Mjeovita srednja kola ''Travnik'' Medicinska kola

MATURSKI RAD IZ HIRURGIJETema: ok i reanimacija

Travnik, maj 2014 god.Mjeovita srednja kola ''Travnik''Medicinska kola

MATURSKI RAD IZ HIRURGIJETema: ok i reanimacija

Profesor: Dr. atrovi Adnan Uenik: Ahmetovi Larisa

Travnik, maj 2014 god. Table of Contents1. UVOD42. OK52.1. Klinika slika 5 2.2. Terapija5 2.3. Poloaj6 2.4. Najei uzroci oka6 2.5. Stadij oka7 2.6. Dijagnoza7 2.7. Hemodinamia podjela 7 2.8. Podjela oka73. REANIMACIJA14 3.1. Rad disanja14 3.2. Rad srca153.3. Kardiopulmonalna reanimacija 15 3.4. Lijekovi20 3.5. Defibrilator21 3.6. Prekid oivljavanja 224. ZAKLJUAK 24

1. Uvod

Tema mog maturskog rada iz predmeta ''Hirurgija'' glasi ''ok i reanimacija''. Pristala sam obraditi ovu temu iz razloga to se o samom oku jako malo zna kao i reanimaciji, a i ono to se zna veinom su pogrene informacije. Definiui ok kao endogenu autostrangulaciju i hemodinamsku evisceraciju organizma, Kramer je htio da ukae na dramatinu ozbiljnost i teinu stanja u kojem se nalazi svaki bolesnik u oku bez obzira na uzrok koji je doveo do toga. Travers je jo 1826. god. definisao ok kao stanje opte progresivne depresije organizma i svih njegovih vitalnih funkcija, koje nastaju kao posljedica tekih trauma. Naziv ok u medicini prvi je uveo Le Dran poetkom XVIII stolea a takoer je dao i prvu definiciju ovog tekog patolokog stanja, koju je Travers kasnije samo razradio i dopunio. Poznati ruski hirurg Pirogov dao je takav opis posttraumatskog oka kome i savremena hirurgija nema nita vie da doda. Meutim, i pored poznavanja ovog tekog patolokog stanja, njemu se nije poklanjala puna panja sve do Prvog svijeskog rata, kada je shvaen njegov pravi znaaj i tek tada poinje njegovo sistematsko izuavanje. U Drugom svijetskom ratu posttraumatskom oku je poela da se prua puna panja i poinje se sa njegovom rigoroznom i sistematskom terapijom. okje stanjeorganizmasa tekim poremeajem cirkulacije koji dovodi do kritinog smanjenja snabdjevanja tkiva i organakrvlju(mozga,srca, bubrega, jetre) i nedovoljnog snabdjevanja elija kisikom. To je puna definicija i znaenje oka kao pojave. esto ujemo nepotpunu definiciju oka koja glasi: ''ok je opto stanje organizma u kojem su sve vitalne funkcije svedene na minimum.'' to nije tano, kao to sam ve navela ok je pojava koja nastaje kao posljedica disporporcije volumena cirkulirajue krvi i krvi koja se nalazi u cirkulacionom bazenu. Posljedice koje moe izazvati ok mogu biti kobne i po ljuski ivot i zato je vrlo bitno to bre reagovati. Oivljavanje ili reanimacija podrazumjeva masau srca i vjetako disanje, a za opremljene medicinske ekipe jo i primenu lijekova i elektrine struje.Prestankom disanja i / ili sranog rada organizam ostaje bez kiseonika, to dovodi do odumiranja elija. Modane elije odumiru prve, ve za nekoliko minuta. Samo unutar tog kratkog vremena ima smisla pokuati oivljavanje. U nastavku; o vrstamama oka, klinikoj slici, uzrocnicima, stadijima kao i dijagnozi,terapiji.

