pagbasa at pagsulatpowerpoint

55
PAGBASA AT PAGSULAT CLARENCE V. AGPULDO

Upload: clarence-v-agpuldo

Post on 22-Nov-2014

46.238 views

Category:

Documents


12 download

TRANSCRIPT

Page 1: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

PAGBASA AT PAGSULAT

CLARENCE V. AGPULDO

Page 2: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

PAGBASA

• Lord Chesterfield • “ Ang isang taong nagbabasa ay isang taong nangunguna”

saang mang disiplina.• Flood at Lapp 1983

(pagbasa) – dalawang kategorya1. Pagdedekowd sa mga salitang binubuo ng mga nakalimbag2. Pag-unawa sa kahulugan ng mga konseptong inihahatid ng

mga salita• Nagagawa ito sa tulong ng dating kaalaman natin sa

pagbabasa

Page 3: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

• May 1986Ang pagbabasa ay wala iba kung ang pag-unawa.

• Rubin 1983Walang nagaganap na pagbabasa kung hindi nauunawaan ang binabasa.

• Parang nag-iigib ng tubig sa batyang may butas.

Page 4: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Kahalagahan ng pagbabasa• Pagmasdan ang mundo ngayon.

= knowledge explosion1. Harris at Sipay – pang-ekonomikal,

panlipunan, pampulitika, at maging personal2. Mahalaga sa pang-araw araw na buhay• 80% ay kasangkot sa ating buhay• 90% sa pagbabasa ang tao ay natututo3. Tiket sa paglalakbay sa lugar sa daigdig na nais

marating, pagkilala sa mga bantog na hindi pa kilala

Page 5: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Teorya ng pagbabasa

1. Teoryang bottom up• From book to our brain• Smith “ outside- in or data driven2. Top-down• Ang iskema ang nagbibigay kahulugan sa binabasa3. Interactib• Pagsasama sa dalawang teorya para sa pagbabasa4. Iskema• Barlett at rumelhart > pinapakilala kung paano

iniimbak ng isang tao ang mga impormasyon sa kanyang utak.

Page 6: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

• Reitzel at Cooter > pinaakilala kung paano nakakatulong ang kanyang dating kaalaman sa pagtamo ng bagong kaalamang binasa

• Base sa iskemata, ang isang teksto maging pasalita o pasulat ay walang taglay na kahulugan sa bumabasa , binibigyan lamang ito ng kahulugan batay sa kanyang kaalamang nakaimbak na sa utak nito.

• Rumelhart > ang iskema ay naglalaman ng ating kaalaman tungkol sa mga tao, bagay, sitwasyon o pangyayari na kaunay n gating karanasan.

• Ryder at Graves > maraming nabubuong iskema sa tao habang tumatanda at nadadaragdagan ang dating kaalaman tungkol sa mundo at ito ay nababago at naiwawasto rin.

Page 7: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Pamaraan o teknik sa pagbasa

(Leo Fay)

1. Persepsyon2. Komprehensyon3. Reaksyon Intellectual reaction or emotional reaction (aban at cruz)4. Integrasyon o assimilasyon5. Bilis o bagal ng pagbasa• Iskiming- mabilisang pagbabasa tulad sa headlines sa

balita• iskaning - pagkuha ng tiyak na impormasyong gusting

malaman lamang6. Kasanayan o kaugalian sa pagbabasa

Page 8: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Istilo sa pagbabasa

1. Iskiming• Ginagawa ito ng mga taong abala sa trabaho.2. Iskaning• Pagkuwa lamang sa tiyak na impormasyon sa tekstong binabasa3. Prevyuwing• Ginagawa ito bago basahin ang isang teksto4. Kaswal• Ginagawa ito para lamang magpalipas ng oras5. Informatib• Ginagwa ito upang madagdagan ang kaalaman6. Kritikal• Ginagawa ito para sa pormal na gawain7. Muling basa• Ginagawa ito para mas mapabuti at mapalinaw ng mabuti ang ginagawa tulad ng

pagrerebisa ng isang akda8. Pagtatala• Ginagawa it para maisaulo ang isang bagay na ginagawa

Page 9: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Pagpapakahulugan sa binabasa

