newsleter deep ii

lt[a[mu 2,y45ok{mao;k 2014

ກມສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມກະຊວງ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ

ຂະແໜງສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມກະຊວງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ

d l lຈດໝາຍຂາວ

Newsleter III DEQP 265x210.indd 1 1/5/2015 2:25:37 PM

ສາລະບານ1. ສານ ຂອງພະນະທານ ທອງສງ ທຳມະວງ,ນາຍກລດຖະມນຕ ແຫງ ສປປ ລາວ .......................... 1

2. ສະເຫມສະຫອງ ວນເດກນອຍສາກນ, ວນປກຕນໄມ ແຫງຊາດ ແລະ ວນສງແວດລອມໂລກ ......... 4

3. ສານ ທານ ບານກມມນ ເລຂາທການໃຫຍຂອງສະຫະປະຊາຊາດ. ........................................... 6

4. ປະເທດລມແມນຳຂອງ ປກສາຫາລມນລະພດໝອກຄວນຂາມຜານຊາຍແດນ ........................... 8

5. ບນຫາມນລະພດໝອກຄວນ ຕອງໄດແກໄຂຮວມກນ ............................................................ 10

6. ສບຕປກສາຫາລ ດານມນລະພດໝອກຄວນຂາມຊາຍແດນ ................................................... 11

7. ສປປ ລາວ ປະສບຜນສາເລດຈດກອງປະຊມ ລມຕ ອາຊຽນ ດານສງແວດລອມ .......................... 12

8. ອາຊຽນ ຮວມກນຫາລຫາຍບນຫາດານສງແວດລອມ ເພອບນລການພດທະນາແບບຍນຍງ ........... 15

9. ອາຊຽນ ກຽມມາດຕະການຮບມ ດານສງແວດລອມຢາງໃກຊດ ................................................ 17

10. ກອງປະຊມຄງທ II ຄະນະກຳມະການ ຊນາລະດບຊາດ ໃນການຄມຄອງເຂດດນບລເວນນາຂອງ .. 18

11. ການປະເມນການຈດຕງປະຕບດແຜນດຳເນນງານ 2011-2014 ສງແວດລອມ .......................... 21

12. ໜວຍປະຕບດງານອາຊຽນ ດານການສກສາສງແວດລອມ (The 6th Meeting of the ASEAN .. 24

13. ການໄປທດສະນະສກສາ ພາຍໃຕຫວຂ: “ການສກສາ ແລະ ສາງຈດສຳນກ ............................... 26

14. ກອງປະຊມປະເມນການທດລອງນຳໃຊ ປມແບບຮຽນ ກຽວກບ ອາກາດ ແລະ ການປຽນແປງ ........ 29

15. ຝກ ອບຮມ ໃນ ການ ຂຽນ ບດ, ຂຽນ ຂາວ ກຽວ ກບ ສງແວດ ລອມ ໃຫ ກບ ບນດາ ສມວນ ຊນ ................ 30

16. ຝກອບຮມ ຫກການຂອງການຜະລດຂາວວທະຍ, ບດຄວາມຍາວ ກຽວກບ ສງແວດລອມ .............. 32

17. ການປະເມນໂຄງການສງເສມການສກສາສງແວດລອມ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ. ......... 34

18. ການເຄອນໄຫວວຽກງານສາງຈດສຳນກ ດານສງແວດລອມ ພາຍໃຕຫວຂ: “ການອະນລກປາໄມ” .. 36


ຄະນະຮບຜດຊອບ ຈດໝາຍຂາວ ກສສຄະນະຮາງ ແລະ ຮຽບຮຽງ

ຄະນະກມ ສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມ

ທານ ຄຳປະດດ ຄຳມນເຮອງ ຫວໜາກມທານ ນາງ ສວນນ ພອນວໄລ ຮອງຫວໜາກມທານ ໂລນຄຳ ອາດສະນາວງ ຮອງຫວໜາກມທານ ອນເຮອນ ໄຊຍະຈກ ຮອງຫວໜາກມ

ຄະນະກວດແກ

ຄະນະພະແນກຂອງກມສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມ

ພະແນກສງເສມສງແວດລອມພະແນກບລຫານ ແລະ ແຜນການ

ພະແນກຄມຄອງສງແວດລອມພະແນກປະເມນສງແວດລອມ

ພະແນກເຕກໂນໂລຊສງແວດລອມ

ຈດໜາອອກແບບ

ພະແນກສງເສມສງແວດລອມ

ທານ ນາງ ຈດຖະໜອມ ອນສດາ ຫວໜາພະແນກທານ ນ. ລດຕະນາພອນ ອນທະສານ ຮອງຫວໜາພະແນກ

ທານ ພດທະລາ ສກສາຄອນ ຮອງຫວໜາພະແນກແຜນການ ແລະ ການຮວມມທານ ບວແສງປະເສດ ພຣະສດທເດດ

ທານ ກງທອງ ສຣສມພອນ

ຄະນະເກບກຳຂມນທານ ນາງ ເກດສະໄໝ ແກວຫານາມ

ທານ ນາງ ອຳໄພວນ ພມມະເທບທານ ນາງ ນາລນ ຈະເລນສກທານ ນາງ ປກຄຳ ພນທະວງ

ທານ ນາງ ສກສະຫວນ ພດທະລາດ ທານ ບນທະວ ປນຍານວງ

ແຫງຂມນ

ຂຂອບໃຈມາເປນຢາງສງ ໃນການໃຫຂມນ ໃນການປະກອບສວນສາງຈດໝາຍຂາວ ກສສ


1

ປະຊມປະຊມ

ສານ

ຂອງພະນະທານ ທອງສງ ທຳມະວງ,ນາຍກລດຖະມນຕ ແຫງ ສປປ ລາວເນອງໃນໂອກາດ ວນສງແວດລອມ

ໂລກ, ວນທ 5 ມຖນາ 2014

ມນ, ລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ ກຄປະຊາຊນລາວບນດາເຜາໃນທວປະເທດ ຮສກ ພາກພມໃຈເປນຢາງຍງ ທໄດຮວມກບປະຊາຊາດໃນທວໂລກ ສະເຫມສະຫອງ ວນສງແວດລອມໂລກ ວນທ 5ມຖນາ 2014 ພາຍໃຕຄຳຂວນ “ ຈງພອມກນອອກແຮງປກປກຮກສາ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ ໃຫຍນຍງ, ສະກດກນ ການເພມຂນຂອງລະດບນຳທະເລ ” ຊງເປນໂອກາດທສຳຄນ ເພອປກລະດມຈດສຳນກຂອງທວປວງຊນ ຮວມແຮງຮວມໃຈກນຕານ ແລະ ຮບມກບສະພາວະໂລກຮອນ ອນເປນສາເຫດກໃຫເກດການປຽນແປງຂອງສະພາບອາກາດ ແນໃສຮບປະກນການພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມໃຫມຄວາມຍນຍງນາໄປສການລບລາງຄວາມທກຍາກ ພອມດຽວກນ ພວກເຮາຈງພອມກນສະເຫມສະຫອງ ວນປກຕນໄມ ແຫງຊາດ ວນທ 1 ມຖນາ ປ 2014 ດວຍການສາງຂະບວນການປກຕນໄມ ຕາມສະຖານທຕາງໆ ຢາງເປນເຈາການ.

ດງທພວກເຮາຮນຳກນແລວວາ ບນຫາການປຽນແປງດນຟາອາກາດຂອງໂລກໃນປະຈບນ ຖວາເປນບນຫາສຳຄນ ແລະ ເຄງຮອນ ຊງມນຮຽກຮອງໃຫບນດາປະຊາຊາດໃນໂລກ ຕອງໄດຮວມມກນ, ຮວມແຮງຮວມໃຈກນ ຢາງຈງຈງໃນການປອງກນ, ສະກດກນ, ແກໄຂ ແລະ ຫດຜອນສະພາວະໂລກຮອນ ໂດຍສະເພາະການຫດຜອນການປອຍອາຍພດເຮອນແກວອອກສຊນບນຍາກາດໂລກ. ບນດານກວທະຍາສາດຢໃນໂລກໄດຢງຢນຢາງໜກແໜນວາ ລະດບການປອຍອາຍພດເຮອນແກວຂນສຊນບນຍາກາດໂລກ ມາເຖງປະຈບນມປະລມານເພມຂນສງ ແລະ ຄາດວາຈະຍງເພມທະວຂນໃນອານາຄດ ອນເກດມາຈາກການກະທຳຂອງມະນດນນເອງ ຊງເປນສາເຫດຕນຕ ເຮດໃຫສະພາບອາກາດມການປຽນແປງຜດປກກະຕ ເປນຕນ: ຝນຕກບຖກຕາມລະດການ, ພາຍຮນແຮງ, ນຳຖວມ, ແຫງແລງດນເຊາະເຈອນ ແລະ ອນໆ ທສງຜນກະທບທາງລບຢາງໜກໜວງຕຊວດການເປນຢຂອງປະຊາຊນ, ຕການພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມ, ສຂະພາບຂອງມະນດ ແລະ ອນໆ ສະພາວະໂລກຮອນ ຍງເຮດໃຫນາກອນຢຂວໂລກຄອຍໆເປອຍ ອນເປນສາເຫດເຮດໃຫລະດບນາທະເລເພມຂນ ສງຜນກະທບໂດຍກງຕບນດາປະເທດໝເກາະດອນນອຍ-ໃຫຍທຕງຢຕາມທະເລ ແລະ ມະຫາສະມດຕາງໆ.

ໃນປດຈບນນ ມປະຊາກອນໂລກຫາຍກວາ 63 ລານຄນ ທອາໃສຢໃນບນດາປະເທດເກາະດອນ

ຈດໝາຍຂາວມຖນາ-ທນວາ 2014 ກສສ


2


ຈດໝາຍຂາວມຖນາ-ທນວາ 2014ກສສ

ນອຍ-ໃຫຍ ຊງເປນແຫງທອງທຽວທຳມະຊາດ ແລະ ວດທະນະທຳທມຊສຽງ ເຊນ: ມແຫງທາມະຊາດທສວຍງາມ ແລະ ໂດດເດນ, ມດນຕພນເມອງທໜາປະທບໃຈ ແລະ ມຄວາມອດມສມບນທາງດານວດທະນະທາຢທວທກມມໂລກ. ປະເທດເກາະດອນເຫານນ ມບດບາດສາຄນ ໃນການປກປກຮກສາມະຫາສະໝດ, ມຊບພະຍາກອນທາມະຊາດທອດມສມບນທສດ, ມແຫງຊວະນາໆພນທຫາກຫາຍທເຕມໄປດວຍພນພດ ແລະ ສດສາວາສງທມຄນຄາຫາຍາກຂອງໂລກອາໄສຢ. ເຖງວາຈະມຄວາມອດມສມບນປານໃດກຕາມ ແຕບນດາປະເທດເຫານນ ກຍງມຜນກະທບ ແລະ ມຄວາມສຽງຫາຍ ຈາກສະພາບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ, ໃນເວລາເກດພະຍທຮນແຮງຈະເຮດ ໃຫລະດບນາທະເລສງຂນ ຊງອາດຈະເຮດໃຫເກດໄພນຳຖວມຮນແຮງ ປະເທດເຫານນອາດຈະຈມລງ ພນທະເລໃນອານາຄດ. ຊງບນດາປະເທດເຫານ ໄດຮຽກຮອງໃຫມການຮວມມກນຈາກທກພາກສວນຂອງສງຄມໃນທວໂລກ ໃຫການຊວຍເຫອແກພວກເຂາ ໃຫລດພນອອກຈາກບນຫາການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ດວຍການສາງຄວາມອາດສາມາດໃນການປບຕວ ແລະການຫດຜອນຜນກະທບຈາກການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ດງກາວ ເພອໃຫປະເທດເຂາເຈາມຄວາມໝນຄງໃນອະນາຄດ. ເຖງຢາງໃດກດ ເພອແກໄຂບນຫາດງກາວປະຊາຄມໂລກ ກໄດມຄວາມພະຍາຍາມສງໃນການປກສາຫາລ, ລະດມແນວຄວາມຄດ ແລະ ຮວມມກນຢາງຈງຈງ ໃນການກຳນດວໄສທດຮວມກນ.ໃນປ 1992 ປະຊາຄມໂລກໄດຮບຮອງເອາ ສນທສນຍາ ວາດວຍ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ເພອເປນພນຖານໃຫແກ ການແກໄຂບນຫາການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ໃນລະດບໂລກ ໂດຍໄດເລງໃສ ການຄວບຄມການສະສມ ຂອງອາຍພດເຮອນແກວໃນຊນບນຍາກາດໃຫຢໃນລະດບຄງທ ຊງສາມາດປອງກນ ອນຕະລາຍຮາຍແຮງຕມວນມະນດ ຈາກບນຫາການປຽນແປງດນຟາອາກາດ. ໃນປ 1997 ປະຊາຄມໂລກ ຍງໄດຮບຮອງເອາອານສນຍາກຽວໂຕ ວາດວຍ ການຄວບຄມການປອຍອາຍພດເຮອນແກວ ຢໃນໂລກຊງເປນຂຕກລງລະດບ ສາກນ ແລະ ມຂຜກມດທາງດານກດໝາຍ ຊງບນດາປະເທດ ອດສາຫະກຳຂະຫຍາຍຕວຈຳນວນ 37 ປະເທດແລະ ກມປະເທດເອລບ ໄດມພນທະໃນການຫດຜອນການປອຍອາຍພດເຮອນແກວຢໃນປະເທດຂອງຕນ, ທງອະນຍາດໃຫ ປະເທດອດສາຫະກຳເຫານໄດຮບສນເຊອ ຈາກການຫດຜອນ ການປອຍອາຍພດເຮອນແກວ ໂດຍຜານຂະບວນການລງທນໃສບນດາໂຄງການພດທະນາແບບຍນຍງ ເພອຫດຜອນການປອຍອາຍພດເຮອນແກວ ໃນບນດາປະເທດພດທະນາ “ຕາມກນໄກ ການຕະຫາດ” ເປນຕນໂຄງການກນໄກການພດທະນາສະອາດ. ໃນປ 2007 ກອງປະຊມລດພາຄຂອງສນທສນຍາ ວາດວຍ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ໄດຮບຮອງເອາແຜນດຳເນນງານ ບາຫ ໂດຍມເປາໝາຍເພອ “ໃຫສາມາດຈດຕງປະຕບດສນທສນຍາໄດຢາງເຕມສວນ, ມປະສດທຜນ ແລະ ມຄວາມຍນຍງ ໂດຍດຳເນນການຮວມກນໃນໄລຍະຍາວ ຈນເຖງປ 2012 ແລະ ພາຍຫງປ 2012” ໂດຍສມໃສໃຫບນລຄາດໝາຍໃນການຫດຜອນການປອຍອາຍພດເຮອນແກວໃນໂລກ, ເພມທະວມາດຕະການການປບຕວເຂາກບສະພາບ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ແລະ ມາດຕະການຫດຜອນການປອຍອາຍພດເຮອນແກວທເໝາະສມ ໃນລະດບຊາດ ຫສາກນ.

ສປປ ລາວ ພວກເຮາ ເປນປະເທດທມສະພາບສງແວດລອມທດ, ມຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດທອດມຮງມເປນທາແຮງໄດປຽບໃນການພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມ ແຫງຊາດ. ເຖງແມນວາ ສປປ ລາວບມຊາຍແດນທຕດກບທະເລກຕາມ ຕະຫອດໄລຍະທຜານມາ, ພກ ແລະ ລດ ພວກເຮາໄດມແນວ ທາງນະໂຍບາຍທເໝາະສມ ໃນການຄມຄອງການນຳໃຊຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ, ການປກປກຮກສາສງແວດລອມໃຫຍນຍງ, ການຄມຄອງໄພພບດ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ເພອແນໃສການຫດຜອນສະພາບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ແລະ ການປບຕວເຂາກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ເປນຕນ ໄດ


3


ເຊອມສານບນຫາການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ເຂາໃນກດໝາຍ ວາດວຍ ການປກປກຮກສາສງແວດລອມ,ໄດມຍດທະສາດການປຽນແປງດນຟາອາກາດ, ໄດສາງບດສສານແຫງຊາດ ກຽວກບ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ, ໄດສາງແຜນດຳເນນງານແຫງຊາດ ກຽວກບ ການປບຕວເຂາກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດແລະ ອນໆ ພອມທງໄດວາງຄາດໝາຍສຊນ ດານຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ ເປນຕນຍກລະດບເນອທປກຫມຂອງປາໄມໃຫໄດ 65% ໃນປ 2015 ແລະ 70% ໃນປ 2020. ຕບນຫາ ກຽວກບການເພມຂນຂອງລະດບນາທະເລ ແລະ ສະພາວະໂລກຮອນ ຍາມໃດ ພກ-ລດ ໄດຖເປນບນຫາບລມະສດ ໂດຍໄດດາເນນການຢໃນ 4 ຂງເຂດຄ: ຂງເຂດກະສກຳ, ພະລງງານ, ການນຳໃຊທດນ-ປາໄມ ແລະສງເສດເຫອ ແນໃສຫດຜອນ ການປອຍອາຍພດເຮອນແກວດງກາວ. ຄຽງຄກນນ, ພວກເຮາ ຍງໄດເຂາຮວມເປນພາຄສນທສນຍາຕາງໆ ຂອງສາກນ, ພາກພນ ແລະ ຖະແຫງການສາກນ ກຽວກບ ການເຕອນໄພລວງໜາ ແລະ ການປບຕວເຂາກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ເພອສາງເປນຄຮວມງານທເຂມແຂງເພອປບຕວ ແລະ ແກໄຂຜນກະທບຈາກການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ແລະ ໃຫບນລເປາໝາຍສະຫະສະວດດານການພດທະນາ ໃນປ 2015.

