစပါတယ။

ပါဠဘာသာမာ လင (Gender ) သးမးရတအတြက ပလင ( Masculine ) ဣတလင (Feminine)နပလင (Neuter)တ႕အေၾကာငးနညးနညးရငးျပလကေတာ သေဘာေပါကျမနၾကတာ ေတြ႕ရတယ။

ပါဠေ၀ါဟာရန႕ဆရငေတာ ၀သဒါကာရ (ရငးျပရတာလြယတ) စကားလးေတြက ပလင၊အ၀သဒါကာရ (ရႈပတ )စကားလးေတြက ဣတလငေန၀၀သဒါ နာ၀သဒါကာရ (မရႈပမရငး) စကားလးေတြက နပလငေပါ..။ေယာကာ၊ မနးမ မနးမလာဆတာေတြန႕ ဆကစပၿပး ခြျခားတာမဟတေၾကာငးပါ..။

Vocabularyအသရဆး ပလငနာမပဒမား (Masculine nouns ending in-a)

အသရန႕ ဆးတ (Ending in A) ပလင (Masculine) နာမပဒ (Noun)စကားလးေလးေတြမတၾကမယ

ဗဒၶ/ တထာဂတ/ သဂတ (ဘရား) buddhaကက (လယသမား) kassaka၀ါဏဇ (ကနသည) vaṇijaျဗဟၼဏ (ပဏၰား) brahmaṇaမာတလ (ဥးၾကးဥးေလး) mātulaကမာရ (လငယ) kumāraပတ (သား) puttaဘပါလ (ဘရင) bhūpālaသဟာယ/သဟာယက/ မတ (သငယခငး) sahāya/ sahāyaka / mitta

Page 6: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 6

၀ါကတစခေရးမယဆရင မျဖစမေန ၾကယာစကားလးေလးေတြက သဖ႕ လအပလာၿပ...အေျခခ ပစၥပၸနၾကယာမား (Verbs in Present Tense)

ဘာသတ (ေျပာ၏) bhāsatiပစတ (ခက၏) pacatiကသတ (ထြနယက၏) kasatiဘဥၨတ (စား၏) bhuñjatiသယတ (အပ၏) sayatiပတ( ျမင၏ ) passatiဆႏၵတ (ျဖတ၏) chindatiဂစၦတ (သြား၏) gacchatiအာဂစၦတ (လာ၏) āgacchatiဓါ၀တ (ေျပး၏) dhāvati

(Roman Pāli Unicode မေပးတ Libra Tun အားေကးဇးတငပါေၾကာငး..)Subject (ကတား) (Nominative Case) (ကတကာရက)

ကတားက တြဘကၾကယာန႕ သငေပးလကပါတယ။အဒါက လြယလြယနားလညဖ႕ ျမနမာလ စကားလးေလးေတြ ေရးခလကတယ.။

ေယာကား--- သြား----။

အကၡရာ(Letter)ေလးေတြ သမစကားလး (words)ေလးေတြ ေရးႏငဖတႏငၾကမာပါ။ လေလာကတမကေဆခတစခေပးခငရငေတာ အဒသထားတ စကားလးေလးေတြ အသးျပၿပး ၀ါက (Sentence)တညေဆာကရပါလမမယ။ပါဠလဆေတာ အကၡရ (letter) ပဒ (word) န႕ ၀ါက (sentence)တ႕ပါပ..။

ေယာကား+သည=ေယာကားသညသြား+၏=သြား၏။

ေယာကား ဆတ စကားလးေနာကမာ သည ဆတာေလးျဖည။

Page 7: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 7

သြား ဆတ စကားလးေနာကမာ ၏ ဆတာေလး ဆကေတာေယာကားသည သြား၏။၀ါကတစချဖစသြားပါၿပ။

ဒလပ ပါဠစကားလးေလးေတြ သေနၿပဆေတာအနညးကနး ကတား၀ါကေရးမယဆရင နာမပဒစကားလးရ႕ ေနာကမာ ၾသ (o)သရေလးဆကေပး။ၾကယာမရငးပဒေတြရ႕ ေနာကမာေတာ တ(ti)ဆတာေလး ဆကေပးလက..။ၾကယာမရငးပဒဆလ႕ ရႈပမသြားန႕ဥး..။ဘာသ (ေျပာ)ပစ (ခက)ဂစၦ (သြား) အဒါေလးေတြ ေျပာတာ။ ေနာကက တ (ti ) ဆတ ေနာကဆကေလးျဖညလကမၾကယာပပျဖစသြားတာ..။ျမနမာမာ ေျပာ၊ခက၊သြား ဆလ႕ မျပညစသလမးပ..။ ေနာကက '' ၏ '' ဆတာေလးဆကေပးလကေတာ ေျပာ၏၊ ခက၏။ သြား၏။ လ႕ အဂၤါစစ ၾကယာပဒေလးေတြ ျဖစသြားတယ..။

Purisa+o=purisogaccha+ti=gacchatiPuriso gacchati.ပရေသာ ဂစၦတ။(ေယာကားသည သြား၏)

သြားတ သ (ေယာကား)ဟာ ကတာ (Subject)ပါပ။ ကတားအေၾကာငးေျပာတ ၀ါကေတြကကတကာရက၀ါကေတြလ႕ သဒၵါကမးေတြက ဆပါတယ။ အဂၤလပလေတာ Nominative Caseေပါ..။

အမားကနးေရးမယဆေတာကတားနာမပဒေနာကမာ အာ(ā) ဆကေပးၿပး ၾကယာပဒေနာကမာေတာ ႏ (nti)ဆကေပးလကရပါပ..။ျမနမာစကားမာ တ႕သည န႕ ကန၏ ဆတာ ဆကေပးသလပလ႕ လြယလြယမတၾကေပေတာ..။(ခကေအာင မစဥးစားေၾကး)

Purisa+ā=Purisāgaccha+nti=gacchantiPurisā gacchanti.

Page 8: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 8

ပရသာ ဂစၦႏ။ (ေယာကားတ႕သည သြားကန၏)

ျမနမာ၀ါကေတြက ပါဠလ ဘာသာျပနၾကညပါဥး..။

1. သားတ႕သည ေျပးကန၏။2. ဥးေလးသည ျမင၏။3. ဘရားသည ၾကြလာ၏။4. လကေလးတ႕သည စားၾက၏။5. ကနသညတ႕သည သြားၾက၏။6. လသည အပ၏။7. ဘရငတ႕သည ၾကြခကန၏။8. ပဏၰားသည ျဖတ၏။9. မတေဆြတ႕သည စကားေျပာၾက၏။10.လယသမားသည လယထြန၏။11.ကနသညသည လာ၏။12.သားတ႕သည ျဖတၾက၏။13.ဥးေလးတ႕သည ေျပာၾက၏။14.လကေလးသည ေျပး၏။15.မတေဆြသည ေျပာ၏။16.ဘရားရငသည ျမငေတာမ၏

ဘာသာျပနၿပးရင ဆရာသမားဆသာ ရရၾကးပ႕လကၾကေပေရာ..။အငမဂေရးရငးျဖတသေလာက မခကပါဘး..။

************************************************ဓမၼဂဂၤါပါဠသငခနးစာ(၂)

Vocabularyအသရဆး ပလငနာမပဒမား (Masculine nouns ending in-a)ဓမၼ(တရား/သစၥာ)ဘတ(ထမငး)ၾသဒန(ထမငး)ဂါမ (ရြာ)

Page 9: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 9

သရယ(ေန)စႏၵ(လ)ကကရ/သနခ/ ေသာန(ေခြး)၀ဟာရ (ဘနးၾကးေကာငး)ပတ (ခြက)အာ၀ါဋ (တြငး)ပဗၺတ (ေတာင)ယာစက (သဖနးစား)သဂါလ(ေျမေခြး)ရကၡ(သစပင)

ပစၥပၸနၾကယာမား (Verbs in Present Tense)ဟရတ (ယသြား၏)အာဟရတ(ယလာ၏)အာရဟတ(တက၏)ၾသရဟတ(ဆငး၏)ယာစတ(ေတာငး၏)ခဏတ (တးျဖ၏)၀ဇၥတ (ပစခတ၏)ပဟရတ (ပတခတ၏)ရကၡတ (ေစာငေရာက၏)၀ႏၵတ( ရခး၏)

Object (က) (Accusative Case) (ကမၼကာရက)

သငခနးစာ (၁)မာ ေရးၿပးသား ၀ါကေလးကပ တးၿပး ေရးၾကမာပါ..။Puriso gacchatiပရေသာ ဂစၦတ။

(ေယာကားသည သြား၏)ေယာကားက ဘယက သြားမာလ ။ ေနရာ တစခခက ျပရေတာမာပါ..။ သဖနးစားက ေတာငး၏ဆရငလညး ဘာကေတာငးတာလ ေျပာရေတာမာပါ..။ အဒမာ ကပဒ (Object)ေလးတစခထညေပးမ သခငတ မကေဆခက ေပးႏငမာပါ..။

Page 10: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 10

အျပခ၊အသြားခ၊အေတာငးခဆတ ကပဒျပစကားလးက ကမၼကာရက(Accusative Case)လ႕မတထားၾကတာေပါ..။

ေယာကားသည ေကာငး(သ႕) သြား၏။သဖနးစားသည ထမငး (က) ေတာငး၏။

ေကာငးဆတ စကားလးရ႕ ေနာကမာ (သ႕)ဆတ စကားလးဆက၊ ထမငးဆတစကားလးရ႕ေနာကမာ (က)ဆတ စကားလးဆကရသလမး

ပါဠ စကားလး Vihāra ေနာကမာ ṃ ဆကေပးလကရင အနညးကနးကပဒေတြျဖစကေရာ..။vihāra+ṃ=vihāraṃ၀ဟာရ+အ=၀ဟာရ (ေကာငးသ႕)

အဒေတာ ၀ါကအျပညအစေရးၾကညၾကစ႕.။Puriso vihāraṃ gacchati.ပရေသာ ၀ဟာရ ဂစၦတ။(ေယာကားသည ေကာငးသ႕ သြား၏။)

ကပဒေတြ အမားၾကးေရးၾကညေပေရာ..။ၾသဒန+အ=ၾသဒန (ထမငးက)သနခ+အ=သနခ (ေခြးက)ဂါမ+အ=ဂါမ (ရြာက)

အမားကနးမာေတာ၀ဟာရ ေနာကမာ e (ဧ) ဆကေပးလကရပါပ..။vihāra+e=vihāre၀ဟာရ+ဧ= ၀ဟာေရ (ေကာငးတ႕သ႕)..

