movie.educare.or.krtranslate this pagemovie.educare.or.kr/data/2016/3cha_2016_2020.pdf2016-01-04 ·...

208
11-1352000-001539-13 대한민국정부 Government of the Republic of Korea 2016-2020 Plan for Ageing Society and Population 제3차 저출산 · 고령사회 기본계획

Upload: lamkien

Post on 18-Aug-2018

254 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 11-1352000-001539-13

    Government of the Republic of Korea

    2016-2020Plan for Ageing Society and Population

    3

  • . 8

    1. 8

    2. 9

    . 10

    1. 10

    2. 13

    . 10 18

    1. 18

    2. 21

    3. 30

    4. 35

    . 3 37

    1. 37

    2. 41

    . 45

    1. 45

    2. 48

    : 49

  • . 53

    1. 56

    (1) 56

    (2) 61

    2. 64

    (1) 65

    (2) 72

    (3) 75

    3. 79

    (1) 79

    (2) 84

    (3) 86

    4. 93

    (1) 93

    (2)

    97

    (3) 100

    . 105

    1. 108

    (1) 108

    (2) 113

    (3) 115

    (4) 116

    2. 119

    (1) 119

    (2) 127

    (3) 132

    (4) 133

    (5) 135

    3. , , 140

    (1) 140

    (2) 144

    (3) 152

    4. 159

    (1) 159

    (2) 170

    (3) 174

    . 179

    (1) 180

    (2) 183

    (3) 186

  • . 192

    1. 192

    2. 193

    . 194

    1. 194

    2. 196

    3. 199

    . 200

  • 2016-2020

    3

  • PART

    .

    .

    . 10

    . 3

    .

  • 8

    .

    1

    12

    ,

    * 1.3 10 , OECD

    ,

    , ,

    -

    , (20~30)

    -

    (2017), (2018)

    3 5

  • www.mohw.go.kr 9

    2

    ,

    (15.2.6)

    < >

    : : ,

    : 14 , 10

    : ,

    : 13 , 23

    : 1, 1

    : , 15

    :

    :

    :

    :

    ,

    * , , , , , 90

    (3), (7.17, 9.21),

    (2)

    5 (2.1.~, 362),

    (6), (18)

    , ,

    (5.29, 7.23, 9.14)

  • 10

    .

    1

    (1)

    30 ( 2.1 )

    - ( 1 ) 1960 6.0 1983

    (2.06 )

    15 ( 1.3 )

    - 2001 1.3

    * 14 1.21,

    (: 14 , 1.23, 1.25, 1.23)

    * OECD 40 3.65(60) 1.63(02)

    , 1.7

    < OECD >

    , ; OECD Family Database, 2015.

    * OECD 1.3 () 11( ),

  • www.mohw.go.kr 11

    < ( 1.3 ) >

    ( 2.1)

    TFR 1.3

    TFR 1.3 TFR

    1983 2001 14(2001, 2014 ) 1.08(2005) 1.21(2014)

    1977 1993 11(19932003) 1.19(1995) 1.39(2013)

    1970 1992 4(19921995) 1.24(1994) 1.41(2013)

    1960/1974 2003 3(20032005) 1.26(2005) 1.43(2013)

    , ; OECD Family Database, 2015.

    45 20 , 45 7

    - 1970 61.9( 58.7, 65.6) 2014 81.5( 78.0, 84.8)

    , 2060 88.6( 86.6, 90.3)

    * 07 OECD

    90 15 16 60 200

    (2)

    2020

    15 662 30 1,269( 2) 50 1,800( 3)

    < >

    , , 2011

  • 12

    15 13.1% 30 24.3%, 50 37.4%

    - (19551974 1,644, 32.5%)

    2020

    (85 ) 15 8.3% 50 20.6%

    < >

    (: %)

    2000 2015 2020 2030 2040 2050

    7.2 13.1 15.7 24.3 32.3 37.4

    (85 ) 5.1 8.3 10.0 10.4 12.6 20.6

    , , 2011

    2031

    15 5,062 2030 5,216() (50

    4,812 200 )

    - (0~14) 15 704 50 478

    - (15~64) 2016 (3,704) 50

    2,535 1

    < >

    , , 2011

  • www.mohw.go.kr 13

    2

    ,

    < >

    (: )

    . , 2011

    (15~64) 15 40.3 30

    42.9

    - 09 38.5 14 40.4

    * 5.0, 4.2,

    3.8, 3.7 (, )

  • 14

    < >

    2011~13 2020

    , 2015.

    ( )

    * : (01~10) 3.77% (11~30) 3.00% (31~60) 1.35%

    * : (01~10) 3.14% (11~30) 2.43% (31~60) 1.06%

    , ,

    - 2001~2010 4.42% 2051~2060 0.99%

    < > < >

    , 2014.

  • www.mohw.go.kr 15

    - 44 , 60

    - 25

    < > < >

    13 GDP 9.8% 40 OECD

    60 29.0%

    < GDP >

    ( : GDP %)

    1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2011 2013 2020 2030 2040 2050 2060

    26.0 28.2 28.5 31.8 28.2 28.7 27.9 27.2 - - - - - -

    24.4 22.9 25.0 28.7 26.0 27.3 29.9 30.1 - - - - - -

    20.6 25.8 24.9 29.0 28.4 29.6 31.7 31.4 - - - - - -

    21.8 22.2 21.4 25.9 26.2 27.0 26.8 25.5 - - - - - -

    16.3 19.2 16.3 19.2 18.4 20.2 22.8 22.7 - - - - - -

    12.8 12.8 13.1 15.0 14.2 15.5 19.3 19.0 - - - - - -

    10.3 11.1 11.1 14.1 16.3 18.4 22.1 23.1 - - - - - -

    - - 2.8 3.2 4.8 6.5 9.0 9.0 9.8 12.9 17.9 22.6 26.6 29.0

    OECD 15.4 17.0 17.5 19.3 18.6 19.4 21.7 21.4 - - - - - -

    OECD STAT(2015.10 ), 1 (, 2014.1)

  • 16

    ,

    GDP 14 35.9%

    , GDP

    * 60 64.2%(2060 , 1 )

    49.6% OECD

    * (2014) : 19.4%, 9.4%, 9.3%, 3.8%, OECD 12.6%

    - 45%

    - 50%

    60%

    < > < >

    , 2014.

  • www.mohw.go.kr 17

    (, )

    , 30

    18 ,

    , ,

    < > < >

    , , 2011 , 08~18

    20

    ( 21 )

    - 30 2.3

    * 18 , 5

    08 518 53 282

    (, 2014)

    * 1990~2000 4,959 (, 2004)

    * , 00 5.4% 20 9.6%

    , 9 53.2% (, 2005)

  • 18

    . 10

    1

    (04)

    , (05)

    1 (06~10)

    *

    2 (11~15)

    *

    ( ) 10 , ,

    1.08 (05 )

    1.2

    - ,

    *

    * 1.3

  • 10

    www.mohw.go.kr 19

    < >

    KOSIS (*2015 )

    ( ) 10 ,

    (14), 60 (13) ,

    (08), (12) , (06)

    * 4%p , 0.8

    , ,

    * 65 49.6%(OECD ), 8.4 ( 6)

    - (18) ,

  • 20

    1~2

    1 12

    1 (06~10) : 4 237

    ( 96)

    , , ,

    ( 66)

    ,

    , ,

    ( 71)

    , , ,

    ( 4), ,

    2 (11~15) : 3 , 231

    ( 95)

    ,

    , , ,

    , ,

    ( 78)

    , ,

    , ,

    ,

    ( 58)

    , ,

    , ,

    ,

    2 12 ( : )

    1 (06~10) 2 (11~15)

    06 07 08 09 10 11 12 13 14 15

    152.1 42.2 4.5 5.9 8.4 11 12.4 109.9 14.4 18.9 21.5 25.5 29.6

    80.2 19.7 2.1 3.1 3.8 4.8 5.9 60.5 7.4 11 13.5 13.9 14.7

    56.7 15.9 1.3 1.6 3.2 4.7 5.1 40.8 5.5 6.4 6.3 9.7 12.9

    15.3 6.7 1.1 1.3 1.4 1.5 1.4 8.6 1.5 1.5 1.7 1.9 2

    , 0613 , 15

  • 10

    www.mohw.go.kr 21

    2

    () , ,

    13

    * (06) 68 (14) 148

    (09) 68 (14) 101

    -

    - ,

    < > < >

    2004 2009 2012

    59.1 % 62.2% 33.5%

    8.0% 78.0% 27.0% 59.9%

    2004 2009 2012

    67.25 66.80 72.80

    2009 2012

    0.7% 12.2% 12.9% 40.4%

    (, 14)

    () , ,

    - ( )

    * 35.1%, 35%

    ~ ~ ( , 2014)

  • 22

    < >

    (, 2014)

    < >

    ,

    ( )

    24.6% 23.6% 17.6% 14.2% 9%

    - ( )

    *

    * OECD (33.2%) (35.4%) (KDI, 2013)

    - ( ) ,

    * (, 2013) : (64%) > (18%)