ເຖງແມນວາພວກເຮາໄດເອາໃຈໃສ ໃນການຈດຕງປະຕບດນະໂຍບາຍທວາງອອກ ຈນສາມາດບນລການເຕບໂຕທາງດານເສດຖະກດຢາງຕເນອງ ແລະ ບນລຜນສຳເລດໃນການຫດຜອນ ຄວາມທກຍາກເປນກາວໆມາກຕາມ. ແຕພວກເຮາຍງປະເຊນໜາກບບນຫາການປອຍອາຍກາກໂບນກສ ຊນບນຍາກາດ,ຈາກການສຳຫວດໃນປ 1990 ສະຫບໄດວາ ສປປ ລາວ ໄດມທາແຮງໃນການດດຊບອາຍກາກໂບນກ (co2)ປະມານ 121,6 ລານໂຕນຕປ, ເມອສມທຽບກບການປອຍໃນຂອບເຂດທວປະເທດ ມປະມານ 24,18ລານໂຕນ. ໃນຂງເຂດການປຽນແປງການນຳໃຊທດນ ແລະ ປາໄມ ແມນເປນຂງເຂດທປອຍອາຍກາກໂບນກຫາຍກວາໝ ປະມານ 17 ລານໂຕນ ສາເຫດຫກແມນການຈດປາໃນພນທມການຖາງປາເຮດໄຮ.

ໃນໂອກາດອນສະຫງາລາສນ ໃນນາມລດຖະບານ ແຫງ ສປປ ລາວ, ຂາພະເຈາ ຂສະແດງຄວາມຂອບໃຈ ແລະ ຍອງຍຊມເຊຍ ມາຍງປະຊາຊນລາວບນດາເຜາ, ທກພາກສວນທກຽວຂອງ ທງພາກລດແລະ ເອກະຊນ ທງຢສນກາງ ແລະ ທອງຖນ ລວມທງຊາວລາວທຢຕາງປະເທດ, ຄຮວມພດທະນາ ແລະອງການຈດຕງສາກນ ທໄດໃຫການສະໜບສະໜນ, ຮວມມປະກອບສວນໃນວຽກງານປກປກຮກສາສງແວດລອມ ກຄວຽກງານການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ເປນຕນ ການສງເສມໃຫຄວາມຮໃນການປບໂຕ, ການຫດຜອນການປອຍອາຍພດເຮອນແກວ ເພອບນລການພດທະນາທສະອາດ ຕາມທດການພດທະນາແບບຍນຍງ.

ສດທາຍນ, ຂາພະເຈາ ຂຮຽກຮອງມາຍງປວງຊນລາວທງຊາດ, ການຈດຕງທງພາກລດ ແລະ ເອກະຊນ ຈງພອມພຽງກນຕງໜາ ເຂາຮວມໃນຂະບວນການຫດຜອນການການປອຍອາຍພດເຮອນແກວ ເພອດນດຽງຂອງອນຫະພມ ແນໃສຮບປະກນການຫດຜອນສະພາວະໂລກຮອນ. ພອມກນນນ ກຂໃຫມຈດສານກຮວມກນ ໃນການປກປກຮກສາຊບພະຍາກອນປາໄມ, ເຄອງປາຂອງດງ, ຊວະນາໆພນ, ແຫງນຳ, ຊບພະຍາກອນດນ, ແຮທາດ ແລະ ອນໆ ໃຫຄງຄວາມອດມສມບນເພອສບຕເຮດໜາທ ໃນການຊວຍຫດຜອນສະພາບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ແລະ ຜນກະທບທເກດຈາກການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ອນເປນການປະກອບສວນເຂາໃນການພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມ, ສາງ ສປປ ລາວ ໃຫຂຽວ ສະອາດ ງາມຕາແລະ ບນລໄດເປາໝາຍສະຫະສະຫວດ ດານການພດທະນາແບບຍນຍງໃຫປະກດຜນເປນຈງ.



4



ເນອງໃນໂອກາດສະເຫມສະຫອງວນເດກນອຍສາກນ, ວນປກຕນໄມ ແຫງຊາດ ແລະ ວນສງແວດລອມໂລກ 5 ມຖນາ 2014 ຄບຮອບ 42 ປ, ພາຍໃຕຄຳຂວນທວາ “ຈງພອມກນອອກແຮງ ປກປກຮກສາຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ໃຫຍນຍງສະກດກນການເພມຂນຂອງລະດບນຳທະເລ” ກະຊວງ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ ໄດຈດພທປກຕນໄມຂນ ໃນວນທ 7 ມຖນາ 2014 ໃນສະຖານທປກສາງ ກະຊວງ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດແລະ ສງແວດລອມຫງໃໝ, ເຂດບານດງນາໂສກເໜອ ເມອງສໂຄດຕະບອງ, ນະຄອນຫວງວຽງຈນ.

ໃຫກຽດເຂາຮວມພທປກຕນໄມ ໂດຍ ທານທອງສງ ທຳມະວງ ນາຍກລດຖະມນຕ ແຫງ ສປປລາວ, ທານ ນລນ ສນບນດດ ລດຖະມນຕ ວາການກະຊວງ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ ແລະ ແຂກຖກເຊນ ພອມດວຍ ພະນກງານພາຍໃນກະຊວງ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະສງແວດລອມ.

ທານ ນລນ ສນບນດດ ລດຖະມນຕ ກະຊວງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ ໄດກາວວາ: ປນອງການ ສະຫະປະຊາຊາດ ໄດອອກຖະແຫງການເອາປ 2014 ເປນປສາກນ ສຳລບບນດາ

ສະເຫມສະຫອງ ວນເດກນອຍສາກນ, ວນປກຕນໄມ ແຫງຊາດ ແລະ ວນສງແວດລອມໂລກ 5 ມຖນາ 2014 ຄບຮອບ 42 ປ


5


ປະເທດເກາະດອນນອຍໆ ທກຳລງພດທະນາເນອງຈາກວາປະເທດເຫານ ເປນເກາະເປນດອນ ທມຄວາມອດມສມບນທາງທາມະຊາດຢເທງໜາດນແລະ ໃນທະເລ. ປະເທດເກາະດອນເຫານ ມບດບາດໃນການປກປກຮກສາ ມະຫາສະມດ ແລະ ຊວະນາໆພນຫາຍແຫງ, ແຕພວກເຂາພດປະເຊນໜາກບໄພນຳຖວມ ໃນເມອລະດບນຳທະເລສງຂນ. ດງນນເພອໃຫປະເທດທມເກາະດອນນອຍເຫານນຄງຢໃນໂລກ ພວກເຮາຈງມາຮວມກນປກຕນໄມ ໃຫເປນປາເພອປອງກນບໃຫໂລກຮອນ ແລະ ສະກດກນການເພມຂນຂອງລະດບນຳທະເລ ປາໄມແມນຊບພະຍາກອນ ທຕອບສະໜອງ 4 ປດໃຈພນຖານໃນການດຳລງຊວດຂອງປະຊາຊນ ເປນຕນແມນໃຊເປນອາຫານ, ຢາປວພະຍາດ ທຢອາໄສ, ເຄອງນງຫມ ແລະມບດບາດໃນການຮກສາແຫງນຳ, ວງຈອນນຳທຳມະຊາດ ຮກສາຄນນະພາບຂອງດນ ແລະ ອາກາດ, ຜະລດອກຊແຊນ ດດທາດອາຍກາກບອນໄດອອກຊດແລະ ປອງກນບໃຫໂລກຮອນ. ນອກຈາກນນ, ປາໄມຍງມບດບາດສຳຄນ ໃນການປອງກນໄພພບດທຳມະຊາດຕາງໆເຊນ: ການປອງກນໄພແຫງແລງ, ໄພນຳ

ຖວມ, ຕານການກາຍເປນທະເລຊາຍ, ປອງກນການເຊາະເຈອນຂອງດນ, ຫດຜອນຄວາມຮນແຮງຂອງລມພະຍ, ເຮດໃຫອາກາດຊມຊນ ແລະ ເປນບອນພກຜອນສຳລບມະນດ ທານ ນລນ ສນບນດດ ຍງໄດກາວຕມອກວາ ຂະບວນການປກຕນໄມມນ ຈະເປນການໂຄສະນາເຜຍແຜ ປກຈດສຳນກປກລະດມທວປວງຊນລາວທງຊາດ ເຂາຮວມຂະບວນການຫດຜອນການປອຍອາຍພດເຮອນແກວ ແນໃສຮບປະກນພາວະໂລກຮອນ ແລະ ຢດຍງການເພມຂນຂອງລະດບນຳທະເລ ເພອຢາກໃຫໄດແນວນນ ພວກເຮາຕອງຮວມກນສາງ ສປປ ລາວ ໃຫເປນປະເທດສຂຽວ, ສະອາດ ແລະ ງາມຕາ ທງໝດນເພອຮວມກບປະຊາຄມໂລກໃນການຕສການເພມຂນຂອງອນຫະພມ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ.

ຍອນເຫນໄດບດບາດສຳຄນຄແນວນນ ພກແລະ ລດຖະບານເຮາ ໄດວາງແນວທາງຊນຳໆພາອງການ ຈດຕງຂອງລດຢາງເອາໃຈໃສ ໃນການສາງບນດາ ຍດທະສາດ, ກດໝາຍ, ລະບຽບການຕາງໆກຽວກບ ການປກປກຮກສາ ສງແວດລອມ ແລະການອະນລກຊບພະຍາກອນປາໄມ.



6



ສະພາມນຕຂອງອງການສະຫະປະຊາຊາດໄດອອກຖະແຫງການວາ ວນສງແວດລອມໂລກ ປ 2014ນແມນ ກງກບປສາກນຂອງບນດາປະເທດເກາະດອນນອຍທກາລງພດທະນາ ເພອໃຫປະຊາຄມໂລກ

ໄດຍກສງຄວາມຮບຮ ແລະ ມຈດສານກກຽວກບການປກປກຮກສາປະເທດເກາະດອນນອຍເຫານນ, ຊງແມນຫວຂທສາຄນຈະໄດນາໄປ ປກສາຫາລຢໃນລະດບໂລກ ກຽວກບ ວທການວາຈະເຮດແນວໃດ ເພອບນລເປາໝາຍຄວາມຍນຍງໃນອະນາຄດສາລບໝດທກຄນຢໃນໂລກ.

ໃນປດຈບນນ ມປະຊາກອນໂລກຫາຍກວາ 63 ລານຄນ ທອາໃສຢໃນບນດາປະເທດ ເກາະດອນນອຍ ຊງເປນແຫງທອງທຽວທຳມະຊາດ ແລະ ວດທະນະທຳທມຊສຽງເຊນ: ມແຫງທາມະຊາດທສວຍງາມ ແລະ ໂດດເດນ, ມດນຕພນເມອງທໜາປະທບໃຈ ແລະ ມຄວາມອດມສມບນທາງດານວດທະນະທາຢທວທກມມໂລກ. ປະເທດເກາະດອນເຫານນມບດບາດສາຄນ ໃນການປກປກຮກສາມະຫາສະໝດ, ມຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ທອດມສມບນທສດ, ມແຫງຊວະນາໆພນທຫາກຫາຍ ທເຕມໄປດວຍພນພດ ແລະສດສາວາສງທມຄນຄາຫາຍາກ ຂອງໂລກອາໄສຢ.

ເຖງວາຈະມຄວາມອດມສມບນປານໃດກຕາມ ບນດາປະເທດເກາະດອນນອຍທກາລງພດທະນາຍງປະເຊນກບສງທາທາຍຫາຍຢາງ ເປນຕນແມນ ຄວາມອາດສາມາດຂອງພວກເຂາຍງຕາ ຍອນການຢຫາງໄກຂອງພວກເຂາ ຊງເປນສວນໜງໃນເມອສະພາບການຂອງໂລກມການປຽນແປງ; ການນາເຂາສນຄາໄດມລາຄາແພງໂດຍສະເພາະ ແມນພະລງງານ ແລະ ມຂຈາກດກຽວກບການແຂງຂນທາງດານອດສາຫະກາການທອງທຽວ. ບນດາປະເທດເກາະດອນນອຍເຫານຍງມຄວາມສຽງຫາຍ ຈາກສະພາບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ, ໃນເວລາເກດພະຍທຮນແຮງຈະເຮດໃຫລະດບນາທະເລສງຂນ ຊງອາດຈະເຮດໃຫເກດໄພນາຖວມຮນແຮງ ແລະ ບນດາປະເທດເກາະດອນນອຍ ເຫານນ ອາດຈະຈມລງພນທະເລໃນອະນາຄດ.

ບນດາປະເທດເກາະດອນນອຍທກາລງພດທະນາ ບໄດສາງບນຫາເຮດໃຫມການປຽນແປງດນຟາອາກາດເຊນ: ການປອຍອາຍພດເຮອນແກວຂອງພວກເຂາຖາເອາມາລວມກນ ແມນໜອຍກວາໜງສວນຮອຍຂອງການປອຍທາດອາຍພດເຮອນແກວໃນໂລກ, ແຕທຕງຂອງປະເທດເຫານນພດຕງຢແຖວໜາຊງມຫາຍໂຄງການທຈະຕອງນາໄປປກສາຫາລ ເພອສາງຂຕກລງໃໝໃນລະດບໂລກກຽວກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ໃນປ 2015. ໃນປດ ຈບນໄດມຫາຍປະເທດໄດເປນແບບຢາງໃນການກຽມພອມ ເພອປອງກນໄພທາມະຊາດ ຊງໄດຈດຕງປະຕບດຕວຈງ ເພອບນລການສາງຜນກະທບເຮດໃຫອນຫະພມເພມຂນ ໂດຍການນາໃຊພະລງງານທດແທນ ແລະ ວທການ ອນໆ.

ບນດາປະເທດເກາະດອນນອຍທງຫາຍໄດມຄວາມເຂາໃຈກນວາ ພວກເຮາມຄວາມຈາເປນຕອງ

ສານທານ ບານກມມນ ເລຂາທການໃຫຍຂອງສະຫະປະຊາຊາດເນອງໃນໂອກາດ ວນສງແວດລອມໂລກ, ວນທ05 ມຖນາ 2014.


7


ສາງໂລກ ຂອງພວກເຮາໃຫໄປຕາມທດທມຄວາມຍນຍງ, ເພອເຮດໄດແນວນນຈງຮຽກຮອງໃຫ ມການຮວມມກນຈາກທກພາກສວນຂອງສງຄມໃນທວໂລກ ຈງພອມກນຄດ ແລະ ພອມກນປະຕບດ. ດງນນ,ເນອງໃນໂອກາດສະເຫມສະຫອງວນສງແວດລອມໂລກປນຈງຮຽກຮອງໃຫບນດາບກຄນ, ຊມຊນ ແລະບນດາທລະກດຕາງໆໃນທວໂລກ ຈານວນຫາຍລານຄນເຂາຮວມກບບນດາໂຄງການຕາງໆຢຂນທອງຖນ, ເລມຈາກຂະບວນການອະນາໄມ, ການສະແດງສນລະປະເພອປກລະດມຂະບວນປກຕນໄມ ແລະ ການປກປກຮກສາທາມະຊາດ. ປນຂາພະເຈາຮຽກຮອງໃຫໝດທກ ຄນຈງຄານງເຖງຄວາມປາດຖະໜາຂອງບນດາປະເທດເກາະດອນນອຍທກາລງພດທະນາເຫານນ ແລະ ໃຫການຊວຍເຫອແກພວກເຂາໃຫລດພນອອກຈາກບນຫາ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ດວຍການສາງຄວາມອາດສາມາດ ໃນການປບຕວ ແລະ ການຫດຜອນຜນກະທບ ຈາກການປຽນແປງດນຟາອາກາດດງກາວ ເພອໃຫປະເທດເຂາເຈາມຄວາມໝນຄງໃນອະນາຄດ.

ດງນນ, ພວກເຮາຈງພອມກນອອກແຮງປກປກຮກສາ ຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ ໃຫຍນຍງ ສະກດກນການເພມຂນຂອງລະດບນາທະເລ, ເພາະວາໜວຍໂລກຂອງພວກເຮາຍງມຫາຍເກາະດອນທຢ ກະແຈກກະຈາຍຕາມມະຫາສະໝດ. ພວກເຮາຈງມາຮວມແຮງຮວມໃຈກນ ຊວຍເຫອບນດາເກາະດອນເຫານນ ໃຫລດພນຈາກວກດການໄພນາຖວມ.


“ຈງພອມກນອອກແຮງປກປກຮກສາ ຊບພະຍາກອນທາມະຊາດແລະ ສງແວດລອມໃຫຍນຍງ ສະກດກນການເພມຂນ

ຂອງລະດບນາທະເລ”


8



ປະເທດລມແມນຳຂອງ ປກສາຫາລມນລະພດໝອກຄວນຂາມຜານຊາຍແດນ ເພອເປນການກະກຽມໃສກອງປະຊມຂນລດຖະມນຕ ຄງທ 4 ຂອງຄະນະກຳມະການຊນຳ ວາດວຍ ມນລະພດໝອກຄວນຂາມຜານຊາຍແດນໃນອະນພາກພນແມນຳຂອງທຈດຂນ ໃນວນທ 30ຕລາ 2014 ທ ສປປ ລາວ ເປນເຈາພາບ ເຊງຈະເປນການລາຍງານສະພາບໃນປດຈບນ ແລະ ແຜນຈດຕງປະຕບດວຽກງານໃນຕໜາ ເພອສາງໃຫເປນຍດທະສາດແບບແຜນ ແລະ ກດຈະກຳສຳລບມາດຖານ

ປອງກນ ໃນການຫດຜອນຜນກະທບຈາກບນຫາມນລະພດໝອກຄວນຂາມຜານຊາຍແດນ ໃຫເກດມໜອຍທສດ.

