Sadržaj:

1.0 Općenito o prenosnim mašinama u drvnoj industriji ..................................... 2

1.1 Klasifikacija mašina za mehaničku obradu drveta..................................................2

1.2 Ručne prenosne mašine.........................................................................................2

1.3 Motorne lančane pile..............................................................................................3

1.3.1 Opći pojmovi........................................................................................................3

1.3.2. Motorne lančane pila sa pogonom motora SUS.................................................3

2.0 Tehničko-tehnološke karakteristike jele, smrče i drveta bukve.......................4

2.1 Jela.........................................................................................................................4

2.2 Smrča.....................................................................................................................4

2.3Bukva......................................................................................................................5

3.0 Konstrukcija i sistem funkcionisanja motorne lančane pile....................................7

3.1 Pogonski i prenosni sklop motorne lančane pile....................................................7

3.1.1 Pogonski sklop....................................................................................................7

3.1.2 Prenosni sklop.....................................................................................................9

3.2 Sklop za rezanje kod motornih lančanih pila..........................................................9

3.2.1 Prihvatne kandže.................................................................................................9

3.2.2 Vodilica................................................................................................................9

3.2.3 Lanac.................................................................................................................10

3.3 Priprema lanca za rad .........................................................................................11

3.4 Podmazivanje lanca i vodilice ..............................................................................11

3.5 Puštanje motorne lančane pile u rad....................................................................12

4.0 Zaštita pri radu motornom lančanom pilom ..................................................13

5.0 Prijedlozi moguće racionalizacije u radu sa motornom lančanom pilom....14

6.0 Prilozi...................................................................................................................15

6.0 Zaključak.............................................................................................................16

7.0 Literatura.............................................................................................................17

1

1.0 Općenito o prenosnim mašinama u drvnoj industriji

1.1 Klasifikacija mašina za mehaničku obradu drveta

Mehaničkom obradom drvo mijenja oblik i dimenzije. Ove promjene mogu biti posljedica mehaničke obrade na osnovi odjeljivanja drveta ili na osnovi plastičnih deformacija.

Pod odjeljivanjem valja podrazumijevati odvajanje drveta, najčešće strugotine, pod uticajem određenim određenih sile, a alati imašine za tu svrhu su tračne i kružne pile, glodalice, blanjalice i sl.

Plastičnim deformacijama drvo se obrađuje na presama, mašinama za savijanje i sl., pa prilikom takve obrade ne dolazi do odvajanja drveta, odnosno strugotine.

Upravo na osnovi izloženog, sve mašine za mehaničku obradu drveta dijele se na mašine za mehaničku obradu drveta sa odvajanjem strugotine i mašine za mehaničku obradu drveta bez odvajanja strugotine. Moguće su i drugačije podjele, a prema jednoj od njih- sve mašine za obradu drveta dijele se na stabilne i prijenosne mašine.

Uvažavajući i jednu i drugu podjelu mašina za mehaničku obradu drveta, izrađen je shematski prikaz klasifikacije.

1.2 Ručne prenosne mašine

U pogonima drvne industrije, naročito u pogonima finalne obrade drveta ima dosta operacija koje se obavljaju ručno. Za tu svrhu se mogu koristiti ili ručno alati: pile, blanje, dlijeta i sl., ili ručne prenosne mašine sa odgovarajućim alatima. U savremenoj proizvodnji stalno je pristuna težnja da se ručni rad zamijeni mašinskim. Stoga se u novije vrijeme sve više upotrebljavaju male prenosne mašine. Za njihov pogon obično služe elektromotori, a da bi bile lakše, grade se od lakih legura, izuzevši njihove vrlo napregnute dijelove i alate.

2

1.3 Motorne lančane pile

1.3.1 Opći pojmovi

Motorne lančane pile koriste se pretežno u šumarstvu uglavnom na poslovima sječe i izrade šumskih sortimenata. Danas se sve češće sreću i u drvnoj industriji, uglavnom na stovarištima oblovine. Ovim mašinama se zamjenjuju teški fizički poslovi na obaranju i obradi oborenih stabala.

Prema vrsti pogonskog sklopa razlikuju se motorne lančane pile sa pogonom pomoću elektromotora i motorne lančane pile sa pogonom pomoću motora saunutrašnjim sagorijevanjem- SUS motor. Prve se češće sreću u drvnoj industriji, a druge pretežno u šumarstvu.