က ၀ါကတစခလး အမားကနးေတြေျပာငးၿပး ေရးလကၾကရေအာင..

Purisā vihāre gacchanti.ပရသာ ၀ဟာေရ ဂစၦႏ။ေယာကားတ႕သည ေကာငးတ႕သ႕ သြားၾကကန၏။

Page 11: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 11

အနညးကနးဆတာ ဧက၀စ (ဧက၀စန) (Singular)အမားကနးဆတာ ဗဟ၀စ (ဗဟ၀စန) (Plural) ဆတာလညး သၿပးသားျဖစမယ ထငတယ..။

က ၀ါကေတာေတာမားမား ေရးလ႕ရသြားၿပ..။ယာစေကာ ဘတ ယာစတ။(သဖနးစားသည ထမငးက ေတာငး၏)

ဗေဒၶါ ဓမၼ ဘာသတ။(ဘရားရငသည တရားစကားက ေျပာေဟာ၏။)

ျမနမာ၀ါကမားက ပါဠလ ေရးၾကညၾကစ႕

1. လတ႕သည ေကာငးသ႕ သြားၾကကန၏။2. လယသမားတ႕သည ေတာငတနးမားေပၚသ႕ တကၾကကန၏။3. ပဏၰားၾကးသည ထမငးက စား၏။4. ဘရားရငသည ကေလးငယမားက ျမငေတာမ၏။5. ဥးေလးတ႕သည ခြကမားက ယေဆာငသြားၾက၏။6. သားသည ေခြးက ကာကြယေစာငေရာက၏။7. ဘရငသည ဘရားရငက ရခး၏။8. ကနသညသည လငယက ေခၚေဆာငလာ၏။9. မတေဆြတ႕သည ပဏၰားက အရအေသေပးၾက၏။10.သဖနးစားတ႕သည ထမငးက ေတာငးၾက၏။

ေအးေအးေဆးေဆးသာ ေဆာငရြကၾကေပေရာ..။ (မလပဘလညး မေနၾကေလန႕။)

************************************************

ဓမၼဂဂၤါပါဠသငခနးစာ (၃)

Vocabularyအသရဆး ပလငနာမပဒမား (Masculine nouns ending in-a)ရထ (ရထား)သကဋ (လညး)

Page 12: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 12

ဟတ(လက)ပါဒ (ေျခေထာက)မဂၢ(လမး)ဒပ (ကြနး၊ဆးမး)သာ၀က (တပည)သမဏ (ရဟနး)သဂၢ (နတျပည)အ( ျမငး)မဂ (သမင)သရ (ျမား)ပါသာဏ (ေကာကေဆာင၊ေကာကတး)ကကစ (လႊ)ခဂၢ(ဓါး)ေစာရ (သခး)ပ႑တ(ပညာရ)

(ကရဏး) (Instrumental Case)(ကရဏကာရက)

ေရးခၿပးတ ၀ါကေတြကပ ျပနဖတၾကည..ေယာကားသည သြား၏။ေယာကားသည ရြာသ႕ သြား၏။

သငခနးစာအသစမာ ေျပာမာက အဒေယာကားက ရြာက ဘယလ သြားမာလ၊ ဘာန႕ သြားမာလ ၊ဘယသန႕ သြားမာလ ဆတ ေမးခြနးေတြအတြက အေျဖပါ...။ How does he go? By what? Withwho? ျမနမာစကားမာ ႏင သ႕မဟတ ျဖင လ႕ဘာသာျပနဆေရးသားရတ စကားလးမးကပါဠဘာသာန႕ ကရဏကာရကလ႕ ေခၚပါတယ။ အလြယမတေတာ ကရဏးေပါ..။(သဒၵါအသးအႏႈးေတြက ေခါငးကကေအာင သပမမတန႕.. သေဘာကပ နားလညေအာင လပ..။)

က ေယာကားက ရြာက ရထားန႕ သြားမယ..။ျမနမာ၀ါကေလး ေကာကေရးလကၿပ..။ေယာကားသည ရြာသ႕ ရထားျဖင သြား၏။ရထ (ရထား)ဆတ ပါဠစကားလးရ႕ ေနာကမာ ဧန (ena) ဆကေပးလက..။

ratha+ena=rathena

Page 13: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 13

ရထ+ဧန=ရေထန (ရထားျဖင)

က အနညးကနးကရဏးေတြအမားၾကးေရးေပေတာဟတ+ဧန=ဟေတန (လကျဖင)မဂၢ+ဧန=မေဂၢန (လမးျဖင)ပါဒ+ဧန=ပါေဒန(ေျခေထာကျဖင)

အမားကနးမာေတာ ဧဟ ( ehi) သ႕မဟတ ဧဘ (ebhi)ဆကေပးရပါပ..။ratha+ehi=rathehiratha+ebhi=rathebhiရထ+ဧဟ=ရေထဟ(ရထားတ႕ျဖင)

က ပါဠ၀ါကေလးေတြ ေရးလ႕ရသြားၿပ..အနညးကနးဧက၀စ၀ါကပရေသာ ဂါမ ရေထန ဂစၦတ။ေယာကားသည ရြာသ႕ ရထားျဖင သြား၏။

အမားကနးဧဟ၀စ၀ါကပရသာ ဂါေမ ရေထဟ(ဘ) ဂစၦႏ။ေယာကားတ႕သည ရြာမားသ႕ ရထားတ႕ျဖင သြားၾကကန၏။

ဒမာ ဆကၿပးေတာ ေလလာရမာက ရြာက ရထားန႕ သြားတာေတာ ဟတၿပ..။ ဘယသန႕ အတသြားတာလ..။ စာသေပသဆရငေတာ မညသႏ င ေပါ..။ အဒမာႏင ဆတာေလးက သတထား...။ႏငဆရင အတ ဆတာေလး ကပပါလာေလရတယ..။ ပါဠမာလညး အတတပ ႏင လ႕ဘာသာျပနရတ ကရဏးစကားလးရ႕ေနာကမာ သဟ သ႕မဟတ သဒၶႎ ဆတ ပါဠစကားေလးကမေမမေလာထညေပးရမယ..။ ျဖင လ႕ ဘာသာျပနရတ စကားလးေနာကမာေတာ အတ ဆတာထညစရာမလ..။ ျဖင အတ လ႕ မသး..။ ႏငအတ သာ သးၾကေလရ႕..။

ဆၾကပါစ႕ေယာကားသည မတေဆြႏင အတ ရြာသ႕ ရထားျဖင သြား၏။မတေဆြႏင (မတ+ဧန=မေတန)အတ (သဟ/သဒၶႎ)

ေရးလကၾကရေအာင..

Page 14: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 14

ပရေသာ မေတန သဟ ဂါမ ရေထန ဂစၦတ။(ေယာကားသည မတေဆြႏင အတ ရြာသ႕ ရထားျဖင သြား၏။)

ျမနမာ၀ါကေလးေတြ ပါဠလ ေရးၾကေစဗား..။

1. ရဟနးသည ဘရားရငက မတေဆြႏင အတ ဖးျမင၏။2. သာ၀ကတ႕သည ဘရားရငႏငအတ ေကာငးေတာသ႕ ၾကြၾကေလ၏။3. ျမငးသည ေခြမားႏင အတ ေတာငသ႕ ေျပးသြား၏။4. လငယသည ဆးမးက ေကာကချဖင ထ၏။5. ကနသညတ႕သည သမငက ျမားျဖင ပစခတၾက၏။6. လယသမားတ႕သည တြငးမားက လကတ႕ျဖင တးၾက၏။7. လငယတ႕သည ဥးေလးႏင အတ ေကာငးသ႕ ရထားျဖင သြားၾက၏။8. ပဏၰားၾကးသည မတေဆြႏငအတ ထမငးက ခက၏။9. ဘရငသည ပညာရမားႏငအတ ကြနးက ကာကြယေစာငေရာက၏။10.ဘရငတ႕သည သားေတာမားႏင အတ ရဟနးတ႕က ဖးေမာ၏။

ခကခငလညး ခကေပလမမယ..။ မခကေစန႕..။ႏငန႕ ျဖင ကေတာ သတမၾကေလ..။ႏင ဆရင အတ (သဟ သ႕မဟတ သဒၶႎ) ထညေရးၾကေလ..။

(တပညတစဥးက ပါဠအသထြကထးျခားတာေလးေတြ ရငးျပေပးဖ႕ ေလာကထားလာပါတယ..။ႏငငတကာမာေတာစ ဆ ဇ စ ဒေလးလးက က ခ ဂ ဃ ၊သ ကေတာ ဆ လ႕ အသထြကပါေၾကာငး..တ ထ ဒ ဓ ဒေလးလးကေတာ ဆရာဘနးေတာၾကးကယတငလညး ေသခာေအာငအသမထြကႏငပါေၾကာငး..။ ဋ ဌ ဍ ဎ တ႕န႕ အသတသေယာငေယာငရေပမယဘာသာေဗဒဂရၾကးမားရ႕ အလအရ လး၀ လး၀ မတပါေၾကာငး..။)

************************************************ဓမၼဂဂၤါပါဠသငခနးစာ(၄)(က ပါဠစကားေလး ဘာေလး ေျပာလ႕ ရေအာင I တ႕ you တ႕ေလာကေတာ သငေပးထားဥးမ..I (အဟ)

Page 15: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 15

We (မယ)

ပထမပဂၢလ(First Person) လ႕ေခၚတ မမကယကယ ရညညႊနးေျပာေတာမယဆရငၾကယာ(Verb)ကလညး ေျပာငးရလမမယ။ေရ႕မာ သငခတာက တတယပဂၢလ( Third Person) အတြက တ(ti) န႕ အႏ(nti)အဆးသတရမယ လ႔ သငခတာ..။ ဒလေလပရေသာ ဂစၦတပရသာ ဂစၦႏ

ခ (First Person) အတြကဆရငေတာအနညးကနးမာ မ(mi) ဆကၿပး အမားကနးမာ မ(ma)ဆကရမယ..။အဟ ဂစၦာမ။မယ ဂစၦာမ။

ဒတယပဂၢလ(Second person)အတြကYou (တြ)You (တေမ)

ၾကယာေျပာငးတအခါမာေတာ အနညးကနးမာသ(si) န႕ အမားကနးမာ ထ(tha)ဆကေပးရပါပ..။တြ ဂစၦသ။တေမ ဂစၦထ။

ဘနးၾကးေကာငးမာေတာ ကရငေလးေတြကတ အႏ သ ထ မ မလ႕ ကကထားရတယ..။ ဒအစဥအတငးေလး မတထားၾကေပါ..။

ပရေသာ ဂစၦတပရသာ ဂစၦႏတြ ဂစၦသ။တေမ ဂစၦထ။

Page 16: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 16

အဟ ဂစၦာမ။မယ ဂစၦာမ။)

သငခနးစာအသစအတြက စကားလးအသစေတြ တစေခါကေလာကဖတ (မမတမရငေနာကတစေခါကေလာက နညးနညးေအာ..)

