nvog bijpraatmiddag thema pensioenen

26
11e Algemene Vergadering Donderdag 1 december Stand van Zaken Pensioenen Jos Berkemeijer chmea Gepensioneerden Verenigin NVOG Bijpraatmiddag Thema Pensioenen 21 februari 2017 Presentatie Jos Berkemeijer The problem is not the problem. The problem is your attitude about the problem! ― Captain Jack Sparrow ―

Upload: jos-berkemeijer

Post on 12-Apr-2017

68 views

Category:

Education


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

11e Algemene Vergadering Donderdag 1 december 2016

Stand van Zaken PensioenenJos Berkemeijer

Achmea Gepensioneerden Vereniging

NVOG Bijpraatmiddag Thema Pensioenen21 februari 2017

Presentatie Jos Berkemeijer

The problem is not the problem. The problem is your attitude about the problem!

― Captain Jack Sparrow ―

Page 2: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 2

Pensioenagenda Waar staan we en waar gaan we naar toe?

1. Pensioenhoogwaterstanden

2. Nieuw Pensioenstelsel

I. Waar staan we en hoe verder?

II. Pensioenfederatie, CPB en Valkuilen

III. Uitgangspunten ouderenorganisaties

IV. Principes ouderenorganisaties

V. Bij SER ingebrachte gesprekspunten

3. Nog belangrijker dan een goed pensioen?

21 februari 2017

Page 3: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 3

PensioenhoogwaterstandenDekkingsgraad naar omvang pensioenfondsen

21 februari 2017

Page 4: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 4

PensioenhoogwaterstandenBeleidsdekkingsgraad en actuele dekkingsgraad

21 februari 2017

Page 5: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 5

PensioenhoogwaterstandenDekkingsgraad: Voorbeeld Generatiesolidariteit ABP

Ontwikkeling dekkingsgraad ABP indien eind 2007 de vermogens waren toegerekend aan generaties

Bron: Peter Vlaar Mejudice 21 februari 2017

Voor de premie wordt uitgegaan van een vaste 3,25% disconteringsvoet zonder herstelopslagen

Page 6: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 6

PensioenhoogwaterstandenKortingen Pensioenen: ‘Saved by the Bell’

21 februari 2017

• Het overgrote deel van de pensioenfondsen hoeft dit jaar geen kortingen door te voeren.

• Daarom wijzigt het kabinet de wettelijke hersteltermijnen voor pensioenfondsen niet.

• Maximaal vijf fondsen van de in totaal 290 fondsen voeren mogelijk dit jaar een korting door van minder dan 1%.

• Deze fondsen tellen in totaal minder dan 25.000 deelnemers, waarvan minder dan 4.000 mensen gepensioneerd zijn.

• Kortingsdreiging in 2020 blijft onverkort gehandhaafd

Page 7: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 7

PensioenhoogwaterstandenWetsvoorstel Krol ‘2% bodemrente’ afgewezen

21 februari 2017

Page 8: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

8

PensioenhoogwaterstandenCPB-rapport ‘Effecten van bodem in rekenrente..

21 februari 2017NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer

Page 9: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 9

PensioenhoogwaterstandenGelukkig naderen jongeren en ouderen tot elkaar…

21 februari 2017

Page 10: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

10

PensioenhoogwaterstandenDe verkiezingen zullen duidelijkheid brengen

21 februari 2017NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer

Page 11: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 11

Nieuw PensioenstelselWaar staan we en hoe verder?

21 februari 2017

• Maart 2016, Klijnsma: nieuw pensioenstelsel is zaak voor volgende regering

• Mei 2016, SER Verkenning. Voorkeur: Variant IV-C: Persoonlijk pensioenvermogen met collectieve risicodeling.Beleggingsrisico wordt gedeeld met toekomstige opbouw (actieven)

• Juli 2016, Klijnsma: Perspectiefnota Toekomst Pensioenstelsel- Variant IV-C en Variant I-B: Voorwaardelijke collectieve uitkeringsovereenkomst- Doelstelling: invoering nieuw stelsel in 2020- Onderzoek Pensioenfederatie (cie. Langejan) overstap in praktijk + trechteren?- Onderzoek ‘Transitie bij het afschaffen van de doorsneesystematiek’- Kabinet, DNB en AFM onderzoeken toezichteisen en randvoorwaarden van varianten

• September 2016: Invoering Wet verbeterde premieregeling met SER-varianten: IV-A (beleggingsrisico individueel) en IV-B (Beleggingsrisico delen in uitkeringsfase)Eigenlijk hebben we nu al een nieuw pensioenstelsel, alleen beseffen we het nog niet!

