pagoeta - parke naturala
TRANSCRIPT
ITURUURURU RARAAN
AGAAAAAAAGORREGIIIIG
PAGOETA
ALTZZOLOLARARASAS
Zarautz
SantaBarbaraermita
281
Meaga
San Isidro ermita
Elkano
Urdaneta
Altzola
Aia
San Blas ermita
Santa Kurutze ermita
Indamendi460
Txatxarromendi
459
Aierdimusu
Indagaratezar
Igelar
467
Menditxo
552
ElutsaundiBehorbarruti
Sagastizabal
Pagoetakogurutzea
676
Azkorteaitza
Burnigurutze
Agorregiko ola
Iturraranlorategi
botanikoa
Iturrarangomendia
Olarteta
714
Ikazkinarteta
Erniotxiki
Atxuriko gaina
664
Pagoeta(Murugil) 714
Urruztumekopunta
682
195
Urteta
Ametzmendi
Aizarna
sorokoaina
367
San Pelaio ermita
Altzolaras Palazioa
Erroitz
Egañamendi
437
San Roman eliza
Santa Engrazia ermita
Arrasate
Astuimendi
444
Ariztigaña
511
Ezkurroaltza
465
Erralla
Altzuruzelai
Mendigaña
421
Iñurritzabiotopo babestua
Talaimendi
Mendibeltz
Armuño
Aginbeltza
Telleria
Etxeberri
ZumarraKanposantua
Etxeerre Mojaetxe
Zezenerreka
Aizkibel
Azkarateko malda
Azkarate
Txortxorriturri
Aizgaintxoeta
Elkarrain
Garamanzelaia
Arriarte
Armotxa
Otelarra
Soraiengo hariztia
Apaizarri
SorainTranpako langa
Eskorketa
Aizpelarreta
Lanberriaga
MunoaSoroluze
ZelailuzeAstiko erreka
KarobialdeaAsti
Errezabal
Iturrizarra
Urtzubietaerreka
Maiaga
Neberatxiki
Pagatxolueta
Lizartxoko gaina Aitzaundia
Arrubieta
Arrubietagoena
Armazuloeta
Sansonarri
Bajaelurra
Galartza
Pagalandarreta
Munaundi
Pagaiturrieta
Irupagoeta
Amabirjiñiturri
Elorrimotxa
Zugaraitzeta
Ijitonaitza
SemerolaBurnigurutze
Txarako bizkarra
Zumardi
Izurola
ZozabarroOlauta
Txortxorrerreka
Aizperr
eka
Errotabarrena
Zentrala
Liñatzeta
Kamio
Granada
Illarragorrierreka
Sallu
etaerreka
Soro
berrie
rreka
Pagasoro
iturriotz
Aizbiribil
Tolaremutegi Liñaputzu Arkumelarre
Astigarretaundi
Aritzederra
Gaztaindizabal
Apaiziturri
Arrospide
Astigarretatxiki
Argialdape
Giltzarriturri
Urrieta
Erreizta
Mindi
Erroizpe
Lizarra
Babaiturri
Intx
ort
xoko
erreka
Erro
izp
err
eka
Amezketalardi(Almizuriberri)
Almizurizarra
Almizuribaso
Tontorraldea
Pagotxulo
Komunbaso
Mugaetakohegia
Sarrola
Eperraldapa
Guardetxea
Artetxoeta
Bizkargain
Josemagurutze
kargaleku
Lapurdi
Sa
ga
rro
lae
rre
ka
Etzaiñ
erreka
Mendibil
Laurgain
Palazio
Iriondo
Seroretegi
Tolare
Bizkar
Armendi
Orgategiko hegia
Erribera
Orbelaun
Orb
ela
un
err
eka
Lukun
214
Elorditxo
Elordikoerrota
Arginberrierrota
Presamendi
Manterola
Pre
satx
oerreka
Presatxo
Ibarrolagoikoa
Ollarzelaieta
Azarizuloeta
Azari
zulo
eta
err
eka
Trentziogaña
Mindiko erreka
Presaberri
Gra
na
daerreka
Ezku
rre
rre
ka
Beonarrobiko iturria
Isasti
Landarbidezar
Landarbide
Gilt
zu
rriturriko erreka
Gorostiola
Zulaika
Armendi
Ezkialde
Azkorte
Argin
Arginmuño
Azkue
Arantzasarri
Ostaloza
Ibarrene
Donpedro
zulo
koe
rreka
Sarobe
Manterolasaletxe
Manterolaerdikoa
Auzokalte DotorearenaAialdeburu
AialdeAialdetxiki
AgerreAgerreburu
Bekozelaieta
ArizmendiberriZumarralde
Goikoetxe
Etxenagusi
San PedIribar
Illarramendi
I
Sustraiaga
Errotatxiki
Olalde
Bekola
Aristizabal
Pagalde
Arbea
Indagarateberri
Pagadizar
Altzamendi
Alt
zerr
eka
Zuntzunegi
Lasao erreka
Ipintza
Listorraitza
Urrepitxarra
Arane
Ostolaza
aso
Bikendi