2. OKok je stanjeorganizmasa tekim poremeajem cirkulacije koji dovodi do kritinog smanjenja snabdjevanja tkiva i organakrvlju(mozga,srca, bubrega, jetre) i nedovoljnog snabdjevanja elija kisikom.

2.1. Klinika slika

U predhospitalnim uslovima dijagnoza i procjena teine stanja oka moe se provesti samo na osnovu teine klinike slike i parametara. U kliniku sliku spadaju sljedee simptomi: 1. vrijednosti sistolnog i dijastolnog krvnog pritiska2. puls3. frenkvencija i ritam rada srca4. diureza5. brzina i dubina disanja6. blijedilo, hladna znojava koa, rijetko topla i crvena7. poremeaji svijesti (pospanost, sopor, koma)Klinika slika na poetku odgovara poveanom nadraaju simpatikusa to jest blijeda, vlana i hladna koa kao i tahikardija.2.2. Terapija

to se tie terapije oka ona ima prioritet u odnosu na sva druga stanja osim kod hitnog rijeavanja problema disanja, zatim uspostavljanja krvotoka i zaustavljanja krvarenja.Osnovni prinvipi lijeenja su: 1. Poloaj bolesnika 2. ublaavanje bola i smirenje bolesnika 3. davanje tenosti 4. davanje kisika 5. korekcija acido-baznih poremeaja 6. antibiotici 7. vazoaktivne supstance 8. kortikosteroidi 9. ostali lijekoviDalje se vri ublaavanje bola i smirenje bolesnika analginom, a ponekad se da i morfij. Takoer daju se kristaloidne i koloidne otopine. Kristaloidne otopine slue za nadoknodu tenosti i elektrolita, te korekciju acito-bazne ravnotee. Primjer: fizioloka otopina ili ringer.Koloidne otopine nazivaju se plazma ekspanderi jer poveavaju cirkulirajui volumen. Primjer: preparati dekstrana i elatine. Dajemo kisik da bi olakali disanje.Vazoaktivne supstance se dijele na: Vazokonstriktore VazodilatatoreLijekovi inotropnog djelovanja na srceVazoaktivne tvari ne primjenjuju se prije nego to se zadovolji ventilacija, oksienacija i nadoknada tenosti.Vazokonstiktori su alfa-adrenergini agonisti koji poveaju periferni otpor pa tako i krvni pritisak pr. Su adrenalin i noradrenalin.Vazodilatatori izazivaju hipotenziju, a primjer je nitroglicerin.Lijekovi inotropnog djelovanja stimuliu mirokard poveavaju kontrakcije tako i krvni pritisak.2.3. Poloajto se tie poloaja bolesnika potreban je horizontalni poloaj na leima sa licem okrenutim prema gore i lagano podignutim ekstremitetima (podloga ispod nogu lagano podignuta na visini od 20-30 centimetara). To je poloaj AUTO-TRANSFUZIJE ili ANTIOK POLOAJ.2.4. Najei uzroci okaDo oka najei uzroci oka su slijedei: Veliki gubitak krvi zbog vanjskog ili unutarnjeg krvarenja.

Teke ozljede - prijelomi, opsene opekline, prignjeenja udova, strijelne ozljede, ozljede trbuha, prsnog koa i dr. Anafilaktika reakcija - vrsta alergijske reakcije koja se moe javiti kod uboda insekata ili primjene nekih lijekova. Srani infarkt. Sepsa - teka infekcija s pojavom bakterija u krvi. Veliki gubitak tjelesnih tekuina povraanjem, proljevom i znojenjem. Bol i strah potpomau razvoj oka.

2.5. Stadiji oka

Pstoje tri stadija oka:Centralizacija krvotoka- to je reverzibilan stadijum, dolazi do vazokonstrikcije krvnih sudova na periferiji i do centralizacije krvotoka u najosjetljivije organe (mozak, srce, bubrezi..)

