MC LC3LI M U

4NI DUNG

4Chng I : Khi qut v h tr pht trin chnh thc ca Nht Bn

4I. Khi qut v h tr pht trin chnh thc

41.Khi nim

42.c im

53.Vai tr ca ODA.

53.1.i vi nc cung cp ODA.

53.2.i vi nc nhn ODA.

54.u nhc im ca ODA

54.1. u im ca ODA

64.2. Bt li khi nhn ODA

7II.ODA Nht Bn.

71. Vi nt khi qut v ODA Nht Bn

92.Lch s hnh thnh v pht trin ca H tr pht trin chnh thc Nht Bn:

113.Phn loi ODA Nht Bn

113.1.ODA song phng.

143.2.ODA a phng:

144.Chnh sch ODA Nht Bn:

144.1.Chnh sch ODA Nht Bn trc nhng nm 90:

194.2. Mt s thay i gn y v chnh sch ODA.

22Chng II :Vai tr ca ODA Nht Bn vi nn kinh t Vit Nam

22I. Thc trng thu ht v s dng ODA ca Nht Bn Vit Nam.

221. ODA ca Nht bn vi Vit Nam.

221.1.Giai on 1975-1978:

241.2. Giai on 1979- 1991.

241.3.Giai on 1992 n nay:

272. Nhng thnh tu t c t ngun ODA ca Nht Bn.

303. Mt s d n u t ni bt ca Nht Bn vo Vit Nam:

303.1. Cu Bi Chy

313.2. D n xy dng nh ga hnh khch quc t sn bay Tn Sn Nht

323.3.Hm qua o Hi Vn

324.Mt s tn ti trong thu ht v s dng ODA ca Nht Bn Vit Nam.

324.1.Nhng tn ti trong thu ht v s dng ODA ca Nht Bn Vit Nam

344.2.Nguyn nhn

36II.Trin vng thu ht ODA nht bn trong thi gian ti.

39Chng III. Mt s gii php nhm tng cng thu ht v s dng ODA ca Nht bn Vit Nam.

391. V c ch chnh sch:

402. T chc thc hin:

413. V s dng ODA.

44KT LUN

LI M U

Nht Bn v Vit Nam cng l cc quc gia nm trong khu vc Chu , c s gn gi nhau v mt a l v nhiu im tng ng v lch s, vn ha, phong tc tp qun v vy Nht Bn v Vit Nam thit lp mi quan h ngoi giao t vi thp k nay. S tr gip nhiu mt ca Nht Bn cho Vit Nam, c bit l Vin tr pht trin chnh thc (ODA) ng gp mt phn ht sc quan trng y nhanh qu trnh cng nghip ha nc ta v mi quan h Nht Bn- Vit Nam tr nn gn kt cht ch nh hin nay l nh mt phn khng nh ca ngun ODA t Nht Bn. Hin nay Nht Bn khng ch l mt trong nhng nh ti tr ODA ln nht cho Vit Nam , m cn l bn hng thng mi v nh u t ln vo Vit Nam. Nht Bn trong nhiu nm qua lun gi v tr hng u v c s vn cam kt v lng ODA c gii ngn. ODA ni chung v ODA Nht Bn ni ring pht huy tt vai tr ca mnh trong trong qu trnh xy dng v pht trin cc quc gia ng Nam trong nhng thp nin cui cng ca th k XX.

ti tp trung phn tch chnh sch, thc trng v nhng thnh tu t c t vic s dng ngun ODA Nht Bn v tnh hnh ODA ca Nht Bn ti Vit Nam .T rt ra nhng bi hc trong vic thu ht- s dng ODA ca Nht Bn. ng thi d bo hot ng ODA ca Nht Bn cho Vit Nam v sau cng l a ra mt s gii php i vi Vit Nam tng cng thu ht v s dng ODA ca Nht Bn sao cho t hiu qu cao nht.

B cc ca ti gm 3 chng:

Chng I: Khi qut v h tr pht trin chnh thc ca Nht Bn

Chng II: Vai tr ca ODA Nht Bn vi nn kinh t Vit NamChngIII: Mt s gii php nhm thu ht v s dng ODA ca Nht Bn Vit NamNI DUNGChng I : Khi qut v h tr pht trin chnh thc ca Nht Bn

I. Khi qut v h tr pht trin chnh thc

1.Khi nim

H tr pht trin chnh thc (ting Anh l: Official Development Agency c gi tt l ODA).

Theo t chc Hp tc kinh t v pht trin (OECD) nh ngha :ODA l cc ngun h tr do cc t chc Chnh Ph, bao gm chnh quyn a Phng, hoc do cc c quan thc thi ca cc t chc ny hoc do cc t chc a phng cung cp cho cc nc ang pht trin hoc cc t chc a phng vi cc tiu ch nh sau:

-c thc hin vi mc tiu chnh l khuyn khch pht trin kinh t v phc li x hi ti cc nc ang pht trin

-ODA c c tnh u i v yu t khng hon li t 25% tr ln

2.c im

ODA c 3 c im ch yu nh sau:

ODA l khon vin tr t mt Chnh Ph hoc mt t chc quc t cung cp cho mt Chnh Ph hoc mt t chc a phng khc.

ODA ch c s dng vo cc chng trnh d n khng sinh li (hoc thu hi vn chm) nhm h tr pht trin kinh t x hi ti cc nc ang pht trinvi i tng hng li l cc cng ng dn c ti cc nc ny

ODA l khon h tr u i cho cc nc tip nhn: Di hnh thc vin tr khng hon li hoc tn dng u i vi cc yu t khng hon li t 25% tr ln 3.Vai tr ca ODA.

3.1.i vi nc cung cp ODA.

Nc cung cp lun mong mun rng ngun ODA ca mnh s pht huy ht hiu qu vo vic pht trin kinh t v phc li x hi cc nc ang pht trin, thu hp khong cch Bc-Nam. Bn cnh th h cng th hin mt mc tiu khng km phn quan trng l thng qua hot ng cung cp ODA ca h s mang li nhng li ch lu di cho chnh nn kinh t, chnh tr ca nc trong vic m rng th trng tiu th hng ha, to mt lng vic lm kh ln cho cc cng ty trong nc, gy nh hng i vi nn kinh t nc nhn ODA, xy dng c v th ca mnh trn trng quc t...Ni tm li cung cp ODA chnh l mt cng c sc bn gp phn to nn s n nh v kinh t v chnh tr ca nc mnh.

3.2.i vi nc nhn ODA.

T trc n nay chng ta thy rng hu ht cc nc c nhn ODA l cc quc gia ang pht trin, trnh khoa hc k thut cn thp, ngn sch gp kh khn, vn ho x hi pht trin khng ng u, kinh nghim v kin thc qun l kinh t x hi cn hn ch...Mt t nc ang trong hon cnh nh vy th ODA ng vai tr rt ln trong vic gii quyt nhng vn kh khn trn. ODA gp phn pht trin c s h tng, thc y kinh t, pht trin ngun nhn lc, ci thin mc sng ca ngi dn nc tip nhn, ci thin v chng nhim mi trng. Nh vy i vi nhng nc ang pht trin ODA gp mt phn quan trng trong chin lc xy dng v pht trin t nc.

4.u nhc im ca ODA

4.1. u im ca ODA

Li sutthp (di 2%, trung bnh t 0.25%nm) Thi gian cho vay cng nh thi gian n hn di (25-40 nm mi phi hon tr v thi gian n hn 8-10 nm) Trong ngun vn ODA lun c mt phn vin tr khng hon li, thp nht l 25% ca tng s vn ODA.4.2. Bt li khi nhn ODA

Cc nc giu khi vin tr ODA u gn vi nhng li ch v chin lc nh m rng th trng, m rng hp tc c li cho h, m bo mc tiu v an ninh - quc phng hoc theo ui mc tiu chnh tr... V vy, h u c chnh sch ring hng vo mt s lnh vc m h quan tm hay h c li th (nhng mc tiu u tin ny thay i cng vi tnh hnh pht trin kinh t - chnh tr - x hi trong nc, khu vc v trn th gii) V kinh t, nc tip nhn ODA phi chp nhn d b dn hng ro thu quan bo h cc ngnh cng nghip non tr v bng thu xut nhp khu hng ho ca nc ti tr. Nc tip nhn ODA cng c yu cu tng bc m ca th trng bo h cho nhng danh mc hng ho mi ca nc ti tr; yu cu c nhng u i i vi cc nh u t trc tip nc ngoi nh cho php h u t vo nhng lnh vc hn ch, c kh nng sinh li cao

Ngun vn ODA t cc nc giu cung cp cho cc nc ngho cng thng gn vi vic mua cc sn phm t cc nc ny m khng hon ton ph hp, thm ch l khng cn thit i vi cc nc ngho. V nh cc d n ODA trong lnh vc o to, lp d n v t vn k thut, phn tr cho cc chuyn gia nc ngoi thng chim n hn 90% (bn nc ti tr ODA thng yu cu tr lng cho cc chuyn gia, c vn d n ca h qu cao so vi chi ph thc t cn thu chuyn gia nh vy trn th trng lao ng th gii).

Ngun vn vin tr ODA cn c gn vi cc iu khon mu dch c bit nhp khu ti a cc sn phm ca h. C th l nc cp ODA buc nc tip nhn ODA phi chp nhn mt khon ODA lhng ho,dch vdo hsn xut.

Nc tip nhn ODA tuy c ton quyn qun l s dng ODA nhng thng thng, cc danh mc d n ODA cng phi c s tho thun, ng ca nc vin tr, d khng trc tip iu hnh d n nhng h c th tham gia gin tip di hnh thc nh thu hoc h tr chuyn gia.

Tc ng ca yu tt gi hi oic th lm cho gi tr vn ODA phi hon li tng ln.

Ngoi ra, tnh trng tht thot, lng ph; xy dng chin lc, quy hoch thu ht v s dng vn ODA vo cc lnh vc cha hp l; trnh qun l thp, thiu kinh nghim trong qu trnh tip nhn cng nh x l, iu hnh d n khin cho hiu qu v cht lng cc cng trnh u t bng ngun vn ny cn thp... c th y nc tip nhn ODA vo tnh trngn nn.II.ODA Nht Bn.

