masterplan vts site sint niklaas vts site. sint-niklaas

MASTERPLANVTS SITE SINT NIKLAASVTS SITE. SINT-NIKLAAS

DEFINITIEF RAPPORT JUNI 2010

NERO bvbaSTAD SINT-NIKLAASINTERWAASOpdrachtgever: Opdrachthouder:

NERO bvbaMeulestedekaai 39a - 9000 GENTTel: +32 (0)9.220.10.58Fax:+32 (0)9.221.70.79 E-mail: [email protected]

STAD SINT NIKLAASGrote markt 19100 Sint-Niklaastel. +32 (0)3 760 91 00fax +32 (0)3 766 08 [email protected]

INTERWAASLamstraat 113 9100 Sint-NiklaasT. 03 / 780.52.00F. 03 / 780.52.09www.interwaas.be

1. OPDRACHTOMSCHRIJVING

2. ANALYSE

2.1 STEDEBOUWKUNDIGE ANALYSE 9

2 2 HISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE 112.2 HISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE 11

2.3 BOUWKUNDIG ONDERZOEK 30

3. ONTWERPEND ONDERZOEK

3.1 CONCEPT 38

3.2 SCENARIO’S 44

4. DEFINITIEF SCENARIO

4.1 UITWERKING 51

4.2 RAMING 69

5 BIJLAGE5. BIJLAGE

5.1 FOTOREPORTAGE 75

5.2 UITWERKING SCENARIO’S 113

5.3 INRICHTINGSMOGELIJKHEDEN APP. 137

INHOUDSOPGAVE

Sint-Niklaas VTS Site

1 OPDRACHTOMSCHRIJVING


DOELSTELLINGEN

Het College van Burgemeester en

OPDRACHTOMSCHRIJVING

Schepenen van Sint-Niklaas heeft deVTS site ingediend als project in hetkader van Grootstedenbeleid.

Strategische doelstellingen:- De sociale cohesie van de wijkDe sociale cohesie van de wijkbevorderen via initiatieven die haaridentiteit, samenhang, interacties entoegankelijkheid versterken.- Bijdragen tot de verkleining van deecologische afdruk en de duurzaamheid

d t dvan de stad.- De uitstraling en de attractiviteit van destad bevorderen.Operationele doelstellingen:- verhogen van het aanbod aanbetaalbare en kwalitatieve huur- enkoopwoningen in de binnenstad op basisvan een gezonde sociale mix.- sociale en socio-culturele integratieversterken via een multidimensioneleaanpak

aanbod kinderopvang in de binnenstad- aanbod kinderopvang in de binnenstadverhogen- onderzoek naar mogelijkheden voorsolidair wonen op de site- versterken van doorwaadbaarheid vande stad- duurzame ontwikkeling : verkeersvrij/luw binnenterrein, duurzame enmilieuvriendelijke materialen,streekeigen groenvoorzieningen,energie- en waterbesparendemaatregelen/technieken, eventueelmaatregelen/technieken, eventueelvegetatiedaken, maatregelen tegen“indoor-pollution”, …- revalorisatie van het bouwkundigerfgoed door renovatie/herbestemming/reïntegratie in het stedelijk weefsel. 3


PROGRAMMA

“Het project zal, vanwege de ligging, inHOOFDFUNCTIE

OPDRACHTOMSCHRIJVING

hoofdzaak mogelijkheden bieden voorbijkomende bewoning, naast socio-culturele voorzieningen enkinderopvang. Op die manier wil heteen voorbeeld van een vernieuwdstedelijk sociaal weefsel worden De

HUISVESTING min. 45 woongelegeheden. Voldoende sociale mix; Woningen en /of appart.) keuze uit/combinatie van : Solidair wonen

Sociale huisvesting / huursector Sociale huisvesting / koopsector Bescheiden woonaanbod stedelijk sociaal weefsel worden. De

site dient immers een nieuwe identiteit teverwerven binnen de wijk en debinnenstad. Door de verwevenheid vanfuncties en doelgroepen op de site, wilhet op een harmonieuze manierbijd t t i i d b t

Woonaanbod voor senioren Ruime woongelegenheden Wonen met kinderen

NEVENFUNCTIES: CULTURELE BEHOEFTEN

Stadsschouwburg bijdragen tot vernieuwing van de buurt.

De woonfunctie, gemeenschaps-functie: de woonfunctie rond debinnenpleinen staat centraal. Hetaantal betaalbare huur- en

Stadsschouwburg Stockageruimte (decors) 200 m² (min 6m hoog)Montage- en schilderruimte (decors) 60 m² (min 6m hoog)Repetitie- en voorbereidingsruimteklaslokalen ca. 40m²

Stedelijke Academie Muziek Woord en Dans met: koopwoningen in de binnenstad kanverhoogd worden. Bijzondere aandachtgaat uit naar een gezonde sociale mixvan de bewoners: jonge startendegezinnen, medioren/senioren en solidairwonen Door de permanente bewoning

jBalletklas tot ca. 25 leerlingen gelijktijdig Muziekklassen tot ca. 120 leerlingen gelijktijdig 1 klas "samenspel slagwerk" ca. 90m²3 klassen "jazz/lichte muziek; big band; folk" ca. 60m²1 klas(symfonisch orkest) ca. 120m²

St d lijk A d i S h K t t wonen. Door de permanente bewoningverhoogt men sociale controle en hetveiligheidsgevoel in de brede buurt.