    - ( ) 0~5

    ,

    () ,

    * : (08) 14 (14) 956, : (06) 40 (14) 87

  • 10

    www.mohw.go.kr 23

    (06) (3090),

    (08) , (5, 3)

    (11) ( 50 40%, 100)

    (12)

    (14) (1, 100%, 150)

    - ,

    < > < >

    < ( ) >

    Institut de la statistique du Quebec (2015)

    1%

    0.0111

    (, 2015)

    *

    (06 3.86)

    7%

  • 24

    () ( ), -

    ( )

    < (2010) > < >

    (, 2014)

    - ( ) OECD

    * 1 (14) : OECD 1,706 vs 2,057

    ,

    * : 42.4% vs 7.6% (, 13)

    - ( ) ,

    ,

    * : 0.7 vs 3.3 (, 2014)

    * ( ) 16 2 , 12

    , 80~100% ( 70% 5 )

    - ()

    ,

    * 9%, 47.1% (15.7)

    < (10~14) >

    ~10 10~29 30~99 100~299 300~

    64.8% 61.2% 59.1% 69.5% 91.3% 74.4%

    3.1% 3.0% 3.8% 4.3% 4.1% 3.8%

    6

    (13)

    47.0% 54.8% 57.3% 64.5% 76.9% 65.5%

    56.3% 58.7% 55.6% 60.1% 73.2% 65.8%

    ( DB, 2015)

  • 10

    www.mohw.go.kr 25

    , , ,

    * 14 () , 22.2%

    < (25~39) - >

    (%)

    69.5 46.9 16.9 17.6 4.7

    (, 2014)

    () , (08)

    * : (08) 20 (10) 30 (11) 40 (12) 50,

    70

    -

    * 150% (06), (10)

    - , , ,

    * (15), (11 31 ),

    (13~), (09)

    14 0.03

  • 26

    () ,

    * 57.0%( 47.4%)

    - , ,

    * : (08) 173 (10) 198 (12) 202 (14) 215

    * 30, 60% (, 2014)

    ,

    * : (10) 5 (11) 55 (14) 6

    - , ,

    * 14 : ( 7.8%

    )

    * : (03) 30.1, 27.3 (14) 32.4, 29.8

    TFR

    TFR

    TFR

    ( )

    ( )

    2005~2014 1.076 1.205 0.129 +0.717 -0.376

    < > < >

    , KOSIS (, 2014)

  • 10

    www.mohw.go.kr 27

    < >

    25 2529 3034 3539

    2.03 1.88 1.46 0.84

    2012

    ,

    * 17 7 ( , 2010)

    -

    - , ,

    * : (11) 13,887 (15) 16,140

    * 13 686 641 ()

  • 28

    1

    1

    () () ()

    1.98 (14) 1.91 (14) 1.86 (13)

    90

    *

    *

    (, )

    ,

    * GDP :

    2.8%

    ( )

    * GDP :

    2.9%

    ,

    * GDP :

    0.4%

    2

    () ()

    1.42 (13) 1.27 (13)

    * 50%

    * 90%

    *

    * 40%

    *

    * GDP : 1.9% * GDP : 0.5%

    0-3

  • 10

    www.mohw.go.kr 29

    2

    2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

    ()

    15-49 13,670 13,615 13,579 13,532 13,461 13,347 13,215 13,096 13,002 12,909

    25-29 1,905 1,933 1,958 1,974 1,939 1,848 1,747 1,642 1,559 1,517

    30-34 2,175 2,100 2,030 1,958 1,905 1,909 1,936 1,962 1,978 1,943

    ()

    314 331 344 328 310 326 329 327 323 306

    253 274 285 270 256 273 277 276 274 258

    245 269 281 264 251 269 273 270 268 251

    (%)

    25-29 76.9 81.8 85.6 79.0 74.3 79.1 81.2 80.3 79.9 73.6

    30-34 26.3 29.7 33.6 35.4 37.0 42.0 46.4 50.0 51.7 50.3

    (%)

    25-29 54.5 56.7 56.8 51.8 48.0 49.6 50.5 48.2 47.1 42.7

    30-34 46.0 51.0 55.7 54.5 53.6 58.5 61.2 63.4 64.2 61.0

    ()

    435 448 493 466 445 470 471 485 436 435

    223 231 262 242 230 235 240 249 225 225

    167 171 182 176 170 182 179 184 166 165

    + 41 42 46 44 42 50 52 51 45 44

    () 1.076 1.123 1.25 1.192 1.149 1.226 1.244 1.297 1.18 1.21

    ()

    435 448 493 466 445 470 471 485 436 435

    223 231 262 242 230 235 240 249 225 225

    167 171 182 176 170 182 179 184 166 165

    + 41 42 46 44 42 50 52 51 45 44

    ~

    () 3.45 3.44 3.41 3.43 3.4 3.52 3.51 3.45 3.42 3.4

    1.79 1.78 1.78 1.74 1.76 1.79 1.75 1.76 1.77 1.79

    4.54 4.57 4.61 4.61 4.53 4.56 4.6 4.55 4.5 4.48

    7.92 7.94 7.93 7.94 7.85 7.9.0 7.87 7.71 7.65 7.56

    GDP 3.90 5.20 5.50 2.80 0.70 6.50 3.70 2.30 2.90 3.30

    - ()

    ECOS, KOSIS

  • 30

    3

    () (08)

    < : 65 >

    ( 12 , : , )

    2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

    677,849 848,348 986,564 1,129,942 1,265,781 1,417,187 1,613,886 1,810,913 1,981,184

    *159,760 169,050 177,740 191,490 203,730 219,010 240,120 258,060 276,130

    * 12

    - (05), , (07), (11)

    * 51.6%(14), 27,127(15)

    < (65) >

    - 14.7 4%p ( )

    ()

  • 10

    www.mohw.go.kr 31

    () 10 ,

    - () (1,049) ,

    < (15.7) >

    159

    3,187

    1,049

    2,138

    2,095

    ()

    43

    844

    1,251

    458

    112

    - ,

    < >

    30~39 40~49 50~59 60

    () 23,115 33,072 43,025 33,660

    (%) 61.0 69.0 74.1 82.4

    , (2014)

    ()

    - (08) (12, 13), (14)

    * : (09) 28 (10) 31 (12) 34 (14) 42

    ** 12 0.8

    (14 , )

    - (12), (14) *

    * (14) 75 (15) 70 (16) 65

  • 32

    - , (25 )

    * 5 (05), (07), (12)

    - () (11), (15)

    * 56 933 (15), 75 9 (12.7%)

    - (10), (12) --

    -

    () , (85 )

    * (12 81.4) (73) 8.4, 6

    - ,

    ,

    - 1/3

    * 3 1 (13,922)

    50.4% , 1 3,624

    - , , ,

    ()

    60

    * 16 300 , 17 300

    < (5760) >

    100 84.43 90.10

    1 100 91.79 97.97

    62.49 49.94 53.65

    . , . 2015.

  • 10

    www.mohw.go.kr 33

    ()

    < (1970~2040) > < >

    - 60

    ,

    * 61 60 1 , 18 2

    - ,

    * 214, 5 88 (3 55)

    - 180 ,

    * 14 15 (26 1), (24 7), (13),

    (8 1), (4 8)

    - *, 10~20

    * 14 36.8% ()

    () (06)

    * (06), (07)

  • 34

    -

    * (14),

    () ,

    * 300 65%

    ( , 2015)

    ** R&D : 250 vs 5

    - , ,

    * 23~33 : 2.3 (29 3 )

    ** 18 , 20

    - ,

    * : 44 , 60 , :

    35

  • 10

    www.mohw.go.kr 35

    4

    - , , ,

    ,

    - , , ,

    *

    , ,

    ,

    -

  • 36

    10

    1

    ,

    ,

    3

    ,

    2

    , ,

    , 3

    ,

    ,

    < 3 >

  • 3

    www.mohw.go.kr 37

    . 3

    1

    3

    ,

    , , ,

    ,

    , 20~30

    * :

    (93) 1.66 (14) 1.98, (99) 1.50 (14) 1.91

    < >

    , , ,

    ,

  • 38

    , , ,

    , ,

    ,

    1

    < 2529 > < >

  • 3

    www.mohw.go.kr 39

    ,

    , , ,

    < > < >

    OECD, Family database (14) OECD (13)

    ,

    ,

    -

    ,

    , ,

  • 40

    --

    , --

    3

  • 3

    www.mohw.go.kr 41

    2

    : (14) 1.21(20) 1.5

    : (14) 49.6(20) 39%

    1 1

    , ,

    --

  • 42

    3

    2020

    3 1.21 2020 1.5

    , 49.6% 2020 39%

    () 1.5 2.1

    () BONUS ONUS

    * BONUS :

    * ONUS :

    3

    [] (14) 1.21 (20) 1.5

    [] (14) 49.6 (20) 39%

  • 3

    www.mohw.go.kr 43

    (01) , ,

    (12) , , ,

    ( )

    (23 ) ,

    , ,

    < >

    2005 2014 20052014

    ()

    (A)

    ()

    (B)

    (B-A/A, %)

    435 1.08 435 1.21 12

    223 0.57 225 0.64 12.3

    167 0.41 165 0.45 9.7

    + 41 0.10 44 0.12 20

  • 44

    (14) (20)

    4.8% 10%

    , 5 10,

    /

    77.6% 82%

    (1.1%p)

    -

    ,

    /15~44

    100

    40.7% 48%

    OECD

    (50.9%)

    15~29

    /

    5%

    (15.7)15%

    D/B

    ,

    /

    *100

    26%

    37%

    (25

    45%)

    D/B

    /

    1

    2,057

    (14)

    1,800

    OECD

    OECD

    /

    18.2 17

    2

    ()

    49.6% 39%

    OECD

    Income

    distribution

    database

    ,

    ,

    50%

    /

    1 1

    8.4(12) 7.5

    WHO

    ,

    0

    -

    28.4 20

    65

    /65

    10

    55.4% 62%

    OECD

    15~64

    ,

    65.6% 70%

    1%p

    /

    (55-64)

    5.4%(13) 10%

    .

