ondernemerscoach unizo februari

Samenwerken loontseminarie

Economische potpourri

Woensdag 18 februari 2009

Welkom


Spreker

Marc Van den Dorpe

Erkend boekhouder-fiscalist Rechter in Handelszaken Bemiddelaar in burgerlijke en handelszaken Zaakvoerder REFIBO

Gastlector Hogeschool Gent Auteur en columnist bij diverse uitgevers


De ratio’s


De basisratio’s

• Liquiditeit

• Solvabiliteit

• Rendabiliteit


De basisratio’s: liquiditeit (p. 36 – 40 boek)

Liquiditeit

• Kan een onderneming haar betalingsverplichtingen op korte termijn nakomen?

• Liquiditeit in ruime zin (current ratio)

Current ratio van ca. 1,3 wordt als optimaal beschouwd (uiteraard afhankelijk van sector en levensfase onderneming)

Vlottende activa

Schulden < 1 jaar



Vergelijking current ratio over de jaren heen



• Liquiditeit in enge zin (acid ratio)

Voorraden en bestellingen in uitvoering zijn minder liquide In de acid ratio worden deze buiten beschouwing gelaten

Een acid ratio > 1 betekent een gezonde liquiditeitspositie

Vlottende activa - voorraden en bestellingen in uitvoering

Schulden < 1 jaar



Vergelijking acid ratio over de jaren heen



Handelsvorderingen < 1 jaar (x 365 dagen)

omzet

• Klantenkrediet (in dagen)

Hiermee bekomt men de gemiddelde inningsperiode van handelsvorderingen

Hoe korter dit krediet, hoe beter Té kort is echter ook niet goed! Schrikt klanten af.

Probeer een optimale termijn vast te leggen



Vergelijking klantenkrediet over de jaren heen



• Leverancierskrediet (in dagen)

Hoeveel dagen doet u er gemiddeld over om uw leveranciers te betalen ?

Hoog=- leveranciers hebben veel vertrouwen in uw onderneming of

- u bent niet in staat uw handelsschulden te betalen

Mag niet langer zijn dan wat gangbaar is in de sector

Leverancier dient leverancierskrediet klant na te gaan. Indien hoog betalingsafspraken maken!

Handelsschulden < 1 jaar (x 365 dagen)

Kostprijs van de goederen en diensten



Vergelijking leverancierskrediet over de jaren heen


De basisratio’s : solvabiliteit (p. 41 – 44 boek)

Solvabiliteit

• Hoe zit het met de financiële structuur van de onderneming?• Wat is de mate van financiële onafhankelijkheid?

• De algemene schuldgraad (in %)

Tussen 20% en 50% wordt als gezond beschouwd

Eigen vermogen x 100

Totaal vermogen



Vergelijking algemene schuldgraad over de jaren heen



• De lange-termijnschuldgraad

Hoe wordt de onderneming op lange termijn gefinancierd? Van belang bij (nieuwe) kredietaanvragen bij uw bank Een waarde tussen 1 en 2 komt vaak voor

Schulden > 1 jaar

Eigen vermogen



• Het dekkingsratio (debt coverage)

In welke mate kan een onderneming haar schulden op lange termijn terugbetalen aan de hand van de gerealiseerde cashflow ?

Cashflow = winst van het boekjaar voor belastingen + afschrijvingen + waardeverminderingen + voorzieningen voor risico’s en kosten.

Hoe hoger, hoe gemakkelijker bijkomende schulden kunnen worden aangegaan

Formule omkeren = tijd nodig om met cashflow schulden op lange termijn te betalen

Schulden > 1 jaar

Cashflow


De basisratio’s : rendabiliteit (p. 45 – 47 boek)

Rendabiliteit

• Wordt er winst gemaakt?• Hoeveel winst wordt er gemaakt?