1. Vi nt khi qut v ODA Nht Bn

Nht Bn l mt quc gia nm ng Bc , c din tch khong 377.810 km2, dn s 125.700.000 ngi. Vi iu kin t nhin khng my thun li, ti nguyn thin nhin ngho nn, hu ht lng ti nguyn khong sn s dng trong cc nghnh cng nghip phi nhp khu t nc ngoi, thm vo nn kinh t b tn ph nng n sau Chin Tranh th gii II, nhng bt chp nhng iu kin hn ch ny Nht Bn khng nhng c th xy dng li nn kinh t ca mnh m cn tr thnh mt trong nhng quc gia cng nghip hng u trong h thng cc nc t bn. Hin nay Nht Bn l mt trong 3 trung tm kinh t- ti chnh ln nht th gii. Tng sn phm quc dn (GNP) ca Nht nm 2001 t 4800 t USD, chim 19,1% GNP ton th gii, bng khong 70% GNP ca ng v gp 10 ln GNP ca cc nc ASEan. GNP tnh theo u ngi t khong 39000 USD.

Sau chin tranh nn kinh t Nht bn hi phc mt cch nhanh chng, tc pht trin kinh t hai con s, t cui nhng nm 60 n u 1970 Nht Bn dn u cc nc t bn ch ngha v cc ngnh cng nghip nh l: in t dn dng, ng tu, luyn thp, ch to t, cht bn dn, ngi my vv....Tip theo Nht Bn cn tip tc y mnh pht trin cc nghnh c hm lng cng ngh cao nh: Cng ngh sinh hc, in t cng nghip, gm cao cp, nghin cu i dng vv...Nh s gia tng nhanh chng ca tng sn phm kinh t quc dn n u thp k 80 Nht Bn ng th hai ch sau M trong s cc nn kinh t th trng, kim nghch xut khu tng lin tc, cn cn thanh ton d tha, nn kinh t pht trin phn vinh. Nhng hng nm Nht phi nhp khu mt lng rt ln khong sn c bit l du m do vy nn kinh t Nht ph thuc su sc vo nn kinh t nc ngoi.

Nht Bn hin nay l ch n ln nht th gii, cc nc ng Nam n Nht 183 t USD, Nht c lng d tr ngoi t ln khong 220 t USD.Th trng chng khon Tokyo l mt trong 3 th trng chng khon ln nht th gii cng vi New York v London.

Mc ch vin tr ca ODA Nht Bn nhn chung cng ging nh cc nh ti tr khc l gip cc nc ang pht trin gii quyt nhng vn kh khn m h vp phi nh: ngho i, gio dc, pht trin cng nghip v nhng vn thuc mi trng. Trn c s xc nh tng , ODA song phng ca Nht Bn c 3 c im sau

Th nht, ODA ca Nht Bn dnh cho vin tr kinh t ty thuc vo tnh hnh pht trin ca tng nc nhn vin tr. Cc nc ang pht trin rt a dng, mi nc u c lch s v vn ha ring ca chnh t nc h. Bi cnh pht trin ca nc ny cng rt khc nhau. Vo nhng giai on u ca pht trin kinh t, gii quyt i ngho l vn c u tin, v khi pht trin kinh t n mc tin tin th vic ci cch nhng bin dng ca tng trng kinh t li tr thnh vn mi m. Theo cch ny c rt nhiu vn khc nhau. V vy, vin tr kinh t i hi phi c nhng bin php khc nhau gii quyt nhng vn ny. Nht Bn thng tng t phn ca vin tr khng hon li cho cc nc nhn vin tr vo nhng giai on u ca qu trnh pht trin, khi qu trnh pht trin ca cc nc ny tin b, Nht Bn s gii hn vin tr ca h cho nhng lnh vc c xc nh, trong khi tip tc tng vai tr ca khu vc t nhn.

Th hai, ODA ca Nht Bn ng vai tr quan trng trong vic khuyn khch vin tr kinh t thng qua khu vc t nhn bng cch hp tc vi cc hnh thc vin tr tng t nh vy, bao gm u t trc tip ca t nhn da trn c s cc ngun chnh thc khc, bo him thng mi v vin tr thng qua thng mi. Cc hot ng kinh t ca khu vc t nhn cng ng gp vp s tng trng kinh t c lp ca cc nc ang pht trin.

Th ba, ODA ca Nht Bn ng vai tr quan trng trong pht trin x hi (bo him , y t, gio dc...) b sung cho pht trin kinh t. iu ny nhm gii p nhng lo ngi cho rng ch tp trung vo pht trin kinh t s lm ny sinh rt nhiu vn bao gm c s bt bnh ng v thu nhp, s khc bit v khu vc trong phm vi tng nc ang pht trin. c bit trong nhng nm trc, s cn bng gia pht trin kinh t v pht trin x hi ngy cng t nhiu hy vng vo cc chng trnh vin tr ca Nht Bn. 2.Lch s hnh thnh v pht trin ca H tr pht trin chnh thc Nht Bn:

Hin nay Nht Bn c bit n l mt cng quc v kinh t, ti chnh trn th gii. c c v tr nh ngy nay t nc mt tri mc tri qua rt nhiu giai on lch s ng ghi nh. Chng ta bit rng Nht l mt nc rt ngho nn v ti nguyn thin nhin, li l nc tht bi trong chin tranh th gii th II.Vy m sau th chin II, Nht t mnh tm ra nhng hng i thch hp khi phc v pht trin t nc mt cch n nh v vng chc.

Tht vy sau chin tranh nn kinh t Nht thit hi rt nng n, do t nm 1945- 1954 Nht phi nhn vin tr t M v Ngn hng th gii khi phc t nc, song cho n 1954 Nht bn bt u thc hin chng trnh vin tr pht trin chnh thc i vi cc nc ang pht trin Chu sau khi tham gia k hoch Colombo nm 1954.T cho n nay th qu trnh vin tr ca Nht c phn ra lm 4 giai on chnh.

-Giai on 1: T 1954-1963: Thi k ny Nht cung cp vin tr cho cc nc ng Nam thng qua cc khon bi thng chin tranh n Innxia, philippin, Myanma, min Nam Vit Nam. Ngoi ra Nht Bn cn thc hin vin tr khng hon li cho Lo, Campuchia, Myanma.

-Giai on2: T nm 1964-1976: Nht Bn tin hnh m rng v a dng ha cc khon vin tr c v khi lng ln hnh thc vin tr.Trong giai on ny Nht tham gia vo OECD, Ngn hng pht trin lin M; thnh lp c quan hp tc quc t Nht Bn (JICA); Nht bt u mt lot cc hnh thc vin tr mi nh l:cung cp tn dng u i, cung cp trang thit b, c tnh nguyn vin, h tr lng thc, o to ti nc th 3, vin tr khng hon li cho cc hot ng vn ha

-Giai on 3: T 1977-1988. L thi k vin tr c h thng ha bng nhng k hoch trung hn c th l: cung cp 2 gi tn dng ODA cho Trung Quc; tham gia Ngn Hng pht trin Chu Phi; bt u cung cp cc khon tn dng iu chnh c cu qua WB; cng b k hoch hp tc ca mnh

-Giai on 4:T 1989 n nay: y l giai on Nht bn ng v tr hng u trong nhng nc cung cp ODA trn th gii, Nht Bn lp qu nghin cu cao cp v Pht trin quc t (FASID), tr ht n cho WB

ODA l hot ng mang li li ch cho c nc cho v nc nhn.Cho nn ngay t thng 19/12/1952 sau khi Yoshida ln cm quyn ng xc nh tp trung hi phc kinh t t nc da trn c s thc y hp tc kinh t vi M v xc tin quan h ngoi giao vi cc nc ng Nam , m u Nht tin hnh xy dng chng trnh bi thng chin tranh cho cc nc ng Nam , y chnh l bc t ph u tin khai thng chnh sch ngoi giao vi khu vc ny.ODA Nht Bn lc giai on u vo ng Nam khng thu c li ch kinh t thun tu trc tip m li l gin tip v thng l lu di v sau. Nht coi ODA l 1 cng c rt quan trng Nht c c "Chic cha kha vng" m ca vo cc th trng thng mi u t cc nc ny.Cho nn trong thi gian u, hot ng cung cp ODA ca Nht bn ch tp trung vo khu vc Chu , hot ng ny lun tun th 2 nguyn tc:

-Duy tr s n nh v chnh tr v x hi nc tip nhn.

-Khng nhm gip cho vic tng cng qun s hoc cho mc ch qun s hoc cho nhng nc c chin tranh.

Cn giai on t 1989 cho n nay Nht Bn tr thnh nh ti tr ln nht th gii, h tr pht trin chnh thc ca h tng khng ngng, t 1989-1997 trong danh sch 7 nc cung cp ODA ch yu trn th gii th Nht Bn lun v tr s 1 (By nc l: Nht Bn, M, Php, c, Anh, Canada v Italia).Hot ng cung cp ODA ca h khng ch gii hn trong pham vi Chu nh trc kia m h tin hnh m rng sang cc khu vc khc nh: Chu phi, Trung ng, Trung v Nam M, Chu u v chu i dng. Cng vi m rng v khu vc th khi lng ODA cng tng ln.

3.Phn loi ODA Nht Bn

T trc n nay hot ng h tr v pht trin chnh thc c thc hin di 2 hnh thc ch yu l song phng v a phng.

3.1.ODA song phng.

Bao gm cc hot ng h tr trc tip t Chnh ph Nht Bn cho Chnh ph nc tip nhn ODA. ODA song phng c chia lm 2 loi l: ODA khng hon li v ODA tn dng.

(ODA khng hon li: Hu ht cc hot ng ca ODA khng hon li c Chnh ph Nht Bn thc hin thng qua c quan hp tc quc t Nht bn vit tt l JICA (Japan International Cooperation Agency), gm c Vin tr chung v hp tc k thut.

-Vin tr chung l khon h tr ti chnh khng yu cu hon tr ca Nht Bn cho mt nc ang pht trin nhm thc hin cc d n pht trin kinh t v x hi.Vin tr khng hon li chung l mt yu t quan trng ca ODA Nht Bn. y l loi h tr c cht lng cao nht. Cht lng ca vin tr thay i t l thun vi khi lng ca vin tr. Hnh thc ny bao gm hot ng cp h tr ti chnh cho cc hnh thc nh: Cc d n chung; cc hot ng vn ha; cu tr khn cp v gim nh thin tai; h tr lng thc v tng kh nng sn xut lng thc; pht trin nghnh thu sn...

-Hp tc k thut ca Chnh Ph Nht Bn bao gm cc hnh thc nh sau:

+o to nng cao trnh cn b ca nc tip nhn ODA, t chc o to ti Nht Bn hoc mt nc th 3.

+C chuyn gia Nht Bn hoc chuyn gia ca mt nc th 3 sang cng tc ti nc tip nhn vi mc tiu chuyn giao cng ngh v kin thc ca chuyn gia ti cc cn b ca nc tip nhn ODA.