Socio-culturele functie: de gebouwenrond de speelplaats aan de

Stedelijke Academie Schone Kunsten met: Opbergruimte:1. 250 m²Werkplaats 50 m² Bureel/omkleedruimte/eetruimte: 15 m² a Schildersatelier 150 m² / 25 leerlingen per lokaala Tekenatelier 100 m² / 25 leerlingen per lokaalb Mode-atelier 400 m² / ca 70 leerlingen

Collegestraat, sluiten aan bij centraleculturele site van de stad(stadsschouwburg, academies).Al van bij de aanvangsfase biedt de sitemogelijkheden voor tentoonstellingen,kunstateliers , …. Dit past binnen een

b Mode atelier 400 m / ca. 70 leerlingen

NEVENFUNCTIES: KINDEROPVANG

Buitenschoolse opvang 100-tal kinderenBinnenspeelruimte min. 400m² (4 m² per kind) Sanitair, keuken, bureauruimte kunstateliers , …. Dit past binnen een

zinvolle invulling vanbewaringsmaatregelen van de site endraagt bij tot de identiteitvorming van debuurt.” [Bijzonder bestek]

Aangrenzende buitenspeelruimte Kinderdagverblijf: 14-tal kinderenSpeel- en rustruimte min. 70 m² (5 m² per kind)Keuken, sanitair voor personeel en kinderenPersoneelsruimte en bureau Passend ingerichte buitenruimte in de nabijheid 4

Sint-Niklaas VTS SiteSint-Niklaas VTS Site

OPMETINGSPLAN PROJECTGEBIED BESTAANDE TOESTAND

5


PROJECTGEBIED BESTAANDE TOESTANDOPMETINGSPLAN

6



7



8


2.1 STEDENBOUWKUNDIGE ANALYSE


SitueringSTEDENBOUWKUNDIGE ANALYSE

De VTS-site is een voormalige vak- enb h l l i d bi t d diberoepschool gelegen in de binnenstad dieeind juni 2008 zijn deuren dicht deed.

Het projectgebied bevindt zich in hetwesten van het centrum van Sint Niklaas,aan de stadsring en niet ver van hetgspoorwegstation. Hierdoor is deze site heelgoed bereikbaar zowel met private wagensals met het openbaar vervoer of fiets. Ditgarandeert een goede bereikbaarheidzowel vanuit de stad als vanuit de regio enmaakt het mogelijk om in de ontwikkelingmaakt het mogelijk om in de ontwikkelingvan de site een aantal aspecten vanduurzame mobiliteit te integreren.

De site is gelegen volgens het BPACentrum II (K.B. 17-04-1980) in een zonevoor openbaar nut. De stad is van plan omeen RUP op te maken om de bestemmingte wijzigen (kaderend in het gemeentelijkruimtelijk structuurplan van Sint Niklaas).Dit masterplan vormt de basis voor dezebestemmingswijziging.g j g g

N

N

10



KIND EN GEZIN

PAROCHIEZAALJEUGDBEWEGING

11

De VTS site wordt rechtstreeks ontsloten via de collegestraat en het OLV plein. Via een inrit naar de parkeergarages is een bijkomende ontsluiting mogelijkDe site ligt in de nabijheid van de stadsschouwburg en de academie.Aan de site palen twee groene ruimtes



KIND EN GEZIN

PAROCHIEZAAL

JEUGDBEWEGING

KIND EN GEZIN

PAROCHIEZAALJEUGDBEWEGING

12

2.2 HISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE


Tijdens de 19e eeuw groeide de familieO t ikk li d it

AlgemeenHISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE

Janssens uit tot één van de meestvooraanstaande en beïnvloedendefamilies van de stad en lieten dan ookheel wat sporen na in de stad.

In 1907 breekt echter een totaal nieuwe

Ontwikkeling van de site

De VTS-site vormt een boeiende engelaagde erfgoedsite van de stadskernin Sint Niklaas. De ontwikkeling van desite in de loop van de laatste drie In 1907 breekt echter een totaal nieuwe

periode aan voor de site. Alle gebouwenin de site werden aan Mgr. Stillemansverkocht en in 1909 werd de siteherbestemd tot vakschool.

Tijd d 20 t d d h l i

peeuwen heeft heel waardevolle restantenachtergelaten die interessante getuigenzijn niet enkel van de ruimtelijke maarook van de economische, industriëleen socio-culturele ontwikkeling van destad Tijdens de 20ste eeuw werd de school in

diverse fases uitgebreid met nieuwestudierichtingen en gebouwen naar deCollegestraat toe. De belangrijkste fasevan het schoolcomplex was de oprichtingvan het Technisch Instituut voor de

stad.

De oudste kern van deze site bestaat uithet voormalige herenhuis metkatoenfabriek van de familie Janssens-De Decker. In 1811 kochte Jan

Breikunde in 1928. Deze heeft nauwelink gehad met de ontwikkeling van debreigoedindustrie van de stad, motor vande welvaart in de stad in het interbellum.

Het zou tot 1958 duren vooraleer de

Janssens het grote herenhuis aan de O.-L.-het Vrouwplein en in de 19e eeuwwerd het uitgebreid met twee haaksevleugels. Deze gebouwen huisvesteneen katoenfabriek; het familiebedrijfJanssens – De Decker dat al in 1763

Beeld 1: luchtfoto van de VTS - site

Het zou tot 1958 duren vooraleer deVak- en Beroepsschool Sint-Antonius,het Technisch Instituut voor Breikundeen de afdeling Mechanica op éénnoemer werden gebracht: de “VrijeTechnische Scholen van St.-Niklaas”.