Vocabularyအသရဆး ပလငနာမပဒမား (Masculine nouns ending in-a)

ဓ၀ရ(တငါသည)မစၦ(ငါး)ပဋက (ျခငးေတာငး)အမစၥ(အမတ၊၀နၾကး)ဥပါသက (ဥပါသကာ)ပါသာဒ(ျပသာဒ၊နနးေတာ၊)ဒါရက (ကေလးသငယ)သာဋက (အ၀တပဆး)ရဇက (ခ၀ါသည၊ဒဘသမား)သပၸ(ေျမြ)ပဥာ (ေမးခြနး၊ျပနာ)သက/သ၀ (ၾကကတေရြး)ေသာပါန(ေစာငတနး၊ စၾကၤနလမး)သကရ/၀ရာဟ (၀က)

ပစၥပၸနၾကယာမား (Verbs in Present Tense)

ပတတ (က၏)ေဓါ၀တ (ေလာဖြပ၏)ၬၭၭicchati (အလရ၏) (ျမနမာလ အကၡရာ အ ေပာကေနလ႕...)ဍသတ (ကက၏)ပစၦတ (ေမးျမနး၏)ပေကာသတ (ေခၚ၏)ခါဒတ (စား၏) (ဘဥၨတလညး စားတာပေနာ အ၀စားတာ.. ;) ။ ဒ ခါဒတ စားတာက

Page 17: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 17

မန႕ပသေရစာက စား..)ဟနတ (သတ၏)ၾသတရတ (ဆငးသက၏)နကၡမတ (ထြက၏)

အပါဒါန (Ablative Case) (အပါဒါနကာရက)

ၿပးခတ ၀ါကေတြအလအရ ရြာကေတာ ေရာကသြားၿပ..။ ရြာလညး ေရာကေရာ ဟက ေမးခြနးတစခေကာကေမးလကတယ..။ ကေတာ အာဂစၦသ တြ (Where do u come from?)...မငး ဘယကလာသလ တ..။က လာတေနရာက ေျဖရေတာမယ..။ (အတတေတြ အနာဂတေတြ မစဥးစားန႕ဥးပစၥပၸနတညတညရႈ ေယာဂ..)

ေနရာျပပဒက အပါဒါနလ႕ မတထား..။ စာေပအသးကေတာ အပါဒါနကာရက(Ablative Case) ေပါ..။ျမနမာစကားမာ မ၊ ေအာက၊ ထက၊ စသည ဘာသာျပနဆေရးသားရတ စကားလးေတြကေျပာတာပါ..။

ဥပမာ၀ါကေလးေတြ ဖတၾကညေပါ။ရနကနမ လာသည။သ႕ေအာကငယသည။သ႕ထက ၾကးသည။

စကားေျပာျမနမာစာမာေတာ ကတားန႕ အတတသက ရနကနက လာတာ..။(သသည ရနကနမ လာ၏)သမက စငကာပက လာတာပါ။(သမသည စငကာပမ လာ၏။) က ဆတာေလးက သးၾကတာလတငးသၿပးသားျဖစမယ..။

ပါဠလ အပါဒါနပဒေလးေတြ ေရးမယဆေတာေယာကားက ဘယက လာတာလ..။ေကာငးက လာတယေပါ ..ေကာငးဆေတာ ၀ဟာရ၀ဟာရ (vihāra ) ေနာကမာ အာ၊ (ā)သၼာ၊(smā ) မာ (mhā) သးမးထက တစမးမးဆကေပးလကရပ ..လြယပါ..။

Page 18: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 18

၀ဟာရ+အာ=၀ဟာရာ (ေကာငးမ)vihāra+ā=vihārā၀ဟာရ+သၼာ=၀ဟာရသၼာ (ေကာငးမ)vihāra+smā=vihārasmā၀ဟာရ+မာ=၀ဟာရမာ (ေကာငးမ)vihāra+mhā=vihāramhā

ေနာကဆကစကားလးသးမးရတယဆတာ သတျပခေပေရာ..၀ါကအျပညအစေလး ေရးၾကစ႕..။

ေယာကားသည ေကာငးမ ရြာသ႕ လာ၏။ပရေသာ ၀ဟာရသၼာ(၀ဟာရာ/၀ဟာရမာ) ဂါမ အာဂစၦတ။

အမားကနးေနာကဆကကေတာ ကရဏးန႕ အတတပ။ ဧဟ(ehi) သ႕မဟတ ဧဘ (ebhi)သာဆကေပးလက..။

ေယာကားတ႕သည ေကာငးတ႕မ ရြာတ႕သ႕ လာၾကကန၏။ပရသာ ၀ဟာေရဟ (ဘ) ဂါေမ အာဂစႏ။

ျမနမာ၀ါကေတြ ပါဠ၀ါကေျပာငး...။

1. ျမငးတ႕သည ရြာမ ေတာငေပၚသ႕ ေျပးၾက၏။2. ကနသညတ႕သည ကြနးမ ဘနးေတာၾကးေကာငးသ႕ သာ၀ကမားႏငအတ လာၾက၏။3. သခးတ႕သည ၀ကတ႕က ျမားတ႕ျဖင ပစခတၾက၏။4. ဥပါသကာသည ရဟနးထမ တရားစကားက ေမးျမနး၏။5. ကေလးငယသည သငယခငးႏငအတ ေကာကေဆာငေပၚမ လမက၏။6. ေခြးသည ကေလးငယက ကက၏။7. ၀နၾကးမားသည ဘရငမငးျမတႏငအတ နနးေတာမ ထြကၾက၏။8. ေယာကားတစေယာကသည ကြနးမ သမငက ယေဆာငလာ၏။9. လယသမားသည သစပငေပၚမ ဆငး၏။10.ေခြးမားသည ျမငးမားႏငအတ လမးအတငး(လမးျဖင) ေျပးၾက၏။

Page 19: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 19

ခကရင ခကတယမတ..လြယသြားလမမယ..;)...

************************************************

ဓမၼဂဂၤါပါဠသငခနးစာ (၅)

Vocabularyအသရဆး ပလငနာမပဒမား (Masculine nouns ending in-a)

တာပသ (ရေသ)အာစရယ (ဆရာ)ေ၀ဇၨ (ေဆးဆရာ၀န)သဟ (ျခေသၤ)လဒၵက (မဆး)အဇ (ဆတ)၀ါနရ/မကဋ (ေမာက)လာဘ (လာဘ၊ အျမတအစြနး)မဥၥ(အပရာ)ကဒၵါလ (တရြငး)

ပစၥပၸနၾကယာမား (Verbs in Present Tense)ေရာဒတ (င၏)ဟသတ (ရယ၏)လဘတ (ရ၏)ပ၀သတ (၀င၏)ဒဒါတ (ေပး၏)အာဒဒါတ (ယ၏)ကဠတ (ကစား၏)ႏဟာယတ (ေရခး၏)

ākaḍḍhati(ဆြ၏)ပဇဟတ (ပယစြန႔၏)

Page 20: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 20

သမၸဒါန (Dative Case) (သမၸဒါနကာရက)

ဗဒၶဘာသာ၀ငတပညေတြကေတာ ရဟနးသဃာမားက ဆြမးပ ကပကပ ..သကၤနးပ ကပကပမၾကာခဏဆရတ ပါဠစကားေလးရတယ..။ဣမ ပ႑ပါတ သဃ ေဒမ။ဣမ စ၀ရ သဃ ေဒမ ။ဤဆြမးက သဃာေတာအား (သဃာေတာအတြက) လဒါနးၾကပါ၏။ဤသကၤနးက သဃာေတာအား (သဃာေတာအတြက) လဒါနးၾကပါ၏ ။

ခ အဒါ သငေပးရမာ..။ ''အား၊ အတြက (အကးငါ)'' လ႔ ျမနမာဘာသာစကားန႕ ျပနဆေရးသားရတေ၀ါဟာရပဒေလးေတြက သမၸဒါနလ႕ ေခၚရတယ.။

အနညးကနးမာ (ssa) သ႕မဟတ အာယ (āya)။ အမားကနးမာ အာန (ānaṃ)ဆကေပးလကရန႕ ပါဠသမၸဒါနပဒေတြ ေရးၾကေပေရာ..။ဘနးၾကးေကာငးေရာကတငးဆေနရတာ ဆေတာ..လြယပါသကြယ . ၿပးေတာ နေမာ တ ....သမၼာသမၺဒၶ လညး ရၿပးသားမဟတလားကြယရ႔..။

က ေရးၾကစ႔....

အနညးကနး

Buddha+ssa=Buddhassa (Buddha+ āya=Buddhāya)ဗဒၶ/ဗဒၶါယ (ဘရားရငအား၊ ဘရားရငအတြက)

ācariya+ssa=ācariyassa ( ācariya+ āya= ācariyāya)အာစရယ/အာစရယာယ(ဆရာအား၊ဆရာအတြက)

အမားကနးBuddha+ānaṃ=Buddhānaṃ ဗဒၶါန (ဘရားရငတ႕အား၊ ဘရားရငတ႕အတြက)ācariya+ānaṃ=ācariyānaṃ အာစရယာန(ဆရာတ႕အား၊ဆရာတ႕အတြက)

အရပျပရင အေကာငထငၾကေပေတာ.. လကေတြ ေညာငးတယ..ခါးေတြ ေအာငတယ

Page 21: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 21

စာရကရတာ..။ ;)ေလကငခနးလပရငးန႔ သေဘာေပါကသြားမယ..။

ျမနမာမ ပါဠဘာသာျပနဆဖ႕ ေလကငခနးေလးေတြ ေပးလကမယ..