+Cung cp trang thit b nhm to thun li cho vic chuyn giao v ph bin cng ngh, o to cn b

+C cc thanh nin Nht Bn sang cc nc ang pht trin trong thi gian 2 nm nhm gp phn vo cng cuc xy dng, pht trin t nc, o to ngun nhn lc ca nc tip nhn. Ngoi ra cn nhm mc ch l tng cng v thit lp mi quan h hiu bit su sc ln nhau, xy dng tnh hu ngh lu di gia 2 quc gia.

+Hp tc k thut kiu d n: L s phi hp 3 hnh thc k thut trn gi: o to k thut ti Nht Bn; c chuyn gia; cung cp my mc thit b.Nhng d n dng ny thng c thc hin trong khong thi gian t 3 n 5 nm, qua cc kin thc chuyn mn ca Nht bn c p dng v chuyn giao cho i tc ti nc tip nhn, nh m cc kin thc ny c p dng v bit n rt rng ri sau khi d n kt thc.

+Nghin cu pht trin: L hnh thc Chnh ph Nht Bn c cc on kho st nghin cu phi hp lm vic vi cc c quan lin quan ca nc tip nhn chun b cc qui hoch tng th, bo co kh thi hoc thit k chi tit (D/D) nhm h tr cho nc ny hoch nh cc d n cn c u tin thc hin trc.

(Tn dng ODA: L khon tn dng trc tip ca Chnh ph Nht Bn dnh cho nc tip nhn thc hin cc d n pht trin kinh t- x hi. Tn ng ODA ca Nht bn c tnh cht u i vi li xut thp, n hn v thi gian hon tr di, yu t khng hon li chim khong 50% n 65% gi tr khon vay, li xut ny tng gim tu theo i tng tip nhn, tuy nhin li xut ny ph hp vi cc tiu chun ca U Ban h tr pht trin (DAC) v OECD.Hin nay th vic cung cp tn dng ca Nht Bn c thc hin thng qua Ngn Hng hp tc Quc t Nht Bn (JBIC- Japan for Bank International Cooperation)

Tn dng ODA ca Nht Bn c chia thnh 2 nhm chnh l: Tn dng v tn dng d n.

-Tn dng d n gm c 3 dng nh sau:

+Tn dng d n thng thng: L mt dng tn dng ODA c bn c cung cp vi mc ch mua sm thit b, my mc, xy dng cc cng trnh, m cc trung tm dch v t vn v cc nhu cu khc i vi d n.

+Tn dng thit k d n (E/S): L khon tn dng c cung cp tin hnh cc dch v cn thit trc khi thc hin d n v d nh: Cng tc lp d n, cng tc chun b u thu...

+Tn dng 2 bc (STL): L khon tn dng c thc hin qua mt t chc ti chnh gin tip ta nc tip nhn vi i tng th hng l cc doanh nghip va v nh thuc cc lnh vc cng nghip ch to v nng nghip.

-Tn dng ODA phi d n bao gm:

+Tn dng hng ha c cp cho cc nc ang pht trin, cc nc ny mun nhp khu hng ha nhng khng c tin, nh hnh thc ny nc nhn c th n nh v pht trin kinh t trc mt.

+Tn dng iu chnh c cu (SAL) c cung cp cc nc ang pht trin tin hnh ci cch ton b nn kinh t

+Tn dng ngnh l tn dng hng ha h tr pht trin mt nghnh c th ca nc tip nhn.

3.2.ODA a phng:

L hnh thc ng gp ti chnh hoc k thut ca Chnh ph Nht Bn cho cc t chc quc t a phng nh: UNDP, UNFPA, UNCTAD, DAC, OECD...v cc t chc ti chnh quc t nh: WB, ADB... tt c u nhm mc tiu gp phn vo vic thc y s pht trin v n nh ti cc nc ang pht trin. ng gp cho cc t chc a phng thng c thc hin di dng hp tc k thut , cn ng gp cho cc t chc ti chnh quc t bng ti chnh.

4.Chnh sch ODA Nht Bn:

4.1.Chnh sch ODA Nht Bn trc nhng nm 90:

4.1.1. Chnh sch u tin cung cp theo khu vc a l:

Nht Bn v Chu c s gn gi v a l cng nh vn ha, tn gio, phong tc ...do vy k t khi bt u hot ng cung cp ODA cho n nhng nm u thp k 70 Chu lun chim 90% thm ch c thi im 100% lng ODA ca Nht, trong th khu vc Asean chim t 30%-50%. Chu lun l khu vc nhn c ODA ca Nht Bn vi t l cao nht

Khi chuyn sang giai on 1977-1988 Nht Bn c s thay i v chnh sch m rng sang cc khu vc khc mt phn l do s phn i Nht Bn din ra mt s nc trong khu vc Chu . Cho nn lng ODA cho Chu gim xung 65.1% trong nm 1988 nhng khu vc Asean vn chim 30% tng ODA dnh cho Chu , nh vy tuy gim v t l xong khi lng vn tng u.

Giai on 1989-2002 Nht Bn vn duy tr l nh ti tr s 1 ca th gii, Nht tip tc m rng khu vc cung cp ODA cho nn t l ODA cho Chu cn 59,3% v ODA dnh cho Asean c s thay i v hnh thc, tc l giai on trc ODA ch yu l hnh thc vin tr th nay chuyn sang hnh thc cung cp tn dng vi li sut thp. T l ODA gim nhng lng khng gim, chng ta c th tm hiu mt s nguyn nhn ch yu nh sau:

Ta bit rng sau mt thi gian di vin tr cho ng Nam th hng ha Nht Bn trn ngp th trng cc nc ny to nn ln sng phn i mnh m ti cc quc gia nhn.Thm vo l cuc khng hong du m vo nm 1973 cng nh hng rt ln n nn kinh t Nht bn (Nht Bn l mt nc phi nhp khu 100% lng du m). ng trc tnh hnh nh vy nc ny tm hng v thit lp quan h ngoi giao vi cc khu vc khc.

Sang giai on 1977-1988 Nht cng m rng hn na mi quan h ca mnh, tng cng nh hng ca mnh Nht h thng ha qua cc k hoch trung hn cho vic tng cng vin tr n Chu Phi, Chu M, Trung ng

Mt iu c bit l vo nm 1990 c s thay i v kinh t cc nc ng Nam , Hn quc chuyn t nc nhn ODA sang nc cung cp, cc nc Asean pht trin kh mnh sp ui kp cc nc cng nghip mi.Trc tnh hnh ny Chnh ph Nht bn cho rng khi nc tip nhn ODA pht trin ri th ODA s ct gim tp trung vo pht trin quan h thng mi. Do ODA cho cc nc ny phn ln ch cn di dng cho vay v h tr k thut.

Trong thi gian gn y nn kinh t Nht gp nhiu kh khn nn tng ODA ca Nht gim i, y l l do rt chnh ng, nhng vic ct gim ny cng lm nh hng n mt s nc nhn ODA Nht Bn.

Tm li Nht Bn lun dnh cho ASEAN nhng u tin trong cung cp ODA cng l iu d hiu nh nu trn, ngoi ra mc ch ca Nht Bn cn thu hp khong cch Bc-Nam v khai thc th trng nguyn liu r, phong ph, ngun lao ng di do, th trng tiu dng d tnh ca Asean...Theo xu th quc t ha duy tr v tr l mt trung tm kinh t- ti chnh ca th gii i hi Nht phi to cho mnh mt th trng tiu th n nh, Chu ni chung v Asean ni ring chnh l mc tiu ca Nht Bn. Nh vy mt Chu pht trin lnh mnh v n nh s l th trng ln cho hng ha ca Nht Bn.

Biu1: Vn ODA Nht Bn cho ASEAN 10 vay n 1998

n v: T yn

NcVn vayVin trHp tc cng nghTng cng

Innxia3.432,3189,7207,43.829,4

Philippin1.772,6211,6129,62.113,8

Thi Lan1.665,4161,4161,81.988,6

Malaysia754,011,983,3849,2

Vit Nam520,277,322,1619,6

Myanma405,5159,319,1583,6

Lo9,166,318,193,5

Campuchia2,354,713,170,1

Xingapo12,73,121,437,2

Bruny0,00,039,339,3

(Ngun: B ngoi giao Nht Bn)

4.1.2.Chnh sch u tin theo lnh vc:

ODA ca Nht Bn tp trung u tin vo cc lnh vc nh l: Giao thng vn ti, nng lng, y t, gio dc..Thc y nng cao k thut v nng sut cc ngnh nng- lm- ng nghip

(Ngnh nng nghip:ODA nhm gi vng s n nh v cung cp lng thc, thc phm cho ngi dn nc s ti v c bit ch tng sn phm gia sc, gia cm. i vi cc nc ang pht trin th nng nghip c coi l mt "ngnh cng nghip chnh" v th vic thc hin n nh lng thc, thc phm c cc nc cung cp ODA coi nh mt tiu chun ch yu nh gi s n nh v tng trng kinh t. Do ODA Nht Bn cng nhm thc y nng nghip v coi l mt lnh vc u tin trong k hoch pht trin kinh t. Khon ODA cho lnh vc ny thng chim mt t l ng k trong tng ODA c cung cp. V d nm 1993 ODA dnh cho nng nghip chim 8,1%. Trong cc nc ASEAN th Innxia l nc nhn nhiu nht ODA Nht Bn lnh vc nng nghip, m ch yu l h tr cho trang tri chn nui, pht trin nng nghip v xy dng cc lng trng trt...

y l ngnh tr ct hu ht cc nc ang pht trin, c bit l trong cc nc Asean phn ng dn s vn hot ng trong lnh vc nng nghip. Pht trin nng nghip gp phn rt quan trng cho vic n nh an ninh lng thc, thc phm nc tip nhn. y chnh l tiu chun ch o nh gi s n nh v tng ttrng kinh t cho mt nc. ODA ca Nht Bn cho lnh vc ny thng c thc hin bng vin tr khng hon li v vin tr tn dng.

(Lnh vc y t: ODA s dng nhm nng cao sc khe ca ngi dn, h tr xy dng, nng cp bnh vin, cung cp my mc y t hin i...Thng dng vin tr khng hon li v hp tc k thut. Nm 1993 Nht bn dnh 14% tng ODA cho y t, trong 53,6% ca s vin tr ny a vo Chu . Ngoi ra Nht Bn cn ng gp vo cc t chc quc t cho phong tro chng AIDS ca ton th gii.