• Eind November 2016: Aanbieden onderzoeken Pensioenfederatie aan SER- Beide varianten blijken in de praktijk werkbaar. Keuze is aan Sociale Partners (SER)- Op, of vlak na de verkiezingen meer duidelijkheid als aftrap voor nieuw kabinet!

Page 12: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 12

Nieuw pensioenstelselRapport Pensioenfederatie Financieel

21 februari 2017Bron: Pensioenfederatie: Rapport Financieel

Verdeling Indexaties en kortingen eerste 10 jaar

Varianten

Page 13: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 13

Nieuw pensioenstelselRapport Pensioenfederatie Financieel

21 februari 2017

Verdeling Indexaties en kortingen jaren 41 t/m 50

Varianten

Page 14: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

14

Nieuw pensioenstelsel CPB’s € 100 mld transitieprobleem opgelost! (?)

21 februari 2017NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer Bron: Netspar | CPB |Casper van Ewijk

Page 15: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 15

Nieuw pensioenstelselBetrokkenheid en werkveld ouderenorganisaties

… Achterban… Achtpartijenoverleg… Pensioenfederatie (o.a. Commissie Langejan)… Informele contacten leden SER commissies, etc.… Informeel overleg leden pensioencommissie SER… Ambtelijk overleg (o.a. SZW)… Overleg Staatssecretaris Klijnsma en/of Minister Asscher… Afstemming vz. 1e Kamer Mevr. Hamer… Overleg DNB… Overleg politieke partijen, Kamerleden… Kon. Actuarieel Genootschap… Pensioenlab… Jongerenorganisaties

21 februari 2017

Page 16: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 16

Nieuw pensioenstelselUitgangspunten ouderenorganisaties I (concept)

Bron Dick Bruna: https://tinyurl.com/KleinePLuis

Een goed pensioen, niet alleen voor gepensioneerden, maar ook

voor onze (klein)kinderen

Herstel van

VERTROUWEN Maak het begrijpelijk, uitlegbaar en vooral

SIMPEL

21 februari 2017

Page 17: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

17

Nieuw pensioenstelselUitgangspunten ouderenorganisaties II (concept)

Evenwichtige belangenbehartiging

Ambitie1. Na pensionering dezelfde levensstandaard2. Geen zekerheidseis meer3. Stabiliteit van uitkeringen4. Bij ambitie passende kostendekkende premie5. Koopkrachtbescherming (Indexatie)

Collectiviteit, solidariteit1. Arbeidsongeschiktheid 2. Lang leven, Nabestaandenpensioen3. Gezamenlijk beleggen

& beleggingsrisico’s delen

Verplichtstelling 1. Handhaven en mogelijk uitbreiden

Witte vlekken, ZZPers ?

21 februari 2017NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer

Page 18: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 18

Nieuw pensioenstelselPrincipes Ouderenorganisaties (concept)

Het pensioenstelsel biedt alle werkenden de mogelijkheid tot participatie• Generatie-evenwichtig, geen generatieconflicten• Resultaten delen over een beperkt voortschrijdende periode van bijvoorbeeld 5 jaar

Pensioen is een arbeidsvoorwaarde in de vorm van uitgesteld loon• Keuze systeem en (doorsnee) premie is primair zaak van sociale partners• Opgebouwd vermogen blijft exclusief economisch eigendom van pensioenfonds• Toerekening van dit vermogen naar individuele deelnemers is mogelijk

Keuzemogelijkheden• I.v.m. overzichtelijkheid, risico’s en kosten beperken tot relevante keuzes

Transitie van oud naar nieuw pensioenstelsel• Rechten van ouderen mogen niet worden aangetast• Ouderenorganisaties moeten worden betrokken in vaststelling transitie

Rolvastheid van de overheid, sociale partners en DNB• Geen dubbelrollen

21 februari 2017

Page 19: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 19

Nieuw pensioenstelselBij SER ingebrachte gesprekspunten I

1. Toezichtkader• Toezichtkader moet bekend zijn

voor besluitvorming kan plaatsvinden• Vervolgprocesstappen? (SZW)• Vergroten betrokkenheid ouderenorganisaties

2. Objectieve vergelijkingscriteria pensioenstelselsOok kortingen van de niet ingegane pensioenenals beoordelingscriterium apart mee te nemen in de vergelijking