( Resuma at Semorian 2002) a. Kontekstuwal• Ang isang salita ay hindi lamang iisa kahulugan dahil sa katangian ng wika lalo na

sa mga salitang Filipino.1. Depinisyon• Ang kahulugan ng salita ay nakikita rin sa ibang bahagi ng pangungusap sa talata2. Karanasan• Nahahango ang kahulugan batay sa mismong karanasan nabanggit sa

pangungusap3. Salungatan• Bukod sa kasingkahulugan ng salita, maganda ring malaman ang kahulugan nito sa

pamamagitan ng kasalungat nito.4. Pahiwatig• Mababatid ang kahulugan ng salita kung mababatid nag tiyak na sanhi at bunga ng

pahayag

Page 10: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

5. Pagsusuri• Sa pagbibigay kahukugan ng salita ay kinakailangan ng kakayahang

panglinguistika.a. Kolokasyon• Iniisip muna nag pangunahing kahukugan nito bago ang mga ilang subordineyt

na kahuluganb. Cline• Ibinabatay ang kahulugan ng salita sa intensidad ng kahulugan nito sa pahayag• Pagsuyo > pagsinta> pagmamahal> pag-ibig> pagsambac. Klaster• Tinitingnan ditto ang pagkakatulad at pagkakaugnay ugnay ng mga salitad. Cloze• Ginagawa ito sa paraan ng pagsusulit na nilalagyan ng patlang o puwang ang

isang pahayag upang matiyak ang kahulugan nito.• Hal. Ang isang ________ ay mamasasabing may pinag-aaralan kung may

kaalaman siya sa pagbabasa.e. Denotasyon at konotasyon• Denotasyon – dictionary• Konotasyon – base sa pagkakagamit sa pahayag

Page 11: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Lebel o antas ng pag-unawa

1. Literal• Traffic light, notices, denotative style2. Makahulugan• Ginagamitan ito ng ibat-ibang paraan ng interpretasyon :

paghihinuha, paghahambing, sanhi at bunga atbp3. Mapanuri• Pagbibigay ebalwasyon sa istilo at ideya ng awtor: opinion o

totoo, pagtukoy sa main ideya atbp.4. Pinagsanib• Pag-uugnay ito sa totoong buhay.6. Malikhain• Paggawa ng sariling akda mula sa akaang nabasa kayat tinawag

na pinakamataas na lebel ng pag-unawa sa binabasa.

Page 12: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Proseso ng pagbabasaBosco at Buchner

1. Bago magbasa• Ito ang nagbibigay ideya sa bumabasa kung ano ang nais ihatid ng sumulat sa

teksto.• Nagagawa ito sa pamamagitan ng pagbabasa sa mga sumusunod;• Pagbasa sa pamagat ng teksto• Pag-scan o mabilisang pagbasa sa teksto• Pagtatag ng layunin ng pagbasa sa teksto• Pag-unawa sa impormasyon2. Habang nagbabasa• ditto nakakaranas ng mga ibat –ibang pahiwatig sa tekto na may kaugnayan sa

mensahe ng teksto• Kaya nangangailangan ito ng pag-uunawa sa pamamagitan ng “pagtatanong”3. Pagkatapos bumasa• Ditto sinasagawa ang ebalwasyon sa binasang teksto• Sa pamamagitan ng pagtatanong at pagsagot at kadalasang ang mga sagot at may

kaugnayan sa iskemata ng tao.

Page 13: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Pagbasa ng mga tekstong pang-akademiko

1. Tekstong panlipunan2. Tekstong pang-agham3. Tekstong panghumanidades

Page 14: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Tekstong panlipunan

• Non fictional • Instution, panlipunang gawain, pampersonal, o

anumang nangyayari sa komunidad.• Sa pagbabasa nito ay mahalagang mahasa ng

mambabasa ang kanayng mapanuring pag-iisip upang matiyak kung ang mga nakikilalang pangyayari ay makatotohanan o mga propaganda lamang.

• Dapat maging alerto siya sa pagsusuro sa lahat ng anggulo ng mga ipriniprisintang impormasyon sa tekstong binasa upang makapagsagwa ng tamanng paghuhusga sa katotohanan ng impormasyon

Page 15: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Tekstong pang-agham

• Mga babasahin non-fiction• Tekstong naglalahad, naglalarawan, pangangatwiran• Ang kahusayan sa pagbabasa nito ay humihingi ng mga

kasanayang tinataglay ng isang siyentipiko• Dapat mauhsay siyang mag-isip at marunong manghula• Dapat magtataglay ng kakayahang kumuha ng ga

impormasyon mula sa pahiwatig na binibigyan ng sumulat at gamitin ang mga iyon sa pagbubuo ng panlahat.

• May kakayahang bumuo ng hinuha mula sa mga impormasyong pinapahiwatig ng sumulat

• Dapat marunong mag-uri o magkategorya ng mga impormasyong kanyang nabasa.

Page 16: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Tekstong panghumanidades

• Ito ay mga kaalaman tungkol sa mga sining a biswal tulad ng musika, agrikultura, pintura, sayaw, dula at panitikan.