    /GDP

    R&D

  • www.mohw.go.kr 45

    .

    1

    3

    - (14) 1.21 (20) 1.50 (30) 1.70 (45) 2.1

    * :

    (10) 1.23 (15) 1.28 (20) 1.35 (30) 1.41 (45) 1.42

    ( ) (30 5,216 , 50 4,812, 2100 2,814)

    4 (3135), 50 301, 2100 1,407

    * 2060~2100

    ( ) (50 2,535, 2100 1,343)

    50 95, 2100 899

    < > < >

  • 46

    ( ) 2051~2060 0.09%p

    2001-2010 2011-2020 2021-2030 2031-2040 2041-2050 2051-2060

    4.42 3.60 2.87 2.07 1.47 1.08

    4.42 3.60 2.87 2.06 1.45 1.03

    4.42 3.59 2.86 2.04 1.42 0.99

    ( ) 41~50

    51~60

    < (-) >

    ( ) (50 71.0, 2100 88.4) 50 1.5, 75

    16.1, 2100 31.4

    ( )

    1

  • www.mohw.go.kr 47

    1 1.5

    1 , , 20 1.5

    2005 2010 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

    () 1.08 1.23 1.19 1.21 1.23 1.27 1.32 1.38 1.43 1.50

    () 435 471 436 435 439 445 453 461 470 480

    2 , 5 10%

    0.145

    * OECD 30% (OECD)

    * 0.13%p , 0.4 (, 12)

    3 ,

    5 10%

    0.152

    * 20 0.062 (

    14 0.031 0.031 )

    * ( 1%

    0.0111 (, 2015))

    * ,

    ( 60% )

  • 48

    2

    2016~2020 2021~2025 2026~2030

    15%

    20%

    25%

    48%

    (OECD )

    55% 60%

    37%

    45%

    45%

    , NCS

    17

    ( 2,000 )

    , NCS

    ,

    ,

    489

    14.1

    629

    33.7

    780

    50

    20% 25%

    ( )

    30%

    ( )

    62%

    (OECD ) 64% 67%

    20%

    ,

  • www.mohw.go.kr 49

    75 (15 7,577, 50 7,503),

    4~5(15 5,438, 50 4,278)

    32 (7,893), 19 (5,491)

    3

    * 30, 16

    ( 14%) 4 ( 17, 21)

    ( 20%) 4 ( 26, 30)

    50 30.5% (37.4%) 6.9%p

    < > < >

    < > < >

  • PART

    .

    .

    .

  • 2016-2020

    3

  • .

  • 54

    , ,

    ,

    < >

    ,

    ,

    -

    - -

  • www.mohw.go.kr 55

    ,

    - ,

    - , ,

    , ,

    < >

    , ,

  • 56

    1

    1

    2

    (1)

    ,

    * (/10): (00) 25.5 (05) 19.2 (10) 13.9 (12) 13.2

    * (, 1323, ) :

    () 61 () 97 () 26 () 134 () 277 () 37

    * (%)(14) : () 40.7, () 57.8, () 57.2, (OECD) 50.4

    * (1529, %) : (13) 8.0 (14) 9.0 (15.2) 11.1

  • www.mohw.go.kr 57

    ,

    * ( , %): (90) 27.1 (00) 62.0 (09) 77.8 (14) 70.9

    * 12 602 1,050

    ()

    * (30.1%), (34.4%), (9.0%)

    116

    * 44.9 + 6.5 + 64.3 (, 15.6)

    * : (07) 682 (10) 702 (14) 1,040

    , ,

    ,

    * (14): ( ) 100 > ( ) 34.6

    * 15~29 : 02.8 23.9% 14.8 34.6% (, 2014)

    , ,

    * 5 (, , , , ) 15

    - ,

    - , 16 60

  • 58

    52 15(14, )

    16~19 8~13(15 )

    10% 9 (15 )

    - ,

    - , +

    * () 1 500

    * ( )

    1 2 1,080

    (15 1.516 3)

    ,

    SW

    * ,

    , * ,

    **

    * , ,

    ** 3D , , , IoT , SW

    +

    ( )

  • www.mohw.go.kr 59

    - () IT, () ( )

    - ()

    - ()

    - () (, ,

    )

    ( ) (On-Off)

    * () +

    () ,

    ( ) ,

    , *,

    * 1 15

    ,

    * () 4 ,

    * () 5

    * (16)

    * 50% , 3 3

    , 1 ,

    (16~)

  • 60

    ,

    * () 16 60 17

    () + 16

    (4) IPP (16 20)

    , *

    * ( ) , , , , ,

    () , , IT, CT

    -

    * () , ,

    () 1 37 74

    ,

    * (15) 21 (16) 40

    - (17)

    ,

    ,

    ( )

  • www.mohw.go.kr 61

    (2)

    * 7,500, 82%

    (, 2013)

    * , ,

    (, 2015)

    30 , 510

    1.2 (14 )

    ,

    (: 36)

    ,

    *

    * (87.4%) (14 )

    *

    * (13~14) 3 (15) 4 (16) 5

    ( 2 3 )

    ,

    (16)

  • 62

    () 5% ()

    ( )

    * (16) 4 , 2,904 ( : 145), (17) 2 , 1,680

    ( : 84)

    ( )

    ( 11.2, 0.80.9),

    - 0.2%p 17

    (0.2%p)

    * (0.5%p)

    ( ) (0.2%p)

    ( ) ( 50%

    70%) (16)

    * ,

    50% 1

    - , , 16 (3) 4

    5 2*

    * , (16 3.1)

    () (36)

    5 5.3

    - 50% ,

    ( 5 )

  • www.mohw.go.kr 63

    () 1,000

    (15, 17) , (1, 18),

    (15, 19), (8, 16), (1, 18) 5,800

    () 50% () , *

    * , , , ,

    CCTV, , , ,

    -

    6 10

    (, 510 ) ,

    510 ( 6.2, )

    * 30% , 510 15%

    ( ) ( 5%) ( 8)

    - () *

    * 15 1.4() 17 6()

    ( )

    * , 510

  • 64

    2

    1

    ()

    ,

    , ,

    2

    3

    ,

    ,

  • www.mohw.go.kr 65

    (1)

    *,

    * 57.0%( 47.4%)

    ** : 35.1%, 21.7%, 19.1%, 2.4%

    ,

    *, **

    * 2125(23.1%), 2630(16.7%),

    3135(13.1%) (, 2013)

    ** : (67.6%), (63.0%)(, 2014)

    (1115 31 )

    * : (11)52 (12)48 (13)48 (14)46

    OECD (8.5) (15.7) OECD 34

    29

    ,

    10 9.5

    * (10 ): 6.6, 7.1, 5.5

    ( 1 15~20 ) , ,

    (CTC) (15) ,

  • 66

    OECD

    < OECD (13. OECD taxing wages) >

    ( : %)

    1-2(A) (B) B-A(%p) 1-2(A) (B) B-A(%p)

    33.8 49.3 15.5 27.6 38.2 10.6

    20.3 31.3 11.0 OECD 26.4 35.9 9.5

    26.1 31.6 5.5 19.0 21.4 2.4

    41.0 55.8 14.8

    ()

    ,

    (16)

    - ( 35.1%)

    - 1 ( 19.1%)

    , 50%

    -

    : (15) 117 (17) 0( 5% + )

    * (15) 20~30% (17) 5% (18) ( )

    - ( 16) 20%

    (10~0%) (16)

    * ( 50% )

    - 20~30%

    5% (17)

  • www.mohw.go.kr 67

    - ( )

    (18)

    - ( )

    (16)

    * 1 50( 70)

    * (15) :

    ( 80%)

    - * (, ,

    )

    * , ,

    * 13 1 21 , 50

    (13 )

    - ()

    * (15) 6 (17) 17( )

    - , ( ) 50

    70, 20 (16)

    -

    *

    (16)

    * (15) 31 (20) 48

    (16)

  • 68

    ( )

    (17)

    * (69.2%)

    - ( ) ,

    *

    - ,

    (16)

    < >

    43 6

    4100% ()

    25~40

    25~50

    :

    6, 8

    3

    50% ()

    39 3 100% (NHS)

    44 6

    3

    190 ()

    50 ()

    (, 2012)

    - (18)

    * 20 8

    -

    - ,

    * (16.) (16.)