AranoGoratzarri
Aranguren
Aizpuru
Zabale
Aldalur
endi
ta
ARANBURUo
Bekoiturri
Elkoeta
Leposoko gaina
Pagaldazuri
Sustraimalda
Matadero
Arriturri
Altza
Amalda
Egañagoikoa
Egañazpikoa
Mokozulo
Zelaizarra
Arkaitza Miruriaitza
Santa Engrazia
Itxiraundi
Enekasueta
Irure
Sorabil
Pelliturri
Itxiratxiki
Aritxoeta
Ariztain
Bisiguerreka
Bisigo
Bisiguiturri
Itxuitxa
Aizpeltz
Paloeta
Tontorra
Aitzelar
Aizpeltz erreka
Olautaerreka
Bergarate
Astuiberri
Astuizarra
Mir
urie
rrek
a
Arbelaitz
Zailko
Markeskoa
Agiñetaberri Pagadiberri
Agiñetazar
Kanpantoletagaña
Zorrontza
ikoetxeta
Gaztandizarra
anzabaleta
Txondarzulo
Sarasolamendi
SARASOLAZAR
SarasolaberriAizpe
Astalarre
Zupilletaundi
Urregi
perreka
Ziartso
Aritxulegi
Arit
xule
giko
err
eka
Amezti
Urteagazar
Meagagoena
Artzain
Urteagagain
Urteagaberri
Zigotzagako iturria
Txintxurtegiko iturria
Amagingoetxeberri
ABETA
Eguzkitza
Altuza
Altuzaberri
Zelaiatxitxe
Iturtxoko
Garatemendi
Nahikari
Asu
Asu
erre
ka
Erdoizti
Arriaundi GaztalkatxikiGaztalkaundi
ITSASLORE
UrkiolaLazkano
Garro
Gazteluzar
Pagoetalde
LarraiozUrkiolaberri
TortotxondoaEtxabe
KajuategiLoinaz
Ge
soe
rre
ka
Añadierreka
Parapetogain
Ezterain
Igerainerreka
Liñ
ap
utz
ue
rre
ka
Zigotzaga
Aldazabal
Arriarte
Getarisoro
Arbestaintxiki
Arbiun
UrrezberroetaBidegurutzeta
Alkorteaga
Urrezberoetaerreka
Arkakusozuloeta
Narbazta
Mardaia
Igartzelai
Agotetxiki
Gorrotxategi
Agoteaundi
Apendieta
Gasteategi
Errekaundi
Errekatxiki
Droskaerreka
Basaluze
DroskaLanberzelai Pagadizar
Agiñetako mendia
AntxoaiTxatxarro
Lizarreta
Erdoiztaberri
Ind
err
eka
San Isidro ermita
Aitztxorrotx
Elordi
Ezkurroa
Iturrierrota
Ezkurromendi
Oñarreta
Sarobeberrikohaitzak
Sarobeberri
Otzarreta
Aitzarrun
Paskualsoro
Aitzaundi
SAGARMANETA
Kapelu
Pagalutz
Arrizurieta
ErreondoGorritxoaga
Lopetegi
Aranburu
Izeta
Izetaerdi
Añolatz
Aitzbaso
Aierdi
Olarte
Kortaburu
Aketegi
Meaka
Izetaberri
Iruerreketa
Gaztaindietxeberri
Lertxundi
Iturtxo
Ara
nb
uru
erre
ka
Zuazola
Ariztixulo
Aldapabarrena
Zabalegako gaina
Argoainberri Argoainaundi
Argoaintxiki
Borda
udaretegi
AbendañoAntxunarrutegi
Igartzeta
Amezko
UrriztiLanpardo
Ountzaingoikoa
Ountzainbekoa
Basolore
Mendizabal
Lertxundi
Aldarregi
Alleme
Santuru
ITULAZABAL
Muriogaritxo
Iturrillun
Basaarte
Larrazko
Olarrain
Urkutxikieta
Gurmendi
Putzueta
AzkarateTellerialde
Kortatxo
128
Txalupamendi
Olatxogaña
AldapetaEtxetxo
Basoberri
Basobeltz
Olaa
Urraga
Lerabide
Olatxo
Lertxundieta
Allepunta
Vista Alegre
ZalbideAzkenportu
Aritzbatalde
Zelaiondo
Mendiauta
Ixpilla
Benta
Txontxor
Miranda
Etxebeste
Goikoetxea
Armaila
Etxeberrigoikoa
Etxeberribekoa
Parralda
Kontzolbaso
Aitzaldapa
Aitza
Gurmendiko iturria
Nagusisagasti
Perratxo
Irustagaña
Irusta
Ametzagaña
Ibar
rola
err
eka
Nekazabal
Langaberrieta
Tellerimendi
Ne
kaza
ba
lerre
ka
Astimendi
Mojabaso
Jesuste
Bidegurutzeta
Banderagain
Frantzeskoa
Buztinzuri
Ariziagoikoa
SarobetxikiSarobeaundi
Astiberri
Asti
Sasikoa
Bergante
Esate
Sorazu
Sakoneta
Ariztizabal
Sasiko iturria
Kaxetalde
Añorbe
BidarteLakumeaga
Sarobeberri
Telleri
ZubiondoAGARREGOIKOA
Agirreberri
San Martin ermita
Iñ