• Naipapahayag ditto ang mga nadarama, adhikain, pag-asa, o pangamba ng manunulat.

• Dapat taglayin ng mambabasa na magkaroon ng kakayahang sumuri sa mensaheng ipinapaabot ng may akda.

• Dapat magkaroon ng pagpapahalaga sa mensaheng binabasa

Page 17: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Pagbasa sa mga tekstong profesyonal

• Ito ang mga babasahing may kinalaman sa ibat ibang uri ng profesyon.

• Layunin nitong magbigay impormasyon tungkol sa mga larangang kanilang kinabibilangan ng magiging kapakipakinabang sa mambabasa.

• Dapat marunong kumuha ng pangunahing impormasyon ang mga mambabasa

• Dapat marunong ding kumuha ng mga detalyeng ibinibigay ng sumulat na nakakapagpalinaw sa mensahe ng teksto (balangkas)

Page 18: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Kasanayang sa pagbabasa

1. Pagkilala sa paksa at pangunaying ideya ng isang akda • Paksa: ito ang pinag-uusapan sa isang teksto: karaniwnag ipinapahayag sa isa o dalawang salita: nasasagot ito sa tanong na ano o sino• Pangunahing ideya: ito ay ang pangkahalatang kaisipan o ideya ng isang seleksyon.: kung walang pangunahing ideya ang isang seleksyon, walang kaayusan din

ang mga pangungusap sa talata.: nagbibigay kaisahan at pagkakaugnay-ugnay ng mga pangungusap na

bumubuo sa talata.: kaya mahalaga ito dahil tumutulong ito sa pagtanda at pag-unawa sa tekstong

binabasa.Ginagawa ito sa pamamagitan ng iskiming at iskaning

Page 19: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Pagtukoy sa mga sumusuportang detalye ng isang paksa

• Sa pagbabasa , ang pagtalakay sadetalye ay kasingkahalaga ng pagkilala sa pangunahing ideya ng isang seleksyon.

• Ito ang nagpapaliwanag o naglalarawan sa pangnahing ideya ng isang seleksyon.

• Ito ang nagpapapaliawanag o naglalarawan sa pangunahing ideya.

Tatlong uri ng ng mga detalyeng ginagamit ng mga manunulat1. Katotohanan (facts) – tulad ng mga studies; sa tao, lugar, petsa,

pangyayari, ebidensya sa mga agham2. Sanhi – mga dahilan na maaring ibatay sa resulta o epekto ng

isang paksa3. Halimbawa – nagpapaliwanag o naglalarawan sa pangunahing

ideya

Page 20: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Pagtukoy sa layunin ng teksto

• Kasanayang dapat taglayin ng isang mamabasa dahil ito ang nagpapadaling maunawaan ang mensahe ng isang seleksyon

Layunin ng manunulat• Magturo • Manghikayat• Manglibang

Page 21: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Pagkilala sa tono ng isang teksto

“ nasubukan niyo na bang nagalit o natuwa o napasang-ayon sa isang akdang binabasa?”

• Ito ay tumutukoy sa mga saloobin o damdamin o pananaw ng manunulat sa isang paksa na ipinpaapahayag sa mga salita at mga detalyeng kanyang ginamit.

• MAYABANG, MAPAGPATAWA, GALIT, OPTIMISTIC, PESSIMISTIC, SERYOSO,WALANG GALANG, PUNO NG KABIGUAN, KAWALAN NG PAG-ASA, WALANG PAKIALAM atbp.

Page 22: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Pagkilala ng pagkakaiba ng katotohanan at opinion

• Katotohanan - ito ang mga pahayag na maaring patunayang totoo sa pamamagitan ng pagmamasid o mula sa mga nakasulat na tulad ng mga nasa ensayclopedya o mga aklat.

• Opinyon – pahayag na nagmula sa paliwanag tungkol sa isang totoong dokumento.

Page 23: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Paghuhula sa kinalabasan

• Grellet - ang pagbabasa ay isang gawain na nasasngkot ang madalas na paghuhula na sa bandang hui ay maaring tanggapin o tanggihan.

• Ang paghuhulang ito ay parang larong sikolohikal na ginagamitan ng kaalaman sa mundo, sa konteksto, at sa grammatical.

• Madalas ipinapahayag ng awtor ang kalabasan ng isang pahayag o sitwasyon sa isang kwento.

• Pero may mga ilan mga awtor na hinahayaan na lamang ng mambabasa na manghula sa kalabasan ng seleksyon.

• Sa paghuhula, nasusubaybayan ang ang pagsulong ng mga ideya at detalye at nauunawaan ang lohika ng pagkakaayos, o pagkakasunod-sunod ng mga impormasyon sa teksto.