    (17)

  • www.mohw.go.kr 69

    - 3

    ( )

    *

    -

    - ( 12, 18, 24)

    * : 12(2, ~) 15(3, ~)

    (14, 1,300)

    (29.3%), ( 24.3, 2)

    - (pool) ,

    (16)

    * : (0814) 13,144, 12 (15.3.) 4,256

    , (17)

    < >

    (18)

    - ,

    ( 47)

  • 70

    -

    *

    * : 3~8

    - 40

    -

    , , *

    * , , , , 15

    (, )

    (1 )

    (16)

    - , ,

    * 29.2%, 20.6%, 15.0%,

    9.5% (2012 )

    -

    * , ,

    , ,

    (16)

    * (14) 55.8% (20) 65%

    12

    (16)

  • www.mohw.go.kr 71

    * (CIN2) 90% , OECD 24

    ()

    (16)

    ( ) ( 60 )

    ( )

    ( )

    ( )

    ,

    - ( 10),

    - 1 150

    - , ,

    1 15 , 1 30

    6 1 15

    1 30

    15% (: ~ 300, 900 )

    - () 4 1

    50

    - : (7%), (10%)

    -

    - 3 50%

  • 72

    , ,

    (2)

    , 3

    * : 10 9.2%12 9.3%14 9.4%

    * 1/2, 1/5 (, 12)

    * 83%(, 12)

    , , ,

    , ,

    , ,

    ,

    * : (07)33 (10)56 (14)80

    * : (13) 55,780 (14) 67,806 (15) 82,536

    ,

    * (35.3%), (14.7%),

    (14.7%) (, 10)

    * : (11) 2,464 (12) 1,880 (13) 922 (14) 1,172

  • www.mohw.go.kr 73

    , ,

    (16)

    (16)

    - ()

    * (15) 15 (17) 20 (19) 25

    - ()

    --

    ,

    * 16 1 ,

    / : / 446 (65 )

    : , ,

    * ,

    ,

    (16)

    *

    ,

    - ()

    * () 24 ( ) 10

    ( 5 500 )

    - () 11 (16)

    * ( )

  • 74

    - , ,

    -

    (16) ,

    -

    - ,

    ,

    - , , ,

    *

    * (, ),

    -

    217( 6 ) , , ,

    ,

    (18),

    ,

    (16~)

    , , ,

    * 30 , 100, 4,000(15)

  • www.mohw.go.kr 75

    (16)

    ()

    (16~)

    (16~)

    ,

    (16~)

    * (15) 15 (16) 16

    (3)

    13 OECD

    * , , , ,

    , ,

    * (52.8%) OECD (13 )

    , OECD

    * (15~24) ( , 09)

    : 7:50 5:21 5:04 3:49 5:02 5:55 6:06

  • 76

    , , ,

    ,

    46( 0.5%)

    , ,

    * 1~3 37.0%, 26.7%, 13.1%

    ( . 2014)

    *(16)

    * ( ) : , :

    , : , , :

    Childrens Play Initiative

    10 (07) : ,

    (Play England) ,

    -

    (16~)

    * (62,417, 14.1.)

  • www.mohw.go.kr 77

    - , ,

    (16)

    - (16)

    * 228( 1)

    - (16)

    -

    - * (9 )

    (16)

    * 2 , 15 10,000 ,

    16 9

    UNICEF

    * UNICEF 30 1,300 , 14

    * : (15) 1 (20) 48

    ,

    * (16)

    * , , , ,

    e

    (17)

    5 * ,

    (16)

    * (8), (10), (10),

    (6), (10) 44

    ** , , , ,

  • 78

    ,

    - (16)

    (17)

    * 5 18

    - *

    (18)

    * , ,

    - 1

    (18)

    95% *

    * : (15) 91.2% (20) 95.0%

  • www.mohw.go.kr 79

    3

    1

    ,

    ,

    2

    3

    -

    (1)

    ,

    * () 09 50% 11 70% 13 100%

    * () 09 0~1 13 0-6

  • 80

    * 23.8% (, 2014)

    - (15 0: 78 vs 20)

    * 0~2 : 35.4%(14), EU 29.0%, 25.9%(10)

    * 15 15%, 28%

    *

    ,

    * ( 52.8%) : 83.6%, 64.3%, 46.8%,

    34.6%

    (16)

    - (12H/)

    * : , , , , ,

    * : , , , ,

  • www.mohw.go.kr 81

    - (6~8)

    , ,

    - , 2~3

    (16~),

    - ,

    * (15) 243 (16) 380 (20) 687

    (16~)

    -

    -

    ()

    - Off-line (, )

    *

    2025 45%

    (16~)

    * (15) 28% (20) 37% (25) 45%

    - 20 (16~17 150),

    ( ), ,

    *

    ( , , )

  • 82

    - (17 2,300)

    , , , *

    * ( ), ( )

    - 20 80 (+), 85%

    (14 75% )

    -, - ,

    ( 15)

    (16~), *

    * (15), ( 30% , 15)

    < (15.6) >

    ( : , , %)

    42,978 2,563 1,415 843 14,674 22,580 155 748

    () 100.0% 6.0% 3.3% 2.0% 34.1% 52.5% 0.4% 1.7%

    (B) 1,359,398 163,582 96,105 46,038 703,173 303,213 3,947 43,340

    () 100.0% 12.0% 7.1% 3.4% 51.7% 22.3% 0.3% 3.2%

    ,

    (16~)

    * : (14) 148,269 (20) 199,360

    ,

    (16)

    * 1/3 (15,000)

    - ,

    (17~)

  • www.mohw.go.kr 83

    1

    (16~)

    23 ,

    - , (15.9~)

    (16)

    -

    1(14) ,

    2(15)

    3(16)

    (16) ()

    8

    () (: 2 )

    * 15 2 2

    ( )

    ( )

    *

    ,

    (6,000/)

  • 84

    (2)

    1~2

    *

    * () , (Hort, )

    () , ,

    , ,

    * 35.1%, 35% ~

    ~ ( , 14)

    ,

    * 59 ( 14.3)

    , , ,

    *

    * , 5 120

    , ,

    ,

    * (, 2012)

  • www.mohw.go.kr 85

    1~2

    * (15) 24 (20) 26

    - (16)

    - , ,

    -

    OO ,

    OO

    ( )

    - 3

    (16~)

    * : (15) 22.3 (20) 25.8

    * , (55.5%) (15.0%)

    (11.6%) (, 12)

    - ,

  • 86

    -

    ,

    - () ,

    (16)

    - , *

    * ,

    (www.hikorea.go.kr)

    (3)

    ,

    * : 7.4% vs 2.2% vs 0.8%

    * 14 18.2 , 1 24.2

    0.3

    , ,

    * : (97) 10.9% (10) 28.9%(, 13)

    * : 1_ , 2_ ,

    3_ ( , 13)

    *,

  • www.mohw.go.kr 87

    * 08 : EU 21 7.8% < OECD 8.7% < 11%

    * 42.9%, OECD 25% 1.5

    (PISA, 09)

    *

    (46.3%), (44.4%)

    (, 10)

    , , OECD

    (15 OECD )

    * : ($8,202), ($5,152), ($4,773), ($4,761)

    * : ($21,189), ($9,019), ($8,554), ($8,322)

    - (16)

    * : (13) 42 (14) 811 (15) 2,551 (79.6%) (16) 3,204(100%)

    ,

    1 1 2, 2 1

    - ,

    -

  • 88

    < () >

    Pre () () Post ()

    -

    - ,

    ,

    -

    ,

    -

    - NCS

    * () 16

    * () 78(14) 100(17)

    - *,

    * : (15) 9 (16) 60 (17) (203)

    ()

    () 1 , 2

    () , NCS ,

    ( : , : )

    () (meister)

    () ,

    ,

    - (Uni-Tech)

    * ,

    * ()

  • www.mohw.go.kr 89

    NCS

    - NCS

    * NCS : (15)130 (17)

    NCS

    (NCS)

    () ()

    ,

    - (16)

    * 4 8 (16), (17)

    ,

    , ( )

    ,

  • 90

    - ,

    e-learning

    * e-koreatech e-learning : (15) 200 (20) 600

    e-koreatech

    (15.4, -)

    - ,

    - * ,

    (18 )

    *

    - (123), (1,034)

    (16~)

    - -*

    (16)

    * , ,

    (13)

    14 4 ( 5 )

    * : 633(14) 480(15)

    ,

  • www.mohw.go.kr 91

    * , , ,

    * (16),

    **(16)

    * () ()

    ** , ,

    (14.9)

    - 2018

    -

    (16)

    -

    * **

    * ( , , / , ),

    4, 2 ( )

    ** , 2 6 ( 1 6 ), 1

    10 ( 1 3 )

    - * (16), ,

    * , ,

    ( )

    (16~)

    * (14) 1 (15) 1~2 (16) 1~3 (17) 1~4

  • 92

    14

    - () 14 8

    (, 93.1.1 )

    - () 450

    (, ~2 480 )

    * (16~)

    ,

    50%

    * (3.9) + (3.1) = 7(11

    14 50%)

    ,

    - : 480

    - 2 480, 3 360, 4 264, 5

    168, 6 120, 78 67.5

  • www.mohw.go.kr 93

    4

    1

    2 ,

    ,

    3

    (1)