• Rendabiliteit van de omzet (in %)

Dit is de nettomarge Moet vergeleken worden met sectorgemiddelden/concurrenten

Winst x 100

Omzet



Vergelijking rendabiliteit van de omzet (nettomarge) over de jaren heen



• Rendabiliteit van het ingezette vermogen (in %)

Wat is de winstgevendheid van het ingezette vermogen? Een belangrijke ratio voor (toekomstige) aandeelhouders

Winst van het boekjaar x 100

Eigen vermogen


Verhouding eigen vermogen – kapitaal (p. 26 – 28 boek)

Eigen vermogen kleiner dan 50% van het kapitaal

• Knipperlicht nr. 1• Bij 18% van de Belgische ondernemingen• Gemakkelijk te controleren in de jaarrekening• Belangrijk signaal voor ongezonde situatie

• Alarmbelprocedure moet ingezet worden:– Eigen vermogen < 50% kapitaal– Eigen vermogen < 25% kapitaal– Eigen vermogen < wettelijk minimumkapitaal

Binnen 2 maanden bijzondere algemene vergadering bijeenroepen


Financiële indicatoren

EBIT

• Earnings before Interest and Taxes (economische winst vóór financiële kosten en belasting)

Omzet – kosten van de gewone bedrijfsuitvoering (excl. financiële kosten & belastingen)

• Maatstaf voor de operationele inkomsten van een onderneming

• Synoniemen: courant resultaat, operationele winst

• Is goed middel om waarde van een onderneming te bepalen en om ondernemingen te vergelijken



EBITDA

• Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization (economische winst vóór financiële kosten, belastingen, afschrijvingen op activa en afschrijvingen op leningen en goodwill)

Omzet – kosten van de gewone bedrijfsuitvoering (excl. financiële kosten, belastingen en afschrijvingen)

• Maatstaf voor de brutowinst van een onderneming

• Wordt veel vergeleken met cashflow

• Kan echter misleidend zijn (niet alle non-cash items worden uitgesloten, er kan ‘gefoefeld’ worden met de earnings, …)



EBT

• Earnings Before Taxes (economische winst vóór belastingen)

Omzet – kosten van de gewone bedrijfsuitvoering (excl. belastingen)

• Is middel om ondernemingen uit landen met verschillende belastingdruk te vergelijken

• Wordt echter minder vaak toegepast



Cashflow

• Synoniem: kasstroom

• Indicator die aangeeft hoeveel geld de bedrijfsactiviteit voortbrengt hoe zit het met de regelmatige ‘flow’ van cash die een bedrijf genereert?

• Verschillende berekeningswijzen (o.a. EBITDA)

• Is belangrijke financiële indicator, aangezien de gezondheid van een bedrijf afhangt van de cashflow (eigen activiteit als belangrijkste cashbron in tegenstelling tot de investeerdercash)

• Opgelet: bepaalde kosten en opbrengsten hebben geen invloed op de effectieve cashflow (bv. niet-kaskosten, investeerdercash) het gaat om werkelijke inkomsten en uitgaven die de bankrekening beïnvloeden



ROE

• Return on Equity (rendabiliteit van het ingezette vermogen)

Netto economische winst Eigen vermogen

• Hoe rendabel is een onderneming t.o.v. zijn eigen vermogen

• Handige indicator om bedrijven uit dezelfde sector te vergelijken

• Belangrijke indicator voor de aandeelhouders



ROA

• Return on Assets (rendabiliteit van de ingezette middelen)

Netto economische winst Totaal vermogen

• Hoe rendabel is een onderneming t.o.v. zijn totaal vermogen?

• ROE/ROA = equity muliplier (coëfficiënt van de eigen middelen)

• ROA is vooral handig in vergelijking met vorige ROA’s van het zelfde bedrijf



ROI

• Return on investment wat is het rendement van een investering? (of ROR: rate of return)

• ROI vergelijkt de netto voordelen van een project t.o.v. de totale kosten

Netto inkomen of inkomstenBoekwaarde van de activa investering

• Moeilijke ratio, aangezien– de opbrengsten van een investering vaak niet concreet te

achterhalen zijn (enkel bij benadering)– ROI afhangt van aantal factoren zoals projectduur, afschrijving,

terugverdientijd, bedrijfsgroei



Gross Profit

• Gross Profit = brutowinst

• Brutowinst = omzet – de inkoopwaarde van de omzet

– De omzet is 500 x € 1000 = € 500.000– De inkoopwaarde is 500 x € 550 = € 275.000– Brutowinst = € 225.000



Shareholders’ Equity

• Shareholders’ Equity = Eigen Vermogen

• Eigen vermogen = Activa – Schulden

• Eigen vermogen (EV) = – het totaal aan middelen van de onderneming – dat niet moet worden terugbetaald– en waarvoor geen bindende afspraken zijn gemaakt over de

vergoeding voor de investeerders (de aandeelhouders)