Page 24: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Pagbibigay interpretasyon tsart, grap, at diyagram

Grapiks• ito ang biswal na representasyon ng mg a detalye• nilalagom at pinapaikli ng mga ito ang maalimuot na mga detalye o dtos

upang higit na madali at malinaw na maunawaan ang binabasa.

Kanar 2000• nagbigay ng tatlong hakbang para mas madaling pakahulugan ang mga

grapiks• tiyakin ang layunin ng grapiks sa pamamagitan ng pagsusuri sa pamagat

nito o kapsyon nito• kadalasang ipinapaliwanag ng kapsyon ang layunin ng grapiks• alamin ang pattern o pagkakaugnay ugnay ng grapiks• tuklasin ang kaugnayan ng grapiks sa teksto

Page 25: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Ilang uri ng grapiks

Tsart• pie tsart

nagpapakilala ng kaugnayan ng isang bahagi ng kabuoan• organizational tsart

ipinapakilala ang ranko o position o hirarkiya ng isang bagay• mapa

kung nais ipakita ang lugar na pinangyarihan ng isang akston sa teksto.Ginagamit ito para sa mabilisang pagbasa at pag-unawa sa paksang binabasa.

Grapsnagpapakilala sa halaga, bilang, kalidad, at kung paano nagbabago sa paglipas ng panahon ang isang bagay.

bar grapkung saan pinakpakilala ng mga bar na pahalang o pataas ang pagkkaiba ng mga halaga, bilang, kalidad na paghahambing

line grapkung saan ginagamit ang linya upang ikonekta ang mga tuldok sag rap na naglalarawan ng direksyon ng pagtaas at pagbaba ng bagay na nagpapakita ng paghahambing ng datos.

pictographlayunin nitong mailarawan ag tinatayang halaga o bilang ng bawat aytem sa pamamagitan ng larawan.

Page 26: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Mga hukwaran organisayong ng teksto

• Bakit may mga pagkakataong nagbabasa tayo na hindi natin naiintindihan ito?Ito ay dahil sa kakulangan na kumilala sa pattern o hukwaran ng organisayon ng tekstong binabasa.

• Ito ang mas nagpapabilis na unawain ang isang akdang binabasa.Niles – ang mahusay na mambabasa ay may taglay na kakayahang kumilala at

umunawa sa ibat-ibang uri ng pagkakaugnay- uganay ngm ga kaisipan sa mga pangungusap

Meyer – isinasaayos ng manunulat ang nilalaman sa paraang may herakiya ng pagkakaugnay –ugany sa nga ideya sa teksto.

• Nangunguna ang detalye at nahuhuli ang sumusuportang detalye• Kaya dapat taglayin ngmambabasa ang kakayahang kumilala sa mga

detalyeng iyon.• Dapat marunong gumawa ng balangkas ang mambabasa.

Page 27: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Meyer’s pattern na kadalasang ginagamit ng mga manunulat

1. Pag-isa isa o enumerasyon• Tinatala lamang ng manunulat angmga mahahalagang impormasyon• Mga ginagamit na kataga ay, UNA, IKALAWA, SUSUNOD, PAGKATAPOS,

BILANG PANGWAKAS, GAYUNDIN SA, KATUNAYAN, HALIMBAWA.2. Pagsasaayos ayon sa panahon• Isinasaayos ang mga pangyayari o konsepto ayon sa kanilang

pagkakasunod –sunod batay sa panahon ng kanilang pagkakaganap.3. Paghahambing at pagkokontrast• Pinapakilala ditto ang pagkakatulad at pagkakaiba ng isang tao,

pangyayari, o konsepto na pinapaksa sa teksto.• Paghahambing : KATULAD, KASING, SING, KAGAYA, MAGKATULAD,

MAGKAPAREHO• Pagkakaiba: GAYUMPAMAN, SA KABILANG DAKO, NGUNIT, BAGAMAN,

SAMANTALANG, HABANG, DI KATULAD, DI GAYA

Page 28: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

4. Sanhi at bunga• Pinapakilala kung paano naganap ang mga pangyayari o konsepto sa paraang

sanhi at bunga dulot ng mga iba pang pangyayari o konsepto.• Mga katagang ginagamit: DAHIL SA, BILANG, BUNGA, KUNG GAYON, SAPAGKAT.• Problema at solusyon• Katulad din ito sa sanhi at bunga pero ang pinagtutuonan lamang ditto ay kung

paano sinusulosyonan ang problema.5. Depinisyon• Pinapaliwanag sa hulwarang ito ang kahulugan ng isang terminolohiya o ideya.• Ibinibigay ang mahahalagang katangian nito sa pamamagitan ng pagpapakilala

nito sa ibang paksa.• Maaring ang kahulugan nito ay isang parirala o pangungusap lamang pero

napapalawak ang dpinisyon nito sa tulong ng mga iba pang pamamaraan tulad ng paggamit ng mga salitang halimbawa, pag-uuri, paglalarawan, paghahambing at pagkokontrast, o di kaya pagbibigay sanhi at bunga para mas lalong maintindihan ang pagkakadepinisyon nito.