Decentralizacija krvotoka- dovodi do vazoparalize krvnih sudova na perifeiji, do njihove vazodilatacije i do odlaska krvi na periferiju. Time vitalni centri gube krv. Dolazi do pada pritiska, ubrzanog pulsa, oteanog disanja. Ovo je uslovno reverzibilni stadijum i ako ne traje dugo. Oteeni organi se izlijee vezivnim tkivom (oiljkom).

Ireverzibilni ok- dolazi do teke hipoksije vitalnih organa te do smrti.2.6. Dijagnoza

Dijagnoza se postavlja na osnovu simptoma i znakova oka, laboratorijskih nalaza, gdje se konstatuje acidoza, negativni bazni eksces (nedostaju baze), laktatna acidoza, hipoksija (izvriti analize gasova u krvi).

2.7. Hemodinamia podjela Na osnovu toga kako se ok hemodinamski ispoljava dijeli se na:Kompenzovani ok, uz nepotpuno prisustvo simptoma i znakova oka, kod koga nema hipotenzije. Arterijski krvni pritisak iznosi 90 mmHg ili vie, sa ogranienom perfuzijom tkiva i organa.Dekompenzovani ok, kod koga su svi simptomi i znaci oka u potpunosti ispoljeni, a arterijski pritisak krvi je ispod 90 mmHg.

2.8. Podjela okaPostoji vie podjela oka, navela sa glavne podjele.2.8.1 Kardiogeni ok

Nastaje uslijed akutnog poputanja srca, koje se karakterie malim sistolnim volumenom krvi (koliina krvi koju srce izbaci u toku jedne sistole) i nemogunou postizanja zadovoljavajueg minutnog volumena srca (proizvod sistolnog volumena i srane frekvencije).Stanja i bolesti koje mogu dovesti do razvoja kardiogenog oka sa oteenjem kontraktilnosti lijeve i/ili desne komore su: infarkt miokarda, kardiomiopatija, hipoksija, acidoza, predoziranje beta-blokatorima, antiaritmici, antagonistikalcijumovihkanala. Takoe, aritmije (tahiaritmija i bradiaritmija), zatim akutna insuficijencija aortnog i mitralnog zaliska, ruptura meukomorskog septuma i papilarnih miia, kontuzija srca mogu dovesti do naglog razvoja kardiogenog oka.Znaci i simptomi kardiogenog okapored opih gore navedenih su:hipotenzija kao posljedica otkazivanja srane pumpe i smanjene sistolne funkcije,kongenstija plune cirkulacije sa razvojem plunog edema usled dijastolnog optereenja srca (insuficijencija lijeve komore), proirene jugularne vene na vratu (insuficijencija desne komore).Diferencijalna dijagnozaprema hipovolemijskom i distributivnom oku: kod kardiogenog oka inspekcijom se vide proirene jugularne vene na vratu, povieni su centralni venski pritisak i PCWP (PCWP - Pulmonary Capillary Wedge Pressure - kateter koji je apliciran u arteriji pulmonalis u svrhu mjerenja pritiska u njoj); kod hipovolemijskog oka su vene na vratu kolabirane a centralni venski pritisak i PCWP su snieni. Razlikovanje od obstruktivnog oka je tee a i simptomatika je slina, te se ne rijetko embolija plua i tamponada srca pripisuju kardiogenom oku.Terapija kardiogenog okatreba da je po mogunosti kauzalna. Ako se radi o akutnom infarktu miokarda vri se liza tromba fibrinoliticima (streptokinaza, alteplaza), kod predoziranja blokatorima kalcijevih kanala aplicira se kalcijum, kod aritmija primjena odgovarajuih antiaritmika.Da bi se postigla normalna respiratorna funkcija ukljuuje se kisik (4-8 l) ili vri endotrahealna intubacija sa ili bez mehanike ventilacije.Kod dekompenzovanog oka (TA sistolni < 90 mmHg) aplikuje se u infuziji dopamin 2-10 g/kg/min., a ako je potrebno adrenalin. Ako se radi o kompenzovanom oku (TA sistolni 90 mmHg) aplikuje se u infuziji dopamin i/ili dobutamin po 2-10 g/kg/min.ili u kombinaciji. Ako je indikovano moe se dati milrinon (amp. 10mg/10 ml; derivat bipiridina koji selektivno inhibira izoenzim III fosfodiesteraze miinih elija srca i njegovih krvnih sudova to dovodi do porasta koliine.Kod plune kongestije i volumnog optereenja srca u kompenzovanom oku potrebno je rasteretiti srce diureticima (npr. furosemid 10-80 mg i.v.) i vazodilatatorima koji prije svega dilatiraju vene-preload i na taj nain smanjuju koliinu krvi koja dospjeva u plunu cirkulaciju i srce koje se time manje optereuje (npr. nitroglicerin 0,3-3 g/kg/min. i.v. infuzija). Vazodilatatori se kombinuju sa kateholaminima (dopamin, dobutamin, adrenalin) to je poeljno i logino.Treba biti obazriv kod dekompenzovanog oka, u postavljanju indikacija za aplikaciju lijekova koji imaju ili mogu imati vazodilatatorna svojstva, kao to su analgetici i sedativi. ne intracelularnog cAMP-a koji utie na razmjenu jona kalcijuma). Milrinon pojaava snagu sranog miia sa manjim poveanjem frekvencije srca nego to je to sluaj kod primjene dopamina..Kod plune kongestije i volumnog optereenja srca u kompenzovanom oku potrebno je rasteretiti srce diureticima (npr. furosemid 10-80 mg i.v.) i vazodilatatorima koji prije svega dilatiraju vene-preload i na taj nain smanjuju koliinu krvi koja dospjeva u plunu cirkulaciju i srce koje se time manje optereuje (npr. nitroglicerin 0,3-3 g/kg/min. i.v. infuzija). Vazodilatatori se kombinuju sa kateholaminima (dopamin, dobutamin, adrenalin) to je poeljno i logino.Treba biti obazriv kod dekompenzovanog oka, u postavljanju indikacija za aplikaciju lijekova koji imaju ili mogu imati vazodilatatorna svojstva, kao to su analgetici i sedativi.