Pogonski sklop i jedne i druge vrste motornih lančanih pila obrađen je u prethodnim poglavljima, pa će se u narednim odjeljcima istaknuti neke specifičnosti uglavnom kod lančanih pila sa pogonom pomoću motora SUS.

1.3.2. Motorne lančane pila sa pogonom motora SUS

Ove s epile široko koriste u šumarstvu zato što se u sklopu njih nalazi i izvor energije, a to je za radove u šumarstvu od presudnog značaja. Izgled lančane pile sa motornim pogonom da tje na slici 1.

U kućištu (5) motorne lančane pile smješten je motor SUS za rezervoarom za gorivo i mazivo za podmazivanje lanca (2) i vodilice/sablje (1). Motor SUS sastavlja se u rad pomoću startera (6), a isključuje se tasterom (9). Na slici 1. prikazana je jedna moderna motorna lančana pila. Tehnički razvoj ovih mašina išao je u pravcu:

-smanjenja mase

-omogućavanja rada u svim položajima i

-ublažavanja vibracija.

3

2.0 Tehničko-tehnološke karakteristike jele, smrče i drveta bukve

2.1 Jela ( Abies alba, lat.)

Jela raste na širokom području srednje, zapadne i južne Evrope. Dostiže visinu do 60 m. Deblo joj je pravo, punodrvno i dugo. Spada u bakuljave vrste drveta, žućkasto do crvenkastobijele boje, često sa sivim sjajem.

Godovi su vidljivi. Rani dio goda je žućkast, a kasnije tamniji izrazitiji. Na radijalnom presjeku pokazuje slab sjaj. Drvni traci su nevidljivi, tanki, nema smolnih kanala.

Jela je drvo jednolične građe. Svježe drvo ima kiselast miris, što se koristi za određivanje jele i smrče. Drvo je lahko, (450 kg/m3), brzo se suši, slabo se uteže i bubri, nije naročito sklono vitoperenju i raspucavanju, a ima malu ogrijevnu moć. Spada u mehke vrste drveta, srednje čvrsto na pritisak. Na savijanje je slabe čvrstoće, manje je elastično, veoma cjepljivo, srednje trajno. Trajnost je veća pod vodom. Otporno je na kiseline i alkalije.Dobro i lahko se obrađuje, ali se zbog cjepljivosti teško tokari. Dobro se rezbari. Dobro se moči i lahko polira. Dobro se lijepi i dobro drži eksere i viljke.

Upotrebljava se kao rudničko drvo, u proizvodnji rezane građe, za proizvodnju furnira, šperploča, ploča iverica i vlaknatica, za proizvodnju građevinske stolarije i namještaja, u proizvodnji drvne galanterije, kao i za proizvodnju celuloze i papira.

2.2 Smrča (Picea excelsa, lat.)

Smrča se rasprostire u srednjoj, sjevernoj i južnoj Evropi. Stablo joj dostiže visinu do 60m. Deblo joj je vitko, pravo i veoma dugo. To je bakuljava vrsta drveta, žučkastobijele boje, sjajna.

Godovi su joj izraziti, prelaz iz ranog u kasno drvo postepen, rani dio goda svijetao i mehak, a kasnije tamniji i tvrđi. Drvni traci su tanki i nevidljivi.

4

Smolni kanali su malobrojni i vidljivi pod lupom na poprečnom presjeku, a na uzdužnom su vidljivi i golim okom kao tanke sjajne iglice koje radijalnoj teksturi daju svilenkasti sjaj. Fine je građe.

Volumna masa smrčevine u prosušenom stanju ( 15% vlage) je 470 kg/m3. Spada u lahke vrste drveta, malo „radi“, slabo se uteže i bubri, brzo se suši. Ima malu ogrijevnu moć.

Mehko je drvo, srednje čvrsto na pritisak, na savijanje dosta slabo, elastično, lahko se cijepa, bolje nego jela. Dobro se moči, polira i impregnira. Dovbro drži viljke i eksere. Upotrebljava se kao rudničko drvo, za TT –stubove, kao građevinsko drvo, za proizvodnju rezane građe, furnira, ploča vlaknatica , za proizvodnju drvne vune, u proizvodnji građevinske stolarije i namještaja, kao i za proizvodnju celuloze.

2.3 Bukva (Fagus Silvatica, lat.)

Bukva obična je široko rasprostranjena u području centralne i južne Evrope.Deblo je pravo, krošnja okruglasta, a dostiže visinu do 40m.