urritzaerreka
Leizetakozuloa
Berazadizar
Saratsaiturri
BERAZADIBERRI
Altzondo
Ibaieta
Txindurrieta
Usategi
San Paulo erm
Zudugaraigan
Oribar
Beogaratebekoa
Beogarategoikoa
Altxerri
Torretx
Oribarzar
Amezti
Aizkorri
Iñurritza
Errotaetxe
Amaskoerrota
P
Manterolaerreka
Kamio
Larrazpuru
Ibarrolabekoa
Arruti
Od
Arizmendi
ErrotetaOlaegi
Uztaeta
Donjuansoro ArretaAizpitarteberri
Harkaitzalde
Mugarriluzeta
ORORTEGI
Legarolaerreka
Iturz
aeta
erreka
Legarrola
Iturzaeta
Zinkunegi
Zinkunegisaletxe
Zinkunegizuri
Aranburu
Kiñoia
Goiburuko borda
Lizartxo
Murgil
Elormendi
Etxeta
Gildegi
Kortaberri
Illarragorri Orendain
Etxeberri
Agerrebekoa
Beibategi
Basamotz
Artaunsoro
Barrensoro
Barrensoroko iturria
Sarobetxo
Arpasoaldea
MunarainBasajaunaitza
Mugaratzerreka
Umelarre
Zatarain
Zatarainberri
Altzuru
Jaunsanzsoro
Aizpitarte
Iruretaundi
Uztaetaberri
Uztaetaburu
Granadaerreka
INDATE BERRI
LEKU EDER
AZKUE
GAIKOETXE
LANDARBIDEZAR 2
ABETAZARABETABERRI
Bordatxiki
Santutxoa
Kanposantua
Telleriborda
Bordaberri
TX
TXANGILUENEA
Sorginetxe
IGERAIN
Gi-31
62
AIA
ZESTOA
Gi-2631
AIAZESTOA
ZARAUTZ
AIA
AIA
Gi-
3791
ZARAUTZ
Gi-
2631
N-634
AP-1/AP-8
BEGOÑA
SL -Gi 23
SL -Gi 22
PR - Gi 35
PR - Gi 35
PR - Gi 35
PR - Gi 153
PR - Gi 153
PR - Gi 39
PR - Gi 39
PR - Gi 40
GR - Gi 121
PR - Gi 35
GR - 35.1
GR - 35.1
PR - Gi 153
GR - 35.1
GR - 35.2
GR - 35.2
GR - 35
GR - 35.2
PR - Gi 31
PR - Gi 35PR - Gi 31
PR - Gi 31
PR - Gi 35PR - Gi 31
GR - 35.2
PR - Gi 35
PR - Gi 35
GR - 35.2
PR - Gi 31
PR - Gi 31GR - 35.2
PR - Gi 35
PR - Gi 153
PR - Gi 30
PR - Gi 30
PR - Gi 31
PR - Gi 30
PR - Gi 31
PR - Gi 30PR - Gi 31
PR -Gi 31
PR -Gi 30
PR - Gi 30PR - Gi 31
PR - Gi 34
PR - Gi 31PR - Gi 34
PR - Gi 34
PR - Gi 31
PR - Gi 34
PR -Gi 34
GR -35.2
GR -35.2
PR -Gi 35
PR -Gi 35
PR - Gi 40
GR - Gi 121
PR -Gi 153
PR - GI 30 Zarautz-Elkano
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
2h 245 m. 7,5 km
PR - GI 31 Pagoeta
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
4h 30min 245 m. 16 km
PR - GI 34 Zarautz-Urteta
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
2h 242 m. 7 km
PR - GI 35 Zarautzeko bira
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
7h 1104 m. 24 km
SL - 22 Agorregiko ibilaldia
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
1h 130 m. 4 km
SL - 23 Faunako ibilaldia
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
2h 195 m. 7 km
GR - 35.2 Aia-Zarautz
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
3h 40min 850 m. 12 km
AIAAIA
PAGOETAPAGOETA
ALTZOLAALTZOLA
ZERBITZUAK SERVICIOS
Autobidea Autopista
Autobia Autovía
Lehentasuna duen errepidea Carretera de interés preferente
Errepide Nagusia Carretera Básica
Eskualde Errepidea Carretera Comarcal
Errepide Lokala Carretera Local
Auzobidea Carretera Vecinal
Basabidea Pista
Aparkalekua Aparcamiento
Parketxea Parketxe
Aisialekua Area recreativa
Txabola Refugio
Aterpetxea Refugio atendido
Landa-turismoa Turismo rural
Begiralekua Mirador
Mendia Cumbre
Sarbidea Acceso al parque
IBILBIDEAK RECORRIDOS
GR (ibilbide luzea) GR (sendero de gran recorrido)
PR (ibilbide laburra) PR (Sendero de pequeño recorrido)