• Eigen vermogen is buffer in moeilijke tijden, maar mag nooit té hoog oplopen (een optimale solvabiliteit is dus belangrijk)


Aansprakelijkheid bij vennootschappen


Overzicht

A. InleidingB. Wat is aansprakelijkheid?

C. Wie kan aansprakelijk gesteld worden?

D. Door wie kan u aansprakelijk gesteld worden?

E. Soorten aansprakelijkheid

F. Hoe zit het met de VZW?

G. Enkele belangrijke bepalingen uit de wet

H. Uw aansprakelijkheid inperken

I. Besluit


Inleiding (p. 3)

Overheid wil fraude tegengaan

Aansprakelijkheid van bedrijfsverantwoordelijken wordt uitgebreid

Negatief ondernemersimago

Laag starterspercentage

‘Beperkte aansprakelijkheid’ is meer en meer een hol begrip!


Overzicht

A. Inleiding

B. Wat is aansprakelijkheid?







I. Besluit


Wat is aansprakelijkheid? (p. 4)

Aansprakelijkheid =

• Ter verantwoording geroepen worden• Door een derde persoon• Voor een orgaan met gezag• Om verantwoording af te leggen over uw gedrag• Met een mogelijke sanctie als gevolg

U bent verantwoordelijk voor hetgeen u doet of niet doet


Overzicht

A. Inleiding








I. Besluit


Wie kan aansprakelijk gesteld worden? (p. 5 en 6)

• Vennoot - Aandeelhouder-NV, BVBA, CVBA: verbintenis beperkt tot inbreng-Comm.VA: beherende vs. stille vennoten-CVOA: alle vennoten onbeperkt aansprakelijk

• Zaakvoerder (BVBA)-Al dan niet statutair benoemd-Al dan niet vennoot-aandeelhouder-Hoofdelijk aansprakelijk tenzij tegenbewijs


Wie kan aansprakelijk gesteld worden? (p. 6 en 7)

• Bestuurder (NV)-Benoemd door statuten of wet-Niet benoemd feitelijk bestuurder-Raad van bestuur (min. 3 bestuurders)-Hoofdelijk aansprakelijk tenzij tegenbewijs

• Directiecomité-Steeds onder aansprakelijkheid van RvB-Algemeen beleid blijft in handen van RvB

• Dagelijks bestuur-Benoeming en ontslag statutair geregeld-Eén of meer personen die alleen of gezamenlijk optreden-Aansprakelijk indien fout begaan die schade heeft veroorzaakt


Wie kan aansprakelijk gesteld worden? (p. 7)

Alle bestuurders…

-actief of passief-bezoldigd of onbezoldigd-afgevaardigde van het dagelijks bestuur of niet

…hebben dezelfde rechten en plichtenEn kunnen dus aansprakelijk gesteld worden!


Overzicht

A. Inleiding








I. Besluit


Door wie kan u aansprakelijk gesteld worden? (p. 8)


Overzicht

A. Inleiding








I. Besluit


Soorten aansprakelijkheid

Veel soorten!

Onbeperkte (volledige) vs. beperkte aansprakelijkheid Hoofdelijke (of solidaire) aansprakelijkheid vs. aansprakelijkheid

voor gelijke delen Eigen vs. kwalitatieve aansprakelijkheid Objectieve (foutloze) vs. subjectieve aansprakelijkheid Burgerrechtelijke vs. strafrechtelijke aansprakelijkheid Contractuele vs. buitencontractuele aansprakelijkheid …

In dit seminarie: aansprakelijkheid van bestuurders en zaakvoerdersin vennootschappen


AANSPRAKELIJKHEID

binnen een vennootschap

OPRICHTERS

BESTUURDERS

BUITENCONTRACTUEEL

STRAFRECHTELIJK

ENKELE ANDERE SITUATIES

- eenvoudige bestuursfout

- schending wet/statuten

- belangenconflict

- faillissement

- Art. 1382 B.W.