Spada u bakljave vrste drveta. Drvo je crvenkastobijele boje. U starijoj dobi česta je pojava neprave srži koja je crvenkastosmeđe boje.

To je rastresito porozna vrsta drveta sa markantnim godovima. Drvni traci su široki, brojni, vidljivi na svim presjecima, a na radijalnom presjeku daju drvetu sjaj.

Bukovo drvo je teško.Volumna masaprosušenog drveta iznosi 720kg/m3, a udio pora se kreće oko 54%. Bukovina ima veliku snagu ogrijevanja.

Drvo je čvrsto na savijanje i pritisak, veoma elastično, ali malo trajno (do 4. godine).

Drvo se obrađuje, polira i impregnira. Parena bukovina se dobro savija, pa se upotrebljava za proizvodnju savijenog namještaja.

5

Upotrebljava se u rudarstvu, građevinarstvu, izradu parketa, pragova, drvne garniturije, za proizvodnju furnira, ploča, namještaja,kao i u proizvodnji celuloze.

6

3.0 Konstrukcija i sistem funkcionisanja motorne lančane pile

Stariji tipovi motornih lančanih pila imali su masu od više desetina kilograma i bili su namijenjeni radu sa dva radnika. Savremene lančane pile imaju masu do 10 kg, pa čak i oko 6-7 kg i namjena im je da njima rukuje jedan radnik.

Stariji tipovi motornih lančanih pila radili su besprijekorno samo u vertikalnom položaju motora zbog primjena klasičnog rasplinjača . Moderne motorne pile normalno rade u bio kojem položaju zahvaljujući primjeni membranskog rasplinjača koji je tehnički razvijen u avijaciji.

Pri radu sa starijim tipovima motornih lančanih pila radnici su bili izloženi opasnoj vibracionoj bolesti. Kod modernih mašina su opasnosti od pojave ove bolesti svedene na znatno manju mjeru primjenom antivibracionih rućica.

Orijentacioni tehnički podaci motornih lančanih pila su:

-snaga pogonskog motora 1-2 kW

-masa motorne lančane pile 6-10 kg

-dužina sablje 300-800 mm.

3.1 Pogonski i prenosni sklop motorne lančane pile

3.1.1 Pogonski sklop

Pogonski sklop motorne lančane pile je motor SUS. To je poznati dvotaktni motor, ali sa specifičnom izvedbom rasplinjača. Rapslinjač ne može se koristiti kod motora za pogon lanca lančane pile, jer prilikom korištenja motorne pile ona se može naći u različitim položajima, a rasplinjač u vertikalnom položaju. Stoga se kod savremenih lančanih pila koristi membranski rasplinjač koji omogućuje normalan rad u ma kom položaju se nalazio.

Izgled jednog od takvih rasplinjača prikazan je na slici 2.

Gorivo, mješavina, usisava se impulsnom membranskom pumpom, rad pumpe se odvija u ritmu rada motora. Kada na membranu impulsne

7

pumpe djeluje potpritisak što vlada u karteru (motornoj kućici) motora pri hodu klipa prema vanjskoj mrtvoj tački (VMT) preko kanala, onda se membrana podiže. Vakuum što na taj način nastaje ispod membrane uslovljava dotok goriva koje najrpije prolazi kro filter, a zatim kroz ulazni ventil dospijeva u prostor ispod membrane. Kada klip krene prema UMT, povećava se pritisak u karteru motora. Pošto je karter povezan kanalom sa prostorom iznad membrane, onda se ona pod višim pritiskom progiba naniže i ranije usisano gorivo istiskuje kroz izlazni ventil. Pod pritiskom koji vlada u prostoru ispod membrane zatvori se ulazni ventil.

Gorivo, zatim, odgovarajućim kanalom prolazi do glavne sapnice i do sapnica za mali gas kada je otvoren ventil. Otvor glavne sanice smješten je u difuzor cijevi za pripremu gasne smjese, gdje se gasna smjesa priprema procesom rasplinajvanja, kao i kod svih ostalih tipova rasplinjača. Leptir za podešavanje količine gasne smjese u zatvorenom položaju nalazi se iznad sapnice za mali gas, čime se omogućuje priprema normalne gasne smjese. Na ulazu zraka u rasplinjač smješten je čok. Kada se čok zatvori, olakšava se paljenje motora pri hladnom vremenu. Vijak služi za podešavanje protoka goriva kroz glavnu sapnicu, a vijak za sapnicu malog gasa.