21 februari 2017

Pensioenstelsel

Toezichtkader

Page 20: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 20

Nieuw pensioenstelselBij SER ingebrachte gesprekspunten II

3. Prudent Person Rule Beleg prudent en o.b.v. de geïnventariseerde risicohouding van de deelnemerGeen verplichte life cycle benadering• Toets risicohouding deelnemers en ga niet uit van ‘veronderstellingen’• Toets in het bijzonder of 97,5% beleggen in zakelijke waarden bij leeftijden

tot 50 jaar (life cycle) aansluit bij risicohouding van werknemers (jongeren)

21 februari 2017

Page 21: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 21

Nieuw pensioenstelselBij SER ingebrachte gesprekspunten III

4. Rekenrente en Stabiele uitkeringen• Sta macrostabiele rentevoet toe als projectie- en discontorente• Geen verplichte risicovrije rente (RTS) die volatiel is en niet leidt tot stabiele

uitkeringen • Rendementsdeling ‘achteraf’

Voortschrijdend gemiddeld 5-jaars rendement

21 februari 2017

Page 22: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 22

Nieuw pensioenstelselBij SER ingebrachte gesprekspunten III

5. Solidariteit• Beleggingsrisico en

langlevenrisico collectief delen • Opsplitsing van regelingen in

een opbouw- en pensioenfase lijkt aantrekkelijk, maar 1. doorbreekt de solidariteit, lager pensioen2. maakt de overgang van de actieve naar de pensioenfase complex3. bemoeilijkt de communicatie

21 februari 2017

Solidariteit

Page 23: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 23

Nieuw PensioenstelselDe echte Valkuilen (onze houding)

21 februari 2017

• Vast blijven houden aan een niet bestaande zekerheid

• Bij behoefte aan zekerheid voor lage pensioenen, niet de juiste prijs daarvoor willen betalen

• Premieovereenkomsten toch willen blijven behandelen en zien als uitkeringsovereenkomsten

• Voor een twintigjarige met enige zekerheid een pensioenprognose te willen afgeven

• Fundamenteel onbegrip dat solidariteit en individuele toerekening met elkaar kunnen samengaan

• Financieel toetsingskader 100% waterdicht willen regelenin plaats van verantwoordelijkheid bij besturen neer te leggen

• Gebrek aan vertrouwen in bestuurders van pensioenfondsen

• Iedere afwijkende marktontwikkeling direct vertalen in corrigerende wetgeving

• Deelnemers die blijkbaar wel hypotheken kunnen afsluiten, beschouwen als incompetent om met hun pensioengeld om te gaan (betutteling en paternalisme)

• Wetgever en werkgever in een hand; Toezichthouder en ‘adviseur overheid’ in een organisatie

• Het ‘old school’ solidariteits-denken in niet-financieel stuurbare leeftijdscohorten,in plaats van solidariteit met de generatie die ‘nu’ leeft in een voortschrijdend tijdsbestek van 5 jaar

Page 24: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 24

Nieuw PensioenstelselWat is uw valkuil?

21 februari 2017

Voorbeeld kernkwadrant van Ofman

Kernkwadrant Links• 123management• Werkplanet• Continuïteit• Online test

Vraag AntwoordVul een eigenschap in van iemand die je kent, waaraan je je veel ergert

Schreeuwerig

Welke 'positieve kwaliteit' past bij deze irritante eigenschap 'schreeuwerig' ?

Duidelijk maken waar je voor staat

Wat is het tegenovergestelde van de genoemde positieve kwaliteit 'duidelijk maken waar je voor staat'

Onvoldoende voor jezelf opkomen

Welke positieve kwaliteit past bij deze vervelende eigenschap 'Onvoldoende voor jezelf opkomen'

Belangen van anderen meewegen in je besluiten

Page 25: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 25

Nieuw PensioenstelselWat is uw valkuil?

21 februari 2017

Kernkwaliteit

Belangen van anderen meewegen

in je besluiten

ValkuilOnvoldoende voor jezelf

opkomen

AllergieSchreeuweri

g

UitdagingDuidelijk

maken waar je voor staat

Voorbeeld kernkwadrant van Ofman

Kernkwadrant Links• 123management• Werkplanet• Continuïteit• Online test

Page 26: NVOG  Bijpraatmiddag  Thema Pensioenen

NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 26

Nog belangrijker dan een goed pensioen?Op naar een broodje kroket!

21 februari 2017