    ,

    ,

  • 94

    * (300 ) 63.1%

    (100~299) 55.2% (10~99) 44.0% (5~9) 42.6%

    -

    * ( , 14) 300 4.6 vs 300 11.2

    -

    * ( , 2012) () 100%,

    12.2% () 15.5%, 1.8%

    , (OECD 3)

    * : (05)2,341(10)2,120(11)2,116(12)2,092(13)2,071(14)2,057

    * David Coleman

    ,

    (16)

    -

    (17)

    (16~)

    - *

    *

  • www.mohw.go.kr 95

    -

    * :

    (16~)

    -

    (16~)

    - 5 *

    **

    * () , , , ,

    ** , , , ,

    - ,

    - 1

    -

    (17)

    * (14) 956 (20) 2,500

    (16~)

    * (14.2) : ,

    * (): (15) 291 (20) 2 (30)

    -

    (16~)

  • 96

    Work-Life Balance(WLB, )

    : (0007) ,

    (2%p) ( 7%)

    : 07

    ,

    (16)

    - ,

    , Q&A,

    *, ** (15)

    * 1 (14) 2,057 (20) 1,800

    ** (2610)

    - (16)

    - ,

    (16~)

    * (16~)

    * 3 , (10~30%) ,

    - , ()

    (16)

    - *

    (16~)

    * () , ,

    - (17)

  • www.mohw.go.kr 97

    (2)

    95.6% *

    * (13, ): 300 (95.6%), 300 (4.4%)

    300

    < (25~39) - >( : %, )

    69.5 46.9 16.9 17.6 4.7

    , 2014.

    * (37.6%), (31.3%)

    (, 2014)

    * : 0.7 vs 3.3 (, 2014)

    * (14.10)

    * ( )

    40100%( 100150)

    < (, 2014) >

    41.9% 19.4% 13.4% 11.5% 10.1% 3.7%

  • 98

    ( )

    (17)

    - ( 20 30)

    - 1 * 20

    40 2 (17)

    *

    < () >

    5( ),

    10( )

    ( 60 / 120)

    20

    ( 240)

    20 ()

    30 ( 360)

    40 ( 480)

    ( ) +

    - + -

    -

    (15 1 20 6)

    * : (14) 418 (15.10) 981( +)

    105

    -

    * , ,

    +

    (15 2 2 )

  • www.mohw.go.kr 99

    - , e-, - Pool

    Pool

    DB

    () (14 89 20 200 )

    - , , ,

    - ()

    (15 3 17 5)

    -

    (16~)

    -

    (20 30, 17)

    -

    ( + 1,080

    )

    * 6 40,

    6 80(1 6 40)

    () * 1 3 (16)

    * ,

    ( 40100%, 100150)

    - 16 (18~)

  • 100

    * : (15) 5.5% (20) 15% (30) 25%

    ( )

    (16)

    -

    -

    () 16 2 (

    ) 13 80%, 3

    () 14 2 ,

    2 2

    06 3% 13 32%

    () 14 2 , 50%

    (3)

    2 (

    15~30) ( 1.5%)

    * : (12) 437 (13) 736 (14) 1,116

    ,

    * 13 1,062 513 (48.3%)

    ** 40%( 100)

    ,

    * 13 0.44 1.5~2

  • www.mohw.go.kr 101

    ( )

    * ( ) , , ,

    ( )

    (16)

    -

    ( )

    (16)

    * 15 ,

    (12)

    (23) (16)

    * = (1) x 2

    * 12

    6 6 6

    12 12

    < > < >

    - ,

    () ( )

    (16)

    *

  • 102

    ,

    (16)

    300 (16)

    (16~)

    -

    * ,

    -

    - *

    * (, , )

    (2030)

    * ()

    () ()

    -

    -

    ,

    (16~)

    * ) - , ) , )

  • www.mohw.go.kr 103

    < OECD () >

  • 2016-2020

    3

  • .

  • 106

    , ,

    ,

    1 1

    -

    -

    () , ,

    -

    - , ,

    - ,

  • www.mohw.go.kr 107

    ,

    ,

    , ,

    , ,

  • 108

    1

    1

    , 1 1

    ,

    2

    ,

    3

    IRP( )

    4

    (1)

    (458), 1

    (112) (15.7)

    (1,049) ,

    * : ,

  • www.mohw.go.kr 109

    < >

    ()

    100 100~200 200~300 300~400 400

    15.0% 60.7% 82.3% 92.1% 96.6%

    68.9%

    96.9% 17.3% 74.1% 62.2%

    (), 14.12

    ,

    < >

    () ()

    , 850

    (20~60 30%)-

    ,

    () ,

    (16~)

    438

    (15~64 12%)

    1,611

    (55 4.8%)

    18~60 , 2,113

    (18~60 65%)

    295

    (60 30%)

    () 70% -435

    (65 67%)

    , 107 36

    , 14/15, 12, 13

    1 1

    - (16)

    -

    (16)

  • 110

    < >

    18~60

    ()

    2/3

    1/3

    10

    10

    ( )

    10

    1/3

    - , 30%

    ( 20% )

    - (35) ,

    ( 61)

    -

    , EITC (16)

    60

    (: : )

    - ,

    10 ()

    ()

    -

    ()

    ()

    -

    (, , )

  • www.mohw.go.kr 111

    1 1

    1

    2

    *

    ( , ) (16)

    * , 16.1.1

    () 64

    ()

    (1999.1 )

    - 5 50%

  • 112

    - (16~)

    - (16~)

    5 , , A

    (18), (19)

    , , ,

    (16)

    < () >

    (16~)

    - , , ,

    - , , ,

    (16)

    * : (15) 30% (17) 35% (20) 40%

  • www.mohw.go.kr 113

    (2)

    () 60

    ( )

    () 65

    27,127(2007.7~2015.9)

    168( 64.5%)

    3.5, 85.7%

    (2014 )

    11 ,

    * () : (12) 2,202 (13) 2,927 (14) 3,963 (15) 5,143

    * 15.11 , 19% : (14.11) 992 (15.11) 1,180

    (14) (4 3%), ( 100% 100%

    70% ), ( 2%) ,

    ( 65 65 )

    (15) (70 80%),

    ( ), (32.5%),

    (3ha)

  • 114

    * : (15) 2.8 (20) 14.1 (25) 33.7

    - 60 1 60 (16)

    - (9) , 9

    -

    * , ,

    - ()

    - ,

    - , ,

    -

    20 3 (65)

    88 + 82 = 170

    * : (14) 4 (20) 20 (25) 50

    (2.52%),

  • www.mohw.go.kr 115

    (3)

    15.6 16.5%

    * 300 77.0%, 10 11.9%

    < >

    10 10~29 30~99 100~299 300

    11.9% 39.1% 46.0% 58.0% 77.0% 16.5%

    ,

    * : 18.1%, 24.7%, 35.2%, 12.2% (OECD, 14)

    * (10 ) : 57.5% (, 2015.6)

    * : (15) 50.6% (20) 60.6%

    - , , (16)

    IRP() (17)

    - IRP

  • 116

    - IRP (150 )

    *

    * IRP

    - IRP

    * IRP ,

    - IRP

    * (

    )

    IRP( )

    () (12, )

    -

    IRA*

    * IRA() :

    () IRP

    . ,

    IRP

    *, (: 85)

    (16)

    *

    (4)

    ,

  • www.mohw.go.kr 117

    < (50 ) >( : %)

    ,

    1)

    50~59 80.2 100.0 65.8 9.5 4.2 15.7 4.2 0.5 19.8

    60 51.6 100.0 53.2 6.3 4.8 21.3 12.2 2.2 48.4

    1) , 2013

    ,

    * 30 , 60% 40

    , 50% (KB, 2012)

    * 85% (KB, 2013),

    20 74.7%( , 2013)

    ,

    *, (IFA) (17)

    * ()

    , ,

    DB (16)

    , ,

    * () ,

    (16~)

    * (15.12)

  • 118

    , , ,

    *

    * () , , () ,

    -

    -

    -

    ,

    (16)

    -

    * (, , , , , , )

    - ,

    -

  • www.mohw.go.kr 119

    2

    1

    , ,

    , , ,

    2

    ,

    ,

    3

    ,

    , ,

    ,

    (1)

    ,

    , 30 30

  • 120

    * 13 42.5%, 22.1%

    * OECD 2

    * WHO, OECD, UN

    , ,

    * 25.1% , 78.8% (. 2014)

    65 6.72,

    4.02

    65 61.7% 5 , 9.6% 10 (2011

    )

    *(65 10 55.5) (27.3) 2

    , OECD 3(14 )

    * OECD 18.8, 27.1, 27.1, 14.3, 16.2, 5.9

    , ,

    14 42.5( 6.6% )

    2, 48

    32.3 , 27.2(84.3%)

  • www.mohw.go.kr 121

    ,

    *

    * , , , , , ,

    , ,

    ,

    40 32*

    * (10 ) (20%), (25%),

    (15%), (40%)

    * (14) : 10,559

    *, **

    * , (3),

    ** ,

    , ,

    (16~)

    *

    (17)

    *

  • 122

    < >

    , (16)