Osim opisanih dijelova rasplinjač sadrži i regulator koji se sastoji od ventila, dvokrake poluge sa oprugom i membrane. Membrana dijeli prostor regulatora na dva dijela. Prostor ispod membrane je u vezi preko kanala sa atmosferskim zrakom.

Kada nestane goriva u prostoru iznad membrane, jer se ono prilikom rada motora troši, tada se membrana, pod utjecajem atmosferskog pritiska progne naviše, i svojim metalnim dugmetom u centru potisne desni krak dvokrake poluge, pa se otvori ventil i omogući dotok goriva.

Kada, međutim, u ovaj prostor dispije previše goriva, onda se membrana progne prema dolje, pa se pod djelovanjem opruge na desni kraj dvokrake polue zatvori ventil. Ovo je posebno značajno kod prestanka rada motora, jer je tada pod težinom goriva iznad membrane stalno zatvoren ventil, pa se tako sprječava nepotrebno isticanje goriva kroz sapnice u cijev za pripremu smjese.

Puštanje motora SUS motorne lančane pile u rad izvodi se pomoću tzv. sartera. On je po pravilu mehanički ručni, povratni sa čelilnim, tekstilnim

8

ili užetom od sintetskih niti. Uže je namotano na jedan ožlijebeni točak i sa njim je vezano omčom. Na drugom kraju ovog užeta je ručica za povlačenje. U ožlijebljenom točku je spiralno namotana povratna, najčešće lisnata, opruga koja ovaj točak vraća nakon neuspješnog paljenja motora ili kada se kandžasta spojka koja spaja strater sa kandžastim vratilom isključi nakon uspješnog paljenja motora. Puštanje motora SUS motorne lančane pile pomoću startera treba sa stanovišta zaštite pri radu izvoditi prema slici 3.

3.1.2 Prenosni sklop motorne lančane pile

Ovaj sklop prenosi kretanje sa pogonskog motora na lančanik za pogon lanca motorne lančane pile. To je, u stvari, centrifugalna, najčešće frikciona, spojka. Takva spojka isključuje lančanik za pogon lanca kod malog broja okretaja motora, što je sa stanovišta tehniče zažtite pri radu s motornim lančanim pilama od velikog značaja. Lanac motorne pile, naime, pri malom broju okretaja motor miruje, pa ako se pila prenosi na kraća rastojanja, a da se motor ne zaustavi, ne može doći do ozljede radnika. To su radovi kao kresanje grana.

3.2 Sklop za rezanje kod motornih lančanih pila

Ovo je, u stvari, radni alat motorne lančane pile, a sastoji se od vodilice, sablje, beskrajnog lanca i prhvatnih kandži. U ovaj sklop spada i uređaj za podmazivanje vodilicne i lanca.

3.2.1 Prihvatne kandže

Prihvatne kandže čine jedan od važnih zaštitnih uređaja na motornoj lančanoj pili. Kandže moraju uvijek biti dovoljno oštre kako bi kroz koru stabla mogle prodrijeti do drveta i tako omogućiti siguran oslonac motornoj lančanoj pili.

3.2.2 Vodilica

Vodilica ili sablja je element po čijem žlijebu se kreće beksrajni lanac. Neki tipovi vodilica imaju na kraju vođeni točak, a neke ga nemaju, ali je zato sablja na tome dijelovi specijalno obrađena- otvrdnuta. Vodilice se izrađuju od vrlo kvalitetnog čelika. Dužina im je od 300 do 800 mm. Opći izgled je dat na slici 4.

9

3.2.3 Lanac

Beskrajni lanac motorne pile je ustvari njen radni alat. Sastoji se od članaka prikazanih na slici 5.

1) Desni rezač2) Lijevi rezač3) Desni sigurnosni članak4) Lijevi sigurnosni članak5) Spojnica sa zakivcima6) Zakivak7) Pogonski članak

Jedan od važnih parametara lanca je korak (t). Po veličini koraka razlikuju se lanci malog koraka (t ≈ 6 mm), srednjeg (t ≈ 9 mm) i velikog (t ≈ 13mm) koraka. Prema slici 6, na lancu motorne pile razlikuju se elementi za spajanje, sigurnosni (zaštitni) elementi, pogonski elementi i elementi za rezanje.