ກອງປະຊມ ປກສາຫາລດານວຊາການຂອງໜວຍປະຕບດງານ ວາດວຍມນລະພດໝອກຄວນຂາມຜານຊາຍແດນ ໃນອະນພາກພນແມນຳຂອງຄງທ 10 ໄດຈດຂນເມອວນທ 27 ຕລາ 2014 ທໂຮງແຮມດອນຈນພລາເລດ ພາຍໃຕການເປນປະ


9


ທານຂອງທານນາງ ມອນມະນ ຍອຍບວກອງ ລດຖະມນຕຊວຍວາການ ກະຊວງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ ສປປ ລາວ ໂດຍມບນປະເທດລມແມນຳຂອງເຂາຮວມ.

ທານນາງ ມອນມະນ ຍອຍບວກອງ ກາວວາ:ກອງປະຊມຄງນ ເປນການທບທວນຄນບນດາກດຈະກຳ ທນອນໃນກອບການຮວມມຂອງ ຄະນະກຳມະການລະດບລດຖະມນຕອາຊຽນດານສງແວດລອມ ວາດວຍ ມນລະພດໝອກຄວນຂາມຜານຊາຍແດນ ທບທວນຄນ ກຽວກບ ສະພາບໝອກຄວນໄຟແລະ ການພະຍາກອນອາກາດ ລາຍງານຄວາມຄບໜາຂອງແຜນຈດຕງປະຕບດແຫງຊາດ ສຳລບ ການຄວບຄມມນລະພດໃນໄລຍະລະດແລງ.

ນອກຈາກນ ທປະຊມຍງໄດຮບຟງການລາຍງານເປາໝາຍ ແລະ ຕວຊວດໃນການຄວບຄມການເກດໄຟໄໝປາ ແລະ ມນລະພດໝອກຄວນໃນພາກພນແມນຳຂອງ ການຮວມມດານການຄວບຄມການເກດໄຟໃໝປາ ແລະ ໝອກຄວນໃນພາກພນແມນຳຂອງ ແລະ ຄວາມຄບໜາໃນການປບປງລະບບເຕອນໄພອນຕະລາຍ ໃນເວທດງກາວ ເປນການເປດໂອກາດສນທະນາລະອຽດ ດານຄວາມຄບໜາ ກຽວກບ ໂຄງການຮວມມ ກບບນດາຄຮວມເຈລະຈາສາກນ.



10



ໃນຍກຂອງເຕກໂນໂລຊທທນສະໄໝ ໄປມາຫາສ ລວມທງການສສານຫາກນໄດຢາງສະດວກສະບາຍຈາກທວມມໂລກ ແຕກຫກເວນບໄດໃນເລອງມນລະພດທຕອງຕາມແກໄຂ ຈາກບນຫາເລອງຂອງມນລະພດທເພມຂນນບມ ກາຍເປນບນຫາສຳຄນຂອງໂລກ ຕອງໄດຫາທາງອອກຮວມກນ ເຊນດຽວກບບນດາປະເທດພາກພນ ຕອງໄດຮວມມກນໃນການແກໄຂບນຫາເຫານໃຫຫດຜອນລງ.

ກອງປະຊມເຈາໜາທອາວໂສ ດານມນລະພດໝອກຄວນຂາມຜານຊາຍແດນ ພາຍໃຕສນຍາອາຊຽນ ຄງທ 10 ໄດຈດຂນເມອວນທ 28 ຕລາ 2014ທໂຮງແຮມດອນຈນພລາເລດ ໂດຍໃຕການເປນປະທານຮວມຂອງທານນາງ ມອນມະນ ຍອຍບວກອງລດຖະມນຊວຍວາການ ກະຊວງ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ ຊງມບນດາປະເທດສະມາຊກພາກພນເຂາຮວມ.

ກອງປະຊມດງກາວເປນເວທໃນການຫາລ ແລະ ກຳນດຂຕກລງເບອງຕນ ເພອກະກຽມໃສກອງ

ປະຊມລດຖະມນຕອາຊຽນດານສງແວດລອມບເປນທາງການ ຄງທ 15 ທໄດຈດຂນໃນວນທ 30 ຕລາ2014 ໂດຍ ສປປ ລາວ ຮບກຽດເປນເຈາພາບ ກອງປະຊມເຈາໜາທອາວໂສຈາກ 10 ປະເທດສະມາຊກອາຊຽນ ແມນໄດຮບຟງການລາຍງານຄວາມຄບໜາກຽວກບ ສະພາບການຈດຕງປະຕບດ ການປອງກນມນລະພດໝອກຄວນຂາມຜານຊາຍແດນຂອງແຕລະປະເທດ ໂດຍສະເພາະແມນ ຜປະສານງານແຫງຊາດ.

ນອກຈາກບນຫາທຍກມາຂາງເທງແລວ ບນດາປະເທດສະມາຊກຍງໄດລາຍງານຜນສຳເລດກຽວກບ ການນຳໃຊລະບບການຕດຕາມຈດເກດໄຟໄໝ ໂດຍການນຳໃຊລະບບຕດຕງດາວທຽມຢພາກພນອາຊຽນ, ພອມທງປະກອບຄຳເຫນໃສກອງທນປອງກນໄຟໄໝປາ ແລະ ປກສາຫາລ ກຽວກບ ແຜນງານການຝກອບຮມໃຫວຊາການແຕລະປະເທດ ໃນການຄນຄວາ ແລະ ການແລກປຽນຂມນຂາວສານແລະ ການຈດຕງປະຕບດແຜນການຄມຄອງລະບບນເວດຂອງດນແດນຖານຕມ.

ບນຫາມນລະພດໝອກຄວນ ຕອງໄດແກໄຂຮວມກນ


11


ສບຕປກສາຫາລ ດານມນລະພດໝອກຄວນຂາມຜານຊາຍແດນ ເຈາໜາທອາວໂສສບຕຫາລ ແລະ ກຳນດຂຕກລງເບອງຕນ ເພອກະກຽມໃສກອງປະຊມລດຖະມນຕອາຊຽນ ດານສງແວດລອມ ທບເປນທາງການ ຄງທ 15 ທຈະຈດຂນໃນວນທ 30 ຕລາ 2014ໂດຍ ສປປ ລາວ ຮບກຽດເປນເຈາພາບກອງປະຊມເຈາໜາທອາວໂສຈາກ 10 ປະເທດສະມາຊກອາຊຽນແມນໄດຮບຟງການລາຍງານຄວາມຄບໜາ ກຽວກບສະພາບການຈດຕງປະຕບດ ການປອງກນມນລະພດໝອກຄວນຂາມຊາຍແດນຂອງແຕລະປະເທດໂດຍສະເພາະແມນຜປະສານງານແຫງຊາດ.

ກອງປະຊມເຈາໜາທອາວໂສ ດານມນລະພດໝອກຄວນຂາມຜານຊາຍແດນພາຍໃຕສນຍາອາຊຽນ ຄງທ 10 ໄດຈດຂນເມອວນທ 29 ຕລາ 2014ທໂຮງແຮມດອນຈນພາເລດ ພາຍໃຕການເປນປະທານຮວມຂອງທານນາງ ມອນມະນ ຍອຍບວກອງ

ລດຖະມນຕຊວຍວາການ ກະຊວງ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ ໂດຍມບນດາປະເທດສະມາຊກພາກພນເຂາຮວມ.

ສຳລບບນຫາທຍກຂນມາໃນກອງປະຊມຄງນ ປະກອບມ: ບນຫາການປຽນແປງດນຟາອາກາດແລະ ພາວະໂລກຮອນ ການປກປກຮກສາທຳມະຊາດ ແລະ ຊວະນາໆພນ ການຄມຄອງຊບພະຍາກອນນຳ ການບລຫານ ແລະ ການຄມຄອງສງແວດລອມຕວເມອງ ສງແວດລອມທາງທະເລ ແລະ ຊາຍຝງ ລວມທງສະພາບການສກສາດານສງແວດລອມ

ນອກຈາກນ ກອງປະຊມຍງໄດຫາລ ກຽວກບເຕກໂນໂລຊ ທເປນມດຕສງແວດລອມ ການບລໂພກ ແລະ ຜະລດຕະພນແບບຍນຍງ ແລະ ບນຫາອນໆທກຽວຂອງ.



12



ສປປ ລາວ ໄດຮບກຽດເປນເຈາພາບຈດກອງປະຊມ ລດຖະມນຕອາຊຽນດານສງແວດລອມ ຄງທ15 ບເປນທາງການ ແລະ ກອງປະຊມອນໆຢໃນໄລຍະດຳເນນກອງປະຊມດງກາວ ໃນທາຍເດອນຕລາ 2014 ທນະຄອນຫວງວຽງຈນ ໂດຍມຄະນະຜແທນຈາກ 10 ປະເທດ

ທານ ນລນ ສນບນດດ ລດຖະມນຕວາການກະຊວງ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມໄດແຈງຜນກອງປະຊມດງກາວຕສມວນຊນເມອວນທ 31 ຕລາ 2014 ຢຫປະຊມແຫງຊາດວາ:ກອງປະຊມບນດາລດຖະມນຕອາຊຽນ ໄດຮບຊາບການລາຍງານຈາກສນອຕນຍມຂອງອາຊຽນ ກຽວ

ສປປ ລາວ ປະສບຜນສາເລດຈດກອງປະຊມ ລມຕ ອາຊຽນ ດານສງແວດລອມ


13


ກບ ການພະຍາກອນສະພາບຂອງໝອກຄວນ ແລະສະພາບທາອຽງຂອງການເກດໄຟຈາກທຳມະຊາດຕາງໆທກໃຫເກດໝອກຄວນມນລະພດຂາມຜານຊາຍແດນ. ບນດາລດຖະມນຕເຫນດວາປະເທດອາຊຽນ ພວກເຮາຕອງໄດມສະຕເຝາລະວງກະກຽມແລະ ມມາດຕະການຮບມທວອງໄວໃນການຄວບຄມໄຟ ທເປນສາເຫດຂອງໝອກຄວນຂາມຊາຍແດນ. ບນດາລດຖະມນຕອາຊຽນ ໄດຊມເຊຍປະ

ເທດອນໂດເນເຊຍ ທໄດໃຫສດຕະຍາບນຕສນຍາອາຊຽນ ວາດວຍໝອກຄວນຂາມຜານຊາຍແດນ ຊງການໃຫສດຕະຍາບນດງກາວ ຈະເຮດໃຫການປະຕບດສນຍາດງກາວຄບຖວນໃນ 10 ປະເທດອາຊຽນ.ບນດາລດຖະມນຕອາຊຽນ ຍງໄດຮບຟງການລາຍງານ ກຽວກບ ການຈດຕງປະຕບດບນດາແຜນງານ,ກດຈະກຳຕາງໆໃນລະດບຊາດ ແລະ ໃນລະດບພາກພນທກຽວຂອງກບການປອງກນ ແລະ ສະກດກນ



14



ໝອກຄວນຂາມຜານຊາຍແດນຈາກບນດາປະເທດສະມາຊກອາຊຽນ. ບນດາລດຖະມນຕອາຊຽນໄດຮບຊາບຕກບຄວາມຄບໜາໃນການປະກອບສວນເງນສມທບເຂາກອງທນຄວບຄມໝອກຄວນຂາມຜານຊາຍແດນຂອງອາຊຽນ ແລະ ຍນດຮບເອາການຊວຍເຫອປະກອບສວນຈາກບນດາປະເທດ ແລະ ອງການຊວຍເຫອຕາງໆເຂາໃນກອງທນ. ບນດາລດຖະມນຕອາຊຽນໄດຊມເຊຍຕຜນສຳເລດໃນຫາຍໆກດຈະກຳຂອງໂຄງການ 5 ປ ກຽວກບ ປາດນຖານຕມ ທໄດຮບທນຈາກກອງທນສງແວດລອມໂລກ ແລະ ຊມເຊຍຄວາມຄບໜາຂອງໂຄງການຊວຍເຫອ ຂອງເອຣບ ກຽວກບ ດນຖານຕມ, ທະເລ ແລະ ບນດາໂຄງການອນໆ. ບນດາລດຖະມນຕອາຊຽນໄດຮບຊາບກຽວກບ ຖະແຫງການຮວມຂອງລດຖະມນຕອາຊຽນສງແວດລອມຕກອງປະຊມພາຄສນທສນຍາ ວາດວຍຊວະນາໆພນ ຄງທ 12 ທ ໄດຈດຂນທ ສາທາລະນະລດ ເກາຫ ໃນວນທ 15 ຕລາ ທຜານມາ.

ບນດາລດຖະມນຕຮບຮອງການສະເໜສອງປາສະຫງວນຮາມກວແຕນ ແລະ ແທບບາຕາຮາ ຂອງຟລບປນ ເພອພຈາລະນາເປນເຂດປາສະຫງວນອາຊຽນລຳດບທ 34 ແລະ 35. ນອກຈາກນນ ກອງປະຊມລດຖະມນຕອາຊຽນບວກສາມ ຄງທ 13 ຊງມສປ ຈນ, ຍປນ ແລະ ສາທາລະນະລດ ເກາຫ ຊງໄດ

ປກສາຫາລນຳກນ ກຽວກບ ບນດາກດຈະກຳທໄດດຳເນນຮວມກນ ແລະ ທດທາງການຮວມມໃນຕໜາ ໃນດານຊວະນາໆພນ, ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ, ການສກສາດານສງແວດລອມ, ວທະຍາສາດແລະ ເຕກໂນໂລຊສງແວດລອມ ແລະ ອນໆ, ກອງປະຊມລດຖະມນຕອາຊຽນ ຮວມກບ ບນດາປະເທດອາຊຕາເວນອອກ ຄງທ 4 ໄດເນນການປກສາຫາລໃນບນຫາຕວເມອງທຍນຍງທາງສງແວດລອມ ແລະທດທາງຮວມມໃນຕໜາ.

ໃນໄລຍະກອງປະຊມ ສປປ ລາວ ຍງໄດເປນເຈາພາບ ພທມອບລາງວນຕວເມອງທ ຍນຍງທາງດານສງແວດລອມ ຄງທ 3 ແລະ ການມອບໃບຢງຢນຕວເມອງທມອາກາດສະອາດ, ນຳສະອາດ ແລະ ດນສະອາດ ຄງທ 2. ຊງໃນຄງນ ເມອງຫວງພະບາງຂອງ ສປປ ລາວ ກໄດຮບລາງວນເປນເມອງທມຄວາມຍນຍງທາງດານສງແວດລອມ. ລວມແລວການເປນເຈາພາບຈດກອງປະຊມລດຖະມນຕອາຊຽນສງແວດລອມ ເຫນວາມຜນສຳເລດໃນລະດບສງທກກອງປະຊມລວນແລວແຕໄດຮບຄວາມເອາໃຈໃສເປນຢາງດ ຈາກບນດາຜແທນບນດາປະເທດອາຊຽນ. ຜແທນຕາງໆລະຫວາງຊມເຊຍຕການກະກຽມກອງປະຊມ ແລະ ການຕອນຮບຢາງອບອນຂອງ ສປປ ລາວ.


15


ວນທ 30 ຕລາ 2014 ທຫປະຊມແຫງຊາດໄດໄຂກອງປະຊມລດຖະມນຕອາຊຽນ ດານສງແວດລອມບເປນທາງການ ຄງທ 15 ໂດຍເປນປະທານຂອງທານ ອາຊາງ ລາວລ ຮອງນາຍກລດຖະມນຕປະທານຄະນະກຳມະການສງແວດລອມແຫງຊາດເຊງມບນດາປະເທດສະມາຊກອາຊຽນ, ອາຊຽນບວກ 3 ແລະ ປະເທດຄຮວມເຈລະຈາ ຈຳນວນໜງເຂາຮວມ.

ທານ ອາຊາງ ລາວລ ກາວວາ: ກອງປະຊມດງກາວ ເປນເວທປກສາຫາລປະຈຳປ ກຽວກບ ບນຫາສງແວດລອມທພນເດນ ແລະ ສງທາທາຍຕາງໆທປະຊາຄມອາຊຽນ ກຄປະຊາຄມໂລກກຳລງປະເຊນຢໃນສະເພາະໜາ ແລະ ຍາວນານ ພອມກນນນຍງໄດທບທວນຄນແຜນຍດທະສາດ ແລະ ການປກສາຫາລຊອກຫາຊອງທາງ, ວທທາງ ມາດຕະການທເໝາະສມ ໃນການເພມທະວການຮວມມໃນພາກ

ພນອາຊຽນ ມຄວາມຍນຍງທາງດານສງແວດລອມທງເຫນໄດບດບາດ ແລະ ທາແຮງອນສຳຄນຂອງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມປະກອບສວນເຂາໃນຂະບວນການພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມ ຕາມທດເສດຖະກດສຂຽວຂບເຄອນອາຊຽນ ບນລການພດທະນາແບບຍນຍງ ແລະ ລບລາງຄວາມທກຍາກ.

ປດຈບນຂງເຂດອາຊຽນ ໂດຍລວມຍງມຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດທອດມສມບນ ແລະ ສງແວດລອມທດ ຍງສາມາດເປນທາແຮງໃຫແກການພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມ ແບບຍນຍງ ສຳລບ ສປປລາວ ຍງອດມຮງມໄປດວຍຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດອນລຳຄາ ເຊງເປນທາແຮງໃຫແກການພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມແຫງຊາດ ປະຊາຊນສວນໃຫຍຍງໄດອາໄສນຳໃຊຊບພະຍາກອນເຂາໃນການຜະລດເປນແຫງສະບຽງອາຫານຕນຕ ແລະ ບອນທຳ

ອາຊຽນ ຮວມກນປກສາຫາລຫາຍບນຫາດານສງແວດລອມ ເພອບນລການພດທະນາແບບຍນຍງ



16



ມາຫາກນ ລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ ເວລາໃດກຢດໝນຖເອາການພດທະນາເສດຖະກດຕດແໜນກບການປກປກຮກສາສງແວດລອມ ໃຫເປນໄປຕາມຍດທະສາດອາຊຽນດານສງແວດລອມ ໂດຍການຫນເປນແຜນງານໂຄງການລະອຽດ ແລະ ນຳພາຈດຕງປະຕບດແຕລະກາວ.