- Fiscale & sociale schulden

- Wetboek Vennootschappen

- Strafwetboek

- Bijzondere wetten

- ondernemingen in moeilijkheden

- de vzw

p. 9


Oprichtersaansprakelijkheid (p. 9 en 10)

Oprichtersaansprakelijkheid

Oprichters kunnen hoofdelijk aansprakelijk gesteldworden voor onregelmatigheden bij de oprichting

• Vorming van het kapitaal• Nietige oprichting• Verbintenissen aangegaan door onbekwamen

• De procedure oprichtersaansprakelijkheid wordt zelden ingezet door de curator (zegt 60% van de Rechters in Handelszaken)


Bestuurdersaansprakelijkheid (p. 10 – 15)

Bestuurdersaansprakelijkheid

1. Eenvoudige bestuursfout

2. Schending van statuten of wet

3. Belangenconflicten

4. Kennelijk grove fout die aanleiding heeft gegeven tot faillissement


Bestuurdersaansprakelijkheid (p. 10 en 11)

1. Eenvoudige bestuursfout (art. 262 en 527 W.Venn.)

Art. 262 (BVBA) en 527 (NV) W. Venn.:

“De bestuurders, leden van het directiecomité en dagelijks bestuurders zijn overeenkomstig het gemeenrecht verantwoordelijk voor de vervulling van de hun opgedragen taak en aansprakelijk voor de tekortkomingen in hun bestuur.”



Eenvoudige bestuursfout

Bestuurder heeft niet gehandeld zoals hij geacht was te doen

De bestuurder moet een fout begaan hebben die schade heeft veroorzaakt

Enkel de vennootschap kan een aansprakelijkheidsvordering instellen (derden, individuele aandeelhouders niet)



Voorbeelden eenvoudige bestuursfout

• nalaten de handelshuurovereenkomst te hernieuwen• een onjuiste factuur niet tijdig protesteren• het dagelijks bestuur niet afdoende opvolgen of dit dagelijks

bestuur aan een incompetent persoon delegeren• het handelspand niet tegen brand verzekerd hebben• voorschotten of een krediet aan een insolvabele toestaan• gevaarlijke beleggingen uitvoeren• de vergaderingen van de Raad van Bestuur niet bijwonen• een contract afsluiten dat duidelijk ongunstig is voor de

vennootschap• een contract afsluiten met een niet-geregistreerde aannemer.



2. Schending statuten of wet (art. 263 en 528 W.Venn)

• Statuten van de vennootschap• Wet op de handelsvennootschap• Boekhoudwetten

• Fout wordt vermoed bestuurder moet tegenbewijs leveren• Overtreding moet oorzaak zijn van de schade

• Vennootschap én derden kunnen vordering instellen



Schending statuten of wet

Hoofdelijke en collectieve aansprakelijkheid!

Een verstrooide, inactieve, incompetente, slecht geïnformeerde, afwezige bestuurder draagt mee de aansprakelijkheid voor de door zijn collega’s gepleegde schending!



Voorbeelden schending statuten of wet

• Afwezigheid of onregelmatigheid boekhouding• Het niet houden van bestuursvergaderingen• Het niet uitvoeren van de vereiste wettelijke bekendmakingen

inzake jaarrekeningen, statutenwijzigingen, benoemingen / ontslag

• Het niet bijeenroepen van de algemene vergadering overeenkomstig de alarmbelprocedure bij accumulatie van verliezen (art. 633 W.Venn.)

• Het kapitaal niet in overeenstemming brengen met het nieuwe wettelijke minimumkapitaal

• Anti-statutaire vergoedingen aan bestuurders uitkeren• …


Bestuurdersaansprakelijkheid (p. 13)

3. Belangenconflicten

• Art. 523 W.Venn.

• Komt vaak voor!

• Enkel “indien een bestuurder rechtstreeks of onrechtstreeks, een belang van vermogensrechterlijke aard dat strijdig is met een beslissing of met een verrichting die tot de bevoegdheid behoort van de raad van bestuur” dient de procedure van het belangenconflict gevolgd te worden.

• Men moet een afweging maken tussen de belangen van de bestuurder en deze van de vennootschap.

• Procedure bestaat uit 3 stappen


Bestuurdersaansprakelijkheid (p. 13)

Procedure belangenconflicten

• de betrokken bestuurder moet dit rapporteren aan de andere bestuurders (en eventueel aan de commissaris), en dit vooraleer de raad van bestuur het betreffende besluit neemt;

• de verklaring van de bestuurder, de rechtvaardigingsgronden en de verantwoording voor de uiteindelijk genomen beslissing en de vermelding van de vermogensrechtelijke gevolgen ervan voor de vennootschap moeten worden opgenomen in de notulen van de raad van bestuur;

• de volledige tekst van de notulen moet worden opgenomen in het jaarverslag van de raad van bestuur.