    (16~)

    - (DUR) ,

    * Drug Utilization Review, : , ,

    -

    * , (, ), , ,

    - , (16)

    , ,

    (17)

    - ,

    ( ) (16~)

    - ()

    * 15 4(, , , ), 3(, , )

  • www.mohw.go.kr 123

    < - () >

    ,

    , (16)

    * (15) 70 (16) 65 , 10

    ()

    * 80%, 100 -

    * (15) 1,850 (16) 2,600

    , ,

  • 124

    5

    * 1 18%

    (16)

    - , ,

    - (16)

    - , (13) (16)

    - , (16~)

    * ,

    - ,

    * (15) 10 (20) 50

    - (17), ( 75 )

    (16)

    - (16), (17~), *

    * , ,

    - *

    * (14) 1,687 (18) 2,459 (20) 3,000

  • www.mohw.go.kr 125

    -

    *

    * (10 ) (unit) ,

    - 78 ,

    * : ,

    5 (16)

    * (13) : medicare 43%, 30%, 12.7%

    * : (14) 893 (20) 1,400

    , , , , , ,

    ,

    - ( 4 )

    -

    - ( , )

    -

    -

    -

  • 126

    - 1

    - 2 , ,

    (16~)

    < >

    ( ) (17)

    -

    -

    15 7 15

    , 18,000~23,000(

    280,000~370,000/, )

  • www.mohw.go.kr 127

    (2)

    65

    * 1 TV, , 27.0%

    * : 65~74 28.4%, 75~84 26.3%, 85 17.2%

    , ,

    < 2014 60 >

    /

    ()190,056 14,593 197,030 4,696 1,163 80,658 1,762 3,792 13,356 13,085 19,235 3,789 3,978 269 550,970

    (%)34.6 2.7 35.8 0.9 0.2 14.7 0.4 0.7 2.5 2.4 3.5 0.7 0.8 0.1 100

    ,

    * (10) 259 (15) 321, (10) 60,737 (15) 64,000

    ,

    ,

    ,

  • 128

    * (2014 ) : 56.8%, 18.2%,

    : 77.0%, () 14.9%,

    8.0%

    * (13) : 41%, 26%, 24.4%, 6.2%

    < >

    2003 2006 2009 2011 2013

    14.6 14.3 19.3 19.8 19.9

    15~29 52.4 59.5 79.8 77.7 80.1

    20~29 10.3 8.3 13.9 13.2 13.7

    30~39 11.6 10.2 13.6 11.2 11.2

    40~49 14.2 13.9 18.6 17.0 17.3

    50~59 12.2 12.4 15.5 14.6 14.5

    60 6.7 6.5 7.0 7.2 7.8

    65 5.6 5.3 5.3 5.5 6.2

    , (2003, 2006, 2009, 2011, 2013 )

    , , , ,

    (, 2011)

    (Senior Community Service Employment Program), ()

    ,

    ,

    * : (08) 26.4%(12) 35.6%, OECD : 40.4%

    * 25~34 43.5%, 55~64 29.2%(14)

  • www.mohw.go.kr 129

    (16~)

    - ,

    - ,

    * () 1.4(15) ,

    100(20)

    - ,

    ()

    - (, , )

    ( 5)

    - ()

    (16)

    - ()

    -

    -

    *

    - ,

    - (leisure career)

    (16)

  • 130

    (, ) (, , , )

    (16~)

    * (15.312)

    - ,

    -

    - , , , ,

    , ,

    (16)

    *, ,

    (16~)

    * (20, 8) 20 ,

    ,

    (17)

    (16~)

    -

    , ( 65)

    (16~)

    - ,

    * : (15) 34 (20) 59

  • www.mohw.go.kr 131

    ,

    (16)

    - , ,

    ( 2 1)

    () (14 73) -

    (), () ( 3032)

    9~12 ( ) 20 (15 26.2)

    - , , , (-)

    (15 8)

    - CCTV, , 30

    (15 16.2)

    () (10 )

    ( 10 ) 6 (

    ) 20 (15 3.7)

    ,

    * : (14) 13.7% (17) 16% (20) 26%

    (16~)

    - IT

    ()( )

    * ( )

    - ( )

    * , ()

    - Well-dying ,

    *

  • 132

    (16~)

    * () , ,

    , (16~)

    * ( ), ( ), (

    )

    --

    () (16~)

    -

    *

    * , , , ,

    (3)

    ,

    ()

    ,

  • www.mohw.go.kr 133

    3 ( 1)

    * ()

    ()

    () (16)

    - ,

    (16~)

    - 1:1

    - 13

    * (15. 147)

    , ,

    (16~)

    (4)

  • 134

    , ,

    () *

    17 1,300

    * , LH ,

    - , , 24

    ,

    - ,

    ()

    ( ) 30% 2

    (16~)

    -

    ( 20)

    * 400, 12

    ( ) LH

    1 (16)

    * 50~80% , 8~20

    65 (350~950)

    (, )

  • www.mohw.go.kr 135

    < > < >

    *

    * , , , ,

    - (), (), () ,

    () , , ,

    ( ) LH

    ( 28 36)

    ( ) , LH,

    LH

    (5)

  • 136

    * : 42.5%, 22.0%,

    21.7%, 10.6%

    * : (1 ) 22.4%, (15) 34.7%, (5 ) 31.6%

    , ( 79)

    * () 29, 1.7 vs () 56, 3

    (, )*

    * () (15.3.), 2 (15.1.)

    * (05) 2.3% (13) 7.1%

    , 5 1

    * : (98) 89.9%(06) 63.4%(10) 36.0% ( )

    * 1~2 : 7.4%, 0.9% (, 11)

    5 65

    < : 65 >

    10 11 12 13 14

    26,402,364 27,251,153 28,263,317 28,848,040 29,544,245

    1,299,913 1,451,437 1,658,560 1,869,155 2,078,855

    (%) 4.9 5.3 5.9 6.5 7.04

  • www.mohw.go.kr 137

    5 3.6% , 68.9%

    * 65 : 10 5.6%, 14 9.1%

    < 65 >

    10 11 12 13 14

    226,878 221,711 223,656 215,354 223,552

    12,623 13,596 15,190 17,590 20,275

    (%) 5.6 6.1 6.8 8.2 9.1

    ( 9.1%)

    * 14 , 7,672 697

    - , ,

    -

    ( 63 ) ,

    ,

    - , , ,

    -

    -

    - , ,

  • 138

    ,

    ( 8) (16)

    * , ,

    ,

    *

    * (15) 10% (20)

    - (, , )

    (16~)

    -

    (16~)

    - * ,

    **(16)

    * 1 1 , (65 )

    ( )

    ** 16 8,500

    -

    (16~)

    * (15) 90 (18) 120( )

    - ( )

    * (15) 92 (20) 132

    (3, )

    (17)

  • www.mohw.go.kr 139

    () *, 75

    , ** (98)

    * 70 5, 70 4, 71 3

    **

    () 70 , 75

    , 75 1

    () 75 75 80

    2

    *

    (16)

    * (14) 697 (20) 2,000

    -

    (16)

    () 12 2 (2007 )

    () 300m

    () 7,672 697 (14, )

  • 140

    3 , ,

    1

    2

    60

    3

    (1)

    M-Curve

    * 214, 5 88 (, 2014)

    (, , )

    *

    *

    * : () 20.2%, () 22.6%, () 20.0%, () 39.7%, ()23.4%,

    ()11.6% (: OECD, )

  • www.mohw.go.kr 141

    *

    ,

    * 13 10%

    < (, 13) >

    4

    12.5% 7.6% 8.8% 1.5% 1.4% 2.4% 1.9% 2.7%

    * 1.4% (

    21%) (, 2012)

    ,

    *

    ( , 2008)

    ,

    < (%): 2014 >

    (: %)

    1~4 5~9 10~29 30~99 100~299 300

    55.8 46.1 43.0 43.6 32.5 27.6 43.2

    11.6 11.2 9.1 11.8 4.0 2.9 8.9

    0.03 0.31 0.61 0.66 0.24 0.17 0.36

    0.24 2.07 4.59 3.84 2.70 2.14 2.78

    , 2014.

  • 142

    * ('15) 5,700 (16) 14,605

    , *

    () (16)

    * () ( 50%), 50% ()

    (15~25 20, 25~30 12),

    (16)

    ,

    (16~)

    , (30/) (16)

    * () : (14) 300 (20) 2,000

    (16~)

    < >

    40

    40 ,

    1 8

    - (07:00~10:00 )

    - (07:00~10:00 )

    1 412

    5

    1 4~12

    3.5~4

    40

    *

  • www.mohw.go.kr 143

    -

    (17)

    - (16)

    - (15~17)

    - (17)

    , (16~)

    - 30,

    -

    + , R&D

    (16)

    (16)

    * ,

    , , K-Girls' Day ,

    (16~)

    K-Girls' Day

    : 1

    2014 K-Girls Day , 2015 120

    2

    : Girls' Day() 2001 , 9 2

    11

    , , 16

  • 144

    () Tech Woman Fellowship*

    (16)

    *

    R&D

    -

    (16~)

    * (15) 150 (20) 162

    -

    (16)

    * R&D (

    )

    - R&D

    * (15) 114 (20) 172

    * 500 ,

    -

    (16)

    (2)

    60

    * 16 300 , 17 300

    60

  • www.mohw.go.kr 145

    * () (15.3, 300) 60 : 53.3%, 24.3%

    : 32.7%, 22.0%

    () (13)

    () 60 , 60

    60

    () 16 300 , 17 300

    (13.4),

    60

    60 ,

    60 ,

    60

    ,

    61 60 1 , 2018 2

    (60 ) 10 6(62.0%) ,

    * 30.9% (12 OECD 12.3%) , ,

    * 1,000 ,

    81.8%(14.8)

    * 1,000 (2014) : 94.4%, 2

    83.5%

  • 146

    (55~63)

    ,

    * 10~15 53 , 16~20 98 (KDI, 2011)

    < >( : %)

    26.3 19.4 18.3 13.4 4.9 15.4 2.3

    , . 2014.