ປະຊາຄມເສດຖະກດອາຊຽນ ລວມທງສປປ ລາວ ກຳລງປະເຊນໜາກບການປຽນແປງຢາງໄວວາ ເປນຕນ ການເພມຂນຂອງປະຊາຊນຢາງໄວວາ ການເຕບໂຕທາງດານເສດຖະກດໃນຂະແໜງການທບໝນຄງ ທບຕດພນກບການສາງວຽກເຮດງານທຳກບປະຊາຊນທທກຍາກ ແລະ ເຄອນຍາຍຂອງປະຊາຊນທທກຍາກໃນຊນນະບດ ເຂາສຕວເມອງ ນບມເພມຂນ ຂາດພນຖານເສດຖະກດຮອງຮບ ເປນສາເຫດໃຫເກດບນຫາຫຍທທາງສງຄມໄປພອມໆກບການຫດໜອຍຖອຍລງຂອງຊບພະຍາກອນປາໄມ, ຊວະນາໆພນ ແລະ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ອນໆ ໄດປຽນແປງລະບບນເວດພນຖານໃນທວພາກພນອາຊຽນ ເປນຕນເຫດກໃຫເກດສະພາບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ມນລະພດໝອກຄວນຂາມຜານຊາຍແດນເກດໄພພບດທາງທຳມະຊາດ ເປນຕນ ພະຍ, ໄພນຳຖວມກະທນຫນບາງເຂດຮນແຮງ ແລະ ໄພແຫງແລງແກຍາວ ເຊງ

ກາຍເປນອປະສກ ແລະ ສງທາທາຍແກດານວຊາການ ກຄການເງນໃນການພດທະນາພາກພນອາຊຽນ

ເພອໃຫບນລເປາໝາຍສາມເສາຄຳແຫງອາ

ຊຽນທານຮອງນາຍກລດຖະມນຕເຊອວາ: ການປກສາຫາລຄງນ ຈະເປນການຊອກຫາຊອງທາງວທທາງແລະ ມາດຕະການທເໝາະສມ ໃນການເພມທະວການຮວມມໃນພາກພນອາຊຽນ ແລະ ກບຄຮວມເຈລະຈາ ເພອເພມທະວການຄມຄອງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ປກປກຮກສາສງແວດລອມແບບຍນຍງ ທງເອາໃຈໃສແກໄຂບນຫາທພນເດນ ແລະສງທາທາຍຕາງໆ ພອມທງກຳນດເປາໝາຍໂຄງການທເປນຮບປະທຳ ເພອຮວມກນຈດຕງປະຕບດຢາງມຜນສຳເລດ.

ເພອນຳເອາຜນສຳເລດເຂາໃນກອງປະຊມຄງຕໄປ ນອກຈາກນ ທານຮອງນາຍກລດຖະມນຕຍງໄດຮຽກຮອງມາຍງບນດາປະເທດເພອນມດອາຊຽນ ອາຊຽນບວກ 3 ແລະ ບນດາປະເທດຄຮວມເຈລະຈາ ຈງເພມທະວການຮວມມ ແລະ ສບຕຊວຍເຫອສມທນຮອນ ແລະ ວຊາການເຂາໃນການຊກຍແລະ ການສງເສມຄມຄອງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ປກປກຮກສາສງແວດລອມແບບຍນຍງຕາມທດທາງເສດຖະກດສຂຽວ.


17


ອາຊຽນ ກຽມມາດຕະການຮບມ ດານສງແວດລອມຢາງໃກຊດ

ສະພາບໝອກຄວນ ແລະ ສະພາບທາອຽງຂອງການເກດໄຟຈາກທຳມະຊາດຕາງໆ ທກໃຫເກດໝອກຄວນມນລະພດຂາມຜານຊາຍແດນ ໄດກາຍເປນໄພຂມຂທບນດາປະເທດອາຊຽນ ຈະຕອງໄດມສະຕເຝາລະວງກະກຽມ ແລະ ມມາດຕະການຮບມຢາງວອງໄວ ໃນການຄວບຄມໄພດງກາວ ທອາດຈະເກດຂນໃນອະນາຄດ.

ກອງປະຊມລດຖະມນຕສງແວດລອມບເປນທາງການ ຄງທ 15 ທ ສປປ ລາວ ເປນເຈາພາບໄດປດລງຢາງຈບງາມ ໃນຕອນຄຳຂອງວນທ 31ຕລາ 2014 ທຫປະຊມແຫງຊາດພາຍໃຕເປນປະທານຂອງທານ ນລນ ສນບນດດ ລດຖະມນຕວາການກະຊວງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມເຊງມບນດາປະເທດສະມາຊກອາຊຽນອາຊຽນບວກ 3 ແລະ ບນດາປະເທດຄຮວມເຈລະຈາເຂາຮວມ.

ທານ ນລນ ສນບນດດ ກາວວາ: ກອງປະຊມລດຖະມນຕອາຊຽນຄງນ ແມນໄດຮບຊາບການລາຍງານຂອງສນອຕນຍມ ຂອງບນດາປະເທດອາຊຽນກຽວກບ ພະຍາກອນສະພາບຂອງໝອກຄວນ ແລະສະພາບທາອຽງຂອງການເກດໄຟຈາກທຳມະຊາດ ທກໃຫເກດໝອກຄວນມນລະພດຂາມຜານຊາຍແດນເຊງບນຫາເຫານ ບນດາປະເທດອາຊຽນ ຈະຕອງໄດ

ເອາໃຈໃສຮວມກນຢາງໃກຊດ ເຖງຄວາມເສຍຫາຍທອາດຈະເກດຂນໄດທກເວລາ.

ກອງປະຊມຍງໄດຮບຟງການລາຍງານ ກຽວກບ ການຈດຕງປະຕບດແຜນງານກດຈະກຳຕາງໆໃນລະດບຊາດ ແລະ ໃນລະດບພາກພນ ທກຽວຂອງກບການປອງກນ ແລະ ສະກດກນໝອກຄວນຂາມຜານຊາຍແດນ ຈາກບນດາປະເທດສະມາຊກດວຍກນ ລວມທງຄວາມຄບໜາໃນການປະກອບສວນເຂາໃນກອງທນຄວບຄມໝອກຄວນ ແລະ ຍນດຮບເອາການຊວຍເຫອ ຈາກອງການຊວຍເຫອຕາງໆທານ ນລນ ສນບນດດ ໄດຊມເຊຍຕຜນສຳເລດໃນຫາຍໆກດຈະກຳຂອງໂຄງການ 5 ປ ກຽວກບ ປາ ດນຖານຕມ ນອກຈາກນ ໄດຫາລກບປະເທດອາຊຽນບວກສາມ ທໄດດຳເນນກດຈະກຳຮວມກນ ແລະ ທດທາງການຮວມມໃນຕໜາ ໃນດານຊວະນາໆພນການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ການສກສາດານສງແວດລອມ ວທະຍາສາດ ແລະ ເຕກໂນໂລຊສງແວດລອມ ແລະ ອນໆ ພອມກນນ ກອງປະຊມລດຖະມນຕອາຊຽນຮວມກນກບບນດາປະເທດອາຊຕາເວນອອກ ຄງທ 4 ທເນນໜກການປກສາຫາລ ໃນບນດາຕວເມອງທຍນຍງທາງດານສງແວດລອມ ແລະ ທດທາງຮວມມໃນຕໜາ.



18



ກອງປະຊມຄງທ II ຄະນະກຳມະການ ຊນາລະດບຊາດ ໃນການຄມຄອງເຂດດນບລເວນນາຂອງສນທສນຍາຣາມຊາ ຢ ສປປ ລາວ

ປະທານ, ຄະນະກາມະການຊນາລະດບ. ກອງປະຊມຄງນ ແມນແນໃສ ເພອຮບຟງການລາຍງານ ຜນຄບໜາໃນຈດຕງປະຕບດ ແລະ ການເຄອນໄຫວວຽກງານຄມຄອງ 2 ເຂດດນບລເວນນາຣາມຊາ (ເຊຈາພອນ ແລະ ບງກຽດໂງງ) ນບແຕ ປ 2011-2013ແລະ ພຈາລະນາຮບຮອງເອາບາງໜາວຽກຈດສມ,ແຜນການເຄອນໄຫວວຽກງານ ສກປ 2014-2015.

ສປປ ລາວ ເປນປະເທດໜງທມດນບລເວນນາ ທອດມສມບນ ແລະ ຫາຍແຫງ ທຍງມຄວາມສຳຄນ ໃນລະດບໂລກ. ດນບລເວນນາເຫານ ປະກອບສວນອນສຳຄນ ທາງດານເສດຖະກດ-ສງຄມ, ສງແວດລອມ, ການທອງທຽວ ແລະ ວດທະນະທຳ. ຄນປະໂຫຍດ ຂອງດນບລເວນນາ ເປນບອນເກບກກນາ ແລະ ຕານນາຖວມ ໃນລະດຝນ, ລະບາຍນາ

ກອງປະຊມຄງທ II ຄະນະກຳມະການ ຊນາລະດບຊາດ ໃນການຄມຄອງເຂດດນບລເວນນາຂອງສນທສນຍາຣາມຊາ ຢ ສປປ ລາວ, ທຫອງປະຊມ ຫອງການລດຖະບານ ໃນວນທ 13 ພດສະພາ2014

ກມສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມ, ກະຊວງ ຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ (ກຊສ) ໃນນາມກອງເລຂາຄະນະກາມະການຊນາລະດບຊາດ ໃນການຄມຄອງເຂດດນບລເວນນາຂອງສນທສນຍາຣາມຊາ ຢ ສປປ ລາວ. ໂດຍການເປນປະທານ ຂອງທານ ອາຊາງ ລາວລ, ຮອງນາຍກລດຖະມນຕ, ປະທານ ຄະນະກາມະການຊນາລະດບຊາດ ໃນການຄມຄອງເຂດດນບລເວນນາ ຂອງສນສສນຍາຣາມຊາ ຢ ສປປ ລາວ, ລວມທງ ຮອງ


19


ອອກມາ ໃນລະດແລງ. ພອມດຽວກນນນ, ຍງເປນບອນທຢອາໃສ ຂອງສດນາ, ພດຜກຕາງໆ ທເປນແຫງອາຫານຫກ ຂອງປະຊາຊນບນດາເຜາ. ຄຽງຄກນນນ, ຍງເປນບອນບຳບດນາເປອນ ແບບທາມະຊາດທມປະສດທຜນສງ ໂດຍບຕອງລງທນ. ເມອເຫນໄດຄວາມສຳຄນດງກາວມາຂາງເທງນນ, ລດຖະບານ ແຫງ ສປປ ລາວ ໄດຕດສນໃຈສງ ສະເໜເຂາເປນລດພາຄ ຂອງສນທສນຍາຣາມຊາ ພອມທງເຫນດ ສະເໜ ເຂດດນບລເວນນາ ເຊຈຳພອນ ເມອງຈຳພອນ ແຂວງສະຫວນນະເຂດ ແລະ ເຂດດນບລເວນນາ ບງກຽດໂງງ ເມອງປະທມພອນ ແຂວງຈຳປາສກ ຂນທະບຽນເຂາໃນບນຊເຂດດນບລເວນາຣາມຊາ ທມຄວາມສາຄນໃນລະດບສາກນ ໃນປ 2010.

ພາຍຫງທ ສປປ ລາວ ໄດເຂາເປນລດພາຄຕສນທສນຍາດງກາວ ໂດຍມ ກຊສ ເປນອງການຈດຕງປະຕບດ ແລະ ຮບຜດຊອບ ຕສນທສນຍາດງກາວສາມາດສງລວມ ບນດາກດຈະກາທສາຄນຕາງໆ ທໄດຈດຕງປະຕບດວຽກງານຄມຄອງເຂດດນບລເວນນາຣາມຊາ ເຊນ :

1. ໄດມການແຕງຕງຄະນະກຳມະການຊນຳລະດບຊາດ, ລະດບແຂວງ, ເມອງ ໃນການຄມຄອງເຂດດນບລເວນນຳ ຂອງສນທສນຍາຣາມຊາ ວາດວຍດນບລເວນນຳ ຢ ສປປ ລາວ, ລວມທງ ແຕງຕງກອງ

ເລຂາ ຄະນະກຳມະການຊນາ ໃນແຕລະໆດບ ແລະທມງານວຊາການ ປະຈາພາກສະໝາມຂອງ 2 ເຂດດງກາວ;

2. ໄດແຕງຕງຜປະສານງານລະດບຊາດ ຂອງສນທສນຍາຣາມຊາ ຢ ສປປ ລາວ;

3. ໄດຈດກອງປະຊມ ທາງດານວຊາການ ກຽວກບການຄມຄອງ 2 ເຂດດນບລເວນນາຣາມຊາດຫາຍຄງ;

4. ໄດນຳເອາ ຜນງານການຄມຄອງດນບລເວນນຳ ຂອງ ສປປ ລາວ ເຂາຮວມງານວາງສະແດງນາໆຊາດ ທເມອງເຢວ, ສ.ເກາຫ, ແຕວນທ 12 ພດສະພາ ເຖງວນທ 12 ສງຫາ 2012;

5. ໄດເຂາຮວມກອງປະຊມສດຍອດລດພາຄ ຂອງສນທສນຍາຣາມຊາ ຄງທ 11 (COP 11) ໃນເດອນກລະກດ 2012, ທປະເທດໂຣມານ;

6. ໄດສຳເລດ ການແປເອກະສານຕາງໆ ຂອງສນທສນຍາຣາມຊາ ເປນພາສາລາວ ເພອເຜຍແຜ;

7. ໄດສຳເລດ ການສາງແຜນແມບດໃນການຄມຄອງ ແລະ ອະນລກ ເຂດດນບລເວນນຳ ບງກຽດໂງງ(2013-2017);

8. ໄດທບທວນລະບຽບກດໝາຍທກຽວຂອງຕາງໆແລະ ສາເລດການລງສາຫວດການຄມຄອງດນບລ



20



ເວນນາຕາມຮດຄອງປະເພນ ທນອນຢເຂດດນບລເວນນາເຊຈາພອນ ເມອງຈາພອນ, ແຂວງສະຫວນນະເຂດ ເຊນ: ດງລງ, ໜອງປາຜາ, ຝງນກ ທບານບງຊາງ, ໂອງ-ມງ, ແຂພນເມອງ ທບານຕານສມ,ກດຈຽວ, ໜອງກນ, ໜອງຫວງ ແລະ ອນໆ;

9. ສາເລດການລງສາຫວດນກ ຢເຂດດນບລເວນນາເຊຈາພອນ;

10. ໄດສຳເລດການຈດກອງປະຊມວຊາການ ລະດບພາກພນ-ອາຊປາຊຟກ ກຽວກບ ການຄມຄອງເຂດດນບລເວນນຳ ຣາມຊາ ໃນເດອນສງຫາ 2013ທແຂວງຈຳປາສກເຊງມຜເຂາຮວມທມາຈາກ 10 ປະເທດ;

11. ໄດເຂາຮວມກອງປະຊມສຳມະນາ ພາກພນ

ອາຊ-ປາຊຟກ ປະຈາປ ກຽວກບ ການຄມຄອງ ແລະແລກປຽນບດຮຽນ ໃນການຄມຄອງດນບລເວນນາທປະເທດ ສ. ເກາຫ;

12. ແຕລະປ ໄດມການຈດກດຈະກາຕາງໆ ເພອສະເຫມສະຫອງ ວນດນບລເວນນາໂລກ (2 ກມພາ)ຢ 2 ເຂດດນບລເວນນາ;

ເພອຜນຂະຫຍາຍ ແລະ ເຄອນໄຫວຈດຕງປະຕບດບນດາກດຈະກາ ແລະ ແຜນວຽກຈດສມໃນການຄມຄອງ 2 ເຂດດນບລເວນນາຣາມຊາ(ເຊຈາພອນ, ແຂວງສະຫວນນະເຂດ ແລະ ບງກຽດໂງງ, ແຂວງຈາປາສກ) ໃຫມປະສດຕຜນ ແລະ ບນລຕາມແຜນທວາງໄວ, ກຊສ ຈະສມໃສບາງໜາວຽກທສາຄນ ສາລບສກປ 2014-2015 ດງນ:

1. ປບປງຄະນະກາມະການຊນາ ໃນການຄມ

ຄອງ 2 ເຂດດນບລເວນນາຣາມຊາ ໃນລະດບຊາດ

ແລະ ທອງຖນ;

2. ປບປງກອງເລຂາ ຄະນະກາມະການຊນາ ໃນການຄມຄອງ 2 ເຂດດນບລເວນນາຣາມຊາ ໃນລະດບຊາດ, ທອງຖນ ແລະ ທມງານພາກສະໜາມ ເພອໃຫສອດຄອງກບຄະນະກາມະການຊນາແຕລະໆ

ດບ;

3. ສບຕຂຽນໂຄງການລະອຽດ ຮວມກບ ອງການFAO ທໄດຮບທນຈາກກອງທນສງແວດລອມໂລກ(GEF) ເພອໃຫໄດຈດຕງປະຕບດ ໃນສກປ 2014;

4. ສບຕຂຽນໂຄງການລະອຽດ ຮວມກບ ກອງເລຂາຄະນະກາມະການ ແມນຳຂອງ ແຫງຊາດ ເພອຂທນຈາກທະນາຄານພດທະນາ ຂອງປະເທດເຢຽລະມນ(KfW) ເພອໃຫໄດຈດຕງປະຕບດ ໃນປ 2014;

5. ກະກຽມ ຮາງດາລດ ວາດວຍ ການຄມຄອງ 2ເຂດດນບລເວນນາຣາມຊາ (ເຊຈາພອນ ແລະ ບງກຽດໂງງ);

6. ຮາງບດສະເໜໂຄງການ ສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫແກສນກາງ ແລະ ທອງຖນ ໃນການຄມຄອງເຂດດນບລເວນນາຣາມຊາ ເພອສະເໜຂທນຈາກ ສ.ເກາຫ;

7. ທບທວນຄນລະບຽບການ ແລະ ນຕກາຕາງໆທກຽວຂອງຕາງໆ ທມໃນປດຈບນ ເພອສາງກອບນຕກຳ ທຈຳເປນໃນການຄມຄອງດນບລເວນນຳຂອງ 2 ເຂດຣາມຊາ;

8. ສບຕເປນເຈາການໃນວຽກງານຮວມມສາກນແລະ ພາກພນ ເພອແລກປຽນຂມນຂາວສານ, ບດຮຽນທາງດານວທະຍາສາດ, ວຊາການ, ໄປທດສະນະສກສາ ແລະ ຊອກຫາທນຮອນ ເພອມາເຄອນໄຫວວຽກງານດງກາວ;

9. ກະກຽມການສະເຫມສະຫອງວນດນບລເວນນຳໂລກ, 2 ກມພາ 2015 ຢສນກາງ ແລະ ທອງຖນ;

(ລາຍງານຈາກ ພະແນກ ເຕກໂນໂລຊສງແວດລອມ)


21


ການປະເມນການຈດຕງປະຕບດແຜນດຳເນນງານ 2011-2015ສງແວດລອມຂອງນະຄອນຫວງ ແລະ ບນດາແຂວງ ແລະ ການຮາງແຜນດຳເນນງານສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມ 2016-2020

ໃນວນທ 25-29 ສງຫາ 2014 ພະແນກປະເມນສງແວດລອມ, ກມສງເສມສງແວດລອມ (ກສຊ)ໄດຈດກອງປະຊມການປະເມນການຈດຕງແຜນດຳເນນງານແຫງຊາດ 2011-2015 ສງແວດລອມຂອງນະຄອນຫວງ ແລະ 17 ແຂວງ, ການຮາງແຜນດຳເນນງານສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມ 2016 - 2020ທແຂວງວຽງຈນ.