• Kayat may mga terminolohiyang nangangailangan ng ilang pahina upang lubusang maipaliwanag ang mga kahulugan nito, tulad ng mga abstrak na ideya.

Page 29: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Pagsulat

• ang pagawa o pagbuo ng mga titik , simbulo at mga salita.• Paagsasatitik sa papel o sa anumang bagay na maaring gamin na

pagsasalitan ng ideya atbpBadayos • ang pagsulat ay umiinog sa kung gaano kabisa at konsensitibo na

makabuo ngmga pahayag ang isang manunulat upang ang makaba nito ay maganyak na mag-isip, kumilos at magalak.

• Ang mahusay na pagsulat ay hindi lamang humihingi ng kakayahan sa tamang paggamit ng wika kundi humihingi ngmabisang pag-oorganisa ng mga impormasyon.(grammar at outlining)

Gonzales 2005 • Kakayahang makapagpahayag nanag malinaw sa pamamagitan ng

panulat.• “ walang misteryong taglay ng mabuting panulat, ito ay kasanayang

natutunan”

Page 30: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Kahalagahan ng pagsulat

1. Tagapag-ingat ng mga mayayamang kaalaman ng tao na nais ipamana sa sususnod na salinlahi.

• History: 2. Nagpapamulat sa kamalayan sa mayamang kultra at tradisyon ng isan bansa• Sumasalamin sa pagkakakilanlan ng isang bansa• Gresya : homer ; Iliad• India: Mahabharata t Ramayana• Inglatera: Beowulf at Shakespeare• Italya: La Diviina Comedia ni Dante at Aeneid• Kristiano: bibliya• Islam : quran• Amerika: Harriet Beecher Stowe: Uncle Tom’s Cabin• Pinas: Jose Rizal : Noli Me tangere at Ef Filibusterismo3. Tagapag-ugnay ito ng kasaysayang nakalipas na at sa kasaysayang mangyayari pa• Halimbawa: sa mga ilang problema ng bansa. “History repeats itself.”

Page 31: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Mga Pangkalahatang layunin sa pagsulat

1. Expressive• Sumusulat ang isang tao upang ipahayag ang kanyang saloobin at

nadarama kaugnay marahil sa kanyang sariling karanasan.

Anyo ng expresibong pagsulata. Impormatib na pagsulat

– Tinatawag na expository writing

b. Nanghihikayat na pagsulat– Layuning baguhin ang paniniwala ng isang mambabasa tungkol sa isang isyu– Mangumbinsing maniwala sa akda– Editoryal, pananaliksik, proposal, sanaysay,

c. Malikhaing pagsulat– Masining na pagsasaad ng mga damdamin at kaisipan etc.– Tula, kanta, kwento, dula, atbp

Page 32: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

2. Transakyunal• Sumusulat dahil sa hangaring magbatid ng o

maglipat ng impormasyon, ideya, o kaalaman sa kanyang kapwa.

• Nagagawa ito ng tao upang maghatid ng mensahe, makipagpalitan ng ideya, karanasan at kuro kuro

• Excuse letter, application letter, friendly letter, love letter ect,.

Page 33: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Proseso ng pagsulat

Faigley, Fish, at Lunsford Ang proseso ng pagsulat ay naiimpluwensiyahan ng mga kaalamang retorikal, sosyal at historical at mga sitwasyon at kontekstong panlipunan.

• Anumang uri ng sulating nabubuo ay may kaugnayan sa mga nakaraang teksto at konteksto, sitwasyon at karanasan ng manunulat.

• Ang mga kaalamang iyon ay nakakatulong sa pagsusulat ng manunulat

• Ang imersyon sa komunidad ay nagsisilbing balon n impormasyon para sa mga manunulat.

• Ang kaalamang retorikal para iangkop ang isang sulatin sa ibat –ibang sitwasyon s pagsulat.

• Pero kailangan ding magsaliksik an isang manunulat para maging mabisa at mahusay ang kanyang sulatin.

Page 34: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Mga isaalang- alang ng manunulat para sa kanyang manunulat

• Para kanino ang sulatin?• Ano ang kanilang mga katangian?• Gaano ang kanilang kaalaman sa paksa?• Gaano sila kaintresado sa paksa?• Ano ang kanilang saloobon sa paksa?