    ,

    (, )*

    * : 36.5% vs 4% ( , 2013)

    , ,

    78.3% 70 75

    31.6%

    < >

    2014 (65 10,451 )

  • www.mohw.go.kr 147

    100 ,

    ,

    < >

    65

    ()

    ,

    60

    (61)

    ()

    (60)

    ,

    60

    - 18

    -

    ( , 60+ )

    * : (15) 6 (20) 8

    () , ,

    ()

    - :

    - :

    - :

    () 60

    ( 7,250 )

  • 148

    - 2018 60

    - 2018 , , , ,

    * : (15) 300 (20) 2,000

    , (, ),

    (16)

    - 50 , (

    , )

    50

    (16)

    () 50 2

    ()

    - : 50% 2

    1,080

    - : 1 30 2

    , ,

    < >

    10 1020 2030 3040 40

    17.2% 18.1% 27.3% 10.3% 27.1% 100.0%

    20 2050 50100 100200 200

    16.9% 32.4% 36.0% 13.0% 1.6% 100.0%

    1,128 (, 2014)

  • www.mohw.go.kr 149

    (16~)

    - (: 300)

    (16)

    - 40 () (15.8 29)

    (16)

    ()

    ()

    - : ,

    ,

    () ( )

    ,

    * : (14) 60% (20) 70%

    ,

    * : (15) 30 (16) 37

  • 150

    ,

    * : (15) 520 (20) 1,000

    * : (14) 72 (17) 200 (20) 300

    1

    - ()

    - () ,

    (100 )

    - () ()

    - () , (, , ,

    , )

    2

    ,

    , , ( 3, 4 )

    (17)

    *

    (16)

    * 50

    (

    )

  • www.mohw.go.kr 151

    (17)

    * () (Unternehmen mit Weitblick):

    BMW (BMWs Dingolfing plant)

    - 70

    * () ,

    ,

    - 55,000 ,

    7%

    (- ,

    )

    R&D

    *(16)

    * ,

    , (16)

    * , , , , , , ,

    ,

    (17~)

  • 152

    2000 65

    2008 75

    2012

    65

    70

    (3)

    180 ,

    * 14 15 (26 1), (24 7), (13),

    (8 1), (4 8)

    ()

    ,

    , ,

    * OECD

    ( )

    < 15 > < >

    , 2014

  • www.mohw.go.kr 153

    ,

    *

    * 910

    ,

    *

    , ,

    ,

    ,

    ,

    (,

    )

    51.17 ,

    * 76.1%, 82.4% (

    , 2012)

    ,

  • 154

    (), (), (),

    ()

    * (14) 2.1 (20) 3.2

    GKS(Global Korea Scholarship)

    - * ( )

    *

    - ASEAN

    ( )

    - ,

    *

    ( , 15.~)

    ( )

    -

    (17)

    -

    * : (14) 1(240) (16) 1 (200)

    ,

    (16~)

  • www.mohw.go.kr 155

    () 1990 , preference

    system

    () 1976 , , , , ,

    () 04 , IT

    (16)

    - (E-7)

    - (F-2) (F-5)

    (16)

    - (14) ,

    (7~30)

    - (100 ) ,

    * ,

    ()

    ()

    -

    - 14

  • 156

    (17)

    -

    - , ,

    (16)

    * : (14) 34,290 (20) 55,224

    (, )

    * : (14) 22,361 (20) 41,598

    *

    * 19

    * () Harmony Day(3.21.), Racial Harmony Day(7.21.)

    * :

    * : (15) 1,250, 300

    * : (15) 161 (20) 400 / : (15) 5 (20) 10

    (18) ,

    (16~)

    * 3(18~22)

  • www.mohw.go.kr 157

    ,

    36

    < : >

    1971-1990

    (90)

    2001 911 (03)

    2013 ,

    1992

    2006

    2013

    1997 (05)

    2006

    2011

    1955-1981

    1982

    2005 (12)

    1973

    2005

    2000 (15)

  • 158

    ( ) ,

    -

    * (17), (19)

    (20)

    - *

    * (91 ), ,

    ,

    ,

  • www.mohw.go.kr 159

    4

    1

    R&D

    2

    , , ()

    3

    (1)

    , IoT, , ICT

    * 13 440.6 18 4,548, 13 35

    18 700 10

    ,

    * 60 : (09) 66.1% (11) 76.9% (13) 81.4%

    * (2012) , 54.6%,

    52.1%

  • 160

    * (, 2012)

    ,

    * 8, 10 49.5% (KHIDI, '12)

    * , ,

    * , IT, , , , ,

    ,

    ,

    ,

    10

    ,

    4

    R&D

    R&D 10

    12~15 2020 / 3~4

    R&D

    EU 08~13 + ICT

    6

  • www.mohw.go.kr 161

    IT

    (16~)

    -

    -

    - ,

    (16)

    - -IT

    (16~)

    -

    -

    - , ,

    ICT (17 )

    -

    Daily Healthcare (17 )

    - SW

    - SW/HW (Dev-Lab),

    (Test-Lab)

    - , SW

    - / ,

  • 162

    After-Care (17 )

    - , After-Care ,

    - , , After-Care

    - CT, MRI, PET

    3

    *

    - ( )

    (16~)

    * ,

    - ,

    * (17~)

    *

    -

    - (, , )

    , DB(16)

    -

    (16~)

    * (5)

    -

    (17)

    () ,

    , (Elderhostel)

    () ,

    Tourism & Handicap

    - 3 ,

  • www.mohw.go.kr 163

    (16~)

    -

    - ,

    - ,

    - ( 2) *

    **

    *

    **

    < >

    * (2002),

    1-4 (2003). 4

    6(Smile Care Food) (2014)

  • 164

    , () K-

    , (17)

    * **(16~)

    * ----

    ** (http://www.esenior.or.kr)

    (17)

    Naidex , , , , ,

    66 DIE Seniorenmesse , , , ,

    Life@50+ Expo

    Salon des Seniors , , , , IT

    Senior Life Expo , ,

    * , , ,

    (17)

    *

    * , , , ,

    (16)

    , ,

    , ,

  • www.mohw.go.kr 165

    - R&D

    * , , IT,

    - *

    * ,

    () 20 , ,

    - ,

    - ,

    () , ()

    - 2025

    () ,

    Inclusive

    - , ,

    R&D (16)

    - , Biz-, , IT

    - , *, 3D

    (Prototyping)

    * ,

  • 166

    , (16)

    - , ,

    ,

    - ,

    T/F (16),

    - , , ,

    (17)

    (17) (Single-government)

    ,

    *

    (16~)

    * ,

    * 20 90%

    (16~)

    - (18)

    -

  • www.mohw.go.kr 167

    - , , /, ,

    -

    () * (17)

    *

    ( 2)

    (16~)

    (17)

    , ,

    * : (14) 27 (20) 37 / : (14) 19 (20) 25

    (17)

    * ,

    - , , *

    * , ( ), (

    ), ( ), ()

    -

  • 168

    * (17~)

    *

    - , , (17)

    - , ,

    (18)

    - (18)

    -

    (20)

    * , () , ,

    ,

    :

    - FDA Human Factor Guidance (IEC 62366:2015), ()

    - 508( ) , 21C

    , IPTV (14)

    : (QAP)

    - , ,

    ,

    (, , ) (18)

    - ,

    * () : ,

    R&D

    R&D (16)

    - R&D

    - R&D

  • www.mohw.go.kr 169

    - R&D

    - R&D

    R&D

    - (*)

    ,

    * , ,

    < R&D >

    * 17 6 , 17

    -

    -

    -

    -

    (16~)

    * 16~18 195

    - (MRI+PET) (/+)

  • 170

    -

    * (16)

    (16~)

    * 100

    (2)

    23

    * 23~33 : 2.3 (29 3 )

    ,

    * 18 , 20

    < >

  • www.mohw.go.kr 171

    , ( )

    * : (10) 21% (15) 27.5%

    * : (05) 1,240 (12) 27,008 (13) 32,424 (14) 44,586

    ,

    * 60 88% , 31.1%

    ,

    * (269, 13) : 27,992, 27,412

    , 40%

    * : (14) 56 (20) 47

    - , , ,

  • 172

    - ,

    (, )

    * , , , , ,

    ,

    (

    ) (16~)