(Gio dc: y l lnh vc c cc nc thc hin ODA quan tm v c coi nh l phng tin thc y s pht trin x hi v nn kinh t ca nc nhn ti tr. lnh vc ny Nht Bn thng thc hin nhiu khon vin tr khng hon li. V d trong thi gian 1989-1993, ODA Nht Bn gip xy dng 380 trng tiu hc v trung hc... ng thi ODA Nht cn ch vo dng vin tr hp tc k thut trang b cho trng hc. Ngoi ra Chnh ph Nht Bn cn h tr cc t chc phi Chnh ph ca Nht trong vic thc hin cc d n xy dng trng hc cho cc nc nhn ODA.

(Lnh vc nng lng: Nht Bn ch trng vo xy dng cc nh my in, cng ngh sn xut du, v th ODA ca h thng tp trung vo qui trnh cng ngh tit kim nng lng v gip cc nc nhn ODA s dng nng lng c hiu qu hn. Hn na cng phi ghi nhn k thut cng ngh lm gim bt s nhim mi trng ca Nht Bn. ODA dnh cho khu vc ny t 1989- 1993 chim khong 17% trong tng s cc khon vin tr v thng l vin tr tn dng. V d trong nm 1993 tng ODA cho vay dnh cho nng lng l 297,551 t yn chi cho 23 d n ca 9 nc l n , Vit Nam, Innxia, Thi Lan, Bangladesh, Malaysia, Trung Quc, Sri Lan ca v Iran.

(Giao thng vn ti: Nht Bn quan tm kh nhiu n lnh vc ny, dnh 20% lng ODA cho giao thng vn ti. Phn ln ngn sch ODA dnh cho GTVT l cho vay v ni chung u l nhng d n c thc hin Chu (chim khong 98% trn tng s ODA dnh cho GTVT), trong ch yu cho cc nc ASEAN. Tuy nhin, Nht Bn cng c thc hin vin tr khng hon li v vin tr hp tc k thut cho lnh vc ny. Bn cnh ODA Nht Bn cn quan tm n vic gip o to cn b k thut c chuyn mn trong vic qun l v iu hnh h thng giao thng vn ti.

(Truyn thng v vin thng, ODA Nht Bn t r s quan tm c bit ti lnh vc ny, do c im ca thng tin truyn thng c hiu qu tc ng rt ln ti cng nghip, thng nghip, qun l nh nc, gio dc, vn ha v nhiu lnh vc hot ng kinh t x hi v th Nht Bn a vo Chu t nm 1989- 1993 l 78,4% vn ODA cho vay trong tng s ODA cho lnh vc truyn thng v vin thng, 50% h thng vi sng ph 2500km Innxia v 76% h thng ny Jakarta c xy dng t ngun ODA ca Nht Bn. Cc khon vin tr khng hon li trong lnh vc ny thng c a n nhng vng ho lnh xy dng c s vt cht. Cn phn vin tr hp tc k thut c dng vo vic nhn ngi n o to tay ngh ti Nht Bn. V lu di lnh vc ny Nht Bn mun tng cng hp tc vi cc nc nhn ti tr o to nhng cn b k thut c trnh hiu bit v qun l c h thng truyn thng hin i thc hin cc cuc tip nhn chuyn giao k thut mi.

Biu2:Vn vay ODA ca Nht Bn cho bn nc thnh vin ASEANti 1998

n v: t yn

Lnh vcInnxiaPhilippinThi LanMalaysiaTng

Giao thng725,2542,8681,0129,42.078,4

Nng lng616,5244,7296,3372,41.529,9

Vin thng148,150,4102,813,4314,7

Cng nghip110,891,8112,775,6390,9

Nng nghip408,5138,2164,80,0711,5

Nghnh khc1.664,6716,1326,3157,32.864,3

Tng3.673,71.784,01.683,9748,17.889,7

( Ngun: B ngoi giao Nht Bn- 2000)4.2. Mt s thay i gn y v chnh sch ODA.

4.2.1. ODA Nht Bn t vai tr kinh t chuyn sang vai tr kinh t chnh tr:

ODA ca Nht Bn bc vo mt thi k mi, chnh sch ODA ca Nht Bn nhn mnh vo pht trin kinh t ca cc nc ang pht trin cho n tn gia nhng nm 1980, nhng hin nay mc tiu v vai tr ca n c m rng hn. Trong nhng nm 80, nn kinh t Nht Bn c c khon thng d v ti khon hin hnh khng l v Nht Bn b i hi phi chuyn cc khon thng d ny tr li cho cc nc ang pht trin. Cng gn nh cng thi gian , vn n ly tin ni ln ch yu cc nc M La Tinh. Ton b h thng ti chnh quc t s b e da nu nh cng ng th gii vo tnh trng phi ng u x tr mt cch thch ng i vi cuc khng hong n ny. Vi tnh hnh ti chnh nh vy, vic ti chu chuyn lng tin mt ti cc nc ang pht trin ca Nht Bn thc cht l s cung cp hng ha cho cng ng quc t, c ngha l lm n nh h thng ti chnh quc t.

Lin quan n vn trn Nht Bn quyt nh s tng nhng ng gp ca h i vi cc t chc ti chnh a phng v cc t chc ti chnh cng vi vin tr ca Nht Bn hoc cc khon cho vay v tr cp tng ng. Trong giai on ny, chnh sch vin tr ca Nht Bn c mt s thay i ng k, n bao gm nhng mc tiu v qui m rng ln hn, nhn mnh mt cch r rng vai tr ton cu v quc t ca Nht Bn. Do tc ng ca cuc chin tranh vng Vnh n ra Trung ng vo 1990, chnh sch vin tr ca Nht Bn pht trin xa hn nhng nguyn tc c bn ca n, c tnh n c cc nn kinh t chnh tr. Hin chng v vin tr pht trin chnh thc c hnh thnh t thng 6/1992 khng nh, v mt nguyn l ca n, khng ch nhm vo cc mc tiu kinh t m cn n lc nhm to ra mt x hi m bo t do, quyn con ngi v nn dn ch l nhng iu kin tin quyt. V nhng nguyn tc ca vin tr pht trin chnh thc, bn Hin chng cng trch dn bn im sau y:

S tng ng gia pht trin kinh t vi bo v mi trng

Khng s dng qu vin tr phc v cho cc mc ch qun s hoc khuyn khch cc cuc xung t quc t

Quan tm thch ng ti nhng xu hng trong chi tiu v mt qun s, pht trin hoc ch to v kh ph hy ln, nhp khu v xut khu v kh cc nc nhn vin tr.

Quan tm thch ng ti vic khuyn khch dn ch ha, nhng n lc nhm thc hin mt nn kinh t hng vo th trng, v duy tr cc quyn con ngi c bn t do.

4.2.2.iu chnh chnh sch ODA trc nhng thay i trong nn kinh t ca Nht Bn:

Trong nhng nm gn y nn kinh t Nht Bn gp rt nhiu kh khn, hin tng suy thoi ko di, v vy c nh hng n chnh sch vin tr ODA ca Nht Bn. Mt lot cc bin php khuyn khch kinh t da trn c s nhng chi tiu v ti chnh v suy thoi kinh t ko di lm cho thm ht ngn sch tng ln mt cch nhanh chng. T l thm ht ngn sch so vi GDP danh ngha vt qu con s 6%, cc khon n trong v ngoi nc so vi GDP danh ngha t ti 90%, y l con s cao nht trong cc nc pht trin. V vy, Chnh ph Nht Bn quyt nh ct gim 10% tng ngun ODA ca mnh trong nm ti kha 2003. Nhng thay i quan trng tp trung vo tn dng ODA. JBIC a ra chnh sch trung hn trong cung cp ODA cho cc nc ang pht trin c bit l cc nc trong ASEAN vi mt s ni dung chnh nh sau:

* Cc mc tiu trng tm ca ODA Nht Bn.

- Pht trin ngun nhn lc v xy dng th ch.V lnh vc ny quan tm n nhng vn sau:

H tr cho lnh vc ti chnh v ti kha.

Thc y cng nghip v thng mi quc t.

H tr xy dng h thng lut php v qun l H tr cho vic gia nhp WTO.-Xy dng v ci thin c s h tng cho cc lnh vc: in nng, giao thng vn ti v vin thng Tp trung u tin cho vic xy dng cc k hoch pht trin cc nh my in, ci tin mng li truyn ti v phn phi in.

H tr xy dng h thng giao thng vn ti.

u tin pht trin h thng mng li thng tin v cng ngh vin thng c.Lnh vc nng nghip v pht trin nng thn. Gio dc sc khe v dch v y t.Trong lnh vc gio dc, tp trung vo gio dc tiu hc. Tip tc a dng ha hp tc trong vic chm sc sc khe cng ng, ci tin phng php cha bnh.

Bo v mi trng. Trong lnh vc ny u tin theo cc hng sau:

Bo v mi trng t nhin c bit l bo v rng.

Bo v mi trng th.

Chng II :Vai tr ca ODA Nht Bn vi nn kinh t Vit NamI. Thc trng thu ht v s dng ODA ca Nht Bn Vit Nam.

1. ODA ca Nht bn vi Vit Nam.

Vit Nam v Nht Bn chnh thc lp quan h ngoi giao ngy 21/9/1973; Nm1992,Nht Bnquyt nh m li vin tr choVit Nam. Quan h gia Vit Nam-Nht Bn pht trin nhanh chng trn nhiu lnh vc v bc sang giai on mi v cht v i vo chiu su. Cc mi quan h kinh t chnh tr, giao lu vn ha khng ngng c m rng; hnh thnh khun kh quan h tm v m; s hiu bit gia hai nc khng ngng c tng ln.

Nht Bn bt u cung cp ODA cho Vit Nam vo nm 1975. Tuy nhin trc 1975 chnh ph Nht bn cng cung cp tn dng ODA cho chnh quyn Si Gn vi khi lng rt nh bn cnh khon bi thng chin tranh tr gi 13 t Yn. Sau mt thi gian di thc hin chnh sch "ng bng" n 1992 Nht Bn ni li hon ton vin tr cho Vit Nam, ODA ca Nht Bn tng dn v hin nay ang ng u cc nh ti tr cho Vit Nam k t 1995.

1.1.Giai on 1975-1978:

Trong giai on ny hot ng ODA ca Nht Bn dnh cho Vit Nam ch gm cc khon vin tr khng hon li di dng my mc, thit b, vt t, hng ha.