Page 35: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Hakbang sa pagsulat

1. Paghahanda sa pagsulat( prewriting)• Sumasaklaw ito sa pangungulekta ng mga impormasyon at ideya para

a sulatin.– Manood sa pelikula at programa– Makikipagtalakayan– Making sa radyo– Magserbey– Makipanayam– Gumawa ng balangkas

• Ditto ginagawa ang pagpapalano na kinasasangkutan ng PAGLILIKHA, PAGTUTUKLAs, PAGDEDEVELOP, PAGSASAAYOS, PAGSUBOK NG MGA IDEYA

• Ditto inaalam ang layunin ng sulatin, para kanino ang sulatin, paano ang pagpapahayag sa tesis statement o pangunahing ideya ng sulatin.

• Tinatanong din dito kung may pagkukuhanan ba ng impormasyon ang manunulat sa pagbubuo ng sulatin

Page 36: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

2. Aktuwal na pagsulat• Ditto isinasalin ng manunulat ang kanilang nga ideya sa

pangungusap o talata.• Malayang nakakagamit ng paraan o istilo sa paglalahad ng

ideya.• Hindi masyadong binigyan ng pansin ang pagwawasto sa mga

kamalian sa gramatika.• Ang binibigyan lamang ng pokus ditto ay ang Istruktura,

organisasyon, kaisahan ng sulatin• Kailangan ang intoduksyon ng sulatin ay malinaw at

organisado• Ang nilalaman ay kailangang tumutugon sa layunin ng

pagsulat, paksa, tema at presentasyon g datos.

Page 37: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

3. Pagrerebisa • Muling pagtingin• Tinatawag din pag-eedit• Muling pagbasa, muling pag-iisip, muling pagbubuo ng mga

kaisipang nasa sulatin upang tumugma sa iniisip ng manunulat.• Nasasangkot ditto ang maraming pagbabago ng mga nilalaman

ng sulatin; sa organisasyon ng ideya, istruktura ng mga pangungusap at mga talata.

• Ginagawa ito upang masulusyonan ang suliranin ng paksa• Tinatanong ditto ang mga sumusunod:• Tama ba ang layunin ng sulatin?• Tumutugma ba ang ideya ng sulatin sa interst ng mga

mambabasa?• May kaisahan ba ang ideya?

Page 38: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Uri ng pagsulat

1. Akademikong pagsulat• Ito ang mga sulatin na isinasagawa sa loob ng klasePero hindi

magkakapareho ang mga sulating pinapagawa ng mga propeor sa kani-kanilang mga sabjek.

2. Teknikal• May layuning makalikha ng isan tiyak at particular ba impormasyon

sa tiyak ding layunin sa particular na grupo ng mambabasa.• Malinaw, objektib, tumpak , maikli at di emosyonal ang paglalahad

ng mga datos.Layuninng teknikal na pagsulat• Magbigay ng impormasyon na buo ang disisyon at tiyak ang resulta

ng pag-aaral• Maibigay ang tiyak na interpretasyon ng mga pangyayari sa pag-

aaral• Manghikayat at makaimpluwensiya sa pagbubuo ng desisyon

Page 39: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Mga gabay s teknikal na pagsulat (Zall 1980)

• Accuracy (katumpakan)• Brevity (kaiklian)• Coherence (kakipilan)• Confidence (tiwala)• Dignity (dangal)• Emphasis(pagbibigay-diin)• Grammatical correctness

(kawastuang pangramatikal)• Honesty (katapatan)• Illustration(paglalarawan)• Judgement(paghuhusga)• Knowledge(kaalaman)• Logic (lohika)

• Mechanical neatness (kalinisang mekanikal)

• Normal procedure (karaniwang tuntunin)

• Objectivity (patas)• Planning(pagpaplano)• Division ( paghahati-hati)• Straight sentence ( mga

tuwirang pangungusap)• Thouroughness (kasaklawan)• Unity (kaisahan)• Viewpoint ( pananaw)• Word choice ( pagpili ng salita)• You-point (punta ng

mambabasa)• Zest ( sigasig)

Page 40: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

3. Journalistik na pagsulat– Mga pangayayaring nagaganap sa pang-araw araw

na buhay ng isang tao– Napapapagkamalang diary pero hindi kaya lamang

ay pwede ring iugnay ang diary sa jornak dahil sa kahulugan nito.