1. ကနသညတ႕သည ၀နၾကးမားအတြက ျမငးမာက သယေဆာငလာၾက၏။2. မဆးသည ကနသညအတြက ဆတက သတ၏။3. အမးသားတစေယာကသည လယသမားအတြက သစပငမားက လႊျဖင ျဖတေပး၏။4. သမငတ႕သည ျခေသၤထမ ေျပးၾက၏။5. ဘရငမငးျမတသည ဥပါသကာတ႔ႏငအတ ဘရားရငအား ရခး၏။6. သခးတ႕သည ရြာမားမ ေတာငမားေပၚသ႕ ေျပးၾက၏။7. ခ၀ါသညသည ဘရငမငးျမတအတြက အ၀တမားက ေလာဖြပ၏။8. တငါသညသည လယသမားအတြက ငါးမားက ျခငးေတာငးမားျဖင သယေဆာငလာ၏။9. ဆရာသည ေကာငးသ ၀ငလာ၏။10.ေျမြသည ေမာကက ကက၏။11.လကေလးတ႕သည ပဏၰားၾကးအတြက အပရာက ဆြလာၾက၏။12.သခးတ႕သည လမားႏငအတ နနးေတာထသ႕ ၀ငလာၾက၏။13.လယသမားတ႕သည တငါသညထမ ငါးမားက ရရၾက၏။14.၀ကတ႕သည ကြနးမ ေတာငကနးဆသ႕ သြားၾက၏။15.ဘရငသည နနးေတာက စြန႔၏။ သားေတာသည ေကာငးေတာသ႕ ၀င၏။

သငခနးစာအသစတစခတညးန႕ ဆငတာမဟတေတာဘးေနာ.. အေဟာငးေလးေတြေၾကညကခၾကရ႕လား စမးသပမႈေတြလညး ပါ၀ငေပလမမယ..။ ဘာပျဖစျဖစ ရရသာမားၾကေပေရာ..။''The word 'Mistake' is not found in my dictionary'' (Mr Bean's Johnny English)''ကေနာအဘဓာနမာ အမားဆတ စကားလးမရဘး'' ဟ ေဂာနအဂၤလပမညေသာ စေထာကေကာမစၥတာဘနးက ၿဗတသေထာကလမးေရးအၾကးအကအား ခပတညတညေျပာခလကၿပးေနာကတြငမ....(သခငရင ဗဒယဖနသားျပငတြင ရႈစားၾကေပေရာ။ေလကငခနးေလးေတာ ၿပးေအာင လပဥးေလ .. ခကခငးၾကး..)

************************************************

ဓမၼဂဂၤါပါဠသငခနးစာ (၆)

Page 22: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 22

(Genitive Case) (သာမကာရက)ပငဆငမႈျပပဒေတြကေတာ သာမကာရကလ႔ ပ နားေအးေအးန႕ မတထားၾကတာေပါ..။ေရးေဟာငးပါဠသဒၵါကမးေတြမာေတာ ပညာရပဆငရာအမညေတြ အမးမးေပးထားတာေတြ႕ရလမမယ..။ ေခါငးေလး ဘာေလး ၾကညလငၿပး စတလလကရရတအခါမးမာရာေဖြဖတရႈၾကဖ႕ပါပ.. ။

ဒမာေတာ ပငဆငမႈျပပါဠပဒဆရငပ လေလာကေနပါၿပ..။ ''ငါ၏၊ သင၏။ သ၏။'' စသညျမနမာဘာသာျပနရတ စကားလးေလးေတြပါ..။ဒကာရကပဒေတြကေတာ ပစအသစမဟတဘး..။ သငခနးစာ(၅)မာ သခဖးတသမၸဒါနပဒေတြအတငးပအနညးကနးမာ (ssa) ၊အမားကနးမာ အာန (ānaṃ) ဆကေပးလကရန႕ ပါဠသမၸဒါနပဒေတြေရးခလကၾကရပါပ..။(အာယ (āya) ဆတ အနညးကနးေနာကဆကေတာ မပါဘးဆတာ သတျပခဥး..။)

က ေရးၾကစ႔....

အနညးကနး

Buddha+ssa=Buddhassaဗဒၶ (ဘရားရင၏)

ācariya+ssa=ācariyassaအာစရယ(ဆရာ၏)

အမားကနးBuddha+ānaṃ=Buddhānaṃ ဗဒၶါန (ဘရားရငတ႕၏)ācariya+ānaṃ=ācariyānaṃ အာစရယာန(ဆရာတ႕၏)

ပငဆငမႈျပကာရကပဒေနာကမာ ပငဆငတ အရာေတြကပၿပးေတာ ေရးရမယ..။ေ၀းေနရင ပငလ႕ ပငမနးမသျဖစတတတယ..။ ;) (နးနးေလးပ ေနပါ ဆလား..)

ဒလေလ..ဗဒၶ ၀ဟာေရာ (ဘရားရင၏ ေကာငး)

Page 23: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 23

အာစရယ ဂါေမာ (ဆရာ၏ ရြာ)ကက ပေတာ (လယသမား၏ သား)

ရေလာကပါၿပကြယ...ေလကငခနးေလးသာ မနမနလပ..

1. ပဏၰား၏ သားသည ၀နၾကး၏ သားႏငအတ ေရခး၏2. ဥးေလး၏ သငယခငးသည လယသမား၏ သားႏငအတ ထမငးက ခက၏။3. တငါသညသည ငါးက ဘရင၏ နနးေတာသ႔ သယေဆာငလာ၏။4. ဘရငသည ၀နၾကး၏ သားမားက နနးေတာမ ေခၚေတာမ၏။5. ကနသည၏ ရထားသည ေတာငေပၚမ ျပတက၏။6. ဘရင၏ ၀နၾကးမားသည နနးေတာမ ျမငးမားျဖင ထြကခြာၾက၏။7. ပဏၰား၏ သမားေတာသည ရဟနးမားအား အ၀တအထညမားက ေပးလ၏။8. မဆး၏ ေခြးသည ေတာငမ ရြာသ႕ ေျပးသြား၏။9. ကနသညသည ဆရာ၀န၏ သားအတြက အပရာက ယေဆာငလာ၏။10.သမငမားသည ရြာမ ေတာငေပၚသ႕ ေျပးၾက၏။11.ဆရာ၏ ကေလးငယသည လယသမား၏ သစပငေပၚမ လမက၏။12.ေခြးသည တငါသည၏ ျခငးေတာငးထမ ငါးက စား၏။13.ဘရားရင၏ သာ၀ကမားသည ေကာငးမ ေတာငသ႕ ၾကြသြားၾက၏။14.မဆးသည ၀နၾကး၏ မတေဆြမားအတြက ၀ကမားက ျမားျဖင သတ၏။15.ကေလးငယသည ဆရာ၏ လကမ ဆမးက ရရ၏။

(မလပခငရင ေအာပရင Option) (လပခငစတျဖစ ေအာလတာေနတစ Alternative )

ဓမၼဂဂၤါပါဠသငခနးစာ (၇)

Vocabularyအသရဆး ပလငနာမပဒမား (Masculine nouns ending in-a)

နာ၀က (သေဘၤာသား)အာကာသ (ေကာငးကင)သမဒၵ (သမဒၵရာ)ေဒ၀/သရ (နတ)

Page 24: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 24

ေလာက (ကမၻာေလာက)အာေလာက (အလငးေရာင)သကဏ (ငက)ကာက (ကးကနး)န၀ါသ (အမ)သပၸရသ (သေတာေကာငး)အသပၸရသ (သယတမာ)ကာယ (ခႏၶာကယ)ဒတ (တမန)ေဂါဏ(ႏြား)

ပစၥပၸနၾကယာမား (Verbs in Present Tense)အာဟ႑တ (လညလည၏)စရတ(ခရးသြား၏၊လမးေလာက၏)နသဒတ (ထင၏)သႏၷပတတ (စညးေ၀း၏)၀ဟရတ (ေန၏)၀သတ (ေန၏)ဇ၀တ (အသကရင၏၊ အသကေမြး၏)တ႒တ (တည၏၊ရပ၏)ဥပၸတတ(ပ၏)တရတ(ကးျဖတ၏)ဥတရတ (တက၏၊ေရထမ ေပၚလာ၏)ပသဒတ (ၾကညည၏၊ႏစသက၏)

(Locative Case)ၾသကာသကာရကဒေန႕ေတာ ျမနမာစကားမာ ၌၊ မာ၊ တြင၊ ၀ယ ဆတ ေနရာျပပဒေတြက သငရမယ..။ ေမးခြနးေလးေမးတတေအာင စာလးေလးေတြ အပမတလကပါဥး..ကတ (ဘယေနရာမာ) Where (in which place)?ကေတာ (ဘယေနရာမ ) From where (from which place )?အဒေတာမငး ဘယက လာသလ (ကေတာ အာဂစၦသ တြ) (Where do you come from?) လ႕ေမးတာက သငခနးစာ (၄) ပငရင ေျဖတတသြားၿပ..။ (မပငရင ဆရာန႕ မဆင...)

Page 25: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 25

အဟ မရမၼရ႒သၼာ အာဂစၦာမ (ငါ ျမနမာႏငငက လာတာပါ) (I come from Myanmar)..။

ေမးတ လကေတာ ဆကေမးဥးမာပ..။ကတ တြ ၀သသ (မငး ဘယမာေနသလ) (where do you live?)

