MANIPULISANJE JAVNOŠĆU

MANIPULACIJA

• Manipulacija je neophodna zbog zajedničkih interesa koji opčinjavaju javno mnjenje i jedino ih može razumjeti i upravljati njima specijalizovana klasa odgovornih ljudi.• Manipulacija – pozivanje na osjećanja, zavođenje

demagogijom, estetizacija poruke

KARAKTERISTIKE MANIPULATORA

• Nastoji da navede druge da misle kao on• Eliminiše alternative• Uvjerava druge da ne sumnjaju u sumnjive stvari• Zloupotrebljava podatke• Nerazumno osuđuje• Nameće iracionalni autoritet• Nameće ideologiju• Svjesno širi laži• Nudi svoju poruku kao istinu Đuro Šušnjić „Ribari ljudskih duša“

ULOGA MEDIJA U MANIPULACIJI

• Mediji bi trebali biti advokati javnosti, advokati građana, a ne sluge političara.

Besim Spahić„Ako se ljudi mogu kontrolisati uz primjenu sile,

onda nije toliko važno kontrolisati šta oni misle i osjećaju. Ali ako se izgubi sposobnost da se ljudi kontrolišu silom, postaje neophodno da se kontrolišu njihovi stavovi i mišljenja“.

Noam Čomski

MANIPULACIJA DANAS

• Da li manipulacija još uvijek postoji? Filip Breton „Izmanipulisana

riječ“1.Nema više ideala za koji se vrijedi boriti2.Manipulacija riječima nestala po završetku

hladnog rata3.Manipulacija kao blaga metoda bez posljedica• XX vijek „doba uvjeravanja“ – napredak tehnika

manipulacije

PROPAGANDA I DEZINFORMACIJA

• 1622 - propaganda – širenje nekog učenja • „Moguće je vršiti nasilnu propagandu, a pri tome

ne ugroziti moralna načela na kojima je zasnovana ljudska zajednica“.

Sergej Čakotin• Karakteristična za društva sa prividnom

demokratijom• Dezinformacija – netačna ili nepotpuna informacija

koja ima za cilj da prikrije činjenice.• Dezinformacija kao „ratno oružje“• PR je zapravo „kontrolisanje svijesti javnosti“ Noam Čomski

TEME

Teme Pobjeda Vijesti Dan

Opšte ekonomske 17.65% 22.12% 22.76%

Strateški razvoj 35.30% 22.12% 31.70%

Politika i ekonomika 1.17% 3.54% -

Ekonomija drugih

zemalja

12.94% 6.20% 7.32%

Socijalne teme 5.89% 15.05% 12.20%

Socio-ekonomske

teme

15.29% 9.73% 8.95%

Ekonomski skandali/

ekonomski kriminal

11.76% 21.24% 17.07%

TIP NASLOVA

Naslovi Pobjeda Vijesti Dan

Senzacionalistič

ki intonirani

11.76% 34.51% 33.33%

Sažeto iskazuju

činjenice

prezentovane u

tekstu

88.24% 65.49% 66.67%

TABLOIDNO IZVJEŠTAVANJE O DOGAĐAJIMA OD JAVNOG INTERESA

OKVIR TEKSTA

Okvir teksta Pobjeda Vijesti Dan

Pozitivne 29.41% 7.97% 1.63%

Negativne 12.94% 38.05% 43.09%

Neutralne 57.65% 53.98% 55.28%

ODBRAMBENI MEHANIZMI OD MANIPULACIJE

• Da li postoje odbrambeni mehanizmi kada je u pitanju manipulacija?• Da li medijska pismenost može biti odbrambeni

mehanizam?• „Viši nivo medijske pismenosti omogućava vam

mnogo jasnije da sagledate granicu između stvarnog svijeta i svijeta koji stvaraju mediji...Oni koji ne uspiju da se medijski opismene utopiće se u poplavi medijskih poruka. Imaće lažno osjećanje da, samo zato što su dobijaju ogroman broj informacija, znaju šta se dešava u svijetu“.

James Poter