ກອງປະຊມການປະເມນການຈດຕງແຜນດຳເນນງານ 2011-2014 ແມນໄດຮບກຽດກາວເປດກອງປະຊມ ໂດຍທານ ສສະຫວດ ວທະໄຊລດຖະມນຕຊວຍ ວາການ ກະຊວງ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ ໄດກາວວາວຽກງານ

ການປະເມນການຈດຕງປະຕບດແຜນດຳເນນງານສງແວດລອມແຫງຊາດ ແລະ ບນດາແຂວງ ປ 2011-2015 ແລະ ການການດແຜນດາເນນງານສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມ 2016-2020. ເຊງມນມຄວາມໝາຍຕພກ ແລະ ປວງຊນລາວທງຊາດ ໄດເປນຕວກຳນດ ກຽວກບ ສງແວດລອມພອມທງສະຫບຕລາຄາ ໃນການຈດຕງປະຕບດຜານມາວາມນບນລຕາມເປາໝາຍ ເພອເຮດໃຫປະເທດເຮາຫດພນອອກຈາກຄວາມທກຍາກ ເພອຫນການພດທະນາເສດຖະກດທຳມະຊາດ ແລະ ເຄງທຳມະຊາດ;

ນອກນ ກເພອເສມຂະຫຍາຍຫກການລວມສນປະຊາທປະໄຕ ການນຳພາຂອງພກ ແລະ ຫກ



22



ການລວມສນຄວາມເປນເອກະພາບ ການຄມຄອງລດໃຫສອດຄອງກບເງອນໄຂໃໝ ແລະ ຄວາມຮຽກຮອງຕອງການໃໝ ຂອງການພດທະນາປະເທດ, ປະຕບດຄາດໝາຍສຊນ ແກໄຂຄວາມທກຍາກຂອງຄອບຄວໃຫຍງເຫອບເກນ 10% ແລະ ບນລເປາໝາຍສະຫະສະວດ ດານການພດທະນາໃນປ 2015 ທງເຮດໃຫປະເທດຫດພນຈາກສະຖານະພາບດອຍພດທະນາໃນປ 2020. ໃນນນ ກໄດເນນໃຫເຫນເຖງຄວາມເປນຫວງເປນໄຍຂອງພກ-ລດ ຕການນຳໃຊຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດໃຫມຄວາມຍນຍງ ໂດຍເຫນໄດຈາກທດນຳຂອງພກ-ລດຖະບານ ເປນຕນ:ການເອາໃຈໃສຄມຄອງ ແລະ ນາໃຊຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດທເປນທາແຮງຂອງປະເທດ ເພອພດທະນາແບບຍນຍງ, ການປອງກນເຫດການໄພພບດທາງທຳມະຊາດ ເປນຕນ ໄຟໄໝລາມປາ, ໄພແຫງແລງ, ນາຖວມ, ການເຊາະເຈອນ ຂອງແມນາລຳເຊແລະ ພເຂາ, ເຂາຮວມຂະບວນການຕານໂລກຮອນ,ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ແລະ ການກາຍເປນທະເລຊາຍ.

ພາຍຫງທານ ສສະຫວດ ວທະໄຊ ລດຖະມນຕຊວຍ ວາການ ກະຊວງ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ ໄດກາວເປດກອງປະຊມແລວຕມາ ທານ ຄຳປະດດ ຄຳມນເຮອງ ຫວໜາກມສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມ ກໄດຂນນຳສະເໜ ຈດປະສງຂອງກອງປະຊມ ກຽວກບ ຜນການຈດຕງປະຕບດແຜນດຳເນນງານສງແວດລອມ ແຫງຊາດ 5 ປ ຄງທ II (2011-2015) ໃນນນ ກໄດເວາເຖງຄວາມເປນມາຂອງວຽກງານຄມຄອງສງແວດລອມ, ລະບບນຕກຳດານສງແວດລອມ, ຍດທະສາດ ແລະ ລະບບແຜນການດານສງແວດລອມ, ປະເມນໝາກຜນ ແລະ ບດຮຽນທຖອດຖອນໄດຈາກການຈດຕງປະຕບດແຜນດຳເນນງານ ດານສງແວດລອມ5 ປ ຄງທ II (2011-2015) ແລະ ທດທາງແຜນການຈດສມໃນຕໜາ.

ສະຫບສງລວມ ເຫນໄດວາແຕລະແຂວງ ໄດເອາໃຈໃສໃນ

ການຈດຕງປະຕບດແຜນດຳເນນງານສງແວດລອມແບບຮອບດານ ໂດຍສະເພາະສາງລະບຽບການຄມຄອງສງແວດລອມແບບຮອບດານຂອງແຂວງ, ປະເມນຜນກະທບຕສງແວດລອມເບອງຕນ, ໄດສາງຕງໜວຍງານຕດຕາມກວດກາສງແວດລອມ ເພອຕດຕາມກວດກາສງແວດລອມສງຄມ, ພອມທງຕດຕາມກວດກາສງແວດລອມ ທາງດານວຽກງານເສດຖະກດ-ສງຄມ ຕດຕາມກວດກາຄນນະພາບສງແວດລອມບນດາໂຄງການພດທະນາຕາງໆ, ສາງຄວາມເຂມແຂງລະບບການປກປກຮກສງແວດລອມ ໃນທລະກດຄອບຄວທວແຂວງ. ຕດຕາມກວດກາຄນນະພາບສງແວດລອມ ເສດຖະກດຂະໜາດນອຍພາກເໜອ ບນຫາສງແວດລອມ (ການນຳໃຊສານເຄມເຂາໃນການຜະລດກະສກາ ແລະ ການນຳໃຊສານເຄມເຂາໃນໂຄງການລງທນດານບແຮ)

1. ການປະສານງານ ແລະ ການຮວມມກບບນດາຂະແໜງການ, ຄຮວມງານພາຍໃນແຂວງ ຍງບທນໄດດ2. ແຂວງຫວພນ ມລະບບການຈດຕງໃນຕວເມອງໃຫຍ3. ແຂວງອດຕະປ ບນຫາຄນນະພາບນາ

• ງບປະມານນຳມາຈດຕງປະຕບດແຜນດຳເນນງານມບາງກດຈະກຳເທານນ• ການຈດຕງປະຕບດ ງບປະມານທໄດຈາກການສະໜບສະໜນຂອງໂຄງການພດທະນາ ຍງບທນເຫນເປນສງປະຈກຕາ ຫ ເປນທຍອມຮບຂອງສງຄມ• ການປະສານງານເພອດງດດການສະໜບສະໜນຈາກໂຄງການພດທະນາຍງບທນໄດດ (ຂາດກນໄກລະດມທນ)• ພະນກງານມຈຳກດ• ການຈດຕງປະຕບດແຜນດຳເນນສງແວດລອມບໄປຕາມທໄດກຳນດໄວເທາທຄວນ (ບຖກຈດຕງປະຕບດ)• ການກຳນດແຜນງານ, ແຜນການບມຈດສມກຳນດແບບລວມໆ ເຮດໃຫບສາມາດຈດຕງປະຕບດແຜນດຳເນນຜານມາໄດດເທາທຄວນ


23


• ຍງບທນສາມາດນຳເອາແຜນດຳເນນງານສງແວດລອມ ເຂາໃນແຜນພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມ• ຄວາມຮຄວາມສາມາດຂອງພະນກງານໃນການຈດຕງປະຕບດບນດາແຜນງານ ແລະ ກດຈະກຳຍງມຂຈຳກດ• ຂເຫຍອຕາມແຄມທາງເລກທ 13 ໃຕ ແຕນະຄອນຫວງວຽງຈນຫາແຂວງຈຳປາສກ• ສາງຈດສຳນກໃຫແກລະດບຜຕດສນບນຫາ• ສາງຄວາມອາດສາມາດໃຫແກພະນກງານ

• ວໄຈຄນນະພາບນຳໃນບລເວນຈດຕາງໆ ຂອງໂຄງການກສາງເຂອນໄຟຟານຳຄານ, ນຳເຊອງ, ນຳອ ແລະ ນຳຂອງພາຍໃນແຂວງຫວງພະບາງ• ສງເສມການນຳໃຊກະຕາທເປນມດຕສງແວດລອມ ໂດຍປະຕເສດການນຳໃຊຖງຢາງ• ສງເສມການເຮດຝນບມລະດບຄອບຄວໃນໝບານເປາໝາຍເທດສະບານ• ກຳຈດຂເຫຍອຈາກໂຮງໝ ແລະ ຄຣນກ ໂດຍການແຍກ ແລະ ເຜາທຳລາຍດວຍເຕາເຜາຂເຫຍອຕດເຊອທໄດມາດຕະຖານ• ສງລວມຂມນໃຫເປນໄປຕາມແຜນຍດທະສາດຂອງເມອງສອດຄອງກບບດລາຍງານການເມອງ• ສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມຂອງນະຄອນຫວງວຽງຈນ ໃຫເປນເມອງຕວແບບຂອງອາຊຽນສຂຽວ, ສະອາດ ແລະ ງາມຕາ• ໂຄສະນາ, ເຜຍແຜ ແລະ ຝກອບຮມ ກຽວກບ ຂມນຂາວສານດານສງແວດລອມລງສຮາກຖານ• ສາງຄວາມເຂມແຂງ ໃນການຕດຕາມກວດກາຄນນະພາບນຳເປອນໃນນະຄອນຫວງ• ປບປງການຈດຕງໃຫເຂມແຂງ, ປະກອບ ແລະພດທະນາຄວາມຮ, ຄວາມສາມາດ ຂອງບກຂະລາກອນສງແວດລອມ• ລງສຳຫວດ ແລະ ວາງແຜນການນຳໃຊອາງໂຕງນຳຊຳ• ສາງແຜນແມບດ ກຽວກບ ການຄມຄອງ ແລະນຳໃຊຊບພະຍາກອນແຫງນຳຂອງແຂວງ

• ລງເກບກຳຂມນການນຳໃຊສານເຄມເຂາໃນຂະບວນການຜະລດ• ການຕດຕາມກວດກາຄນນະພາບນຳ, ດນ ທມສານເຄມທຕກຄາງໃນເທດສະບານເມອງ ແລະແຂວງ ໂດຍສະເພາະແມນສານໄຊຍາໄນ, ຢາຂາຫຍາ, ຢາປາບສດຕພດ ແລະ ສານບາຫອດ• ສາງຄວາມເຂມແຂງໃນການປບຕວເຂາກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ແລະ ການປອງກນແລະ ຫດຜອນໄພພບດທຳມະຊາດ• ຊກຍວຽກງານປະເມນສງແວດລອມແບບຍດທະສາດປະເມນຜນກະທບຕສງແວດລອມ ແລະ ສງຄມເຂາໃນ ວຽກງານພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມ

ວຽກງານໃນຕໜາ1. ກອງປະຊມໄດຕກລງເຫນດເປນເອກພາບ ໃນການສາງແຜນດຳເນນສງແວດລອມສະບບທສາມ ຄ2016-2020 ໃຫສຳເລດ ເປນພາສາລາວ ໃນເດອນ5 ປ 2015. ພອມດຽວກນນ ແຕລະແຂວງກຈະມ5 ເອກະສານແນວຄວາມຄດໂຄງການ (Projectconcept).2. ສວນແປເປນພາສາອງກດຄາດວາຈະສຳເລດພາຍໃນ 3 ເດອນ ຫງຈາກໄດຮບເອກະສານຈາກແຂວງ3. ກອງປະຊມໄດຕກລງເຫນດເປນເອກະພາບປະຊມຄງທ 1 ໃນເດອນ3 ປ 2015.4. ກອງປະຊມໄດຕກລງເຫນດເປນເອກະພາບປະຊມຄງທ 2 ໃນເດອນ 5 ປ 2015.5. ສະເໜໃຫກມແຈງໃຫແຂວງຮບຜດຊອບດານງບປະມານ ໃນການຈດຕງປະຕບດໃນການສາງແຜນດຳເນນງານສງແວດລອມ 2016-2020.

(ລາຍງານຈາກ ພະແນກ ປະເມນສງແວດລອມ)



24



ມະຫາວທະຍາໄລຕາເວນອອກຢາງກງ, ປະເທດມຽນມາ ຊງເປນຈດປະສານງານຂອງໜວຍປະຕບດງານອາຊຽນ ດານການສກສາສງແວດລອມໄດເປນເຈາພາບຈດກອງປະຊມ ຄງທ 6 ຂອງໜວຍປະຕບດງານອາຊຽນ ດານການສກສາສງແວດລອມ(The 6th Meeting of the ASEAN workingGroup on Environmental Education(AWGEE) ຂນໃນວນທ 19-20 ມຖນາ 2014,ທເມອງຢາງກງ, ປະເທດມຽນມາ.

ພາຍໃຕການເປນປະທານ ຂອງ ທານ ນ.Martinah Binji Tamit, ຫວໜາພະແນກແຜນການແລະ ຄມຄອງສງແວດລອມ, ກະຊວງພດທະນາ,

ປະເທດບໄນ ແລະ ທງເປນປະທານຂອງໜວຍປະຕບດງານອາຊຽນ ດານການສກສາສງແວດລອມ ຊງມຜເຂາຮວມ ຈາກບນດາປະເທດສະມາຊກອາຊຽນຈຳນວນ 8 ປະເທດ ຄ: ສ ປປ ລາວ, ມຽນມາ, ບໄນ,ອນໂດເນເຊຍ, ມາເລເຊຍ, ຟລບປນ, ສງກະໂປແລະ ຣາດຊະອານາຈກໄທ ນອກຈາກນນ, ຍງມກອງເລຂາອາຊຽນເຂາຮວມ ລວມທງໝດປະມານ35 ທານ. ຜເຂາຮວມຈາກ ສປປ ລາວ ຈຳນວນ 2ທານ ຄ: ທານ ນ. ຈດຖະໜອມ ອນສດາ ຫວໜາພະແນກ ສງເສມສງແວດລອມ ແລະ ທານ ນ.ລດຕະນະພອນ ອນທະສານ ຮອງຫວໜາ ພະແນກສງເສມສງແວດລອມ.

ໜວຍປະຕບດງານອາຊຽນ ດານການສກສາສງແວດລອມ(The 6th Meeting of the ASEAN working Group)


25


ຈດປະສງຂອງກອງປະຊມຄງນ ເພອທບທວນການຈດຕງປະຕບດ ວຽກງານຂອງໜວຍປະຕບດງານອາຊຽນ ດານການສກສາສງແວດລອມໃນໄລຍະ 1 ປ ຜານມາ ພອມທງເປນການປກສາຫາລແລກປຽນບດຮຽນ ໃນການເຮດວຽກຮວມກນກຽວກບ ການຈດຕງປະຕບດບນດາກດຈະກຳ ແລະໂຄງການທຢໃນກອບການຮວມມຂອງໜວຍປະຕບດງານອາຊຽນ ດານການສກສາສງແວດລອມ(AWGEE). ກອງປະຊມໄດດຳເນນໄປດງນ:

• ການລາຍງານ ຈາກກອງເລຂາອາຊຽນ ກຽວກບການຮບຮອງແຜນດາເນນງານການສກສາສງແວດລອມອາຊຽນ ປ 2014-2018 ຢໃນກອງປະຊມລດຖະມນຕ ສງແວດລອມອາຊຽນ ຄງທ 14 ແລະຖກຈດພມ 500 ສະບບ ເພອແຈກຢາຍໃຫສະມາຊກອາຊຽນ;

• ກອງປະຊມໄດແຈງໃຫຮວາ ຈະໄດກະກຽມຈດກອງປະຊມປະກາດ ການຈດຕງປະຕບດແຜນດຳເນນງານການສກສາສງແວດລອມອາຊຽນ ປ 2014-2018 ຖາປະເທດໃດມເຈດຈຳນງ ທຈະຮບເປນເຈາພາບກຕອງສະເໜ ແຈງມາຍງທາງກອງເລຂາອາຊຽນ ເພອຈະໄດກະກຽມຂນຕອນຕໄປ ພອມທງຈະໃຫທນຊວຍເຫອຈຳນວນໜງ ໃນການຈດປະຊມດງກາວ;

• ໄດຮບຟງການລາຍງານຜນຂອງການຈດຕງປະຕບດແຜນງານອາຊຽນ ບວກ 3 ກຽວກບ ການບລໂພກ ແລະ ການຜະລດແບບຍນຍງ ຄງທ 6 ທປະເທດກຳປເຈຍ; ພອມດຽວກນນ ກອງປະຊມໄດສະເໜວາ ກອງປະຊມ ກຽວກບ ການຜະລດ ແລະ ການບລໂພກແບບຍນຍງ ຄງ ທ 7 ຈະໄດຈດຂນໃນວນທ3/10/2014 ທບາລ ປະເທດ ອນໂດເນເຊຍ.

