MENSERVIS PERALATAN ELEKTRIK DOMESTIK MODUL 1 : PERALATAN UJIANA. PENA UJIAN

B. METER PELBAGAISKALA PELARAS SIFAR RINTANGAN PENUNJUK

voltan / arus (DC/AC) 3. Sambungkan kedua-dua kuar pada tempat pengujian 4. Dapatkan bacaan nilai voltan / arus C. PENGUJI TEBATAN

SKREW PELARAS SIFAR PENUNJUK JULAT KUAR MERAH

SUIS PEMILIH JULAT

KUAR HITAM

Kegunaan : i. Mengesan kehadiran elektrik ii. Mengesan kebocoran arus elektrik / wayar hidup iii. Mengesan voltan antara julat 50V hingga 500V Pengujian : 1. Pengujian kehadiran Arus Ulang-Alik (A.U) Kedudukan Suis soket alir keluar (SAK) ON OFF Pemerhatian Lampu Pena Ujian Hidup(L) Neutral(N) Bumi(E) X X X X X

Kegunaan : Mengukur nilai perintang, arus dan voltan Pengujian : 1. Mengukur nilai perintang tetap 2. Mengukur nilai voltan DC (bateri) 3. Mengukur nilai arus DC (bateri) 4. Mengukur nilai voltan AC (pengubah/ transformer) Penggunaan Meter Pelbagai (Mengukur Rintangan) 1. Sambungkan : kuar merah terminal +ve kuar hitam terminal ve 2. Setkan suis pemilih julat pada julat ohm () 3. Pintaskan kedua-dua kuar dan laraskan pelaras ohm pada 0 4. Buka pintasan kuar dan ukur perintang 5. Dapatkan bacaan nilai perintang Penggunaan Meter Pelbagai (Mengukur Voltan / Arus DC & AC) 1. Sambungkan : kuar merah terminal +ve kuar hitam terminal ve 2. Setkan suis pemilih julat pada julat

Kegunaan : Menguji ketebatan peralatan / pendawaian elektrikPenggunaan : 1. Sambungkan : Kuar penguji L / N / Badan Alat Kuar berklip Bumi (E) 2. Jarum penunjuk > (skala M) 3. Julat - 4. Setelah penyambungan : i) Press / Tekan suis power (red button) ii) Penunjuk bergerak nilai rintangan yang diukur iii) Lampu berkelip2 > nilai rintangan tinggi (ketebatan peralatan BAIK)

SOKET ALIR KELUAR (SAK) E N L

Penebatan peralatan elektrik : Bacaan rintangan >0.5M - Penebatan pendawaian elektrik : Bacaan rintangan >1M -

- BLOG PN. JURINA -

MENSERVIS PERALATAN ELEKTRIK DOMESTIK MODUL 2 : KOMPONEN ASAS ELEKTRIK sesentuh tombol boleh laras tidakbersentuh dgn permukaan karbon A. PERINTANG f) Kod warna perintang a) Fungsi Mengawal/menghadkan aliran arus dalam litar - menghasilkan haba dan susut voltan dlm litar b) Unit perintang ohm () c) Komponen perintang Simbol

c) Jenis kapasitor i. Berkutub ii. Tidak berkutub d) Perbezaan kapasitor bkutub & x bkutub Berkutub i. 2 kaki berlainan kutub kaki panjang (+ve)/anod kaki pendek (-ve)/katod ii. Sambungan ikut kutub HAJI PAK MAT ORANG KAYA HENDAK BELI UBI KAYU PUTIH

Tidak Berkutub i. 2 kaki sama panjang ii. Sambungan mana2 kaki iii. Simbol :

iii. Simbol :

2.

Perintang boleh laras Simbol

Contoh kiraan:

iv. Komponen

iv. Komponen

Potentiometer

Preset

Contoh : elektrolitik/tantalum e) Kerosakan kapasitor

Contoh : seramik / mika

d) Pemilihan perintang - Kadar kuasa - Had terima - Jenis perintang (perintang tetap/boleh ubah) e) Kerosakan perintang i. Perintang tetap Pesongan jarum R= R = lebih tinggi drp nilai sebenar R nilai perintang Keadaan perintang Terbuka Bertambah nilai Baik

B. KAPASITOR (PEMUAT / KONDENSOR) Fungsi kapasitor Mengumpul cas / penapis, komponen dlm litar bg voltan rendah DC radio, TV Fungsi kondensor membelah fasa (arus & voltan), julat voltan tinggi AC mesin basuh, kipas b) Unit ukuran Farad (F)

Ukuran julat rintangan tinggi

ii. Perintang boleh ubah - lapisan karbon > haus, kotor / point

- BLOG PN. JURINA -

d) Perbezaan : e) Contoh Pengujian Pengubah : C. PENGUBAH / TRANSFORMER Aktiviti Pengujian 1. Menguji voltan keluaran 12V - D & E 2. Menguji voltan masukan 240V - A & B