Elementi za spajanje služe za sastavljanje svih članaka u beskrajni lanac. Sigurnosni (zaštitni) elementi služe za sprečavanje povrantih udaraca lanca, a time i nezgoda pri radu, odnosno prilikom primjene nekih tehnika rezanja. Pogonski elementi služe za prijenos kretanja sa lančanika prenosnog sklopa na lanac.

Elementi za rezanje-rezači služe za rezanje drveta. To su najvažiji elementi lanca, pa će biti nešto detaljnije opisani.

Izgled jednog rezača dat je na slici 6.

Na rezaču se razlikuju dva dijela: oštrica i graničnik. Oštrica rezača u gornjem dijelu je savijena i na poprečnom presjeku je srpastog oblika. Oštrica desnog rezača savijena je u desnu stranu, a oštrica lijevog rezača u lijevu, pa se tako ostvaruje poznati zahtjev da, prilikom rezanja u dodiru sa drvetom, treba da budu samo aktivni dijelovi alata. Pored toga, ovakav oblik rezača olakšava oštrenje njegove oštrice.

Graničnik na rezaču onemogućuje da oštrice prodru u drvo više nego što iznosi razlika visina (h). Ova razlika iznosi oko 0,6-0,8 mm i zavisi od koraka (t).

10

3.3. Priprema lanca za rad

Samo dobro pripremljenim lancem drvo se može besprijekorno rezati. Priprema lanca za rad svodi se uglavnom na oštrenje i valjano napinjanje na vodilici.

Oštrenje rezača obavlja se specijalnim turpijama kružnog poprečnog presjeka, često u posebno držaču, kao na slici 7.

Promjer turpije odabere se prema veličini koraka lanca (t). Kut oštrenja rezača iznosi oko 70 H, a postiže se ispravnim vođenjem turpije prilikom oštrenja. Turpija se, naime, postavi između oštrice i grančnika i vodi u horizontalnoj ravnini pod zadatim kutom oštrenja. Često je na držaču turpije taj kut i označen. Veličina kuta oštrenja zavisi od vrste drveta. Za mekše vrste drveta ovaj kut može biti manji. Napetost lanca podešava se pomoću posebnog vijka kojim se pomiče sablja, a to pomicanje joj omogućuje prorez. Napoetost lanca je ispravna ako se lanac, pri isključenom motoru, može lagano vući rukom po vodilici.

3.4 Podmazivanje lanca i vodilice

Lanac se po vodilici kreće razmjerno velikom brzinom. Ako se ima u vidu da je pri tome i napet, onda će pri suhom trenju doći do vrlo brzog trošenja oba ova sklopa. Da se produži vijek njihovog trajanja nužno je, dakle, podmazivanje. Za tu svrhu služi posebna pumpa. Kod starijih tipova motornih lančanih pila pumpa je bila ručna, a kod novijih ova pumpa je mehanička. (sl.8.)

Radni hod pumpe, tj. Potiskivanje ulja na vodilicu lanca obavlja se bregastim vratilom koje je spregnuto sa koljenastim vratilom motora SUS. Brijeg potiskuje klipnu polugu prema vanjskoj mrtvoj tački pa se ulje, ranije usisano, iz rezervoara potiskuje kroz izlazni ventil i odvodi na vodilicu lanca. Pri tome se sabije spiralna opruga. Kada klip pređe VMT, onda se pod uticajem opruge vraća prema UMT i odvija se hod usisavanja ulja. Kada klip dospije u UMT, brijeg bregastog vratila potisne ga prema VMT i cijeli ciklus se ponavlja u ritmu rada motora SUS.

11

Rezrevoar ulja ima toliku zapreminu da se vodilica i lanac obilno podmazuju između dva punjenja rezervoara goriva napuni i rezervoar ulja. Na kraju treba naglasiti da i kod ovakve pumpe postoji mogućnost da se ona može preko jedne poluge pokretati i ručno.

3.5 Puštanje motorne lančane pile u rad

Nakon što se rezervoar za gorivo napuni mješavinom, a ulje za podmazivanje lanca ulije u poseban rezervoar, treba, u zavisnosti od vremenskih prilika, podesiti rasplinjač. Zimi, prije puštanja u rad treba zatvoriti čok, a zatim energičnim povlačenjem startera, pustiti motor u rad. Odmah zatim treba otvoriti čok. Na malom gasu lanac se ne smije kretati. Prije nego se počne sa rezanjem, treba provjeriti da li sistem za podmazivanje lanca dobro radi.