အဒေမးခြနးက ေျဖဖ႕အတြက သၿပးသားပါဠစကားလးေလးေတြက ေနရာျပျဖစေအာငဖနတးၾကဥးစ႕..။ ျမနမာစကားမာ ရြာ၊ ေကာငး၊ ၿမ႕ဆတ စကားလးေလးေတြ ေနာကက ၌၊ မာ၊ တြင၊၀ယ တစခခ ထညလကရင ရြာ၌၊ေကာငး၌ ၊ ၿမ႕၌ ဆတာမး ေနရာျပပဒေလးေတြအလြယတကျဖစသြားသလ

အနညးကနးအတြကသၼႎ (smim) , မ (mhi,)ဧ ( e) သးမးထက တစမးက ဆကေပးပါ..။၀ဟာရ+သၼႎ =၀ဟာရသၼႎ(ေကာငး၌)၀ဟာရ+မ=၀ဟာရမ (ေကာငး၌)၀ဟာရ+ဧ=၀ဟာေရ (ေကာငး၌)

အဟ ၀ဟာရသၼႎ ၀သာမ ( ၀ဟရာမ )။ငါသည ေကာငး၌ ေနထင၏။

ေရးေပါကြယ ..ဘရငသည နနးေတာ၌ စေနေတာမ၏။ဘပါေလာ ပါသာေဒ ၀သတ။လယသမားသည ရြာ၌ ေနထင၏။ကေကာ ဂါေမ ၀သတ။ စသည စသည....

အမားကနးအတြကဆရငေတာဧသ (esu )တစခတညး ဆကရပါပ..။

၀ဟာရ+ဧသ= ၀ဟာေရသ (ေကာငးတ႕၌)ဂါမ+ဧသ= ဂါေမသ (ရြာတ႕၌)

မယ ၀ဟာေရသ ၀ဟရာမ (ငါတ႕သည ေကာငးတ႕၌ သတငးသးေတာမၾက၏)ငါတ႕ ေကာငးေတြမာ ေနၾကတယေပါေလ...။ ရေလာကပါၿပ..လ၀ါး၀တာေတာ မေကာငးဘး

Page 26: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 26

စာ၀ါး၀တာေတာ ေကာငးတယ တ..။ ရြာက ငယဆရာဘနးၾကးေျပာဖးတာ အမတရတယ..။စာ၀ါး၀ၾကပါေစ..။ (စာပါး ၀ၾကပါေစ..။)ေလကငခနးေလးေတာ ေပးလကပါဥးမယ..(မလပခငမနးသေသာလညး အဟမး အဟမး ဆရာတ႕၀တရားရသညအားေလာစြာ...;)...

1. ျခေသၤသည ေတာငေပၚရ ေကာကေဆာင၌ ရပ၏။ (ရ-ကလညး ၌ ကသ႕ စဥးစားပါ..။အဂၤလပဘာသာစကားမာ at န႕ in လ ေနရာႏစခ ပါေနသလမး)

2. သခးတ႕သည ဆရာ၏ အမသ႕ ၀ငၾကကန၏။3. ကေလးတ႕သည လမးမ ပငလယသ႕ သငယခငးမားႏင အတ ေျပးၾကကန၏။4. ဥးၾကး၏ ႏြားတ႕သည လမးေပၚတြင လညလညေနၾက၏။5. ငကတ႕သည သစပငေပၚတြင နားေနၾက၏။ (ထငေနၾက၏)6. နြားသည ေျချဖင ဆတက ကနေကာက၏(ပတခတ၏)7. ေျမေခြးမားသည ေတာငေပၚ၌ ေနၾက၏။8. ဘရငသည ဘရားရငက ၀နၾကးမားႏင အတ ရခး၏။9. ဥးေလးသည သားႏငအတ အပရာေပၚတြင အပ၏။

10.တငါသညသည လယသမား၏ အမတြင ထမငးက စား၏။

************************************************ဓမၼဂဂၤါပါဠသငခနးစာ (၈)

ဒေန႕ေတာ ကာရက(Case) (၈)မးအစသရေတာမာပါ..။ ဒကာရကဆတာကေရးရးသငနညးစနစမာေတာ အလြနရႈပေထြးကယျပန႕စြာ ေလလာၾကရတာပါ..။ သဒၵါဆရာေတြရ႕အယအဆအမးမးေတြက အေျချပစာသငသားေတြ ကကမတရတ အခါသဒၵါလနသြားတတပါတယ..။ ငယငယက သငခရတ ကစၥညးသဒၵါဟာ ပါရဂဘြ႕ယကမးစာလမးသေတသနအဆငျမငျမင လပထားတ ကမးၾကးမနး ခမ သရတယ..။ အေျချပစာသငသားဘ၀ကသငရေတာ ေခါငးကကသေပါေလ..။ အခအခနမ ျပနဖတမေတာ အရသာရသား..။

(ဒါေပမယ ငယငယက အျငးန႕မ႕ သပေတာ မေကနပခငေသး..။) (ခကတာက ခထျမနမာပါဠသငရးမာ ကရငငယေလးေတြ သေတသနကမးၾကးက သငရးလပကကမတေနၾကရတာသနားေပမယ ဒအတငးပ ၾကညေနရေသးတယ..။ အျခားႏငငေတြမာေတာ ကေလးေတြန႕

Page 27: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 27

သငေတာတ သငရးစာအပေလးေတြ အလြယတက ေရးလ႕ ျပဌာနးသငယေနၾကၿပ..။)

အာလပ (Vocative Case ) (အာလပနကာရက)တစစတစေယာကက ေဟ ဘယသေရ ေဟ ဘယ၀ါေရ ေခၚတာမးက အာလပျပတယလ႕ျမနမာေတြ သပါတယ..။ဘရားရငက တပညသာ၀ကေတြက အ ရဟနးတ႕ လ႕ အာလပျပတာ ခဏ ခဏၾကညညၾကရေလသကး..။

အဒအာလပပဒေတြ ျပဖ႕ဆရင ဘာမ ခကလတယမဟတဘး...အနညးကနးမာ ဘာမ ဆကေပးစရာမလဘး.. အမားကနးမာေတာ ကတားပဒအမားကနးန႕အတတပ ဆကေပးရတယ..။ဒလေလအနညးကနး(ဧက၀စ)မာsamaṇaသမဏ (အ ရဟနး..)အမားကနး(ဗဟ၀စ)မာsamaṇ+ ā=samaṇāသမဏာ (အ ရဟနးတ႕)

ကာရက (၈)မးက တစေပါငးတစစညးတညး ျပနဖတၾကစ႕ရ႕..

1. ပရေသာ ပရသာ2. ပရသ ပရေသ3. ပရေသန ပရေသဟ ၊ ပရေသဘ4. ပရသသၼာ၊ပရသမာ၊ ပရသာ ပရေသဟ၊ ပရေသဘ5. ပရသ၊ ပရသာယ ပရသာန6. ပရသ ပရသာန7. ပရသသၼႎ၊ ပရသမ၊ ပရေသ ပရေသသ8. ပရသ ပရသာ

ေလကငခနးေတာ အေျပာငးအလေလးျဖစေအာင ျမနမာလ ဘာသာျပနၾကညေပါ..

Page 28: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 28

1. ျဗဟၼေဏာ သဟာယေကန သဒၶႎ ရထမ နသဒတ။2. အသပၸရသာ ေစာေရဟ သဟ ဂါေမသ စရႏ။3. ၀ါဏေဇာ ကက န၀ါေသ ဘတ ပစတ။4. ဘပါလ အမစၥာ ဒေပသ မႏေ ရကၡ ႏ။5. သဂတ သာ၀ကာ ၀ဟာရသၼႎ ၀သႏ။6. မကေဋာ ရကၡမာ အာ၀ါဋသၼႎ ပတတ။7. သရယ အာေလာေကာ သမဒၵသၼႎ ပတတ။8. ကကာန ေဂါဏာ ဂါေမ အာဟ႑ႏ။9. ေ၀ဇၨ ဒါရေကာ မဥၥသၼႎ သယတ။10.ဓ၀ရာ သမဒၵသၼာ ပဋေကသ မေစၦ အာဟရႏ။

************************************************

ဓမၼဂဂၤါပါဠသငခနးစာ(၉)

ဒေန႕အတြက နပလငနာမပဒ( Neuter nouns)ေလးေတြ မတဆကေပးရမယ..။သငခနးစာအသစမတကမ စကားလးအသစေလးေတြက ဖတထားလကဥး..။ ခပ၀ါး၀ါးျဖစေနလညး၀ါးပါမားရင ေၾကညကသြားလမမယ..။ ခကတာက မ၀ါးမာပ ပရေပတာပ..။

Vocabularyအသရဆး နပလငနာမပဒမား (Neuter nouns ending in-a)ဖလ (အသး)နယန/ေလာစန (မကလး)ဥဒက/ဇလ (ေရ)အရည/၀န (ေတာ)ပပၹ/ ကသမ (ပနး)ေဂဟ/ဃရ (အမ)အာသန (ေနရာ၊ထငခ)ပဏၰ (သစရြက)တဏ (ျမက)ခရ (ႏ႕ရည)

Page 29: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 29

နဂရ (ၿမ႕)ဥယာန(ပနးျခ၊ ဥယာဥ)ေခတ (လယယာ)ဘ႑ (ဥစၥာထပ)သလ (ကယကငသလ)ဒါန (အလဒါန)ရပ (ရပအဆငး)ဒြါရ (တခါး)၀တ (အ၀တအထည)

ၿပးေတာ ၾကယာေလးေတြလညး ဆကမတၾကဥး...မားေနၿပေနာ...။ပစၥပၸနၾကယာမား (Verbs in Present Tense)

၀၀ရတ (ဖြင၏)နစၥတ (က၏)နကၡမတ (ထြက၏)ဥ႒ဟတ (တက၏)ဖသတ (ထကင၏)အႏသာသတ (ညႊနၾကား၏)ၾသ၀ဒတ (ဆးမ၏)သဟရတ (စေဆာငး၏)အာသဥၥတ (သြနးေလာငး၏)အေကာသတ (ဆ၏)ဘႏၵတ (ခြ၏)ပဗတ/ပ၀တ (ေသာက၏)

နပလငနာမပဒေတြက ကာရက (၈)မးစဥတအခါ ပလငန႕ အလြနနးစပပါတယ..။ထးျခားတာဆလ႕ သးမးပ ရမယ..။ထးျခားတ သးခက အနညးကနးေရာ အမားကနးေရာ ဒလပ တြမတၾကေပေရာ..။

ဖလ (အသး)ဆတ ပါဠစကားလးေလးက ထးျခားတ သးမး စဥၾကညၾကရေအာင..