Janssens De Decker dat al in 1763werd opgericht. Het herenhuis bleeffungeren als woonhuis voor het gezin enhet huispersoneel.

Dankzij een verstandig beheer en tijdiged i i tijd d I d t iël

De VTS in zijn totaliteit is een essentieelonderdeel van het onderwijslandschapen de onderwijsontwikkeling in de stad.

In 2008 trekken de laatste leerlingen weg

modernisering tijdens de Industriëlerevolutie werd de fabriek een succesvoltextielbedrijf. Vandaag de dag vormendeze gebouwen interessante getuigenvan de industriële ontwikkeling van destad in de 19e eeuw (één van de In 2008 trekken de laatste leerlingen weg

uit deze historische gebouwen en beginteen nieuwe fase voor de VTS site. Degebouwen werden door de brandweervolledig afgekeurd vermits onveilig.

(thema”’s in het vernieuwde StedelijkMuseum SteM).

Beeld 2: schematische groei van de VTS - site 14


Advies Cel Onroerend Erfgoed

AlgemeenHISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE

In het kader van de toekomstigeontwikkeling van de site heeft de CelOnroerend Erfgoed het volgende adviesgegeven:

Een deel van de site Collegestraat, is gelegen binnen de grenzen van het beschermde stadsgezicht “SintAntoniuskerk en Omgeving”. In deze zone geldt een bindend advies van Onroerend erfgoed.

Het herenhuis zijde OLV-plein is gelegen in het zicht van een beschermd monument, OLV kerk. Hier geldteen niet bindend advies van Onroerend, Erfgoed.

Het deel van de school langsheen deCollegestraat is gelegen binnen hetbeschermde stadsgezicht rond de Sint-Antoniuskerk. Het poortgebouw en destraatafsluiting met hekwerk zijnb l ijk l t bi dit

De site als geheel is opgenomen in “Bouwen door de eeuwen heen”, inventaris van het bouwkundig erfgoed.Hieraan zijn er vooralsnog geen wettelijk bepalingen verbonden.

belangrijke elementen binnen ditstadsgezicht. De overige gebouwen zijngelegen binnen het gezichtsveld van eenaantal beschermde monumenten.

De Cel Onroerend Erfgoed opteert voorg phet behoud van de voormaligeherenwoning langsheen het Onze-Lieve-Vrouwplein en de schoolvleugels rond debinnenkoer met uitzondering van delaatste toevoegingen. Herbestemming enherinrichting van de gebouwen isherinrichting van de gebouwen isevenwel mogelijk.

Langs de zijde van de Collegebaan zijnhet poortgebouw en de oudsteschoolgebouwen rond de binnenkoer tebehouden en te herbestemmen. Hetgietijzeren hekwerk, dat ooit verdwenenwas maar teruggevonden is, moetteruggeplaatst worden. De beelden ophet poortgebouw zijn eveneens in situ tebewaren.bewaren.

Beeld 3: zones opgenomen in beschermd stadsgezicht of in zicht van beschermd monument 15


Het herenhuis is een interessante restant

Herenhuis - A B C

“Rechthoekige deur in arduinen

HISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE

van de vroegere bouwkundigegeschiedenis van de stad, op eencultuurhistorische toplocatie in destadskern.

Er bestaat geen duidelijke informatie

omlijsting op hoge neuten ondergestrekte druiplijst op Lodewijk XVI-consoles in de derde traveeKorfboogpoort in arduinen omlijsting opneuten, met imposten en sluitsteen engestrekte druiplijst in de uiterste traveeEr bestaat geen duidelijke informatie

over zijn bouwjaar maar dankzij hetjaartaal, dat te vinden is in één gang vanhet huis, weet men dat de geschiedenisvan dit gebouw minstens tot 1691 teruggaat. De belangrijkste bouwfase van heth idi h h i it t i h ht

gestrekte druiplijst in de uiterste travee.Jaartal 1788 in de zwikken. Aflijnendekroonlijst op klossen, in het middenonderbroken door het driehoekigefronton met wapen van Mgr. A.Stillemans, aangebracht in 1909.”

huidige herenhuis situeert zich echter ophet einde van de 18e eeuw.

De inventaris van het BouwkundigErfgoed (deel 7n, 2 (S-T), blz. 532)beschrijft het herenhuis samen met de

Beeld 4: O.-L.- Vrouwplaats, gevel herenhuis, begin 20ste

eeuw.Bron: “Het verhaal van een school” Jozef De Cock 1988

In 1907 werd het herenhuis aan Mgr.Antonius Stillemans, Sint Niklazenaarvan geboorte en bisschop van Gent,verkocht om de Vak- en AmbachtschoolSint Antonius op te richten. Daardoorj

katoenfabriek als volgt:

“Gebouwencomplex met straatvleugelen twee haakse vleugels uitziend op debinnenplaats, opklimmend tot XVII (1691gedateerd in de binnengang) met

Bron: Het verhaal van een school , Jozef De Cock, 1988 ptoont de voorgevel belangrijkeverwijzingen naar zijn mecenas Mgr.Sttilemans.