Trong hai nm 1975-1976, chnh ph Nht Bn quyt nh cung cp vin tr khng hon li u tin cho Vit Nam thng qua vic cung cp my o, xc, san nn tr gi 8,5 t yn. Sang nm 1976, Nht Bn tip tc ti tr khng hon li cho Vit Nam 5 t yn di hnh thc cung cp thit b v nguyn liu cho mt nh my sn xut xi mng c tng tr gi l 5 t yn. Tng s 13,5 t yn ny l khng ln v theo cc nh nghin cu khon vin tr ny chnh l khon bi thng chin tranh cho Vit Nam, m c l n phi c thc hin trc rt lu. Mc d khi cc nh kinh t a ra nhng nhn nh nh trn Chnh ph Nht Bn khng chnh thc tha nhn nh vy. Song iu quan trng hn c l chng trnh ti tr trong hai nm 1975-1976 c ngha nh l im mc nh du s khi u cho mi quan h Nht- Vit.

Thng 4/ 1978, Chnh ph Nht Bn ti tr khng hon li s thit b v hng ha (si bng, si tng hp, thit b phn phi in) tr gi 4 t yn cho Chnh ph Vit Nam. ng thi Nht Bn mun gn trch nhim hon tr 15,5 t yn m chnh quyn Si Gn vay trc cho Chnh ph Vit Nam. Sau hai nm thng lng, bn ci, cui cng hai nc cng t n mt tho thun, k kt mt ghi nh v "hon tr tn dng v n". Sau khi bn ghi nh ny c k kt tnh hnh din ra rt thun li. Thng 7/1978 mt khon tn dng hng ha 10 t yn cho Chnh Ph Vit Nam c thc hin di dng phn bn, si, thit b in t, dng c sn xut, thuc, xi mng, ha cht v cao su.Th nhng vic Vit Nam gip nhn dn Campuchia tin hnh cuc chin tranh xa b ch dit chng Pnpt l l do tr hon vic cung cp ODA ca Nht Bn cho Vit Nam.

Biu 12:ODA Nht Bn dnh cho Vit Nam giai on 1975-1978:

n v: t yn

NmTi tr khng hon liTi tr tn dng

19758,50

197650

197700

1978410

( Ngun: Japan Annual Report : 1978)

Nh vy trong 4 nm tng ODA Nht Bn cho Vit Nam ch t 27,5 t yn, con s ny rt thp so vi 3 nc nu trn. iu ny chng t giai on u cung cp ODA cho Vit Nam, Nht Bn rt "d chng" c rt nhiu l do gii thch nhng l do khch quan nht l bi v Vit Nam va mi thng nht, nn kinh t cn ngho nn, Nht bn cha r hng i ca Vit Nam, v vy Nht Bn cha tin tng vo sc pht trin ca Vit Nam trong tng lai.

1.2. Giai on 1979- 1991.

Chnh ph Nht Bn thc hin chnh sch "ng bng" hot ng cung cp ODA cho Vit Nam. Tuy nhin trong sut giai on ny, Nht Bn vn duy tr cung cp cho Vit Nam thng qua cc khon vin tr nhn o vi khi lng rt nh. Thc cht cc khon vin tr nhn o ny mang tnh cht "duy tr" cc quan h ngoi giao nhiu hn. Du sao th cc khon vin tr nhn o v vic duy tr cc cuc tip xc ngoi giao gia hai nc trong sut hn mt thp k trc khi ni li vin tr ODA chnh thc vn l nhng cht xc tc lm m mt phn quan h song phng vn b lnh cng do chnh sch "ng bng" ca Nht Bn.

1.3.Giai on 1992 n nay:

y c coi l giai on pht trin nht trong sut qu trnh thc hin ODA ca Nht Bn ti Vit Nam. Nht Bn v ASEAN c mi quan h kh khng kht v mi mt kinh t- chnh tr- vn ha x hi. B trng ngoi giao Nht cn tuyn b trong chuyn i thm Innxia rng "Nht Bn ch ni li ti tr cho Vit Nam sau khi tham kho kin ca ASEAN ". Trong nhng nm cui thp k 80 v u 90 c nhng cuc thm ving u n ca lnh o hai nc, iu ny th hin thin ch v n lc ca c hai pha nhm ni li hot ng cung cp ODA cho Vit Nam. T 1992-2000 vin tr ca Nht Bn cho Vit Nam gia tng u n, tng ga tr ODA t 744 t yn (s cam kt), gi tr ny gm vn vay ODA: 525 t yn; vin tr khng hon li: 59 t yn; h tr k thut: 33 t yn. Chng trnh h tr cho Vit Nam t u tin to iu kin pht trin bn vng v h tr xa i gim ngho. theo ui mc tiu trn, ra nm lnh vc u tin nh sau:

Pht trin ngun nhn lc v th ch.

Pht trin c s h tng.

Pht trin nng nghip v nng thn

Pht trin gio dc v y t.

Bo v mi trng.

Vi vic hoch nh r rng nm lnh vc nh trn vo nm 1992 Nht Bn ti tr cho Vit Nam tng s l 46,7 t yn, a Nht Bn ln v tr s 1 trong s cc nc cung cp vin tr ODA cho Vit Nam. Trong ti tr khng hon li l 1,2 t yn v ti tr tn dng l 45,5 t yn. Mt s d n ln c cp ti tr khng hon li l: D n phc hi v nng cp bnh vin Ch Ry- thnh ph H Ch Minh: 840 triu yn; d n cung cp thit b y t cho bnh vin Hai B Trng H Ni: 351 triu yn; d n trng rng c Lc: 333 triu yn; d n cung cp thit b th dc cho b vn ha: 49 triu yn; v 4 d n nh khc tr gi 14 triu yn.

Nm 1993 c tng s 16 d n- chng trnh c nhn ti tr ODA ca Nht Bn.Trong c 8 d n c cp tn dng l: Xy dng nh my nhit in Ph M (giai on I): 26942; xy dng nh my nhit in Ph Li: 730; Xy dng nh my thy in Hm Thun- a Mi: 1463; Nng cp ng quc l s I (giai on I): 3870; khi phc cu trn tuyn ng st H Ni- thnh ph H Ch Minh (giai onI): 4042; Nng cp cng Hi Phng (giai on I): 3975; Tn dng hng ha: 2500. Ngoi ra c 8 d n c nhn vin tr khng hon li: Tip tc khi phc v nng cp bnh vin ch Ry: 803; ci thin h thng cung cp nc khu vc Gia Lm- H Ni (giai onI): 984; cung cp thit b dy hc cho khoa Nng nghip thuc i hc Cn Th: 788; ci thin h thng cung cp nc khu vc Gia Lm- H Ni (giai onII): 65; Ti tr khng d n: 3000; ci thin thit b y t cho thnh ph H Ni: 565; cc d n nh khc: 19 (n v : triu yn).

Nm 1994 tng ti tr khng hon li l 79,64 ttriu USD. Ti tr tn dng vn tip tc cung cp cho cc d n t nm trc. Trong c 9 d n nhn ti tr khng hon li vi tng tr gi l 5672 triu yn: Tip tc khi phc v nng cp bnh vin Ch Ry: 877; ci thin tht b y t cho bnh vin H Ni: 1126; ci thin h thng cung cp nc cho khu vc Gia Lm- H Ni (giai onIII): 1512; xy dng cc trng tiu hc (giai on I): 1446; xy dng cng c Vng Tu: 379; cung cp thit b m nhc cho nhc vin H Ni: 43; cung cp h thng thc nghim ngn ng cho i hc Tng hp thnh ph H Ch Minh: 42; mt s d n nh khc: 12 (n v: triu yn).

T nm 1995 n nay Chnh ph Nht Bn ti tr khng hon li cho Vit Nam vi tng tr gi l : 11947 triu yn. Phn b cho xy dng cng c Vng Tu (giai onII): 238 triu yn; d n tim chng m rng ton quc. ng thi l khon tn dng 70 t yn xy dng cc cng trnh thuc h tng kinh t. Nht Bn lun ng v tr s mt trong s cc nh ti tr ODA cho Vit Nam.Biu13:Tng ODA ca Nht Bn cho Vit Nam giai on 1992 2000

Cn phi nhn mnh rng, nhng thnh cng trong qu trnh i mi Vit Nam, trn thc t to ra mt hnh nh tch cc v mt nim tin cho cc i tc ca Vit Nam, trong c Nht Bn. Thm vo l vic Vit Nam thc hin chnh cch i mi, m ca nn kinh t, a phng ha trong quan h kinh t i ngoi. y l chnh sch mang tnh hai mt h tr cho nhau. M rng a phng ha trong quan h i ngoi l mt chnh sch ph hp vi xu th ca ton cu ha ang din ra trn th gii, bi chnh hng i ny ph tan chnh sch bao vy cm vn t bn ngoi, thit lp tng bc quan h hiu bit v ph thuc ln nhau to mi trng thun li hp tc pht trin kinh t.

2. Nhng thnh tu t c t ngun ODA ca Nht Bn.

K t khi chnh thc ni li vin tr cho Vit Nam vo nm 1992. Nht Bn c nhng ng gp quan trng vo cng cuc chuyn i t nc sang nn kinh t th trng cng nh vo s nghip pht trin kinh t x hi ca t nc. Tnh theo tng vn ODA, Nht Bn tr thnh nh ti tr ln nht cho Vit Nam k t nm 1995. ng thi vi quan h hp tc kinh t Nht Bn, Vit Nam cng tr thnh nc tip nhn vin tr chin lc quan trng nht. Tnh theo s liu gii ngn dng, Vit Nam ng vo hng th t (Sau Innxia, Trung Quc v Thi Lan) trong cc nc tip nhn ODA ca Nht Bn vo nm 1999 v ng th hai sau Innxia vo nm 2000.

T nm 1992 n nay, ODA ca Nht Bn dnh cho Vit Nam t gn 14 t USD, chim 30% tng ODA ca cng ng quc t cam kt vi Vit Nam. c bit t nm 2005 ti nay, tng s vin tr ODA ca Nht Bn lun t hn 100 t yn mi nm. T nm 2001, Nht Bn ct gim 10% ngn sch ODA nhng vn gi v tng kim ngch ODA cho Vit Nam. Nm 2003, mc d ct gim 5,8% ODA cho cc nc ni chung, nhng ODA cho Vit Nam vn l 91,7 t yn, gim khong 1.2% so vi nm 2002. ODA ca Nht Bn dnh cho Vit Nam n nm 2007 l 1492,5 t yn, trong c cc khon cho vay l 1291,1 t yn, cp vin tr l 123,8 t yn v hp tc k thut l 77,6 t yn. Nm 2007, ODA ca Nht Bn dnh cho Vit Nam chim khong 20% tng ODA cho Vit Nam.