• ກອງປະຊມຍງໄດແຈງໃຫຮວາ ຈະໄດມການຈດຝກອບຮມໃນຍາມພກແລງ ກຽວກບ ການຜະລດແລະ ການຊມໃຊແບບຍນຍງ ໃນຂງເຂດອາຊປາຊ

ຟກ ຊງຈະໄດເລມເປດໃນວນທ 30/11/2013-14/12/2014 ທ AIT, ບາງກອກ ປະເທດໄທ.ສຳລບກມເປາໝາຍ ແມນພະນກງານຂນໜມນອຍທສຳນສຳນານງານ ດານວຊາການໃດໜງ, ຂນປະລນຍາເອກ ຫ ຂນປະລນຍາໂທ ແລະ ຂນທປກສານກພດທະນາທໜມນອຍ ຈາກພາກສວນເອກະຊນໃນຂງເຂດອາຊຽນ.

• ກອງປະຊມຍງໄດຮບຟງການລາຍງານ ຜນການຈດຕງປະຕບດ ຂອງກອງປະຊມ ຊາວໜມ ອາຊຽນບວກ 3 ທປະເທດ ບໄນ;

• ກອງປະຊມຍງໄດຮບຟງການສະເໜ ຜນການປະເມນ ກຽວກບ ການສກສາສງແວດລອມ ແລະການສກສາເພອການພດທະນາແບບຍນຍງ ຢໃນໂຮງຮຽນປະຖມ ແລະ ມດທະຍມ ຊງແມນປະເທດຟລບປນ ເປນຜດຳເນນວຽກງານດງກາວ.

• ນອກຈາກນ, ປະເທດເຈາພາບຍງໄດນຳພາບນດາຜແທນກອງປະຊມທຽວຊມເມອງ ແລະ ຢຽມຢາມວດທສຳຄນ ແລະ ສກສດ ຂອງເມອງຢາງກງປະເທດມຽນມາອກດວຍ

ແຜນການເຄອນໄຫວໃນຕໜາ: ໜວຍປະຕບດງານ ອາຊຽນ ດານການສກສາສງແວດລອມ ຈາກປະເທດສະມາຊກອາຊຽນຈະຕອງໄດຕດຕາມ ແລະ ກະກຽມເຂາຮວມການເຄອນໄຫວດງກາວນ:

1. ກະກຽມເຂາຮວມການສະເຫມສະຫອງ ປສງແວດລອມອາຊຽນ ຢປະເທດມຽນມາ ປ 2015;

2. ປະສານສມທບກບພະແນກສກສາ ແລະ ກລານະຄອນຫວງວຽງຈນ ເພອກະກຽມເຮດວດໂອຄບກຽວກບ ໂຮງຮຽນນເວດ ເພອສງໃຫກອງເລຂາອາຊຽນ;

3. ກະກຽມຄດເລອກໂຮງຮຽນນເວດ (ສຂຽວ) ປະຖມ 1 ແຫງ, ມດທະຍມ 1 ແຫງ ເພອຮບລາງວນ



26



ໂຮງຮຽນນເວດອາຊຽນ ໃນປ 2015;

4. ກະກຽມເຂາຮວມພທມອບລາງວນໂຮງຮຽນນເວດ ອາຊຽນ ປ 2015

5. ກະກຽມເຂາຮວມກອງປະຊມ ຂອງໜວຍປະຕບດງານອາຊຽນ ດານການສກສາສງແວດລອມ ຄງທ 7 ຢປະເທດຟລບປນ;

ການໄປທດສະນະສກສາ ພາຍໃຕຫວຂ: “ການສກສາແລະ ສາງຈດສຳນກດານສງແວດລອມ” ທປະເທດສງກະໂປ


27


ກມສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມ, ກະຊວງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ

ພາຍໃຕການສະໜບສະໜນຂອງມນນທ HannsSeidel Foudation, ໃນວນທ 4-7 ສງຫາ 2014ຄະນະວຊາການລາວໄດໄປທດສະນະສກສາ ທປະເທດ ສງກະໂປ ກຽວກບ “ການສກສາ ແລະ ສາງຈດສຳນກດານສງແວດລອມ”

ການລງໄປທດສະນະສກສາຄງນນຳທມໂດຍແມນ ທານ ນ. ສວນນ ພອນວໄລ ຮອງຫວໜາກມສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມ ເປນຫວໜາຄະນະ, ທານ ນ. ບວຄຳ ສລວນ ຮອງຫວໜາກມ ແຜນການ ແລະ ການຮວມມ ເປນຮອງປະກອບໃນຄະນະທມາຈາກ 2 ພາກສວນຄ: ກະຊວງ ສກສາທການແລະ ກລາ 10 ທານ ແລະ ກະຊວງ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ 5 ທານ ລວມ ທງໝດ15 ທານ ການລງໄປທດສະນະສກສາຄງນ:• ເພອຖອດຖອນບດຮຽນ ກບບນດາໂຮງຮຽນທໄດຮບຜນສຳເລດ ໃນການນຳເອາຫກສດ ການສກສາສງແວດລອມ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດທງໃນການຮຽນ-ການສອນ;• ເພອສກສາຮຽນຮວທການໃນການຈດຕງປະຕບດວຽກງານສກສາ ແລະ ສາງຈດສຳນກດານສງແວດລອມ;• ເພອຖອດຖອນບດຮຽນ ແລະ ປະສບການຕາງໆມາປະກອບເຂາໃນວຽກງານ ການຮຽນ-ການສອນແລະ ສາງໃຫເປນຫກສດການສກສາສງແວດລອມໃນຕໜາ.• ການໄປທດສະນະສກສາໃນຄງນ ຜເຂາຮວມໄດຮບຟງການບນຍາຍຢໃນຫອງປະຊມ ແລະ ລງໄປຢຽມຢາມສະຖານທຕາງໆດງລມນ:- ວນທ 5 ສງຫາ 2014 ໄດຮບຟງການບນລະຍາຍແນວຄວາມຄດ ກຽວກບ ສງແວດລອມທສະອາດ, ໜາຢ ແລະ ຍນຍງຂອງປະເທດ. ພອມກນນກໄດຮບຟງພາລະບດບາດ, ວໃສທດ, ເປາໝາຍຂອງສະຖາບນສງແວດລອມ, ຂອງປະເທດສງກະໂປ ໃນການເຄອນໄຫວວຽກງານສກສາ ແລະ ສາງຈດສຳນກ

ດານສງແວດລອມ.- ໄດຮບຟງການນຳສະເໜ ກຽວກບ ການສງເສມການສກສາສງແວດລອມ ໃຫແກນອງນກຮຽນຢໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ໄວໜມ ໂດຍສະເພາະແມນວທການເຄອນໄຫວກດຈະກຳຮວມກບຊມຊນຢາງໃກສດ, ການເຂາເຖງຊມຊນ, ການໃຫສດອຳນາດ ແລະຊກຍສງເສມໃຫຊມຊນໄດມສວນຮວມ ແລະ ການມອບໃບຍອງຍໃຫຊມຊນທມສວນຮວມໄດດ ໃນການປກປກຮກສາສງແວດລອມ.- ໄດຮບຟງການຊກຍສງເສມການເຄອນໄຫວວຽກງານ ສາງຈດສຳນກດານສງແວດລອມ ຢໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ນອກໂຮງຮຽນ, ໂດຍໃຫນອງນກຮຽນມສວນຮວມ ການອານະໄມໂຮງຮຽນ, ສວນສາທາລະນະຕາງໆ ແລະ ມອບໃບຍອງຍໃຫຜທດເດນ. ຜເຂາຮວມໄດຮບຟງການນຳສະເໜກດຈະກຳ ການຊກຍສງເສມວຽກງານສງແວດລອມ ສຳລບຊາວໜມເຊນ: ການສາງກດຈະກຳໃຫໄວໜມມສວນຮວມແລະ ໃຫເຂາເຈາອອກແນວຄວາມຄດຂອງຕນ ໂດຍການແບງຫອງວາງສະແດງໃຫແຕລະກມ ແລະ ໃຫເຂາເຈາອະທບາຍເອງໃນວນສງແວດລອມ. ມການສາງເຄອຂາຍສຳລບຊາວໜມ ໂດຍການສາງປມຄມແລະ ສາງຕວແທນ ກຽວກບ ວຽກງານສງແວດລອມຂນ ເພອເຮດໃຫໄວໜມມຄວາມສນໃຈໂດຍໄດຄດເລອກເອາກບສຂຽວເປນສນຍາລກ ສງແວດລອມຂອງວຽກສງແວດລອມ.- ລງໄປຢຽມຢາມໂຮງຮຽນ My First Schoolເປນໂຮງຮຽນຊນອະນບານ ທໄດເຂາຮວມໂຄງການກບສະຖາບນສງແວດລອມສງກະໂປ, ໂຮງຮຽນດງກາວຈະໃຫເດກນອຍ ໄດເຮດກດຈະກຳ ແລະ ຮຽນຮດວຍຕວເອງ ກຽວກບ ການຮກສາສງແວດລອມ ແລະການປບຕວເຂາກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດແລະ ໄດແບງຊນຮຽນອອກເປນ 3 ພາກສວນຄ: ພາກສວນທ 1 ແມນຫອງຮຽນ ກຽວກບ ການປກພດ; ພາກສວນທ 2 ແມນຫອງຮຽນ ກຽວກບ ເຄອງໃຊໃນຄວເຮອນ ແລະ ພາກສວນທ 3 ແມນຫອງຮຽນ ກຽວກບການອານລກ, ນອກຈາກນ ຍງມຫອງດຳເນນກດຈະ



28



ກຳ ພອມເປນຫອງວາງສະແດງຜນງານຂອງນອງນອຍອະນບານນຳອກ.- ລງໄປຢຽມຢາມໂຮງຮຽນມດທະຍມ Com-monwealth Secondary School ຊງເປນໂຮງຮຽນທໄດຮບລາງວນ ໂຮງຮຽນນເວດອາຊຽນໃນປ 2012. ໄດຮບຟງການບນຍາຍ ກຽວກບ ການສາງສວນຊວະນາໆພນ ໃນ 5 ຂງເຂດອອມໂຮງຮຽນເຊນ:1) ເຂດອະນລກຊວະນາໆພນໃນທະເລ; 2) ເຂດປາດງດບ; 3) ເຂດປາທຳມະຊາດ; 4) ເຂດປກຕນໄມເພອດງດດແມງໄມ (ນກ, ແມງກະເບອ, ແມງກະບ...);5) ເຂດຫອງທດລອງ (ປຽນຈາກປກພດໃນຫມມາເປນປກໃນຫອງທດລອງ).

- ໃນວນທ 6 ສງຫາ 2014 ໄດໄປສະຖາບນສງແວດລອມ ເພອຮບຟງການບນຍາຍ ກຽວກບ ການຊວຍເຫອຊມ ຊນໃນການອອກແບບສວນສາທາລະນະ ແລະ ສວນຄວ.• ໄດລງຢຽມຊມການຈດສວນສາທາລະນະ ການປກສວນຄວ ທນຳໃຊເນອທຈຳກດ ເຊນ: ປກຜກ, ປກຕນໄມກນໝາກ, ປກໄມປະດບຢເທງດາດຟາ.• ໄດຢຽມຊມສວນສາທາລະນະຈນ ແລະ ຢປນ

ພອມຮບຟງການນຳສະເໜ ກຽວກບ ວທການຈດສວນ, ການນຳໃຊສງເສດເຫອໃຫເກດປະໂຫຍດເຊນ: ເຄອງໃຊປະຈຳວນມາເຮດເປນການສາທດການປກເຂາ, ປກຜກ, ພດເປນຢາ, ລຽງແມງໄມ.

ຜນໄດຮບຈາກການລງໄປທດສະນະຄງນແມນເພອສາງຄວາມອາດສາມາດໃຫພະນກງານແລະ ຄອາຈານ ໃນການປກປກຮກສາຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດຂອງປະເທດສງກາໂປ • ໄດສກສາຮຽນຮວທການ ແລະ ຂນຕອນໃນການແຊກຊອນວຽກງານການສກສາ ແລະ ສາງຈດສຳນກດານສງແວດລອມເຂາໃນການຮຽນ-ການສອນເພອນຳມາໝນໃຊ ໃນ ສປປ ລາວ;• ໄດລງຖອດຖອນບດຮຽນຢສະຖານທຕວຈງຂອງແຕລະພາກສວນເປນຕນ ການສາງສວນນເວດໃນໂຮງຮຽນ, ການສາງສວນຂອງຊມຊນ, ສວນຂອງໂຮງຮຽນໂດຍການມສວນຮວມຂອງນກຮຽນໃນການເຮດກດຈະກຳ.• ໄດແລກປຽນບດຮຽນໃນການຈດຕງປະຕບດວຽກງານສກສາ ແລະ ສາງຈດສຳນກດານສງແວດລອມຂອງໂຮງຮຽນທໄດຮບຜນສຳເລດຜານມາ.


29


ກອງປະຊມປະເມນຜນການທດລອງນຳໃຊ ປມແບບຮຽນ ກຽວກບ ອາກາດ ແລະ ການປຽນແປງພມອາກາດ ສຳລບ ຊນອະນບານ 3, ປະຖມແລະ ມດທະຍມ ໃນວນທ 8 -9 ທນວາ 2014 ທແຂວງ ວຽງຈນ

ກມສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມ, ກະຊວງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ

ໄດສມທບກບ ສະຖາບນ ຄນຄວາວທະຍາສາດການສກສາ, ກະຊວງ ສກສາທການ ແລະ ກລາ ໄດຈດກອງປະຊມປະເມນການທດລອງນຳໃຊ ປມແບບຮຽນກຽວກບ ອາກາດ ແລະ ການປຽນແປງພມອາກາດ ເຂາໃນຫກສດການສກສາມນ ໂດຍໃຫກຽດເປນປະທານຮວມຂອງທານ ຄຳປະດດ ຄຳມນເຮອງ ຫວໜາ ກມສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມ ແລະ ທານຄຳພນ ພມສປະສມ ຮອງຜອຳນວຍການ ສະຖາບນຄນຄວາວທະຍາສາດການສກສາແຫງຊາດ ຊງມຄອາຈານຈາກໂຮງຮຽນທໄດທດລອງສອນຕວຈງຮວມທງໝດ 60 ທານ.

ກອງປະຊມໃນຄງນ ໄດຮບຟງປະຫວດຄວາມເປນມາ ແລະ ຄວາມຄບໜາໃນການຈດຕງປະຕບດໂຄງການ ໃນໄລຍະຜານມາ ຫງຈາກນນບນດາໂຮງຮຽນຕາງໆເຊນ ໂຮງຮຽນອານບານ, ປະຖມ ແລະມດທະຍມຕນ ກໄດຂນລາຍງານຜນການທດລອງນຳໃຊປມແບບຮຽນແບບສອນດງກາວ ໃນນໄດນຳສະເໜເນອໃນການສອນຕວຈງ, ການເຄອນໄຫວກດຈະກຳຕາງໆຊງເຫນວາມຄວາມເໝາະສມດານເນອໃນ ແລະ ຮບພາບປະກອບ, ຄວາມສະດວກ,

ຄວາມຫຍງຍາກ ພອມທງການຈດສນເວລາໃນການສດສອນປມແບບຮຽນດງກາວ. ຜນຂອງກອງປະຊມໃນຄງນ ຈະໄດນຳເອາເນອໃນມາປບປງປມແບບຮຽນດງກາວໃຫສມບນດຂນກວາເກາ, ນອກຈາກນກ ເພອເປນການແລກປຽນບດຮຽນການສດສອນລະຫວາງຄອາຈານດວຍກນພອມທງເປນການປກສາຫາລ ກຽວກບ ຄວາມຍນຍງ ແລະ ການນຳວຽກງານດງກາວເຂາເປນວຊາສອນໃນສາມນສກສາ. ຫງຈາກນນ ກໄດແບງຜເຂາຮວມອອກເປນ 3 ຈຄ: ໂຮງຮຽນອະນບານ 3, ປະຖມ ແລະ ມດທະຍມເພອຄນຄວາບນຫາ (ຫກສດນຈະສາມາດ ເປນຫກສດເອກະລາດໄດບ, ຄວນມການປບປງເນອໃນປມແບບຮຽນແບບສອນຄແນວໃດ, ມບດໃດຫຫວຂໃດທຕອງການປຽນຂນຫຊນ, ມຮບພາບໃດທຕອງການຢາກໃຫປບປງແລະເພມເຕມ, ຢາກເຮດໃຫໂຮງຮຽນມສງແວດລອມທດນນຈດສນແນວໃດທງໃນຫອງຮຽນແລະ ນອກຫອງຮຽນ) ໃຫແຕລະຈຂນນຳສະເໜບນຫາຕາງໆ.

ກອງປະຊມໃນຄງນ ແມນໄດຮບການສະໜບສະໜນ ໂດຍໂຄງການການສກສາ ແລະ ສາງຈດສຳນກດານສງແວດລອມ ມນນທ Hanns SeidelFoundation.