– May layuning mailathala ang mga ito sa payahagan o peryodiko

Page 41: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Mga sampung dahilan sa pagtatago ng pansariling jornal

• Isang travelog• Talaan ng panaganinip• Isang lagbuk• Aklat n kaisipan• Kwadreno ng pagpaplano• Batayang proseso ng malikhaing gawain• Tagatago ng koleksyon• Inventaryong elektik (klipings sa mga iba’t ibang babasahin)• Memoir (mga magagandang pangyayari sa buhay o mga

anekdota sa buhay)• Isang pakikipag-usap sa sarili

Page 42: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

4. Referensyal• Pinakamahalagang bagay din sa pananaliksik

dahil ito ang nagpapabalido sa mga nakalap na datos.

• Halimbawa: Agpuldo, Clarence V. 2010. Teacher’s Stretegies

in dealing with students’ Disruptive Behabior. Cagayan valley. Luminar Publishing inc.

Page 43: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Pagsulat ng komposisyon

1. Panimula• Dito naipapakilala sa mambabasa kung ano ang

dapat nilang asahan mula sa teksto• Ipinakikilala ang pangkalahatang pahayag o tesis

statement ba bagsasaad kung ano ang pangunahing ideya at layunin ng buong tekso

• Mahalaga ito dahil nagbibigay atensyon ito sa mga mambabasa

• Lumilikha ito ng impresyon sa mga mambabasa tungkol sa teksto

• Malalaman ditto kung kawili-wili ang teksto o hindi

Page 44: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Bamwell at Dees “mga panuntunan sa pagsulat ng panimula o introduksyon”

• Isama ang tesis stement sa introduksyon na kadalasang nakikita sa unahan o hulihan ng panimula

• Maglagay ng sapat na kaligirang impormasyon tungkol sa paksa upang maihanda ang mga mambabasa tungkol sa teksto.

. Gumamit ng pambungad na nakakaakit sa interest ng mga mababasa.

• Paggamit ng sipi o kotasyon• Paggamit ng anekdota• Paglalarawan na pumupukaw sa imahinasyon ng mambabasa• Pagsasalaysay sa isang pangyayari • Paggamit ng istatistika• Tanong• Isang pahayag• Paggamit ng opinion• Paggamit ng mga tiyak na detalye

Page 45: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

2. Nillaman• Bahagi ng teksto na nasa pagitan ng mga talatang

kinapapalooban n mga detalye at mga halimbawang sumusuporta sa pangunahing ideya ng teksto na ipinapahayag sa tesis statement sa introduksyon.

3. Wakas• Bahaging nagpapakilala sa pagwawakas ng teksto• Karaniwang mas maikli kaysa sa mga talata sa

katawan• Maaring isang lagom ang laman na nakapaloob sa

katawan

Page 46: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Pag-aayos ng mga datos para sa sulatin

• Ang pagkuha ng mga datos ay isa sa mga pinakamahirap na gawain sa pananaliksik.

• Nakasalalay sa mga nalikom na datos at sa pagsasaayos nito ang tagumpay ng isang pananaliksik

• Pinakamatagal na gawain sa pananaliksik• Nangangailangan ng sapat na panahon sa

pagbabasa

Page 47: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Mga dapat gawain sa pagkuha n mga tala

1. Direktang sipi• Pagtatala sa eksaktong ginamit na salita sa pinagkuhanan ng datos

at ito ay nakapaloob sa mga sipi• ginagamit ito dahil mahalaga ang orihinal na wika ng mismong

pinagkuhanan para maihatid yung tamang impormasyon• mapatunayan ang puntong inilalahad• para mapasimulan ang diskusyon sa pag-aaral• kung gagamitin ito dapat ay:• malinaw ito• may tamang bantas at pahinang pinagkuhanan• hindi lahat lahat ay sisipiin• pumuli lamang ng angkop para sa pag-aaral

Page 48: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

2. Synopsis• Pagapaikli sa orihinal na teksto sa pamamagitan ng

pagpapahayag muli sa sariling pananalita• Kinukuha lamang ang ideya ng teksto• Dapat taglay pa rin ang diwa ng teksto kapag ginagamit

itoParaan sa pagsasagawa nito.• Dapat nabasa ng buo ang teksto• Itala ang mga mahahalagang detalye para sa paglalagom• Isulat sa sariling pananalita• Rebisahin muli ang sinagawang synopsis para makuha

ang buong diwa ng teksto.

Page 49: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

3. Pagsasalin4. Pagsulat ng pangangatwiran• Ito ang tinatawag na pakikipagtalo o

argumentasyon• Paglalahad ng mga dahilan upang makabuo ng

isang pagppatunay na tinatanggap ng nakakarami

• Paglalahad na nagtatakwil sa kamalian upang maipahayag ang katotohanan

• Isang paraang ginagamit upang mabigyang katarungan ang mga opinion.

