Kapıyı yavaşça açıp kapamakKuşkusuz kibarlık ve yumaşaklık

bulunduğu şeyi güzelleştirir. Bir şeyden kibarlık ve yumuşaklık alındığı zaman da onu çirkinleştirir. (hadis)

Eve giriş ve çıkışlarda selam vermekHerhangi bir topluluğun yanma

girerken selam verildiği gibi, ayrılırken de selam vermek sünnettir.

Eve geldiğini içerdekilere hissettirmek Bir kişi eve veya evine girerken

öksürmek ayaklarını yere vurmak gibi bir şekilde içeri girdiğini hissettirmeli

Bir yere girerken izin almakKişi içerde görmek istemediği

manzaralarla karşılaşabilir. Ailemizden birileri kıyafetini değiştiriyor olabilir uygunsuz durumlarla karşılaşmamak için girmeden izin almalı kapıyı çalmalı ve gir sesini duymadan girmemeli

Kapıda olduğunu kibarca haber vermek Kapıyı kıracak şekilde veya korkutacak

biçimde sert ve hızlı yapmamalı Osmanlı kültüründe avlu kapılarında iki

tokmak olduğu görülür. Kapıyı veya zili çalarken iki sefer arasında

belirli bir zaman aralığı olmalıdır. Kişi abdest alıyor olabilir, namaza yeni başlamış olabilir, dört rekatlık bir namaz kadar süre olmalı.

Müsait olsa mutlaka açardı diye düşünmeli. Kapı açıldığı zaman kapının tam önünde

durmamalı sağında veya solunda durmalı çünkü…

Kim o diye sorulduğunda kendini tanıtmak

Ben diye cevap vermemeli

Ziyaret isteğini geri çevirme hakkı Birisini ziyaret etmek istediğimizde

müsaitseniz size geleceğiz dediğimizde eğer müsait değiliz cevabı verildiğinde küsülmemeli

Misafir olunan eve girerken etrafı süzmemek

  Hiç kimseye kendisine girilmesi için izin

verilinceye kadar evi içerisine bakması helal olmaz. Evin içerisine girmek için izin almadan bakan kişi, o eve izin almadan girmiş gibidir. İzin almadan girmek ise haramdır.

Ayakkabıları düzgünce çıkartmak Ayakkabıları rastgele çıkarma belirlenen

yere düzgünce çıkart. Eve girmeden önce ayakkabılara bakmalı herhangi bir şey bulaşmışsa temizlenmeli.

Sağ önce giyilmeli sonra çıkarılmalı.

Ev sahibinin gösterdiği yere oturmak Bizim istediğimiz yere oturmamız evde

hoş olmayan görmemizin uygun olmadığı şeylerin gözümüze ilişmesine sebep olabilir.

Özel eşyalara saygı göstermek Gittiğimiz yerde insanların özle

eşyalarını karıştırmamalı, gözlerle süzmemeli

Uygun bir buluşma saati belirlemek Yemek, uyku, dinlenme saatleri gibi

uygunsuz saatlerde gidip gelmemeli. Ziyareti gereksiz yere uzatma.

Az ve öz konuşmak

Selam ve tokalaşma adabına riayet etmek

Tokalaşmak istediğinde fazilet bilgi ve takva açısından en saygın yahut yaşça en büyük olan kimseden başla. Fazilet sahibini bırakıp da daha alt seviyede(girişte sağda bile olsa)bir insanla başlama.

Eğer tümü eşit sevide ise yaşça büyük olandan başla.

Üç kişinin bulunduğu bir ortamda, iki kişinin kendi arasında konuşması

Bir topluluğa girildiğinde oturan iki kişinin arasına oturmayın, onların sağına veya soluna oturun. İzin almadıkça iki kişinin arasına oturulmamalı.

Eğer üç kişi var ise bunlardan ikisinin kendi arasında gizli konuşması uygun değildir. Eğer dört kişi varsa iki kişi kendi arasında konuşabilir.

Büyüklere saygı göstermek Onlara saygı gösterin yürürken onların

biraz sağında ve gerisinde yürümeli. Karşılaşınca selam verilmeli hürmet edilmeli.

Efendimiz “Küçüğümüze merhamet etmeyen büyüğümüze hürmet göstermeyen bizden değildir” buyurmuştur

Büyüklerle yürüme adabı Büyüklerimizin sağında yürünmeli İkrama kimden başlamalı İkram ve ağırlamaya yaşça büyük veya

fazilet sahibi olandan başlamalı sonra o mecliste onun sağında yer alan kimseyle devam etmeli. Sofrada önce büyük başlamalı diğerleri ondan sonra başlamalı. Sus küçüğün söz büyüğündür.