4. Faillissement

(Gewezen) bestuurder is aansprakelijk indien hij een kennelijkgrove fout begaat die heeft bijgedragen tot faillissement.

Voorbeelden:

• Kennelijk onredelijke voortzetting van verlieslatende activiteit

• Geen of laattijdige aangifte van het faillissement

Gevolg: Uitbreiding faillissement naar achterman


Buitencontractuele aansprakelijkheid (p. 16)

Buitencontractuele aansprakelijkheid

Onrechtmatige daden, nalatigheid of onzorgvuldigheid (art. 1382 Burgerlijk Wetboek)

Inbreuk op een wetsbepaling of op een algemeen geldende zorgvuldigheidsnorm (bv. programmawet van 20 juli 2006)

Fout die gepleegd is buiten het contractueel kader (bv. verkeersovertreding)

Beoordeling van de fout in abstracto: hoe zou een normaal zorgvuldig en voorzichtig persoon gehandeld hebben in dezelfde omstandigheden (de goede huisvader)?


Buitencontractuele aansprakelijkheid (p. 16 en 17)

Onrechtmatige daad

Art. 1382 B.W.:

“Elke daad van de mens, waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt, verplicht degene door wiens schuld de schade is ontstaan, deze te vergoeden.”

Synoniemen:Buitencontractuele aansprakelijkheidAansprakelijkheid uit onrechtmatige daadFoutaansprakelijkheidAquiliaanse aansprakelijkheid



Wie kan de buitencontractuele aansprakelijkheid inroepen?

• De vennootschap Er moet sprake zijn van samenloop: de fout moet de algemene

zorgvuldigheidsplicht schenden en mag geen contractuele fout zijn

• Derden Het moet gaan om schending van wet/statuten (art. 528

W.Venn.)

• De individuele aandeelhouder Enkel indien hij individuele schade heeft geleden



Voorbeelden van buitencontractuele aansprakelijkheid

• de herhaalde niet-betaling van de bedrijfsvoorheffing en/of BTW door de vennootschap (zie verder)

• het niet betalen van lonen• feiten van deloyale concurrentie of van geheime

verstandhoudingen met derden• weigering een overdracht van aandelen toe te staan• verduisteringen ten nadele van de vennootschap• valsheid in geschrifte• in naam van de vennootschap verbintenissen aangaan die deze

laatste nooit zal kunnen tegemoetkomen• …



Aansprakelijkheid bij fiscale en socialeschulden (sinds Programmawet van 20 juli 2006)

3 nieuwe gronden van bestuurdersaansprakelijkheid:

Herhaalde niet-betaling BV of BTW Openstaande schulden RSZ bij faillissement Communicatieplicht



Niet-betaling BV of BTW

• Bestuurders van vennootschappen en grote vzw’s zijn hoofdelijk aansprakelijk indien vennootschap BV of BTW niet betaalt

• Herhaalde niet-betaling van BV of BTW is burgerrechtelijke fout (dat was voor deze wet niet het geval):

– Voor een trimestriële schuldenaar: het gebrek aan betaling van ten minste 2 vervallen/eisbare schulden binnen een periode van 1 jaar;

– Voor een maandelijkse schuldenaar: het gebrek aan betaling van ten minste 3 vervallen/eisbare schulden binnen een periode van 1 jaar.



Openstaande RSZ-schulden bij faillissement

• Wanneer?Indien op moment van faillissement nog openstaande schulden bij RSZ

• Wie?Gewezen en huidige zaakvoerders en (feitelijke) bestuurders van BVBA’s, NV’s en CVBA’s

• Hoofdelijke aansprakelijkheid- Indien grove fout aan basis van faillissement- Indien in afgelopen 5 jaar 2 faillissementen met schulden aan RSZ



Communicatieplicht

• Indien schulden aan RSZ, op eenvoudig verzoek:– aan de RSZ gegevens meedelen van klanten en derden– Openstaande sommen meedelen die klanten en derden nog

verschuldigd zijn

• Niet-naleving van deze communicatieplicht bestuurder kan persoonlijk en hoofdelijk aansprakelijk gesteld worden


Strafrechtelijke aansprakelijkheid (p. 20)

Strafrechtelijke aansprakelijkheid

Er staan strafrechtelijke bepalingen in:

• Wetboek van vennootschappen• Strafwetboek• Bijzondere wetten

Boetes kunnen hoog oplopen!