C cu vn ODA c Nht Bn cung cp cho Vit Nam t 1991 - 2007

Ngun vn ODA ca Nht Bn trong nhng nm qua gp phn quan trng trong pht trin kinh t- x hi ca Vit Nam. ODA c s dng trong nhiu lnh vc:t c s h tng kinh t n h tng x hi (Cc nghnh cng nghip, nng nghip , ti chnh tn dng) nng cp v xy dng mi hng lot cc d n c qui m ln trong cc lnh vc giao thng, in, thy li, cp thot nc, y t, gio dc o to. Mt lot cc ng quc l ( QL15, QL18, QL10, QL 10, QL1A) c xy dng v a vo s dng em li hiu qu kinh t rt cao. Bn cnh ci cch hu ht cc loi hnh o to ch yu: Tiu hc, trung hc, cao ng, i hc, dy ngh, ci thin cc dch v y t, k hoch ha gia nh, pht trin dn s, ci to v pht trin cc nh my cp thot nc hu ht cc thnh ph, th x... l nhng lnh vc u t c tnh "xc tc" va c tc dng trc mt, ng thi l c s lu di cho s nghip cng nghip ha, hin i ha t nc.

Hin nay s dng ngun vn ODA ca Nht Bn ch trng hn vo lnh vc nng nghip v pht trin nng thn nh vy gp phn gia tng sn lng nng nghip vi nhp pht trin tng i cao trong thi gian qua

Thng qua vin tr khng hon li Chnh ph Nht Bn gip Vit Nam xy dng mt s cng trnh h tng kinh t- x hi c qui m ln nh: Khi phc bnh vin ch Ry, xy dng cng c Ct L (Vng Tu), nng cp bnh vin Bch Mai, xy dng h thng cp nc Gia Lm, xy dng cc cu nh nng thn, xy dng hn 200 trng tiu hc vng bo, m rng h thng cp nc tnh Hi Dng, xy dng h thng thy li Tn Chi, xy dng trung tm hp tc ngun nhn lc ti H Ni v TP H Ch Minh...

Vi cc d n hp tc k thut, Chnh ph Nht Bn h tr lp cc qui hoch tng th pht trin cc nghnh nh: in lc, giao thng, nghin cu kh thi, lp thit k chi tit, kho st v mi trng... o to cn b khoa hc k thut, qun l ti Nht Bn, c chuyn gia t vn, cn b tnh nguyn...Trong nhng nm gn y,Chnh ph Nht Bn ch trng s dng h tr k thut h tr qu trnh chuyn i kinh t, xy dng php lut, h tr pht trin ngun nhn lc, tng cng nng lc th ch...

V tn dng u i, k t khi Chnh ph Nht Bn chnh thc ni li vic cung cp ODA cho Vit Nam thng 11/1992 cho n nm 2001, hai Chnh ph k 69 hip nh vay tn dng u i ca Ngn hng Hp tc Quc t Nht Bn (JBIC). Tng s tn dng, bao gm c tn dng u i thng nin v tn dng c bit ng Yn, tn dng Miyazawa m pha Nht Bn cam kt cho n nay l 726,3 t Yn. Trong s 45,5 t Yn tn dng bc cu thanh ton n c (ca chnh quyn Si Gn), phn cn li trin khai thc hin 38 cng trnh v chng trnh pht trin kinh t ln ca nc ta trong cc lnh vc ch yu sau: Nng lng (xy dng cc nh my nhit in Ph M 1, nhit in Ph Li 2, cm thy in Hm Thun- ami, nhit in mn, phc hi cc nh my nhit in Cn Th v thy in a Nhim, xy dng ng dy ti in 500 KV Ph M- Nh B- Ph Lm), Giao thng vn ti.

3. Mt s d n u t ni bt ca Nht Bn vo Vit Nam:

3.1. Cu Bi Chy

D n cu Bi Chy c thc hin bng vn vay ODA Nht Bn v vn i ng trong nc vi tng mc u t 2.140 t ng. D n do TEDI lp bo co nghin cu kh thi v c Vin Cu v Kt cu Nht Bn (JBSI) xem xt v hon chnh li nm 1997). Th tng Chnh ph c Quyt nh s 634/Q-TTg ngy 20/7/1998 ph duyt u t D n, sau c sa i, b sung mt s iu ti Quyt nh s 1305/Q-TTg ngy 1/10/2001. Ngy 02 thng 12 nm 2006, D n cu Bi Chy bc qua eo bin Ca Lc trn vnh H Long sau hn 3 nm xy dng c chnh thc ct bng khnh thnh v thng xe. y l cy cu b tng d ng lc mt mt phng dy u tin c xy dng ti Vit Nam, ng thi, cng lp k lc th gii mi v chiu di nhp chnh i vi kt cu cu loi ny (435m). Cu Bi Chy nm trn Quc l 18 ni lin 2 khu vc trung tm vn ha kinh t ca tnh Qung Ninh l Hn Gai v Bi Chy. Cu Bi Chy sau khi hon thnh s thay th bn ph Bi Chy hin ti, to iu kin thun li cho giao thng ni thnh ph H Long v ni thng ton b Quc l 18 trc giao thng huyt mch ca tam gic kinh t: H Ni Hi Phng Qung Ninh, gp phn quan trng trong vic thc y pht trin kinh t x hi ca ton b vng ng Bc t nc.

3.2. D n xy dng nh ga hnh khch quc t sn bay Tn Sn Nht

D n ny c Chnh ph Nht Bn h tr ti chnh trong khun kh vn vay c bit ca Chnh ph Nht Bn v Ngn hng Hp tc Quc t Nht Bn (JICA). ng Masayuki Karasawa - Trng i din Vn phng JICA ti H Ni cho rng: ""Dch v hng khng l ngnh c tnh cnh tranh ton cu. Nh ga mi ny s cung cp y nhng dch v sn bay quc t Tn Sn Nht c th cnh tranh vi cc sn bay ln hin i trong khu vc"JICA cung cp mt khon vay ODA tr gi 22,768 t yn (khong 200 triu USD) cho vic xy dng, mua sm trang thit b v cc dch v t vn cho D n ny. Khon vay c thi gian tr n 40 nm, n hn 10 nm. Vn vay JICA chim 85% tng gi tr u t ca d n, s cn li c ti tr t ngn sch ca c quan ch qun l Cm cng hng khng min Nam, thuc Cc Hng khng dn dng Vit Nam. n v thit k v gim st thi cng l Cng ty T vn sn bay Nht Bn (JAC) v n v trng thu thc hin d n (bao gm c mua sm thit b v xy lp) l lin doanh Kajima, Tasei, Obayashi v Maeda.Ngy 17/12/2007, nh ga hnh khch quc t sn bay Tn Sn Nht chnh thc khnh thnh sau 3 thng hot ng th nghim.Theo k hoch, nh ga hnh khch quc t sn bay Tn Sn Nht s hot ng vo cui nm 2006. Vi din tch 92.920m2, nh ga ny c y trang thit b ng b hin i t tiu chun quc t gm: 10 b bng chuyn hnh l, 8 b ng lng i dn khch dng cho my bay c ln, 8 h thng bng ti cho ngi i b, 20 cu thang cun, 18 thang my, h thng bng thng tin chuyn bay v h thng an ninh.y l nh ga u tin ti Vit Nam c h thng phn loi hnh l t ng theo cc chuyn bay, gip hnh khch thun tin trong vic lm th tc (lm th tc bt c quy no) v rt ngn thi gian chun b cho mt chuyn bay

3.3.Hm qua o Hi Vn

D n xy dng Hm ng b qua o Hi Vn c Th tng ph duyt u t ti Quyt nh s 905/Q-TTg ngy 30/9/1998, c khi cng ngy 27/8/2000 v chnh thc bc vo xy dng thng 10/2000. D n c chia lm 10 gi thu: 1 gi thu T vn, 5 gi thu xy dng v 4 gi thu cung cp lp t thit b phc v vn hnh v khai thc ng hm. D n c u t bng ngun vn vay ODA ca Chnh ph Nht Bn thng qua Ngn hng Hp tc Quc t Nht Bn (JICA) v vn i ng ca Chnh ph Vit Nam do Ban Qun l d n 85 thuc B Giao thng Vn ti lm i din Ch u t.y l hm ng b ln nht c xy dng Vit Nam v l mt trong 30 hm ln v hin i nht ca th gii vi h thng ng hm hon chnh c tng chiu di 15,1 km. Hm Hi Vn c trang b v lp t cc h thng thit b in, thng gi... t chun ca Nht Bn, Phn Lan vi tnh nng t ng ha cao. Tng vn u t xy dng hm Hi Vn hn 127,9 triu USD. Trong vn ODA chim hn 75%.Vic thng xe cng trnh hm ng b qua o Hi Vn ci thin c bn iu kin giao thng qua li trn on ng o him tr, thng xuyn xy ra tnh trng ch tc v tai nn giao thng; gim qung ng phi chy xe qua o t 22 km xung cn 10 km bng tuyn ng hm an ton, thun li v hiu qu kinh t cao. Ngoi ra, m ng hm l to iu kin thun li cho pht trin kinh t x hi ca c nc, nhng trc tip l ca min Trung. M ng hm l im u v im cui ca con ng hnh lang ng - Ty, l con ng m cc nc ASEAN v cc nc vng sng M Kng coi y l mt trong nhng d n quan trng.

4.Mt s tn ti trong thu ht v s dng ODA ca Nht Bn Vit Nam.

4.1.Nhng tn ti trong thu ht v s dng ODA ca Nht Bn Vit Nam

(Mc d Vit Nam c nhn vin tr ODA t Nht Bn kh sm, nhng ch thc s bt u c hiu qu t nm 1993, v vy chng ta cn phi tng bc va lm va t tm ra li i thch hp cho mnh, cho nn thi gian rt vn thng b ko di, tc gii ngn chm so vi cc nc khc trn th gii. Trong thi gian gn y mc gii ngn ODA c xu hng tng ln.

( Kh khn trong vic tip nhn ngun ODA mt phn xut pht t bn cung cp vin tr. i khi nh ti tr t ra qu nhiu nhng yu cu chi tit v chun mc trong khi Vit Nam li va mi chuyn sang nn kinh t th trng, cha c kinh nghim tip nhn v k thut cn thit p ng nhng nhu cu . Hoc th tc gii ngn do cc nh ti tr ra kh phc tp: Cc khon vay u c rng buc v mua sm, u thu, chn t vn...ng thi mt s d n do cc nh ti tr thit k khng st vi tnh hnh thc t Vit Nam, nnpha Vit Nam li phi mt nhiu thi gian iu chnh cho ph hp hn.