Page 30: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 30

၁။ကတကာရကဖလ ဖလာ ၊ဖလာန၂။ကမၼကာရကဖလ ဖေလ၊ ဖလာန၃၊အာလပနကာရကဖလ ဖလာ၊ဖလာန

ကနတ ကာရကေတြ တၿပေပါ..။

ဒလေလး အကနစခၿပး ေရးၾကစ႕

1. ဖလ ဖလာ၊ဖလာန2. ဖလ ဖေလ၊ဖလာန3. ဖေလန ဖေလဟ၊ဖေလဘ4. ဖလသၼာ၊ဖလမာ၊ဖလာ ဖေလဟ၊ဖေလဘ5. ဖလ ဖလာန6. ဖလ ဖလာန7. ဖလသၼႎ၊ဖလမ၊ဖေလ ဖေလသ8. ဖလ ဖလာ၊ဖလာန

ေလကငခနးလပတ အခါ ပါဠပဒတစခေတြ႕တငး ပလငလား၊ နပလငလား ခြျခားစဥးစားရမယအလပတစခ ပလာၿပလ႕ မတေပေရာ...။ တစျခားလား ပမလာဘးလား ပရသတတ႕ေရ...။

ပါဠမ ျမနမာသ႕.................

1. ဥပါသေကာ ပပၹာန အာဟရတ။2. အရေည မဂါ ၀သႏ၊ ရေကၡသ မကဋာ စရ ႏ။3. ေဂါဏာ တဏ ခါဒႏ။4. မႏာ နယေနဟ ပႏ။5. သမဏာ ၀ဟာရသၼႎ အာသေန နသဒႏ။

ျမနမာမ ေခတမဖြ႕ျဖးတးတကေသာ ပါဠသ႕

1. ကေလးတ႕သည ေခြးတစေကာငႏင အတ ေရထတြင ကစားၾက၏။

Page 31: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 31

2. လယတမာသည သစပငမ သစရြကမားက ခးဖက၏။3. ဘရငမငးျမတတ႕သည ၀နၾကးမားႏင အတ ဥယာဥေတာသ႕ ရထားမားျဖင

ၾကြခၾကကန၏။4. ကနသညတ႕သည ကနပစၥညးမားႏင အတတကြ ျမ႕မ ထြကခြာၾကကန၏။5. သေတာေကာငးတ႕သည ရဟနးတ႕အား အလဒါနက ေပးလၾကကန၏။

အပငးေျပဖတရန (ပငးရငလညး မဖတရန)ကာရကဆလ႕ ေျပာရဥးမယ..။ ကာရကဆတာ ၾကယာက ၿပးေစတတတ ပဒေတြက ေခၚသတ။။ၾကယာနပၹာဒနသတ ရတ ပဒေတြျဖစသတ..။ကတားဆပါစ႕ ေယာကားသည ......ရ႕ ေနာကမာ ၾကယာတစခ မျဖစမေနလအပတယ..။ကဆလညး ရြာသ႕....ရ႕ ေနာကမာ ၾကယာလတယ..။ ေျပာခငတာက ၾကယာန႕တကရကဆကစပေနတ ပဒမးေတြေပါ..။ကာရက(၆) မးလ႕ သဒၵါဆရာေတြက ဆပါတယ.။ကတား၊ က၊ ကရဏး၊ သမၸဒါန၊ အပါဒါန၊ ၾသကာသ (၆)မးေပါ..။

ၾကယာန႕တကရကမပတသကတ ပငဆငမႈျပသာမကာရကန႕ အေခၚအေ၀ၚအာလပပဒဆတာကာရကမဟတဘးတ..။ဥးဘယသ၏ .... ေဒၚဘယသ၏ ........ဆရင ေနာကမာ ၾကယာတကရကမလဘးေလ..။ဥးဘယသ၏ သား၊ ေဒၚဘယသ၏ ခငပြနး... စသည ပငဆငတ နာမပဒေတြပ လေပသကး..။ ဒလပတစစတစေယာကက အာလပျပၿပး ေမာငဘယသေရ မဟ၀ါေရ ကမးဒၾကးေရ ကေမာစလားခငဗာ..စသညရ႕ ေနာကမာ ၾကယာတကရကမလတအတြက အာလပပဒမားဟာလညး ကာရကမဟတေပဘးတ...။ ဒါေတြက သအရပငးေတြပါ ..။ ျပနေျပာစရာမလ ကကမတစရာမလ..ဖတမတရမသာေပတကား..။***********************************************************************

ဓမၼဂဂၤါပါဠသငခနးစာ (၁၀)

ၾကယာ(Verb)ေတြန႕ ပတသကၿပး ေလလာလကစ ရေပမယ လာမယ သငခနးစာေတြမာအျခားကာလ(Tense)အသစေတြ မတဆကေပးခငလ႕ ၾကယာအေျခခပဒေတြအေၾကာငးေျပာျပထားခငတာပါ..။

ပါဠၾကယာပဒေတြမာ ဓါတ(root)၊ ပစၥညး (Conjugational sign) ၊ ၀ဘတ (Verbaltermination)ဆတ အစတအပငးသးခပါတယ။

Page 32: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 32

ဥပမာ ပစတ(ခက၏) ဆတ ၾကယာက ခြျခမးလကရင

Paca+a+ti=pacati

Paca (root) +a (Conjugational sign)+ti (Verbal termination)

ဒါေပမယ ေခတေပၚပါဠပညာရငေတြက ဓါတန႕ ပစၥညးက ေပါငးၿပး ၾကယာအေျခခပဒ(Verbalbase) လ႕ သငေပးၾကေတာ ေခါငးသပမကကေတာဘးေပါ॥။ ေနာကပငးေတာေတာေလးစာ၀ါး၀လာတအခါကရင ဓါတေတြ ပစၥညးေတြ အလလ နားလညလာတာက ေတြ႕ရမယ॥။ ခေတာသပမမတန႕ဥး အ မတၿပးၿပဆရငလညး ေမမပစန႕ေတာ..။

ၾကယာအေျခခပဒမား

ပစ(ခက)၀သ(ေန)ဂစၦ (သြား)တ႒ (သြား)ဥတ႒ (ရပ)ဥ႒ဟ( ထ/ရပ)နသဒ (ထင)အာဂစၦ (လာ)သယ(အပ)အပဂစၦ (အေ၀းသ႕ သြား)

တကယေတာ ၾကယာအေျခခပဒေလးေတြ ေရ႕မာလညး သခပါၿပးၿပ..။အဒၾကယာအေျခခပဒေလးေတြကပ ပစၥပၸနၾကယာျဖစေအာင ၀ဘတလ႕ေခၚတၾကယာေနာကဆကပဒေလးေတြန႕ တြေပးလကေပါ..။

ပစ+တ=ပစတ ပစ+ႏ=ပစႏပစ+သ=ပစသ ပစ+ထ=ပစထပစ+မ=ပစာမ ပစ+မ=ပစာမ

Page 33: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 33

(ေနာကဆး မန႕ မ ရ႕ ေရ႕မာ ပစာမ ပစာမလ႕ အသရညေလး ေျပာငးေနတာကသတျပခၾကဥးေပါ။)

ေလကငခနးလပၾကဥးစ႕..

ေပးထားတ ၾကယာပဒေတြရ႕ ၾကယာအေျခခပဒမားက ေရးျပပါ။

ဥပမာ ၁။ အပဂစၦတ ရ႕ ၾကယာအေျခခပဒက အပဂစၦ ေပါ

1. အပဂစၦတ2. အာဂစၦတ3. ဥတ႒တ4. ဥ႒ဟတ5. နသဒတ6. တ႒တ7. ဂစၦတ8. ၀သတ9. သယတ10. ပစတ

ျမနမာဘာသာျပနဆပါ..လြယပါ..

1. အဟ ဥတ႒ာမ။2. တြ ၀သသ။3. ေတ တ႒ႏ။4. မယ ဂစၦာမ။5. တေမ သယထ။6. အဟ အပဂစၦာမ။7. တေမ နသဒထ။8. မႏာ အာဂစၦႏ။9. ပရေသာ ၀သတ။10. သနခါ သယႏ။

Page 34: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 34

ပါဠလလညး ေရးၾကဥး

11. ငါရပေနတယ။12. ငါ ထၿပ။13. သတ႕ကေတာ အပေနၾကဆ။14. မငးထငေနတယ။15. ငါတ႕ ေနၾကတယ။16. သတ႕ သြားေနၾကတယ။17. ငါတ႕ အေ၀းက သြားၾကတယ။18. မငးကေတာ ေျပးေနဆ။19. သ လာေနတယ။20. ငါ သြားတယ။

ဓမၼဂဂၤါ(၁၃-၈-၂၀၁၁)***********************************************************************

ဓမၼဂဂၤါပါဠသငခနးစာ (၁၁)

အခ သငခၿပးတာေတြက အ-သရဆး ပါဠၾကယာအေျခခပဒေတြပါ..။ျပနၾကညေလ၊ ပစ (paca) စရ (cara) သယ (saya) ဆတ ပဒေတြမာ အ (a) သရေလးေတြန႕အဆးသတထားတာ ေတြ႕လား…။ (တစျခားလား၊ ေတြ႕ၾကရ႕လား ပရသတၾကးေရ..။)

ဒေန႕ သေစခငတာက အာ-သရဆး၊ ဧ-သရဆးန႕ ၾသ-သရဆးၾကယာအေျခခပဒေတြပါ..။အာ-ဧ - န႕ ၾသ-သရဆး ၾကယာအေျခခပဒေတြက ပစၥပၸန၀ဘတမားန႕ စဥၾကညၾကမယ॥။ၾကယာအေျခခပဒေတြန႕ အတ အရငးအျမစဓါတ (Verbal Root)ေလးေတြပါ တြၿပးေဖာျပလကတယ॥။ ရငးႏးသြားတာေပါေလ ။ မရငးရငေတာ ေမးဗာ॥ ငစစေတာ လပမေနန႕॥။(နးစပရာၿမ႕ျပတငးႏငငက ပါဠတတပြနတ ဆရာေတာဘရားမားကလညး ေမးျမနးႏငပါေၾကာငး॥။အေခါကခရေသာ ဆရာန႕ မဆင… တန)