Wegens de locatie en decultuurhistoriche waarde van dit gebouwgedateerd in de binnengang) met

voornaamste bouwfase eind XVIII(jaarstenen 1775, 1785) en gedateerdepoort 1788. Aanpassingen in 1909 (o.mdakkapellen en driehoekig fronton aanvoorgevel) bij het inrichten tot vakschool.

cultuurhistoriche waarde van dit gebouwis het aangewezen deze gevel zo veelmogelijk te respecteren. Men dient ookrekening te houden met het feit dat degevel oorspronkelijk gekaleid was.

“Straatvleugel: voormalig herenhuis inLodewijk XVI-stijl, acht traveeën en tweebouwlagen onder zadeldak (leien) methouten dakkapellen en driehoekigfronton. Sobere bakstenen lijstgevel oparduinen plint. Ritmerende rechthoekige

Beeld 5: foto gevel herenhuis, 2009

Beeld 4 laat zien dat het ijzerwerk dat tegenwoordig enkel bij de drieeerste traveen te vinden is, oorspronkelijk bij alle ramen te vinden was. arduinen plint. Ritmerende rechthoekige

vensters in vlakke arduinen omlijsting opdito lekdrempels op consooltjes;bewaarde duimen, rolluikkasten enbehouden ijzeren leuningen bij de drieeerste traveeën.”

(gelijkvloers in de vorm van hekwerk en op verdiep als leuning). De fototoont ook de beeldbepalende vlaggenstokken en de gouden opschrijftaan de gevel van de vakschool “Vak- en Ambachtschool St-Antonius”met daarboven (het bisschoppelijk wapen van de stichter, gedragendoor de woorden “Vivat Jesus”). Alle twee dateren van 1910.

16


Alhoewel dit uurwerk niet origineel van

HISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE Herenhuis - A B C

het herenhuis is, vertegenwoordigt heteen karakteristiek element van de laatsteeeuw van de site en is het aangewezendat het behouden wordt.3.) De huidige foto toont ook grotegroene stalen trap die de twee vleugelsgroene stalen trap die de twee vleugelsverbindt. Het betreft een vreemd elementdat dient verwijderd te worden zodanigdat de gevel terug in haar totaliteitzichtbaar wordt.4.) Deze gevel was ook gekaleid.

De laaddeur wordt ook best behoudenomwille van zijn historische waarde;samen met de mechanisme en eenaantal spitsboogconstructies die in dezolder te vinden zijn (zie fotoreportage).

Beeld 7: achtergevel herenhuis , begin XX eeuwBeeld 6: foto achtergevel herenhuis, 2009

j ( p g )

Verder heeft het herenhuis, door zijnlocatie, een belangrijke poort functievervuld in de site. In die zin is dewaarde van de twee doorgangenduidelijk waardoor zij dienen

De huidige achtergevel wordt ook in deinventaris beschreven: “Achtergevel met duidelijk waardoor zij dienen

gerespecteerd te worden, inclusief debaksteen gevels die van binnenzichtbaar zijn.

Het interieur heeft integendeel geen

inventaris beschreven: Achtergevel metjaarsteen 1785, met drie zichtbaretraveeën onder hoog schilddak metlaaddeur”. Zoals de foto’s hierbovenlaten zien komt deze beschrijving ookovereen met de oorspronkelijke gevelvan het herenhuis bijzondere waarde behalve een aantal

karaktervolle elementen in de gang, eenaantal plafondsen en de houtenhoofdtrap.

van het herenhuis.

Niettemin kan men een aantal duidelijkeverschillen vinden tussen de huidige ende oude gevel van begin XX eeuw:

1.) De toren boven de poort (beeld 6)werd afgebroken.2.) Het raam boven de poort werd dichtgemetst en in zijn plaats kan mentegenwoordig een blauw uurwerk vinden.Beeld 8 en 9 : foto’s doorgang herenhuis, 2009 17


Fabriekspand – D E

Het herenhuis werd in de 19e eeuw aangewezen om de voorgevel zo veel


uitgebreid met twee haakse vleugels omde katoenfabriek te huisvesten(briehoofd en foto). Deze gebouwenworden als volgt beschreven in deInventaris van het Bouwkundig Erfgoed:

mogelijk te respecteren samen met hetbeeld dat te vinden is midden in degevel.

Wat de achtergevel beschikt over geenwaarde Het is een blinde gevel met een

“Haakse vleugels met huidigeklaslokalen, toegevoegd in imitatievestijl. Rechtse vleugel aanzettend met eenoorspronkelijke XVIII-travee metbehouden houten dakkapel met

l t i l l t kk ”

waarde. Het is een blinde gevel met eenaantal aanbouwen die helemaal nietkwalitatief zijn.

Wat het interieur betreft dient errekening gehouden te worden met hett lf d di i

Beeld 10: briefhoofd van de katoenfabriek.

voluutvormige vleugelstukken.”

Alhoewel de inventaris over tweevleugels heeft, werd enkel de langstevan de twee behouden en de anderewerd door een nieuwbouw vervangen

tongewelf op de verdieping.

g(zie C. spiegebouw).

Dit gebouw betreft ook een essentieelelement van de VTS –site en de stad alsgetuige van de industriële ontwikkelingvan Sint Niklaas en daardoor is hetvan Sint Niklaas en daardoor is het

Beeld 11 : oude foto koer van de katoenfabriek.