(Ngoi ra nhng qui trnh, th tc php l ca nc ch nh (Vit Nam) v nh ti tr c nhiu vn cn "chnh" nhau, nhiu khi phi iu chnh nhiu ln mi di n thng nht , c bit i vi nhng vn nhy cm nh: di dn, ti nh c bt buc...

( Nhng nguyn nhn trn lm cho tin gii ngn ODA b chm li; y l mt thit thi trong qu trnh vn ng ngun vn t nc ngoi khi chng ta cn trong tnh trng thiu vn trm trng, mt khc cn nh hng n nim tin ca cc nh ti tr v kh nng thu ht vn ODA ca Vit Nam. Do vic nng cao mc gii ngn, tng kh nng hp th ngun vin tr pht trin chnh thc ODA ang l vn quan trng v cp bch t ra trc mt chng ta.(Ngoi ra qu trnh tip nhn v s dng ODA Vit Nam cn ang mi m, chng ta va hc tp- va thc hnh trong iu kin c nhiu khc bit v qui nh gia trong nc v nc ngoi, c nhiu iu khc bit trong th tc cung cp ODA gia cc nh ti tr... chc chn khng trnh khi nhng thiu st trong khu tip nhn v s dng ODA ni chung v ODA Nht Bn ni ring.

(C ch qun l v s dng ngun vin tr cn nhiu im chng cho, rm r nn i lc dn n tnh trng chm ch trong vic thnh lp cc Ban qun l d n. V d nh mt d n thuc lnh vc lm nghip khi c hiu lc ba thng m vn khng m c ti khon do thiu nhn s, sau 5 thng d n ny mi rt c mt khon tin tm ng hot ng. Hoc d n "Xy dng h tng c s nng thn" do thiu cn b gi i o to nn thi gian trin khai d n b chm li.(V nng lc v kh nng lm vic ca cc nhn vin trong mi trng ODA. Theo nh gi ca nhiu nh phn tch trong v ngoi nc, mc d ta qua thi gian kh di tip nhn ngun h tr pht trin chnh thc, nhng nhn s trong cng tc iu hnh- s dng ngun vn ODA nhng cp khc nhau hin ang thiu v s lng v yu v cht lng, h cn qu yu so vi yu quc t v yu cu ca cc nh ti tr. y l mt vn c nhiu ngi quan tm xem xt, nhng tc khc phc nhng yu km ny cn qu chm. Dn n hu qu l cc khu trong qu trnh tip nhn v s dng vin tr u c nhng sai lm lp li nhiu ln, lm nh hng n hiu qu s dng vn vay v uy tn ca Vit Nam trong vic huy ng v tip nhn ODA.

4.2.Nguyn nhn

Cnhiu nguyn nhn dnn tnh hnh ny. Cthch ra mt snguyn nhn cth nh sau :

- Mt l,Mt s gii lnh o ca Chnh ph, ca chnh quyn a phng v ch u t cquan im nhn nhn chang vngun vn ti trODA. ng ltrong ngun vn ODA cmt phn lvin trkhng hon li, song phn ny ch chim khong 20-30%, phn cn li l vn vay. Do thi hn vay di, thi hnn hn di, li sut thp, p lc trnch pht sinh sau thi gian di sau ny nn dto nn s chquan trong quyt nh, la chn ngun ti tr ODA. Ngoi ra, c quan m phn trc tip vi nh ti tr thng lcc b, ngnh trong Chnh phnn chu tcha thy ht tcng ca nhng iu kin kh khn mnhti trrng buc.

-Hai l, phi qun l da vo kt qu l mt trong nhng nguyn tc quan trng nht trong qun lngun ODA, li khng phi lun csng tnh tpha cc c quan chqun v chu tcc DA ODA. Cc chuyn gia ca Chng trnh nng cao nng lc ton din vqun lODA ti Vit Nam tin hnh thm dkin ca 24 c quan chqun v qun lvn ODA, kt quchc70,2% tnng quan im trn, s cn li khng ng hoc khng ckin. iu ny cho thy smhtrong nhn thc vphng cch qun lca mt scquan ch qun.

-Ba l, cha c chin lc vn ng v s dng ODA mt cch r rng v ph hp vi chin lc pht trin kinh txhi cat nc. Th tng Chnh phcng giao trch nhim hoch nh chin lc ndi hn, son tho danh mc cc chng trnh, DA cu t tngun vn vay nc ngoi hng nm ca quc gia. Song thit ngh nhthl cha. Cch thc huy ng vu t bng vn ODA cnhng imc thrt khc bit. Do , Chnh phcn phi hoch nh chin lc vnng sdng ODA mt cch ph hp, dy lvn khkhn ph thuc phn nhiu vonh, khnng ca cc nhti tr.

-Bn l, khun kh th ch php l cha hon thin v ng b. Nhn chung, Chnh ph cha xy dng c cchthng nht gia ntrong nc v nnc ngoi ca quc gia . Cc quy nh php lqun lnni chung, ngun ODA ni ring chyuiu chnh vkim sot cc quan htrc vtrong qutrnh u t. Cn giai on sau u t, cc chnh php lhu nhcn rt slc, c thni lcn bng.

-Nm l, c ch vn ng v s dng ngun ODA qu phc tp lin quan n nhiu cp bngnh, a phng. Hn na, iu ny cn phthuc vo cch thc ca tng nhti tr. Do vy, mt d nu tbng ngun vn ODA khng thnh cng (khng tm kim vvnng c nhti tr, thtc chm, vn b tht thot, cng trnh vn hnh v khai thc khng hiu qu) thng lin quan n trch nhim nhiu cp, nhiu bphn khc nhau. Do vy, chng ta gp khkhn khi mun xcnh nguyn nhn ch thc cbin php tho gkp thi.

-Su l, nng lc ca i ng cn b qun l ODA - nh nu qua trn l khyu km cha p ng c nhu cu. Nng lc cai ng cn btrong lnh vc nycc b ngnh cn tng i khddo c chuyn mn ha, co to bi dng vc iu kin tip cn cc ngun thng tin cn thit mt cch thng xuyn.Cncc a phng, i ngcn blm cng tc qun lODA chac chuyn mn ha, tc bi dng vkhng ciu kin tip cn cc ngun thng tin chuyn bit. Nu cchng cng chlcho tng dn mt, trong khi trnh ca cn ba phng li khng ng u nn gp khnhiu khkhn. Chng hn Bc Giang, trin khai mt d n xai gim ngho do WB ti tr,a phng mt hn 2 nm cho cng tco to, bi dng nng cao nng lc qun lca cn ba phng.

-By l, vn bt cp trong phn cp qun l vn ODA gia trung ng va phng. Ngun ODA lca Chnh phnc ngoi vcc tchc quc tdnh cho Vit Nam qua Chnh phnn Chnh phphi thng nht qun l.Song, rrng Chnh phkhng thtrc tip qun lton b cc dn ODA, nn nht thit phi cs phn cp cho chnh quyna phng. Song hin nay, chng ta cha c hthng tiu ch phn cp rrng, chmi da vo qui m ca dn quytnh phn cp: Chnh ph trc tip qun lcc DA ln, cn chnh quyn a phng c phn cp qun l mt sDA qui mnh. Skhng rrng trong phn cp qun lvn ODA lmt trong nhng nguyn nhn gy nn schm trv n y trch nhim ln nhau gia cc cp.II.Trin vng thu ht ODA nht bn trong thi gian ti.

Trong tnh hnh kinh t x hi nh hin nay, nhu cu vn ODA m nc ta cn l mt lng rt ln. Bi v xu th ton cu ha yu cu cc nc ang pht trin phi t ti mt trnh nht nh v mi mt nh: kinh t- chnh tr- vn ha- x hi. V vy trong thi gian nc ta cn mt lng ODA kh ln tip tc pht trin kinh t n nh lu di. Tuy nhin p ng nhu cu ny, khng ch nh ngun ODA Nht Bn m cn c s cung cp ca nhiu nh ti tr khc na.

Nh vy pht trin kinh t- x hi, Vit Nam ch trng huy ng mi ngun lc, trong ngun lc trong nc c tnh cht quyt nh, ngun lc bn ngoi c ngha quyt nh.

Tng nhu cu ngun vn u t pht trin trong 5 nm 2001-2005 d kin khong 60 t USD, trong ngun vn trong nc khong 40 t USD, ngun vn huy ng t bn ngoi 20 t USD. Trong ngun vn ngoi nc, Vit Nam d kin thc hin khong 11 t USD FDI v 9 t ODA.Ngun vn ODA tip tc u tin s dng h tr t c cc mc tiu pht trin Thin nin k(MDGs), c bit l xa i, gim ngho, pht trin kt cu h tng kinh t, x hi, pht trin th ch v bo v mi trng...Nh vy, t ngun vn ODA, trong thi k 2001-2005 bnh qun hng nm cn gii ngn khong 1,8 t USD. Theo tnh ton, t c mc gii ngn ny, hng nm Vit Nam cn c cam kt ODA khong trn 2 t USD/nm.

Trong hai nm 2001- 2002, bnh qun mt nm gii ngn c khong 1,5 t USD, mi t khong 80% nhu cu gii ngn bnh qun mt nm thi k 2001-2005. Thc t ny i hi cc c quan lin quan Vit Nam cn c cc bin php c hiu qu ci thin tt hn tnh hnh gii ngn ngun vn ODA.

Trong thi gian qua, Vit Nam hp tc cht ch cng vi cc i tc pht trin nhm hon thin v ng b ha cc vn bn php qui, ci thin qui trnh v th tc qun l, s dng ODA.Vic s dng ODA s tip tc nh hng vo vic thc hin cc mc tiu sau: dnh khong 15% vn ODA cho cc ngnh nng nghip, thy li, lm nghip, thy sn, kt hp vi mc tiu pht trin nng nghip- nng thn v xa i gim ngho; khong 25% cho ngnh nng lng, cng nghip; khong 25% cho ngnh giao thng, bu in, cp thot nc v th. Coi trng s dng ngun vn ODA trong cc lnh vc pht trin ngun nhn lc, x hi, y t, gio dc v o to, khoa hc v cng ngh v bo v mi trng.

Nh vy trong thi gian ti gii quyt nhu cu vn ODA ln nh vy i hi Vit Nam phi c s n lc hn na va ci thin mi trng chnh sch cng nh a ra bin php hp l tng cng kh nng thu ht v s dng ngun ODA ngy cng hiu qu hn. Chng III. Mt s gii php nhm tng cng thu ht v s dng ODA ca Nht bn Vit Nam.

