pagbasa 2013 (1)
TRANSCRIPT
Lungsod ng Angeles
Kolehiyo ng EdukasyonSentro ng Kahusayan sa Edukasyong Pangkaguruan
Departamento ng Filipino
Pagbasa
Kahalagahan• Pangkasiyahan• Pangkaalaman• Pangmoral• Pangkapakinabangan• Pangkasaysayan• Pangkultural• Pampaglalakbay-diwa
Kahulugan ng Pagbasa• Proseso ng pag-unawa sa mga
mensaheng nais ibahagi ng may-akda• Mental na hakbanging tungo sa
pagkilala, pagpapakahulugan at pagtataya sa mga isinulat ng may-akda
Kahulugan ng Pagbasa• Pagpapakahulugan ng mga
nakalimbag na simbolo ng kaisipan• Pagkilala at pagkuha ng mga ideya at
kaisipan sa mga sagisag na nakalimbag• Proseso ng pagtanggap at pag-
interpreta ng mga impormasyon nakakoda sa anyo ng isang wika.
Nagaganap ang pagbasa ayon sa ss. na yugto (Gray)
• Ang pagbasa sa akda• Ang pag-unawa sa binasa• Ang reaksyon sa binasa• Ang pagsasama-sama at pag-uugnay ng
mga bagong kaalaman sa binasa at ng dating kaalaman.
PAGBASA
• 80%• (Gawain sa araw-araw)
• 90%• ( Napag-aralan)
KAANTASAN NG PAGBASA
• Batayang Antas• Inspeksyunal na Antas • Mapanuri o Analitikal na Antas• Sintopikal na Antas
• persepsyon o pagkilala sa mga nakalimbag na simbolo;–Ponema – tunog ng bawat binibigkas–Grapema – letra–Morpema – pinagsamang mga letra (pantig)
Hakbang sa Pagbasa
• Komprehensyon o pag-unawa sa kaisipang nakapaloob sa mga nakalimbag na simbolo;• Reaksyon – kakayahang
humatol o magpasya sa kawastuhan, kahusayan at pagpapahalaga sa mga isinulat ng may-akda.
• Asimilasyon o integrasyon – pagsasama-sama at pag-uugnay-ugnay ng mga nakaraan at ng mga bagong karanasan
Uri ng Pagbasa ayon sa Layunin
• Skimming–pinakamabilis na pagbasa na makakaya ng isang tao.
• Scanning–Paghahanap ng tiyak na impormasyon sa isang pahina.
•Malakas na pagbasa
• Tahimik na pagbasa
Karaniwang Teknik sa Pagbasa
• Iskiming (skimming)• Iskaning (scanning)• Kaswal• Kritikal• Pamuling-basa
• Suring-basa• Komprehensibo
TEKNIK PALIWANAG
Iskiming
- pahapyaw na pagbabasa ng anumang babasahin
- wala sa detalye ang pokus dito kundi sa pangkalahatang kaisipan.
Iskaning
- ang paraang ginagamit kapag naghahanap ng tiyak na impormasyon o tiyak na bahagi ng isang akda
- ginagamit sa paghahanap ng mga tiyak na sagot sa mga tanong.
Kaswal- layunin dito ng mambabasa ang
magpalipas ng oras habang naghihintay upang hindi mainip
Kritikal
- Tinitiyak naman sa teknik na ito na naintindihan ng mambabasa ang kahulugan ng kanyang binabasa dahil layunin dito ang makatuklas ng bagong konsepto
- Nagiging mapanuri rin ang mambabasa sa teknik na ito dahil tinitingnan niya ang katunayan at kawastuan ng teksto
Pamuling-Basa
- Ang pagbibigay ng interpretasyon dito ay hindi agad nakukuha sa unang pagbasa bagkus mas malinaw itong nakukuha sa pagbabasang muli sa teksto.
Suring-Basa
- Layunin ng teknik na ito na suriin, punahin ang isang akda upang ipakita sa mambabasa ang kalidad nito.
- Hindi ito isang simpleng pagbubuod, isa itong pagtataya sa katangian ng isang akda
- Buong ingat at masinsinang binubusisi ang akda sa teknik na ito
Komprehensibo
- Ito ang pinakamatrabaho- Inuunawa ang bawat detalye dahil
mahalaga rito ang lubusang pagkatuto kaya maingat, masinsinan ang ginagawang pagbasa.
- Makikita rito halos ang lahat ng uri ng paghihimay tulad ng pagsusuri, pagtataya, pagbubuod, pamumuna, pagbibigay-opinyon, pagtatanong, pagbabalangkas, at iba pa.