Page 50: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Katangian ng isang mabuting sulating argumentatibo

1. Pangunahing ebidensiya• Tumutukoy sa testimonya ng isan taong may kredibilidad o taong may awtoridad;

pasulat o pasalita.2. Sirkumstansyal na ebidensya• Ebidensyang sekondarya lamang subalit nakakatulong ito upang makilala ang

katotohanan o kasinungalingan ng isang isyu.3. Kongkreto na ebidensya• Isang ebidensyang nagpapatunay o naglalalarawan ng taotoong pangyayari na hindi na

kailangan ang interpretasyon at paliwanag ng isang tao. (common sense ebidence)• :sariwang sugat at pasa4. Orihinal na ebodensya• Ebidensyang may pansariiing kapaniwalaan na kasasalaminan ng lakas sa kanyang sarili.5. Ebidensyang galing sa usap usapan• Isang ebidensyang nakuha o narinig sa pamamagitan ng mapaniwalang impormasyon

na inilatag ng isang iniviwal, maaring pinatotohanan o sinulat.

Page 51: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Mga paraan ng pangangatwiran

1. Paraang lohikal na pangangatwiran• Ang pagpapahayag na ito ay nababatay sa mga pala-palagay na ang

dalawang bagay na ito ay nagkakatulad sa ibang mga katangian.a. Paraang pabuod ( inductive)

– Ang pagpapahayag na nagmumula sa maliit na kasipan o detalye tungo sa malaking kaisipan o kabuuang kaisipan.

b. Paraang pasaklaw (deductive)– Pahayag na nagmumula sa malaking kaisipan o kabuuang kaisipan

patungo sa paglansag nito sa maliliit na kaisipan.2. Lihis na pangangatwiran• May layuning manlinlang• Kulang sa patunay an ebidensya• Katanggap-tanggap pero sa katunayan ay hindi• Argmentong inaakalang tama pero hindi naman• Mga pahayag na nagpapalito sa mga mananaliksik

Page 52: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Uri ng lihis na pangangatwiran

1. Argumentum ad hominem– Argumentong laban sa pagkatao– Pangangatwirang lumilihis sa tunay na paksa ng argumento at sa halip ay isang tahasang pag-

atake sa personal na katangian ng kanyang katalo.2. Argementum ad baculum

– Argumentong gamit ang laks o katungkulan– Pangangatwirang gumagamit ng pisikal na lakas, awtoridad, katayuan upang lumihis sa isyu at

tuly maipanalo ang argumento3. Argumento ad misericordiam

– Argumentong laban sa damdamin– Pangkatang mailipatang simpatya ng mambabasa sa akusado o inaakusahang gumamit ng mga

angkop na saliatng umaatake sa damdamin at kaisipan ng mga nakikinig at mambabasa.4. Simper non sequitur

– Walang kaugnayan– Ito ay paglalalhad ng konklusyon s kabila ng mga walang batayang masasabing may kaugnayan

sa isyu5. Ignorantio elenchi

– Maligoy na pangangatwiran ( irrelevant conclusion, evading the question, o missing the point)– Para malihis sa paksa

Page 53: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

6. False generalization– Maling paglalahat– Pagbibigay konklusyon na sumasaklaw sa pangkalahatan dahil sa iilang

sitwayon o katibayan7. Lihin na paghahambing

– Usapng lasing dahil sa nakakabuo sila ng hambingan subalit hindi naman angkop sa matinong konklusyon

– Karaniwang magagawa ito sa usapang walang matuwid na katuwiran8. Maling saligan

– Nagsisimula ito sa maling konklusyonna siyang nagging saligan ng usapan. Kaya ang konklusyon ay maling mali.

9. Maling awtoridad– Naglalahd ng totoo o sangguniang walang kinalaman sa isyung

kasangkot.10. False dilemma

– Nagbibigay ng dalawang pagpipilian na para bang wala ng ibang pagpipilian.

Page 54: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Ang baboyIsidro M. Cruz(2004)

Payag akong maging baboyKung ang kural ko mga braso mo.

Basta damogan mo lang ako Ng iyong ngiti at halik

Umaga, haponMadali lang naman ako patabain

Ang pangako mo lang Na hindi ako pababayaan

Ang siyang bitamina na aking iniinom.Kung gabi nga

Ang mga haplos mo lang naman Sa aking likod at dibdib

Ang makapagpapahilik sa akin.

Page 55: Pagbasa at Pagsulatpowerpoint

Katapusang Hirit

Lumaya man ang puso’t damdaminMula sa piitang madilim,

Nakaririmarim!Bakit mga pangakong nakakanlong

Sa pangamba’y nanatiliNaghahangad na makaalpasMula sa sugatang katauhan.