ສຳມະນາ ສຳມະນາ

ກມ ສງ ເສມ ຄນ ນະພາ ບສງ ແວດ ລອມ, ກະຊວງ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງ ແວດ

ລອມ ຮວມ ກບ ໂຄງການ ສງ ເສມ ການ ສກສາ ສງ ແວດ ລອມ ແລະ ການ ປຽນ ແປງ ດນ ຟາ ອາກາດ ໄດ ຈດ ຊດ ຝກ ອບຮມ ໃນ ການ ຂຽນ ບດ, ຂຽນ ຂາວ ກຽວ ກບ ສງ ແວດ ລອມ ໃຫ ກບ ບນດາ ສມວນ ຊນ ລາວທກ ພາກສວນອອມ ຂາງ ສນ ກາງ ໃນ ວນ ທ 12-16 ພດສະພາ2014 ທ ເມອງສງ ທອງ ນະຄອນຫລວງ ວຽງ ຈນ.

ການ ຝກ ອບຮມ ຄງ ນມ ແມນໄດຮບກຽດເປນປະທານ ໂດຍແມນ ທານ ວ ໄລ ທອງ ສ ຊາ ນນ ຫວໜາ ສະ ຖາ ບນ ສ ມວນ ຊນ ແລະ ວດທະນະທຳ ກະຊວງ

ຖະ ແຫລ ງຂາວ, ວດທະນະທຳ ແລະ ທອງ ທຽວ, ນອກນ ກ ຍງ ໄດ ຮບກຽດເປນວທະຍາກອນ 4 ທານ ເປນຕນ ແມນທານ ໂລນຄຳ ອາດສະນາວງ ຮກສາການກມສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມ, ທານ ນາງຈດ ຖະໜອມ ອນ ສດາ ຫວໜາ ພະ ແນ ກສງ ເສມ ຄນນະພາ ບສງ ແວດ ລອມ ກະ ຊວງ ຊບພະຍາກອນແລະສງ ແວດ ລອມ, ທານ ເດກ ອາເຊນໂດມ ທເປນນກຂາວດານສງແວດລອມ ແລະ ວທະຍາສາດ ສຳລບໜງສພມປະຈຳອາທດ “ໄດ ແຊດ” ຈາກປະເທດເຢຍລະມນ ພອມດວຍ ທານ ວາສນ ທຈາວງທຳ ຊງເປນນກຂາວດານສງແວດລອມ ຈາກໜງສພມບາງກອກໂພດ ປະເທດໄທ. ທງ 4 ທານ ໄດຖາຍຖອດ

ຝກ ອບຮມ ໃນ ການ ຂຽນ ບດ, ຂຽນ ຂາວ ກຽວ ກບ ສງແວດ ລອມ ໃຫ ກບ ບນດາ ສມວນ ຊນ ທກ ພາກສວນອອມຂາງ ສນ ກາງ

ຈດໝາຍຂາວມຖນາ-ທນວາ 2014ກສສ30



ບດຮຽນດານການເປນນກຂາວສງແວດລອມ ໃຫບນດາບນດານກສຳມະນາກອນທມາຈາກພາກສວນສມວນຊນທກພາກ ສວນ ໃນນະຄອນວງບວາຈະສສງພມ ແລະ ສອອກອາກາດ ລວມທງໝດ 27 ທານການຝກອບຮມ ຄງນ ໄດໃຊເວລາ 5 ວນ, ວທະຍາກອນທງ 2 ທານ ທມາຈາກປະເທດເຢຍລະມນແລະ ໄທ ໄດເລອກເອາຮບແບບວທການນຳສະເໜແບບການມສວນຮວມ ແລະ ມຄວາມບນເທງ, ເພອໃຫນກສຳມະນາກອນໄດມສວນຮວມນຳ. ພວກທານໄດປະສມປະສານເນອໃນດານເຕກນກປະເດນການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ແລະ ບນດາກດລະບຽບ ຕາງໆດານສງແວດລອມຢໃນ ສປປ ລາວ,ດວຍຮບແບບວທຂອງການຄນຄວາ ແລະ ໃຫນກສຳມະນາກອນເຮດບດຝກຫດຫາຍຢາງ ໃນການຂຽນບດຂາວ ສງແວດລອມ ທພວພນເຖງການຂຽນຂາວແລະ ບດຄວາມເລອງໃດເລອງໜງ. ນອກນກຍງມການລງປະຕບດຕວຈງພາກສະໜາມຂອງການເປນນກຂາວເຊນ: ການນຳໃຊເຕກນກການສຳພາດ ແລະການນຳໃຊວທລາຍງານໃນແງມມທແຕກຕາງກນຂອງເລອງດຽວກນ ແຕລາຍງານຕາງມມມອງໃຜລາວ ແລະ ໄດນຳໃຊຂມນຈາກການລາຍງານວຽກງານຂອງໂຄງການ. ນອກ ນນ ຍງ ໄດ ໄປທດສະນະສກສາ (ໂຄງການ ຄມ ຄອງ ອາງ ໂຕງ ໃນເຂດ ລມອາງແມ ນຳຂອງ ແບບ ຍນ ຍງ, ໃນນນໄດໄປຢຽມຊມ ສນ ວຊາ ການດານກະສກຳ ກມ ບານນາ ຊຳ ເມອງ ຫນ ເຫບ,

ຄອບຄວ ຕວ ແບບ ໃນ ການ ປກ ພດ, ປກ ຕນ ໄມ ກນ ໝາກ ແລະ ຄອບຄວ ຕວ ແບບ ໃນ ການ ຟນ ຟ ໄມ ທບານນາ ຊຳ, ບານ ມກ, ບານ ຂວ, ສະຖານ ທ ລະບບ ຊນລະປະທານ ທ ກສາງ ໃໝ ທ ບານ ນາສາ ວນາງ,ແລະ ສະຖານ ຕດຕາມ ກວດກາ ລະດບ ນຳ ທ ບລ ເວນຄະນະ ປາ ໄມທ ບານ ເພຍ ລາດ ເມອງ ສງ ທອງ).

ທງນ ກ ເພອ ເປນ ການຍກ ລະດບ ໃຫ ບນດາ ສ ມວນ ຊນ ທ ເຂາ ຮວມ ເຂາ ໃຈ ຢາງ ເລກ ເຊງ ກຽວ ກບ ການ ຂຽນ ບດ, ຂຽນ ຂາວ ກຽວ ກບ ສງ ແວດ ລອມ ຫາຍ ຂນ ແລະ ເຂາ ໃຈ ພນຖານ ຂອງ ປະ ເດນທ ກຽວຂອງ ກບການ ປຽນແປງຂ ອງດນ ຟາ ອາກາດ, ຊວະ ນາໆ ພນແລະ ສງ ແວດ ລອມ ໂດຍເນນ ໃສ ຫວ ຂ ສະ ເພາະ ຄ:“ການ ຄມ ຄອງ ແລະ ການ ປກ ປກ ຮກສາ ປາ ໄມ”,ຄວາມ ຮ ຂອງ ແຫ ລງຂ ມນ ທ ກຽວ ຂອງ ທ ເຊອ ຖ ໄດ ຕາງໆ ດານ ການ ປຽນ ແປງ ດນ ຟາ ອາກາດ, ຊວະ ນາໆ ພນ ແລະ ສງ ແວດ ລອມ, ການ ນຳ ໃຊ ອນ ເຕ ເນດ ເພອ ການ ຄນ ຄວາ ຂ ມນຂາວສານ ຕາງໆ, ປບປງຄວາມ ຮ ດານ ຂ ມນ ຂາວສານ ເພອ ການ ລາຍ ງານ ດານ ສງ ແວດ ລອມ ໂດຍ ການ ສາງ ແນວ ຄວາມ ຄດ ຂອງ ເລອງ ທໜາ ສນ ໃຈ, ການ ນຳ ໃຊຮບ ແບບ ແລະ ແງ ມມ ໃໝ

ນອກຈາກນທາງກມສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມ ແລະ ໂຄງການ ສງ ເສມ ການ ສກສາ ສງ ແວດ ລອມ ແລະ ການ ປຽນ ແປງ ດນ ຟາ ອາກາດ ຍງຈະໄດສບຕໃນການສະໜບສະໜນໃຫແກນກຂາວຂອງວທະຍກະຈາຍສຽງຂອງແຂວງຄຳມວນອກ.

ຈດໝາຍຂາວມຖນາ-ທນວາ 2014 ກສສ 31



ຝກອບຮມ ຫກການຂອງການຜະລດຂາວວທະຍ, ບດຄວາມຍາວ ກຽວກບ ສງແວດລອມ ແລະ ການລາຍງານຂາວວທະຍ ໃຫແກຜດຳເນນລາຍການວທະຍ ເມອງ ບວລະພາ ແລະ ເມອງ ທາແຂກ ແຂວງ ຄຳມວນ

ວທະຍກະຈາຍສຽງ ແຫງຊາດລາວ (ວສລ) ຮວມກບ ກມ ສງ ເສມ ຄນ ນະພາ ບສງ ແວດ ລອມ (ກສ

ສ), ກະຊວງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງ ແວດ ລອມ ຮວມ ກບ ໂຄງການ ສງ ເສມ ການ ສກສາ ສງແວດ ລອມ ແລະ ການ ປຽນ ແປງ ດນ ຟາ ອາກາດ ໄດ ຈດຊດ ຝກ ອບຮມ ກຽວກບ ຫກການຂອງການຜະລດຂາວວທະຍ, ບດຄວາມຍາວ ກຽວກບ ສງແວດລອມແລະ ການລາຍງານຂາວວທະຍ ໃຫແກຜດຳເນນລາຍການວທະຍ ແຂວງ ຄຳມວນ ໃນ ວນ ທ 26-30ພດສະພາ 2014 ທ ເມອງທາແຂກ ແຂວງ ຄຳມວນ.

ດງທຮແລວວາ: ວທະຍແມນສເອເລກໂທນກຊະນດໜງທປະຊາຊນສວນໃຫຍ ໃນແຕລະຄອບຄວມ ແລະ ນຍມຮບຟງຫາຍທສດນບແຕເໜອເຖງໄຕໃນ ສປປ ລາວ ເພາະວາເປນສທມຄວາມສາມາດ

ກະຈາຍຂມນ-ຂາວສານ ໃຫແກປະຊາຊນໄດຢາງວອງໄວ ແລະ ກວາງຂວາງໃນຂອບເຂດທວປະເທດເຊງສາມາດເຂາເຖງກມເປາໝາຍໃນທກໆພນທນບທງເຂດຫາງໃກສອກຫກ.

ສະນນ, ວທະຍຈງມບດບາດສາຄນທສດໃນບນດາປະເທດດອຍພດທະນາ ເພອເຮດໜາທໂຄສະນາ, ເຜຍແຜຂມນຂາວສານ, ສາລະຄວາມຮ,ຄວາມບນເທງຕາງໆໃຫແກປະຊາຊນໄດຮບຮ, ເຂາໃຈຢາງກວາງຂວາງ. ໂດຍເຫນໄດບດບາດ ແລະຄວາມສາຄນດງກາວນນ ໃນປ 2013 ທຜານມາ ກມສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມ, ກະຊວງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ ໂດຍການສະໜບສະໜນ ຂອງໂຄງການສງເສມການສກສາສງແວດລອມ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ

ຈດໝາຍຂາວມຖນາ-ທນວາ 2014ກສສ32



(ProcEEd) ໄດຈດໃຫມລາຍການໂຄສະນາ, ສາງຈດສານກດານສງແວດລອມ, ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ, ການປກປກຮກສາຊບພະຍາກອນປາໄມ ແລະ ການອະນລກຊວະນາໆພນຂນທວທະຍກະຈາຍສຽງ ແຫງຊາດລາວ ເຊງໃຊຊວາ: “ລາຍການເພອສງແວດລອມ” ໄດອອກອາກາດໃນທກໆວນຈນ ເວລາ 8:00 ໂມງຫາ 8:30 ໂມງ ໃນຈານວນ 52ລາຍການທມຫວຂ ແລະ ເນອໃນກຽວພນກບສງແວດລອມ,ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ການປກປກຮກສາຊບພະຍາກອນປາໄມ ແລະ ການອະນລກຊວະນາໆພນໃນ ສປປ ລາວ ເພອແນໃສໂຄສະນາ,ປກລະດມໃຫປະຊາຊນລາວ ບນດາເຜາຕອບສະໜອງ ແລະ ປະກອບສວນເຂາໃນຂະບວນການອະນລກ, ປກປກຮກສາສງແວດລອມໃຫມຄວາມຍນຍງ.

ການຝກອບຮມຄງນ ມພະນກງານຈດລາຍການວທະຍ ກຽວກບ ລາຍການສງແວດລອມ ແລະຈາກພາກສວນຕາງໆເຂາຮວມທງໝດ 36 ທານ.ທມາຈາກ ເມອງທາແຂກ ແລະ ເມອງບວລະພາແຂວງຄາມວນ. ນອກຈາກການຮບຮຂມນດານສງແວດລອມ ແລະ ຍງໄດເສມສາງຄວາມຮ, ຄວາມສາມາດໃນການຂຽນບດ, ຂຽນຂາວ ແລະ ເປນໂຄສກຈດລາຍການວທະຍ ກຽວກບ ສງແວດລອມ,ໄດຮຽນຮຫກການສາພາດ (VOXPOP), ການຜະລດລະຄອນວທະຍ ແລະ ການຂຽນສະປອດ ກຽວກບສງແວດລອມ ການຝກອບຮມຄງນ ແມນໄດຮບກຽດເປນທານ ໂດຍ ທານ ວນໄຊ ຕະວນຍານ ຮອງອຳນວຍການ (ວສລ) ແລະ ທານ ໂອເວ ຊງເກ ທປກສາໂຄງການສງເສມ ການ ສກສາ ສງແວດ ລອມ ແລະການ ປຽນ ແປງ ດນ ຟາ ອາກາດ ເປນປະທານຮວມ ການຝກອບຮບແມນໄດໃຊເວລາ 5 ວນ, ພາຍໃນ

5 ວນ, 3 ວນ ຮຽນທດສະດ 2 ວນ ແມນລງພາກສະໜາມປະຕບດຕວຈງ. ຊງຜເຂາຮວມໄດແບງອອກເປນ 3 ກມ ເພອລງສຳພາດປະຊາຊນ, ພະນກງານແລະ ນກຮຽນ. ພາຍຫງທລງໄປສຳພາດຜເຂາຮວມກໄດມການໂອກາດຕດຕ ແລະ ລຽບລຽງການບນທກສຽງສຳພາດ ເພອທດລອງອອກອາກາດເຫນວາແຕລະກມສາມາດຜະລດ ລາຍການ ກຽວກບ ສງແວດລອມທມຄນນະພາບ ເພອນາໄປເປນຕວແບບໃຫແກການໂຄສະນາ, ສາງຈດສານກດານສງແວດລອມໃຫແກປະຊາຊນກມເປາໝາຍໃນ ເມອງ ທາແຂກແລະ ເມອງບວລະພາ, ແຂວງ ຄາມວນໃນຕໜາ .

ໃນປະຈບນນ ທມງານນກຈດລາຍການວທະຍເພອສງແວດລອມ ຂອງສາຖານວທະຍເມອງທາແຂກ ແລະ ເມອງບວລະພາ, ແຂວງຄາມວນ ກາລງຂນຂຽວສງລວມຂມນດານສງແວດລອມ, ການດຫວຂລາຍການປະຈາເດອນ ແລະ ໄດເຄອນໄຫວສາພາດພະນກງານ, ທະຫານ, ຕາຫວດ, ປະຊາຊນ ແລະຊາວຄາຂາຍ ພາຍໃນເມອງຂອງຕນ ກຽວກບ ບນຫາສງແວດລອມ ເພອຜະລດລາຍການສງແວດລອມຈານວນ 48 ລາຍການ ໃນນວທະຍເມອງທາແຂກ FM 95,5 Mhz ຜະລດ 24 ລາຍການ ແລະ ວທະຍເມອງບວລະພາ FM 102 Mhz ຜະລດຈານວນ 24 ລາຍການ ໂດຍຈະເລມອອກອາກາດໃນຕນເດອນ 08 - ເດອນ 10 ປ 2014.

ຈດໝາຍຂາວມຖນາ-ທນວາ 2014 ກສສ 33


34

ເຫດການ ເຫດການ

ໃນເດອນ ມນາ 2014. ທຜານມາທາງກມສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມ (ກສສ), ກະຊວງ ຊບ

ພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ (ກຊສ)ຮວມກບ ໂຄງການ ສງເສມການສກສາສງແວດລອມແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ (Pro-CEEd),ອງການ ຮວມມລາວ-ເຢຍລະມນ (GIZ) ໄດເຮດການປະເມນການຈດຕງປະຕບດໂຄງການ ສງເສມການສກສາສງແວດລອມ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ (ProCEEd) ໃນຊວງການປະຕບດງານໃນໄລຍະ 10 ວນ ຢນະຄອນຫວງວຽງຈນ ແລະແຂວງ ຫວພນ ໂດຍມຊຽວຊານລາວເຂາຮວມ ແລະຊຽວຊານຈາກເຢຍລະມນສອງທານ ຈດປະສງຂອງການປະເມນໃນຄງນ ກເພອປະເມນການຈດຕງປະຕບດກດຈະກຳໃນໄລຍະຜານມາຂອງບນດາຂະແໜງການຕາງໆທໄດຮບການສະໜບສະໜນຈາກGIZ ເຊນ: ຄະນະປາໄມ (ມຊ) ສນອບຮມຮວມພດທະນາ(PADETC) ເພອເປນຂມນພນຖານໃນການສບຕໂຄງການໄລຍະ II.