2.8.2. Obstruktivni okTo je stanje jako smanjene sistolne frakcije srca sa smanjenim minutnim volumenom srca uprkos postojanju dovoljnog intravazalnog volumena. Nastaje uslijed obstrukcije i kompresije srca i velikih krvnih sudova.

Uzroci koji dovode do obstruktivnog oka su:Pluna embolijaTamponada srcaTenzioni pneumotoraksKompresivni emfizem medijastinumaKompresija aorte kod trudnica u kasnoj trudnoiSimptomatikase karakterie pored opih simptoma prisustvom plunog edema kod otkazivanja lijevog srca i nabreklama venama na vratu kod otkazivanja desnog srca.Diferencijalna dijagnozaprema hipovolemijskom i distributivnom oku: kod obstruktivnog oka inspekcijom se vide proirene jugularne vene na vratu, povieni su centralni venski pritisak i PCWP; kod hipovolemijskog oka su vene na vratu kolabirane a centralni venski pritisak i PCWP su snieni. Razlikovanje od kardiogenog oka je teko zbog sline simptomatike, tako da se obstruktivne forme oka kao pluni edem i tamponada srca esto pripisuju kardiogenom oku.Terapijaovog oblika oka je u prvom redu kauzalna:Pluna embolija liza embolusaTenzioni pneumotoraks torakalna drenaa ili punkcijaTamponada srca punkcija sadraja perikardaKompresivni emfizem medijastinuma - medijastinotomija u predjelu juguluma vrataKod spontanog disanja ukljuuje se kisik 4-8 l, a kod tekog oka, stalne hipoksije, izrazitog plunog edema i neadekvatnog spontanog disanja vri se endotrahealna intubacija.Bolesnik u dekompenzovanom oku (TA