12

4.0 Zaštita pri radu motornom lančanom pilom

Rad sa motornom lančanom pilom veoma je opasan. Nezgode pri rukovanju mogu se izbjeći ako se uvaži sljedeće:

-Punjenje rezervoara gorivom nikada ne obavljati u blizini otvorene vatre

-Prilikom puštanja u rad, pilu postaviti na zemlju, nikako na panj, deblo ili kamen. Pri tome je fiksirati nogom.

-Kada se motorna lančana pila prenosi na veće udaljenosti, motor mora biti ugašen, a na sablju treba navući zaštitnu oblogu.

-Prije početka rada upozoriti sve prisutne radnike na opasnost i rasporediti ih tako da ne dodđe do nezgode, jer kada je pila več puštena u rad buka j evrlo intenzivna pa se upozorenje ne može čuti

-Koristi se sredstvima lične zaštite, naročito zaštitnim šlijemom

-Upotrebljavati jednodijelnu odjeću bez ikakvih ukrasa koje bi pri radu mogao zahvatiti lanac

-Prilikom rezanja služiti se zahvatnim kandžama, kako je već ranije napomenuto

-Češće provjeravati zategnutost vijaka za učvršćivanje sablje na kućište motorne pile. Samoodvratnjem vijaka može doći do pucanja lanca, a time i do težeg ozljeđivanja radnika.

-Motorne lančane pile su predviđene za rad u sječi, tj. Na otvorenom prostoru, pa ih ne treba koristiti u zatvorenim, neročito ne u manjim prostorijama. Izduvni plinovi koji nastaju u takvim prilikama vrlo su štetni po zdravlje.

13

5.0 Prijedlozi moguće racionalizacije u radu sa motornom lančanom pilom

Racionalizacija u radu sa motornom lančanom pilom može se izvršiti kroz održavanje pile i organizaciju rada sa pilom.

U zavisnosti od vrste drveta (mehko ili tvrdo drvo) treba pod različitim kutom oštriti zube pile.

U zavisnosti od reza ( poprečni, uzdužni ili tangencionalni) zavisi i naćin oštrenja lanca pile.

Treba održavati - podmazivati lančanik i mać pile (posebno kotur maća pile).

Treba odabrati pravi tip ulja za podmazivanje, znati napraviti gorivu smjesu, održavati sviječicu, karburator i posebno filter za zrak.

Treba održavati oštrim ubodne kandže jer one stabilizuju motorku pri radu. U zavisnosti od prečnika rezane građe odabrati dužinu maća.

Organizaciona racionalizacija se sastoji u organizovanju, čišćenju i uređenju radnog mjesta prije paljenja pile.

Pilu paliti tek onda kada je sve spremno za rad i uz sami predmet rada.

Predmet rada (drvo obrade) mora biti stabilno, očišćeno od stranih tijela koje bi mogli istupiti lanac pile.

Obavezno isplanirati redoslijed reznih operacija, da se maksimalno skrati prazan hod a i time prazan rad pile.

Samo iskusan motorista može samim komandama najviše doprinjeti racionalizaciji rada pile.

14

6. Prilozi

Sl. 1.

Sl.2.

Sl. 3.

Sl. 4.

15

Sl. 5.

Sl. 6.

Sl. 7.

16

Sl. 8.

17

7.0 Zaključak

U pogonima drvne industrije, naročito u pogonima finalne obrade drveta ima dosta operacija koje se obavljaju ručno. Za tu svrhu se mogu koristiti ili ručno alati: pile, blanje, dlijeta, ili ručne prenosne mašine sa odgovarajućim alatima. Stariji tipovi motornih lančanih pila imali su masu oko 12 kilograma i bili su namijenjeni radu sa dva radnika. Savremene lančane pile imaju masu do 10 kg, pa čak i oko 6-7 kg i namjena im je da njima rukuje jedan radnik Rad sa motornom lančanom pilom veoma je opasan. Racionalizacija u radu sa motornom lančanom pilom može se izvršiti kroz održavanje pile i organizaciju rada sa pilom.

18

5.Literatura

„Šumarska enciklopediaj“, Jugoslovenski Leksikografski Zavod, Zagreb 1963.

„Drvene konstrukcije“, Građevinski fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd 2001.

19

KOMENTAR_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

20

21