Beeld 14: foto tongewelf

Beeld 12: foto voorgevel van gebouw D met beeld boven de middenste inkomdeur Beeld 13: foto beeld 18


Tussengebouw - H I

Alle vier traveeën zijn even groot. DeDe school kende van bij het begin een groot succes,


j gopeningen van de vierde travee zijnaanzienlijk groter. Alle openingen rustenop stevige arduinen dorpels en zijnbovenaan gebogen van vorm. Zowel deramen als de poort tonen eenkaraktervolle indeling met wit

en wordt de daaropvolgende jaren stelselmatiguitgebreid met nieuwe richtingen en gebouwen.

tussenverdiepkaraktervolle indeling met witschrijnwerk.

Oorspronkelijk had dit gebouw tweesoortgelijke gevels( noorden zuidgevel)Zoals de foto’s laten zien werd tegen de

gedenksteen

Beeld 18: foto gedenksteen, 1909.

achtergevel een aanbouw gebouwd.Deze aanbouw betreft een gewonebaksteen constructie van tweebouwlagen met acht traveeën en nogeen kleine betonen afdak. Er bestaatgeen twijfel over het storend effect van

Beeld 15: foto zuidgevel tussengebouw, 2009.

geen twijfel over het storend effect vanalle twee toevoegingen en daardoorwordt er aangeraden om deze af tebreken en de voormalige gevel terecupereren. Er dient ook rekening tehouden met het feit dat deze gevelbi h t t d i ht ltB ld 19 d f t k lijk d l binnen het stadsgezicht valt.

De eerste uitbreiding in het begin van de 20ste eeuwis een een nieuwe vleugel (1910). Daarvoor kochtalweer mgr. Stillemans in 1909 de tuin van de familieJanssens-de Decker. Ter ere van mgr.Stillemanswerd een gedenksteen geplaatst in de gevel

Beeld 16: foto noordgevel tussengebouw, 2009.

Beeld 19: oude foto oorspronkelijke noordgevel

werd een gedenksteen geplaatst in de gevel.

Het gebouw betreft een baksteen constructie metoorspronkelijk 2 bouwlagen onder zadeldak(dakpanen) en twee kleine houten dakkapellen.In de loop van de ontwikkeling van de school werdonder het dak een derde houten verdiepinggerealiseerd (zie verder) en een grote dakkapel. Devoorgevel toont vier zichtbare traveeën en nog ééndie onzichtbaar is door het “spiegebouw” dat ertegenwerd gebouwd.Beeld 17: oude foto katoenfabriek 19


Spiegebouw – F G

Het “spiegelgebouw” bestaat uit twee Gebouw F blijkt een aanbouw te zijn van


helemaal verschillende entiteiten:gebouw F (hoogste) en gebouw G(laagste). Alle twee zijn verbonden op deeerste verdieping. Zij bestaan uit eenopeenvolging van verschillende smalleruimtes

het tussengebouw H, aangezien zij eengelijkaardige bouwstijl tonen.

Het behoud van dit gebouw is in principeaanraadbaar maar zijn locatiehypothekeert enorm de ontwikkeling vanruimtes.

Zoals beeld 21 en 22 laten zien werdgebouw G ter vervanging van eenoorspronkelijke vleugel van dekatoenfabriek gebouwd; vermoedelijk in

l t t di d G b F

hypothekeert enorm de ontwikkeling vande site zowel op vlak van bereikbaarheidvan de het binnenplein op beeld 22 alsop vlak van herbestemming van hettussengebouw.

Al l hi dt i d t diBeeld 20: foto interieur gebouw G 2009 een latere stadium dan Gebouw F.

Voor deze nieuwbouw werd noch de stijlnoch het aantal lagen van deoorspronkelijke baksteen vleugelgerespecteerd. Het gebouw beschikt niet

Als gevolg hiervan wordt in deze studieook de afbraak van dit gebouwaangeraden op vooraarde dat de gevelvan het tussengebouw op eenkwalitatieve manier herbouwd wordt ende onder doorgang gerespecteerd wordt.

Beeld 20: foto interieur gebouw G, 2009.

g p gover bijzondere historische ofarchitecturale waarde. Het isaangewezen dat het afgebroken wordtten voordeel van de herwaardering enhet betere benutting van de oppervlakte.

g g g p

Beeld 201 foto voorgevel gebouw G, 2009.

Beeld 22: oude foto koer van de katoenfabriek Beeld 23: foto binnenplein voor tussen gebouw D, F ,E en I, 2009 20


Kapel - J K L M

Dit volume bestaat uit meerderetit it K L d t


entiteiten waarvan K en L de meestwaardevolle zijn. De voorgevels vandeze twee gebouwen zijn gelegen aanhet noordelijke binnenplein en vallenbijgevolg binnen het beschermd gezicht“Sint Antoniuskerk en Omgeving”. Dezeg ggevels dienen zo veel mogelijkgerespecteerd te worden en in functievan de oorspronkelijke toestandgerestaureerd te worden.

De kapel die ingewijd werd op 14 juniBeeld 24: foto voorgevel gebouw K, 2009. Beeld 25: oude foto voorgevel gebouw K. Beeld 26: oude foto De kapel die ingewijd werd op 14 juni1939, wordt als een anekdotisch entiteitervaren. Deze ruimte werd zodanigomgevormd in de loop de van de laatstejaren dat de enkele kwalitatieve detailsvan weleer helemaal verwenen zijn.

g g , g g

Bovendien zijn er bouwtechnisch veelproblemen. De verbogen ligging achtergebouw K en de beperkte kwaliteitmaken het behoud zinlos.

De volume J (traphal) en M (lasserij)( p ) ( j)beschikken over geen bijzonderewaarde.Beeld 267: foto interieur kapel, eerste verdieping, 2009. 28: oude foto interieur kapel.