Page 35: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 35

အာ-သရဆးၾကယာအေျခခပဒ

ဓါတ(က ) - ၾကယာအေျခခပဒ = ကဏာ(၀ယ)

ကဏာတ ကဏႏကဏာသ ကဏာထကဏာမ ကဏာမ

ဧ-သရဆး ၾကယာအေျခခပဒ

ဓါတ (ဒသ) ၾကယာအေျခခပဒ=ေဒေသ (ေဟာၾကား)

ေဒေသတ ေဒေသႏေဒေသသ ေဒေသထေဒေသမ ေဒေသမ

ၾသ-သရဆး ၾကယာအေျခခပဒ

ဓါတ (ကရ) ၾကယာအေျခခပဒ=ကေရာ (ျပလပ)

ကေရာတ ကေရာႏကေရာသ ကေရာထကေရာမ ကေရာမ

အဂၤလပစာမာ ထးျခားတ ၾကယာ (Irregular Verb)ဆတာ ရသလ ပါဠမာလညး ရပါတယ..။တစျခားၾကယာပဒေတြလ စဥလ႕ မရတာမးေပါ..။ ေဟာဒမာ ဒမာ ထးျခားတ ၾကယာေတြပါ…။ း)အသ (ရ/ျဖစ)၊ ျဗ (ေျပာဆ)၊ ဟန (သတျဖတ) ဆတ ၾကယာအေျခခပဒေတြကပစၥပၸနကာလအတြက စဥျပေပးလကၿပ..။

(အသ) (ရျဖစ)

အတ သႏ

Page 36: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 36

အသ အတအသၼ/အမ အသၼ/အမ

ျဗ (ေျပာဆ)

ျဗတ ျဗ၀ႏျဗသ ျဗထျဗမ ျဗမ

ဟန (သတျဖတ)

ဟနတ/ဟႏ ဟနႏဟနသ ဟနထဟနာမ ဟနာမ

ရႊး ရႊး ရႊး ခရာမႈတၿပ..ေပးထားတ ၾကယာေတြရ႕ အေျခခပဒေတြက ေရြးထတၾကေလ..။ ေလကငရငးအဓပၸါယမားကလညး မတသားၾကေစ..။

1. ပါပဏာတ (ေရာက၏ ၊ခဥးကပ၏)2. ဇနာတ (ေအာငႏင၏)3. သဏာတ (ၾကားနာ၏)4. ဇာနာတ (သ၏)5. စနာတ(ေရြးခယ၏)6. ေစာေရတ (ခး၏)7. ဘာေ၀တ (ပြားမား၏)8. ဆာေဒတ (ဖးလႊမး၏)9. တေနာတ (ခ႕ထြင၏)10.ပေပၸါတ (ေရာက၏)

Page 37: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 37

ပါဠလေလး ေရးျပ…။

1. ငါ ေအာငျမငတယ။2. သတ႕ ခဥးကပေနၾကတယ။3. ငါတ႕ကေတာ ပြားမားအားထတေနၾကဆ..။4. သတ႕ ခးေနၾကၿပ..။5. ငါတ႕ကေတာ ဖးထားလကၿပ။6. မငး ေရြးခယ..။7. ငါတ႕ နားေထာငေနၾကတယ..။8. သတ႕ ေျပးၾကၿပ။9. ငါ ထငခလကတယ။10. သတ႕ အပေနၾကတယ.။

မတခကေလး ေျပာရဥးမယ..ပါဠမာက Simple Present Tense န႕ Present Continuous Tense က တစမးတညး ေပါငးၿပးသးစြတယဆတာေလး မတထားၾကေပဥး..။I go. န႕ I am going. က အဟ ဂစၦာမ န႕ပ လပခလကေပေရာ..။

ဓမၼဂဂၤါ(၁၄-၈-၂၀၁၁)

သဟပရ ႏင ေရႊျပညၾကး၊ ေအာဇးႏင အဂၤလန။ ဂပနႏင အေမရက အ၀၀ အတနတန ႏငငစႏငငရပျခားတြင ေနထငလကရၾကေပေသာျငား၊ ဗဒၶပါ၀စနဆသဟာ၊ ပါဠဘာသာစာေပစကား၌သညးသညးလႈပ အရညေပာသငၾကားလၾကေပသည တပညဒကာမတစစႏင တကြ ဘရားဒကာေကာငးဒကာ၊ အခနးငားခဒကာ ၊အးဗဇာဒကာ၊ အငတာနကမဒမဒကာ ၊ အပဟတဒစကစဒကာ၊ယာယဖနးကဒဒကာ၊ ၀ကဘဆဒဒမနးဒကာ ဟေပသည ေခတသစအမးေကာငးသားတ႕အကးမားစမေသာငါ ကမးစာထထမ အပအလမရ ကးခဘေလေသာ ဓမၼဂဂၤါ (ေခြ းမထြက )ပါဠသငခနးစာေတာၾကး အခနး (၁၁)ကား ဤတြငၿပး၏။ပဒအာႏင ျပညစရပါလ၏..(အခေတာ မဟတေသး..)***********************************************************************

Page 38: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 38

ဓမၼဂဂၤါပါဠသငခနးစာ (၁၂)

အနာဂတကာလ (Future Tense)က သြားၾကေတာမာပါ။အမး အမး ေနာကကလညး လည မၾကညရေပဘး။ယခငယခင တကၾကြကန၊ မတကၾကြေလကနေသာ တပညေကာ တပညေမာ တပညေခာ အတပညေတာေတြ ရမ ရၾကပါေသးေလစ။ အြနလငးစာသငခနးဆေတာ (Attendance)ေခၚလ႕လညးမရ။။ ဆရာတ တပညေတြဆရငေတာ ခကကေရာ။ ဆရာကလညး ေကာငးေျပးခနပယ..။သငတနးေတြရ႕ ထးစအတငး ေနာကဆးေတာ ဆရာန႕ ေကာကသငပနးပကနတတျမဓမၼတာေပကး..။ခေတာ ကးဘတေတာၾကးန႕ ဘနးေမာငတစကယတညးရယ...ထငပါရ႕.။ဘာပျဖစျဖစ ေရ႕က ကြနျပတာေကာကသငပနး(Screen)ကပ ေငးၿပး အနာဂတကာလကသြားၾကေပတာပ..။ပစၥပၸနကာလ( Present Tense) ပစေလးေတြန႕ ဆငတရးမားပါပ॥။ၾကယာအေျခခပဒေတြရ႕ေနာကမာ ဆကေပးရမယ ၀ဘတေလးေတြ ၾကညေလ॥။

(Third Person ) တ (ssati) ႏ(ssanti)(Second Person) သ (ssasi) ထ( ssatha)(First Person) ာမ (ssāmi) ာမ(ssāma)

ပစ(Paca) ဆတ အ-သရဆး ၾကယာအေျခခပဒရ႕ေနာကမာ ဆကၾကညၾကရေအာင..အဒလ ဆကတအခါ မားေသာအားျဖင ၾကယာအေျခခပဒ(Verbal base)န ၀ဘတ(VerbalTermination)ၾကားထမာ ဣ (i) သရေလးထညေပးရတယ..။ ဣသရဆေပမယ သေကၤတ( -)ေလးထညေပးရမာပါ..။ ဧ-သရဆးၾကယာအေျခခပဒေတြရ႕ ေနာကမာေတာ ထညစရာမလဘးလ႕မတထားၾကေပဥး..။

ဒလေလ..paca+i+ssati=pacissatiပစ+ (-) +တ=ပစတ

ေသာ ပစတ။

Page 39: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 39

(သသည ခကလမမည။)ေတ ပစႏ။ (သတ႕သည ခကၾကလမမည။)

တြ ပစသ။ (သငသည ခကလမမည။)တေမ ပစထ။ (သငတ႕သည ခကၾကလမမည။)

အဟ ပစာမ။ (ငါသည ခကလမမည။)မယ ပစာမ။ (ငါတ႕သည ခကၾကလမမည။)

အာ-သရဆးၾကယာအေျခခပဒ

(ကဏာ=၀ယယ)ကဏတ ကဏႏကဏသ ကဏထကဏာမ ကဏာမ

ဧ-သရဆး ၾကယာအေျခခပဒေဒေသ (ေဟာၾကား)ေဒေသတ ေဒေသႏေဒေသသ ေဒေသထေဒေသာမ ေဒေသာမ

ၾသ-သရဆးၾကယာအေျခခပဒကေရာ (ျပလပ)ကရတ ကရႏကရသ ကရထကရာမ ကရာမ

ရ/ျဖစၾကယာ (Verb to Be)အျဖစသးရတ အသ (as)ဆတ ၾကယာအေျခခပဒအတြကအနာဂါတကာလပစမရေလေတာ ဘ၀(bhava) ဆတ ၾကယာအေျခခပဒက အစားသးစြရပါတယ..။

Page 40: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 40

ဘ၀တ ဘ၀ႏဘ၀သ ဘ၀ထဘ၀ာမ ဘ၀ာမ

ေလကငခနးပပေႏြးေႏြးေလးေတြပါ..။ အေဟာငးေတြကေတာ ေခာငထးထားလ႕ ေအးစကကနၿပ..။ျမနမာျပနၾကညၾကေပဥး..စာအပကဖြငၿပး ေျဖပါ..။ း)

1. အဟ ၀သာမ။2. တေမ ဂစထ။3. ေတ အာဂစၦႏ။4. မယ နသဒာမ။5. တြ သယသ။6. အဟ ဥ႒ဟာမ။7. ေတ အပဂစၦႏ။8. အဟ ဇာနာမ။9. ေတ ဇနႏ။10.တေမ သဏထ။

ပါဠပါရဂေလာငးလာမားအတြက..