Voorbeelden

• het jaarverslag niet voorleggen (art. 128 W. Venn.);• het niet onderwerpen van een quasi-inbreng aan de goedkeuring van de

algemene vergadering (art. 345, 2° en 647, 2° W. Venn.);• het niet neerleggen van de volledig bijgewerkte tekst van de statuten na

statutenwijziging binnen de 3 maanden vanaf de datum van de akte (art. 90 W. Venn.);

• op bedrieglijke wijze onnauwkeurige opgave doen in de staat van de in omloop zijnde obligaties (art. 650 W. Venn.);

• het uitkeren van winsten wanneer dit niet geoorloofd is (art. 347, 1° en 648, 1° W. Venn.);

• Schriftvervalsing (art. 127 W. Venn.)• het niet neerleggen van een speciaal rapport en een rapport van de

revisor wanneer een inbreng in natura plaats vindt;• frauduleus bankroet;• misbruik van vennootschapsgoederen (art. 492bis Sw.)• …


Strafrechtelijke aansprakelijkheid (p. 20 en 21)

Misbruik van vennootschapsgoederen

• art. 492bis Sw.

• «Met gevangenisstraf van een maand tot vijf jaar en met geldboete van honderd tot vijfduizend euro (x5) worden gestraft de bestuurders, in feite of in rechte, van burgerlijke en handelsvennootschappen, alsook van verenigingen zonder winstoogmerk, die met bedrieglijk opzet en voor persoonlijke rechtstreekse of indirecte doeleinden gebruik hebben gemaakt van de goederen of van het krediet van de rechtspersoon, hoewel zij wisten dat zulks op betekenisvolle wijze in het nadeel was van de vermogensbelangen van de rechtspersoon en van die van zijn schuldeisers of vennoten. De schuldigen kunnen daarenboven veroordeeld worden tot ontzetting van hun rechten overeenkomstig artikel 33.»



Voorbeelden

• Bestuurder staat aan zichzelf een lening zonder interest toe

• Bestuurder betaalt veel te lage huur

• Constructies waarbij de kosten naar de vennootschap gaan en de baten naar de bestuurder

• Constructies waarbij de risico’s op de ene vennootschap worden verhaald en de opbrengsten naar de andere vennootschap gaan

• …


Enkele belangrijke situaties (p. 22 – 23)

Enkele andere situaties

• Aansprakelijkheid in geval van kapitaalverhoging

• Aansprakelijkheid in geval van ondernemingen in moeilijkheden de alarmbelprocedure


Enkele belangrijke situaties (p. 22)

Kapitaalverhoging

• Zelfde aansprakelijkheid als oprichters

• Volstorting van gedeelte van het kapitaal en aandelen

• Vergoeding van schade die gevolg is van onjuistheid van verplichte vermeldingen of van kennelijke overwaardering van inbrengen in nature



Alarmbelprocedure (art. 332 en 633 W. Venn.)

Vennootschap kan ontbonden worden tenzij het bestuur maatregelen neemtNetto-Actief = Eigen Vermogen

1. Netto-Actief < ½ maatschappelijk kapitaalBinnen 2 maanden ‘bijzondere algemene vergadering’ bijeenroepen nadat verlies is vastgesteld of had moeten vastgesteld worden.Beslissing volgens regels van gewone statutenwijziging.

2. Netto-Actief < ¼ maatschappelijk kapitaal(zelfde maatregelen als 1)Goedkeuring beslissing door ¼ van uitgebrachte stemmen (op de B.A.V.)

3. Netto-Actief < 61.500 euro (NV)Netto-Actief < 6.200 euro (BVBA en CV)(zelfde maatregelen als 1)Iedere belanghebbende kan de ontbinding vragen aan de rechtbank.