Beeld 29: foto interieur kapel, eerste verdieping, 2009. Beeld 30: foto interieur kapel, eerste verdieping, 2009. 21


Reftergebouw - N

In eerste fase werden de eerste twee


verdiepingen gebouwd (atelierruimtes opnivo 0 en refter op nivo1) en in een laterefase werd er een derde nivo aantoegevoegd bestemd voor leslokalen.

Het gebouw ligt aan het noordelijkeHet gebouw ligt aan het noordelijkebinnenplein en valt ook binnen hetbeschermd gezicht “Sint Antoniuskerk enOmgeving”. Hierdoor dient de gevel zoveel mogelijk gerespecteerd te worden.

D l i b k t t tiDe gevel is een baksteen constructie vandrie bouwlagen met grote ramenverdeeld in elf traveen. Centraal vindtmen de inkomdeur voor de atelierruimtegelegen op de gelijkvloerse verdieping.De rest van de verdiepingen zijnBeeld 31: foto oostgevel reftergebouw, 2009. Beeld 32: foto trapkoker, 2009. p g jbereikbaar via de traphal van foto 32.De inkom naar deze trap ligt onder hetgebouw links (Breikunde). Deze trap,samen met de ijzeren leuning zijn éénvan de weinig waardevolle elementenvan het interieur die behouden dienen te

Beeld 31: foto oostgevel reftergebouw, 2009. ee d 3 oto t ap o e , 009

In 1928 werd de hogere breiafdeling van het Technisch Instituut voor Breikunde ingericht. Daarvoor werden erverschillende nieuwe gebouwen opgetrokken rond een nieuwe speelplaats ten noorden van de site, aan deCollegestraat. Dit gebouw behoort tot één van die gebouwen en het werd in twee fases opgericht.

van het interieur die behouden dienen teworden.

Beeld 33: foto oostgevel reftergebouw, 2009. Beeld 34: recente foto interieur refter, 2009. 22


Dit gebouw maakt ook deel uit van de

Turnzaal - Breikunde – O - PHISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE

verschillende gebouwen die vanaf 1928werden gebouwd. Dit gebouw voorzagde nieuwe breiafdeling van hetTechnisch Instituut voor Breikunde vaneen aantal ateliers op gelijkvloers enleslokalen en een turnzaal op hetleslokalen en een turnzaal op hetverdiep.

Het gebouw beschikt over eenasymmetrische voorgevel met eenongelijk aantal openingen op njveau 0 en

i 1 O h t di t lt 11niveau 1. Op het verdiep telt men 11ramen waarvan de 7de geaccentueerdwordt met de plakkaat met het schild ennaam van de school.

Dit raam krijgt een afzonderlijke arduinBeeld 345: foto voorgevel gebouw Breikunde, 2009. Beeld 38: foto detail dorpels voorgevel, 2009.jg jdorpel terwijl de rest (zes aan delinkerkant van het accent en 4 aan derechtse kant) op twee doorlopendedorpels staan met eigenaardige spuwers(beeld 37).

Beeld 345: foto voorgevel gebouw Breikunde, 2009.

Dit deel van het gebouw vraagt eenbijzondere aandacht als men dit gebouwbegint te renoveren.

Aangezien deze gevel ook tot hetbeschermd stadsgezicht van de “SintAntoniuskerk en Omgeving” behoortdient hij ook gerestaureerd en zo veelmogelijk gerespecteerd te worden. Het isvanzelfsprekend dat de aanbouw voorsanitair, gelegen naast dit gebouw,afgebroken dient te worden.

De toegang, aan de rechtse kant, geefttoegang zowel naar het reftergebouw alstoegang zowel naar het reftergebouw alsnaar een hoogspanningscabine.

Beeld 36: foto plakkaat gebouw Breikunde, 2009. Beeld 367: foto sanitairblok, 2009.

23


Rijwoningen Collegestraat– R S T

Deze drie gebouwen die buiten de


grenzen van de VTS site gelegen zijn,vormen de conciërgewoning van devoormalige school.

De conciërge kreeg eerst zijn plaats inde achterbouw van het directiehuis aande achterbouw van het directiehuis aanhet O.-L.-Vrouweplein maar laterverhuisden hij naar een de huisjes bij deachterpoort in de Collegestraat.

Zoals de rest van de schoolgebouwenl d C ll t t b hiktgelegen aan de Collegestraat beschikt

deze woning ook over eenbaksteengevel die beschermd is.

Beeld 43: foto rijwoningen zijgevel, 2009.

Beeld 44: foto rijwoningen voorgevel, 2009.24


Loftgebouw – U V W – Werkplaats – X HISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE

f fZowel het loftgebouw U als de werkplaatszijn de laatste uitbreidingen uitgevoerd opde site. Zoals de foto’s laten zienbeschikken zij niet over enige architecturalewaarde en in principe zouden zij helemaal

f b k k d

Beeld 41: foto loftgebouw UVW, 2009.

afgebroken kunnen worden.Het gebouw U is opgebouwd uit eenstevige ritmische structuur en kanbehouden blijven. De gebouwen V en Wzijn bouwfysisch in een zeer slechte staat.

Beeld 42: foto poort van buitenuit, 2009. Beeld 41: foto werkplaats X, 2009. 25


Volgens het advies van de Cel

Inkompoort - ZHISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE

Volgens het advies van de CelOnroerend Erfgoed zijn hetpoortgebouw (1915) en destraatafsluiting met hekwerk belangrijkeelementen binnen het beschermdstadsgezicht van de Sint Antonius kerk.