SL (Herri ibilbidea) SL (Sendero local)
Ibilbidearen hasiera Comienzo del sendero
Ibilbidearen bukaera Final del sendero
Ibilbide biribila Sendero circular
NATUR BALIABIDEAK VALORES NATURALES
Pagadia Hayedo
Hariztia Robledal
Ur-jauzia Cascada
Interes handiko eremua Zona de especial interés
Babes eremuaren muga Límite de la zona protegida
ONDAREA PATRIMONIO
Burdinola Ferrería
Haitzuloa Cueva
Megalitoa Megalito
Gotorlekua Fortifi cación
Elurzuloa Nevera
Eskala 1:15.000
AiaAltzolaPagoeta
Olarteta
ZESTOA
Galartza
Aierdimusu
Sagastizabal
TXANGILUENEA
Aizperreka
Herria Núcleo urbano
Auzoa Barrio
Tontorra Cima
Tontor txikia Cima menor
Udalerria Municipio
Ingurua Paraje
Lepoa Collado
Lekua Lugar singular
Aterpea Refugio
Ibaia Río
ANAITTTURRTURRARATURRRATURRARA
IKURRAK LEYENDA
1,5 km 3 km 6 kmcopyright © SUA edizioak
ITURRARANITURRARAN
IBILBIDE SAREA - RED DE SENDEROS
PR - GI 153 Pagoetako ibilaldia
DENBORA:
DESNIBELA:
DISTANTZIA:
5h 30min 600 m. 20 km
AAAAAAAAA ititritxuritxuritxuritxuritxuritxuritxul il ilegilegilegilegilegilegilegiZigotzZigotzg agakagakg oo iturriiturriaa
AP-1/AP-8N-634
E-70
N-1
A-15
P A G O E T AGipuzkoako parke naturaletako ibilbideak
AGORREGIAGORREGI
0
500
1.000
1.500
PAGOETA P.N.indd 1PAGOETA P.N.indd 1 24/11/10 17:3824/11/10 17:38
PagoetaPAR
KE
NATU
RA
LA
kutxa
MAPA ETA IBILBIDEAMAPA Y RECORRIDO
Eskala 1:15.000
batez ere, ura baliatzeko sistema berritzailea, euriteen menpekotasuna
gutxitzeko gauza. Mailuak, gabiak, ardatzak eta arragoak ere jardun be-
tean ikusiko ditu duela hirurehun urteko olagizonek egiten zuten bezala.
Kanpo aldetik osteratxo bat eginez gero, inguruko erreketako ubide sa-
rea aurkituko dugu.
PAGOETA, tontor bete natura. Parke Naturaleko goial-
dean, Urruztume eta Pagoeta gailurren inguruan, pagadiak dira na-
gusi, Pagasoron hasi eta Elutsaundiko baso ederreraino -150 urteko
aleak ditu, 30 metro altu-, han eta hemen haginak –ehunka urtekoak
haiek ere, Behorbarrutikoa kasu- eta gorostiak tartekatzen direla. Inguru
egokia da orkatz, basurde, erbi eta hegazti harraparientzat. Euskal He-
rriko animali etxekotuak ere ez dira falta, betizuak eta pottokak esate ba-
terako. Tontor lerroan, monumentu megalitikoek eta elurzuloek gogora
ekartzen digute azken milurtekoetan gizakia ere paisaia horretako par-
taide eragingarria dela. Eta, han urrutian, Bizkaiko Golkoa, itsasoa bere
ederrean.
ITURRARAN, harribitxi botanikoa. Iturraran Parke Na-
turalaren bihotza bilakatu da, intrepretazio zentro gisa egokitutako
antzinako baserriaz eta inguratzen duen etxalde zabalaz bisitaria
miretsita utziko duen sarbidea. Etxe ondoko lorategi botaniko ikusga-
rriak bost kontinenteetatik ekarritako milaka zuhaitz, landare eta lore
biltzen ditu. Benetako gozatua zentzumenentzat. Iturraranek erlauntza
ere badauka, helburu didaktikoekin, eta xede berdina dute Parke Natura-
leko beste instalazio batzuek, Sagastizabal baserrian atonduriko natura-
eskola esate baterako.
Pagoetako Parke Naturalera hiru
errepidetik iritsi daiteke. ZARAUTZ,
AIZARNAZABAL ETA AIAtik eraman-
go gaituzte babesturiko eremura.