ການປະຕບດການປະເມນຜນໃນຄງນ ແມນໄດສາພາດທມງານຂອງໂຄງການ ແລະ ພາກສວນທກຽວຂອງ ໃນນະຄອນຫວງວຽງຈນ ແລະ ແຂວງຫວພນ ເພອສງເກດການເຄອນໄຫວປະຕບດກດຈະກາຂອງລດສງແວດລອມ ຢຂນບານ, ຂນເມອງ ແລະໄດປກສາຫາລ ກຽວກບ ຄວາມຄບໜາ ແລະ ຜນກະທບຂອງໂຄງການ ProCEEd. ຄພາກສວນ ກມສງເສມຄນນະພາຍສງແວດລອມ ສະຖາບນການສກສາຕາງໆຂອງລາວ, ໂຄງການຄຮວມງານຂອງອງການ GIZ, ທະນາຄານໂລກ ແລະ ອງການຈດຕງອນໆທກຽວຂອງ. ເຊງໄດເລງເຫນຄວາມສາຄນຂອງການສງເສມການໃຫຄວາມຮ ແລະ ສາງຈດສານກ

ດານສງແວດລອມ ຢໃນປະເທດລາວ, ສະນນເຫນວາໂຄງການດງກາວ ມຄວາມຈາເປນຄວນມການສບຕໂຄງການເປນໄລຍະຍາວທ II ອກ. ເພອສາງຈດສຳນກ ໃນການປກປກຮກສາຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ ໃຫແກໜບານໃນຊນນະບດ

ພອມທງສງເສມລາຍການສງແວດລອມ ໃນສມວນຊນ. ການສກສາດານສງແວດລອມຄວນຈະຖເປນເໜອນກດຈະກາຮຽນຮຕະຫອດຊວດ ຊງກວມເອາທກພາກຂອງປະຊາກອນ ນອກຈາກການເຂາຮຽນໃນໂຮງຮຽນ, ແລະ ນແມນສງທພວກເຮາກາລງໂຄ

ການປະເມນການຈດຕງປະຕບດໂຄງການສງເສມການສກສາສງແວດລອມ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ໄລຍະທ I.



35



ສະນາສງເສມກນຢ”

ທານ ນາງ ສວນນ ພອນວໄລ, ຮອງຫວໜາກສສ. ແລະ ທງເປນຫວໜາໂຄງການໂພຊດຝາຍລາວ ລງປະເມນຜນກບທມງານໄດສງເກດການເບງວທການສກສາ ແລະ ການສສານດານສງແວດ

ລອມ ໂດຍໃຊວທການແລກປຽນຄວາມຮ ກຽວກບດານສງແວດລອມ, ເມອພວກເຂາເດນທາງໄປຢຽມຢາມບນດາໝບານຢແຂວງຫວພນ ແລະ ທມງານລດສງແວດລອມກາລງປະຕບດກດຈະກາການສາງຈດສານກໃນຊມຊນ ກຽວກບ ການປກປກຮກສາປາໄມ

ຢ.ໄດມຊາວບານ ເປນຮອຍຄນເຂາຮວມກດຈະກຳທສອດແຊກຄວາມຮ ແລະ ຄວາມບນເທງໄປນຳຕະຫອດມ ຊງປະກອບມການສະແດງລະຄອນ, ການຫນເກມ, ຮອງເພງ, ເບງຮບເງາ ແລະ ການເຮດວຽກເປນກມ. ສງທໜາປະທບໃຈທສດຂອງລາຍການແລະ ໄດຮບການເຂາຮວມຂອງຊມຊນຫາຍທສດຢງຢນໃຫເຫນວາການຮຽນຮ ກຽວກບ ສງແວດລອມສາມາດມຄວາມມວນຊນ ສາລບທງຜໃຫຍ ແລະ ເດກນອຍ.

ແຕເຖງຢາງໃດກຕາມ ການເຄອນໄຫວກດຈະກາລດສງແວດລອມ ແມນໃຊເວລາຫາຍ ແລະ ສາມາດອອກໄປປະຕບດງານໄດພຽງແຕ 4 ເທອ ໃນແຕລະບານຕປເທານນ. ເພາະສະນນທມງານປະເມນຜນຈງສະຫບວາ ໂຄງການຄວນຈະຖກຂະຫຍາຍກດຈະກາອນ, ມການເຄອນໄຫວກດຈະກາຫາຍເທອຂນແລະ ມກດຈະກາທໃຫຂມນໜອຍກາວ ຫ ບ ເພອສາງຄວາມດນດຽງແກການເຄອນໄຫວ ລດສງແວດລອມ, ສງໜງສາມາດເຮດໄດຄ ຕວຢາງ ເປນການຕດຕາມການກະກຽມລາຍການວທະຍ ເພອສງແວດລອມຂອງໂຄງການ ProCEEd ຢໃນຂນແຂວງແລະ ຂນເມອງ ຍອນເປນພາກສວນໜງຂອງຍດທະສາດການສກສາ ແລະ ການສສານສງແວດລອມແບບປະສມປະສານສະບບປະຈບນ (EECS). ລາຍການສງແວດລອມໃໝ ທຈະກະຈາຍສຽງທາງສະຖານນວທະຍເມອງທາແຂກ ແລະ ເມອງບວລະພາຂອງວທະຍກະຈາຍສຽງແຫງຊາດ ຊງໄດຮບທນສະໜບສະໜນ ຈາກໂຄງການ ProCEEd ເລມແຕເດອນ ພດສະພາ 2014 ອາດຈະສາມາດສາງການເຊອມຕກບການເຄອນໄຫວລດສງແວດລອມຢໃນແຂວງຄາມວນໄດ.

ທມງານປະເມນຜນ ມຄວາມປະທບໃຈທໄດເຫນພະນກງານ ກສສ ແລະ ບນດາອາສາສະມກນຳສະເໜຂມນ, ສະແດງລະຄອນ ແລະ ຮອງເພງກຽວກບ ການປກປກຮກສາສງແວດລອມຢຕໜາຜຊມ ພະນກງານທອງຖນ ແລະ ຊາວບານຢາງຫວງຫາຍ. ນແມນຜນໄດຮບໜງຂອງບນດາການຝກອບ


36


ຮມ ແລະ ຝກຫດໃນໜາວຽກຕວຈງທຜານມາ ທໃຫການຊວຍເຫອ ໂດຍໂຄງການ ProCEEd ຮວມມກບຜໃຫບລການຕາງໆ ຈາກອງການຈດຕງສງຄມຕາງໆ.

ເພາະສະນນ ທມງານປະເມນຜນໄດຊໃຫເຫນວາ ການສາງຂດຄວາມສາມາດຄວນຈະເປນຈດສມອກອນໜງໃນອະນາຄດ ຖາໂຄງການໃດຮບການສບຕ. ນຈະເປນສະຖານທສາຄນແຫງໜງ ເພອຫດແໜນຄວາມເປນເຈາການຂອງປະຊາຊນທອງ

ຖນໃນຂະບວນການໃຫການສກສາ ແລະ ສາງຈດສານກດານສງແວດລອມ ຢໃນປະເທດລາວ. ການຕດສນ ກຽວກບ ອານາຄດຂອງໂຄງການ ProCEEdຈະມຂນໂດຍທາງລດຖະບານລາວ ແລະ ເຢຍລະມນຕາມພາຍຫງໃນປນ. ໂດຍອງໃສຄາເຫນທເປນທາງບວກຈາກທມງານປະເມນຜນດງກາວ, ພະນກງານໂຄງການ ProCEEd ຢອງການ GIZ ແລະ ກສສຫວງວາໂຄງການໄດຮບການສບຕໄປອກໄລຍະໜງຫງຈາກເດອນ ພະຈກ 2014.

ການເຄອນໄຫວວຽກງານສາງຈດສຳນກ ດານສງແວດລອມ ພາຍໃຕຫວຂ: “ການອະນລກປາໄມ” ໃຫກບພະນກງານຂນເມອງ ແລະ ປະຊາຊນຂນບານ ກມສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມ, ກະຊວງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມໃນວນທ 12 ຕລາ ຫາ 31 ຕລາ 2014 ພະແນກສງ

ເສມສງແວດລອມ, ກມສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມ ຮວມກບ ໂຄງການສງເສມການສກສາສງແວດລອມ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ (Pro



37



CEEd) ໄດລງເຄອນໄຫວວຽກງານການສກສາ ແລະສາງຈດສານກດານສງແວດລອມ ພາຍໃຕຫວຂ:“ການອະນລກປາໄມ” ທເມອງໄຊຍະບລ ແລະເມອງພຽງ, ແຂວງໄຊຍະບລ. ໃນການດາເນນກດຈະກາໃນຄງນ ແມນທມງານຈາກພະແນກສງເສມສງແວດລອມ, ພະແນກເຕກໂນໂລຊສງແວດລອມ ແລະ ຈາກສນຝກອບຮມຮວມພດທະນາ ເຂາຮວມທງໝດຈານວນ 13 ທານ ໂດຍນາໃຊລດສງແວດລອມດງລາຍລະອຽດດງນ:

1. ຈດປະສງ• ເພອລງເຜຍແຜ ແລະ ປກຈດສານກໃຫພະນກງານລດຖະກອນ, ທະຫານ, ຕາຫວດ ໃຫມສວນຮວມໃນການປກປກຮກສາສງແວດລອມ.• ເພອໂຄສະນາ ແລະ ລງເຜຍແຜ ກຽວກບ ຄວາມໝາຍຄວາມສາຄນ ຂອງການອານລກປາໄມແບບມສວນຮວມ.• ເພອສາງຈດສຳນກໃຫແກນກຮຽນ ແລະ ຊມຊນກຽວກບ ຄວາມໝາຍ ແລະ ຄວາມສຳຄນຂອງປາໄມ

ແລະ ການອະນລກປາໄມ• ເພອເປນການສກສາທາແຮງຂອງຊມຊນ, ຈດທຈະຕອງໄດປບປງພາຍໃນຊມຊນ ແລະ ສນທະນາແລກປຽນຄວາມຄດເຫນເຖງວທການແກໄຂ• ເພອໃຫຊມຊນ ແລະ ນກຮຽນສາມາດເຂາໃຈແນວຄດໃນການຮກສາປາໄມ ແລະ ການຄມຄອງແບບມສວນຮວມ

2. ວທການ• ສະເໜຈດປະສງ ແລະ ແຜນການຂອງການລງເຄອນໄຫວເຮດກດຈະກາ.• ແບງກມເປນ 2 ກມ ແຕລະກມ 15 ທານ ກມທ1 ຂນລດສງແວດລອມ ເພອຊມສາລະຄະດສນກຽວກບ ພເຖາທອງໄມ ຫງຈາກນນ ກໄດຕງຄາຖາມເພອສນທະນາ ກຽວກບ ຄວາມຮສກທໄດເບງວດໂອສນດງກາວ ສວນກມທ 2 ແມນຈະໄດເຮດກດຈະກຳກຽວກບ ການອະນລກປາໄມ ແລະ ຖາມ-ຕອບ.• ສນທະນາແລກປຽນຄວາມຄດເຫນຕາມຄາຖາມຄ: ກມ 1 ແມນ ໃນນາມທທານເປນພະນກງານ


38


ລດ ທານຈະມວທປກປກຮກສາແຫງຊບພະຍາກອນປາໄມດວຍວທໃດ ? ແລະ ກມ 2 ແມນ ໃນນາມທທານເປນປະຊາຊນທານຈະມວທປກປກຮກສາແຫງຊບພະຍາກອນປາໄມດວຍວທໃດ ? ຫງຈາກນນໃຫຕາງໜາແຕລະກມຂນມາອະທບາຍແຕລະຄາຕອບຂອງກມໃຜລາວ.• ນາໃຊປດສະເຕ 10 ຄວາມເປນຈງ ໃນການອະນລກປາໄມຢໃນ ສປປ ລາວ ເພອອະທບາຍໃຫຜເຂາຮວມຮບຟງ.• ການສະແດງລະຄອນ ກຽວກບ ການຮກສາສະພາບແວດລອມ ແລະ ການປກປກຮກສາປາໄມແບບມສວນຮວມຄ ກບແຂວງຄາມວນ ທໄດນາໃຊກດໝາຍນເປນແຂວງທາອດໃນ ສປປ ລາວ.• ສຳລບຂະບວນການໃນການລງໂຄສະນາ ແລະສງເສມ ດານການປກປກຮກສາປາໄມຄງນແມນເຮາຈະແບງທມງາມອອກເປນ 2 ກມ ແຕລະກມຈະລງເຮດກດຈະກຳ 8 ບານ ໃຊເວລາທງໝດ 8 ວນເຊງຈະເຮດກດຈະກຳ 1 ວນຕ 2 ບານ ແລະ ແຕລະ

ບານຈະເຮດກດຈະກຳ 3 ພາກຄ: ພາກເຊາ, ພາກບາຍ ແລະ ພາກຄຳ- ພາກເຊາ: ແມນເຮາຈະເຮດກດຈະກຳສາງຈດສຳນກໃຫແກນກຮຽນ ກຽວກບ ການອະນລກຮກສາປາໄມ.- ພາກບາຍ: ຈະເປນການສກສາຊມຊນເຖງທາແຮງແລະ ຈດທຈະຕອງໄດປບປງພາຍໃນບານ ພອມທງມການສນທະນາແລກປຽນເພອຫາວທການແກໄຂ- ພາກຄຳ: ຈະເປນກດຈະກຳສາງຈດສຳນກໃຫແກຊມຊນ ໂດຍຈະມການສາຍຮບເງາ, ການສະແດງລະຄອນ, ການຕອບຄຳຖາມ ເພອໃຫຊມຊນເຫນຄວາມສຳຄນຂອງການອະນລກຮກສາປາໄມແບບມສວນຮວມ.

3. ກມເປາໝາຍ ໃນການລງເຄອນໄຫວປກສາງສານກໂຄສະນາສງເສມການສກສາສງແວດລອມ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ພາຍໃນພະແນກ, ຫອງການ,ໂຮງຮຽນ ແລະ ຊມຊນ.



39



- ຂນພະແນກ ແລະ ຫອງການ (ຫອງວາການແຂວງ,ຂະແໜງແຜນການ ແລະ ຮວມມ, ຂະແໜງຄມຄອງຊບພະຍາກອນປາໄມ, ຂະແໜງຄມຄອງໄພພບດທຳມະຊາດ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ, ຂະແໜງສງເສມຄນນະພາບສງແວດລອມ, ຂະແໜງຄມຄອງວາງແຜນ ແລະ ພດທະນາທດນ, ຂະແໜງໃຫບລການສງເສມທາງດານກະສກຳ ແລະ ປາໄມ, ຫອງການເລຂາສຳຫວດປາໄມ, ຂະແໜງປາໄມ, ຂະແໜງສກສານອກລະບບ, ຂະແໜງສມວນຊນ, ຂະແໜງທອງທຽວ, ພະແນກປອງກນປະເທດ, ທະຫານ,ສະຫະພນແມຍງແຂວງ, ຊາວໜມແຂວງ,ແນວລາວສາງຊາດແຂວງ, ສະຖາບນວທະຍແຂວງ, ສະຖານໂທລະພາບແຂວງ, ສະພາອດສາຫະກຳ ແລະ ການຄາແຂວງ ແລະ ຜແທນຈາກບລສດ, ຫອງວາການເມອງ, ຫອງການແຜນການ, ຫອງການກະສກຳ ແລະປາໄມ, ຫອງການຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະສງແວດລອມ, ຫອງການຖະແຫງຂາວວດທະນາທຳແລະ ທອງທຽວ, ຫອງການສກສາທການ ແລະ ກລາ,ຫອງການປອງກນປະເທດ) ມາຈາກ 2 ເມອງຄ:ເມອງໄຊຍະບລ ແລະ ເມອງພຽງລວມທງໝດ 183ທານ ຍງ 53 ທານ

- ຂນບານ ແລະ ໂຮງຮຽນ (ນາຕານ, ສບນເຮອງ,ກວແຄມ, ດງເງນ, ນາເງນ, ນາແວນ, ນາສຳພນ,ປາກຊອງ, ນາແຄມ, ນາໜອງຮງ, ນຳຍາບ, ຂນພອນ,ນຳພອນ, ວງຄຳ, ໂພນສະອາດ, ສມສະຫວາດ ແລະນາກອງ) ລວມຈຳນວນຜເຂາຮວມທງ 16 ບານ ໃນ 3

ພາກກດຈະກຳລວມທງໝດ 6652 ຄນ ຍງ 3493ຄນ

4. ຜນໄດຮບ• ໄດຮບຮ ແລະ ເຂາໃຈເຖງຄວາມໝາຍຄວາມສາຄນຂອງການຄມຄອງປາສະຫງວນ ແບບມສວນຮວມ.• ຜເຂາຮວມໃນກດຈະກາໃນຄງນໄດມຄວາມຕນຕວອກບາດກາວໜງຂອງການມສວນຮວມ ໃນການປກປກຮກສາສງແວດລອມ.• ການລງເຮດວຽກຮວມກບເມອງ ແລະ ແຂວງ ໃນການເຄອນໄຫວວຽກງານສາງຈດສານກ ດານສງແວດລອມແມນໄດຮບຄວາມຮວມມເປນຢາງດ.• ໄດແລກປຽນ ແລະ ຮຽນຮກຽວກບການຄມຄອງປາສະຫງວນແບບມສວນຮວມ.• ພະນກງານພາຍໃນທມລງເຄອນໄຫວວຽກງານສາງຈກສານກ ດານສງແວດລອມ ທກຄນມຄວາມຕນຕວ ແລະ ມຄວາມຫາວຫນຕໜາທວຽກງານທຖກມອບໝາຍໃຫເປນຢາງດ.• ຈາກການປະຕບດຕວຈງເຫນວາ ນກຮຽນ, ຊມຊນ ມຄວາມຮ ແລະ ຈດສຳນກດານການອະນລກປາໄມເພມຂນ ຊງມນສະແດງອອກຈາກການຕອບຄຳຖາມ ແລະ ການສງເກດຕລາຄາໃນເວລາເຮດກດຈະກຳ.• ສາມາດໃຫຊມຊນເຫນເຖງບນຫາ, ທາແຮງໃນການພດທະນາໜບານ ແລະ ຈດທຕອງໄດປບປງພາຍໃນຊມຊນ.


ສະໜບສະໜນໂດຍ: ໂຄງການ ສງເສມການສກສາສງແວດລອມ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ,