Alarmbelprocedure

Aansprakelijkheid bestuurders: fout + schade + oorzakelijk verband- Fout: inbreuk wet/statuten (bv. niet of laattijdig bijeenroepen

AV)- Schade: moet bewezen worden (bv. verhoging passief van de

vennootschap)- Oorzakelijk verband: wordt vermoed, tenzij tegenbewijs

• Art. 96 6° W. Venn.: “Ingeval uit de balans een overgedragen verlies blijkt of uit de resultatenrekening gedurende twee opeenvolgende boekjaren een verlies van het boekjaar blijkt, moet een verantwoording van de toepassing van de waarderingsregels in de veronderstelling van continuïteit in het jaarverslag opgenomen worden”

(dit is eveneens van toepassing voor kleine vennootschappen: moet vermeld worden in de toelichting bij de jaarrekening)


Overzicht

A. Inleiding








I. Besluit


VZW en aansprakelijkheid (p. 24 – 27)

Basisprincipe: de VZW is verantwoordelijk voor fouten van haar bestuurders

Maar:• De bestuurder is intern persoonlijk aansprakelijk indien:

– De bestuurder bestuursfouten maakt– De bestuurder de VZW-wetgeving schendt– De bestuurder een inbreuk maakt op de statuten van de VZW

• De bestuurder is extern persoonlijk aansprakelijk indien:– Buitencontractuele tekortkoming t.o.v. derden– Niet-nakomen van contracten door de VZW (4 voorwaarden) (zie blz.

28)

• De bestuurder kan strafrechtelijk aansprakelijk gesteld worden indien hij een misdrijf pleegt


Overzicht

A. Inleiding








I. Besluit


Enkele belangrijke bepalingen uit de wet (p. 28)

Art. 27 W. Venn.

“Iedere vennoot is jegens de vennootschap gehouden tot vergoeding van de schade die hij haar door zijn schuld veroorzaakt heeft, zonder dat hij zich kan beroepen op schuldvergelijking tussen die schade en de voordelen die hij door zijn nijverheid in andere zaken aan de vennootschap heeft verschaft.”



Art. 36 1° W. Venn.

– Wederkerige macht tot handelen tussen vennoten– Handelen zonder toestemming– Verzet van vennoot voor handeling is gesteld

Dus neem in de statuten de wijze van beheer op!


Enkele belangrijke bepalingen uit de wet (p. 28 – 29)

Art. 36 2° W. Venn.Ieder vennoot mag gebruik maken van de zaken die aan de vennootschap toebehoren,mits hij zich ervan bedient overeenkomstig de bestemming die door het gebruik bepaald is, en niet tegen het belang van de vennootschap, noch derwijze dat zijn medevennoten verhinderd worden ze te gebruiken overeenkomstig hun recht.

Art. 492bis Strafwetboek“Gevangenisstraf 1m tot 5j bij bedrieglijk opzet en voor persoonlijke doeleinden gebruik maken van goederen of kredieten van de rechtspersoon daarenboven met betekenisvolle wijze een nadeel voor de vennootschap of derden.”



Art. 166 W.Venn.

• Controle in vennootschappen: door commissaris(sen) (art. 142 W. Venn.)

• Indien geen commissaris is benoemd, heeft iedere vennoot individueel de onderzoeks- en controlebevoegdheid van een commissaris, ook al wordt dit in de statuten anders bepaald (art. 166 W. Venn.).



Art. 371 W.Venn.

“De vennoot die is uitgesloten, uitgetreden of gedeeltelijk zijn aandelen heeft teruggenomen, blijft gedurende vijf jaar te rekenen van deze gebeurtenis, behalve wanneer de wet een kortere verjaringstermijn bepaalt, binnen de grenzen van zijn verbintenis als vennoot, persoonlijk instaan voor alle verbintenissen door de vennootschap aangegaan vóór het einde van het jaar waarin zijn uitsluiting, uittreding of gedeeltelijke terugneming zich heeft voorgedaan.”


Overzicht

A. Inleiding








I. Besluit


Uw aansprakelijkheid inperken (p. 30 – 32)

Uw aansprakelijkheid inperken

• Tegenbewijs• Exoneratiebedingen• Vrijwaring• Kwijting/décharge• Ontslag• Verjaring• Verzekering Bestuurdersaansprakelijkheid

• Bijkomende tips om uw aansprakelijkheid in te perken

‘Inperken’ wil niet zeggen ‘volledig uitsluiten’!


Uw aansprakelijkheid inperken (p. 30)

Tegenbewijs

• Zaakvoerder/bestuurder heeft geen deel gehad aan de overtreding

• Zaakvoerder/bestuurder moet dit bewijzen

• Zaakvoerder/bestuurder moet de overtreding aangeklaagd hebben op de eerste A.V. of de eerste zitting van de RvB nadat hij kennis kreeg van de overtreding(en)



Exoneratiebedingen

• Schriftelijke overeenkomst tussen vennootschap en bestuurder

• Bestuurder wordt geheel of gedeeltelijk bevrijd van eventuele aansprakelijkheden

• Niet tegenstelbaar aan derden! Het bindt geen andere partijen

• Men kan niet exonereren voor eigen bedrog, eigen opzettelijke fout en voor kennelijk grove fout

• Gespecialiseerde materie!