İnsanları seviye ve statülerine göre ağırlamalı

Anne babaya saygılı olmak Kendisiyle iyi geçinmeye en layık olan

annemizdir. Babanın önünde yürümemeli, o

oturuncaya kadar oturmamalı ve onu adıyla çağırmamalı.

Dört kimseye hürmet etmek sünnettir. Alimler Yaşlılar Yöneticiler Babalar

Anne babaya iyilikte bulunmak Babamızın bulunduğu mecliste onun

sözünün üstüne söz söylememeli ve ondan önce söz söylememeli. Anne babanın öfke ve bedduasını almaktan sakınmalı

Giyim kuşama özen göstermek ve hediyeleşmek

Birilerinin yanına gittiğimizde kılık kıyafetimize çekidüzen vermeli, yüzümüzde ben nasıl fark edilirse temizliğimiz, hoş kokumuz görünümümüz öyle fark edilir.

Bir yere ziyarete gittiğimizde veya diğer zamanlarda küçük de olsa bir hediye almalı Hediyeleşelim ki birbirimize olan sevgimiz artıp derinleşsin.

Misafir ağırlama ve konukluk adabı İsrafa kaçmadan misafire ikramda bulunmalı Banyo ve lavaboda misafirin görmesinin

uygun olmayacağı bize ve ailemize ait eşyaları ortadan kaldırmalı.

Ne kadar samimim olursak olalım gelen misafire karşı gevşek aldırmaz tavırlar sergilememeli.

Misafirken de gözlerimizle sağı solu süzmemeliyiz.

Uyuyanlara saygılı olmak Hareket ederken mümkün olduğunca sessiz

olmalı.

Hasta ziyaretinde bulunmak Bir hastayı ziyaret eden onun yanına

gelinceye kadar rahmette yüzer. Geldiğinde ise rahmete gömülür.” Hadis.

Hastanın yanında uzun kalınmamalı. Eğer hasta onun varlığından memnun ise biraz uzun kalınabilir. Ziyarette bulunan kişinin beden ve elbisesi temiz, güzel kokulu olmalı

Acı bir haber iletirken Alıştırarak söylemek doğru olur. Zamanlama

iyi ayarlanmalı. Yumuşak bir üslupla yapılmalı. Zaman yer biçim iyi ayarlanmalı.

Cenazeye katılmak Müslüman’ın Müslüman üzerinde 5 hakkı

vardır. Selamını almak Hastalandığında ziyaret etmek Vefat ettiğinde cenazesini uğurlamak Aksırdığında ona rahmetle dua etmek Davet edildiğinde icabet etmek. Taziyede konuşulması gerekenler İyilikleri söylenmeli dua edilmeli.

Konuşurken ses tonuna dikkat etmek İyi bir dinleyici olmak Söz bitinceye kadar sözü kesme,göz teması

kur. Anlattığı konuyu bilsen de sözüne karışma.

Lokman hekim oğluna şöyle dedi: Başkasına sorulduğunda sen ondan önce atılıp cevap verme. Aksi takdirde kendine soru sorulanı küçümsemiş ve itibarını düşürmüş; soru sorana karşı kabalık etmiş, utanmazlara da kendinin ne kadar utanmaz olduğunu ve kötü ahlakını ispat etmiş olursun.

Konuşanın sözünü kesmemek

Nikah davetine icabet etmek

Parfüm vb. şeyleri çok sıkarak etrafı rahatsız etmemeli

Yolda yerlere tükürmemeli Yol üzerindeki sohbetlerde bağırarak ve

argolu, küfürlü konuşmamalı Toplu ulaşımda kulaklığımızın sesini çok

açıp dışarıya müzik yayını yapmamalı

Bayanlar saçlarını toplamalı insanların yüzüne savurmamalı

Ter kokusuna dikkat etmeli Otobüslerde kapı ağızları işgal edilmemeli Otobüslerde 3-5 arkadaş bindiğimizde

bizden başka kimse yokmuş gibi yüksek sesle konuşulmamalı

Telefon konuşmalarımızı yüksek sesle yapmamalı

Omuz üzerinden gazete ve insanların telefon

mesajları okunmamalı

Kaynak: Hayatın İçinden Görgü ve Nezaket KURALLARIAbdulfettah Ebu Gudde