MITOLOGIA GERMAŃSKA

"EDDA STARSZA"

"Edda Starsza" zwana takŜe Poetycką jest spisanym nieznanym piórem, zbiorem poematów mitologicznych oraz heroicznych, z których część powstała jeszcze przed Erą Wikingów. Anonimowa osoba spisała je około roku 1250, a niektóre źródła podają, Ŝe mógł to zrobić sam Snorri Sturluson. Edda poetycka dzieli się na dwie części - mitologiczną i heroiczną. Jest najwaŜniejszym źródłem mitologii Germańskiej, nie licząc "Eddy Młodszej".

"EDDA MŁODSZA" - SNORRI STURLUSON

"Edda Młodsza" w odróŜnieniu do "Eddy Starszej" została napisana prozą, przez Snorriego Sturlusona w 1220 roku. Sam Snorri był Islandskim właścicielem ziemskim, który obawiał się, Ŝe po chrystianizacji, ludy skandynawskie zapomną o swojej rdzennej religii, więc korzystając z poematów skaldów, spisywał mity oraz opowieści o królach i bohaterach. Snorri obawiał się takŜe, Ŝe ludzie w pewnym czasie zapomną znaczenia kenningów i nie będą mogli zrozumieć poematów skaldów. W "Eddzie Młodszej" znaleźć moŜna objaśnienia wielu rzeczy oraz komentarze do wielu historii autorstwa Snorriego, bez których twórczość skaldów by nie była zrozumiała. Całkiem moŜliwe, Ŝe to Snorri spisał "Eddę Starszą", ale nie jest to udowodnione.

CO OZNACZA SŁOWO "EDDA"?

Istnieje kilka teorii co do tego, co oznacza samo słowo "Edda". Całkiem moŜliwe, Ŝe powstało od nazwy miejsca w którym Snorri pobierał edukację czyli Oddi, ale najprawdopodobniejsze jest to, Ŝe "Edda" znaczy "Poezja" albo "Prababcia".

KENNINGI

Kenningi były to formy stylistyczne, stosowane w poematach skaldów, charakteryzujące sie tym, Ŝe niektóre słowa zastampiano metaforami odnoszącymi się do mitologii badź legend o bohaterach. Pozwolę sobie przytoczyć przykład z ksiąŜki "Wikingowie i Germanie - Sagi Ludów Północy". Odyn był bogiem wojny, więc bitwy nazywano sztormami Odyna. Odyn teŜ wisiał raz na drzewie Yggdrasil, więc był takŜe i wisielcem. Skald mógł uzyć w swoim poemacie zamiast słowa "bitwa" wyraŜenie "sztorm wisielca". Bez bezcennych komentarzy Snorriego, by było to bardzo trudne do rozszyfrowania. Niech chwała będzie Snorriemu Sturlsonowi - na wieki!

YMIR I AUDHUMLA

Informacje o germańskim stworzeniu świata czerpiemy głównie z "Eddy Młodszej" Snorriego Sturlusona. Na poczatku istniała tylko ziejąca pustka zwana Ginnungagap, na północ od niej istniało królestwo zimna - Niflheim oraz królestwo ognia na południu - Muspellheim. W Niflheim było źródło, z którego tryskało jedenaście rzek, które po z północy spłynęły do pustki Ginnungagap i zmieniły się w lód pokrywając ją całą. Iskry oraz gorące wiatry wiejące w Muspellheimie stopiły lód, z którego powstał pierwszy olbrzym - Ymir oraz krowa Audhumla, z której wymion wytrysnęły cztery rzeki mleka. Pił z nich Ymir i gdy się nasycił ułoŜył się do snu. Gdy spał spocił się, a spod jego pach wyrosło dwoje olbrzymów - męŜczyzna i kobieta, którzy dali początek rasie Olbrzymów Mrozu. Audumhla nie miała nic do jedzenia, więc zmuszona była lizać lód, pierwszego dnia z takiego lodu wyłoniły się włosy, następnego dnia głowa a trzeciego dnia reszta ciała przystojnego i silnego człowieka imieniem Buri. Własną wolą powołał on do Ŝycia syna, któremu dał imię Borr. Ten poślubił jedną z Olbrzymek Mrozu, których było juz wiele i miał z nią dzieci. Synami Borra, a wnukami Buriego byli Odyn, Wili oraz We. Zabili oni Ymira, a w jego krwi utopili się wszyscy Olbrzymi Mrozu poza Bergelmirem i jego Ŝona, którzy zbudowali tratwę.

PIERWSI LUDZIE

Gdy Ymir umarł, Odyn, Vili i Ve odszukali sam środek Ginnungagap i stworzyli świat z Ymira. Najpierw z jego ciała stworzyli ziemię a ze wszystkich kości uformowali potęŜne skały, z mniejszych kostek oraz zębów zrobili kamienie, krew Ymira stała się morzami, rzekami oraz jeziorami. Czaszkę Ymira uczynili sklepieniem niebieskim, które podtrzymywane było przez cztery karły Nordriego (Połnoc), Sudriego (Południe), Austriego (Wschód) i Westriego (Zachód). Mózg Ymira został chmurami a włosy Olbrzyma stały się florą i fauna. Iskry z Muspelheimu zostały umieszczone na sklepieniu niebieskim i zostały gwiazdami. świat powstały z ciała Ymira nazwany został Midgardem (po polsku : "śródziemie") i otoczony został wałem ochronnym z rzęs Ymira. Wał ten miał chronić Midgard przed morzem, oraz Olbrzymami Mrozu, którzy powstali na nowo, dzięki Bergelmirowi i jego Ŝonie. Po akcie stworzenia Midgardu trzech braci postanowiło odpocząć, więc poszli na spacer brzegiem morza, po plaŜy, gdzie zobaczyli dwa splecone ze sobą drzewa. Postanowili zrobić z nich ludzi - męŜczyznę nazwanego Ask oraz kobietę - Emblę. KaŜdy z braci dał parze dary. Odyn tchnął w nich Ŝycie, Vili dał im myśli a Ve zmysły. Para ta była pierwszą parą ludzi, którzy zaludnili Midgard - jeden z dziewięciu światów.