1 Sarbide nagusia Gi-2631 erre-
pidetik egiten da, N-634ko desbi-
deraketa batean sortzen da, ZU-
DUGARAIN (Orioko gaina). Errepide
horrek N-634 Zizurkilekin lotzen du
eta aukera bi ematen ditu parkera
iristeko. Izan ere, babesturiko ere-
muan sartu, LAURGAIN AUZORA
heldu eta bertan ekialderantz egiten
du, Aiako herrigunera heldu arte,
parketik kanpo. Horrela, beraz, hala
Orioko gainetik nola Aiatik, erre-
pide horretatik eroso eta erraz sar
gaitezke Parke Naturalera.
2 ZARAUTZETIK, GI-3162k bost
kilometro behar ditu Urdaneta au-
zoa (Aia) dagoen gainera heltzeko.
Bertatik, hormigoizko bide batetik
ALTZOLARA iritsi daiteke. Base-
rri auzo eder hori Altzolaras ibar me-
harreko magalean dago, Pagoetako
Parke Naturalaren baitan.
3 Azkenik, AIZARNAZABALdik as-
faltuzko bide estu batek Altzolaras
edo Granada errekari segitzen dio,
lehenengo BEKOLARAINO (Par-
ke Naturalaren barruan) eta gero
ERREZABALERAINO. Bertan seinale
batek argi uzten du aurrerantzean
ezin dela ibilgailurik erabili. Bertatik,
berriz ere Parkearen baitan, oinez
eta errekari jarraika, Sorginetxe ize-
neko bordaraino joan daiteke.
Pagoetako PARKETXEA Itu-
rraranen dago, Laurgain auzoan (Aia).
Bere baitan baserriko bizimoduen
gaineko erakusketa erakargarria bil-
tzen du. Bisitariari Parke Naturalari
buruzko informazioa eskaintzen dio,
baita eskura dituen aukeren gainean
ere (bisitaldi gidatuak, aktibitateak…).
Ordutegiak: URRITIK EKAINERA:
Larunbat, igande eta jaiegunetan:
10:00-14:00.
ASTE BARRUAN eskola eta bestelako
multzoentzat besterik ez da zabaltzen.
UZTAILA, ABUZTUA, IRAILA:
asteartetik ostiralera, 10:00-14:00 /
16:30-18:30.
Larunbat, igande eta jaiegunetan:
10:00-14:00.
AGORREGIko multzo hidraulikoa,
XVIII. mendeko burdinolaz eta
errotaz osaturik, Iturrarandik hurbil
dago, oinez hamar minutu, eta bisita
egiteko egokiturik dago. Urte osoa
egoten da zabalik. Sarrera doakoa da
eta goizeko 11:30eko bisitaldi gidatuan
makinaria martxan jartzen dute.
Ordutegia: URRITIK EKAINERA: Igande eta jaie-
gunetan: 10:00-14:00.
UZTAILA ETA IRAILA: Ostiral, larunbat,
igande eta jaiegunetan: 10:00-14:00.
ABUZTUA: Egunero, astelehenetan
izan ezik, 10:00-14:00.
Parke Naturalaren barruan SARROLA
ETXALDEA dago, oreinak, betizuak
edo pottokak bizi diren lekua, baita
SAGASTIZABAL BASERRIko natura-
eskola ere.
AterpetxeakPagoetatik hurbil, aterpetxe bi daude,
Txurruka (Orio) eta Igerain (Zarautz).
ORIOkoa Oribarzarreko hondar-
tzaren ondoan aurkituko dugu eta
112 lagunentzako tokia, jantokia eta
kirol instalazioak ditu. Harremane-
tarako: ☎ 943 83 08 87. Bere aldetik,
IGERAINek 136 laguntzeko lekua
dauka, (eta 34 gehiago Etxe Txikia
eraikinean). Jantokia eta aisialdirako
eremuak ere baditu. Aterpetxe bien
gaineko informazio gehiago:
https://ssl4.gipuzkoa.net/albergues/
index.asp
Landa-etxeak: AIA: Indate Berri ☎ 943 133 058, Lan-
darbide Zahar ☎ 943 831 095, Leku
Eder ☎ 943 132 373, Begoña ☎ 943 831
829, Sagarmaneta ☎ 943 133 094 eta
Txangiluenea ☎ 606 102 423, Ororte-
gi ☎ 943 830 804.
AIZARNAZABAL: Sarasola-Zahar ☎
943 147 774.
ZARAUTZ: Berazadi Berri ☎ 943 833
494, Gaikoetxe ☎ 943 132 900, Itu-
lazabal ☎ 943 133 053 eta Agerre
Goikoa ☎ 943 833 248.
Kanpinak: Pagoetako Parke Naturalaren ingu-
ruan lau kanpin daude:
Gran Camping (Zarautz, N-634 km
17, Talaimendi mendia, ☎ 943 931 238),
Talai Mendi (Zarautz, N-634, km 17,5,
Talaimendi mendia, ☎ 943 830 042),
Zingira (Aia, Ubegun auzoa, ☎ 943
132 079) eta Orioko Ondartza (Orio,
N-634, km 13, ☎ 943 834 801).