1. V c ch chnh sch:

Phi tin hnh xy dng chnh sch tng th v qun l, gim st vay v tr n nc ngoi c hoch nh trong mi tng quan cht ch vi cc chnh sch v mc tiu pht trin kinh t- x hi tm v m v vi m; trong vic qun l vay v tr n Nht Bn phi tnh n cc ch tiu c bn v n nc Nht nh: Kh nng hp th vn vay Nht Bn (tng s n/ GDP); ch tiu kh nng hon tr n (tng ngha v tr n/ thu nhp xut khu); ch tiu kh nng vay thm tng nm.

Phi nhanh chng hon chnh cc chnh sch, ch v vay v qun l vay n ca Nht Bn ni ring v ca nc ngoi ni chung.

Hi ha qui trnh v th tc ODA l mt vic lm rt cn thit. Bi v: Hi ha trc ht l s minh bch v qui trnh v th tc ODA ca c hai pha- nc tip nhn v i tc ti tr. Trn c s ny, hot ng hi ha s din ra nhm to ra qui trnh v th tc ODA thng sut. Tn trng s a dng v tnh c th ca nh ti tr l mt yu cu m bo tnh kh thi ca hi ha qui trnh v th tc ODA.

Cn r sot li nh mc, xa b cc nh mc lc hu, xy dng cc nh mc m bo khoa hc tin tin ph hp vi thc tin. Cn xem li qui trnh u thu, xt thu, giao thu gim s khc bit gia trong v ngoi nc, tuy nhin n phi ph hp vi iu kin Vit Nam, phi n gin ha th tc hnh chnh, khng rm r, phc tp nh hng n tc gii ngn ODA .

Qun l vay n cn xc nh r trch nhim ca ngi vay v ngi s dng vn vay, chng li vo Nh Nc. ng thi phi qun l cht lng cc khon vay ODA. c bit l khu xy dng d n; nng cao trch nhim c nhn (vt cht, hnh chnh, hnh s...) ca ngi ra quyt nh u t. C th l:

Ban hnh cc thng t hng dn tht c th thc hin tt cc ngh nh ca Chnh Ph v qun l vay v tr n nc ngoi, hon chnh hnh thnh qu tch ly tr n nc ngoi nhm to ngun tr n cho Chnh Ph, m bo tr n ng hn, khng ri vo n chng cht, khng c kh nng thanh ton.

Ban hnh cc qui ch chung cho vay li ngun vn vay nc ngoi, khuyn khch s tham gia ca cc nghnh, a phng, cc c s vo khai thc ngun vn ODA, nhm khc phc tnh trng ln xn hin nay trong xc nh cc iu kin cho vay li.

2. T chc thc hin:

Xc nh r trch nhim hn na ca tng c quan qun l v ca ngi vay vn ODA trong vic huy ng vn vay v s dng, qun l ngun vn ODA cho vay li phi c ng b, thng nht qua u mi l B K hoch v u t v B Ti chnh thc hin cho vay li hoc y quyn cho Ngn hng Thng mi cho vay theo qui nh.Khi xy dng hng mc cc chng trnh, d n u tin u t ca Nh nc cn ch r th t u tin theo tng chng trnh, d n lm cn c vn ng vn vay nc ngoi.

Cc ngun vn vin tr cho tng tnh vc cn phi phn b theo trt t u tin vi c cu c th, kt hp vi nhng kh nng v nhu cu vn i ng c tnh ton c th. Phi xc nh r vn i ng ngay t khi bt u, m bo tnh kh thi. Nh nc ch b tr vn i ng cho nhng d n xy dng c s h tng khng c kh nng thu hi vn trc tip. Cc d n cn li, ch u t cn c phng n b tr vn i ng chc chn hn mi a vo k hoch s dng vn ODA. y l vn then cht cho yu cu s dng hp l c hiu qu cc ngun ti tr bn ngoi.

Kin ton b my qun l vay v tr n trong cc c quan thc hin qun l n nc ngoi. Tng cng o to, bi dng kin thc lp v qun l d n cc b, nghnh. a phng nhm m bo kh nng lp k hoch, lp d n v qun l cc d n ca cc b, nghnh. Nng cao trnh thm nh xt duyt, quyt nh i vi cc d n ngay tng b, nghnh, a phng cng nh huy ng cc ngun vn i ng trong nc nhm lm cho vic hp th ngun vn nc ngoi c hiu qu cao hn na.

Tng cng cng tc qun l, gim st n nc ngoi ngay t khu m phn, gim st vic u thu, mua sm thit b, t vn, k kt cc hp ng, thc hin rt vn, s dng vn, quyt ton n v b tr ngun tr n.

Tng cng hon thin h thng thng k, k ton v n nc ngoi, y mnh cng tc tuyn truyn i vi cc i tc ti tr h hiu thm v th ch iu phi v qun l vay n nc ngoi, ngun ODA.

Cc c quan hu quan Vit Nam hp tc cht ch vi cc i tc trong vic nh gi nh k cc chng trnh, d n ODA. B K hoch v u t cng vi cc nh ti tr song phng v a phng nh gi thng nin c gi ODA. Nhng kt qu nh gi rt hu ch gp phn nng cao hiu qu ODA. Ngoi ra vic chia s thng tin v tnh hnh thc hin ODA cng c ci thin gia cc c quan lin quan Vit Nam v cc nh ti tr. Bn cnh cn nng cao nng lc theo di v nh gi d n ca cc c quan hu quan Vit Nam.

3. V s dng ODA.

Chnh ph ch o B K Hoch v u t trc tip qun l vic s dng ngun ODA, ng thi kin quyt thc hin nguyn tc "Ai vay ngi y tr trong khu vc kinh t Nh nc".

S dng vn vay u i ODA phi coi trng hiu qu kinh t, khng c s dng ht tt c cc khon thu nhp rng c m cn phi gi li mt phn hon tr li vn, li kp thi nhm m bo uy tn quc t.

La chn lnh vc s dng vn ODA trong tng thi k thch hp em li hiu qu kinh t co nht.

Hin nay Vit Nam nn kinh t t kt qu trn din rng da vo lung vn u t trc tip nc ngoi lu di th vic ci thin c s h tng tr thnh nhim v cp bch. Do trong thi k u ca s nghip cng nghip ha, hin i ha, Vit Nam cn tp trung vn c bit l vn u i nc ngoi ODA u t cho cc d n xy dng c s h tng kinh t, cc c s sn xut to nhiu vic lm, cc d n u t quan trng ca Nh nc tng thi k pht trin: Nghnh in, xi mng, st thp, cp thot nc, du m, tu nh c xa b.

V lu di th chin lc s dng vn vay phi theo hng: S dng vn vay nc ngoi kt hp vi cng cuc ci cch ngy cng su sc hn, tng cng xut khu hng ha, iu chnh chin lc thay th hng nhp khu.

Xy dng h thng kim sot, nh gi vic s dng ngun vn ODA.

Vn vay phi c s dng ng mc ch c thm nh ph duyt, qun trit phng chm vn vay phi c s dng ton b vo mc ch u t pht trin, khng dng trang tri nhu cu tiu dng.

Xc nh kh nng tr n c gc v li trong tng lai xy dng k hoch tr n cc khon vin tr tn dng, c bit l tn dng u i trong nhng nm u mi a vo s dng cha bc l kh khn cho ngi tip nhn. Cng vi thi gian, khon n n hn phi tr s l gnh nng cho n v nu hiu qu u t khng cao. Do khi Chnh ph p dng nhng c ch ti tr khc nhau, cho cc lnh vc khc nhau, cng ng ngha vi vic mi ngnh, a phng phi t xc nh hiu qu s dng vn c k hoch to cc khon tch ly, sau ny tr n nc ngoi thng qua b ti chnh

Th tc qun l cht ch, nhng phi thun li cho ngi s dng trong vic rt vn v s dng vn. Khng gy phin h lm gim tc di ngn. Phi t cc hn mc s dng v kim tra cht ch vic chi tiu, theo di qu trnh thc hin v qun l gii ngn d n. B Ti Chnh nn tip tc nghin cu v ban hnh, hng dn v mu biu bo co thng nht, ch thng tin, bo co nh k s dng vn vay ca cc d n phi c thc thi nghim chnh, c bit cho bit c th cc khon do Nh nc ti tr trc tip (chi chuyn gia, chi o to, kho st nc ngoi..) i vi tng d n Chnh ph nm bt cp nht c y thng tin trong v ngoi nc v bin ng ca nhng nhn t c kh nng tc ng n ngun vn vay nh: gi c cc yu t u vo phc v cho sn xut, gi c th trng, bin ng ca th trng ti chnh (v vn t gi chng hn)... phc v cho cc hot ng iu phi v gim st nh gi tnh hiu qu ca cc chng trnh, d n s dng ngun vn ODA, nht l vic nh gi sau d n, chun b cho cc d n, chng trnh sp ti. ng thi tin hnh x l kp thi v c nhng quyt nh vay vn thch hp, linh hot, trnh tnh trng l do tc ng ca cc nhn t khch quan khi d n i vo hot ng.

KT LUNVit Nam ang trn con ng pht trin v hi nhp. iu kin tin quyt mt t nc pht trin bn vng chnh l ni lc bn trong ca mnh. Tuy nhin pht trin vi mt tc nhanh v mnh, c th bt kp cc nc pht trin trn th gii, ngoi ni lc bn trong, nc ta cn cn nhiu s u t t cc nc pht trin.Vi nhng li th ca mnh, Vit Nam v ang nhn c rt nhiu ngun vn gin tip ln trc tip t nc ngoi, c bit l Nht Bn. Tuy nhin, trong vi nm tr li y, tnh hnh s dng cc ngun vn, ngun h tr t nc ngoi ca Vit Nam xut hin mt vi biu hin tiu cc. Hy vng rng Nh nc cng nh Chnh ph s c nhiu gii php ngn chn nhng biu hin tiu cc , tnh hnh s dng vn nc ngoi ca Vit Nam tr nn tt hn na, Vit Nam lun l im n l tng ca cc nh u t, khng ch ring Nht Bn m cn ca nhiu nc khc trn th gii. EMBED Excel.Chart.8 \s

PAGE 5

_1335070727.xlsChart1

4651992

5073

731994

125105

8095

83105

88106

10057

701010

Vin tr tn dng

Vin tr khng hon li

H tr k thut

nm

triu yn

Sheet1

199219931994199519961997199819992000

Vin tr tn dng4650712580838810070

Vin tr khng hon li5731091010510

H tr k thut35556710