Vrijwaring

• Inperken van de financiële gevolgen van de aansprakelijkheid van de bestuurder

• Geldt enkel voor vorderingen ingesteld door derden

• Vrijwaring is niet mogelijk voor:– Strafrechtelijke boetes– Eigen opzettelijke fout, bedrog van de bestuurder, kennelijk grote

fout– Vorderingen ingesteld door de vennootschap



Kwijting of décharge

• Kwijting bevrijdt bestuurders of zaakvoerders van contractuele aansprakelijkheid t.o. de vennootschap voor fouten begaan in het afgelopen boekjaar

• Kwijting moet afzonderlijk gestemd worden op A.V. (art. 554 W. Venn.)

• Kwijting is niet geldig in de volgende gevallen– Ware toestand vennootschap is verborgen gehouden– Bestuurder heeft zijn inbreuken niet specifiek opgegeven– Fouten die niet gemaakt zijn tijdens het uitoefenen van de

bestuursmandaat



Ontslag

• Vaak enige middel om te ontsnappen van een beleid waar men het niet mee eens is

• Wel nog aansprakelijk voor fouten begaan vóór het ontslag

• Ontslag kan als foutief beoordeeld worden indien het lijkt op deserteren of indien dit de vennootschap schade kan berokkenen een bestuurder kan verplicht worden te blijven tot een opvolger is aangesteld

• T.o.v. vennootschap: ontslag geldt vanaf kennisgeving

• T.o.v. derden: ontslag geldt vanaf publicatie in B.S.



Verjaring

• Alle vorderingen verjaren na 5 jaar

• Ratio legis: onzekerheid bestuurders inperken, privé-belangen schuldeisers ondergeschikt aan de hogere belangen van het handelsverkeer

• Termijn loopt:– Vanaf verrichting/fout– Indien reeks fouten: vanaf laatste verrichting– Indien verborgen: vanaf ontdekking



Verzekering bestuurdersaansprakelijkheid

• Wordt meer en meer een must• Voor sommige beroepen verplicht (bv. erkende boekhouder-

fiscalist)• Verschillende dekkingen mogelijk:

– Dekking is in de eerste plaats gericht op de bescherming van het privé-vermogen van de bestuurders (als gevolg van bestuursfouten)

– Dekking in geval van vrijwaring, ontslag, kwijting, …– Dekking in geval van vorderingen rechtstreeks tegen de

vennootschap zelf

• Inbegrepen in verzekering: rechtsbijstand• Uitsluitingen:

– Lichamelijke en materiële schade (verdediging beperkt gedekt)– Fraude en opzet – persoonlijk voordeel (verdediging wel gedekt)– Milieuvervuiling (verdediging wel gedekt)– Belastingen, boetes en andere penaliteiten (verdediging wel gedekt)



Tien bijkomende tips

1. Leg zelf uw bestuurdersdossier/-archief aan en bewaar dit privé.

2. Doe uw mond open in een vergadering en laat dit notuleren bij de stemming. Onthouding is akkoord zijn!

3. Verbreek de solidariteit met andere bestuurders (niet evident in familiebedrijven!).

4. Weet wat er in uw vennootschap afspeelt. Vraag tijdig advies.

5. Oefen uw recht van toezicht en controle uit (indien vennoot).



Tien bijkomende tips

6. Wees indachtig dat een adviseur helpt, maar u blijft aansprakelijk.

7. Neem consequent en tijdig ontslag.

8. Lig er niet wakker van, maar neem uw mandaat ernstig.

9. Onderschat eventuele problemen niet. Raadpleeg zo snel mogelijk een advocaat.

10. Laat u verzekeren.


Overzicht

A. Inleiding








I. Besluit


Besluit (p. 33)

• Actuele problematiek• Wetgeving breidt zich uit

• Veel vormen van aansprakelijkheid• Dek uw aansprakelijkheid in!

Opzettelijke daden u krijgt steeds de rekening gepresenteerd!

ondernemerscoach unizo februari

Technology