- Pinaka-epektibong teknik sa akademikong pagbasa.
Pagkuha ng Kahuluganng mga Salita
• Pagpapahiwatig–Hal. –Ang mag-aaral ay kumuha ng pluma upang itala sa kwaderno ang panayam ng guro.
Pagkuha ng Kahuluganng mga Salita
• Kasingkahulugan/Kasalungat–Hal. • Talagang napakalusog ng batang iyan, malaki ang kanyang pangangatawan kaysa sa mga kaedad na bata.•Napakaburitektek ng iyong damit, para kang dadalo sa Santakrusan.
Denotasyon at Konotasyon
• Denotasyon–Galing sa mga talatinigan o diksyonaryo
• Konotasyon–Batay sa pahiwatig ng salita
Tayutayisang paraan ng pagpapahayag ng
pampanitikang salita o pangungusap na may hugis o anyong patalinghaga.
Tayutay Sumasayaw ang mga kawayan sa lakas ng hangin. Sinisid ni Lam-ang ang pusod ng dagat para sa babaing
minamahal.
Uugud-ugod na ang bahay-kubo ni Mang Ador.
Pagbibigay-katauhan o personipikasyon o pandiwantao
. Paglilipat-wika
Tayutay Tinik sa lalamunan ko ang
katahimikan mo.
Ang ganda mo’y katulad ng bituing nagniningning sa langit.
Pagwawangis o metapora
. Pagtutulad o simile
Tayutay Para silang tubig at langis, minu-
minuto’y nagkakatampuhan.
Bumaha ng dugo nang magtagpo ang mga AFP at Abu Sayyaf.
Paghahalintulad 0 analogy
. Pagmamalabis o hayperbole
Tayutay O tukso, layuan mo ako.
Ito ang puno at dulo ng suliranin.
Pagtawag 0 apostrophe
. Pagsalungat o pagtatambis o oksimoron
Tayutay Napakaganda ng iyong damit, lalo na’t ako ang
magsusuot.
Si John ang Adonis ng aming bayan.Nakaisang bandehado siya kanina sa sobrang kagutuman.
Pag-uyam 0 ironya
. Pagpapalit-tawag o metonomiya
Tayutay “Habang ako’y nabubuhay, ako pa rin ang masusunod sa
ilalim ng bubong na ito,” ang sabi ni Tatay.
Namayapa na ang kanilang ama.
Pagpapalit-saklaw o sinekdoke
. Paglulumanay o eupemismo
Pagsasanay: Tukuyin kung anong uri ng tayutay ang ginamit sa bawat pangungusap.
1. Balahibuing parang labong ang mga braso niya’t binti.2. Tumatalon ang puso ni Karla sa tuwing nakikita si Kleto.3. Pasan niya ang daigdig sa dinaranas niyang kahirapan.4. Animo’y bituing nangniningning sa langit ang iyong mga
mata.5. Sa paglakad ng buwan, magbabago nang lahat ang takbo ng
panahon.6. Parang aso’t pusa ang magkapatid na iyan.7. Nangungusap ang kanyang mga mahiyaing mata.8. Muntik na akong matupok sa taas ng lagnat ko.9. O Pag-ibig, ‘pag pumasok sa puso ninuman, hahamakin ang
lahat masunod ka lamang.10. Isang bukas na aklat ang buhay artista.
Pagsusulit:Tukuyin kung anong uri ng tayutay ang ginamit sa bawat pangungusap.
1. Kay husay na labandera ni Jean! Naging kulay abuhin ang mga puting damit na kanyang nilabhan.
2. Namatay ang kawal upang mabuhay sa habang panahon.3. Namana ni Reyna Elizabeth ang korona.4. Hiningi ng binata ang kamay ng dalaga sa mga magulang nito.5. Ang lakas ng mga babae ay nasa kanilang kahinaan.6. Nadurog ang kanyang puso sa tindi ng dalamhati.7. Lumuha ang langit sa pagkamatay ng isang dakilang ina.8. Ang sinabi ni San Chai ay tinik na tumimo sa puso ni Dao.9. Si Daniel ay animo leong nanibasib sa galit.10.Pag-asa, lapitan mo ako at nang ako naman ay lumigaya.
11.Kaygandang lumakad ng kasintahan mo, nag-uumpugan ang mga tuhod.