Dit gietijzeren hekwerk, was ooitverdwenen maar zou terug gevondenzijn. De Cel Onroerend goed raadt aanom dit terug te plaatsen. De beelden ophet poortgebouw zijn eveneens in situ tep g jbewaren.

Beeld 39: foto poort van buitenuit, 2009.

Beeld 40: foto poort van binnenuit, 2009. 26


Conclusie

Het plan hiernaast geeft de belangrijkste


conclusies weer van het historischonderzoek.

gebaseerd op deze analyse wordt erenerzijds de afbraak van een aantalconstructies voorgesteld: sanitair blok opconstructies voorgesteld: sanitair blok ophet noordelijke speelplein, aanbouwenvan het loftgebouw en hettussengewbouw, de werkplaats, hetspiegebouw en de sanitair blok achter defabriekspand.A d ijd dt d dAnderzijds wordt er gesuggereerd om degevels en poort aan de kant van deCollegestraat, rond de speelpleinen, inde zuidelijke doorgang en de voorgevelvan het herenhuis zo veel mogelijk terespecteren en renoveren.p

suggestie tot afbraak

Plan 1: nivo 0


gevels te respecteren en renoveren

27


ConclusieHISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE


Plan 2: nivo 1



28


ConclusieHISTORISCHE EN ERFGOEDWAARDE


Plan 3: nivo 2



29

2.3 BOUWKUNDIG ONDERZOEK


SonderingenBOUWKUNDIG ONDERZOEKHet naastliggende plan geeft de puntenweer die aangeduid werden voor deguitvoering van de sonderingen. Ziebijlage Sondeerrapport 23223 (VTS-site te Sint-Niklaas).Uit deze studie blijkt dat de ondergrondvrij slecht is.Lichte belasting: algemeneLichte belasting: algemenefunderingsplaat, na aanvullingen tot ca.1,8 m diepte. Tov de bestaandebebouwing blijkt het geen optie te zijn.Middelmatige belasting: volwaardigeonderkeldering over de volledigeoppervlakte van het gebouw, naaanvullingen tot ca. 4,0 m diepte. Tov debestaande bebouwing blijkt het ook geenoptie te zijn.Voor zwaardere belasting:paalfundering, diepte minimum 20,0 mp g, p ,diepte.

20 ton

Plan 1: Aanduiding sonderingpunten

20 tonMinimum 2 m van de gevel

31


AsbestinventarisBOUWKUNDIG ONDERZOEK

In opdracht van Interwaas voerdeIn opdracht van Interwaas voerdeFibrecount nv een asbestinventarisatievan de site. Hierbij wordt de locatie vande aangetroffen asbesttoepassingenweergegeven.

32


AsbestinventarisBOUWKUNDIG ONDERZOEK

In de tabel hiernaast staan deaangetroffen asbesthoudende materialenopgesomd.

Uit deze studie blijkt dat er geenbijzondere grote hoeveelheid asbestaanwezig is in de site.

Voor verdere informatie wordt er verwijstnaar het rapport:naar het rapport:Identificatienummer (EVA): AO 8610Dossiernummer : D09-1857Locatieomschrijving: gebouw ID (EVA):409441

Tabel 1: aangetroffen asbesthoudende en asbestverdachte materialen

33


InspectierapportBOUWKUNDIG ONDERZOEK

Inspectie rapport 41520/2009/B

Op vraag van de adviseurmonumentenzorg (stad Sint-Niklaas)werd in 2009 een inspectie uitgevoerddoor de monumentenwachters. Dehoofddoelstelling van de inspectie washoofddoelstelling van de inspectie wasom de algemene onderhoudstoestandvan de gebouwen duidelijk tebeschrijven en de nodigeinstandhoudingwerken aan te duiden diedienen er uitgevoerd te worden voor deh b t i d bherbestemming van de gebouwen.

Hiervoor richtte de inspectie zichvoornamelijk naar de analyse van detoestand van dakbedekkingen,dakstructuren en goten alsook degmogelijke gevolgschade aan hetinterieur.

Het rapport analyseert de site per Deelweergegeven in het naastliggende beeld.Voor elk deel worden er ten eerste eenVoor elk deel, worden er ten eerste eenaantal gebreken genummerd en op planaangeduid. Daarna worden dezebeschreven en er wordt een oplossingmeegegeven samen met deuitvoeringstermijn waarbinnen deherstellingswerken dienen uigevoerd teworden.

Wat de algemene onderhoudstoestandvan de verschillende gebouwonderdelenbetreft wordt deze dmv een kleurcode

Deel I : Herenhuis (ABC)

Deel II : Fabriekspand (DE)

Deel IIi : Tussengebouw (HI)

Deel V : Reftergebouw (N) en loftgebouw (UVW)

Deel VI : Kapel - JKLM

Deel VII : Instituut breikunde (OP) betreft wordt deze dmv een kleurcodeweergegeven.

Deel IIi : Tussengebouw (HI)

Deel IV : Spiegebouw (FG)en werkplaats (X)

Deel VII : Instituut breikunde (OP)

Deel VIII : Rijwoningen Collegestraat (RST)

34



De algemene onderhoudstoestand vanDeel I-Herenhuis wordt als redelijk goedbeschouwd. Het rapport raadt een aantalinstandhoudingwerken aan die binnenhet jaar zouden uitgevoerd moetenj gworden. In het algemeen gaat het om deherstelling van dakpannen en gebrokenleien.