- BLOG PN. JURINA E. DIOD SEPARUH PENGALIR a) Fungsi Mengalirkan arus dalam 1 arah sahaja (anod ke katod) b) Binaan & simbol diod c)

a) Fungsi meninggi / menurunkannilai voltan / arus di antara 2 litar pada frekuensi yang sama b) Binaan asas pengubah

d) Jenis diod & kegunaannyaBekalan primer, Vp

Bekalan sekunder, Vs

3. Menguji voltan keluaran 24V 4. Menguji litar pintas 5. Menguji voltan keluaran D. FIUS

- E&F - A&C - D&F

c) Jenis teras & simbol pengubah

e) Bentuk fizikal diod

a) Fungsi peranti yang melindungi litarPengubah Kuasa Perendah 1. Voltan sekunder lebih rendah drp voltan primer 2. Bilangan belitan primer lebih banyak drp sekunder 3. Pengubah Kuasa Peninggi 1. Voltan sekunder lebih tinggi drp voltan primer 2. Bilangan belitan sekunder lebih banyak drp primer 3.

b)

pintas Terdpt dawai pengalir (elektrod fius) yg mempunyai takat lebur yg rendah c) Apb arus mengalir lebih drp kadar yg ditentukan, elektrod fius - putus d) Simbol fius :

f) Pengujian diod Pincang Pincang depan Balikan R = Nilai R = Nilai tinggi tinggi R=0 R=0 R = Nilai R= tetap

Keadaan diod Terbuka Terpintas Baik

e) Pengujian fius R = 0 ohm (Fius OK) R = (Fius Rosak)

Pincang depan balikan

Pincang

Transistor NPN (anak panah keluar No Parking)

Menentukan kaki collector (C) & emitter (E) G) GEGANTI / RELAY

F. TRANSISTOR

a)Fungsi meninggikan arus voltan & kuasa, sebagai suis & penguat

a) Geganti / relay suis yg dikawal secara elektronik & dikendalikan menggunakan prinsip keelektromagnetan. b) Simbol geganti / relay

b) Jenis transistor NPN & PNPc) Binaan transistor : i. Pemungut / Collector (C) ii. Tapak / Base (B) iii. Pemencar / Emitter (E) d) Binaan & Simbol transistor :

Tukar kuar (H

M) pada Base (B)

Transistor PNP (anak panah msk) e) PENGUJIAN TRANSISTOR Menentukan kaki tapak/base (B)

c) Pengujian geganti

2. Voltan bekalan 1 fasa (dua dawai)Julat x10R - 240V - 1 punca hidup, 1 neutral Punca hidup (merah@biru@kuning) - Kawasan kecil (Rumah)

3. Panel bekalan kuasa

* Geganti/relay yg baik bunyi klik apabila tamatan gelung disambung ke bateri

4. Kord Penyambung

- BLOG PN. JURINA -

MENSERVIS PERALATAN ELEKTRIK DOMESTIK MODUL 3 : LITAR BEKALAN KUASAA) BEKALAN KUASA AC 1. Voltan bekalan 3 fasa (empat dawai) - 415V - Tiga punca hidup, 1 neutral Punca hidup (merah,biru,kuning) Punca neutral (hitam) - Kawasan luas (sekolah/kilang/industri berat)

1. Fungsi membolehkan lebih banyak keluaran bg kegunaan tambahan soket alir keluar 2. Penyambungan : Plug 3 pin :

Warna kabel : Live Merah / coklat Neutral Hitam / Biru

Earth Hijau / Hijau Kuning Meter Arus Sambungan Sesiri

- BLOG PN. JURINA B) BEKALAN KUASA DC 3. Penyambungan projek Kord Penyambung Tambahan Berkembar 4. Projek Litar Bekalan Kuasa DC

1. Sel kering sumber bekalan kuasaarus terus (DC) 2. Binaan sel kering :

Litar Bekalan Kuasa Pengatur Voltan Kefungsian projek : i.

3. Sambungan Meter Volt & Meter ArusV

ii. iii.