1. ငါ သလမမယ။2. သတ႕ အႏငရလမမယ။3. သ ဖးကြယထားလမမယ။4. ငါ ပြားမားလမမယ။5. သတ႕ ခးၾကလမမည။6. သ ခ႕ထြငလမမယ။7. ငါတ႕ ေရြးခယၾကလမမယ။8. ငါတ႕ ရရၾကလမမယ။9. သ သြားစားလမမယ။10.သတ႕လာၾကလမမယ။

Vocabulary (ေလကငခနးလပသညအခါ အလြယတက ကးရန..စကားလးမား)၀သတ (ေန၏)

Page 41: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 41

ကသတ (ထြနယက၏)ဧတ (လာ၏)၀ပတ (စကပး၏)ဇနာတ(ေအာငႏင၏)ဘာေ၀တ (ပြားမား၏၊ တးတကေအာငလပ၏)ဃာယတ(အန႕ရ၏၊ အန႕ခ၏)သာယတ(အရသာခ၏)ဖသတ(တ႕ထ၏)စေႏတ (ၾကစည၏)သဏာတ (နားေထာင၏)တေနာတ(ခ႕ထြင၏၊ျဖန႕ကက၏)

ဓမၼဂဂၤါ(၁၇-၈-၂၀၁၁)***********************************************************************

ဓမၼဂဂၤါပါဠသငခနးစာ(၁၃)

အာဏတ၀ဘတ(Imperative Mood)သငတနးသားေတြ ၿငမေနလြနးလ႕ ၪာဏ၀ါၪာဏျပာေတြ သးၿပး ဘေလာစာမကႏာေပၚကဗယကနမဆရာေတာၾကးန႕ မစၥတာစတးဗေဂာဘစတ႕က ဖတၿပး အပငကေျပေအာငလပလကရေသး...။ သတငးဆေတာလညး ဖတၾကေပသား။ တစပတအတြငးမာပါဠသငခနးစာဖတတ သ (ေယာငၿပးေတာ ကလစမသက)ေတာ ဒါဇငႏစခေတာငျပညဖ႕မလြယ..။ေအာ သတငးနညးပညာေခတၾကးေပပကး..။ က ဘာပျဖစျဖစ သာပါေစ ေဟာႏ မာပါေစေဟာႏ အားလး ေမတာေရျဖနး လနးၾကေစေၾကာငးပါ..။အသလေလးမား ပါဠလ ေမတာပ႕ၾကဖ႕ဆရင အာဏတ၀ဘတ(Imperative Mood)ကသးရပါသတ..။ ျမနမာလ ေျပာရရငေတာ အမန႕ေပးခငးေစျခငးၾကယာအမးအစားပါပ..။ဒၾကယာအမးအစားက ပါဠသငရးမာ ပဥၥမ၀ဘတလ႕ အမညသတမတထားပါတယ..။ေန႕တငးဘရားရခးေမတာပ႕ေနၾကတ သေတာေကာငးသျမတေလာငးေတြကေတာရငးႏးေနၾကမာပါ...။ အဟ အေ၀ေရာ ေဟာမ၊ အဗာပေဇၨာ ေဟာမ...ကဆကဆ..မဂၤလာပါပရသတၾကးေရ

ဒၾကယာက အသးျပျပး ဆေတာငးတာ(Supplication) ဆေပးတာ(Blessing) အမန႕ေပးတာ

Page 42: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 42

(Command) အၾကၪာဏျပတာ(Gentle Advice)န႕ ကနစာတကတာ(Curse)ေတြကလပႏငပါသတ...။ ဆငဆငျခငျခငသာ လပၾကေပေရာ ။ လကထေသနတေလးေရာကတာန႕ေသြးေျပာငးမသြားေလန႕... (ဗလေအာငဒင..)

ၾကယာပစေတြက လြယပါတယ..။ ပစၥပၸနကာလ(Present Tense) န႕ နညးနညးေလးပ ကြတာပါ..။ပစၥပၸနကာလ(Present Tense)မာကတ ႏသ ထမ မ

ဒမာကတ ႏဟ ထမ မ

အ-သရဆး ၾကယာအေျခခပဒန႕ တြစပၾကညရေအာင၊ အဂၤလပဘာသာျပနေလးပါထညေပးလကရငလြယသြားမလား ေခါငးကကသြားမလား..တတႏငဘး...။(မတရမာက ဟ-၀ဘတရ႕ ေရ႕မာအ(a)သရက အာ(ā)သရေျပာငးေနတာ ေတြ႕ရမယ။ ၿပးေတာ အ-သရန႕အာသရဆးၾကယာအေျခခပဒေတြရ႕ ေနာကမာ အဒ ဟ-၀ဘတမပါဘလညး သးႏငတယ..။)

က ၾကညပါ..။

ပစ(paca) (ခက)ေသာ ပစတ (သခကပါေစ) (He may cook.) (May he cook.) (Let him cook)ေတ ပစႏ (သတ႕ခကၾကပါေစ) (They may cook)(May they cook.)(Let them cook)

တြ ပစာဟ (ပစ) (သငခကပါ) (You may cook.) (May you cook.) (Let you cook.)တေမ ပစထ (သငတ႕ခကၾကပါ) (You all may cook)( May you all cook.) (Let you all cook.)

အဟ ပစာမ (ငါခကမယ) (I may cook.) (May I cook.) (Let me cook.)မယ ပစာမ (ငါတ႕ခကၾကမယ။) (We may cook.) (May we cook.) (Let us cook.)

အာ-သရဆးၾကယာအေျခခပဒ

Page 43: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 43

ကဏာ(kinā)(၀ယ)ကဏာတ ကဏႏ (ဒၾကယာမာ အာ(ā)-သရကအ(a)သရေျပာငးေနတာေတြ႕မယ)ကဏာဟ ကဏာထကဏာမ ကဏာမ

ဧ-သရဆး ၾကယာအေျခခပဒေဒေသ (dese) (ေဟာၾကား)ေဒသတ ေဒေသႏေဒေသဟ ေဒေသထေဒေသမ ေဒေသမ

ၾသ-သရဆးၾကယာအေျခခပဒကေရာ(karo)(ျပလပ)ကေရာတ ကေရာႏကေရာဟ ကေရာထကေရာမ ကေရာမ

ထးျခားၾကယာအေျခခပဒမားဟန(hana) (သတ)ဟနတ၊ဟႏ ဟနႏဟနာဟ၊ ဟန ဟနထဟနာမ ဟနာမ

အသ(as)(ရ၊ျဖစ)အတ သႏအာဟ အတအသၼ ၊အမ အသၼ၊အမ

ဒၾကယာန႕ တြၿပး မသြားန႕ (Don't go) မစားန႕ (Don't eat) လ႕ တားျမစခငၿပဆရငေတာ မာဆတ စကားလးေလးထညသးရပါတယ။ မာ ဂစၦာဟ(မာ ဂစၦ) ၊ မာ ဘဥၨာဟ (မာ ဘဥၨ) ...

Page 44: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 44

နညးနညးမားသြားၿပထငတယ..။ေသြးပေလကငခနးေလးေတာ သညးခၿပး လပလကၾကေပဥး...။ ေလကငခနးမလပမ ၾကယာေတြန႕တြသးဖ႕ ၾကယာ၀ေသသန(Adverbs)ေလးေတြ မျဖစမေနမတၾကရဥးမာပါ...။

ေနရာေဒသႏင ကာလျပၾကယာ၀ေသသနမား(Demonstrative Adverbs)အၾတ၊ဧတ၊ဣဓ၊ဣဟ( ဤေနရာ၌)(here)တၾတ၊တတ၊တဟႎ(ထေနရာ၌)(there)အေတာ၊ဣေတာ(ဤေနရာမ)(from here)တေတာ(ထေနရာမ၊ ထအရာမ၊ ထ႕ေၾကာင)(from there, from that, therefore)

ဆကႏႊယမႈျပၾကယာ၀ေသသနမား(Relative Adverbs)ယၾတ၊ယတ၊ယဟႎ(အၾကငေနရာ၌)(where, where ever)ယေတာ (အၾကငေနရာမ၊အၾကငအရာမ၊ အၾကငေၾကာင)(from where, from what,wherefore)

ေမးခြနးျပၾကယာ၀ေသသနမား(Interrogative Adverbs)

ကၾတ၊ကတ၊ကဟႎ၊ကဟ(ဘယေနရာ၌၊ဘယေနရာသ႕)(where?)ကေတာ (ဘယေနရာမ)(from where? From what?)

ျမနမာျပနဖ႕...

1. ေသာ ဣဓ ၀သတ။2. ေတ တတ ဂစၦႏၦ ။3. တေမ ဣဓ မာ နသဒထ။4. မယ တေတာ ကဏာမ။5. ကၾတ တေမ ၀သထ။6. ယေတာ ေတ အာဂစၦႏ၊ အဟ တၾတ ဂစၦာမ။7. ယၾတ ေတ ၀သႏ၊ မယ တေတာ အာဂစၦာမ။8. မယ ဣေတာ ကဟႎ ဂစၦာမ။9. ေတ တၾတ တေနာႏ။10. ယၾတ ေတ ၀သႏ။ တၾတ တေမ ေဒေသထ။

ပါဠလ ေရးျပ...

Page 45: Pali Lessons

h t t p : / / w w w . d g p i . n e t Page 45

1. သတ႕ ဒက လာၾကပါေစ။2. မငး ဘယမာ ေနတာလ။3. မငး သပါေစ။4. မငး ေအာငျမငပါေစ။5. ငါ မငးရရာ လာမယ။

ေလကငခနးေတြ လပတေနရာမာ ဆကႏႊယမႈျပၾကယာ၀ေသသန(Relative Adverbs)ေတြန႕ပတသကၿပး စတအေႏာကအယကျဖစေတာမယဆတာ သေနတယ..။ပါဠမာ (ယ) န႕ (တ) ဆတ စကားလးႏစလးဟာ သပၿပးတြငကယတယ၊ ျမနမာစကားမာေတာအၾကင(ယ) န႕ ထ( တ)ေပပေပါ။

''အၾကငအရပ၌ သသည ေန၏။ ထအရပသ႕ ငါသြားအ။'' ဆတာမးပါ။ပါဠန႕ ေရးၾကညေတာ''ယၾတ ေသာ ၀သတ၊ တၾတ အဟ ဂစၦာမ၊'' ျဖစသြားတာပါ။အဂၤလပလ ေရးျပမ နားလညမယဆရင ဒလပါI go there where he lives.သေနတဆ ငါသြားမယလ႕ ေျပာခငတာပါ..။မရငးေသးရငလညး ရႈပထားလကၾကေပဥး..။

ဓမၼဂဂၤါ(၂၆-၀၈-၂၀၁၁)