Wat Deel II - fabriekspand betreft wordtde toestand van het dak als matigde toestand van het dak als matigbeschreven er worden ook een aantaldringende werken gesuggereerd (-1jaar): vervanging van gebrokendakpannen, vernieuwing van degootbekleding en terugsnoeiing van deDeel I : Herenhuis (ABC) Deel IIi : Tussengebouw (HI)klimop. Bovendien is er ook sprake vande noodzaak om de volledigedakbekleding te herstellen binnen 5 jaar.

Het dak van Deel III-tussengebouw isin een slechte toestand dat waardoor er,

Deel I : Herenhuis (ABC) ee usse gebou ( )

in een slechte toestand dat waardoor er,op meerdere plaatsen, waterinfiltratiesoptreden. Vernieuwing van het dak (1),de schoorstenen (3) en de aangeduidebakgoten (4) zijn noodzakelijk binnen hetjaar.

Het inspectierapport duidt geen gebrekaan voor Deel IV (noch voor hetspiegebouw noch voor de werkplaats).

Deel II : Fabriekspand (DE) Deel IV : Spiegebouw (FG)en werkplaats (X)

Goed Redelijk Matig Slecht Niet geïnspecteerdGeen onmiddellijkeingrepen vereist

Nog niet acuut, maarverhoogde waakzaamheidom tijdig te ingrijpen

Plaatselijke gebrekenvastgesteld, tijdig teherstellen.

Snelle, grondige ingreepdringt zich op.

35



Het reftergebouw en het loftgebouwdie deel uitmaken van Deel V vertonengeen grote problemen. De daken vanalle twee de gebouwen staan in redelijkgoede staat er worden enkel beperkteherstellingswerken aangeraden.

Het verwijderen van begroeiing (3),grondig controleren van de dakdichtingop lekkages (1) en vernieuwen van deaansluitingen met stroken roofing (3) zouin minder dan 2 jaar uitgevoerd moeten

d H t t l t d lijk

Deel V : Reftergebouw (N) en loftgebouw (UVW) Deel VI : Kapel - JKLM

worden. Het terugplaatsen en degelijkbevestigen van de loden slabben thv delichtstraten (2) dient binnen de 5 jaar tegebeuren.

Voor Deel VI wordt binnen een termijnDeel V : Reftergebouw (N) en loftgebouw (UVW) ee ape J jvan 1 jaar de vervanging van een aantaldakpannen (1) en leien (3) voorzien.Verder wordt binnen 3 jaar tijd devernieuwing van de bakgoot aangeraden(2) en binnen 10 jaar tijd de vernieuwingvan de dakbedekking (1 3)van de dakbedekking (1,3).

Deel VII toont ook een redelijk goedeonderhoudstoestand en de aangeradeninstandhoudingwerken beperken zichtot: de vernieuwing van de dakdichting

Deel VII : Instituut breikunde (OP) Deel VIII : Rijwoningen Collegestraat (RST)

van de sportzaal binnen de komende 5jaar (1). Het verwijderen van debegroeiing, de vernieuwing van degootbekleding (2) en het snoeien vanklimplanten (3) dient binnen het jaar tegebeuren.gebeuren.

Voor Deel VIII-rijwoningen dienenzowel de dakrandprofielen als debakgoot (2) binnen de 3 jaar hertsteld teworden.

Goed Redelijk Matig Slecht Niet geïnspecteerdGeen onmiddellijkeingrepen vereist

Nog niet acuut, maarverhoogde waakzaamheidom tijdig te ingrijpen

Plaatselijke gebrekenvastgesteld, tijdig teherstellen.

Snelle, grondige ingreepdringt zich op.

36


Bouwkundige staatBOUWKUNDIG ONDERZOEKDe waardeloze gebouwen wordenafgebroken (in het grijs aangeduid op hetg ( g j g pplan). Het oorspronkelijk vloeroppervlakis 9700m² hiervan wordt 2000m²afbroken : 20% van het bestaandevloeroppervlakte

De overige gebouwen dienenDe overige gebouwen dienenbeschouwd te worden als een casco vanmuren met een dak.

Naar de brandveiligheid dienen degebouwen volledig gecompartimenteerd

fte worden conform het architecturaalontwerp

De draagkracht van de verschillendevloeren voldoet niet aan dehedendaagse eurocodes dus naggedetailleerde analyse en i.f.v. deontworpen architectuur, zullen plaatselijkbijkomende kolommen en balken dienengeplaatst te worden.

Vermits de gebouwen opgebouwd zijn uitVermits de gebouwen opgebouwd zijn uitgrote ruimtes zijn de te realiserenscheidingswanden nieuw zodat op dezemanier aan de de akoestische eisen kanvoldaan worden

De buitenmuren van de te behoudengebouwen bestaan uit vollesteensmuren. Vermits de “rode” gevels (van plan) behoren tot stadsgezichten zaler met dienst monumentenzorg moetenonderhandeld worden over de eventueleonderhandeld worden over de eventuelebuitenisolatie. Indien dit niet mogelijk isdient een aangepaste isolatie aan debinnenzijde van de muur aangebrachtworden.

Aanduiding afbraakwerken(grijs) en te behouden gevels(rood)

37

masterplan vts site sint niklaas vts site. sint-niklaas

Documents