Museoak:
EKAINBERRI: Ekaingo kobazuloaren
eta bertako labar-pinturen errepro-
dukzioa. Informazio bulegoa:
Portale kalea 9, Zestoa. ☎ 943 868 811
www.ekainberri.com
ZARAUZKO ARTE ETA HISTORIA MU-
SEOA. Elizaurre 1, Zarautz. ☎ 943 835 281
www.menosca.com
PHOTOMUSEUM. Argazki museoa.
San Ignacio, 11 Zarautz. ☎ 943 130 906
www.photomuseum.es/
Done Jakue bideko INTERPRETAZIO
ZENTROA. Kale Nagusia 17. Orio. ☎
943 830 904
Garraio publikoa: LANDABUS: Garraio publiko honek
autobusez lotzen ditu Aia Orio
Zarautz herriak. ☎ 943 240 114. Tf 2:
SMS: 5820
www.landabus.com
Pagoeta interneten: www.gipuzkoamendizmendi.net
Tres son los accesos rodados al Par-
que Natural. Nos acercan desde ZA-
RAUTZ, AIA Y AIZARNAZABAL.
1 La principal entrada al parque
es la GI-2631, que nace en un des-
vío de la N-634 entre Zarautz y
Orio, en el ALTO DE ZUDUGARAI
(alto de Orio). Esta carretera, que
enlaza con Zizurkil, ofrece dos op-
ciones de llegar al parque, dado
que se adentra en él, alcanza el BARRIO DE LAURGAIN (Aia) y gira
para llegar hasta Aia, fuera ya del
espacio protegido. De esta manera,
tanto desde el alto de Orio como
desde el centro de Aia, permite un
acceso cómodo al Parque Natural.
2 Desde ZARAUTZ, la GI-3162
necesita cinco kilómetros para
llegar al barrio de Urdaneta (Aia),
situado en un alto. Desde allí, una
pista hormigonada nos llevará
hasta ALTZOLA, barriada
de caseríos situada a media la-
dera en el valle de Altzolaras.
3 Finalmente, desde AIZARNA-
ZABAL, un estrecho camino asfal-
tado sigue el curso del arroyo Altzo-
laras o Granada alcanzando primero
la zona de BEKOLA y, fi nalizan-
do en el paraje de ERREZABAL. Des-
de allí andando podemos acceder
siguiendo el arroyo hasta la borda
Sorginetxe.
El PARKETXE de Pagoeta está
ubicado en Iturraran, en el barrio
de Laurgain (Aia). Cuenta con una
interesante exposición sobre la vida
en el caserío. Ofrece al visitante in-
formación sobre el parque (visitas
guiadas, actividades…).
Horarios:DE OCTUBRE A JUNIO:
Sábados, domingos y festivos:
10:00-14:00.
ENTRE SEMANA abierto exclusiva-
mente para escuelas y colectivos.
JULIO, AGOSTO Y SEPTIEMBRE:
Martes-viernes: 10:00-14:00 /
16:30-18:30.
Sábados, domingos y festivos:
10:00-14:00.
El complejo de AGORREGI, com-
puesto por una ferrería y un molino
del siglo XVIII, se halla a diez minutos
de Iturraran. Permanece abierto
todo el año. De acceso gratuito, in-
cluye la puesta en marcha de la ma-
quinaria en las visitas de las 11:30.
Horarios:DE OCTUBRE A JUNIO:
Domingos y festivos: 10:00-14:00.
JULIO Y SETIEMBRE:
Viernes, sábados, domingos y festivos:
10:00-14:00.
AGOSTO:
Todos los días excepto lunes, 10:00-
14:00.
También dentro del Parque Natural
de Pagoeta se sitúan la FINCA DE SA-
RROLA, donde viven corzos, betizus o
pottokas, y el AULA DE NATURALEZA
ubicada en el caserío Sagastizabal.
En las inmediaciones de Pagoeta se
encuentran los albergues de Txu-
rruka (Orio) e Igerain (Zarautz). El
de ORIO se levanta junto a la playa
de Oribarzar, cuenta con 112 plazas,
comedor y diversas instalaciones
deportivas. Contacto: ☎ 943 83 08
87. Por su parte, IGERAIN ofre-
ce 136 plazas, más las 34 del edifi cio
anexo Etxe Txikia. También cuenta
con comedor y diversas áreas de
esparcimiento. Más información
sobre ambos en: https://ssl4.gi-
puzkoa.net/albergues/index.asp
Turismo rural: AIA: Indate Berri ☎ 943 133 058,
Landarbide Zahar ☎ 943 831 095,
Leku Eder ☎ 943132 373, Begoña ☎
943 831 829, Sagarmaneta ☎ 943 133
094 y Txangiluenea ☎ 606 102 423,
Orortegi ☎ 943 830 804.
AIZARNAZABAL: Sarasola-Zahar ☎
943 147 774.