12.Putik ang ikinulapol sa ating pangalan.13. Pinupuntahan tuwing tag-init ang Lungsod
ng Pino.14.O maliwanag na buwan, hanapin mo ang
babaing aking minamahal.15. Kay hinhin ng tubig sa batis.
Limang antas ng pagbasa• Pag-unawang literal• Pagbibigay ng Interpretasyon• Mapanuri o Kritikal na Pagbasa• Paglalapat o Aplikasyon• Pagpapahalaga
Limang antas ng pagbasa1. Pag-unawang literal–Pagpuna sa mga detalye–Pagpuna sa wastong pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari–Pagsunod sa panuto–Pagbubuod o paglalagom sa binasa–Paggawa ng balangkas
Limang antas ng pagbasa Pag-unawang literal–Pagkuha ng pangunahing kaisipan–Paghahanap ng katugunan sa mga tiyak na katanungan–Pagbibigay ng katotohanan upang mapatunayan ang isang nalalaman
Limang antas ng pagbasa Pag-unawang literal–Paghahanap ng katibayan para sa o laban sa isang pansamantalang kongklusyon–Pagkilala sa mga tauhan
Limang antas ng pagbasa 2. Pagbibigay ng Interpretasyon
Pag-unawang ganap sa mga kaisipan ng may-akda na kalakip ang mga karagdagang kahulugan, implikasyon at pagkilala sa tunay na hangarin at layunin ng may-akda.
Limang antas ng pagbasa Pagbibigay ng Interpretasyon–Pagdama sa katangian ng tauhan–Pag-unawa sa mga tayutay at patalinghagang kahulugan–Paghinuha ng mga katuturan o kahulugan
Limang antas ng pagbasa• Pagbibigay ng Interpretasyon–Pagbibigay ng kuru-kuro at opinyon–Paghula sa kalalabasan–Paghinuha sa mga sinundang pangyayari
Limang antas ng pagbasa• Pagbibigay ng Interpretasyon–Pagbibigay ng solusyon o kalutasan–Pagkuha ng pangkalahatang kahulugan ng isang binasa–Pagbibigay ng pamagat
Limang antas ng pagbasa3. Mapanuri o Kritikal na Pagbasa
Pagkilatis sa kahalagahan ng mga kaisipan at ng kabisaan ng paglalahad.
Limang antas ng pagbasa• Mapanuri o Kritikal na Pagbasa–Pagbibigay ng reaksyon–Pag-iisip na masaklaw at malawak–Pagbibigay ng pagkakaiba at pagkakatulad–Pagdama sa pananaw ng may-akda–Pag-unawa sa mga impresyon o kakintalang nadarama
Limang antas ng pagbasa• Mapanuri o Kritikal na Pagbasa–Pagkilala sa pagkakaroon o kawalan ng kaisipan ng diwa ng mga pangungusap–Pagkilala sa pagkakaugnay-ugnay ng mga pangungusap sa isang talataan.
Limang antas ng pagbasa• Mapanuri o Kritikal na Pagbasa–Pagtatalakayan tungkol sa mabubuting katangian ng kwento–Pagpapasya tungkol sa kabisaan ng paglalahad
Limang antas ng pagbasa4. Paglalapat o Aplikasyon
Pagsasanib ng mga kaisipang nabasa at ng mga karanasan upang magdulot ng bagong pananaw at pagkaunawa.
Limang antas ng pagbasa• Paglalapat o Aplikasyon–Pagbibigay ng opinyon at reaksyon–Pag-uugnay ng binasang kaisipan sa kanyang sariling karanasan at sa tunay na pangyayari sa buhay
Limang antas ng pagbasa• Paglalapat o Aplikasyon–Pagpapayaman ng talakayan tungkol sa paglalahad ng mga kaugnay na karanasan–Pag-alaala sa mga kaugnay na impormasyon–Pagpapaliwanag sa nilalaman o kaisipang binasa batay sa sariling karanasan
Limang antas ng pagbasa5. Pagpapahalaga
Paglikha ng sariling kaisipan ayon sa mga kasanayan at kawilihan ng binasang seleksyon.
Limang antas ng pagbasa• Pagpapahalaga–Pagbabago ng panimula ng kwento o lathalain–Pagbabago sa wakas ng kwento–Pagbabago sa pamagat ng kwento–Pagbabago sa mga katangian ng mga tauhan
Limang antas ng pagbasa• Pagpapahalaga–Pagbabago sa mga pangyayari sa kwento–Paglikha ng sariling kwento batay sa binasa–Pagsasadula ng akdang binasa–Pagbigkas ng tulang binasa