    * ,

    (16)

    *

    ,

    ,

    : 114, 28.3%(02) 222, 40.4%(06)

    - : 52, 13.8%(92) 166, 30.3%(05)

    - : 21, 5.6%(92) 62, 11.3%(05)

    - , , ,

    , ,

    ,

    5060% : 15%(07) 50%(11)

    -

    * (17~19)

    (16)

    * 5~10 ,

  • www.mohw.go.kr 173

    , (, , )

    (16)

    () * ** ,

    A : A + ABC

    BC :

    * , , , , 204

    ** , , , , 100

    () ,

    A : A + BC

    BC : ,

    * (16~)

    *

    (16~)

    - , ,

    * 3

    - (16)

    * 39 ()( 3 )

  • 174

    - ,

    , , ,

    (16)

    * 16~18 6 ,

    6 , ,

    *

    * , ,

    (3)

    15 500 20 847, 43 2,561

    , 44 , 60

    < >

    , ,

    * 00 9 14 42.5 15 4.7

    ,

  • www.mohw.go.kr 175

    < ( ) >

    2007 2010 2014

    () 47,820 48,907 50,316

    () 4,387 4,979 6,005

    (%) 9.2 10.2 11.9

    () 323,892 436,283 544,272

    () 91,190 141,350 198,604

    (%) 28.2 32.4 35.5

    () 139,734 175,603 201,174

    1 () 56,608 74,564 90,431

    1 () 173,217 236,588 279,653

    ,

    * (0715 , GDP%) : (OECD) 74.5 115.2, () 28.7 38.5

    , ,

    ,

    - () (16) ,

    - ()

  • 176

    < (, 2014) >

    ()

    , , GDP

    70 27%( 21%, 10)

    1~2, GDP 8%

    43% 2030 22%

    0.2

    ()

    75 2.1%p 13.3%

    $5.3

    ()

    100 18.3%

    50%/ - 1

    (5~6)

    3 10 60

    9.9%

    25%

    (/) (80) 1

    IP(, NDC) 16%

    IP(, NDC) 40~50%

    1

    500(15)

    - ,

    - (16~)

    - (17)

    - (16)

    (16)

    -

    (16~)

  • www.mohw.go.kr 177

    *

    * (10~14) 700 (16~20) 900

    () * ,

    (16)

    - , 16.1.1

    * (15) 7% (20) 9%

    (15) ,

    (15~)

    - ,

    (17)

    ,

    (100 )

    (One-strike Out) 5

    (100 ) ,

    (16~)

    * (15 ~ 17 ) : 292 ~ 3,440

  • 178

    ( 300)

    (16~)

    , ,

    15.12 2060

    Pay-go

  • .

  • 180

    1

    , , , ,

    2

    3

    (1)

    ,

  • www.mohw.go.kr 181

    ()

    - ,

    (16)

    * (16)

    * , (, , ), (

    , , , )

    - ,

    * 3

    ()

    - , 1-1

    -

    -

    *

    * , , ,

    (: , )

    -

    () ,

    -

    - -

  • 182

    -

    - ,

    ()

    - , , ,

    -

    * 15 17 170 . (16)

    () ,

    -

    - ,

    ,

  • www.mohw.go.kr 183

    100 ,

    , , SNS

    (2)

    * : 61.5%, 50.5% ( , 12)

    10

    * (06)55.8%(14)84.3% /

    (06)81.4%(14)94.6%

    1. .

    (06)55.8% (14)84.3%

    2. .

    (06)81.4% (14)94.6%

    1 (20062010) 2 (20112014)

    (2008)

    , (2009)

    .(2010)

    (20112013)

    - , ,

    (2014)

  • 184

    ,

    * 1 ( ) 1 : 5,414, 4,784

    (, 2013)

    ,

    (16)

    - (, , , )

    3 (16)

    - ( ) , (),

    ( )

  • www.mohw.go.kr 185

    - , TV (16~)

    - , , ,

    * , ,

    -

    * (5.1), (5), (5.5), (5.21), (6.15),

    (7.11), (9.21), (10.2), (10.10), (12.5)

    - , , , () ,

    * 2015 , (1820)

    - (15. 820. 18),

    ,

    - (15. 520. 15)

    ,

    - ,

    - , (16)

    - (16)

    ( )

    ,

    - 1:1 () (16)

    (16)

    ( )

    (17)

    TF (16)

  • 186

    (3)

    , ,

    ,

    ,

    , , ,

    *

    ,

    -

    (16)

    (18)

  • www.mohw.go.kr 187

    ( )

    1997

    1998 ( 30)

    1998

    2000 ( 50, 10)

    -

    (Family Impact Analysis)

    - (6 34)

    (Health Impact Assessment, HIA)

    -

    ,

    :

    :

    :

    : ,

    , ,

    (16)

    * 9 ( )

  • 188

    (16), 5

    *

    / : 15.3.5. /

    :

    : 10( 2, 8) * :

    - : , , , ,

    4

    - / /

    , , ,

    (16~)

    *

    () (15.6.22)

    * : , , , ,

    ()

    ,

    (17)

    * 2

    2 ,

  • www.mohw.go.kr 189

    - ,

    , , ,

    * ,

    :

    - :

    :

    - :

    :

    : ( ), (

    )

    - :

    : , ,

    : ( )

    - :

    :

    : ( 3 )

    (17~)

  • PART

    .

    .

    .

  • 192

    .

    1

    5 11.9

    15 32.6 20 44.5, 6.5%

    16 34.5 10.8, 10.3,

    3.9, 2.0, 1.8

    - 15 16 0.8, 0.1, 0.2,

    0.3

    3 15 32.6 = 2 15 29.6 -

    3 * 1.6 + 4.6

    * 2 (: 1,154,

    1,741 )

    < 3 >

    (: )

    1516~20

    16 17 18 19 20

    325,716 345,345 373,662 384,804 425,722 445,479 1,975,012

    192,932 204,633 217,224 218,438 220,011 223,837 1,084,143

    132,784 140,712 156,438 166,365 205,710 221,642 890,867

  • www.mohw.go.kr 193

    2

    ,

    ,

    ,

  • 194

    1.

    1

    1-1-

    1-1-

    + 1-1-

    //// 1-1-

    / 1-1-

    // 1-1-

    1-1-

    2

    1-2-

    1-2-

    1-2-

    1-2-

    2.

    1

    () 2-1-

    2-1-

    2-1-

    2-1-

    2-1-

    2-1-

    2-1-

    2

    2-2-

    2-2-

    .

    1

  • www.mohw.go.kr 195

    // 2-2-

    / 2-2-

    2-2-

    2-2-

    3

    // 2-3-

    / 2-3-

    3.

    1

    3-1-

    // 3-1-

    / 3-1-

    2

    3-2-

    / 3-2-

    3-2-

    3

    / 3-3-

    3-3-

    3-3-

    3-3-

    4.

    1

    4-1-

    4-1-

    / 4-1-

    / 4-1-

    2

    4-2-

    4-2-

    4-2-

  • 196

    1.

    1

    1 1 1-1-

    / 1-1-

    1-1-

    1-1-

    2

    1-2-

    1-2-

    3

    / 1-3-

    4

    1-4-

    1-4-

    2.

    1

    2-1-

    / 2-1-

    2-1-

    2-1-

    2-1-

    3

    4-3-

    4-3-

    4-3-

    4-3-

    2

  • www.mohw.go.kr 197

    2-1-

    2-1-

    2-1-

    2

    2-2-

    2-2-

    2-2-

    2-2-

    2-2-

    2-2-

    2-2-

    -- 2-2-

    3

    2-3-

    2-3-

    4

    2-4-

    2-4-

    2-4-

    5

    2-5-

    2-5-

    2-5-

    2-5-

    3. , ,

    1

    3-1-

    3-1-

    3-1-

    / 3-1-

    3-1-

  • 198

    2

    60 3-2-

    3-2-

    3-2-

    / 3-2-

    / 3-2-

    3-2-

    // 3-2-

    3-2-

    3

    3-3-

    3-3-

    3-3-

    3-3-

    3-3-

    / 3-3-

    3-3-

    / 3-3-

    4.

    1

    IT // 4-1-

    4-1-

    4-1-

    4-1-

    4-1-

    4-1-

    4-1-

    / 4-1-

    / 4-1-

    R&D / 4-1-

    / 4-1-

  • www.mohw.go.kr 199

    2

    4-2-

    4-2-

    4-2-

    4-2-

    4-2-

    4-2-

    3

    4-3-

    4-3-

    / 4-3-

    4-3-

    4-3-

    4-3-

    1

    1-

    1-

    2

    2-

    2-

    ( ) 2-

    3

    3-

    3-

    3-

    3-

    3

  • 200

    .

    1

    ()

    ()

  • www.mohw.go.kr 201

    1

    1

    1

    2

    ()

  • 202

    ()

    ()

    ()

    1

    2

    3 5 ( )

    ()

  • www.mohw.go.kr 203

    ()

  • 204

    ()

    ()

    IOM

    ()

  • www.mohw.go.kr 205

    ()

    ()

    ()

  • 206

    ()

    ()

    KTis

  • www.mohw.go.kr 207

    ()