ZARAUTZ: Berazadi Berri ☎ 943 833
494, Gaikoetxe ☎ 943 132 900, Itula-
zabal ☎ 943 133 053 y Agerre Goikoa
☎ 943 833 248.
Campings:En los alrededores del Parque Natu-
ral de Pagoeta existen los campings
Gran Camping (Zarautz, N-634 km
17, Talaimendi mendia, ☎ 943 931 238),
Talai Mendi (Zarautz, N-634, km 17,5,
Talaimendi mendia, ☎ 943 830 042),
Zingira (Aia, Ubegun auzoa, ☎ 943
132 079) y Orioko Ondartza (Orio,
N-634, km 13, ☎ 943 834 801).
Museos: EKAINBERRI: Reproducción de las
cuevas de Ekain y sus pinturas ru-
pestres. Ofi cina de información:
Portale kalea 9, Zestoa. ☎ 943 868 811
www.ekainberri.com
ZARAUZKO ARTE ETA HISTORIA
MUSEOA. Elizaurre 1, Zarautz. ☎ 943
835 281
www.menosca.com
PHOTOMUSEUM. Museo fotográfi -
co. San Ignacio, 11 Zarautz. ☎ 943 130
906 www.photomuseum.es/
CENTRO DE INTERPRETACIÓN del
camino de Santiago. Kale Nagusia 17.
Orio. ☎ 943 830 904
Transporte público: LANDABUS: Línea de transporte
público (autobus) que comunica el
triángulo Aia Orio Zarautz.
☎ 943 240 114. Tf 2: SMS: 5820
www.landabus.com
Pagoeta en internet: www.gipuzkoamendizmendi.net
En el barrio de Laurgain, un espectacular caserío que hunde sus raíces en
la Edad Media acoge el Parketxe del Parque Natural de Pagoeta. Reciente-
mente rehabilitado, su fachada superior, cubierta con tablas de roble, da
paso a un interior en el que nos espera el centro de acogida e interpreta-
ción del parque, dotado con una maqueta de Pagoeta, modernos soportes
interactivos y una exposición de carácter etnográfi co sobre las antiguas
formas de vida ligadas con el caserío.
Una de las principales atracciones del Parketxe es su jardín botánico, que
en la actualidad ocupa 25 hectáreas, de las que 15 están cubiertas por bos-
que autóctono. Cada primavera es escenario de una feria de plantas de
colección. Iturraran también cuenta con un colmenar al que se suelen or-
ganizar visitas didácticas.
☎ 943 83 53 89
www.gipuzkoamendizmendi.net
www.aiapagoeta.com
Aiako Laurgain auzoan, Erdi Aroan sortu zen baserri ikusgarri bat Pa-
goetako Parke Naturalaren Parketxearen egoitza da. Orain dela gutxi
zaharberriturik, haritzezko oholez estalitako aurrealde ederra ba-
rrualdean zain daukagun interpretazio zentroaren sarbidea da. Pagoe-
tako maketak, euskarri inter-aktiboek eta baserriari lotutako bizimo-
duen gaineko erakusketa etnografi koak osatzen dute.
Parketxeko harribitxietako bat bere lorategi botanikoa da. Gaur egun
25 hektarea zabal da, haietatik 15 bertako basoz estatirik. Udaberrian
landare berezien azoka egiten dute lorategian. Gainera, erlauntza ere
badago, bisitaldi didaktikoak egiteko egokitua.
☎ 943 83 53 89
www.gipuzkoamendizmendi.net
www.aiapagoeta.com
ALTZOLARAS, el valle tranquilo. En el fl anco sur del Parque
Natural, el estrecho valle de Altzolaras, vigilado desde media ladera por
el bello enclave de Altzola, constituye un auténtico oásis de calma y
sosiego. Desde la orilla del río Urola se accede por Bekola, antaño orgu-
llosa ferrería cuyos restos aún desafían el paso del tiempo, y a medida que
remontamos, siempre a la vera del arroyo Altzolaras o Granada-erreka, el
valle se hace más angosto y umbrío. Jalonan el camino cuevas prehistóricas
como las de Amalda y barrancos tapizados por bosques autóctonos.
AGORREGI, viaje al país de las ferrerías. Además de
su variada fauna y fl ora, Pagoeta cuenta con un rico patrimonio cul-
tural en el que destaca el recuperado complejo hidráulico de Agorregi,
compuesto por la ferrería, tal y como fue reformada en el siglo XVIII, y el
molino adyacente. El visitante podrá recorrer las instalaciones, que destacan
principalmente por el ingenioso aprovechamiento del agua, evitando en lo
posible la dependencia de las lluvias. También podrá ver en funcionamiento
mazos, fuelles y fraguas, como un ferrón de hace trescientos años. Y si decide
recorrer los alrededores, se encontrará con los canales que transportan el
agua de los arroyos de la zona.