Masukan Pengubah 240V (AC) Keluaran Pengubah - 24V (AC) Keluaran Litar / Pengatur 24V (DC)

Meter Volt Sambungan Selari

- BLOG PN. JURINA -

A

MENSERVIS PERALATAN ELEKTRIK DOMESTIK MODUL 4 : SISTEM KAWALANA) SISTEM KAWALAN MANUAL i. Kawalan Suis Satu Hala iii. LITAR KAWALAN MANUAL a) Satu lampu dikawal oleh satu suis sehala (SPST) c) Satu lampu dikawal jenis dua halaL1

Pemegang lampu

oleh dua suis (SPD

C

T)

- Mengawal lampu / beban lain pd satu kedudukan - Boleh mengawal beberapa lampu drp 1 punca bekalan dgn syarat ketahanan kadar arus suis lebih drp arus beban ii. Kawalan Suis Dua Hala

240VAC

N L E

C

C L2

- Mengawal satu lampu / lebih drp 2 kedudukan yg berlainan - Kegunaan biasa bilik tidur / tangga / dewan / koridor

b) Dua lampu dikawal oleh satu suis sehala (SPST)

Pemegang lampu

L1

L2 2 Suis Dua Hala

L1

240VAC

N L E

C L1 Suis Sehala

- BLOG PN. JURINA -

- Tiada cahaya > nilai rintangan LDR tinggi & arus tidak dpt mengalir - Contoh : Litar lampu jalan, pengesan asap Simbol

Pelajar : - Sila kenalpasti komponen, simbol & penyambungan litar drp litar skematik litar bergambar

c) Thermostat B) SISTEM KAWALAN AUTOMATIK - Peranti pengawal haba / suhu. Kendalian i. Suis yang dikawal oleh punca2 tenaga persekitaran (bukan tenaga manusia) Contoh cahaya, haba, tekanan, pergerakan & masa ii. Komponen kawalan automatik : a) Fototransistor - Peranti simpang PN, 3 tamatan (Pemungut, Pemancar & Tapak) - Fungsi : Berfungsi apb cahaya dipancarkan padanya Simbol bergantung pada kadar suhu

- BLOG PN. JURINA -

Contoh soalan :

Lakar semula litar di bawah dalam

bentuk litar bergambar denganiv. Litar Sistem Kawalan Automatik

menyambung komponen di bawah.Litar skematik

KEFUNGSIAN PROJEK: Bekalan 9V > LED akan menyala > sambungkan mentol LDR kena cahaya mentol padam LDR ditutup mentol menyala b) Fotoperintang (LDR) - Apabila cahaya dikenakan pada LDR, nilai rintangan kurang & arus boleh mengalir melaluinya dgn mudah. Litar ini biasa digunakan pada lampu jalan. Apabila hari siang > lampu jalan padam Apabila hari gelap > lampu jalan menyala secara automatik.....

Litar bergambar

- 4 bahagian utama punca bekalan, suis, termostat & elemen pemanas

MENSERVIS PERALATAN ELEKTRIK DOMESTIK MODUL 5 : BEBAN- BLOG PN. JURINA A) PEMANAS ELEKTRIK Sebahagian drp komponen yg terdpt dlm alat elektrik domestik spt : cerek elektrik, periuk nasi, seterika, ketuhar, dapur elektrik, pembakar roti & lain2 i. Periuk nasi elektrik 4 bahagian utama bekalan kuasa, suis, termostat & plat pemanas B) MOTOR ELEKTRIK

iii. Seterika elektrik - 3 bahagian utama punca bekalan, elemen pemanas & laras suhu / thermostat Motor AC i. 2 jenis - 1 fasa (240V) - 3 fasa ii. Motor 1 fasa a) Motor aruhan (kipas) b) Motor tolakan & aruhan tolakan c) Motor universal / siri (blender/vacum cleaner) d) Motor segerak tanpa ujian iii. Kadar kuasa 8kW Motor DC i. Saiz lebih kecil ii. Kegunaan : Pemain pita kaset, kereta mainan, kipas angin kecil Motor Aruhan Pemula Pemuat C) TRANSDUSER i. Fungsi Menukar tenaga elektrik kepada tenaga bunyi & sebaliknya ii. Contoh : Pembesar suara / mikrofon / buzzer D) INJAP SOLENOID i. Injap solenoid - satu injap kawalan menggunakan elektromekanikal berfungsi bagi

Motor Universal

ii. Cerek elektrik

iii. 6V, 9V, 12V

mengalirkan satu-satu pengalir seperti gas atau cecair. ii. Fungsi ON / OFF menggunakan kuasa bekalan elektrik yang disambungkan pada

- Mentol berfilamen arka b) Mentol / Lampu Nyahcas - Lampu pendarflour wap merkuri bertekanan rendah - Lampu wap merkuri bertekanan tinggi - Lampu wap natrium bertekanan rendah - Lampu neon ii. Bahagian Mentol / Lampu

Lampu pendaflour

bahagian solenoid.

Binaan solenoid

Lampu Pijar Bentuk fizikal injap solenoid

E) LAMPU i. Jenis mentol a) Mentol Pijar - Mentol berfilamen (bergas nitrgeno/argon) - Mentol berfilamen tungsten - Mentol berfilamen karbon

filamen

- BLOG PN. JURINA -

Gambarajah Terurai Lampu Pendaflour