PAGOETA, una cumbre plena de naturaleza. En la zona
alta del Parque Natural, en torno a las cumbres de Urruztume y Pagoe-
ta, los hayedos se suceden desde Pagasoro hasta el hermoso bosque de
Elutsaundi –con ejemplares de más de 150 años y 30 metros de altura-, sal-
picados aquí y allá por tejos también centenarios, como el de Behorbarrutia,
y por acebos. Es un entorno propicio para que las poblaciones de corzos,
jabalíes, liebres y aves rapaces prosperen. Tampoco faltan especies domés-
ticas autóctonas como betizuak y pottokak. En el cordal los monumentos
megalíticos y las antiguas neveras nos recuerdan que el ser humano también
forma parte de este paisaje desde hace miles de años. Y, al fondo, el Golfo de
Bizkaia, el mar en todo su esplendor.
ITURRARAN, la joya botánica. Iturraran se ha confi gurado
como el corazón del Parque Natural, la puerta de entrada que sorpren-
de al visitante con su antiquísimo caserío acondicionado como centro de
interpretación y la extensa fi nca que le rodea, en la que encontraremos un
espectacular jardín botánico con miles de árboles, plantas y fl ores proceden-
tes de los cinco continentes. Un verdadero placer para los sentidos. Iturraran
también cuenta con un colmenar destinado a fi nes didácticos, los mismos
que persiguen otras instalaciones del Parque Natural como la escuela de la
naturaleza acondicionada en el caserío Sagastizabal.
Errekastoak dira Pagoetatik behera amiltzen diren ur-lats
guztiak. Itsasertza hurbil dago eta benetako ibairik
gorpuzteko betarik ez da. Hala ere, antzina
ur turrusta apal horiek hamaika burdinola eta errota eragin zituzten.
Parketxe de Iturraran
Iturrarango Parketxea
Un caserío con jardín botánico
Baserria, lorategi botanikoduna
PARKEAREN GIDALanda
Turismoa MuseoakSarbideak Ordutegiak
GUÍA DEL PARQUEAccesos Horarios
TurismoRural Museos
PagoetaA pocos kilómetros de la costa, sobre valles de abrupto relieve y una cota máxima de 704 metros, se encuentra
el Parque Natural de Pagoeta, de 1.335 ha de extensión, la mayor parte en el término municipal de Aia. Declarado
Parque Natural en 1998, sorprende al visitante con joyas de nuestro patrimonio cultural como Iturraran o Ago-rregi, un espectacular jardín botánico, bosques autóc-tonos con ejemplares centenarios y cimas pobladas de megalitos y neveros. Toda una atalaya natural sobre el
Golfo de Bizkaia.
parke naturalaKostaldetik hurbil, erliebe zimurtuko ibar sakonak eta
704 metroko gorengo kota dituen Pagoetako Parke Naturala dago. 1.335 ha. zabal da. Bisitaria harriturik geldituko da Agorregi edo Iturraran kultur-ondare-
ko bitxiak ikustean, baina baita lorategi botanikoa, ehunka urteko arbolak dituzten basoak eta megalitoz eta elurzuloz zedarrituriko tontorrak mirestean ere. Bizkaiko Golkoaren gaineko talaia bikaina, bai horixe.
ALTZOLARAS, ibar lasaia. Parke Naturaleko hegoalde-
ko alderdian, Altzolaras ibar estua, mazelaren erditik Altzola herri
ederrak zaindua, bake eta lasaitasun eremua dugu. Urola ibaiaren er-
tzetik Bekolara iritsiko gara, antzina itzal handiko burdinola, gaur egun
aurri harroak denborari aurre eginez, eta bidean gora joan ahala, beti
ere Granada edo Altzolaras errekari segika, harana gero eta meharrago,
gero eta ospelago egingo da. Bidearen alboetan historiaurrean gorde-
leku izandako haitzuloak, Amaldakoak kasu, eta bertako basoz estalitako
sakanak tartekatzen dira.
AGORREGI, bidaia burdinolen herrira. Fauna eta lan-
daredia joriaz gain, Pagoetak badu kultur ondare oparoa, zeinaren
erdian nabarmentzen baita Agorregiko multzo hidrauliko zaharbe-
rritua. Osagai bi ditu: ola,
XVIII. mendean berriz-
tatu zuten bezalaxe
jarrita, eta ondoko
errota. Bisitariak
ikusgai dauzka mul-
tzoko eraikinak eta
bertako makinaria eta,
El parque en CUATRO PASOS
Parkea, LAU URRATSETAN
El patrimonio arquitectónico que podemos encontrar dentro de los límites del
Parque Natural de Pagoeta es sorprendentemente rico.
Ferrerías como Agorregi y Bekola, molinos como
Argin Berri y Elordi, casas y caseríos como los del
barrio de Laurgain, neveros y caleros,... En la imagen,
fachada de tablas de madera del Parketxe de Iturraran.
MP PAGOETA01.indd 1MP PAGOETA01.indd 1 24/11/10 17:4024/11/10 17:40